3.2.2.

Kauuklarn kkrtl piim sistemi

Tipik bir kkrtl kauuk piim sistemi Tablo2.2 de verilmitir.

Tablo 3.2. Tipik bir kkrtl piim sistemi

PHR
Kauuk (NR, SBR, BR)
Karbon siyah / silika
Ya
Antidegradant(yalanma nleyici)
ZnO
Ya asidi
Hzlandrc
Aktivatrler
Kkrt/ kkrt vericiler
Piim geciktiriciler

100
40-80
0-30
0,5-5
1-5
1-3
0,5-3
0,1-3
0,5-6
0-0,5

3.2.2.1.Vulkanizasyonda kkrt
Kauuklarn vulkanizasyonunda znen ve znmeyen olmak zere iki tip kkrt
kullanlmaktadr.
znen kkrt: S8 halkalar eklinde olup molekl arl 256 civarndadr. Kauuk iinde
snrl sayda znrl vardr(1-1.5 phr max.). ayet kkrdn kauuk iindeki miktar bu
limitin dna karsa bu fazla kkrt yzeye g eder. Yzeye g eden kkrt de kauuk
yzeyindeki ham yapkanl ve komponentler arasndaki piim sonras yapkanl olumsuz
ynde etkiler.
znmeyen kkrt : Kkrdn molekl arl 100.000 - 300.000 arasnda deien
polimerik bir formudur.
- Kauukta znmedii iin yzeye g etmez.
- Kkrt miktar znrlk limitini atnda kullanlr.
- Stoklama artlar uygun olmadnda (aminlere yaknlk gibi) veya proses artlar
deitiinde (118 0 C yi atnda) znen kkrde dnr ve yzeye g eder.

3.2.2.2. Aktivatrler
Ya asitleri
Kullanlan balca ya asitleri Tablo 2 .3 de verilmitir.
Tablo 3.3. Balca ya asitleri

ZnO eitleri
Fransz Prosesi: inko metal buharlar havada oksitlenir ve yzey alan 5-9 m2 olan
krecikler elde edilir. Yksek saflndan dolay kauuk endstrisinde ok kullanlr. Bu
yksek saflk, pimi kauuk rnde daha iyi yalanma performans demektir.
Amerikan prosesi:
Is

Zn buharlar

ZnS madeni

oksidasyon
ZnO

ndirgenme Safszlklar
Bu yntemle yzey alan 3,5 m2 olan ine eklinde paralar elde edilir. Safszlk oran
dktr.
3.2.2.3. Kkrtl vulkanizasyon iin hzlandrc snflandrmas
Hzlandrclar vulkanizasyon raksiyonunun hzn arttrmak iin kullanlr.
Aktivatrler (ikincil hzlandrclar) birincil hzlandrclarla sinerji yaratarak reaksiyon hzn
daha da arttrmak iin kullanlrlar.

Tablo 3.4 balca hzlandrc tipleri ve nemli zellikleri

ok kullanlan baz hzlandrclarn piim hzna etkileri aada ekil 2.6 da grlmektedir.

ekil 3. 6. Baz hzlandrclarn piim hz grafikleri

3.2.2.4. Piim reaksiyonunun mekanizmas

Piim reaksiyonu birok mekanizma zerinden yrr. Bu basamaklar aadaki gibi
gsterilebilir:
MS-NR2 +S8
MSSX NR2 +KaH

MSSX NR2
MSH + Ka SX NR2

yava

HNR2 + Ka-Sx -SM

2Ka H + Ka SX NR2
HNR2 + Ka SX KA (apraz balanma)
2Ka H + Ka-Sx -SM
MSH + Ka SX KA (apraz balanma)
MS-NR2 + MSH
MSSM + HNR2 hzl
MSSM + S8
MS-SX-SM
hzl
MS-SX SM + 2Ka H
2MSH+ Ka SX KA (apraz balanma)
Ka = Kauuk
MS = Benzotiazole veya karbamat birimi

NR2 = Amin birimi

S = Kkrt
H = Hidrojen
R = Radikal
3.2.2.5. Piim geciktiricileri
Bazen vulkanizasyonun, kalplamadan nceki proses safhalarnda erken balamamas iin
geciktirici kimyasallar kullanlr. Bunun mekanizmas aada gsterilmitir:

apraz balanma yok,

Boa giden kkrt

3.2.3. Peroksit vulkanizasyonu

Doymu kauuklar kkrt ve hzlandrc sistemi ile vulkanize etmek imkanszdr.
Bu tip kauuklar vulkanize etmek iin peroksitler kullanlr. Peroksitler paralanr ve
polimer zincirleri zerinde serbest radikaller oluur. Oluan bu radikaller zincirleri
birbirine balar.

Peroksit vulkanizasyonunun mekanizmas aada aklanmtr:

Adm 1: Alkoksi gruplarna homolitik paralanma
ROOR

2RO.
- 1. Dereceden reaksiyon
- Peroksit paralanma kademesi apraz balanma hzn belirleyen kademedir.
- Paralanma hz sadece homolitik paralanma iin gerekli enerjiye
(reaaksiyon scakl) baldr.

Tipik peroksit yaplar

Benzoil peroksit

Dikmil peroksit

ak
(14' yar-mr mr@1500C)

(5' yar-mr mr@1150C)

,-Di(t-btilperoksi)-m/p-Diisopropil benzen

2,5-Dimetil-2,5-di-(t-btilperoksi)hekzan

(10 hr yar-mr, 0C)

Adm 2: Hidrojen karlmas

RO. + P-H

P. + ROH Polimer zincirinden H eliminasyonu

. Birinci dereceden bir reaksiyon (ayet ortamda karlacak bol miktarda Hidrojen
varsa polimer konsantrasyonundan bamsz)
. Birok genel amal kauuk iin( NR, SBR, BR,EPDM) alilik hidrojen karlr.
Adm 3 : Radikal birlemesi ile apraz balanma
2P.

P-P

Deiik kauuklarn dikmil peroksitle greceli apraz balanma dereceleri tablo 3.5
de gsterilmitir.
Tablo 3.5. Dikmil peroksitle apraz balanma dereceleri

Kkrtl piimle peroksitli piimin karlatrlmas

ekil 3.7 de kkrtl piimle peroksitli piimin bir karlatrlmas verilmitir.

ekil 3.7. Kkrtl piimle peroksitli piimin karlatrlmas