Güncel Bilgiler - Kitap PDF

Altn Faktr Gncel Konular
ALTINFAKTR
HAZRAN 2014
GRSELLETRLM GNCEL BLGLER
2014 Lisans kpssde kan gncel konular baz alnarak hazrlanmtr. Genel kltr bilgilerinden ve
gncel bilgilerden oluan ierik iin sadece internet kaynaklar kullanlmtr.
Ltfen indirmek iin sadece orijinal kayna kullann

ndirme Adresi : http://6nfaktor.blogspot.com/2014/07/kpss-guncel-bilgiler-pdf-2014.html
Adresini ziyaret edebilirsiniz ya da akll telefonunuzla QR kodu okutarak indirebilirsiniz.
Trkiyenin Kurucusu Olduu Uluslararas Kurulular

Birlemi Milletler (BM)
Avrupa Konseyi
Avrupa Ekonomik birlii ve Kalknma Tekilat (OECD)
slam Konferans Tekilat (KT)
Ekonomik birlii rgt (ECO)
Karadeniz Ekonomik birlii (KE)
Trk Kltr ve Sanatlar Ortak Ynetimi (TRKSOY)
slam Kalknma Bankas (KB)
Gelimekte Olan 8 lke (D-8 lkeleri)
Uluslararas demeler Bankas (BIS)
Trkiyenin yesi Olduu Uluslararas Kurulular

Asya Kalknma Bankas (ASDB))
Karadeniz Ekonomik birlii Konseyi (KEI)
Gmrk birlii Konseyi (CCC)
Avrupa Konseyi (CE)
Avrupa Nkleer Aratrma Tekilat (CERN)
Avrupa Ekonomik Konseyi (ECE)
Ekonomik birlii Tekilat (ECO)
Ticaret ve Gmrk Tarifeleri Genel Anlamas (GATT)
Uluslararas Atom Enerji Kurulu (IAEA)
Uluslararas imar ve Kalknma Bankas (IBRD)
Uluslararas Kalknma Birlii (IDA)
slam Kalknma Bankas (IDB)
Uluslararas Enerji Kuruluu (IEA)
Uluslararas Para Fonu (IMF)
Uluslararas Telekomnikasyon Uydu Tekilat (INTELSAT)
Uluslararas Polis Tekilat (INTERPOL)
Uluslararas Gmen Tekilat (IOM)
Kuzey Atlantik birlii Konseyi (NACC)
Kuzey Atlantik Savunma Park (NATO)
Nkleer Enerji Kurulu (NEA)
Ekonomik Kalknma ve birlii Tekilat (OECD)
slam Konseyi (ICO)
Birlemi Milletler (BM)
BM Eitim, Bilim ve Kltr Tekilat (UNESCO)
BM Endstri ve Gelime Tekilat (UNIDO)
Evrensel Posta Sendikas (UPU)
Bat Avrupa Konseyi (WEU)
Dnya Ticaret Sendikas Federasyonu
Dnya Salk rgt (WHO)
Dnya Fikri Mlkiyet Tekilat (WPO)
Dnya Ticaret Tekilat (WTO)
1
Trkiyenin ye Olmad Kurulular

Avrupa Birlii (AB)
Petrol hra Eden lkeler rgt (OPEC)
Arap Petrol hra Eden lkeler rgt (OAPEC)
Kuzey Amerika Serbest Ticaret Blgesi (NAFTA)
Latin Amerika Serbest Ticaret Blgesi (LAFTA)
Gelimi 8 lke (G-8 lkeleri)
Avrupa Serbest Mbadele Birlii (EFTA)
Nordik Konseyi
Arap Para Fonu (AMF)
BM (BRLEM MLLETLER)
2. Dnya Savandan sonra birok
insann lmesi sonucu bar ve gvenlii
salamak amacyla 1945 ylnda
kurulmutur. 193 yesi bulunan
Birlemi Milletlerin merkezi New York,
Avrupada ise merkez Cenevredir.
Genel Sekreter: Ban Ki Moon
Trkiye kurucu ye
En son ye lke: Gney Sudan
Genel Kurul: Silahszlanma, bar ve

gvenlii salamak, bozulan iyi ilikiler iin barl zm retmek genel kurulun grevleri
arasndadr. Birinci karar alma organdr.
Gvenlik Konseyi: Birlemi milletler yrtme organdr. Daimi yesi olan ABD, in, ngiltere,
Fransa ve Rusyann veto haklar bulunmaktadr. 10 tane geici ye vardr ve bunlar her iki
ylda bir seilmektedir. Trkiye de 2009 ylndan beri geici ye olarak grev almaktadr bu
konseyde ancak Trkiyenin dier geici yeler gibi veto hakk yoktur.
Gvenlik konseyinin amac BMnin amalarna uygun bar korumak, silahszlanmay
denetleyici planlar hazrlamak, bara kar oluabilecek tehditleri ortadan kaldrmak ve bu
durumlar soruturmak, bar bozanlara kar askeri birlik kurarak onlara kar tedbir
almaktr.
Ekonomik Sosyal Konsey
Genel Sekreterlik:
Uluslararas Adalet Divan: Birlemi Milletler yarg organdr. Hollanda Laheydedir.
Uluslararas sorunlar ve sava sulularn yarg kararyla yarglamaktadr.
Notlar: Bm San Fransico konferansyla son halini almtr. nsan Haklar Evrensel Bildirgesi Bm
bnyesinde kabul edilen bildiridir. Filistin BMye ye deildir. Gzlemci devlet statsndedir.
BM YARDIMCI KURULULAR
* Unesco (BM eitim, bilim ve kltr rgt)
- Kapadokya ve Greme Milli Park, stanbuldaki tarihi yerler, Divrii Ulu Camii, Darifa,
Hitit bakenti Hattua, Nemrut Da, Pamukkale, Ksantos-Letoon, Safranbolu tarihi ehri ve
Truva Unesconun Trkiyedeki Dnya Kltr Miras olarak sayd yerler arasndadr.
* Unicef (BM ocuk Fonu) 2014te Tuba BYKSTN Bar Elisi olarak seilmitir.
* Dnya Bankas (WB): Gelimekte olan lkelerin uzun vadeli kredi finansmann salanmas
* Dnya Salk rgt (WHO)
* Dnya Ticaret rgt (WTO)
* Gda ve Tarm rgt (FAO):
* Uluslararas alma Tekilat(ILO)
* BM Mlteciler Yksek Komiserlii (UNHCR)
* BM Kalknma Program (UNDP)
*BM evre Program (UNEP)
* IMF (Uluslararas Para Fonu): Merkezi Washington olan MF 1944 ylnda kurulmu, Trkiye
de 1947 ylnda ye olmutur. Trkiye hazine mstearl araclyla IMF ile ilikilerini
srdrmektedir.
Bakan: Christine Lagarde
AVRUPA BRL (EU)
Merkezi: Brksel / Belika
28 yesi vardr. 18 tanesi Euro para birimini
kullanyor. Hrvatistan son yedir. Letonya Euro
para birliine katlan son yedir.
Avrupa Birlii Organlar
* Avrupa Zirvesi
* Avrupa Parlamentosu (Birliin tek demokratik
organ)
* Avrupa Komisyonu
* Bakanlar Konseyi
* Adalet Divan
Brkselde 18 Nisan 1951 ylnda 6 Avrupa
lkesi
(Belika, Almanya, Fransa, talya, Hollanda,
Lksemburg) Avrupa Kmr ve elik Topluluunu kurmutur. lk somut adm.
1957de Romada imzalanan anlama ile Avrupa Ekonomik Topluluu (AEK) kurulmutur.
1958 yrrle girmitir.
1992 MASTRICH Antlamasyla AB adn almtr.

AB BAKANI: Belika eski bakan Herman Van Rompuy
Trkiye AB likileri
*1959 AETye bavuru.
*1963 AET Ankara Antlamas
*1996 Gmrk Birlii
*2005 AB Mzakereleri
*2011 AB Bakanlnn kurulmas
*AB Ba mzakerecimiz Mevlt avuolu
Norve hem AB yesi deildir, hem de Avro kullanmaz.
Ukrayna hem AB yesi deildir, hem de Avro kullanmaz.
Lihtentayn hem AB yesi deildir, hemnde Avro kullanmaz.
Grnland hem AB yesi deildir, hem de Avro kullanmaz.
skoya hem AB yesi deildir, hem de Avro kullanmaz.
zlanda hem AB yesi deildir, hem de Avro kullanmaz
AVRUPA KONSEY (CE)
Merkezi Strazburg'dadr. Belarus, Kazakistan,
Kosova ve Vatikan hari tm Avrupa lkeleri
yedir. Organlar: Bakanlar Komitesi,
Parlamenterler Asamblesi, Avrupa Yerel ve
Blgesel Ynetimler Kongresi, Sekreterlik. 1949'da
kurulmutur.
Resm dilleri ngilizce ve Franszca'dr. Merkezi
Strazburg'dadr.
Avrupa insan Haklar Mahkemesi Avrupa
Konseyine baldr.
Avrupa nsan Haklar Szlemesi ve Avrupa nsan Haklar Mahkemesi konseyin
bnyesindedir.
KUZEY ATLANTK ANTLAMASI PAKTI (NATO)
Genel Sekreter Andres Fogh Rasmussen
Merkezi Brksel Belika
yeleri Arnavutluk, Belika, Bulgaristan, Kanada,
Hrvatistan, ek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya,
Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, zlanda,
talya, Letonya, Litvanya, Lksemburg, Hollanda,
Norve, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya,
Slovenya, spanya, Trkiye, Birleik Krallk, Amerika
Birleik Devletleri
Almanya, Japonya, in, Rusya kurucu ye deildir.
En son ye Kosovadr
IKMAMI SORULAR:
1- yelerinin gvenliini salamak ve
istikrarn gelimesine katkda bulunmak
amacyla, 4 Nisan 1949 tarihinde kurulan
uluslararas kurulu aadakilerden
hangisidir?
A) Uluslararas Para Fonu (IMF)
B) Dnya Ticaret rgt (DT)
C) Ekonomik birlii ve Kalknma rgt
(OECD)
D) Avrupa Konseyi (CE)
E) Kuzey Atlantik rgt (NATO)
2-ye devleterden birine yaplm bir

sldr tm ye lkelere yaplm saylr
maddesi ile ye lkelerin gvenliini tm
ye lkelerle gvene alan ve Sovyet
Rusyann yaylmac politikasna kar
kurulan rgttr.
A-Badat Pakt
B-Sadabat Pakt
C-Nato
D-AB
E-BM
Sorularn cevab Natodur.

G7
ABD Japonya Almanya ngiltere Fransa talya Kanada
Rusya'nn Krm' ilhak etmesinden dolay G-8'den atlmtr 2014 yl toplants Brksel'de
yaplmtr.
in,svire,Kanada G-7 yesi deildir
AGT (Avrupa Gvenlik birlii Tekilat)

1970li yllarn banda souk sava
koullarndaki Avrupann blnmlne
son vermek, gvenlik ve istikrarn
kazanlmasn salamak amacyla 1973 tarihinde Helsinkide almalara balanm ve
1975de 33 Avrupa lkesi, ABD ve Kanada tarafndan Helsinki Nihai Senedinin
imzalanmasyla sonulanmtr.
Ekonomik birlii rgt (ET)
Merkezi Tahran/ran
ye devletler arasnda kltrel ticari ve ekonomik gelimeyi
hedeflemektedir.
1985 ylnda Trkiye, ran ve Pakistan arasnda kurulmutur.
Sonradan Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Krgzistan,
Tacikistan, Trkmenistan ve zbekistann katlmyla 10 yeli
bir tekilat haline gelmitir.
G-20 (Ekonomisi Gelimi ve Gelimekte Olan 20 lke)
2014 Dnem Bakan Avusturya
2015 Dnem Bakan Trkiye
Kresel ekonomi ve mali

sistemin daha fazla
gelitirilmesini salamak
ve kresel krizlere kar
nlem almak amacyla
1999 ylnda
kurulmutur. G-20
yeleri; Arjantin,
Avustralya, Brezilya,
Kanada, in, Fransa,
Almanya, Hindistan,
Endonezya, talya,
Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Gney Afrika, Trkiye, ngiltere, ABD ve Avrupa
Birliinden olumaktadr.
G-20 maliye bakanlar ve merkez bankas bakanlar dzeyinde toplanr. Sadece 8 kez devlet
bakanlar dzeyinde toplanmtr.
OECD (Ekonomik birlii ve Kalknma rgt)
Merkezi Paris
Trkiyenin ye olduu uluslararas kurulular arasnda olan OECD,
1947 ile 1960 yllar arasnda faaliyet gsteren Avrupa ktisadi
birlii Tekilat (OEEC) yerine oluturulmu bir rgttr. OECD
1961 ylnda resmen faaliyete balamtr
Gelimi lkekler arasnda ekonomik uyumu az gelimi lkelerde
kalknmay desteklemek iin kurulmutur.
Dnya Ekonomik Forumu 1971
Merkezi: svire
Dnyaca nl siyasetilerle her yl toplanr. lk toplants Davosta yapld iin Davos Zirvesi
adyla anlr.
Karadeniz Ekonomik birlii rgt (KE)
25 Haziran 1992 tarihinde Trkiyenin
nclnde stanbul Zirvesi Bildirisi
ile kurulmutur. KE yeleri;
Arnavutluk, Azerbaycan, Bulgaristan,
Ermenistan, Grcistan, Moldova,
Romanya, Rusya, Srbistan, Trkiye,
Ukrayna ve Yunanistan olmak zere 12
yeden olumaktadr. Merkezi
stanbuldadr.
Karadenize kys olmamasna ramen
Yunanistan ve Arnavutluk kurucu
yedir.
Gelimekte Olan 8 slam lkesi (D-8)
Merkezi Trkiye
2014 zirvesi stanbul

Gelimekte olan 8 lkeyi ifade
eder.
Trkiyenin ye olduu
uluslararas kurulular dhilinde
olan, ilk admlarn Necmettin
Erbakann att D-8, Trkiye, ran,
Pakistan, Banglade, Malezya,
Endonezya, Msr ve Nijeryann
katlmyla 1997 ylnda stanbulda
yaplan Devlet/Hkmet Bakanlar Zirvesi ile resmen kurulmutur.
Irak Suriye ye deildir.
slam birlii rgt (T)
1969da Fasta kurulmu olup merkezi Ciddededir. Trkiye dahil 57 yesi bulunmaktadr.
BRICS lkeleri
2050 ylnda dnyann en gelimi lkeleri olaca
dnlen lkelerdir. Dnya Bankasna alternatif
olarak ekonomik bymeyi hzlandrmak iin 50
milyar bteli yatrm bankas kurdu.
Brics lkeleri: Brezilya, Rusya, Hindistan, in, Gney
Afrika
SHANGAY BRL RGT
1996'da in'in giriimleriyle Rusya, Kazakistan, Krgzistan ve Tacikistan anghay Belisi'ni
oluturdu. Ancak 2001'de zbekistan'n katlmyla rgt anghay Belisi olan adn genileme
vizyonuyla anghay birlii rgt olarak deitirdi.
'nn kurulu amac ncelikle snrlarda karlkl askeri gven tesisi ve snr kuvvetlerinin
tedrici olarak azaltlmas olarak belirlendi. Potansiyel i karklklarda blc unsurlara kar
ortak hareket etmek, iki nc yesi yakn tarihte i karklarla mcadele eden Rusya ve in
olan rgtn 'oy birliiyle' belirledii bir dier amat.
Trkiye diyalog ortadr.
ULUSLAR ARASI AF RGT (AI) 1961
Merkezi Londra /ngiltere
nsan haklarn savunmay ve tevik etmeyi amalar.
Tm uluslar aras kurulular bamsz alan bir kurulutur.
TRKSOY-1993
Merkezi Ankara
Uluslar aras Trk Kltr Tekilat
2014 yl Mahtumkulu Firaki yldr.
ARAP BR 1945
Arap Ligi Arap lkeleri arasnda ekonomik kltrel ve sosyal ilikileri dzenlemeyi
amalamtr.
Trkiye daimi gzlemcisidir.
OPEC PETROL HRA EDEN LKELER
Merkezi Viyana Avusturya
Trkiye ye deildir
Msr Tunus ve Suriye Opec yesi deildir.
Dnya petrol fiyatlarn dengelemek amacyla kurulmutur.
Katar (1961), Libya (1962), Endonezya (1962), Birleik Arap Emirlikleri (1967), Cezayir (1969),
Nijerya (1971), Ekvator (1973-1992) ve Gabon (1975-1994)
Msr ve Suriye OPEC yesi deildir.
OAPEC PETROL HRA EDEN ARAP LKELER
Cezayir
Bahreyn
Irak
Kuveyt
Libya
Suudi Arabistan
Suriye
Tunus
Birleik Arap Emirlikleri
Msr
Katar
Sorular
1- Aadakilerden hangisi BMnin
uzmanlk kurulular arasnda yer almaz?
A) Dnya Salk rgt
B) Ekonomik birlii ve Kalknma rgt
C) Gda ve Tarm rgt
D) Bilim ve Kltr rgt
E) Uluslararas alma rgt
2- Birlemi Milletler Bildirisi hangi yl

imzalanmtr?
A) 1945
B) 1944
C) 1942
D) 1951
E) 1953
1-B 2-A 3-C 4-E
3- Dnya Bankasnn merkezi aadaki

kentlerden hangisindedir?
A) Cenevre
B) Viyana
C) Washington
D) Londra
E) Sidney
4- Aadakilerden hangisi kolektif
gvenlik rg-tdr?
A) Uluslararas Af rgt
B) AGT
C) slam birlii rgt
D) Avrupa Konseyi
E) NATO
ULUSAL KURULULAR
Merkez Bankas: 1930 ylnda kurulmutur. Merkezi Ankaradadr.
Merkez Bankasnn temel grevi fiyat istikrarn salamaktr.
Merkez Bankas Trkiyede banknot ihrac
imtiyazna sahip ve bu kanunda yazl grev ve
yetkileri haiz anonim irket olarak kurulmutur.
Trkiye'de banknot ihrac imtiyazna sahip
bulunan kurumdur. Anonim Sirket niteliindedir ve zel hukuk hkmlerine tabidir.
Merkez Bankasnn temel amac fiyat istikrarn
salamaktr. Merkez Bankas fiyat istikrarn
salamak iin uygulayaca para politikasn ve
kullanaca para politikas aralarn dorudan
kendisi belirler.
Merkez Bankas, fiyat istikrarn salamak iin
hkmetin byme ve istihdam politikasn
desteklemektedir. Dolaysyla bu fiyat istikrarn salarken hkmet ile elimemelidir.
Merkez Bankasn temel grev ve yetkileri aada listelenmitir.
1. Ak piyasa ilemleri yapmak.
2. Hkmetle birlikte Trk Lirasnn i d deerlerini korumak iin gerekli tedbirleri
almak.
3. lkenin altn ve dviz rezervlerini ynetmek.
4. Finansal sistemde istikrar salayc, para ve dviz piyasalar ile ilgili dzenleyici
tedbirleri almak.
5. Faiz oranlarn belirlemek gibi.
6. Mali piyasalar izlemek
7. Bankalardaki mevduatn vade ve trleri ile zel finans kurumlarndaki katlma
hesaplarnn vadelerini belirlemek.
Ulusal kurulular iinde yer alan Merkez Bankasnn bakan 5 yllna Bakanlar Kurulu
teklifiyle seilmektedir. 2011 Nisan aynda bakanla Erdem Ba seilmitir.
Hazine Mstearl: Bakanla bal bir kurulutur. ve d borlanmaya karar verir.
Madeni para basma yetkisi hazine
mstearlna bal darphanede baslr.
(madeni para dolamdaki parann yaklak
olarak %1i kadardr)
Madeni paralarda banknotlar gibi demelerde
deme arac olarak kabul edilme zorunluluu
vardr ancak madeni paralarn zerinde yazan
deerin 50 katna kadar kabul zorunluluu
vardr bu deerin zerindeki demeler iin
kar tarafn demeyi kabul etmesi arttr. (1 tl
madeni parayla en fazla 50 tlye kadar bozuk
para ile deme yapabilirsiniz)
Banknot basma yetkisi Merkez Bankasnda,
madeni para basma yetkisi hazine mstearlndadr.
Sermaye Piyasas Kurulu (SPK): Sermaye Piyasas Kurulu, tasarruflarn menkul kymetlere
yatrlarak halkn iktisadi kalknmaya etkin ve yaygn bir ekilde katlmasn salamak ve
sermaye piyasasnn gven, aklk ve kararllk iinde almasn, tasarruf sahiplerinin hak ve
yararlarnn korunmasn dzenlemek ve denetlemek amacyla 1981 ylnda kurulmutur.
Kurulun temel amalar;
1. Sermaye piyasalarnn ve
kurumlarnn ileyi kurallarn
belirlemek,
2. Piyasadan fon kullanan
irketlerin belli kurallara uygun olarak
en iyi ekilde yararlanmalarn salamak,
3. Sermaye piyasasna yatrm
yapan tasarruf sahiplerinin hak ve
yararlarn korumak,
4. Piyasalarn adil ve etkin
almasn salamaktr.
RTK ( Radyo ve Televizyon st Kurulu ): Radyo ve Televizyon st Kurulu, radyo ve
televizyon faaliyetlerini dzenlemek ve denetlemekle grevlidir.
RTK Anayasann 133. maddesi kapsamnda yeleri TBMM Genel Kurulunca seilen zerk ve
tarafsz bir kamu tzel kiiliidir.
RTK, TBMM tarafndan seilen 9 yeden oluur. Grev sreleri 6 yl olan RTK yelerinin
te biri 2 ylda bir yenilenir. st kurul yeleri, kendi aralarndan bir bakan ve bir bakan
vekili seer. Bakanlk sresi 2 yldr.
Bankaclk Dzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK): BDDK 1999 ylnda kurulmutur.
Bankaclk tasarrufu sahiplerinin hak ve
menfaatlerini korumak, mali piyasalarda gven ve
istikrar salamak amac gtmektedir.
Ekonomik kalknmann gereklerini dikkate alarak
kredi sisteminin etkin bir ekilde almasn salar.
Bankalarn kurulu, ynetim, alma, devir,
birleme, tasfiye ve denetlemelerine ilikin esaslar
dzenlemek iin almaktadr. BDDK yelerini
Bakanlar Kurulu seer.
Bankalarn kurulmasna BDDK izin verir.
Rekabet Kurumu: Rekabet Kurumu 1994 ylnda kurulmutur.

Mal ve hizmet piyasalarndaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kstlayc anlama, karar ve
uygulamalar nlemek amal kurulmutur.
Piyasaya hakim olan teebbslerin bu hakimiyetlerini ktye kullanmalarn nler ve bunun
iin gerekli dzenleme ve denetimleri yapar.
Rekabetin korunmasn salamak, birleme ve devralmalar kontrol etmek iin alr.
Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu (EPDK): 2001 ylnda kurulmutur.

Elektrik, doalgaz ve petroln yeterli, kaliteli, srekli, dk maliyetli ve evreyle uyumlu bir
ekilde tketicilerin kullanmna sunulmasn salar.
Rekabet ortamnda zel hukuk hkmlerine gre faaliyet gsterebilecek, mali adan gl,
istikrarl ve effaf bir enerji piyasas oluturmay hedefler.
Enerji piyasasnda bamsz bir dzenleme ve denetim salamak iin alr.
Borsa stanbul (BST): Trkiye'de 1985 ylnda ilk olarak stanbul Menkul Kymetler Borsas
adyla alan 2013'te Borsa stanbul olan, sermaye piyasasnda faaliyet gsteren Trk ve
yabanc kaynakl bankalara, arac
kurumlara saklama ile takas hizmeti verir.
5 Nisan 2013 tarihinde ise stanbul
Menkul Kymetler Borsas olan ad, "Borsa
stanbul" olarak deitirilmitir. Ayrca
Yatrma deer! Resmi slogan olarak kabul
edilmitir.
Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu (TMSF)
Tasarruf mevduatnn ve katlm fonlarnn sigorta edilmesi, BDDK tarafndan kendisine
devredilen bankalarn yeniden yaplandrlmas, mali bnyelerinin
glendirilmesi, yeniden yaplandrlmas, sat ve tasfiyesi bu
bankalarn nc kiilere devredilmesi ile grevli bir kamu tzel
kiisidir. Bankalara yatrlan paraya verilen mevduat gvencesi
miktarn TMSF belirlemektedir. Trkiyede u anda bir bankaya
yatrlan 100 bin tlye kadar para TMSF tarafndan devlet gvencesi
altndadr. Daha yksek miktar devlet TMSF mevduat gvencesi
almak iin farkl bankalara yatrmak yeterlidir. Bir bankadaki gvence
miktar 100 bin tlnin stnde olamaz.
TARHE YN VEREN KLER
BLM ADAMLARI
THALES
M 624 . M 546
Bertrand Russell'e gre Felsefe Thales'le balamtr.
Thales maddenin ilk esi (arkhe) olarak suyu ileri srmtr.
lk e olduundan dolay topran suyun zerinde
bulunduunu ve dnyann su tarafndan tandn
sylemitir. (Dnya bir gemi gibi hareket ediyormu ve suyun
hareketlilii nedeniyle salland zaman insanlar deprem
oluyor sanyormu.)
Herodot'a ve Eudemos'a gre (28 Mays M 585'te gerekletii
kabul edilen) Gne tutulmasn nceden hesaplayp haber
vermitir. Astronomi ile uraan ve gn dnmlerini nceden
hesaplayan biri olarak astronomdur. Glgemizin bizimle ayn uzunlukta olduu zaman
gzleyerek, piramitleri glgelerine bakarak lmtr. Ayn zamanda Nil nehrinin
ykselmesinin rzgara bal olduunu bulmutur. (Etesios rzgarlar nehrin tersine eserek
onun denize dklmesini engelliyorlarm ve sular da tayormu.)
PLATON (EFLATUN)
M 427 - M 347
Bat dnyasndaki ilk yksek retim kurumu olan Atina
Akademisinin kurucusudur.
Platon, akl hocas Sokrates ve rencisi Aristoteles ile birlikte
bilim ve Bat felsefesinin temellerini att
Platon'a gre drt ana erdem
Bilgelik: Yneten kesimlerin erdemidir.

Cesaret ve yiitlik: koruyucu kesimin erdemidir.
lllk: reten kesimlerin erdemidir.
Adalet: Btn snflarla ilgili bir erdemdir.
PSAGOR
M 570 - M 495
"Saylarn babas" olarak bilinir. Pisagor ve rencileri her eyin
matematikle ilgili olduuna, saylarn nihai gerek olduuna,
matematik araclyla her eyin tahmin edilebileceine ve
llebileceine inanmlardr.
Pisagorcularn bilim alannda en byk baarlar astronomidedir. lk
defa olarak yeri, evrenin merkezi olmaktan karmlar, onu kre
eklinde dnmler, yerin, evrenin ortasndaki grnmeyen
merkezi atein etrafnda dolandn sylemilerdir.
Pisagor'un en byk baars mziin 1, 2, 3, 4 saylarnn orantl

aralklarna dayandn kefetmesidir. Pisagor evrenin bu saylarn
toplam olan 10 saysna (1+2+3+4=10) dayandn sylemitir.
KLD
M 330 275
Geometrinin babas olarak bilinir.
HPOKRAT
d. M 460, . M 370
Kendisine gre tbbn ilk kural Primum non nocere (nce zarar verme!) ilkesidir.
ARMET
(M 287, M 212)
Bir hamamda ykanrken bulduu iddia edilen suyun kaldrma kuvveti bilime en ok bilinen
katksdr. Bu kuvvet cismin batan hacmi, iinde bulunduu svnn younluu ve yerekimi
ivmesinin arpmna eittir. Ayrca, pek ok matematik tarihisine gre integral hesabn
kayna da Arimet'tir.
lk defa denge prensiplerini ortaya koyan bilim adam da Arimet'tir. Bu prensiplerden
bazlar unlardr:
Eit kollara aslm eit arlklar dengede kalr.

Eit olmayan arlklar eit olmayan kollarda aadaki koul salandnda dengede kalrlar:
f1 a = f2 b
Bu almalarna dayanarak syledii "Bana bir dayanak
noktas verin Dnya'y yerinden oynataym." sz
yzyllardan beri dillerden dmemitir.
Arimet, kendi adyla tannan svlarn dengesi kanununu da
bulmutur. Sylendiine gre, bir gn Kral II Hieron yaptrm
olduu altn tacn iine kuyumcunun gm kartrdndan
kukulanm ve bu sorunun zmn Arimet'e havale
etmi. Bir hayli dnm olmasna ramen sorunu bir trl
zemeyen Arimet, ykanmak iin bir hamama gittiinde,
hamam havuzunun iindeyken arlnn azaldn hissetmi
ve "evreka, evreka" diyerek hamamdan frlam. Arimet'in
bulduu ey; su iine daldrlan bir cismin tard suyun
arl kadar arln kaybetmesi ve ta iin verilen altnn tard su ile tacn tard su
mukayese edilerek sorunun zlebilmesi idi.
EL HAREZM
780 ylnda Harzem blgesinin Hive ehrinde dnyaya gelmitir.850 ylnda Badat'ta vefat
etmitir.Mslman matematiki.
Sembollerden oluan say sistemini bat dnyasna tantmtr.
Bugnk bilgisayar sisteminin temeli olan 2'li say sistemi ve ve sfr bulmutur. Cebir
kelimesini matematie kazandrmtr.
EL_KND
801?-866?
slam dnyasnn Einstein'i olarak bilinir
Mekn ve hareketin izafi olduun-u, zamann cisim ve hareketten ayr dnlemeyeceini
sylemitir. "Yava dediimiz ey, uzun zaman iinde belli bir mesafenin kat edilmesidir.
Hzllk ise ksa zaman iinde ayn mesafenin kat edilmesidir"
El-Kindi, kriptoloji biliminde Jl Sezar(M 50) tarafndan bulunan ve uygulanan tek alfabeli
yerine koyma ifreleme yntemini gelitirerek frekans analizini bulan ilk kiidir.
Kindi astronomi konusundaki ak dncelerini, ierisinde sorularn ve cevaplarn, "Hava

deiimi", "Gne Tutulmas", "Yldzlarn Inlar" tezlerinin bulunduu 40 blmden oluan
"Yldzlardaki Kanun" adl kitabnda toplamtr.
BATTAN
858- 929
Battani'nin astronomideki en ok bilinen baarlarndan biri
Gne Yln 365 gn, 5 saat,46 dakika ve 24 saniye olarak lm
olmasdr.
Battani'nin Zij ad verilen almas Johannes Kepler, Tycho Brahe
gibi Avrupal astronomlar zerinde byk bir etki yaratmtr.
Nicolaus Copernicus,Zij defa Latince'ye evrilmesine ramen,
O'ndan yaklak 700 yl nce yaam Battani ne yazdysa
eserlerinde tekrar etmitir.
Battani, matematikte trigonometride gnmzde kullanlan
formller retmitir:
BN HEYSEM
965-1040
bn Heysem, aydnlatlm bir alandaki her nokta ya da
nesnenin her dorultuda k nlar yaydn, ama bu
nlardan yalnzca birinin gze dik olarak arptn ve
ancak bunu grebildiimizi syler. Dier nlar farkl
alarda yaylrlar ve grnmezler. Glge, tutulma
olaylar ve gkkua gibi eitli fiziksel grnglere
ilikin kuramlar gelitirmeye alt eserlerinde, n
byk ama sonlu bir hza sahip olduunu ve n
krlmas olaynn n farkl maddeler (ortamlar)
iindeki hzlarnn farkl olmasndan kaynaklandn
duyumsatan ifadelere yer vermitir.
bn Heysem'den nce batllar insanlarn nesneleri gzlerinden kan nlarla grdne

inanrd.
Gkkuann nasl olutuunu aklayan ilk bilim adamdr.
Ay zerine inen astronomlar aydaki kraterlerden birine onun adn vermitir.
EL-BRN
973-1048
Harezm Devleti'ni yknca Brn de Gazni ehrine gelerek burada
Gazneliler'in himayesine girdi. Sarayda byk itibar grd.
Brn'nin matematiki yn, en ok bilinen yndr. Yaad
yzyln en byk matematikisi olan Brn, trigonometrik
fonksiyonlarda yarapn bir birim olarak kabul edilmesini neren ilk
kii olup sins ve kosins gibi fonksiyonlara sekant, kosekant ve
kotanjant fonksiyonlarn ilave etmitir. Brnnin bu yn Bat Dnyas tarafndan ancak iki
asr sonra kefedilip kullanlabilmitir.
Brn, "Kitbl-Camahir fi Mrifeti'l-Cevhir" (Trke: Cevherlerin zellikleri stne) adl
yaptnda 23 kat maddenin ve alt svnn zgl arlklarn bugnk deerlerine ok yakn
olarak saptamtr.
Tp alannda da birok eser veren Birni, dneminde bir kadn sezaryenle doum yaptrmay
baarmtr.
BN- SNA
980-1037
Aristotelesi felsefe anlayn islama gre yorumlamtr.
bni Sn, tp aratrmalar yaparken baz hastalklarn bulamasnda gze grnmeyen
birtakm yaratklarn etkisi olduunu, yani mikroplarn varln sezmi ve bu bilinmeyen
mahlklardan eserlerinde sk sk bahsetmitir.
Buharla damtmay ilk defa kulland iin Aromaterapinin babas kabul edilir.
MER HAYYAM
1048-1131
Binom Almn ilk kullanan bilim insandr.
Hayyam, bir cebir eserinde bilinmeyen sayy gstermek iin Arapadaki ey terimini
kullanm; spanyollarn ilmi eserlerine Xay olarak geen bu kelime zamanla ksaltlp x harfine
indirgenmi, sonra da x tm dnyada bilinmeyen saynn simgesi haline gelmitir.
EL CEZER
1136-1206
Britannica Ansiklopedisine gre Leonardo da Vinci almalarnda El-Cezeriden
etkilenmitir.El-Cezerinin yapt en ilgi ekici cihazlardan biri su gc ile hareket eden
tavuskuudur. Ayrca hidrolik g ile hareket eden ilk otomatik kaplar da kendisi yapmtr.
Hatta bu mekanizmalar birletirerek eitli ilevleri bir araya getirmitir.
El-Cezeri kam milini ilk defa 1206 ylnda otomatik su saatinde ve su kaldracnda kullanmtr.
Kam mili daha sonra Avrupada, ancak 14. yzyl mekanizmalarnda grlebilmitir.
El-Cezeri; robotlar, saatler, su makineleri, ifreli kilitler, kasalar, termos, otomatik ocuk
oyuncaklar, otomatik yzen kayk, su tulumbalar gibi ok sayda bulua imza att. ElCezer'nin yapt makinelerin ou su ile alr. Mekanizmalarn su temelli almasnn ise
basit bir nedeni vardr. Henz elektrik kefedilmemitir. Her mekanizma alabilmek iin
sreklilik arz eden gce ihtiya duyacaktr. zellikle saatler, alglar gibi sistemlerde i
denetim mekanizmalar ve sibernetik en nemli konudur. El-Cezeri arad kesintisiz g
kaynan su ile oluturmutur. Su yalnz enerji kayna deil, zaman l birimi, ak hzyla
melodi verici ve hatta abdest alma robotunda olduu gibi bir kiisel bakm robotunun ana
alma nedenidir.
NCOLAUS COPERNCUS
1473-1543
Kopernik, dnyann ve dier gezegenlerin gne etrafnda dndkleri kuraln aklamtr.
Heliosentrik (gne merkezli) teori bugn Kopernik teorisi olarak da adlandrlr. Yeni
astronominin kurucusu kabul edilen Kopernik, ileri srd fikirleri ancak mrnn
sonlarnda aklayabilmitir. Sebepleri ise kendisinin

bunlarn doru olduuna yeterince emin olmamas ve
din adam olmas sebebiyle kiliseden ekinmesidir.
mrnn sonlarna doru salk problemleri yaayan
Kopernik'in bu din adamlarndan korkusu kalmamt.
Artk fikirlerini rahata aklayabilir, yazd kitabn
ortaya karabilirdi. Papa'ya kitabn gndererek u
mektubu yazd: "Aziz peder, kitapta yazlanlar
okuyanlarn hemen reddedeceklerini biliyorum. Ben
mrm boyunca evremin dncelerine aldrmayan,
fikirlerini savunan biri olamammdr. Etrafn
tepkisinden, baladm hususlardan vazgemeye
niyetlendiim olmutur. Fakat ekingenlii zerimden atarak almalara devam ettim.
Yazdklarm tenkit edenler olursa onlara aldrmayacam ve sama kabul edeceim..."
Yunanl astronom Batlamyus'un yanl olan teorisini dnyaya anlatarak bilime byk
hizmette bulundu.Yani dnya evrenin merkezi deildi. 24 Mays 1543 ylnda Frombork'ta
ld.
PARACELSUS
1493
Paracelsus modern tbbn yannda, modern farmakolojinin (ilabilimi) de kurucusu olarak
nitelendirilebilir. Pek ok kimyasal madde zerinde aratrmalar yapm ve antimonu
bulmutur ki, daha sonra 17. ve 18. yzyllarda antimon, iatrokimya grlerini
destekleyenler tarafndan ska ila olarak ya da ila karmlar iinde kullanlmtr; bu tip
ilalara arkana tipi ilalar denir.
JOHANNES KEPLER
1571-1630
Gezegenlerin dairesel deil elips eklinde yrngesi olduunu bulmutur.
Gezegenlerin periyotlarnn karelerinin, Gne'e olan uzaklklarnn kplerine oran birbirine
eit olduunu bulmutur.
Evrendeki tm cisimlerin en ycesi en by olarak gnei grmtr.
Gzn ve teleskopun almasn inceleyerek kendi adyla anlan teleskop gelitirmitir.
Bilim kurgunun ilk rnei saylan D isimli eserinde Ay'a yaplan yolculuktan bahsetmitir.
GALLEO GALLE
1564-1642
Galileo hem yzyllardr hakim olan Aristoteles akmndan, hem de
Kutsal Kitap'tan phe duyarak Orta a'daki bilim anlaynda
devrim yaratmtr.
Galileo, kendisinden nce Copernicus'un ne srd gne
merkezli evren kuramn benimsemi ve bu nedenle Vatikan kilisesi
tarafndan iki defa yarglanmtr. Kilise dnya merkezli bir evren
anlayn savunuyordu ve Copernicus teorisini dine aykr
buluyordu. 1614'te ilk mahkemesinde grlerini yaymas ve
retmesi yasaklanm, 1632'de yazd bir kitap nedeniyle yarglanmas sonucu mr boyu
ev hapsine mahkum edilmitir. Bu olaylar nedeniyle Galileo tarihte bilim ve din atmasnn
bir sembol haline gelmitir.
Galileo Roma'da Engizisyon mahkemesi nnde sorguya ekildi. Engizisyon topland ve
sonunda Galileo'nun teorisinin aslsz ve dine aykr olduu kararn verdiler. 1616 ylnda
Galileo'nun bu kuramlar desteklemesi ve retmesi kilise tarafndan yasakland. Galileo
idam edilirken sylediini inkr etmesi artyla idamnn iptali belirtilirken Galileo
"Grmedim, Duymadm ve Bilmiyorum" diyerek kendini idam sehpasndan kurtarmtr.
ISAAC NEWTON
1642-1727
Newton ilk yanstmal teleskopu gelitirmi, beyaz n bir prizmaya tutulduunda farkl
renklerden bir tayf yaratmas gzlemi sonucu bir renk kuram oluturmutur.
Newton'n hareket yasalar, evrenin bir dzen iinde ve deterministik olduu sonucuna
varm ve sonrasnda felsefeyi olduka etkilemitir
Bana den elma ile yerekimini bulduunu savunan teoriyi Voltaire ortaya atmtr.
JOHN DALTON
1766-1844
Tp dilinde Daltonizm olarak bilinen ve kendisinin renk kr olmasndan yola karak yapt
aratrmalaryla tannr.
Atom enerjisine ilikin bulularn temelini oluturan almalar vardr. Maddenin elektriksel
olduu dncesini de Dalton ortaya atmtr.
MCHAEL FARADAY
1791-1867
Elektrii gnlk yaamda ilk defa kullanmtr.
Elektromanyetik indklemeyi, manyetik alann n kutuplanma dzlemini dndrdn
buldu. Elektrolizin temel ilkelerini belirledi. Klor gazn svlatrmay baaran ilk kiidir ve
elektrik motorunu icat etmitir.
Elektrolizde geen "elektrot", "anot",
"katot", "elektrolit", "iyon" vb. terimleri
de ona borluyuz.
Faraday Kafesi: Elektriksel metal ile
kaplanm kafes ierideki hacmi elektrik
akmndan korumaktadr.
GREGOR MENDEL
1822-1884
Kaltm biliminin ncs botaniki, bitkiler zerine yapt almalarda, bir trn
zelliklerinin kaltm yoluyla sonraki kuaklara aktarldn bulmutur. Mendel'in ne
srd ilkeler, 20. yzyln balarnda yaplan deneylerle dorulandktan sonra, kaltm
kuramnn btn canllar iin geerlilii saptanarak, biyolojinin temel ilkelerinden biri haline
gelmitir.
LOUS PASTEUR
1822-1895
nsanl kuduz belasndan kurtarmtr.
Pasteur, mayalanma olaynda ve bulac hastalklarda mikroorganizmalarn sorumlu
olduunu kantlad. Kendiliinden treme teorisini rtt. Bu sayede arap, bira, st, meyve
suyu gibi mayalanabilir svlarn uzun sre bozulmadan saklanabilmelerini salayan
"pastrizasyon" adl konserve ynteminin gelimesini salad. Bu yntem, st 63 C'de otuz
dakika sreyle stmak ve daha sonra st hzl bir biimde souttuktan sonra kapal ve
sterilize edilmi ielere koyarak uygulanyordu.
JAMES CLERK MAXWELL
1831-1879
1999'un sonlarnda 100 ileri gelen fizikiyle gerekletirilen milenyum oylamasnda Maxwell,
tm zamanlarn en iyi fizikileri arasnda Einstein ve Newton'dan sonra 3. sray almtr.
Maxwell ayrca gazlarn kinetik teorisini istatistiksel olarak aklayan Maxwell-Boltzmann
Dalm'nn gelitiricilerinden biridir. Bu iki bulu modern fizikte yeni bir an balamasna
neden olmu, zel grelilik ve kuantum mekaniinin balamasna katkda bulunmutur.
Maxwell ayrca 1861'de ilk gerek renkli fotoraf yaratmas ve birok kprnn yapsn
oluturan ubuk-mafsal sistemlerinin esnemezlii (Rijitlik) konusundaki temel oluturan
almalaryla bilinir.
Elektromanyetik alannda yapt bulular radyo, televizyon ve radar gibi aralarn icat
edilmesinde yardmc olmutur.
DMTR MENDELEYEV
1834-1907
Dzenlilikleri aratrmak iin, elementleri zeliklerine gre sralad. Bylece kimyaclarn
sessiz bilgisayar olan periyodik cetveli elde etti. Bu cetvelden yola karak o zaman henz
bilinmeyen baz elementlerin bulunacan ve onlarn baz zelliklerini ngrd.
Varln bildirdii elementlerden bazlar birka yl sonra bulununca periyodik tablonun
nemi anlald ve Mendeleyev, byk bir bilgin olarak tannd.
THOMAS EDSON
1847-1931
1879'da Edison bir elektrik ampul icat etti
Ampul camd ve iinde kmrletirilmi bir flaman bulunuyordu. Swan, ampuln iindeki
havay boaltd; nk havasz ortamda flaman yanp tkenmiyordu. Bu iki bilim adam
glerini birletirmeye karar vererek Edison ve Swan Elektrikli Aydnlatma irketini kurdular.
Menlo halk tarafndan Menlo Parkn Bycs olarak adlandrlmtr.
MARE CURE (MADAM CURE)
1867-1934
Uranyumla yapt deneyler sonucu radyoaktiviteyi kefetti. Toryumun radyoaktif zelliini
buldu ve radyum elementini ayrtrd. 1903 Nobel Fizik dl, 1911 Nobel Kimya dl
sahibi ve radyoloji biliminin kurucusudur. almalaryla bir r aan Curie, Nobel dl'n
alan ilk kadn, bu dl iki kere alan ilk bilim insan olmutur.
Radyumdan kan nlarn kanserin baz eitlerinde tmr iyi ettii ortaya knca kanser
tedavisinde uygulanan teknie soy isminden ilham alnarak Curieterapi (Kemoterapi) ad
verilmitir.
ALBERT ENSTEN
1879-1955
zafiyet teorisiyle nkleer santrallerde kullanlan atom enerjisinin kaplarn aralamtr. Ancak
ayn zamanda atom bombasnn ve hidrojen bombasnn bulunmasna da neden olmutur.
Birok bilimsel teoriye sahiptir. Zamann greceliini teorisini ortaya atmtr.
STEPHEN HAWKNG
1942- Halen yayor
Stephen Hawking 1960'larn banda 21 yandayken tedavisi
olmayan Amyotrofik lateral skleroz (ALS) hastalna
yakaland. Motor nronlarn zamanla yzde seksenini
ldrerek sinir sistemini fel eden; ancak beynin zihinsel
faaliyetlerine dokunmayan bu hastalk, Hawking'i tekerlekli
sandalyede yaamaya mahkm etti. nl bilim insan, 1985
ylndan bu yana sesini de yitirmi olduu iin, koltuuna
yerletirilmi, yazlar sese dntrebilen bilgisayar
sayesinde insanlarla iletiim kurabiliyor. u anda Hawking,
bilimsel uralarnda ve gnlk yaantsnda evresinden ve
ailesinden byk destek almaktadr. Konumak istedii anda,
elindeki elekronik aleti skarak, sandalyesine bal zel
bilgisayarnn ekranna, dakikada ortalama 10 kelimeyi
sralayabilmektedir. Bu sessiz konuan dehann, zel bilgisayarnn hafzasnda yaklak 2600
kelime bulunmaktadr. Bylece herhangi bir kelimeyi sylemek istediinde ekrana
yazabilmektedir. Salkl insanlarn konumalarnda kulland kelime says da 2500
civarndadr. Dolaysyla Hawking, duygularn ifade etmede kelime sknts ekmemektedir.
Kuantum fizii ve karadelikler zerine teorileriyle ses getirdi.
210 IQ seviyesi ile dnyann en zeki insan kabul edilmektedir.
ASKERLER
SUN TZU
(M. 544-M. 496)
"En iyi strateji savamadan kazanmaktr"
BYK SKENDER
(Alexander the Great)(M. 356-323)
Kendin byk ordularla girdii btn savalar kazanmtr ve bilinen dnyay hakimiyeti altna
almak isteyen hkmdardr.
KARTACALI GENERAL HANNIBAL
(M. 247-183)
Gnmzde sava taktikleri askeri akademilerde okutulmaktadr. Aklndakileri sava
esnasnda uygulayarak askeri strateji gelitirmeyi baarmtr.
HALD BN VELD
(592-642)
Seyfullah (Allahn klc) olarak da bilinen Halid bin Velid, yedinci yzyldaki
Mslman fetihlerinin en nl iki Arap generalinden biridir.
SULTAN ALPARSLAN
(1029-1072)
Alparslan Malazgirtte elde ettii zaferle, Hristiyanln doudaki kalesi kabul edilen Bizans
mparatorluunun hkimiyetini snrlad. Hristiyanlk lemi buna karlk vermek zorunda
kald
ve neticede Hal Seferleri balad.
ktidar srasnda mam- Gazali, mam-l-Haremeyn Cveyni, Ebu shak E-irazi,mam-
Serahsi, Abdlkerim
Kueyri gibi slam alimleri yetimitir.
SULTAN SELHADDN EYYUB

(1138-1193)
Batlar kendisini ounlukla, Zeki Selhaddin anlamna gelen Saladin the Wise olarak
isimlendirmitir.
Kuds elinde tutmak iin savat dman Kral I. Richard ile sava esnasnda
hediyelemeleri, Dou-Bat ilikileri asndan ilgin bir noktadr. Selhaddin, Richarda at
hediye edip meyve gndermi, Richard ise buna karlk, avclktan holandn bildii Sultana
iki adet ahin hediye etmitir.
CENGZ HAN (TMUN)
(1162-1227)
Sava meydanlarndaki baarsnda casuslar ve habercileri sistematik ekilde
kullanmasnn pay byktr.
Hayat boyunca 20 milyon kiiyi ldrd iddia edilir. Batllara gre
Ortaa Hitleriolarak kabul edilir.
FATH SULTAN MEHMET

(1432 1481)
stanbul fatihidir. Baarl bir asker ve ynetici olmasnn yannda airdir.
Venedik Krall tarafndan planlanan 14 suikast giriiminden sa kurtulmay baard.
lmnn ardndan Papa, kutlama amacyla gn boyunca gece gndz durmakszn kilise
anlarn aldrd.
BARBAROS HAYREDDN PAA
(1467-1546)
Korsanlktan Kaptanderyala ykselmitir. Hallarla mcadelede etkili olmutur.
Latincede Kzl sakal manasna gelen Barbarossa lakab, ilk nce Barbarosun abisi Oru
Reise taklmtr.
DEL PETRO
1672-1725
Batda Byk Petro olarak bilinir.
Rus ordusunun belkemii saylan zel nianc birliklerini (Streltsy) batllama hareketi
esnasnda ilevini yitirdii iin 1720de tamamen ortadan kaldrmtr.
Rusya'y imparatorluk haline getirmitir.
GEORGE WASHINGTON
(1732-1799)
Yerlilerle, Franszlarla, ngilizler iin ve ngilizlere kar savat; Amerikann ilk bakan
olmutur.
Amerika'nn dier uluslarn smrgeci tutumlarndan kurtarm ve Amerikay bamsz bir
devlet haline getirmitir. Washingtonda oturmayan tek Amerikan bakandr.
Hibir zaman hazr olmadka ordusunu cepheye srmemitir. Bu yzden
ngiliz General Charles Cornwallis ihtiyar tilki lakabn takmt
NAPOLYON BONAPARTE
(1769-1821)
Direkt dman hedefleyen sava stratejisi ile savalarnda toprak ya da ganimetin tesinde
dman yok etmeyi hedeflemitir.
Kendi ordusundan byk ordular yenmitir ve Avrupa'nn byk ksmna yaylmtr.
AMRAL ISOROKU YAMAMOTO
(1884-1943)
Pearl Harbor'un fikir babasdr.
First Air Fleet modeli donanma, (Merkezde bir uak gemisi ve evresinde onu koruyan sava
gemileri) Yamamotonun tasarmdr. Bu model, Amerikallar tarafndan halen
kullanlmaktadr.
ADOLF HTLER
(1889-1945)
Almanyann Yaam sahas (Lebensraum) ve Tek
Millet, Tek Devlet ve Tek Rehber (Ein
Volk, ein Reich, ein Fhrer) politikalarn hayata
geirmek iin dnyay atee verdi.
Alman vatandalndan karlmasna dnk siyasi
giriimler olsa da, Alman Anayasas, baka hibir
lkenin vatandalna sahip olmayan kiilerin
vatandalktan karlmasna izin vermedii iin
vatandalktan kartlamamtr.
SON YZYILDA BLM VE TEKNOLOJ
1900
Mendel yasalarnn doruluu deneylerle kantland. 1822'de Avusturya'da doan Gregor
Mendel 1856 ylnda kaltmla ilgili almalarna balamt. Bezelyelerle yapt deneyler
sonunda kaltmn yasalarn ortaya atan Mendel, kaltmbilimin (genetiin) domasna olanak
salamtr.
1900
lk radyonun yapl. Elektromanyetik dalgalarn varln 1864 ylnda James Clerk Maxwell
ortaya koymutu. Guglielmo Marconi'yse dalgalar ilkin 9 m, sonra da 275 m ve 3 km'lik
uzaklklara iletmeyi baard. 1901'de de Atlas Okyanusu'nun tesine ilk mesajn ulatrd.
1900
Gnmzde Planck Sabiti olarak adlandrlan eylem kuantumunu, Alman fiziki Max Planck
buldu. Ima olgusunda enerjinin srekli biimde deil, enerji paketleri biiminde kesikli
olarak ortaya kt varsaymn yapan Planck, herbiri belirli bir enerji miktarn ieren
paketlere kuantum adn verdi ve bir kuantumun enerjisinin nmn frekansyla orantl
olduunu ne srd. Bu teori fizikte bir devrim nitelii tayordu ve 20. yzyla damgasn
vuran kuantum mekaniinin balangc oldu.
1901
Emekli bir Alman subay olan Ferdinand Zeppelin'in tasarlad hava gemisi "Zeplin"lerden ilki
2 Temmuz'da Almanya'da Friedrichshafen yaknlarnda bir gldeki yzer hangardan
havaland Sivil havaclkta ve yolcu tamaclnda byk baarlar elde edecek olan bu
aralar, uaklarla rekabete dayanamayp gelecekte gklerden silinecekti.
1901
Karl Landsteiner, alyuvarlarda hcre zarnn d katmanna yapan antijen adl bir maddenin
trne bal olarak insanda en az temel kan grubu olduunu gsterdi; bu gruplar A, B ve 0
olarak adlandrd. Bir yl sonra da A ve B artijenlerinin ikisini birden tayan AB grubu
bulundu.
1901
Karl Landsteiner, alyuvarlarda hcre zarnn d katmanna yapan antijen adl bir maddenin
trne bal olarak insanda en az temel kan grubu olduunu gsterdi; bu gruplar A, B ve 0
olarak adlandrd. Bir yl sonra da A ve B artijenlerinin ikisini birden tayan AB grubu
bulundu.
1902
ABD'li genetik bilgini Walter Sutton, Columbia'da rencilii srasnda kromozomlarn kaltsal
bilgiyi tadgn ve ayr iftler halinde bulunduunu ilk kez ortaya koymu. Sonraki yllarda
yapt almalarla kaltmla ilgili kromozom kuramnn temelini atmtr
1903
Motorlu ilk uu yapld-Orville Wright'n pilotluunu yapt Flyer adndaki ilk uak 17 Aralk
1903'te havalanp yerden metre ykseldi, 12 saniye havada kalan uak sonra sert bir
biimde yere indi. Wilbur ve Orville Wright kardeler ayn gn iki uu daha yaptlar. En uzun
uu 59 saniye srd 260 mlik bir uzakl at.
1903
Bayliss ve Starling, sindirime yardmc pankreas svsnn salglanmasnda uyarc maddeyi
bularak ilk kez hormon kavramn ortaya attlar. Sekretin adn verdikleri bu madde gibi
salgland organdan uzakta baka bir organ uyaran bu tr kimyasal maddeleri "uyarmak"
anlamndaki Yunanca hormon szcnden tretilmi hormon terimiyle adlandrmay da
Bayliss ve Starling yapt.
1903
Hollandal fizyolog Willem Einthoven, kendi adyla anlan ilk telli galvanometreyi tasarlad.
Galvanometre, kalp kasnn kaslmasyla ortaya kan deiiklikleri lyor ve kat zerine
kaydediyordu. Einthoven bu ynteme elektrokardiyografi adn verdi.
1904
Ivan Petrovi Pavlov, Nobel Fizyoloji ve Tp dl'n kazand.
Hayvanlar zerinde yapt deneylerle artl refleks kavramn gelitiren Pavlov, bu dl,
sindirim salglar zerindeki aratrmalar nedeniyle kazanmt.
1904
Ernest Rutherford, Radyoaktiflik adn verdii kitabn yaymlad. ngiliz fiziki kitabnda, bu
konudaki almalarnn sonularn anlatyor ve radyoaktif etkinliin d koullardan
etkilenmediini, radyoaktif srelerde kimyasal tepkimelere oranla daha fazla miktarda s
aa ktn ortaya koyuyordu. Ayrca bu yaptnda radyoaktif dnm sonucunda
kimyasal nitelikleri farkl yeni rnlerin ortaya ktn ileri sryordu.
1905
IQ testi uyguland. Alman psikolog Wilhelm Stern'in ortaya koyduu IQ (Intelligence
Quotient) kavram Lewis Terman tarafndan Stanfort-Biret testinde kullanlmak zere
uyarland. Zeka yann kronolojik yaa blmnn 100'le arplmasyla sonu elde edilir.
Ortalama IQ says 100 olarak kabul edilmitir. 1 30'un zerindeki deerler stn zekal, 70'in
altndakilerse geri zekal olarak nitelendirilir.
1905
Albert Einstein, zel grelilik kuramna ilikin "Hareketli Cisimlerin Elektrodinamii" adl
makaleyi yaymlad. Bu makale fizikte devrim nitelii tar.
1906
Lee de Forest, elektronlar salan elektrot (katot) ile toplayan elektrot (anot) arasna zgara ad
verilen kafes biimli bir nc elektrot yerletirerek elektrotlu ilk elektronik lambay
(triyot) gerekletirdi. Izgaraya uygulanan gerilimin deitirilmesiyle katot ile anot arasndaki
elektron akmnn azalp oalmas salanyordu. Bylece de triyot lamba ykselte olarak
kullanlabiliyordu. Telsiz iletiimi ve radyonun gelimesinde triyot lambann byk katks
olmutur.
1907
Bertrand Boltwood radyometrik tarihleme yntemini buldu. 1905 ylnda uranyumla
balayan radyoaktif bozunumlarn son rnnn kurun olduunu gsteren bilim adam,
1907'de ilerindeki kurun-uranyum oranna bakarak baz kayalarn yan lme yntemini
gelitirdi. Bu yntem sayesinde Dnya'nn yann tahmin edilmesinde nemli admlar atld.
Bu yntem ayrca arkeolojide de kullanld.
1908
Jean Perrin sv iinde asl halde bulunan ok kk paracklarn Brown hareketlerini
inceleyerek maddenin atomlardan olutuunu kantlad.
1908
Hans Geiger ilk radyasyon dedektrn, bugn kullandmz adyla Geiger sayacn, yapt.
Manchester niversitesi'nde Ernest Rutherford'un yardmcln yapan Geiger, yapt
deneylerle Rutherford'un ekirdein atomun merkezinde ok kk bir yer kapladn
anlamasna yardmc olmutu.
1908
Ford firmas "T" modeli denen otomobili piyasaya srd. Bu model, bir at almaya paras
yeten herkesin alabilecei ucuzluktayd. Bylece otomobiller yalnzca zenginlerin oyunca
olmaktan kp gnlk yaamda kullanlmaya baladlar. Ksa bir sre sonra ilk retim bandn
da devreye sokarak seri retime geen ilk firma yine Ford olacakt.
1909
ABD'li bir kaif olan Robert Edwin Peary kuzey kutbuna ulamay baaran ilk insan oldu.
1909
Leo Hendrik Baekeland bakaliti buldu. Baekeland 1905'te doal bir reine olan gomalakn
yerini tutabilecek bir maddeyi sentez yoluyla retebilmek iin aratrmalara balad.
Aratrmalar formaldehit ile fenoln yksek scaklk ve basn altnda younlama rn olan
ve stldnda yumuamayan plastik maddelerin ilk rnei olarak r aan bakaliti
bulmasyla sonuland.
1911
Norve'li kaif Roald Amundsen, 14 Aralk 1911 gn kendisine elik eden 4 kii ve 54
kpekle gney kutbuna ulat.
1911
Speriletkenler kefedildi. Hollandal fiziki Heike Kamerlingh Onnes, belirli artlarda cvann
speriletken olduunu buldu. Sonradan iki dzineden fazla elementin ve binlerce metal
alamnn da speriletken olabilecei bulundu.
1911
Ernest Rutherford, atom modelini gelitirdi. Alfa paracklarnn ince metal levhalardan
geiini inceleyen Rutherfort, alfa parac art ykl olduundan levhadan geii srasnda
metal atomlarndaki art yklerin itici etkisiyle sapmaya urayacan ama paracn ktlesi
ok byk olduu iin sapmann kk olacan dnyordu. Yaplan deneylerde alfa
paracklarnn gerekten de genel olarak kk sapmalar gsterdii fakat byk alarda
sapan paralarn da bulunduu, hatta bazen bir paracn ynn deitirip geri dnd
gzlendi. Bu durum o gnlerde geerli olan atom modeline uymuyordu. Bylesine byk
ktleli alfa paracn bu denli saptrabilmesi iin atomdaki btn art yklerin ve ktlenin
ok kk bir hacimde younlam olmas gerekiyordu.. Rutherford, bu fikirden yola karak
gelitirdii atom modelinde atomun, ok kuk hacimli, youn ve art ykl bir ekirdek ile
bunun evresinde dnen kk ktleli ve eksi yklerden olutuunu ortaya koydu.
1911
Polonyal kimyager Casimir Funk, parlatlmam pirinte bulunan ve beriberiyi nleyen
maddenin bir tr amin olduunu belirleyerek buna vitamin adnn verilmesini nerdi. Btn
vitaminlerin yapsnn birbirine benzedii dnldnden bu terim ksaca btn yardmc
maddeler iin kullanld.
1912
Ktalarn kaymas kuram ortaya atld. Aslnda bir meteorolog olan Alman bilim adam Alfred
Wegner, balangta tm ktalarn Pangea adnda tek bir kta olduu, sonradan paralanp
dalarak zamanla gnmzdeki yerlerine ulat grne dayanan ktalarn kaymas
kuramn ortaya att.
1913
Niels Bohr atomun yapsn akla kavuturdu ve bunu anlatt nl makalesini yaymlad.
Bohr'un atom modeli, zellikle hidrojen atomunun yapsn belirleyen modeli, nceki klasik
modellerden kkl biimde farklyd. Bu model, kuantum modelini hesaba katan ilk modeldi
ve tmyle kuantum mekaniine dayanan modellerin ncsyd.
1916
Einstein "Genel Grelilik Kuram" olarak bilinen almasn yaymlad. Bu alma bilim
dnyasn sarsan grler ieriyordu. Kuramn ngrlerinin deneysel kantlarysa ancak
Birinci Dnya Sava'ndan sonra, Mays 1919'da Gine Krfezi'ndeki Principe adasnda ve
Brezilya Sobral'de gerekletirilen Gne tutulmas gzlemleri sonucu elde edildi.
1916
Kara deliklerin varlna dair ilk varsaym ortaya atld. Alman gkbilimci Karl Schwarzschield,
yeterli ktleye sahip cisimlerden ka hznn k hzna yaklaabileceini, bu nedenle
dorudan gzlemlenemeyeceklerini kantlamak amacyla, genel denklemlerden yararlanarak
karadelik kuramnn temellerini att. ekimlerinden k dahil hibir eyin kaamayaca bu
cisimlere karadelik adnn verilmesi yaklak 50 yl sonra olacakt.
1917
Sonar kullanlmaya balad. Ses dalgalar yoluyla cisimlerin yerini saptayan bu aracn temel
ilkeleri Fransz fiziki Paul Langevin tarafndan oraya atlmt. Gemilerde ve denizaltlarda
genel kullanm alan bulan sonar, deniz yolculuklarn daha gvenli kld.
1918
Tarmda benzin motorlu traktrler kullanlmaya balad. retimin artmasyla birlikte iftiler
yalnz kendi gereksinimlerini karlamak iin deil, piyasaya mal satmak iin de almaya
baladlar.
1920
ABD'de dzenli radyo yaynlar balad. Ayn yl ngiltere'de de radyo yaynlar balamt.
1921
Soutucular gndelik yaamda. retilmeye balayan elektrikli buzdolaplar yiyeceklerin
saklanmasnda yeni bir r at.
1921
Hermann Rorschach, kendi adyla anlan ve yanstma tekniine dayanan psikolojik testler
uygulamaya balad.
1921
Robot szc ilk kez kullanld. ek oyun yazar Karel Capek, Rossum's Universal Robots
(Rossum'un Evrensel Robotlar) adn verdii oyununda verilen emirleri dnmeden yerine
getiren makinelemi insanlardan sz ediyordu. Robot szc ek dilinde angarya i
anlamna geliyordu.
1921
Kanadal bilim adamlar Frederick G. Banting ve Charles H. Best, pankreas ztnden inslin
elde ettiler. Bu bulu, eker hastal tedavisinde r at.
1922
Tutankamon'un mezar bulundu. Mumyann bulunduu odaya ilk kez ngiliz kazbilimci
(arkeolog) Howard Carter girdi. Msr'da 19. slale dneminde "Amarna krallar" olarak
bilinen Ahenaton, Smenhkare, Tutankamon ve Ay'n adlar firavunlar listesinden silindii iin
mezarn yeri unutulmutu. Bu sayede zgn haliyle, bozulmadan bulunan mezar, birok
arkeolojik bulgu salad.
1923
Arthur Compton, X nlarnn elektronlarla arpmas durumunda dalgaboylarnn deitiini
belirleyerek bunun nedenini aklad. Bu bulu, elektromanyetik dalgalarn hem dalga hem
de parack nitelii tayan ikili yapsna ilikin gr dorulamtr.
1923
svireli psikolog Jean Piaget, ocuklarn derslerde yapt yanllarn geliigzel olmadn,
belli ya gruplarnda zgn yanllarn yapldn ortaya koydu. Bylece ocuun
yetikinliine dein bir dizi zihinsel geliim evresinden getii sonucuna ulat.
1924
Fransz fiziki Louis de Broglie, n hem dalga hem de parack davran gsterdiini
kantlayan deneysel bulgulardan yola karak, paracklarn da parack zelliklerine ek olarak
dalga zelliklerine sahip olabilecei dncesini ileri srd.
1925
Alman fiziki Werner Heisenberg, kuantum mekaniinin matris biimini gelitirdi. Heisenberg
tutulduu saman nezlesi nedeniyle dinlemeye ekildii Helgoland adasnda, harmonik
olmayan salncda kesikli enerji durumlarnn aklanmasyla ilgili bir problemi zerek
atomun kuantum mekaniinin gelitirilmesine ynelik programl aratrlmalarn balangcn
oluturdu.
1926
Rusbilim adam Vlademir Vernadski, canl srelerin atmosfere katklarn inceledi ve
atmosferdeki azot, oksijen ve karbon dioksiksitin canllarca retildiini belirledi. Biyosfer
kavramn ortaya atan da Vernadskidir.
1926
bilim adam Robert Goddard ilk baarl roket deneyini gerekletirdi. Massachussets'e bal
Auburn kenti yaknlarnda bir iftlikte gerekletirdii deneyde, Goddard'm bir rampadan
ateledii sv yaktl roket 30 m ykseldi ve 2,5 saniye havada kalarak 60 metre yol ald.
1927
George Paget Thomson, bir elektron demetinin kristal yapl bir maddeden geerken krnma
uradn belirledi. Bylece Louis de Broglie'nin, bir paracn, Planck sabitinin parack
momentumuna blnmesiyle elde edilen dalga boyunda bir dalga davran gsterecei
yolundaki ngrsn dorulad.
1927
Sesli sinema filmi yapld. 1895 ylnda Lumiere kardelerin ilk filmi gstermelerinden beri
sessiz sinema gndemdeydi. 1927'den sonraysa sessiz filmler yerlerini yava yava sesli
filmlere braktlar.
1927
Byk patlama kram ortaya atld. Belikal gkbilimci Georges Lematre'in ortaya att
kurama gre evren balangtaki bir "speratomun" genlemesi sonucu olumutur. Bu
kuram sonradan George Gamov tarafndan gelitirildi.
1928
C vitamini kefedildi. zellikle uzun gemi yolculuklarnda ortaya kan skorbit hastalnn
tedavisinde C vitaminin etkili olduu anlald.
1928
Alexander Fleming, penisilini buldu. Bu antibiyotik ilala tedavide yeni bir dnem balatt.
1929
nl gkbilimci Edwin Hubble, Evren'in geniledii fikrini ortaya att. Hubble'a gre Evren,
gkadalarn birbirlerinden uzaklama hzlar ile birbirlerine olan uzaklklar arasndaki oran
sabit kalacak ekilde genilemektedir.
1930
Plton gezegeni kefedildi. Astronom Clyde Tombaugh, Lowell gzlemevinde alt
sralarda ektii bir dizi fotorafta kk gezegenlerden daha yava hareket eden bir
gkcismi saptad. Bu gk cismi uzun sredir orada olduundan kuku duyulan Plton
gezegeniydi.
1930
ngiliz fiziki Paul Dirac, antimadde kavramn ortaya att. Dirac, elektronlarn enerji dzeyleri
konusundaki almalar srasnda elektronun kart paracnn varln ileri srd. Bu
alma, elektrik yk dnda her ynyle elektronun zdei olan bir paracn
laboratuvarda retilmesiyle sonuland. Bu maddeye pozitron ad verildi.
1931
Alman bilim adam Ernst Ruska ilk elektronik mercei gelitirdi. Bu mercek elektronlar k
gibi odaklayan bir elektromknatstan oluuyordu. Ruska, seri halde birka elektron mercei
kullanarak ilk elektron mikroskopunu 1933 ylnda yapt.
1931
Avusturyal fiziki Wolfgang Pauli, ntrinolarn varl tezini ileri srd. Pauli, ntrinonun
varln, radyoaktif beta bozunumuna ilikin varsaymla enerjinin ve momentumun
korunumu yasalarnn uyum iinde olmasn salamak amacyla ngrmt. Ntrino ad bu
paraca nl talyan fiziki Enrico Fermi tarafndan verildi.
1931
Karl Jansky, Gne Sistemi'nin dndan gelen radyo dalgalar kefetti. 1928 ylnda New
Jersey'de bulunan Bell Laboratuvarlarnda almaya balayan Jansky, burada telefon
haberlemesini etkileyen eitli parazitlerin kaynan aratrmakla grevlendirildi.
Ynlendirilebilir dorusal bir anten kurarak biri dndaki tm giriim kaynaklarn belirledi.
Aylar sren almalardan sonra 1931'de, bir trl saptanamayan bu giriim kaynann
yldzlar olduunu buldu. Birka ay sonra da bu kaynan Yay takmyldz dorultusunda
olduunu kefetti.
1932
James Chadwick atomun iinde elektrik yk olmayan bir parack olduunu kefetti. Bu
paraca ntron adn verdi.
1932
ABD'li birfiziki olan Edwin Herbert Land, fotoaflarn banyo ve bask ilerinin tek aamada
yaplmasn salayan bir yntem gelitirdi. In kutuplanmasyla ilgilenen Land,
mikroskopalt boyutlardaki iyodokinin slfat kristallerini belirli bir dorultuda ynelmi halde
dizmeyi ve bu dizileri ince plastik bir katman zerine aktarmay baard. Bu almalar
sonucunda gelitirdii ve Polaroid 3 kad olarak adlandrd kutuplayc ksa srede yaygn
kullanm alan buldu.
1933
A. N. Kolmogorov, olaslklar hesabnn aksiyomatik kuramnn temellerini att. Bu,
gnmzde de kullanlan olaslk kuramnn balangcdr.
1934
Frederick ve Irene Joliot-Curie, eitli elementleri polonyum atomundan salnan alfa
paracklar (art ykl helyum ekirdekleri) bombardmanna tutarak ilk yapay radyoaktiflii
elde ettiler.
1934
ABD'li kimyac Wallace Carothers naylonu buldu. 1938'de ticari retimine geilen naylon,
bileim yoluyla hazrlanan ilk sentetik polimer lifi olmu ve yapay elyaf sanayisinin douunu
hazrlamtr.
1935
Japon fziki Hideki Yukawa, atom ekirdeindeki paracklar bir arada tutan kuvvetin
taycs olarak mezon adl paracn varln ngrd ve bu paracn niteliklerini kuramsal
olarak belirledi.
1935
ABD'li deprembilimciler Charles Richter ve Beno Gutenberg, deprem ve teki sismik olaylarn
byklklerini belirlemek iin bir iek hazrlad.
1935
Radarn bulunuu. ngiliz bilim adam Robert Alexander Watson-Watt, uaklara radyo
dalgalar gnderip, yansyan dalgay alarak ve dalgalarn gidi dn sresini lerek uan
varln ve uzakln 110 km mesafeden belirleyebilen bir sistem gelitirdi. Bu, o gne dein
yaplm ilk pratik radar sistemiydi.
1938
Fisyonun bulunuu. Otto Hahn, Strassman'la birlikte uranyumun rnlerinden birinin, daha
hafif olan radyoaktif baryum elementi olduunu buldular ve bunun, uranyum atomunun
daha hafif iki atoma blndn kantladn anladlar.
1939
Igor Sikorsky, 1939 ylnn banda yapmna balad VS-300 adl helikopterin yapmn eyll
aynda bitirdi ve ilk baarl helikopter uuunu gerekletirdi.
1939
DDT (diklorodifeniltrikloroetan) ilk kez bcek ilac olarak kullanld. lk kez 1874 ylnda
retilen DDT'nin bcek ldrc etkisi ilk kez svireli kimyac Paul Hermann Mller
tarafndan kefedilmitir. Bu ilacn kullanm ileriki yllarda evreye ve insanlara da zarar
verdii gerekesiyle yasaklanacaktr.
1940
ABD'de ilk renkli TV yaynlar balad.
1940
Millan ve Abelson, uranyumu ntron bombardmanna tutarak ilk yapay element olan
neptnyumu elde ettiler.
1940
Fransa'da drt gen rastlantsal olarak Lascaux Maaras'n kefetti. Maarann nemi
binlerce yl ncesinden kalma duvar resimleriyle dolu olmasyd.
1940
Karl Landsteiner kandaki Rh faktrn kefetti. lk kez tespit edildii bir maymun trnn
(Rhesus) adn tayan bu faktr, anne ve dltn kannda bir dizi tepkimeye yol aarak
dk, l doum ve yeni doan bebekte ldrc bir hastala neden oluyordu.
1941
Helene Taussig ve Alfred Blalock "mavi bebek sendromu" olarak bilinen bozuklukla doan
bebekler iin cerrahi tedavi yntemi gelitirdiler. Bu bebeklerin cildi kanda yeterli oksijen
olmadg iin mavi-mor bir renk alyordu. lk ameliyat 1944 ylnda uygulayan Blalock, bu
yntemle birok yaam kurtard.
1941
Albert Lipmann canl hcrede enerji aktarm kuramn aklad ve ATP(adenozintrifosfat)'nin
oynad temel rol kantlad. Buna gre canl sistemlerdeki biyokimyasal tepkimeler,
termodinamik yasalarn dnda deildir; enerji yoktan var edilemez. Hcreler enerji
bakmndan zengin molekller tad iin enerji tketen tepkimeler oluur. Bu molekllerin
en bilineni de ATP'dir.
1942
3 Aralk'ta Enrico Fermi, Chicago niversitesi'nde atom pili adyla tannan uranyum- yaktl
grafitli ilk nkleer reaktr yapt.
1942
Wernher von Braun ilk baarl roket deneyini yapt. Von Braun'un almalar Almanya'da
askeri amal roketlerin yapmnda kullanld. leriki yllarda ABD'de kurulan NASA da uzay
almalar iin gereksinim duyduu roket teknolojisini Von Braun'un almalarndan elde
edecektir.
1943
Selman Waksman, verem hastalnn tedavisinde etkili ilk antibiyotik olan streptomisini
buldu. Waksman ayn zamanda antibiyotik terimini kullanan ilk kiiydi.
1942
ABD, atom bombas yapmna ynelik olarak gizli Manhattan projesini balatt. Robert
Oppenheimer'n bakanlgnda yrtlen proje 1945 ylnda sonuland. lk atom bombas 16
Temmuz 1945'te Albuquerque'te bulunan bir hava ssnde denendi. Ani bir ok dalgas,
youn k yaylmas ve scaklk dalgalarnn ardndan gelen mantar eklinde bir duman bu
patlamann sonularndand. Bombann aa kard enerji 15 bin ton TNT'ninkine eitti. Bu
denemeden 1 ay sonra Japon kentleri Hiroima ve Nagazaki'ye atom bombas atld.
1944
svireli farmakolog Daniel Bovet, histamin etkisini engelleyerek vcudun alerji tepkilerini
yattrabilen antihistaminik ilalarn ilk rnei olan prilamini elde etti.
1945
ngiliz Arthur C. Clarke, yereksenli uydularn Dnya'da birbirinden uzakta yer alan noktalar
arasndaki iletiim iin rle (aktarma) istasyonu olarak grev yapabileceklerini gsterdi.
1945
J. presper Eckert ve John W. Mauchly ilk otomatik elektronik saysal bilgisayar yaptlar. Ertesi
yl John Ragazzini ve yardmclar ABD Ulusal Savunma Aratrma Komitesi iin ilk genel
amal tmyle elektronik prototipi gelitirdiler.
1946
ABD'li biyokimyac Melvin Calvin, yeil bitkilerin k enerjisini, karbondioksiti ve suyu
bymeleri iit gerekli olan bileiklere dntrdkleri fotosentez olayndaki kimyasal
tepkimeleri ortaya kard.
1947
Frank Willard Libby, kazbilimciler, insanbilimciler ve yerbilimciler iin ok deerli olan
radyoaktif karbonla (karbon-14) tarihleme yntemini gelitirdi.
1947
John Bardeen, W. Brittain ve W. Shockley transistr buldular. Elektrik sinyallerinin
ykseltilmesini, denetlenmesini ya da retilmesini salayan bu bulularndan dolay bilim
adam 1956'da Nobel Fizik dl'n aldlar. Artk seri halde retilebilen ve daha az yer
kaplayan elektronik aletler yapmak mmkndr.
1947
"Sesduvar" ald. ABD'li pilot Chuck Yeager, roketlerle takviye edilmi Bell X-1 adl uayla
saatte 1190 kilometreyi amay baard. Bu uuun ardndan birok havaclk firmas sesten
hzl gidebilen uaklar retti. Sesten hzl sivil uaklarn ilkiyse uularna 1976 ylnda
balayan ngiliz-Fransz ortak yapm Concorde oldu.
1948
Macar asll bilim adam Dennis Gabor, holografi dncesini gelitirdi. Mercek
kullanmakszn boyutlu bir grnt oluturma yntemi olan holografi, uzun yllar kuramsal
olarak kalacak, ancak lazerin icadndan sonra gerekletirilecektir.
1948
Richard Feynman, kuantum mekanii ve elektrodinamik kuramlar zerine yapt
almalarn tamamlad. Feynman bu almasyla eski kuantum elektrodinamik kuramnn
kimi zaman anlamsz sonulara yol aan yanlarn da zme kavuturmu oldu.
Ayn alanda alan ABD'li julian Schwinger ve Japon Tomonaga Siniiro'yla birlikte 1965
ylnda Nobel Fizik dl'n paylat.
1952
ABD'li doktor Jonas Salk ocuk felci asn gelitirdi.
1952
lk hidrojen bombas denemesi yapld. Byk Okyanus'taki Biikini atolnde gerekletirilen
denemede atom bombasndan ok daha fazla enerji aa kt.
Fzyonbombas, termonkleer bomba ya da H bombas olarak da bilinen bilinen bu bombay

Edward Teller gelitirdi.
1953
J. D. Watson ve F.H. C. Crick tarafndan DNA'nn molekl yaps tanmland. Bu modele gre
DNA, birbiri evresindesarlan iki merdivene benzer ikili sarmal biimindeydi. Bu ikil sarmal,
birbiri evresinde sarlan iki eker-fosfat zincirinden ve bu zincirleri birbirine balayan baz
iftlerinden oluuyordu.
1954
George G. Devol, programlanabilir bir robotun patentini ald. 1961 ylnda bu patentlere
dayanarak Unimation firmas Unimate adl ilk sanayi robotunu hizmet soktu.
1955
Owen Chamberlain ve Emilio Segre kart protonu kefetti. Varl kuramsal olarak bilinen
kart protonu retmek amacyla gl bir parack hzlandrcs olan bevatron kullanan
Chamberlain ve Segre, 1956'da kart ntronun varln da doruladlar.
1956
Bilgisayarlar iin bilimsel hesaplamaya ynelik ilk yksek dzeyli dil olan FORTRAN (FORmula
TRANslator) gelitirildi. Bunu 1960 ylnda gelitirilen Algol 60 (Algorithmic Language) izledi.
Algol 60 kesin olarak tanmlanm ilk programlama diliydi. Ayn yl, ynetim konusunda
uzmanlam bir dil olan COBOL (COmmon Business Oriented Language) ve liste ileme dili
olan Lisp (List processor) de kullanlmaya balad.
1957
Sputnik-1 uzayda. 4 Ekim 1957'de frlatlan Sputnik-1, yrngeye yerletirilen ilk uydu olmu
ve uzay an balatmt. Dnya evresinde bir tam dolanmn 96 dakikada tamamlayan
Sputnik-1, 1958 ylnda atmosfere girerek yanmt.
1958
Amerikan Ulusal Havaclk ve Uzay Dairesi (NASA) kuruldu. Ruslarn 1957'de Sputnik uzay
aracn frlatmasnn ardndan ABD kongresi tarafndan 1915 ylnda kurulmu olan Ulusal
Havaclk Danma Komitesi erevesinde oluturuldu.
1959
Christopher Cockerell ilk hoverkraft yapt. Bir hava yast zerinde yol almak zere
tasarlanm bu aralann hem karada hem de denizde gidebilme gibi bir avantajlar vard. Ne
var ki, kullanmndaki baz glklerden dolay hoverkraftlar kendilerinden bekleneni
veremediler.
1960
T. H. Maiman, yakuttan bir ubuk kullanarak ilk lazer aygtn yapt. Bu konuda daha nceden
de almalar olmasna karn bugn anladmz anlamyla yaplan ilk lazer Maiman'a aittir:
1961
ABD'li fiziki Murray Gell-Man ve israilli fiziki Yuval Ne'eman, paracklarn
snflandrlmasna ilikin ve sekizli snflama ya da SU(3) denen bir snflama emas nerdiler.
Bu ema, kuvvetli etkileime giren paracklarn daha temel paracklardan olutuunu
ngryordu. 1964 ylnda Gell-Mann, bu emanin fiziksel temeli olarak kuark kavramn
ortaya att. Fiziki paracklara-bu ad verirken james-Joyce'un Finnegans Wake romannda

geen uydurma bir isimden esinlenmiti.
1961
nsanl ilk uzay uuu 12 Nisan'da SSCB tarafndan gerekletirildi. Kozmonot Yuri Gagarin,
Vostok-1 adl uzay aracyla Dnya'nn evresini 108 dakikada dolat.
1964
Uluslararas uydularla telekomnikasyon rgt Intelsat kuruldu. Bu tarihten sonra ilk
uydusunu frlatan Intelsat bylece 240 komnikasyon devresi ve 1 televizyon kanalnn
gereksinimini karlayabiliyordu.
1965
Arno Penzias ve Robert Wilson, evrende 3 kelvinlik artk bir sl enerjiye karlk gelen bir fon
mas (Cosmic Backround Radiation) kefettiler. Gnmzde bunun evrenin milyarlarca yl
nceki oluumu srasnda gerekleen balang patlamasndan gnmze ulaan bir artk
fon nm olduu grnde birleilmektedir.
1967
lk kalp nakli gerekletirildi. Gney Atrikal cerrah Christiaan Barnard, tedavi olana
kalmam ar bir hastann kalbini bir trafik kazasnda ar yaralanarak hastahaneye getirilen
ve lmek zere olan birinin kalbiyle deitirdi.
1967
ngiliz gkbilimciler Antony Hewish ve Jocelyn Bell ilk pulsar kefettiler. Hewish ve Bell, bu
bulularnn radyo dalgalarndaki hzl ve ani oynamalar kaydetmek amacyla zel olarak
tasarlanm bir radyoteleskop yardmyla gerekletirdiler.
1969
21 Temmuz'da ABD'li astronotlar Neil Armstrong ve Edwin Aldrin Ay'a ayak basan ilk insanlar
oldular.
1969
ABD Savunma Bakanlg ARPANET (Advanced Research Projects Agency) projesini balatt.
1965 ylnda MIT Lincoln Laboratuvarlarnda ilk kez iki bilgisayar birbirine balanm ve
karlkl veri al veriinde bulunmulard. ARPANET projesi kapsamndaysa drt
niversitenin bilgisayarlar, aratrma, eitim ve hkmet uygulamalarn yrtmek iin
birbirine baland. Hkmet bu projeye balarken olas bir dman saldrs ardndan
iletiimin kesilmesi durumunda klasik iletiim yollarna alternatif olaca dncesini
tayordu. Bu proje gnmzde kullanlan internetin balangc niteliindeydi.
1970
Kmr, petrol gibi fosil yaktlarn kullanlmaya balamasndan sonra gsterilen ilginin azald
rzgar enerjisi yeniden gndeme geldi. Tm dnyada fosil yakt rezervlerinin snrl ve gittike
tkeniyor olmas buna seenek oluturacak enerji kaynaklar bulmay gerektiriyordu. Binlerce
yldr insanln mekanik amalarla kulland rzgar enerjisi artk enerji retmek iin de
kullanlmaya balyordu.
1971
Amerikan sondas Mariner-9 Mars gezegeni evresinde yrngeye girdi ve yaklak bir yl
boyunca gezegenin yzey haritasn kard.
1971
lk uzay istasyonu olan Salyut-1 Ruslar tarafndan Dnya yrngesine oturtuldu. Bilimsel
gzlem ve aratrmalar yapacak olan Salyut uzay istasyonu, olduka yakn bir yrngeye
oturduundan giderek Dnya'ya yaklat ve alt ay sonra atmosfere girdi.
1972
lk Mikroilemci (Intel 4004) yapld. Bu, zerine 2300 transistr yerletirilmi 7 mm x 7 mm
boyutlarnda, kare biiminde silisyum bir plakt. 4 bit deerinde kelime ileme gc vard.
1972
@
Elektronik posta (e-mail) gelitirildi.
1973
lk mikrobilgisayar retildi. nceki bilgisayarlara gre daha kk olduu, tek bir kullancya
hizmet verdii iin bu bilgisayarlara mikrobilgisayar ad verilmiti. Fransz R2E irketi
tarafndan piyasaya srlen bu mikrobilgisayarn ad Micral'di.
1974
Amerikan sondas Mariner-10 Merkr gezegenine yaklat ve gezegenin yzey haritasn
kartt.
1975
Apple-1 bilgisayarlar piyasada. Apple Inc. firmasndan Steve Woznaik ve Steve Jobs'un
tasarlad
Apple-1, 1976'dan itibaren insanlar tarafndan benimsenerek nemli bir ticari baar salad.
1976
Uzay sondalar Voyager-1 ve Voyager-2 frlatld. Gne sisteminin d blmndeki
gezegenleri gzlemleyen ve bu gezegenler hakknda Dnya'ya bilgiler yolayan uzay aralar
Gne Sistemi'nin hi bilinmeyen ynlerini de ortaya kard.
1978
lk tp bebek dnyaya geldi.
ngiltere'de yapay dlleme sonucu hamile kalan bir kadn doum yapt. Bu tarihten sonra
yapay dlleme yoluyla doan tm ocuklara tp bebek denmeye baland.
1981
IBM PC (Personal Computer) kiisel bilgisayarlar piyasada. Mikrobilgisayarlarn gndelik
yaama girmesi byk lde bu bilgisayarlarn ve Microsoft firmasnn hazrlad MS/Dos
iletim sistemi sayesinde olmutur.
1981
ABD uzay mekii programn balatt. lk uzay mekii olan Columbia 12 Nisan 1981'de ilk
yolculuuna kt. Columbia aslnda ilk mekik deildi. Uzay yolu adl bilimkurgu dizisine atfen
1977 ylnda yaplan deneme mekii, Enterprise olarak adlandrlmt; ama bu mekik uzaya
hi kamad.
1983
Bagklk yetersizliine yol aan AIDS (Acquired Imnune Deficiency Syndrome) virs ilk
olarak 1983'te Paris Pasteur Enstits'nde, 1984'te ABD'de belirlendi. 1986'da Bat Afrika'da
HIV 2 ad verilen benzer bir virus kefedildi.
1984
st kuarkn varl deneysel olarak belirlendi. st kuark n grlere uygun olarak +2/3
elektrik ykne sahiptir. Bu kuarkn ei olan alt kuarkn ykyse -1/3'tr. n ktlesinin 30 ile
50 milyuar elektronvolt (GeV) arasnda olduu tahmin edilmektedir. Bylece bu kuarkn en
byk ktleye sahip olan kuark anlalmaktadr.
1984
Apple firmas ilk Macintosh bilgisayarlar piyasaya srd. Bu makineler, her eyin grafik
olarak zmlenmesinden dolay biliimle kolay uygulanabilirliin barlatrlabileceini
kantlad. Kullanlan kk ikonlar yardmyla istedii ilemi yapabilen kullanclar, ekran
zerindeki imleci, zerinde kk bir dme bulunan "fare" yardmyla ikonlara
ulaabiliyorlard. 1988 ylndan itibaren IBM marka bilgisayarlar da benzer bir iletim sistemi
olan Windows ve Presentation Manager gibi programlarla donatld.
1985
Paul Crutzen, Mario Molina ve Sherwood Rowlan ozon tabakasnda delik olduunu ortaya
koydu. Gneten gelen zararl mortesi nlar szen ozon tabakas, deodorant yapmnda ve
soutma sistemlerinde de kullanlan kloroflorokarbon gazlarnn atmosfere karmas
yznden en ince olduu kuzey kutbu zerinde delindi.
1987
Phjlips firmas ilk kompakt diski (CD) tantt. Aslnda 1979 ylndan beri var olan diskler,
balangta yalnzca mzik ve dier sesler iin tasarlanmt. Gnmzdeyse CD'ler bilgisayar
oyunlar, filmler, mzik albmleri ya da bilgisayar programlar gibi birok deiik ama iin
kulanlmaktalar.
1989
Amerikan uzay sondas Galileo, uzay mekii Atlantis tarafndan Jpiter'i incelemek zere
uzaya gnderildi.
1989
Montreal Mc Gill niversitesi'nden Peter Deutsch, interneti indekslemek iin ARCHI adnda
bir ariv yaratt. Bu ariv net zerindeki FTP sitelerini kapsyordu. Bir sre sonra Tim Berners
internet zerinde bilgiyi daha rahat datma, kulanclara farkl yerlerde bulunan bir belgeden
dierine gemede byk kolaylklar salayan World Wide Web'i (WWW) gelitirdi.
1990
Hubble Uzay Teleskopu uzaya gnderildi. ngiliz gkbilimci Edwin Hubble'n adn tayan bu
dev teleskop, NASA ve ESA'nn ortak projesi olarak yrtlmt. Teleskopun 15 milyar k
yl teyi gzlemleyebilmesi hesaplanmt.
1992
Byk patlama kuramnn kantlar bulundu. Lawrence Berkeley Laboratuvarlar ve California
niversitesi'nin ortak yrtt bir projede, George Smoot bakanlndaki bir grup
aratrmac, COBE (Cosmic Backround Explorer) uydusunun evrendeki fon masndaki s

dalgalanmalarnn byk patlamadan kaldn kefettiler.
1993
En yal dinozor bulundu. Arjantin'de And Dalar eteindeki Ischigualsto doal parknda
bulunan bu dinozorun bir evoraptor olduu akland. 1 metre boyunda, 11 kilo arlnda
olduu anlalan bu dinozorun yaklak 225 milyon nce yaad akland. Arka ayaklar
zerinde yryen evoraptorlar, etobur canllard.
1994
Jpiter'e kuyrukluyldz arp gzlendi. 4.8 milyon kilometre uzunluundaki kozmik dev
kuyrukluyldzn ad, onu kefeden gkbilimcilere atfen Shoemaker-Levy 9'du. 16 Temmuz'da
balayan arpma gnlerce srm ve 21 Temmuz'da sona ermiti.
1994
Kara deliklerin varlna ilikin kantlar bulundu. Hubble uzay teleskopunun verilerine gre 52
milyon k yl tede bir kara delik gzlendi. Kardeliklerin varl Albert Einstein tarafndan
genel grelik kuram kapsamnda ngrlmt. M87 ad verilen bu kara delik, Einstein'n
ngrsnn bir kant nitelii tayor.
1995
Bilim adamlar gezegen sistemine sahip gne benzeri yldzlar kefetti. ki grup gkbilimci
ay arayla evresinde gezegenler olan yldzlar buldular. Aslnda 1994 ylnda Gne sistemi
dnda da gezegenler bulunmutu. Ne var ki bunlar l yldzlarn, pulsarlarn evresinde
dnyorlard. Dnya'dan 42 k yl uzaklkta bulunan yeni gezegenlerse gneimiz benzeri
yldzlarn evresinde dnyorlar.
1995
ki aya zerinde yryebilen insanslarn en eski rnei bulundu. Prof. Mealakey ve alma
arkadalar Kenya'nn kuzeyinde yrttkleri almalarda Austrolopithecus anemensis adn
verdikleri bir insans kalnts buldular. 4,2 ile 3,9 milyon yl nce yaam olan bu insans,
trn bilinenden 500000 yl nce ayaa kalktn gsteriyordu.
1996
Uzay Teleskopu milyarlarca yeni gkada kefetti. Her gkadann yaklak 50-100 milyar yldz
ierdiini syleyen gkbilimciler bunlarn bilinen gkada biimlerinden farkl olduunu da
aa kardlar. Bu bulgularda spiral ya da eliptik olmayan, daha nce grlmemi ekillerde
yeni gkadalar da vard.
1997
Gne sisteminde Dnya dnda bir yaam olasl, Jpiter'in 16 uydusundan biri olan
Europa'da olabilecei bulundu. Galileo uzay sondasnn gnderdii ayrntl Europa yzey
grntlerinde gezegende buz tutmu bir okyanus gzlemlendi. Bu da yaam iin gerekli olan
suyun varln gsteriyordu.
1997
Viking uzay sondalarndan yllar sonra Pathfinder, Mars'a inen ilk ara oldu. Dnya'dan 1996
ylnda frlatlan ara, yaklak 500 milyon kilomtre yol aldktan sonra Mars'a "drld."
Pathfinder, Vikinglerin kald yerden Mars hakknda bilgiler iletti dnyaya.
2010
Son yllarda uzayda temiz enerji kaynaklar ve uzayda su varlnn aratrlmas gibi dnya
geleceini ilgilendiren temel sorunlar zerine aratrmalar younlamtr.
ATATRK KRONOLOJS
1908 1918 II. Merutiyet Dnemi
1908 Reval Konferans (Rusya-ngiltere)
1908 Bulgaristan Bamsz oluyor
1908 Girit Yunanistana veriliyor
1908 Bosna Hersek Elden kyor
1909 31 Mart Ayaklanmas: II. Abdlhamit tahttan indi V.Mehmet Reat tahta kt, rejime
kar ilk ayaklanma, harekt ordusu bastrd.
1911 Trablusgarp Sava: M. Kemal Derne -Tobruk,
1911 M. Kemal Genel Kurmay Bakan oldu
1912 I.Balkan Sava:
1913 Londra Antlamas: Midye-Enez, Makedonya Yunanistana
1913 Arnavutluk Bamsz
1913 Babli Baskn: ttihat ve Terakki Ynetime el koyuyor
1913 II. Balkan Sava:
1913 Bkre Antlamas: Bulgaristan ile balkan devletleri arasnda
1913 stanbul Antlamas: Bulgaristan Osmanl, Meri snr
1913 Atina Antlamas: Yunanistan Osmanl, Ege adalar Yunanistana
1914 I.Dnya Sava
4 Austos: Alman sava gemilerine izin verilmesi(Yavuz-Midilli, Goben-Breslav)
22 Aralk: Sarkam Harekt(Kafkas Cephesi): Taarruz
1915 Tehcir Kanunu
1915 anakkale Zaferi
1916 M. Kemal Mu Bitlisi Ruslardan geri ald
1917 Bolevik Devrimi
1917 ABD Savaa Giriyor
1918 Mustafa Kemal Yldrm ordular grup komutan oluyor (Suriye cephesinde)
1918 Wilson lkeleri: Sava tazminat yok, toprak yok
1918 Mondros Atekes Antlamas: Rauf Bey
3 Kasm: ngilizlerin Musulu igali
13 Kasm: stanbul un igali
1919 Gelimeleri
18 Ocak: Paris Bar Konferans
30 Nisan: M. Kemal 9. Ordu Mfettii oldu
15 Mays: zmirin gali
19 Mays: M. Kemal Samsuna kyor
28 Mays: Havza Genelgesi: Miting ve Protesto
22 Haziran: Amasya Genelgesi: Gereke, Yntem, program, Temsilciler kurulu temelleri
27 Haziran: Balkesir Kongresi
8 Temmuz: M. Kemal askerlikten istifa ediyor(Erzurum snr iinde)
23 Temmuz: Erzurum Kongresi: Temsilciler kurulu, manda ret, aznlklara ayrcalk
yok,mebusan meclisi toplanmal, d yardm alnabilir,Albayrak gazetesi kartlyor.
6 Austos: Nazilli Kongresi: Celal Bayar
16 Austos: Alaehir Kongresi: mandac zihniyet
4 Eyll: Sivas Kongresi: Ali Galip olay, temsil heyeti tm yurdu kapsyor, manda kesinlikle
reddediliyor, irade-i milliye, Ali Fuat bat komutan.
20 Eyll: General Harbour M. Kemal ile gryor

30 Eyll: Damat Ferit Paa istifa ediyor
11 Ekim: Amiral Bristol Raporu: zmirde Yunanlar haksz
20 Ekim: Amasya Grmeleri: M. Kemal Salih paa
27 Aralk: Temsil Heyetinin Anakaraya gelmesi
1920 Gelimeleri
12 Ocak: Son Osmanl mebusan meclisinin toplanmas: misak- milli, seim kabul
28 Ocak: Misak- milli ilan:
3 Mart: Salih paa kabinesi kuruluyor
16 Mart: Anlama devletleri stanbulu igal ediyor(fiili)
5 Nisan: Damat Ferit paa kabinesi kuruluyor
23 Nisan: TBMMnin Kuruluu
24 Nisan: M. Kemalin meclise nergesi
29 Nisan: Hyanet-i Vataniye kanunu: syanlara kar
10 Austos: Sevr Bar Antlamas: Tevfik paa
11 Eyll: Firariler Kanunu, stiklal Mahkemeleri: syanlara kar
14 Ekim: Gediz Taarruzu (Ali Fuat Paa)
8 Kasm: Dzeli Ordu kuruluyor
9 Kasm: Bat cephesi ikiye ayrlyor: Bat(smet bey),Gney (Refet bey)
3 Aralk: Gmr Antlamas (Kars-Idr-Sarkam Trkiyede)
5 Aralk: Bilecik Grmeleri: M. Kemal Salih Paa
1921 Gelimeleri
6-10 Ocak: I.nn Muharebesi: smet bey general
20 Ocak: Tekilat- Esasiye kanunu(21 Anayasas):
23 Ocak: Londra Konferans: Bekir Sami Bey
23 ubat: Batum Antlamas: Artvin-Ardahan-Batum Trkiyeye verildi
1 Mart: Trk Afgan dostluk antlamas: kltrel ve askeri
12 Mart: stiklal Marnn Kabul: Milli eitim bakan Hamdullah Suphi Tanrver okuyor,
Beste Zeki ngr, Kastamonu da Aksz gazetesinde yaymland
16 Mart: Moskova Antlamas: Batum Grcistana brakld(ilk taviz)
23 Mart: II.nn Muharebesi:ngiltere Maltada 40 trk serbest , Fransa Zonguldak
bol.,siz orada yalnz dman deil.
8 Nisan: Aslhanlar Dumlupnar taarruzu: henz taarruz gcne ulalamad
5 Temmuz: talyanlar Anadoludan geri ekilmeye balad
10 Temmuz: Eskiehir Ktahya Muharebeleri
5 Austos: M. Kemal Bakomutan (3 ay)
7 Austos: Teklifi Milliye Emirleri(Meclisin onay yok, M. Kemalin zel yetkisi ile)
23 Austos: Sakarya Meydan Muharebesi: hatt mdafaa yoktur,Ukrayna dostluk,
ngiltere esir ant.
19 Eyll: M. Kemale gazi ve mareal rtbesi
13 Ekim: Kars Antlamas: (Ermenistan, Grcistan, Azerbaycan, Nahcivana muafiyet,
boazlar ak)
20 Ekim: Ankara Antlamas: Hatay ve skenderun darda, Caber kalesi Trkiyede
1922 Gelimeleri
26 Austos: Byk Taarruz
11 Ekim: Mudanya Atekes Antlamas: stanbul-boazlar-dou Trakya savasz alnd: smet
Paa
1 Kasm: Saltanatn Kaldrlmas: Osmanl Devleti Resmen sona erdi, I.TBMMnin tek inklb.
1923 Gelimeleri
17 ubat: zmir ktisat Kongresi
24 Temmuz: Lozan Konferans: smet paa
11 Austos: II. TBMMnin Almas
9 Eyll: Cumhuriyet Halk Frkasn kurulmas
13 Ekim: Ankarann Bakent yaplmas
29 Ekim: Cumhuriyetin ilan: Kabine sistemi
30 Ekim: smet nn Babakan
1 Kasm: Fethi Okyar TBMM Bakan
1924 Gelimeleri
3 Mart: Halifeliin Kaldrlmas
- eriyye ve Evkaf vekletinin kaldrlmas: yerine diyanet ileri, vakflar ald
- Erkan- Harbiye vekletinin kaldrlmas: Genelkurmay bakanl kuruldu
Osmanl hanedann yurt dna karlmas
Tevhidi Tedrisat kanunu
20 Nisan: 24 anayasas: din slam, bakent Ankara, dil Trke, seme ya 18,seilme ya
30,cumhurbakan 4 yllna
19 Mays: Hali(stanbul) Konferans: Musul sorunu iin ikili grme, baarsz
7 Austos: Nasturi syan(ngiltere Musul iin destekliyor)
26 Austos: Bankas Ald
17 Kasm: Terakki Perver Cumhuriyet Frkas Kuruldu: yerinden ynetim, tek dereceli seim,
liberalizm, bakan Kazm Karabekir
19 Aralk: Ordunu Siyasetten ayrlmas kanunu
1925 Gelimeleri
13 ubat: eyh Sait syan: Diyarbakr da oldu, ngiltere Musul iin destekliyor, seferberlik ilan
edildi
17 ubat: Aar vergisi kaldrld
4 Mart: Takrir-i Skn: eyh Sait isyann bastrmak iin
5 Haziran: Terakki Perver Cumhuriyet frkasnn kapatlmas
25 Kasm: Klk Kyafet nklb, apka kanunu
30 Kasm: Tekke-Zaviye-Trbelerin kapatlmas
26 Aralk: Uluslararas Saat ve Takvim Kabul
- Locarno Antlamas: ngiltere-Almanya-Fransa arasndaki saldrmazlk antlamas
- Sanayi ve Maadin Bankas ald
1926 Gelimeleri
17 ubat: Trk Medeni Kanununun kabul: isvire, patrikhanelerin yetkileri alnd, tek e,
nikh, velayet, ceza=talya, ticaret =Almanya
22 Nisan: Trkiye ran Dostluk Antlamas
2 Mart: Maarif Tekilat Kanunu: yabanc okullardaki ayrcalk kalkyor(Fransa),MEB izinsiz
okul alamaz, d politikada ilk baar
5 Haziran: Ankara Antlamas: Musul, ngiliz mandas raka brakld, Trkiye para ald(3.
taviz)
16 Haziran: zmir Suikast: stiklal mahkemelerinin son grevi,Benim naciz vcudum elbet bir
gn toprak olacaktr, ittihat zihniyete son
1 Temmuz: Kabotaj Kanunu
- Bozkurt Lotus Olay: Fransz-Trk gemilerinin ege denizinde arpmas, Kabotaj kanununun
kmasn hzlandrd
1927 Gelimeleri
15 Ekim: M. Kemal Nutuku okuyor (1919-1927 yllarn kapsar)
16 Ekim: Tevik-i Sanayi Kanunu
1928 Gelimeleri
10 Nisan: Anayasadan Devletin dini islamdr ibaresinin karlmas
24 Nisan: Uluslararas Rakamlarn Kabul
1 Kasm: Trk Harflerinin Kabul
24 Kasm: Millet Mekteplerinin Almas: M. Kemal baretmen
- Tarm Kredi Kooperatifleri kuruldu
- Brian Kellog Pakt: ABD-Fransa nclnde dnya barna katk salamak
1929 Gelimeleri
- Gmrk Tarife Kanunu Deiti: Yerli tccarn korunmas
- Topraksz kylye toprak datlmas hakknda kanun
- Litvinov Protokol: Sovyet Rusya dnya bar
- Adana Mersin demiryolu sorunu (Fransa)
1930 Gelimeleri
20 ubat: Trk Parasn koruma kanunu
3 Nisan: Kadnlara Belediye Seimlerine Katlma hakk verilmesi
10 Haziran: Nfus Mbadelesi(Etabli) Antlamas: stanbul Rumlar, bat Trakya Trkleri
yerleik sayld, Yunanistanla aras dzeldi
11 Haziran: Merkez Bankasnn kurulmas: Para politikas, Trk parasn korumak
12 Austos: Serbest Cumhuriyet Frkas Kuruluyor(Fethi Okyar): milliyeti, laik, tek derece,
teviki sanayi uygulanacak, yabanc sermaye girecek, kadnlara siyasi hak, liberalizm
18 Kasm: Serbest Cumhuriyet Frkasnn kendini fesh Etmesi
23 Aralk: Menemen Olay: Nakibend tarikat, rejime kar, Dervi Mehmet, astemen
Kubilay, divan- harpte yarglandlar
- Hfzsshha enstits
- Osmanl Borlar sorunu: dk faizli taksitle 1954 e kadar dendi, Fransa ile problem
yaand
1931 Gelimeleri
26 Mart: ller kanunun kabul
15 Nisan: Trk Tarih Kurumunun almas
1932 Gelimeleri
19 ubat: Halk Evlerinin almas
12 Temmuz: Trk Dil Kurumunun almas
18 Temmuz: Milletler Cemiyetine Giri: ispanya temsilcisinin nerisi,Almanya ve talyann
yaylmac politikalarna kar, Cemal Hsn T.
- Zirai Donatm Kurumu ald
1933 Gelimeleri
- Kadnlara Muhtar seilme hakk
- I. Be yllk kalknma plan
- Yksek Ziraat Enstits kuruldu
- Smerbankn almas (sanayiciye kredi)
- Razgrad Olay: Bulgaristanda Trk-Mslman mezarlarnn tahrip edilmesi
- Wagon Litz Olay: stanbuldaki Fransz demiryolu irketinde trk alanlarn ilerine trke
konutuklar iin son verilmesi
- Bursa Olay: Trke Ezan
1934 Gelimeleri
9 ubat: Balkan Antant: (Trkiye, Yunanistan, Yugoslavya, Romanya), Almanya ve talyann
yaylmac politikasna kar, Arnavutluk talya etkisinde, Bulgaristan Yaylmac politika
izliyor(Dobluca-ege denizi) katlamadlar
21 Haziran: Soyad Kanunu: (milliyetilik-halklk-laiklik):Osmanldan kalma rtbe-nianlar,
aa, bey, paa, dervi,-ayrcal nlemek-resmi ilemleri kolaylatrmak)
5 Aralk: Kadnlara Milletvekili seilme hakk
1935 Gelimeleri
- Hafta Tatilinin Cumadan Pazara alnmas
- MTA kurulmas
-Etibankn Almas(Maden iin kredi)
1936 Gelimeleri
- Montr Boazlar Szlemesinin: Ticaret gemilerine ak, Sava gemileri 15 gn nceden izin,
Trkiye iki tarafta asker bulundurabilir, Boazlar komisyonu kaldrld, Almanya-talyann
yaylmac politikas, Tam egemenlik
- Akdeniz Pakt: (ngiltere, Trkiye,Yugoslavya,Yunanistan) , talyann Akdeniz de oluturduu
tehdit
- Ankara dil ve tarih corafya fakltesi ald.
1937 Gelimeleri
- Atatrk lkelerinin Anayasaya girmesi
- Denizbankn almas (deniz iin kredi)
- Sadabat Pakt: (Trkiye, Irak,ran,Afganistan) ,talyann Asya-Afrika da yaylmac
politikas,Suriye katlmad(Hatay), Dou snr gven altna alnd.
Nyon szlemesi imzalanarak Akdeniz de korsanlara kar Akdeniz lkeleri nlem ald.
1938 Gelimeleri
-10 Kasm: Atatrkn vefat
-11 Kasm: smet nn Cumhurbakan.
-Toprak Mahsulleri Ofisi ald.
1939 Gelimeleri
29 Haziran: Hatayn Anavatana Katlmas: sve-Sandler Raporu, En son belirlenen snr.
Misak Milli byk oranda gerekletirildi.,Atatrkten sonra
1940 Ky Enstitleri: smet nn zamannda kylerde retmen yetitirmek, kylnn bilgi
ve becerilerini artrmak iin kuruldu. Adnan Menderes dneminde kapatld.
1940 Milli Korunma Kanunu: Baz fabrikalarn devletletirilmesi amaland. Hkmete
ekonomik hayat dzenleyici ok geni imknlar salamaktayd. retim, datm ve tketim
ilikileri devlet kontrolne alnd. Devlet gerektiinde retimi aksatan iletmelere el
koyabilecekti. Kanuna dayanarak Petrol Ofisi, Et ve Balk Kurumu gibi kurumlar oluturuldu.
1943 Casablanca Konferans: Roosevelt ve Churchill arasnda yaplan grmedir.
Grmeye gre mihver devletleri ile teslim dnda antlama yaplmayacak. Bar koullar
mihver halklarna aklanmadan nce bu lke liderleri yenilgiyi kabul edecek. Sicilyaya
karma yaplarak Almanya zerinde bask yaplacak. Trkiyenin savaa katlmas iin hazrlk
yaplacak.
1943 Adana Grmeleri: Churchill ile smet nn arasnda yaplm, nn Trkiyeyi
savatan uzak tutmutur.
1943 Washington Konferans: Kuzey Afrika cephesinin kapanmas zerine Churchill ve

Roosevelt arasnda yaplan grmedir. Grmeye gre talya igal edilip sava d
braklacak, 1944te Fransada yeni cephe alacak, Trk hava alanlarndan yararlanma iin
hazrlklar yaplacak. Sava sonras barn sorumluluu ABD, SSCB, ngiltere ve ine
verilecek. Avrupada Tuna, Balkan, skandinav federasyonlarn kapsayan bir konfederasyon
oluturulacak, Trkiye balkan federasyonuna dhil edilecek.
1943 Qebec Konferans: talyada Mussolininin dmesi zerine ikinci cephe meselesini
yeniden ele almak amacyla Churchill, ngiliz Genelkurmay ve Amerikan Genelkurmay
arasnda yaplan grmedir. Grmede Churchill ikinci cephenin Fransa yerine Trkiyede
almasn savunmu ama kabul ettirememitir.
1943 Moskova Konferans: Konferans 2. Dnya Savandan sonra oluacak dzen iin
yaplan ilk toplantdr. Konferansa ngiltere, ABD, SSCB ve in katlmtr.
1943 Tahran Konferans: Roosevelt, Stalin ve Churchill arasnda yaplmtr. Trkiyenin
savaa girmesi karar alnmtr.
1944 Kahire Grmeleri: Roosevelt, Churchill ve nn arasnda yaplmtr. smet nn
Trkiyenin savaa hazr olmadn belirtmitir.
1945 Yalta Konferans: ABD, ngiltere ve SSCB tarndan yaplmtr. Konferansta; Birlemi
Milletler kurulacak, Almanya igal blgelerinden ayrlacak, boazlarn statsnn SSCB lehine
deitirilmesi kararlar alnmtr.
1945 San Francisco Konferans: Birlemi Milletleri kurmak iin Trkiyenin de bulunduu 51
devletin temsilcisinin katlmyla toplanmtr.
1945 Potsdam Konferans: ngiltere, ABD ve Sovyet Rusyann yapt son byk konferanstr.
Barn nasl salanaca grlmtr.
1945 iftiyi Topraklandrma Kanunu: Toprak reformu.
1945 Birlemi Milletler Kuruldu: Dnya barn ve gvenliini salamak, uluslararas kltr,
sosyal ve ekonomik ibirlii salamak iin Trkiyenin de kurucu yeler arasnda yer ald
kurulutur.
1947 Truman Doktrini: ABD bakan Truman tarafndan Sovyet tehdidine kar komnizm
tehlikesi altndaki devletlere mali ve askeri yardm ieren doktrindir. Trkiyeye 100 milyon
dolar, Yunanistana 300 milyon dolar yardm yaplmtr.
1947 Marshall Plan: Savatan zarar grm Avrupa lkeleri iin ABD bakan Marshall
tarafndan hazrlanan programdr. 12 Temmuzda Trkiye, ngiltere, Fransa, Belika, talya,
Portekiz, rlanda, Yunanistan, Hollanda, Lksemburg, svire, zlanda, Avusturya, Norve,
Danimarka ve svein katlmyla toplanan 16lar Konferans 22 Eyllde ABDye sunulmak
zere Avrupa Ekonomik Kalknma Program hazrlamtr. Bu program zerine ABD 3 Nisan
1948de D Yardm Kanunu kararak 16lara 6 milyar dolarlk yardm yapm, bu yardmlar
daha sonra da devam etmitir. Marshalla karlk Sovyet Rusya da kendi uydularna yardm
iin Molotov Plan karmtr. Trkiye Molotova ye deildir.
1949 NATO Kuruldu: Kuzey Atlantik Antlamas Tekilatna ye lkeler askeri glerimi
birletirme amac ile kurmulardr.
1950 Kore'ye Asker gnderildi
1952 Nato'ya ye olduk
1955 Badat Pakt: Trkiye ve Irak arasnda Orta Douda Bar ve Savunma Tekilat ad ile
kurulmu, iki lkenin birbirlerinin iilerine karmamas, anlamazlklarn bar yoluyla
zlmesi kararlar alnmtr. Daha sonra ran, Pakistan ve ngiltere de katlmtr. ABD
Araplarn tepkisini ekmemek iin resmen ye olmam ama yelere askeri, teknik ve mali
alanda destek vermitir.1959da Irak Badat Paktndan ekilmi ve merkez Ankaraya
tanmtr. 1959da paktn ad Merkezi Antlama rgt yani CENTO adn almtr. 1979da
pakt dalmtr.
1955 Varova Pakt: SSCBnin nclnde Arnavutluk, Bulgaristan, Macaristan, Polonya,
Romanya, ekoslovakya ve Demokratik Almanya Cumhuriyetinin katlmyla NATOya kar
kurulmutur. 1991de dalmtr.
1974 Kbrs Harekt: 1959da NATOnun araya girmesiyle bamsz bir Kbrs Cumhuriyeti
Devleti kurulmas kararlatrlmtr. Yine 1959da Londrada Trkiye, ngiltere, Yunanistan ve
Kbrs Rum ve Trk Kesimi temsilcileri arasnda imzalanan antlamaya gre Kbrs Devleti
ngiltere, Trkiye ve Yunanistan garantrlne kurulacaktr. 15 Temmuz 1974te
EOKAclarn(Kbrsllarn Mill Mcadele rgt-Yunanistann Kbrsta kurduu bir silahl
rgttr) yapt ihtilal, Trklere kar etnik arndrma politikas isleyen Bapiskopos
Makariousun ve ynetiminin devrilmesine neden olmutur. Trkiye 14 Austos 1974te
Kbrsa askeri hareket dzenlemi, 13 Kasm 1975te Kbrs Trk Federe Devleti, 15 Kasm
1983te de Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti kurulmutur.
ATATRK GNL
Atatrkn en sevdii yazarlar Tevfik Fikret, Namk Kemal, Ziya Gkalp
Atatrk 1902 ylnda harp okulundan temen olarak mezun olmutur. I. Dnya savanda
gsterdii baardan dolay 1916 ylnda tm general olmutur. 1921 ylnda TBMM
tarafndan Bakomutan olarak atanm ayn yl gazi ve mareal unvann almtr.
Atatrkn hayvanlar Foks adn verdii kpei, Sakarya adnda bir at bunlarn dnda
kular vard.
Atatrk Milletleraras lk Kadn Kongresinin 1935 ylnda toplanmasna nclk etmitir. Bu
durum Atatrkn aileye ve kadna verdii deeri gstermektedir.
Atatrkn ilk olarak katld sava Trablusgarp Savadr (1911-1912. Son olarak katldu
sava 1922 ylndaki Trk Milletinin Kurtulu Sava Byk Taarruzdur.
Atatrk Franszca ve Almanca bilirdi.
Atatrkn manevi ocuklarndan Afet nan lkenin nemli tarih profesrlerinden
olmutur. Sabiha Gken ise lkenin ilk kadn pilotudur.
Atatrkn cenazesi nce Etnografya mzesine yerletirildi. Antkabirin tamamlanmasyla
birlikte 10 Kasm 1953 ylnda Antkabire getirildi.
Antkabirin tasarm Prof. Emin Onat ve Do. Dr. Ahmet Orhan Arda adl mimarlara aittir.
Antkabirde Atatrk dnda smet nn de yatmaktadr.
KURTULU SAVAINI KONU ALAN KTAPLAR
Vurun Kahpeye (Halide Edip Advar)

Ateten Gmlek (Halide Edip Advar)
Yaban(Yakup Kadri Karaosmanolu)
Dikmen Yldz (Aka Gndz)
stanbul(Mithat Cemal Kuntay)
Sahnenin Dndakiler (Ahmet Hamdi Tanpnar)
Kalpakllar (Samim Kocagz)
Doludizgin (Samim Kocagz)
Yorgun Sava (Kemal Tahir)
Kk Aa (Tark Bura)
Kk Aa Ankara'da (Tark Bura)
Hkmet Meydan(lhan Tarus)
Esir ehrin nsanlar (Kemal Tahir)
Var Olmak (lhan Tarus) romanda henz Kurtulu Sava balamamken geen
olaylar anlatlmtr.
Kurtlar Sofras(Atilla lhan) (bakahraman Mahmut Ersoy'dur.)
Vatan Tutkusu (lhan Tarus)
Szde Kzlar(Peyami Safa)
Sodom ve Gomore (Yakup Kadri Karaosmanolu)
Ankara (Yakup Kadri Karaosmanolu)
Biz nsanlar (Peyami Safa)
Kutsal syan (Hasan zzettin Dinamo)
Halas (Mehmet Rauf)
ANAKKALE SAVAINI KONU ALAN KTAPLAR
MAREAL FEVZI AKMAK Kle Sleyman Cumhuriyet Matbaas stanbul 1953

GELIBOLU HAREKATI James Robert Rhodes Belge Yaynlar . 1965
BIRINCI DNYA HARBINDE TRK SAVALARI Boulu Mahmut Kasta Yaynevi
stanbul Haziran 1990
1915 ANAKKALE SAVAI Artu brahim Kasta Yaynevi stanbul Ocak 1992
ANAKKALE SAVALARI Gnesen Fikret Kasta Yaynevi stanbul Mart 1986
ANAKKALE Pepeyi Halk Nihat Kltr Bakanl Ankara 1981
ANAKKALE SAVAI Mhlman Carl Tima Yaynlar stanbul 1998
ANAKKALE MAHERI Niyazi Mehmed tken Yaynlar stanbul Mays 1999
GELIBOLU YENILGININ DESTANI Steel Nigel ve Hart anakkale le lgili Yazlan kitaplar
Peter Sabah Kitaplar stanbul 1997
ATATRK'N HATIRA DEFTERI Tezer kr Trk Tarih Kurumu Ankara 1995
NUTUK Atatrk Mustafa Kemal Atatrk Ar. Merk. Ankara 1997
ANAKKALE SAVALARI / GALLIPOLI CAMPAIGN anakkale Seramik / Kalebodur .
stanbul Nisan 1995
TRKIYE'DE BE YIL I Sanders Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armaan. Aralk 2000
TRKIYE'DE BE YIL II Sanders Liman Von Cumhuriyet Gazetesi Armaan. Aralk 2000
ANAKKALE DENIZ SAVAI Thomaz E. Alb. A. Genelkurmay Ankara 1997
ATATRK HAYATI VE ESERI Doumundan Samsun'a kna Kadar Bayur Yusuf Hikmet
Ankara 1997
CEMAL PAA HATIRALAR Bahriye Nazr ve 4. Ordu Kumandan ttihat ve Terakki I.
Dnya Sava Anlar ada Yaynlar stanbul Nisan 1977
TRKIYE II Bir Devletin Yeniden Douu Toynbee Arnold J. Yeni Gn Haber Ajans
Basn ve Yaynclk A.. stanbul Ocak 2000
ANAFARTALAR HATIRALARI Atatrk Mustafa Kemal Yeni Gn Haber Ajans Basn ve
Yaynclk A.. stanbul Mart 1998
ANAFARTALAR KUMANDANI MUSTAFA KEMAL ILE MLAKAT naydn Ruen Eref
Yeni Gn Haber Ajans Basn ve Yaynclk A.. stanbul Mart 1999
HATIRALAR (BIRINCI DNYA HARBI) nn smet Cumhuriyet Gazetesi Armaan
Aralk 1999
ATATRK'N BANA ANLATTIKLARI Atay Falih Rfk Cumhuriyet Gazetesi Armaan
Ocak 1998
ANAKKALE MUHAREBESI Mhlman Dr. Carl Kastamonu Vilayeti Matbaas
Kastamonu 1933
ANAKKALE GEILMEZ "GALLIPOLI" Moorehead Alan Milliyet Yaynlar Mart 1972
MEGALI IDEA'NIN YALANCI CENNETI Leune Jean Kurti Matbaaclk stanbul Kasm
1995
ARIBURNU MUHAREBELERI RAPORU / Mustafa Kemal Yayna Hazrlayan : Idemir
anakkale le lgili Yazlan kitaplar Ulu Trk Tarih Kurumu Yaynlar Ankara 1990
DIRILI- ANAKKALE 1915 Turgut zakman Bilgi Yaynevi Mart 2008
GELIBOLU: DENIZDEN SALDIRI Victor Rudenno (evirmen Dilek Cenkiler) ODT
Gelitirme Vakf Yaynlar
NEML LDERLER/KURUMLAR/EHRLER
UNESCO Dnya Miras Listesinde Yer Alan Varlklarmz
stanbulun Tarih Alanlar
Safranbolu ehri (Karabk)
Hattua (Boazky) - Hitit Bakenti (orum)
Nemrut Da (Adyaman - Khta)
Xanthos - Letoon (Antalya - Mula)
Divrii Ulu Cami ve Darifas (Sivas)
Truva Antik Kenti (anakkale)
Pamukkale - Hierapolis (Denizli),
Greme Mill Park ve Kapadokya (Nevehir)
Selimiye Camisi ve Klliyesi (Edirne)
atalhyk Neolitik Kenti (Konya)
TRKYEDEK BYKEHR BELEDYELER
Adana, Ankara, Antalya, Aydn, Bursa, Balkesir, Denizli, Diyarbakr,
Erzurum, Eskiehir, Gaziantep, Hatay, zmir, stanbul, Kahramanmara,
Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Mersin, Malatya, Mardin, Mula,
Ordu, Sakarya, Samsun, anlurfa, Tekirda, Trabzon, Van olmak zere
30 tanedir.
TRKYEDEK KURUM BAKANLARI
* TBMM Bakan: CEML EK
* MT Mstear: HAKAN FDAN
* TB Bakan: AHMET CEMALETTN ELK (Yeni)
* RTK Bakan: DAVUT DURSUN
* Yargtay Cumhuriyet Basavcs HASAN ERBL
* Dantay Bakan: ZERRN GNGR (yeni)
* Saytay Bakan: RECA AKYEL
* Yargtay Bakan AL ALKAN
* YK bakan: GKHAN ETNSAYA
* Merkez Bankas Bakan ERDEM BAI
* BDDK Bakan: MUKM ZTEKN
* TMSF Bakan: .ERCAN GL
* DDK Bakan: CEMAL BOYALI
* SPK Bakan: VAHDETTN ERTA
* Kzlay Bakan: AHMET LTF AKAR
* BIST (KMB) Bakan: BRAHM TURHAN
* Anayasa Mahkemesi Bakan HAM KILI
* TSAD Bakan(yeni): MUHARREM YILMAZ
* TOBB Bakan: RIFAT HSARCIKLIOLU
* Genel Kurmay Bakan: NECDET ZEL
* YSK Bakan: SAD GVEN
* Kamu hale Kurumu Bakan: MAHMUT GRSES
* Rekabet Kurumu Bakan: NURETTN KALDIRIMCI
* Enerji Piyasas Dzenleme Kurulu Bakan: HASAN KKTA
* Trkiye Barolar Birlii Bakan: METN FEYZOLU

* ller Bankas Genel Mdr (LBANK): TUNCAY KARAMAN
TRKYEDE LKLERN NCS OLAN KADINLAR
lk kadn Sava Pilotu, SABHA GKEN
lk Kadn Muhtar: GL ESN
lk kadn Belediye Bakan: MFDE LHAN
lk kadn Kaymakam: ZLEM BOZKURT
lk kadn Vali: LALE AYTAMAN
lk kadn retmen: REFET ANGIN
lk kadn Doktor: SAFYE AL
lk kadn Tiyatro Oyucusu: AFFE JALE
lk kadn Bykeli: FLZ DNMEN
lk kadn Rektr: Prof.Dr. SAFFET RIZA ALPAR
lk kadn Babakan: Prof.Dr. TANSU LLER
DNYADAK NEML LDERLER
* KKTCnin lk Kadn Babakan: (2013 Haziran) SBEL SBER
* ABD bakan: BARACK OBAMA
* ABD'nin yeni D ileri Bakan JOHN KERRY'dir
* IMF bakan: CHRSTNE LAGARDE
* Almanya Babakan MERKEL
* Rusyada yeniden devlet bakan seilen: PUTN
* Fransann yeni Cumhurbakan: FRANSUVA HOLLANDE
* rann Yeni Cumhurbakan: HASAN RUHAN
* Dnya bankas bakan Jim Yong Kim'dir
* Avrupa merkez bankas bakan MARO DRAGH
* ABD merkez Bankas (FED) Bakan: JANET YELLEN (Yeni)
* Birlemi Milletler Genel Sekreteri BAN-K MOON
* ABnin genilemeden sorumlu bakan: STEFAN FLEdir.
* NATO Genel Sekreteri Eski Norve Babakan STOLTENBERG (yeni)
CUMHURBAKANLARIMIZ
1. M. Kemal ATATRK Grev Sresi: 29 Ekim 1923 - 10 Kasm 1938
2. smet NN Grev Sresi: 11 Kasm 1938 - 22 Mays 1950
3. Celal BAYAR Grev Sresi: 22 Mays 1950 - 27 Mays 1960
4. Cemal GRSEL Grev Sresi: 27 Mays 1960 - 28 Mart 1966
5. Cevdet SUNAY Grev Sresi: 28 Mart 1966 - 28 Mart 1973
6. Fahri KORUTRK Grev Sresi: 6 Nisan 1973 - 6 Nisan 1980
7. Kenan EVREN Grev Sresi: 9 Kasm 1982 - 9 Kasm 1989

8. Turgut ZAL Grev Sresi: 9 Kasm 1989 - 17 Nisan 1993
9. Sleyman DEMREL Grev Sresi: 16 Mays 1993 - 16 Mays 2000
10. Ahmet Necdet SEZER Grev Sresi: 16 Mays 2000 - 28 Austos 2007
11. Abdullah GL (Greve Balama tarihi 28 Austos 2007 Trkiye Cumhuriyetinin
halen cumhurbakan 28 Austos 2014 ylnda sresi doluyor.)
En uzun sre Cumhurbakanln 4 dnem ve 15 yl 12 gn ile Mustafa Kemal Atatrk
yapmtr.
Askeri kkenli olmayan ilk cumhurbakanmz Celal Bayardr.
GNCEL OLAYLAR
GNCEL OLAYLAR ve BLGLER
ve d borlanmaya Hazine Mstearl karar verir.
Nobel dl svete verilmektedir. Nobel bar dl Norvete verilir
Trkiye Eurovisiona Semiha Yanknn Seninle Bir Dakika arksyla ilk kez 1975 ylnda
katlmtr. Sertap Erenerin Every That I Can arksyla 2004 ylnda tarihinde sadece bir kez
birinci olmutur.
Lkshayat 1933 ylnda Ekrem Reit Rey tarafndan yazlm ve Cemal Reit Rey tarafndan
bestelenmitir. stanbul Bykehir tiyatrosunda 1985 ylndan beri aralksz olarak
oynanmaktadr.
Ziraat Bankas 1863 ylnda Srbistann Pirot kasabasnda kasabasnda Ahmet efik Mithat
Paa tarafndan memleket sand eklinde kurulmutur.
IMF ile son stand by anlamas (19. Standby) 2008 ylnda tamamland. Son bor mays
2013 ylnda dendi.
Dnya Petrol rezervleri
1. Venezuela
2. Suudi Arabistan
3. Kanada
4. ran
Dnya doal gaz rezervleri
1. Rusya
2. ran
3. Katar
Mustafa Kemal Atatrk'le ilgili en kapsaml biyografilerden biri olarak kabul edilen Atatrk
Modern Trkiyenin Kurucusu adl kitabn yazar BBC Trke servisi ve Gney Avrupa
servislerinin de bakanlklarn yapan ngiliz Andrew Mango 88 yanda hayata gzlerini
yumdu.
IMF raporuna gre Trkiye 2013 yl en byk 17. Byk ekonomidir.
hracatmzda lk 5 lke
1. Almanya
2. Irak
3. ngiltere
4. talya
5. Fransa
hracatmzda motorlu tarlarn yedek paralar ilk srada yer almaktadr.
thalatmzda lk 5 lke
1. Rusya
2. in
3. Almanya
4. ABD
5. talya
2014 yl UNESCO iyi dilek elisi Tuba Bykstn.
Emma Watson, Birlemi Milletler Kadn biriminin iyi niyet elisi seildi.
Nato Genel sekreteri Anders Fogh Rasmussen yerine 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren
Norvein eski Babakan Jens Stoltenberg geecek.
Dnya ile ay arasndaki uzaklk 384,403 kmdir.
Gne sistemine en uzak gezegen (cce gezegen) Eris. 1 tur 560 yl.
En uzak gezegen Neptndr.
Plton gezegen snfndan kartlarak cce gezegen olarak tanmlanmtr.
En kk cce gezegen Cerestir.
Trkiye en fazla cari a ine vermektedir.
Trkiyenin 2014 yl byme tahmini 3,5tir
Osmanl devletinin ilk merkezi Karacaehirdir.
YTL 2010 ylnda dolamdan kartld. (2005 ylnda dolama girmiti.)
Dnyann en byk gkdeleni Burj Halifedir. 2010 ylnda tamamland.
Greenwich gzlem evi ngilterenin Lodra ehrindedir.
Dnya Bankas Kresel Beklentiler Raporu bilgileri yaymland.
Trkiyenin byme beklentisi 4,5 (2014), 4,7 (2015)
Amerika Merkez Bankas (FED) Bakan, Janet Yellen oldu. Janet Yellen FEDin ilk kadn
bakandr.
Cenevre II. Konferans, Suriyedeki i savaa zm bulmak amacyla
svirenin Montr kasabasnda dzenlendi.
Fransa Cumhurbakan Franois Hollande tarafndan, Candan Eretine
Kltr ve Sanat Nian verildi.
Taylandda bakent ve evresindeki iddet olaylar nedeniyle Ocak
2014te 60 gnlk olaanst hl ilan edildi.
Suriye iin balatlan 53 lkeden 250 sivil toplum rgtnn organize ettii yardm
kampanyasn ad Sana htiyacm Vardr.
Avrupann tek deniz doldurularak yaplan havaalan Ordu Giresun Ortak Havalaandr
Ayn yzeyine ini yapan nc lke in oldu.
slam Birlii Tekilat Genel Sekreterlik grevini Ekmeleddin
hsanolundan, yad Amen Madani Ocak 2014de devrald.
Davos zirvesi 44. kez topland. Dnya Ekonomik Forumunun gerekletirdii zirvede;
dnyada iktidarn, toplumun ve i dnyasnn yeniden ina edilmesi etkileri grld.
1 Ocak 2014 itibaryla Avrupa Birlii dnem bakan Yunanistandr.
Temmuz 2014te talya grevi devralacaktr.
Avrupa Konseyi tarafndan insani adan nemli bir eylem veya proje gerekletirmi ahs
veya kurululara verilecek olan Raoul Wallenberg
dlnn ilkine Romen kkenli Trk ynetmen Elmas Arus layk grld.
2014 Avrupa Kltr Bakentleri ikilisi UMEA - RGAdr.
ABDnin Kaliforniya ve Nevada eyaletleri snrnda, Prim blgesinde, dnyann en byk
gne enerji santrali devreye girdi. IVANBAH - ABD
2014 Soi K Olimpiyatlarnn resm maskotlar kutup ays, leopar ve tavan olmak zere
tane belirlendi.
Akdeniz kylarnn korunmasna ynelik Barselona szlemesinin 18. Taraf toplants
Trkiyede yaspld.
Msrn Laksor kentinden dzenlenen Uluslararas Tekvando ampiyonasna katlan Trk
sporcu Seyit Akbalk msabaka srasnda fenalaarak yaamn yitirdi.
stanbul Metrosunun nemli blmlerinden biri olan Hali Metro Gei
Kprs 15 ubatta ald.
stanbul - Tiyatro Birlii tarafndan 27 Mart Dnya Tiyatro Gn
1961den beri kutlanmaktadr.
1948 Filistin slami Hareketi tarafndan, Mescid-i Aksa ocuk Festivali
Kudste eitli etkinlikle ile kutland.

Filipinlerde 40 yldr devam eden i sava, yaplan anlamalar ile son buldu.
25. Arap Birlii Zirvesine, lkesinde yaanan i savatan dolay Suriye katlmad. Zirve
Kuveytte yapld.
Amerikada Boston Trk Film Festivalinde Reis elike Trk sinemasnda mkemmellik
dl verildi.
Krmda yaplan (16.03.2014) referandum sonras elde edilen sonuca gre halkn %93
Rusya ile birlemeye evet oyu kulland.
Uluslararas kredi derecelendirme kuruluu Standard and Poors global sermaye akndaki
deiimlere kar en krlgan 3 lkeyi Trkiye, Ukrayna, Gana olarak belirledi.
Trkiyenin en uzun, dnyann da beinci uzun sulama tneli olan Suru Tneli anlurfada
ald.
1982 Nobel Edebiyat dl sahibi, Yzyllk Yalnzlk, Kolera Gnlerinde
Ak gibi eserleriyle tannan Kolombiyal nl yazar Gabriel Garcia
Marquez nisan aynda hayata veda etti. KPSS 2014 Lisans
17 Nisanda arkeologlar inin kuzeybatsnda in Seddinin yeni kalntlarn buldu.
2014 ylnda Belarusa vize kalkt.
23 Nisan vesilesi ile Antkabir Komutanl tarafndan hazrlanan Atatrk ve ocuk adl
kitapta Atatrkn soy bana yer verildi.
2014 Avrupa Gre ampiyonas Finlandiyada yaplmtr. Trkiyeden ampiyonaya
katlan Taha Akgl Avrupa ampiyonu oldu.
Moodys Trkiyenin devlet tahvili kredi notunu duraandan negatife evirdi.
Trk Film Festivalinin 6. s 25 Nisanda Uzun Hikye filminin gsterimiyle balad.
Avrasya Askeri Statl Kolluk Kuvvetleri Tekilatnn (TAKM) ilk dnem bakanln yrten
Trkiye, Mays 2014te grevi Krgzistana devretti.
TAKM sembol at, kurulu yeri ise Bakdr.
Emek ve dayanma gn olan 1 Mays, resm tatil olarak 2009 ylndan beri
kutlanmaktadr.
Uan Sprge Uluslararas Kadn Filmleri Festivali 8 Maysta Ankarada balad.
50. Cumhurbakanl Bisiklet Turnuvasnn son aya olan stanbul etabnn 1. si Mark
Cavendish olmutur.
ngiliz tenisi Elana Baltacha karacier kanseri nedeniyle vefat etti.
Trkiyenin, puanlama sistemini protesto ettii iin katlmad EUROVSON yarmas
Danimarkann Kopenhag kentinde yapld. Yarmay
Avusturya temsilcisi Conchita Wurst kazand.
2014 Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Avusturyada topland.
Dnya Futbol ampiyonas Brezilyada yapld. Final Almanya ve Arjantin arasnda yapld ve
Almanya Dnya kupas ampiyonu oldu.
Trk ve Japon mhendisleri ortaklaa yapt Trksat 4A uydusu, Kazakistandaki Baykonur
Uzay ssnden frlatld.
Dnya Bayanlar Basketbol ampiyonasna Trkiye ev sahiplii yapacaktr.
K Olimpiyatlar Rusyann Soi kentinde dzenlendi.
Avrupa Gre ampiyonas Finlandiyada gerekleti. Taha Akgl ampiyon oldu.
Avrupa Atletizm ampiyonas svirenin Zrih ehrinde gerekleecek.
Avrupa Halter ampiyonas srailin Tel Aviv ehrinde gerekleti.
Dnya Ritmik Jimnastik ampiyonas zmirde gerekleecek.
50. Cumhurbakanl Bisiklet Turu Alanya - stanbul arasnda gerekleti.
2014 Yaz Genlik Oyunlar inin Nanjing kentinden gerekleecek.

2014 FFA Dnya Kupasnn resm ma topunun ad Brezilyal anlamna gelen Brazuca
olarak belirlendi.
Dnya Tekvando ampiyonas Msrn Luksor kentinde gerekletirildi.
Cumhurbakanl seimine ilikin ilk halk oylamas 10 Austos 2014te yaplacaktr.
OPEC Petrol Bakanlar toplants 11.6.2014te Viyanada toplanacak.
Orhun Yaztlarnn 4.s Moolistanda bulundu
Boazici niversitesi retim yesi Cem Yaln Yldrm, 2000 yllk ikiz asal say probleminin
zmne yapt katklardan dolay matematik dnyasnn Nobeli olan Cole dlne layk
grld.
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi tarafndan 2014 Avrupa Konseyi
Mze dl Bayburttaki Baks Mzesine verildi.
skoya 2014te ngiltereden bamszlk iin referanduma gitmeye hazrlanyor.
skoyann 670 sayfalk planna gre Kralie ve para birimi kalacak, bayrak deiecek;
referandumdan evet karsa 300 yllk birliktelik
2016da son bulacak.
2023 Marsa insanl yolculuk projesinin mimar Nobel dll fiziki Prof. Dr. Gerardust
Hoofttur.
ngilterenin slami bono karmasnn ardndan, uluslararas kredi derecelendirme kuruluu
Standard and Poors 2014 islami finans raporu hazrlad.
Trkiye ABye vize serbestlii yolunda nemli bir adm atarak Geri
Kabul Antlamasn imzalad. artlara gre 3,5 yl iinde vizeler kalkmazsa
Trkiye anlamay feshedebilecek.
BM tarihinde ilk defa slam birlii Tekilat gndemiyle topland
13. slam Zirvesi Trkiyede yaplacak
Rusya Krm ilhak ettii iin G-8den atld zirve 1997 ylndan bu yana G-8 olarak
toplanyordu. G-7 zirvesi talyann Roma kentinde topland.
G-20 2014 zirvesi (20 Maliye Bakan ve Merkez Bankas Bakan Grubu) Avusturalyada
toplanacak
G-20 2015 yl toplants Trkiyede yaplacaktr.
2013 yl Cumhurbakanl Kltr ve Sanat dlleri Edebiyat dalnda skender Pala, mzik
alannda Ahmet Kayaya verildi.
Yassadann ad Demokrasi ve zgrlk Adas olarak deiti.
Ajda Pekkana Fransa tarafndan sanat ve edebiyat valyesi nian verildi.
Rusya olimpiyat mealesini uzaya frlatt.(Soi Olimpiyatlar mealesi)
2014 K olimpiyatlarnda en ok madalyay Rusya almtr.
2011 ylnda Japonyada 8,9 byklndeki deprem tsunamiye neden oldu ve Fukujima
nkleer santraline zarar verdi.
Trkiyenin en uzun tneli Nefise Akelik (Hapan) tnelidir.Ovit tneli tamamlandnda
Ovit tneli en uzunu olacaktr.
2013 ylnda Rusyaya meteor arpmas sonucu 1000 kii yaraland.
skolar ve Katalanlar 2014 yl iinde bamszlk iin referandum yapacak milletlerdir.
Kbrs Cumhurbakan Dervi Eroludur.
Nuri Bilge Ceylan 67. Cannes Film Festivalinde (Altn Palmiye) K Uykusu filmiyle en iyi
film dln ald.
Demokratikleme paketi kapsamnda Siirtin Aydnlar ilesinin ad Tillo oldu.
Asya Pasifik Uzay birlii rgtnn sekreterliine Tbitakta grevli Celal nver
getirilmitir.
Trkiyenin ilk yerli tramvay pekbceidir.
Paletsiz ip destekli dalta dnya rekorunu Derya Can 71m. derinlie dalarak krd.
Dnya petrol kongresi 2017 ylnda stanbulda yaplacaktr.
Avrupa Ticaret ve Sanayi odalar birlii bakan yardmclna Rifat Hisarcklolu
getirilmitir.
BM Gvenlik Konseyi geici yeliini reddeden Suudi Arabistan yerine rdn seilmitir.
Vakfbank kadn voleybol takm Unilever Volie takmn yenerek dnya kulpler aras
voleybol ampiyonu oldu.
Tarihin en korkun. Tayfunlarndan olan HAIYAN tayfunu Filipinler ve Vietnamda binlerce
insann lmne neden oldu.
Norve edebiyat ve ifade zgrl akademisi Bjorson dln Yaar Kemale verdi.
Dnya insani yardm zirvesi 2016 ylnda stanbulda yaplacaktr.
2014 yl FIBA dnya kadnlar ampiyonas Trkiyede yaplacak
2014 yl Trkiyede ran yl olarsak kutlanyor.
Trkiyenin ilk yerli sismik arama gemisi Barbaros Hayrettijn Paadr.
3.c Nkleer zirvesi Hollandada yaplacaktr.
2014 yl Avrupa kltr bakentleri Umea (sve) ve Riga ( Letonya)
Orhan Pamuk Mary Lynn Kotzun En iyi mze ve sergi katalou ve en edebi sanat kitab
dln eylerin Katalogu ile almtr.,
Japonyadan uzaya gnderilen Kirobolo isimli robot dnyann ilk astronot robotudur.
Avrupa Konseyi 2014 mze dln Bayburt Baks Mzesi almtr.
Boazii niversitesinden Cem Yaln Yldrm 2000 yllk ikiz asal say problemine yapt
katkdan dolay Cole dlne layk grld.
Sultan Abdlhamitin hayal ettii projesini kendi izdii Marmara su alt geiti Marmaray
ald.
Develerden ya da keilerden bulaan dnyann en tehlikeli virslerinden olan Mers virs
dnyay tehdit etmektedir. Mers (Ortadou Solunum Sendromu) Corona virsdr ve
Sarstan 8 kat daha lmcldr. Belirtileri ar solunum yolu enfeksiyonu, uzun sreli ate ve
ksrktr.
Hrvatistan Abye 28. Ve son ye lkedir.
2014 yl Trk sinemasnn 100. Yldr.
Uzaydan dnyaya atlayan adam Feliz Baumgartner.
Kanada plastik para sistemine gemitir.
Natoya en son Kosova dahil olmutur.
Trkiyenin ilk bilim merkezi Tbitak katksyla Konyaya yaplyor.
Ortadou ve Balkanlarn en byk tematik park Anadolu Harikalar diyar Kayseriye
yaplmaktadr.
Filistin Unesconun 194. yesidir.
Karabk niversitesi Hicaz demir yollarna yapt katkdan dolay Sultan II: Abdlhamite
onursal doktora diplomas vermitir.
Karadeniz Ekonomik birlii rgt 29. Balkanlar konseyi toplants Ermenistan:da
yaplmtr.
Golf turnuvas iin Trkiyede bulunan Tiger Woods Asya ktasndan Avrupa at yapt.
Makedonyann skpe bal ayr belediyesi Trkenin resmi dil olmasna karar verdi.
2007 ylnda yaplan radara grnmeyen ilk mili sava gemimiz Heybeliadadr
5 Ylk kalknma planlarnn 10. 5 yllk kalknma plan 2014-2018 yllar arasnda
uygulanacak.
2020 yl Olimpiyat ve Paralimpik oyunlarna Trkiye adayd ancak turnuva Tokyoda
yaplacak.
Ortadouda yaanan Arap bahar Yasemin devrimi olarak adlandrlyor.
2014 yl Oscar dlnde en iyi film 12 years slave
BM raporuna gre en gelimi lke Norve en az gelimi lke Kongo
AB yesi olmayan ve euro kullanmayan lkeler
zlanda
Norve
Ukrayna
Lihtentayn
Grnland
skoya
2014 Nisan ay en fazla ihracat svire en fazla ithalat Rusya.
Askerlik ya 21 e ykseltildi.
UNESCO 2014 yl Matrutu Nasuh yl.
En son Belasrusa vize kalkt
G-20 2015 yl Dnem Bakan Trkiye 2014 Avustralya
zlanda halk oylamasyla AB yesi olmaktan vazgeti.
TMSFnin bankalara yatrlan paraya verdii devlet gvencesi miktar 50.000 tlden 100.000
tlye kartld.
Fifi Mafih ve Mecalis-i seba Mevlanann eserleridir.
Ulam Projeleri
Ovit Da Tneli
Dou Anadolu ve Dou Karadeniz arasndaki ulam sorununu zecek olup, ran transit
ticareti daha da nem kazanacaktr. Tnel, Rize Erzurum arasndaki karayolun kizdere - spir blgesinde bulunan Ovit
Da Geidinin kara yolu tneli ile geilmesini hedefl eyen bir ulam projesidir. Proje temeli
2012de atld. Tnelin rakm 2640 mdir.
Marmaray Projesi
stanbulda Avrupa yakasndaki Halkal ile Asya yakasnda bulunan Gebze ilelerini birbirine
balar. Boazn iki yakasndaki demiryolu hatlar, boazn altndan geecek olan bir
demiryolu tnel balants ile birbirine balanmaktadr.
nc Boaz Kprs
stanbul boazna yaplmasna karar verilen nc kprdr. Yapm bittiinden zerine
rayl sistem bulunan en uzun asma kpr olacaktr.
stanbula nc Havaliman
Karadeniz sahiline kurulacaktr. Havaliman 150 milyon yolcu kapasiteli ve 6 ayr piste sahip
olacak ekilde dzenlenmitir.
KKTCye Trkiyeden Su Projesi
Bu proje ile Alakpr Barajndan alnan su, 80 km uzunluundaki deniz boru hatt ile deniz
yzeyinden 250 m derinlikte askdaki bir boru sayesinde Girne yaknlarna yaplacak olan
Geitky Barajna aktarlacaktr.
zmit Otoyolu (O33 Otoyolu)

stanbul ile zmir'i birbirine balamay amalamaktadr. Ayn zamanda getii gzerghta
dikkate alndnda Bursa ve Balkesir gibi illerde projenin ierisinde yer aldndan nfus
younluu yksek iller ve Marmara Blgesi ile Ege Blgesi aras nemli bir balant olacaktr.
Gebze-Dilovas blgesinden TEM Otoyolu'ndan ayrlarak zmit Krfezi'ni asma kpryle (zmit
Krfez Kprs) geerek Orhangazi'ye ulap oradan Bursa ve Balkesir zerinden zmir'e
ulamas planlanmaktadr.
Kaynaklar:
http://www.frmtr.com/performans-bilgileri/1304050-20-yuzyilda-bilim-ve-teknolojidemeydana-gelen-bazi-gelismeler-ve-onemli-olaylar.html
http://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/anadolunun-buyuk-muhendisi-elcezeri/4354#ad-image-0
http://tr.wikipedia.org/wiki/
http://tr.wikiqoute.org
http://www.kpsskonu.com/genel-kultur/guncel/ulusal-kuruluslar/
http://ygslysdesorulursa.blogspot.com.tr/2012/02/kurtulus-savasn-konu-alanromanlarmz.html
http://aygunhoca.com/tarih/164-canakkale-savasi-dokumanlari/1430-canakkale-savasi-tumkitaplar-listesi.html
http://www.tccb.gov.tr/sayfa/cumhurbaskanlarimiz/

Güncel Bilgiler - Kitap PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Güncel Bilgiler - Kitap PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Ltfen indirmek iin sadece orijinal kayna kullann

Trkiyenin Kurucusu Olduu Uluslararas Kurulular

Trkiyenin yesi Olduu Uluslararas Kurulular

Altn Faktr Gncel Konular

Trkiyenin ye Olmad Kurulular

Genel Kurul: Silahszlanma, bar ve

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

1992 MASTRICH Antlamasyla AB adn almtr.

Altn Faktr Gncel Konular

2-ye devleterden birine yaplm bir

Sorularn cevab Natodur.

AGT (Avrupa Gvenlik birlii Tekilat)

Altn Faktr Gncel Konular

Kresel ekonomi ve mali

Altn Faktr Gncel Konular

2014 zirvesi stanbul

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

2- Birlemi Milletler Bildirisi hangi yl

3- Dnya Bankasnn merkezi aadaki

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Rekabet Kurumu: Rekabet Kurumu 1994 ylnda kurulmutur.

Altn Faktr Gncel Konular

Enerji Piyasas Dzenleme Kurumu (EPDK): 2001 ylnda kurulmutur.

Altn Faktr Gncel Konular

TARHE YN VEREN KLER

Bilgelik: Yneten kesimlerin erdemidir.

Altn Faktr Gncel Konular

Pisagor'un en byk baars mziin 1, 2, 3, 4 saylarnn orantl

Altn Faktr Gncel Konular

Eit kollara aslm eit arlklar dengede kalr.

Altn Faktr Gncel Konular

Kindi astronomi konusundaki ak dncelerini, ierisinde sorularn ve cevaplarn, "Hava

Altn Faktr Gncel Konular

bn Heysem'den nce batllar insanlarn nesneleri gzlerinden kan nlarla grdne

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

sonlarnda aklayabilmitir. Sebepleri ise kendisinin

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

SULTAN SELHADDN EYYUB

Altn Faktr Gncel Konular

FATH SULTAN MEHMET

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

SON YZYILDA BLM VE TEKNOLOJ

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular

Altn Faktr Gncel Konular