PAGGAMOT, MEDISINA AT WIKA Enrico R.Axteate ALB fotsep20 ng wikang Pipi bang isang tke na wika 2 hin pa gaanong tinggep ng maruning seks a bara ‘uynag lpunan. Hanggang ngayon, ng debate ot koncctenta a ay unk pa nin sa konsepto ng lipine bang ang patos: lamang. Pars bagang ekensovon ng tga modsiong tea jagles—vikang.inlekuwal, Plipine—wikang,partaocrrony s_—ikang atl, Flipinowkang mangmangs gies aeneae pno~mabshe, bp Ag sikang thnilal ay masasabingparikular 22 sang ponghet ehtor ng lipsnan na mayroong paghscubhasso pase chee (Gg larngan ng kaalaman. Kaya massing hindlgrenong tee, indi talagang_alam ng Haraniwang tot ang betas lar na aspekt sa paggamt ng wikang chal Hints ea, ng URapio ng paspapalawak ng bckabulaya, oapie ke oe alam at pag-unawa ng sang katingitanging dade > coat log pando. Ang haliawa nay ang wins secant, tmatko ng Kanan, Maaring may slam Soyo na gs oneane 2 ngunit kung hind tayo daubhasa ma mex dantcer ne fat mauunawann at migagamit ang mga wikang to, Ba unan ng mga Plipino ang mga Ksaitanstdipiea cade Moran, asa pamamagian ng wikang ingles, muha tssogs "8 ang mio ma ang whang Ingles ay hind LineageA kaisisang wtkang cet, kundt ang tanging wong under NNgunit ganto bavang kstctabanan? Mayroon kayang pektong ‘ekmieal at sientpice ang wikang Flpino? Dahl batags ng pat sbong ng wikang teknial ay ang. pagtutoro ng Kaognay a Xaslaman pangmundoag pananaw, hindi ba mashing slong ang Kamalayen at kalturnog Pipi’ parmanagian ng ages ‘wikang Flipino bang sang wikang tek Daan ang landss ng mika ang pangkaraniang wika at ang teknilal na wits Upang mania ng mais ang Konseptong to, Hailangang syatin ang wing Pipino sa bang spekto ng la. fang Pilipino na sayroong anyong karanivan at eknikal. tang [Erangan na majroong wikang karanivan a teknial ay ang med sina #3 tipi. Prano ba Rata naypapasok ang Flpina Dlang ‘kang teal se medians? Layunin ag Papel Ang atkulo ay lang pangunahin o eleplortoryong pasar swan ie tng gn ayaa ng as 8 medisna Ang layunin natin ay mapa aa Una, taVteons Faipnong adigjon ng medina: st pangatawa, ang redaint*Y fumagamir ng Tiipino blang wikang tke (an mgs mange ffsmoth st sang karanrvsn (sx ginagamot 0 ordinaryong, 2) Find stato ang medina, a 5a pagar ng pabibago nity ‘natn ang paabngs os gag ng ase Tipang slo nating. maunasran ang ieyang io, kalangané papatsan sag kasaysyen ng messin sa Pups, mula sa Se Siang tradyon hanggang sa kasaseayangsijentipong tadisyor Nae nating ngnaa ang paraan ng pogpapalmeanag ng kalssgan, ‘aki t paggamot sino ang mangsago a ang Felasyon nye ipunan ‘Baked = panglasaysyang pagal ng medsina, no ‘pat lamang na malakantekso ang sig Pagani 51 Kuitoné Pipa "Ang pagbabage ng tasyon ng medina ay mayroong saris ‘gos at kstanan. Ral na nagaganap sa loob ng hulturang Pap ‘Sy mabe a atrangt sang dependent variable tng kang gingmicsapaggamotay eakasiay 2 eangingbabe™ naipamamarian © trcisyon ng mosis. Tiyak'na Mia ang 03 bagong ideya sa medisina hung siyaatin ang pagbabago sa mgs tags, o pegbubago miamo ss wing gioapemt se pesgogamen ‘ng pasbabago 2g medina at ang kaugsny te popbalge rg wk 2 sagisag sn ng pagbabago ng pangmendong pinanaw ng Pilipino. ‘ng Paghabage ng pananaw 3y hindi pantaypantay, magkakeroon 9g pagal dahl a heogapiya, uing punipunan, a anae og {Balaman, Ang paniwala natin a “acuta ang syensiya © meats ‘3 usaping pulitka, o 2 paghabago nj ipunan ay mupstutinayan doa sang mito lamang snd epleibo ng readad ng iporang ino Paghabalangkas ng Kasaysayan ng Paggamot May tang trdisyon ng paggsmot sa Pilipinas; ang Awstro: sesyano Grautubo); ang HudeyorKrstiyancy ang Keniurang, Siyenupiko." sa Kasaysayan ‘gang. medina, hing hiowang rmivala © nabura ang mga neunang tadeyen| ng paggemor ‘ntapalan ang nauna ng bagong nangibabawy na wadoyon, ind taganap ang lobusing eagpalt ng mga adisong medial san ng eograpiya,poliiya ng iunstg na amornuong pamahsian at pel in ang pabkbagay ng mex Pipinong mangeuparnot spina a sistema ng fepuasyon. Ang mga kondisyong fo ane Mogbleay an ss paghiram ng katurubong paggasnot ng panes sanyo ng 1 dayuhang pamamarsin ng Faggati. Ang Pipno sa kaseluke rng panahon ay makapipil tus ss taiong tadisyen np Pages ‘Upang mabigyang lunas ang kanyang Karamar, Mauunawaan ang mga wadeyong paggamct bay ce kanang ‘© konsepto ng tao. Makita natn, ans bahagl ng may sake Rinagamot ang mga Weya nla anghol spagkatus nto ANE shakaroon ng espesyalta sa papgamox bay ano 2890 M3 tay isang paran ng Pagunawa ng paglataboo ng a> Ang catan ng ang lg sak ay abuts) sa popu baka mpton gue, in ng umn tpn sot ang kalagayan. Baay ko sa. koneepio. ng “stra logues"Tuloy mabubuo ang kang teikal oy ants ng espe tg karaniwang mmanggagai Kapag nop-vusap ang piaagamot a ang manggagumot, ang 9g ginagama sa kanlang dkuso ay hind tka enh sng ng Pangkaraniwan. Matava natin pugetaal ag pagskena ng mika ang aga ng ginagemot sa mangzagamet Sa parang fo, masazabs natin na mayroong Rrra (hierarchy) ag ae shiang pagans ns again pagubukos ng pumas mays ‘Tradisyong Awstronesyano/Karutubo indi pa lubusang napagarian ang katuubong pagsamot = auag pazahon, ngunt mayroan nang sapat sa kaslaman Uparg tmakabuo ng balanghas ng tadiyong Ro. araabi tng bulay pe long tacloyong to sa fang mer panghat eniko sa Pilipinas, 0 ‘makita to su dang nga pandyar a pamamarsan ng paaaaeac [Rng tadayong o"ay sila pe a siaaunang kolurang Pipi at ong wk lang ang bacayane makita ria nat ang Kasneaan st ‘aubayan ng sstenang to atangian at Kabulygan ‘Ang ma_pangunahing tatanglan ng smurang tadinyon #8 pusgair ay ang paints is along sang a bumboost fhevang ks fal na bahap gutwaoc/ gy ng ae bhai, at ang kahiuwa Geamdayan obeelec) > Ang sak 7 ‘lakaspia bay uns ong nabangph n= ape ng Sr nscpuwalmajon ng a, ang ga sang akan PE Karsan ng Kaawan nag. megaganct tone peas ‘gang ut gash mana ang pga rlsaon ou Damamaraang pampista, wad ng’ pagpapadugo, paggat ame, ap ‘Ang mga sak sa ginhawa/looblatay ay mating maglaroon pista na sintomas, agunie makikala ag mga sakie oa gan ‘soterical pa pamamarsan, lad ng pagtwas, pagdadasal, go fmt ng. maniwaga o makapangyarbang sata o = papsasanh fmanggapamot ng mga ano o asp na maka a ml Volunas sasaki Ang saat ng mga sata Ko ay ang laa Dab ‘20 at mala. rial ang tga Koadieyong to Blan Kale | Strang, uso bp. ibang eapeyaisang mangasmot ang MS | Inwak s9 gantong mga ur ng sme Totoang mayroong stones Plaandaan sa atawan ang mgs sok na ho, nuit an fio'y ay find! nakauon sa pul na larangan rund su pags ‘Mayroong papkakahawig ang sais Kaluluva ngunit madalas fi a8 soto nto ay para begang “mental lines ng asa yang medina. Ang paghlaa sa ur Sait aa to sy parang ake 9 dipetensya sa kamalayan o sa kaon ng sang to Ang Sage: bai, paghawala sa srl (ahi a gayuna © popula, pegdoon ng Kain at paghatlla ay msnring ikospina ta ® Ata ot fe dapat Wagagina mayroon sing espesyalita st paggemot Ag fintong karan. Ang mangeagemet ay tayroong espesylisisyon na sumusunod sacl patting tg at A mga slg at Sg ging sinh ng pog-usbong ng marsming espesyaia habe lay bp. Ayon se mgs Rasta, mayroon din da “hone Scuess, leche’ apathy Guragta nagar)” Ang abaya Faso ay spear gn tho wa ais At ung tucloy natin ang loko ng ting pagan, ang Sangkolam,tambabarang at mga tabula of espesyalons ae Sic pinhawa a tallow ang Puna at Puntos Slovak at ami ng mga ideyang ko, masseabi nating mapaka yanan ng katutibong tadisyon ng Pagssmot High ties mates ing may wikang teknkal sa paggatnct a may wikang kasaiwen sg ahalagang pres ho ang ogi ng simak aggnmot at sa paglimita ng kaslanang. Wo. Karsan a egagemot 4y mtutunan ang kaslamang. Ho bilngaprentie & tas a als pnaaralan os enginstsyon old ng alan Hanggang ngayon, hiraptayong pagarilan ag tin a argo at raat Hoban laa mentong bayn lamang. Ang mga Konsepo tld ng paghsmstay Gosh ng pagdukat ng hanvang say ay aaipaitwareg bare, lina tunghol sa apwang at hind bong talaman tosghol sigan at medsina® Malanang, hind na siguro Liakalegeag at gang ao ag boone haaaan tnghol == kere Pananaw at pamamaraan ng paggsmot Sspst polam a ang bat siya ty may karamdtane ano amy manriog lunes sigro, mga peli ng paghinas kung meron) kong sys amo. Sapat nga ang simpleng psgpapaiiwanag ss kare 20g ils, par sa mangeagamos, Kalengang, um niya ang ng tknikal upang magarnt nya angkaalanan st paxeamot Talinbawa nto ay sa wikang Bikal ang haute pemer:ay "along." Ang makakaslam ng paggamos ay ang mangsngamet ot eae bunch ahalag ta ang unas a sang das © mab cae Bete kun mayo bia ong ‘bulong” ma makadudult a una. Me ayo umnalss2 paksang to, nas nating ipsa m8 255 tanmtbing feeds ay wang buhay a adisyon, Ang 88g Ot tetjrenng pamarsan ha paneamot na dumaing sa Pipias 3 wanfabicee or pangaung stema ng Wey ng katsubong raat ae katong snedina at me mga panlbas % cae ange ne mos Ho lamang. Su eaiong sovasyon, ang ‘Gensbong mei sy au sing "ma 8 a ponents ips. Tae paranfucy ng. mgs dayuhang elemento ay ag. gag ae aetartalay np enaunang wadyon ag medina Fire” nah alSyetamo. Rays makita natn ang paghicm ‘alee tac bang babegi ng eceenkang anger bangs. uShokagan’ se wang dake naman, ang pasrustong ng perch Sot nang pashan ng swahe aa humaganop ™ Pa aang sbemipong medisna Kosilang ahente ng Kolonyaliamo lalo na ang mga shente_ng pagbabago ng kultura karangan ngmga Pilipino. Isang mabiis a Flo ay ang pangingbabaw ng Sibahing Kestyano slarangang fe Raja anginge tia en nagaomina sa tema medina 2) me. Iicya ta iunataguyod at sprebado ng Simbaban, Ang mg pinake ttahalagang me Heya 3 1. ng konsepto ma ang wo ay bnubuo ng atwan at alluwa lamang tnoy an sol dhoton). Sa pananaw sang nasi isn kt gas Sly paggrox ng muyakaay bahog! og espgtowal na vespareiilad ng ksyana- Ang mapa epson Sppihee teins ae reraiow at mai) Sei ng paglalawanggavn, Shag hayek ay Rind tsmang responsibiidad og omni sagen g lang wsnyon ng esti 38 fenmeng tor ang uMeato ng yong to ay ang Smahang ‘tal © ang mps kaparang relijon atangian at Kabulugan n ‘Hudeyo-Kristyano ‘Ang skit ng katawan 2y ning larngan og. epesyalta clad eo ag suhiyon (aurgeoe barben), doktor (physician), apotekaryo (apg; ‘Wecary or hetoaligo, manna (eecerafter or bleeder),stbp Mizar sing saipalocb sn bagong.sstema ng paggamnot ng tat fnsnsoong capesyalia na gumagaron ng sakt ng kaa © =P ilang Mealsnan tangkel tu mga mateyal na pinagAr sh Dal mot tlad ng mga halaman. Ang pagpasok ng Hang elemento mg ubong medina ay bunga ng paginakong, pagan 1 si Sapa ng aaganganan ne man medi ony Talang tang. madaiang hinat kane ang pag mB mg bong parararaan. ‘Ang rela ng pragmatimong Ko ay ang pagpalian og ky aan a ig ik ain Maka nano sa mga maging mana, ryonase at almanac ng Karls kong an natin makes 30g ‘maa Kaslamang medital ng katsubo Ang pagdadala in 98 Thagons mater media, at mga halamang mayoong gun ial mula so Kelonya satin America 93 bang mga Gako NB yo ay ang. katambal na bahaging Ugsayan ni eatubo at aes "Ang skit ng kaluluwa ay larangan ng prayle;aapailiwanag, hog patning ng Ras a ang pagan ag olny Sp at 8 ng nao eeepc na gore ene settings Ang endo uses ng Marana 2 fan nang akong isan hog ale npaeane oS w Pusat pfalmplowtncyahang mii gga Mo iSttg apa ot mgs eyo, at nyt alan nel Oe apmong Keyan arp So mt ‘rpmpnting kang uml Kalam seas sere ts aiog pagan ula ve means 9 SSR Mf Ament, nS el, ay tas bans SSSR cheering mahulapang rela, ent saaialc nl oan satungsp inepasyon ns gh lene cae dtpche tees ta eapotayong in Pie Sasa ing mbt igs Pagani sn Kost aN Selaaon penning haan, ee Dn Eten ng tonangtagongstena ne medi Pitas maging aay ppl ng tang v6 9ang ski bang mga bles 0 aksyon ng mgs demenyo o kya pasa tit Diyos. Meiae na kabangge ng prac ang bubeylan = page mot Pareho slang gutagamit ng 0 karasiwang kapangyenian ping _gamuun ang eaglakarcon ng. sake Dapdag pao ang ‘paakspareho ng ening daa sa paggamot papas o paggami ‘eh na sola no malaeang ay hina mavunawsan ng nage Pill na Winn ng bagong cada ang Kestyansmo st mg lawtubo oping mabiang param ang konberiyon Kate ‘humo sa pagpacoe ng mga dajuhang konsepio sa mg katusbong ‘hia, Malentgnagheroon ng pagoabago st amalayan 9 Ppt Tngol sa kasejuat ng anya staan tm ghana Mj ag hn pagpataw ng bagonstadinyon ng melsina ay ning sani sg paghiniwaly ng ginagamct oa guagarot hil lang sa ult STMFte kun pi satin Ss karo a peggagamoe Ang gioagamot ay hid pans roscoe nha a 3) iukita ilang mga a ibang pant ng karyang katwan, 0 Ka Bang Kalua lrnang Nabubeduloy sya sa ipunan Pabang si 1) maya Narrepat ang kaswaun, ang pagtlong sx Kana 37 iia sa pangangatangane kumos ayon s Krstvanong kawang fu, Obligasyon to s2 Dios at hinds kapos os ipunan Tungsaian ng Katutubo at Hudeyo-ritiyano Maghakaroon ng beograpiva ang medina 1 mga sento AE olonpatamo, alia ang traisyong HudeyoKrsiyano. sh mt fronton at nga hing nssakop a lager, naghataloy ang Yat {bong paggames. Hind bi sin ato a busang awa 208 aurubong paggamot st me agar ma entolado ng Kasia Nag ‘on ng ang metamorphoss ang katutubong paggarot a umn? “ng pablabasnaanyo.o tekmko nso s nangingibabaw nasser ‘agamot ag mga mananakop. Ang magandang Ralitawa to 37 he tagpapai las Knagenang mika tungo ss Latin og mga hie taal bulong” ag atuubong wsttyon. Dio magscinola 298 porsenng paggamot ne tna ngayon ns “ossyon” Hind Facing poets rua sn prale wend natu ayong guar ‘tc att spond ula se ho. hg wing La 3 Find Bormal aa Rinuro sa akararaming Phipene at ang uml ‘kang Latin sx mga ao 49 balukto™ Tloy sa Kaslukuyan, 298 Pagogamer og kato 2 maraming,paghalshawrg 3 prEsam™ mageoonsyon Ang peaamatingkad na pagkakaibs os 3) 8 5 wang gnagam, ‘hg epangyarian og pry ay lamawak sa lugar kang san siya lng agente ng kolonpalzmo. Sa mgt ger kang an ‘ming tosumbas sya ng mn dang babayans passant ang Kapanyanhang pull, expiiuval at paggamar & papgnmce ‘gatho ang pave aah gumagamt sya ip Kalama eal 5 atubo (espe cto ang tater eka) at ang kann, eva doko magngin fans bud ota ie ‘2 patang paggamot na cpa. Ang Eapangyashang gumamet ‘gi ay haging ng simbolo © hating ny any elspa tian io ang dan kang bak apakalatng poder ng eye 4 lipino. ng stuwasyong to ay ang konckso in ng ang es {apaton ng piramsncan ng babayas om tnsmag tang ics itor na evils movements). Ang babaylan, fanaa a Tenyacg kapangyariiang copinunal/ecencs st pratinayan ap ‘Stange eat ang sing mgs pon rio io apabags og ais Bing pagllagm, ang wike na ginagamat st paggamot a4 adals tp olonyal na estado ay Iau o Rasta Mang iataga © onsepong kato 1 capalooh to bilan cel ag paras 6 Papangan ng mga patararaang pggaict ns abn Sng hang ‘Stale mediancay ang wikangbaryaga agar mating an tng Kolonyalmo, migpatlo sng Kescubong tadsyors pat foto kayay nagiaroon ng pakdbagay sa bang kssyuseh umn st" pamamagian ng paagart'ng wang La ng Penmaroan ng paagamot Tam soy ang ing hga ng kaha By sscmang Kelonral at ng hstyanaucyon ng Pinas Siyentipikong Medisina Sa traciyong ito, ram ang dey na ang skis arangan ng ng tatrvaro pal ne Kegarapen, Buus ang pangabesey BOYS cai ma buha 9 uo (ayche) nm nngaayee Rela toay) Naging.katonggal ng stemang to. ang, Mudeyo. yano at katong tsdayon tang raging bata RO ng > pia na phan ng paige gst ong acirgp ncong 1805 2 pagasakaropaan ng pagbsba ea salpox Lamha to = Yaad fp scnngessyons aces ae Saree ALKasia dahil sa sunod-sunod na dagok ng mga epidemiko tulad ng. Kolers at bubonic plage Tahagh ng mea Kaugiay na deya ng taayong siyenipko ang konseprong cblgasyon at responstlidad ng estado ang Pa Silgs ng Walosogan ng mamamayan Ang papgamot ng maya Bangg ng. pagrong ng ‘teres ng esado a hindi babagh Krouyancag Lewenggres. lio ay seibayo sosyal at hind paglalawanggaw 0 sbigaayong eopisteal ‘S modemong sitema na panpublikang medina a iieayo ng ‘Amerkano, nagharoon ag isang kasutduan tnghel sa papel Soi ci Sebatang Kaito Ag pan Srooyong lal ay s lrangan ng estado at ng ga Kialang propesyonal Pribadong selor. ho ang undrl ma sterna ng pangealuugan gaye. ‘Ang Sibahan ay masing maksbahag sa pag alagn ng maysakt Bahai ng kanyang ausyon ng kxwinggrs_ Ave Yeustong ot ay kala blang sang sernang mayan, Kalas ng Kaa na mayroong haags ang krutubng faa, ilo -zhscton nga at ppc gry» th hein? Sa sang lands, nagharoon ng ugnayan ang tadyong sent Hudeyo-Keisiyano sa kasunduan nana Sugpuin ang “tepa ing Kuler ng kattuboag paggamot Part bagang. hid aang katong radyar ng eelsina ng case Capa 0g paliial) at ng Sunbahan (apangyacting espirtewsD nt mayroong paganglllc ang katatvbong inesne Cah ay a tong bia para s sakarraming Pipa at mikakontehso va ito a eagiang ksi ‘Sjeniipitang ealeyon ng medina y mula sa snumulan ng St ang. pagpipnot mnobscyon ag. sumunod na Amerkano. iskalangan ng kuwalipizadong tauhaa sa sey medial famabaleang Kolenyal ay nalts sx pamamagian og pagsasanay ‘ign Pipinong anggreamot na slang babuo ng ist st propery at pangkain Sa sesjo pobtko ng panahals. Paglalagom ‘Sa kasaldhuyan, nagbsbvo tayo ng Plipinong kamalayan tang 8 paggamoc o medina. Macass nating maipapslood any ga tacisyon ng pagsamot dah alulangan ig eoadoe atid ng sebleyo medial Upang ssipatoped ang hengarn ng stn aggre Pup, Kalangng pagal fg relasyon ag ltr, wika at say sujan ot nga 9g ina. Malki ang maglging implkasyon nie hind eng Se ot kundl sa edukasyon din st an pagbuo ng Fino bi no und sa eyo s2bu0 ng Fipino Bang hay a bubay ang ealong wadisyon ng medina 8 ating Ang tanong na lang. a¥ kung maipsiolocb iosan ang Kamalayan. Ang mga cungubn, Fah na og mga propes 3ytingo st panunumbalk sa hula natin hala no ay arg Katong halaman bang pnagurla ng ge gamot Hig yan a ang ang mga ncbasyon a pagan ee pamayanar at aml saproseso ng paggence pagal ‘atag! ng kclonyl na eaado bilang ing tvs Soktr o tka, fatayo tng enublado s dieting tungea Inayo ang payie-Ang mga sakapagaal na mga Indyo, foatusugan at pas-aruga ng mga bat to ang lang lndasn ‘atc ig maka aaun ang hangganan ng fas Siyecnipicong medina, ato na, ang palaahata ti Tieaete fg wikang banyngn blang sapitang wikang tka ‘Sarsngn ng medina Mga Tala 1. Ang modelo ng tuhang tndiyon ng medina 2 Pips 2 ‘Glass ng may aka prs sa MA. Hata. asco Asie, Mc Teibe pine: an rial Pompei, nd parla a ‘ipo ecuyaaren taipse sa Kanlurang Boop Kn, tne en ng ging bay ge. 13. FORT bone saan, tngnan Sng Ate, Medicine ne pons 1309 Capes dks Pasion, Sesion 8 Gnd ‘Taticn. pp. ‘Pat malikang pagan ng mga horespzong ito aang 8. SES A Gncigenou Tae pp. 212. 10, Isang maganang paps nghol sph me Fagpanot ng mgs Aztek ay Bema R Onis de Monten, Asie eine, Hoyo Rew Bank. ges ney Sr Biong talayan ito, sngnan of dscate, Adin de Pi [ins 1909, Chapter 2 Ta Ton, Secon 8 Gusneo celts ‘tio pp. 3940. band bn, he gn ond. 908, V2.9 190.984 ‘estalawa no ny Cotta Aco, Tract de Drogas Adina ‘las Inder Onnales Bago Med Vicor, 1578 aan Fag, ‘Discurso dn Casas oma dtir'y Pron ars es maces simp: ar de a nds Oven Ni. Sachs io sD Dro natn mala ang praia ng mga tags ad ng “Kolo. ‘hg Bung marin kensalahing ttt tng tang tags oye ‘tat yA Wl Sly of Catan ol esting dh pa Si i mma og a en ena i ‘ton, Te Tambatane (bo tie hen) 9 Stern Le Tete Practica and Pcholgealimcanons (hind po aaa thE ‘Tt, Pamanasn ng Dine Word, Talon iy, BE Ag pnslabuong ut urges sang arpa ng pagbbhuna ay SIDLB. (geeud, Prneynar de Vacurucion, para ua de oe Secinadons dacs dss dein ans Dye 2 Kas. Se Stn ton, Sasmulin pa ng Kanan Ep ng ago ng sang eancarssadong koa wang Sen [unin ay maghaoon ng wins unbersal ang gi ng moe dal fs, mata, spennipao cess Sa papi es Aer in. ang maging punongwa sy ang wane gee,