WYKAD 1

Dobra niematerialne (intelektualne) jest to kady wytwr myli ludzkiej cechujcy

si twrczym charakterem oraz dalszymi waciwociami zalenymi od dziedziny
twrczoci do ktrej naley istniejcy bez wzgldu na nonik materialny. Twrc
takich dbr moe by jedynie czowiek.
Typy dbr niematerialny :
- utwr w rozumieniu prawa autorskiego (dziea)
-rozwizania s to zaplanowane koncepty prowadzce do realizacji danego celu w
dziedzinie technicznej, funkcjonalnej lub etycznej (wynalazki, wzory uytkowe,
wzory przemysowe, projekty racjonalizatorskie)
-oznaczenia, symbole peni funkcje przekazywania pewnych informacji lub
wywoywania w uczestnikach obrotu pewnych skojarze
-odkrycia, teorie i koncepcje naukowe
-poufna i ustalona wiedza lub dowiadczenia o charakterze technicznym
-przekazy artystyczne
-przedmioty praw pokrewnych
Wasno intelektualna- s to prawa odnoszce si do utworw oraz do
przedmiotu wasnoci przemysowej .
Prawo wasnoci intelektualnej- zesp norm regulujcych stosunki prawne
powstajce z uwagi na dobra niematerialne, jest to dziedzina prawa cywilnego.
rda prawa wasnoci intelektualnej:
-Ustawa z dnia 4 lutego 1994r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-Ustawa z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo wasnoci przemysowej
Charakterystyka praw chronicych dobra niematerialne:
-prawa majtkowe chroni interes ekonomiczny uprawnionego dot. finansowych
aspektw jego sytuacji prawnej s zbywalne i podlegaj dziedziczeniu, ich
trwanie w czasie jest zwykle ograniczone
-prawo osobiste jest to wze uczuciowy czcy twrc z wytworem jego umysu,
s nieograniczone w czasie i nie podlegaj zrzeczeniu lub zbyciu
-autorstwa utworu
-nadzr nad sposobem korzystania z utworu
-decydowanie o pierwszym udostpnieniu utworu publicznoci
Podmiot prawa wasnoci intelektualne
-twrca; prawo wasnoci intelektualnej przysuguje twrcy
-pracodawca; w stosunkach pracowniczych, jeeli pracownik stworzy utwr,
majtkowe prawa autorskie nabywa pracodawca, chyba e umowa stanowi
inaczej
-producent lub wydawca; autorskie prawa majtkowe do utworu zbiorowego w
szczeglnoci do encyklopedii lub publikacji periodycznej przysuguje
producentowi lub wydawcy

str. 1

Zasady ochrony przedmiotu wasnoci intelektualnej :

1) przedmiot prawa autorskiego kady przejaw dziaalnoci twrczej o
indywidualnym charakterze, ustalony
w jakiejkolwiek postaci niezalenie od
wartoci, przeznaczenia i sposobu wyraania:
- plastyczne
- fotograficzne
-wzornictwo przemysowe
lutnicze
-muzyczne i sowo-muzyczne
-utworem jest take strona internetowa, ukad i forma portalu internetowego,
kompozycja z kwiatw
Utwr podlega ochronie autorskiej w zakresie tych elementw ktre s nowe i
indywidualne.
WYKAD 2
Utwory samoistne- s to dziea indywidualne, stworzone przez pojedynczego
twrc, charakteryzuj si tym, e powstanie i wykonywanie praw autorskich nie
naley do osb trzecich.
-dziea inspirowane-utwory w odniesieniu do ktrego bodcem do stworzenia
stao si inne dzieo
-dziea nieinspirowane
Utwory niesamoistne- s to dziea na ktre skadaj si rne udziay twrcze i
pochodz od co najmniej dwch osb:
-utwory wspautorskie-mog by rozczne np. rozdziay w ksikach pisane
przez rnych autorw i nierozczne kiedy nie wyrnia si czci samodzielnie
stworzonej przez innych autorw
-utwory zalene np. przebudowane strony internetowej, aktualizacja baz danych,
twrcze przetworzenie utworu pierwotnego
-zbiorczy utwr nie chroniony prawem autorskim
Utwory poczone- scalanie obcych dzie, ale kady utwr podlega ochronie
indywidualnej, nie s objte przedmiotem prawa autorskiego, akty normatywne
lub
inne
urzdowe
projekty,
wyroki
sdw
powszechnych
decyzje
administracyjne.
Uprawiony z tytuu praw autorskich: praw majtkowych moe wskaza, e utwr
korzysta z ochrony przez umieszczenia na jego materialnym noniku noty
autorskiej, copyright albo c ze wskazaniem uprawnionego lub ewentualnie roku
pierwszej publikacji utworu
Ograniczenie praw autorskich dozwolony uytek chronionych utworw bez
zezwolenia twrcy, wolno nieodpatnie korzysta z ju rozpowszechnionego
utworu w zakresie wasnego uytku osobistego. Zakres wasnego uytku
osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworw przez
krg osb pozostajcych w zwizku osobistym w szczeglnoci pokrewiestwa,
powinowactwa, stosunku towarzyskiego.

str. 2

Prawa cytatu- jest to przytaczanie uytkw bez moliwoci, e stanowi elementu

wasnego dziea:
-uytek incydentalny
-prawo przedruku- dozwolone jest bez zgody uprawnionego, rozpowszechnione w
redakcjach w oryginale lub tumaczenie uprzednio rozpowszechnionych
sprawozda o aktualnych wydarzeniach artykuw na tematy polityczne,
gospodarcze, krtkie streszczenia rozpowszechnionych utworw
-eksploatacja utworu przez instytucje, owiaty, uczelnie, biblioteki, muzea,
archiwa
-czasowe utrwalenie utworu w pamici operacyjnej maszyn cyfrowych- dotyczy
gownie stron internetowych
Naruszenie praw autorskich. Plagiat jest to przywaszczenie autorstwa cudzego
dziea. Plagiat moe by cakowity lub czciowy. Plagiat jawny, dosowny oraz
ukryty.
WYKAD 3- OCHRONA PRAW DO WIZERUNKU
Wizerunek jest dobrym osobistym i podlega ochronie przez przepisy kodeksu
cywilnego oraz przepisy szczeglne prawa autorskiego.
Rozpowszechnianie
wizerunku
wymaga
zezwolenia
osoby
na
nim
przedstawionym. W braku wyranego zastrzeenia, zezwolenia nie jest
wymagane jeeli osoba ta otrzymaa umwion zapat za pozowanie.
Wyjtki:
Zezwolenie nie wymaga rozpowszechniania wizerunku:
a) osoby powszechnie znanej, jeeli wizerunek wykonano w zwizku z penieniem
przez ni funkcji publicznych w szczeglnoci politycznych, spoecznych,
zawodowych
b) osoby stanowicej jedynie szczeg caoci takiej jak zgromadzenie, krajobraz,
impreza publiczna
Ochrona adresata korespondencji- jeeli osoba, do ktrej korespondencja jest
skierowana, nie wyrazia innej woli rozpowszechnienia, w okresie 20 lat od jej
mierci, wymaga zezwolenia maonka, a w jego braku kolejno zstpnych,
rodzicw lub rodzestwa.
Prawa pokrewne(ssiednie)- s to
prawa cile powizane z utworami w
rozumieniu prawa autorskiego :
a)prawa do artystycznych wykona (kade)
b)prawa do fonogramw i wideogramw
Fonogram to pierwsze utrwalenie warstwy dwikowej wykonania utworu albo
innych zjawisk artystycznych.
Wideogram-pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazu z dwikiem lub
bez, niezalenie od tego, czy stanowi ono utwr audiowizualne
c)prawa do nada programw

str. 3

d)prawa do pierwszych wyda oraz naukowych lub krytycznych

rodki ochrony w przypadku naruszenia praw autorskich:
-moe zada zaniechania dziaania
-usunicia skutkw naruszenia w szczeglnoci aby zoya publiczne
owiadczenie
-naprawa wyrzdzonej szkody w postaci zado uczynniania za doznanie krzywdy
Ochrona praw autorskich majtkowych moe zada:
-zaniechanie naruszenia
-usunicie skutkw zdarzenia
-naprawa wyrzdzonej szkody
-wydanie uzyskanych korzyci

WYKAD 4 - PRAWA WASNOCI PRZEMYSOWEJ

Wynalazek - musi by nowy, jeli nie jest czci stanu techniki:
- musi posiada poziom wynalazczy- poziom wynalazku nie wynika dla znawcy w
sposb, oczywisty ze stanu techniki
- Nadaje si do przemysowego stosowania - jeeli wedug wynalazku moe by
uzyskiwany wytwr lub wykorzystywany sposb w rozumieniu technicznym, w
jakiejkolwiek dziaalnoci przemysowej, nie wykluczajc rolnictwa
Patentw nie udziela si np. na now odmian rolin.
Patent jest to prawo udzielane przez urzd patentowy w drodze decyzji
administracyjnej, a treci patentu jest prawo wycznego korzystania z
wynalazku w sposb zarobkowy lub zawodowy na caym obszarze RP. Patent jest
ograniczony czasowo - 20 lat wany od dokonania zgoszenia. Patent jest
zbywany i podlega dziedziczeniu.
Forma umowy licencyjnej - umowa licencyjna wymaga, pod rygorem niewanoci,
zachowania formy pisemnej.
Strony umowy: licencjodawca i licencjobiorca
Tre licencji:
-licencja pena - licencjobiorca ma prawo korzystania z wynalazku w takim samym
zakresie jak licencjodawca
-licencja ograniczona - sposb ograniczenia okrela umowa
-licencja wyczna - oznacza przyznanie wycznoci korzystania z wynalazku
przez licencjobiorc.
-licencja niewyczna - nie zastrzega wycznoci korzystania z wynalazku w
okrelony sposb, udzielenie licencji jednej osobie nie wyklucza moliwoci

str. 4

udzielenia licencji innym osobom, a take jednoczesnego korzystania z wynalazku

przez uprawnionego z patentu.
-licencja otwarta - uprawniony z patentu moe zoy w urzdzie patentowym
owiadczenie o gotowoci udzielenia licencji na korzystanie z jego wynalazku.
Licencja otwarta jest licencj pen i niewyczn.
-licencja przymusowa - udzielana przez urzd patentowy w drodze zezwolenia na
korzystanie z opatentowanego wynalazku innej osoby. Wystpuje np. w
przypadku ochrony ycia i zdrowia ludzkiego lub bezpieczestwa pastwa.
-licencja dorozumiana - licencja na korzystanie z wynalazkw zawartych w
wynikach prac badawczych przeprowadzonych na podstawie umowy.
-sublicencja (licencja dalsza) - udzielana przez licencjobiorc za zgod
uprawnionego z patentu.
Wzory przemysowe - jest to nowa i posiadajca indywidualny charakter posta
wytworu lub jego czci, nadane mu w szczeglnoci przez cechy linii, konturw,
ksztatw, kolorystyk, faktur lub materia wytworu oraz przez jego
ornamentacj.
Na wzr przemysowy udziela si prawo z rejestracji - przez uzyskanie prawa z
rejestracji uprawniony nabywa prawo wycznego korzystania z wzoru
przemysowego w sposb zarobkowy lub zawodowy na caym obszarze RP.
Prawa z rejestracji wzoru udziela si na 25 lat na 5-letnie okresy. np. butelka,
dugopis
Znaki towarowe - znakiem towarowym moe by kade oznaczenie, ktre mona
przedstawia w sposb graficzny, jeeli oznaczenie takie nadaje si do
odrnienia
towarw
jednego
przedsibiorstwa
lub
towarw
innego
przedsibiorstwa.
Na znaki towarowe udzielone s prawa ochronne. Wpisuje si je do rejestru
znakw towarowych. Prawo ochronne jest prawem czasowym (10 lat od daty
zgoszenia). Prawo ochronne daje wyczno uywania znaku towarowego.
Przykadem jest umieszczanie na towarach, posugiwanie si nim w celu reklamy.
WYKAD 5 - WZORY UYTKOWE
Wzory uytkowe (inaczej may wynalazek) - nowe i uyteczne rozwizanie o
charakterze technicznym dotyczce ksztatu, budowy lub zestawienia przedmiotu
o trwaej postaci.
Wzr uytkowy uwaa si za rozwizanie uyteczne, jeeli pozwala ono na
osignicie celu majcego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub
korzystaniu z wyrobw.
Na wzr ochronny moe by udzielone prawo ochronne.

str. 5

Daje prawo wycznego korzystania ze wycznego korzystania ze wzoru

uytkowego w sposb zarobkowy lub zawodowy na caym obszarze RP. 10 lat prawo czasowe.
Oznaczenia geograficzne - oznaczenia sowne odnoszce si bezporednio lub
porednio do nazwy miejsca, miejscowoci, regionu lub kraju (teren), ktre
identyfikuj towar jako pochodzcy z tego terenu, jeeli okrelona jako, dobra
opinia lub inne cechy towaru s przypisywane przede wszystkim pochodzeniu
geograficznemu tego towaru. Oznaczeniami geograficznymi s np. nazwy
regionalne.
Na oznaczenia geograficzne udziela si prawa z rejestracji.
Oznaczenie geograficzne, na ktre udzielono prawa z rejestracji nie moe by
uywane na obszarze RP przez osoby, ktrych towary nie speniaj warunkw
bdcych podstaw udzielenia prawa z rejestracji. Ochrona oznaczenia
geograficznego jest bezterminowa.
Chroniona nazwa pochodzenia - nazwa, ktr oznacza si produkt rolny i
spoywczy pochodzcy z okrelonego miejsca, ktrego jako lub cechy
charakterystyczne s dla danego rodowiska geograficznego, ktrego wszystkie
etapy produkcji maj miejsce na okrelonym obszarze geograficznym.
Chronione oznaczenie geograficzne - oznacza produkt rolny lub spoywczy,
ktrego przynajmniej jeden etap produkcji odbywa si na okrelonym obszarze
geograficznym (np. rogal w. marciski). Moe by zamiennie litera "G".
Ukad scalony - przez topografi ukadu scalonego zwan dalej "topografi"
rozumie si rozwizanie polegajce na przestrzennym wyraonym w dowolny
sposb rozplanowaniu elementw, z ktrych co najmniej jeden jest elementem
aktywnym oraz wszystkich lub czci pocze ukadu scalonego
Na ukad scalony udziela si prawa z rejestracji. Litera "T".
Prawo wycznoci korzystania z topografii.
Ochrona topografii ustaje po 10 latach.
Domena internetowa - jest zbliona do znakw towarowych.
Przykady wzorw uytkowych:
-pyta budowlana
-meble
-wykroje
-st do prac biurowych

str. 6