You are on page 1of 2

Lenin, ayrimlarin kutuplarinin arasindaki iliskilerin geirgenligini, siyasi mcadel

e ile ekonomik mcadelenin arasindaki sinirlarin belirsizligine verdigi rnekle aikli


ga kavusturur. Lenin, yzyilin baslarinda sosyal demokrat hareket iindeki asli rakipl
eri olan ekonomistlerin dahi bir siyasi mcadele anlayisindan yoksun olmadiklarini b
elirtir. Ona gre, ekonomistler siyaseti tmyle reddetmezler [9]; tm yaptiklari durmadan
iyasetin sosyal demokrat anlayisindan trade-unioncu (sendikalist) anlayisina dog
ru sapmaktir . Lenin, iki tr siyasetin varligina ( politik-politik , ekonomik-politik ) is
aret etmekle bir btn olarak siyasi mcadele ve ekonomik mcadele arasindaki ayrimi grel
ilestirir. Diger bir deyisle Lenin, ayrimlarin kategorik farkliliklar temelinde
degil de, niceliksel ve iliskisel bir tarzda kuruldugunu sylemeye meylederek, popl
er bir Derrida kavramlastirmasiyla kutupsal yalitilmisliklari yapibozum a ugratir.
Bunun yaninda Lenin, kurdugu ayrimlarin kutuplarinin arasindaki karsilikli ilisk
inin degiskenligine ise bilinlilik ile kendiligindenlik arasindaki sinirlarla ilgili
verdigi bir rnekle deginir:
...kendiligindenlik vardir, kendiligindenlik vardir. Yetmislerde ve altmislarda
(ve hatta 19. yzyilin ilk yarisinda) Rusya da grevler olmus ve bunlara makinelerin
kendiliginden tahribi eslik etmistir. Bu baskaldirmalarla karsilastirildiginda d
oksanlarin (kendiliginden) grevleri bu dnemde isi sinifi hareketinin yaptigi ilerl
emeyi belirtmesi lsnde, bilinli diye bile tanimlanabilirdi. Bu da gstermektedir ki,
liginden unsur , znde, tohum halindeki bir bilinlenmeden baska bir sey degildir.[10]
Lenin in bu szleri, kendiligindenlik durumundan bilinlilik durumuna dogru zorunlu bi
r ilerleme varsayimina dayandigi ynnde bir elestiriye aik olsa dahi, aslinda anlati
lmak istenen husus fazlasiyla aiktir: Kendiligindenlik ile bilinlilik arasindaki i
liski tarih-asiri bir dzlemde incelenecek felsefi/metafizik bir karsitlik degildi
r. Her yeni dnemde yeniden degerlendirilmesi gerekir.
Lenin, yapmis oldugu ayrimlari olusturan kutuplar arasindaki iliskinin ebedi bir
sinir ihlali seklinde cereyan ettigini dsnmesine karsin ayni zamanda kutuplardan
birinin digerini tamamiyla hibir zaman isgal edemeyecegini de belirtir. Kutuplard
an birinin denklemdeki greli agirliginin artmasi, digerinin varolusunu gereksiz k
ilmaz. Tam tersine ona duyulan ihtiyacin yakiciligini daha hissedilir hale getir
ir. Yiginlarin kendiliginden kabarisi, ne kadar byk ve hareket de ne kadar yaygin o
lursa, sosyal demokrasinin teorik, siyasal ve rgtsel alismasi iin daha yksek bir bili
n gstermesi geregi de o lde artar. [11] Bylelikle Lenin, daha nce elestiriye aik bir
da bulundugunu belirttigimiz kendiligindenlik durumundan bilinlilik durumuna dogr
u zorunlu bir ilerleme varsayimiyla kendi argmantasyonu arasindaki farki daha bel
irgin kilar. Kendiligindenlik ve bilinlilik arasindaki ayrimin her yeni dnemde bir
nceki dneme zsel bir atifta bulunmadan yeniden tarif edilmesi gerekir. Kendiligind
enlik hep tikel bir dnemin kendiligindenligidir.
Peki kendiligindenlik ile bilinlilik arasindaki iliskisel sinirin her tikel dnemde
bastan izilmesini gerektiren esas lt(ler) var midir? Lenin i izleyerek iki ltten sz
liriz: Bunlardan ilki kapsamliliga iliskindir. Isi sinifi kendiligindenligi, Leni
n in iddiasina gre, tm sinif iliskilerinin tezahr ettigi her trden dzlemin btnsel kavr
sina varacak bir perspektife sahip olamaz. Bu tip bir kendiligindenlik, ancak ali
sma mekanlarinin kosullarinin dis eperini belirledigi parali bir perspektif meydan
a getirebilir. Oysa ki devrimci bilinlilik, kendini bu kreltici sinirlandirmalarda
n kurtarabilir ve ulus apinda bir duyarliliga yaslanabilir. Ikinci lt ise kurulu dzen
le ve devletle yasanan antagonizmanin niteligine iliskindir. Lenin e gre kendiligin
den hareket, salt kendi olanaklarina dayanarak ancak sendikal bir mcadelenin fiti
lini atesleyebilir. Sendikal mcadele, kimi ugraklarda reformcu ya da devrimci biim
lerde tezahr edebilir, fakat hibir zaman iktidari fethetme/yikma trnde bir politik yn
elime sahip olamaz. Oysa ki devrimci bilin, esitli trden toplumsal unsuru iktidara
karsi verilen mcadelenin aralari haline getirerek politik dzeye tasimaya alisir.[12]
Kendiligindenci hareketlerle kendiliginden hareketler arasinda ok mhim bir ayrim b
ulunur. Kendiligindencilik, bir politik znenin kendiliginden hareketlerle kurdugu
/kurabilecegi zel bir iliski tarzidir. Bu bakimdan politik bir znenin eyleyis tarz
i olarak kendiligindencilik, iktidara oynama konusunda kendiliginden hareketlerin
gsterdigi zaaftan azadedir. Kendiligindenci hareketlerin kendiliginden hareketler
le paylastigi temel nitelik dar-kapsamliliktir. Lenin in dnemin arlik Rusyasi nda faal
iyet gsteren ekonomistler i, iktisadi savasimin hatiri iin siyasal grevleri dar sinirla
ra hapsetmek le elestirmesi izdigimiz ereveye tekabl eden bir rnektir.

Ekonomistler, proletaryanin savasimiyla siki organik bag iinde elle tutulur sonula
r vaad eden somut istemleri dillendirmeyi politik savasimlarinin merkezi etkinli
gi olarak saptadiklari iin temsil sorunsalinin disina ikamayan bir grnt sergilemektey
diler. Iktisadi savasimin kendisine siyasal bir nitelik kazandirmak stratejisi, Le
nin tarafindan ok agir bir dille doktriner olmakla itham edildi. Lenin e gre devrimc
i bir parti, siyasal ufkunu isi sinifinin konjonktrel etkinligine gre belirlemeyen
bir rgt olmalidir. Byle bir parti, isi sinifinin iinde eriyip kaybolmamak iin onunla e
sas olarak dissal bir iliski kurmayi gzetmelidir. Dissal bir iliski, nk sz konusu ili
ski, belirli islev ve amalarla donatilmis devrimciler rgt ile ayri sosyo-politik var
olusa sahip yapi arasindaki iliskidir. yleyse devrimciler rgt ile isiler rgt arasinda
ayrim, kendiliginden hareketle kurulan iki tr iliski tarzinin -dissal/organik- rgts
el/politik karsiligi olarak karsimiza ikmaktadir.[13]

You might also like