Ngh lun x hi v an ton v sinh thc phm

Ngy nay, th k 21, l th k ca tn la, ca khoa hc k thut, l thi k

pht trin v cng vt bc v nhanh chng. Khng nm ngoi thc ti ,
t nc Vit Nam ta cng ang trong thi k cng nghipn ha, hin i
ha, pht trin vi mt tc chng mt. Kinh t pht trin, nhu cu ca
ngi Vit Nam cng ngy cng cao. Khng cn ch tiu n no, mc m
na m li tr thnh n ngon mc p. Tuy vy, vic gi VSATTP vn cha
c nhiu ngi ch n.
hiu r c: "V sinh an ton thc phm l g?", phi phn tch cm t
ny thnh hai khi nim nh: V sinh thc phm v an ton thc phm. V
sinh thc phm y l mt khi nim khoa hc ch thc phm khng
cha vi sinh vt gy bnh v khng cha c t. Khi nim cn bao gm
c khu t chc v sinh trong ch bin bo qun thc phm. An ton thc
phm c hiu l kh nng khng gy ng c ca thc phm i vi con
ngi. Nh vy, c th ni l khi nim ny c ni dung rng hn do nguyn
nhn gy ra ng c thc phm khng ch hn ch vi sinh vt. Ni chung v
sinh an ton thc phm l vic bo m thc phm khng gy hi cho sc
kho, tnh mng ngi s dng, bo m thc phm khng b hng, khng
cha cc tc nhn vt l, ho hc, sinh hc, hoc tp cht qu gii hn cho
php, khng phi l sn phm ca ng vt, thc vt b bnh c th gy hi
cho sc khe con ngi.
Khng ni u xa, ch mt on ng nh th trn hay thnh ph, cnh
quan, hnh nh cc qun cc, qun va h, cc gnh hng rong tr thanh
quen thuc, nhc n chc hn ai cng bit. Th t mt cu hi nh rng:
Liu nhng qun c hp VSATTP !?. Chc hn ai cng r cu tr li.
V sinh u khi ngi thng thc mt bt ph m bn cnh li l nhng bi
rc bc mi nng nc, nc cng en ngm, khi bi dy c trong khng
kh. V sinh u khi ngi bn dng tay khng bc nhng thc n ri t vo
t, a. Nhng iu ai cng bit nhng vn thn nhin ngi thng thc
nhng mn n mt cch bnh thng, thm ch l ngon lnh vi l do: Gi
y r, hp ti tin, n y va nhanh, va tin. Cn c kin cho
rng ngi y cho thong mt!?!?.
Thc ti rnh rnh by ra trc mt, thng tin i chng ng tin lin tc,
nhng ngi dn Vit Nam vn cn nhn thc v cng km v VSATTP. Nu
nh trc y, nhng vn v VSATTP ch dng li cc hnh vi vi phm
quy nh nh: hn the trong n sn, phm mu cng nghip trong bnh
mt, formal trong ph, ur ty p thy hi sn, cht 3-MCPD trong nc

tng lm nhiu ngi chong vng, vt b nhng thc n, gia v quen

s dng trong nhiu nm th gi y, trong dp trc Tt v trong Tt, nhiu
v vic, kiu v phm xut hin vi nhiu hnh vi tinh vi hn tung hng
km cht lng ra th trng cung khng cu. Nhiu ngi khi n ch
nhn mn n sau khi ch bin rt ngon lnh m u ng rng trc n l
ci g? L mt con c ti ngon hay ch l mt ng tht ang lc phn hy.
Va ri, thanh tra v cc t chc y t nhiu ni pht hin nhiu v lm
chn ng d lun v ngi dn. V d nh TPHCM pht hin c s sn
xut lp xng s dng ha cht tri ni, nhiu c s sn xut bnh ko,
mt, phc v cho dp tt c danh ting v tn tui trong bnh mt v c
cp giy chng nhn t iu kin VSATTP b pht hin s dng cc
nguyn liu mc, ln men, cha y di v u trng ang c ngm vi
ha cht chun b ch bin thnh sn phm ri a ra th trng tiu th.
Nhiu c s tha nhn rng trong lc ch bin thiu sn phi v em ra
phi trn va h. Ti HN pht hin trn 25 tn m thi nt, bc mi hi
thi nng nc ch t mt c s a vo min Nam tiu th. Cha ht bn
nhng th m thi kinh khng th li ti chuyn lng heo, ni tng gia sc,
ng vt. Cc c quan chc nng bt gi lin tc hng chc v vn
chuyn, tng tr ni tng ng vt, tht bn, b ln thi c chuyn t HN v
lo cai, chuyn sang TQ tm thuc, s ch ri chuyn v li Vit Nam
tiu th, phc v cho nhng thc khch snh n, ham gi bnh dn. Nhiu v
ln n hng tn. Cc on thanh tra cn bt c hng t tht chim ct ang
trong thi gian phn hy, khng cn gi c nguyn vn thc trng ban
u. Cc v vn chuyn hng trm kg gia cm cht hay b bnh cha qua s
cho php ca chnh quyn nh nc xm nhp vo th trng Vit Nam ta.
Mt s v vn chuyn mt lng ln cht Phodamine B l mt loi ha cht
cng nghip pht quang dng trong y hc chun on virut, vi khun v
mt s xt ngim sinh ha hay nhum qun o trn chung vi t bt
ri tung ra th trng. Cc v trn a phn u c t chc, ng dy ln v
dn v cc tim n nh, qun cc hay thm ch l nhng nh hng sang
trng, sch s. Theo thng tin ca mt cuc kim tra VSATTP t xut, khng
khi bt ng v chong vng khi pht hin ra rng hu ht cc im c
kim tra u xy ra tnh trng mt VSATTP nh sn phm khng c xut s
r rng, giy t, bao b hay nhn mc. em mt s mu v xt nghim th c
ti 56% mu b nhim sinh vt, nhiu loi b nhim ha cht, cht kch thch
tng trng, cht h tr ch bin, cht chng oxy ha c th nh hng
nghim trng n c th con ngi. C nhiu loi tri cy nhp lu t Trung
Quc nhn b ngoi th rt ti ngon nhng bn trong thi ra.

Nhng v m bo ch phanh phui khin chng ta ko khi git mnh. a

phn l do nhng nguyn nhn nh: nhng ngi dn dng nhng thc
phm mt cch quen thuc t lu nhng ch khi c pht hin th mi bt
u phng trnh. Nhng bt cp trong vic qun l v VSATTP nh hng
khng nh ti sc khe ngi dn. Cht lng VSATTP hin nay trn th gii
rt ng quan ngi, c bit l ti nhng ni va xy ra thin tai nh lt li,
mt ma. Thc phm tri ni bn ngoi th trng tim n nhiu nguy c gy
bnh cho ngi tiu dng. Mm bnh c th nhim vo thc phm t khu
sn xut n vn chuyn v bo qun. Cch t chc sn xut sn phm cn
qu km, trng trt, chn nui, ch bin thc phm cn nh l, manh mn,
cng ngh lc hu. Cha kim sot c k thut canh tc v vic s dng
phn bn, ha cht bo v thc vt cng nh phng php s ch, bo qun
sn phm nng nghip thc phm. Cha kim sot c thc n chn nui,
thuc tng trng v git m gia sc, gia cm. Thiu h thng php lut ng
b, thiu h thng qun l, kim nghim... c bit, thiu trm trng thanh
tra chuyn ngnh t trung ng n a phng. Lng cng nhn vin chc,
thanh tra v VSATTP cn rt t. Nhiu ngi tham lam, mun kim tin d
dng mt cch c c lm ra nhng sn phm km cht lng m r
nhm nh vo tm l ca ngi tiu dng. Vn cn li l phi c mt c
quan chuyn trch, gi vai tr nhc trng trnh xy ra tnh trng n
y trch nhim.
Tuy nh nc ta c nhiu chnh sch quan tm n vic ny hn nhng
nhng th l cha .V vy chng ta cn c bin php cp thit khc
phc tnh trng ny. Sn xut phi chuyn nghip, sch s t khu trng trt
n sn xut v tiu th. Cn c nhiu cn b, t chc VSATTP hn, chnh
sch nh nc chc ch hn, c ch ti x l r rng v nghim khc hn.
Nhng c bit l ngi tiu dng phi bit t bo v mnh, nh vy ngi
tiu dng cn c kin thc tt v VSATTP.
Cui cng, hy lm sao cho chng ta n nhng ci Tt vui v m trong u
chng ta phi lun ngh rng th mnh n c an ton khng, c c khng,
hay c sch khng,. ng cng gn tt, chng ta ni chung v nhng b
ni tr ni ring lo lng lm th no c c mt ci tt an lnh vi mi
thnh vin trong gia nh. Hy lm ngi tiu dng thng minh, v hy ni
khng vi mt ANVSTP nhm tin n mt ngy mai xanh -sch.

 bi: Ngh lun x hi v cch ng x.

Bi lm
ng x vn c coi nh mt tiu chun khng nh kin thc. i vi nhiu ngi, ch
cn qua cch ng x l c th bit c tnh cch cng nh hc thc ca ngi i
din. Vy ng x l g? Lm th no ng x mt cch c vn ha?
ng x l mt biu hin ca giao tip, l cch m con ngi phn ng li trc s tc
ng ca ngi khc vi mnh trong mt tnh hung nht nh. ng x c th hin c
th qua thi , hnh vi, c ch, cch ni nng ca con ngi vi c nhn, tp th xung
quanh.
Mt ngi c kh nng i p thng minh, ng x kho lo, lch thip s c nhiu
ngi yu qu, tn trng. Ngc li, nhng k ni tc chi by, th l bt lch s li b xa
lnh v ght b. H khng ch cho thy rng bn thn nag khng tn trng ngi khc
m chnh h cng ang khng tn trng mnh. H to nn mt hnh nh xu trong mt
nhng ngi xung quanh. Mt hc sinh ngoan ngn, vng li v lun cho hi thy c
s c yu qu hn nhng hc sinh n ni xc xc, c thi v l. Hay nh trong
cc cuc thi hoa hu chng hn. Trong vng chung kt bao gi cng s c mt cu hi
v kin thc x hi kim tra cch ng x ca th sinh. Ngi c cu tr li thng
minh, sc bn s lun c lng mi ngi v ban gim kho nh gi cao v c kh
nng tr thnh hoa hu cao hn nhng th sinh khc.
V vy, ngay t by gi, khi ang l hc sinh chng ta nn hc cch ng x. Rn luyn
ngay t nhng iu nh nht s hnh thnh cho chng ta mt thi quen ng x lch
thip, c vn ha. Tc ng c cu Li cho cao hn mm c, li ni lch s, nh nhn
s lun to c n tng tt vi ngi i din. Cch ng x khng ch th hin qua
li ni m cn l nhng hnh vi c thc. L php vi thy c, chan ha vi bn b,
yu thng b m, s gip chng ta c li sng lnh mnh v t cch ng x cng
tr nn ph hp. hc n, hc ni, hc gi, hc m ng x biu hin bn thn l mt
con ngi phi php, c gio dc, c vn ha.
Chim khn ht ting rnh rang
Ngi khn ni ting du dng d nghe
ng x th hin tr tu v nhn cch ca mt con ngi. V vy, c th ni, ng x
chnh l chic cha kha chng ta tip xc vi x hi, ha ng vi nhng con ngi
c hiu bit, vn mnh, lch s.

Ngh lun x hi v tnh bn

Cc bc tin nhn dy rng: Trong hon nn mi bit ai l bn tt. Vy th tnh bn l
gi? Tnh bn l mt phm tr x hi dng ch quan h gia ngi vi ngi c nhng
nt ging nhau v tm t, tnh cm, quan im hay hon cnhm h c th chia s,
ng cm, an i v gip ln nhau tin b. Tnh bn da trn c s khng v li c
nhn, trong sng, khng tnh ton thit hn. Tnh bn c th l: bn tri k, bn ni kh,
bn hc, bn ng hng, bn ng la, bn ng minh, bn chin uV c th ni
rng Ngi bn tt nht l ngi li vi ta khi mi ngi b ta m i
Tnh bn l mt ti sn qu gi nht, tuyt p nht, k v nht do con ngi dy cng
to dng trong sut chiu di lch s tn ti. T thu bnh minh ca nhn loi cho n
tn ngy nay. Tri qua thi gian cho thy trong nhiu trng hp tnh bn cn c gi
tr hn c vng bc, chu bu hay nhng vt phm m ngi i thng tn gi l rt
cao sang. Tnh bn l loi ti sn khng phn theo giai tng, khng phi l s hu c
quyn ca mt giai cp no hay ca mt lp ngi no trong x hi. Tnh bn l loi ti
sn m khng th c c bng con ng chim ot, bng con ng bo lc,
cng ot. Tnh bn bn vng n mc khng c g chia ct c nu c tnh
ngi, tnh bn tan thnh my khi nu c s v li, c lng ch k
Thomas Hughs cng c mt cu ni: Phc thay ngi no c ti kt bn, v l mt
trng nhng qu tng qu gi nht ca thng . Mn qu ny bao gm nhiu iu
hay, nhng trn ht l kh nng vt khi chnh mnh. Kt bn khng kh, nhng gi
c tnh bn lu di mi kh. i bn thn thit ging nh kh oxi v chocolate: bn
cn n sng v cn n yu cuc sng. Tnh bn s vng bn hn khi cng chia s
nhng s thch, cng bn nhau trong nhng lc vui bun trong cuc sng. Chng ta nn
chn bn v nhng phm cht bn trong v s thch chung thay v v th ca h. Khi bn
nhng ngi bn ny, ta s cm thy tht thoi mi, ng tin cy, v c nhng giy pht
tuyt vi.
Trong tnh bn lun cn s trn trng ln nhau, s chn thnh thng thn l rt cn thit
v khng bao gi l d tha. Mt ngi bn trn vn l ngi tinh t, kho lo trong
cch c x i vi bn mnh, lun quan tm, c mt ng lc khi bn ca mnh cn, tht
s bit tn trng nhng mi quan h khc ca bn. Thm ch l bn thn nht, nhng
khng c ngha l bn ngi k bn y sut c bui hc hay i chi cng nhau tt c
nhng bui chiu. Cn mt th khng th thiu trong tnh bn, n nh mt cht mui
gp thm hng v thm ngon trong ni ch ngt lm l khng ci nhau khng phi l
bn. Khng nht thit l bn thn th phi cng mi quan im, nhng hiu lm v tranh
ci l hin nhin. Nu mnh c lm l b mt ca bn, hay b bn khi bn cn, hay lm
h mn m mnh mn ca bn, th phi xin li thy v c nhng hnh ng chng
ch, v khng iu xy ra ln na. i khi ta phi sng chung vi nhng thi xu
ca nhau, bn b l bn b, khng phi l nhn bn, khng th lc no cng nhn nhn
s vic ging nhau, tnh bn rt cn s cm thng, chia s v c th sn sng tha th
cho nhau d bt c iu g xy ra. Mt tnh bn s chng th bn vng nu thiu i
nhng chia s, ng cm v hiu nhaucng nh mt chic thuyn khng th i mt
vi phong ba, bo tp n thiu i bt k mt mnh ghp no, d l mt mnh ghp rt
nh. Mi chic thuyn ln l mt s gn kt ca bit bao mnh ghp nh b. Nu khng

c s lin kt bn cht th nhng mnh ghp mi mi ch l nhng ming g v dng

khng hn khng km V tnh bn cng nh con thuyn kia, cng c xy dng t
nhng mnh ghp ca s thng cm, hiu bit v chia s. Nu l mt ngy no , mt
trong hng ngn, hng vn mnh ghp nh b y mt i, hay mai mt, y l lc khai
t cho mt tnh bn.
-> Tm hiu l do v sao bn gi hay gin di trong tnh yu hoc bit v cng dng ca
c ph,mt ong nguyn cht vi sc kho
Cng nh nhng chic thuyn ln, thng xuyn cn c tu sa, tnh bn cng cn
nhng lc chn chnh nh vy. y l khi bn qu mt mi vi bit bao lo toan, suy
ngh gia nhng bon chen ca cuc sng v dng nh cm thy khng cn thi gian
dnh cho nhng ngi bn ca mnh. ng vi trch bn khng chia s, khng quan
tm ri s lm cho mnh xa bn hn thi. Hy tm qun i tt c v nhn F5 cho tnh
bn ca mnh. ng nhng mi mt phin mun, hiu lm lm h mc, rn nt tnh
bn. Nu c ngi tng v tnh yu nh nhng chuyn tu, s i ngang qua cuc i ta
hoc a ta i n nhng chng dng khc nhau th tnh bn chn thnh su sc s
nh nhng chic thuyn vng chc, cng ta vt qua tt c bo t, sng gi ca cuc
i lun lun thm lng v bn b. C mt bi th c vit bng ting Anh tm dch
nh sau:
C rt nhiu ngi bc n v bc ra cuc i bn
Nhng ch c nhng ngi bn thc s mi li du chn trong tim bn
iu khin bn thn, hy dng ci u ca bn
iu khin ngi khc, hy dng con tim ca bn.
Trong cuc sng, c nhiu lc vp ng, tht bi trong tnh yu, tng chng nh khng
ng y ni, nhung cng nh nhng i tay ca ngi bn, ngi m i kh ta khng
bit qu trng, v thng hay b qun sau nhng nh ho quang, v danh li th
ngi nng , gip ta vt qua kh khn, th thch. Ngi bn tt ngi lun bn
cnh, cng ta st cnh tt c mi ngi quay mt vi ta. Tnh bn th tnh cm
p, y cao qu, v khng th so snh vi bt k mt ti sn hay vt cht no trn tri
t ny. Cuc sng tht s c ngha l cuc sng m xung quanh ta c nhiu bn b
tt, nhiu mi quan h tt gia con ngi vi con ngi m tnh bn mt minh chng.
Ngi bn tt ngi li vi ta kh m ngi b ta m i.
Tri t nng ln l hu qu ca mt qu trnh tch ly lu di ca kh nh knh,
ch yu l CO2 v metan. Nhng kh ny khi c thi vo bu kh quyn s
"nht hi nng ca nh mt tri bn trong bu kh quyn, v vy lm cho nhit
tri t tng ln.
Khi ni n hin tng tri t nng ln, ta khng ni n vic nhit ma h nm nay
nng hn nm ngoi, m ta ni v bin i kh hu, nhng thay i ln lm nh hng n
mi trng sng, bu kh quyn v kh hu ni chung. Bin i kh hu lm nh hng n
cc h sinh thi trn tri t v tc ng trc tip i sng hng ngy ca con ngi.
1. Cc h sinh thi b ph hy
Bin i kh hu v lng cacbon dioxite ngy cng tng cao ang th thch cc h sinh thi ca
chng ta. Cc hu qu nh thiu ht ngun nc ngt, khng kh b nhim nng, nng lng v
nhin liu khan him, v cc vn y t lin quan khc khng ch nh hng n i sng ca chng
ta m cn l vn sinh tn.
2. Mt a dng sinh hc

Nhit tri t hin nay ang lm cho cc loi sinh vt bin mt hoc c nguy c tuyt chng. Khong
50% cc loi ng thc vt s i mt vi nguy c tuyt chng vo nm 2050 nu nhit tri t tng
thm t 1,1 n 6,4 C na. S mt mt ny l do mt mi trng sng v t b hoang ha, do nn
ph rng v do nc bin m ln. Cc nh sinh vt hc nhn thy c mt s loi ng vt di c n
vng cc tm mi trng sng c nhit ph hp. V d nh l loi co , trc y chng
thng sng Bc M th nay chuyn ln vng Bc cc.
Con ngi cng khng nm ngoi tm nh hng. Tnh trng t hoang ha v mc nc bin ang
dng ln cng e da n ni c tr ca chng ta. V khi cy c v ng vt b mt i cng ng ngha
vi vic ngun lng thc, nhin liu v thu nhp ca chng ta cng mt i.
3. Chin tranh v xung t
Lng thc v nc ngt ngy cng khan him, t ai dn bin mt nhng dn s c tip tc tng;
y l nhng yu t gy xung t v chin tranh gia cc nc v vng lnh th.
Do nhit tri t nng ln v bin i kh hu theo chiu hng xu dn lm cn kit cc ngun
ti nguyn thin nhin. Mt cuc xung t in hnh do bin i kh hu l Darfur. Xung t y n
ra trong thi gian mt t hn hn ko di, sut 20 nm vng ny ch c mt lng ma nh git v
thm ch nhiu nm khng c ma, lm nhit v th cng tng cao.
Theo phn tch ca cc chuyn gia, cc quc gia thng xuyn b khan him nc v ma mng tht
bt thng rt bt n v an ninh.
4. Cc tc hi n kinh t
Cc thit hi v kinh t do bin i kh hu gy ra cng ngy cng tng theo nhit tri t. Cc cn
bo ln lm ma mng tht bt, tiu ph nhiu t la; ngoi ra, khng ch dch bnh pht tn sau
mi cn bo l cng cn mt s tin khng l. Kh hu cng khc nghit cng lm thm ht cc nn
kinh t.
Cc tn tht v kinh t nh hng n mi mt ca i sng. Ngi dn phi chu cnh gi c thc
phm v nhin liu leo thang; cc chnh ph phi i mt vi vic li nhun t cc ngnh du lch v
cng nghip gim st ng k, nhu cu thc phm v nc sch ca ngi dn sau mi t bo l rt
cp thit, chi ph khng l dn dp ng nt sau bo l, v cc cng thng v ng bin gii.
5. Dch bnh
Nhit tng cng vi l lt v hn hn to iu kin thun li cho cc con vt truyn nhim nh
mui, ve, chut, sinh si ny n, truyn nhim bnh gy nguy hi n sc khe ca nhiu b phn
dn s trn th gii.
T chc WHO a ra bo co rng cc dch bnh nguy him ang lan trn nhiu ni trn th gii
hn bao gi ht. Nhng vng trc kia c kh hu lnh gi y cng xut hin cc loi bnh nhit i.
Hng nm c khong 150 ngn ngi cht do cc bnh c lin quan n bin i kh hu, t bnh tim
do nhit tng qu cao, n cc vn h hp v tiu chy.
6. Hn hn
Trong khi mt s ni trn th gii chm ngp trong l lt trin min th mt s ni khc li hng chu
nhng t hn hn khc lit ko di. Hn hn lm cn kit ngun nc sinh hot v ti tiu, gy nh
hng nghim trng n nn nng nghip ca nhiu nc. Hu qu l sn lng v ngun cung cp
lng thc b e da, mt lng ln dn s trn tri t ang v s chu cnh i kht.
Hin ti, cc vng nh n , Pakistan, v Chu Phi ang hng chu nhng t hn hn, lng ma
cc khu vc ny ngy cng thp, v tnh trng ny cn tip tc ko di trong vi thp k ti. Theo c
tnh, n nm 2020, s c khong 75 triu n 250 triu ngi dn chu Phi thiu ngun nc sinh
hot v canh tc, dn n sn lng nng nghip ca lc a ny s gim khong 50%.
7. Bo lt
Nhit nc cc bin v i dng m ln l nhn t tip thm sc mnh cho cc cn bo. Nhng
cn bo khc lit ang ngy mt nhiu hn. Trong vng ch 30 nm qua, s lng nhng cn ging
bo cp mnh tng gn gp i.
8. Nhng t nng nng gay gt
Cc t nng nng khng khip ang din ra thng xuyn hn gp khong 4 ln so vi trc y, v
d on trong vng 40 nm ti, mc thng xuyn ca chng s gp 100 ln so vi hin nay.
Hu qu ca cc t nng ny l nguy c chy rng, cc bnh tt do nhit cao gy ra, v tt nhin
l ng gp vo vic lm tng nhit trung bnh ca tri t.
9. Cc ni bng v sng bng ang teo nh
Cc ni bng v sng bng ang co li. Nhng lnh nguyn bao la tng c bao ph bi mt lp
bng vnh cu rt dy gi y c cy ci bao ph. Ly mt v d, cc ni bng dy Hy M Lp
Sn cung cp nc ngt cho sng Hng ngun nc ung v canh tc ca khong 500 triu ngi
ang co li khong 37m mi nm.
10. Mc nc bin ang dng ln
Nhit ngy cng cao trn tri t khin mc nc bin ang dn dng ln. Nhit tng lm cc
sng bng, bin bng hay lc a bng trn tri t tan chy v lm tng lng nc vo cc bin
v i dng.

Cc nh khoa hc tin hnh quan st, o c v nhn thy rng bng o bng Greenland mt
i mt s lng ln, gy nh hng trc tip n cc o quc hay cc quc gia nm ven bin. Theo
c tnh, nu bng tip tc tan th nc bin s dng thm t nht 6m na vo nm 2100. Vi mc ny,
phn ln cc o ca Indonesia, v nhiu thnh ph ven bin khc s hon ton bin mt.

bi: Anh(ch) hy vit bi vn ngh lun tham gia cuc vn ng tm gii php
bo m an ton giao thng
t nc ta ang pht trin kh nhanh nh s khi sc ca nn kinh t v i sng x
hi, nhng lnh vc giao thng th dng nh khng p ng kp yu cu ca thi i.
Tnh trng tai nn giao thng hin nay n mc bo ng v c xp vo th
hng cao trong khu vc ng Nam . V th, vn nn ny ang l mi quan tm hng
u ca ton x hi. Lm th no m bo an ton giao thng? l cu hi ln t
ra, i hi s n lc ca tt c mi ngi.

Giao thng Vit Nam hin nay c coi l lnh vc ti t nht bi nhng tai nn
giao thng khng khip thng xuyn xy ra. Ngi ta khng khi rng mnh trc
nhng thng tin ng s v s thit hi ngi v ca do tai nn giao thng gy ra
hng ngy, hng thng, hng nm. Mi ngy, trung bnh c khong 35 ngi cht, mi
nm hn chc ngn ngi cht v tai nn giao thng. Qu l mt con s khng khip!
Chin tranh kt thc my chc nm nhng chng ta li ri vo mt thm ha
khng km au thng, tang tc. C l tai nn giao thng cng l mt th gic m
chng ta phi lun lun i mt. Tai nn giao thng khng ch gieo rc au thng,
lm tan v hnh phc ca bao gia inh m cn gy thit hi to ln v vt cht v tinh
thn cho c x hi. Bn cnh , tnh trng mt an ton giao thng nghim trng
nh hng khng tt ti s nhn nhn, nh gi tnh hnh pht trin ca Vit Nam v
gy kh khn trong vic u t ca cc nh u t nc ngoi vo nc ta. Nhiu du
khch khi c hi v nhng iu cha c Vit Nam th h u tr li ging nhau
ch iu ng ngi nht l an ton giao thng qu km. H rt s phi i b bng
qua ng v xe c chy o o, bt chp n . Liu t nc Vit Nam xinh p,
con ngi Vit Nam thn thin c to c cm tnh vi du khch h cn mun
quay li ? Theo con s thng k ca ngnh du lch th hn 70% du khch khng mun
tr li v nhiu l do, m mt trong nhng l do ng k l tnh trng giao thng khng
bo m an ton. R rng, mt an ton giao thng nh hng trc tip n s pht
trin kinh t, nht l i vi ngnh du lch. Lm th no Vit Nam tr thnh im
n ca bn b quc t? Cu tr li mt phn thuc v tnh trng an ton giao thng.
Nguyn nhn ca tnh trng mt an ton giao thng th c rt nhiu. Trc ht l nhn
thc v thi t gic chp hnh lut l giao thng ca ngi dn qu km. Khi lu
thng trn ng, ai cng ch ngh n mnh m khng ngh ti ngi khc. Cho nn
mi xy ra tnh trng khng chu nhng nhau ch ng ba ng t nn gy tc ng
hng gi; hin tng phng nhanh vt u, lng lch gy ra tai nn cho bn thn v
cho ngi cng lu thng trn ng xy ra thng xuyn. Mt nguyn nhn quan
trng khc l cht lng cu ng khng bo m an ton, cu c, cu yu, cu c ti
trng thp qu nhiu, trong khi lu lng ngi v xe qua li qu ln. ng giao thng
huyt mch ni lin cc vng min th va t, va nh v trong tnh trng phi sa
cha, nng cp lin tc

Mt nguyn nhn na l s tha ha ca khng t ngi c trch nhim gim st giao

thng. V t li, h sn sng lm ng trc cc i tng vi phm lut nh dng
8

phng tin chuyn ch qu hn s dng, ch hnh khch, hng ha qu quy nh,

chy qu tc cho php Nh th l h c tnh tip tay cho tiu cc v iu tt
yu l tai nn giao thng ngy cng tng ln. Cao hn na l mt s quan chc ca
ngnh giao thng cha lm ht trch nhim ca mnh trc nhn dn v t nc,
thm ch cn vi phm nng n m v n PMU 18 va qua l mt v d in hnh.
bo m an ton giao thng, cn phi c nhng bin php thch hp v ng b.
Trc ht, cn phi tng cng vic tuyn truyn gio dc cng dn v lut giao thng,
nng cao trnh hiu bit v thc t gic chp hnh lut. Nhc nh, bt buc mi
ngi i m bo him khi i xe my. Ngoi ra, phi c nhng hnh thc x pht thch
ng i vi nhng ngi c tnh vi phm lut. Mt khc, cn lm trong sch lc lng
cnh st giao thng, nghim tr nhng k cy chc cy quyn, lm tri quy nh ca Nh
nc. Yu t quan trng c tm chin lc l nng cao cht lng ng s, cu cng
m bo lu thng thun li v gim thiu tai nn. iu ny gp phn rt ln vo qu
trnh cng nghip ha, hin i ha v hi nhp vi th gii ca t nc ta.
An ton giao thng hin nay l vn c ng v Nh nc ta rt quan tm v n
tc ng rt ln ti s nghip xy dng mt quc gia giu mnh. Mi cng dn phi t
gic chp hnh nghim chnh lut giao thng gp phn lm cho x hi tr nn vn
minh, hin i.
Bo lc

X hi ngy cng pht trin, i sng con ngi ngy cng c nng cao. Gii tr l
thnh phn c quan tm nhiu nht. Nhng ta cng nn nhn nhn mt cch khch
quan rng x hi thay i qu nhanh. Con ngi ngy cng c nhng i hi cao hn
cuc sng. Nhu cu ca nhn loi dn c thay th, cng nh ngi ta mun n
ngon mc p thay v n no mc m. V chnh v s thay i t ngt ca x hi
m hnh vi, li sng ca mt s thanh nin, hc sinh, sinh vin ngy cng sai lch.
La tui cp sch n trng, c thy c, c bn b th khng ai c th trnh khi
nhng mu thun, xch mch i vi nhng ngi xung quanh. Trc y, cng ch
l nhng chuyn bnh thng, ngi ta ci nhau nh tranh lun, tm ra ci sai
ca mi ngi, tp ni ting xin li, cm n v i khi li c thm ngi bn mi.
Nhng hin ti, nhng vn ny khng ch n thun l tranh ci trong phm vi nh
trng m dng nh n vt ra n tm nh hng ca php lut.
Kt qu nghin cu v hnh vi bo lc trong n sinh trung hc (vi 200 phiu kho
st ti 2 trng THPT H Ni) c kho st cho thy: c n 96,7% s hc sinh tr
li trng cc em hc c xy ra hin tng n sinh nh nhau, mc l 44,7% rt
thng xuyn, 38% thng xuyn Tr li quan nim ca cc em v hin tng
nh nhau gia cc hc sinh n: hn 45% cho rng l "bnh thng".
Mi y, d lun cn cha ht bng hong trc video clip mt hc sinh n nh bn
d man c xc nh l hc sinh trng THPT Trn Nhn Tng th ngi ta li tip
tc sc vi khong 4 video clip khc c ng rm r trn mng m iu c bit l
nhng din vin trong cc on clip trn u l hc sinh n
Ti vn nh nh in, t lc bt u vo lp mt ngy u tin cp sch n trng
cho n hm nay l mt hc sinh THPT, mi khi bc vo lp, p vo mt ti l
dng ch tin hc l, hu hc vn. Ngi ta hc l ngha, hc vn ha, ngi ta hc
lm ngi trc ri mi n nhng kin thc cn thit trong cuc sng. Ngi Vit
Nam tn trng o c hn tt c. y th m ch v nhng l do khng ng, mt s
hc sinh sn sng ra tay nh bn gia chn ng ngi, ch p nng n ln nhn
phm ngi khc. l bn thn h c li, h khng nhn ra ci sai sa
cha. Mt phn na ta cng nn nhn nhn rng x hi by gi qu th . Th nn
mi c cnh nhiu ngi ngi thn nhin trn gh xem bn cng trng ca mnh
9

b mt bn khc nh m vn lm ng nh kiu: khng phi l trch nhim ca

ti. Hay c nhiu ngi khc li quan tm bng cch quay hnh li truyn mng.
Mt trong nhng nguyn nhn c bn nh nu trn l tnh trng nhiu ni ch
trng v ch, nh v dy ngi. o c dn b b qun. Hc sinh hc tp cng thng
nn d dn n nhng tnh trng c ch v tm l. Cng vi tui v thnh nin,
hc sinh thng c nhng suy ngh bc ng, mang trn mnh ci ti c nhn qu ln.
Lng t trng dn bin thnh cc t i to ng lc no khng hay nn hay ni nng v
nhng chuyn khng ng v c khi gy ra nhng hu qu ng tic cho bn thn v
cho ngi khc. Nhiu bn tr quan nim rng: dng bo lc c tc dng nhanh, hiu
qu tc th, i phng phi phc tng mnh. Th nn tnh trng bo lc hc ng
c tip din t ngy ny sang ngy khc, truyn t ngi ny sang ngi khc.
Khi xy ra bo lc hc ng, vic dn ti nhng hnh vi vi phm php lut
ngoi x hi ch l khong cch ngn. Nu hnh vi bo lc hc ng khng c
pht hin, ngn chn kp thi v gii quyt trit s dn n nhng hnh vi vi phm
php lut ngoi trng gy hu qu nghim trng.
Cc gii php hu hiu ngn chn bo lc hc ng hin nay u tin l tuyn
truyn, gio dc hc sinh tc ng n thc ca hc sinh v truyn thng dn tc,
nhn cch, li sng v thc chp hnh lut php. Tip n l tc xy dng v hon
thin cc chnh sch php lut n cng tc bo v v chm sc tr em. Xy dng
cng c cc c quan bo v php lut v cc c quan chc nng c lin quan. Vic x
l hc sinh vi phm php lut, bo lc hc ng ch yu nhm gio dc, gip hc
sinh sa cha sai lm tr thnh cng dn c ch cho x hi. V vy, i vi nhng hc
sinh vi phm php lut, c hnh vi xu cn c x l ngay ti cng ng pht huy
vai tr trch nhim ca chnh quyn, on th, t dn ph, gia nh, nh trng
Vic tch cc hc sinh ra khi mi trng x hi, gia nh a vo trng gio dng,
tri giam ch l bin php cui cng.
L cng dn Vit Nam, l th h tr, ch nhn tng lai ca t nc. Ti lun n lc
hc tp, phn u, rn luyn o c, chnh tr, hc tp vn ha x hi c kin thc
bn vng, tr thnh mt cng dn tt, a con tu Vit Nam ra bin ln snh vai
cng nm chu.

10