Mojemu

synkowi Rayowi
Ujrzaem w marmurze anioa
i rzebiem, eby go uwolni.
Micha Anio

Spis treci
Prolog
1 Grajc w kulki Sprzymierzecy
2 Regulamin basenu Nie wolno biega
3 Grajc w kulki Najedca
4 Regulamin basenu Nie wolno skaka!
5 Grajc w kulki Zrywanie liwek
6 Regulamin basenu Zakaz nurkowania
7 Grajc w kulki Puapka na lisa
8 Grajc w kulki Iga w stogu siana
9 Regulamin basenu Nie wolno gra w pik
10 Grajc w kulki Wiatrak
11 Regulamin basenu Nie wpycha do wody!
12 Grajc w kulki Miniaturowe ksiyce
13 Regulamin basenu Nie sika do wody
14 Grajc w kulki Stalowe kulki
15 Grajc w kulki Stwki
16 Regulamin basenu Zakaz skakania na bomb
17 Grajc w kulki Kapucha
18 Grajc w kulki Cudzoziemski brylant
19 Grajc w kulki Dziwki
20 Regulamin basenu Nie wchodzi w butach!
21 Grajc w kulki Kocie oczy
22 Regulamin basenu Nie wolno krzycze
23 Grajc w kulki Nerwus
24 Regulamin basenu Nie wolno mieci!
25 Grajc w kulki Uszczelka do butelki
26 Regulamin basenu Nie wolno wnosi szka!
27 Grajc w kulki Reprodukcje, faszerstwa i fantazje
28 Regulamin basenu Nie wolno pi alkoholu!
29 Grajc w kulki Rosncy funt
30 Regulamin basenu Uwaga, nie ma dyurnego ratownika!
31 Grajc w kulki Dziedzictwo
32 Regulamin basenu Nie pywaj, kiedy jeste sam

33 Grajc w kulki Krwawniczki

Epilog
Podzikowania

Prolog
Jeli chodzi o moj pami, istniej trzy kategorie spraw: rzeczy, o ktrych chc zapomnie, rzeczy,
o ktrych nie potrafi zapomnie, i rzeczy, o ktrych zapomniaam, e mi wypady z pamici.
Moje najwczeniejsze wspomnienie o mamie pochodzi z czasw, kiedy miaam trzy lata. Jestemy
w kuchni, ona podnosi imbryk i ciska nim prosto w sufit. Trzyma go w obu rkach, jedn za ucho, a drug
za dzibek, i podbija jak w zawodach na rzut snopkiem, posyajc wysoko w powietrze; imbryk rozbija
si o sufit, a potem spada prosto na st, gdzie roztrzaskuje si na kawaki, brzowa ciecz rozlewa si
dookoa, a wraz z ni pyn pknite torebki z herbat. Nie wiem, co konkretnie spowodowao takie
dziaanie ani co byo potem, ale wiem, e postpia tak ze zoci na tat. To wspomnienie nie wiadczy
najlepiej o charakterze mojej mamy ani nie przedstawia jej w korzystnym wietle. O ile wiem, nigdy si
tak nie zachowywaa, i jak sdz, wanie dlatego zapamitaam to zdarzenie.
Jako szeciolatka zobaczyam moj cioci Ann, zatrzymywan przy drzwiach przez ochroniarza ze
Switzer, skd wanie wychodziymy. Owosione apy stranika grzebay w jej torbie na zakupy, a
natrafiy na szal z metk i klipsem zabezpieczajcym przed kradzie. Nie potrafi sobie przypomnie, co
zdarzyo si potem, ale ciocia Anna zaprosia mnie do Ilac Centre na lody z owocami i mietank,
i bacznie obserwowaa w nadziei, e moje wspomnienie o tamtym incydencie blednie z kolejnym sodkim
ksem. Jednak wspomnienie wci pozostaje ywe, chocia po dzi dzie kady jest przekonany, e
wszystko to sobie zmyliam.
Wanie id do dentysty, z ktrym razem dorastaam. Nigdy nie bylimy zaprzyjanieni, ale
obracalimy si w tych samych krgach. On teraz jest bardzo powanym facetem, rozsdnym i surowym.
Kiedy wisi nad moimi szeroko otwartymi ustami, widz go jako pitnastoletniego chopaka, ktry
obsikuje ciany salonu w domu, gdzie odbywa si impreza, krzyczc, e Jezus by pierwszym anarchist.
Kiedy patrz na moj wiekow nauczycielk z podstawwki, ktra mwia tak cicho, e prawie jej nie
syszelimy, widz j, jak rzuca bananem w klasowego pajaca, krzyczc do niego: Daj mi spokj, na
lito bosk, daj mi spokj, a potem wybucha paczem i wybiega z klasy. Ostatnio wpadam na jedn ze
starych kumpelek ze szkoy i przypomniaam jej tamto zdarzenie, ale ona niczego nie pamitaa.
Wydaje mi si, e kiedy przywouj w pamici jak osob, nie myl o tym, jaka bya zazwyczaj, lecz
przypominam sobie dramatyczn chwil albo chwile, kiedy ta osoba pokazaa si od strony, o ktrej nikt
nie mia pojcia.
Moja mama powtarza, e mam talent do pamitania tego, o czym inni dawno zapomnieli. Czasami to
bywa przeklestwem. Nikt nie lubi, kiedy w pobliu krci si kto, kto wietnie pamita to, o czym oni
bardzo staraj si zapomnie. Jestem osob, ktra pamita absolutnie kady szczeg mocno zakrapianej
nocnej imprezy, podczas gdy wszyscy chcieliby zachowa swoje wspomnienia raczej tylko dla siebie.
Mog jedynie przypuszcza, e pamitam te wszystkie epizody dlatego, i sama nigdy si tak nie
zachowaam. Nie przypominam sobie ani jednej chwili, kiedy przekroczyam ustalone normy, stajc si
inn wersj samej siebie, o ktrej wolaabym zapomnie. Zawsze taka sama. Jeli si raz spotkalimy, to
ju wiesz, jaka jestem, niewiele wicej we mnie odkryjesz. Przestrzegam utartych zasad i nie wydaje mi
si, eby byo mnie sta na co nieprzewidywalnego, nawet w bardzo stresujcych momentach, kiedy
z pewnoci jakie odchylenie od normy byoby do przyjcia. Myl, e wanie dlatego tak bardzo
podziwiam to u innych i pamitam to, o czym postanowili zapomnie.

le to ujam? Nie, naprawd wierz, e nawet nieoczekiwana zmiana w czyim zachowaniu mieci
si w naturze tej osoby, e jaka cz nas jest wci obecna, tylko pozostaje w upieniu, czekajc na
dogodny moment, eby si ujawni. Dotyczy to take mnie.

1
Grajc w kulki
Sprzymierzecy
Fergus Boggs!
To byy jedyne dwa sowa, jakie zrozumiaem ze wciekej tyrady, ktr ojciec Murphy skierowa
w moj stron, i to wycznie dlatego, e tak brzmi moje imi i nazwisko. Reszta bya po irlandzku. Mam
pi lat i mieszkam w tym kraju od miesica. Przeprowadziem si ze Szkocji razem z mam i brami,
kiedy umar mj tatu. Wszystko wydarzyo si tak szybko mier taty, nasza przeprowadzka, i chocia
bywaem w Irlandii ju wczeniej, podczas letnich wakacji, eby odwiedzi babci, dziadka, wujka,
cioci i wszystkich moich kuzynw, teraz nie jest tu tak samo jak przedtem. Nie zdarzyo si, ebym
przyjecha tutaj w innej porze roku ni lato, wic w tej chwili mam wraenie, e to cakiem inne miejsce.
Odkd przyjechalimy, codziennie pada deszcz. Sklep z lodami jest wci zamknity, zabity deskami,
jakby w ogle nigdy go tutaj nie byo. Zupenie jakbym go sobie wymyli. Plaa, na ktrej spdzalimy
wikszo dni, take nie wyglda tak jak wtedy, a furgonetka z frytkami znikna bezpowrotnie. Ludzie te
wygldaj inaczej. Wszyscy s okutani po czubek gowy i pospni.
Ojciec Murphy sterczy nad moj awk. Jest duy, siwy i barczysty. Kiedy na mnie wrzeszczy, lina
pryska mu z ust; czuj, e wyldowaa na moim policzku, ale jestem zbyt wystraszony, eby j wytrze, bo
to mogoby go rozgniewa jeszcze bardziej. Rozgldam si dookoa, eby przekona si, jak reaguj inni
chopcy, i wtedy on wymierza mi policzek. Wierzchem doni. To boli. Na rku nosi piercie, cakiem
spory; mam wraenie, e rozci mi skr, ale brak mi odwagi, eby sign tam i sprawdzi, bo boj si,
e ojciec Murphy znw mnie uderzy. Nagle czuj, e musz i do azienki. Ju wczeniej obrywaem
cigi, ale nigdy od ksidza.
On ponownie wciekle wykrzykuje jakie sowa po irlandzku. Jest zy, e nic nie rozumiem. Midzy
irlandzkimi sowami wtrca, e ju powinienem go rozumie, ale ja po prostu nie potrafi. W domu nie
mam jak wiczy. Mamusia jest smutna, a ja nie chc jej mczy. Ona lubi siedzie i mnie przytula. Te
to lubi. Nie chc zrujnowa naszego przytulania przez jakie gupie gadanie. Poza tym nie sdz, eby
pamitaa cokolwiek po irlandzku. Wyprowadzia si z Irlandii wiele lat temu, eby zatrudni si jako
opiekunka do dzieci u pewnej rodziny w Szkocji i tam poznaa tatusia. Nigdy nie rozmawiali ze sob po
irlandzku.
Ksidz chce, ebym powtarza za nim, ale ja ledwo mog oddycha. Ledwo udaje mi si wydoby
spomidzy warg obco brzmice sowa.
T m, t t, t s, t si
Goniej!
T muid, t sibh, t siad.
Kiedy ojciec Murphy na chwil przestaje na mnie wrzeszcze, w sali zapada cisza; przypominam
sobie, e przecie jest mnstwo innych chopcw w moim wieku, ktrzy si przysuchuj. Kiedy
niezdarnie staram si wyjka poszczeglne sowa, on oznajmia wszystkim, e straszny ze mnie gupek.
Cay trzs si jak galareta. Robi mi si niedobrze. Musz i do azienki i mwi mu o tym. Wtedy twarz
ojca Murphyego robi si fioletowa i pas idzie w ruch. Uderza mnie po rku skrzanym rzemieniem;

pniej dowiaduj si, e midzy warstwami skry zaszyto w nim jednopenswki. Mwi, e zamierza
da mi sze porzdnych razw na kad do. Nie mog znie blu. Naprawd musz i do azienki.
Biegn tam i wracam. Spodziewam si, e chopcy zaczn ze mnie szydzi, ale nikt si nie odzywa.
Siedz ze spuszczonymi gowami. Moe bd mia si pniej albo moe zrozumiej. Moe po prostu s
szczliwi, e aden z nich nie oberwa. Jestem zaenowany, zawstydzony, a on mwi, e tak powinienem
si czu. Potem wyciga mnie za ucho z sali, co take boli jak diabli, i prowadzi mnie korytarzem, a
w kocu wpycha do jakiego ciemnego pokoju. Wreszcie drzwi zatrzaskuj si z hukiem i zostaj sam.
Nie lubi ciemnoci, nigdy nie lubiem i wkrtce zaczynam paka. Majtki mam mokre, siusiu spywa
strumyczkiem do skarpetek i bucikw i nie wiem, co mam robi. Zwykle to mama pomaga mi si
przebra. Co ja tutaj robi? W pokoju nie ma okna i nic nie widz. Mam nadziej, e ksidz nie zechce
trzyma mnie tu dugo. Wreszcie oczy przyzwyczajaj si do ciemnoci, a sczce si spod drzwi wiato
pozwala mi co zobaczy. Jestem w skadziku. Widz drabin, wiadro i mop, ale bez kija, tylko sam
szmatk. Strasznie czym cuchnie. Stary rower wisi koami do gry, brakuje w nim acucha. S te dwa
kalosze, ale z innych par i w dodatku na t sam nog. Nic tu do siebie nie pasuje. Nie wiem, czemu
ojciec Murphy mnie tu zacign, i nie mam pojcia, jak dugo bd tu siedzia. Czy mamusia zacznie
mnie szuka?
Wydaje mi si, e mina caa wieczno. Zamykam oczy i zaczynam sobie piewa. Takie piosenki,
ktre mama piewaa razem ze mn. Nie piewam zbyt gono, eby przypadkiem on nie usysza i nie
pomyla, e wietnie si bawi. To z pewnoci jeszcze bardziej by go rozwcieczyo. W tym miejscu
zabawa i miech doprowadzaj ich do szau. Nie jestemy tutaj, aby si wywysza, lecz eby suy. To
zupenie nie to, czego uczy mnie tatu. On powtarza, e jestem urodzonym przywdc, e mog by, kim
tylko zechc. Jedziem z nim na polowania. Uczy mnie wszystkiego, pozwala nawet, ebym szed
pierwszy i mwi, e to ja prowadz. Uoy o tym piosenk. Jak dobrze mie lidera, tralala, tralala.
Fergus nas tu zabiera, tralala, tralala. Mrucz j sobie pod nosem, ale bez sw. Ksidzu z pewnoci by
si nie spodobao, gdyby usysza, jak mwi o sobie, e jestem liderem. W tym miejscu nie wolno nam
by tym, kim chcemy, lecz musimy by tym, kim oni nam ka. piewam piosenki, ktre niegdy piewa
mj tatu, kiedy pozwalano mi do pna nie ka si spa, tylko sucha. Jak na silnego mczyzn tata
mia delikatny gos i czasami paka, kiedy piewa. Mj tata nigdy nie mwi, e tylko dzidziusie pacz,
tak jak twierdzi ksidz, tylko e pacz jest dla tych, ktrzy si smuc. Teraz piewam sobie t piosenk
i staram si nie paka.
Nagle drzwi otwieraj si, a ja odskakuj z przeraeniem, e to znowu bdzie on i e w rku bdzie
trzyma skrzany pas. Jednak to nie on, lecz ten modszy ksidz ten z agodnymi oczami, ktry uczy
muzyki. Zamyka drzwi za sob i kuca.
Cze, Fergus.
Staram si odpowiedzie cze, ale nic nie przechodzi mi przez usta.
Co ci przyniosem. Pudeko krwawniczkw.
Wzdrygam si, a on wyciga rk.
Nie bj si, to s zwyke marmurki. Grae kiedy w marmurki?
Potrzsam gow. Wtedy on prostuje palce i widz, jak lni na jego doni, jak drogocenny skarb.
Cztery kulki, czerwone jak rubiny.
Uwielbiaem w to gra, kiedy byem chopcem mwi spokojnie. Dostaem je od swojego
dziadka. Masz tu pudeko marmurkw powiedzia dziadek. W sam raz dla ciebie. Nie mam ju tego

pudeka. Szkoda, bo z pewnoci byoby co warte. Mwi ci, nigdy nie wyrzucaj opakowania, Fergus,
dobrze ci radz. Ale przynajmniej zachowaem te marmurki.
Kto przeszed obok drzwi. Obaj czulimy, jak pod buciorami dry i skrzypi podoga. On spojrza
w tamt stron, a kiedy kroki umilky, z powrotem odwrci si do mnie.
Musisz nimi strzela powiedzia znacznie ciszej ni poprzednio. Albo je toczy.
Przygldaem si, jak dotyka zacinitymi piciami ziemi i balansuje kulk na zgitym wskazujcym
palcu. Potem przykada kciuk i delikatnie popycha marmurek, a on szybko toczy si po drewnianej
pododze. Prawdziwy krwisty rubin, wyrazisty i migoczcy w promieniu wiata. Zatrzymuje si tu
przed moimi stopami. Jestem zbyt przeraony, eby si po niego schyli. Poza tym zbite do krwi donie
wci strasznie bol, trudno mi zacisn palce. On to widzi i wyranie si krzywi.
No dalej, sprbuj zachca.
Prbuj. Z pocztku nie idzie mi zbyt dobrze, poniewa trudno jest mi zacisn donie tak, jak
pokazywa, ale w kocu mi si udaje. Wtedy on pokazuje mi inny sposb strzelania. Ten sposb nazywa
si knykcie w d. Wol wanie tak i chocia on mwi, e to trudniejsza metoda, mnie lepiej
wychodzi. Widzi to, a ja musz przygry warg, eby powstrzyma umiech.
Marmurki rnie si nazywaj, w zalenoci od miejsca. Ksidz przykuca obok mnie i znw
pokazuje. Niektrzy mwi na nie wybijanka albo szklaki. Ale ja i moi bracia zawsze nazywalimy je
sprzymierzecami.
Sprzymierzecy. Spodobaa mi si ta nazwa. Nawet zamknity w tym pokoju i pozostawiony samemu
sobie mogem liczy na sprzymierzecw. Dziki temu czuem si jak onierz. Jak jeniec wojenny.
Ksidz wbija we mnie pene powagi spojrzenie.
Kiedy celujesz, pamitaj, eby bez zmruenia oka patrze prosto na cel. Oko prowadzi nasz umys,
a umys kieruje rk. Nie zapomnij o tym. Zawsze patrz na cel, Fergus, a twj mzg sprawi, e stanie si,
jak chcesz.
Przytaknem.
Rozlega si dwik dzwonka. Lekcja si skoczya.
W porzdku. Ksidz wstaje, poprawiajc zakurzon sutann. Mam zajcia. Ty zostaniesz tutaj.
To nie powinno ju dugo trwa.
Kiwam gow.
Mia racj. To nie powinno dugo trwa ale trwao. Ojciec Murphy wcale po mnie nie przyszed.
Najwyraniej postanowi zostawi mnie tam na cay dzie. Znowu zsikam si w majtki, poniewa za
bardzo si boj, eby puka do drzwi w celu zwrcenia czyjej uwagi, ale nic mnie to nie obchodzi.
Jestem onierzem, jecem wojennym, ale mam sojusznikw. wicz i wicz w malutkim
pomieszczeniu, w moim wasnym maym wiecie, bo chc nabra takiej wprawy i dokadnoci, eby by
najlepszym graczem w caej szkole. Mam zamiar pokaza pozostaym chopakom, na co mnie sta, i mam
zamiar strzela celniej ni ktrykolwiek z nich.
Kiedy ojciec Murphy zamknie mnie tutaj nastpnym razem, bd mia kulki schowane w kieszeni,
i znw cay dzie spdz na wiczeniu. Tak samo schowam tutaj plansz. Przynios j sam, midzy
lekcjami, tak na wszelki wypadek. To kawaek zwykej tektury z wycitymi na niej siedmioma ukami.
Zrobiem j osobicie z pustego pudeka po patkach kukurydzianych pani Lynch, ktre znalazem w jej
koszu na mieci. Widziaem, jak kilku chopakw kupuje tak tarcz w sklepie z zabawkami. rodkowy

uk ma oznaczenie zero, uki po obu stronach kolejno jeden, dwa i trzy. Postawi tarcz przy najdalszej
cianie i bd strzela od samych drzwi. Tak naprawd wci nie wiem, jakie s zasady, wic nie mog
gra w adn gr, ale przynajmniej mog trenowa rzuty. Wreszcie w czym bd lepszy od swoich
starszych braci.
Ten miy ksidz nie zagrzeje dugo miejsca w naszej szkole. Powiedz nam, e caowa si z kobietami
i e pjdzie do pieka, ale mnie to nie obchodzi. Lubi go. Podarowa mi moje pierwsze marmurki, moje
krwawniczki. W najciemniejszym okresie mojego ycia dostaem od niego sprzymierzecw.

2
Regulamin basenu
Nie wolno biega
Oddychaj.
Czasami musz przypomina sobie o tym, e trzeba oddycha. Moecie pomyle, e to przecie
instynktowne dziaanie kadego czowieka, ale nie, ja nabieram powietrza, jednak potem zapominam je
wypuci i nagle moje ciao robi si sztywne, minie naprone, serce wali mi jak mot, w klatce
piersiowej pojawia si ucisk, a niespokojna gowa zastanawia si, co si stao.
Rozumiem teori oddychania. Powietrze, ktre zasysasz przez nos, powinno przej przez drogi
oddechowe a do brzucha, do przepony. Oddychanie rozlunia. Oddychaj miarowo. Oddychaj bezgonie.
Robimy tak od chwili, gdy si rodzimy, a przecie nikt nas tego nie uczy. Cho waciwie ja powinnam
bya si uczy. Podczas prowadzenia auta, w czasie zakupw, w pracy wci api si na tym, e
wstrzymuj oddech nerwowo, niespokojnie, jakby czekajc na co, co si wydarzy. Sama nie wiem.
Cokolwiek to jest, nigdy nie nadchodzi. To ironia losu, e na suchym ldzie nie radz sobie z tak atwym
zadaniem, podczas gdy moja praca wymaga ode mnie czego znacznie trudniejszego. Jestem ratownikiem.
Pywanie przychodzi mi z atwoci, cakiem naturalnie. Nie jest adn prb i sprawia, e czuj si
wolna. W pywaniu koordynacja jest wszystkim. Na ldzie oddychasz na raz i wydychasz te na raz. Pod
wod musisz osign stosunek trzy do jednego, to znaczy oddycha co trzy ruchy. atwe. Nawet nie
musz zaprzta sobie tym gowy.
Musiaam nauczy si oddycha nad wod, kiedy byam w ciy z pierwszym dzieckiem. To niezbdne
podczas porodu, powiedzieli mi, i rzeczywicie okazao si, e maj racj. Rodzenie dziecka jest pono
tak naturalne jak oddychanie, tylko e u mnie oddychanie jak dotd nie byo czym zgodnym z natur.
Kiedy miaam gow nad powierzchni wody, pragnam jednego: nie musie oddycha. Jednak dziecko
nie przyjdzie na wiat, kiedy zakcasz proces oddychania. Wierzcie mi, prbowaam. Znajc moje
upodobanie do pywania, m namwi mnie na pord w wodzie. Wydawao si, e to dobry pomys
umieci mnie w najwaciwszym dla mnie rodowisku, we wasnym domu, w wodzie tylko e nie ma
nic naturalnego w siedzeniu w wielkiej sadzawce na rodku wasnego salonu, a na dodatek to nie ja
miaam spod wody po raz pierwszy dowiadczy urokw tego wiata, tylko moje dziecko.
Z przyjemnoci zmieniam miejsce pobytu. Pierwszy pord skoczy si pospieszn jazd do kliniki
i nagym cesarskim ciciem; dwoje kolejnych dzieci przyszo na wiat w ten sam sposb, cho nie byo
mowy o krytycznej sytuacji. Wyglda na to, e stworzenie, ktre od pitego roku ycia wolao przebywa
pod wod, nie potrafi da sobie rady z najzwyklejszymi yciowymi dziaaniami.
Jestem ratownikiem w prywatnym domu opieki. To do ekskluzywne miejsce, co na ksztat
czterogwiazdkowego hotelu z caodobowym dyurem pielgniarskim. Pracuj tu od siedmiu lat, nie liczc
przerw na macierzystwo. Siedz na krzele ratownika przez pi dni w tygodniu od dziewitej rano do
drugiej po poudniu i przygldam si, jak co godzin troje ludzi spdza czas na zaywaniu kpieli. To
nieustajcy pokaz monotonii i bezruchu. Nic nigdy si nie zdarza. Ciaa wynurzaj si z przebieralni jak
chodzca manifestacja upywajcego czasu: obwisa skra, obwise cycki, tyki i uda, niektre
wyschnite i uszczce si od cukrzycy, inne tawe od choroby nerek albo problemw z wtrob. Ci od
dawna uwizieni we wasnych kach albo krzesach maj bolesny wyraz twarzy wywoany przez

otwarte wrzody albo odleyny, inni nosz ciemne plamy jak odznak lat, ktre udao im si przey.
Nowe narole na skrze pojawiaj si codziennie albo cigle si zmieniaj. Patrz na nich wszystkich
z pen wiadomoci, co czeka w przyszoci moje ciao, obarczone trudami trzech porodw. Tych,
ktrzy wicz w wodzie sam na sam z fizjoterapeut, nawet nie staram si pilnowa. No, moe zerkam na
nich, na wypadek gdyby fizjoterapeuta zacz ton.
W cigu siedmiu lat rzadko musiaam nurkowa. To spokojny basen, cakiem niepodobny do
miejscowej, otwartej pywalni, dokd w sobot przyprowadzam swoich chopcw i skd wychodzi si
z blem gowy od wrzaskw wydawanych przez wypeniajce szczelnie basen grupy szkolnej modziey.
Dusz ziewnicie, spogldajc wczesnym rankiem na pierwsz osob, ktra przysza popywa. Mary
Kelly, cika jak parostatek, pynie swoim ulubionym stylem abk. Powolna i haaliwa, przy swoich
piciu stopach wzrostu i trzystu funtach masy ciaa rozgarnia wod, jakby chciaa wypchn j z basenu,
a potem usiuje zmieni kierunek. Udaje jej si wykona ten manewr bez chowania gowy pod wod
i cigego wydymania policzkw, jakby dookoa panowa siarczysty mrz. Jak zwykle ci sami ludzie
przychodz o tych samych porach. Wiem, e niedugo zjawi si pan Daly, a po nim pan Kennedy, zwany
te Krlem Motylkiem, ktry uwielbia uwaa si za kogo w rodzaju eksperta, pniej siostry Eliza
i Audrey Jones, ktre przez dwadziecia minut biegaj truchtem po pytkiej wodzie. Niepotraficy
pywa Tony Dornan bdzie kurczowo trzyma si deski, rozpaczliwie walczc o ycie, jakby znajdowa
si na ostatniej tratwie ratunkowej, i unosi na wodzie w pytszym kocu basenu, niedaleko schodkw
i w pobliu ciany. Odruchowo przebieram palcami przy goglach, rozwizujc supe na pasku, i staram
sobie przypomina, e mam oddycha, eby odsun ten przykry ucisk w piersi, ktry ustpuje tylko
wwczas, gdy pamitam o wypuszczaniu powietrza z puc.
Pan Daly wysuwa si z przebieralni i stawia stop na pytkach. Jest dokadnie kwadrans po dziewitej
rano. Ma na sobie swoje zwyke bokserki w zielono-szare ciapki, bezlitonie nabierajce niebieskawego
odcienia, w miar jak materia nasika wod. Worki pod oczami s rwnie wydatne jak zawsze, a skra
na policzkach i podgardlu zwisa smtnie. Wydaje si tak przezroczysta, e mog dostrzec niemal kad
yk. Jestem pewna, e nawet najlejsze uderzenie koczy si dla niego rozlegymi siniakami. tawe
paznokcie podwijaj si, wbijajc bolenie w paluchy. Pan Daly patrzy na mnie aonie i poprawia
gogle. Z szuraniem przesuwa si obok bez wysilania si na dzie dobry, ignorujc jak zawsze moj
obecno, i czepia si metalowej barierki, jakby w kadej chwili mg zjecha po liskich pytkach, tak
obficie polewanych przez Mary Kelly przy kadym uderzeniu rk. Wyobraziam go sobie na pododze, jak
pkajce koci przebijaj podobn do pergaminu skr, a ta trzeszczy jak u przypiekanego na ronie
kurczaka.
Obserwuj go jednym okiem, a drugiego nie spuszczam z Mary Kelly, ktra przy kadym ruchu wydaje
z siebie donone stknicie, jakby bya Mari Szarapow. Pan Daly dociera do schodkw, zaciska palce
na barierce i powoli zanurza si w wodzie. Nozdrza rozszerzaj mu si, gdy zimno przenika ciao. Kiedy
jest ju w wodzie, sprawdza, czy go obserwuj. Jeli widzi, e na niego patrz, przez dugi czas unosi si
na wodzie, lec na plecach, zupenie jakby by nieyw zot rybk. W dniach takich jak dzi, kiedy tego
nie robi, po prostu zanurza si razem z gow, a wyprostowanymi rkoma chwyta krawd obramowania
basenu, eby zatrzyma si na dole. Widz go rzecz jasna, jak klczy w pytkiej wodzie, starajc si
uton. Codziennie tak to wyglda.
Sabrina! ostrzega mnie mj przeoony, Eric, wysuwajc si z biura za moimi plecami.
Przecie go widz.
Id w kierunku pana Dalyego a do schodkw. Zanurzam rce w wodzie, ujmuj go pod pachy

i wycigam. Idzie mi to do atwo, bo pan Daly jest lekki jak pirko. Teraz haustami chwyta powietrze,
ukryte za goglami oczy spogldaj na mnie z przeraeniem, a w prawym nozdrzu pojawia si wielki,
zielony balon. Nastpnie pan Daly zdejmuje z gowy gogle i wylewa z nich wod, pomrukujc
i pohukujc z oburzeniem, e znw popsuam mu przebiegy plan. Jego twarz nabiera fioletowego
odcienia, a klatka piersiowa unosi si i opada, kiedy stara si uspokoi oddech. Przypomina mi wtedy
mojego trzylatka, ktry zawsze chowa si w tych samych miejscach i jest na mnie zy, kiedy go znajduj.
Nie mwi nic, tylko odwracam si i wdruj z powrotem na krzeso, czujc, jak zimna woda z klapek
ochlapuje mi ydki. To zdarza si codziennie. Wszystko to zdarza si codziennie.
Nie bardzo ci si spieszyo oznajmia Eric.
Naprawd? Moe trwao to sekund duej ni zazwyczaj.
Nie chciaam mu popsu zabawy.
Eric umiechem podkrela, e jednak wie lepiej, i krci gow, eby okaza mi dezaprobat. Zanim
zacz tu pracowa w momencie, kiedy utworzono zakad opieki, zdobywa dowiadczenia w swoim
fachu w Miami jako ochroniarz Mitcha Buchannona. Przyjecha do Irlandii, bo tak yczya sobie
spoczywajca na ou mierci matka, a kiedy wyzdrowiaa, poczu si zmuszony do pozostania. Czasami
artuje, e ona jeszcze go przeyje, cho wyczuwam w nim pewn nerwowo, e rzeczywicie tak moe
si wydarzy. Osobicie uwaam, e czeka na jej mier, eby wreszcie zacz y peni ycia,
a poniewa zblia si do pidziesitki, drczy go myl, e bezpowrotnie traci swoj szans. eby jako
da sobie rad z narzucon przez samego siebie przerw w yciorysie, Eric udaje, e nadal mieszka
w Miami. I cho sam si oszukuje, czasami zazdroszcz mu tej zdolnoci udawania; zazdroszcz, e
potrafi mylami przenie si w miejsce o wiele bardziej egzotyczne ni to, w ktrym jestemy. Niekiedy
mam wraenie, e stawia kroki w rytm pobrzmiewajcych mu w gowie marakasw i z tego powodu jest
jedn ze szczliwszych osb, jakie znam. Jego wosy przypominaj kolorem przesycon socem
pomaracz i bardzo pasuj do karnacji. W cigu roku nie umawia si na tradycyjne randki, tylko
oszczdza siy na stycze, kiedy to na cay miesic wyrusza do Tajlandii. Potem powraca, pogwizdujc,
z szerokim umiechem na twarzy. Nie chc wiedzie, co porabia w Tajlandii, ale pewnie ma nadziej, e
kiedy matka wreszcie umrze, kady dzie tutaj bdzie wyglda tak jak tam. Lubi go i uwaam za
przyjaciela. Pi dni w tygodniu spdzane wsplnie w takim miejscu oznacza, e opowiadam mu wicej,
ni mwi samej sobie.
Czy nie dziwi ci, e jedyna osoba, ktrej codziennie ratuj ycie, marzy jedynie o tym, eby
umrze? Czy nie czujesz si przez to kompletnie niepotrzebny?
Czuj si niepotrzebny z tysica innych powodw, ale akurat z tego nie. Eric schyla si, eby
wycign kbek siwych kakw, ktry utkn w rynnie i wyglda jak utopiony szczur. Trzyma go
palcami i otrzsa z wody, najwyraniej nie czujc obrzydzenia tak jak ja. A ty tak si czujesz?
Owszem. Cho wiem, e to bd. Jeli czowiek, ktremu ratuj ycie, nie chce tego, to czy powinnam
mu cigle w tych samobjczych prbach przeszkadza? Ale nie mwi tego gono. Eric jest moim
przeoonym, nie terapeut, wic nie wolno mi kwestionowa koniecznoci ratowania ludzi, kiedy peni
obowizki ratownika. By moe Eric yje w alternatywnym wiecie, stworzonym we wasnej gowie, ale
mimo to nie jest kompletnym idiot.
Moe chcesz zrobi sobie przerw na kaw? pyta i jedn rk podaje mi mj kubek, a w drugiej
wci trzyma przemoczony kb wosw.
Bardzo lubi swoj prac, cho ostatnio zrobiam si nieco nerwowa. Nie wiem dlaczego. Nie mam
pojcia, czego oczekuj od ycia. Nie mam jakich szczeglnych marze ani okrelonych celw.

Chciaam wyj za m i wyszam. Chciaam mie dzieci i mam. Chciaam pracowa jako ratownik
i pracuj. Wic co waciwie oznacza takie dziwne mrowienie? Wydaje ci si, e chodz po tobie
mrwki, cho w rzeczywistoci ich tam nie ma.
Eric, co oznacza, e kto si czuje, jakby oblazy go mrwki?
Hm Chyba e kto jest niespokojny, niepewny swego.
Ale czy faktycznie to ma co wsplnego z mrwkami?
Marszczy brwi.
Wydaje mi si, e kiedy mylisz, e oblazy ci mrwki, to wanie tak zaczynasz si czu. Lekko
si wzdrygn. Ale przecie na tobie nie ma adnych mrwek.
Delikatnie puka palcami w wargi.
Wiesz, waciwie nie wiem. Czy to takie wane?
Zastanawiam si. To oznacza, e myl, i co zego dzieje si w moim yciu, poniewa faktycznie
dzieje si co zego w moim yciu, albo co zego dzieje si ze mn. Tyle e to zwyke wraenie, a nie
rzeczywisto. Podanym rozwizaniem byaby pewno, e wszystko jest w porzdku.
Sabrina, czy dzieje si co zego? ostatnio czsto syszaam od Aidana. Analogicznie cige
pytanie, czy kto jest zy, w kocu doprowadza t osob do wciekoci.
Nic si nie dzieje. Ale czy rzeczywicie nic, czy moe jednak co? Albo faktycznie chodzi o to,
e co oznacza nic. Czyli wszystko jest po prostu niczym? Czy w tym tkwi problem? Unikam
natarczywego spojrzenia, ktre posya mi Eric, i skupiam uwag na regulaminie basenu, ktry jednak tak
bardzo mnie irytuje, e w kocu odwracam wzrok. I znowu czuj si tak, jakby oblazy mnie mrwki.
Mog ci zastpi odzywa si Eric, przygldajc mi si z uwag.
eby unikn jego spojrzenia, id zaparzy kaw w ekspresie na korytarzu i przelewam j do
wasnego kubka. Opierajc si o cian, rozmylam o naszej rozmowie, rozmylam o swoim yciu.
Dopijam kaw, ale adna konkluzja nie przychodzi mi do gowy. Powoli wracam na basen i nagle o may
wos nie zostaj zmiadona przez nosze na kkach, popychane przez dwch sanitariuszy. Na noszach
spoczywa cakiem mokra Mary Kelly; jej pokryte cellulitem i sieci niebieskawych y nogi
przypominaj ser pleniowy, a twarz zakrywa szczelnie maska tlenowa.
O rany, nie! sysz dwik wasnego gosu, kiedy przepychaj si obok mnie.
Dopadam do malutkiego pokoju ratownikw i widz, jak Eric siedzi w kompletnym szoku,
w ociekajcym wod dresie, z przylizanymi przez wod wosami w ciepym odcieniu pomaraczy.
Co tu si dzieje, do diaba?!
Chyba ona miaa Cholera, sam nie wiem, ale to mg by atak serca. Jezu!
Woda kapie ze spiczastego nosa o pomaraczowym odcieniu.
Ale mnie nie byo tylko pi minut!
Wiem, to si stao par sekund po tym, jak wysza. Szarpnem za sznur alarmu, wycignem j
z basenu, zrobiem usta-usta i zanim zdyem si zorientowa, oni ju tu byli. Naprawd szybko
zareagowali. Wpuciem ich przez wyjcie przeciwpoarowe.
Przeykam lin, czujc przypyw zazdroci.
Zrobie jej usta-usta?

 No tak. Przestaa oddycha. Ale potem zacza. Wykasaa chyba wiadro wody.
Spogldam na zegar.
Psiakrew, to nie byo nawet pi minut!
Eric wzrusza ramionami, wci oszoomiony tym, co zaszo.
Patrz na basen, na zegar, na pana Dalyego, ktry siedzi na brzegu i z nieukrywan zazdroci patrzy
w lad za noszami. Jest wp do pitej.
Musiae skoczy do wody? Wycign j? Zrobi usta-usta?
Tak. Mwiem przecie, e tak. Posuchaj, Sabrina, przesta mie wyrzuty sumienia. Na pewno nie
dopadaby do niej szybciej ni ja.
Ale zdye jeszcze pocign za ten cholerny sznur?
Przyglda mi si ze zmieszaniem.
Ja nigdy nie musiaam cign za sznur bezpieczestwa. Nigdy. Nawet w okresie prbnym. Eric to
zrobi. Czuj, jak zazdro i gniew bulgocz we mnie coraz gwatowniej, co jest do niezwykym
dowiadczeniem. To zdarza si wycznie w domu matka wpada w zo mnstwo razy, gdy
zdenerwuj j nieznoni synowie ale nigdy publicznie. Przy ludziach zawsze powcigam gniew,
zwaszcza w pracy i wtedy, kiedy wywoa go mj przeoony. Jestem rozwanym, racjonalnym
czowiekiem; ludzie tacy jak ja nie wpadaj w gniew w miejscach publicznych. Ale teraz nie staram si
go opanowa. Pozwalam, eby przedar si prawie na powierzchni. Takie postpowanie byoby nawet
usprawiedliwione, gdyby nie byo tak cakowicie bez sensu i tak strasznie irytujce.
Przy zachowaniu waciwych proporcji wanie tak si czuj: siedem lat pracy w tym miejscu. Tyle
dni, tyle godzin. Od tego naley odj dziewi miesicy, sze miesicy i trzy miesice na urlopy
macierzyskie. Cay ten czas spdziam, siedzc na krzele i obserwujc czsto pusty basen. Nie byo
adnego oddychania usta-usta, adnego dramatycznego skoku do wody. Ani razu, nie liczc oczywicie
pana Dalyego. Nie liczc pomocy przy kurczach nogi albo stopy. Kompletnie nic. Siedz na krzele,
czasami wstaj i patrz na olbrzymi tykajcy zegar albo na regulamin basenu. Nie wolno biega, nie
wolno skaka, nie wolno nurkowa, nie wolno popycha, nie wolno krzycze, nic nie wolno Tutaj nie
wolno wszystkich zych rzeczy, zupenie jakby kto chcia mi zrobi na zo. Nie mam komu ratowa
ycia. Zawsze jestem czujna, do tego zostaam przygotowana, ale nigdy nic si nie dzieje. I wanie
w chwili, kiedy wyszam na nieplanowan przerw na kaw, omin mnie przypuszczalnie prawdziwy
atak serca, zdecydowane prawie utonicie i moliwo pocignicia za sznur ratunkowy!
To nie w porzdku mwi.
Daj spokj, Sabrina. Bya tu szybciej ni strzaa, kiedy Eliza wdepna na szko.
To nie byo szko. Pk jej ylak.
Ale i tak bya prdko.
To nad powierzchni wody zawsze musz walczy, bo nie mog zapa oddechu. To nad powierzchni
wody czuj si tak, jakbym tona.
Bez namysu z caej siy ciskam kubkiem po kawie o cian.

3
Grajc w kulki
Najedca
Ucisk na szyi jest tak mocny, e przed oczyma zaczynaj mi wirowa czarne plamki. Powiedziabym
mu o tym, ale nie mog wydoby gosu, bo jego rami tak ciasno owija moje gardo. Nie mog oddycha.
Naprawd nie mog. Jestem do may jak na swj wiek i dla niektrych to wietny powd, eby mi
dokucza. Woaj na mnie Kleszcz, ale mamusia powtarza, ebym si nie przejmowa, tylko
wykorzystywa swoje atuty. Jestem may, ale sprytny. W przypywie energii zaczynam si wykrca i mj
starszy brat Angus musi niele si namczy, eby mnie przytrzyma.
Jezu, Kleszcz! woa wreszcie i chwyta mnie mocniej.
Nie mog oddycha. Nie mog oddycha!
Pu go, Angus mwi Hamish. Wracajmy do gry.
Ten cholerny gnojek oszukuje. Nie gram z nim.
Wcale nie oszukuj! mam ochot wrzasn, ale nie daj rady. Wci nie mog oddycha.
On wcale nie oszukuje wstawia si za mn Hamish. Po prostu jest lepszy ni ty.
Hamish jest najstarszy, niebawem koczy szesnacie lat. Obserwuje nas ze schodkw prowadzcych
do naszego domu. Takie owiadczenie z jego strony wiele znaczy. Rwny z niego go, fajny jak diabli.
Wanie zaciga si papierosem. Gdyby mama wiedziaa, urwaaby mu eb, ale teraz nie moe nas
widzie; jest wewntrz domu razem z poon. To dlatego wyrzucono nas na cay dzie, a bdzie po
wszystkim.
Powtrz to jeszcze raz warczy Angus w stron Hamisha.
Albo co?
Albo nic. Angus nie odway si tkn Hamisha, ktry jest od niego starszy tylko o dwa lata, lecz
nieskoczenie mdrzejszy. Nikt z nas by si nie omieli. Hamish jest nieustpliwy i twardy jak skaa,
i wszyscy dookoa wiedz, e trzyma sztam z Eddiem Sullivanem o pseudonimie Golibroda i z jego
gangiem spod zakadu fryzjerskiego. To wanie od nich dostaje papierosy. I pienidze, cho nie mam
pojcia, po co mu one. Mamusia martwi si o niego, ale wci potrzebuje pienidzy, wic o nic nie pyta.
Hamish lubi mnie najbardziej ze wszystkich. Czasami budzi mnie w nocy; ubieram si i wykradamy si na
ulice, gdzie normalnie nie pozwalaj nam si bawi. Nie wolno mi o tym mwi mamie. Gramy w kulki.
Mam dziesi lat, ale wygldam na mniej. W yciu by nie pomyla, e potrafi tak dobrze gra,
podobnie sdzi wikszo ludzi, ale Hamish daje im popali. Wygrywa fors i w drodze do domu daje mi
par karmelkw, ebym siedzia cicho. Waciwie nie musi mnie przekupywa, ale mu o tym nie powiem.
Za bardzo lubi karmelki.
Gram w kulki we nie, gram, kiedy powinienem odrabia lekcje, gram, kiedy Ojciec Kutas wpycha
mnie do ciemnego pomieszczenia, gram w mylach, kiedy mama zaczyna mnie beszta, eby nie musie
jej sucha. Moje palce poruszaj si bez przerwy, jakbym wanie strzela. Udao mi si zgromadzi
cakiem adny zbir. Naturalnie musiaem je schowa przed brami, przynajmniej te najadniejsze. Oni
nie graj nawet w przyblieniu tak dobrze jak ja i z pewnoci przegraliby moje kulki.

Syszymy, jak mamusia wyje na grze jak ranne zwierz i Angus lekko rozlunia ucisk na moim
gardle. Dziki temu uzyskuj odrobin przestrzeni. Wszyscy kamieniejemy, suchajc krzyku mamy. Dla
nas to nic nowego, ale mimo to czujemy si nieswojo. To niezgodne z natur sysze czyj gos, ktry tak
brzmi. Mattie otwiera drzwi i wychodzi na zewntrz. Jest jeszcze bledszy ni zazwyczaj.
Spoglda na Angusa.
Pu go.
Angus wykonuje polecenie, a ja nareszcie mog nabra w puca powietrza. Od razu zanosz si
kaszlem. Jest tylko jedna osoba, z ktr Angus nigdy nie zadziera, i t osob jest nasz ojczym, Mattie.
Mattie Doyle zawsze traktuje wszystko serio.
Teraz piorunuje spojrzeniem Hamisha, ktry bez skrpowania pali papierosa. W mylach
przygotowuj si na to, e zaraz uderzy go pici obaj s skorzy do bitki ale nic takiego nie
nastpuje.
Masz jeszcze jednego? pyta, zamiast go bi.
Hamish umiecha si takim umiechem, ktry siga w gb jego zielonych oczu. Zielonych jak oczy
taty. Ale nie odpowiada.
Mattie nie lubi takich pauz.
Pieprz si.
Otwart doni uderza Hamisha w gow, ale Hamish tylko si mieje. Sprawia mu przyjemno, e
wytrci tamtego z rwnowagi. Odnis zwycistwo.
Id do pubu. Niech ktry po mnie przyjdzie, jak ju bdzie po wszystkim.
Pewnie bdziesz stamtd sysza odzywa si Duncan.
Mattie parska miechem, ale sprawia wraenie lekko przeraonego.
Czy aden z was nie patrzy, co on robi? Wskazuje na przycupnitego w bocie berbecia.
Wszyscy kierujemy spojrzenia na Bobbyego. On jest najmodszy, niedugo koczy dwa latka. Siedzi
umorusany botem, nawet buzi ma brudn i z zapaem wcina traw.
Przecie on zawsze je traw mwi Tommy. Nic na to nie poradzimy.
Jakim jeste zwierztkiem? Krow? pyta Mattie.
Kwa, kwa woa Bobby i wszyscy parskaj miechem.
Kurwa ma, czy kto wreszcie nauczy tego gnojka, jak odzywaj si zwierzta? Mattie umiecha
si. No dobra. Tatu idzie do pubu, wic masz by grzeczny, Bobby.
Energicznie mierzwi wosy Tommyego.
Miej na niego oko, synu.
Pa, pa, Mattie mwi Bobby.
Dla ciebie jestem tat odpowiada Mattie, a twarz lekko czerwienieje mu z gniewu.
Dostaje szau, kiedy Bobby zwraca si do niego po imieniu, ale przecie to nie jest wina malucha.
Przyzwyczai si, e my tak mwimy, bo przecie Mattie nie jest naszym tat, i nic nie rozumie. Myli, e
wszyscy jestemy tacy sami. Tylko pierwszy syn Mattiego, Tommy, woa na niego tata. W tej rodzinie s
Doyleowie i Boggsi, i wszyscy wiemy, na czym polega rnica.
Chodcie, wracamy do gry mwi Duncan, kiedy znw rozlega si krzyk mamy.

 Ale bez niego. On nie moe gra, niech zaczeka na swoj kolej oznajmia ze zoci Angus.
W porzdku, zaczeka. Uspokj si odpowiada Hamish.
Hej! protestuj stanowczo. Ja nie oszukiwaem!
Hamish mruga do mnie.
Poka im.
Wzdycham gboko. Mam dziesi lat, Duncan dwanacie, Angus czternacie, Hamish szesnacie.
Dwaj chopcy z rodziny Doylew, Tommy i Bobby, maj pi i dwa. Majc trzech starszych braci,
zawsze musz co udowadnia i nawet kiedy jestem od nich lepszy a w kulkach zdecydowanie jestem,
czego po prostu nie potrafi znie musz stara si jeszcze bardziej, poniewa uwaaj mnie za
kanciarza. To ja ucz ich nowych gier, o ktrych przeczytaem w ksikach. Jestem lepszy ni oni.
Wszyscy nienawidz tej wiadomoci, zwaszcza Angusa doprowadza do obdu. Daje mi kuksaca za
kadym razem, kiedy przegrywa. Hamish take nie znosi przegrywa, ale odkry, w jaki sposb mog mu
si przysuy.
Gramy w Najedc ja, Duncan i Angus. Angus nie pozwoliby, eby Tommy gra, poniewa jest
najgorszy robi to na tyle le, e jego udzia rujnuje mecz. Kiedy moich starszych braci nie ma
w pobliu, sam ucz Tommyego, jak si gra. Lubi go uczy, cho to diabelnie trudne zadanie. Tego
sowa Hamish uywa na okrelenie dosownie wszystkiego. Zawsze bior moje najgorsze kulki takie
zwyke, przezroczyste poniewa Tommy potrafi je obtuc, a take wszystko dookoa. Teraz Tommy
siedzi na schodkach, z dala od Hamisha, ktrego si boi. Tommy wietnie wie, e Hamish i jego tata
niezbyt si ze sob zgadzaj, wic uwaa, e musi trzyma stron ojca, dopki ten nie przyjdzie. Ma tylko
pi lat, ale jest twardym, cwanym gnojkiem, w dodatku tak samo kocistym i ylastym jak ojciec.
Co zdarzyo si, zanim Angus prbowa mnie udusi? Angus wykona pierwszy rzut, a potem Duncan
strzeli swoj kulk w kulk Angusa. Udao mu si trafi i to by pierwszy powd, dla ktrego Angus
dosta szau. Duncan zabra marmurek Angusa, a potem rzuci kolejny, eby na nowo zacz gr. Ja
uderzyem marmurek Duncana, przechwyciem go i rzuciem nastpny w kolejnej partii.
Angus rzuci poza lini i nie trafi w moj kulk.
Duncan wycelowa w korkocig Angusa nie dlatego, e by bliej, ale dlatego e, o ile zdyem si
zorientowa, widzia, e Angus zaczyna si wcieka i chcia jeszcze bardziej go zirytowa. Tak czy
owak, chybi i nadesza moja kolej. Miaem dwa cele: mogem wybra nieprzezroczyst kulk Duncana,
ale nie chciaem, poniewa kady ma tak taki zwyky jednokolorowy marmurek albo korkocig
Popeye Angusa, ktry od dawna miaem na oku. Angus twierdzi, e wygra go w normalnej grze, ale
moim zdaniem musia go buchn ze sklepiku Francisa. Nigdy nie widziaem, eby kto mia tak kulk.
Widziaem tylko obrazek w mojej ksice z grami, wic wiem, e istnieje trjkolorowa osobliwo,
zwana wowym korkocigiem. Jest podwjnie zwinita i przezroczysta, w zielonkawym odcieniu,
z nitkami matowej bieli. Wewntrz wida kilka malekich, przezroczystych pcherzykw. Znalazem j
przed paroma dniami w szufladzie Angusa, ale przyapa mnie na grzebaniu w swoich rzeczach i od razu
kopn w jaja, ebym wypuci zdobycz. Jednak nie wypuciem i wiedziaem, co robi, bo moga si
podrapa, ale przygldanie si, jak Angus ni gra, bolao bardziej ni tamten kopniak. Powinien trzyma
ten marmurek w pudeku i uwaa, eby nic mu si nie stao.
Zdecydowaem si wykona manewr, nad ktrym wczeniej pracowaem i ktrym im zaimponuj:
wprawi kulk w ruch wirowy i w ten sposb za jednym zamachem uderz marmurki obu przeciwnikw.
Wykonaem rzut z linii i najpierw trafiem w matow kulk Duncana, tak jak byo zaplanowane, ale potem

Tommy krzykn i wszyscy odwrcilimy si w stron Bobbyego, ktry wanie trzyma w buzi limaka,
muszelk i tak dalej. Angus rzuci si, zapa t muszelk i cisn w poprzek drogi, a nastpnie szerzej
otworzy buzi Bobbyego.
Cholera, w tej muszelce nie ma limaka. Zjade go, Bobby?
Bobby nie odpowiedzia, po prostu czeka, co bdzie dalej, i patrzy na nas szeroko otwartymi
bkitnymi oczyma. W naszym gronie tylko Bobby jest blondynem. Dziki tym bkitnym ocztom i blond
czuprynie udaje mu si unikn mierci, bo nawet Hamish spuszcza mu lanie co najmniej dwa razy
rzadziej, ni ma na to ochot. Tak czy owak, kiedy wszyscy byli zajci zastanawianiem si, gdzie znikna
zasadnicza cz limaka, nikt nie zauway, e moja kulka uderzya take w marmurek Angusa, co
oznaczao, e za jednym zamachem zdobywam obydwie kulki. Obejrzeli si akurat wtedy, kiedy
trzymaem je obie na otwartej doni, i wanie wtedy Angus wrzasn, e oszukuj i zapa mnie za szyj.
Teraz, uwolniony wreszcie z ucisku, musz odpowiedzie na zarzut o kantowanie i sprbowa
powtrzy tamten ruch, co powinno uda si bez problemu. Wiem, e potrafi to zrobi, ale nie mog,
kiedy wszyscy dookoa uwaaj mnie za oszusta. Jeli mi si nie uda, bd mieli dowd, e staraem si
ich nabra. Hamish mruga porozumiewawczo. Zdaj sobie spraw, e on wie, na co mnie sta, ale jeli
nie wygram, zapewne nie zechce wzi mnie z sob dzi w nocy.
Mamusia znowu wrzeszczy i oczy Tommyego robi si okrge.
Dzidziu? pyta Bobby.
Ju prawie, chopie, ju prawie mwi Hamish, zwijajc nastpnego papierosa. Jest opanowany jak
diabli. Serio, kiedy bd dorosy, chciabym by podobny do niego.
Drzwi pani Lynch si otwieraj to nasza ssiadka z domu obok i pani Lynch wychodzi na zewntrz
w towarzystwie swojej crki Lucy. Na widok Hamisha policzki Lucy pokrywaj si rumiecem. Przed
sob trzyma tac z pitrzc si gr kanapek, widz dem truskawkowy i dzbanek z rozcieczonym
sokiem pomaraczowym.
Rzucamy si na jedzenie jak stado wygodniaych wilkw.
Dziki, pani Lynch powtarzamy z penymi ustami, rozkoszujc si smakiem kanapek. Nie jedlimy
nic od kolacji wczoraj wieczorem, odkd mam zapay ble porodowe.
Hamish mruga do Lucy, a ona chichocze i wbiega do domu. Widziaem ich razem ktrej nocy. Hamish
jedn rk trzyma na jej biucie, a drug wkada pod spdnic. Lucy oplataa go jedn nog, tak jak
robi mae mapki. Jej grube, biae udo poyskiwao w ciemnoci.
Ta wasza mamusia chyba nigdy nie przestanie, a wreszcie bdzie miaa t swoj upragnion
creczk, co? powiedziaa pani Lynch, siadajc na schodku.
Podejrzewam, e tym razem to bdzie dziewczynka odpar Hamish. Miaa cakiem inny brzuch.
Chyba masz racj przytakuje pani Lynch. Inaczej wystawa.
Mio bdzie mie tutaj dziewczynk mwi Hamish. Ju do tych cuchncych bachorw, ktre
tak mnie wkurzaj.
Ach, ona bdzie rzdzi wami wszystkimi, tylko troch poczekaj odpowiada pani Lynch. Jak
moja Lucy.
Tak, Hamish co ju o tym wie mruczy pod nosem Angus i zaraz obrywa prosto w brzuch rzuconym
przez Hamisha butem. Czciowo przeuta kanapka z demem wypada mu z ust i Angus natychmiast zwija
si wp. Jestem zadowolony; to rekompensata za moje cierpienia.

Zielonkawe oczy Hamisha lni. On rzeczywicie wyglda tak, jakby chcia mie tu dziewczynk.
Wyglda teraz jak wielki, delikatny dzieciak.
Znowu sycha zawodzenie mamy.
To ju nie potrwa dugo powtarza Hamish.
wietnie sobie radzi mwi pani Lynch i ma tak min, jakby co j bolao od samego suchania
tych jkw. Moe wspomina wasne przeycia i robi si jej niedobrze na sam myl o dziecku, ktre
z niej wychodzi.
Poona zaczyna intonowa co monotonnie, zupenie jakby mama braa udzia w meczu bokserskim,
a ona bya trenerk. Mama piszczy przenikliwie, jak winia, ktra umyka przed rzenickim noem.
Ostatni skurcz mwi Hamish.
Jego wiedza robi piorunujce wraenie na pani Lynch. Jako najstarszy syn przeywa podobn sytuacj
ju piciokrotnie i niewane, czy zapamita wszystkie, czy te nie zdecydowanie dowiedzia si, jak to
wyglda.
Dobra, w takim razie skoczmy gra, zanim ona si urodzi mwi Angus, wycierajc rkawem
ubrudzon demem twarz.
Wiem, e Angus chce udowodni w obecnoci wszystkich, e nie dam rady. Hamish mnie lubi i Angus
o tym wie, dlatego wykorzystuje moj osob, eby zrobi mu na zo, poniewa sam jest za saby, eby
z nim zadrze. Skrzywdzenie mnie Angus traktuje jak skrzywdzenie Hamisha i Hamish take odbiera to
w ten sposb. To dobrze dla mnie, ale fatalnie dla osoby, ktra le mnie traktuje: w zeszym tygodniu
Hamish wybi przedni zb chopakowi, ktry pomin mnie podczas wybierania druyny do gry w pik
non. I nie miao znaczenia, e ja wcale nie chciaem gra.
Wstaj i zajmuj swoje miejsce. Koncentruj si tak bardzo, e serce wali mi jak mot, a donie robi
si lepkie od potu. Za wszelk cen chc zdoby t przezroczyst kulk.
Poona wrzeszczy, e widzi gwk dziecka. Dwik, ktry wydaje z siebie mamusia, przyprawia
o dreszcze. Zupenie jak zarzynana winia.
Grzeczna dziewczynka, grzeczna dziewczynka powtarza pani Lynch, gryzc paznokie i koyszc
si w przd i w ty na schodku, zupenie jakby mama moga j usysze. Ju prawie po wszystkim,
kochanie. Ju koniec, koniec.
Rzucam swoj kulk. Trafia w kulk Duncana, dokadnie tak jak sobie zaplanowaem, i skrca
w stron kulki Angusa. Cholera, chc dosta ten marmurek.
Dziewczynka! woa poona.
Hamish zrywa si z miejsca i ju ma zamachn si pici, kiedy si powstrzymuje.
Moja kulka poda w stron marmurka Angusa. Mija go, ale nikt nie patrzy, nikt nie widzi, co si
wydarzyo. Wszyscy stoj jak wronici w ziemi, nawet pani Lynch przestaa mle ozorem. Czekamy.
Wszyscy czekamy, a dziecko zacznie paka.
Hamish zakrywa gow rkoma. Sprawdzam jeszcze raz. Nikt na mnie nie patrzy, ani na moj kulk,
ktra gadko mina marmurek Angusa, nawet go nie dotykajc.
Posuwam si maleki krok w prawo. Nadal nikt nie patrzy. Wysuwam nog i lekko popycham moj
kulk, eby dotkna przezroczystej kulki Angusa. Serce wali mi jak oszalae, sam nie wierz w to, co
robi, ale jeli mi si uda, zdobd t cudown kulk. Bdzie moja.

Nagle rozlega si zawodzenie, ale to nie jest gos niemowlcia. To nasza mama.
Hamish pdem wbiega do domu. Za nim biegnie Duncan. Tommy apie umorusanego w bocie
Bobbyego i idzie w ich lady. Angus spoglda na ziemi i widzi swoj kulk i moj, ktra jej dotyka.
Jego twarz jest miertelnie powana.
W porzdku, chopie. Wygrae.
Biegnie za chopcami do domu.
Podnosz zielonkawy korkocig i ogldam go z bliska, szczliwy, e wreszcie trzymam t kulk
w doni i e teraz jest czci mojego zbioru. To prawdziwa rzadko. Ale moje szczcie nie trwa
dugo, bo adrenalina szybko opada i nastrj pryska.
Nie ma nowo narodzonej dziewczynki. W ogle nie ma adnego dziecka. A ja jestem krtaczem.

4
Regulamin basenu
Nie wolno skaka!
Sabrina, dobrze si czujesz? pyta mnie Eric zza swojego biurka.
Tak odpowiadam, starajc si zachowa spokj, cho czuj si cakiem inaczej. Wanie rbnam
swoim kubkiem do kawy o betonow cian, poniewa omina mnie akcja ratowania niedoszego
topielca. Mylaam, e z tego bdzie wicej kawakw
Obydwoje spogldamy na stojcy na biurku kubek. Odpado ucho i krawd nieco si wyszczerbia,
ale to wszystko.
Moja mama kiedy cisna dzbankiem do herbaty w sufit i pamitam, e rozbi si w drobny mak.
Eric z uwag przypatruje si kubkowi.
Moe chodzi o to, w jaki sposb uderzy w cian. O kt uderzenia albo co w tym stylu.
Przez chwil zastanawiamy si w milczeniu.
Wydaje mi si, e powinna i do domu mwi nagle Eric. We dzi wolny dzie. Obejrzyj
zamienie Soca, o ktrym wszyscy tyle gadaj. I wr w poniedziaek.
W porzdku.
Mj dom to segment z trzema sypialniami na samym kocu rzdu domw, gdzie mieszkam razem
z mem, Aidanem, i naszymi trzema chopcami. Aidan pracuje w Eircom jako serwisant, chocia nie
pamitam, eby kiedykolwiek co poprawia przy domowym telefonie czy internecie. Jestemy
maestwem od siedmiu lat. Poznalimy si na Ibizie, gdzie w pewnym nocnym barze przypadkiem
stanlimy razem do zawodw, ktre polegay na tym, kto szybciej zlie bit mietan z torsu nieznajomej
osoby. On by tym torsem, a ja lizaam. Wygralimy w cuglach. Nie mylcie nawet przez chwil, e
odegranie takiej roli kosztowao mnie duo wysiku. Miaam dziewitnacie lat, czternacie osb brao
udzia w zabawie, i przygldao si nam mnstwo ludzi. Dostalimy wtedy darmow butelk tequili,
ktr wsplnie oprnilimy na play, uprawiajc seks. Gdybym odmwia, wypadabym z roli. Aidan
by wtedy dla mnie kim obcym, ale teraz jest zupenie kim innym; zmieni si nie do poznania, kiedy
porwnuj go z tamtym zarozumiaym nastolatkiem z przekutym uchem i wygolon brwi. Przypuszczam,
e oboje si zmienilimy. Teraz Aidan nie lubi chodzi na pla. Mwi, e piasek dostaje si wszdzie.
A ja staram si trzyma z daleka od produktw mlecznych.
Rzadko bywam w domu sama; prawd powiedziawszy, nawet nie umiem sobie przypomnie, kiedy
zdarzyo si tak po raz ostatni, eby dzieciaki nie pltay mi si pod nogami, proszc o co rednio co
dwie sekundy. Nawet nie wiem, co mam ze sob zrobi w podobnej sytuacji, wic po prostu siedz
w pustej, cichej kuchni i patrz przed siebie. Dochodzi dziesita rano, dzie ledwie si rozpocz. Parz
sobie filiank herbaty, tylko po to, eby czym si zaj, ale jej nie pij. We waciwym momencie
zatrzymuj si, eby nie schowa torebek herbaty do lodwki. Przez cay czas robi takie rzeczy.
Spogldam na stos prania i prasowania, ale pozostawiam je nietknite. Dochodz do wniosku, e wanie
wstrzymaam oddech, wic wypuszczam powietrze.
S rzeczy, ktre musz robi przez cay czas. Rzeczy, na ktre nigdy nie mam chwili podczas caego
starannie rozplanowanego dnia. Teraz mam troch czasu calutki dzie ale zupenie nie wiem, od czego

zacz.
Dzwoni komrka, uwalniajc mnie od podjcia decyzji. To ze szpitala, w ktrym przebywa mj
ojciec.
Halo? mwi, czujc ucisk w piersi.
Cze, Sabrina, tu Lea.
Lea, ulubiona pielgniarka taty.
Wanie dostalimy przesyk. Pi pudeek dla Fergusa. Zamawiaa je?
Nie. Marszcz brwi.
No c, jeszcze ich mu nie pokazaam, na razie s w recepcji. Najpierw chciaam pogada z tob,
tak na wszelki wypadek, no wiesz, moe tam jest co, co go zaniepokoi albo wprawi w zakopotanie.
Tak, masz racj, wielkie dziki. Nie martw si. Zaraz przyjad, akurat jestem wolna.
I wanie tak dzieje si za kadym razem. Ilekro uda mi si wykroi chwil dla siebie, z dala od
pracy i dzieci, wanie tata jest t osob, ktra natychmiast j wypenia. P godziny pniej przyjedam
do szpitala i w kcie recepcji widz pudeka, starannie ustawione jedno na drugim. Na ich widok
natychmiast orientuj si, skd pochodz, i ogarnia mnie wcieko. To s rzeczy taty, ktre spakowaam
po tym, jak jego mieszkanie zostao sprzedane. Mama wzia je na przechowanie, ale najwidoczniej
dosza do wniosku, e ju nie chce duej tego robi. Nie rozumiem tylko, dlaczego przysaa je tutaj,
a nie do mnie.
W zeszym roku tata przeszed powany udar, ktry doprowadzi do umieszczenia go w domu
dugoterminowej opieki, gdzie otrzyma fachow pomoc, jakiej nie zapewniabym mu, wychowujc trjk
maych dzieci Charlie mia wwczas siedem lat, Fergus pi, Alfie trzy i normalnie pracujc. Mama
z pewnoci take nie podjaby si tego zadania, zwaszcza e rozwioda si z tat, gdy miaam
pitnacie lat i od tej pory mieszkali osobno Ich wzajemne stosunki troch si poprawiy, bo mama
wpadaa co dwa tygodnie do ojca w odwiedziny i chyba to polubia.
S tacy, co uwaaj, e stres nie jest przyczyn udaru, ale udar zdarzy si akurat wtedy, kiedy tata
przeywa najbardziej stresujcy okres w yciu, zmagajc si ze skutkami kryzysu finansowego. Pracowa
dla pewnej akcyjnej spki kapitaowej i stara si pozyska nowych klientw oraz cign z powrotem
starych; jednoczenie wiedzia, e jego ycie rozpada si na kawaki i czu ciar odpowiedzialnoci,
a wszystko to bez adnego wsparcia. W kocu znalaz now prac, w salonie sprzeday samochodw,
i prbowa ruszy naprzd, ale mia za wysokie cinienie, mocno przybra na wadze, pali jak smok, nie
uprawia adnego sportu i za duo pi. Nie jestem lekarzem, ale wiem, e wszystkie te rzeczy robi
dlatego, e by zestresowany, no a potem zdarzy si ten udar.
Trudno go zrozumie, gdy mwi, porusza si wycznie na wzku inwalidzkim, cho pracuje nad tym,
by znowu chodzi. Bardzo zeszczupla i wydaje si cakiem innym czowiekiem ni w ostatnich latach.
Udar spowodowa pewne problemy z pamici, co mam doprowadza do wciekoci. Tata najwyraniej
zapomnia o wszystkich krzywdach, jakie jej wyrzdzi. Wymaza z pamici wszystkie dawne problemy
i spory oraz to, e si le prowadzi. Wychodzi z tego pachncy jak ra.
On chce y, jakby nic wielkiego si nie wydarzyo, jakby nie musia czu si winny ani za nic
przeprasza bez przerwy utyskuje mama.
Najwyraniej zaplanowaa sobie, e tata powinien czu si le przez reszt ycia, a tu nagle przyszed
udar i pokrzyowa jej szyki. Przyszed i uszkodzi ojcu pami. Ale chocia mama narzeka na tego

Fergusa sprzed udaru, odwiedza go regularnie i rozmawiaj jak para, ktr kiedy przecie byli:
o nowociach, ogrodzie, porach roku, zmianach pogody. To cakiem przyjemna pogawdka. Myl, e
mam najbardziej wkurza fakt, e teraz naprawd go lubi. Tego sodkiego, uwanego, delikatnego
i cierpliwego faceta, ktrego z chci by polubia.
To, co przydarzyo si tacie, byo trudnym dowiadczeniem, ale przecie go nie stracilimy. Wci
yje i stracilimy tylko cz jego osobowoci t odleg, nieobecn, czasem uszczypliw, ktr trudno
byo kocha. T, ktra odpychaa od niego ludzi. T, ktra chciaa pozostawa w osamotnieniu, ale mie
nas na wycignicie rki, tak na wszelki wypadek, bo czasem bylimy mu potrzebni. On zreszt te chyba
jest zadowolony z tego, jaki jest teraz. Ma dobre ukady z pielgniarkami, zdoby nowych przyjaci, a ja
spdzam z nim wicej czasu ni kiedykolwiek wczeniej, gdy odwiedzam go w niedziele z Aidanem
i chopcami.
Nigdy nie wiem, czego dokadnie tata nie pamita; czasem porusz jaki temat i widz, jak zbyt ju
znajoma mga zakrywa jego oczy i jak na prno stara si pogodzi to, co wanie powiedziaam, ze
zbiorem wasnych wspomnie i dowiadcze tylko po to, eby zaraz przekona si, e zbir jest pusty,
jakby nasze wspomnienia zupenie do siebie nie pasoway. Rozumiem, dlaczego siostra Lea nie
przyniosa tych skrzyneczek bezporednio do pokoju taty; tyle rzeczy, ktrych mg nie pamita,
z pewnoci by go zasmucio. Oczywicie s sposoby, eby sobie z tym radzi; staram si delikatnie
usun takie sprawy na bok, szybko przeskakiwa na inny temat albo udawa, e sama le zapamitaam
jakie szczegy. Robi tak nie po to, eby oszczdzi mu zmartwienia na og obywa si bez
dramatw, jakby o tym nie pamita ale po to, eby siebie nie martwi.
Pudeek byo wicej, ni pamitaam; zbyt niecierpliwa, eby czeka, a dojad do domu, zatrzymuj
si w korytarzu, kluczem przekuwam tam na wierzchu pierwszego pudeka i rozchylam brzegi kartonu.
Zagldam do rodka, ciekawa, co zobacz. Spodziewam si albumw ze zdjciami albo zaprosze
lubnych czego sentymentalnego, co oderwane od piknych wspomnie od razu prowokuje mam do
wyliczania wszystkiego, czego pozbawi j jej wasny m. Do wyliczania marze, ktre rozpady si
w proch, i niedotrzymanych obietnic.
Zamiast zdj znajduj skoroszyt, a w nim kartki pokryte odrcznym pismem; bez trudu rozpoznaj
pene zawijasw, pokrcone litery, krelone przez mojego ojca, co od razu przypomina mi szkolne
usprawiedliwienia nieobecnoci z powodu choroby oraz zaproszenia na urodziny. Na grze pierwszej
strony widnieje napis Spis marmurkw. Pod teczk znajduj si puszki, worki i mniejsze pudeka,
niektre owinite foli bbelkow, inne zwykym papierem.
Uchylam pokrywki. W kadej puszce albo pudeku widz kolorowe, podobne do landrynek kulki ze
lnicego szka. Spogldam na nie cakowicie zszokowana i zdziwiona. Nie miaam pojcia, e mj tata
lubi marmurki. Gdyby nie jego pismo na teczce, pomylaabym, e to jaka pomyka. Czuj si tak,
jakbym przypadkiem otworzya pudeko z cudzym yciem.
Otwieram skoroszyt i czytam spis, ktry wcale nie jest tak sentymentalny, jak mi si na pocztku
wydawao. Jest prawie naukowy.
Woreczki niektre z aksamitu, inne z siateczki oraz cynowe pudeeczka s oznaczone kolorami
i karteczkami samoprzylepnymi z numerami, eby unikn pomieszania, i pasuj do kolorw w spisie.
Pierwszy na licie jest may aksamitny woreczek z czterema marmurkami. W spisie oznaczony jest
jako Krwawniczki, a obok znajduje si napis Sprzymierzecy i Brat Noel Doyle. Po otwarciu woreczka
na pierwszy rzut oka przekonuj si, e te kulki s mniejsze ni inne i maj rozmaite czerwone zakrtasy,
ale tata postara si opisa je dokadniej.

Rzadko spotykane agatowe krwawniczki maj przezroczyste, czerwonawe zawirowania, ozdobione na

brzegach pprzezroczystym brzem, zatopione w mtnym, biaawym tle.
Oto szecian, a w nim jeszcze wicej krwawniczkw, z napisem 1935 rok, oznaczonych logo Peltier
Glass Company. S stosownie oznaczone kolorem czerwonym i w wykazie poczone z tymi
z aksamitnego woreczka. Wyjmuj kilka marmurkw i tocz je na otwartej doni, rozkoszujc si ich
delikatnym brzkiem, ilekro si spotykaj, podczas gdy moje myli dziko galopuj. Woreczki, puszki,
pudeka Wszystkie skrywaj najpikniejsze kolory, spiralki i korkocigi, ktre poyskuj, ilekro
zapi promie wiata. Podnosz kilka sztuk i wycigam w kierunku okna, eby dokadnie obejrze kady
szczeg, zamknite wewntrz pcherzyki powietrza, zaamania wiata. Czuj, jak ogarnia mnie zachwyt
nad zawioci czego tak maego. Szybko przerzucam kilka stron.
latticinio korkocig, podzielony korkocig, peny korkocig, wstkowy korkocig, korkocig
paszcz Jzefa, opaska/bezrdzeniowy korkocig, korkocig mita pieprzowa, clambroth,
nieprzezroczysty szlaczek, indyjski lutz, lutz uska cebulowa, lutz wstka
Niezliczone mnstwo marmurkw, kady z nich kompletnie mi nieznany Co bardziej zdumiewajce,
na innych kartkach swojego rcznie pisanego dokumentu ojciec umieci tabel z wycen kadego
marmurka w zalenoci od tego, jak wypada w kategoriach: wielko, nieuywany, lekko uywany,
dobry, kolekcjonerski. Zdaje si, e jego skromne pudeko krwawniczkw byo warte jakie sto
pidziesit, dwiecie pidziesit dolarw.
Wszystkie ceny zapisano w dolarach amerykaskich. Niektre s warte pidziesit albo sto dolarw,
podczas gdy dwucalowy wstkowy lutz zosta wyceniony na cztery i p tysica dolarw, jeli by
w stanie nieuywanym, dwa tysice dwiecie pidziesit w stanie lekko uywanym, tysic dwiecie
pidziesit w stanie dobrym oraz siedemset pidziesit dolarw w stanie kolekcjonerskim. Nie
wiem prawie nic na ten temat wedug mnie wszystkie wygldaj nieskazitelnie, bez jakichkolwiek
pkni albo odpryskw ale s ich jeszcze cae setki i wiele, wiele stron spisu. Zdaje si, e tata
zgromadzi kulki, ktre warte s grube tysice dolarw.
Zatrzymuj si i myl. Dookoa mnie peno jest dwikw i zapachw charakterystycznych dla domu
opieki i to sprowadza mnie z rwnolegego wiata marmurkw z powrotem do rzeczywistoci.
Niepokoiam si, czy tata bdzie w stanie zapaci za pobyt w szpitalu, ale jeli jego szacunki s trafne,
ma tutaj prawdziwe zabezpieczenie na staro. Zawsze martwi si o takie niespodziewane wydatki. Nie
ma sposobu, ebymy wczeniej wiedzieli, kiedy bdzie potrzebowa nastpnej operacji, nowego
lekarstwa lub fizjoterapii. To wci si zmienia, koszty rosn niebotycznie, a przychd ze sprzeday
apartamentu mocno skurczy si po spaceniu hipoteki i licznych dugw. adne z nas nie miao pojcia,
e tata znajdowa si w tak powanych tarapatach finansowych.
Jego pismo jest nieskazitelne, ozdobnie kwieciste; nie zrobi nawet jednego bdu, a jeli nawet, to
pewnie zaczyna stron od pocztku. Bez wtpienia pisa z mioci taka praca wymagaa wielkiego
zaangaowania, mnstwa czasu, poszukiwa i wiedzy. Ju wiem: to zostao napisane przez eksperta.
Zostao napisane przez innego czowieka nie tego, ktry teraz z trudem bierze do rki dugopis ale
take nie pasowao do taty, ktrego znaam. Wydawao mi si, e interesuj go jedynie ogldanie meczw
i rozmowy o pice nonej. Chc powici troch czasu i dokadnie przejrze w domu zawarto pudeek,
wic pakuj wszystko z powrotem. Gerry, portier, pomaga mi zanie je do samochodu. Jednak zanim
zatrzasn baganik, zastanawiam si i wyjmuj may woreczek z czerwonymi marmurkami.
Tata siedzi na wietlicy; pije herbat i oglda owcw okazji. Codziennie ledzi kolejne odcinki show
o ludziach, ktrzy wyszukuj jakie przedmioty na jarmarkach, a nastpnie usiuj wystawi je na

licytacj i sprzeda jak najdroej. Moe wczeniej istniay jakie wskazwki, sugerujce t jego ukryt
namitno, a ja je przeoczyam? Myl o spisie, czy przypadkiem nie powinnam po niego wrci.
Obserwuj tat, gdy z przejciem ledzi licytacj starych rzeczy, i zastanawiam si, czy pamita
dokadnie, co znajduje si w tych pudekach. Dostrzega mnie, zanim zdyam przemyle dokadniej
spraw, i na jego twarzy wykwita umiech. Id do niego. Tata jest szczliwy, kiedy przychodz do niego
gocie i bynajmniej nie dlatego, e doskwiera mu samotno. To amie mi serce. Wczeniej ludzie
czsto budzili w nim irytacj, no chyba e chcia ich namwi, eby co od niego kupili, a teraz moe po
prostu cieszy si ich towarzystwem.
Dzie dobry.
Ach, czemu zawdziczam t przyjemno? pyta. Nie pracujesz dzisiaj?
Eric wczenie mnie wypuci wyjaniam dyplomatycznie. Zadzwonia Lea. Powiedziaa, e
sytuacja jest krytyczna, e buntujesz pensjonariuszy i starasz si zorganizowa ucieczk.
Tata wybucha miechem, ale potem opuszcza wzrok na moje rce i natychmiast milknie. Trzymam
w nich woreczek z czerwonymi marmurkami. Co pojawia si na twarzy taty, jaki wyraz, ktrego nigdy
wczeniej nie widziaam, ale rwnie szybko znika. Tata znw spoglda na mnie z umiechem.
Co tam masz?
Otwieram do, ukazujc czerwonawe marmurki w siateczkowym woreczku.
Spoglda na nie bez sowa. Chciaabym, eby co powiedzia, ale on milczy, jedynie od czasu do
czasu mruga.
Tato?
Cisza.
Tato?
Delikatnie kad mu rk na ramieniu.
Tak. Spoglda na mnie zaniepokojony.
Zdejmuj sznurek i wyrzucam kulki na otwart do. Przy kadym moim ruchu dotykaj si lekko,
wydajc delikatny brzk.
Chcesz je potrzyma?
Znw wpatruje si w nie z napiciem, jakby prbowa sobie przypomnie, do czego su. Pragn
wiedzie, o czym myli. O zbyt wielu rzeczach? O wszystkim? Niczym? Znam to uczucie. Przygldam mu
si w poszukiwaniu jakiego przebysku, ale niczego nie dostrzegam. Widz tylko zo i irytacj, by
moe dlatego, e nie moe przypomnie sobie czego, co chciaby pamita. Szybko chowam marmurki
do kieszeni i zmieniam temat, starajc si ukry rozczarowanie.
I nagle to zobaczyam. Jak bysk pomienia. Jak municie pira. Jak lnienie morskich fal, uderzonych
blaskiem soca. Co pojawio si i zniko, ale jednak byo. Odkd zobaczy marmurki, sta si innym
czowiekiem, a na jego twarzy pojawi si wyraz, ktrego nigdy przedtem nie widziaam.

5
Grajc w kulki
Zrywanie liwek
Siedz w domu, zwolnili mnie ze szkoy, bo mam gorczk. To pierwszy i jedyny dzie nauki, jaki
dotd opuciem. Nienawidz szkoy. Przez cay rok marzyem o tym, eby zdarzy si taki dzie. Kady,
z wyjtkiem dzisiejszego. Wczoraj by pogrzeb no c, moe nie taki cakiem uroczysty, z ksidzem
i w ogle, ale kumpel Mattiego jest grabarzem i to on wpad na pomys, gdzie pochowamy nasz nowo
narodzon siostr. W tej samej trumnie co pewn staruszk, ktra wanie zmara w szpitalu. Kiedy
przyszlimy na cmentarz, rodzina starszej pani wanie koczya ceremoni, wic musielimy troch
zaczeka. Mama bya zadowolona, e jej creczka zostanie pochowana ze star kobiet, a nie starym
mczyzn, albo w ogle mczyzn. Starsza pani sama bya matk i babk. Mama porozmawiaa z jedn
z jej crek, ktra zapewnia, e jej mama dobrze zaopiekuje si malestwem. Wujek Joseph i ciocia
Sheila odmwili pacierz podczas naszej ceremonii. Mattie nie odmawia, bo podejrzewam, e nie zna
adnej modlitwy, a mama bya tak zrozpaczona, e nie moga mwi.
Wczeniej ksidz wprosi si do nas do domu i usiowa przemwi mamie do rozsdku, eby nie
robia z siebie przedstawienia i zrezygnowaa z pjcia na cmentarz. Mamusia urzdzia sobie z nim
sparing na wrzaski. Skoczyo si na tym, e Mattie wyrwa ksidzu butelk brandy i poradzi, eby czym
prdzej spieprza. Hamish pomaga Mattiemu i by to chyba jedyny raz, gdy obaj znaleli si po tej samej
stronie barykady. Widziaem, w jaki sposb ludzie patrzyli, gdy mama sza ulic w stron cmentarza,
spowita w czer. Jak na jak wariatk, jakby nasza nowo narodzona siostrzyczka w ogle nigdy nie bya
prawdziwym dzieckiem, a wszystko tylko dlatego, e mama przestaa oddycha, kiedy siostra si rodzia.
Poona, cho nie powinna bya tego robi, pozwolia mamusi potrzyma dzidziusia. Tulia ma przez
ca godzin, ale gdy wreszcie poona troch si zdenerwowaa i prbowaa wzi od niej malestwo,
do akcji wkroczy Hamish. Mattiego nie byo, wic musia przej jego obowizki. Ostronie wyj
dziecko z ramion mamy i znis po schodach na d. Pocaowa i odda poonej, a ona zabraa je na
zawsze.
Ona bya ywa w moim brzuchu usyszaem, jak mwi mama do ksidza, cho nie sdz, eby mu
si to spodobao. Mia tak min, jakby sama myl o czym, co yo w jej rodku, bya dla niego
odraajca. Tak czy owak, mama zrobia wszystko po swojemu, odprawiajc na cmentarzu wasn
ceremoni, cho byo zimno, szaro i przez cay czas pada deszcz. Buty mi nasiky wod, skarpetki
i stopy przemoky i zupenie zdrtwiay. Kichaem przez cay dzie, ostatniej nocy nie mogem oddycha
przez nos i reszta chopakw walia mnie, ebym przesta chrapa. Ca noc robio mi si na przemian
gorco i zimno, wstrzsay mn dreszcze, a za chwil pociem si jak szczur; pocc si, czuem fal
zimna, a przypyw gorca, kiedy byem zzibnity. W dodatku mczyy mnie zwariowane sny: tata
walczy z Mattiem, ojciec Murphy wrzeszcza co o martwych niemowltach i bi mnie, moi bracia kradli
mi marmurki, a ubrana na czarno mama wya z rozpaczy. I tylko to ostatnie okazao si prawd.
Chocia czuj si, jakby kto skr pali mi ywym ogniem i wszystko wok wirowao, nie woam
mamy. Zostaj w ku, rzucajc si i wiercc, czasami popakujc, poniewa jestem strasznie
zdezorientowany i wszystko mnie boli. Nastpnego ranka mamusia daje mi na niadanie gotowane jajko
i kadzie na gowie zmoczony rcznik. Siada obok mnie, ubrana na czarno, wci z wystajcym brzuchem,
ktry nadal wyglda tak, jakby nosia w nim dziecko. Bez sowa wpatruje si w przestrze. Troch to

przypomina czas po mierci taty, cho jednak nieco si rni. Wtedy bya na niego wcieka, teraz jest po
prostu smutna.
Zwykle mama cigle jest w ruchu. Zawsze sprzta, pierze pieluchy Bobbyego, zamiata, trzepie
przecierada i koce, gotuje, przyrzdza jedzenie Nigdy si nie zatrzymuje, krci si po domu, a my
zwykle siedzimy na pododze, wic odsuwa nas na bok nog, zupenie jakby biega po ce, a my
bylibymy wysok traw. Od czasu do czasu przystaje, eby z jkiem wyprostowa plecy, ale zaraz
wraca do zaj. Dzi jednak w domu panuje cisza, a ja nie jestem do niej przyzwyczajony. Zwykle
wszyscy wrzeszczymy, bijemy si, miejemy, gadamy; nawet w nocy ktre dziecko pacze i mama
cichutko piewa mu koysank, albo Mattie wpada po ciemku na jakie sprzty, kiedy wraca do domu
pijany, i klnie. Nagle sysz dwiki, ktrych nigdy dotd nie syszaem, jak skrzypienie i dudnienie rur,
ale w ogle nie sysz mamy. To mnie niepokoi.
Wychodz z ka. Nogi trzs si pode mn i ogarnia mnie sabo, jakbym szed na nich po raz
pierwszy; mocno opieram si o porcz, zsuwajc si po schodach, a kady schodek trzeszczy pod moimi
nagimi stopami. Wchodz do salonu poczonego z kuchni malekim pomieszczeniem przyklejonym
z tyu domu, jakby kto zapomnia i dobudowa j pniej. Pusto. Tam jej nie ma. Tak samo nie ma jej
w kuchni ani w ogrodzie, ani w salonie. Ju mam wyj, kiedy ktem oka j dostrzegam, siedzi bez ruchu
w kcie pokoju w fotelu, w ktrym zwykle siada tylko Mattie. O mao jej nie przeoczyem. Nadal patrzy
przed siebie, a jej oczy s czerwone, jakby od wczoraj nawet na chwil nie przestaa paka. Nie
pamitam, eby kiedykolwiek bya tak milczca. Nie pamitam, ebymy kiedykolwiek byli we dwoje,
tylko ja i ona. Nigdy nie miaem mamy jedynie dla siebie. Myl o tym wprawia mnie w zakopotanie: co
mam jej powiedzie, kiedy w pobliu nie ma nikogo, kto mgby mnie usysze, zobaczy, przedrzenia,
pogania lub da mi kuksaca? Co powiem, kiedy nie potrzebuj jej, eby wyprowadzi kogo
z rwnowagi, obgada albo sprawdzi na podstawie jej reakcji, czy to, co mwi, jest suszne, czy nie?
Ju wychodz z pokoju, kiedy nagle wpada mi do gowy co, o co chciabym zapyta; o co mgbym
zapyta wycznie wtedy, kiedy bdziemy tylko ja i ona.
Cze mwi.
Spoglda na mnie z zaskoczeniem, jakbym j przestraszy, a potem si umiecha.
Cze, kochanie. Jak tam twoja gowa? Chcesz wody?
Nie, dziki.
Mama umiecha si.
Chciabym o co zapyta. Jeeli nie masz nic przeciwko temu.
Przywouje mnie skinieniem doni, a ja podchodz bliej i staj tu przed ni, nerwowo przebierajc
palcami.
O co chodzi? pyta agodnie.
Jak mylisz, czy ona Czy ona jest z tatusiem?
Wydaje si, e chyba j zaskoczyem. Jej oczy napeniaj si zami i przez chwil walczy, eby
wydoby z siebie gos. Gdyby byli tu inni, nigdy nie zadabym takiego gupiego pytania, przechodzi mi
przez myl. Przyszedem i przysporzyem jej zmartwienia, a Mattie prosi, eby tego nie robi.
Powinienem czym prdzej si std wynosi, zanim mama zacznie zawodzi albo co gorsza bezgonie
paka.
Wiem, e on nie jest jej tatusiem, ale kocha ci, a ty jeste jej mamusi. I kocha dzieci. Niewiele

mam wspomnie o nim, ale akurat to pamitam. Pamitam, e mia zielone oczy i zawsze si z nami
bawi. ciga si. Urzdza zapasy. Pamitam, jak si mia. By chudy, ale mia potne donie.
Niektrzy tatusiowie nigdy nie bawi si z dziemi, wic std wiem, e tata nas lubi. I wiem, e ona jest
w niebie i e on si ni zajmuje, i dlatego uwaam, e nie musisz si o ni martwi.
Och, Fergus, kochanie. Mama otworzya ramiona, a zy pocieky jej po policzkach. Chod do
mnie, skarbie.
Wpadam w jej objcia, a ona tuli mnie tak mocno, e prawie nie mog oddycha, ale boj si o tym
powiedzie. Koysze mnie przez chwil.
Mj chopczyk, mj chopczyk powtarza, a ja zaczynam myle, e moe jednak powiedziaem to,
co naleao.
Czy mog zapyta ci jeszcze o co? mwi, kiedy wreszcie mnie odsuwa.
Bez sowa kiwa gow.
Dlaczego daa jej na imi Victoria?
Twarz mamy znw marszczy si z blu, ale tym razem udaje si jej opanowa, a nawet umiechn.
Nikomu nie powiedziaam dlaczego.
Ojej, przepraszam
Nie szkodzi, pieszczoszku. Po prostu nikt nie zapyta. Chod bliej, to ci powiem szepcze.
I cho jestem ju za duy, wlizguj si jej na kolana. Troch opieram si o podokietnik fotela, troch
o ni.
Z ni czuam si inaczej ni zwykle. Jakbym miaa inny brzuch. Nawet mwiam o tym Mattiemu.
Mwiam, e czuj, jakbym miaa w brzuchu liwk. A on na to: W takim razie damy jej na imi
liwka.
liwka. Chichocz.
Mama kiwa gow i znowu ociera zy.
Dziki temu przypomniaam sobie o domu mojej babci. Mielimy zwyczaj j odwiedza ja, Sheila
i Paddy. W jej ogrodzie rosy jabonie, gruszki, czarne porzeczki I rosy take dwie liwy. Kochaam te
liwy, poniewa babcia o niczym innym nie mwia, i jak sdz, o niczym innym nie mylaa nie
pozwoliaby, eby te drzewa j przytoczyy.
Zamiaa si cicho, i ja take si zamiaem, cho za grosz nie rozumiaem artu.
Pewnie uwaaa, e to egzotyczne drzewa, e dziki tym dorodnym liwom ona take staje si
odrobin egzotyczna, cho tak naprawd bya zwyczajna, cakiem zwyczajna, tak jak kady z nas. Robia
babeczki ze liwkami, a ja uwielbiaam piec je razem z ni. Co roku bylimy u niej na moje urodziny,
wic co roku urodzinowym tortem by placek ze liwkami.
Mmm Oblizuj wargi. Nigdy nie jadem placka ze liwkami.
Nie przyznaa ze zdziwieniem. Rzeczywicie, nigdy go dla was nie upiekam. To byy takie due
liwki, ale nie mona byo nigdy liczy na owoce, poniewa w zimie gile wyjaday zawizki pczkw.
Czyciy w ten sposb ga po gazi, a biedna babcia dostawaa szau. Biegaa po ogrodzie, odganiajc
je cierk kuchenn. Czasami kazaa nam sta przez cay dzie pod drzewem, ebymy odstraszali ptaki.
I ja, Sheila i Paddy sterczelimy tam jak strachy na wrble.
miej si, gdy pomyl, jak to musiao wyglda.

 Zwracaa na te liwy opalowe wiksz uwag, poniewa smakoway lepiej i byy dwa razy wiksze
ni owoce z innych liw, ale te przez nie mocno si denerwowaa, bo nie owocoway co roku. Ja
lubiam liwki z innego drzewa, z drzewa odmiany victoria. Byy mniejsze, ale zawsze si udaway i gile
trzymay si od nich z daleka. Wedug mnie to te owoce byy najsodsze Nagle jej oywienie zniko
i znw odwrcia wzrok. No c, teraz ju wiesz.
Znam tak jedn gr w marmurki, ktra nazywa si Zrywanie liwek mwi.
Tak? pyta mama. Czy mi si zdaje, czy w kadej wolnej chwili grasz w marmurki?
Szturcha mnie palcem w bok, ja za wykrcam si, bo to askocze.
Chcesz w to zagra, mamo?
Czemu nie odpowiada, sama zdumiona wasn odpowiedzi.
Jestem w takim szoku, e biegn po schodach szybciej ni kiedykolwiek, eby przynie kulki. Kiedy
wracam, mama wci siedzi w fotelu, jakby nia na jawie. Ustawiam gr, jednoczenie wyjaniajc
zasady.
Nie mog rysowa na pododze, wic sznurwk oznaczam i ustawiam rzd marmurkw, zostawiajc
midzy nimi przerw szerokoci dwch kulek. Z drugiej strony pokoju kad skakank, eby wyznaczy
w ten sposb drug lini. Chodzi o to, eby stan za lini i kolejno strzela w stron rzdu marmurkw.
Widzisz, to wanie s liwki wyjaniam, wskazujc rzd kulek. Jednoczenie czuj, jak ronie we
mnie podekscytowanie, e absorbuj ca uwag mamy, e ona jest teraz tylko dla mnie, sucha, jak
opowiadam jej o marmurkach, i przypuszczalnie naprawd zamierza ze mn zagra, e nikt inny nie moe
mi skra tej chwili. Cay bl i dyskomfort zwizane z gorczk znikny bez ladu i chyba jej cierpienie
rwnie, przynajmniej tak miaem nadziej.
Teraz musisz strzeli swoj kulk w rzd liwek i jeli ktr wybijesz z szeregu, jest twoja.
Znowu si mieje.
Fergus, to przecie strasznie gupie mwi.
Ale gra chyba jej si podoba. Patrzy wilkiem, jeli nie trafi, i cieszy si, gdy wygrywa. Nigdy nie
widziaem, eby mama graa w co w taki sposb ani eby wymachiwaa pici w powietrzu na znak
zwycistwa, jeli akurat rzut si uda. To najpikniejsze chwile, jakie spdzam z ni w caym swoim
yciu. Gramy, dopki wszystkie liwki nie zostan zebrane, i przynajmniej raz mam nadziej, e nie trafi,
poniewa nie chc, eby gra dobiega koca. Kiedy wreszcie syszymy gosy pod drzwiami, wrzaski
i wyzwiska, ktrymi obrzucaj si wracajcy ze szkoy moi bracia, w popochu zbieram marmurki.
Zmykaj do ka, szybko. Mama czochra moje wosy i wraca do kuchni.
Nie opowiadam nikomu, o czym rozmawiaem z mam, i nie chwal si, e graa ze mn w kulki.
Chc, eby zostao to midzy mn a ni.
Tak samo nie mwiem nic w tym tygodniu, w ktrym mama przestaa ubiera si na czarno i upieka
nam na deser placek liwkowy. Jednej rzeczy nauczyem si, noszc marmurki w kieszeni, na wypadek
gdyby ojciec Murphy znowu zamkn mnie w komrce, i podczas wyj z Hamishem, kiedy to udawaem
przed innymi dzieciakami, e nigdy dotd nie graem w kulki zachowywanie pewnych spraw
w tajemnicy sprawia, e czuj si mocny.

6
Regulamin basenu
Zakaz nurkowania
Jest pny ranek, a ja ju wracam do domu. Taszcz pudeka taty na rodek salonu i oddzielam dwa,
ktrych zawarto znam pudeka z sentymentalnymi i wanymi przedmiotami, jakie wszyscy lubimy
trzyma. Odsuwam je na bok, eby zrobi miejsce dla trzech cakiem dla mnie nowych. To tajemnicza
sprawa. Razem z mam pakowaymy wszystkie rzeczy z mieszkania taty, ale tych pudeek sobie nie
przypominam. Parz kolejn filiank herbaty i zaczynam oprnia to samo pudeko, ktre wczeniej
otworzyam, eby zacz w tym miejscu, w ktrym przerwaam. Osobliwie si czuj, majc czas
wycznie dla siebie. Starannie i bez popiechu wczytuj si w wykaz sporzdzony przez tat.
Latticino korkocig, podzielony korkocig, wstkowy korkocig, korkocig paszcz Jzefa
Wyjmuj je i ustawiam w rzdzie obok pudeek, przycupnita na pododze jak jeden z moich synw nad
swoimi samochodzikami. Przysuwam blisko twarz i ogldam z uwag wntrze kadego marmurka,
odkrywajc podobiestwa i rnice. Podziwiam barwy i szczegy; jedne s mleczne, drugie
przezroczyste, niektre mieni si wszystkimi kolorami tczy, inne za uchwyciy w swym wntrzu chwil
z ycia tornada. Kilka jest jednokolorowych. Mimo e zostay podzielone na grupy i opisane odmiennymi
nazwami, nie potrafi dostrzec, czym si rni, niezalenie od tego, jak bardzo si staram. Dosownie
kada wydaje mi si jedyna w swoim rodzaju i musz bardzo uwaa, eby ich nie pomiesza.
Opis kadej kulki wprawia w pomieszanie take mj umys, kiedy staram si rozpozna, ktry rdze
jest agrestowy, ktry karmelowy, a ktry kremowy; ktr mona okreli jako pik plaow
z korkocigiem w kolorze mity pieprzowej, a ktr jako korkocig z mik. Ale co do jednego nie mam
najmniejszych wtpliwoci: tata je zna, zna je wszystkie. Mikowe, ulowate, mtne, przezroczyste,
niektre tak zoone, jakby zawieray w sobie ca galaktyk, inne jednokolorowe i gadkie, bez
najmniejszych domieszek. Ciemne, jasne, niesamowite i hipnotyzujce Mia wszystkie.
Wtedy trafiam na pudeko, ktrego zawarto budzi we mnie miech. Tata, ktry nie znosi zwierzt,
ktry konsekwentnie nie zwaa na moje bagania, bym moga mie jakiegokolwiek pieszczocha,
zgromadzi ca kolekcj czego, co ja nazywam Siarczkami przezroczyste kulki z miniaturowymi
figurkami zwierzt, zupenie jakby mia wasn farm, zoon z malutkich marmurkw. Psy, koty,
wiewirki i ptaki. Jest tam nawet so. Do mnie najbardziej przemawia przezroczysty marmurek
z anioem w rodku. Trzymam go w doni i ogldam przez duszy czas, prostujc przy tym obolae od
zginania plecy; jednoczenie staram si poj, co odkryam, i kiedy w yciu taty pojawia si ta
namitno. Czy kiedy wychodziymy z mam z domu, patrzy, jak odjedamy, eby zaraz znikn wrd
swoich zwierztek z farmy? Opiekowa si nimi potajemnie w swoim wasnym wiecie? A moe
wszystko zdarzyo si jeszcze przed moim urodzeniem? Albo wtedy, kiedy on i mama si rozwiedli, bo
chcia wypeni nowym hobby dokuczliw samotno?
Widz mae, puste pudeko, cile rzecz biorc pudeko z asortymentu Akro Agate Company, ktre tata
wyceni zdumiewajco wysoko na czterysta do siedmiuset dolarw. Jest take szklana butelka
z marmurkiem w rodku, figurujca w spisie jako butelka Codda i wyceniona na dwa tysice sto dolarw.
Zdaje si, e nie zbiera wycznie marmurkw, lecz rwnie pudeka, w ktrych byy sprzedawane,
prawdopodobnie w nadziei, e w miar upywu lat uda mu si zdoby brakujce elementy ukadanki.

Czuj fal smutku na myl, e to ju nigdy si nie stanie, e te kulki leay w pudekach przez cay rok,
a on w ogle nie zapyta o nie, poniewa zapomnia, e istniej.
Ustawiam marmurki w rzdzie i patrz, jak si tocz, a mienice si w nich kolory zmieniaj si
niczym w kalejdoskopie. Kiedy pokrywaj kady cal mojego dywanu, siadam i prostuj plecy, a
krgosup trzeszczy. Nie bardzo wiem, co teraz naley zrobi, ale na pewno nie chc oddawa tych kulek.
Wygldaj tak piknie na mojej pododze, jak armia rnobarwnych cukierkw.
Bior do rki spis, bo jeszcze raz chc si przekona, czy potrafi sama je zidentyfikowa, grajc we
wasn ma gr w marmurki, a kiedy przekonuj si, e tak, dostrzegam, e nie wszystko, co jest
w spisie, znajduje si na dywanie.
Ponownie sprawdzam pudeko, ale okazuje si puste, jeli nie liczy kilku siateczkowych woreczkw
i ozdobnych pudeeczek, ktre dodano do kolekcji ze wzgldu na ich stan, mimo e nie suyy do
przechowywania kulek. Pstrykniciem zrzucam przykrywk z trzeciego puda i zerkam do rodka, ale
wewntrz s tylko stare gazety i broszurki, adnej jaskini ze skarbami, na ktr natrafiam w dwch
pierwszych.
Po dokadnym przeszukaniu, ktre powtarzam jeszcze dwukrotnie, mog z ca pewnoci
potwierdzi, e brakuje dwch przedmiotw umieszczonych w rejestrze. Zostay po nich tylko dwie
okrge naklejki, turkusowa i ta. Jeden z przedmiotw zosta opisany jako pudeko z Akro Agate
Company, z tysic dziewiset trzydziestego roku oryginalny egzemplarz sprzedawany przez
domokrcw, kiedy pukali do drzwi potencjalnych klientw. Tata wyceni j pomidzy siedem tysicy
piset a dwanacie tysicy piset dolarw. Drugi z zaginionych przedmiotw to jeden z tak zwanych
Worlds Best Moons autentyczna skrzyneczka z Christensen Agate Company na dwadziecia pi kulek,
o wartoci midzy cztery a siedem tysicy dolarw. Dwie najcenniejsze rzeczy z kolekcji taty znikny
bez ladu.
Siedz w penym oszoomienia milczeniu a do chwili, gdy zdaj sobie spraw, e znowu wstrzymuj
oddech i e musz wypuci zatrzymywane w pucach powietrze.
Tata mg je sprzeda. Zada sobie mnstwo trudu, eby je wyceni, wic sensowne wydaje si, e
robi to po to, eby co sprzeda, i pewnie spieniy najwartociowsze rzeczy. Wiemy przecie, e mia
kopoty finansowe; by moe musia pozby si swoich ukochanych marmurkw po to, by mie za co y.
Chocia to wydaje si nieprawdopodobne Wszystko zostao tak starannie udokumentowane
i skatalogowane, e z pewnoci by umieci w spisie jak wzmiank o sprzeday, moe nawet doczy
pokwitowanie. Dwie zaginione kolekcje s opisane w wyrazisty sposb i z wyran dum, tak ywo
i barwnie jak wszystko, co znajduje si w tej chwili na pododze.
Na pocztku czuj si zbita z tropu i zmieszana. Potem ogarnia mnie zo, e mama nigdy nie raczya
opowiedzie mi o zbiorach taty, e przedmioty przechowywane z tak wielk trosk zostay po prostu
woone do pude i zapomniane. Co prawda nie mam adnych wspomnie zwizanych z tat
i marmurkami, ale przecie nie jest powiedziane, e nic takiego nigdy si nie wydarzyo. Wiem, e tata
lubi mie swoje sekrety. Wracam pamici do tamtego mczyzny sprzed udaru i widz garnitury spod
igy i dym papierosw. Rozmowy o giedzie i gospodarce, zwykach i spadkach akcji, w radiu albo
telewizji wiadomoci lub pika nona, a w nieco pniejszym okresie rozmowy o motoryzacji. Nic
w pokadach mojej pamici nie wie si z marmurkami, wic walcz z caych si, by pogodzi t pasj
pasj do gromadzenia tak niezwykej kolekcji z czowiekiem, ktrego pamitam z czasw mojego
dorastania.
Nagle pojawia si pewna myl. Nie mam przecie pewnoci, e te kulki w ogle s wasnoci taty.

Moe je odziedziczy. Jego ojciec umar, gdy tata by jeszcze may, a potem mia ojczyma o imieniu
Mattie. Jednak z tego, co wiem o Mattiem, wydaje si nieprawdopodobne, by interesowa si
marmurkami albo powica czas na ich katalogowanie. Moe jednak naleay do dziadka albo do wujka
Josepha, a tata po prostu sporzdzi wycen i rejestr. Pewne wydaje si jedno: spis zosta sporzdzony
rk taty, reszt okrywa tajemnica.
Jest jedna osoba, ktra moe mi pomc. Rozprostowuj nogi i sigam po telefon, eby zadzwoni do
mamy.
Nie wiedziaam, e tata mia kolekcj marmurkw mwi prosto z mostu, starajc si zamaskowa
oskarycielski ton.
Cisza.
Sucham?
Dlaczego o tym nie wiedziaam?
W odpowiedzi sysz lekki miech.
Wic wci ma ten zbir kulek? Jak mio. No c, Sabrina, dopki jest dziki temu szczliwy
Nie. On nie zbiera ich teraz. Znalazam je w pudach, ktre przywioza dzi do szpitala.
Znw pojawi si u mnie ten oskarycielski ton.
O Boe wzdycha ciko.
Cho nie pamitam marmurkw, poznaj zawarto niektrych pude. To rzeczy, ktre pakowaymy
z mam w mieszkaniu taty, eby wystawi je na sprzeda. Wci czuj si winna, e musiaymy to
zrobi, ale trzeba byo zebra pienidze na rehabilitacj taty. Staraymy si uchroni wszystkie ulubione
przedmioty, na przykad przynoszc szczcie koszulk pikarsk, fotografie i pamitki, ktre
przechowuj w szopie w ogrodzie, bo to jedyne miejsce, gdzie mog je schowa. Reszt zabraa mama.
Sabrina, miaam zamiar przechowa mu te puda, ale potem Mickey Flanagan zaproponowa, e je
zabierze, wic wszystko mu odesaam.
Mickey Flanagan, ten prawnik, zabra prywatne rzeczy taty? spytaam z gniewem.
To nie jest pierwszy lepszy prawnik. To kto w rodzaju przyjaciela. Przez cae lata zajmowa si
sprawami Fergusa. Przeprowadzi nasz rozwd. Wiesz, to on namwi Fergusa, eby zrzek si praw do
opieki nad tob. Miaa pitnacie lat co, do diaba, robiby Fergus z pitnastoletni pannic? Nie
wspominam ju, e nie chciaa wtedy mieszka nawet ze mn. Ledwie wytrzymywaa sama ze sob. Tak
czy owak, Mickey zajmowa si ubezpieczeniem i rachunkami ze szpitala i zaproponowa, e wemie
rzeczy Fergusa, bo ma mnstwo miejsca.
Czuj, jak narasta we mnie gniew.
Gdybym wiedziaa, mamo, e ten prawnik zabiera rzeczy taty, sama bym je wzia.
Tak. Ale ju wspominaa, e nie masz gdzie ich schowa.
Nie miaam i nie mam. Ledwie starcza miejsca na moje buty.
Wic dlaczego Mickey dzi rano odesa te rzeczy do szpitala?
Bo musia si ich pozby, a ja powiedziaam, e tam bdzie dla nich najlepsze miejsce. Nie
chciaam zawraca ci gowy. To naprawd smutna historia: syn Mickeya straci dom, wic on, jego ona
i dzieciaki musz przeprowadzi si do Mickeya i jego ony. Przywo wszystkie meble, ktre bd
przechowywane w garau, wic nie ma ju miejsca na rzeczy Fergusa. To cakiem zrozumiae.

Powiedziaam wic, eby odesa te rzeczy do szpitala. W sumie to rzeczy Fergusa. Sam musi
zdecydowa, co z nimi zrobi. Jest wystarczajco sprawny, eby podj decyzj. Pomylaam, e si
ucieszy dodaje agodnie, a ja jestem pewna, e wyczua moj frustracj. Wyobra sobie, ile czasu
przy tym spdzi, wracajc mylami w przeszo.
Zdaj sobie spraw, e znowu wstrzymaam oddech. Wypuszczam powietrze.
Czy wczeniej omwia ten powrt do przeszoci z lekarzami?
Och mwi, jakby nagle zdaa sobie spraw, e powinna to zrobi. Nie, nie rozmawiaam Och,
skarbie, ale chyba z nim wszystko w porzdku, prawda?
Wyczuwam szczere zaniepokojenie.
Owszem. Udao mi si dotrze do tych rzeczy przed nim.
Przepraszam, w ogle nie przyszo mi to do gowy. Sabrina, nie powiedziaam ci o niczym,
poniewa nalegaaby, eby wszystko zabra, i tylko zagraciaby dom rzeczami, ktrych nie
potrzebujesz. Zawsze bierzesz na siebie zbyt duo wtedy, kiedy wcale to nie jest konieczne. Wystarczy ci
wasnych zmartwie.
Owszem, to prawda.
Nie mog wini jej za ch pozbycia si rzeczy taty. On ju nie jest jej problemem, przesta nim by
siedemnacie lat temu. Wierz, e postpia tak dla mojego dobra, bo nie chciaa obarcza mnie zbdnym
ciarem.
Wic wiedziaa, e on mia kolekcj marmurkw? pytam.
Och, tak!
Niech do tego drugiego Fergusa powraca. Dawnego Fergusa. Starego Fergusa.
Pewnie zbiera je razem z innymi bezsensownymi gratami. Szczerze mwic, ten facet gromadzi
wszystko Przypominasz sobie, jak wypeniona bya ciarwka, kiedy sprzedawaymy jego
mieszkanie? Mia zwyczaj przynosi nawet torebeczki po musztardzie, keczupie i majonezie,
gdziekolwiek co jad danego dnia. Wiele razy prosiam go, eby przesta. Myl, e by uzaleniony od
zbierania. Wiesz, e podobno ludzie, ktrzy gromadz takie miecie, maj jakie problemy emocjonalne.
Trzymaj w domu rne rzeczy, bo boj si z nimi rozsta.
Mama mwi i mwi, a dziewidziesit procent tego spywa po mnie jak woda po kaczce, wcznie
z jej zwyczajem mwienia o tacie w czasie przeszym, jakby ju nie y. Waciwie dla niej ten czowiek,
ktrego niegdy znaa, ju nie yje. Za to polubia czowieka, ktrego co dwa tygodnie odwiedza
w szpitalu.
Kiedy pokcilimy si o te marmurki mwi z gorycz.
Myl, e przynajmniej raz kcili si o kad spraw.
Jak to? O co poszo?
Nie pamitam odpowiada stanowczo zbyt szybko.
Ale nie wiedziaa, e tata zbiera marmurki?
Skd miaabym wiedzie?
Poniewa bya jego on. Poza tym ja ich nie pakowaam, wic musiaa ty to zrobi.
Och, prosz! Nie mog odpowiada za wszystko, co on robi, odkd jestemy w separacji, ani te
podczas maestwa, jeli o to chodzi wyrzuca z siebie mama.

Jestem zdezorientowana.
Kilka rzeczy zagino mwi, przygldajc si wszystkiemu, co rozoyam na pododze. Im duej
zastanawiam si nad tym i sysz, e znajdoway si pod opiek tamtego prawnika, tym bardziej robi si
podejrzliwa. Absolutnie nie sugeruj, e Mickey Flanagan je ukrad dodaj prdko. Raczej mam na
myli to, e tata mg je gdzie zapodzia.
Co konkretnie zgino? pyta z prawdziwym zatroskaniem. Mczyzna, z ktrym si rozwioda, by
zwykym imbecylem, ale ten miy pan z oddziau rehabilitacyjnego nie moe zosta pokrzywdzony.
Cz zbioru z kolekcji marmurkw.
Chcesz powiedzie, e zgubi swoje marmurki? mieje si w gos. Nie reaguj. W kocu uspokaja
oddech. No c, kochanie, nie sdz, eby twj tata kiedykolwiek mia co wsplnego z marmurkami.
Moe zasza pomyka, moe one wcale nie s wasnoci twojego ojca albo Mickey po prostu przywiz
niewaciwe puda. Chcesz, ebym do niego zadzwonia?
Nie odpowiadam, cakiem zbita z tropu. Spogldam na podog i widz cae morze kartek,
zapisanych rk taty, ktry ze starannoci katalogowa wszystkie kulki, a mimo to mama faktycznie jakby
o niczym nie wiedziaa.
Marmurki na pewno s jego wasnoci, a te, ktre zaginy, miay spor warto.
Wedug taty, jak sdz?
Nie mam pojcia, kto robi wycen, lecz s certyfikaty potwierdzajce ich autentyczno. Certyfikaty
tych zaginionych take znikny, tylko w rejestrze jest zapisane, e jeden przedmiot mg by wart nawet
dwanacie tysicy dolarw.
Co? Mama ciko oddycha. Dwanacie tysicy za marmurki?
Za pudeeczko marmurkw. Umiecham si.
No c, w takim razie nic dziwnego, e prawie zbankrutowa. W czasie rozwodu nie zostay
wymienione jako skadnik majtku.
Moe wtedy jeszcze ich nie mia wyjaniam spokojnie.
Ale mama gada dalej, jakbym w ogle si nie odezwaa. Konspiracyjne teorie rosn w jej gowie,
lecz nie udziela odpowiedzi na jedno pytanie. Ja nie pakowaam tych marmurkw, a ona nie wiedziaa
o ich istnieniu, wic jakim cudem znalazy si wrd rzeczy nalecych do taty?
Bior od mamy adres biura Mickeya i kocz rozmow.
Kolekcja marmurkw zajmuje ca podog. S pikne, migocz na dywanie jak usiane gwiazdami
nocne niebo.
W domu panuje cisza, za to w mojej gowie huczy od natoku myli. Bior do rki pierwsz na licie
parti kulek. Pudeko krwawniczkw, ktre pokazaam tacie. W rejestrze figuruj pod nazw
Sprzymierzecy.
Zaczynam je polerowa. To rodzaj przeprosin za to, e dotd nie miaam pojcia o ich istnieniu.
Mam talent do pamitania o sprawach, o ktrych ludzie zapominaj, i teraz wiem o tacie co wanego,
co, co zachowywa tylko dla siebie, a o czym zapomnia. S rzeczy, o ktrych chcemy zapomnie, rzeczy,
ktrych nie moemy zapomnie, i rzeczy, o ktrych zapominamy, e je zapomnielimy a do chwili,
kiedy same nam o sobie przypominaj. To cakiem nowa kategoria. Wszyscy mamy co, o czym nigdy nie
chcielibymy zapomnie. Wszyscy potrzebujemy kogo, kto bdzie o tym pamita, tak na wszelki

wypadek.

7
Grajc w kulki
Puapka na lisa
Miaem pilnowa Bobbyego. Wanie tak powiedziaa mama swoim zwykym, gronym tonem, kiedy
wychodzia z domu.
Patrz, co on robi, syszae? Nie. Spuszczaj. Go. Z oka. Kademu sowu towarzyszyo lekkie
szturchnicie kocistym palcem.
Oczywicie obiecaem. I naprawd sdziem, e to zrobi. Bo kiedy mama spoglda na czowieka
w ten sposb, odruchowo mwisz to, co mylisz.
Ale potem co mnie rozproszyo.
Z jakiego powodu Ma uwaa, e dobrze przypilnuj Bobbyego. Moe miao to zwizek z nasz ma
pogawdk na temat Victorii, ktr odbylimy, gdy pozostali chopcy byli w szkole, i zagralimy razem
w marmurki. Wydaje mi si, e od tamtej pory zmieni si jej stosunek do mnie. A moe nie, moe to
wszystko jedynie mi si wydaje. Nigdy wczeniej nie widziaem, eby tak si bawia; czasami troch
zabawiaa niemowlaki, ale nigdy nie widziaem jej na pododze jak wtedy ze mn, z podwinit
spdnic, klczc na dywanie. Chyba Hamish take zwrci na to uwag. Hamish zauwaa wszystko
i moe dziki temu staem si w jego oczach odrobin fajniejszy. Ma ufa mi i ju nie wali mnie po gowie
tak czsto jak przedtem. Albo postpuje ze mn w ten sposb, poniewa jest w aobie. Dowiedziaem
si od ksidza, e istnieje co takiego jak aoba. Moe bya w aobie po mierci taty, ale nie pamitam.
Myl, e aoba jest jedynie dla dorosych.
Nasza Ma nie znosi teraz ksiy. Po tym, co jej ksidz powiedzia, kiedy umara Victoria, i Mattie
z Hamishem wyrzucili go z domu. Mimo wszystko nadal chodzi na msz, bo mwi, e to grzech nie
chodzi. Co niedziela kae nam woy odwitne ubrania i cignie nas do Gardiner Street Church na
msz o dziesitej. Cigle czuj na czole zapach jej liny, kiedy otwart doni przygadza mi wosy.
Niedzielne poranki nosz zapach liny i kadzida. Zawsze siadamy w trzecim rzdzie; wikszo rodzin
zajmuje nieodmiennie te same miejsca. Mama powtarza, e tylko podczas mszy moe zazna odrobiny
spokoju, bo nareszcie wszyscy musimy si zamkn. Nawet Mattie chodzi do kocioa, cuchnc gorza
z poprzedniego wieczoru i krcc paluchami we wosach, jakby wci by nietrzewy. Zawsze siedzimy
spokojnie na mszy, poniewa moje pierwsze wspomnienie z wizyty w kociele to Ma wskazujca mi
Jezusa na krzyu, z krwi kapic z czoa i sterczcymi z doni i stp gwodziami.
Jeli odezwiesz si chocia jednym sowem i narobisz mi wstydu, to samo zrobi z tob, obiecuj
mwi, a ja wierz jej bez zastrzee. Wszyscy jej wierzymy. Nawet Bobby siedzi bez ruchu. ciska
w apkach butelk z mlekiem i oglda obrazy na cianach, ktre przedstawiaj prawie nagiego czowieka,
torturowanego na czternacie rnych sposobw, podczas gdy ksidz co tam mamrocze, a jego gos
odbija si echem od ogromnego sufitu. Nawet Bobby wie, e to nie jest miejsce, w ktrym mona
rozrabia.
Ma posza do szkoy w sprawie Angusa. Angus ma kopoty, poniewa przyapano go, gdy zjada
opatki, kiedy peni obowizki akolity i mia je po mszy schowa w tabernakulum. Zear wszystkie, cay
worek, dokadnie trzysta pidziesit komunii. Kiedy go spytano, czy ma co do powiedzenia na swoj
obron, poprosi o wod, poniewa cz opatkw przylgna mu do podniebienia.

 Moje gardo byo wyschnite jak krocze zakonnicy wyszepta pn noc, kiedy wszyscy ju leeli
w kach. O mao nie posikalimy si ze miechu. Pniej, kiedy chichoty ucichy i wszyscy prawie
posnli, w ciemnoci rozleg si szept Hamisha.
Angus, wiesz chyba, e nie zjade ciaa Chrystusa? Zjade cae cierwo.
To znowu wywoao w nas atak wesooci, a Mattie zabbni pici w cian i wrzasn, ebymy
si zamknli.
Angus uwielbia by ministrantem, bo dostaje za to pienidze, a najwicej za pogrzeby. Kiedy siedzi
w klasie, a ksidz przechodzi obok jego okna, pokazuje mu kciuk skierowany do gry lub na d, eby
zasygnalizowa, do czego bdzie go potrzebowa podczas weekendu. Kciuk do gry oznacza pogrzeb,
a wic lepszy zarobek, a w d, e bdzie lub, czyli mniej. Nic dziwnego, e aden chopak nie chce
suy do mszy podczas zalubin.
Duncan pracuje w sklepie misnym Mattiego, skubie z pir kurczta i indyki tak dosta kar za
ciganie na egzaminie w szkole. Powiada, e chciaby rzuci szko tak jak Hamish, ale mama si nie
zgadza. Powtarza, e nie jest tak rozgarnity jak Hamish, co akurat wedug mnie nie ma sensu, poniewa
zawsze uwaaem, e jeli kto jest rozgarnity, powinien poradzi sobie w szkole, a jeli jest durny jak
nieszczcie, powinien z niej odej.
Tommy gra na dworze w pik non, wic to ja dostaem zadanie, eby opiekowa si Bobbym. Tyle
e go nie upilnowaem. Nawet Bg nie zdoaby przez cay czas gapi si na Bobbyego, bo on jest szybki
jak tornado, nigdy si nie zatrzymuje.
Podczas gdy Bobby bawi si na pododze swoim pocigiem, ja wyjmuj now gr, ktra nazywa si
Puapka na Lisa. Dostaem j na jedenaste urodziny. Wyprodukowano j w Cairo Novelty Company i psy
gocze s czarno-biaymi korkocigami, lis za nieprzezroczystym, mtnym marmurkiem. Nie widziaem,
kiedy Bobby zapa lisa, ale ktem oka dostrzegam, e nagle znieruchomia. Obserwuje mnie. Spogldam
na niego i widz, jak trzyma marmurek w apce, cakiem blisko buzi. Jednoczenie patrzy na mnie z ukosa
w charakterystyczny dla siebie, impertynencki sposb, a jego bkitne oczka mrugaj psotnie, jakby chcia
wyprowadzi mnie z rwnowagi, nawet jeli to by oznaczao mier.
Bobby, nie! wrzeszcz.
Umiecha si, uradowany moj reakcj, i przysuwa marmurek jeszcze bliej buzi.
Nie! Rzucam si do niego, a on ucieka, cholerny may skurczybyk. Najszybszy, jaki porusza si na
dwch nogach. Pyza bez mini, ktra pdzi sto mil na godzin, wskakujc na krzesa i zeskakujc z nich,
kluczc, nurkujc co chwila. Wreszcie udaje mi si zapdzi go w kt, wic mog si zatrzyma.
Gwniarz podnosi marmurek do ust.
I chichocze.
Posuchaj, Bobby. Staram si zapa oddech. Jeli woysz to do buzi, zadawisz si i umrzesz,
rozumiesz? Nie bdzie ci. Bobby nie yje. Koniec.
Znowu chichocze, mile askotany moim strachem i wadz, jak ma nade mn.
Bobby mwi ostrzegawczym tonem i wolno ruszam w jego stron, gotw w kadej chwili do
skoku. Daj mi t kulk
W odpowiedzi Bobby wkada marmurek do buzi, a ja rzucam si jak furia, ciskajc jego pucoowate
policzki, starajc si wydusi spomidzy nich kulk. Czasami Bobby trzyma w buzi rne przedmioty.
Kamyki, limaki, paznokcie, boto Czasem po prostu trzyma tam co, jakby to bya przechowalnia,

a potem wypluwa. Ale teraz nie wyczuwam adnej twardej okrgoci, policzki s mikkie i misiste,
pokryte lin zmieszan ze smarkami. Nagle Bobby zaczyna si krztusi, wic si wpycham mu palce do
ust, ale niczego tam nie ma. Tylko mae, mleczne zby i pomaraczowoczerwony jzyk.
Psiakrew! szepcz.
akrew! powtarza Bobby.
HAMISH! wrzeszcz z caych si. Hamish powinien teraz by poza domem, pracowa albo szuka
jakiej roboty, albo robi co, czym zwykle si zajmuje, kiedy ju nie musi chodzi do szkoy. Syszaem,
jak wrci do domu, bo najpierw trzasny drzwi wejciowe, a potem na schodach rozleg si tupot,
kiedy wazi na gr do naszego pokoju.
HAAAMIIIIISH!!! rycz. On zear lisa! Bobby zear lisa!
Bobby spoglda na mnie, zaskoczony moj reakcj, moim przeraeniem. Wyglda tak, jakby lada
chwila mia wybuchn paczem, ale teraz to najmniejsze z moich zmartwie.
Sysz omot na schodach i po chwili Hamish wpada do pokoju.
Co si dzieje, do cholery?!
Bobby pokn lisa!
Hamish przez moment wydaje si zdezorientowany, ale zaraz widzi na stole moj gr i w mig pojmuje,
o co chodzi. Rusza w stron Bobbyego, ten za naprawd wyglda tak, jakby mia si rozbecze. Prbuje
zwia, ale chwytam go, wic piszczy jak prosiak.
Kiedy?
Przed chwil.
Hamish apie Bobbyego i odwraca go nogami do gry. Potrzsa nim, jakby chcia wytrzsn monety
z jego kieszeni, tak jak przewiczy to wczeniej z innymi chopakami. Bobby wybucha radosnym
miechem.
Hamish stawia go na pododze, otwiera mu buzi i wsadza do rodka palce. Oczy malucha robi si
okrge i po chwili zaczyna wymiotowa. Wymiociny cuchn na wp przetrawion kaszk.
Masz go? pyta Hamish, a ja nie rozumiem, o co mu chodzi, a do chwili, kiedy klka na obu
kolanach i palcami przeszukuje wymiociny w nadziei, e znajdzie marmurek.
I zanim Bobby zdy si rozpaka, Hamish znowu go apie i zaczyna ciska, potrzsa, ku
w brzuszek i pod ebrami. Bobby chichocze jak szalony, pomimo smrodu wymiocin, i stara si unikn
palca Hamisha, zupenie jakby to bya zabawa, cho widzi, e obaj jestemy coraz bardziej
zdenerwowani.
Jeste pewien, e pokn kulk?
Kiwam gow, zastanawiajc si, kiedy mnie zapie i odwrci nogami do gry.
Ma mnie zabije mwi i serce wali mi jak mot.
Nie zabije odpowiada Hamish bez przekonania, lekko rozbawiony t sytuacj.
Powiedziaa, ebym nie wyjmowa marmurkw, kiedy Bobby jest w pobliu, bo on zawsze prbuje
je je.
Ach, tak No c, w takim razie moe faktycznie ci zabije.
Oczyma wyobrani widz Jezusa na krzyu z przebitymi gwodziami rkoma i zastanawiam si,

dlaczego nikt nie pomyla, e moe to robota Maryi. Moe najwikszym cudem wcale nie byo to, e
Maryja zasza w ci, nawet nie dotykajc siurka, ale e przybia Jezusa do krzya i uszo jej to na
sucho. Jeli ja kiedykolwiek skocz na krzyu, pierwszym podejrzanym bdzie moja matka I na pewno
nie bdzie zawraca sobie gowy czternastoma przystankami, tylko od razu zabierze si do dziea.
Mam wraenie, e on jest w najlepszym porzdeczku odzywa si Hamish, kiedy wreszcie Bobby
ma nas do i wraca do zabawy pocigiem.
Tak, ale przecie musz jej powiedzie mwi nerwowo. Serce mi wali i cay si trzs jak
galareta. Myl o cierniach w gowie, gwodziach w rkach, szmacie dookoa siurka i odkrytej piersi,
eby kady mg sobie j obejrze. Ona te zrobiaby to publicznie, tak jak z Jezusem na wzgrzu, moe
na szkolnym dziedzicu albo na cianie za lad sklepu rzenika. Moe powiesiaby mnie na jednym z tych
wielkich hakw, eby widzia mnie kady, kto przyjdzie kupi miso na niedzieln piecze.
Spjrzcie na tego gnojka, mia nie spuszcza z oka swojego modszego brata! Cyk, cyk, cyk Dla
mnie dwa kotlety wieprzowe, prosz.
Nie musisz jej mwi uspokaja mnie Hamish, a potem idzie do kuchni po szmat. Masz,
posprztaj te rzygi.
Tak robi.
A co bdzie, jeli lis utkwi mu gdzie w rodku i Bobby nagle przestanie oddycha? pytam.
Hamish si zastanawia. Patrzymy, jak Bobby si bawi. Blond grubasek wali pocigiem w nogi krzesa,
gadajc co do siebie we wasnym narzeczu, bo ma za duy jzyk do tak maej buzi i nie potrafi
prawidowo sformuowa sw.
Posuchaj, o niczym mamie nie powiemy decyduje w kocu Hamish. Brzmi bardzo dorole
i pewnie. Nie po tym, co przeya z Victori, ona chybaby
Nie musi koczy, co Ma moe zrobi. Wszyscy widzielimy do, eby si domyli.
No wic co mam zrobi? pytam.
Chyba sposb, w jaki zadaem pytanie albo dziecinny ton w moim gosie, ktry czasami
doprowadza go do furii, e a mia ch mi przywali tym razem zmikczy serce Hamisha.
Nie martw si. Ja to zaatwi.
Jak?
No c, weszo jednym otworem i jest tylko jeden, ktrym moe wyj. Musimy po prostu dokadnie
sprawdza jego pieluszki.
Spogldam na niego z niedowierzaniem, a on zanosi si miechem, takim charczcym miechem,
charakterystycznym dla palaczy, ktry bardzo przypomina miech Mattiego, cho Hamish ma dopiero
szesnacie lat, a Mattie jest starcem.
W jaki sposb to wydobdziemy? dopytuj si, chodzc za nim krok w krok jak piesek.
Hamish otwiera lodwk, sprawdza jej zawarto, a nastpnie z obojtn min zamyka. Przez chwil
bbni palcami po blacie i rozglda si po malutkiej, przytulnej kuchni, intensywnie si nad czym
zastanawiajc. Ja od razu mam pene gacie ze strachu, ale Hamish uwielbia takie sytuacje. Po prostu
kocha kopoty, kocha je tak bardzo, e chce, eby moje kopoty byy jego kopotami. Uwielbia znajdowa
rozwizania, nakrcany odliczaniem, ile minut pozostao, zanim nasze ycie zamieni si w pieko.
Oczywicie na og nie znajduje rozwiza, a prby naprawiania sytuacji powoduj tylko wiksze
problemy. Ale na razie Hamish jest dla mnie jedynym ratunkiem. Sam jestem bezuyteczny jak cycki

u byka, jak czasem mi powtarza.

Jego wzrok przywiera do wieo upieczonego, brzowego bochenka chleba, ktry Ma zostawia do
ostygnicia na desce do pieczywa i przykrya ciereczk w biao-czerwon krat. Upieka go dzi
z samego rana, napeniajc cay dom smakowit woni.
Ma powiedziaa, ebym go nie rusza.
Tak samo powiedziaa ci, eby nie spuszcza Bobbyego z oka.
Dobrze powiedziane. Znw czuj w brzuchu nerwowe trzepotanie, a przed oczyma pojawia si wizja
korony cierniowej i krzya, ktry bd zmuszony nie po ulicy, cho w tej sytuacji zamiast krzya
mgby to by kosz brudnej bielizny. To jej krzy, ktry musi dwiga, jak powiada. To i szeciu nas,
chopakw.
A na wypadek gdyby bochen chleba nie wystarczy, eby to z niego wypuka Hamish wyjmuje
z szafki butelk oleju rycynowego i chwyta yk. Zrzuca ciereczk z bochenka i podnosi chleb.
Och, Bobby nuci, krcc nim w powietrzu tu przed nosem Bobbyego. Oczy malucha lni.
Godzin pniej sprztam dwie najbardziej rozmazane kupy, jakie kiedykolwiek zdarzyo mi si
oglda, lecz nadal nie ma nawet ladu lisa.
Zapae tego lisa w prawdziw puapk, prawda, bracie? mwi Hamish do Bobbyego i mieje
si histerycznie.
Podaje maemu nastpn kromk chleba i kolejn yk oleju rycynowego, ale Bobby mwi nie
i ucieka. Nie mam mu tego za ze, a nawet jestem zadowolony. Jestem dosownie po okcie zakopany
w obsrane szmaty. Nie mam pojcia, jak Ma je czyci, ale zagotowaem troch wody i moczyem je
dugo, parzc sobie donie, kiedy staraem si pociera jeden o drugi najbardziej zabrudzone kawaki, ale
bez efektu. Wci jednak myl, e miaem wicej szczcia ni Hamish, ktry noem dokadnie bada
kad kup w poszukiwaniu kulki. Gdybym nie by tak przeraony, e Ma wrci do domu i zobaczy, e
chleb znikn, a marmurek utkn w jej kochanym dzidziusiu, z pewnoci miabym si do rozpuku.
Wanie Hamish grzebie w trzeciej pieluszce, gdy sysz, jak kto przekrca klucz w drzwiach. Ma
wrcia do domu i mj wiat zaraz si skoczy. Serce wali mi jak oszalae, a w gardle zascho
z przeraenia.
Pospiesz si szepcz i Hamish zaczyna szybciej grzeba w kupie.
Frontowe drzwi otwieraj si, Hamish wybiega przez tylne wejcie, a Ma i Angusa wita widok goego
od pasa Bobbyego, ktry demonstracyjnie przewraca si po pododze, rozbijajc tustymi nkami
wszystko, co znajduje si na jego drodze.
Wszystko w porzdku? pyta Ma, wchodzc do pokoju.
Angus idzie za ni, dziwnie milczcy, z wyranie czerwonym jednym policzkiem, jakby przed chwil
dosta w twarz, z rkoma w kieszeniach i skulonymi ramionami. Bez trudu odgaduj, e musiaa niele
dobra mu si do skry. Angus spoglda na mnie podejrzliwie. Hamish pewnie przykucn w ogrodzie na
tyach i grzebie w kupie, przynajmniej tak mam nadziej, bo w gbi duszy boj si, e wymkn si
przez furtk w boczn uliczk i zostawi mnie, ebym sam radzi sobie z problemami.
Na ustach Angusa powoli pojawia si szeroki umiech; widzi, e musiaem co przeskroba, bo mam
min winowajcy. Byby szczliwy, gdyby mnie przyapano Teraz umiecha si do mnie, przekonany,
e to zaraz nastpi, a on na chwil usunie si w cie.
Hej, Kleszcz, co zmalowae?

 Co tu si dzieje? pyta Ma, spogldajc na Bobbyego, ktry wanie wczy podwjny napd
w bieganiu na olep. Potem widzi na stole pusty talerz po chlebie i walajce si dookoa okruchy, ja za
przez okno dostrzegam Hamisha i jego umazan w kupie rk, w ktrej trzyma biaawy marmurek.
Hamish umiecha si od ucha do ucha. Czuj ogromn ulg, cho z drugiej strony musz wytumaczy
jako sytuacj z chlebem.
Bobby zjad troch, bardzo mi przykro mwi prdko. Zbyt prdko. Ma od razu podejrzewa, e za
tym kryje si co jeszcze.
Mj chleb! krzyczy Ma. Mia by do herbaty! Powiedziaam przecie, ebycie go nie ruszali!
Za moimi plecami pojawia si Hamish i bez sowa wciska mi do rk zabrudzon pieluszk,
jednoczenie wsuwajc do kieszeni odzyskany marmurek. Jego rce s czyste.
Wybacz, Ma, to moja wina mwi piskliwie. Powiedziaem Fergusowi, e przypilnuj
Bobbyego, ale jako spuciem go z oka i wtedy on zjad chleb. Wiesz sama, jak szybko potrafi wkada
do buzi takie rzeczy.
Kiedy Ma nie patrzy, kiedy przyglda si na wp zjedzonemu bochenkowi, brat odwraca si do mnie
i mruga porozumiewawczo.
Teraz Ma wygasza pen oburzenia tyrad pod adresem Hamisha, a ja przez cay czas myl, e
powinienem jej przerwa i wyzna prawd, ale nie miem. Nie potrafi. Jestem za duym tchrzem.
Ma widzi pieluszk w moim rku i gar peen wrztku, wypeniony zabrudzon bielizn i nagle wyraz
jej twarzy zmienia si tak, e nie potrafi go odczyta.
Ile pieluch zmienie, synku?
Trzy odpowiadam nerwowo.
Zaskakuje mnie jej wybuch miechu.
Och, Fergus. Chichocze, a potem mierzwi mi wosy i cauje mnie w czubek gowy. Idzie do toalety,
eby spuci wod, po drodze miejc si perlicie, a ja widz, e Hamish patrzy w lad za ni ze
smutkiem.
Pytam go pniej, kiedy wszyscy ju zasn, dlaczego to zrobi, dlaczego mi pomg i wzi na siebie
ca win.
Nie zrobiem tego dla ciebie. Zrobiem to dla niej. Na pewno by wolaa, eby jej nie rozczarowa.
Wystarczy, e ja bez przerwy sprawiam jej zawd.
Ma miaa racj, e Hamish to sprytna bestia, bo kiedy popatrzy na mnie z wyrachowaniem
i powiedzia, e wisz mu przysug, wiedziaem, co ma na myli i e uratowa mi skr. Nie wiem, czy
zawsze chodzio mu po gowie to, co pniej zaplanowalimy i dlatego wzi na siebie win, ebym
potem musia zrobi to, czego ode mnie zada, czy te wpad na ten pomys kiedy indziej. Tak czy owak,
w ten wanie sposb zaczy si nasze przygody albo wpadki z marmurkami i niewane, czy zdarzy
si ten incydent z chlebem, czy nie, ja poszedbym za nim wszdzie.
Caa sytuacja do dobrze opisuje Hamisha. By skonny przekopa si przez kad ilo gwna, byle
tylko ocali mi tyek.

8
Grajc w kulki
Iga w stogu siana
Jest trzecia rano, a ja wcz si z Hamishem. Czsto przychodzi w nocy, eby gdzie mnie wycign,
ale ostatnio wyglda to inaczej: adnego szturchania okciem, kopania ani zatykania doni ust, ebym nie
krzycza, tak jak mam w zwyczaju, kiedy kto budzi mnie w rodku nocy. Teraz rzuca kamieniami w okno,
ebym si ockn. Nie mieszka w domu ju od paru miesicy, odkd Ma kazaa mu si wynosi. Odkrya,
e Hamish pracuje dla Fryzjera, cho nie z tego powodu go wyrzucia. Po prostu Mattie i Hamish
pewnego dnia na serio wzili si za by i porozbijali meble w caym domu. Hamish nawet rozwali
gow Mattiego szyb w gablotce szko byo wszdzie, a Mattiemu zaoono kilka szww. Tommy
zsika si w majtki, cho mwi, e to nieprawda.
Tak wic Hamish wylecia z domu. Ma twierdzi, e w wieku dwudziestu jeden lat i tak powinien
mieszka gdzie indziej, powinien by onaty i mie prac. Chocia Hamish nie mieszka ju z nami, i tak
wci go widuj. Nie moemy kantowa ludzi, tak jak kiedy to robilimy, bo teraz mam pitnacie lat
i wszyscy wiedz, e jestem najlepszym graczem w marmurki, albo przynajmniej jednym z najlepszych,
bo na arenie pojawi si nowy kole, niejaki Peader Lackey. Ludzie lubi przyglda si, jak gramy
przeciw sobie. Fryzjer urzdza takie zawody noc u siebie w zakadzie. Lubi zabawia swoich goci,
organizuje spotkania na zapleczu, w biurze, a kiedy zabawa rozkrci si na caego, zapewnia drinki, fajki,
karty, marmurki, kobiety, czegokolwiek zapragniesz. Hamish powiada, e Fryzjer postawiby nawet na
wycigi limakw. Oczywicie nie mwi tego przy nim. Nikt nie chce rozwcieczy Fryzjera. Jeli z nim
zadrzesz, a potem przyjdziesz si ostrzyc i ogoli, moesz skoczy ze znacznie gorszymi obraeniami
ciaa.
Fryzjer daje mi par szylingw za pokazy, ale wikszo tego zabiera Hamish. Wyglda to tak samo
jak z karmelkami, kiedy miaem dziesi lat: wtedy zasuwaem za darmo i teraz tak samo. Ludzie robi
zakady, kto wygra, Hamish za peni funkcj totka. Jeli nie zapacie, to lepiej miej si na bacznoci,
Hamish domaga si szacunku, trzyma sztam z Fryzjerem, wic ci, co nie pac, sami prosz si
o kopoty, ktre zreszt na nich spadaj.
Jednak dzi w nocy Hamish mnie nie obudzi. Znajduj go w bocznej uliczce z tyu domu, jak schylony
szuka kamykw, wic podkradam si i z caej siy kopi go w zadek. Podskakuje przeraony, jakby sam
Fryzjer przyoy mu do szyi naostrzon brzytw.
Pkam ze miechu.
Co tu robisz, fiucie? mwi, starajc si udawa chojraka, ale jego renice wci s szerokie
i czarne.
Nie twj interes.
Ach, wic tak sprawy stoj, co? Umiecha si od ucha do ucha. Doszy mnie suchy, e krcisz
z jedn z dziewczyn od Sullivana. Jak jej tam? Sarah?
Moliwe.
Zawsze mnie dziwi, e Hamish o wszystkim wie. Nikomu nie powiedziaem o Sarah, nie znaczy to, e
mam o czym opowiada, ona nie pozwoli sobie na nic wielkiego a do dnia lubu, jak twierdzi. Jest

wystarczajco sodka, lecz dzi wieczorem si nie spotkalimy. Umwiem si z jej siostr, Annie, ktra
jest o cae niebo mniej atrakcyjna. W dodatku dwa lata starsza, lecz zapaa mnie na to, czym jej modsza
siostrzyczka nie chciaa si podzieli. Nogi wci si pode mn uginaj, ale czuj si peen wigoru jak
normalny facet, jakby cay wiat nalea do mnie. Co zapewne nie jest najlepszym stanem, zwaywszy na
obecno Hamisha.
Bez sowa kiwa na mnie rk, ebym szed za nim, ale nie wyjania, dokd idziemy ani po co.
Domylam si, e chodzi o gr w marmurki gdzie, gdzie jak zwykle zorganizowa publiczno do
robienia zakadw. Jeli nie to, zapewne chodzi o zoenie wizyty chopakom, ktrzy nie zapacili.
Idziemy do szkoy, wspinamy si na tyln cian i bez trudu dostajemy si do tej czci budynku, w ktrej
mieszcz si sypialnie. Hamish ju wie, ktrdy mona tam wej, ale kiedy gramolimy si przez okno,
wywalam stojcy na biurku soik z marmurkami, ktre rozsypuj si po pododze. Spodziewam si, e
Hamish walnie we mnie jedn z kulek, ale on tarza si ze miechu. Dziki Bogu, e nie przychodzi aden
z braciszkw. Co innego narobi haasu w czasie lekcji, a co innego narozrabia, kiedy nie powinno ci
tam by. Hamish mieje si jak wariat, lizgajc si na kulkach, i wanie wtedy wyczuwam, e pi.
Troch mnie to niepokoi.
Dwaj chopcy siadaj prosto na swoich kach, ale oczy klej im si do snu. Maj po pitnacie lat,
tyle co ja, ale ja wygldam na modszego.
Wstawa, pieprzone cioty mwi Hamish i uderza ich po gowach. Uywajc sznurwek
i szkolnych krawatw, bo akurat to znalaz, wie im rce na plecach, a ydki do ng krzesa i mwi, e
teraz troch si zabawimy.
Kiedy on zajmuje si chopakami, ja zbieram z podogi kulki i rzucam na nie okiem. Zbir nie wydaje
si wiele wart: kilka matowych, par kocich oczu, korkocigw i at. Nic wartociowego, nic, co warto
byoby zatrzyma. To mnie zaskakuje, poniewa wiem, e jeden z tych chopakw to naprawd nadziany
go. Tatu jest lekarzem, jedzi fajnym autem, wic spodziewaem si czego lepszego. Grzebi
w soiku i trafiam na zoto. To dwukolorowa, niezrwnanej urody atka firmy Peltier. Wyrnia si,
poniewa ma zaokrglone krawdzie zamiast prostych. To mj szczliwy dzie, poniewa znajduj a
trzy sztuki, a na kadej obrazek marmurka z tych z wypalonymi na powierzchni czarnymi wizerunkami
jednej z dwunastu postaci z komiksu. Nigdy dotd nie widziaem czego podobnego. Chopak obserwuje
mnie z autentycznym niepokojem. Ma racj, e si denerwuje. Przechowuje trzy takie skarby: Sandyego,
Andyego i czy uwierzycie Annie. Annie jest czerwona na biaym tle i z czarn naklejk. To jak co
w rodzaju przeznaczenia. Nie jestem okrutnym sukinsynem. Wkadam do kieszeni tylko Annie.
Iga w stogu siana, mwi im Hamish, kiedy zaczynamy gra. To rodzaj zgadywanki, ktry w ogle nie
wymaga zrcznoci. Gra, w ktr mona gra, kiedy rodzina wybiera si w dusz podr, co
oczywicie nie znaczy, e dokdkolwiek jedzimy. To za drogie. Ma powiada, e jestemy jak koszmar
senny i e nigdzie nas nie wemie. Zwykle koczy si na tym, e jestemy rozdzieleni i spdzamy tydzie
u rnych czonkw jej rodziny. Ja dwa lata z rzdu byem u cioci Sheili, ktra ma dwie dziewczynki
i mieszka tu za rogiem. Sypiaem tam na pododze, wic nie mam zbyt dobrych wspomnie, i bez
wtpienia byy to najgorsze wakacje, jakie mona sobie wyobrazi, tyle e kuzynka Mary przyjani si
z Sarah Sullivan. Wanie tak si poznalimy. Warto byo przez tydzie zgrywa uprzejmego kuzyna
dentelmena.
Wracajc do gry: jeden z uczestnikw podnosi kilka kulek i prosi pozostaych, eby zgadli ich liczb.
Jeli trafi, mog zatrzyma marmurki, lecz jeli nie, musz zapaci pytajcemu rnic midzy tym, co
podali, a rzeczywist liczb. Tyle e Hamish wprowadza wasn wersj gry. Za kadym razem, gdy

chopcy nie zgadn, rnica pomidzy ich wersj a stanem faktycznym oznacza liczb uderze pici,
ktre lduj na twarzach i ciaach. To naprawd szybko przestaje by zabawne. Wczeniej zdarzao si
nam kilka razy zbiera pienidze, kilka razy wystraszylimy chopakw; zwykle wystarczao, e
zobaczyli, jak Hamish noc wchodzi do ich pokoju, bo wiedzieli, e przysya go Fryzjer, ale dotd nie
wydarzyo si nic podobnego przynajmniej nic tak zego. Hamish si denerwuje. Uderza za czsto, zbyt
mocno, chopcy krwawi i pacz, przywizani do swoich krzese.
Usiuj mu powiedzie, e wystarczy, lecz on wyadowuje gniew na mnie, szarpic mnie za wosy tak
mocno, jakby chcia mnie oskalpowa. mierdzi alkoholem, a oczy mu nabiegy krwi. To, co po ciemku
w uliczce wziem za przestrach, a potem rado z zobaczenia mnie, okazao si czym cakiem innym.
Teraz maltretuje tych chopakw odrobin za bardzo i w kocu jeden z nich zaciska powieki i zaczyna
naprawd gono wzywa pomocy. Krew leci mu z nosa. Ten widok wcale mnie nie cieszy. W sumie to
jeszcze dzieciaki, poza tym nie maj za duo pienidzy. Hamish kadzie ap na ich oszczdnociach
i zabiera wszystko, a potem si wynosimy. W milczeniu wracamy do domu; Hamish wie, e tego nie
pochwalam, i to budzi w nim zo. Chocia prbuje zgrywa silnego faceta, naprawd chce tylko, eby
wszyscy go lubili, ale nie ma pojcia, jak to zrobi.
Nie odprowadza mnie pod sam dom, tylko zostawia u wylotu alei. Wydaje mi si, e odejdzie bez
sowa, ale on ma mi co do powiedzenia.
No wic Fryzjer kaza ci powtrzy, e jutro wieczorem masz nie wygrywa.
Co takiego?
Syszae. Masz przegra.
Ale dlaczego?
A co sobie mylisz? Fryzjer ma co z kim do zaatwienia. Jak przegrasz, on dostanie dziak. Moe
nawet co ci z tego odpali.
Z kim bd gra?
Z Peaderem.
Nie przegram z tym dupkiem, nie ma mowy.
Suchaj, musisz uwali.
Nic nie musz. To nie ja pracuj dla Fryzjera, tylko ty. Nie mam zamiaru z kimkolwiek przegrywa.
Chwyta mnie za konierz i z caej siy popycha na cian, ale ja si nie boj. Tylko mi smutno. Widz
tchrza zncajcego si nad sabszymi, mojego brata, ktry niegdy by dla mnie bohaterem.
Bdziesz tu jutro o jedenastej wieczorem, rozumiesz? Bo inaczej
Bo inaczej co, Hamish? Przestaniesz by moim bratem czy co?
Nagle ogarnia mnie wcieko. Jestem wcieky z powodu tego, jak Hamish potraktowa tamtych
chopcw, wcieky za to, e mnie w to wplta, wcieky, e on wci uwaa, e moe mi rozkazywa,
a ja potulnie bd robi to, co mi kae, nie zadajc adnych pyta.
Masz zamiar obi mnie tak, jak dzi zrobie z tamtymi chopakami? Nie sdz. Uwaasz, e Ma
kiedykolwiek jeszcze pozwoli ci wej do naszego domu, jeeli mnie dotkniesz?
Hamish przestpuje z nogi na nog. Wiem, e bardziej ni czegokolwiek pragnie wrci do domu. Jest
przywizany do swego gniazda, cho okazuje to w zabawny sposb. To taki typ faceta, co bez sensu
przedrzenia dziewczyn, jeli ona mu si podoba, ktry le ci traktuje, kiedy chce si z tob

zaprzyjani, ktry kry dookoa rodziny i zachowuje si jak dupek, kiedy tak naprawd chciaby zosta
zaproszony do rodka.
Zobaczysz, Fryzjer ci tego nie daruje straszy mnie Hamish.
Akurat. On ma lepsze rzeczy do roboty ni martwienie si o mnie i jakie gupie marmurki. Jestemy
dla niego swego rodzaju rozrywk, przy nas odrywa si od tego, czym naprawd zajmuje si w tamtym
pokoju. Zapewniamy mu jedynie zabaw, Hamish, nic wicej. Czy kiedykolwiek zaprosi ci do swojego
pokoju na zapleczu? On nawet by si nie fatygowa, eby ci zaatwi osobicie, po prostu by zleci
komu, eby si tym zaj. Ma ci zwyczajnie gdzie. Nie zamierzam dla niego przegrywa. I nie mam
zamiaru przegrywa dla ciebie. Nigdy nie przegrywam. Koniec, kropka.
Chyba sposb, w jaki to powiedziaem, sprawi, e Hamish odwraca si i odchodzi. Wierzy mi; wie,
e dla Fryzjera nic nie znaczy, e zawsze stara si zgrywa waniejszego, ni jest w rzeczywistoci, tak
jak podczas imprezy, ktr urzdzi dzisiejszej nocy. Ja mu to uwiadomiem i chyba mu si nie
spodobao. Ju wie, e nie ma mowy, eby zdoa mnie przegada albo w co wplta.
Powoli id alej i dochodz do domu, gdy nagle czuj, jak kto uderza mnie w ty gowy. To boli.
Z pocztku wydaje mi si, e to Fryzjer albo ktry z jego ludzi. Zamiast nich widz Sarah. Pacze.
Chryste, Sarah, co tutaj robisz o tej porze?!
Czy to prawda? Sarah zalewa si zami. Czy ty i Annie Zrobilicie to?
Ale ju nastpnego dnia zapominam o Annie, zapominam o Sarah. Nawet Hamish wylatuje mi z gowy.
Przychodz gliniarze i szukaj Hamisha, ale on ju zwia. Ma szczcie, e unikn gniewu Ma,
dostaoby mu si gorzej ni od policjantw. Wszyscy uwaaj, e wiem, gdzie si ukry, cho nie mam
najmniejszego pojcia. Mwi im, e nic nie wiem i gwno mnie to obchodzi. To take szczera prawda.
Wczoraj w nocy Hamish zdecydowanie przegi i teraz nie moe liczy na moje wsparcie. Teraz ju nie
mog mu pomc. Powinno mi by smutno, ale nie jest; czuj si za to silniejszy, jakbym faktycznie myla,
e jestem lepszy ni Hamish, co w praktyce oznacza, e bybym supermocarzem. Nigdy nie uwaaem
siebie za lepszego od Hamisha, wic przez cay dzie syc si czym w rodzaju dumy.
Tej nocy rozmawiam z chopcami szeptem, poniewa Ma jest tak rozdraniona, e kady z nas moe
oberwa waciwie za nic. Duncan mwi, e ktry z jego kumpli pracujcy w dokach widzia, jak
Hamish wsiada na d pync do Liverpoolu.
Teraz ju nie czuj si jak superbohater. Nie mylaem, e nasze spotkanie moe by ostatnim.
Chciabym mie jeszcze okazj, eby to naprawi, ebym mg powiedzie przepraszam i eby
przekona si, jaki powany ze mnie go. Chopaki gadaj, co Hamish bdzie robi w Anglii,
namiewaj si, wyobraajc go sobie w rnych sytuacjach, ale ja mog jedynie lee w ciemnoci
i wyobraa go sobie, jak przedziera si przez Angli do Szkocji. To takie niedzisiejsze wyobraenia
o nim, jak mozolnie wdruje przez kraj wsparty na kosturze, jak odnajduje kogo z rodziny taty, eby
osiedli si obok nich, i jak yje na farmie, ktrej ja ju nie pamitam, pracujc na niej tak, jak kiedy
nasz ojciec. Ta myl pozwala mi odpyn w sen, lecz nie zmniejsza mojego niepokoju ani poczucia winy.
Teraz ju nie czuj si ani troch tak mocny, jak dosownie par chwil wczeniej.
Dostaj ostrzeenie od policjantw za to, e okazaem si gupim dzieciakiem, ktry znalaz si
w niewaciwym miejscu o niewaciwej porze i uleg wpywowi starszego brata. Na znak pojednania
zwracam bogatemu chopakowi temu, ktrego Hamish spra na kwane jabko jego marmurek, cho
przy tym cierpi. Zreszt par tygodni pniej dostaj go z powrotem, wygrywajc w uczciwej grze t
kulk i ca komiksow kolekcj. Ilekro patrz na te marmurki, przypomina mi si ta noc, kiedy dziki

Annie staem si mczyzn, i tamta, gdy poszedem w przeciwn stron ni Hamish. I czasami, kiedy
naprawd chc i w innym kierunku w kierunku, w ktrym poszed Hamish kiedy ycie baga mnie,
ebym to zrobi, wyjmuj te marmurki jako pamitk i gos natychmiast si ucisza.
Dugo nie widz Hamisha, a kiedy wreszcie mam okazj, sam jego widok wystarczy, by mnie
przekona, e nigdy, przenigdy nie naley przekracza pewnych granic. Zreszt widok zwok przekonaby
o tym wikszo ludzi.

9
Regulamin basenu
Nie wolno gra w pik
Uzbrojona w nowe informacje od mamy wskakuj do samochodu i jad do Wirginii. Parkuj na ulicy,
pod biurem Mickeya Flanagana, ktre znajduje si pomidzy nieczynn wypoyczalni pyt DVD i jeszcze
nieotwart chisk knajpk z daniami na wynos. Okno wychodzce na ulic ma mleczn szyb, na niej za
wytoczono czarne litery z nazwiskiem adwokata. Sekretarka Mickeya Amy, jak gosi plakietka siedzi
za szyb ochronn i patrzy na mnie przez wycite w szkle okrge otwory, zrobione po to, eby moga
oddycha albo rozmawia. Dopiero gdy usiuj co powiedzie, dociera do mnie, e znowu wstrzymaam
oddech. Chyba robiam to przez ca drog do Wirginii, bo w klatce piersiowej czuj nieprzyjemny ucisk.
Dzie dobry, nazywam si Sabrina Boggs.
Umwiam si na spotkanie zaraz po skoczeniu rozmowy z mam, a Amy bya tak mia i wcisna
mnie midzy innych klientw, chocia teraz, gdy rozgldam si po pustej poczekalni, myl, e chyba
jedynie wciskaa mi kit.
Dzie dobry. Amy umiecha si uprzejmie. Prosz usi. Szef przyjdzie do pani jak najszybciej.
Poczekalnia znajduje si obok ekranu z mroonego szka. Siadam midzy automatem z chodzon wod
a woskowat rolin w doniczce. Gdzie w tle gra radio, eby zamaskowa krpujc cisz panujc
w poczekalni. Dociera do mnie dyskusja na temat dzisiejszego cakowitego zamienia Soca, ktra od
zeszego tygodnia opanowaa wszystkie stacje nadajce wiadomoci i kad edycj talk-show: czego
moemy si spodziewa, jak patrze na soce, jak nie patrze na soce, kiedy najlepiej patrze na
soce. Mam ju po dziurki w nosie tego caego zamienia. Aidan wzi dzi wolne popoudnie, eby
odebra chopcw ze szkoy, a nastpnie pojecha z nimi na pole namiotowe, jedno z oficjalnych miejsc,
gdzie mona oglda zamienie Soca. Tam spotka si ze swoim bratem i jego dzieciakami, ktrzy
znaleli nowy sposb na zbicie kasy: zainwestowali oszczdnoci w okulary do obserwacji zamienia,
a nastpnie odsprzedawali je przez par ostatnich tygodni po mocno zawyonych cenach. Moi chopcy
podniecali si tym przez cay ostatni tydzie; przymierzali okulary, tworzyli rne wersje zamienia
z pudeka po patkach, styropianu i kbkw sznurka, ozdabiali swoje sypialnie poyskujcymi
w ciemnoci ksiycami Dobrze, e jest pitkowa noc, maj i w dodatku mamy adn pogod, wic
kady moe z zainteresowaniem popatrze w niebo. Ja co prawda nale do tych, ktrzy chc gapi si
w niebo, ale nie lubi spdza nocy na kempingu.
Po prostu nie lubi spa na kempingu powiedziaam Aidanowi, kiedy w zeszym tygodniu wyjawi
mi swoje plany.
To znaczy, e nie jeste zapalonym owc przygd odpar, obserwujc mnie bacznie.
Wiedziaam, e mi si przyglda, cho udawaam, e o tym nie wiem i spokojnie robiam dzieciom
kanapki do szkoy. Jego komentarz zirytowa mnie nieco, ale postanowiam niczego po sobie nie pokaza.
Licz do piciu, powtarzaam sobie, maso, szynka, ser, chleb, przekroi. Nastpna. Aidan nadal mi si
przyglda, kiedy wpychaam rodzynki do pudeek niadaniowych.
To jest zjawisko naturalne mwi w radiu jaki naukowiec. W niektrych antycznych
i wspczesnych kulturach zamienia Soca byy przypisywane nadnaturalnym przyczynom lub

postrzegane jako za wrba. To byo co przeraajcego dla ludzi, ktry nie byli wiadomi
astronomicznych przyczyn zjawiska, poniewa soce wydawao si gasn w biay dzie, niebo za
w cigu kilku minut stawao si ciemne.
Zdecydowanie wierz w to wszystko nieoczekiwanie zza swojego ekranu odezwaa si Amy.
Miaam kiedy chopaka, ktry dostawa wira za kadym razem, gdy ksiyc by w peni.
Palcem zakrcia kko na skroni.
Zamyka mnie w garderobie, wrzuca pantofle do sedesu Oskara o mwienie czego, kiedy
nawet nie otworzyam ust, o ruszanie rzeczy, o ktrych istnieniu nie miaam zielonego pojcia Na
przykad: Moja, czy ruszaa szachownic?, ja na to: Jak szachownic?. Nie znosiam, kiedy tak
mnie nazywa. Mam na imi Amy. Czy to nie dziwne, e mwi na mnie Moja, jakbym naleaa do niego?
Dziwaczny go. Gdybym z nim zostaa, jestem pewna, e pewnego dnia by mnie zabi, tak jak zabi
tamtego szczura. Popatrzya na mnie i wytumaczya: Trzyma go w piwnicy przez trzy dni i cay ten
czas go drczy.
Wyobraam sobie szczura, ktrego kto przytopi.
Przeraaj mnie dni takie jak dzi. Zwaszcza kiedy mam do czynienia z ludmi. Nie wyobraasz
sobie, jakie telefony odbieramy. Od kompletnych oszoomw. Wanie std wzio si sowo obkany.
Wiedziaa o tym?
Przytakuj, ale ona kontynuuje:
Ksiyc. On wyciga na wierzch to, co w ludziach najgorsze: przemoc, szalestwo, nazywaj to, jak
chcesz. Mam przyjacik, ktra pracuje w pogotowiu ratunkowym i powtarza, e ma pene rce roboty,
kiedy jest penia. Ludzie po prostu wiruj. To ma co wsplnego ze zjawiskiem pyww i wod, ktra
znajduje si w naszych ciaach.
Milknie na moment i nad czym si zastanawia.
Chocia wydaje mi si, e z Georgeem zdecydowanie co byo nie w porzdku. Dostawa mapiego
rozumu nawet w te dni, kiedy ksiyc by zakryty.
Przypomina mi si, jak w pracy rzuciam kubkiem o cian I jak powiedziaam do Erica: To
wszystko przez ksiyc. To oczywicie byoby nawet mieszne, gdyby tak bardzo nie dotyczyo take
mnie. Zawsze miaam problemy ze snem podczas peni. I chodzio raczej nie tyle o pulsujce ble gowy,
ile o nadmiar myli. Zbyt wiele myli, za szybko, wszystkie razem, jakby ksiyc by emitujcym je
nadajnikiem. Wszystkie napywaj naraz, zamiast sczy si powoli. Myl o sobie, e oto siedz
w poczekalni, prowadzc wasne ledztwo w sprawie zaginionych marmurkw taty, i zastanawiam si,
czy mimo wszystko to take nie jest pewnego rodzaju szalestwo. Po prostu ksiyc skoni mnie do
dziaania Ale nic mnie nie obchodzi, czego to wpyw. Robi to i jeli potrzebny mi ksiyc, eby mnie
przynagli, nieche tak bdzie.
Myl, jak bardzo podekscytowani bd moi chopcy, jeli dzie rzeczywicie pociemnieje.
Naturalnie, jeli chmury nie zakryj idealnie z pocztku czystego nieba, odbierajc jakkolwiek szans na
obserwowanie niezwykego zjawiska. Zastanawiam si, gdzie ja wwczas bd, czym bd si
zajmowa, i mam nadziej, e to zbiegnie si w czasie z odkryciem przeze mnie nalecych do taty
marmurkw ze wzorem Scooby-Doo. Pod oson ciemnoci zakradn si niepostrzeenie do domu
Mickeya Flanagana i ukradn je z sejfu znajdujcego si za olejnym obrazem w wykadanym orzechow
boazeri gabinecie.
Dzisiaj jest nw kontynuuje Amy. Mwi si o nim czarny ksiyc, poniewa wida go jako

ciemn obwdk. Wiesz, do jakiego stopnia ludzie wariuj podczas peni, to teraz wyobra sobie czarn
peni ksiyca Wedug mnie naprawd powinnimy zosta w domach i dobrze zamkn drzwi. Kto
wie, co moe si wydarzy?
Amy nie koczy wtku.
Telefon dzwoni i obydwie podskakujemy jak oparzone, a nastpnie wybuchamy miechem.
Zaraz ci przyjmie.
Wchodz do biura Mickeya Flanagana, czujc pewien niepokj na myl, co waciwie tu robi, i staj
twarz w twarz z niskim, ysym facecikiem o obych ksztatach i serdecznej twarzy. Spotkalimy si
wkrtce po udarze taty, eby porozmawia, jak najlepiej poprowadzi jego interesy, lecz od tamtej pory
wymienialimy sporadycznie elektroniczn korespondencj. Za kadym razem gdy widz mail od
Mickeya, denerwuj si, e pienidze si skoczyy i trzeba bdzie przerwa rehabilitacj taty. Dotd
unikaam kadej formy kontaktu z nim, eby nie wdawa si w dyskusj o nieuchronnym. Mickey
niezgrabnie dwiga si z krzesa, przy okazji odbijajc si brzuchem od brzegu biurka, obchodzi je
dookoa, eby gorco ucisn moj do, a potem wraca na miejsce.
Czuj, jak moje zdenerwowanie narasta. Wycigam z torby plastikow saszetk z rejestrem taty
i przygotowuj w mylach pytania, ktre powinnam zada. Jeli to on zabra marmurki, wiem, e od razu
nie przyzna si do kradziey, moe zreszt w ogle si do niej nie przyzna, lecz mam nadziej, e mj
widok przynajmniej obudzi w nim wyrzuty sumienia. Wczeniej rozwayam kady moliwy scenariusz,
usyszaam kad moliw odpowied. Musiaem je sprzeda, on nie paci mi od miesicy, czy
spodziewasz si, e bd pracowa za darmo? Albo: Oczywicie, e je sprzedaem, tak to ustalilimy,
prosz rzuci okiem na kontrakt, moje honorarium byo pacone poprzez sprzeda marmurkw.
Przemylaam wszystkie wersje, ale moja odpowied zawsze bya taka sama. Prosz je odzyska.
Mio ci widzie, Sabrina, co tam sycha u taty? pyta Mickey z trosk.
Co sycha? powtarzam i czuj, jak nogi pode mn zaczynaj dre. Prawd powiedziawszy, dry
cae moje ciao, cznie z jzykiem. Usta mam cignite, co mnie irytuje i tylko powiksza frustracj
i zo. Chciaabym mc powiedzie bez adnych przeszkd to, co chc. Powinnam podej do caej
sprawy chodno, lecz emocje rosn we mnie w niewiarygodnym tempie. Zwyke pytanie co sycha
podziaao jak nacinicie na spust i teraz gwatowne uczucia zaciemniaj jasno mylenia. Przypomina
mi to sen, w ktrym staram si wytumaczy co komu zawsze innej osobie ale usta mam zlepione
gum do ucia i im bardziej staram si j wycign, tym mocniej ona si trzyma, znieksztacajc moje
sowa.
Odchrzkuj.
Czasami tata nie pamita nawet, co byo wczoraj. A potem nagle opowiada
z najdrobniejszymi szczegami histori z czasw, kiedy by dzieckiem, i robi to tak barwnie i ywo,
jakby by tam razem z nim. Na przykad dzisiaj Rano tata opowiedzia mi, e jako may chopiec by
na oglnokrajowych finaach w tysic dziewiset szedziesitym trzecim roku, kiedy Dublin pokona
Galway Pamita kady, najmniejszy epizod i mwi o tym tak, e miaam wraenie, jakbym bya tam
razem z nim.
No c, to faktycznie by pamitny dzie mwi yczliwie Flanagan.
Ale potem tata zapomina o czym, co jest albo byo na pozr dla niego niesychanie wane. Znowu
odchrzkuj. Sabrina, zmie temat. Na przykad marmurki. A do dzisiaj tata nawet nie wiedzia, e
mia marmurki. A ma ich kilkaset. Waciwie moe kilka tysicy, gdyby dobrze policzy. Niektre z nich

s naprawd wartociowe, ale bez wzgldu na cen wszystkie s wane, bo czemu w przeciwnym razie
powiciby tyle czasu, eby to sporzdzi?
Drc rk podaj Flagananowi rejestr spisany przez tat. Starannie przeglda kad stron, odrywa
wzrok, eby spojrze na moj twarz, znowu wraca do czytania, i tak w kko.
Mickey zaczynam. Nie ma mowy, ebym moga powiedzie w uprzejmy sposb to, co mam do
powiedzenia. A do wczoraj miae te marmurki u siebie. Cz kolekcji znikna. Czy wiesz, co mogo
si sta z marmurkami nalecymi do taty?
Sprawia wraenie zaskoczonego. Zastyga w bezruchu, nie wypuszczajc z rki rejestru.
Wielki Boe, oczywicie, e nie!
Mickey, naprawd musz to wiedzie. Nie oskaram ci o kradzie, to znaczy, myl, e
najwyraniej musiaa by jaka umowa z kim, moe z tat, w ktrej wyrazi zgod, eby je sobie wzi.
Cokolwiek si wydarzyo, musz to wiedzie. Po prostu chc je znale i odzyska, eby kolekcja znw
bya kompletna.
Nie. Ja ich nie wziem i nie byo adnej umowy z nikim, take z twoim tat. Mickey prostuje si
i przybiera zdecydowany ton. Jak wiesz, puda przywieziono do mnie ju po tym, jak twj ojciec mia
udar. Sama mwisz, e nawet o nich nie pamita, wic nie mg wydawa mi adnych polece, ktre by
ich dotyczyy. W ogle ich nie dotykaem.
Jest szczery, cho jednoczenie nieco zdenerwowany, e kto go oskara o tak rzecz, lecz zachowuje
si jak profesjonalista.
Czy kto mia do nich dostp, kiedy byy w twoim domu? Czy kiedykolwiek zdarzyo si jakie
wamanie? Usiuj nieco osabi impet oskarania jego bliskich. Zaginy najcenniejsze egzemplarze.
Mam wraenie, e kto przejrza spis i dokadnie wiedzia, co wybra.
Przez grzeczno stara si sprawia wraenie, jakby przez chwil rozwaa tak moliwo.
Mog ci zapewni, e ani ja, ani nikt z domownikw nie odpowiada za zniknicie tych marmurkw.
Nigdy nie otworzyem tych pudeek. Przywieziono je zapiecztowane i te same pieczcie byy na nich,
gdy wyjeday. Przez cay zeszy rok trzymaem je w garau i nikt ich nie widzia ani nie mia do nich
dostpu.
Wierz mu. Jestem w kropce, poniewa nie mam pojcia, dokd teraz si uda.
Mickey oddaje mi rejestr, a ja bez sowa wpatruj si w zapisane kartki, w urocze, pene zawijasw
pismo taty. Sabrina nie moe dzi przyj do szkoy, poniewa ma wyznaczon wizyt u lekarza. Oczyma
wyobrani widz pisane rcznie urodzinowe kartki, popiesznie nagryzmolone notatki, ktre walay si
po caym domu.
Wydymam usta. Moje policzki wci s lekko zarowione po rzuceniu tego oskarenia, chocia
bardzo staraam si by uprzejma.
No c, jeszcze jedno. Oprcz tego, e chc odzyska marmurki, chciaabym take wiedzie, kto je
do ciebie przywiz. Razem z mam pakowaymy wszystkie rzeczy w mieszkaniu taty, a nigdy wczeniej
nie widziaymy tych pudeek.
Mickey marszczy czoo, autentycznie zafrasowany.
Jak to? Nikt wam nie pomaga? Nikt z firmy transportowej ani z rodziny?
Krc gow.

 Nie. Byymy tylko we dwie.

Przez chwil Mickey zastanawia si nad tym, co powiedziaam.
Nie jestem pewien, czy wiesz, w jaki sposb rzeczy twojego taty znalazy si u mnie na
przechowaniu?
Mama wspomniaa, e uprzejmie zaproponowae pomoc. Ja nie miaam do miejsca, mama
z kolei No c, ona najwidoczniej posza swoj drog.
Sk w tym, e niczego nie proponowaem mwi grzecznym tonem, mrugajc niebieskimi oczyma,
ktre iskrz si w okrgej jak ksiyc twarzy. Twoja mama nie bya z tob cakiem szczera, ale ja mam
zamiar by, zwaszcza e przyjechaa tu z tymi sprawami. I cakiem susznie, skoro pudeka przez cay
zeszy rok byy u mnie.
Wij si na krzele, zakopotana jak diabli, cho niedawno przepeniaa mnie determinacja.
Twoi wujowie, bracia Fergusa, wyrazili niezadowolenie z powodu tego, e Gina trzyma jego rzeczy.
Uwaali, e pudeka nie s u niej bezpieczne, biorc pod uwag jej stosunek do twojego taty Ale Gina
bya pena podejrze, bo wedug niej bracia nigdy nie byli blisko z Fergusem, wic wszyscy razem
doszlimy do wniosku, e najbezpieczniej bdzie powierzy je komu trzeciemu Obie strony byy
zadowolone, poniewa moja osoba wydawaa si na tyle neutralna, e mona mi byo zaufa. Zwykle nie
pakuj si w takie sprawy, ale do lubi Fergusa, wic wyraziem zgod. Niestety, moje osobiste
sprawy nieco si zagmatway i ju nie mam miejsca, eby nadal przechowywa rzeczy twojego taty.
Szybko przytaknam, usiujc ukry zakopotanie i zaskoczenie, e mama nie wprowadzia mnie w t
spraw. Czy uwaaa, e on mi o tym nie powie? Nie zdawaam sobie sprawy z dramatu, jaki rozgrywa
si w naszej rodzinie, kiedy umieszczalimy tat na oddziale rehabilitacji. Skoncentrowaam si na nim,
eby jemu si polepszyo, wic biegaam ze szpitala do jego mieszkania, do pracy, dodatkowo zajmujc
si wasnymi dziemi. Nieprzytomna ze zmczenia przypominaam zombie. Zrobiam zdjcia mebli taty
i sprzedaam je w internecie, woc kanapy na drug stron miasta, spotykajc si z ludmi na George
Street o pitej nad ranem, eby wrczy im stolik do kawy Myl o dniu, kiedy oddzielaam rzeczy do
sprzedania od tych, ktre chcielimy zachowa. Wtedy zobaczyam, jak y mj tata, ogldaam jego
prywatne rzeczy i byam zaskoczona ich zwyczajnoci, pomijajc zachomikowane stosy tabliczek
czekolady, niepokojco obszern kolekcj pyt DVD z filmami porno, ale poza tym bez rewelacji.
W caym mieszkaniu nie znalazam ani ladu osoby innej ni mj tata.
Przejrzaam kady pokj, kad szaf, kad szuflad, i sprzedaam kad rzecz z tych szaf, ktra nie
bya przykrcona do ciany lub podogi. We wszystkich pudach, ktre zakleiam tam, nie natrafiam na
adne marmurki. Kto inny musia je zapakowa i wysa do domu Mickeya. Skoro to nie byam ja ani
mama, to kto?
Nie wiem, Sabrina, w jaki sposb jeszcze mgbym ci pomc.
Ja te nie.
Jedyne, co mi przychodzi do gowy, to to, e tamte kulki zostay wyjte z pudeeczek wczeniej,
zanim jeszcze trafiy do mnie, ale poniewa tylko ty i twoja mama pakowaycie wszystkie rzeczy, wic
sam nie wiem, co myle.
Ale to byo bolenie oczywiste. Mickey prbowa by uprzejmy, lecz skoro nie wyjam ich ja, wic
musiaa zrobi to mama, ktra ju raz okamaa mnie co do sposobu, w jaki puda taty trafiy do domu
Mickeya.
Tyle tajemnic, tyle spraw, o ktrych nie miaam pojcia Ciekawe, czego jeszcze nie wiem?

10
Grajc w kulki
Wiatrak
Ponownie ujrzaem Hamisha, kiedy miaem ju dziewitnacie lat. W yciu bym nie przypuszcza e
wanie z tego powodu wsid do samolotu i opuszcz Irlandi pierwszy raz od chwili, odkd przybyem
tu odzi jako picioletnie dziecko.
Do Ma przyszed policjant, eby powiedzie, e dzwoniono do niego z ambasady irlandzkiej
w Londynie z informacj, e Fergus Boggs zosta znaleziony martwy i e kto musi tam przyjecha
i zidentyfikowa zwoki.
Londyn? Ale przecie Fergus jest tutaj!
Wrzask i zawodzenia Ma postawiy na nogi cay dom. Wszyscy rzucili si do niej, a ci, ktrzy tego nie
zrobili, czym prdzej pobiegli mnie szuka. Wanie siedziaem w pubie nad kuflem piwa i graem
w Wiatrak, cho o tej porze razem z innymi chopakami powinienem by zasuwa w masarni Mattiego.
Zaczem prac cakiem niedawno, wic zwalano na mnie najgorsz robot, jak pukanie flakw; smrd
by tak okropny, e przez pierwszy tydzie bez przerwy ganiaem do kibla i rzygaem tam jak kot. Teraz
ju nie robi mi si mdo, tylko mnie to nudzi, ale odkryem, e kilka kufli piwa pozwala w miar
bezbolenie przetrwa popoudnie. Bardziej interesuje mnie rodzaj misa, ktrym handluje Mattie;
chciabym pozna t stron biznesu, umie wybiera lepszy rodzaj towaru i o tym chc z nim pogada, ale
wiem, e Mattie posucha mnie dopiero wtedy, gdy odwal przynajmniej rok cikiej, smrodliwej roboty
na zapleczu sklepu.
Angus znajduje mnie w pubie i chwyta za rk, mwic, ebym si nie odzywa, bo on nie chce
niczego sysze, a nastpnie cignie ulic w kierunku domu. Myl, e chyba narobiem sobie kopotw,
wyskakujc ze sklepu na piwo, podczas gdy powinienem by zadowoli si kanapk zjedzon na
podwrku. Duncan czeka na nas przy otwartych na ocie drzwiach, mama za przewodniczy zebraniu
w salonie, otoczona gronem rozhisteryzowanych kobiet, popijajcych herbat i zajadajcych si
jczmiennymi placuszkami. Trzyletni Joe podskakuje jej na kolanach i przyglda si paczcej mamie
szeroko otwartymi oczyma, w ktrych kryje si przeraenie. Na mj widok tum si rozstpuje, jakbym
by synem marnotrawnym, na ktrego czekaa z utsknieniem. Ma patrzy na mnie jak na jakiego anioa,
kiedy id w jej kierunku, a w jej wzroku jest taka czuo i mio, e prawie robi w gacie ze
wzruszenia, cho nadal nie wiem, o co, do kurwy ndzy, chodzi.
Ma stawia Joego na pododze i wstaje, a maluch przywiera do jej ng. Wyciga rce do moich
policzkw, donie ma gorce od galonw herbaty i spierzchnite od cigego sprztania i poparze. Na
jej twarzy maluje si agodno, jakiej nigdy dotd nie widziaem, a oczy s niesamowicie bkitne.
Takim wanie wzrokiem spoglda na swoje niemowlta; gdy byem modszy, par razy udao mi si
przyapa j na karmieniu, kiedy mylaa, e nikt jej nie widzi. Jej oczy wpatryway si w oczy
trzymanego przy piersi dziecka, jakby prowadziy z nim jak milczc rozmow. Nie przypominam
sobie, eby kiedykolwiek spogldaa na mnie w taki sposb.
Synku mwi czule, przepeniona ulg. Wic yjesz.
Nagle chce mi si mia, ale udaje mi si zdusi t ch, poniewa wci nie wiem, o co chodzi;
wiem jedynie, e wycignito mnie z pubu z powodu jakiej bezsensownej tragikomedii. Pani Lynch

prycha, a ja mam ochot jej przyoy, eby zarya nosem w podog, poniewa Ma na nowo zaczyna
ka.
Nagle pogodny wyraz jej twarzy znika i Ma mocno uderza mnie w twarz. Chyba musz wyglda na
niezbyt skruszonego, bo po chwili poprawia z drugiej strony.
W porzdku, Ma odzywa si Angus, odcigajc mnie na bok. On nie wiedzia. O niczym nie
wiedzia.
Czego nie wiedziaem?
Gliniarz dosta wiadomo od
Ma zostaje odprowadzona na miejsce, jak pogrona w aobie krlowa pszcz.
Powiedzia, e Fergus Boggs zosta znaleziony martwy. W Londynie. Angus wali mnie po ramieniu
i zamyka w ucisku. Ale ty yjesz. I nic ci nie dolega, zgadza si?
Nie mog odpowiedzie, serce wali mi jak mot. Ju wiem, po prostu wiem. To Hamish. Nikt inny nie
wybraby mojego imienia, tak samo on nigdy by nie uy imienia innej osoby. Zawsze byem tylko ja. Ja
i on. Nawet jeli wwczas nie mielimy pewnoci, wiem od pierwszej chwili, e on nie yje i czuj jego
strat bardziej ni wtedy, gdy dors i wyjecha.
No to wszyscy mog odetchn, mam racj? odzywa si Duncan, a kobiety odpraj si wyranie.
Kto rzuca jaki dowcip i nagle wszyscy widz zabawn stron tego, co si wydarzyo.
Ale Ma si nie mieje. Ja take nie. Nasze oczy spotykaj si i obydwoje ju wiemy.
Z tego powodu pierwszy raz w yciu wchodz na pokad samolotu. Wieje jak diabli i rzuca nami na
wszystkie strony, wic moje myli odrywaj si zupenie od Hamisha. Kurczowo trzymam si ycia
i rozmylam, e byaby to prawdziwa ironia losu, gdybym zgin w drodze na identyfikacj zwok brata,
ktry za ycia posugiwa si moim imieniem.
Seamus, syn pani Smith, mieszka w Londynie, wic zostao ustalone, e przez par nocy mog
zatrzyma si u niego. Nie wiem, co powiedzia swojej mamie na temat ycia w wielkim miecie, ale ja
nie wyobraaem sobie, e tak to wyglda. Dzielenie z szecioma innymi chopakami wilgotnego pokoju
w wiktoriaskiej kamienicy odbiega od mojego wyobraenia o wielkomiejskim przepychu, wic a po
ulicach jak najduej, eby unikn koniecznoci spania na pododze. Nie zachodz do irlandzkiego baru,
gdzie jak wszyscy mi powtarzaj, niezwocznie powinienem si uda, jeli zostan zmuszony do
zacignicia si do wojska. Zamiast tego rozpytuj tu i wdzie, silc si na angielski akcent, i udaje mi
si znale miejsce zwane Ramionami Murarza, gdzie podobno mona zagra w kulki. Jednak przedtem
caymi godzinami wcz si po miecie ze wiadomoci, e kada mijajca chwila przyblia moment,
kiedy bd musia zobaczy Hamisha, i czasami chc, eby czas zwolni, a czasami, eby przyspieszy.
Zaczynam rozgrywk z kilkoma miejscowymi chopakami, zwyczajnego Wiatraka, w ktrego graem
wczeniej, zupenie jakbym podj gr w miejscu, w ktrym j przerwaem. Nie mog uwierzy, e to
wci ten sam dzie, a ja jestem w innym kraju i czekam na identyfikacj ciaa kogo, kto twierdzi, e
jest mn. Czuj si jak cakiem inna osoba.
Gra przeznaczona jest dla dwch, trzech lub czterech osb. Gramy we trzech, lecz ten trzeci wkrtce
zaczyna rzyga na wasne ubranie i zasypia gdzie w kcie, a strumie moczu spywa mu po nogawce.
Teraz gram tylko ja i kole o imieniu George, ktry uparcie nazywa mnie Rudzielcem, jakby nie wiedzia,
e to cholerna obraza. Zreszt jak dla mnie wszystko jest w porzdku, poniewa z atwoci daj mu
popali. Nie wymaga to wielkiej zrcznoci marmurkami naley celnie rzuca, a nie strzela na olep.
redniej wielkoci kulki nazywane s skoczkami; pierwszy gracz rzuca swoj do przodu, drugi gracz

prbuje j uderzy i tak dalej. Tyle mniej wicej George daje rad ogarn, bo wczeniej wypi odrobin
za duo. Jeli skoczek zostaje trafiony, waciciel paci rzucajcemu jeden marmurek, ale nie zabiera
skoczka i w tym wanie tkwi problem, poniewa skoczek Georgea jest jedyn kulk, ktr jestem
zainteresowany. W ten sposb mordowanie skoczkw uchodzi na sucho.
W tym wypadku chodzi o wyprodukowany w Czechosowacji marmurek w ksztacie kulki karabinowej
o lekko chropowatej powierzchni. George bredzi co na temat, e to dlatego, i zanurzy go w kwasie.
Pytam go, czy mog ten marmurek odkupi; odpowiada, e nie, ale zamiast tego daje mi go w prezencie.
Mwi mu, dlaczego tu jestem i kogo zaraz id zidentyfikowa, a on bardzo mi wspczuje i odpowiada,
e raz musia obejrze ciao pewnego gocia, ktry zosta porbany na kawaki, ja za zastanawiam si,
czy chodzio o oficjaln identyfikacj, czy raczej ten wypadek mia zwizek z jego stylem ycia. Moe
nawet osobicie porba tamtego nieszcznika? Jego opowie nie odstrasza mnie, cho, co dziwne,
podarowany marmurek odrobin poprawia mj nastrj. Wsadzam prezent do kieszeni i po kolejnych
dwch godzinach, o czwartej nad ranem padam na prowizoryczne posanie w mordowni Seamusa Smitha;
eby dosta si na swoje miejsce, musz przeazi przez picych chopakw, w tym jednego gocia,
ktry mruczy do siebie przez cay czas, zapewne uwaajc, e nikt go nie syszy.
Cztery godziny pniej jestem ju w kostnicy i spogldam na obnaone ciao Hamisha, ktre spoczywa
na stole sekcyjnym. Co prawda koroner chce mi pokaza tylko jego twarz, ale cigam przecierado
troch niej. Hamish ma w okolicach ppka znami przypominajce ksztatem Australi. Naprawd wcale
jej nie przypomina, ale wwczas cay dowcip diabli by wzili. Chcesz zobaczy, co jest na
antypodach? sysz, jak Hamish mwi do dziewczt, sysz tak wyranie, jakby jego usta si
poruszay. I umiecham si do tych wspomnie, umiecham si do tamtych dobrych chwil, koroner za
patrzy na mnie z oburzeniem, jakby myla, e ciesz si ze mierci brata.
Pomylaem o czym zabawnym, co mia zwyczaj mwi wyjaniam prdko.
Wtedy koroner spoglda obojtnie, wida zupenie go to nie interesuje. Jest tutaj jako fachowiec,
a jego praca nie ma nic wsplnego z uczuciami.
Czuj w kieszeni wybrzuszenie czeskiego marmurka w ksztacie karabinowej kuli.
Czy brat zosta zastrzelony? pytam.
Zawsze uwaaem, e jeli Hamish miaby odej z tego wiata, zanim si zestarzeje, z pewnoci
wybraby taki rodzaj mierci. Jak kowboj, uwielbia tego typu filmy.
Nie. A widzisz gdzie dziur po pocisku? pyta, jakby chcia si broni przed oskareniem, e
przeoczy wany dowd.
Nie.
Wanie.
W takim razie co mu si stao?
Wszystkiego dowiesz si od policji.
Znowu zakrywa twarz Hamisha. Nie widziaem go od czterech lat, ale ju nie dowiem si, jak bardzo
zmieni si w tym czasie, poniewa jego ciao jest tak wzdte i posiniaczone, e ledwo go rozpoznaem.
Jestem pewien, e to on, ale nie umiem powiedzie, w czym przypomina dawnego Hamisha. Powiedziano
mi, e lea w wodzie przez dwa dni, moe duej, poniewa ciao wypyno na powierzchni i zacz
si rozkad. Policjant, z ktrym pniej rozmawiam, mwi co o tym, e skra na stopach Hamisha
zsuwaa si jak skarpetka, i wtedy cakiem si wyczam. Najbardziej zapada mi w pami informacja,
e nikt go nie szuka, nikt nie zgosi zaginicia.

Fergus Boggs by pijany. Wypi o wiele za duo w pewn sobotni noc, a potem naprzykrza si dwm
wykidajom z nocnego klubu Orbit. Odprawili go z kwitkiem i wtedy dosta szau, jak mwili. Nie mam
powodu, eby im nie wierzy, ich sowa pasuj do kadego z chopakw z rodziny Boggsw. Nawet may
Joe wcieka si, kiedy syszy sowo nie, pada wwczas na ziemi i zrzuca buty, niezalenie od tego,
gdzie akurat jestemy. Jest najmodszy, wic Ma rzadko mu czego odmawia. Jeden z bramkarzy by
sfrustrowany zachowaniem Fergusa, ale powiedzia, e wpuci go bocznymi drzwiami, eby szef nie
zauway, e pozwala wej komu tak pijanemu, w dodatku bez pacenia. Zamiast tego zacign go
gdzie w boczn uliczk i tam spra na kwane jabko. Ze zamanym nosem i pknitym ebrem Fergus
Boggs wlk si przed siebie, a w kocu potkn si, wpad do rzeki i uton. Mia dwadziecia pi lat.
Seamus Smith czeka na mnie, kiedy wychodz z kostnicy. Z chytr min pali papierosa, trzymajc apy
w malutkich kieszeniach skrzanej kurtki.
I co, to on? pyta.
Tak.
Psiakrew.
Wyjmuje paczk papierosw i wrcza mi jednego. Doceniam, e wyciga mnie do pubu, poniewa nie
pamitam niczego od chwili, gdy zapaliem tego papierosa. Nastpnego dnia ja i Hamish po raz drugi
razem pyniemy odzi, kiedy zabieram go do domu.
Policja nie wniosa oskarenia przeciwko bramkarzowi za to, e kilka razy delikatnie pacn
Fergusa, poniewa wszyscy zgadzali si z opini, e Fergus by zaka spoeczestwa, a bramkarz nie
mia zamiaru go zabija. Zreszt Fergus uton dlatego, e by pijany. W ten sposb obaj bramkarze
wykrcili si od odpowiedzialnoci za morderstwo.

11
Regulamin basenu
Nie wpycha do wody!
Otwierajc pudeko z marmurkami, uchyliam wieko puszki Pandory.
Chyba nie miaam o tym pojcia na pocztku, kiedy trzymaam je w doniach i przesuwaam spojrzenie
po wpisach w rejestrze, ale nabraam pewnoci na widok zmiany na twarzy taty, gdy tylko jego wzrok
spocz na krwawniczkach. Wczeniejsze przypuszczenia potwierdzi zamt, ktry zapanowa w mojej
rodzinie, kiedy naleao podj zwyczajn decyzj, gdzie bdziemy przechowywa pudeka. Sama nie
wiem, co teraz robi. Jest penia, myli rozsadzaj mi gow, nie mog ich odpdzi. Musz oddycha.
Zaraz po wyjciu z biura Mickeya dzwoni do mamy, gotujc si z wciekoci.
Jak si miewa nasza Marmurkowa Panna? Mama mieje si z wasnego dowcipu. Widziaa si
ju z Mickeyem Flanaganem?
Sysz w gosie mamy niepokj i zastanawiam si, czy boi si, e kamstwa zaraz wyjd na jaw.
Ktry z braci ojca nie yczy sobie, eby przechowywaa te pudeka? pytam.
Wzdycha ciko.
Wic Mickey ci powiedzia Och, skarbie, nie chciaam, eby ci mwi!
Doceniam twoj trosk, mamo, ale chyba powinnam zna prawd, skoro mam zamiar odnale tamte
kulki?
Naprawd chcesz si bawi w szukanie jakich zaginionych kulek?! Sabrina, skarbie, czy wszystko
w porzdku? To znaczy midzy tob i Aidanem? Czy nadal chodzicie na terapi?
Tak, wszystko w porzdku powtarzam automatycznie.
W yciu nie powinnam bya wspomina przy mamie o poradni; teraz ona uwaa, e wszystko, co
powiem lub zrobi, wynika z zalece otrzymanych na naszej terapii maeskiej, na ktr zgodziam si
tylko ze wzgldu na Aidana. Byabym cakiem zadowolona, gdyby wreszcie przestaa mnie drczy.
Jednak ostatnimi czasy faktycznie zdarzao mi si bez zastanowienia chlapn to czy owo. Czy midzy
mn i Aidanem rzeczywicie wszystko jest w porzdku? Szybko zmieniam temat.
Powiedz mi, jak to byo z pudekami i brami taty.
Mama znowu wzdycha. Wie, e nie ma wyjcia i e musi odpowiedzie, ale kiedy si odzywa, w jej
gosie sysz gniew. Nie na mnie, lecz na tat, z powodu czego, co wydarzyo si w zeszym roku.
To Angus dzwoni do mnie, ale tak naprawd mwi w imieniu wszystkich. Dowiedzieli si, e
byymy w mieszkaniu Fergusa, i nie chcieli, eby jego dobytek trafi w moje rce. Nie mieli nic
przeciwko, eby to ty wzia te rzeczy, ale powiedziaam im, e nie masz miejsca. Reszt ju wiesz.
Prbuj wyobrazi sobie Angusa. Nigdy nie byam szczeglnie blisko z adnym z moich wujw ani
z adn z ciotek i nie widywaam ich zbyt czsto, poniewa tata te si z nimi nie widywa. Dorastajc,
spotykaam ich czasem na rodzinnych imprezach, ale nigdy nie zostawalimy tam dugo, bo tata atwo si
denerwowa. Zawsze kto powiedzia co, co byo mu nie w smak, i wczenie wychodzilimy. Mama nie
protestowaa. Ona take nienawidzia spotka z rodzin ma, ktre wiecznie koczyy si jak
awantur, bo albo pijany kuzyn przy stole zaczyna szarpa si ze swoj dziewczyn, albo ktra znana

z citego dowcipu szwagierka nie potrafia utrzyma jzyka za zbami. Na spotkaniach rodzin Boylew
i Boggsw zawsze rozgrywa si dramat, wic rzadko tam bywalimy. Na og wpadalimy tam tylko na
chwil, eby pokaza twarze, jak mawia tata. Swojej rodzinie co najwyej chcia od czasu do czasu
pokaza twarz. By moe take nas traktowa w podobny sposb, bo kime jest ten czowiek, ktrego
teraz poznaj?
Angus jest najstarszym z braci i pracuje jako rzenik, wic nie ma furgonetki. Myl, e Duncan ma,
ale przecie nigdzie nie jest powiedziane, e pozostali bracia nie brali w tym udziau. Mino sporo
czasu, odkd widziaam ich wszystkich po raz ostatni. Nie cigno mnie do rodziny, odkd skoczyam
osiemnacie lat. Nie zaprosiam ich nawet na moje wesele. Zreszt Aidan i ja bralimy skromny lub
w Hiszpanii, na przyjciu byo zaledwie dwadziecia osb.
Czy naprawd mam ochot skada wizyt Angusowi, eby zapyta go o wydarzenia z zeszego roku?
Dlaczego nie chciae, eby mama przechowywaa rzeczy taty? Czy chciae je mie dla siebie i dlatego
ukrade marmurki taty? Pytania miechu warte. Zreszt czy naprawd mog oskara braci o to, e nie
chcieli, aby mama zatrzymaa rzeczy taty? Pod wpywem wina i gorzkich wspomnie, jak tata zrujnowa
jej ycie cho teraz bya powtrnie zamna, tym razem szczliwie w kadej chwili moga podj
decyzj, e po prostu wrzuci je w ogie.
Wiedziaa, e on ma kolekcj marmurkw? pytam jeszcze raz stanowczym tonem. Czy to ty je
pakowaa, kiedy zabieraymy rzeczy z jego mieszkania?
Absolutnie nie. Zreszt powiedziaam ci ju wczoraj.
W gosie mamy pobrzmiewa wystarczajco duo zoci i urazy, ebym uwierzya jej bez zastrzee.
Zreszt gdybym wtedy je znalaza, od razu wyldowayby w mietniku dodaje wyzywajco.
Dorosy facet, eby bawi si kulkami, sowo daj!
Wierz jej. Teraz zaczynam zastanawia si, czy przypadkiem nie znalaza w mieszkaniu taty czego,
o czym ja nie wiedziaam, a co ona uznaa za niewarte zatrzymania. Moe jednak wtedy nie bya
waciw osob do pomagania mi przy pakowaniu. Tylko dlaczego teraz przychodz mi do gowy takie
myli? Zaczyna mnie drczy poczucie winy. Byam bardzo zajta, obciona nadmiarem obowizkw,
zmartwiona. Powinnam lepiej to zaatwi. Moe naleao zaprosi wujw, eby si do nas przyczyli,
eby zobaczyli, czy jest tam co z przeszoci taty, co chcieliby zachowa. Moe dlatego byli tak wciekli
na mam, chocia to ja nie pomylaam o nich. Po prostu przejam inicjatyw, uwaajc, e wiem o tacie
wszystko, co naley.
Mamusiu, czy pamitasz, o co chodzio w tej awanturze o marmurki midzy tob i tat?
Nie zamierzam odpuci. Wiem, e ukrywaa co przede mn, wic teraz chc wycign z niej tyle,
ile tylko mi si uda. adnych sekretw.
Och, ledwo pamitam tamt spraw Gos mamy zamiera i przez chwil wydaje mi si, e ju
skoczya, kiedy nagle kontynuuje: Pamitam tylko, e pojechalimy na nasz miesic miodowy. Tata
wyszed poazi, tak jak to mia w zwyczaju, bez sowa wyjanienia, a potem nagle wrci i okazao si,
e wyda nasze kilkumiesiczne oszczdnoci na jaki cholerny marmurek.
Nie przerywajc jazdy i nie odrywajc wzroku od drogi, wysuwam z teczki spis.
Czy to by taki z serduszkiem?
Nie pamitam wzoru Milknie na moment. Chocia chyba tak. Tak mi si wydaje. Dostaam
szau, e wyda cae nasze pienidze na tak bzdur. Spdzilimy trzy dni w Wenecji, praktycznie niczego
nie jedzc Pamitam, e mielimy na cay dzie tylko jedn puszk coli do podziau, bo nie byo nas

sta na nic innego. Gupi wariat dodaje mikko. Ale taki wanie by twj ojciec. Nawiasem mwic,
skd wiedziaa, e to byo serduszko?
Och Po prostu zgadam.
Przesuwam palcem po sowach napisanych rk taty. Serduszko uszkodzone. Stan kolekcjonerski.
Wenecja, rok tysic dziewiset siedemdziesity dziewity.
Czyli to nie mama pakowaa marmurki ani nie wzia adnego z nich. Teraz wydaje mi si jasne, e nie
chciaa mie z nimi do czynienia.
Dostp. Kto mg mie dostp do pudeek z marmurkami? To nie by Mickey ani nikt z rodziny taty.
Naturalnie nie ma mowy o stuprocentowej pewnoci, ale musz mu zaufa. Dostp Skontaktowanie si
z firm transportow, ktra przewozia w zeszym roku rzeczy taty, wydaje si raczej bezcelowe.
Przepraszam, ale czy pastwo ukradli par rzeczy z tych, ktre przewozilicie w zeszym roku? A moe
Mickey myli si, e marmurkw ju nie byo w pudach, kiedy przywieziono je do jego domu? Moe
zostay wyjte wczoraj i kontakt z kierowc z firmy transportowej nie jest taki cakiem bez sensu.
Sabrina, mog ci w czym pomc? pyta uprzejmie Amy, kiedy ponownie zjawiam si
w poczekalni.
Usiuj odzyska rwnowag. To wszystko przez ksiyc, to on mnie zmusi.
Wczoraj odebraam przesyk, wysan z domu Mickeya do szpitala, w ktrym ley tata. Usiuj
dowiedzie si, kto przewozi rzeczy. Wiadomo ci co na ten temat?
Czy co mi wiadomo? Kurcz, cay weekend spdziam w jego garau, cho mi za to nie paci, bo
musiaam wszystko przygotowa! Co prawda taka robota nie naley do moich obowizkw, ale sprbuj
co powiedzie Mickeyowi.
Serce skacze mi do garda, a w gowie wita nadzieja.
Czy pudeka byy zapiecztowane, kiedy je wysyaa? pytam od niechcenia, eby nie urazi Amy.
O rany jczy. Jasne, e byy zapiecztowane. Poza tym byy bardzo starannie przechowywane, za
to mog rczy Tylko nie mw, e co si potuko albo zgino!
No c Faktycznie czego brakuje.
Ach, ten Looper
Co takiego?
Wybacz, to pewnie Looper. Chopak od transportu. Jasne, e pudeka byy zaklejone, kiedy je
ustawiaam Zreszt dostaam surowy zakaz otwierania czegokolwiek. Mickey z pewnoci nie
yczyby sobie, ebym grzebaa w jego rzeczach Nawiasem mwic, tam byy nie tylko twoje pudeka.
Stao mnstwo rnych gratw, ktre musiay zosta wywiezione. Jakie stare meble, ciuchy, wszystko,
czego nikt nie rusza przez cae lata, wic zakurzone jak diabli. Tak czy owak, poprosiam Loopera,
siostrzeca Mickeya, eby je wam odwiz. Oczywicie usiowa si wykrci, ale nie miaam wyboru.
Mickey stara si pomaga swojej rodzinie, wiesz, jak to jest. Zreszt to sprawa pomidzy nim a tob, ja
tam si nie wtrcam, ale mog ci da namiary do tego gocia, jeli chcesz.
Tak, bardzo prosz odpowiadam szczliwa, czujc, e by moe nie wszystko stracone. Jeszcze
jest szansa.
Wiesz, jak tam dojecha? pyta Amy, z ociganiem wrczajc mi adres.
Nie, ale mam nawigacj satelitarn.

Amy zagryza wargi.

Nawigacja satelitarna w niczym ci nie pomoe mwi. To do daleko.
Nie szkodzi, mam czas odpowiadam i ruszam w stron drzwi.
Po raz pierwszy od nie pamitam jak dawna, czuj ukucie ekscytacji.
Tylko bd ostrona, on nie jest zbyt towarzyski, zwaszcza w takim dniu jak dzisiejszy. Amy
wymownie wskazuje na niebo. Takie dni s wymarzone dla wirw takich jak on dodaje, zanim
zamkn drzwi.
Jad pod adres dostarczony przez Amy i spogldam na soce, zastanawiajc si, ile prawdy jest
w tym, co mi powiedziaa. Czy wanie dzi jest dzie, w ktrym dosignie nas przeznaczenie? Albo
moe dzi jest ten dzie, w ktrym ostatecznie poegnaam si z rozumem, ruszajc na poszukiwanie
jakich zaginionych marmurkw, ktre moe w ogle nie istniay, gdy nie ma na to dowodu poza
sporzdzonym rcznie rejestrem sprzed nie wiadomo ilu lat? I wanie jad do faceta o imieniu Looper,
mieszkajcego Bg wie gdzie, i zamierzam oskary go o kradzie.
Po przejechaniu tam i z powrotem kilku przypadkowych ulic bo nawigacja ostatecznie poddaa si,
kiedy minam granice miasta, dokadnie tak jak ostrzegaa Amy udaje mi si znale waciwe
miejsce. Chopak o interesujcym imieniu Looper mieszka w niewielkim bungalowie, zbudowanym
w stylu lat siedemdziesitych parterowym budyneczku, kiepsko utrzymanym i wygldajcym na kompletn
ruin. Z przodu posesji walaj si czci samochodowe, opony, silniki, klapy baganika i mnstwo
przypadkowych rzeczy, ktre zajmuj cay ogrdek. Na podjedzie stoi biaa furgonetka, a spod niej
wystaje para ng, odziana w poprzecierane, brudne dinsy i ubocone buciory. Gdzie w ssiedztwie
rozlega si ryk muzyki. Zatrzymuj samochd przed bram, ale nie mog wej, bo furtka zamknita jest
na potn kdk i zaopatrzona w tabliczk z napisem: Wstp wzbroniony Uwaga! Grone psy
i podobizn dwch warczcych brytanw.
Wysiadam z auta i staj pod bram, zastanawiajc si, czy ostatecznie przegraam spraw.
Przepraszam! woam gono do pary ng sterczcych spod samochodu. Hej, Looper!
W kocu nogi poruszaj si i wylizguj spod furgonetki. Moim oczom ukazuje si mody mczyzna
o dugich, rzadkich, przetuszczonych wosach. Ubrany jest w bia kamizelk poplamion olejem, potem,
tuszczem i Bg jeden wie czym jeszcze. Wydaje si bardziej masywny ni uminiony, ale poza tym jest
wysoki i sprawia wraenie niezdarnego osika, jak te stwory, ktre nie opuszczaj swojego miejsca
w rdziemiu.
Gapi si na mnie i jednoczenie wyciera narzdzia w koszulk, taksuje mnie wzrokiem, niepiesznie,
kawaek po kawaku. Wreszcie spoglda na mj samochd i znowu na mnie, a potem rusza wolno
w moim kierunku z kluczem nasadowym w rku, jakby mia cay czas wiata do dyspozycji i oddawa si
czysto akademickim rozwaaniom, czy grzmotn mnie tym kluczem, czy raczej da sobie spokj. Nie
podchodzi do samej furtki, zatrzymuje si kilka krokw od niej. Jak jaszczurka przesuwa jzykiem po
wargach, poerajc mnie wzrokiem. Mlaska, jakbym stanowia jego nastpny posiek.
Czy to ty jeste Looper? pytam.
Moe tak. A moe nie. Zaley, kto chce wiedzie.
No c Ja chc. Umiecham si lekko.
Ten cie umiechu nie przypada mu do gustu. Pewnie myli, e nabijam si z niego, e robi sobie
arty, nie jest pewien, o co chodzi, niczego nie rozumie. Zakopotanie sprawia, e czuje si mniej mski,

wic stara si nadrobi to gburowatoci. Prycha z dezaprobat i na znak protestu spluwa na ziemi.
Czy to ty jeste tym chopakiem od rozwoenia przesyek?
No, ja. Tylko ja Bo co, masz dla mnie robot? Ja tam te bym mia co dla ciebie
Z pogardliwym umieszkiem drapie si po kroczu.
Z obrzydzeniem odsuwam si o krok.
Jeste siostrzecem Mickeya Flanagana?
Kto pyta?
Znowu ja powtarzam monotonnie. Jestem klientk. To on mnie tu przysya.
Wie, e jestem tutaj. Bd mnie szuka. Nie zabijaj mnie!
Czy wczoraj wuj kaza ci zawie co do Dublina?
Mnstwo rzeczy wo do Dublina.
Szczerze w to wtpi.
Konkretnie chodzi mi o przesyk do szpitala.
Co, mieszkasz tam? Parska pogardliwie, ukazujc kilka zbw w interesujcym odcieniu zieleni.
Przesuwa po mnie wzrokiem z gry na d, jak kot, ktry patrzy na mysz. Wyranie ma ochot si
zabawi. Ma niezwyke oczy, mroczne, lecz pozbawione wyrazu, jakby nic nie kryo si w nich ani za
nimi. Robi mi si niedobrze na myl, e taki facet trzyma w rku cenne marmurki mojego taty. Nie
zaufaabym temu gociowi nawet w najdrobniejszej sprawie. Rozgldam si dookoa, gwnie w celu
szukania pomocy jakiego wiadka, na wypadek gdyby wszystko poszo le, jakiego wybawcy, jeli
Looper sprbuje zrobi to, na co wedug mnie ma ochot. Jednak dookoa domu jak okiem sign
rozcigaj si hektary nieuytkw i tylko wrak spalonego samochodu sterczy na rodku nieuprawianego
pola.
Looper idzie za moim spojrzeniem i przenosi wzrok na rozcigajce si po horyzont ziemie.
To mj wrzd na dupie. Trzeba si niele spoci, eby to przekopa. Tata by farmerem. A potem
zleli si deweloperzy, dawali mu fortun, ale powiedzia, e nie, e jest farmerem i co innego ma robi?
No i poszed w choler i umar, i zostawi mi to wszystko, a teraz nikt nie chce tego kupi. No i ley
odogiem, psiakrew.
Dlaczego jej nie uprawiasz?
Bo prowadz wasny biznes. Mam warsztat i rozwo przesyki.
Nic na tym podwrku nie kojarzy mi si z prowadzeniem biznesu.
Chcesz wej? Mog ci oprowadzi.
Rzucam okiem w gb otwartych drzwi i we wntrzu domu widz masakr: sterty brudnych,
pomieszanych ze sob rupieci. Krc gow. Za adne skarby nie mam ochoty przekroczy bramy.
Zabrae z garau Mickeya pi pude, eby zawie je do szpitala do mojego taty. Po drodze kilka
przedmiotw no, znikno wic zastanawiam si, czy mgby mi jako pomc?
Znaczy, e niby jestem zodziejem, tak?
Ale skd. Po prostu twoja pomoc bdzie dla mnie bardzo cenna podkrelam. Moe gdzie si
zatrzymywae? Albo kto mia dostp do twojej furgonetki?
Wsadziem je do auta i pojechaem prosto do Dublina. Proste jak cholera.

 Czy po drodze otwierae puda? Czy co mogo wypa?

Looper si umiecha.
Wiesz co? Bd odpowiada na pytania, jeli dasz mi buziaka.
Odsuwam si o krok.
Okay, okay! Odpowiem na pytania, jeli uciniesz mi rk.
To i tak odraajce, ale musz przysta na t propozycj. Zaley mi, eby czego si dowiedzie.
Looper zblia si do mnie z wycignit rk. Klucz wkada do tylnej kieszeni i unosi do, eby
pokaza, e jest pusta.
No dalej! Jeli uciniesz mi rk, odpowiem na wszystkie pytania. Jestem czowiekiem, ktry
dotrzymuje sowa.
Podejrzliwie przygldam si jego doni i ostronie wycigam rk. Nasze palce dotykaj si, a wtedy
on byskawicznie chwyta mnie za rami, cignie w swoj stron i apic za kark, przygina gow do
pocaunku. Jego wargi dotykaj moich. Jestem uwiziona w tej pozycji. Zaciskam usta, zdecydowana nie
pozwoli, by jakakolwiek cz ciaa Loopera znalaza si wewntrz mnie. Staram si oswobodzi, ale
nie daj rady, bo cika apa wci spoczywa na mojej szyi. Opieram si obiema rkoma o jego pier
i prbuj go odepchn, lecz jest zbyt silny. W jednej chwili budzi si we mnie paniczny strach. Wreszcie
zwalnia ucisk, oblizuje wargi i wybucha miechem.
Z wciekoci wycieram twarz, mylc tylko o tym, by uciec do samochodu. Serce wali mi jak mot.
Rozgldam si dookoa w poszukiwaniu pomocy, lecz on nie rusza w moj stron, tylko stoi w miejscu
i rechocze na cay gos.
Nie odpowiedziae na moje pytania warcz, wycierajc usta. Nie mam zamiaru std odjeda
bez adnych informacji albo bez marmurkw. Nie ma mowy, eby ta wyprawa zakoczya si fiaskiem.
Looper przyglda mi si z rozbawieniem. W jego rku znowu pojawia si klucz.
Zabraem te twoje puda od Mickeya, wyjechaem na autostrad i zajrzaem, co w nich jest. Nie byo
nic ciekawego, wic je zamknem z powrotem i ruszyem do Dublina. Przepraszajco wzrusza
ramionami. Nie interesuj mnie adne cholerne papiery ani kolorowe kulki dla dzieciakw. Niczego nie
wziem. Proponuj, eby poszukaa gdzie indziej.
Rzeczywicie, wierz mu bez zastrzee. Na pewno nie miaby do rozumu, eby przejrze rejestr. To
spora ksika, a on zapewne w caym swoim yciu nie mia w rku adnej ksiki. Z pewnoci te nie
mia na tyle zdrowego rozsdku, by rozpozna lub poczy marmurki wymienione w spisie z tym, co
znajdowao si w pudach. Osoba, ktra zabraa dwa najcenniejsze okazy, spdzia troch czasu na
przejrzeniu listy i marmurkw. Na pewno nie stao si to w trakcie popiesznego grzebania w czasie
postoju na autostradzie. Zodzieje zabrali dwa najbardziej wartociowe, wic musieli mie czas na
znalezienie ich, poniewa lista nie zostaa sporzdzona od najtaszych do najdroszych, tylko
w kolejnoci alfabetycznej wedug nazw marmurkw.
I co, byo warto przyjeda?! woa za mn Looper, kiedy pdz do samochodu. Pomogem ci
cho troch?
Wczam silnik i ruszam z piskiem opon. O tak, bardzo mi pomg.
Looper nie zabra tych marmurkw. Nie byo ich w pudach, kiedy wyjeday z domu Mickeya
Flanagana. Teraz jestem tego zupenie pewna. I nie byo ich tam rwnie wtedy, gdy do niego
przyjeday. Tak wic musz cofn si w czasie. Cofn si do zeszego roku, albo nawet jeszcze

wczeniej.

12
Grajc w kulki
Miniaturowe ksiyce
Fergus, ju czas! oznajmia energicznie siostra Lea, kiedy wchodzi do mojego pokoju z szerokim
umiechem na twarzy. Ona zawsze si umiecha, a wtedy na policzkach robi si jej dwa okrge
doeczki, wystarczajco due, eby zmieci tam marmurki moe nie takie przecitnej wielkoci, ale
miniaturowe z pewnoci by pasoway. Lea jest mod dziewczyn, pochodzi ze wsi, z Kerry. Bez
przerwy piewa rne piosenki i czsto sycha jej miech, ktry niesie si od dyurki pielgniarek a do
mojej sali na kocu korytarza. Z natury miewam dobry humor, ale ona potrafi jeszcze bardziej go
poprawia. Jeli miaem ciki dzie na fizjoterapii a takich dni jest mnstwo Lea zawsze przychodzi
z umiechem, kubeczkiem parujcej kawy i jakim smakowitym ciasteczkiem. Sama je piecze i rozdaje
wszystkim dookoa. Mwi jej, e jeli tyle stara wkada w relacje ze swoimi chopakami, powinni je
jej z rki, lecz Lea dotd jest sama i zawsze zwierza mi si ze swoich nieudanych randek.
Mam do niej sabo. Przypomina mi Sabrin. Albo raczej t dawn, tak, jaka bya przed urodzeniem
dzieci. Teraz bywa za bardzo roztargniona, zmczona opiek nad trzema maymi chopcami o niespoytej
energii. Zaczynamy rozmow i nigdy jej nie koczymy, przewanie zaledwie mamy okazj dokoczy
jakie zdanie. Jest bardziej roztrzepana ni kiedy; dawniej bya bystra, tak jak Lea. Wci bywa
niewyspana i wyranie zacza przybiera na wadze. Moja mama zawsze bya twarda jak stary bucior,
a wydawaa mi si delikatna jedynie wtedy, gdy wypia wicej ni jedn brandy, co jednak zdarzao si
stosunkowo rzadko, moe ze dwa razy do roku. Bya chuda jak patyk, zabiegana przy obsugiwaniu naszej
sidemki, ale po ciach zawsze udawao jej si odzyska figur. Moe gdybym j zna przedtem, zanim
nas urodzia, to take w niej zauwaybym jak zmian Moe bya beztroskim dziewczciem, zanim
zmieniy to trudy ycia poczone z macierzystwem. Bg jeden wie, jak ja si zmieniaem przez cae
moje ycie, a wyldowaem tu, gdzie jestem teraz. Ale nie potrafi sobie wyobrazi mamy jako
beztroskiej dziewczyny, nie widz jej takiej nawet na zdjciach. Mama i tata siedz na nich w sztucznych
pozach, sztywni i spici. Rce trzymaj po bokach, bez adnego fizycznego kontaktu, pospne twarze
zwrcone do aparatu, co jak sdz, uwaano za najlepsze ujcia. Jednak istnieje jedno zdjcie, ktre
zawsze staraem si mie przy sobie. Tata sfotografowa mam na play w Szkocji. Ma siedzi na
rozoonym na piasku rczniku, opierajc si z tyu na okciach, z twarz zwrcon ku socu
i przymknitymi oczyma. Na jej twarzy wida radosny umiech. Nie wiem, ile razy ogldaem to zdjcie,
zastanawiajc si, z czego Ma si mieje. Jej poza wydaje si bardzo seksowna, prowokujca, cho
z pewnoci Ma nie miaa takiego zamiaru. U jej stp plcze si niemowl. To Hamish. Pewnie mama
mieje si z czego, co maluch przed chwil zrobi, albo moe z tego, co tata powiedzia Moe byo to
co cakiem niewinnego, co zaowocowao tak poz. Wiem, to dziwne trzyma prowokujce zdjcia
wasnej matki, pewnie psychoterapeuci mieliby nad czym debatowa przez cay dzie, ale mnie to zdjcie
podnosi na duchu.
Kiedy wyobraam sobie Sabrin, widz wykrzywion, pen niepokoju twarz.
I co, ogldamy dzisiaj film w 3D? pytam Le, eby troch dokuczy jej z powodu miesznych
okularw.
Mam drugie, dla ciebie odpowiada, wyjmujc z kieszeni drug par i wrczajc mi j. Za.

Posusznie zakadam i zaraz pokazuj jej jzyk. Lea wybucha miechem.

Fergus, czyby zapomnia, e dzi jest zamienie Soca?
Nie jestem pewien, czy o tym zapomniaem. Po prostu nie pamitam, ebym cokolwiek wiedzia na ten
temat.
Mamy przepikne niebo, nigdzie ani ladu chmur. Wszystko bdzie wida. Oczywicie nie jestemy
w najlepszym miejscu, w radiu cay czas gldz, gdzie naley si ustawi, ale soce to soce,
gdziekolwiek jeste, i tak je widzisz. Upiekam dla wszystkich babeczki. Z kremem waniliowym.
Chciaam zrobi z czekolad, ale Fidelma, moja nowa wsplokatorka pamitasz, jak ci o niej
opowiadaam? O pielgniarce Donegala? Ona jest jak prosiak, zeara wszystkie tabliczki, ktre byy
w lodwce! Lea si wcieka. Cztery czekolady Cadbury! W dodatku due. Teraz w caym mieszkaniu
rozwiesiam karteczki tego nie dotykaj, tego nie zjedz Dostaj szau od samego patrzenia na t
idiotk! Przypominasz sobie, jak ci opowiadaam o nowej plazmie, ktr dostaam od ssiada, bo chcia
si jej pozby? Ta kretynka nie ma najmniejszego pojcia, jak wczy telewizor, wic wci bierze nie
tego pilota. Raz j przyapaam, jak wzia pilota od grzejnika gazowego i skierowaa go na ekran.
Obydwoje wybuchamy miechem. Lea opowiada o swojej koleance, ale bez zoci, raczej
z humorem, z umiechem na twarzy i tym swoim silnym, piewnym gosem. To urocze, zupenie jakby ptak
szczebiota za oknem w soneczny majowy dzie. Opowiada ca t historyjk, pomagajc mi podnie
si z fotela i przej na wzek inwalidzki. Lea jest ze mn przez wikszo dni, ale kiedy jej nie ma,
pozostae pielgniarki zachowuj si w cakiem inny sposb, do ktrego trudno jest mi si przyzwyczai.
Niektre s spokojniejsze, bo staraj si okaza szacunek, lub moe pogrone s w mylach o wasnym
yciu; inne zachowuj si wadczo i wydaj mi polecenia, co przypomina mi moj Ma, wiecznie
pokrzykujc na mnie, kiedy byem may. Oczywicie te dziewczyny nie s niegrzeczne, ale Lea po prostu
posiada czarodziejsk rdk. Wie, jak mnie zagada, rozmawia o innych, zwykych rzeczach, jakby to,
co akurat robimy, w ogle nie miao znaczenia. Na pewno chciaby mie taki ukad z osob, ktra
podciera ci tyek i myje jaja. Milczenie pozostaych pielgniarek powoduje, e uwiadamiam sobie, co
naprawd si dzieje. Tom z sali obok nie moe z ni wytrzyma. Czy ona kiedykolwiek przestanie
papla? zrzdzi niechtnie. W dodatku robi to tak gono, e Lea z pewnoci go syszy, ale to jej nie
powstrzymuje. No c, ale Tom taki jest jeli nie ma czego, na co moe si poskary, nie czuje si
szczliwy.
Lea wywozi mnie na soce, na may trawnik, gdzie przesiadujemy w soneczne dni, takie jak dzi.
Wszyscy zgromadzili si na tym spachetku i zadzieraj gowy, spogldajc w niebo przez te mieszne
plastikowe okulary. Radio gra, ustawione na Program Pierwszy tam na ywo komentuj to, co widzimy,
tak samo jak przez cay zeszy tydzie. Nigdy dotd nie nasuchaem si tyle o umbrach i penumbrach,
a potem kolesiw gadajcych gupoty o wudu i peni ksiyca, chocia akurat w to wierz. Sabrina nigdy
nie moga zasn podczas peni, kiedy bya maa. Zawsze przychodzia do naszej sypialni, wlizgiwaa
si do ka, zwijaa w kbek pomidzy mn i Gin i leaa tam cakiem przytomna, wzdychajc gboko
i co chwila pukajc mnie w rami lub policzek, ebym si obudzi i dotrzyma jej towarzystwa. Kiedy
zniosem j na d, zrobiem gorc czekolad i usiedlimy w kuchni przy wyczonym wietle, eby
pogapi si na ksiyc ona cakiem przytomna, zahipnotyzowana jego blaskiem, jakby prowadzia z nim
bezgon rozmow, i ja, zasypiajcy na krzele. W kocu Gina zesza do kuchni i zmya mi gow, e
jutro trzeba wsta do szkoy, e jest trzecia w nocy i co ja waciwie sobie wyobraam, do wszystkich
diabw? Tak to wygldao.
Myl o niej teraz, kiedy ksiyc jest w peni, i zastanawiam si, e moe nie pi, tylko siedzi

w kuchni z kubkiem gorcej czekolady i zarzuconymi na plecy puklami jasnych wosw, chocia te pukle
ju dawno znikny.
Wszyscy s dzi w szampaskich nastrojach, podekscytowani oczekujcym nas zjawiskiem. Lea
opowiada mi o randce, na ktrej bya wczoraj wieczorem, smarujc mi twarz i ramiona kremem
przeciwsonecznym. Nogi mam przykryte. Lea posza do kina z ochroniarzem z Antrimu. Wydaj okrzyk
podziwu.
W kinie przecie nie mona gada mwi. Nigdy nie umawiaj si do kina na pierwsz randk.
Wiem, wiem, mwie mi o tym, kiedy mnie zaprosi, i miae racj, ale po kinie poszlimy
na drinka i wierz mi, Fergus, byam szczliwa, e przez dwie godziny moglimy spokojnie milcze
Taki z niego dupek. Moja bya dziewczyna to, moja bya dziewczyna tamto Wiesz co, stary? Moesz
sobie dalej chodzi ze swoj by! Ja wymikam.
Parskam miechem.
Przynios ci zaraz ciasteczko. Na jakie masz ochot? Moe by takie z galaretk albo z konfitur
z ry Miaam te ciasteczka z czekolad, ale Fidelma je zjada dodaje Lea z szerokim umiechem.
Zrb mi niespodziank prosz j.
Kiedy Lea odchodzi, rozgldam si dookoa i widz, e dzi przyszo mnstwo goci. Dzieciaki pdz
po trawniku, jeden z chopcw z latawcem, ale latawiec za nic nie chce si wzbi w powietrze,
niezalenie od tego, jak szybko chopiec biegnie. Dzi wcale nie ma wiatru. Nie wida ani jednej
chmurki, niebo jest ciemnobkitne z wiotkimi, jasnymi smugami. Ten widok co we mnie porusza
i bardzo staram si przypomnie sobie, co to jest, ale daremnie. Czasami tak si zdarza. Waciwie do
czsto. To mnie mczy.
Prosz. Lea wraca z dwoma talerzami babeczek i szklank soku.
Przygldam si ciasteczkom, lekko zdezorientowany.
Masz ochot sprbowa? pyta Lea.
Nie, nie o to chodzi mwi. Czy moja ona dzi przyjeda?
Lea wyranie sztywnieje, a potem przysuwa sobie krzeso i siada obok.
Twoja ona? Masz na myli Gin?
Oczywicie, e Gin! Moj on Gin. I Sabrin, i chopcw.
Zapomniae, e chopcy wyjedaj dzisiaj ze swoim tat na kemping? Aidan mia ich zawie do
Wicklow razem z ich kuzynami.
Ach, tak
Nie pamitaem o tym. Pewnie bd dobrze si bawi. Alfie bez wtpienia urzdzi sobie polowanie
na robaki, bo to uwielbia. Troch przypomina mi Bobbyego, kiedy by may, z wyjtkiem tego, e nie
zjada ich jak Bobby, lecz lubi nazywa po swojemu. Kiedy zmusi mnie, ebym przez cay dzie trzyma
w szklance robaka o imieniu Whilomena.
A co z Sabrin? Co ona robi?
Wyobraziem sobie zmartwion, wykrzywion twarz, zmarszczone brwi tak wyglda Sabrina, gdy
koncentruje si na rozwizaniu jakiego problemu albo co usiuje sobie przypomnie. Tak, dokadnie
o to chodzi. Zawsze wyglda tak, jakby o czym zapomniaa. Musi by teraz sama, jeli chopcy pojechali
ju na wycieczk. No, chyba e jest z Gin, ale Gin ostatnio bardzo absorbuje Robert, jej nowy m.

Pewnie dlatego Lea patrzya na mnie tak dziwnie, musz przesta nazywa Gin moj on. Czasami
o tym zapominam.
Sabrina bya tu dzisiaj rano, pamitasz? Wydaje mi si, e miaa jakie sprawy do zaatwienia, ale
na pewno przyjedzie jutro, tak jak zawsze. Jestem pewna.
Obmacuj po kolei obie kieszenie.
Fergus, mog ci w czym pomc?
To znowu Lea. Znowu we waciwym momencie.
Mj telefon Zdaje si, e zosta w pokoju.
Chyba pora zamienia si zblia. Czy mog ci go przynie potem? Nie chciaabym, eby straci
takie widowisko, bo zaczniesz gada przez telefon.
Myl o Sabrinie i ogarnia mnie przytaczajce uczucie, e nie jest sama. Znowu widz j jako ma
dziewczynk, jej powan, blad buzi, owietlon biaym wiatem.
Nie, prosz teraz, jeli bdziesz tak uprzejma.
Wydaje mi si, e zdyem mrugn, a Lea ju jest z powrotem. Byem pogrony w mylach, cho
teraz nie mog sobie przypomnie, jakie to byy myli. Lea dyszy ze zmczenia, a ja mam wyrzuty
sumienia, e przeze mnie prawie stracia zamienie Soca. To oczywiste, e ekscytuj j takie rzeczy.
Powinna bya pj na randk, gdyby akurat miaa wolne, i tam oglda to niezwyke zjawisko, ale
jestem samolubnie zadowolony, e nie ma. Inne pielgniarki z pewnoci zaczekayby na zamienie, eby
przynie mi telefon.
Wybieram numer Sabriny.
Cze, tato odpowiada natychmiast, po pierwszym dzwonku. Wanie o tobie mylaam.
Umiecham si.
W takim razie czytam w twoich mylach. Czy wszystko w porzdku?
O tak, tak mwi z roztargnieniem. Nie rozczaj si, musz na chwil odej, a potem
porozmawiamy.
Och, wic nie jeste sama?
Nie.
To dobrze. Miaem tak nadziej. Wiem, e Aidan i chopcy pojechali na wycieczk pod namiot.
Czuj si kretysko dumny z siebie, e zabrzmiao to tak, jakbym pamita o tym, cho przecie nie
pamitaem. Gdzie jeste?
Siedz na masce samochodu na rodku jakiego pola w Cavan.
Gdzie, na lito bosk?
Sabrina mieje si i od razu atmosfera staje si lejsza.
Jeste z przyjacimi?
Nie. Ale dookoa jest mnstwo ludzi, ktrzy gapi si w niebo. Jestem w jednym z oficjalnych
punktw widokowych.
Cisza. Jest co jeszcze, ale ona nie chce mi o tym powiedzie.
Po prostu jed troch po okolicy. Szukam czego.
Zgubia jak rzecz?

 Tak. W pewnym sensie.

Mam nadziej, e znajdziesz to, czego szukasz.
Tak. Sabrina znowu wydaje si nieobecna mylami. A jak ty si miewasz? Siedzisz w dobrym
miejscu, eby oglda zamienie Soca?
Och, tak, czuj si wspaniale. Jestem ze wszystkimi na trawniku przed budynkiem, zajadam
ciasteczka, popijam drinka z bbelkami i patrz w niebo. Nie wydaje mi si, ebymy byli na waciwej
ciece, jak tu mawiaj, ale dziki temu przynajmniej mamy jakie zajcie. Przez to czekanie zaczem
rozmyla o przeszoci i przypomniao mi si jedno zdarzenie, kiedy miaa dwa latka.
To umiech Lei obudzi moje wspomnienia, a waciwie jej doeczki, do ktrych pasowayby
miniaturowe marmurki Pomylaem o marmurkach, bo Sabrina miaa dzi rano w rku znajomy
woreczek.
Nie wydaje mi si, ebym kiedykolwiek ci o tym wspomina.
Jeli co zbroiam, to jestem pewna, e mama zdya ju mi o tym opowiedzie.
Nie, nie, ona te o tym nie wie, nigdy jej nie powiedziaem.
Tak?
Tego dnia musiaa wyj co zaatwi, jak wizyt u lekarza, albo to moe by pogrzeb
Naprawd nie pamitam, ale wiem, e musiaa zostawi ci ze mn. Miaa dwa latka i jakim cudem
udao ci si dorwa do kilku marmurkw, ktre znalaza w moim biurze.
Naprawd? Sprawia wraenie zaskoczonej, zainteresowanej, tak penej entuzjazmu, cho to wcale
nie by moment kulminacyjny mojego opowiadania. Jakie to byy marmurki?
Och, takie malutkie. Miniaturowe. Tutaj robi si wyranie ciemniej, u ciebie te?
Tak, te jest ciemno. Mw dalej.
Czy to jaki pies tak wyje?
Owszem, zwierzta zaczynaj si denerwowa. Chyba nie czuj si komfortowo w takiej sytuacji.
Mw dalej, tato, bardzo prosz.
C, wsadzia sobie marmurek do nosa. Do prawej albo do lewej dziurki, naprawd nie pamitam.
Co takiego? pyta zdumiona. Dlaczego zrobiam co podobnego?
Bo miaa dwa latka, wic dlaczego nie?
Sabrina si mieje.
No c, za nic nie mogem wycign tej cholernej kulki. Staraem si, staraem, ale w kocu
musiaem zawie ci na ostry dyur. Tam mieli szczypczyki, prbowali zmusi ci do wydmuchania
noska, czego nie potrafia zrobi, bo cay czas wydmuchiwaa powietrze buzi, a wreszcie doktor
Punjabi, hinduski lekarz, z ktrym pniej mielimy jeszcze par razy do czynienia, zrobi ci co
w rodzaju reanimacji. Wdmuchiwa ci powietrze do ust, jednoczenie uciskajc nosek i trach! Nagle
wyskoczyo.
Obydwoje miejemy si jak szaleni. Teraz dookoa panuje pmrok i wszyscy cznie ze mn
zadzieraj gowy, wsadzaj na nosy te mieszne okulary i gapi si w niebo, przez co wygldaj jak stado
dziwolgw. Lea spoglda na mnie i podekscytowana podnosi oba kciuki.
Kiedy tego dnia twoja mamusia wrcia do domu, powiedziaa jej, e caowa ci jaki Hindus, ale
ja udaem, e nie mam pojcia, o czym rozmawiacie, i e pewnie widziaa co takiego w kreskwce

albo w jakim filmie.

Pamitam t histori mwi Sabrina zadyszanym gosem. Nasza ssiadka Mary Hayes
powiedziaa kiedy, e opowiadaam jej, jak caowaam Hindusa Tylko e nie miaam pojcia, skd mi
to przyszo do gowy.
Zdaje si, e opowiadaa o tym wszystkim na naszej ulicy.
Znowu wybuchamy miechem.
Opowiedz mi co jeszcze o tych marmurkach prosi Sabrina.
Jej yczenie mnie zaskakuje. Burzy mj spokj, cho sam nie wiem dlaczego. Czuj si nieswojo
i troch zdenerwowany. Teraz wszystko wydaje mi si okropnie zagmatwane. Moe ma to zwizek ze
zjawiskiem, ktre wanie wida na niebie. Moe kady z obecnych czuje si teraz w taki sposb. Bior
si w gar.
Ksiycowe marmurki mwi, wyczarowujc w pamici ich obraz. To odpowiednia opowie
na dzisiaj, moe wanie dlatego przyszo mi to na myl. Szukaem pewnego rodzaju kulek, ale nie
mogem ich znale, udao mi si dosta tylko miniaturowe wersje Byo ich dwiecie pidziesit
sztuk, takich drobnych pereek. Przyjechay w przepiknym szklanym soju, podobnym do takiego duego
soika po demie. Nie mam pojcia, jak dostay si w twoje apki. Zostawiem ci tylko na moment, jak
sdz, albo nie pilnowaem ci, kiedy powinienem.
Jak dokadnie wyglda taki marmurek?
Na pewno nie chcesz wiedzie, to okropnie nudny temat
Wcale nie jest nudny przerywa z natarczywoci. To wane. I naprawd interesujce. Opowiedz
mi o tym.
Zamykam oczy i widz je, a moje ciao natychmiast si odpra.
Ksiycowy marmurek jest pprzezroczysty i chyba najbardziej lubi w nim to, e kiedy padnie na
niego jasne wiato, wewntrz zapalaj si takie wyrane, mae ognie. Ksiycowe marmurki maj
nadzwyczajny wewntrzny poblask.
To dziwne. Niezwykle dziwne, e w takim szczeglnym momencie, kiedy Soce ganie, znikajc
w popoudniowej godzinie za tarcz Ksiyca, nagle dochodz do wniosku, e tak bardzo byem
przywizany do tamtej fotografii Ma, bo podobnie jak w ksiycowych marmurkach wida ogie poncy
w jej wntrzu. I e we wszystkim i wszystkich jest co, co warto dostrzec, zebra i zachowa, wycign
i przyjrze si temu uwanie, kiedy czujesz tak potrzeb Moe wtedy, gdy twj wewntrzny blask
przygas, a ogie w twoim wntrzu bardziej przypomina popioy.
Tato? Tatusiu, czy wszystko w porzdku? szepcze Sabrina, a ja nie wiem, dlaczego zniya gos do
szeptu.
Ksiyc zdy ju przesun si przed Socem i powrci blask dnia. Dookoa rozlegaj si wiwaty.
Czuj, jak po moim policzku spywa za.

13
Regulamin basenu
Nie sika do wody
Siedz na masce mojego samochodu, na rodku pola, na ktrym zatrzymaam si, eby obejrze
zamienie Soca. Jaki mdry miejscowy farmer pobiera dwa euro od kadego, kto chce zatrzyma si
na jego ziemi i popatrze na zamienie. Na kadej masce samochodu tocz si ludzie w zabawnych
ciemnych okularach. Wanie przed chwil skoczyam rozmow z tat i czuj w gardle kb waty, lecz
postanawiam go zignorowa. Z obdem przerzucam strony w rejestrze sporzdzonym przez tat. Nagle
zatrzymuj si.
Ksiycowe marmurki.
Tata ma ich mnstwo, ale ja przesuwam palcem w d listy i w kocu znajduj to, czego szukaam.
Miniaturowe ksiycowe marmurki, dwiecie pidziesit sztuk Jest take wzmianka o szklanym
soju w nienagannym stanie. Poniej widniej sowa: Najlepsze na wiecie ksiycowe marmurki
z Christensen Agate Company, pojedyncza seria oraz dopisek taty: pprzezroczysty, opalizujcy
marmurek, ma wewntrz malekie pcherzyki powietrza, lekko zabarwione na niebiesko. Dziki
uprzejmoci doktora Punjabi.
Dookoa mnie ludzie wykrzykuj radonie, kiedy soce znw pojawia si na niebie w caej
okazaoci. Nie mam pojcia, jak dugo to trwao, moe zaledwie par minut, ale widz, e wszyscy
obejmuj si i wymieniaj uciski doni, poruszeni i wzruszeni wspaniaoci naturalnego zjawiska.
Moje oczy te s wilgotne, ale z innego powodu. Ton, ktry usyszaam w gosie taty, zupenie mnie
zaskoczy i wywoa zy. Tata wydawa si cakiem odmieniony, zupenie jakbym rozmawiaa z innym
czowiekiem. Kto przedar si przez skorup i opowiedzia mi pewn histori, tajemnicz opowie
o nim samym i o mnie jako dziecku, lecz nie chodzio wycznie o to. Tata odsoni przede mn swoj
fascynacj marmurkami. Przez trzydzieci lat naszego wsplnego ycia nie pamitam, by cho raz
wymwi to sowo i teraz, kiedy wyruszam na poszukiwanie i kiedy ogldam zamienie, nagle czuj
si przytoczona jego szczeroci. Musz zdj przyciemniane okulary, eby otrze oczy. Musz pojecha
std prosto do taty, porozmawia z nim o kulkach. Wczeniej poruszanie tego tematu wydawao mi si
niemoliwe, bo tata wyranie niczego nie pamita, ale zdaje si, e krwawniczki obudziy w nim
szczeglne wspomnienia.
Powoli, z premedytacj wypuszczam z puc powietrze i sysz moj wczeniejsz rozmow
z Aidanem.
Co si stao?
Nic odpowiadam oschle.
Wzdychaa mwi Aidan i demonstruje, co mia na myli. Brzmi to ciko, ospale i bolenie.
Robisz tak przez cay czas.
Ja nie wzdychaam. Ja po prostu staraam si odetchn.
Chyba wanie tak wygldaj westchnienia?
Nie, to nie tak! Ja po prostu zreszt to nie ma znaczenia.

W milczeniu wracam do przygotowywania kanapek do szkoy. Maso, szynka, ser, chleb, przekroi.
Nastpna.
Aidan z hukiem zamyka drzwi lodwki. Zdaj sobie spraw, e znw nie udao mi si niczego mu
zakomunikowa.
To tylko takie gupie przyzwyczajenie. Prbuj wyraa si jasno, eby nie warcze, nie da si
ponie nerwom. Musz zachowywa si zgodnie z wytycznymi, jakie dostaam w poradni. Nie chc
znowu w tym tygodniu z powodu moich przewinie znale si w wietle reflektorw. W ogle nie chc
chodzi do poradni. Aidan uwaa, e to nam pomoe, z drugiej strony moim zdaniem milczenie
i wyrozumiao s najlepszym sposobem, by posuwa si naprzd, nawet jeli wyrozumiao jest pena
urazy. Zwaszcza e sama nie wiem, w czym tkwi problem, jeli w ogle jest jaki. Po prostu wmwiono
mi, e moje zachowanie wskazuje na istnienie problemu. Zachowanie, w ktrym dominuje milczenie
i wyrozumiao. To bdne koo.
Odruchowo wstrzymuj oddech, a potem przypominam sobie, e powinnam wypuci powietrze
wyjaniam Aidanowi.
Ale dlaczego wstrzymujesz oddech? dopytuje si Aidan.
Nie mam pojcia.
Odnosz wraenie, e Aidan za chwil znowu straci cierpliwo, poniewa dojdzie do wniosku, e
zachowuj co tylko dla siebie, e ukrywam jak straszn rzecz, ktrej naprawd nie ma, chocia on
uwaa inaczej. Jednak nie mwi niczego na gos, tylko ogranicza si do mylenia.
Moe po prostu czekasz, a co si wydarzy odzywa si w kocu.
Moe odpowiadam bez zastanowienia, dokadajc rodzynki do pudeka na lunch. Jestem
szczliwa, e tym razem Aidan nie wpad w gniew. Sprzeczka odroczona, nie musz martwi si
potuczonymi talerzami, ktre spokojnie stoj na swoim miejscu. Albo moe le dookoa mnie?
Jednak zastanawiam si na jego sowami. Tak, moe rzeczywicie czekam, eby co si wydarzyo?
Moe to co nigdy si nie wydarzy. Moe sama bd musiaa sprawi, eby si wydarzyo. Moe zreszt
ju dziaam w tym kierunku.
Dzwoni mj telefon. Na komrce widz nieznany numer.
Halo?
Sabrina, tu Mickey Flanagan. Moesz rozmawia?
Jasne. Wanie jad do domu, bo zatrzymaam si, eby obejrze zamienie.
Zastanawiam si, czy Mickey wie o mojej wyprawie do jego siostrzeca. Mam nadziej, e nie.
Oskaranie jego samego to jedna sprawa, oskaranie krewniaka to podwjna obraza. Nawet kiedy wyszo
na jaw, e Looper otwiera pudeka.
Ach, to byo naprawd godne uwagi, prawda? Pojechaem do domu, eby obejrze zamienie razem
z moj lepsz poow, Judy. Rozmawialimy o tobie i tych marmurkach. Mickey milknie na chwil
i czuj, e co nadchodzi. Tak wic rozmawialimy o twoich pudekach i Judy przypomniaa sobie, e
one nie przyjechay wszystkie razem, to znaczy tego samego dnia i t sam dostaw.
Co takiego? Siadam prosto, zdejmujc nog z pedau gazu.
Pierwsze puda, tak jak umwiem si z rodzin, przywiz furgonetk ten mj kole od dostaw. Ale
Judy przypomniaa mi, e par dni pniej dotary nastpne. Ja o tym zapomniaem, ale ona na szczcie
pamitaa. Wtedy nie uprzedziem, e bior cudze rzeczy na przechowanie, i Judy dowiedziaa si o caej

sprawie dopiero wwczas, kiedy jaka obca kobieta przywioza kolejne trzy pudeka. Judy zadzwonia
do mnie do biura, eby sprawdzi, czy o tym wiem. Nie bya pewna, czy to nie pomyka.
Kobieta?
Tak jest.
Z firmy przewozowej?
Nie, Judy nie sdzi, eby ona bya z jakiej firmy. A Judy ma oko do takich spraw. Chocia min
rok, pamita kady szczeg. Jest bardzo spostrzegawcza. I ma doskona pami. Tamta kobieta nie
przyjechaa dostawczakiem, tylko zwykym autem. Niestety, Judy nic nie wie na jej temat. Nie
rozmawiay zbyt dugo. Mylaa, e moe to jaka ssiadka albo koleanka.
Mwisz, e ta kobieta przywioza trzy pudeka?
Zgadza si.
Czyli musiao chodzi o pudeka z marmurkami, prawda? Znowu myl o mamie i zastanawiam si,
czy jest jaki powd, dla ktrego je zatrzymaa? I dlaczego nie yczya sobie, ebym zobaczya te trzy
pudeka?
Jeszcze jedno dodaje Mickey popiesznie i sysz w jego gosie zawstydzenie tym maym
szczegem. Judy mwia, e to bya blondynka.
Moja matka nie jest blondynk. Myl o ciotkach, ale szybko odsuwam t myl. Nie widziaam ich od
wielu lat, w zeszym roku mogy mie kasztanowe wosy albo blond, mogy te nie mie ich wcale. Mam
jeszcze mnstwo pyta, ale to rzeczywicie chyba wszystko, w czym Mickey mg mi pomc.
Powodzenia, Sabrina mwi Mickey. Mam nadziej, e znajdziesz te marmurki. Bardzo by mi
ulyo.

14
Grajc w kulki
Stalowe kulki
Glinki. Marmurki chopca z biednego domu. Byy pierwszym rodzajem kulek. Ulepione z gliny, nie
zawsze idealnie okrge i doskonae, ale tanie i dostpne. Podczas pierwszej wojny wiatowej wanie
nimi gray wszystkie dzieciaki. Potem pojawiy si agatki i porcelanki, a nastpnie kulki ze szka, ktre
byy adniejsze i rniy si jedna od drugiej. Ja wol szklane marmurki, cho lubi take te stalowe.
Nawet mam kilka sztuk. Stalowe s pokryte warstw chromu czym na ksztat pancerza, jak rycerz
podczas bitwy a w strzelaniu bywaj miertelnie skuteczne. S cikie i szybkie, a ich uderzenie
wyrzuca marmurki rywali z ringu. Wanie tak czuj si dzisiaj. Jestem otoczony przez szkieka
i porcelanki, moe nawet przez kilka glinek, ale jestem stalwk. Mam dwadziecia cztery lata i dzi
bior lub, nieodwoalnie wyrzucajc poza ring wszystkich mczyzn, ktrzy pojawili si w yciu Giny.
Miejscem ceremonii jest parafialny koci w Iona. Miejscowy kociek, w ktrym Gina bya
chrzczona, przystpia do pierwszej spowiedzi, pierwszej komunii, otrzymaa bierzmowanie i zoya
lubowanie, a w kocu wychodzi za m. Ten sam ksidz, ktry przeprowadza j przez wszystkie
zwrotne punkty w jej yciu, teraz daje nam lub. Odkd si poznalimy, patrzy na mnie w jeden sposb.
To znaczy z cholern nienawici.
Co za rodzina bierze ksidza na przyjaciela domu? Rodzina Giny. Ksidz chowa jej ojca, pociesza
mam w dugie, bezsenne noce, wypenione darmow whisky i dobrymi radami, a teraz spoglda na mnie
jak na ajdaka, ktry zabiera mu miejsce w rodzinnym klanie. Powiedziaem o tym Ginie. Dodaem, e ten
go dziwnie na mnie patrzy. To dlatego, e zna j od koyski, e jest taki troskliwy i ojcowski, odpara.
Nie wyraziem swojej opinii na gos, ale wedug mnie on wyglda na ojca, ktremu naley si zamknicie
w odosobnieniu i solidne lanie.
Zdaniem Giny mam paranoj na punkcie tego, e wikszo jej przyjaci mnie nie akceptuje. Moe
rzeczywicie tak jest. Uwaam, e przygldaj mi si z rozbawieniem. S uprzejmi i przez to nie mog ich
rozgry, nie wrzeszcz przy stole ani nie przyciskaj mnie do muru, eby wykrzycze mi w twarz, co
naprawd myl, a to od razu wzbudza podejrzliwo. W mojej rodzinie nikt nie bawi si
w uprzejmoci. Nie byo adnego owijania w bawen. Ani w domu, ani w szkole, ani na ulicy. Wtedy
zawsze wiedziaem, na czym stoj. Jednak ten ksidz zdecydowanie mnie nie lubi i ja o tym wiem. Wiem,
bo widz, jak mi si przyglda, kiedy Gina nie patrzy. Dwaj mczyni, dwch samcw, w kadej chwili
gotowych roztrzaska sobie by. Byem zadowolony, e ojciec Giny nie yje i nie bd musia zawraca
sobie gowy tymi bzdurami o mskim prawie wasnoci i pozycji gocia, ktry porywa crk, lecz nie
spodziewaem si, e przyjdzie mi wdawa si w sporne kwestie z rodzinnym klech.
I rodzinnym medykiem.
Jezus, jeszcze on! Jaka familia ma rodzinnego doktora? Oczywicie, Giny.
U nas, kiedy ktry z chopcw niedomaga, Ma stosowaa wasne metody lecznicze. Proszek do
pieczenia i woda na oparzenia soneczne, maso i cukier na kaszel, brzowy cukier i wrztek na
zatwardzenie. Pamitam, e kiedy na kolanie wyskoczy mi guz, Mattie zanurzy go w gorcej wodzie,
a nastpnie uderzy ksik. I guz znikn. Brodawka na nosie Hamisha zostaa wycita noyczkami,
uprzednio zdezynfekowanymi wod po goleniu. Na skaleczenia bya jodyna, pukanie wod z sol na bl

garda. Antybiotyki podawano nam rzadko. W ogle rzadko mielimy do czynienia z doktorami, wic nie
byo szans na zawizanie si przyjani takiej, jaka czya Gin i jej mam z ich lekarzem domowym.
U nas nie byo adnego lekarza rodzinnego i zdecydowanie nie byo nikogo, kto zawracaby sobie gow,
z kim, do diaba, kto z nas zamierza si oeni. Ale to rodzina Giny. Nie mam pojcia, czy to dobrze, czy
le, ale bd jej czci. Sysz, jak Hamish chichocze. Sysz jego stumiony miech, kiedy zawizuj
w azience krawat, przygotowujc si na przyjcie, za ktre paci dziadek Giny.
I co, wreszcie nadszed ten najlepszy dzie w twoim yciu? pyta pogodnie Angus, sikajc za moimi
plecami do pisuaru. Jego gos przeszkadza mi w rozmylaniach.
Poprosiem Angusa na wiadka. Wolabym, eby Hamish wrci i eby to on zosta moim wiadkiem,
cho byoby to tysic razy bardziej ryzykowne, a jego przemowa na weselu moga odstraszy kad
rodzin. Nie, to nie tak. Hamish potrafi by subtelny. Nie zachowywa si tak jak reszta, umia
obserwowa, wiedzia, jak oszukiwa. Najpierw stara si pozna otoczenie, a dopiero pniej
wykonywa jaki ruch. Nie znaczy to oczywicie, e nie popenia bdw, ale przynajmniej zastanawia
si wczeniej, nie wali na olep wszystkiego, co tylko lina przyniosa mu na jzyk, tak jak pozostali. Od
jego mierci mino ju pi lat, a ja nadal myl o nim jak o ywym. Angus jest do niego najbardziej
podobny, ale jelibym odsun moj rodzin od czynnego udziau w uroczystoci zalubin, bez wtpienia
zamordowaliby mnie z zimn krwi. Gdybym faktycznie mia wybr, poprosibym na wiadka mojego
kumpla Jimmyego, ale tu pojawiaj si pewne komplikacje. Doprawdy, wstyd powiedzie, ale to
wanie on jest osob, z ktr najbardziej lubi rozmawia.
Gadam z nim o wiele czciej ni z innymi. Zawsze gadamy o czym, tak dugo jak to co jest
o niczym. Mgbym tak gada z nim przez cay dzie. Jest w tym samym wieku co ja, tak samo gra
w marmurki Wanie tak si poznalimy i teraz grywamy kilka razy w tygodniu. To jedyny dorosy facet
wrd moich znajomych, ktry pasjonuje si kulkami. Co prawda on twierdzi, e zna jeszcze kilku takich
zapalecw, nawet artujemy, e trzeba bdzie pomyle o powoaniu druyny i wygraniu
midzynarodowego konkursu. Nie wiem. Moe rzeczywicie ktrego dnia tak zrobimy.
Czuj si nieswojo, e nie powiedziaem Jimmyemu o dzisiejszej uroczystoci. Przyjaciele zwykle
mwi sobie o takich sprawach, prawda? Ale nie my. On take nie bywa zbyt wylewny; w kocu
dowiaduj si o tym czy owym, ale potrafi by cholernie skryty. Jednak to wcale mi nie przeszkadza.
Dlaczego? Wiele razy zadawaem sobie to pytanie. Nie lubi za duo o sobie gada. Lubi mie pod
kontrol to, co ludzie wiedz na mj temat. Chopak ze Szkocji, ktry przeprowadzi si do Dublina, by
wietnym tematem plotek; potem przez rok spa na pododze, wic znowu byo o czym gada, a po
pospiesznym maestwie matki przenis si do domu Mattiego, i ludzie znowu plotkowali i mieli do
tego prawo, bo kolejne niemowl Ma, Tommy, urodzio si za wczenie. Nastpnie tematu do rozmw
dostarczalimy my, rozbrykane dzieciaki, rozwydrzone jak nie wiadomo co, a pniej o wiele pniej
kiedy umar Hamish, wszyscy gadali o tym, co zrobi albo czego nie zrobi. Kady ocenia go jednym
zdaniem, jednym sowem albo jednym spojrzeniem, zupenie jakby wietnie go znali, chocia nie znali
i nie mogli zna. Na pewno nie tak jak ja. Sdz, e nawet moi bracia nie znali Hamisha tak jak ja.
Chciaem wic od tego uciec. Od tego caego gadania. Chciaem by tym, kim chciaem, poniewa tak
postanowiem. Bez adnego uzasadnienia, adnych dyskusji. Hamish zdoa to osign, ale on opuci
kraj. Nie wiem, czy byoby mnie na to sta.
Naleao odseparowa si od nich wszystkich, ale nie tak zupenie. Doprowadzali mnie do szau, ale
ich potrzebowaem. Musiaem przynajmniej ich widywa, tak z daleka, ale eby wiedzie, czy wszystko
u nich w porzdku.

Gdybym zechcia oeni si z dziewczyn, ktr wybraem w wieku czternastu lat, bybym zosta
w swojej rodzinie, ale stao si inaczej. Miaem dwadziecia trzy lata, byem gotw do maestwa,
i opuszczenie rodzinnego gniazda, eby zwiza si z kim takim jak Gina, wydawao si lepszym
pomysem na ycie. Naturalnie nie wyjedaem zbyt daleko, zaledwie pitnacie minut na piechot.
Chodzio o wejcie w nowe rodowisko. Poza tym moja rodzina take nie wzia si znikd. Do pitego
roku ycia mieszkaem na farmie w Szkocji, mama poznaa tat, kiedy przyjechaa tam jako niania. Potem,
po okresie spania na pododze u cioci Sheili, przeprowadzilimy si do adnego domu domu z tarasem
przy St. Benedict Gardens, niedaleko naszego miejsca zabaw na Dorset Street, gdzie znajdowa si
rodzinny dom Mattiego, ktry dosta w spadku, kiedy jego rodzice odwalili kit. Mattie wietnie
wymyli ten biznes z misnym sklepem teraz wszyscy tam pracujemy, a do oenku oddajc kady
zarobiony pens naszej Ma. Ale nie o to chodzi, gdzie si wychowae, tylko jak ci wychowano, a mama
Giny wychowywaa j inaczej ni nasza Ma nas. Chopcw inaczej si wychowuje, syszaem, jak mwi
Ma, kiedy rozmawia z pani Lynch na temat jej dziewczynek.
Chciaem kogo lepszego od siebie. Dopiero pniej doszedem do wniosku, e to ja chciaem sta si
w ten sposb lepszy, zupenie jakby Gina moga mie na mnie wpyw. Nie chodzio o pienidze, lecz
o uprzejmo, o cholernie autentyczn uwag, z jak odnosia si do wszystkiego, co mwiy skoczone
opoje. Obydwoje w modym wieku stracilimy naszych ojcw, wic nie mona powiedzie, e Gina
wioda beztroskie ycie, bo adne dziecko nie powinno przeywa podobnej tragedii, lecz wszystko,
czym si zajmowaa, miecio si w rejonie trzech ulic od domu. To samo dotyczyo jej przyjaciek.
Szkoa, sklepy, praca. Jej tata mia fabryk guzikw, rodzina mieszkaa w jednym z tych wielkich domw
w Iona, z mnstwem pokoi dla licznych dzieciakw, ktrym nie dane byo si urodzi, poniewa on
umar, powalony ktrego dnia przez atak serca. Wtedy mama Giny zamienia ich dom w co w rodzaju
hotelu i cakiem niele dawaa sobie rad, zwaszcza w dni, kiedy w pobliskim Croker odbyway si
mecze. Gina pracowaa tam razem z ni. Zawsze jako wzorowa gospodyni. Uprzejma. Zapraszajca. Za
kadym razem, gdy je widziaem, zachowyway si jak obsugujce goci recepcjonistki, niezalenie od
tego, gdzie akurat byy.
Wiedziaem, e tata Giny umar, wic wykorzystywaem ten temat, eby j zagadywa. Opowiadaem
jej o mierci wasnego ojca, wymylajc jakie niestworzone bujdy, e bardzo za nim tskni, e czuj
jego obecno, e zastanawiam si, czy on na mnie patrzy z gry, i mnstwo tego typu bzdur. Przekonaem
si, e kobiety uwielbiaj takie ckliwe historyjki. W pewnym sensie odpowiadao mi zgrywanie
wraliwego chopaka, ktry potrafi gada w taki sposb, lecz tak naprawd wcale nie czuem, eby tata
przebywa gdzie blisko mnie. Ani razu. Nigdy. Nawet wtedy, kiedy go potrzebowaem. Nie mwi tego
z gorycz, po prostu on nie yje, martwi s martwi i tyle. Jak ju umrzesz, to chyba wolisz po prostu
cieszy si tym, e nie yjesz, ni zawraca sobie gow problemami ludzi, ktrzy zostali. Martwienie si
jest dla tych, co yj.
Chocia Hamish Sam nie wiem. Czasami mam wraenie, jakby tu by, jakby krci si w pobliu.
I jeli zabieram si do zrobienia czego, czego moe nie powinienem robi, sysz ten charakterystyczny
miech, miech naogowego palacza, ktrym by ju w wieku szesnastu lat, albo sysz, jak mnie ostrzega,
cedzc przez zacinite zby moje imi, albo zwyczajnie czuj jego pi na swoich ebrach, kiedy
prbuje mnie zatrzyma. Ale moe to tylko moje wspomnienia? Moe on wcale nie wtrca si ani mi nie
pomaga, bo po prostu jest duchem.
Mogem opowiedzie o nim Ginie, ale tego nie zrobiem. Wolaem opowiada o tacie. atwiej mi
przychodzio wymylanie bzdurnych historyjek i nie czuem si przez to kamc ani zym czowiekiem.
Ostatecznie nie byem pierwszym chopakiem, ktry zdobywa dziewczyn, bo mwi jej rzeczy, ktre

chciaa usysze. Angus zdoby Caroline, kiedy przez sze tygodni udawa, e ma zaman nog po tym,
jak wjechaa w niego rowerem. Wci go odwiedzaa, pena alu i skruchy, a on za kadym razem pdem
wraca z alei za domem, gdzie gra w pik non, ze zbola min ukada si na tapczanie i opiera nog
wysoko na poduszkach. Wszyscy musielimy udawa razem z nim. Moim zdaniem Ma uwaaa, e to
mieszne, cho wcale si nie umiechaa. Ale te nie mwia Angusowi, eby przesta si wygupia.
Myl, e lubia te wizyty Caroline, bo zwykle mogy sobie porozmawia. Chyba Ma si podobao, e
w domu wreszcie jest jaka dziewczyna. Ostatecznie Angus zdoby jej wzgldy. Tak samo postpi
Duncan. Przez okrgy rok udawa, e lubi Abb. On i Mary wybrali nawet ich piosenk na inauguracyjny
taniec na swoim weselu, zanim tej pierwszej nocy powiedzia jej, bdc mocno pijany, e nie znosi Abby
i nie chce wicej sucha ich muzyki. Mary pobiega wypaka si do azienki i trzeba byo czterech
dziewczt i zestawu do makijau, eby j stamtd wycign.
Na naszej pierwszej normalnej randce zabraem Gin do woskiej restauracji na Capel Street.
Mylaem, e spodoba si jej co egzotycznego, cho osobicie nie przepadam za makaronem.
Opowiedziaem jej wwczas o grze w marmurki, a ona wybuchna miechem. Mylaa, e artuj.
Daj spokj, Fergus, lepiej przyznaj si, w co naprawd grasz? W pik non?
Tak byo. Nie powiedziaem jej. Z kilku powodw. Po pierwsze, jej miech wprawi mnie
w zakopotanie. Poza tym w restauracji czuem si mao komfortowo, kelnerzy dziaali mi na nerwy, bo
kady z nich przyglda mi si tak, jakbym mia zamiar podwdzi n i widelec. Ceny w karcie da byy
wysze, ni si spodziewaem, a ona zamwia przeksk oraz danie gwne. Szybko musiaem co
wymyli, zanim wybierze jeszcze deser. Tak czy owak, kiedy Gina si miaa, mylaem, e moe ona
ma racj, moe to gupie, i e wicej nie bd gra. Ale potem przyszo mi do gowy, e przecie mog
nadal gra i jednoczenie mie Gin, wic zdecydowaem si pody t drog. Uwaaem, e bez
problemu oddziel jedno od drugiego. e wcale nie bd oszukiwa Giny, cho par razy tak si zdarzyo.
W oczekiwaniu na dziewicz on par razy ulyem sobie z Fion Murphy. Daj sowo, e odkd mnie
zobaczya, wiedziaa, jaki jestem zdesperowany. Nie przyprowadziem Giny do swojego mieszkania
z wielu powodw, a Fiona Murphy bya jednym z nich. Podobnie jak kada dziewczyna, z ktr sypiaem.
Fiona dosownie trzymaa mnie w garci. Jej tata pracowa w zakadach Tayto, wic zawsze jej oddech
czu byo serem i cebul. Ale teraz, skoro ju jestem onaty, wszystko musi si zmieni. Ostatecznie
przysiga to przysiga.
yj z Gin od roku, a ona w tym czasie nie spotykaa si zbyt czsto z moj rodzin. Tyle tylko, eby
adna ze stron nie poczua si zniewaona, cho zdaj sobie spraw, e takie kontakty to zdecydowanie za
mao. Krtkie wizyty, popieszne odwiedziny. Zajrze na chwil do domu, wpa na sekund na
przyjcie. Nigdy nie pozwoliem, by lepiej ich poznaa, poniewa w ten sposb mogaby pozna mnie
albo uwaa, e wie, jaki jestem. Wolaem, eby Gina poznawaa mnie poprzez przebywanie ze mn.
Jest jaki dramat z jedn z druhen Giny mwi Angus. Z t z beczkami zamiast cyckw.
miej si w gos.
Michelle.
Powiada, e jej chopak ledwo co si pokaza, a ju wyszed z kocioa, i zobaczya, jak odjeda,
zanim zdya wkroczy z pomp na wesele.
Krzywi si.
To troch nieadnie.
Teraz wszystkie dziewczyny siedz z ni w azience i usiuj poprawi jej makija.

Znowu si krzywi, cho tak naprawd wcale nie sucham Angusa, tylko koncentruj si na tym, co za
chwil mam powiedzie. Waciwe sowa we waciwy sposb.
Angus, wiesz, e zaraz przemwienie.
Taaa Gdzie tu je mam. Wyciga z kieszeni kilka kartek, wicej ni si spodziewaem, i dumnie
macha mi nimi przed nosem. Pisaem przez cae lato. Przegadaem spraw z paroma twoimi kumplami
ze szkoy. Pamitasz takiego gocia o ksywie Lampy? Mia kilka cakiem fajnych kawakw do
opowiadania.
No tak, teraz rozumiem, dlaczego po ceremonii Lampy strasznie mnie przeprasza.
Angus z powrotem wpycha kartki do kieszeni i puka palcami, eby upewni si, czy s bezpieczne.
No c Tylko pamitaj Pamitaj, e eee rodzina Giny i jej przyjaciele nie s No, nie s
tacy jak my.
Natychmiast wiem, e popeniem bd. e powiedziaem co, czego nie naleao mwi. Widz to po
minie Angusa. Przez cay dzie byo poraajco oczywiste, e oni nie s tacy jak my. Przede wszystkim s
o wiele spokojniejsi. I co drugie sowo nie jest przeklestwem. Oni uywaj innych okrele na
wyraenie swoich uczu.
Prbuj si wycofa.
No wiesz, chodzio mi o to, e nie s dokadnie tacy sami. apiesz? Maj inne poczucie humoru.
A my, Boggsowie i Doyleowie, mamy inne. Wic po prostu zastanawiaem si, czy moesz jako no,
troch zagodzi to przemwienie. Rozumiesz, co mam na myli? Dziadkowie Giny s do starzy. I do
tego kurewsko, no wiesz, religijni.
Angus rozumie. Spoglda na mnie z bezwzgldn pogard. Ostatnim razem, kiedy tak na mnie patrzy,
po prostu oberwaem w eb.
Jasne odzywa si w kocu, a potem taksuje mnie wzrokiem, jakby nie mia pojcia, kim jestem.
Jakbym nie by jego bratem, ktry stoi tu przed nim w kauy szczyn.
Powodzenia, Fergus mwi na poegnanie i wychodzi z toalety, zostawiajc mnie z poczuciem, e
jestem kup gwna.
Jego przemwienie jest nudne. To najbardziej drtwe i skostniae przemwienie w historii. adnych
artw, tylko czysta formalno. Angus nie siga do kieszeni po swoje kartki, zapisane od gry do dou,
nad ktrych przygotowywaniem spdzi cae tygodnie i pewnie czyta na gos przez ca noc. To bez
wtpienia najgorsze przemwienie, jakie kiedykolwiek zostao wygoszone. Pozbawione emocji,
pozbawione mioci. Rwnie dobrze mgbym poprosi pierwszego lepszego przechodnia, a zrobiby to
o niebo lepiej. Zreszt moe o to Angusowi chodzio. Moe chcia zaznaczy, e jestem dla niego kim
obcym, kim, kogo wcale nie zna.
Mama Giny, rodzinny doktor i rodzinny ksidz uwaali, e wszystko wypado zachwycajco.
Ma woya ten sam strj co na wesele Angusa. Kilka miesicy pniej na lubie Duncana wystpia
w czym innym, a teraz wrcia do tamtej sukni w kolorze zielonego groszku, do kompletu za wybraa
akiet, halk i pantofle na niskich obcasach. We wosach Ma lni klamerka, na sukni najadniejsza
broszka. Pamitam, e dostaa j od taty. To broszka z Tary, z zielonymi kamykami. Przypudrowaa twarz,
przez co wydaje si bledsza ni zazwyczaj, a czerwon szmink tu i wdzie pobrudzia zby. Nie taczy.
Pamitam, e na weselu Angusa przetaczya ca noc. Ona i Mattie niele wywijali i by to jedyny raz,
kiedy zaobserwowaem jaki fizyczny kontakt pomidzy nimi. Z wesela Duncana musielimy

odprowadzi j do domu. Teraz siedzi na krzele, sztywno wyprostowana, wpatrujc si w stojcy przed
ni kieliszek brandy, a ja zastanawiam si, co Angus powiedzia jej na mj temat. Mattie wodzi wzrokiem
za taczcymi dziewcztami i odruchowo przesuwa jzykiem po wargach, zupenie jakby wybiera z karty
jakie danie. Ma i Mattie zostali sami przy okrgym stole. Wszyscy moi bracia i ich pikniejsze powki
odjechali wczeniej razem z Angusem. Przypuszczam, e powtrzy im, o czym rozmawialimy. Pewnie
co w stylu, e ycz sobie, eby przesta by Boggsem, eby udawa kogo innego. Ale chyba nie
usysza ode mnie niczego podobnego, prawda?
Z drugiej strony bez nich czuj si o wiele swobodniej. Nikt trafiony pici nie bdzie przelatywa
przez ca sal i rozbija si o st, bo zamia si z powodu czyjego zabawnego wygldu albo
powiedzia co zbyt zayym tonem.
Przechodz przez sal, siadam obok Ma i rozmawiamy. Nagle, zupenie bez ostrzeenia, Ma otwart
doni wymierza mi siarczysty policzek.
Na lito bosk, co? Zakrywam rk piekc twarz, rozgldajc si dookoa, eby sprawdzi,
czy kto to widzia. Niestety, widziao zbyt wiele osb.
Nie jeste nim.
Co takiego? Serce zaczyna mi wali jak mot. O czym ty mwisz?!
Znowu mnie uderza. W ten sam policzek.
Nie jeste nim powtarza.
Boe, jak ona na mnie patrzy!
Chod. Rzuca torebk Mattiemu, a on zrywa si na rwne nogi, wreszcie odrywajc spojrzenie od
taczcych dziewczt. Nawet zdy schowa jzyk. Idziemy.
Do pnocy caa moja rodzina opucia wesele.
Maj daleko do domu mwi uprzejmym tonem mama Giny, jakby chciaa poprawi mi nastrj, ale
nic z tego.
Wmawiam sobie, e mnie to nie obchodzi. Mog taczy, prowadzi pogawdki, odpry si, skoro
ich tu ju nie ma. Jestem twardym facetem, twardym i niezomnym. Niepokonanym jak stalowy marmurek.

15
Grajc w kulki
Stwki
Gina jeszcze nigdy nie bya na masau, wic od razu idzie do spa, gdy tylko zameldowalimy si
w hotelu w Wenecji. Caa wrcz promienieje z podekscytowania i bez trudu mog odgadn, e wreszcie
czuje si cakiem dorosa. Pobralimy si wczoraj, ale jeszcze nie uprawialimy seksu. Ostro
balowalimy a do trzeciej rano, nie przejmujc si wczesnym wyjciem Boggsw i Doylew, a kiedy
opuszczalimy towarzystwo, eby bez si opa na nieposane ko z ktrego trzeba byo podnie si
zaledwie godzin pniej, bo samolot odlatywa o szstej wsplne piewy trway w najlepsze.
Zdecydowanie nie byo czasu na seks, zwaszcza na pierwszy seks. Naturalnie pierwszy dla niej, bo
przecie nie dla mnie. Teraz siedz na maeskim ou i podskakuj z niecierpliwoci. Czekaem na ni
przez cay dugi rok, wic chyba mog poczeka jeszcze przez czas masau. Ona przypuszcza, e ja te
yem dotd w czystoci, nie wiem, co sobie ubzduraa, bo przecie nigdy nie twierdziem, e jestem
prawiczkiem, ale zdaje si, e ludzie z jej rodowiska tak wanie postpuj. Wszyscy trzymaj si
pewnych zasad, wic wbia sobie do gowy, e ze mn sprawy wygldaj tak samo. Naturalnie nie
wyprowadzaem jej z bdu, co z pewnoci oszczdzio mi kopotw.
Ju wiem, jak chc to z ni zrobi. Za tym pierwszym razem. Dugo o tym mylaem. Chc zagra z ni
w Stwk. Na pododze rysujesz niewielki okrg i obaj gracze strzelaj kulkami do tego okrgu. Jeli oba
marmurki nie zatrzymaj si w rodku, strzelacie jeszcze raz. Jeli jeden zostanie wewntrz, jego
waciciel otrzymuje dziesi punktw za kadym razem, gdy po kolejnym rzucie jego marmurek zatrzyma
si w okrgu. Gina nigdy nie nosi stanika, nie ma takiej koniecznoci, za to zawsze wkada obcisy top
i rozszerzan u dou spdniczk. Nie nakada makijau, wic wida piegi na nosie, policzkach, nawet na
obojczykach. Myl o tym, jak bd je wszystkie caowa. Zreszt wikszo ju caowaem. Pierwszy
gracz, ktry zdobdzie sto punktw, zostaje zwycizc, a pokonany oddaje mu ustalon wczeniej liczb
marmurkw. Tyle e w naszej grze, w ktrej wan rol odgrywa rwnie biae wino, poniewa jestemy
maestwem i jestemy doroli, ten, kto nie trafi do rodka koa, bdzie musia zdj z siebie jak cz
odziey. Gina nigdy dotd nie graa w marmurki, wic na pewno nie uda jej si trafi, ja te kilka razy
spuduj, eby j pocieszy, ale w chwili gdy zdobd sto punktw, ona bdzie ju siedziaa wewntrz
koa, cakiem naga. Jednak dzi nic podobnego si nie wydarzy i wiem o tym. Po prostu takie fantazje
dodaway mi si, kiedy grzecznie czekajc na lub, przez cay rok musiaem udawa dentelmena. Nigdy
dotd nie mieszaem seksu z kulkami i cho Gina wymiaa mnie, kiedy pierwszy raz opowiedziaem jej
o swojej pasji, chc przey ten pierwszy raz wanie z ni, z moj on.
Gina zasuguje, eby na ni czeka. Jest wspaniaa, na moim miejscu kady facet chtnie zrobiby to
samo. Oczywicie jest dla mnie o wiele za dobra. Nie za dobra dla tego mnie, ktrego zna, lecz dla tego,
o ktrym nie ma pojcia. Ta cz mnie, ktr zna, to go, ktrego sobie wymyliem. Jest dobry dla
blinich, cierpliwy, uprzejmy, ujmujcy. Nie uwaa, e kady, komu ona go przedstawia, nie dorasta mu
do pit, i zamiast okazywa swoj wyszo, woli prowadzi z nowym znajomym uprzejm konwersacj.
Lepiej by nim, dziki temu ycie staje si atwiejsze dla niego i dla mnie. Tyle e on to nie ja. Dokadam
wszelkich stara, by trzyma Gin z dala od mojej rodziny; oblewam si zimnym potem, ilekro widz, e
ona i Ma rozmawiaj. Ale Ma nigdy z niczym si nie zdradzi; wie, jaki jest ukad, i wie, e w pewien
sposb przekraczam wasne ograniczenia. Poza tym pragna rwnie mocno jak ja, ebym oeni si

z Gin, eby moga odhaczy mnie na swojej licie jako kolejnego z jej chopcw, ktrym kto ju si
zaopiekowa. Jeli chodzi o Angusa, Gina poznaa go jedynie przelotnie podczas wesela; Angus mieszka
w Liverpoolu i raczej wyglda na to, e ju tam zostanie. Duncan, Tommy, Bobby i Joe w maych
dawkach s do zaakceptowania. Gina myli, e po prostu s bardzo zajci. I dobrze.
Wie, e jeden z moich braci nie yje, ale przypuszcza, e Hamish uton. No c, waciwie tak, ale
wedug niej by to po prostu potworny wypadek, a ja mam zamiar utrzymywa j w tym przekonaniu.
Problemy Hamisha byy jego problemami i nie chc, eby miay wpyw na moje nowe ycie. Gina jest
sodka, a przy tym naiwna jak dziecko, i tak te ocenia ludzi. Jeli usyszy o Hamishu co prawdziwego,
bez wtpienia spojrzy na mnie innymi oczyma. I pewnie bdzie miaa racj. Naturalnie to nie tak, e
szukam kopotw, nigdy nie byem na bakier z prawem, ale rwnie nie jestem grzecznym chopczykiem,
ktry obiecuje gra w krykieta z jej dziadkiem. Dziki Bogu, e ojciec Giny nie yje, a dziadkowi
niewiele do tego brakuje.
Na miesic miodowy wybraem Wenecj. Pragnem tu przyjecha, odkd zobaczyem materia
dokumentalny o fabryce szka Murano Wyspa w caoci przeznaczona na produkcj szka jest
miejscem, w ktrym moe nie chciabym mieszka, ale przynajmniej chciabym je odwiedzi. Nie mam za
duo pienidzy, prawd mwic, w ogle mamy ich niewiele do wydania, ale nie wyjad z tego kraju,
dopki nie napeni kieszeni marmurkami zdobytymi w taki czy inny sposb, niewane, czy bd musia
je wyebra, poyczy czy ukra. Ten miesic miodowy zafundowa nam dziadek Giny, ktry nie mg
zrobi nic innego, jak wkroczy do akcji w momencie, gdy dowiedzia si, e zamierzamy spdzi ten
czas w Cobh. Wybierz jakiekolwiek miejsce Gdziekolwiek na wiecie, powiedzia wtedy. Gina miaa
nadziej, e wybierzemy si na tydzie do Jugosawii, bo wanie tam pojechaa jedna z jej przyjaciek,
ale jako wmwiem jej, e trzy dni w Wenecji bd o niebo ciekawsze. Do Jugosawii ktrego dnia
pewnie wybierzemy si za wasne pienidze, do Wenecji na pewno nie. Wenecja jest prawdziw
ucieczk, przygod w cakiem innym wiecie. Kupia te wyjanienia, poniewa ja tak mylaem. Nie
obchodzi mnie, e jej dziadek mi pomg, dajc nam pienidze. Przyjm kad pomocn do, jeli tylko
nie nadszarpnie to mojej dumy. Bo jeli czego nie mam, to nie mam; ale jeli kto pragnie mi to da,
wezm bez wahania.
Przemierzam niewielki pokj. To moe niezbyt luksusowy hotel, w zasadzie daleki od luksusu, ale
doceniam, e w ogle tu jestem. Mgbym spa wszdzie i nie mog si doczeka, a std wyjd i zaczn
poszukiwania. Wczorajszego wieczoru wydawao mi si, e jestem jak stary, bezuyteczny ko, ale
widz, e znowu mog skaka. Ogarnia mnie nieodparta ch, eby std wyj. Nie mam pojcia, ile
czasu moe trwa masa, ale nie zamierzam bezczynnie siedzie, kiedy tam czeka na mnie wielki wiat.
Gina raczej nie zechce marnowa czasu na ogldanie kulek a ju na pewno nie tak, jak bym chcia
wic wykorzystuj okazj i wymykam si na zewntrz. Nie musz i daleko, szybko trafiam na
najbardziej niesamowite marmurki, jakie kiedykolwiek w yciu widziaem. To wspczesne dziea sztuki,
zdecydowanie nienadajce si do gry, lecz przeznaczone do kolekcjonowania. Ogarnia mnie taki zachwyt,
e nie mog oderwa si od wystawy. Sprzedawca wychodzi na ulic i praktycznie si wciga mnie do
rodka, bez wtpienia widzc podanie wypisane na mojej twarzy. Problem polega na tym, e owszem,
podanie jest, za to nie ma pienidzy. Zarzucam go pytaniami, na ktre on cierpliwie odpowiada,
pozwalajc mi oglda te dziea sztuki pod lup o dziesiciokrotnym powikszeniu, ebym mg
nacieszy oko talentem artysty. Od razu wida, e to rcznie robione marmurki, z kunsztownymi
zdobieniami wewntrz. Jeden jest przezroczysty z zielon, czterolistn koniczynk uwizion gboko
w szkle, inny kryje zot rybk, ktra wyglda, jakby pywaa midzy pcherzykami powietrza, kolejny
zamyka wewntrz abdzia na skbionych falach bkitnego morza Jest taki w ksztacie wirujcego

piercienia, mienicego si fioletem, zieleni, turkusem i zielonkaw nawanic, ktra zwija si

korkocigiem do wntrza. Hipnotyzujcy widok. Nastpny to oko, przejrzysty marmurek
z oliwkowozielon tczwk i czarn renic, z czerwonymi ykami, ktre przesczaj si dookoa
Mam wraenie, e to oko mnie obserwuje. Jeszcze inny nosi nazw Nowa Ziemia i przedstawia nasz
planet, ze wszystkimi krajami odtworzonymi we wntrzu i maymi chmurkami w zewntrznym pokadzie
szka. To dzieo absolutnego geniusza. Caa planeta zamknita w marmurku o rednicy czterech cali.
Wanie ten marmurek chciabym mie, lecz ledwo mog pozwoli sobie na jedn sztuk, nie mwic
o caej kolekcji. Kosztuje dokadnie tyle, ile pienidzy mamy na cay trzydniowy pobyt.
Wszystko, co musz, to spokojnie std odej, ale mj zamiar sprawia, e sprzedawca rzuca si do
dziaania. Najlepszy negocjator to taki, ktry gotw jest zrezygnowa, mylc: to gocia zmobilizuje do
dziaania. Ale ja nie jestem dobry w te klocki. Chtnie sprzedabym dom, gdybym go posiada, byle
zdoby t kolekcj. Wiem, e przez cay rok musimy mieszka z matk Giny, zanim uda si nam odoy
zadatek na wasny dom, wic samo zastanawianie si nad kupnem ktrego z tych marmurkw jest po
prostu mieszne. Doskonale zdaj sobie z tego spraw. Jednak czuj przypyw adrenaliny. Myl, e to
moja dobra strona, najlepsza strona mojego charakteru, a Gina nie ma pojcia o jej istnieniu. Spogldajc
na te kulki, mgbym tu, na miejscu, zoy przysig wiernoci i bynajmniej nie oznacza to, e nie bd
sypia z kim popadnie, lecz e po raz pierwszy pozwol jej zobaczy moje prawdziwe ja. Pokaza jej ten
marmurek to tak, jak pokaza jej moje najwiksze zalety.
Ostatecznie kupuj przezroczysty marmurek z maym czerwonym serduszkiem w rodku. Wewntrz
wiruj wstgi gbokiej czerwieni, jak krople krwi uwizione w pcherzyku powietrza. Targuj si
twardo i pac prawie o poow mniej, ni sprzedawca da na pocztku. To wci za drogo, ale ten
marmurek nie jest dla mnie. To prezent dla Giny, to szczera deklaracja, kim naprawd jestem. Dla mnie
znaczy to wicej ni wczorajsza ceremonia i sowa, ktre nie przemawiay do mnie. Dopiero ten zakup
naprawd co znaczy. To najodwaniejsza rzecz, na jak zdobyem si w caym swoim dorosym yciu.
Mam zamiar da jej to serce, moje serce, i wreszcie powiedzie, kim jestem. Kogo polubia.
Sprzedawca owija zakup w foli bbelkow, a nastpnie umieszcza go w aksamitnym woreczku
w kolorze burgunda, ozdobionego zot tasiemk ze szklanymi paciorkami, ktrych uroda budzi mj
podziw. Nawet te kuleczki s przeliczne. Wpycham woreczek gboko do kieszeni i wracam do hotelu.
Po wejciu do pokoju widz, e Gina pakaa, cho stara si to ukry. Ubrana jest w paszcz
kpielowy, ciasno zwizany dookoa talii.
Co si stao? Co si dzieje?! woam, gotw w kadej chwili komu przyoy.
Och, nic. Gwatownie ociera zy rkawem, a skra dookoa oczu staje si cakiem czerwona.
To nie byo nic, powiedz mi, o co chodzi. Czuj, jak gniew przyspiesza krenie krwi w moich
yach. Zachowaj spokj albo ona niczego ci nie powie. Bd cierpliwym, wyrozumiaym facetem, ktry
umie sucha, a nie gburem, ktry potrafi tylko grzmoci. Nie teraz.
Fergus, to byo okropnie krpujce. Gina siada na brzegu ka. Wydaje si teraz taka maleka. Ma
dwadziecia jeden lat. Ja mam dwadziecia cztery. Wiesz, ona dotkna mojej
Jej oczy robi si coraz szersze, a ja czuj, jak opuszcza mnie gniew i ogarnia niepohamowana ochota,
eby wybuchn miechem.
Tak? Czego dotkna?
Przychodz mi do gowy fantazje, ktre wymyliem, ukadajc gr w Stwki. Gina siedzi na ku,
ubrana jedynie w cienki paszcz. Moja ona.

 To wcale nie jest mieszne! Rzuca si na przecierado, wtulajc twarz w poduszki.

Wcale si nie miej mwi i siadam obok niej.
Ale wygldae tak, jakby zaraz mia si rozemia odpowiada przytumionym gosem. Nie
miaam pojcia, e masa jest tak nachalny. Nie spodziewaam si, e zamiast ciebie bdzie mnie
mitosi jaka potna woska mamma.
W tym momencie parskam miechem.
Przesta! kwili, ale widz, jak zaczyna si umiecha.
Przyjemnie ci byo, kiedy czua na sobie jej rce? pytam kpico, przesuwajc palcami po nodze
Giny.
Daj spokj, Fergus!
Ma na myli kpiny, nie dotyk, bo po raz pierwszy nie kae mi przesta. Jednak tym razem to ja musz
to zrobi, bo musz pokaza jej marmurek, eby wiedziaa, e spotyka si ze mn i e ze mn bdzie si
kocha po raz pierwszy, a nie z tamtym gociem, ktrego dotd znaa.
Zatrzymuj do w p drogi, a ona siada, cakiem zbita z tropu. Wosy zasaniaj jej ca twarz.
Najpierw chciabym ci co da.
Odsuwa kosmyki z twarzy. W tej chwili wyglda tak sodko, tak niewinnie, e zapisuj sobie
w pamici ten portret. Teraz o tym nie wiem, ale w przyszoci bd stara si przywoywa to
wspomnienie w momentach, kiedy bd czu, e j trac albo e nienawidz jej tak bardzo, i musz
odwrci od niej wzrok.
Wyszedem na chwil si przej. I znalazem co wyjtkowego, co chciabym ci da. Da nam. To
dla mnie bardzo wane.
Gos mi dry, wic postanawiam nie mwi nic wicej. Wyjmuj z kieszeni woreczek i drcymi
rkoma wycigam z niego szklane serduszko. Czuj si tak, jakbym dawa jej cz samego siebie. Nigdy
wczeniej nie miaem podobnego wraenia. Wczoraj wysza za mnie za m, ale dopiero dzi spotykasz
mnie po raz pierwszy. Nazywam si Fergus Boggs, moje ycie naznaczone jest marmurkami. Odwijam
foli bbelkow i wycigam na otwartej doni szklane cacko. Najpierw chc zobaczy jej reakcj, potem
przyjdzie czas na wyjanienia. Dam jej chwil, eby moga nasyci si tak piknym widokiem i ebym ja
mg nasyci si ni.
Co to jest? odzywa si w kocu bezbarwnym gosem.
Spogldam na ni z zaskoczeniem, serce podchodzi mi do garda. Natychmiast zaczynam si
wycofywa, hamuj, wracam do swojej skorupy, podczas gdy moje drugie ja rozwija skrzyda.
To znaczy, ile to kosztowao? Przecie ustalilimy, e niczego sobie tutaj nie kupujemy! Nie moemy
sobie na to pozwoli. adnych prezentw, pamitasz? Po weselu? Oboje co ustalilimy.
Jest tak wcieka, e ledwie rzuca okiem na marmurek. Owszem, byy jakie ustalenia, co tam sobie
obiecalimy, ale przecie to co cenniejszego ni zwyky klejnot. To znaczy dla mnie o wiele wicej
ni zote kko na palcu, do ktrego ona przywizuje tak wielk wag. Chc jej o tym powiedzie, ale nie
mog.
Ile to kosztowao?!
Jkam si. Zacinam. Jestem zaamany i za bardzo zraniony, eby szczerze odpowiedzie. Zatrzymaem
si gdzie w poowie drogi pomidzy nim a mn i nie potrafi ruszy w adn stron.

Ona trzyma to cudo zbyt szorstko, zbyt brutalnie, bez naleytej uwagi przekada z jednej rki do drugiej
i atwo moe je upuci Moje napicie wzrasta niebotycznie.
Nie mog uwierzy, e wyrzucie pienidze na co podobnego! Gina wyskakuje z ka. Na
Na, eee Przyglda si uwanie. Na zwyk, gupi zabawk! Co ty sobie wyobraasz, Fergus?!
O mj Boe!
Z rozmachem siada z powrotem, a jej oczy napeniaj si zami.
Od tak dawna oszczdzamy kadego pensa. Wiesz, jak bardzo chc wyprowadzi si od mamy, chc,
ebymy mieszkali razem, tylko ty i ja Tak trudno byo znale fundusze na t podr, Fergus, wic na
lito bosk, dlaczego
Z niepewn min spoglda na spoczywajcy w jej doni marmurek.
To znaczy, ten marmurek jest pikny, bardzo ci dzikuj Wiem, e chciae mi zrobi przyjemno,
tylko
Jej gniew zaczyna sabn, ale jest ju za pno.
Dotyka mojej twarzy. Wie, e mocno zrania moje uczucia, chocia tego nie okazuj. Mog to odda,
mwi jej, bez problemu mog odda, w yciu nie chc wicej tego oglda, eby nie przypominao mi
o chwili, kiedy chciaem ofiarowa jej swoj dusz i zostaem odrzucony. Ale nie mog odnie
marmurka do sklepu, poniewa ona przypadkiem upucia go na podog i na gadkiej powierzchni
pozostaa rysa, co oznacza, e serduszko ju nigdy nie bdzie idealnie pikne.

16
Regulamin basenu
Zakaz skakania na bomb
Podczas podry powrotnej z Cavan do Dublina wci rozmylam i nic nie mog na to poradzi.
Prowadz przez to tak niezdarnie i tak czsto musz przeprasza innych kierowcw, e w kocu siadam
prosto i odkrcam szyb, eby wpuci wiee powietrze.
W samochodzie Aidana jest zestaw gonomwicy. Musz koniecznie zadzwoni do ma, eby
z powrotem odnale si we wasnym yciu. Porozmawia z kim osadzonym w mojej rzeczywistoci.
Ach, wic teraz zamierzasz szuka tych zaginionych marmurkw? pyta, kiedy opowiedziaam
o wszystkim, co wydarzyo si dzisiejszego dnia, z wyjtkiem przykrego incydentu z Looperem. W tle
sysz pisk radoci, kiedy dzieci w basenie oblewaj si wod.
Nawet nie wiem, czy rzeczywicie nadal chodzi tylko o marmurki mwi, podejmujc nag
decyzj. Musz dowiedzie si czego na temat taty i to wydaje mi si o wiele waniejsze ni
odzyskanie jakich tam kulek. Po prostu od nich zaczam, potem pojawiy si kolejne pytania, kolejne
wielkie niewiadome, ktre musz wypeni treci Jest jaka cz osobowoci taty, o ktrej nie mam
pojcia, jakie ycie, ktre prowadzi z dala ode mnie, wic chc je pozna. I nie chodzi wycznie
o mnie. Jeli on nie potrafi tego odtworzy, w jaki sposb miaby na nowo pozna t cz siebie?
Aidan dugo milczy, a ja prbuj odczyta jego nastrj. Pewnie uwaa, e zwariowaam, e
ostatecznie postradaam zmysy, albo skacze w uniesieniu, e na nowo wstpia we mnie energia. Jednak
jego odpowied jest spokojna, wywaona.
Sama wiesz najlepiej, co powinna robi. Nie mam zamiaru niczego ci zabrania. Bo jeli uwaasz,
e to w czym pomoe
Nie musi mwi nic wicej, wietnie rozumiem, co to znaczy. Jeli to pomoe mnie, to
w konsekwencji pomoe take nam.
Tak sdz odpowiadam.
Kocham ci mwi Aidan. Postaraj si nie dopuci do tego, eby inni faceci ci caowali.
Wybucham miechem.
Mwi powanie, Sabrina. Bd ostrona.
Bd.
Dzieci krzycz do telefonu co w stylu: kocham ci, tsknimy, hej, hej, ojoj, no to nara, a potem
znikaj.
Marmurki przywioza kobieta o blond wosach. Dzi musz odoy wizyt u taty. Najpierw powinnam
odnale t blondynk, ktra dostarczya kulki Ta kobieta zna czowieka, o ktrym ja nie miaam
pojcia Jest tylko jedna osoba, ktra przychodzi mi na myl i ktra pasuje do opisu. Zgodzia si
spotka ze mn, kiedy tylko zadzwoniam.
Siedzi w ciemnym kcie, z dala od okna, od wiata, odseparowana od gwaru w pozostaej czci
kawiarni. Wyglda starzej, ni pamitam, ale przecie jest starsza. Upyno prawie dziesi lat, odkd
widziaymy si po raz ostatni, a prawie dwadziecia od chwili, gdy dowiedziaam si o jej istnieniu.

Nadal jest blondynk, ale jej wosy wymagaj farbowania co tydzie, bo przy skrze kolor siwy miesza
si z brzowym. Ma dziesi lat wicej ni ja, w tym roku koczy czterdzieci dwa, a ja zawsze
mylaam, e jest taka moda, cho dzieli nas tyle lat. Za moda dla niego, lecz wci o wiele starsza ode
mnie. Teraz pewnie wygldamy podobnie. Wyglda na znudzon, kiedy czeka; zastanawiam si, czy za
znudzeniem skrywa nerwowo i niepokj, ktry ja odczuwam natychmiast, kiedy j dostrzegam. Ona
take widzi, jak id w jej kierunku, i poprawia si na krzele, podnoszc podbrdek dumnym ruchem, za
ktry od razu jej nienawidz, rwnie gorco jak zawsze. Samolubna suka, ktra uwaa, e wszystko,
czego zapragnie, automatycznie staje si jej wasnoci. Staram si uspokoi, nie dopuci, eby zawrza
we mnie gniew.
Zobaczyam j z tat, kiedy miaam pitnacie lat. To stao si, zanim jeszcze rodzice si rozstali.
Przedstawi mnie jej niecay rok pniej. Zrobi to w taki sposb, ebym mylaa, e dopiero co si
poznali, e dla niego to pocztek piknej, nowej znajomoci. Chcia, ebym bya dla niego podpor
i czua si szczliwa, ale ja ju wiedziaam, e oni s razem. Od jak dawna, nie miaam pojcia; nigdy
nie powiedziaam sowa na ten temat. On okama nie tylko mam, okama take mnie, poniewa patrzy
mi w oczy i mwi te same sowa co jej. Mwi kamstwa.
Kiedy ich zobaczyam, bya pora lunchu, a oni wydawali si ju niele wstawieni. Od tamtego dnia,
przechodzc obok tej restauracji, za kadym razem czuj nieprzyjemny ucisk w odku i oczyma
wyobrani znowu ich widz. Ludzie nie wiedz, jak krzywd wyrzdzaj innym ludziom, robic rzeczy,
ktrych nie powinni robi. Bolesne uczucia maj gbokie korzenie; rozrastaj si, rozgaziaj, pezaj
pod powierzchni, wpywajc na inne dziedziny ycia tych, ktrzy zostali oszukani. To nigdy nie jest
jeden bd, jeden moment, lecz caa ich seria, a kady zagnieda si w sercu i poda w dowolnym
kierunku. Czas sprawia, e staj si popltane jak stare, skate drzewo, ktre dusi si pod ciarem
wasnych gazi.
Tego dnia wyszam ze szkoy w czasie lekcji, eby pj do dentysty na jedn z wczeniej
zaplanowanych wizyt, podczas ktrych starano si ustali przyczyny krwawienia z wewntrznych cian
policzkw, co czsto zdarzao si, kiedy mwiam albo uam. Pamitam nieprzyjemne pulsowanie
w ustach, kiedy szam ulic z oczyma penymi ez, poniewa jaki kolejny okrutny chopak rzuci w szkole
kolejny okrutny art, ja za byam zmczona sztucznym umiechaniem si i udawaniem, e nic mnie to nie
obchodzi. Wanie wtedy zauwayam tat. Siedzia w jednej z bardziej luksusowych restauracji
w miecie, takiej ze stolikami wystawionymi na zewntrz, obok ktrej wstydziam si nawet przechodzi.
W wieku pitnastu lat wydawao mi si, e kady obcy facet gapi si na mnie; za nic nie mogam opdzi
si od tych myli, wic niemiao szam przed siebie z pochylon gow i zarowionymi ze wstydu
policzkami. Wiadomo, e kiedy bardzo starasz si na co nie patrze, musisz pilnowa si, by
przypadkiem na to nie spojrze. Tak wic w pewnej chwili odruchowo podniosam wzrok, eby zobaczy
tych wszystkich ludzi, ktrzy wpatruj si we mnie z kpicymi umieszkami, i nagle ujrzaam tat.
Z wraenia a przystanam i wtedy kto na mnie wpad. To trwao najwyej sekund, bo od razu
ruszyam w swoj stron, ale i tak ujrzaam wystarczajco duo. On i ona siedzieli przy stoliku przy
oknie. Nieprzytomne twarze, nieprzytomny wzrok, popieszny pocaunek, szukajce si po omacku pod
krzesem rce Nie powiedziaam o tym mamie, poniewa, no c, wydawao mi si to bardzo ze, poza
tym mylaam, e moe ona o wszystkim wie, e moe wanie ta kobieta jest przyczyn, albo jedn
z przyczyn, dla ktrych domowe sprawy zupenie si nie ukaday. Nie zdradziam si ani jednym
sowem, e widziaam ich razem, nawet wtedy gdy po paru miesicach doszo do tej udawanej, faszywej
prezentacji, jakbymy dopiero co si poznay. Zawsze jej nienawidziam.
Regina.

Dwik tego imienia przywodzi na myl sowo wagina, czyli dokadnie to, czym bya. Za kadym
razem, kiedy syszaam jej imi, albo kiedy musiaam je wypowiedzie, syszaam i w mylach
powtarzaam wagina. Ktrego dnia przez pomyk tak si do niej zwrciam. Rozemiaa si, pytajc
co takiego?, a ja udaam, e si przesyszaa. Pamitam jej chichot, bo chyba uwaaa, e to
niesamowicie zabawne.
Teraz jestem tutaj, eby stan twarz w twarz z pann Wagin. I co gorsza, poprosi j o pomoc.
Sama myl o tym wydaje si nienawistna, ale nie mam wyjcia. Ona jest jedyn nici, ktra mi pozostaa,
jedyn kobiet, ktra istniaa w yciu taty przez duszy czas i miaa dostp do jego osobistych rzeczy
i mieszkania. Bez wtpienia to ona jest t blondynk wspomnian przez Mickeya Flanagana. To ona
przywioza marmurki taty i ona moe pomc mi rozwiza zagadk.
Nie objymy si przy powitaniu, nie byo te mowy o adnym pocaunku. Nie jestemy starymi
przyjacikami ani znajomymi, ani nawet wrogami. Jestemy dwiema osobami powizanymi ze sob
przez czysty przypadek.
Regina pracuje w salonie fryzjerskim obok kawiarni, gdzie teraz jestemy. W tym samym, ktrego
unikaymy z mam prawie dwadziecia lat. Zadzwoniam do niej z samochodu, zaraz po telefonie
Mickeya, sama nie wiedzc, czego si spodziewa, cho w gowie pojawiao mi si kilka rnych
wersji. Regina moe prosto z mostu powiedzie, ebym wicej do niej nie dzwonia. Albo uprzejmie
mnie spawi, wybierajc jaki odlegy termin, ktry potem bdzie odkada w nieskoczono. Nie
spodziewaam si, e natychmiast zgodzi si na spotkanie. Wanie wybiera si na kaw, wic prosz
bardzo, moemy umwi si za p godziny. Nie byam na to przygotowana. Dwadziecia minut gadaam
z Aidanem przez telefon, ale nasza rozmowa ani troch nie pomoga mi si przygotowa.
Jestem bardzo wdziczna, e tak szybko zgodzia si ze mn spotka mwi, sadowic si na
krzele naprzeciwko. Zdejmuj paszcz i znowu czuj si jak skrpowana pitnastolatka, gdy pod jej
bacznym spojrzeniem niezgrabnie usiuj zarzuci go na oparcie. Na pewno moja proba ci
zaskoczya.
Czekaam, a si odezwiesz mwi rzeczowym tonem Regina. Chocia nie, nie czekaam. Raczej
oczekiwaam dodaje.
Ubrana jest w za duy sweter z czarnej weny, nacignity a na donie, jakby byo jej zimno; ale dzi
nie jest zimno, jest przepikny dzie. Dochodz do wniosku, e ona si denerwuje.
Wiesz, o co chodzi? pytam i wyobraam sobie on Mickeya Flanagana, jak siedzc we wasnym
domu, ciska w obu rkach suchawk telefonu i mwi niecierpicym zwoki, zdyszanym tonem: Regina,
ona o wszystkim wie! Sabrina wie, e bya tutaj i e to ty przywioza marmurki! Wanie do ciebie
jedzie!
Nie mam pojcia odpowiada z namysem, nie spuszczajc ze mnie wzroku. Zawsze bya
interesujcym maym stworzeniem. Wygldaa tak, jakby chciaa mi zada mnstwo pyta, ale nigdy
tego nie zrobia. Czekaam, a zaczniesz pyta, ale si nie doczekaam.
Nie sdz, ebym patrzya na ciebie w jaki szczeglny sposb, by chcie si czego dowiedzie
mwi, a jej umiech nieco blednie. Wiedziaam, e ty i tata bylicie razem, zanim moi rodzice si
rozeszli. Widziaam was w restauracji na dugo przedtem, nim Przerywam, eby zobaczy jej
reakcj. Byo mi ciko sucha waszych kamstw. Mam wraenie, e obydwojgu wam sprawiao to
przyjemno.
Wydaje si zaskoczona, moe nawet nieco wstrznita. Siada sztywno wyprostowana i nagle si

umiecha.
Ach, wic o to ci chodzi? Po prostu chcesz, ebym wiedziaa, e nie udao mi si ciebie oszuka?
pyta, jakby ta sprawa j ubawia, jakby nie czua najlejszych wyrzutw sumienia ani niechci do
wasnej osoby. Sama nie wiem dlaczego, ale spodziewaam si podobnej reakcji.
Prawd mwic, nie. Opuszczam wzrok na moje cappuccino, dosypuj cukru, mieszam i upijam
yk. Skoncentruj si, powtarzam sobie. Przyjechaa tu w okrelonym celu. Jak wiesz, jest par spraw,
ktrych tata nie potrafi sobie przypomnie.
Kiwa gow, autentycznie tym zasmucona.
Czasami wic musz skontaktowa si z ludmi, ktrzy uczestniczyli w jego yciu, i sprawdzi, czy
uda mi si zasypa te dziury.
Ach, tak mwi z pokor. Sprbuj pomc.
Bior gboki oddech.
Czy co ci wiadomo na temat jego kolekcji marmurkw?
Czy co wiadomo mi o czym?
O kolekcji marmurkw. Tata je zbiera. I grywa w nie.
Krci gow, a na czole pojawia si sie drobniutkich zmarszczek.
Nie. Ja nigdy My nigdy Marmurki? Chodzi ci o takie kulki, ktrymi graj dzieci? Nie. W yciu.
Schodzi ze mnie powietrze. Mylaam Naprawd mylaam
Czy w zeszym roku przywozia pudeka do pewnego domu w Wirginii?
W zeszym roku? Do domu w Wirginii? Do Cavan? Nie, dlaczego miaabym Ja nie widywaam si
z Fergusem prawie pi lat, a nawet gdy bylimy ze sob, to czciej spdzalimy czas oddzielnie ni
razem. Oczywicie to nie by platoniczny zwizek. Spotykalimy si od czasu do czasu, eby No wiesz.
Nie chc wiedzie, dlaczego i po co si spotykali. Nie potrzebuj tego sucha, wszystko jest
wystarczajco jasne. Jestem tak rozczarowana, e mam ochot po prostu wzi paszcz i odej. Nie ma
sensu koczy tej rozmowy, tak samo jak nie ma sensu dopija kawy.
Ona chyba wyczuwa mj nastrj. Prbuje okaza si uyteczna.
Czy wiesz, dlaczego ja i Fergus zerwalimy ze sob na dobre?
Niech zgadn mwi z wymuszonym umieszkiem. Zacz ci zdradza.
Przyjmuje z godnoci t uwag, a ja natychmiast postanawiam powstrzyma si od zoliwoci pod
jej adresem, poniewa ponia to mnie, a nie j.
Pewnie tak. Chocia nie to byo powodem. On by bardzo skryty. Nigdy nie wiedziaam tak
dokadnie, gdzie si podziewa ani co robi. I nie dlatego, e nie odpowiada na pytania, bo odpowiada,
ale ja po tych jego wyjanieniach dochodziam do wniosku, e nadal nic nie wiem. Zawsze mwi jako
tak wymijajco. Nie wiem, czy robi to celowo, ale gdy prbowaam naciska, od razu si denerwowa,
krci, a ja nie chciaam by zrzd, tylko e on w cudowny sposb sprawia, e i tak czuam si jak
zrzda, poniewa nigdy nie odpowiada wprost, nigdy tak naprawd niczego nie tumaczy. Nie rozumia,
dlaczego musz tak duo wiedzie. Myla, e co ze mn nie tak. Owszem, zastanawiaam si, czy mnie
zdradza Ale mnie to nie obchodzio, nasz zwizek nie by tego rodzaju, mczyo mnie jednak, e nie
mog uzyska odpowiedzi. Wic w kocu zaczam go ledzi.
Niepiesznie siga po herbat, wypija yk, najwyraniej rozkoszujc si tym, e staram si nie uroni

ani jednego jej sowa.

Po bardzo krtkim czasie doszam do wniosku, e on jednak nie jest tak interesujcy, jak mi si
z pocztku wydawao. Cay czas chodzi w to samo miejsce. Albo przynajmniej chodzi tam przez
wikszo czasu.
Gdzie?
Do pubu. Marszczy brwi w zgrabne uki. Uwielbia pi. Nudne, prawda? Miaam nadziej, e
chodzi o co innego. aziam za nim cae dwa tygodnie. Ktrego razu o rany, ale to mieszne!
Ktrego razu prawie mnie przyapa!
Wybucha miechem i ju widz, e szykuje si do duszej pogawdki. Ale ja nie mam ani chwili do
stracenia.
Kocz cappuccino.
Regina mwi, syszc w gowie sowo wagina. Do ktrego pubu on chodzi?
Milknie, bo dotaro do niej, e nie dam si wcign w jej detektywistyczne opowieci o zachowaniu
mojego ojca. Teraz znowu wydaje si taka sama jak na pocztku. Znudzona. Nieszczliwa.
Rozczarowana, e nic w jej yciu nie udao si tak, jak mogo si uda. Czekajca na ludzi, ktrych
skrzywdzia w przeszoci, w nadziei, e zrobi wraenie i cho troch ubarwi swoje ycie, cho przez
chwil poczuje si silna.
Do takiego przy Capel Street.
Mj tata nie by alkoholikiem mwi zdecydowanie, cho tak naprawd nie wiem. Nie znam
wszystkich szczegw jego ycia, ale o takiej sprawie chybabym wiedziaa, nieprawda?
Och, wiem przecie. Wybucha miechem, a ja czuj si jak skoczona idiotka. Moje policzki
pon. Wiem, bo sama miaam ojca naogowca i moesz mi wierzy, nie wytrzymaabym nawet dwch
minut w towarzystwie alkoholika. Ale mimo to ci dwaj maj ze sob co wsplnego. Fergus kama,
kiedy pytaam go o wikszo miejsc, w ktrych podobno bywa. Kama, e odwiedzi matk, e poszed
do pubu, e by na meczu, e mia jakie spotkanie albo e wyjecha na weekend. Nie kama dlatego, e
szed w jakie inne miejsce, gdzie czekay go bardziej podniecajce albo awanturnicze przygody. Albo
dlatego, e chcia by z inn kobiet. ycie, do ktrego ucieka, nie byo wyjtkowe, bo zazwyczaj po
prostu przesiadywa w pubie. Zreszt przede mn nie musia ga, bo nigdy nie prbowaam go naciska.
Pochyla si do przodu i zaciska donie; stara si by rzeczowa, ale w jej oczach pojawia si blask,
jakby cieszya si z kadej chwili, kiedy moe ujawni swoje rewelacje.
Sabrina, twj ojciec kama przez cay czas! Kama, poniewa tak chcia, poniewa to lubi,
poniewa by od tego uzaleniony. Kama, bo tak rol sobie wymyli i takie ycie postanowi
prowadzi. Tylko o to chodzio.
Jak nazywa si ten pub? pytam. Nie przyjmuj tych wyjanie. Wiem, e tata mija si z prawd,
ale nie robi tego bez powodu. Musz odkry ten powd.
Regina ma tak min, jakby wahaa si, czy powiedzie mi, czy nie. Taki rodzaj zabawy w kotka
i myszk, ostatnia gra, zanim o czym doskonale wie poegnamy si na zawsze.
Marmurowy Kot mwi w kocu.
Aidan! odzywam si gono, ruszajc z miejsca na parkingu.

 Cze, kochanie, co sycha? pyta.

Wanie wychodz ze spotkania z Regin mwi miao, bo czuj si tak, jakby kto doda mi
skrzyde.
Z Wagin? Nie sdziem, e dasz sobie rad. Czy to ta sama baba, przez ktr niy ci si koszmary?
Ju nie! woam. Nigdy wicej!
Wic co teraz? pyta.
Jad do pubu przy Capel Street. Nazywa si Marmurowy Kot. Czuj, e jestem bliska odkrycia
czego wanego.
Aidan przez chwil milczy.
Jasne, skarbie. Jeli uwaasz, e to konieczne
Mwi tak niepewnie, tak nerwowo, i jednoczenie tak bardzo boi si okaza mi swj strach, e
w kocu obydwoje wybuchamy miechem.

17
Grajc w kulki
Kapucha
Le na wznak na kocu, ale wci czuj pod plecami wyboistoci terenu, ziemi i fragmenty
pokruszonych ska. W subowym garniturze sma si z gorca. Ju zdjem krawat, podwinem
rkawy, jednak mam wraenie, e moje nogi w czarnych spodniach dosownie przypiekaj si w upalnym
letnim socu. Midzy mn a ni stoi napoczta butelka biaego wina, w poowie oprniona, i szczerze
zaczynam powtpiewa, czy w ogle uda si nam wrci dzisiaj do biura. Jest pitkowe popoudnie,
zapewne szef tak jak zwykle po lunchu nie pokae si ju w pracy, tylko bdzie udawa, e pojecha na
jakie spotkanie, nie za do Stags Head, gdzie oprnia jednego guinnessa po drugim. Cigle wydaje mu
si, e nikt o tym nie wie.
Jestem tu z now dziewczyn z dziau handlowego. To nasza pierwsza wsplna podr, tym razem do
Limerick. Pomagam jej usadowi si wygodnie, cho tak naprawd ju zdoaa mnie dosi i teraz
powoli rozpina guziczki swojej jedwabnej bluzki. Powiedziabym, e niele jej idzie.
Nikt nas nie zobaczy, powtarza uparcie, cho na jej miejscu wcale nie bybym tego taki pewien.
Domylam si, e robia tak ju przedtem, jeli nawet nie tutaj, to w jakim podobnie ustronnym miejscu.
Nie zdejmuje bluzki w kolorze brzoskwini, tylko rozpina haftki stanika bez ramiczek, pozwalajc mu
upa na koc. Stanik odbija si i lduje w piasku. Majteczki dawno zostay zdjte. Wiem o tym, poniewa
moje rce znajduj si tam, gdzie powinien by materia.
Dziewczyna ma skr w kolorze, jakiego nigdy dotd nie widziaem; mlecznobia, tak bia, e a
lni, i dziwi si, e w tak upalnym socu nie doznaa poparze. Jej wosy s te jak soma, ale gdyby
powiedziaa, e to kolor brzoskwini, uwierzybym bez zastrzee. Ma brzoskwiniowe usta,
brzoskwiniowe policzki. Wyglda jak lalka, jedna z porcelanowych lalek Sabriny. Krucho i delikatnie.
Ale ona nie jest delikatna, nie jest anielska; jest pewna siebie, a w piwnych oczach dostrzegam figlarne
byski. Umiecha si chytrze, bo widzi co, co chce dosta, i bez wahania po to siga.
To ironia losu, e wyldowalimy na tym polu kapusty akurat w pitkowe popoudnie. Pitek by
dniem, kiedy Ma serwowaa nam kapucian zup. Sowo zupa jest grub przesad; to bya po prostu
gorca woda z olizgymi, rozgotowanymi kawakami kapusty na dnie. Gorca, sona woda. Okoo pitku
zawsze koczyy si pienidze, wic Ma musiaa co przyoszczdzi, eby starczyo na niedzieln
piecze. W sobot zostawiaa nam woln rk, ebymy sami zatroszczyli si o swoje potrzeby. W gr
wchodzia wyprawa do sadu i aenie po drzewach, a kady najad si tyle jabek, ile chcia, albo
nachodzenie i baganie pani Lynch mieszkajcej po ssiedzku, ewentualnie kradzie na Moore Street,
tylko tamci handlarze szybko nas apali, wic nie wolno byo pokazywa si zbyt czsto.
Podwjna ironia, e leymy na kapucianym polu, poniewa w grze w marmurki funkcjonuje pewna
niedozwolona praktyka, polegajca na nieznacznym przysuwaniu wasnego marmurka do marmurkw
przeciwnika, eby atwiej byo je zbi. Nazywa si kapuch i polega na zwykym oszukiwaniu.
Naturalnie nie chodzi tu o jaki cudowny zbieg okolicznoci. Po prostu opowiadam jej o tym, bo
przypadkiem trafiamy na to pole kapusty; oczywicie nie zwierzam si ze swojej pasji do gry, bo o tym
wiedz tylko faceci, z ktrymi grywam, ale oni z kolei niewiele wiedz o innych sprawach z mojego
ycia. Po prostu wyjaniam, co oznacza ten termin, bo akurat przejedamy obok pola kapusty ja

rozparty na siedzeniu pasaera, ona za kierownic, zreszt na jej wyrane danie, ktre cakiem mi
pasuje, gdy bez ogranicze mog pociga wino z butelki, ona za tylko od czasu do czasu upija yk. Jest
dzika, nieokieznana, z gatunku tych, przez ktre mog mie kopoty. Zreszt pewnie tego chc. Chc
zosta odkryty, ju nie chc niczego udawa, jestem zmczony. Moe samo wspomnienie czego, co wie
si z gr w marmurki, jest sygnaem, e to pocztek koca? Spoglda na mnie, kiedy mwi, a potem
wdeptuje hamulec przez co rozlewam wino zawraca o sto osiemdziesit stopni i wraca t sam drog,
ktr przed chwil jechalimy. Zatrzymuje si obok kapucianego pola, wycza silnik, wysiada z auta
i zabierajc z tylnego fotela koc, rusza przed siebie. Z wysoko podwinit spdnic przeazi przez mur,
ukazujc wiatu nagie, blade uda, a nastpnie znika mi z oczu.
Wyskakuj z samochodu i podam za ni. W rku ciskam butelk wina. Znajduj j lec na plecach
na kocu. Spoglda na mnie z szerokim, penym satysfakcji umiechem.
Ja te chc si zaapa na ten numer z kapustk. Co ty na to, Fergus?
Patrz na ni z gry, pocigam yk z butelki i rozgldam si po polu. W pobliu nie ma nikogo,
kierowcy i pasaerowie z przejedajcych aut nie mog nas widzie.
Wiesz, co to znaczy?
Wanie mi powiedziae: oszustwo.
Nie, to oznacza strza wykonany z niewaciwego miejsca.
Wybucha miechem, a nastpnie wygina w uk plecy i rozsuwa szeroko nogi.
No to strzelaj. Czekam.
Kad si obok na kocu. Gina jest w domu, w Dublinie, na spotkaniu szkolnym z rodzicami, ale taka
okazja nie stanowi specjalnego wyzwania dla mnie ani dla mojej moralnoci. Ta seksowna,
brzoskwiniowa panienka nie bdzie pierwsz kobiet, z ktr si przespaem od czasu lubu z Gin.
Nigdy dotd, przez cae swoje ycie, nie oszukiwaem przy grze w marmurki z wyjtkiem dnia, kiedy
moja siostrzyczka, Victoria, urodzia si martwa i kiedy grajc na ulicy w Zdobywc, oszukaem Angusa,
eby przywaszczy sobie nalecy do niego przepikny marmurek z korkocigiem w rodku. I nawet
kiedy wchodz w t dziewczyn, a ona krzyczy z rozkoszy, nie potrzebuj nikogo, kto by mi przypomina,
e w wiecie kulek jestem czowiekiem honoru, czowiekiem przestrzegajcym zasad Ale co z tym
gociem bez kulek? No c, cae jego ycie to jedno wielkie oszustwo.

18
Grajc w kulki
Cudzoziemski brylant
Cze odzywa si znienacka jaka kobieta. Siedzi na krzele obok, a ja a do tej chwili nie byem
wiadom jej obecnoci, nawet nie wiedziaem, e w pobliu stoi puste krzeso. Niespodziewanie okazuje
si, e kto tam jest.
Soce znowu wyszo w penym blasku, po zamieniu nie zosta nawet lad, wic wszyscy zdjli te
specjalnie przyciemniane okulary. Ja take, cho tego rwnie nie pamitam. Czuj si jak moja Ma
w ostatnim okresie ycia, rozdygotana i zapominajca, gdzie s jej okulary, chocia przed chwil
dokadnie wiedziaa, gdzie je pooya. Nie lubi tej czci staroci. Zawsze szczyciem si swoj
doskona pamici. Mam dobr gow do nazwisk i do twarzy, bez trudu mog ci powiedzie, gdzie
i kiedy poznaem dan osob, w jakich okolicznociach spotkalimy si po raz pierwszy, o czym
rozmawialimy, a jeli chodzi o kobiet, to nawet jak bya ubrana. Moja pami czasami dziaa w ten
sposb, ale jednak nie zawsze. Wiem, e to przychodzi z wiekiem i e udar take pogorszy spraw.
Przynajmniej jestem w miejscu, gdzie si mn opiekuj, nie za w pracy, gdzie musiabym zaprzta sobie
gow mnstwem rnych rzeczy, do czego ju nie bybym zdolny. Wiem, e to zwyka, ludzka rzecz, ale
mnie wcale si to nie podoba.
Cze odpowiadam uprzejmie.
Czy wszystko w porzdku? pyta. Zwrciam uwag, e wydajesz si troch zasmucony. Mam
nadziej, e nie otrzymae adnej zej wiadomoci przez telefon.
Patrz w d i widz, e wci ciskam w rku komrk.
Nie, wcale.
Co to byo? Kto to by? Myl, Fergus!
Rozmawiaem z crk. Troch si o ni martwiem, ale okazao si, e u niej wszystko w porzdku.
Nie pamitam, o czym rozmawiaem z Sabrin, zaraz potem zagubiem si w nie na jawie, ale uczucia
podpowiadaj mi, e wszystko u niej w porzdku.
Dlaczego mylisz, e byem smutny? pytam nieznajom.
Bo zy spyway ci po policzkach odpowiada mikko. Usiadam tu, bo mnie to zaniepokoio, ale
mog odej, jeli chcesz.
Nie, nie! woam szybko, bo absolutnie nie ycz sobie, eby znikna mi z oczu.
Prbuj przywoa z pamici rozmow z Sabrin. Czy co mogo mnie zasmuci? Spogldam na Le,
ktra wyranie zdenerwowana obserwuje mnie bacznie, a pniej podnosz wzrok ku niebu
i przypominaj mi si ksiyce miniaturowe marmurki, ktre idealnie pasoway do doeczkw
w policzkach mojej creczki Potem wracaj wspomnienia o tym, jak Sabrina wepchna sobie
marmurek do nosa. Opowiadam t histori zaniepokojonej moim stanem pani. Chichocz, wyobraajc
sobie buzi Sabriny, kiedy miaa dwa latka, jej czerwone policzki i nieludzki upr. Nie dotyczyo
kadego czowieka i kadej sprawy. Ciekawe, jak teraz daje sobie rad, kiedy przez cay czas biega za
swoimi trzema chopcami.

Oczy nieznajomej pani rozszerzaj si, jakby co j przestraszyo.

Ale prosz si nie martwi! Udao si wydoby ten marmurek. Crka ma si wietnie.
Och, chodzi o O t opowie o marmurku Czy Pani sprawia wraenie, jakby stracia
gow. Czy znasz inne historie o marmurkach?
Umiecham si do niej, lekko ubawiony. Co za niezwyke pytanie. Jak uprzejmie z jej strony, e
okazaa zainteresowanie. Przeczesuj pami w poszukiwaniu jakich historii zwizanych z marmurkami,
to przecie niemoliwe, ebym niczego nie pamita. Chciabym jej zrobi przyjemno. Wydaje si taka
chtna do rozmowy. I znowu to samo. W gowie mam pustk, pami zasnua si mg. Wzdycham.
Moe jako chopiec bawie si w marmurki? podpowiada pani.
I nagle bysk. Co zaskakuje. Tak prosto i zwyczajnie. Umiecham si lekko.
Opowiem ci to, co pamitam. O dorastaniu z moimi brami. Byo nas siedmiu, a nasza Ma,
naprawd twarda kobieta, pewnego dnia przyniosa nam taki duy sj i powiedziaa, e to na marmurki.
Za kadym razem, gdy kto zakl jak szewc, za kar musia woy do tego soja ulubion kulk.
W naszym domu to bya najgorsza kara, bo wszyscy mielimy wira na punkcie gry w kulki.
Mielimy wira? Tak, oczywicie, e mielimy. miej si na gos.
Pamitam, jak Ma ustawia nas w rzdzie pod cian i wymachujc drewnian yk, wskazywaa
kadego po kolei: Jeli ktry z was, cholerne bachory, zacznie przeklina, bdzie musia woy tu
jeden cholerny marmurek. Psiakrew, syszycie, co mwi?. No c, czy ktry z nas mg zachowa
kamienny wyraz twarzy na takie dictum? Hamish zacz chichota pierwszy, po chwili do niego
doczyem. Potem rechotalimy wszyscy. Nie pamitam, czy by tam Joe, czy Joe w ogle ju wtedy by,
ale jako go tam nie widz. Przypuszczalnie po prostu by zbyt may. I tak, od razu w pierwszych minutach
w soju znalazo si sze marmurkw. Oczywicie takich najgorszych i najmniej wartociowych,
przezroczystych, a do tego podrapanych i obitych. Ma byo wszystko jedno. Ale nawet kiedy nie wolno
nam byo bra tych marmurkw, one wci nie daway nam spokoju, szczeglnie mnie. Patrzyem na nie,
jak stoj wysoko na pce, ebymy nie dali rady sign.
Co twoja mama potem z nimi robia? pyta pani, a oczy jej lni, jakby zaszy zami.
Przez chwil przygldam si jej.
Twj akcent. Brzmi jako dziwnie.
mieje si.
Och, wielkie dziki.
Nie, wcale nie chciaem powiedzie, e le! Bardzo przyjemnie. To jaka mieszanka?
Niemcy. I Cork. Przeprowadziam si tam, gdy miaam dwadziecia par lat.
Ach tak
Spogldam na jej rce. Nie widz obrczki, tylko na serdecznym palcu piercionek, ktrym wci si
bawi, przesuwajc go w gr i w d.
Widzi mj wzrok i natychmiast zostawia piercionek w spokoju.
I co robia wasza mama z tym sojem marmurkw? Czy kiedykolwiek udao si wam je odzyska?
Musielimy na nie zapracowa. Umiecham si. Co miesic bya taka szansa. Jedna osoba
zgarniaa wszystko, co samo w sobie byo pewn gr, chocia Ma pewnie nie postrzegaa tego w ten
sposb. Nie bybym zdziwiony, gdyby kilku z nas specjalnie zaklo w jej obecnoci, eby dorzuci co

do puli nagrd. Musielimy pomaga jej w pracach domowych. Robi pranie, sprzta, a pniej Ma
decydowaa, kto najbardziej si stara.
Och, do kontrowersyjny sposb. Nieznajoma si mieje.
Rzeczywicie. Po takich dniach zostawao nam troch okropnych szram. Czasami nie warto byo
wygrywa, bo albo dostawao si omot, albo od razu trzeba byo odda marmurki wacicielom. Ale
jeli czowiek okaza si wystarczajco odporny, zdobywa te marmurki.
Czy kiedykolwiek udao ci si wygra?
Zawsze.
mieje si. Piknym, dwicznym miechem.
Przez kilka pierwszych miesicy zawsze to ja wygrywaem konkurs, poniewa Ma miaa zwyczaj
dawa mi banknot, ktry zanosiem do apteki i wracaem stamtd do domu z brzow papierow torb.
Nie miaem pojcia, co w niej jest, a moi bracia uwiadomili mnie, e przynosz damskie podpaski. Tak
mi dokuczali, e ju nigdy nie chciaem w niczym pomaga.
W ten sposb stracie marmurki.
Nie swoje. Doszedem do wniosku, e wystarczy nie kl przy Ma.
Obydwoje wybuchamy miechem.
Ju kiedy rozmawialimy mwi, bo nagle doznaem olnienia.
Tak odpowiada ze smutnym umiechem, ktry daremnie stara si ukry. Nawet kilka razy.
Wybacz mi.
Nie ma sprawy.
Przychodzisz tu do kogo w odwiedziny.
Owszem.
Siedzimy w milczeniu, ale ta cisza mocno nas uwiera. Ona zdejmuje pantofle. Ma pikne stopy.
Paznokcie pomalowane na jaskraworowy kolor. Znw bawi si piercionkiem.
Kogo odwiedzasz? dopytuj si. Na pewno nie jest to gderliwy Joe, bo nigdy go z ni nie
widziaem. Nie jest to Gerry ani Ciaran, ani Tom. Ani te Eleanor czy Paddy. Prawd mwic, nigdy nie
widziaem, eby rozmawiaa z kim poza pielgniarkami albo mn. Ale na moich wspomnieniach nie
bardzo mona polega. Nie w tych czasach.
Nigdy wczeniej mnie o to nie pytae. Nie pytae, kogo odwiedzam.
Przepraszam.
Nic nie szkodzi.
Przychodzisz do mnie, mam racj?
Tak.
W jej oczach lni blask, wzruszenie pozbawia tchu. Jest pikna, co do tego nie ma adnych
wtpliwoci. Przygldam si jej uwanie, wpatruj w zielone oczy Co porusza si w mojej pamici,
ale zaraz zastyga w bezruchu. Nawet nie wiem, jak ta pani ma na imi. Zapytanie o to teraz bdzie
odebrane jako nieuprzejmo, bo przecie ona spoglda na mnie tak serdecznie. Wci bawi si
piercionkiem, co sprawia, e te na niego patrz.
Widz, e wyglda jak marmurek, ktry zosta oprawiony w zot opask. Kamie w piercionku jest

przejrzysty, ze wstk bieli i kilkoma biaymi prkami w samym rodku. Pochodzi z niemieckiej fabryki
marmurkw, podwiadomie jestem o tym przekonany. Tyle wiem i nic ponadto. Nic dziwnego, e
poprosia o jak histori zwizan z marmurkami. Ona te jest nimi zafascynowana.
Czy ju kiedy opowiedziaem ci t histori o soju i marmurkach? pytam.
Tak odpowiada mikko z piknym, szerokim umiechem na ustach.
Przepraszam.
Przesta przeprasza. Kadzie do na mojej doni. T do z piercionkiem. Ma mikk skr
i ciep w dotyku Znowu mam jaki przebysk pamici.
Ale nigdy nie opowiedziae mi jej tutaj.
Przesuwam palcami po jej palcach i po marmurku. Jej oczy wypeniaj si zami.
Przepraszam mwi, pospiesznie przesuwajc chusteczk po oczach.
Nie przepraszaj. To niewiarygodnie denerwujce, kiedy si co zapomina, ale by zapomnianym to
musi by cakiem inna sprawa.
Nie zawsze zapominasz, a te dni s najpikniejszymi dniami mwi, a ja widz sodk kobiet,
ktra czepia si najlejszej nadziei.
Cudzoziemski brylant mwi nieoczekiwanie, ona za z wraenia wstrzymuje oddech. Tak
nazywa si ten marmurek.
Czasami wanie tak mnie nazywae, Fergus szepcze ona. Widzisz, co dzi si z tob stao? To
po prostu cudowne.
Znw przez chwil siedzimy w milczeniu.
Kochaem ci, prawda?
zy znowu napywaj jej do oczu. Widz, e przytakuje.
Dlaczego wic niczego nie pamitam? Mj gos brzmi chrapliwie. Zaczyna mnie to mczy,
denerwowa, chc podnie si z tego fotela inwalidzkiego i pobiec przed siebie. I, skaka, porusza
si, eby wszystko byo tak jak dawniej.
Odwraca twarz w moim kierunku i delikatnie bierze mnie pod brod. Patrzy na mnie z takim uczuciem,
jakie pamitam na twarzy Ma, kiedy pewnego dnia zawoano mnie do niej, bo jaki dure powiedzia jej,
e nie yj. Myl o Skoczkach, o pubie w Londynie, o gociu o imieniu George, ktry nazywa mnie
Rudzielcem, o czeskiej kulce i o tym, jak zobaczyem martwego Hamisha. Wszystko przypomina mi si
w jednej chwili.
Fergus mwi, a jej gos przywraca mnie do rzeczywistoci. Uspokaja. Nie martwi si tym, e
mnie nie pamitasz. Nie jestem tu po to, eby na si ci o czym przypomina. Przeszo to przeszo.
Po prostu miaam nadziej, e dopisze mi szczcie, e znowu si we mnie zakochasz. Po raz drugi.
Jej wyznanie wywouje mj umiech i od razu umierza niepokj. To pikne, co powiedziaa. Nie
znam tej kobiety, ale jednoczenie wiem o niej wszystko. Chc j kocha i chc, eby ona mnie kochaa.
Ujmuj jej do, t z piercionkiem, i mocno przytulam do serca.

19
Grajc w kulki
Dziwki
Przyjechaem z lotniska do domu do niechlujny, lecz w doskonaym humorze; adrenalina w szalonym
pdzie krya po moich yach, domagajc si wicej wrae. Po nocy spdzonej na party czekay mnie
wczesna pobudka i poranny lot do domu, bo chciaem zdy na przyjcie z okazji trzynastych urodzin
Sabriny. Pierwszy rok bya nastolatk. Gina zamwia duy namiot i catering dla czterdziestu osb,
gwnie z jej rodziny, bo dziki Bogu ode mnie nikt nie mg przyj. Przynajmniej w taki sposb
wyjaniem t kwesti Ginie. Zaprosiem wycznie Ma, ale po ostatnim ataku serca, ktry powali
Mattiego, baa si odej od jego ka. Gina nie miaa nic przeciwko temu, pewnie nawet bya
zadowolona, e nie zobaczy nikogo z mojej rodziny. Waciwie wcale jej to nie zaskoczyo, bo nie byo
niczym nowym. Z brami nie czy mnie zbytnia zayo. Bylimy sobie bliscy, dopki nie spotkaem
Giny, ale potem starannie odizolowaem j od nich, poniewa wydawaa mi si o wiele za dobra dla
takiego towarzystwa. Po szesnastu latach zaczynam rozumie, e to by gupi pomys. Kiedy Sabrina co
zrobia, albo co powiedziaa, nieraz pragnem, eby moi bliscy to zobaczyli. Albo podczas rodzinnych
wypadw na miasto, kiedy kelner si potkn albo jaki pieprznity przyjaciel Giny rzuci co gupiego
i nikt poza mn nie widzia, e to skoczony bawan. Wiem, e oni te by tak uwaali, i wtedy auj, e
ich nie ma. Mog tylko wyobrazi sobie city dowcip Duncana, nieustpliwo Angusa, ktr poznaem
wwczas, kiedy po wyjedzie Hamisha zacz mnie ochrania, zupenie jakby co wiedzia, albo jakby
wydawao mu si, e naley tak robi. Przypominam sobie wdzik maego Bobbyego, ktremu nie
umiaa si oprze adna pani zreszt przez to nazywalimy go nasz przynt. Myl o Tommym, jak
pilnowa Bobbyego, i stale uwaa, eby maluch nie natrafi na swojej drodze na adnego limaka,
i o maym Joem, ktry zjawi si wiele lat po tym, jak stracilimy Victori O wraliwym Joem,
spogldajcym na mnie, Angusa i Duncana tak, jakbymy naleeli do innej rodziny. Nigdy nie udao si
nam nawiza kontaktu, poniewa w czasie, kiedy on dorasta, po kolei wyprowadzalimy si z domu.
Biedak nasucha si od ludzi niestworzonych bujd na temat Hamisha i uwaa go za prawdziwe
monstrum, co w rodzaju czarnego luda; jeli nie bdzie wystarczajco ostrony, Hamish zjawi si i go
porwie; jeli nie bdzie wystarczajco grzeczny, skoczy tak jak Hamish. Hamish, rodzinny duch, stale
by obecny w naszym domu, sypia w naszych pokojach, jada przy stole, jego kroki odbijay si echem
w kadym pomieszczeniu, jego energia napdzaa wszystko, co nas otaczao, nie wyczajc nas samych.
Nigdy nie mwilimy jednak o nim w ten sposb, tak samo jak Ma. Hamish by wesoy, Hamish by
silny, Hamish by odwany. Najlepszy sposb, eby by najlepszym z najlepszych, to umrze. Ma
rozpieszczaa Joego, co nieco zmikczyo mu charakter, ale nie w taki sodki sposb, jak rozpieszczona
bywa wikszo dzieciakw, tylko tak e sta si niespokojny, sabowity i stale uwaa, e naley mu si
jeszcze wiksza opieka. Ma bez przerwy obawiaa si, e on si skaleczy, gdzie si zgubi, zachoruje, e
w kadej chwili moe umrze. Byo za ciemno, za mokro, za gorco, za daleko, za pno, za wczenie,
eby gdzie mg wyj nie, Joe, lepiej zosta z mamusi, bdzie wspaniale. On jest wiecznie
zatroskany, naprawd, nad kad spraw myli dwadziecia razy, a potem jeszcze raz. Ma przyjaciela
i razem mieszkaj w nowym apartamencie przy nadbrzeu, ale przed nami udaje, e nic podobnego, e
tylko przechadza si dookoa z filiank kawy i teczk. Czasami go widuj, gdy jad rano do centrum
miasta. Gina mogaby polubi Joego. On wietnie sobie radzi, co tam robi przy komputerach, ale nie jest

taki jak ja. Czasami tskni za nimi wszystkimi, zwaszcza w najmniej spodziewanych momentach, ale
oglnie jestem zadowolony, e dzi ich tutaj nie zobacz.
Sabrina wita mnie przy drzwiach. Wida, e jest szczliwa. Naoya zbyt grub warstw makijau,
a do tego za krtk spdniczk i po raz pierwszy w yciu pantofle na wysokich obcasach. Ma na sobie
obcisy top; odsania zalotnie jedno rami, ukazujc wiatu ramiczko stanika nowego stanika, ktry
Gina kupia jej zaledwie przed paroma tygodniami. Nie wyglda dobrze w takim stroju, przynajmniej nie
dla mnie, zwaszcza nie dla mnie, cho jestem jej ojcem i olepiony ojcowsk mioci powinienem
uwaa, e pod kadym wzgldem jest skoczon doskonaoci. Nie dzisiaj. Dzi jest jej przyjcie
urodzinowe, a pogoda nie dopisaa jak na kwiecie. Dzie jest szary, ponury, a Sabrina wystroia si jak
na garden party w Hiszpanii. Materia spdniczki jest cienki jak bibua, prawie przewitujcy, jaki tani
jedwab gorszego gatunku, wic prawie widz gsi skrk na jej udach.
Wtedy ona umiecha si do mnie, ukazujc buzi pen metalu, a moje serce natychmiast topnieje.
Moja gupkowata, niezdarnie pikna creczka zdecydowanie lepiej prezentuje si w swojej piamie
i z buzi upstrzon tu i wdzie kremem na pryszcze, kiedy siedzi skulona na kanapie i oglda Familiad
ni w takim rynsztunku.
Wygldasz jak kupa gwna oznajmia i obejmuje mnie czule. Zamieram. Jeli Sabrina tak uwaa, to
Gina zdecydowanie pomyli tak samo. Potem bdzie to analizowa, rozbiera na czci pierwsze,
zadawa tysice paranoicznych pyta i wbija we mnie pazury, a ja bd zmuszony wszystkiemu
zaprzecza. Musz pj pod prysznic, zanim Gina mnie zobaczy. Sysz, e jest w kuchni, zajta
rozmow na temat koktajlu z krewetek, a jej gos brzmi bardziej dononie ni pozostaych osb. Namiot
zajmuje prawie cay maleki ogrdek z tyu domu, jednym bokiem opierajc si o cian, tak e naronik
zadaszenia szopy wbija si w ptno. Wyglda, jakby lada chwila mia je przebi, a zaraz potem
uszkodzi czyj czaszk. Gina jest ubrana, gotowa i pikna jak zawsze, wci tak samo mimo upywu lat;
potrafi rozmawia i organizowa przyjcia z takim smakiem, jakby mieszkaa w Hollywood Hills. Ale
tam nie mieszka. Nie mogem da jej tego, za czym tak bardzo tsknia, do czego zostaa wychowana.
Teraz, kiedy Sabrina koczy trzynacie lat, Gina zacza wspomina o powrocie do pracy. Nie sdz,
eby wrcia, prawd mwic, wiem, e blefuje, to tylko inna forma zasygnalizowania, e nie dostaje ode
mnie tego, co jest jej potrzebne. e zarabiam za mao.
Bd musia stercze w tym namiocie przez kilka godzin i wysuchiwa, jak ludzie pytaj: Czym si
teraz zajmujesz, Fergus?, zupenie jakbym zmienia posady szybciej ni gatki. Nie byo mi atwo
zaczepi si gdziekolwiek, ale wydaje mi si, e teraz jestem na dobrej drodze. Prawd powiedziawszy,
moe nie jestem najlepszy w zarzdzaniu wasnymi pienidzmi, ale ju o tym wiem i staram si z tym
walczy. Za to jestem dobrym handlowcem, naprawd niezym. Nauczyem si tego w sklepie misnym
Mattiego, kiedy robiem wszystko, co si dao, byleby nie kaza mi puka flakw ani wykonywa innych
dziwnych prac, na ktre nikt nie mia ochoty. Zaczynaem od rozrniania lepszego misa, od doradzania
Mattiemu, jak najkorzystniej je sprzeda. I to dziaao. Kiedy oeniem si z Gin, poczuem, e nadszed
czas, eby opuci Mattiego i wyprbowa talenty gdzie indziej, co uczyniem z niemaym sukcesem.
Komrki, hipoteki, a teraz stary przyjaciel chce mnie zatrudni w swoim nowym przedsibiorstwie. Po
prostu trzeba rozumie prawa rynku, a ja wietnie je rozumiem. Nie jestem dobry w zarzdzaniu
wasnymi pienidzmi, co nie oznacza, e nie potrafi zarzdza cudzymi. Potrzebuj tylko pewnych
umiejtnoci, eby przekona ludzi, e mog mi zaufa. Zapisaem si ju na kurs wieczorowy i bd dwa
razy w tygodniu jedzi do miasta, a nastpnie zostan kapitalist z prawdziwego zdarzenia.
Co tam jest? Prezent dla mnie? Sabrina chwyta torb, ktr trzymam w rku, a ja gwatownie j
wyrywam.

 Och, przepraszam mwi z nagle powan min, odrobin przestraszona, i cofa si o krok.
Wybacz, kochanie Nie chciaem, eby Ja po prostu Trzymam torb za plecami. Za wszelk
cen musz gdzie j ukry, zanim Gina zapyta o to samo. Wystarczy jedna noc z dala od niej, a ju wpada
w paranoj.
Biegn po schodach do gocinnej sypialni, ktrej zwykle uywam jako swojego domowego biura. Na
widok pokoju myl, e chyba mama Giny postanowia nocowa, bo wszdzie wala si mnstwo
wieczek, kwiatkw, szamponw, buteleczek z pynem do kpieli, czyli wszystkiego, czego moe
potrzebowa kobieta, ktra wyjechaa z domu na jedn noc. W zasadzie brakuje tylko czekoladki na
poduszce. Czym prdzej przycigam krzeso od biurka do szafy i wchodz na nie. Marmurki s na
najwyszej pce, z samego tyu, ukryte gboko w szafie. Ledwie sam mog do nich sign, tak
starannie je ukryem, i wanie tutaj mam zamiar umieci t torb, a pniej bdzie troch czasu, eby j
oprni.
Sysz kroki na schodach i dosownie na olep wpycham torb do szafy. Pcham z caej siy, ale
bezskutecznie. Gdybym dopuci do gosu zdrowy rozsdek, po prostu wyjbym oddzielnie
kompromitujce przedmioty, ale ja wpadam w panik. Jestem spocony jak mysz, czuj wo czarnej kawy,
ktra sczy si spod moich pach, czuj alkohol, ktry paruje z porw skry po nocy spdzonej na
imprezie. Ona jest ju blisko. Zbyt blisko. Zamykam z impetem szaf i zeskakuj z krzesa, ciskajc
w rku podrn torb.
Drzwi si otwieraj.
Gina wpatruje si we mnie, mierzy mnie wzrokiem z gry na d. Ju wiem, czuj to w odku,
bardziej ni kiedykolwiek. Ju wiele razy katastrofa wydawaa si nieuchronna, lecz teraz jest jasne, e
ten moment wreszcie nadszed.
Co robisz?
Musiaem sprawdzi par rzeczy do pracy.
Znowu si poc. Paniczny strach ciska mi pier, ale staram si zachowa kontrol.
Do pracy powtarza bezbarwnym gosem.
Jej oczy ciemniej, twarz przybiera wyraz zawzitoci, nigdy dotd nie widziaem jej w takim stanie.
Mam wraenie, e co mi umyka, i prawie czuj ulg, cho jednoczenie nie chc tego straci.
Gdzie bye zeszej nocy?
W Winchester.
Ale gdzie?
W Kings Cross.
Na Forum Strategii Handlu.
Tak.
No c, wydawao mi si, e wanie tak mwie. Wic zadzwoniam. Szukaam ci. Ale w tym
hotelu nie byo rezerwacji na twoje nazwisko, nie byo adnego forum. Nie byo nic. O ile nie pojechae
na hinduskie wesele, Fergus, to z ca pewnoci ci tam nie byo.
Caa dry. Dry jej gos i ciao.
Bye tam z ktr ze swoich dziwek, zgadza si?
To mnie uderza. Nigdy wczeniej nie oskarya mnie o zdrad, przynajmniej nie bezporednio. Krya

wok tematu, pozwalajc sobie na niedwuznaczne uwagi i uszczypliwe wtpliwoci, ale nigdy nie
powiedziaa tego gono. Czuj si zniesmaczony tym, jak teraz na mnie patrzy, i tym, e swoim
postpowaniem zraniem jej uczucia i sprowadziem j do poziomu kobiety, ktrej nigdy nie znaem.
Wszystko skoczone, skoczone, tym razem mnie dopada. Poddaj si Naprawd? Ja nigdy si nie
poddaj. Jeszcze jedna prba. Nie oddam pola bez walki.
Nie, Gina, spjrz na mnie Delikatnie kad donie na jej ramionach. Jak najbardziej tam
byem, po prostu konferencja zostaa przeniesiona do innego hotelu Nie zameldowaem si pod
wasnym nazwiskiem, poniewa rezerwacj robio biuro podry i pewnie rezerwacja bya na nich. Nie
wiem, ktre to biuro, ale mog si dowiedzie.
Mj gos brzmi za wysoko, za sabo, zaamuje si. Zdradza moje pomieszanie. Z marmurkami nie
musisz rozmawia, twj gos nie moe ci zdradzi.
Zabieraj apy odpowiada cicho, zowrbnym tonem. Co jest w tej torbie?
Przeykam lin.
No W zasadzie nic.
Spoglda na ni i mam wraenie, e za chwil mi j wyrwie, otworzy, odkryje prawd. Ma wit
racj, nie byem w Winchester. Nie byem na adnym forum. Pojechaem do Greyhound Inn w Tinsley
Green w West Sussex, ale nie po to, eby spotka si z inn kobiet. Byem w tym samym miejscu,
w ktre przyjedam regularnie od piciu lat. Byem na World Marble Championships. W torbie mam
dwa trofea, pierwsze zdobyte razem z zespoem, drugie dla najlepszego gracza. Nasz zesp to
Elektryczne Dziwki, nazw zawdzicza marmurkom produkowanym przez Agate Christensen
przezroczysto- kolorowym marmurkom z mlecznobiaymi wirami w rodku. Elektryczne poniewa
marmurki Agate s o wiele jaskrawsze ni produkowane w innych manufakturach, w rzadko spotykanym
kolorze brzoskwini. Wymyliem t nazw dla zespou, poniewa taki wanie marmurek nabyem po
przelotnym romansie z dziewczyn z dziau handlowego. Romans rozpocz si na polu kapusty,
marmurek za przypomnia mi blady odcie jej skry, brzoskwiniowe wosy i usta, i te cudowne chwile
na rozgrzanej ziemi, ktre zdarzyy si przed picioma laty. I przypomnia, e moje ycie z marmurkami
stanowi sekret, sposb na oszukiwanie wiata. Nazwa zespou to mj znak firmowy, myl z dum
zmieszan z odraz. To dowd uznania i wiadomoci, kim jestem utytuowanym oszustem, ktry nadal
chce utrzyma swoj pasj w tajemnicy. Koledzy natychmiast zaakceptowali nazw, cho nie mieli
pojcia, skd tak naprawd si wzia. wiat marmurkw w zasadzie nie rni si od normalnego wiata,
tak samo istniej w nim reprodukcje i podrbki, a dziwki tylko naladuj posgi z kamienia. Gina jest
moim posgiem z kamienia, zawsze nim bya i zawsze bdzie, podczas gdy ja i moja kochanka z pola
kapusty bylimy zaledwie dziwkami, i obydwoje o tym wiedzielimy.
To czysty przypadek, e Gina uya sowa dziwka. O niczym nie ma pojcia, tego jestem pewien.
Moi kumple z zespou, piciu dorosych facetw, nie wiedz nic o moim prawdziwym yciu, o niczym, co
wykracza poza nasze rozgrywki, a w naszych mskich artach unikaj prawdziwie osobistej dyskusji. Od
piciu lat wsplnie tyramy, by wywalczy zwycistwo w midzynarodowych rozgrywkach i wanie
nadszed ten dzie. Irlandia po raz pierwszy zwyciya, ale ja nie mog nikomu pochwali si naszym
zwycistwem. W dzisiejszej gazecie ukaza si may artyku o tym wielkim sukcesie, zaopatrzony
w mocno niewyrane zdjcie zespou, na ktrym i tak ukrywam si z tyu, eby nikt nie zdoa mnie
rozpozna. Elektryczne Dziwki zwyciaj dla Irlandii. Potem naturalnie jest wzmianka o najlepszym
graczu, ktry wykona decydujcy rzut. O mnie.
Gra, w ktrej zwyciylimy, nazywa si Piercie. Czterdzieci dziewi marmurkw ustawionych

zostaje na piercieniu o rednicy szeciu stp, uniesionym trzy cale nad ziemi. Powierzchnia pod nim
pokryta jest piaskiem, marmurki maj p cala rednicy i mog by szklane albo ceramiczne. Oczywicie
my gralimy szklanymi. Dwa zespoy po szeciu graczy zdobywaj punkt za kady marmurek, ktry uda
si zrzuci z piercienia. Ten zesp, ktry pierwszy strci dwadziecia pi marmurkw, zostaje
zwycizc. Elektryczne Dziwki pokonay reprezentacj USA, zostajc mistrzem wiata. Z wyjtkiem
narodzin Sabriny to drugi najpikniejszy dzie w moim yciu. Chwila, ktrej na pewno nigdy nie
zapomn.
Jak mam teraz powiedzie o tym wszystkim Ginie? Co mgbym powiedzie? Przez ostatnie
szesnacie lat okamywaem j na kadym kroku na temat swojego hobby i cho zajmuje ono olbrzymi
cz mojego ycia, ona o niczym nie ma pojcia. Kobiety czy niekobiety, samo ukrywanie czego przez
tak dugi czas jest zdrad. Poza tym jest to dziwaczne, zawstydzajce. Bo jeli ukrywam hobby, to co
jeszcze? Za dugo trzeba by wszystko wyjania, za daleko si cofa. Dlaczego atwiej jest kama? Bo
tak obiecaem Hamishowi, wykradajc si noc z pokoju, kiedy miaem dziesi lat. To by nasz sekret.
Sekret przed Ma, e wychodzimy, sekret przed innymi graczami, e jestem dobry. Sam nie wiem czemu,
ale dotrzymuj tajemnicy, jakby z Hamishem wiza mnie jaki pakt, jakby to bya ostatnia ni, ktra nas
czy. Bylimy we dwch, bylimy jedynymi, ktrzy w jaki sposb si licz. Ty i ja, Hamish. Ale
Hamish odszed, a Gina jest tutaj i nie mog przez reszt ycia dalej tak postpowa. To doprowadzi
mnie do szalestwa, ju zaczo doprowadza. Bardziej ni kiedykolwiek czuj napicie. Powiem jej.
Przez chwil bdzie nam trudno, bo mi nie uwierzy, ale przecie i tak od pewnego czasu mi nie wierzy.
Powiem jej. Teraz.
Co ci poka odzywam si do niej, wycigajc zza plecw torb. Odsuwam suwak, cho rce
trzs mi si tak, e a trudno uwierzy. Nawet w ostatnich momentach najwaniejszych rozgrywek moje
palce zawsze s spokojne jak skaa.
Nie! woa nieoczekiwanie Gina i zatrzymuje mnie. Wyciga rk.
Chc jej powiedzie, e wcale nie jest tak, jak myli, cho przecie nie wiem, co myli, ale to nie
moe by to.
Nie. Skoro mwisz, e tam bye, to znaczy, e tam bye i basta. Z trudem przeyka lin. Gocie
maj by za kwadrans, przygotuj si, prosz.
Zostawia mnie samego. Suwak w torbie jest otwarty, widz bysk metalu, z ktrego zrobiono nasze
trofea. Och, gdyby tylko rzucia okiem
Pniej tego samego wieczoru przywdziewam mask. Pot zosta zmyty, koktajl z krewetek i kurczta
po kijowsku zjedzone, beza pavlova czeka na podanie, a ja ruszam na poszukiwanie Sabriny. Znajduj j
skulon na kanapie i zapakan.
Co si stao, kochanie?
John przed chwil powiedzia, e wygldam jak dziwka.
Bior j w objcia. zy zmywaj z jej buzi nadmiar makijau.
Wcale nie wygldasz jak dziwka. Nigdy nie bdziesz, ale Spogldam wymownie na jej ubranie.
Ale przecie taki strj nie pasuje do ciebie, kochanie, prawda?
Z nieszczliw min krci gwk.
Czuj, jak w gardle ronie mi kb waty.
Pamitaj, skarbie. Pamitaj, eby zawsze bya sob.

20
Regulamin basenu
Nie wchodzi w butach!
Marmurowy Kot jest eleganckim pubem przy Capel Street, ze zwieszajcymi si z belek nad wejciem
flagami Kilkenny. Sprawia zachcajce wraenie, reklamujc specjay kuchni zup z korzennych
warzyw z ciemnym chlebem Guinness oraz homarce na duej czarnej tablicy, inaczej ni w kilku
pozostaych pubach, gdzie chc zamkn si przed wiatem, odgrodzi od wiata i zatrzasn drzwi.
Dochodzi czwarta po poudniu w pitek i daleko jeszcze do wieczornej krztaniny, kiedy przychodz tu
ludzie pracy, eby wyluzowa si i rozadowa przed weekendem nagromadzony w tygodniu stres. Lokal
zosta podzielony na pub i sal klubow. Wybieram sal klubow, bo chyba bd tam czua si mniej
niezrcznie. Trzej mczyni siedz oddzielnie przy barze, zapatrzeni w gb swoich kufli. Dzieli ich od
siebie kilka barowych stokw; wida, e nie przyszli tutaj razem, tylko prowadz niezobowizujc
wymian zda. Dwaj inni mczyni, ubrani w garnitury, pospiesznie jedz zup i buki. Poza nimi
w lokalu nie ma nikogo.
Mody barman stoi za kontuarem, ledzc na ekranie telewizora wycigi. Podchodz bliej i dopiero
wtedy odwraca si do mnie.
Dzie dobry mwi cicho, a on przysuwa si bliej. Czy mogabym porozmawia
z menederem? Albo z kimkolwiek, kto pracuje tutaj od duszego czasu?
Szef akurat dzisiaj jest, siedzi w barze. Zaraz go przyprowadz.
Znika w przejciu do pubu i po kilku chwilach cae wiato drzwi wypenia czyja potna sylwetka.
No prosz, oto Marmurowy Kot we wasnej osobie z nagym oywieniem odzywa si jeden
z mczyzn przy barze.
Hej, Spud, co tam u ciebie sycha? mwi szef, potrzsajc jego rk.
Jest naprawd wielki, szeroki w ramionach i na pewno ma ponad sze stp wzrostu. Rozgldam si
dookoa i ju wiem, z kim mam do czynienia. Fotografie, trofea, oprawione dyplomy, artykuy z gazet
o irlandzkich finaach i zwycistwach cile wypeniaj kad ze cian. Czarno-te prgi i ju wiem,
skd si wzia nazwa pubu, przynajmniej czciowo. Hokeici z Kilkenny zwykle nazywani s Kotami,
bo to okrelenie najpeniej oddaje ich nieustpliw waleczno. Oczyma wyobrani widz gospodarza,
jak ciskajc w rku kij do hokeja, odbija krek w stron zawodnikw druyny przeciwnej, zakutych
w kaski i ochraniacze. Czowiek z marmuru. Pochyla si nad barem i opiera okcie o blat, ale i tak gruje
nade mn wzrostem.
Czy wszyscy nazywaj pana Marmurowym Kotem? pytam.
Och, rnie mnie nazywaj. Umiecha si. Dobrze, e akurat ta nazwa przylgna do mnie na
duej.
Hej, dziewczyno, naprawd nie znasz tego gocia? Spud macha fajk w stron ciany. W latach
siedemdziesitych sze razy zdoby mistrzostwo Irlandii! To gwiazda Kilkenny. Nie byo nikogo takiego
wczeniej i nie ma do tej pory.
Jak mog pani pomc? Szef odwraca si od Spuda, eby zakoczy wymian zda.

 Nazywam si Sabrina Boggs. Szukam na jego twarzy jakiego przebysku, bo nazwisko Boggs
wcale nie jest bardzo popularne, ale niczego nie dostrzegam. Mj tata ma problemy z pamici
i chciaabym jako mu pomc wypeni dziury, z ktrymi sam nie daje sobie rady. Wiem, e mia zwyczaj
przychodzi tu na drinka. By staym klientem.
No c, w takim razie ma pani szczcie, poniewa znam wszystkich, ktrzy przechodz przez te
drzwi. Zwaszcza staych klientw.
Tata grywa w marmurki i pomylaam, e moe dlatego tutaj przychodzi, ale widz, e to nie jest
klub dla graczy, e nie ma tu adnych marmurkw. miej si sama z siebie.
Kilkenny nazywane jest Marmurkowym Miastem, poniewa chodniki przy ulicach zostay wyoone
wapiennymi pytami, ktre lni w mokre zimowe wieczory. Std nazwa wyjania uprzejmie.
Zao si, e ju setki razy powtarza to amerykaskim turystom.
Ciemnoszary wapie wydobywano w kamienioomach tu za miastem, w miejscu nazywanym Czarna
Zdobycz. Midzy nami mwic zakrywa rk usta i rozglda si dookoa tak wanie chciaem
nazwa ten pub, ale faceci od biznesu doszli do wniosku, e Marmurowy Kot bdzie o wiele lepszy dla
naszych kieszeni.
Umiecham si.
Ale by taki czas, e grywalimy take w marmurki, co na pewno pani ucieszy. Przychodzio paru
chopakw. Jak si nazywa szanowny tata?
Fergus Boggs.
Natychmiast marszczy brwi i po chwili krci gow. Odwraca si do mczyzn przy barze.
Spud, pamitasz takiego gocia, co nazywa si Fergus Boggs i gra tutaj w marmurki?
Nie, skd odpowiada od razu Spud. Nie waha si nawet przez moment i nie odrywa oczu od piwa.
Mg tutaj grywa jakie pi lat temu wyjaniam i zastanawiam si, czy naleao wierzy
Reginie.
Obudziam jego ciekawo, tego jestem pewna.
Wybacz, kochanie, ale mielimy naprawd niewielki zesp. Spud, ktry siedzi tam, Gerry, tam
dalej. Wskazuje na bar. No i jeszcze ze trzech goci. Nie byo adnego Fergusa.
Poka jej nasz kcik chway odzywa si z dum Spud.
Marmurowy Kot chichocze i podnosi desk zasaniajc wejcie za bar. Jego potna sylwetka
cakiem mnie przytacza.
Pozwl, skarbie, e ci oprowadz. Nie wydaje mi si, eby Spud mia na myli moje medale,
raczej chcia pokaza ci zdobycze Elektrycznych Dziwek.
Czuj si rozczarowana, e nikt tu nawet nie sysza o tacie, ale posusznie id za barem do dalekiego
naronika. Spud podrywa si ze stoka i idzie za nami.
Na cianie wisi szklana gablotka, a w niej dwa trofea.
To puchar, ktry wygrali w World Marble Championships w Grzebie po kieszeniach
w poszukiwaniu okularw.
W dziewidziesitym czwartym podpowiada od razu Spud. W kwietniu.
Marmurowy Kot przewraca oczyma.

 Drugie trofeum to nagroda dla najlepszego gracza i to nie Spud j zdoby, to mog powiedzie ci bez
okularw drwi, cigle gaszczc si po kieszeniach.
Jeli spojrzysz z bliska, przekonasz si, e Spud mia kiedy wosy dorzuca.
Przysuwam si bliej, eby nie robi im przykroci. Spogldam na fotografi stojcych w rzdzie
graczy i nagle serce podchodzi mi do garda.
To mj tata! woam, wskazujc jedn z postaci.
Marmurowy Kot wreszcie znajduje okulary i przysuwa twarz bliej ramki.
Hamish ONeill! Wic to jest twj tata? Wybucha gromkim miechem.
Nie, nie! Take si miej. To pomyka. On nazywa si Fergus Boggs. Ale to on. Zdecydowanie
on. O mj Boe, spjrzcie, jaki tutaj jest mody!
To jest Hamish ONeill owiadcza Marmurowy Kot i grubym paluchem szturcha twarz na
fotografii. Faktycznie by staym bywalcem. Dobrze go znam.
Spud take si przycza.
Tak, to Hamish potwierdza, spogldajc na mnie tak, jakbym bya zwyk kamczuch.
Jestem oszoomiona. Otwieram usta, ale nie wydobywa si z nich ani jedno sowo. Myli galopuj, po
gowie kry zbyt wiele pyta, jestem za bardzo oszoomiona. Dokadnie ogldam zdjcie, eby
przekona si, czy to na pewno tata, bo moe si myl. To zdjcie zostao zrobione prawie dwadziecia
lat temu, moe to kto inny, kto tylko wyglda jak on. Ale nie, to na pewno tata. Czy oni prbuj mnie
w co wkrci? Moe to gupi art? Przygldam im si, ale miny maj tak samo powane jak ja.
Ona twierdzi, e Hamish jest jej tat mwi do Spuda Marmurowy Kot. Jest tak podekscytowany, e
jego gos brzmi jak dzwon i widz, e dwaj panowie w garniturach przysuchuj si naszej rozmowie.
Syszaem, co mwia. Spud przyglda mi si spod przymknitych powiek.
Marmurowy Kot wybucha miechem, wypeniajc nim cay lokal.
Gerry! wrzeszczy w stron przejcia do pubu. Chod tutaj, chopie, w yciu nie uwierzysz, kto do
nas przyszed.
Wiem, kto tam jest, i nie mam zamiaru nigdzie i. Nie, dopki on mnie nie przeprosi.
Och, czy moesz na par minut odoy na bok t swoj nienawi? Ile czasu ju mino, chyba cay
rok? niecierpliwi si Marmurowy Kot.
Trzema dugimi krokami podchodzi do baru i wrzeszczy prosto w drzwi.
Crka Hamisha ONeilla jest tutaj!
Do moich uszu dociera seria okrzykw i wybuchy miechu. Potem za barem pojawia si Gerry,
z piwem w rku, w spowiaych dinsach i skrzanej kurtce. Za nim toczy si kilku mczyzn; id tutaj,
bo kady chce mi si przyjrze.
Wic Hamish jest twoim tatusiem? pyta jeden z nich.
Nie, nie aden Hamish. Fergus Boggs mwi cicho.
Marmurowy Kot w kocu dostrzega, w jak mao komfortowej znajduj si sytuacji, i prbuje uspokoi
to, co przed chwil sam rozdmucha.
Okay, okay, dajcie jej na chwil spokj.
Prowadzi mnie do stolika.

 Dara! drze si, jakby znajdowa si na boisku. Przynie dziewczynie co do picia! Przepraszam.
Odwraca si do mnie. Jak masz na imi?
Sabrina.
Przynie Sabrinie drinka! ryczy i spokojniejszym tonem zwraca si do mnie. Na co masz ochot?
Poprosz o wod.
Ach, wypij co mocniejszego, wygldasz, jakby tego potrzebowaa.
Faktycznie potrzebuj, ale przecie musz za chwil usi za kierownic.
W takim razie mineraln gazowan.
Wszyscy si miej.
O rany, zachowujesz si tak samo jak twj tata mwi Gerry i przysiada si do nas. Pozostali
panowie chykiem znikaj w mroku, z ktrego przyszli. Nigdy nie pi, kiedy gra. Mwi, e to odbiera
mu pewno rzutu.
Znowu rechocz.
Gerry, skocz po Jimmyego, bdzie zachwycony parska w jego stron Marmurowy Kot.
Usiuj protestowa, wicej osb nie jest konieczne, czuj si przytoczona i krci mi si w gowie,
ale oni gadaj nade mn jak dwa dokazujce dzieciaki. Spud rozpoczyna szczegow opowie o tym,
jak jego zesp Elektryczne Dziwki zdoby mistrzostwo wiata, prawie rzut za rzutem ustawiajc ca
rozgrywk, opisuje napicie midzy Amerykanami i Irlandczykami, a potem zachwyca si, jak
precyzyjnie tata wykona ostatni, zwyciski manewr. Gadaj jeden przez drugiego, przerywaj sobie,
walcz, debatuj Gerry i Spud w adnym razie nie mog zgodzi si w najdrobniejszych szczegach,
na przykad, jaka tego dnia bya pogoda, a ja sucham, coraz bardziej oszoomiona, i myl, e to
wszystko musi okaza si jakim grubym nieporozumieniem. Jak pomyk. Chyba rozmawiaj o kim
innym, nie o moim tacie. Dlaczego tata nazwa siebie Hamish ONeill?
Potem przybywa Jimmy, o dwadziecia lat starszy i z mniejsz iloci wosw ni na fotografii, ale
i tak go poznaj. ciska mi do i siada, wygldajc na spokojniejszego i moe bardziej oszoomionego,
poniewa wycignito go z miejsca, gdzie akurat by, i kazano przyj tutaj.
Gdzie Charlie? pyta Spud.
Na wakacjach ze swoj pani wyjania mi Gerry, zupenie jakbym wiedziaa, kim jest Charlie.
Pewnie powinnam, bo te nalea do Elektrycznych Dziwek i te jest na fotografii.
Ach, wic jeste jego crk? zachwyca si Jimmy. To prawdziwa przyjemno ci pozna.
Ona mwi, e Hamish tak naprawd nazywa si Fergus podnieconym tonem oznajmia Gerry, jakby
imi taty byo najbardziej niezwykym, jakie dotd sysza. Mwiem wam, chopaki. Zawsze o tym
wiedziaem. Co mi z nim nie pasowao. Spud zawsze powtarza, e to szpieg i e lepiej nie zadawa mu
pyta, bo nas pozabija.
Wszyscy chichocz z wyjtkiem Jimmyego i Spuda, ktry patrzy na mnie z powag.
Tak mwiem. Czy on faktycznie by szpiegiem? Zao si, e tak.
Pozostali staraj si go uciszy i wywizuje si dyskusja: czy pamitacie, jak zrobi to, czy
pamitacie, jak powiedzia tamto Wreszcie milkn i spogldaj na mnie.
Krc gow.
Zajmowa si rnymi rzeczami Gwnie sprzeda.

Gorczkowo staram si przypomnie sobie co o nim, eby im udowodni, e naprawd go znam.

Zaczyna od handlu misem, potem byy telefony komrkowe, hipoteki
Mj gos brzmi, jakby dochodzi z bardzo, bardzo daleka. Ju nie ufam wasnej pamici. Czy tata
rzeczywicie pracowa w tych branach, czy to byy tylko kamstwa?
Ach, tak Handlowiec w rozjazdach, co o tym syszaem odzywa si Spud, ale wszyscy uciszaj
go jak niegrzecznego bachora.
Ostatnio pracowa przy sprzeday samochodw. Mj m kupi od niego samochd mwi
z patosem, eby samej sobie udowodni, e tata rzeczywicie by tym, kim mwi.
Gerry lekko trca Spuda, ktry wydaje si odrobin zdezorientowany i rozczarowany.
Szkoda, e nie widzisz swojej miny. mieje si.
Mgbym przysic, e by szpiegiem kontynuuje wtek Spud. By taki ostrony. Mona
powiedzie, e jego prawa rka nie wiedziaa, co robi lewa.
No ju wystarczy mwi Jimmy i nagle wszyscy przypominaj sobie, e ja te tutaj jestem i e
kada informacja jest dla mnie nowoci. Kocz dyskusj.
Kiedy widzielicie go po raz ostatni? pytam.
Spogldaj po sobie.
Kilka miesicy temu odzywa si Gerry.
Ale skd! parska Spud. Nie suchaj go, on nie pamita nawet, co jad na niadanie! Na pewno
wczeniej. Ponad rok temu. Z tamt kobiet.
Serce zaczyna mi mocniej bi.
Jezu, ale byli zakochani! Spud krci gow. Przez te wszystkie lata nie przedstawi nam nawet
psa, a tu nagle przychodzi z nim pewna pani. Blondynka. Czekajcie, jak ona miaa na imi?
To bya Niemka wtrca Gerry.
Zgadza si, ale jak miaa na imi?
I Irlandka kontynuuje Gerry. Mwia ze miesznym akcentem
Zastanawia si przez chwil.
Ale przecie musiaa j zna?
Przeykam lin.
Nie. Nie znaam jej.
Nazywaa si Cat mwi Jimmy i wszyscy przytakuj.
Cat?
Ale z tego, co wiemy, moga te uywa innego imienia owiadcza Spud. Ona moga by
niemieckim szpiegiem.
Teraz ju wszyscy radz mu, eby by askaw si zamkn.
Skd ten Hamish? pyta mnie Marmurowy Kot, opierajc si o blat. Dlaczego mwi, e nazywa
si Hamish ONeill, cho naprawd nazywa si Fergus Boggs?
Myl szybko, ale absolutnie nic nie przychodzi mi do gowy, co miaoby jakikolwiek zwizek
z imieniem Hamish.

 Nie mam pojcia mwi szczerze.

Cisza.
Dopiero wczoraj dowiedziaam si, e tata grywa w marmurki.
Matko Przenajwitsza! wykrzykuje Gerry. Chcesz powiedzie, e nigdy o nas nie syszaa? Nie
syszaa o Elektrycznych Dziwkach? e nigdy o nas nie opowiada?
Krc gow.
Spogldaj po sobie w niemym zdumieniu, a ja czuj si w obowizku, eby przeprosi za zachowanie
taty. Wiem, jak si czuj. Czyby nie byli wystarczajco wani, eby o nich wspomnie?
No c, Spud, moe miae racj, e jego prawa rka nie wiedziaa, co czyni lewa.
Jezu! Gerry, ty powiedziae, e miaem racj?! Wszyscy bylicie tego wiadkami!
Gdzie on teraz jest? pyta Gerry. Min rok, odkd nie da znaku ycia. Rozumiesz chyba, e nie
jestemy zbyt szczliwi z tego powodu.
Jak on si miewa? cicho pyta Jimmy.
Oddycham gboko.
W zeszym roku mia udar, ktry upoledzi mu pami i wpyn na zdolnoci ruchowe. Od tamtej
pory jest w szpitalu pod caodobow opiek. Nie wiedzielimy, e ubytki w pamici s tak rozlege, jak
si teraz okazuje, ale ostatnio odkryam kilka rzeczy dotyczcych taty, o ktrych wczeniej nie miaam
pojcia. Na przykad marmurki. Jak podejrzewam, tata nie pamita, e w ogle gra w kulki.
Najwyraniej za mao wiem o jego yciu, eby mc z ca pewnoci twierdzi, co tata pamita, a czego
nie To chyba oczywiste Staram si kontrolowa drenie gosu. Jak wida, tata mia mnstwo
tajemnic Nie potrafi okreli, co nadal chce trzyma w sekrecie, a czego faktycznie nie pamita.
Jimmy wyglda na zmartwionego. Wszyscy wygldaj.
Nie umiem wyobrazi sobie, e Hami to znaczy twj tata nie pamita o marmurkach. To przecie
byo cae jego ycie! mwi Gerry.
Z trudem przeykam lin. Skoro marmurki to cae jego ycie, kim dla niego byam ja?
Nie cae, Gerry, nie przesadzaj poprawia go Jimmy. W sumie nic nie wiemy o innych aspektach
jego ycia.
Psiakrew, nigdy nie wiedzielimy! Ale mio byoby pomyle, e te aspekty przynajmniej wiedziay
o nas denerwuje si Gerry.
Pewnie odpowiadam zgryliwie, cho nie chciaam, eby tak to zabrzmiao.
Zapada cisza. Pena powagi i uszanowania, ktra jednak powoli staje si nieprzyjemna. Chyba
wolaabym, eby sobie dogadywali.
Opowiedzcie mi, jaki by mj tata, kiedy gra w marmurki prosz i po chwili ju nie mog
powstrzyma natoku sw.
Sabrina! woa za mn Jimmy, kiedy ju jestem na ulicy.
Czuj spywajce po policzkach zy i ostatni rzecz, jakiej teraz pragn, jest to, eby on mnie
zatrzyma. Mylaam, e uda mi si doj przynajmniej do samochodu, ale nic z tego. Nie wiem, czy
starczy mi si, eby jeszcze czego wysucha. Kim by mj ojciec? Kto by moim ojcem? Ten czowiek,

przy ktrym dorastaam, a ktry przez kadego postrzegany jest inaczej? Przeladuj mnie sowa, ktre
usyszaam od Reginy. On jest kamc. Tak po prostu. To wszystko tumaczy. Naprawd? Wcale nie. Czy
to boli? Owszem. Dlaczego mnie okamywa? Wasn crk? Jak gupia i szalona byam, e
dopuszczaam go do mojego ycia, do kadego aspektu mojego ycia, nawet w chwilach, gdy miaam
wasne problemy maeskie! Zawsze by taki przejty, taki wspczujcy, a przecie sam nie dzieli si
ze mn dosownie niczym. Czuj si wykorzystana, zirytowana, a co gorsza, nie mog przecie wpa do
szpitala i poprosi go na sowo. Ten czowiek po prostu niczego nie pamita. Teraz zachowuj si jak
mama, gderam tak samo jak ona. Staram si uspokoi, zapomnie o wszystkim, dopki nie bd sama.
Jimmy bierze mnie pod rk i prowadzi ulic. Zatrzymujemy si obok sklepu z artykuami elaznymi.
Wyjmuje pk kluczy i wchodzimy do rodka. Id za nim do maego mieszkanka, ktre znajduje si na
pitrze nad sklepem. Widz same podstawowe sprzty i ju zaczynam myle, e Jimmy mieszka sam,
kiedy mj wzrok spoczywa na wiaderku z zabawkami.
To dla wnukw wyjania, idc za moim spojrzeniem. Zabieram ich w kady pitek, kiedy crka
jest w pracy.
Nalewa wody do czajnika i gotuje. Z trosk przyglda mi si przez chwil.
To trudne, przez co musisz teraz przej.
Przytakuj. Staram si pozbiera.
Troch znam to uczucie. Poznaem je dziki twojemu tacie. W dniu, kiedy bra lub.
Koncentruj na nim ca uwag, ale i tak musz poczeka, dopki nie zaparzy nam herbaty. Cho
bardzo chciaabym go ponagli, wiem, e byoby to nieuprzejme. Wszystko w swoim czasie. Pojawia si
talerz peen rowych ciasteczek. W kocu Jimmy siada obok.
Zaprosi mnie na swojej wesele. Wtedy te umwiem si na pierwsz prawdziw randk
z dziewczyn, ktra nawet do mi si podobaa. Miaa na imi Michelle. Bya druhn, wic poprosia,
ebym poszed z ni na t uroczysto. Mwia, e dostaniemy darmowe jedzenie i picie, wic czemu
nie? Tak wic poszedem. Do Iona Road Parish Church. Doskonale pamitam. Wielki koci, piknie
udekorowany. Jej przyjacika, Gina, wychodzia za m za niejakiego Fergusa Boggsa. Tylko tyle
wiedziaem. Poyczyem wic garnitur brata, zjawiem si w kociele, usiadem Nie znaem tam ywej
duszy. Albo przynajmniej tak mi si wydawao. Ale wtedy nieoczekiwanie przyjeda tam mj dobry
znajomy. Jestem zadowolony, e nareszcie zjawi si kto, kogo znam. Wyglda niesamowicie elegancko,
ma na sobie jasnobkitny frak. I wiec. Zreszt wszyscy je mamy. Idzie prosto do pierwszego rzdu,
zatrzymuje si tam i czeka. Czy to druba? pytam kolesia, ktry siedzi obok. Co? On? Nie, to pan mody
odpowiada kole. To Hamish ONeill jest panem modym? mwi, a go mieje mi si w nos. Hej,
czy ty przypadkiem trafie na waciwe wesele? To przecie Fergus Boggs. Przysigam, e miaem
wraenie, jakby ziemia prawie si pode mn rozstpia. Albo jakby kto przywali mi pici w brzuch.
Nie mogem wypuci oddechu, nie mogem nabra powietrza Czuem si No c, pewnie tak samo
jak ty teraz, tylko dla mnie nie byo to a takim szokiem. Ostatecznie nie by moim tat. Ale by moim
kumplem, z ktrym razem od dwch lat wczylimy si po miecie. Hamish ONeill. Nie wiem, o co mu
chodzio.
Wyjanie z nim t spraw?
Nie, nigdy.
Dlaczego?
Zastanawiaem si nad tym. Zreszt przez pewien czas si nie widywalimy. To byo do atwe,

poniewa on najpierw wyjecha w podr polubn, a potem pracowa w nadgodzinach, eby oszczdzi
na budow domu. Tyle wiedziaem. Ciekawe, ale kiedy wyjecha, w naszym pubie pojawi si kto, kto
szuka chopakw do stworzenia zespou. Charlie. Nie poznaa go dzisiaj, bo wyjecha. Sysza, e
w Marmurowym Kocie jest dwch takich, co graj w marmurki. Powiedziaem, e ja jestem
zainteresowany, lecz nie jestem pewien, co powie ten drugi. W ogle nie miaem zamiaru mu mwi. Ale
potem Hamish to znaczy Fergus wrci i zadzwoni do mnie, ebymy si umwili na gr i piwo.
I wtedy powiedziaem mu, e Charlie chciaby zaoy druyn, i postanowilimy, e si z nim
zobaczymy. Spotkalimy si w Marmurowym Kocie, i to ja miaem przedstawi go Charliemu. Mylaem
o tym. To mg by odpowiedni moment, eby go zdemaskowa, eby pokaza mu, e wiem, ale zamiast
tego powiedziaem: Charlie, to jest Hamish. Hamish, to jest Charlie. I tak ju zostao.
Nie mam pojcia, jak ci si to udao mwi, krcc gow. Gdybym ja wiedziaa, chyba nie
umiaabym tego ukry.
Posuchaj, nikt z nas nie jest doskonay. Ja z pewnoci te nie jestem. Wszyscy mamy swoje
yciowe komplikacje. Chodzi o to, e czowiek musia mie ku temu jaki powd. Przynajmniej tak sobie
powtarzaem. Doszedem do wniosku, e bdzie najlepiej, jeli sam mi powie albo kiedy uda mi si
ustali, dlaczego tak postpi.
Udao si?
Umiechn si. Smutno.
No c Teraz si udao, mam racj?
Tobie i wszystkim pozostaym mwi ze zoci.
On by dobrym czowiekiem. Tak po prostu. Hamish ONeill, Fergus Boggs, kimkolwiek mwi, e
jest. To nie ma znaczenia. By po prostu sob. Czasami by mieszny, czasami gderliwy. Nie sdz, eby
zmienia swoj osobowo, nie ma mowy, eby czowiek zdoa to robi ponad czterdzieci lat. I raczej
nie udawa, e jest kim innym. By tym samym czowiekiem, tylko z rnymi nazwiskami. To wszystko.
Zreszt tak naprawd sprawa nazwiska ma dla mnie drugorzdne znaczenie. By dobrym czowiekiem.
Oddanym przyjacielem. By, kiedy go potrzebowaem, i lubi myle, e ja te byem, kiedy on
potrzebowa mnie. Nie musia mi mwi, dlaczego albo co byo le. Po prostu gralimy w marmurki.
Gadalimy o tym i owym, i wydaje mi si, e wszystkie te rozmowy byy autentyczne, szczere. Tak wic
twj tata jest twoim tat, kimkolwiek jest i kimkolwiek by, to wci ten sam czowiek, ktrego wszyscy
znamy.
Staram si przyswoi to, co usyszaam, ale tak od razu nie ma na to szans.
Nie starae si go odszuka, kiedy tak niespodziewanie znikn w zeszym roku?
Nie. Nie bd nikogo nachodzi ani bawi si w ledztwo. Jimmy mieje si. Przestalimy by
zespoem prawie dziesi lat temu. Czasami grywalimy, ale poza konkursem. Coraz trudniej byo zebra
chopakw razem, potem Pete zacz chorowa
Ale przecie on by twoim przyjacielem! Nie zastanawiae si, dokd wyjecha?
Jimmy myli przez chwil.
Czy on teraz w ogle nie wspomina o marmurkach?
Dzi pierwszy raz pokazaam mu kilka krwawniczkw i mam wraenie, e co si wydarzyo. e co
drgno. Ale nie sdz, eby wczeniej o nich pamita.
Przytakuje ze smutkiem.

 Ludzie przychodz i odchodz. Mnstwo moich przyjaci poumierao Wzdycha. To si

zdarza, kiedy czowiek dochodzi do pewnego wieku. Rak, atak serca Naprawd przygnbiajce. Pytasz
o kogo i syszysz, e ju nie yje. Mylisz o kim, kogo przez chwil nie widziae, i dowiadujesz si, e
jego ju nie ma. Otwierasz gazet, a tam nekrolog kogo, kogo kiedy znae. To si zdarza w moim
wieku. Jeli spojrze na to od tej strony Kiedy mj przyjaciel Hamish ONeill przesta si odzywa,
mylaem, e take umar.
Oczy znowu napeniaj mi si zami.
Moe on te chciaby ci zobaczy.
Moe mwi niepewnie Jimmy. Byoby mio si z nim spotka. Nie wszystko nas czyo, ale
mielimy wiele wsplnego.
Dzikuj mu za herbat i zbieram si do odejcia. Jest szsta po poudniu, nigdzie si nie spiesz, ale
musz ju i. Jeszcze nie skoczyam.
Jimmy odprowadza mnie do drzwi wychodzcych na ulic i zanim je otworzy, jeszcze raz zwraca si
do mnie:
Czasami popenia bdy, sama wiesz, jak to jest Chopaki mog teraz tego nie pamita, ale
wwczas zdecydowanie zwracali uwag. Nawet gadalimy na ten temat. Co tam sycha u Hamisha?
Ciekawe, z kim krci teraz? Zwykle dziao si tak, kiedy mia kilka panienek. Nawet wspomina ich
imiona raczej przez pomyk, jak przypuszczam. Sam zdawa si tego nie zauwaa. Myl, e czasami
mu si pltao, co nam powiedzia, a czego nie mwi. Jestem pewien, e w kocu to go dopado.
Umiecham si z przymusem, bo jako nie potrafi wykrzesa z siebie ani odrobiny wspczucia dla
taty. Przynajmniej na razie.
Wiesz, tylko jeden jedyny raz wydawa mi si tak autentycznie szczliwy jak wwczas, kiedy by
z t kobiet, Cat. Wtedy nie domylaem si, o co chodzi, ale troch pniej to zaczo mie sens.
Co to byo?
Ktrego dnia praktycznie wbieg do pubu tanecznym krokiem i od progu woa, e wszystkim stawia
drinka. Jimmy, dzi jest najszczliwszy dzie w moim yciu, powiedzia, ciskajc mnie za rk.
Dopiero kiedy co wydarzyo si w moim wasnym yciu, zorientowaem si, dlaczego by wwczas taki
wniebowzity. Kiedy urodzio mi si pierwsze dziecko. To by najszczliwszy dzie i tak samo jak twj
tata taczyem z radoci. I wtedy wiedziaem, co wwczas jemu si przytrafio. Wiedziaem, e urodzio
mu si dziecko. To byo w kwietniu jakie trzydzieci lat temu. Moe troch wicej.
Moje urodziny
Czy to prawda? pytam, nawet nie prbujc zmaza szerokiego umiechu, ktry pojawi si na
moich ustach.
Przysigam na ycie moich wnuczt. Uroczycie unosi rce.
Wierz mu bez zastrzee.

21
Grajc w kulki
Kocie oczy
Spotkanie z ni byo najlepsz spraw, jaka wynikna ze sprzeday mojego samochodu. Rachunki
pitrzyy si niebotycznie, przychody drastycznie malay i w kocu musiaem pozby si auta. Trzydzieci
patykw na dugo oddalioby widmo kopotw. Troch trwao, zanim podjem t decyzj, bo kime jest
mczyzna bez samochodu, ale kiedy ju to zrobiem, nigdy nie spogldaem za siebie. Doradca
finansowy bez pienidzy, bez samochodu i bez klientw. Zawsze zamierzaem odej pierwszy; kiedy
w pniejszym okresie firma musiaa si zwin, nie sprawio mi to adnej radoci. Razem tkwimy w tym
samym gwnie. Mnstwo facetw takich jak ja, ktrzy na gwat szukali takiej samej roboty.
Jestem handlowcem, byem nim przez cae ycie i to wychodzi mi najlepiej, jestem tego pewien.
Dzisiaj pierwszy dzie pracuj jako sprzedawca samochodw. Staram si myle pozytywnie, cho czuj
si cakiem inaczej. Skoczyem pidziesit sze lat i nie mam auta, eby przyjeda do pracy, jak
na prawdziwego dilera samochodw przystao na razie szef o niczym nie wie, ale wkrtce si
zorientuje, kiedy zobaczy, jak zziajany co rano biegn pod gr z przystanku autobusowego. Co prawda
lekarz kaza mi wiczy, bo cholesterol, cinienie krwi i wszystkie inne wskaniki wypadaj fatalnie.
Kada koperta, ktr otwieram, zawiera wycznie ze wiadomoci. Oficjalnie jestem ju dziadkiem
i nawet malutki Fergus lubi przypomina mi, e jestem tustawy, kiedy bez opamitania skacze mi po
brzuchu. Krtki spacer na przystanek i z przystanku zapewni mi przynajmniej odrobin ruchu.
Ona stoi samotnie przed rozkadem jazdy i stara si co odczyta. Wiem, e si stara, poniewa na
nosie ma okulary do czytania, nerwowo przygryza doln warg, a na jej twarzy maluje si wyraz
skupienia. To urocze.
Wreszcie wzdycha i mruczy co pod nosem.
Mog w czym pomc?
Rozglda si dookoa zaskoczona, poniewa sdzia, e jest sama.
Dzikuj. Cakiem nie mog si w tym poapa. Gdzie jest dzisiaj? Tutaj? Wskazuje co starannie
wypielgnowanym i pomalowanym na rowo paznokciem. A moe tu? Czy to jest rozkad autobusu
numer czternacie, czy w ogle trafiam na niewaciwy przystanek? A tu? Tutaj nie da si niczego
odczyta, bo jaki mdrala postanowi oznajmi caemu wiatu, e Decko to ciota. W porzdku, nie ma
sprawy, znam paru szczliwych pedaw. Decko moe i jest superzadowolony z ycia, ale na pewno
wygldaoby to inaczej, gdyby w poniedziaek rano chcia wsi na tym przystanku do autobusu numer
czternacie. Wtedy Decko byby bardzo przygnbion ciot.
Wybucham miechem, waciwie miech wyrywa si ze mnie w niepohamowany sposb. Od razu j
uwielbiam. Przez pewien czas z uwag przygldam si rozkadowi jazdy, bynajmniej nie dlatego, e
staram si skoncentrowa, ale eby znale si bliej niej. Ona tak piknie pachnie. W kocu odwraca si
do mnie, opuszcza ctkowane jak skra lamparta okulary do czytania i nagle znajduj si sam na sam
z par najbardziej olniewajcych oczu, ktre rozwietlaj swoim blaskiem ca twarz, jakby
promieniay od wewntrz.
Moje uczucia musz chyba wydawa si do oczywiste, poniewa ona umiecha si, jakby mj

zachwyt mile poechta jej prno.

No i co?
Nie mam zielonego pojcia mwi, co sprawia, e ona odrzuca gow do tyu i mieje si jak
szalona.
Uwielbiam twoj szczero odzywa si w kocu i zdejmuje okulary, ktre dyndaj teraz na
acuszku, opierajc si o niewiarygodnie wielkie i kuszce piersi. Ty te jedziesz tym autobusem
pierwszy raz?
Mona tak powiedzie. Wanie sprzedaem samochd. Wiem tylko, e musz wsi do autobusu
o sidmej pidziesit i przejecha osiemnacie przystankw Moja crka lubi mie wiadomo, e
jestem bezpieczny.
Umiecha si.
Ja te jestem tutaj przez samochd. Wczoraj rano biedaczysko doszed do wniosku, e si poddaje.
Zrobi puf! I to wszystko.
Moesz kupi ode mnie nowe auto.
Sprzedajesz samochody?
Dzi jest mj pierwszy dzie.
W takim razie jak dotd wietnie ci idzie Nawet nie musisz siedzie w biurze.
Obydwoje zastanawiamy si, jak zapaci kierowcy, ktry nie zechce przyj od nas pienidzy, lecz
zada, eby kupi bilet w automacie. Ona pozwala, ebym wsiad pierwszy, co oznacza, e pierwszy
zajm miejsce i teraz rozmylam, czy usidzie obok, czy pjdzie dalej. Dziki Bogu siada przy mnie, co
od razu poprawia mi humor.
Mam na imi Cat mwi. Caterina, ale wol Cat.
A ja Fergus. ciskam jej do. Ma mikk, aksamitn skr, a na palcu ani ladu lubnej obrczki.
Jeste Szkotem.
Mj tata by Szkotem. Wyjechalimy stamtd, kiedy miaem dwa lata, i przeprowadzilimy si do
Dublina. A ty skd jeste? Bo masz taki oryginalny akcent.
mieje si.
Och, wielkie dziki. Pochodz ze Schwarzwaldu w Niemczech. Jestem crk leniczego.
Przeprowadziam si do Cork zaraz po studiach, czyli kiedy miaam dwadziecia cztery lata.
Ta kobieta uzalenia. Interesuje mnie wszystko, co jej dotyczy. Zapominam o nerwach po pierwszym
dniu pracy i pozwalam sobie na zupene odprenie, przez co o may wos przegapibym swj przystanek.
Zadaj jej stanowczo zbyt wiele osobistych pyta, lecz ona na wszystkie odpowiada i take pyta. Mwi
jej za duo na swj temat o dugach, zdrowiu, niepowodzeniach ale nie w ciemnych barwach, tylko
uczciwie. Tak ebymy obydwoje mogli si pomia.
Konieczno pozostawienia jej w autobusie rozdziera mi serce. Brak mi czasu i odwagi, eby
poprosi j o telefon. Prawie zapominam o tym, e musz wysi. To ona w por naciska guzik stop.
Autobus zjeda do krawnika i wszyscy czekaj, a przecisn si ze swojego miejsca do wyjcia. Czuj
na sobie ich wzrok. Nie zd zaprosi Cat na randk, piesz si, panikuj. Z wciekoci wysiadam na
przystanku.
Przez kilka pierwszych godzin pierwszego dnia mojej pracy czuj si jak zapasowa cz, ktra jako

nie moe znale sobie miejsca. Pozostali koledzy nie s zbyt yczliwie nastawieni ani chtni do pomocy.
Wiedz, e jestem przyjacielem waciciela warsztatu, Larryego Brennana. To jedna z nielicznych
przysug, o ktre pozwoliem sobie poprosi przez cae ycie, a zarazem jedyny sposb, eby po piciu
miesicach bezrobocia znale jakie zajcie. Razem dorastalimy, wic Larry nie mg mi odmwi.
Pewnie chcia, ale nie mg.
Jako niemile widzianemu przez kolegw pracownikowi nie jest mi atwo przebi si do klientw.
Pozostali wchodz mi w drog, w jaki sposb odwracaj uwag tych, ktrzy chcieli rozmawia ze mn,
i bez skrupuw ich przejmuj. Jak psy, ktre zaciekle walcz o ko.
Nie, chc rozmawia z tamtym panem sysz po poudniu znajomy gos, kiedy ju marz wycznie
o tym, eby pj wreszcie do domu i zje cae pudeko czekoladek.
I oto jest. Mj barwny, olepiajcy, cenniejszy ni ycie, zagraniczny brylant. Ju pierwszego dnia
udaje mi si sprzeda samochd.
Cho to mao profesjonalne, wykorzystuj numer jej telefonu zapisany w dokumentach transakcji, eby
zadzwoni i zaprosi j na randk. Jest bardziej ni szczliwa, e si odezwaem, i od razu mwi, co
chciaaby dla mnie ugotowa. Jad do jej mieszkania w pitek wieczorem z bukietem kwiatw, butelk
czerwonego wina i jasno sprecyzowanym zadaniem. Musz opowiedzie jej wszystko.
Nie chc adnych sekretw. adnego dzielenia wasnego ycia. Zaczem nienawidzi czowieka,
ktrym si staem. Ju wicej nie bdzie adnych tajemnic. Nie z Cat. Ona jest moj szans na nowy
pocztek.
Mieszkanie Cat to uroczy apartament z dwiema sypialniami jedn dla niej, drug dla mieszkajcej
z ni crki, ktrej wanie stara si pozby z domu. Na cianach peno jest obrazw wykonanych rk
Cat, na parapetach schn malowane wazony i przyciski do papieru po wazonach wspina si bez i jakie
rowe kwiaty, na przyciskach wij si fantazyjne wstki i spirale. Ogldam wszystko uwanie, podczas
gdy ona w malekiej kuchni robi nam co do jedzenia. Smakowita wo rozchodzi si po caym domu.
Och, wanie zaczam chodzi na zajcia z malarstwa. Z malarstwa na szkle, cile mwic.
To czym rni si od malowania na papierze?
Naturalnie, ale eby pozna rnice, trzeba wybuli siedemdziesit pi euro dodaje z umiechem.
Gwid przecigle.
A ty masz jakie hobby?
Proste pytanie. Dla wielu ludzi banalnie proste. Ale ja si waham. Zastanawiam pomimo decyzji,
ktr podjem po caym tygodniu rozmylania, czekajc na dzisiejsze spotkanie.
Zwabiona moim milczeniem przerywa to, co akurat robi, i pojawia si w przejciu, ktre czy
kuchni z jadalni i salonem. Na rkach ma aroodporne rkawiczki. Zielone oczy napotykaj mj wzrok.
Nagle brakuje mi tchu, jakby czekao mnie niesamowicie wane wyznanie. Czuj, jak z brwi spywaj
mi krople potu. No dalej, Fergus. Powiedz jej.
Gram w marmurki. Zbieram marmurki.
To nawet nie cae zdanie, nawet nie wiem, czy cokolwiek oznacza. Chwytam si oparcia kuchennego
krzesa, a wtedy ona nagle dostrzega, co si ze mn dzieje. Dostrzega moj postaw, moje
zdenerwowanie. Nieoczekiwanie na jej ustach pojawia si umiech.
To cudownie! Kiedy grasz nastpnym razem?

 Jutro mrucz niepewnie.

Chciaabym przyj, jeli si zgodzisz. Mog?
Zapominam jzyka w gbie i odruchowo kiwam gow.
Wiesz, ja te dzi bawiam si marmurkami. Umiecha si, podczas gdy ja w popochu usiuj
zebra myli. Tak, jestem weterynarzem. Kilku mdrych ludzi wpado na pomys, eby wykorzystywa
szklane kuleczki, kiedy klacze maj ruj. Dzi woyam tak trzydziestopiciomilimetrow kulk do
macicy jednej z klaczy. To by pierwszy raz dla mnie i pierwszy raz dla niej. Ale wiesz, co si stao?
Myl, e chyba nauczya si tej sztuczki w jakim klubie ping-ponga, bo wystrzelia j na zewntrz.
Natychmiast. Za drugim razem woyam ju tak jak trzeba. Czy wiesz, e firma, ktra je produkuje,
wymylia nazw konikulki?
miej si, zupenie zaskoczony atwoci, z jak przyja moj nowin, a nastpnie jej wasn
opowieci o koskich marmurkach.
Dam ci jedn mwi, podchodzc z powrotem do piekarnika. Zao si, e takiej nie masz
w swoim zbiorze.
Nie. Parskam miechem, moe odrobin zbyt histerycznym. Rzeczywicie nie mam.
Wic opowiedz mi o swojej kolekcji. Opowiedz mi o marmurkach.
I tak zaczynam od pocztku od ojca Murphyego i ciemnego pokoju z krwawniczkami, i ju nie mog
przerwa. Mwi jej o Hamishu i naszych szwindlach, o moich braciach, o tym, jak z druyn zdobylimy
mistrzostwo wiata Sczymy wino, jemy pyszn piecze jagnic, a ja opowiadam o Elektrycznych
Dziwkach, o pubach, w ktrych gram, i o tym, jak czsto to robi. Potem wracam do Hamisha i zwierzam
jej si ze wszystkiego, co nas czyo, i mwi o tym, jak to si stao, e zaczem zbiera marmurki.
Wspominam o soju, w ktrym za kar ldoway nasze kulki, o tym, e Gina i Sabrina nie maj pojcia
o mojej pasji i z trudem udaje mi si wytumaczy, dlaczego tak wyszo. Pijemy jeszcze wicej wina,
potem kocham si z ni, a kiedy leymy nago w ku, znowu opowiadam jej o sobie. Zupenie jakbym
nie mg przesta. Chc, eby ta kobieta wiedziaa o mnie wszystko. Bez adnych krtactw, bez adnych
kamstw.
Mwi te o braciach, o tym, jak ich odepchnem, i e nigdy sobie tego nie wybacz. Poruszona moim
wyznaniem od razu proponuje, e zaprosi ich na kolacj. Odpowiadam, e nie, e to przesada, e nie
mog, oboje nie moemy Ale ona jest jedynaczk i zawsze pragna mie du rodzin. Tak wic
z biegiem czasu w cigu nastpnych kilku miesicy przygotowuje poczstunek dla Angusa i Caroline,
potem dla Duncana i Mary, Tommyego i jego dziewczyny, Bobbyego i Laury, Joego i Finna. Wszystko
udaje si wymienicie, wic to powtarzamy, tym razem z jej przyjacimi.
Pyta, co spodobao mi si w niej najbardziej, czym tak szybko mnie przywizaa poniewa
rzeczywicie tak to wyglda, jakbymy byli od siebie uzalenieni. Mwi, e sprawiy to jej oczy. e s
jak oczy kota. Ironicznie. cile rzecz ujmujc, zagraniczne kocie oczy, produkowane gwnie w Meksyku
i na Dalekim Wschodzie. Najczciej takie marmurki s jednokolorowe, a szko ma delikatny odcie
butelkowej zieleni. Zewntrzna krawd kociego oka przypomina krawd butelki, wntrze za jest
wietliste, jak radioaktywne.
Wic ile wedug ciebie byam warta? W nienaruszonym stanie? drani si ze mn ktrego dnia,
kiedy leymy w ku. Wtedy, kiedy miaam dwadziecia jeden lat, zanim jeszcze urodziam dzieci?
Dla mnie nadal jeste nienaruszona. Kad si na niej. Spjrz na siebie
Podnosz jej rce nad gow i przytrzymuj j w tej pozycji. Caujemy si.

 Jeste pikna Ale jako obiekt kolekcjonerski nie masz adnej wartoci dodaj i obydwoje
wybuchamy miechem.
Mwi mi, e kiedy odkryem przed ni pasj do gry w kulki, z samego wyrazu mojej twarzy domylia
si, e chodzi o jak wielk spraw e wygldaem tak, jakby sprawa dotyczya ycia i mierci e
z jakiego powodu to wyznanie wiele mnie kosztowao, i gdyby wtedy powiedziaa co niewaciwego,
odszedbym bez sowa, a ona nie chciaa, ebym odchodzi.
Pierwszy podarunek, jaki od niej dostaj, to kulka dla klaczy, ozdobiona wasnorcznym malunkiem.
auj jedynie tego, e kady dzie spdzony z Cat jest dniem, w ktrym nie osignem doskonaoci.
Nie poczyem ze sob wszystkich nici. Gdy to wreszcie uczyni, przedstawi Cat Sabrinie. Ocigam si
z tym, chocia uwaam, e si dogadaj, ale Cat wie o mnie wszystko, zna moj prawdziw twarz, twarz
pasjonata marmurkw, natomiast Gina i Sabrina o niczym nie maj pojcia. Kiedy powiem o tym
Sabrinie, bd musia wyjani, dlaczego tak dugo odsuwaem j i jej matk od istotnej czci swojego
ycia i dlaczego przez cae lata skutecznie okamywaem dwie najblisze mi osoby, ktrym powinienem
ufa i ktre powinny ufa mnie. Nie potrafi wymyli waciwych sw. Cat mwi, ebym si spieszy.
ebym mwi ludziom to, co mam do powiedzenia, pki jest jeszcze czas. Jej mama zmara, zanim miay
okazj si pojedna i wyjani dzielce je nieporozumienia. Mwi, e czowiek nigdy nie wie, co go
czeka. Wiem, e ma racj. Zrobi to niebawem. Niedugo powiem Sabrinie.

22
Regulamin basenu
Nie wolno krzycze
Tata prowadzi drugie ycie mwi i sysz, jak gos mi dry. Adrenalina kry w moich yach,
wzburzona tym nieoczekiwanym odkryciem. W tle sysz gosik Alfiego, jak rozpacza nad pieczon
fasol. Nie chce fasoli, chce cukierki z hibiskusa albo makaron w ksztacie winki Peppy. Aidan stara si
go uspokoi, jednoczenie suchajc tego, co mam do powiedzenia. A ja gadam jak najta.
Aidan, on udawa kogo innego! By cakowicie inn osob! Nazywa si Hamish ONeill! woam
ze zoci. Czy kiedykolwiek syszae, eby uywa takiego nazwiska?
Hamish jak? Nie, skd Alfie, do! Tak nie wolno, kochanie! Opowiedz mi co wicej Dobrze,
moesz dosta marmolad na kolacj.
Troch zbita z tropu tym, e Aidan co chwila rozmawia z dzieckiem, po prostu mwi o swoich
odkryciach.
Spotkaam tych ludzi w pubie Byli w jego druynie, grali z nim w marmurki, ale o mnie nawet nie
syszeli Mwili, e tata by bardzo skryty, jeden myla nawet, e jest szpiegiem
Gos mi si zaamuje, wic przerywam na chwil i koncentruj si na prowadzeniu auta. Dwa razy
skrciam nie tam, gdzie trzeba, i teraz musz zawrci o sto osiemdziesit stopni, cho to niezgodne
z przepisami. Inni kierowcy na mnie trbi.
Sabrina mwi Aidan, wyranie zaniepokojony. Moe chcesz zaczeka, a wrc do domu,
ebymy mogli przyjrze si bliej caej sprawie?
Nie ma mowy warcz. Wedug mnie teraz jest doskonaa okazja, nie sdzisz? Zwaszcza po tym,
co ostatnio mwie na mj temat.
Aidan milczy przez chwil.
Posuchaj, Sabrina Ty nie jeste nim. Tylko tyle prbowaem ci powiedzie.
Zadzwoni do ciebie pniej. Teraz musz koniecznie z kim si zobaczy.
W porzdku, jeeli
Tylko nie mw: jeli uwaasz, e to w czym pomoe.
Cisza. Nagle w suchawce rozlega si ryk Alfiego.
Mamaaa! Po fasoli puszcza si bki!
Poczenie zostaje przerwane.
Nigdy nie nazywaam Mattiego dziadkiem, poniewa tata nigdy nie nazywa go tat. Zapewne
musiaam pyta o to, kiedy byam dzieckiem, ale nie pamitam, co mi odpowiedziano. Nie przypominam
sobie nawet, ebym kiedykolwiek si zastanawiaa, dlaczego on nie jest moim dziadkiem, po prostu
wiedziaam, e nie by tat taty. Kto kiedy powiedzia mi, e mj prawdziwy dziadek umar, kiedy tata
by jeszcze may i e wtedy Mattie oeni si z babci, ktra szczerze mwic, zawsze budzia we mnie
strach. Obydwoje budzili we mnie strach.

Ta myl uderza mnie dopiero teraz, kiedy skoczyam trzydzieci trzy lata: cho Mattie wychowywa
mojego ojca od maego, nigdy nie mylaam o nim jak o dziadku.
Babcia Molly bya tward, bezwzgldn kobiet, zupenie inn ni moja babunia Mary. Zawsze
odnosiam wraenie, e w jej oczach nie jestem wystarczajco wdziczna, bo bez przerwy przypominaa
mi o moich przyjemnociach i kazaa za wszystko dzikowa po tysic razy na dzie, co powodowao, e
czuam si niepewnie i mao komfortowo.
Wiele lat pniej mama powiedziaa mi, e babcia Molly bez przerwy powtarzaa jej, e mnie
rozpuszcza. Tak samo wci pozwalaa sobie na nieprzyjemne uwagi pod adresem mamy, wytykaa jej, e
nie ma wicej dzieci. Z jakiego powodu dotkno to wanie moich rodzicw. Teraz takie sprawy mona
leczy, ale wwczas mama moga tylko prbowa. Moim zdaniem to bardzo popsuo ich stosunki,
pomijajc fakt, e byy zupenie inne, a ich zdanie na kady temat si rnio. Mama nie potrafia znie
impertynenckich uwag ze strony teciowej, ktra cae ycie spdzia na rodzeniu i wychowywaniu dzieci
i dla ktrej to byo najwaniejsze.
Nie byam przyzwyczajona do tego, e kto mnie nie lubi powiedziaa kiedy mama. Naprawd
bardzo staraam si jej przypodoba, ale ona nadal mnie nie lubia. Po prostu nie chciaa mnie polubi.
czyo je jedno: mio do Fergusa.
Kiedy tata odwiedza babci Molly, zwykle robi to sam. Wpada do niej od czasu do czasu, po drodze
z pracy albo gdy jecha do miasta. Czasami z nim si wybieraam, czasami nie. Wszyscy spotykalimy si
za to na godzin rankiem w Boe Narodzenie. Siadywaam wwczas spokojnie, wdziczna za kolejn
now piam, a oni gawdzili. Umara, kiedy miaam czternacie lat, i pamitam, e miaam wraenie,
jakby odszed kto cakiem obcy. W gbi ducha czuam nawet pewn ulg, poniewa ju nie musiaam
wicej jedzi do niej w odwiedziny, a te wizyty byy przyjemne jak senny koszmar. Na pogrzebie
ujrzaam moje kuzynki, ktre zaledwie kojarzyam, zapakane i pocieszane przez moich wujw, i czuam
si winna, poniewa mier babci nie obesza mnie tak jak innych. Nie podzielaam ich aoby. Dopiero
pniej zaczam paka.
Kiedy wychodziam za m za Aidana, wydawao mi si suszne, eby zaprosi Mattiego na ceremoni
i na wesele. Nie skorzysta z zaproszenia.
Rzadko zastanawiaam si, co u niego sycha. Moje dzieci go nie znaj, nigdy nie jedzimy tam
z wizytami. Moja mama czuje do niego odraz, uwaa go za wstrtnego, starego dziada, ktry po mierci
Molly zrobi si jeszcze gorszy. Ale w zwizku z tym znw dopadaj mnie wyrzuty sumienia. Mylaam,
e tata nie chce mie nic wsplnego ze swoj rodzin, z pewnoci tak wanie si zachowywa, ja za
uwaaam, e nie stanie si nic wielkiego, jeli my take podymy t drog. Tym bardziej e wszyscy
przyjli to z ulg. Teraz jednak zadaj sobie pytanie, dlaczego nie prbowaam, nie naciskaam, nie
zachcaam, nie zastanawiaam si Dlaczego? Teraz, kiedy sekrety taty wyszy na jaw, chc pozna
tych ludzi. Chc dowiedzie si, dlaczego tata taki by.
Mattie dobiega dziewidziesitki i mieszka samotnie w Islandbridge, w dwupokojowym mieszkanku
na parterze. Znam adres, poniewa co roku wysyam mu na Boe Narodzenie kartk z yczeniami. I co
roku wysyam take zdjcie dzieci. Na pewno nie spodziewa si mojej wizyty.
Kto tam?! krzyczy zza drzwi.
Sabrina! woam i zaraz dodaj, tak na wszelki wypadek Sabrina Boggs!
Kto taki?!
Sysz szczk odryglowywanych drzwi i po chwili stajemy twarz w twarz. Przyglda mi si z ukosa,

mierzy mnie wzrokiem od stp do gw i zaraz staje si oczywiste, e potrzebne s dodatkowe

wyjanienia.
Jestem crk Fergusa.
Znowu mierzy mnie wzrokiem, a potem odwraca si i szurajc kapciami, wdruje do ustawionego
przed telewizorem fotela. Ma na sobie koszulk z krtkimi rkawami, a pod spodem poplamiony biay
podkoszulek. Skowatymi, pokrconymi przez wiek paluchami stara si zapi guziki. Jest stary, ale
niewtpliwie przypomina osob, ktr pamitam z czasw dziecistwa. Wiecznie w fotelu, wiecznie
oguszony rykiem telewizora.
Przepraszam, e nie byem na twoim weselu mwi bez ogrdek. Rzadko bywam na towarzyskich
spotkaniach.
Jestem zawstydzona. lub by w Hiszpanii i od razu wiedziaam, e nie da rady przyjecha.
Rozumiem, e wyprawa do Hiszpanii dla wielu osb nie bya prost spraw, ale chciaam, eby
wiedzia, e jeste zaproszony.
Mnie to robio rnic, e byem zaproszony gdzie indziej ni do Boggsw. Mattie chichocze.
Dopiero teraz spostrzegam, e brakuje mu kilku zbw.
Och, tak. Znw robi si czerwona. To tylko kwestia liczb. Mam tak du rodzin, e nie dam
rady zaprasza wszystkich.
Jego uporczywe spojrzenie wcale nie uatwia mi zadania.
Nie masz z nimi kontaktu.
Z kim Z moimi wujami? Naprawd chciaabym, eby byo inaczej odpowiadam szczerze, cho
wczeniej wcale si nad tym nie zastanawiaam. Przede mn siedzi czowiek, ktry wychowywa mojego
ojca, a mimo to jest dla mnie kim obcym.
Niestety, tata take nie by z nimi blisko zwizany i przypuszczam, e to miao jaki wpyw i na
mnie, i na nich wyjaniam.
S gruboskrni jak nosoroce i rwnie wraliwi jak kleszcze mwi, znieksztacajc ostatnie
sowo. Zreszt wymylili mu takie przezwisko. Wiedziaa o tym?
Nazywali tat nosorocem?!
Nie. Woali na niego Kleszcz. Bo by taki may. Najmniejszy z Boggsw.
Odnosz wraenie, e rodzina bya mocno podzielona na Doylew i Boggsw. Nigdy nie pytaam taty,
czy wsplne dorastanie byo dla niego jakim wyzwaniem. Dlaczego nie pytaam?
Ale on umia postawi na swoim mwi Mattie. Umia ich przechytrzy.
Czuj si dumna.
Czy syszae kiedy o Hamishu ONeillu?
Hamish? ONeill? powtarza powoli, jakby to by jaki test, a on ba si, e go obleje. Nie.
Staram si ukry rozczarowanie.
Ale by przecie kto taki jak Hamish Boggs cignie Mattie, bo chce okaza si pomocny.
Najstarszy z chopakw Boggsw.
Przytakuj, a przez gow przelatuj mi tysice myli. Cakiem zapomniaam o najstarszym bracie
ojca, bo rzadko o nim wspominano.

 Tak, syszaam o Hamishu. Czy on i tata byli blisko?

Hamish? Mattie wydaje si zdziwiony, zupenie jakby nie pomyla o nim od dnia, kiedy Hamish
umar. Fergus i Hamish byli sklejeni jak but z podeszw. Twj tata azi za nim jak taki may pies.
Hamish mg rzuci kij, a tata walczy, eby przynie go z powrotem. No bo widzisz, Hamish by mdry.
Durny jak nieszczcie, jak ju mwiem, ale na swj sposb mdry. W kadym towarzystwie potrafi
wyowi najsprytniejszego gocia i trzyma go pod butem. Wanie tak zrobi z twoim tat. Jego matka
nieustannie si tym martwia.
To byo dla mnie co nowego. Siadam prosto.
Mattie zastanawia si przez chwil.
Najmdrzej byo trzyma Hamisha z dala od nich wszystkich. Wci powtarzaem to Molly.
I robia tak?
No c, on umar, prawda? mwi i zanosi si okrutnym miechem. Nie doczam si, wic po
chwili miech cichnie. Ten chopak nie dosta tego, na co zasugiwa koczy, kiwajc palcem.
Jak Hamish umar?
Utopi si. W Londynie. Jaki kole przywali mu pici, by nawalony jak diabli, no i wpad do
rzeki.
Haustami api powietrze.
To okropne. Wiedziaam, e umar, ale nie znaam szczegw.
Nigdy nie zapytaam, jak to si stao. Dlaczego nie zapytaam?
Spoglda na mnie zdziwiony, e ta sprawa po tylu latach moe wydawa si komu straszn tragedi.
Zupenie jakby Hamish nie by rzeczywist osob. Widz, e zaczyna zastanawia si nad powodem
mojej wizyty.
Czy tata bardzo rozpacza po mierci Hamisha?
Zastanawia si, a po chwili wzrusza ramionami.
Musia zidentyfikowa zwoki. Polecia tam sam. Angus te chcia jecha, ale nie mogem przecie
wysya do Londynu caej ekipy ze sklepu. Podnosi gos, jakby mia zamiar si broni, jakby wci
toczy spr sprzed czterdziestu lat, e wysya tat samego. Pewnie byo mu tam ciko bez adnego
wsparcia Jego matka bardzo si martwia. Pierwszy raz wyjeda sam, na dodatek po to, eby
obejrze zwoki brata, ale musia jecha wadze mylay, e to wanie on nie yje.
Myleli, e to mj tata uton?! Nie jestem pewna, czy si nie przesyszaam.
Zdaje si, e Hamish w Londynie posugiwa si imieniem Fergus. Bg jeden wie dlaczego, ale jeli
wkurzysz wystarczajco duo ludzi, tak jak ten chopak, to bdziesz musiaa zmienia imi nawet dziesi
razy. Znajc Hamisha, pewnie poyczyby imiona od caej rodziny, gdyby nie zgin.
Serce wali mi jak oszalae. Znalazam jasne wytumaczenie, dlaczego tata zmieni imi.
Wiesz, jak duej o tym myl, to zdaje mi si, e jednak syszaem o gociu, ktry nazywa si
Hamish ONeill odzywa si nieoczekiwanie Mattie. mieszne, e wanie teraz mi o tym
przypomniaa Czuem, e to nazwisko brzmi znajomo, kiedy je usyszaem. To do zabawna
historia Mattie przesuwa si w fotelu i wyranie oywia. Kiedy dotary do mnie wieci, e taki
go, Hamish ONeill, grywa tutaj w marmurki. To oczywicie nic nie znaczyo, ale Hamish nie jest do
popularnym imieniem, wic kiedy je syszysz, nadstawiasz uszu, a ONeill to byo panieskie nazwisko

Molly, zanim najpierw zostaa pani Boggs, a pniej pani Doyle. To nie miao znaczenia, ale
wspomniaem o tym Molly. Byem pijany, moe nie powinienem wtedy o tym mwi W dodatku
bylimy na weselu, zreszt na weselu Fergusa i nie obraajc twojej mamy bya z niej taka cholernie
gorca laska, e musiaem si upi i to rozwizao mi jzyk. Tak wic kiedy powiedziaem o tym Molly,
od razu kazaa zawoa twojego tat Pamitam, e mia na sobie taki zgrabny, bkitny frak, plisowan
koszul i wyglda jak cholerny peda I nagle widz, jak Molly wali go prosto w pysk! Nie jeste
nim, powiada.
Zamiewa si w gos. mieje si na samo wspomnienie tego, jak na swoim weselu tata dostaje po
twarzy od wasnej matki. zy napywaj mi do oczu i musz mocno mruga, eby znikny.
To od razu utaro mu nosa kontynuuje Mattie, ocierajc oczy. Teraz ju nie wiem, czy to twj tata
gra, czy inny kole, czy to by zbieg okolicznoci, jak powiadaj, ale dookoa nie byo zbyt wielu takich,
co w tym wieku grali w kulki, przynajmniej nie w tej okolicy, gdzie mieszkalimy Odkd pamitam, by
takim zwykym wirem, caymi dniami mg siedzie na ulicy i gra, mona byo dosta wcieklizny,
zanim czowiek zagoni go do domu na kolacj. Na kade urodziny i kade Boe Narodzenie chcia
dostawa wycznie te pieprzone marmurki. Wszyscy chopcy s tacy sami, ale twj tata by najgorszy,
moe dlatego, e by najlepszy. Nawet wczy si z Hamishem po jakich zakazanych miejscach. Hamish
wzi go pod swoje skrzyda; pewnie myla, e zostanie jakim wielkim agentem i e zarobi par funtw
na swoim modszym bracie. Mwiem twojemu ojcu, kiedy jeszcze by nastolatkiem: Nigdy nie
znajdziesz ony, jeli nie przestaniesz gra w te pieprzone kulki. Ale on rzuci to dopiero wtedy, kiedy
umar Hamish. Przynajmniej w taki sposb miao to na niego zbawienny wpyw.
Przyszam tu szuka odpowiedzi, zajrze w gb ycia taty, cho wcale nie byam pewna, czy mi si
uda. Ale jeli Hamish w Londynie uywa imienia Fergus, to wyjania, dlaczego tata, grajc w marmurki,
podawa si za Hamisha. Oznaka szacunku? Wspomnienie o bracie? Uczczenie pamici? Prba
przywrcenia go do ycia? Nic dziwnego, e tata utrzymywa w tajemnicy fakt, i nadal gra, skoro
wszyscy dookoa powtarzali, eby przesta. Tylko dlaczego postpowa tak rwnie w dorosym yciu?
Jak tata zareagowa, kiedy dowiedzia si, e Hamish przybra jego imi?
Sam nie za bardzo rozumiem, ale odebra to jako komplement. Chodzi dumny jak paw, e Hamish
ukrad mu tosamo. Zupenie jakby czu si przez to kim lepszym. Pamitam go na pogrzebie, jak
dumnie wypina pier Gupiutki chopiec nie rozumia, e w ten sposb Hamish wciga go w kopoty.
Jeli Fergus Boggs znalazby si o niewaciwej porze w niewaciwym miejscu, Hamish mgby straci
swojego modszego braciszka. Ale Hamish wanie taki by, powiadam ci. Pijawka. Wysysa z kadego
to, co byo mu przydatne, i rusza dalej.
Zapada duga cisza.
Jak ty i babcia si poznalicie? pytam nieoczekiwanie, dziwic si, co skonio j po mierci
pierwszego ma do polubienia takiego faceta.
W sklepie misnym. Przychodzia do mnie na zakupy.
Ach, wic to tak.
To musiaa by prawdziwa mio, oeni si z kobiet z dziemi mwi, bo staram si
pozytywnie podej do sprawy.
Masz na myli te cztery szczeniaki? pyta Mattie. Miaa cholernie duo szczcia, e zechciaem
wzi j za on.
Rozgldam si dookoa. Wszdzie jest skromnie i czysto. Bez wtpienia mieszkanie jest dobrze

utrzymane.
Niedugo przychodzi Laura wyjania Mattie, idc za moim spojrzeniem. Crka Tommyego.
Ach, tak. Oczywicie mwi, starajc si przypomnie sobie, kiedy po raz ostatni widziaam
kuzynk.
Ona przychodzi w pitki, Christina w poniedziaki, chopcy wpadaj w pozostae dni, eby
sprawdzi, jak si miewam, i upewni, czy gdzie tam nie wycignem kopyt i czy larwy nie wya mi
z oczu. Dlatego mnie tu przenieli: Laura mieszka naprzeciwko, wic w ten sposb moe mie oko na
wszystko, co robi, i powstrzyma mnie, jeli chciabym komu spata figla. Chichocze. Wszystko
w porzdku, dziadku?, yjesz jeszcze, dziadku?. Ach, to dobre dzieciaki ta rodzina Doylew. Dzieci
Tommyego i Bobbyego. Bobby ju nie jest z ich matk, wiedziaa o tym?
Krc gow.
Smutno to sysze, bo naprawd j lubiem. Ale Bobby nie potrafi odczepi si od kobiet, nigdy nie
potrafi, z kolei Joe ich nie znosi Wiesz, e z nim co nie tego?
Tak, wiem, e jest gejem.
To wszystko wina jego matki, zawsze na niego chuchaa nie id tu, nie id tam podczas gdy reszta
robia, co chciaa, i jako wszyscy wyszli na ludzi.
Wedug mnie on byby gejem niezalenie od tego, jak babcia go wychowywaa mwi oschym
tonem, bo zaczynam mie go serdecznie do.
Mattie wybucha miechem.
On twierdzi tak samo, ale kto tam wie?
Znowu zapada cisza. Mocno niezrczna cisza. Obydwoje dobrnlimy do koca rozmowy.
Jak si miewa twj ojciec?
Cakiem dobrze.
Nadal niewiele pamita?
Nie wszystko.
Nie szkodzi mwi Mattie smutno, jakby zwraca si sam do siebie. Jednak oni by chcieli, eby
ich pamita. Bez przerwy o tym gadaj.
Kto taki?
Chopcy z rodziny Boggsw. I z rodziny Doylew.
Oczywicie, e tata ich pamita.
Ale nie ostatnie lata.
No c, zdaje si, e ostatnio nie byli ze sob za blisko.
Ale skd protestuje Mattie z irytacj, jakbym oskaraa go o kamstwo. Przez kilka ostatnich lat
znowu si spotykali. Nie uwierzysz, ale grali razem w marmurki! Oni i ta nowa kobieta. Wszyscy j
lubili. Nie chc obraa twojej mamy, ale oni uwaali, e ta nowa bya dla niego o wiele lepsza.
Trzymaa ich wszystkich razem. Czy on nic z tego nie pamita?
Przyglda mi si podejrzliwie, jakby nie wierzy, e tata naprawd straci pami.
W milczeniu krc gow, bo z zaskoczenia zabrako mi sw.
Wiesz, jak si nazywaa?

 Kto?
Ta przyjacika. Ta kobieta.
Ach, ona? Zbywa mnie machniciem rki. Nigdy jej nie spotkaem. Ale chopcy j znaj. Oni ci
powiedz.
Z mao przekonujcym pozdrowieniem dla mojej mamy Mattie zamyka drzwi, a ja o may wos
zderzam si z Laur, ktra idzie na ukos przez podwrko z odkurzaczem, wiadrem i mopem w rku.
Wsiadam do samochodu, zupenie oguszona tym, czego si przed chwil dowiedziaam.
Przegldam ksik telefoniczn w komrce w poszukiwaniu numeru wuja Angusa. Jest moim ojcem
chrzestnym, jedynym krewnym, z ktrym mam kontakt, cho ograniczony do urodzinowych esemesw w te
lata, kiedy akurat nam si przypomni.
Wybieram numer i przyciskam telefon do ucha, a serce wali mi jak mot. Cze, wujku, tu Sabrina, co
prawda nie odzywaam si prawie rok, ale wanie kto mi powiedzia, e przed chorob taty ty i on
bylicie znowu kumplami i e poznae jego now przyjacik. Moesz mi powiedzie, kim ona jest? Bo
ja o niczym nie mam pojcia. Zdaje si, e jestem jedyn osob, ktra czego nie wie, oczywicie nie
liczc taty.
Nie odbiera. Z gniewem odkadam telefon, znowu czuj si jak kompletna idiotka. Gniew sczy si
przez moje ciao, kiedy wkadam kluczyk do stacyjki i odjedam. Jadc w stron szpitala, sysz
w pamici gos Mattiego, jak nazywa Hamisha pijawk.
Dochodz do wniosku, e Mattie to nieuprzejmy, stary gbur. Potrafi zrozumie uczucia taty, e czu si
szczliwy i wyrniony, kiedy okazao si, e po wyprowadzce Hamish o nim nie zapomnia.
Najwyraniej przez cae ycie uwaa go za wzr do naladowania, myla podobnie jak on, i fakt, e brat
przybra jego imi, by dla niego powodem do dumy. Jednak w miar jak mj gniew opada, lepiej
mogam zrozumie punkt widzenia Mattiego.
Niewane, czy tak planowa, czy nie, Hamish wyssa z taty cz jego ycia, a robic to, nie tylko
ukrad cz taty nalec do mnie, ale co gorsza, ukrad cz taty nalec do niego samego.

23
Grajc w kulki
Nerwus
Cat opuszcza mnie po kolacji zoonej z ososia, ziemniakw z czosnkiem i groszkiem oraz z zielonej
fasolki. Wszystko przyrzdzia Mel, ktra w kuchni jest prawdziw mistrzyni i czsto gotuje
z produktw wyhodowanych na niewielkiej dziace na terenie szpitala. Pomagaj jej w tym niektrzy
pensjonariusze, oczywicie poza gderliwym Maxem. On nie angauje si w adne dziaania, za to bez
przerwy na wszystko narzeka. Cat cauje mnie delikatnie w czoo; sprawia mi tym przyjemno, bo ju
mino sporo czasu, odkd ostatni raz czuem z kim tak intymn wi. Teraz dochodz do wniosku, e
w porwnaniu z odwiedzinami Cat wizyty Giny s sympatyczne, ale pozbawione czuoci. Chopcy
Sabriny obdarowuj mnie mnstwem causw, przytule, grzmotni i gramolenia, co naprawd
uwielbiam. Uciski Sabriny przypominaj mi nieco matczyne objcia, zawsze jest w nich nutka niepokoju
o mnie. Z kolei z Cat cz mnie prawdziwie bliskie wizy, zayo i poufao. Podnosz na ni wzrok,
proszc o wicej, ale moe to za wiele jak na pierwsz randk, jak artobliwie nazywamy to nasze
spotkanie w szpitalu. Kiedy Lea wiezie mnie na noc do mojego pokoju, najbardziej boj si, e nazajutrz
nie bd pamita, kim jest Cat. Ile razy w cigu ostatniego roku zdarzyo si, e jakie konkretne
wydarzenie umkno mi z pamici nastpnego dnia, kilka dni pniej albo nawet po wielu miesicach?
Pac pensa za twoje myli, Fergus mwi Lea, jak zwykle bezbdnie odczytujc mj nastrj.
No nie wiem.
Czego nie wiesz?
Pomaga mi podnie si z wzka i usi na sedesie, a pniej zostawia, eby uszanowa moj
prywatno. Wraca, kiedy jest ju po wszystkim.
Czy rzeczywicie chc, eby Cat musiaa to dla mnie zrobi? Czy w ogle jest dla nas jaka
przyszo? Czy istnieje szansa, e kiedykolwiek mj stan si poprawi? yem tutaj szczliwie,
spdzajc cae dni w niespiesznej egzystencji, otoczony troskliw opiek, bez adnych przymusw Ale
na myl, e ona jest gdzie tam i ju wiem, i tam jest ycie, jakie wiodem do tej pory, cho do dzisiaj
nie miaem o tym pojcia, czuj si mocno niepewnie. Powinienem tam by, musz tam by. Musi mi si
poprawi, musz wreszcie sam podciera sobie ten cholerny tyek!
W natok myli wdzieraj si sowa Lei.
Spjrz na to z innej strony, Fergus mwi. Tam jest kto, kto na ciebie czeka, kto chce ci pomc
Kto, kto ci kocha. To powinno motywowa ci do wysiku.
Czuj si zmieszany. Czy to moliwe, e wypowiedziaem na gos swoje myli?
Inna sprawa, e dzi pamitae o wiele wicej ni zazwyczaj. To wielki postp. Czy przypominasz
sobie, jak nie moge rusza praw rk? A potem nagle udao si to zrobi. Zrzucie prosto we mnie
szklank z wod, ale nie szkodzi. Skakaam jak szczliwy wariat, a musiaam trzyma cycki i ca
reszt Pamitasz?
miej si na cay gos razem z ni, przypominajc sobie t chwil.
To dobrze, Fergus, e znowu si umiechasz. Wiem, e to straszne. Zmiany s straszne. Ale miej na
uwadze, e wszystko zmierza ku dobremu, e postpy wida dosownie kadego dnia.

Z wdzicznoci kiwam gow.

Czy masz ju do na dzisiaj? pyta. Stoi w nogach ka i trzyma moje stopy z tak min, jakby
w ogle nie mylaa o tym, co robi.
Czemu pytasz?
Bo masz jeszcze kilku goci. Pomylaam, e lepiej bdzie poczeka i zobaczy, jak si miewasz,
zanim pozwol im wej. Bo moe zwyczajnie masz ju do na dzisiaj. Nie ma sensu, eby si
przemcza.
Nie, nie, wcale nie czuj si zmczony kami jak z nut. Tak naprawd jestem wykoczony, bo
byem w tylu miejscach, do ktrych zaprowadzi mnie mj umys, spdziem ten dzie z Cat Jednak
ciekawo zwycia. Spogldam na zegar. Dochodzi sma wieczorem.
Kto przyszed?
Twoi bracia.
Wszyscy? dziwi si. Naturalnie spotykalimy si przez ostatnie kilka lat, ale nigdy w penym
skadzie.
No c, jest ich piciu. Nie wiem, czy to wszyscy.
Piciu. Czy to znaczy, e zjawili si w komplecie? Nie ma Hamisha. No c, nie ma go ju od
czterdziestu lat, ale zawsze mam wraenie, e go brakuje. Nie. Piciu braci to zdecydowanie nie wszyscy.
Czy mam im powiedzie, eby weszli? Nic si nie stanie, jeli dzi nie masz ochoty ich oglda
mwi z trosk.
W porzdku. Powiedz, e chc si z nimi spotka.
Dobrze. Pewnie doktor Loftus te wpadnie, eby ci zobaczy.
Doktor Loftus to szpitalny psycholog, z ktrym raz w tygodniu mam sesje. Pewnie ju dotary do niego
wieci o cudownym odblokowaniu mojej pamici.
Teraz pjd do biura, eby powalczy troch z papierkow robot, ale zostawiam ci Grainne,
gdyby czego potrzebowa.
Grainne. Mruczy pod nosem, kiedy musi podnie mnie z fotela, i robi to z takim wdzikiem, jakbym
by workiem ziemniakw, ktrego jak najszybciej chce si pozby.
Dziki, Lea.
Ale nie ma za co.
Mruga szelmowsko i znika.
Sysz ich, cho jeszcze nie widz, wic przywouj na usta umiech, zanim zdyli dotrze do drzwi.
Jak grupa nastolatkw przepychaj si, szturchaj i obijaj o siebie, idc korytarzem, cho oczywicie
ju dawno stracili modzieczy wygld.
Najstarszy, Angus, skoczy szedziesit trzy lata i praktycznie ju cakiem wyysia. Duncan ma
szedziesit jeden, ja pidziesit dziewi, Tommy pidziesit pi, bawidamek Bobby pidziesit,
a modziutki Joe zaledwie czterdzieci sze.
Niespodzianka! woaj od progu, wsadzajc gowy przez prg.
Ciii syczy kto z zewntrz, przypuszczalnie Grainne, wic mrucz co nieyczliwego pod jej
adresem i zamykaj drzwi.

 Hej, syszelimy, e miae dzi udany dzie odzywa si Angus. No wic pomylelimy, e trzeba
to uczci.
Wyjmuje zza pazuchy flaszk whisky.
Wiem, e ty nie moesz pi, ale psiako, my moemy, wic cicho sza!
Wszyscy wybuchaj miechem, starajc si znale jakie miejsca w malutkim pomieszczeniu, gdzie
mona przykucn, przysi albo si usadowi.
Kto wam powiedzia, e miaem niezy dzie?
Cat rzuca od niechcenia Duncan, mimo e pozostali spogldaj na niego z niezadowoleniem.
Znacie Cat?
Cholera, a kto jej nie zna? O przepraszam, zdaje si, e do dzisiaj to ty jej nie znae powiada
Tommy i tymi sowami przeamuje lody, czego wszystkim byo trzeba.
Podsuwa krzeso Bobbyemu, a ten bez zastanawiania siada, cho oznacza to, e starszy brat bdzie
musia sta. No c, pewne rzeczy si nie zmieniaj.
Mwia, e opowiedziae jej o soju na marmurki mwi Bobby.
Zgadza si.
Kiedy sobie o tym przypomniae?
Jestem zaskoczony, e w ogle pamitasz takie rzeczy zwraca si do niego Duncan. A mnie si
wydawao, e interesuje ci wycznie wpychanie robakw we wszystkie moliwe dziurki.
Odpowiada mu salwa miechu, ktra zagusza sabe protesty Bobbyego.
To byo tylko jeden jedyny raz!
Do pokoju wkracza doktor Loftus.
Syszaem, e urzdzacie tu przyjcie? mwi jowialnie, nastpnie za wbija we mnie nieustpliwe
spojrzenie. W pokoiku ledwie starcza miejsca dla tylu osb. Szybko robi mi si gorco, zwaszcza pod
jego wzrokiem.
Opowiedz nam, Fergus zachca mnie Angus, jednoczenie nalewajc doktorowi szklaneczk
whisky. W jaki sposb przypomniae sobie o tym soiku?
Spogldam w okno. Ksiyc stoi wysoko na niebie koloru indygo, pikny i doskonay, ja za myl
o Sabrinie. O doeczkach Lei i nosku Sabriny. Od tego si zaczo.
Ksiyc mwi na gos.
Chyba nie wierzysz w to cae gadanie o wudu? pyta Angus.
A ja tak odzywa si Tommy. Mgbym powiedzie wam co na ten temat.
Ja tam te w to wierz przytakuje Duncan.
Faktycznie, moe co w tym jest zgadza si doktor Loftus, pocierajc szczecin na brodzie. Jak
dotd to rzeczywicie by interesujcy dzie.
Sabrina nigdy nie moga usn w czasie peni ksiyca mwi i wszyscy zastygaj w penym
uszanowania milczeniu. Moe i s grup awanturnikw, ale znaj swoje miejsce.
Joe nie odezwa si sowem, odkd weszli. Jak mae dziecko siedzi w kcie, skupiony
i spostrzegawczy. Niezaleny. Jestem zaskoczony, e przyszed, i naprawd to doceniam.

 No dobra, ktry z was podwdzi ten cholerny sj z marmurkami? mwi znienacka, co znowu
koczy si konwulsjami radoci. Angus prawie posika si ze miechu i teraz raczy nas gadk o swojej
prostacie. Tommy, ktry pali stanowczo za duo, zanosi si takim kaszlem, jakby za chwil mia si
udusi. Wrzeszcz jeden przez drugiego, podniesionymi gosami rzucaj wzajemne oskarenia,
przeplatane niewybrednymi arcikami, wytykajc si przy tym paluchami.
Dobrze pamitam t chwil. W soju byo prawie pidziesit marmurkw, bo w tamtym miesicu
jako wyjtkowo przydarzao si mnstwo okazji do przeklinania. W szkole poznaem nowego kumpla,
Larryego Lampy Brennana, ktry w przeklestwach nie mia sobie rwnych. Zreszt wpad przez to
w kopoty, a ja musiaem go ratowa. Moja ukochana kulka o nazwie Tczowy Skaut wyldowaa w soju
po tym, jak nazwaem Bobbyego tustym skurwielem, i teraz rozpaczliwie chciaem j odzyska.
Biegaem co tydzie do apteki, nie troszczc si o to, co znajduje si w torbie z brzowego papieru,
pomagaem obiera ziemniaki, marchewki, czyci kibel na podwrku. W tym miesicu bez wtpienia
byem najlepszym z chopcw.
To pewnie bye ty, tyle e niczego nie pamitasz mwi Angus, kiedy zdoa si pozbiera. Nie
puszcz ci tego pazem!
Znowu zanosimy si miechem.
Nie sdz, ebym to by ja odpowiadam. Naprawd tak mi si wydaje. Czuj, e to wspomnienie
ju mnie nie boli.
Prawd powiedziawszy, zawsze uwaaem, e to bye ty odzywa si Tommy. Bez przerwy
gadae o tym Cholera, chopaki, jak to si nazywao?
Tczowy Skaut odpowiadaj chrem wszyscy z wyjtkiem Joego.
Doktor Loftus zamiewa si z nich do rozpuku.
Chodzie za Ma, eby pozwolia wymieni ci t kulk na inn, ale ani mylaa si zgodzi
wspomina Tommy.
Och, twarda z niej bya kobieta. Angus krci gow. Niech spoczywa w pokoju Ja te
mylaem, e to twoja sprawka, jeli mam by szczery.
Ja to zrobiem odzywa si w kocu Joe i wszyscy wybauszaj na niego gay. Joe chichocze
nerwowo, bo wcale nie jest pewien, czy zaraz nie oberwie.
Ale to nie moge by ty mwi z przekonaniem. Ile lat miae wtedy? Dwa? Trzy?
Trzy, i to jest jedno z moich pierwszych wspomnie. Pamitam, jak cignem krzeso, eby dosta
si do tej pki, jak zsunem z niej ten sj Potem wsadziem go do mojego wzka Pamitacie? Do
takiego drewnianego, w ktrym woziem klocki.
Bobby przytakuje.
Tylko wy dwaj mielicie taki skarb, cwaniaki. My nigdy nie dostalimy adnej fajnej zabawki
drani go Angus, ale co racja, to racja. Bobby i Joe jako dwjka najmodszych dzieci zawsze dostawali
wicej, podczas gdy my, starsi, musielimy tyra poza domem i oddawa Ma kadego zarobionego pensa,
eby ona moga adowa pienidze w ukochane malestwa, gwnie w Joego.
Pocignem wzek po ulicy, tej za domem, a na samym kocu rzuciem sojem o cian.
Roztrzaska si w drobny mak.
Gdzie wtedy bya Ma? pytam w osupieniu. Nigdy nie podejrzewaem, e to robota Joego. Nigdy,
nawet przez chwil A wtedy caymi tygodniami toczylimy z tego powodu zaarte bjki.

 Gadaa o czym tam z pani Lynch. O czym wanym, bo siedziay gowa przy gowie i paliy
papierosy. Pamitacie, jak to wygldao.
Wszyscy reagujemy zduszonym chichotem na samo wspomnienie.
W ktrym momencie zorientowaa si, e gdzie zniknem. Pamitam, jak zapaa mnie za rk
i pocigna razem z wzkiem do domu. Tak wic to byem ja. Wybaczcie, chopaki.
Chryste Panie, Joe! Zaatwie nas.
Zasuy sobie na powaanie z naszej strony, wic przez chwil w penym uszanowania milczeniu
rozmylamy o tym, co usyszelimy.
Moge przecie si przezibi mwi, przypominajc sobie, jak Ma trzsa si nad Joem.
Pozostali spogldaj na mnie ze zdumieniem i znowu wybuchaj zdrowym rechotem.
Przynielimy ci co mwi Angus, kiedy wesoo opada. Jedna kolejka i ju nas nie ma. Moe
tak by, doktorze Loftus?
Bardzo prosz, jeli o mnie chodzi.
Ta-da! Angus z dum podnosi gr o nazwie Nerwus.
Kiedy jaki czonek rodziny odjeda albo umiera, caa dynamika ycia ulega zmianie. Ludzie
przeprowadzaj si albo przenosz, zajmuj miejsca, ktre chcieli zaj albo do ktrych zajcia zostali
zmuszeni, cho wcale im to nie odpowiadao. Czsto nikt nie zwraca na to uwagi, ale mimo to tak dzieje
si przez cay czas.
W tym tygodniu, kiedy dowiedzielimy si, e Hamish wyjecha z Irlandii do Londynu, i kiedy ja
miaem kopoty z policj z powodu Hamisha, ktry zbi na kwane jabko tamtych dwch lalusiw ze
szkoy, Ma zachowywaa si jak zmora. Nie pozwalaa nikomu wychodzi z domu, dokdkolwiek i,
z kimkolwiek si spotyka. Angus wybiera si na szkolne tace, ale nie zgodzia si, cho bardzo mu
zaleao, wic te chodzi wcieky jak szersze, zwaszcza e Siobhan miaa zamiar tego wieczoru
odda mu swoj cnot. Na dworze lao jak z cebra, a my mao nie pozabijalimy si nawzajem w naszym
dwupokojowym domu przez tryskajcy nam uszami testosteron. Mattie by bliski tego, eby spuci nam
manto, ale na szczcie poszed do pubu, po raz enty tego dnia.
Nagle przychodzi mi do gowy pewien pomys. Ca godzin siedz w kcie naszej sypialni, poniewa
jest to jedyne spokojne miejsce, jakie udaje mi si znale, i opracowuj pewien plan. Duncan rzuca
oskarenie, e pewnie wal konia, i od razu dostaje w eb od Angusa, co samo w sobie wydaje si
zaskakujce, poniewa Angus nigdy wczeniej nie wystpowa w mojej obronie. Chyba sam si temu
dziwi, ale nie zmienia zdania, i po raz pierwszy Ma postanawia go nie ukara, poniewa mwic
Duncanowi, eby si odpieprzy, po prostu zrobi to, co naleao do niej. Teraz Ma i Angus s
sprzymierzecami, podobnie jak Angus i ja. Dynamika rodzinnych stosunkw zmienia si w cigu paru
chwil i trudno si w tym poapa.
Wchodz do salonu, trzymajc w rku zrobion odrcznie gr o wdzicznej nazwie Nerwus, ktrej
zasady znalazem w moim podrczniku do gry w marmurki. To gra planszowa dla maksimum szeciu osb
i chodzi w niej o to, eby kulki wszystkich graczy doprowadzi do miejsca, gdzie na planszy oznaczono
met. Gra si szklanymi marmurkami, wic moemy wzi wasne kulki, naturalnie jeli uda nam si
odrni jedn od drugiej. Nazwa gry wzia si od zagrywki polegajcej na przechwyceniu obcej kulki
poprzez wyldowanie na cudzym polu. T zagrywk nazywa si denerwowaniem przeciwnika, co do

dobrze opisuje stosunki panujce w domu od tygodnia, czyli od czasu, kiedy Hamish wyjecha na stae.
Rozpoczynamy gr. Siedzimy dookoa stou w jadalni, a Ma i Mattie nie wierz wasnym oczom, e
przez ca godzin zajmujemy si wycznie tym, co si dzieje na planszy. Bobby wygrywa pierwsz
kolejk. Co prawda w tym gronie to ja jestem najlepszym graczem, jednak w takiej grze zrczno wcale
nie jest najwaniejsza. W hazardzie o wszystkim decyduje ut szczcia, a z nas wszystkich to wanie
czaru Bobby zawsze mg liczy na umiech losu.
Gramy przez cay dzie, dzie po dniu przez cay tydzie, a Ma dostaje drgawek na nasz widok, bo
wci krcimy jej si pod nogami, i w kocu mwi, ebymy poszli gdzie w choler. W pewien sposb
dziki temu uczymy si, jak znale swoje miejsce, swoj pozycj w rodzinie, naturalnie nie tylko
poprzez gr. Jednak dziki wsplnemu spdzaniu czasu nad plansz razem poddajemy si kwarantannie
i odkrywamy, jak uoy sobie ycie bez Hamisha.
Po czterdziestu latach znw spotykamy si przy grze, tym razem w moim szpitalnym pokoju i nie nad
rcznie zmajstrowan podrbk, ale nad prawdziw gr, ktr kupi Duncan. Bobby znowu wygrywa.
Ty szczliwy sukinsynu! woa z niedowierzaniem Angus. Udaje ci si za kadym razem!
Obracam marmurki w lewej rce, prawa jest po stronie dotknitej paraliem i wci kiepsko ni
ruszam, wic nie zdoam popchn kulek tak jak zwykle, nawet jeli tego bardzo chc. Ale czuj, jak
masuj mi do, przesuwam je tam i z powrotem i nasuchuj metalicznego brzku, kiedy obijaj si
o siebie. Rytmiczny dwik przynosi mi ulg.
Przepraszam mwi nieoczekiwanie.
Wszyscy przestaj sobie dokucza i patrz na mnie.
Za te wszystkie lata. Za to, co robiem. Bardzo przepraszam.
Ach, daj spokj, nie masz za co przeprasza! woa Angus. Wszyscy przecie Wszyscy
mielimy swoje sprawy do zaatwienia.
Zaczynam paka. Nie mog powstrzyma ez.
Doktor Loftus uprzejmie mwi, eby ju sobie poszli, i po chwili czuj na ramieniu przyjacielskie
poklepywanie. egnaj si ze mn. Angus zostaje duej, mj opiekuczy starszy brat, ktry wystpi
naprzd, gdy jego nemezis znikno. Teraz zamyka mnie w ucisku, koysze, pacze razem ze mn a do
momentu, kiedy zy ustaj i miertelnie zmczony zapadam w sen.

24
Regulamin basenu
Nie wolno mieci!
Prowadz auto i nie mog zapa oddechu. W piersi czuj nieznony ucisk, napinam wszystkie minie
i niewiele brakuje, ebym zacza wrzeszcze na kadego, kto choby krzywo na mnie spojrzy.
Ktokolwiek popeni na drodze najmniejszy bd, oberwie za swoje. Pdz na zamanie karku, eby jak
najszybciej stan twarz w twarz z ojcem, cho zdaj sobie spraw, e to kiepski pomys. On niczego
nie pamita i wiem, e musimy obchodzi si z nim delikatnie. Nie ma mowy o zbyt agresywnym
przypominaniu spraw, ktre ucieky mu z gowy, bo to moe wytrci go z rwnowagi. Jednak caa gotuj
si z wciekoci. Zdaje si, e wszyscy wiedzieli o tej jego kobiecie i o graniu w marmurki. Wszyscy
z wyjtkiem mnie i mamy, jego najbliszej rodziny! Czy naprawd musiaam dowiedzie si o wszystkim
dopiero teraz, dziki jakiemu pudeku z kulkami? Co jeszcze jest w yciu taty, w moim yciu, o czym nie
mam pojcia?
Wbiegam przez drzwi frontowe i pdz przez korytarze, ale powoli zwalniam kroku. Trudno mi
powstrzymywa emocje, jednak nie chc wybuchn. Co ja wyprawiam, na lito bosk? Nie mog
przecie w takim stanie wej do pokoju taty, bo to tylko go zdenerwuje, zmartwi, przygnbi i zahamuje
jakiekolwiek postpy. Nawet nie wiem, czy zdoam wykrztusi choby sowo. Id coraz wolniej, a
wreszcie si zatrzymuj. W powietrzu wyczuwam lad chloru. To mnie uspokaja. Od dziecistwa
praktycznie yam w wodzie. Lubiam wod, to by mj wasny wiat, mogam swobodnie unosi si na
fali i dryfowa, bez koniecznoci rozmawiania z kimkolwiek, wyjaniania czegokolwiek. Wystarczyo
pyn tu pod powierzchni. Woda zawsze bya moj ucieczk. Nadal ni jest.
Zwolniam tempo, ale mj umys wci galopuje. Robi si coraz ciemniej, na niebie pojawia si
ksiyc, idealnie okrgy i pyzaty. Przyglda mi si, kiedy po raz kolejny rozmylam o minionym dniu.
O szczeglnym, niezwykym dniu. Najpowaniejsza myl, jaka przemyka mi przez gow, brzmi
nastpujco: czy moliwe, e jestem tak zamknit, skupion na wasnym wntrzu osob, jak powtarza mi
Aidan, poniewa mj tata take by skryty i tajemniczy? Czy odziedziczyam po nim ten rys charakteru?
Kiedy byam modsza, nigdy nie zdarzyo mi si myle w ten sposb; nie uwaaam taty za skryt osob
ani siebie za zamknit, dopki Aidan nie zacz o tym mwi. Moe to prawda, e czowiek nigdy nie
zna siebie do koca, dopki prawdziwie nie pozna go kto inny. Dzisiejsza misja szybko przestaa by
poszukiwaniem zaginionych marmurkw, a okazaa si ledztwem w sprawie odnalezienia mczyzny,
ktry by ich wacicielem. Nie wiedziaam, e ostatecznie skoczy si na przygldaniu samej sobie.
W dodatku wcale nie podoba mi si to, czego si dowiedziaam. Nie podoba mi si adne z moich
odkry. Nie mog oddycha.
Zatrzymuj si na dobre. Zamiast i przed siebie, odwracam si i skrcam w stron basenu. Przez
szklan tafl widz, e nikogo tam nie ma; oczywicie, przecie nikt nie przychodzi pywa o tej porze,
a zajcia z fizjoterapii take dobiegy koca. Basen ma osiem i p metra dugoci, dno wyoone jest
niebieskimi pytkami. Pytki na cianie te s niebieskie, co w poczeniu z migotaniem wody daje efekt
mienicej si niebieskiej mozaiki. Szarpniciem otwieram drzwi i w moje nozdrza uderza intensywna
wo chloru.
Sysz, jak kto co do mnie woa. Wiem, e nie powinno mnie tutaj by. Sysz zbliajce si kroki.

Przyspieszam. Kroki take przyspieszaj, a potem kto woa mnie po imieniu. Nie mog oddycha, nie
mog oddycha! Czuj w piersi nieznony ucisk. Myl o tacie, myl o Hamishu, myl o marmurkach
i o tej tajemniczej kobiecie. Myl o Aidanie i o mnie. Kopniciem zrzucam pantofle. Zdzieram z siebie
weniany sweter. Skacz do wody. Uciekam. I wreszcie mog odetchn.
Ju nigdy, przenigdy nie chc wraca na gr. Trzymam si blisko dna basenu, lekka i swobodna. Cae
napicie znikno bez ladu. Nie musz o niczym myle, cae ciao odpra si, a czstotliwo uderze
serca wraca do normy. Widz odbicie stp stojcych na brzegu ludzi, mienice si i poyskliwe jak
fatamorgana, jakbym to ja bya tutaj jedynym rzeczywistym bytem. Woda wypenia mi uszy, w nosie czuj
zapach chloru, wosy mikko muskaj mi skr. Uwielbiam to wraenie. Zupenie jakby otula mnie
aksamit, poruszajcy si wraz ze mn w rytm moich ruchw. Okrcam si i pyn dookoa basenu,
przypuszczalnie wygldajc jak wylegujcy si na play wieloryb, cho sama czuj si lekko jak
tancerka, zgrabna i pena wdziku. Nie mam pojcia, jak dugo tu jestem. Ponad minut, moe dwie?
Powoli zaczynam czu potrzeb wynurzenia, eby zaczerpn powietrza. Tylko jeden may haust
i wracam na d. To wanie najbardziej kocham w basenie. To moje terytorium. Tutaj jestem bezpieczna.
Sysz jaki chlupot, jakie pluskanie, rozgldam si i widz czyj do, jak uderza o wod, zupenie
jakby przywoywaa delfina.
Szybko podam na powierzchni.
Gerry, uprzejmy portier, spoglda na mnie z gniewem, trosk i zmieszaniem, jakbym kompletnie
zwariowaa i stracia poczucie rzeczywistoci. Matthew z ochrony wyglda na wp rozbawionego, wp
rozzoszczonego. Siostra Lea po prostu si umiecha.
Moje popisy przycigny do szklanych drzwi cakiem spory tumek. Na szczcie ani ladu taty.
Unosz si na plecach.
Chod, Sabrina mwi Lea, wycigajc do mnie rk.
Kusi mnie, eby wcign j do wody.
To wszystko wina ksiyca. To on mnie do tego zmusi.
Jako si powstrzymuj. Zamiast tego wya na brzeg, aosna posta ociekajca wod.
No i jak, lepiej si czujesz? pyta Lea i otula mnie rcznikiem.
O wiele lepiej.

25
Grajc w kulki
Uszczelka do butelki
Ostatni raz widziaem Hamisha to znaczy, zanim ujrzaem go w Londynie w charakterze
nieboszczyka kiedy rozstawalimy si w ciemnej alei na tyach domu po tym, jak pobi tamtych dwch
uczniw ze szkoy. Miaem wwczas pitnacie lat, on dwadziecia jeden.
Wtedy widziaem go po raz ostatni.
Nie oznacza to jednak, e wicej nie da znaku ycia.
Mam siedemnacie lat i wanie skoczyem szko. Jako jedyny z naszego grona, liczc Hamisha,
Angusa i Duncana, dobrnem do koca nauki. Oni pracuj u Mattiego i wiem, e ja te bd musia, e
niczego innego nie uda mi si wymyli, ale zanim zaczn, mam jeszcze przed sob cae lato, eby
spdzi je tak, jak przyjdzie mi ochota. Mattie i tak nie znajdzie dla mnie roboty a do pocztku wrzenia,
poniewa do tego czasu ma innego czeladnika. Oczywicie to nie oznacza, e siedz na tyku i leniuchuj.
Zatrudniem si na szkolnej posesji i sprztam teren razem z dozorc, ktrego nazywamy Zardzewiae
Jaja. Go ma tak ksyw, bo jest tak stary, e faktycznie skrzypi przy kadym kroku. Zarabiam wic
wasne pienidze, ale i tak oddaj Ma kadego pensa. Ona w zamian wypaca mi kieszonkowe, jeli
akurat uzna za stosowne. Zreszt zawsze tak to wygldao. Wszystkie rachunki przychodz na nazwisko
Mattiego, lecz to Ma pilnuje, eby byy opacone na czas. Chc przez to powiedzie, e to do
niezwyke, eby listonosz przynis jak przesyk zaadresowan do mnie.
Wracam do domu w porze lunchu, ubocony jak nieszczcie, na rkach mam mnstwo sosnowych
igie i cierni, na doniach odciski, a twarz podrapan od cigego przedzierania si przez krzaki
w poszukiwaniu pustych butelek i mieci. Bobby i Joe bawi si na ulicy przed domem i ac na
czworakach, brudnymi apkami api limaki, a nastpnie urzdzaj sobie wycigi. Odkd my, starsi,
poszlimy do pracy, nikt ju nie gra na ulicy w marmurki. Ja zawsze mam ochot, ale chopakom ju si
nie chce. Wol i na randk ze swoimi dziewczynami albo przej si z Mattiem do pubu. Nikt nigdy nie
chce zagra ze mn w kulki. Tommy skoczy dwanacie lat, ale wci jest rwnie mao przydatny jak
czekoladowy czajniczek do herbaty. Ani Bobby, ani Joe nie zapali bakcyla, wic wyglda na to, e
pozostan jedynym przedstawicielem rodu Boggsw, u ktrego ujawnia si ta namitno. Wiem, e
kilku kumpli nadal grywa od czasu do czasu, lecz trudno nam si zebra, bo zdaje si, e poza mn
wszyscy z tego wyroli.
Bobby i Joe uprzedzaj, e Ma jest za, wic kopniciem zrzucam zabocone buciory i zostawiam je na
zewntrz domu. Mam zamiar od samego wejcia zachowywa si jak naley. Nie przychodzi mi do gowy
nic, czym mogem j zdenerwowa.
Co to ma by? warczy Ma, kiedy przechodz przez drzwi.
Stoi obok stou i opiera si zacinitymi piciami o cerat, jakby bya wielk map.
Czyli co?
To. Energicznym ruchem gowy pokazuje to co.
Spogldam na st i widz jak paczk.
Nie mam pojcia.

 Nie mw mi, e nie wiesz, skoro wietnie wiesz. Prycha ze zoci.

Przysuwam si o krok. Moje imi i nazwisko jest napisane wielkimi literami czarnym tuszem na
jedynym kawaku brzowego papieru, ktry nie zosta pokryty brzow tam klejc.
Nie mam pojcia, Ma. Naprawd.
Widzi, e jestem autentycznie zaskoczony. Pici wdruj ze stou na biodra.
Czy to od Marian? pytam.
Brat naszej Ma, Paddy, mieszka w Bostonie, a jego ona Marian jest jedyn osob, ktra kiedykolwiek
mi co przysaa. Bya moj matk chrzestn, potem spotkalimy si tylko raz i co prawda nie pamitam,
jak wyglda, ale za to w kadej pocztwce na urodziny albo Boe Narodzenie przysya mi cudowny
medalik. Co prawda nie wierz w takie rzeczy, ale na wszelki wypadek pakuj medaliki na samo dno
szuflady na bielizn, bo gdybym cakiem je wyrzuci, mgbym mie pecha.
Ma krci gow. Wyglda na zaniepokojon. Waciwie to jedyny powd, dla ktrego jeszcze nie
otworzya paczki. Ma nie szanuje takich poj jak prywatno, wszystko, co znajduje si w jej domu,
naley do niej, ale teraz spoglda na paczk takim wzrokiem, jakby spodziewaa si ukrytej bomby, ktra
lada chwila wybuchnie jej prosto w twarz. Zawsze ma tak min, kiedy widzi co nowego albo gdy
zdarza si co nadzwyczajnego. Tak samo sprawa wyglda z nowymi ludmi w domu; Ma jest spokojna,
ale spoglda na nich spode ba jak na potencjalnych agresorw i zachowuje si zgryliwie, poniewa nie
wie, jak w takiej sytuacji naley si zachowa.
Nie chc, eby przygldaa si, jak otwieram paczk, ale nie mam pojcia, jak jej o tym powiedzie.
Przynios ci n mwi i rusza w stron kuchni.
W pierwszej chwili przychodzi mi do gowy, e bd mia czym si broni, jeli co na mnie
wyskoczy, dopiero pniej sobie uzmysawiam, e przecie n jest po to, eby rozci papier.
Nie wrcia jeszcze z kuchni, kiedy powietrze przeszywa przeraliwy wrzask i Ma pdem wybiega
z domu, eby ratowa maego Joego. W czasie gdy Bobby opowiada jej, e pszczoa udlia Joego, ja
chwytam n i wymykam si na gr do swojego pokoju. Paczka zawinita jest byle jak, tylko nadmiar
brzowej klejcej tamy sprawia, e trudno j odpakowa, ale w kocu mi si udaje i rzucam papier
w kt. Jedyne, co widz, to mnstwo pogniecionych kartek z jakiej gazety. Wewntrz znajduj butelk
z niebieskiego szka. Jestem oszoomiony. Chwil trwa, zanim zorientuj si, na co waciwie patrz, ale
po bliszych ogldzinach stwierdzam, e butelka jest pusta i e w jej szyjce tkwi gumowy korek.
Wewntrz butelki znajduje si marmurek. Serce zaczyna mi mocniej bi, bo ju wiem, od kogo ta
przesyka. No c, moe nie w stu procentach wiem, ale domylam si, e to od Hamisha. Upyno
ptora roku, odkd wyjecha, i od tamtej pory nie da znaku ycia, ale teraz czuj, e to wiadomo od
niego. Pospiesznie grzebi w zmitych papierach, ktre walaj si po pododze, szukajc midzy nimi
jakiego liciku, ale niczego tam nie ma. Mj wzrok w kocu dostrzega par cyckw. A chwil pniej
nastpn par cyckw. Szybko rozprostowuj zmite kartki, eby przekona si, e butelka zostaa
zabezpieczona kartkami z wydanego dwa tygodnie temu egzemplarza Sun, a dokadnie stron trzeci
z tego wydania. Wszdzie dookoa widz mnstwo cyckw. Wybucham miechem. Mam nadziej, e Ma
tego nie syszy. Szybko skadam kartki z gazety i wpycham pod dywan. Pdz z powrotem do pracy,
zabierajc z sob butelk, zanim Ma tu przyjdzie i zada wyjanie, ktrych nie bd mg jej udzieli.
Rusty, wiesz, co to jest? pytam.
Rusty, jak zawsze z papierosem w zbach, spoglda na butelk i umiecha si. Potem pstrykniciem
posya niedopaek midzy drzewa, akurat tam, gdzie sprztaem przez cay ranek.

 Znalaze to tutaj?
Nie. To moje.
Jeli znalaze tutaj, to niestety jest moje.
Nie znalazem. Dostaem. Od mojego brata z Anglii.
Nawet nie wiesz, co to jest. Wyciga rk. Dawaj.
Cofam si o krok.
Rusty wyrywa mi butelk, jest zaskakujco silny jak na tak starego faceta, i uwanie si jej przyglda.
To butelka Codd Neck albo inaczej butelka z korkiem z marmurka. Nie widziaem ich ju od adnych
paru lat. Moja matka kiedy miaa ich mnstwo, przechowywaa je w skadziku, zanim wpadli gliniarze
i wszystko zrujnowali. Matka pdzia w skadziku bimber. Co prawda te butelki nie do tego byy
przeznaczone, ale ona akurat wlewaa do nich samogon. wietnie nadaway si do musujcych drinkw.
Do gazowanych drinkw wyjania, kiedy nie rozumiem, o co chodzi. Ze szklanymi butelkami problem
polega na tym, e cinienie gazu moe wywali korek na zewntrz, zwaszcza jeli korek jest wyschnity.
Tak wic go o nazwisku Codd wymyli, eby szyjk butelki zatyka marmurkiem. Butelki napeniano
do gry dnem, cinienie gazu wciskao marmurek w gum korka, uszczelniajc j na dobre.
A jak mona byo wycign stamtd marmurek? pytam.
Moesz prbowa, ale wtedy ci tej nie oddam. Nie dasz rady wyj marmurka. Niektre dzieciaki
rozbijay butelki, eby si do nich dobra, ale nie rb tego. Pewne rzeczy lepiej zostawi tak, jak s.
Marmurek wewntrz butelki jest cakiem zwyczajny. Po prostu przezroczyste szko, bez adnych
znakw ani napisw, ktre wiadczyyby o jakim firmowym pochodzeniu albo rcznej robocie. W tym
marmurku nie ma nic niezwykego, poza tym, e znajduje si w butelce.
Takie butelki to prawdziwa rzadko Niebieski to kolor trucizny, wic adna elegancka firma nie
uywaa tego koloru. Wtpi, czy znajdzie si duo takich egzemplarzy.
Rusty oglda butelk z bliska, sprawdzajc, czy nie znajdzie jakich napisw, tak jak ja przed chwil
ogldaem marmurek, a mnie serce zaczyna wawiej bi. Czuj, e to moja wasno. Wycigam rk,
a wtedy on byskawicznie si odsuwa.
Chichocze.
Co dasz mi w zamian? Zaciska rk.
Mgbym mu powiedzie, co o nim myl, i zacz bjk, ale wtedy na pewno nie odzyskam butelki.
Poza tym musz znosi jego towarzystwo codziennie a do koca lata. Niechtnie wkadam rk do
kieszeni, po starannie zoon stron numer trzy. Miaem zamiar zaszy si w krzakach, kiedy bd mia
troch czasu dla siebie: Beverly, dziewitnacie lat, supercycki. Rusty rzuca na ni okiem i natychmiast
wrcza mi butelk, a potem znika w swojej drewnianej komrce na dobre dwadziecia minut.
Siadam na trawie, gapi si na niebieskie szko, i zachodz w gow, co to znaczy. Czy w ogle co
znaczy? Instynktownie wiem, e to od Hamisha, to moe by tylko od niego. Fakt, e znalazem marmurek
i kartki z dziewczynami, sprawia, e wszystko staje si oczywiste; ten rodzaj humoru pasuje do Hamisha.
Pewnie mia nadziej, e Ma otworzy przesyk albo e ja bd musia zrobi to w jej obecnoci. Sysz
jego rzcy chichot, kiedy zawija paczk, pewnie marzc o tym, eby znale si tutaj i zobaczy nasz
reakcj. Nasz domator, Hamish, zmuszony przebywa z dala od nas wszystkich. Ogldam butelk
w poszukiwaniu odpowiedzi; czy to znaczy, e Hamish znalaz robot w fabryce szka? Czy chce, ebym
go odszuka? Czy moe pracuje przy zmywaniu butelek? Pamitam, jak jedn z bardziej rozbudowanych

gier nazywalimy korkowaniem butelek, cho nie wiedzielimy dlaczego. Teraz ju wiem, e to
z powodu marmurka zatykajcego szyjk. Czy to ma jaki zwizek z moim starszym bratem? Czy on
usiuje w ten sposb co mi powiedzie? Uparcie szukam jakiego ukrytego przesania, a nagle wszystko
staje si jasne jak dzie: wiadomoci jest sama butelka. Hamish nie napisa adnego listu i nie wepchn
go do rodka, ale zamiast tego postara si znale butelk z zamknitym wewntrz marmurkiem.
Wiadomo jest w butelce.
Dla mnie jest zupenie czytelna i oczywista.
Hej, Fergus, cigle tutaj jestem! Nie zapomniaem o tobie, nie zapomniaem o marmurkach tak jak
inni, pamitam, jak wiele dla ciebie znacz. Kiedy to zobaczyem, pomylaem o tobie. Wci o tobie
myl. Sorki za ten cay bajzel, ktrego narobiem. Bdmy kumplami, stary.
To oznacza jedno. Rozejm.

26
Regulamin basenu
Nie wolno wnosi szka!
Siedz w kafeterii z Le, ktra ma t cudown zdolno przekonywania czowieka, e nawet
najbardziej dziwaczna rzecz, jak zrobi w yciu, cakowicie mieci si w normie. Zupenie jakby bez
przerwy widziaa tego typu akcje albo sama robia mnstwo podobnych gupot. Zreszt moe to prawda.
Emanuj z niej ciepo i prawdziwa troska, wic bez trudu mog zrozumie, dlaczego jest ulubion
pielgniark taty i dlaczego tata tak bardzo narzeka na jej koleanki.
Jest wieczr. Kafeteria od dawna jest zamknita, mona skorzysta tylko z automatu z kaw i herbat,
co te robimy. Tata pi; pi od czasu, kiedy na parkingu wyskoczyam z auta i jak wcieka furia
wtargnam do rodka, zupenie jakbym zamierzaa urzdzi na niego polowanie. Jestem zadowolona, e
tak si stao. Chocia pywanie nieco mnie wyciszyo, na pewno by doszo do ostrej wymiany zda
i zadawania nieprzyjemnych pyta o wszystko, co dzi wyszo na jaw.
Nie musz niczego mwi, a Lea i tak o wszystkim wie. Tata zawsze powtarza, e ona ju taka jest,
ma tak zdolno, ktr powinnimy mie my, i nasi najblisi. Jak na przykad Aidan. Chciaabym, eby
bez zbdnych docieka mg odgadn, jak si dzisiaj czuj, poniewa wci mnie o to pyta, przekonany,
e co jest ze mn nie tak. e co jest nie tak z nami i e to co koniecznie wymaga naprawy. Od dwch
miesicy chodzimy do poradni maeskiej, cho przecie w naszym maestwie nie dzieje si le. le
dzieje si ze mn. Jestem zamknita. Jestem schowana w rodku. Wanie to Aidan powtarza, cho ja
przecie zawsze taka byam, wic nie mam pojcia, dlaczego akurat teraz nie daje mu to spokoju.
Owszem, wiem dlaczego. Powiedzia to podczas ostatniej sesji. Powiedzia, e czuje, e nie jestem
z nim szczliwa. Ale przecie jestem. Nie ma w nim niczego, co by mi nie odpowiadao.
Jeste szczliwa?
Tak, jestem z tob szczliwa.
Ale czy jeste szczliwa sama ze sob?
Jezu, Aidan, zaczynasz mwi do mnie jak tamten terapeuta.
Tak, wiem, ale czy jeste ze sob szczliwa?
Tak, jestem. Lubi swoj prac. Kocham swoje dzieciaki. I kocham ciebie.
Tak, ale nie kochasz siebie.
A czy moja praca, moje dzieci i mj m to nie jestem ja?!
Nie wiem. Uspokj si. Ja tylko pytam, a ty si stresujesz.
Psiakrew, stresuj si, poniewa bez przerwy pytasz. Okay, w porzdku, pytaj, jeli chcesz. Czy
jestem szczliwa sama ze sob? Tak, ale gwnie jestem zmczona, wyczerpana, jestem na nogach
od sidmej, niadanie, kanapki, odrabianie lekcji, praca, zebranie, lunch, dziaanie, kolacja, kpiel,
ko, sen. I znw od pocztku. Maso, szynka, ser, chleb, przekroi. Rodzynki. Nastpna.
Tak naprawd niczego w tym kieracie nie moemy zmieni, prawda? Dzieciaki musz i do szkoy,
ty musisz pracowa.
Wanie, wic przesta pyta.

Moe chciaaby zmieni prac?

Nie! Lubi to, co robi.
Rzeczywicie?
Czy lubi? Owszem, tak. Chocia ostatnio nie. I jeszcze jedno: chciaabym zgubi par funtw, ktre
mi przybyy po urodzeniu Alfiego. Dokadnie siedem. Mam w piersiach peno tuszczu i chc, eby to
te si zmienio. Chc znowu mc woy bikini i robi szpagaty na play, kiedy tam jestemy, i eby
wszyscy si gapili.
Wic zacznij wiczy.
Nie mam czasu.
Owszem, masz. Wieczorem. Zostan w domu, a ty moesz wyj. Pochod sobie po osiedlu z innymi
dziewczynami.
Nie chc chodzi na aden pieprzony spacer po adnym pieprzonym osiedlu! W dodatku z jakimi
pieprzonymi dziewuchami, ktre tylko plotkuj albo gadaj bez sensu! Nie chc pieprzy o niczym,
rozumiesz? Przesta si ze mnie namiewa, Aidan.
Przepraszam. Wic id na siowni. Id popywa, bo cakiem to zaniedbaa.
Wieczorem, Aidan? Kiedy jestem tak padnita, e jedyne, o czym marz, to pooy si albo
polegiwa na kanapie przed telewizorem? Albo zwyczajnie poby z tob, bo jeli wyjd wieczorem, to
kiedy mam by z tob.
Pjd spa godzin pniej.
Kurwa, przecie i bez tego padam na pysk!
W porzdku, w porzdku, nie musisz kl jak szewc!
Przepraszam. Po prostu nie chc ci prosi, eby askawie zaj si dziemi, kiedy ja pjd sobie
na siowni albo gdzie tam. Raczej zrobi co innego, na przykad wyjd z domu. Czuj si jak
zdeptany kape.
Wic o to chodzi? Chcesz czciej wychodzi z domu? Wci powtarzasz, e jeste tak bardzo
zmczona, e nigdzie nie chce ci si ruszy.
Bo jestem zmczona. I mam ju do tej rozmowy.
Ja przecie tylko chc ci pomc, Sabrina. Kocham ci.
Ja te ci kocham Naprawd tu nie chodzi o ciebie, waciwie nie chodzi o nic, ty po prostu co
sobie wymylasz.
Jeste pewna? Czy to nie dlatego, e
Nie! Nie dlatego. Jestem ponad to. I nawet nie chc o tym rozmawia. To nie to.
No dobrze, dobrze Jeste pewna?
Czy jestem pewna?
Tak. Tak, zupenie pewna.
Czy chcesz, ebym wicej robi w domu? ebym wicej ci pomaga?
Nie, jeste super i wystarczajco duo pomagasz. Pamitasz, na ostatniej sesji wypenialimy tak
list obowizkw i naprawd jeste wietny, Aidan. Robisz duo wicej, ni mylaam. Jeste
superfacetem, Aidan. Zrozum, nie chodzi o ciebie.

Ale jednak o co chodzi?

Aidan, przesta. Nie, o nic nie chodzi. Nic zego si nie dzieje.
Jeli jednak co jest, po prostu o tym powiedz, bo trudno si z tob dogada, Sabrina. Nie potrafi
ci rozgry. Jeste skryta, wiesz o tym. Wszystko chowasz w rodku.
Bo nie chc robi wielkiej sprawy z niczego, kiedy wszystko ukada si jak naley. To ty
dramatyzujesz na si, a tak naprawd jest dobrze. Jestem po prostu zmczona, to wszystko, ktrego
dnia dzieci podrosn i nie bd tak padnita jak teraz.
W porzdku. W pitek zabieram je na kemping, wic bdziesz miaa cay dzie tylko dla siebie.
Odpocznij, jak wrcisz z pracy, nie ruszaj nawet palcem, niczego nie rb, dobrze?
Dobrze.
Powiedz mi, czego si dowiedziaa? pyta doktor Loftus.
Napalony Doktorek tak nazywa go Lea wanie wychodzi z pracy, kiedy wskoczyam do basenu.
Wie o tym szybko si rozesza, wic przyszed porozmawia ze mn. Doceniam jego starania i mam
nadziej, e nie bd musiaa paci za t sesj. Opowiadam doktorowi Loftusowi o wszystkim, czego
dzi dowiedziaam si na temat taty, o jego podwjnym yciu, i jednoczenie zastanawiam si, o czym on
ju wie, skoro w cigu ostatniego roku rozmawia i z Cat, i z brami taty. Zdaje si, e poza mn wszyscy
o wszystkim wiedzieli. Teraz rozumiem, jak tata si czuje, kiedy otaczaj go ludzie wiadomi spraw,
o ktrych on nie ma pojcia. To naprawd przygnbiajce. Cakiem wytrca mnie z rwnowagi. Myl,
e chyba najbardziej zabola mnie fakt, e w niektrych wersjach jego ycia ja po prostu nie istniaam.
Sam tak zdecydowa. Przeykam gul, ktr mam w gardle, i mwi dalej.
Doktor Loftus milczy.
Czy pan wiedzia o tym wszystkim? pytam wreszcie.
Bez popiechu way kade sowo.
No c, oni przychodzili do mnie na rozmaitych etapach rehabilitacji Fergusa, eby moe w czym
pomc. Mwili o sprawach, o ktrych ich zdaniem powinienem by wiedzie, poniewa Fergus o nich nie
pamita Tak wic z tego, co mwisz, pewne fakty byy mi znane, ale jednak nie wszystko. Na przykad
nie wiedziaem, e uywa imienia zmarego brata. To dla mnie zupena nowo.
Zastanawia si nad czym.
Przy udarze czsto zdarza si utrata pamici. Zreszt wiesz o tym, bo ju rozmawialimy.
Pomieszanie faktw lub kopoty z pamici krtkotrwa, bdzenie lub zagubienie w znajomych
miejscach, trudnoci z wykonywaniem polece niektre z tych problemw widzielimy u Fergusa.
Z czasem pami moe si poprawi, samoistnie albo poprzez wiczenia, i widzimy, e u niego obie
techniki przynosz rezultaty. Jakkolwiek
Doktor Loftus przesuwa si na krzele i wychyla do przodu, opierajc okcie na rozklekotanym
stoliczku. Podwija rkawy koszuli, a ja spogldam na jego zaczerwienione oczy, oczy czowieka, ktry
ma za sob dugi dzie.
Wyparcie albo amnezja dysocjacyjna, jak czasami mwimy, to cakiem inna sprawa. Wyparte
wspomnienia to wspomnienia, ktre niewiadomie zostaj zablokowane w zwizku z tym, e wi si
z wysokim poziomem stresu albo z traumatycznym przeyciem. To do kontrowersyjna sprawa; niektrzy
z psychologw uwaaj, e to normalny objaw u ofiary przeywajcej traum, inni s skonni podawa to

w wtpliwo. Jedni sdz, e mona z tego wyj dziki terapii, pozostali skonni s dyskutowa.
Wic uwaa pan, e mj tata celowo zablokowa wspomnienia zwizane z marmurkami?
Milczy przez chwil. Jeli chodzi o stan taty, nigdy nie syszaam od niego zwykego tak albo nie,
co uwaam za do stresujce i kopotliwe. Dlaczego on pamita niektre rzeczy, a innych nie? Dlaczego
przypomina sobie o pewnych sprawach akurat w tym momencie, a nie kiedy indziej? Udar upoledzi
pami, i to jedyna odpowied, ktra dla mnie ma sens.
Pamita ciebie i twoj matk, i ycie, ktre razem prowadzilicie, pamita swoje dziecistwo
i stosunki panujce w rodzinie Ale nie pamita o niedawnym pojednaniu z brami, co nastpio
niedugo przed udarem, ani o tej kobiecie, ktr przecie kocha. I w ogle nie pamita, e istnieje co
takiego jak marmurki.
Ale powiedzia pan, e ludzie blokuj wspomnienia, ktre s dla nich nieprzyjemne albo bolesne.
Marmurki sprawiay, e czu si szczliwy. Ta kobieta i spotkania z brami take daway mu szczcie,
przynajmniej na to wyglda.
Jednak z tego, co mwisz, marmurki zmusiy go do podzielenia ycia na dwie czci. Zmusiy, eby
sta si dwiema rnymi osobami, eby prowadzi podwjne ycie. Zdecydowanie przed udarem twj
tata y w wielkim stresie, mia problemy finansowe, straci prac, ale to wszystko zostao spotgowane
przez fakt, e stara si y w dwch nurtach. Ale pamitaj, Sabrina, e to tylko teoria dodaje lekko
i nagle zdaj sobie spraw, e nasze spotkanie jest poufne, e to nie jest oficjalna diagnoza. Jest pno,
ja jestem zmczony i wysuwam teori. Jeli on sam wskazywa marmurki jako przyczyn stresu, to moe
jako wytumaczymy fakt, e wyrzuci z pamici wspomnienia o nich, mimo e wczeniej przynosiy mu
rado. Na pocztku byy dla niego czym w rodzaju wolnoci, ucieczk od problemw, ale potem,
w miar upywu lat, stay si puapk. By moe nie widzia drogi wyjcia.
Czyby sdzi, e zapomnienie o nich jest wanie najlepszym rozwizaniem? Jestem tak wcieka
na tat, tak zraniona, e wcale nie zastanawiam si, pod jak presj musia y, cho sam j sobie
stworzy.
Ale znowu, wyparcie zachodzi odruchowo. wiadomie nigdy nie podjby decyzji, eby zablokowa
wspomnienia, ale eby przey Doktor zawiesza gos, nie koczc zdania.
Przypominam sobie wyraz na twarzy taty, kiedy zobaczy krwawniczki. Rozpoznanie. Rado.
Ekscytacja. Pomieszanie.
Czy fakt, e pokazaam mu marmurki, mg mie na niego negatywny wpyw? Czy mg wywoa
kolejny udar?
Doktor krci gow, zanim skoczyam mwi.
Sabrina, na pewno taka rzecz nie moga spowodowa kolejnego ataku. Zwyczajnie moga go
zasmuci. Ale take moga go cieszy dodaje, wzruszajc ramionami.
I znowu ani nie, ani tak.
Pamitam, jak tata zareagowa na widok krwawniczkw Niewinno szybko zmienia si
w zakopotanie, jakby jaka cz jego duszy zostaa schwytana pomidzy czowiekiem, ktrym jest teraz,
a tym, kogo usiowa wyrzuci z pamici. I jakby obie czci jego osobowoci toczyy z sob zaart
walk. Nie chc wicej wywiera na niego presji.
Zauwayem, co si stao, kiedy wieczorem bracia pokazali mu gr w marmurki. Najpierw wyranie
si ucieszy, potem popyny zy, ale zdaje si, e co udao mu si wypracowa, naturalnie na poziomie

podwiadomoci.
Tata ma si coraz lepiej, myl.
Lea zdya mi powiedzie o odwiedzinach braci taty. Minlimy si o wos, bo wyszli, kiedy ja
nurkowaam w basenie. W tym czasie tata zasn, wyczerpany intensywnym dniem.
Znalazam kulki w pudach, ktre przywieziono dzi rano wyjaniam. Zauwayam, e kilku
brakuje, wic staraam si je odnale. S sporo warte. Dopiero potem dowiedziaam si o tych innych
sprawach.
Kiwa gow, eby doda mi odwagi.
Zakrywam domi twarz.
A moe to przeze mnie Moe to ja wszystko popsuam.
Nic podobnego. Doktor Loftus si mieje. Mw miao.
Mylaam, e jeeli uda mi si odszuka te marmurki, a potem mu je pokaza, to moe w cudowny
sposb otworzy si co, co blokuje mu pami. Wiem, e nie da si tak po prostu naprawi czowieka,
ale Przynajmniej staraam si robi co, co mogo pomc.
Gowa mnie boli od rewelacji, ktre przynis dzisiejszy dzie. Nie chodzi wycznie o tajemnice taty,
bo w miar jak zapada ciemno, moje zamiary powoli przebijaj si na powierzchni, pewnie pod
oson nocy czuj si bezpieczniej.
Sabrina, sama twoja obecno ju mu pomaga. To, e z nim rozmawiasz. Nikt nie wie, gdzie znajduje
si spust wyzwalajcy napyw wspomnie; moe to by zmys, dwik albo wspomagajcy impuls jak
sterowana wizualizacja, pismo automatyczne, psychoanaliza, wiczenia fizyczne, hipnoza. W mojej
dziedzinie, w psychologii, uzdrawianie za pomoc wypartych wspomnie nie jest uznawane przez gwny
nurt, nawet nie zostao udowodnione, e w ogle co takiego istnieje. Niektrzy moi koledzy, specjalici
od psychologii pamici i poznawczej, odnosz si do tego bardzo krytycznie.
A pan?
Mam pokj peen ksiek ze wskazaniami, co mona mwi do Fergusa, co mona robi z Fergusem,
ale tak naprawd liczy si tylko to dziaanie, ktre przynosi efekty. Doktor szeroko rozkada rce
i wyglda przy tym na bardzo zmczonego, tak wic od razu ogarniaj mnie wyrzuty sumienia, e tyle
czasu go tutaj trzymam.
Szybko myl, bo przecie on lada chwila odejdzie, wrci do swojego domu i do wasnych
problemw i zmartwie. Postanawiam, e nie bd wicej niepokoi taty, pokazujc mu marmurki z jego
kolekcji. Z kadym wi si jakie wspomnienia, a to moe by trudne do udwignicia. Jednak byoby
dobrze, eby przypomnia sobie o radoci, jak sprawiaa mu gra w marmurki.
Jeli kupujc tacie nowe marmurki, stworz nowe wspomnienia, ktre sprawi mu przyjemno, to
co?
Doktor si umiecha.
Nie widz, w jaki sposb mogoby to wyrzdzi mu krzywd.
Ktra godzina? Rzucam okiem na zegarek. Prawie dziesita. Gdzie o tej porze mona kupi
marmurki?
Teraz mieje si na gos.
Na lito bosk, czy wszystko musi zosta zaatwione jednego dnia?

Musi. Nie powiem mu dlaczego, ale goni mnie czas. Musz upora si ze wszystkim dzisiaj, bo
w przeciwnym razie Co w przeciwnym razie? Wszystko zostanie niezaatwione ju na zawsze? Jutro
z powrotem znajd si w kku dla chomika.
Kiedy doktor Loftus egna si ze mn, oceniam stan swojej garderoby. Dinsy wci s wilgotne po
nurkowaniu w basenie, niezalenie od intensywnego suszenia pod grzejnikiem w azience. Pod
bezrkawnikiem z kapturem nie mam stanika ani koszulki, ktre teraz le w plastikowej torbie. Wracam
do rzeczywistoci. Musz pogodzi si z faktem, e misja ocalenia mojego taty w cigu jednego dnia
ostatecznie nie zostanie wypeniona. Jutro obudz si jak zwykle, Aidan i dzieci wrc do domu, a ich
obecno pochonie mnie bez reszty Ten sen zniknie, jak wiele innych planw, ktre nigdy nie zostay
zrealizowane. Powinnam pojecha do domu, pooy si spa, troch wypocz i odzyska siy, kiedy
Aidan zajmuje si chopcami. O to przecie chodzio. Ale nagle przy drzwiach rozlega si chrzkanie
siostry Lei.
Doktorek Napalony ju poszed?
miej si.
Wcale nie podsuchiwaam No, moe troch, ale o nic nie pytam. Lea podaje mi zoon kartk
papieru. Na Facebooku poznaam pewnego gocia, dzi wieczorem mamy i na imprez, pierwszy raz
zobaczy si osobicie No dobra, to nie by Facebook, tylko portal randkowy, ale jeli jakim cudem
facet wyglda cho troch tak jak na profilu, to jutro wychodz za niego za m.
Chichocze nerwowo.
Tak czy owak, on jest artyst. Robi rne rzeczy z drewna. I ma mnstwo przyjaci, ktrzy te s
artystami. Prosz.
Na kartce widz kilka adresw.
Co to jest?
Mam bzika na punkcie twojego taty. Nigdy nie widziaam, eby kto w cigu jednego dnia zrobi taki
postp. Chc ci pomc.

27
Grajc w kulki
Reprodukcje, faszerstwa i fantazje
Cat siedzi przy stole, ubrana w bia sukni, z biaymi kwiatami wpitymi we wosy. Sczy kieliszek
biaego wina i co chwila odrzuca gow do tyu, wybuchajc tym swoim gardowym, nieprzyzwoitym
miechem, ktry sprawia, e inni natychmiast take zaczynaj si mia. Tak ju bywa z Cat; to, co mwi,
nie zawsze jest zabawne, ale jej reakcja potrafi rozmieszy wszystkich do ez. Naiwnoci byoby
twierdzi, e zawsze dopisuje jej dobry humor, bo to oczywicie nieprawda, zwaszcza e starsza crka
przysparza jej mnstwa zmartwie. To dokuczliwa moda dama, ktra stale miewa jakie problemy
i zadowolona bywa tylko wtedy, kiedy sprawi, e jej mama czuje si nieszczliwa. Niezalenie od tego,
a moe wbrew temu, Cat posiada zdolno odsuwania kopotw na bok; cieszy si yciem takim, jakie
jest, albo przynajmniej jego czci. Nie pozwala, eby rne sprawy zachodziy na siebie, starannie
izoluje wszelkie zmartwienia. Ja za, pomimo e podzieliem swoje ycie, nigdy nie posiadem takiej
umiejtnoci. Problemy Hamisha ONeilla s problemami Fergusa Boggsa i vice versa. Na przykad
dzisiaj jest przepikny dzie, wic Cat powiada: Do diaba z kopotami, cieszmy si tym, co jest teraz,
radujmy si t chwil i wszystkim, co robimy.
Podziwiam j i jednoczenie doprowadza mnie to do szau. Jak mona do tego stopnia ignorowa
wasne problemy? Ale ona ich nie ignoruje, po prostu odsuwa na bok, starannie wybiera moment, kiedy
zacznie si nad nimi zastanawia. Nigdy nie umiaem tak robi. Prbuj walczy z nimi tak dugo, a
znikn. Wiecie, gdzie dzisiaj prbujemy odsuwa na bok nasze problemy? Pi tysicy mil std, na
rodkowym wybrzeu winnego regionu Kalifornii, na weselu najbliszej przyjaciki Cat. Panna moda
ma pidziesit lat, pan mody dobiega szedziesitki, i w tym wieku na pewno nie s par
modzieniaszkw. Poza tym dla adnego z nich nie jest to pierwszy lub, cho wydaj si zakochani jak
nastolatki, zupenie tak samo jak ja w Cat, kiedy przebywam w jej towarzystwie. Ten rok w ogle wydaje
si rokiem powtrnych maestw, to ju trzecie wesele, w ktrym bior udzia, cho pamitam gwnie
to pierwsze, poniewa poniekd dotyczyo take mnie. Nie zostaem zaproszony na wesele Giny, ale to
wanie ta uroczysto obesza mnie najbardziej. Nie spodziewaem si zaproszenia, Gina i ja nie
zamienilimy ani jednego przyjaznego sowa przeszo pitnacie lat, odkd postanowilimy si rozsta,
ale pomimo mczyzn, ktrych miaa po mnie, wci uwaaem j za swoj on. Teraz zostaa on
innego faceta, a ja rozmylam o wszystkich rzeczach, ktre robiem nie tak jak trzeba. Jak dobrze byo
nam na pocztku, jak staraem si jej dorwna, wielbiem j, i zaleao mi na tym, eby sprawia jej
przyjemno. Wanie takie mylenie nas zniszczyo, zniszczyo mnie. Dlaczego nie widziaem jej po
prostu takiej, jaka bya, wiedzc, e kocha mnie takiego, jaki jestem? Niewane, jak bardzo pragnem si
zmieni, w gbi duszy pozostaem taki sam jak poprzednio, i ona mnie kochaa. Przynajmniej do czasu.
Tamta sodka, moda kobieta z buzi usian piegami znikna bezpowrotnie, na jej miejscu pozostaa
pena pogardy osoba, ktra skwapliwie korzysta z kadej okazji, eby mi dokuczy. Czy to ja tak j
odmieniem? Czy to wszystko moja wina?
Znajdujemy si teraz w hrabstwie Santa Barbara, panuje potworny upa. Cat jest w swoim ywiole,
pawic si w penym blasku soca; zrzucia pantofle i przebiera starannie umalowanymi palcami u ng;
spogldam na jej mocno opalony dekolt, obfity biust koysze si rytmicznie za kadym razem, gdy Cat si
mieje. Bez wtpienia jest socem mojego ycia, ale im wicej promieni rzuca na mnie, tym wikszy

staje si cie, ktry czuj za plecami. Powoli zaczyna mi doskwiera upyw czasu. Uciekem ze soca,
bo nie mogem znie upau. Biaa koszula cakiem przesika potem i z tego powodu nie mog zdj
marynarki, co tylko potguje wraenie gorca. Gdy tylko mam okazj, siadam w cieniu i wypijam galony
wody, cho prawdziw przyczyn zego samopoczucia jest moja masa. Wa dwadziecia osiem
kilogramw wicej ni zazwyczaj, wic dokucza mi gorco, ze samopoczucie, przegrzanie jaj, klejce
si do siebie uda, za ciasny konierzyk koszuli. Facet, ktry przysiad koo mnie, ubrany w biay,
niewyszukany garnitur i biay kapelusz, opowiada mi, e jest marszandem, a nastpnie zaczyna nawija
o meczach golfowych, ktre rozgrywa na caym wiecie. Zarzuca mnie mnstwem tak nieistotnych
szczegw, e mam ochot powiedzie mu, by wreszcie si zamkn, stuli pysk do cholery. Ale
powstrzymuj si ze wzgldu na Cat. Popeniem bd, mwic wczeniej, e kiedy grywaem w golfa,
co oczywicie jest prawd, cho mam wraenie, e od tamtej pory upyny cae wieki. Graem gwnie
z powodw zawodowych, kiedy byem doradc finansowym; po prostu wypadao robi to, co akurat byo
modne. Pniej musiaem sprzeda kije, zrezygnowa z czonkostwa w klubie, poniewa nie sta mnie
byo na opaty, a poza tym nie miaem czasu na adne rozrywki. Nikt z tych, z ktrymi grywaem, nie
postpi tak jak ja, nikt nie zainwestowa w lycr i rower, eby w niedziel pojedzi, zamiast gra
w golfa. Wysuchiwanie zachwytw nad gr, z ktrej musiaem zrezygnowa, w adnym stopniu nie
przyczynia si do polepszenia mojego nastroju.
Nie chciaem wyjeda. Nie chciaem od samego pocztku, gdy tylko Cat powiedziaa mi
o zaproszeniu. Wyraziem jasno opini na ten temat, ale ona i tak postawia na swoim. Upieraa si, e za
mnie zapaci. Mogem na to przysta podczas wasnego miesica miodowego, gdy byem sporo modszy,
ale nie teraz. Nie yczyem sobie, eby kto za mnie paci, jednak nie byo mnie sta na przelot.
Najgorsze, e kiedy tu jestem, nie mog sobie pozwoli na jakiekolwiek wydatki i Cat pokrywa wszelkie
koszty. Kady gest, kada uprzejmo sprawiaj, e czuj si jeszcze gorzej, jakby co urwao mi jaja.
W dodatku towarzystwo, w ktrym musz przebywa, okazao si naprawd okropne. Bez wtpienia Cat
auje, e nie zostaem w domu.
Spoglda na mnie i widz w jej oczach zaniepokojenie. Szybko przywouj na usta faszywy umiech
i wachluj si przesadnie, eby zrozumiaa, dlaczego siedz w cieniu. Odpowiada mi umiechem i wraca
do przerwanej rozmowy; ja rwnie podtrzymuj oywion konwersacj z marszandem, eby zobaczya,
jak wietnie si bawi, kiedy od czasu do czasu rzuca w moj stron przelotne spojrzenie w nadziei, e
tego nie zauwa.
W poowie fascynujcej rozmowy na temat mocno przecitnego stanu smego doka na Pebble Beach
czuj, e telefon w mojej kieszeni zaczyna wibrowa. Z przyjemnoci przepraszam rozmwc i znikam
w klimatyzowanej recepcji winnicy. Z dala od cudzych oczu zdejmuj marynark i sadowi si
w wygodnym fotelu. To esemes, na ktrego czekaem. Od Soni Schiffer, kobiety, z ktr skontaktowaem
si przed paroma miesicami, gdy tylko okazao si, e bd w Santa Barbara. Kontaktowanie si z ni za
plecami Cat obudzio we mnie dawne przyzwyczajenia, kiedy organizowaem sobie noce poza domem
albo po prostu z dala od Giny, lecz teraz to znajome uczucie zmieszane jest z poczuciem winy. Moje
sumienie troch dojrzao od czasu, gdy j spotkaem, ale nie zdusio do koca potrzeby, eby si
wymkn i spotka z t drug kobiet. Myl intensywnie, w jaki sposb si std wyrwa; ju miaem
gotowy plan, ale teraz okazao si, e wymaga on powtrnego przemylenia. Nasz hotel znajduje si dalej
od miejsca wesela, ni sdziem, i wcale nie bdzie proste ulotni si std bez zwracania czyjejkolwiek
uwagi. Musz zorganizowa sobie transport autobusem albo poprosi kogo o podwiezienie, ale jeli
udam, e jestem chory, bez wtpienia Cat take zechce pojecha. Niedugo zacznie gra muzyka, a Cat
uwielbia taczy. Bdzie hasa przez ca noc, tak jak ma w zwyczaju, taczc bez przerwy i z kadym,

kto j o to poprosi. Jest urocz tancerk i zwykle lubi si jej przyglda, ale by moe to bdzie dobry
moment na ucieczk. Dzikie konie nie dayby rady cign j z parkietu. Zawsze mog powiedzie, e
dopado mnie zmczenie z powodu rnicy czasu, albo e mam kopoty z odkiem. Ostatecznie na
przystawk zjadem ostrygi.
Nasz zajazd znajduje si dwadziecia minut drogi std, a hotel, gdzie umwiem si z Soni,
czterdzieci minut dalej. Musz jako dosta si do naszego hotelu, eby zorganizowa sobie samochd
i pojecha do miasta. Czy uda mi si spotka z Soni i wrci na czas, zanim wesele dobiegnie koca
i Cat zorientuje si, e mnie nie ma? Nie wiem, ale im szybciej wyrusz, tym wiksze mam szanse. Kiedy
Cat widzi, jak nadchodz, na jej twarzy pojawia si wyraz zatroskania. Pocieram si po brzuchu
i popiesznie tumacz, e musz wraca do hotelu, eby skorzysta z toalety. Cat wie, e nie lubi
publicznych ubikacji. Mwi, e to nie potrwa dugo, e przy okazji zmieni koszul, bo jestem troch
skrpowany; baw si dobrze, kochanie, dam sobie rad, niedugo wrc na tace. Oczywicie ma ochot
si mn zaopiekowa. Cat ma natur opiekunki, ale przez dwadziecia lat samodzielnego ycia
przyzwyczaia si do pewnej wolnoci i potrafi dawa j innym, wic bez przeszkd mog opuci
zgromadzenie. Bior szybki prysznic, przebieram si w wie koszul i spodnie, bior podrn torb
i wyruszam do Santa Barbara.
Miejscem spotkania jest zwyczajny motel, wic zatrzymuj si na parkingu i wdrapuj po schodach na
drugie pitro, na koniec korytarza. Drzwi od wszystkich sypialni stoj otworem, eby uatwi zawieranie
transakcji, jak zostaem poinformowany. Od razu rozpoznaj Soni, poniewa dostaem wczeniej jej
zdjcie, a take poniewa jest tutaj jedyn kobiet. W wieku siedemdziesiciu czterech lat zdya wyda
dwie ksiki na temat gier i tworzenia kolekcji marmurkw i w tym specyficznym wiecie jest jednym
z cenionych ekspertw. Poprosiem j o wycen mojej kolekcji albo raczej poprosi j o to Hamish
ONeill; zdjcia moich kulek zaintrygoway j na tyle, e zgodzia si na spotkanie. Na oko waca ponad
trzysta funtw i z kolanami wykrconymi przez artretyzm, bez przerwy otoczona jest fanami, z ktrych
kady chce wykorzysta choby moment, jaki ona moe mu powici. Jednak kiedy wchodz do pokoju,
jestemy tam tylko we dwoje, ona i ja. Sonia take chce od razu przej do interesw. Cztery pokoje na
tym pitrze s w caoci przeznaczone na drobny handel, gdzie ludzie mog omawia, wymienia
i wycenia swoje marmurki. Jako Hamish ONeill bywaem na takich konwentach ju wczeniej i zawsze
dobrze czuem si w otoczeniu ludzi uzalenionych od marmurkw tak samo jak ja. Widz, jak oczy
zaczynaj im si wieci na widok nietknitego egzemplarza Guinea cobra, przezroczystego marmurka
w prki, egzotycznego korkocigu albo nawet pudeka z prbkami, ktre wczeniej widzieli co najwyej
na zdjciu. To przypomina mi, e nie jestem jedynym czowiekiem, ktry uleg hipnotycznym wpywom
tego magicznego wiata. Oczywicie s tutaj ludzie, ktrzy maj wikszego bzika na tym punkcie ni ja,
i powicaj cae ycie oraz wszystkie oszczdnoci na tworzenie kolekcji, cho sami nawet nie graj,
ale ja czuj si wrd nich jak w gronie przyjaci, jakbym wreszcie w peni mg by sob, cho
wystpuj pod imieniem brata.
Jeszcze przed nawizaniem kontaktu z Soni zakupiem obie napisane przez ni ksiki, z konkretnym
zamiarem samodzielnego oszacowania wartoci mojej kolekcji, jednak szybko doszedem do wniosku, e
mog zosta wprowadzony w bd albo oszukany. Soni atwo znalazem przez internet, poniewa naley
do grona kolekcjonerw o wiatowej renomie. Nie przywiozem caego mojego zbioru, bo nie mgbym
pozwoli sobie, eby paci w samolocie za nadbaga ani te zapakowa co wicej do swojej torby bez
wzbudzania podejrze Cat. Zabraem to, co w mojej ocenie byo najbardziej wartociowe. I nie
przywiozem moich marmurkw po to, eby je sprzeda co w cakowicie jasny sposb
zakomunikowaem Soni Schiffer. Nie wiem, czy kiedykolwiek je sprzedam; zawsze uwaaem, e to

niemoliwe, ale chyba ten czas si zblia. Banki cigaj mnie z powodu apartamentu w Roscommon
cholernie gupio zainwestowaem pienidze w mieszkanie na kompletnym odludziu, ktre ju wtedy
kosztowao stanowczo za duo, teraz za jest nic niewarte. Szkoa, centrum handlowe i wszystko inne, co
miao powsta dookoa, pozostao w sferze planw, wic nie mog tego mieszkania ani wynaj, ani tym
bardziej sprzeda, co stawia mnie w trudnym pooeniu, jako e prbuj samodzielnie spaca take
hipotek.
Musz powoli zebra to, co mam, i przekona si, czym dysponuj.
Pomimo faktu, e przyjechaem samochodem i w ten sam sposb musz wrci, Sonia nalega, ebymy
napili si whisky. Czuj, e moja odpowied moe mie znaczcy wpyw na to, czy zechce wyceni
marmurki, czy te nie. Przyjechaa tutaj na ca noc, wic nigdzie nie musi si spieszy. Z kolei ja
martwi si, jak jutro dojad do hotelu, jak wytumacz si Cat, sam nie wiem, czym jeszcze. Musz co
wymyli.
No, no, cakiem adny zbir mwi Sonia, gdy siadamy przy stoliku w sypialni. Ludzie kbi si
dookoa, rozmawiaj, wymieniaj si marmurkami, graj, nawet obserwuj j przy pracy, ale mj umys
ich nie rejestruje. Nie spuszczam oka z Soni. Jest potna, tak wielka, e jej tyek nie mieci si na
krzele i zwisa po obu stronach siedziska. Ona sdzi, e jestem Hamish ONeill, zwycizca mistrzostw
wiata w tysic dziewiset dziewidziesitym czwartym roku, zdobywca tytuu najlepszego gracza
indywidualnego w tym samym roku. Chce o tym przez chwil porozmawia, ja za nie mam nic
przeciwko, eby przywoa do ycia wspomnienie o dniach mojej chway, ktre do tej pory mogem
dzieli zaledwie z paroma osobami. Opowiadam wic wszystko ze szczegami, jak pokonalimy
Niemcw dziesi razy z rzdu i jak potem w barze doszo do bjki pomidzy Spudem z mojego zespou
a jednym z graczy z druyny niemieckiej i jak druyna Stanw Zjednoczonych musiaa odgrywa rol
rozjemcy. Obydwoje zamiewamy si do rozpuku i bez trudu mog zgadn, e moja historia zrobia na
niej wraenie. Potem wracamy do marmurkw.
Kupiem twoj ksik, eby samemu je wyceni, ale szybko przekonaem si, e to jednak sztuka,
i to taka, ktrej nie zdoam opanowa mwi. Mogem jednak stwierdzi, e w mojej kolekcji jest
wicej reprodukcji, ni byem skonny przypuszcza.
Sonia spoglda na mnie uwanie.
Hamish, na twoim miejscu nie przejmowaabym si tak bardzo tymi reprodukcjami. W sowniku
kolekcjonerw reprodukcja nie jest niczym nowym. Brylanty i promienne soneczka naladuj upin
cebuli, w kocim oku znajdziesz prb odwzorowania trby powietrznej. Kostki, opiki, Akro i agaty
z kornaliny s naladowaniem rzebionego kamienia, a jednak wszystkie te marmurki z wyjtkiem
kociego oka maj wysok warto kolekcjonersk.
Umiecham si, mylc o tym, jak artowaem z Cat, e ona w ogle nie pasuje do adnej kolekcji,
cho jest najbardziej cenn zdobycz w moim yciu. Sonia obserwuje mnie znad opuszczonych na nos
okularw. Patrzy tak, jakby szacowaa moj warto, a nie moich marmurkw. Obraca je dookoa pod
lup o dziesiciokrotnym powikszeniu, ciskajc w tustych paluchach, w wikszoci ozdobionych
zotymi piercieniami, spomidzy ktrych wya fadki tuszczu. Takim pijawkom nigdy nie jest do.
Zwykle wszyscy udajemy to czy tamto koczy wywd.
Przeykam lin, mylc, e to bardzo trafna ocena mojej osoby. Zupenie jakby wiedziaa, e nie
nazywam si Hamish ONeill, cho przecie to niemoliwe.
Po duszym ogldaniu, podczas ktrego wyopaem stanowczo za duo whisky, Sonia wreszcie

wydaje wyrok.
Masz troch reprodukcji, na przykad to i to. Ten by reperowany, eby naprawi odprysk. Widzisz te
malekie kreseczki i mtno marmurka?
Kiwam gow.
To rezultat ponownego ogrzewania szka. No i masz kilka fantazji dodaje, obracajc wszystko
dookoa. Przedmiotw, ktre nigdy nie istniay w oryginalnej postaci. Poliwinylowe torebki ze starymi
naklejkami. Patrzy z odraz. Ale nie, oglnie wyglda to cakiem dobrze. Masz nieze oko.
Tak mam nadziej. Obejrzymy je, nieprawda?
Tak, tak, obejrzymy. Spoglda na mj zbir i wybucha chrapliwym miechem. Mam nadziej, e
nigdzie ci si nie spieszy, bo to zabierze nam ca noc.
O czwartej rano go nazywany Niedwiedziem podrzuca mnie pod gospod swoim pikapem i od razu
odjeda. Po wypiciu z Soni caej butelki whisky ledwie mog patrze na wprost. Staram si skupi
uwag na cigncej si przede mn ciece i w kocu razem z torb z marmurkami lduj w gszczu
winoroli. Zamiewam si jak szalony, jako api rwnowag i potykajc si o wasne nogi, zmierzam
do pokoju.
Kiedy pikap mija winnic, ku swojemu zdumieniu przekonaem si, e impreza dobiega koca i e
nie ma tam nikogo z goci, nawet mojej Cat. To do niezwyke jak na irlandzkie wesele, cho
powinienem by przewidzie taki scenariusz, biorc pod uwag, z jak konserwatywnym towarzystwem
miaem do czynienia. Wkraczam do holu, witany gniewnymi spojrzeniami waciciela, ktry musia
wsta, eby wpuci mnie o tak nieprzyzwoitej porze, i w drodze do schodw wpadam na wszystko, na
framug drzwi, na meble. Kiedy docieram do pokoju, drzwi otwieraj si jakby za dotkniciem
czarodziejskiej rdki. W progu stoi Cat, a jej mina wiadczy o tym, jak bardzo jest uraona.
Do diaba, gdzie ty si podziewa?!
Wiem, e znowu to zrobiem. Niewane, co sdz na swj temat i jak bardzo staram si zmieni,
ranienie bliskich ludzi zawsze przychodzi mi bez trudu. Ukryty we mnie Hamish wydostaje si na
zewntrz, ale ja nie mog wicej go za to obwinia. Tak naprawd nigdy nie mogem. To jestem ja. To
zawsze byem ja.

28
Regulamin basenu
Nie wolno pi alkoholu!
Czekam w samochodzie, a Lea przygotuje si do wyjcia na party. Podkrcam do maksimum
ogrzewanie, eby wysuszy dinsy, ktre nieprzyjemnie klej mi si do ng, a nastpnie po raz kolejny
wyjmuj z torebki spis marmurkw i przesuwam po nim wzrokiem, jakbym chciaa zeskanowa koleje
ycia mojego taty, zamknite w starannie wykonanym katalogu. Ogldam zdjcie, ktre sfotografowaam
z artykuu w gazecie znalezionej na cianie w Marmurowym Kocie. Jest ziarniste, a w dodatku tata chowa
si w tylnym rzdzie, ale bez wtpienia to on. Po raz pierwszy zwracam uwag na dat.
Dzwoni do mamy. Odbiera do szybko, zwaywszy na to, ktra jest godzina.
Cze, mamo, mam nadziej, e ci nie obudziam?
Ale skd, siedzimy sobie tutaj i popijamy winko Robert pozdrawia z NASA. Chichocze, a ja
sysz w tle gos Roberta, jak wykrzykuje co o Obcych, ktrzy machaj do niego z ksiyca. Jestemy
na balkonie i patrzymy na ksiyc. Czy nie jest cudowny? Powinnam bya domyli si, e nie pisz, bo
jako maa dziewczynka nigdy nie moga spa, kiedy bya penia Zwykle zakradaa si wtedy do
naszego ka. Pamitam, jak pewnego razu Fergus zanis ci na d, eby zrobi ci gorc czekolad,
i tak znalazam was obydwoje, kiedy po ciemku zeszam do kuchni. On spa w najlepsze, a ty wygldaa
przez okno.
To ksiyc zmusi nas, ebymy to zrobili.
Umiecham si na samo wyobraenie tej sytuacji.
Zdaje si, e od tamtej pory niewiele si zmieniam.
Czy chopcy dobrze si bawili? pyta.
Doskonale.
mieje si.
Jestem pewna, e ty take. To mio od czasu do czasu mie cay dzie dla siebie. Takie okazje nie
zdarzaj ci si zbyt czsto.
Cisza.
Czy wszystko w porzdku?
Mamo, pamitasz przyjcie z okazji moich trzynastych urodzin? Z takim wielkim namiotem, ktry by
rozstawiony w tylnym ogrodzie?
Owszem. Byo ze trzydzieci osb, catering, sztuczne ognie.
Czy tata by wtedy z nami? Bo nie pamitam.
Tak, by.
Wic nigdzie nie wyjeda tamtego dnia?
Reporta w gazecie nosi dat dnia moich urodzin, cho same zawody mistrzostw wiata odbyy si
dzie wczeniej.
Sysz, jak mama wzdycha.

 Sabrina, to byo bardzo dawno temu.

Wiem, ale moe jednak co sobie przypominasz?
Oczywicie, e tata by! Jest przecie na fotografiach, nie pamitasz?
Tak, teraz pamitam. Ja w krtkiej spdniczce i na wysokich obcasach, ubrana jak dziwka. A dziwne,
e mama pozwolia mi na taki strj, cho obawiam si, e nie miaa zbyt wiele do powiedzenia.
A dzie wczeniej?
Czego si dowiedziaa, Sabrina? Wykrztue wreszcie. Sysz nieprzyjemne warknicie.
Jej lodowaty ton sprawia, e nie wiem, co powiedzie.
Mama decyduje si przerwa t niezrczn cisz.
Pewnie prbujesz mnie poinformowa, e on w tamtym czasie mia jaki romans e gdzie z kim
wyjecha. Opowiada bajeczki, e wybiera si do Londynu na jak konferencj, ale kiedy zadzwoniam
do hotelu, okazao si, e nie ma adnej rezerwacji na jego nazwisko. Co podejrzewaam, bo wszystkie
swoje tajemnicze sprawy zaatwia w taki sposb, udajc, e jedzie w jakie miejsce, a ja wiedziaam, e
wcale tam nie by. Do czsto tak robi. Wtedy wrci do domu akurat w dniu twoich urodzin.
Doprowadziam do konfrontacji, nie pamitam, co odpowiedzia, ale jak zwykle wykrci si ze
wszystkiego jak asica. I jak zwykle miaam wwczas wraenie, e oszalej. Dlaczego? Czego si
dowiedziaa? Kim ona bya? Chodzio o t Regin? Bg jeden wie, e mia mnstwo kobiet, ale akurat
do tego romansu nigdy si nie przyzna. Zawsze podejrzewaam, e spotyka si z ni, zanim si
rozwiedlimy.
Nie sdz, eby by wtedy z inn kobiet, mamusiu. Owszem, chodzio o wielk mio, ale nie tak
jak podejrzewasz. Bior gboki oddech. Tata pojecha wtedy do Anglii na Mistrzostwa wiata
w Grze w Kulki. Jego druyna, szeciu facetw, nosia nazw Elektryczne Dziwki. Zdobyli zoty medal.
W gazecie w dniu moich urodzin ukaza si artyku na ten temat, razem ze zdjciem. Tata ustawi si
z tyu, ale i tak poznaam, e to on.
Co takiego?! Mistrzostwa w grze w kulki? Co ty gadasz, na lito bosk?!
Zaczyna niewyranie mwi, a ja wiem, e to nie jest najlepszy moment na tak rozmow. le
zrobiam, naleao z tym poczeka, ale nie daam rady.
Opowiadaam ci o nich, mamusiu. Tata przez cae ycie gra w kulki, bra udzia w zawodach.
W tajemnicy przed nami. Poza tym je zbiera.
Mama milczy. Zbyt duo musi przyj do wiadomoci, tego jestem pewna.
Tata jest na fotografii, ale pod innym nazwiskiem. Wystpowa jako Hamish ONeill.
Sysz, jak gwatownie nabiera powietrza.
Sodki Jezu! Hamish by jego bratem, starszym bratem, ktry umar, kiedy Fergus by jeszcze mody.
Nie mwi o nim zbyt wiele, ale przez par lat dowiedziaam si tego i owego. Dla Fergusa by caym
wiatem. ONeill to byo panieskie nazwisko ich matki.
Tak wic Mattie mia racj. W tym wszystkim chodzio o Hamisha. Hamish umar, uywajc imienia
taty, z kolei tata odwzajemni si, przybierajc imi Hamisha. Nie wiem, czy kiedykolwiek naprawd
zrozumiem, dlaczego to zrobi. Nawet nie wiem, czy jest mi to potrzebne.
Widziaam te nagrod dla najlepszego indywidualnego gracza, ktr zdoby Hamish ONeill.
Spotkaam si z chopakami z jego druyny i potwierdzili, e tata to Hamish.

Mama milczy. Na pewno to dao jej do mylenia. Nie potrafi sobie wyobrazi, do jakich wspomnie
musi sign, starajc si zrozumie i poskada wszystko w cao.
Mamo?
Mwisz, e on zdoby t nagrod dzie przed twoimi trzynastymi urodzinami?
Tak.
Ale dlaczego o niczym mi nie powiedzia?
Nikomu z nas nie powiedzia mwi. Ani swojej rodzinie, ani adnemu z przyjaci.
Ale dlaczego?
Myl, e w ten sposb stara si tchn z powrotem ycie w swojego brata. W jaki sposb odda
mu cze. Pewnie uwaa, e nikt nie jest w stanie tego zrozumie. e wszyscy bd uwaa, e to co
nienormalnego.
Bo to jest nienormalne odpowiada oschle, a potem wzdycha ciko i znowu pogra si
w milczeniu. Chocia to take mie. e chcia uczci jego pami dodaje, jakby ogarny j wyrzuty
sumienia.
I znowu przez chwil milczy.
Na lito bosk, za kogo ja wyszam? pyta w kocu cicho.
Nie wiem, co jej odpowiedzie, ale wiem, e nie chc, eby mj m nadal zadawa to samo pytanie.
Lea bez popiechu sadowi si na przednim fotelu, ubrana w obcis sukienk nieokrelonego koloru
i czarn skrzan kurtk. Pachnie perfumami, adnie si umalowaa i prawie nie przypomina swojskiej
pielgniarki z ssiedztwa, ktr widywaam przez wikszo dni.
I co, przesadziam? pyta z niepokojem.
Kolor sukienki sprawia, e wydaje si prawie naga.
Ale skd mwi i wczam silnik. Teraz powiedz mi, dokd jedziemy.
Tyle samo wiem co i ty.
Rzucam jej ostrzegawcze spojrzenie.
Lea
Czego chcesz? Chichocze. Poznaam go online. Na imi ma Dara. Jest liczny. Nie spotkalimy
si osobicie, ale wiesz Wzrusza ramionami.
Nic nie wiem. Owie mnie.
No c, spotkalimy si na portalu randkowym. Kilka razy gadalimy na Skypie. No wiesz
powtarza, jakbym powinna co wiedzie.
Nie, o niczym nie mam pojcia. O co chodzi?
Lea gapi si na mnie i znaczco podrzuca gow, jakby ten ruch mg mnie owieci, co w istocie
nastpuje.
Och! mwi gwatownie.
No, nareszcie dotaro! Z powrotem patrzy przed siebie. Tak wic znamy si do dobrze,
chocia naprawd nigdy si nie spotkalimy.

 Uprawialicie seks przez Skypea, a ty teraz denerwujesz si, e wreszcie spotkacie si w realu?
miej si.
W kamerze mam filtr wyjania. Teraz zobaczy mnie bez niego.
A c ten tajemniczy Dara robi, e wie, gdzie mona o jedenastej wieczorem znale marmurki?
Zajmuje si rzebieniem w drewnie. Robi na przykad krzesa, stoy, meble. Impreza jest u niego
w biurze. Pamitam, jak mwi, e bdzie tam go, ktry robi rne rzeczy ze szka.
Ogarnia mnie zwtpienie.
Znajdujemy adres imprezy z okazji peni ksiyca, podany przez Dar. W milczeniu spogldamy przez
szeroko rzeki na drugi brzeg, gboko pogrone w mylach, przypuszczalnie takich samych.
Pod podanym adresem znajduje si wielopoziomowy parking. Zbudowano go od strony cmentarza na
obrzeach zrujnowanego, starego centrum handlowego, ktre musiao ustpi miejsca nowemu,
supernowoczesnemu centrum handlowemu, poczonemu z kinem. Jednak ono nigdy nie powstao i tak
wielopitrowy parking stoi samotnie na pustkowiu, z dala od biznesu, ktry mgby spoytkowa jego
przestrze. Ksiyc usadowi si tu nad nim, wielki i pyzaty, prowadzc nas jak Gwiazda Pnocna
i matczynym, czujnym spojrzeniem obserwujc nasze poczynania. Nic na to nie poradz, ale mam
wraenie, e mieje si z nas do rozpuku.
Ten parking to ogromna, betonowa potworno, zbudowana w dawnym stylu, to znaczy z paskudnych,
czerwonych cegie, z niskimi, zwartymi sufitami, zupenie niepodobna do przestronnych, jasnych
parkingw, ktre buduje si dzisiaj. Ma a osiem piter, ale na adnym nie wida ani ladu samochodu.
Za to w poowie wysokoci, na czwartym pitrze, w oddzielonym krat otworze pojawia si niewyrany
blask.
Hej, wyglda na to, e jednak jest w domu mwi Lea, starajc si bagatelizowa nasz sytuacj.
Czujesz dym? pytam.
Lea pociga nosem i przytakuje.
Syszysz muzyk?
Dwiki ledwo dochodz, ale pyn skd z czwartego pitra. Spokojne, rytmiczne pulsowanie basu.
adna z nas si nie rusza.
Moe faktycznie tam jest impreza mwi. Jak sdzisz, czy to niebezpieczne?
Znajdujemy si w zaniedbanej czci miasta, ktra powinna si rozwija, ale zostaa pozostawiona
wasnemu losowi, zaproszone tutaj przez czowieka, o ktrym wiemy tylko tyle, e sprawnie posuguje
si dutem, i ktrego Lea poznaa przez internet Zastanawiam si, czy dzisiejszy zapas szczcia
przypadkiem si nie wyczerpa.
Cay parking otacza szczelne ogrodzenie, co w rodzaju drewnianego potu, zbyt wysokiego, by si
na wspi, i bez adnych dziur, przez ktre mona przedosta si do rodka. Obchodzimy ca budowl
dookoa i okazuje si, e cz potu zostaa usunita, co umoliwia wygodne wejcie. Powoli
przekraczamy ogrodzenie, mijamy szlaban, gdzie widma samochodw pobieraj bilety parkingowe,
i wkraczamy w ciemno wielopoziomowej budowli. ciany na poziomie parteru szczelnie pokryte s
graffiti, kady cal betonowych cian i podtrzymujcych supw zosta wymazany sprayem. Staram si nie
koncentrowa zbytnio na pogronych w zupenym mroku ktach parkingu, nie chc si ociga, musz i
przed siebie. Kierujemy si w stron schodw, celowo ignorujc windy, ktre zapewne nie dziaaj.
Gdyby nawet jednak dziaay, to i tak nie mam ochoty z nich korzysta.

Kady straszny film, ktry kiedykolwiek ogldaam, jasno dawa do zrozumienia, eby ciemn noc
trzyma si z dala od opuszczonych parkingw, a nawet w dzie zachowa naleyt ostrono, a mimo to
jestem tutaj, postpujc wbrew kierujcemu moim ciaem instynktowi. Muzyka i miech staj si
wyranie goniejsze, kiedy na palcach wspinamy si po schodach, eby nie robi haasu, ktry mgby
zaalarmowa tych na grze. Szum rozmw i uspokajajce dudnienie basw skaniaj nas do
kontynuowania marszu, wiadcz o tym, e tam na grze istnieje jaka cywilizacja, ktrej odgosy
w niczym nie przypominaj krzyku mordowanych, strzaw z broni palnej ani wciekej zabawy
gangsterw. Spodziewam si za chwil zobaczy bezdomn spoeczno, z laptopami ustawionymi na
Skypea; odruchowo przygotowuj si do ucieczki, do oddania im pienidzy, telefonu, czegokolwiek,
czego zadaj, na wypadek gdyby moje wtargnicie ich rozgniewao.
Lea szybko poprawia sukienk, sprawdza w maym lusterku makija i nakada kolejn warstw tustej
szminki, ktra sprawia, e jej usta wygldaj jak po zastrzyku z kolagenu, a nastpnie odrzuca w ty
wosy i miao popycha drzwi. Jestem oszoomiona tym, co dostrzegam, zerkajc do rodka.
Gdziekolwiek spojrz, widz drzewo przepikn, bujn ziele, ktra zakrywa szary beton. Kade z nich
ronie w ogromnej donicy ozdobionej liczn mozaik w stylu hiszpaskim bd meksykaskim. Bajeczne
wiateka przeskakuj z drzewa na drzewo, migotliwy blask wiec otula ciek prowadzc pomidzy
drzewami. Czuj si tak, jakbym nagle znalaza si w wiecie bani. Spogldam na szaro i ziele,
ciemno i wiato, rzeczy wykonane rk czowieka i te stworzone przez natur.
Cze, dziewczyny odzywa si z boku mody chopak, a my odwracamy si do niego zaskoczone.
Mog zobaczy wasze zaproszenia?
Ze zdumienia otwieramy usta, bo jego danie zupenie nas oszoomio.
Ona zostaa zaproszona przez Dar odzywam si w kocu, poniewa Lea zaniemwia na dobre.
Super! Chopak podnosi si z miejsca. W takim razie prosz za mn. Wybaczcie za bajzel z tym
zaproszeniem, to wymys Evelyn. Ona cholernie upiera si przy swoim pomyle po tym, co zdarzyo si
tutaj w zeszym roku. Chyba impreza niezbyt si udaa i wszyscy odrobin zwariowali.
Idziemy w lad za nim drk wijc si midzy drzewami. Mam wraenie, e znalazam si w jakim
nie.
Sami zrobilicie to wszystko? pytam.
Tak. Fajnie wyszo, prawda? Evelyn wanie wrcia z Tajlandii, gdzie bez przerwy urzdzaa
imprezy ku czci peni ksiyca. Jasne, u nas wyglda to troch inaczej ni w Tajlandii, ale motywem
przewodnim bya betonowa dungla.
cieka koczy si na otwartej przestrzeni, ktra wystrojem nieco przypomina pokj dzienny. Ogromny
yrandol z poskrcanego fantazyjnie szka zwiesza si z niskiego betonowego sklepienia; z duych wiec
osadzonych w wiecznikach skapuje stearyna. Podog zajmuje wielki, orientalny dywan i kilka
sfatygowanych kanap z brzowej skry, na ktrych usadowi si tuzin lub wicej goci, prowadzcych
swobodn pogawdk, jakby przebywali na party w prawdziwym domu. W tle sczy si chilloutowa
muzyka, ktr syszaymy po drugiej stronie rzeki, a podobna do nimfy dziewczyna w wyszywanym
cekinami kombinezonie z przymknitymi oczyma koysze si w tacu, przebierajc palcami po strunach
niewidzialnej harfy. Niektrzy odwracaj gowy w nasz stron, wikszo jednak nie; mierz nas
przyjaznymi spojrzeniami i umiechaj si na powitanie. Widz grono ludzi w rnym wieku, na og ze
rodowisk artystycznych, bardzo fajnych, bardzo nowatorskich i zupenie niepodobnych do kogo takiego
jak ja, matka trjki dzieci, i Lea, czyli Siostra Kardashian.

 Oto on mwi nasz przewodnik, wskazujc Dar. Lea frunie wprost w jego objcia. Chwil pniej
spoglda na mnie.
Marlow! woa, kiwajc na mnie rk.
Przytakuj skinieniem gowy. Marlow. Przyszam tutaj, eby si z nim zobaczy.
Marlow! krzyczy Dara, a wtedy jaki olniewajco przystojny facet podnosi wzrok znad sofy.
Ubrany jest w obcise, czarne dinsy, czarn jak wgiel koszul, sznurowane buty do kostek. Obrzucam
przelotnym spojrzeniem jego idealn sylwetk, uminione ramiona i dugie, czarne wosy, z jednej strony
zaoone za ucho, z drugiej opadajce na twarz. Sowem, Johnny Depp sprzed dwudziestu lat. Spoglda
na mnie z ukosa, zacigajc si papierosem. W drugiej rce trzyma otwart butelk piwa. Czuj na sobie
jego wzrok i nagle przebiega mnie dreszcz. Nie wiem, gdzie podzia oczy. Lea wybucha miechem.
Powodzenia! Podnosi kciuk i rusza w stron beczki z zimnym piwem.
Z trudem przeykam lin. Marlow umiecha si i opuszcza towarzystwo adniutkiej, kolorowej jak
motyl dziewczyny, ktrej zgrabny brzuch okrcony jest acuchami biuterii. Zatrzymuje si wprost
przede mn, do blisko jak na zupenie nieznajom osob.
Cze.
Cze.
Umiecha si i przysiada na oparciu kanapy, eby nasze oczy znalazy si na tej samej wysokoci.
Mam wraenie, e moja osoba troch go bawi, ale nie w zoliwy sposb.
Mam na imi Sabrina.
Rozgldam si dookoa i widz, jak Lea z kuflem w doni sadowi si na kanapie wrd pozostaych
goci. Sprawia wraenie zupenie wyluzowanej. Ja te powinnam si wyluzowa.
Zgubiam marmurki mwi.
No c, w takim razie trafia we waciwe miejsce odpowiada, umiechajc si szeroko. Moe
przejdziemy do mojego studia?
Podnosi si z miejsca.
Wybucham miechem i taka reakcja troch zbija go z tropu, ale i tak idzie tam, dokd zamierza.
Jeszcze raz spogldam na Le, a ona zachca mnie gestem, ebym sza za Marlowem. Ruszam wic
w lad za nim midzy drzewami po drugiej stronie salonu i po chwili przekonuj si, e wcale nie
kama. Przy zewntrznych cianach parkingu mieci si rzd biur i pracowni artystycznych.
Co to za miejsce? pytam.
Rada Sztuki pozwolia nam tu pracowa. Kto wpad na doskonay pomys, eby w ten sposb
zagospodarowa przestrze. Plan wyglda tak, e na kadym pitrze miao znale si co innego, na
trzecim wystawy, na pitym spektakle teatralne Jestemy tutaj od roku.
Otwiera kluczem drzwi i wchodzi do rodka.
Wszdzie jest mnstwo szka. Widz, jak lni w blasku ksiyca.
Hej, jak tutaj piknie! woam, rozgldajc si dookoa. Nie mog si powstrzyma, bo
gdziekolwiek spojrz, moim oczom ukazuj si prawdziwe dziea sztuki. Dzbanek, szklanki, wazony,
pytki, wieczniki niezliczone mnstwo niesamowitych kolorw, niektre zamane i zmieszane na nowo
dla uzyskania olniewajcych rzeczy.
Marlow przysiada na blacie i wymachujc nogami, obserwuje moj reakcj.

 Ach, wic to ty produkujesz marmurki mwi, bo dostrzegam w kcie gablotk, a wewntrz niej
malutkie cudeka, mrugajce do mnie w promieniach wiata. Serce wali mi jak mot.
Zdejmuj z ramienia torebk i czujc, jak ogarnia mnie pomie, szybko wycigam rejestr sporzdzony
przez tat. Podchodz do Marlowa i podaj mu folder.
Mj tata kolekcjonowa marmurki. Znalazam ten spis w jego rzeczach, by razem z marmurkami, ale
zorientowaam si, e dwa zbiory znikny.
Staram si przeskoczy do konkretnych stron, na ktrych zapisane s zaginione kulki, ale on mnie
powstrzymuje. Doni przykrywa moj do i trzyma j, podczas gdy sam niepiesznie odczytuje kolejne
pozycje na licie.
To niewiarygodne mwi po chwili.
Wiem odpowiadam z dum, ale i odrobin niepewnoci, spogldajc, jak jego palce owijaj si
dookoa moich, odruchowo, jakby nie zdawa sobie z tego sprawy, jakby to bya najbardziej naturalna
rzecz pod socem. Bez popiechu odwraca stron za stron i lekko gadzi kostki mojej doni, co
wprawia mnie w nerwowe drenie, lecz jednoczenie budzi zachwyt. Jestem matk, nie powinnam
prawie o pnocy znale si w takim miejscu i pozwala, eby obcy przystojniak ciska moje donie,
ale jestem tutaj i nie chc, eby to mino. On wcale si nie spieszy, powoli przeglda rejestr, a jego
palce powoli poruszaj si po moich.
To wszystko wina ksiyca. To on zmusi mnie, ebym to zrobia.
Cakiem adna kolekcja mwi, wreszcie podnoszc wzrok. Wyglda na to, e by prawdziwym
fanem szka.
Co masz na myli?
Kulki mog by zrobione z gliny, stali, plastiku Ale wyglda na to, e on zbiera wycznie
szklane.
O tak. Nawet nie zdawaam sobie z tego sprawy.
Z wyjtkiem stalowych Bo mia kilka sztuk. Ale te najpikniejsze to byo rcznie robione szko.
Umiecha si do mnie. Ale powtarzam raz jeszcze, e jestem uprzedzony. Ktre zaginy?
Fatalnie, e musz cofn rk, eby przekartkowa rejestr. Pokazuj dwie pozycje.
To. I to.
Gwide z podziwem, spogldajc na cen.
Mog sprbowa zrobi repliki, ale niemoliwe jest, eby moje marmurki wyglday dokadnie tak
samo. Na pewno zauway rnic Kolekcjoner taki jak on natychmiast si zorientuje.
Nie zauway. Przeykam lin. Ostatnio nie czuje si najlepiej. Prawd mwic, miaam
nadziej, e znajd co nowego. Chc da mu cakiem nowe wspomnienia.
Nie ogldaj si, Sabrina. Ruszaj przed siebie. Postaraj si o nowe marmurki.
Z przyjemnoci pomog. Umiecha si figlarnie, a ja musz odwrci wzrok. Posuchaj,
Sabrina, widz, e twj tata zaczyna zbiera co, co mi wyglda na wspczenie robione marmurki.
Widz tu jeden, ktry w dodatku jest uszkodzony serduszko, co zakrawa na ironi, nieprawda? Wanie
w tym miejscu mog dziaa. Mog zrobi dla ciebie cakiem wspczesne mae dziea sztuki. Spjrz tam.
Wskazuje na gablotk, a ja pogram si w ekstazie, zachwycona rnorodnoci, jak stworzy. To
prawdziwa kopalnia skarbw, zbir klejnotw. Tyle zagmatwanych wzorw, tyle deseni, kolorw

i promieni odbitych od szka.

Moesz ich dotkn, jeli chcesz mwi Marlow.
Otworzywszy gablotk, czuj, jak przyciga mnie czekoladowy marmurek, podobny do bili. Zaskakuje
mnie jego ciar. Marmurki w gablocie s wiksze ni te z kolekcji taty, niepodobne do tych, ktrymi si
gra, ale ich wzr i kolory s o wiele intensywniejsze i bardziej zawie. Korkocigi i baki powietrza
przycigaj mnie z hipnotyczn moc, a kiedy wycigam je na doni w stron ksiyca, nabieraj jeszcze
wikszej gbi, jakby promienioway od rodka.
Ciekawe, e wybraa akurat ten mwi. Czy akurat on spodoba ci si najbardziej?
Kiwam gow, otulajc marmurek palcami. Mam wraenie, e czuj promieniujce z jego wntrza
gorco.
Ale to nie dla mnie mwi, ponownie ogldajc kolekcj. Tata z pewnoci zakocha si
w kadym z nich, tego jestem pewna.
Co prawda zaczam ten dzie od innego rodzaju poszukiwa, ale teraz takie rozwizanie wydaje mi
si o niebo lepsze ni szalona pogo za zaginionymi kulkami, ktrych zapewne i tak nigdy nie zdoam
odnale.
Nie, nie. Marlow delikatnie wyjmuje mi z rk brzowy marmurek i niby ogldajc go z bliska,
przy okazji kadzie do na mojej talii. Zaraz zrobi dla ciebie co cakiem nowego.
Teraz?
Jasne, e tak. Czy mam rozumie, e dokd si wybierasz?
Wygldam za drzwi, eby zobaczy, co robi Lea. Wydaje si cakiem zatopiona w spojrzeniu Dary,
ktry rozczesuje palcami jej wosy. Dochodzi pnoc, tak czy owak po prostu musiaabym wrci do
pustego mieszkania. Musz zakoczy ten wieczr jakim ostatecznym wynikiem. Wszystko, czego dzi
dowiedziaam si o tacie, byo z jednej strony satysfakcjonujce, z drugiej wyczerpujce, i naprawd
potrzebne mi jakie rozwizanie. Rozdrapaam ran, wic teraz trzeba znale co, co pozwoli j
zasklepi. Nawet jeli nie zdoam uzupeni kolekcji taty, moe dam rad dokoczy moj misj.
Jak dugo to moe potrwa?
Beznamitnie wzrusza ramionami.
Zobaczymy.
Chodzi po pracowni, a waciwie si lizga, lecz bez szurania, jakby czu si zbyt rozluniony, by przy
kadym kroku podnosi nog. Wcza palnik gazowy, na chwil mnie zostawia i znika za drzewami
prowadzcymi na parking, eby zaraz wrci z szeciopakiem piwa w rku i figlarnym byskiem w oku.
Sysz w gowie gos Aidana. Ja po prostu nie wiem, Sabrina, czy jeste szczliwa. Trzymasz si
z daleka. Kocham ci. Syszysz? Czy ty te mnie kochasz?
Moe powinnam wyj, ale nawet jeeli dzisiejszy dzie niczego mnie nie nauczy, to przynajmniej
nauczy mnie tego, e jestem crk swojego ojca. Zostaj.

29
Grajc w kulki
Rosncy funt
Siedz naprzeciw Larryego Brennana, ksywa Lampy, znanego pod tym przezwiskiem z powodu
upodobania do aenia noc po polach i olepiania wizk ostrego wiata dzikich zwierzt, zwykle
krlikw. To byo jego ulubione zajcie jako nastolatka. Larry mia w Meath wujka, do ktrego zwykle
wysyano go w weekendy; ojciec Larryego by alkoholikiem, mama za stale przeywaa zaamanie
nerwowe i z niczym sobie nie radzia, wic Larry jedzi do wujka, a jego siostra do ciotki. Siostra
trafia o niebo lepiej. Wszyscy uwaali, e Larryemu u wujka dzieje si lepiej ni w domu, ale si
mylili. Wujek okaza si niewiele lepszy od ojca, tylko wydawa si bardziej odpowiedzialny, zapewne
dlatego, e nie mia wasnej rodziny, o ktr naleao si troszczy. Sam niele dawa sobie rad. Bardzo
lubi drinki i lubi take Larryego, i to zdecydowanie za bardzo, chocia wwczas nie zdawaem sobie
z tego sprawy. Zrozumiaem, o co chodzio, dopiero kiedy dorosem i spojrzaem na wszystko nieco
inaczej. Larry zawsze chcia, ebym jedzi tam razem z nim, bo chyba kiedy przyjeda z przyjacielem,
wuj odrobin mniej mu si narzuca. Ja ani troch nie lubiem tego wujka. Pamitam, e na imi mia
Tom. Ktrego razu pojechaem na weekend i mimo e moglimy robi, na co mielimy ochot,
niezalenie od pory, raczej nie wrcibym tam, nawet gdyby Larry o to prosi. Jego wuj nie by
w porzdku. Powinienem by wiedzie, co si dzieje, ale nie wiedziaem.
Olepianie byo fajn zabaw. Larry zabiera wiatrwk nalec do wujka i ciemn noc
wychodzilimy na pola. Moim zadaniem byo trzymanie reflektora o potnej mocy, ktrym dawaem
krlikom po oczach, a wtedy Larry do nich strzela. W poowie wypadkw nawet nie zawraca sobie
gowy, eby zabra upolowan zwierzyn. Przypominam sobie, jak wiele razy mylaem, e Ma mogaby
zrobi z nich wspania potrawk, lecz nie byo mowy, ebym we wzgldnie wieym stanie dostarczy je
do domu. Nawet nie przyszo mi do gowy, eby kogo zapyta, jak to si robi. Larryemu nie chodzio
o zdobycie jedzenia; chodzio o zabijanie i jestem pewien, e kady krlik, do ktrego strzela, by w tym
momencie jego wujkiem albo tat, albo jego mam, albo kimkolwiek, kto na tym wiecie mocno go
rozczarowa. Moe nawet byem to ja, poniewa znajdowaem si obok i w niczym nie pomogem.
Caa zabawa w olepianie wychodzia najlepiej, kiedy byo bardzo ciemno. Pochmurne noce
nadaway si cakiem niele, ale superwarunki byy wtedy, kiedy zblia si nw. Pamitam, jak przed
weekendem Larry sprawdza prognoz pogody i niemal dostawa wira, urzdzajc w szkole prawdziwe
pieko, jeeli pogoda miaa okaza si niesprzyjajca. Chyba wiedzia, e wtedy bdzie musia przez ca
noc zosta w domu, i zdawa sobie spraw, co to oznacza. Hamisha ju wtedy z nami nie byo. Miaem
szesnacie lat, a on zdy wyjecha do Liverpoolu, ale sdz, e bardzo by mu si tam spodobao, gdyby
pojecha ze mn. Na pewno umiaby poradzi sobie z wujkiem Larryego.
Przygldam si teraz Larryemu Lampy Brennanowi; ma tyle samo lat co ja, pidziesit siedem, ale
jest szczupy, schludny i godny szacunku. Siedz naprzeciwko, po drugiej stronie biurka, i myl o tych
wszystkich rzeczach, ktre wiem na jego temat. Ubrany jest w elegancki garnitur, zatrudnia p tuzina
ludzi i niele mu si wiedzie. Zdecydowanie udao mu si wydosta z szamba i spuka z siebie resztki
gwna. Serce bije mi mocniej, gdy widz, jak czekajc na moj odpowied, wygadza krawat
wypielgnowanymi palcami. W mojej piersi narasta ucisk, ale to nic dziwnego, bo ostatnio tyle
przybraem na wadze, e stale charcz, kiedy staram si zapa oddech.

 Zao si, e teraz nie ma w twoim otoczeniu nikogo, kto wie, skd wyszlimy mwi.
Milknie na chwil, bo nie ma pojcia, do czego zmierzam.
Wiesz, Lampy, co mam na myli.
Wyranie sztywnieje i ju wiem, e w jednej chwili przypomniaem mu o kim, o kim tak bardzo stara
si zapomnie. Znowu ma szesnacie lat. Nazywa si Lampy Brennan i w jego gowie panuje kompletny
zamt. Cay wiat sprzysig si przeciw niemu, a on samotnie walczy ze wszystkim i ze wszystkimi.
Co chcesz przez to powiedzie, Fergus? pyta cicho.
Czuj, jak po prawej skroni spywaj mi kropelki potu. Chciabym je wytrze, ale boj si, e ten gest
zwrci na nie uwag Larryego.
Mwi tylko, e kilka osb byoby mocno zaskoczonych, gdyby wiedzieli o tobie to, co ja wiem. To
wszystko.
Powoli pochyla si w moj stron.
Grozisz mi, Fergus?
Wbijam w niego twarde spojrzenie. Nie zamierzam odpowiada, niech sam domyli si, czego tylko
chce. Musz dosta t robot. Mam pidziesit siedem lat i wykorzystaem wszystkie zobowizania,
jakie ktokolwiek mia wzgldem mnie, a nawet wicej. Teraz znowu potrzebuj cudzych wzgldw,
chocia wiem, e nigdy nie bd mia okazji do rewanu. Dotarem do ciany, to ostatni as, jakiego mam
w rkawie, mog jedynie uciec si do pogrek, bo tylko na to sta tak aosn kreatur, jak si staem.
Fergus mwi spokojnym tonem, wbijajc wzrok w biurko. Ta decyzja to nic osobistego.
Mamy trudne czasy. Zatrudniem ci, poniewa chciaem ci pomc ze wzgldu na dawne ukady
Wydaje si nieco poruszony. Umwilimy si, e przyjrzymy si ponownie tej sprawie za sze
miesicy. Po szeciu miesicach powiedziaem ci, e musisz poprawi wynik, e masz najniszy
wskanik sprzeday tak, tak, wiem, e to by pocztek! Ale teraz mino dziewi miesicy i sytuacja
nie wyglda dobrze. Musz zacz zwalnia ludzi. Ty bye ostatni, ktrego przyjem, co automatycznie
oznacza, e bdziesz pierwszy, ktry std wyleci. Szczerze mwic Gniew przebija si na pierwszy
plan, w miar jak Larry zapomina, e mia by dla mnie uprzejmy. Pamitaj, e grobami nie zwiesz
si ze mn bardziej. I nie przysonisz nimi faktu, e jeste najgorszym sprzedawc w salonie. Jak dotd
dla firmy zarobie najmniej ze wszystkich.
Po prostu musisz da mi wicej czasu mwi, prbujc ukry narastajc we mnie panik. Staram
si wypowiada chodno, rzeczowo, jakbym by kim, komu mona zaufa. Wci jeszcze nie czuj si
za pewnie. Pierwszy rok zawsze jest trudny, ale widz, e zaczem si wciga. Teraz naprawd
rozumiem, jak dziaa ten biznes.
Niestety, nie mog pozwoli sobie na to, eby da ci wicej czasu odpowiada Larry. Po prostu
nie mog.
Jeszcze przez jaki czas prbuj z nim walczy, ale im mocniej naciskam, tym bardziej on si
wycofuje i usztywnia swoje stanowisko.
Kiedy? pytam cicho. Mam wraenie, e cay wiat wali mi si na gow.
Chciaem da ci jednomiesiczny termin wypowiedzenia mwi, a ja myl o tym, e mam jeszcze
miesic, zanim wszystko rozpadnie si na kawaki. Jednak biorc pod uwag fakt, e prbowae mi
grozi, optuj za natychmiastowym rozwizaniem umowy.
Mam w rkawie jeszcze jednego asa. Najgorszego. Za nic w wiecie wolabym po niego nie siga.

 Prosz odzywam si, a on spoglda na mnie ze zdumieniem. Cay gniew nagle si ulotni.
Larry, prosz ci Bagam
Uprzejmoci, pogrki i ostatnie, cho wcale nie najmniej istotne baganie.
Do diaba, co si tutaj dzieje?! woa Cat, kiedy znajduje mnie w moim mieszkaniu na pododze.
Wszystkie meble przepchnem pod jedn cian. Fotele pitrz si na kanapie, stolik do kawy
zajmuje malek, zaciszn kuchni, a dywan zosta zwinity i stoi na balkonie. Przede mn rozciga si
naprawd spora przestrze, a ja z rysikiem w rku zabieram si do niszczenia desek podogowych.
Zdyem nakreli okrg o rednicy omiu cali, a teraz jestem w trakcie rysowania wikszego,
o rednicy jedenastu stp. Nie mog z nikim rozmawia, poniewa musz by skoncentrowany.
Fergus! Cat rozglda si dookoa szeroko otwartymi oczyma i ze zdumienia otwiera usta.
Mielimy i na lunch z Joem i Finnem, pamitasz? Wszyscy czekalimy na ciebie w restauracji.
Dzwoniam i dzwoniam, a w kocu zjedlimy sami. Fergus? Czy ty mnie syszysz? Poszam do ciebie
do pracy, ale powiedzieli mi, e pojechae do domu.
Ignoruj jej obecno, cakowicie pochonity rysowaniem okrgu.
Czy zapomniae o nas, Fergus? pyta agodniejszym tonem. Czyby znowu zapomnia? To
zdarzyo si kilka razy. Dobrze si czujesz, kochanie? Zdaje mi si, e co jest nie w porzdku.
Klka tu obok mnie, ale ja nie mog na ni spojrze. Jestem zajty.
Wszystko w porzdku, Fergus? Dobrze si czujesz? Nie wygldasz Fergus, ty cay ociekasz
potem!
Racja. Odkadam rysik i siadam na pitach. Nastpna kropla potu cieknie mi po nosie. Ta gra
nazywa si Rosncy Funt i jest dokadnie tym, co pozwoli nam przetrwa. May okrg to funt, duy to
sztaba. Rzucasz kulk od
Od siebie?
Tak. Wrczam jej kilka marmurkw. Bierze je tak ostronie, jakby trzymaa w rku granaty.
Fergus, jest trzecia po poudniu. Czy nie powiniene by teraz w pracy, zamiast gra w marmurki?
To mieszne, ale sama musz zaraz wraca do roboty. Czego nie rozumiem Co si dzieje?
Zostaem zwolniony! wrzeszcz nieoczekiwanie, a ona milknie i w przeraeniu zrywa si na rwne
nogi. Teraz ty jeste bankiem mwi bardziej agresywnie, ni zamierzaem. Rzucasz marmurkiem
i wszystko, w co uderzysz wewntrz funta, staje si twoj wasnoci. Jeli w nic nie trafisz, twoje kulki
zostaj tam, gdzie s, i prbujesz jeszcze raz. Masz dziesi prb.
Umieszczam wewntrz mniejszego okrgu moj kolekcj zegarkw.
Rzucaj marmurkiem. Musisz trafi.
Spoglda na mj zbir, potem na przedmioty czekajce dookoa okrgu i jej oczy napeniaj si zami.
Och, Fergus Nie musisz tego robi. Przecie Joe moe ci pomc. Wiem, e ju raz ci to
proponowa.
Nie mam zamiaru przyjmowa jamuny odpowiadam, czujc w gowie zamt na myl, e may Joe
paci moje zobowizania. Joe, ktrego tak naprawd nie uwaaem za czonka rodziny a do chwili, kiedy
Cat go zaprosia i przyja z otwartymi ramionami. To nie byoby w porzdku wobec niego. Sam si
wpakowaem w to bagno i sam musz si z niego wydosta.

To marmurki wpdziy mnie w sytuacj bez wyjcia. Pozbycie si ich pozwoli mi wyj na prost.
Znikn kamstwa, oszustwa, baagan, brak koncentracji na codziennym yciu, wieczne rozdwojenie
jani i oderwanie od mojej rodziny Dzi jest urodzinowe przyjcie Alfiego, ale nie mog zabra tam
Cat, poniewa Sabrina nie ma pojcia o jej istnieniu, nie zna mojej wielkiej mioci Sam nie wiem, jak
i od czego zacz. Powiedzenie Sabrinie o Cat oznaczaoby, e musiabym opowiedzie take
o marmurkach, tylko w jaki sposb to zrobi po caym yciu, ktre spdziem unurzany w kamstwie? Cat
mwi, e spokojnie moemy pj, e nie powie ani sowa, dopki nie wymyl jakiego sposobu na
rozmow z Sabrin, ale co si jej wymknie, musi si wymkn, a przemilczenie tak samo bdzie
kamstwem. Obydwoje okamujemy moj crk. Afera z marmurkami, ktre potajemnie zabraem do
Kalifornii, eby oszacowa ich warto, bya prawdziwym wskanikiem fatalnego stanu moich finansw.
Byem zawstydzony, e Cat mnie przyapaa, kiedy pijany w sztok pojawiem si w hotelu, i to kamstwo
prawie zakoczyo nasz zwizek. Jednak Cat jako wytrwaa. Mwi, e rozumie, ale wszystko si
zagmatwao. Strasznie si zagmatwao. To wszystko wina marmurkw.
Cat wykonuje pierwszy rzut. Bardzo kiepsko, zreszt celowo staraa si nie trafi i oczywicie nie
trafia. Wiele razy przy rnych okazjach gralimy razem w kulki. Gdy tylko otworzyem przed ni swj
wiat, od razu zaprosiem j do rodka; chodzia ze mn na rozgrywki, bywalimy na zjazdach fanw gier
w kulki. Nie jest adnym wybitnym graczem, ale na pewno gra lepiej, ni pokazaa przed chwil.
Zrb to porzdnie! wrzeszcz, a ona zaczyna paka. Postaraj si!
Podnosz kulk i wciskam jej do rki.
Rzucaj!
Cat rzuca ponownie i tym razem trafia zbir ustawiony w mniejszym okrgu.
Doskonale. Wszystko jest twoje. To znaczy banku. Zbieram kolekcj i odkadam na bok. Jako
nastpny w okrgu lduje zarczynowy piercionek mojej Ma. Dawaj!
Tym razem Cat puduje. Krzycz na ni, e powinna bardziej si stara.
Fergus, nie mog! Naprawd nie mog! Nie zrobi tego! Prosz!
zy strumieniami pyn jej po policzkach i w kocu bezwadnie opada na kolana na rodku pokoju.
Zabieram jej marmurki i sam rzucam. Marmurek leci w kierunku pudeeczka z piercionkiem. Trafiony!
lubna obrczka mamy staje si wasnoci banku. Rzucam ponownie i trafiam Akro Agate Sample Box
z tysic dziewiset trzydziestego roku, wyceniany midzy siedem a trzynacie tysicy. Naturalnie, e nie
mogem spudowa. Pudeko jest prawie tak due jak sam okrg.
Nastpne w kolejce s Worlds Best Moons w oryginalnym opakowaniu, warte od czterech do siedmiu
tysicy. Trafiam bez problemu. Moje dwie najcenniejsze kolekcje. Najpierw one, potem reszta.
Wszystkiego musz si pozby.
Znalazem kupca na te marmurki mwi Cat kilka dni pniej, odstawiajc na miejsce kulki, ebym
mg woy paszcz. Umwiem si z nim za par godzin na miecie. W ODonoghue. Facet specjalnie
przylatuje z Londynu, eby je odebra. Warte s dwadziecia tysicy, ale umwilimy si na pitnacie
tysicy euro w gotwce.
Fergus, nie wygldasz dobrze. Przesuwa palcami po mojej twarzy, a ja cauj w przelocie jej do.
Powiniene si pooy.
Nie syszaa, co mwiem? Poo si, ale dopiero kiedy ju si z nim spotkam.

 Nie chcesz przecie pozbywa si tych marmurkw. S naprawd cenne. I wie si z nimi tyle
wspomnie
Wspomnienia zostan na zawsze. A one Wypowiadajc te sowa, ledwo mog na nie patrze.
Dziki nim bd mg zapaci raty za kilka miesicy. Zyskam troch czasu, eby uporzdkowa swoje
sprawy.
Waciwie co uporzdkowa? Nie mam pracy, nikt nigdzie nie chce mnie zatrudni. Nie w moim
wieku. Myl, myl, co dalej. Sprzedaj marmurki.
Jeste blady jak mier, powiniene pooy si do ka. Pozwl, e pojad tam za ciebie.
Tak bdzie najlepiej i oboje o tym wiemy. Jeli sam pojad sprzeda marmurki, nie bd umia si
z nimi rozsta, a musz to zrobi albo bank wyrzuci mnie z mieszkania.
Cat zabiera marmurki i wychodzi. Wraca jaki czas potem, jest ju ciemno. Nie wiem, ktra godzina,
i mam wraenie, e nie spaem, cho przecie musiaem spa. Podchodzi wprost do mojego ka. Czuj
w jej oddechu zapach wina.
Sprzedaa je? pytam.
Dostaam pienidze odpowiada wymijajco, kadc przy ku kopert.
Wic marmurki pojechay?
Waha si z odpowiedzi.
Tak, pojechay.
Gadzi mnie po wosach, po twarzy, cauje czule. Przynajmniej mam jeszcze j. Chc rzuci jaki art
o tym, jak bardzo jest cenna, ale nic mi nie przychodzi do gowy.
Id wzi prysznic mwi i wylizguje si z pokoju.
Gdy tylko sysz szum odkrconej wody, robi co, czego nie robiem przez dugi, dugi czas. Pacz.
Mocno i bolenie, jakbym znw sta si dzieckiem. Zapadam w sen, zanim Cat zdy wyj spod
prysznica. Obudz si ju w szpitalu, a nastpny raz, kiedy zobacz Cat, bdzie dla mnie naszym
pierwszym spotkaniem. Poznaj j w centrum rehabilitacji, ktre nazywam domem. Przysza tam, eby
odwiedzi przyjaciela.

30
Regulamin basenu
Uwaga, nie ma dyurnego ratownika!
Marlow wrcza mi par okularw z zabarwionymi na rowo szkami. Cay wiat natychmiast
przybiera rowy kolor, a piwo mocniej szumi w gowie. Okulary s po to, eby chroni moje oczy, kiedy
bd patrze prosto w pomie.
licznie wygldasz! Marlow leciutko szczypie mnie w nos i zapala ogie w piecu do wypalania.
Uwielbiam pracowa ze szkem, bo tak atwo mona je obrabia i rzebi tumaczy, lekkim krokiem
krc po caym studiu. Bez przygldania si pewn rk siga po potrzebne mu rzeczy i stawia je
w okrelonym miejscu, zupenie jakby taczy.
Czy czasami zdarza ci si, e co pieczesz? pyta.
Czy co piek? Tak. Czasami.
Myl o dzieciach i o tym, jak dziki nim wskakuj od razu na wysokie obroty. Tak, mam dzieci. I mam
ma. Przystojnego ma. Ma, ktry pragnie, ebym bya szczliwa. Ktry mwi, e mnie kocha i ktry
naprawd mnie kocha. Odsuwam si o krok.
Wszystko w porzdku. Marlow przyciga mnie z powrotem i kadzie rozpalon do na mojej talii.
Szko reaguje na podgrzewanie podobnie jak cukier, kiedy si rozpuszcza. Sama zobaczysz. Ale
najpierw spjrz, co przygotowaem wczeniej.
Podchodz i rzucam okiem na wzr, ktry ley przede mn na stole.
Od jakiego czasu miaem zamiar to zrobi, ale czekaem, a zdarzy si waciwy moment
Znowu rzuca mi przecige spojrzenie spod tych swoich dugich rzs. Jego oczy wygldaj jak marmur
w niebieskawym odcieniu, jakby on sam doprowadzi je do takiej doskonaoci.
Sam to zaprojektowae? Staram si nie patrze na jego twarz. Jest w niej jaka hipnotyzujca
moc. Prawd mwic, caa jego posta przyciga mnie z nieodpart si. Nie patrz, nie moesz patrze,
skoncentruj si na pomieniach.
Jasne. Zrobiem to z idealnie zmielonego szklanego proszku. No c, s dwa sposoby, w jaki moesz
stworzy swj marmurek. Jeden przy lampie, dziki czemu mona uzyska efekt korkocigu, ktry ju
widziaa. Jednak twj tata ma mnstwo takich niemieckich korkocigw, cho nie wszystkie robione
rcznie, wic moim zdaniem powinnimy podarowa mu co innego.
Umieszcza jdro z mlecznego szka na kocu dugiego, metalowego prta. Zatrzymuje si przy piecu
i przybrawszy idealnie pikn poz, powoli obraca prt, wsuwajc go w pomie. Szko rozwietla si,
byszczy i ocieka kroplami jak rozgrzany mid. Marlow nadal obraca prt, a szklane jdro przybiera
ksztat kuli. Potem wyciga prt z pieca, a ja odruchowo schylam gow, kiedy idzie z rozarzonym,
ciekncym szkem na drug stron pomieszczenia, do stojcego tam fotela. Sam siada na drewnianym
siedzisku z wysokimi porczami, a nastpnie umieszcza prt w poprzek porczy i toczy go tam
i z powrotem, eby szko umieszczone na kocu przybrao podany ksztat. Na porczach dostrzegam
lady wiadczce o tym, e ju wielokrotnie wykorzystywa je w taki sposb. Teraz jest mocno
skoncentrowany na pracy, nie ma mowy o swobodnej pogawdce. Prawd mwic, nie rozmawiamy ju
od pewnego czasu. Powtarza ca czynno par razy, przenoszc rozgrzane szko od pieca do fotela

i z powrotem, a na jego czole pojawiaj si grube krople potu. Wreszcie kadzie na doni gazet
i zaczyna walcowa gorce szko bezporednio w rku, eby uzyska idealny ksztat.
W ktrym momencie odrywam od niego wzrok. Czuj, e krci mi si w gowie od piwa
i nadzwyczaj emocjonujcego dnia, a moje wraenie spotgowane jest przez sczc si w tle muzyk
i atmosfer tego miejsca. Midzy drzewami dostrzegam Le, ktra taczy w objciach Dary. Wszdzie
panuje nastrj radosnego witowania, wszystko jest wspaniae, ycie jest wspaniae. ycie jest pene
przygd. Nie pamitam, kiedy ostatnim razem czuam si tak jak dzi. Gdy spogldam na otoczenie, cae
moje ciao si rozlunia, a w kocu zaczynam lekko koysa si w rytm muzyki. Nie mog oderwa oczu
od Marlowa i od przepiknego szka o fakturze gstego miodu.
Odsuwam si w ty, kiedy Marlow po raz kolejny wyciga prt z pieca, ale zamiast i z nim do fotela,
ostronie przesuwa nim po wzorze z drobniutko sproszkowanego szka, ktry przygotowa wczeniej.
Kiedy rysunek w caoci zostaje przeniesiony na szklan kulk, znowu obraca prt w celu uzyskania
idealnego ksztatu kuli, tylko robi to bardzo delikatnie, eby nie zniszczy skomplikowanego wzoru
wewntrz marmurka. W kocu zanurza go w pojemniku z krysztaem, by uzyska ostatni warstw.
Rozgrzana kulka zostaje umieszczona w cynowym wiaderku z zimn wod; para bucha, a nastpnie
z sykiem poda do gry, podczas gdy szko lekko skwierczy i zastyga. Marlow ostronie strca kulk
z prta; marmurek na moment zanurza si w wodzie, eby zaraz wypyn na powierzchni.
Teraz musimy poczeka, a zupenie ostygnie mwi, ocierajc pot z czoa.
Chyba musia zauway, w jaki sposb na niego patrz, bo w kocu podnosi na mnie wzrok i umiecha
si sodko; znowu przybiera t lekko rozbawion min, ktr dostrzegam w momencie, kiedy mnie
zobaczy. Siga po butelk piwa i oprnia j za jednym zamachem. Dochodzi druga w nocy, a ja czuj,
e znw krci mi si w gowie.
Przypominam sobie o marmurku, ktry Marlow zrobi przed chwil, i zdobywam si na ten
niesychany wysiek, eby zajrze do wiaderka.
Tylko bez podgldania, dopki nie bdzie gotowy mwi i przysuwa si bliej. Popycha mnie
w stron blatu, biodrami naciskajc moje ebra, i ostronie zdejmuje mi rowe okulary. Musz na nowo
przyzwyczai si do faktu, e nic ju nie jest rowe; wszystko jest autentyczne, niefiltrowane, inne ni to,
co widziaam w gowie. Szybko trzewiej. Marlow bez popiechu kreli na mojej twarzy lini,
delikatnie przesuwa po niej palcami, jakby uczy si moich rysw na pami. Serce wali mi jak mot;
jestem pewna, e on czuje to bicie przez cienki materia swojego T-shirtu.
Muska wargami moje usta, na pocztku powoli, ale wkrtce pocaunek staje si bardziej natarczywy.
Jest w nim co niepokojcego, podyktowanego panik, zwaszcza u kogo, kto z tak gracj i bez
popiechu potrafi porusza si podczas pracy.
Jestem matk szepcz mu wprost do ucha.
Gratuluj odpowiada, obsypujc pocaunkami moj szyj.
Wybucham nerwowym miechem.
Przed picioma laty, kiedy byam w ciy z Fergusem, jeden z przyjaci zawiadomi mnie, e Aidan
ma romans. Od razu doprowadziam do konfrontacji i jako udao si zaatwi t spraw. Kazaam mu
podj decyzj odchodzi albo zostaje, zostaje albo odchodzi. Zosta. Ja te zostaam. Przetrwalimy,
ale to trwanie nie jest takie jak dawniej. Byo gorzej, potem lepiej. Mamy jeszcze Alfiego. W momentach
gniewu, ktre zdarzaj mi si znacznie rzadziej ni kiedy, zawsze wydaje mi si, e wykorzystam
pierwsz lepsz okazj, eby odpaci mu piknym za nadobne; take wplcz si w jaki romans, eby

mie pewno, e Aidan dokadnie wie, jak wtedy si czuam. Wiem, e to dziecinnie gupie, ale taka jest
prawda. Ty zranie mnie, wic ja zrani ciebie. Jednak lata mijaj, a okazji jak nie byo, tak nie ma, ani
w drodze do szkoy, ani na pustym basenie, ani w supermarkecie na zakupach z dzieciakami, ani na
karate, meczu piki nonej czy zajciach z malarstwa. Nie mam adnych widokw na romans podczas
typowo mamusinych czynnoci, ktrymi szczelnie wypeniony jest mj dzie. Maso, ser, szynka, chleb,
przekroi. Rodzynki. Nastpna. Przez to moja depresja wydaje si jeszcze gbsza, bo nawet gdybym
chciaa si jako odegra, to i tak nie mam jak.
Wiem, e Aidan mnie kocha. Nie jest idealnym mem ani ojcem, ale jest lepszy, ni trzeba. Mnie te
daleko do doskonaoci, chocia bardzo si staram. Czasami zastanawiam si, czy sama mio
wystarczy, czy s moe rne poziomy mioci? Nieraz rozmylam, czy Aidan w ogle mnie widzi, nawet
kiedy na mnie patrzy. W ostatni niedziel rano malowaam co z dzieciakami, a pniej chodziam przez
calutki dzie z zielon plam na grnej wardze, poniewa Aidan w ogle nie raczy mi o tym powiedzie.
Pojechalimy do supermarketu, poszlimy na plac zabaw, spacerowalimy po parku, i ani razu nie
usyszaam: Sabrina, umazaa sobie twarz zielon farb.
Kiedy wrcilimy do domu i zerknam w lustro, i zobaczyam na mojej grnej wardze t wielk,
zielon plam, ze zoci a si rozpakaam. Do diaba, czy nikt na mnie nie spojrza? Nawet moi
chopcy? Czy naprawd jestem takim stworzeniem, ktre moe chodzi brudne albo umazane jedzeniem,
albo upakane zielon farb? Sabrina, kobieta z farb na twarzy, kobieta z tust plam na spodniach,
kobieta w T-shircie ze ladami paluchw i resztkami jedzenia. Nie mwcie jej o tym, bo przecie zawsze
tak wyglda, ma tak wyglda, pasuje do tego, kim jest.
Zapytaam o to Aidana; nienaturalnie wysokim, rozstrojonym tonem zadaam pytanie, czy nie widzia
tej zielonej plamy. Odpowiedzia, e po prostu nie zauway, co natychmiast zaowocowao moimi
rozmylaniami, czy patrzy na mnie i nie widzia, czy moe w ogle nie spojrza na mnie przez cay dzie.
Ktra z tych moliwoci jest gorsza? Powicilimy temu ca sesj w poradni maeskiej, przez cae
spotkanie dyskutowalimy o zielonej plamie, ktrej nie zauway. Wychodzi na to, e ja sama jestem tak
zielon plam.
Zaczo si od zielonej plamy, niedosze utonicie na basenie prawie doprowadzio mnie na skraj
zaamania nerwowego. Potem ruszyam na poszukiwanie zaginionych marmurkw w nadziei, e co
naprawi, e co odzyskam, e co uzupeni w yciu taty, cho by moe przede wszystkim staram si
odnale sam siebie.
Aidan martwi si, e go zostawi. Powiedzia mi o tym; boi si od chwili, gdy dowiedziaam si
o jego romansie. Ale ja nie mam zamiaru odchodzi. To nie ma nic wsplnego z nim ani z czym, co
zrobi tak dawno temu, e nawet ju mnie to nie boli, tylko czasami powraca echem wspomnie.
Wszystko ma zwizek wycznie ze mn. Ostatnio czuj si jak schwytana w puapk, jakbym nie bya
sob, albo prawdziw sob, i wcale mi si to nie podoba. Maso, ser, szynka, chleb, przekroi. Rodzynki.
Nastpna. Patrze na pusty basen. Ratowa czowieka, ktry wcale nie chce by ratowany. Nie zanurza
si w czym, co jest moj pasj, tylko siedzie na brzegu, siedzie na zewntrz i tylko si przyglda. To
tak jak oglda wystawy, majc w kieszeni peny portfel. Albo jak robi zakupy z pustym portfelem.
Cokolwiek. Czu, e jeste na zewntrz, e kroczysz po krawdzi, e jeste zbyteczny.
Cae ycie spdziam z tat, o ktrym dopiero dzisiaj dowiedziaam si, e by niewiarygodnie skryty,
i ja rwnie staam si skryta, moe podwiadomie naladujc jego zachowanie, mimo e wczeniej
o niczym nie miaam pojcia. Moe dlatego nie potrafi otworzy si przed Aidanem. To mogo wydarzy
si po jego romansie, ale mogo i wczeniej. Nie wiem, czy s jakie psychologicznie uzasadnione

powody takiego zachowania, i nic mnie to nie obchodzi. Nie mam zamiaru si nad tym rozwodzi, po
prostu chc y dalej. Najwaniejsze wydaje si, e nie mam nic do ukrycia.
W zeszym roku co czuam. Byam znudzona.
Ale teraz ju si nie nudz.
Umiecham si na sam myl o tym.
Marlow spoglda na mnie z leniwym umiechem.
Nie chcesz do niego wraca zgaduje. Tak na nie, nie na tak. Jego rka wdruje po mojej
bluzce. Obydwoje wybuchamy miechem. Marlow jak gdyby nigdy nic zabiera rk. Mam wraenie, e
jednak nie.
Nie mwi w kocu.
Marlow wycofuje si, swobodnie, z uszanowaniem.
Ju na pewno zdy ostygn mwi. Chcesz go obejrze?
Wyciga z wiaderka marmurek, poleruje go i przez chwil oglda uwanie, zanim mi go poda.
Jest przepikny szepcz oszoomiona. Ile ci jestem winna?
Marlow obdarza mnie poegnalnym pocaunkiem.
Jeste taka sodka. To dla ciebie. Wrcza mi drugi marmurek. Mam tak teori, e marmurek
stanowi odbicie swojego waciciela. Tak jak pies dodaje z umiechem.
Potem bierze piwo i leniwie, noga za nog, wraca na imprez, ktra rozkrcia si ju na dobre.
Podarowany mi marmurek jest tym samym brzowym marmurkiem, ktry zwrci moj uwag
natychmiast, jak tu weszam. Na pierwszy rzut oka wyglda jak zwyka brzowa kulka, ale kiedy
podniesiesz go do ksiyca, rozwietla si bursztynowym blaskiem, jakby pon w nim wewntrzny
ogie. Rzeczywicie przypomina w tym swojego waciciela.
Dochodzi czwarta rano, kiedy w kocu wycigam siebie i Le z czwartego pitra wielopoziomowego
parkingu. Nad miastem wschodzi soce, na niebie nie ma ju ladu mojego czujnego opiekuna. Kiedy
misja dobiega koca, ksiyc zostawi mnie sam. Kompletnie wyczerpana Lea opada bezwadnie na
fotel pasaera. Z caej wolnej mioci i promiennego spokoju nie pozostao nic; teraz jej buzia przybraa
interesujcy zielonkawy odcie. Stanowczo domaga si, eby jecha razem ze mn do domu opieki. Dzi
pracuje na rannej zmianie, wic po prostu utnie sobie drzemk w pokoju dla pielgniarek. Ponadto wiem,
e bardzo troszczy si o mojego tat i pewnie z samego rana bdzie chciaa do niego zajrze.
Nie mam zamiaru zosta tam dugo. Po prostu chc pooy marmurki przy ku taty, eby zobaczy je,
kiedy si obudzi. Mam nadziej, e to bdzie pierwsza rzecz, na jak spojrzy.
Naturalnie dom jest jeszcze zamknity. Naciskam dzwonek, a stranik poznaje mnie i Le i wpuszcza
nas do rodka.
Jezu jczy Grainne na widok koleanki. Spjrz tylko, jak wygldasz
Lea chichocze.
Spotkaa si z nim?
Odpowiedzi jest skinienie gowy.
I jak byo?

 Wszystko opowiem ci rano.

Przecie ju jest rano. Grainne si mieje.
Na palcach wdruj do pokoju taty. Ley na plecach, pochrapujc lekko, i wyglda staro, ale jak
czowiek, ktry jest szczliwy. Ustawiam marmurki na szafce nocnej, obok zostawiam licik i skadam
na czole taty delikatny pocaunek.

31
Grajc w kulki
Dziedzictwo
Budz si z wraeniem, e we nie przeyem tysice rnych wersji ycia. Gdy otwieram oczy,
fragmenty wspomnie przez moment jeszcze snuj si w mojej pamici, a potem delikatnie zanikaj, jak
poranny szron w promieniach soca. Gosy duchw z przeszoci i teraniejszoci cichn coraz bardziej,
w miar jak przyswajam sobie to, co dzieje si w moim otoczeniu. To nie Szkocja, skd pochodz obrazy
zieleni, traw, jezior i krlikw, przygarbionych ramion mojego taty, smutne oczy i wo dymu z fajki; to
rwnie nie St Benedict Gardens, gdzie jako dziecko kadego ranka budziem si z wbit w twarz stop
ktrego brata, poniewa kadlimy si na rozkadanych kach we dwch, na waleta. Nie jest to
rwnie parterowy domek cioci Sheili na Synnott Row, w ktrym przez pierwszy rok naszego pobytu
w Irlandii sypialimy na pododze, ani dom mamy Giny w Iona, gdzie mieszkalimy po lubie, odkadajc
pienidze na zakup wasnego domu, ani dom, ktry by przystani naszego maestwa. Nie jest to
apartament, w ktrym yem samotnie przez tyle lat, a ktry wydaje mi si teraz tak rzeczywisty, e niemal
sysz nawoywania i okrzyki dobiegajce z pobliskiego boiska piki nonej, kiedy wyleguj si w ku
w sobotni albo niedzielny poranek. Nie jestem te w sypialni, w ktrej sypiaem z Cat, gdzie zawsze byo
mi tak dobrze, i ktra lnia pomaraczowym blaskiem, ilekro przymknem oczy. Jestem w szpitalu,
ktry przed rokiem sta si moim domem; w miejscu, gdzie a do pewnej godziny wczorajszego dnia
czuem si cakiem zadowolony i gdzie pobyt sprawia mi przyjemno. Jednak teraz mam pragnienie
nie, nie pragnienie, tylko siln potrzeb by jak najszybciej std wyj. To miejsce jest puste, cae ycie
toczy si poza jego murami, chocia niedawno wydawao mi si wrcz odwrotnie. Co si zmienio
w mojej gowie, co nieznacznie si przesuno, ale takie nieznaczne poruszenia czsto maj kolosalne
znaczenie. Czuj si godny tam, gdzie jeszcze wczoraj byem syty. Chc sysze to, na co wczoraj byem
guchy. Prawd mwic, sam przyczyniem si do tej guchoty. Zrobiem tak z wasnej woli, jak sdz,
eby si chroni. Doktor Loftus na pewno mi powie. Dzi rano mam z nim sesj.
Ta zmiana ma dla mnie dwojakie znaczenie. Daje mi nadziej i jednoczenie j odbiera. Sugeruje, e
dojd tam, dokd pragn, cho z drugiej strony podpowiada, e na wszystko jest ju za pno.
Usta mam suche jak pieprz i musz napi si wody. Rozgldam si w poszukiwaniu szklanki, ktra
zwykle stoi na szafce przy ku po prawej stronie; w ten sposb zmusza si mnie do wiczenia prawej
rki. Jednak na miejscu szklanki dzi widz marmurek. Wielki, pikny marmurek w kolorze krlewskiego
bkitu mieni si w promieniach porannego soca. Z zachwytu wstrzymuj dech. Nie mog napatrze si
na jego pikno, elegancj, idealny ksztat. To prawdziwy rarytas.
Teraz dostrzegam, e marmurek przedstawia kul ziemsk. W krlewsko bkitnym oceanie zatopiona
jest caa mapa Ziemi, odtworzona w idealnych proporcjach. Ziemia, gry w brzowych, tych
i miodowych barwach Kady kontynent z odpowiednimi krajami, wszystkie wyspy Nawet wiotkie,
biaawe chmury na pnocnej pkuli. Cay wiat zamknity w rodku niewielkiego marmurka. Wycigam
lew rk, eby podnie go z szafki. Nie zaryzykuj uycia prawej, osabionej strony, nie w takiej
chwili, nie przy takim zadaniu. Obracam marmurek dookoa, ogldajc cal po calu. Dziewicze wyspy,
poyskujcy od rodka ocean Nigdzie ani ladu zadrapania, adnego uszkodzenia. Jest w idealnym
stanie. Prawdziwe cudo. Wikszy ni zazwyczaj bywaj marmurki, w przekroju musi mie jakie trzy
i p cala, doskonale mieci si w mojej doni. Podcigam si, siadam prosto. Z podekscytowania serce

wali mi jak mot. Musz sign po okulary. Le na szafce z lewej strony, gdzie atwiej mi dotrze.
Kiedy ju mam je na nosie, dostrzegam na szafce jaki licik. Ostronie kad marmurek na kolanach
i lew rk podnosz karteczk. Musz niele si natrudzi, eby sign tak daleko, i bardzo uwaa,
eby przez nieostrono nie zrzuci marmurka na podog. To byaby prawdziwa katastrofa.
Bior do rki karteczk i sadowi si z powrotem, eby j przeczyta.
Tato,
teraz masz w doni cay wiat.
Kocham Ci
Sabrina
Wpatruj si w te sowa przez czas, ktry zdaje si nieskoczonoci, i czuj, jak strumienie ez pyn
mi po policzkach. Wierz jej. Mog to zrobi. Mog znowu zacz panowa nad swoim yciem.
Zaczynam robi si senny. Oczy mnie piek, wic zdejmuj okulary i upewniam si, e marmurek jest
bezpieczny. Przypomina mi tamten, ktry znalazem podczas podry polubnej i ktry bardzo pragnem
mie, cho na jego kupno nie mogem sobie wwczas pozwoli. Nagle widz przed oczyma twarz Giny,
tak jak wtedy w hotelu w Wenecji, kiedy mielimy kocha si po raz pierwszy mod i niewinn,
z piegami na nosie i policzkach, bez ladu makijau. Ten obraz na zawsze zapad mi w serce, obraz
mioci i niewinnoci. Ogarnia mnie przytaczajca potrzeba, eby podarowa jej ten pikny marmurek,
symbolicznie da jej w prezencie cay wiat. Powinienem by to zrobi tamtego dnia, ale zrobi dopiero
teraz. Dam jej t cz mnie, ktr tak dugo trzymaem w ukryciu.
Sabrina z pewnoci mnie zrozumie, podobnie jak Cat i Robert, obecny m Giny. W odpowiednim
czasie Gina przekae podarunek Sabrinie albo chopcom, kiedy podrosn. W ten sposb marmurek stanie
si dziedzictwem, ktre przekazuje wiat nastpnym pokoleniom.
Jeli za chodzi o Cat, dostanie w darze cae moje serce.

32
Regulamin basenu
Nie pywaj, kiedy jeste sam
Przyjedam do domu o pitej rano. Mam za sob dugi dzie i rwnie dug noc i teraz marz
wycznie o tym, eby wskoczy do ka przynajmniej na kilka godzin, zanim Aidan i dzieciaki wrc.
Nie bardzo chce mi si wierzy w teorie Amy dotyczce ksiyca, lecz jedna z nich, zasyszana
wczoraj w poczekalni u Mickeya, wydaje si do pocieszajca. Nw symbolizuje nowy pocztek, przez
wielu jest uwaany za doskonay czas do robienia postanowie i zaczynania rnych spraw. Innymi
sowy, to dobry moment na co nowego. Na nowe wspomnienia.
Myl o sobie jako o maej dziewczynce, kiedy przy peni ksiyca leaam cakowicie przytomna,
czujna, z gow pen myli i pomysw, nie zmruywszy oka przez ca noc, jakby ta wietlna boja
wysyaa mi jakie tajemne przesanie. Czy to ksiyc mnie nakoni, ebym tak zrobia? Nie wiem. Chyba
nie powinnam odwoywa moich sesji terapeutycznych. Prawdziwa terapia dopiero si rozpocza.
Jest zupenie jasno, gdy podam ciek w kierunku drzwi mojego domu. Ktem oka widz, jak pani
OGrady, nasza ssiadka, przyglda mi si zza firanki, zupenie jakbym miaa si czego wstydzi.
Wsuwajc klucz do zamka, nie czuj si jak inna kobieta, lecz jak kobieta, ktra ulega nieznacznej
przemianie. Na lepsze.
Marz, eby zrzuci z ng pantofle, zedrze ubranie i pa na ko, cho na te par godzin, zanim
dzieci wrc do domu. Wanie miaam przekrci klucz, gdy drzwi otwieraj si na ocie, a do mnie
dopiero teraz dociera, e na zewntrz stoi samochd Aidana.
Aidan wita mnie z tak nieszczliw min zniszczonego przez los przystojniaka, e od razu chce mi si
mia.
Mamusia! Chopcy biegn do mnie, rzucaj mi si w objcia, przyklejaj do ng. ciskaj mnie tak
mocno, jakby od naszego rozstania upyn przynajmniej tydzie, a nie niecae dwadziecia cztery
godziny.
Przytulam mocno ca trjk, podczas gdy Aidan spoglda na mnie zupenie wykoczony, ale z trosk
w oczach.
Gdzie bya? pyta, kiedy dzieciaki przestaj obsypywa mnie czuociami i cign w gb
korytarza, eby pokaza mi co niewiarygodnie interesujcego, co niedawno znaleli. Zatrzymujemy si
nad stojcymi na pododze pudekami penymi marmurkw. Sama je tam zostawiam, kiedy wczoraj rano
wybiegaam w popiechu, eby pojecha do biura Mickeya Flanagana.
Uczyem ich, jak si gra wyjania Aidan, odcigajc mnie na bok. Mam nadziej, e to ci nie
przeszkadza, wiedz, e maj by ostroni Chocia dzi rano nie marzyem o niczym innym, jak tylko
o tym, eby wepchn im te marmurki do garde. Mwi ci, to by jaki senny koszmar jczy i obejmuje
mnie, udajc, e musi si wypaka. Alfie nie spa. W ogle. Charlie obsika wszystkie piwory,
a Fergus upar si, e musi zje na niadanie ab, ktr zapa o czwartej rano. Sama rozumiesz, e
musielimy wrci do domu. Przepraszam kwili.
Rycz ze miechu, obejmujc go mocniej.
Aidan mwi i w moim gosie pojawia si ton, ktry ostrzega przed tym, co musi nadej.

 Tak? odpowiada, nie ruszajc si z miejsca, cho wyranie sztywnieje.

Pamitasz, jak powiedziae, ebym nigdy nie pozwolia pocaowa si innemu mczynie?
Co takiego? Odsuwa si ode mnie i spoglda z ukosa.
Mamo! Tato! Alfie pokn kulk!
Obydwoje rzucamy si na ratunek.
Godzin pniej zrzucam z ng pantofle, reszt si cigam ubranie i wal si do ka. Czuj jeszcze
usta Aidana na szyi, lecz zanim na dobre zdyam zamkn oczy, rozlega si natarczywy dwik
dzwonka.
To pewnie twj kochanek mruczy Aidan i odwraca si na bok, tym samym zmuszajc mnie do
otworzenia drzwi.
Z jkiem nacigam na siebie szlafrok i wlok si w stron wyjcia. Na progu stoi adna blondynka,
umiechajc si nerwowo. Wydaje mi si znajoma, wic ostatkiem si staram si przypomnie sobie,
skd j znam. Oczywicie ze szpitala. Czasem rozmawiamy w kantynie, w holu, w ogrodzie, czekajc, a
bdziemy mogy zobaczy si z kim nam bliskim. I nagle wszystko wskakuje na swoje miejsce. Nasz
bliski i kochany to jedna i ta sama osoba. Umiecham si, czujc si tak, jakby kto zdj mi z ramion
ogromny ciar. Jednak nie bdziam w kompletnej ciemnoci. Ja j znam.
Przepraszam odzywa si z pokor. Wiem, e jest sobota rano i nie chciaam przeszkadza tobie
ani dzieciom. Ale nie spaam prawie ca noc, bo nie mogam doczeka si dnia, eby tu przyj. Po
prostu musz ci co odda.
Zwracam uwag na spor torb, ktr trzyma oburcz. Wrcza mi j, a ja odbieram. Jest naprawd
cika.
To cz kolekcji marmurkw, nalecej do twojego taty mwi blondynka, a ja wstrzymuj
oddech. Wziam je od niego na przechowanie, zanim jeszcze dosta udaru. Jeszcze przed sprzeda
mieszkania. Wysa mnie z nimi, ebym je sprzedaa, wic udawaam przed nim, e stao si tak, jak
chcia. Pienidze, ktre otrzyma, tak naprawd byy poyczk od jego brata Joego.
Mam wraenie, e to niewielkie kamstwo nie daje jej spokoju.
Czuam, e to wane, eby je zachowa, bo maj dla niego ogromn warto Spoglda na torb,
jakby zastanawiaa si, czy dobrze robi, oddajc marmurki. Jednak uwaam, e powinna je mie.
Kolekcja musi by przechowywana w caoci, na wszelki wypadek, gdyby kiedy o ni zapyta.
Patrz na torb w osupieniu i nie mog uwierzy, e one s tutaj, e trzymam je w rku.
Nawet nie powiedziaam ci, kim jestem dodaje niepewnie.
Jeste Cat, prawda? pytam i widz, jak umiech zamiera jej na wargach. Prosz, wejd do
rodka mwi ciepo, szerzej otwierajc drzwi.
Siadamy przy blacie w kuchni, a ja ostronie otwieram torb. Chce mi si krzycze z radoci. Akro
Agate Company, oryginalne pudeko z prbkami z tysic dziewiset trzydziestego roku, oryginalne
pudeko Worlds Best Moons z dwudziestoma picioma marmurkami Przesuwam po nich palcami,
wci nie mogc uwierzy, e naprawd s tutaj, e po caym dniu spdzonym na bezskutecznych
poszukiwaniach w kocu same trafiy do domu.

33
Grajc w kulki
Krwawniczki
Le na pododze w salonie cioci Sheili, a obok mnie pogreni we nie Hamish, Angus i Duncan,
kady w swoim piworze. Moja do pulsuje bolenie w miejscu, gdzie ojciec Murphy dzi mnie uderzy,
i nic na to nie poradz, e zbiera mi si na pacz. Tskni za tat, tskni za nasz farm w Szkocji,
tskni za moim przyjacielem Freddym, tskni za mam tak, jaka niegdy bya Nie podobaj mi si te
nowe zapachy, nie lubi spa na pododze, nie smakuje mi jedzenie cioci Sheili, nie znosz szkoy, a ju
najbardziej nienawidz tego cholernego dziada, ojca Murphyego. Praw rk mam tak spuchnit, e
ledwie mog zgina palce, i za kadym razem gdy zamykam oczy, widz ten ciemny, zimny pokj, do
ktrego mnie wepchn, i czuj strach tak potny, e prawie nie mog oddycha.
Hej! sysz czyj szept. Zamieram i natychmiast przestaj si maza, bo boj si, e ktry z braci
usysza mj pacz i teraz bdzie mi dokucza.
Psst!
Rozgldam si i widz, jak Hamish siedzi na swoim posaniu.
Paczesz? szepcze do mnie.
Nie. Pocigam nosem, ale sprawa jest oczywista.
Przesuwa si w piworze w moj stron. Po drodze wymierza Angusowi kopniaka w gow. Angus
jczy przez sen i turla si na bok, eby zrobi miejsce. W wieku jedenastu lat Hamish zawsze dostaje od
nas to, czego chce, i zawsze bez najmniejszych problemw. Dla mnie jest bohaterem; kiedy dorosn, chc
by taki jak on.
Przykada mi palce do policzka i wyciera z, a potem podnosi palec do ust.
Psiakrew, jednak paczesz.
Przepraszam skoml.
Tsknisz za tat? pyta, ukadajc si obok mnie.
Kiwam gow. To take jest powd do paczu, ale to nie wszystko.
Ja te za nim tskni.
Milczy przez chwil, a zaczynam zastanawia si, czy przypadkiem nie zasn.
Pamitasz, jak wypuszcza takie przecige beknicie? Nagle znowu sysz jego szept.
Umiecham si.
Tak.
I jak bekniciami odpiewa ca piosenk na urodzinach Duncana?
Tym razem miej si na cae gardo.
Widzisz? Tak jest o wiele lepiej. Nie moemy zapomina o takich rzeczach, prawda, Fergus?
mwi z naciskiem, jakby naprawd tak uwaa, a ja z powan min kiwam gow. Musimy pamita
tat takiego, jaki by, kiedy by szczliwy, kiedy robi te wszystkie dobre rzeczy, a nie o tych Tych
innych sprawach.

Hamish by tym, ktry znalaz tat wiszcego na belce w naszej stodole. Nie powiedzia nam, co
waciwie zobaczy, nie podzieli si adnymi drastycznymi szczegami, a kiedy Angus prbowa
naciska, po prostu waln go w twarz, prawie amic mu nos, wic nikt wicej o nic nie pyta.
Ty i ja bdziemy nawzajem przypomina sobie o takich dobrych chwilach. Ja nie pi przez
wikszo nocy, wic zawsze moesz ze mn pogada.
Podoba mi si ten pomys, e mog by sam na sam z Hamishem, e caa jego uwaga niepodzielnie
skupi si na mnie.
Umowa stoi mwi. Przybij pitk.
Chwyta mnie za rk, za t obola do, a ja skaml i piszcz jak pies cioci Sheili, kiedy kto
wdepnie mu na ap.
Kurwa, co si dzieje?
Opowiadam mu o ojcu Murphy, o ciemnym pokoju, i na nowo zalewam si zami. Hamish jest
wcieky. Mocno obejmuje mnie ramieniem. Wiem, e nikomu nie wolno mi o tym mwi, bo gdybym to
zrobi, Hamish za kar wsadzi mi gow do sracza, ale mimo wszystko ciesz si, kiedy mnie przytula.
Jednak nie opowiem mu o tym, jak posikaem si ze strachu. Nie powiedziaem nikomu o ojcu Murphym
i jego zachowaniu wobec mnie. Zrobibym to, lecz ciocia Sheila sama zauwaya, pomoga mi umy
i zabandaowa rk, i poprosia, ebym nie martwi mamusi, ktra i bez tego ma mnstwo zmartwie.
Wszyscy maj mnstwo zmartwie, wic nikomu o niczym nie powiedziaem.
Co tam masz? pyta Hamish, kiedy marmurki brzcz w mojej kieszeni.
Krwawniczki odpowiadam z dum, pokazujc kulki. pi z nimi w nocy, poniewa lubi czu
w doni ich dotyk. Da mi je taki miy ksidz, kiedy siedziaem zamknity w tym ciemnym pokoju.
Na zawsze? pyta Hamish, ogldajc je z uwag.
Tak mi si zdaje.
Krwawniczki?
Tak, spjrz, s czerwone jak krew tumacz. Sam nie wiem zbyt wiele na ich temat, ale chc si
dowiedzie.
One s jak ja i ty mwi Hamish, delikatnie pobrzkujc nimi w doni. Jak dwaj bracia. Dwa
krwawniczki.
Tak. Umiecham si od ucha do ucha.
Zabierz je jutro do szkoy powiada, oddajc mi marmurki i z powrotem ukadajc si w piworze.
Angus mruczy co, ebymy si posunli, do kurwy ndzy, wic Hamish znw wymierza mu kopniaka
w gow, ale przez chwil leymy w ciszy, dopki spokojny oddech Angusa nie upewnia nas, e zasn.
W jutro krwawniczki do kieszeni szepcze mi wprost do ucha. Trzymaj je tam, nie mw
nikomu, adnemu z chopakw, bo inaczej bracia si dowiedz i zabior ci te marmurki. A jeli on znowu
zamknie ci w ciemnym pokoju, bdziesz je mia przy sobie. Kiedy inni bd pracowa i obrywa po
uszach, ty spokojnie bdziesz tam sam, bdziesz mg gra. Syszysz, co mwi?
Kiwam gow.
Dziki temu bd jutro spokojniejszy, gdy pomyl, e dobrze si bawisz, e moesz zamydli oczy
tamtym gnojom Pamitaj, e nie wolno ci habi nazwiska Boggs.
Umiecham si.

 Im czciej bd ci tam wsadza, tym lepiej bdziesz gra. Fergus Boggs, najlepszy gracz
w marmurki w caej Irlandii, moe nawet na caym wiecie. A ja zostan twoim menaderem. Bracia
Boggs, partnerzy w marmurkowym szachrajstwie.
Chichocz. On te chichocze.
Niele brzmi, prawda?
Zdaje mi si, e ta perspektywa go nakrca.
Tak.
To bdzie nasza tajemnica, zgoda?
W porzdku.
Codziennie wieczorem powiesz mi, czego si nauczye.
Jasne.
Sowo?
Sowo.
Dobry chopak. Mierzwi mi wosy. Damy sobie rad dodaje jeszcze. Mam racj?
Tak, Hamish odpowiadam.
Bierze mnie za t chor rk, tym razem o wiele ostroniej, i obaj zapadamy w gboki sen.
Partnerzy w marmurkowym szachrajstwie. Zczeni wizami krwi.

Epilog
W poniedziaek rano wracam do pracy.
Jak tam weekend? Udany? pyta Eric, przygldajc mi si uwanie. Wiem, e stara si oceni moj
rwnowag psychiczn po epizodzie z rzuceniem kubkiem kawy o cian.
O, tak. Dziki. Umiecham si. Wszystko poszo super.
To dobrze mwi, ale nadal nie odrywa ode mnie wzroku. Bkitne oczy byszcz na tle sztucznie
pomaraczowej opalenizny. Wiesz, sprawdziem, co znaczy to powiedzenie o mrwkach. e czujesz
si, jakby ci mrwki oblazy.
Ach tak?
Dowiedziaem si, e to moe take znaczy, e kto jest pobudzony seksualnie.
miej si i krc gow, podczas gdy on, duszc chichot, wraca do biura.
Eric! woam za nim. W przyszym tygodniu chc zacz z tat nauk pywania. Poza tym
mylaam, eby zorganizowa tutaj jeszcze inne zajcia. Na przykad aerobik w wodzie. Raz w tygodniu.
Co o tym sdzisz?
Umiecha si od ucha do ucha.
To wietny pomys, Sabrina. Ju nie mog si doczeka, a zobacz Mary Kelly i pana Dalyego, jak
wywijaj w wodzie samb.
Seksownie krci biodrami, co znw wywouje u mnie atak wesooci.
Z umiechem szczcia na ustach siadam na krzeseku i wpatruj si w pusty basen. Regulamin basenu
byszczy olepiajco na cianie jak krucyfiks w kociele. Jak upomnienie. Ostrzeenie. Symbol. Nie rb
tego, nie rb tamtego. Tego nie, tamtego nie. Z pozoru zawiera tyle zakazw, a mimo to jest wanym
przewodnikiem. Bd ostrony, a dasz sobie rad. Wszystko bdzie dobrze.
Mary Kelly ley w szpitalu, dochodzc do zdrowia po ataku serca, na szczcie jej stan jest stabilny.
Teraz ju nie czuj, e moja obecno jest bez sensu, jestem oywiona, pena wewntrznego ognia. Mog
przez cay dzie gapi si na pusty basen i wszystko bdzie w porzdku. Jestem tego pewna.
Pan Daly zjawia si jak zawsze w swoich obcisych, zielonych kpielwkach, ktre przylegaj do
ciaa jak druga skra. Upycha aosne resztki wosw w stanowczo zbyt ciasny, gumowy czepek.
Dzie dobry, panie Daly.
Szurajc nogami, mija mnie bez sowa, a potem chwyta barierk i powoli opuszcza si do wody.
Ukradkiem zerka na mnie, czy patrz. Odwracam gow, bo wol, eby to, co musi nastpi, wydarzyo
si jak najszybciej. Pan Daly zakada gogle, zaciska donie na stopniach metalowej drabinki i chowa si
pod wod.
Podchodz do krawdzi basenu, zanurzam rk i wycigam go na powierzchni.
Wszystko w porzdku mwi do niego, unoszc go z wody. Pomagam mu wspi si po drabince
i usi na brzegu. Prosz. Podaj mu kubek wody, ktr on chwyta drcymi rkoma i wypija jednym
haustem. Widz, e cay si trzsie. Siedzi przez chwil w zupenym milczeniu, zaczerwienionymi oczyma
wpatrujc si w przestrze, podczas gdy ja obejmuj go ramieniem i masuj mu plecy. Powoli si
uspokaja. Nie jest przyzwyczajony, e po takiej akcji jeszcze si nim zajmuj. Zaprzestaam tych

uprzejmoci w zeszym roku, kiedy zrozumiaam, e nic go nie powstrzyma. Robiam jedynie to, co
musiaam, czyli ratowaam mu ycie i wracaam na krzeseko. Teraz pan Daly spoglda na mnie z ukosa
i podejrzliwie bada, co si stao. Nadal gaszcz go po plecach, czujc pod palcami jego cienk skr,
drobne koci i gwatowne bicie serca.
W pitek wczeniej wysza mwi nieoczekiwanie.
Tak odpowiadam delikatnie, wzruszona tym, e zwrci uwag. Musiaam wyj.
Mylaem, e moe ju nie wrcisz.
Co takiego? Miaabym to wszystko zostawi?
Pan Daly gryzie si od rodka w policzek, eby powstrzyma umiech. Oddaje mi kubeczek, wraca do
wody i przepywa ca dugo basenu.

Podzikowania
Chciaabym podzikowa wszystkim osobom, ktre podzieliy si ze mn swoimi wspomnieniami
o marmurkach; w trakcie pisania wszystkich dwunastu powieci chyba ani razu nie spotkaam si z tak
ywioow reakcj, gdy ujawniaam temat kolejnej ksiki. Osobiste opowieci dosownie wysypyway
si z ludzi i czy byy wspaniae, czy zupenie nieistotne, kada z nich wzmacniaa moje przekonanie, e
wspomnienia o marmurkach towarzysz najbardziej wyrazistym momentom wieku modzieczego.
Wszystkie te historie zachcay mnie do postpowania obran drog.
Dzikuj Killian Schurman, artystce zajmujcej si szkem i rzeb, ktra spdzia wiele godzin,
pokazujc mi, jak si robi marmurki. Wszystko, co nie zgadza si w scenie produkcji marmurkw, jest
wycznie moj win. Dzikuj Orle de Bri za zapoznanie nas i za natchnienie, ktrym dla mnie bya jej
praca. Dzikuj Lundberg Studios za podzielenie si ekspertyz i za inspirujcy marmurek Marlow,
ktry przedstawia kul ziemsk. Szczeglnie dwie pozycje stale byy przeze mnie wykorzystywane:
Marbles Identification and Price Guide, autorstwa Roberta Blocka, oraz Collecting Marbles;
A Begginers Guide Richarda Maxwella. Dzikuj Dylanowi Bradshaw za to, e odpowiada na wszystkie
moje dziwaczne pytania na temat bezgonej suszarki do wosw i bardzo mi przykro, e ostatecznie nie
znalazy zastosowania w kocowym wydaniu.
Jak zawsze przesyam wyrazy mioci Davidowi, Robinowi, Sonnyemu, Mimmie, tacie, Georginie,
Nickyemu i caej szajce. Pozdrawiam cudown matk chrzestn Sarah Kelly, Marianne Gun OConnor,
Vicky Satlow i Pat Lynch.
Dzikuj Lynne Drew i Marcie Ashby za godn podziwu prac przy redakcji. Dzikuj te wiecznie
umiechnitej Louise Swanell, Kate Elton, Charliemu Redmayneowi, a najbardziej ze wszystkich
zespoowi HarperCollins. Dzikuj ksigarzom, tym wielkim i tym maym, niezalenym i nalecym do
sieci, istniejcym fizycznie i tym online. Jednak zdecydowanie najwiksze podzikowania kieruj do
moich czytelnikw.