MARK FISHER

MILIONERI
SEKRETI I ARRITJES S
SUKSESIT T PRGJITHSHM
DHE FINANCIAR

Shqiproi:
Hasan Hamzbalaj

Titulli i origjinalit
Mark fisher The instant Millionaire
(A Millionaire reveals how to achieve
personal and financial success)

Lekturn-korrekturm:
Fisnik Kroi

PRMBAJTJA
Kreu 1
Djaloshi e krkon kshilln e dajs s pasur
Kreu 2
Djaloshi e takon kopshtarin plak
Kreu 3
Djaloshi mson sesi shfrytzohen rastet dhe si i
hyhet rrezikut
Kreu 4
Djaloshi ndihet i robruar
Kreu 5
Djaloshi msohet t besoj
Kreu 6
Djaloshi mson sesi t prqendrohet n qllimin
Kreu 7
Djaloshi njeh vlern e imixhit t vet
Kreu 8
Djaloshi zbulon fuqin e fjals

Kreu 9
Djaloshi pr t parn her e vren zemrn e
trndafilit
Kreu 10
Djaloshi msohet ta zotroj ndrdijen e vet
Kreu 11
Djaloshi dhe mentori i tij diskutojn pr numrat
dhe formulat
Kreu 12
Djaloshi mson pr fatin dhe jetn
Kreu 13
Djaloshi mson ti shpreh dshirat e veta
Kreu 14
Djaloshi
trndafila

zbulon

fshehtsit

kopshtit

me

Kreu 15
Djaloshi dhe plaku shkojn rrugve t ndryshme
Epilogu

Pr do dit, n do aspekt, po prparoj

gjithnj e m shum.
EMIL KUE,mjek francez

Mark Fisher sht milioner i ri kanadez i cili

merret me pasurit e patundshme dhe me botime.
Suksesi, ndrkaq, nuk varet prej asaj se far
punoni n jet, por si e punoni at.
T gjith mund ti realizojm qllimet tona
personale dhe financiare nse i kuptojm parimet e
suksesit dhe i zbatojm ato n praktik.
Pikrisht pr kt arsye edhe sht shkruar ky
libr, i cili deri tash sht prkthyer n shum gjuh, duke
prhapur npr tr botn tregimin pr Instant
Milionerin.

KREU 1

Djaloshi e krkon kshilln

e dajs s pasur
Na ishte njher nj djalosh i zgjuar i cili dshironte
t pasurohej. Kishte prjetuar shum dshprime dhe
mossuksese, por akoma besonte n yllin e fatit t vet.
Duke pritur q ti buzqeshte fati, ka punuar si
ndihms kontabilisti n nj agjenci t dors s dyt pr
reklama. Nuk ka qen i knaqur me rrogn dhe nj koh
tepr t gjat e ka ndier se at pun m nuk po e donte.
Ka ndrruar q t punonte dika tjetr, ndoshta q
t shkruante roman i cili do ta bnte t pasur dhe t
famshm e i cili njher e prgjithmon do tia zgjidhte
problemet e tij financiare. Por, a thua vall ajo ambicie e tij
nuk ishte ngapak joreale? A ishte, vall, ai vrtet mjaft i
talentuar dhe a i njihte teknikat e shkrimit t bestselerve
apo faqet e zbrazta do t prmbusheshin me tollovin e
mjerimit t vet t brendshm?
Puna i ishte br ankth nate. Memzi e duronte
shefin i cili shumicn e paradits s vet e kalonte kryesisht
duke lexuar gazeta apo duke shkruar dika, para se ti
prkushtohej dreks s vet triorshe. Shefi i tij, prpos
ksaj, e kishte ngritur gjer n prsosmri artin e ndrrimit t
mendimeve dhe t dhnies s urdhrave t padobishm
kundrthns.
7

Por, shtja nuk ishte vetm te shefi... pr fat t keq,

ka qen i rrethuar me koleg t cilve iu dilte boll puna e
vet. Dukej sikur asgjje nuk i gjenin kuptim dhe se
plotsisht ishin armatosur. Nuk gjykonte q kujtdoqoft
tia zbulonte dshirn e tij q t hidhte do gj e t bhej
shkrimtar. E dinte se ajo vetm do t shkaktonte prqeshjen
e rrethit. Ishte i izoluar nga bota, sikur t ndodhej n ndonj
vend t huaj gjuhn e t cilit nuk e dinte.
T hnn n mngjes gjithnj e pyeste veten sesi do
ta mbijetonte n zyr javn n vazhdim? Ndiente antipati t
tmerrshme ndaj letrave t cilat grumbulloheshin mbi
tavolinn e tij t puns, sipas nevojave t klientve t tij t
cilt bujshm i shitnin cigaret e tyre, automobilat e tyre,
birrat e tyre...
Gjasht muaj m heret e ka shkruar letrn prmes s
cils jepte dorheqje nga puna. Disa her ka shtitur npr
zyrn e shefit me at letr me qllim q ta linte mbi
tavolin, por kurr nuk ka qen krejt i gatshm q kt ta
bnte. Qesharake, disa vite m hert nuk do t ishte
lkundur. Por tash nuk ishte i sigurt se far duhej br.
Dika e ndalonte, nj forc apo thjesht kjo ishte
qyqarllk? Si duket e ka humbur guximin i cili n t
kaluarn gjithmon i ka dhn forc ta bj at q ka
dshiruar.
Ndoshta shkaku i asaj se shum gjat ka pritur q
t vij ora dhe se justifikimin pr t mos u nisur n
aksion e ka gjetur n frikn se nuk do t ket sukses sht
shndrruar n ndrrimtar t prjetshm.

Mos vall shkaktart e demoralizimit preheshin n

borxhet e tij kronike? Apo kjo thjesht ishte nga shkaku se
ishte plakur (proces tek i cili vihet domosdoshmrisht n
at ast kur njeriu heq dor t shikoj kah ardhmria)?
Dorn n zemr, nuk e ka ditur se ku sht
problemi. Dhe kshtu, nj dit, duke ndier penges t
jashtzakonshe, papritmas i sht kujtuar daja i cili far
koincidence ka qen milioner. Daja ndoshta do t mund
ti jepte ndonj kshill apo, edhe m mir, ndonj para.
I njohur pr ngrohtsin dhe gjentilencn e vet, daja
menjher ka pranuar q t takoheshin, por ka refuzuar q
ti huazonte para, me insistimin se ashtu nuk do ti bnte
shrbim t mir.
Sa vjet ke?, e ka pyetur pasi e ka dgjuar tregimin
e tij t pikllueshm.
Tridhjet e dy, si me frik ka pshpritur djaloshi,
duke e ndier fare bukur se pyetja kumbonte si qortim.
A e di ti se Xhon Pol Geti ka pasur njzet e tri vjet
kur e ka fituar milionin e vet t par? Dhe po t isha un n
vitet e tua vese do ta kisha gjysm milioni. Si sht e
mundur ather q ti n kto vite t jesh i detyruar t
marrsh t holla hua?
Kt dhe un nuk po e kuptoj. Po punoj si
milingona, ngandonjher edhe m shum se pesdhjet or
n jav...
A beson vall se puna e rnd i bn njerzit t
pasur?

Mendoj... gjithsesi, kjo sht ajo n t ciln m

kan msuar t besoj.
Sa fiton n vit... pesmbdhjet mij funta?
Po, prafrsisht aq, sht prgjigjur djaloshi.
A mendon se dikush q i fiton njqind e pesdhjet
mij funta punon brenda javs dhjet her m shum se ti?
Natyrisht se jo! Kjo fizikisht nuk sht e mundur java
fatkeqsisht i ka vetm 168 or. Ai person fiton dhjet her
m shum se ti, e nuk punon m shum se ti, gj q don t
thot se punon tjetrndrysh prej teje. Sigurisht ekziston
ndonj sekret pr t cilin ti nuk je i vetdijshm.
Si duket po.
Pr fat q kt po e kupton. Shumica e njerzve
madje as kt dot nuk e kuptojn. Ata aq jan t zn duke
u munduar q t fitojn pr jet saq nuk arrijn as t
ndalen e t mendojn pr at sesi t lirohen nga problemet e
veta financiare? Njerzit, shumica, nuk e harxhojn madje
as nj or koh pr t menduar sesi do t mund t bheshin
t pasur, prandaj dhe kurr n kt nuk kan pasur sukses.
Djaloshi sht detyruar ta pranoj se prkundr
ambicies s madhe dhe ndrrs pr tu pasuruar, as ai kurr
nuk sht ndalur q me themel t mendoj pr situatn e
vet. I sht dukur se gjithka e ka ndaluar pr kt, duke e
penguar q t ballafaqohet me kt detyr, e cila sigurisht
ka qen m e rndsishmja.
Daja i djaloshit ka heshtur nj koh, e pastaj e ka
shikuar t nipin n sy dhe me buzqeshje t leht, edhe pse
ironike, i ka thn: Dgjo, kam vendosur t t ndihmoj. Po

10

t drgoj tek njeriu i cili mua m ka ndihmuar t

pasurohem. At e quajn Instant Milioneri. Ndoshta ke
dgjuar pr t?
Jo, kurr, sht prgjigjur djaloshi.
Ai kt emr e ka zgjedhur vet, sepse pohon se
sht br milioner brenda nats, por vetm pasi e ka
zbuluar sekretin pr kt. Ai pohon se secilit do t mund ti
ndihmonte t bhet milioner brenda nats apo, s paku, q
ta arrij mentalitetin e pasanikut. Por, m thuaj a dshiron
ti vrtet t bhesh pasanik?
M shum se do gj b bot.
Ky sht kushti i par. M i madhi. Por, kjo nuk
mjafton. Po ashtu duhet t dish si.
Djaloshi lehtsisht i ka rrudhur kraht, duke e br
t ditur se po pajtohej.
Daja e ka shtrir hartn e madhe n mur dhe ka
shnuar qytezn e vogl, madje disi si e vetmuar...
Ktu jeton ai. A ke qen ndonjher ktu?
Jo.
Pse nuk provon? Shko dhe gjeje atje. Ai ndoshta
do t ta tregoj sekretin. Jeton n shtpin e
tejmrekullueshme m e bukura n tr qytetin. Do t
mund ta gjesh pa problem.
Pse thjesht nuk po ma tregon sekretin ktu dhe
tash? Ather nuk do t kisha nevoj t shkoja atje.
Nga shkaku se nuk kam t drejt pr kt. Kur
Instant Milioneri ma ka besuar sekretin, gjja e par t ciln
e ka krkuar nga un ka qen q t betohem se kurr askujt

11

nuk kam pr tia thn. Ndrkaq, m ka thn se t gjithve

mund tiu tregoj se prej kujt e kam dgjuar.
Djaloshit krejt kjo i sht dukur befasuese dhe e
komplikuar, por e xiglonte.
A je i sigurt se asgj nuk mund t m tregosh?
Absolutisht i sigurt. E vetmja gj q mund t bj
sht q ngrohtsisht t ta rekomandoj Instant Milionerin.
Pa menduar m tej, daja, nga syza e tavolins
masive prej frashri, ka nxjerr nj cop letr t pastr, ka
marr lapsin dhe n shpejtsi ka shkarravitur disa radh.
Ather letrn e ka thyer, e ka futur n kovert, e ka
vulosur dhe me buzqeshje ia ka dorzuar t nipit.
Ktu sht rekomandimi yt, i ka thn, sakaq
ktu sht adresa e milionerit. Edhe dika. Duhet t m
premtosh se nuk ke pr ta lexuar kt letr. Nse e lexon,
nuk do t kesh kurrfar dobie prej saj... Por, n qoft se,
prkundr vrejtjes sime, megjithat e hap, dhe, nse edhe
m tutje dshiron t kesh dobi, duhet t bhesh sikur kurr
nuk e ke hapur. Por, si t kthehet n gjendjen fillestare
dika q vese ka ndodhur?!
Djaloshi nuk ka pasur ide se pr far po fliste daja,
por pr kt nuk ka menduar m. Dajn e tij gjithnj e kan
marr si eklektik. Po, m n fund, njeriu i ka br shrbim
t mir... ndaj, ka vendosur q pr kt t mos mendonte. I
sht falnderua dajs dhe ka shkuar.

12

KREU 2

Djaloshi e takon kopshtarin plak

Po at pasdite djaloshi sht nisur kah qyteza ku ka
jetuar Instant Milioneri.
Si ka pr tu dukur takimi me t? Vall, a do ta
pres przemrsisht mysafirin e paftuar dhe a do tia
zbuloj sekretin e pasurimit?
Drejtprdrejt para se t arrinte para shtpis s
milionerit, djaloshin e ka kapluar krshria e paprmbajtur,
ndaj, prkundr vrejtjes, e ka hapur letrn e rekomandimit
t ciln daja ia shkroi me shum dashuri. Por, i hutuar, e ka
pyetur veten se mos, vall, daja vetm qenka mahitur me t
rekomandimi ka qen vetm nj cop letr e zbrazt!
I dshpruar, ka menduar ta hidhte, por n at ast e
ka shikuar shtpin e Milionerit dhe para saj ka par rojn;
nuk ka patur dshir q ai ta shihte sesi po e hidhte letrn.
Si t gjitha rojet, fytyra i kishte nj shprehje guri, pa gjurm
t kurrfar buzqeshjeje. N t vrtet, sht dukur njsoj i
padeprtueshm si edhe kshtjella q ruante.
far do t mund t bja pr ju?, ka pyetur ai
ftohtsisht.
Dshiroj ta takoj Instant Milionerin.
E keni t paralajmruar takimin?
Jo, por...

13

Po mir, keni ather far rekomandimi?, ka

pyetur roja.
Natyrisht se ka pasur, por aty nuk ka shkruar gj.
Djaloshit shpejt i sht kujtuar triku sesi t nxirrej nga
situata. E ka nxjerr letrn prgjysm nga xhepi dhe prsri
e ka futur brenda. Kjo sakaq rojen nuk e ka knaqur.
A mund ta shoh letrn tuaj?
Djaloshi sht gjendur si i kapur n faj e sipr. Ka
menduar: Nse ia jap letrn, do t mendoj se po e shpotis,
por nse nuk ia jap, nuk do t m lshoj fare t hyj.
Ishte i ballafaquar me nj dilem t madhe n dukje.
Por, n ast, i sht kujtuar kshilla e dajs t ciln
ather nuk e pati kuptuar: Nse e ke hapur letrn, duhet t
shtiresh sikur at nuk e ke br.
A nuk ishte kjo e vetmja q i kishte mbetur? Ia
dorzoi letrn rojs, i cili, si t thuash, e lexoi! Fytyra i
mbeti plotsisht pa shprehje.
N rregull, tha dhe ia dorzoi letrn djaloshit.
Mund t hyni.
Roja pastaj e solli deri te porta e shtpis luksoze t
Milionerit. Dyert i hapi shrbtori i veshur pa asnj t met.
far dshironi?, pyeti.
Dua ta shoh Instant Milionerin.
I zn sht. Pr momentin nuk mund tju pranoj.
Ju lutem, ta pritni n kopsht.
Shrbtori e prcolli djaloshin deri te hyrja e
kopshtit q m shum i ngjante nj parku. N mes ishte
pellgu i peshqve. Djaloshi u nis shtegut, duke u mahnitur

14

nga drunjt e tejmrekullueshm. Ather e pa kopshtarin i

cili dukej si ti kishte shtatdhjet vjet. Ishte i krrusur mbi
degzn e trndafilit, t cilin e shkurtonte, kurse sheshiri prej
kashte me rreth t gjer ia mbulonte syt. Kur djaloshi iu
afrua, e ndrpreu punn dhe e prshndeti. Qeshi. Pati sy t
kthjellt, t hareshm e t kaltr t cilt nuk ia jepnin ato
vite.
far ju ka sjellur ktej?, e pyeti me z t ngroht
e miqsor.
Kam ardhur ta njoh Instant Milionerin.
Aha, mfal q pyes, po pr far?
Po, thjesht, q t m kshilloj.
Qart...
Kopshtari deshi q prsri tu prkushtohej
trndafilave t tij, por u drodh dhe e pyeti djaloshin: Mos i
ke rastsisht pes funta?
Pes funta?, prsriti djaloshi duke u skuqur.
Pikrisht aq kam... kto jan krejt sa kam, pes funta.
Mrekulli. Pikrisht aq m duhen.
Edhe pse dukej si lypsar, kopshtari megjithat ishte
dinjitoz. Qndrimi i tij i jepte eleganc dhe sharm t
veant.
Me t vrtet do tjua kisha dhn parat, u
prgjigj djaloshi, por, problemi sht se nuk kam pr tu
kthyer n shtpi.
Planifikon t kthehesh sot?

15

Jo n t vrtet, nuk di, u prgjigj djaloshi, duke

qen i hutuar. Nuk do t kisha dshiruar t kthehesha
derisa nuk flas me Instant Milionerin.
Po nse sot nuk t duhen ato t holla, pse po
heziton t mi japsh? Ndoshta nesr nuk kan pr tu
nevojitur m dhe, kushedi... ndoshta bhesh milioner!
T menduarit e till djaloshit nuk i kumboi si dika
logjike, por i mungonte fuqia pr debat t mtutjeshm.
Prandaj, pas prsritjes s krkess, ia dha parat. N
fytyrn e kopshtarit u shfaq nj buzqeshje.
Shumica e njerzve friksohen t pyesin pr
shrbimin, e kur at prfundimisht e bjn, nuk jan mjaft
rezistent. Kjo sht gabim.
N at ast erdhi shrbtori dhe iu drejtua zotris
plak me shum respekt: Zotri, a mund t mi jepni pes
funta? Kuzhinieri sot po shkon dhe duhet paguar. M
mungojn vetm pes funta.
Kopshtari u qesh. Nxori nga xhepi dengun e trash
t parave. I ka pasur me siguri disa mijra funta dhe at n
banknotat nga 25 dhe 50. Kopshtari e nxori monedhn prej
pes funtash t ciln djaloshi aq pa vullnet ia dha, ia afroi
shrbtorit i cili iu falnderua dhe duke u prkulur me
dgjueshmri u largua kah shtpia.
Djaloshi u trbua. Si mundi kopshtari tia merrte aq
paturpshm 5 funtat e fundit q i kishin mbetur, kur xhepat
i kishte plot para!

16

Po pse mi krkuat 5 funtat?, ka belbzuar

djaloshi, duke u munduar ta fshihte trbimin q e kishte
kapluar. Nuk paskeni pasur nevoj!
Natyrisht se mu kan nevojitur. Shiko, nuk kam
asnj monedh prej 5 funtash, ka arsyetuar plaku, duke
kaluar me gisht mbi dengun e trash t parave. Mos po
mendon ndoshta se do tia jipja monedhn prej 50
funtash?
Po pse, vall, mbani me vete aq shum para?
Kto jan para xhepi, pr shpenzime t vogla, u
prgjigj kopshtari. Gjithmon kam ngat vetes dhjet mij
funta, pr do eventualitet.
Dhjet mij funta!, pshpriti djaloshi i habitur.
N ast, do gj u b e qart shrbtor
jashtzakonisht dinjitoz, para xhepi jashtzakonisht t
shumta!
Ju jeni Instant Milioneri, apo jo?
Tash pr tash, u prgjigj kopshtari, m vjen mir
q na ke ardhur. Por, m thuaj kush t ka drguar?
Daja im ka thn se ai ka qen i pari t cilit ia keni
treguar sekretin.
Po, m kujtohet. M ka vizituar para shum vitesh.
Ka qen mendimtar tepr origjinal thjesht, si edhe t
gjith njerzit q vet kan prparuar. Por, m thuaj si ka
ndodhur q nuk je i pasur? A ia ke shtruar, vall, vetvetes
ndonjher seriozisht kt pyetje?
Dorn n zemr, jo.

17

Kjo ndoshta sht gjja e par t ciln ka qen

dashur ta bsh. Nse do, mund t mendosh me z ktu para
meje. Do t prpiqem ta prcjell mnyrn tnde t t
menduarit.
Djaloshi disa her provoi, por pa sukses, dhe m n
fund hoqi dor.
Po e shoh, tha Milioneri, nuk je msuar t
mendosh me z. A e di, vall, se ekzistojn shum njerz n
vitet e tua t cilt vese jan pasuruar? Disa sosh madje
jan milioner. T tjert jan n pragun e tubimit t milionit
t tyre t par. A di ti se Aristotel Onazisi q n moshn
njzet e gjasht vjeare ka pasur n bank 350 mij funta,
kur nga Amerika Jugore ka shkuar n Angli, ku ka
dshiruar ta themeloj mbretrin me anije pr t ciln ka
ndrruar?
Vetm njzet e gjasht?, ka pyetur djaloshi.
Pikrisht aq. Kur ka filluar, i ka pasur gjithsej 250
funta. Nuk ka pasur as diplom universiteti, as prvoj e
sigurisht nuk ka pasur kurrfar njohsish e lidhjesh. Por
tash sht koha e dreks, ka vn re plaku. A do tm
bsh shoqri?
Faleminderit, shum me knaqsi.
Djaloshi e ka pasuar Instant Milionerin i cili,
prkundr viteve t veta, ende ka pasur ecje t shpejt.
Kan hyr n salln ushqimore, ku tavolina vese ka qen e
shtruar pr dy vet.
Urdhro, ulu, i sht drejtuar Instant Milioneri.

18

Me dor ka treguar kryet e vendit, ulsen rndom t

rezervuar pr zotin e shtpis. Vet sht ulur djathtas nga
mysafiri i tij i ri, mu prball ors s tejmrekullueshme prej
rre, ku ishte gdhendur motoja: KOHA SHT AR.
Shrbtori arriti me shishen e vers dhe ua mbushi gotat.
Pr milionin tnd t par, tha Milioneri duke
ngritur gotn. E ka pir gllnkn, e vetmja pr tr at
mbrmje. Po ashtu ka ngrn tejet pak vetm disa pjes
trofte jashtzakonisht t shijshme.
A e do punn tnde?, e ka pyetur Milioneri
djaloshin.
Mendoj se e po.
Duhet t jesh i sigurt pr kt. T gjith milionert
t cilt i kam njohur e kam njohur shum gjat gjith
ktyre viteve e kan dashur punn e vet. Pr ta puna gati
ka qen argtim, trheqs si edhe do hobi. Pikrisht pr
kt, shumica e t pasurve rrall shkon n pushim. Pse t
largohen prej asaj q aq shum e don? Kjo thjesh do t
ishte nj vetdnim. Dhe pikrisht pr kt ata vazhdojn t
punojn edhe pasi t bhen milioner t disafisht.
Megjithat, edhe nse pa kushtzim knaqesh n punn
tnde, kjo megjithat nuk sht mjaft. Pr tu br i pasur,
duhet ta dish t fshehtn. M thuaj, a beson fare se ekziston
fshehtsia?
Po, besoj.
Mir. Ky sht hapi i par. Shumica e njerzve
kt nuk e besojn. Prpos ksaj, nuk besojn madje as se
mund t bhen t pasur. Dhe kan t drejt. Secili q nuk

19

beson se mund t bhet i pasur, rrall bhet. Duhet t

fillosh t besosh q t mund t dshirosh me pasion. Por,
kisha pr t shtuar se shum njerz, do t thoja shumica, po
ashtu nuk jan t gatshm ta pranojn fshehtsin, madje
edhe kur tiu zbulohet dhe tiu prshkruhet n mnyr fare
t thjesht. N t vrtet, problemi i tyre m i madh sht
mungesa e imagjinats. Kjo ndoshta sht shkaku themelor
pse sekreti i pasurimit sht sekreti m i ruajtur n bot.
Kjo sht si letra e vjedhur nga tregimi i Edgar
Alan Po-s, vazhdoi Instant Milioneri. A e di at tregim?
Flet pr letrn t ciln policia e ka krkuar n shtpin e
dikujt dhe kurr se ka gjetur, sepse ka qen n vendim m
s paku t besueshm gjithnj para syve! Tregimi sht
ilustrim i kndshm i njrit prej parimeve t Emersonit. Ajo
q e ka penguar policin ta gjej letrn, ka qen mungesa e
imagjnats, apo thn ndryshe, pasoj e paragjykimit. Nuk
kan besuar se aty mund ta gjejn prandaj nuk kan pasur
sukses.
Djaloshi me kujdes e ka dgjuar Milionerin. Askush
deri m tash nuk i sht drejtuar n kt mnyr dhe
krshria i sht rritur. E ka djegur dshira t dij se ku
sht sekreti. Gjithsesi, nj ka qen e sigurt: edhe po qe se
Milioneri nuk do t kishte sekret, me siguri ka qen
skenarist i shkatht. Mbi t gjitha, ka ditur si ti shpjegoj
gjrat thjesht dhe qart, pos nse kjo nuk ka qen
mashtrim i menduar shkathtsisht.

20

KREU 3

Djaloshi mson sesi shfrytzohen rastet

dhe si i hyhet rrezikut
Tash, pas gjith ksaj q ke dgjuar, a dshiron t
ta zbuloj t fshehtn e pasurimit?
Pyetja e Milionerit e ka befasuar djaloshin.
Edhe po t doja ta paguaja at sekret, nuk kam
para dhe pr kt m vjen vshtir t prgjigjem n kt
pyetje.
Por, po t kishe para, sa do t kishe paguar?
Pastaj Milioneri ka shtuar: Thuaje shumn, sadoqoft. E
para q t bie ndr mend.
Djaloshi m kurrsesi nuk ka mundur ti ikn
prgjigjes. Milioneri ka krkuar prgjigje krejtsisht t
prcaktuar dhe ai nuk ka mundur t bhet i shurdht para
pyetjes s nikoqirit t tij.
Nuk di. Ndoshta 100 funta...
Milionerit i ka shprthyer gazi. Djaloshi pr t
parn her e ka dgjuar sesi qeshte me z.
Vetm 100?! Domethn, ti n t vrtet nuk
besuake se fshehtsia ekziston! Po t besoje, sigurisht do t
ishte i gatshm t paguaje shum m tepr. Jo provo
prsri. Thuaje nj shum tjetr kjo nuk sht loj, por
dika shum serioze.

21

Djaloshi sht menduar. Do t kishte dhn do gj

n bot q Milioneri t mos e prqeshte. Por njsoj nuk
dshironte t thoshte shumn e cila do ta komprometonte.
Nuk kam asgj kundr lojs suaj t vogl, ka
thn, por mbajeni n mend un jam pa asnj dysh n
xhep!
Mos u brengos pr at.
Por, pa t holla duart i kam t lidhura, i sht
kundrvn djaloshi paksa i hutuar.
Ah! ka pshertitur Milioneri, rrug e gjat sht
para nesh. Q kur ekziston bota dhe jeta, t pasurit kan
shfrytzuar parat e huaja pr t grumbulluar pasurin e
vet. Asnjrit, sadopak serioz, nuk i duhet pr t fituar para.
Mendoj n parat e gatshme t miat. Pos ksaj, sigurisht e
ke librezn e eqeve me vete.
Djaloshi do t dshironte q t mund ta kontestonte,
por mu at mngjes i kishte vn eqet n xhep; Zoti e di
pse, duke patur parasysh se n to kishte vetm 12,28 funta
nga xhirollogaria e tij gjithsesi e pamjaftueshme pr
ndonj argtim m t madh. N ndonj rast tjetr djaloshi
nuk do t kishte menduar shum, do t kishte gnjyer, por
jo edhe tash kur Milioneri ashtu deprtueshmrisht e ka
vshtruar, sigurisht i aft t kridhej gjer tek mendimet e tij
m t fshehta. Gati si ta pranonte ndonj t fsheht t thell
t errt, djaloshi e ka dgjuar veten sesi mrmriste:
Po, e kam marr me vete.
At ast djaloshi e ka kuptuar sesi automatikisht e
nxirrte librezen e eqeve ngjashm me robotin i cili i

22

dgjon urdhrat e zotris s vet, edhe pse njkohsisht

kokn ia ka prshkuar mendimi q t rebelohej. sht ndier
sikur ai njeri ta kishte magjepsur, si ta kishte hipnotizuar.
Nuk i sht friksuar Milionerit i cili ka rrezatuar
shpirtmirsi edhe pse me doz t leht ironie.
N rregull, sht prgjigjur Milioneri, tash e
sheh se nuk ka problem.
Me lvizje elegante e ka hapur stilolapsin dhe ia ka
ofruar djaloshit.
Shkruaje shumn q e ke ndr mend dhe
nnshkruaje ekun.
Por nuk di sa t shkruaj.
N rregull. Shno, ta zm... 10.000 funta.
Milioneri at shum e ka thn krejt leht, pa fije
kryelartsie. Djaloshi pothuajse ka dalur nga lkura. Nj
ishte e vrtet: Milioneri po e tallte... pos nse nuk ka qen
ndonj mashtrimtar!
Dhjet mij funta!, ka ngritur zrin djaloshi.
Sigurisht po talleni.
Shnoji 20.000 funta, nse dshiron, sht
prgjigjur Milioneri ashtu qetsisht saq djaloshi m nuk ka
qen i sigurt nse fliste seriozisht apo tallej.
Edhe 10.000 m duken tepr. Gjithsesi, nuk do t
mund ta paguaj ekun, sepse do t jet pa mbules. Dhe
krejt ajo q un prej ksaj do t fitoj sht bankieri i
hidhruar i cili do t mendoj se jam mendur dhe do t
ket t drejt!

23

Pikrisht kshtu e kam kryer edhe un punn time

m t madhe. E kam nnshkruar qekun prej 10.000 funtash,
e pastaj ka qen dashur me panik t krkoja vrdall t
holla pr t pasur mbules. Por, sikur n at vend dhe n at
ast t mos e kisha nnshkruar at ek, do ta kisha huqur
rastin e jashtzakonshm.
Kjo ka qen nj nga lekcionet e para afariste, ka
vazhduar. Njerzit q humbin kohn dhe i presin rastet
ideale, kurr nuk bjn kurrgj, koha ideale pr aksion
sht T A S H! Dhe kjo anekdota e vogl mund t ta
msoj lekcionin e dyt: nse dshiron t kesh sukses n
jet, duhet t jesh i bindur se nuk ke zgjedhje tjetr. Duhet
ta sjellsh veten para aktit t kryer. Njerzit t cilt
lkunden dhe nuk dshirojn ti hyjn rrezikut, nn
justifikimin se ende nuk jan krijuar kushtet, nuk mund t
ken sukses. Arsyeja sht e thjesht. Kur t mbyllen t
gjitha shtigjet e mundshme dhe gjendesh para murit,
ather i mobilizon t gjitha forcat e tua. N at ast me
tr qenien tnde dshiron q dika t ndodh.
Pse tash po lkundesh, djalosh? Ndalu para murit.
Nnshkruaje at ek prej 10.000 funtash!
Djaloshi e plotsoi ekun, s pari ngadal duke
shnuar shumn me numra, e pastaj me fjal. Ndrkaq kur
duhej ta nnshkruante, nuk kishte forc.
Kurr n jetn time nuk kam nnshkruar ek me
shum kaq t madhe.

24

Nse dshiron t jesh milioner, duhet tia fillosh

nj dit. Duhet t msosh ti nnskruash eqet me shuma
edhe m t mdha se kjo. Ky sht vetm fillimi.
E megjithat, djaloshi ende nuk kishte forc ta
nnshkruante ekun. do gj ndodhte aq shpejt. Duhej ti
jepej eku prej 10.000 funtash njeriut t cilin sa e kishte
takuar e i cili si kmbim po i ofronte nj fshehtsi mjaft t
dyshimt.
far po t pengon ta nnshkruash ekun, ka
pyetur Milioneri. do gj n bot sht relative. Pr nj
koh tepr t shkurtr kjo shum ka pr tu dukur e
parndsishme.
Nuk sht shtja te shuma, ka mrmritur
djaloshi, memzi duke e ditur se far po fliste.
Po, ku sht shtja ather?
Pikrisht prgatitej t fliste, kur Milioneri e
ndrpreu: E di pse nuk po mund ta nnshkruash. Ti, n t
vrtet, nuk beson se fshehtsia ime do t t bj milioner.
Po t ishe absolutisht i sigurt, do ta kishe nnshkruar n
sekond.
Pr ta bindur apo q, n t vrtet, m qart ta
ilustronte pikpamjen e vet, Milioneri ka shtuar: Po t ishe
vrtet i sigurt se fshehtsia ime ka pr t ndihmuar ti fitosh
50.000 funta pr m pak se nj vit dhe at n at mnyr q
t mos punosh m tepr sesa tash punon madje, t punosh
edhe m pak a do ta nnshkruaje ekun?
Sigurisht se po, ishte shtrnguar t pranonte. Do
ti kisha patur 40.000 funta fitim.

25

Po ather nnshkruaje! Un formalisht t garantoj

se ti mund ta fitosh at shum.
A do t ma vrtetonit kt me shkrim?
Prsri Milionerit i ka shprthyer gazi.
Po mplqen, djalosh. Ke vendosur ta mbrosh
shpinn. Kjo shpesh sht urti e madhe. Madje edhe po t
jesh plotsisht i sigurt n mundsit e tua financiare, kjo
nuk do t thot se duhet ti besosh personit t par q
takon.
Pastaj sht ngritur, ka hallakatur pak n syzn e
tavolins dhe e ka nxjerr formularin e gatshm t cilin do
ta ket prdorur n situata t ngjashme. Kjo nuk i plqeu
gjithaq djaloshit. Mos, vall, kjo tregonte se plaku shpesh e
ka zbuluar fshehtsin dhe ia ka shitur cilitdo njeri q ka
ardhur?
Milioneri e ka mbushur formularin dhe ia ka ofruar
djaloshit i cili e ka lexuar shum shpejt duke mos e fshehur
knaqsin pr at q sapo lexoi. Ather plaku papritmas e
ka ndrruar mendimin.
Kam nj ide tjetr, ka thn. Si do t ishte ta
bnim me short?
E ka nxjerr paran nga xhepi dhe e ka vn mbi
shuplak.
Hajde t provojm: kokn letrn. Nse humbas,
ti jap 10.000 funta para t gatshme t cilat i kam n xhep.
Nse fitoj, ke pr t ma dhn ekun. Ta harrojm
garancin.

26

Djaloshit iu desh nj minut t mendonte pr kt

propozim shum t pazakonshm. Nuk ishte ide e keqe. N
t vrtet ishte aq joshse saq e ka pyetur veten se prse
ky djall plak po e propozonte si mundsi t par. Ishte m
tepr se mir pr t qen e ndershme.
Problemi i vetm, si ju kam thn, sht ai se kam
pak para n bank. Madje edhe sikur tjua jap ekun nuk do
t vlente.
Ska problem, ka thn Milioneri, nuk m ngutet
dot. Do t pres deri n takimin ton t ri. Pse t mos ia
vm datn nj vit prej sotit?
N rregull. Me kso kushtesh po e pranoj shortin.
Mendoi se dosido e ka nj vit t tr pr ta ndrruar
bankn, pr ta mbyll xhirollogarin dhe thjesht pr tia
mohuar fjalt atij njeriu. Ka mundur edhe m hert ti
kujtohej kjo. Nuk ka pasur se far t humbas. Kurse me
oferten e re t Milionerit ka mundur lehtsisht ti fitoj
madje 10.000 funta pr disa sekonda, bile duke mos luajtur
as nga vendi.
Dhe, edhe prkundr vullnetit t vet, buzqeshja e
vetknaqsis ia ka rrezatuar fytyrn. Me ndjesi faji ka
shpresuar se Milioneri kt nuk do ta vinte re, edhe pse e
kishte t qart se plaku ishte tepr mendjeholl. Nuk ishte i
sigurt. N kt ast, Milioneri ka dhn sqarim t shkurtr i
cili menjher i ka vrtetuar dyshimet e djaloshit.
Vetm edhe dika. N rast se e humb shortin,
dshiroj q t betohesh ndershmrisht se do ta paguash
ekun.

27

Djaloshi sht skuqur. Plaku sht m dinak se

dhelpra, ka menduar. I sht dukur se po e lexonte si librin
e hapur. Djaloshi i ka dhn fjaln e nderit dhe kur
Milioneri sht prgatitur ta hidhte monedhn, ai befasisht
e ka ndalur.
A mund ta shoh monedhn?, ka pyetur.
Milioneri ka qeshur. Natyrisht. Vrtet po m
plqen, djalosh. I vmendshm je. Kjo ka pr tndihmuar q
tiu iksh shum gabimeve. Por shiko q kjo t t mos
pengoj e ti humbasish shum raste t mira.
Milioneri ather ia ka zgjatur monedhn me
dashuri. Pasi q djaloshi i ka shikuar me vmendje t dy
ant, ai e pyeti se far po zgjidhte.
Letrn sht prgjigjur.
Milioneri e ka hedhur monedhn lart. Zemra e
djaloshit ka rrahur fuqishm si n takimin e par t
dashuris. Ka qen pr t parn her pran mundsis pr
ti fituar 10.000 funta, e kjo nuk ishte pun e vogl. Derisa
ka vshtruar sesi monedha rrotullohej n ajr, trazimi i tij
sht rritur gjithnj e m tepr. Monedha sht rrotulluar
mbi tavolin dhe prfundimisht sht qetuar.
Koka!, ka konstatuar Milioneri hareshm, por
menjher me keqardhje ka shtuar:
M vjen keq.
Ishte vshtir t thuash n ishte i sinqert apo vetm
i dashur.
Djaloshi vendosi ta nnshkruante ekun. E
megjithat, nuk ka mundur e q t mos pshertij. Sigurisht

28

se nj dit do t msohet t nnshkruaj eqe si ky, por n

kt moment kjo i sht dukur vrtet shum e uditshme. Ia
dorzoi ekun Milionerit, ai e shikoi me shpejtsi, e paloi
dhe e futi n xhep.
E tash, i tha djaloshi, a mund t ma zbuloni t
fshehtn?
Natyrisht, u prgjigj Milioneri. A ke nj cop
letr? T ta shkruaj. Ashtu nuk do ta harrosh.
Djaloshi e kishte t vshtir ti kuptonte ato fjal.
Milioneri sigurisht nuk ka menduar seriozisht q tr
fshehtsin ta prshkruaj n nj cop t vetme letre e
sidomos jo t fshehtn t ciln ai e pagoi 10.000 funta.
M fal, por nuk kam letr me vete.
Dhe prsri e kaploi trazimi kur Milioneri e pyeti:
Nuk e ke vall letrn rekomande t ciln e solle me
vete? Njerzit q mi ka drguar daja yt gjithmon e kan
pasur at letr.
Djaloshi akoma e kishte letrn. E ka nxjerr nga
xhepi, duke menduar se mos vall plaku e ka harruar trikun.
Ia ka ofruar dhe vmendshm e ka soditur fytyrn e plakut
gjersa e hapte letrn. Nuk dukej se Milioneri ishte i
befasuar q letra ishte plotsisht e zbrazt. E ka nxjerr
lapsin, sht krrusur mbi tavolin dhe mu kur dukej se
dika do t shkruante, e ka ngritur kokn dhe e ka lutur
djaloshin q t shkonte e ta thrriste shrbtorin.
Do ta gjesh n kuzhin krejt n fund t ktij
korridori, ka sqaruar Milioneri.

29

Kur sht kthyer me shrbtorin, Milioneri e kishte

mbyllur kovertn. Ka qeshur dhe sht dukur i knaqur me
vetveten.
Mysafiri yn i ri do t flej te ne, i tha shrbtorit.
A dshironi, ju lutem, q ta drgoni gjer tek dhoma e tij?
Sakaq, duke iu kthyer djaloshit, tha: Ktu sht e
fshehta. sht ngritur, ia ka ofruar kovertn disi
solemnisht si ta bnte pikrisht njrn nga punt m t
rndsishme n jet.
E vetmja gj q dshiroj t t lus sht q t
pressh pr ta lexuar gjersa nuk je vet n dhomn tnde.
Ather hape letrn dhe lexoje fshehtsin. Po, ekziston
edhe nj kusht. Para se ta lexosh at q e kam shkruar,
betomu se pjesn e jets tnde ke pr tia kushtuar asaj q
kt fshehtsi ta ndash me ata q nuk jan t lumtur si ti.
Nse pajtohesh, do t jesh personi i fundit t cilit
personalisht do tia zbuloj kt sekret. Puna ime do t jet e
kryer. Ather do t mund tiu prkushtohem luleve n nj
kopsht shum m t madh. Nse nuk ndihesh i gatshm q
kt sekret ta ndash, ka konstatuar, akoma ke koh q t
trhiqesh. Por ather, natyrisht, nuk do t mund ta hapsh
letrn. Ta kthej ekun. Mund t kthehesh n shtpi e ta
vazhdosh jetn e njjt si edhe gjer tani.
Tash kur djaloshi e kishte prfundimisht letrn me
sekretin e famshm n t, nuk kishte gjasa q t trhiqej.
Kureshtja ishte fuqizuar.
Betohem, u prgjigj.

30

KREU 4

Djaloshi ndihet i robruar

S frikti u gjet i vetm n dhomn e tij e cila ishte e
mobiluar n mnyr aq luksoze saq ishte i shtrnguar ta
shikonte mir q nga dyshemeja e gjer n plafon. sht
dukur sikur e ka harruar letrn e mueshme t ciln aq
shtrenjt e ka paguar. Ka shkuar deri tek dritarja e vetme n
dhom e cila ka qen lart mbi tok dhe ka shikuar kah
kopshti. Ka mundur madje t shoh dhe at pjes kopshti
ku pr her t par e ka takuar Milionerin sesi i punonte
trndafilat e tij me plot kujdes e dashuri.
Ka rn nata dhe hna e plot gjithkund ka derdhur
shklqim vezullues. Djaloshi tashm sht br
skajshmrisht i padurimshm. Prfundimisht do ta msoj
t fshehtn sesi t pasurohet, at fshehtsi e cila pr aq
shum vite i sht dukur e paarritshme.
E ka hapur kovertn, e ka shpalosur letrn dhe ka
zn me kujdes ta kontrolloj. Copa e letrs para tij ka qen
plotsisht e zbrazt! E ka kthyer n ann tjetr. Askund nuk
ka pasur as m t vogln viz. Ka qen mjaft budalla pr t
lejuar q plaku ta mashtroj. E ka dhn ekun me shumn
kolosale n kmbim t fshehtsis q nuk ekziston.
E megjithat, Milioneri, n t vrtet, i sht dukur
simpatik dhe i ndershm, madje ka filluar edhe ti plqej.
Djaloshi e ka kuptuar se ka qen dashur t ishte pak m i

31

vmendshm, sepse ka dika t vrtet n at thnien se

njerzit krejtsisht t ndershm nuk mund t pasurohen.
Ka qen i detyruar ta pranoj se nuk ka shpirt afarist
sigurisht pr kt edhe sht ngulur n trikun e plakut.
E ka prshkuar dshira pr rebelim dhe, n trbim e
sipr, e ka shqyer letrn prgjysm dhe e ka hedhur mbi
tepihun e trash t kadifenjt. T vetmin ngushllim e
gjente n t vrtetn se budallallku nuk e ka mbytur ask.
far mund t bj tash? Ka pasur dika joreale n
tr kt tregim. Ka lejuar ta mashtrojn n kurthin mir t
prgatitur. I ka mbetur vetm t lirohet sa m par q t
jet e mundur. Kushedi? Ndoshta edhe jetn e ka n rrezik.
Duhet shpejt t vendos. Nuk dshiron q natn ta kaloj n
kt vend.
M s miri do t ishte q t prvidhej sa m
pahetueshm q t jet e mundur. Ka ardhur n maj t
gishtrinjve gjer te dera dhe ngadal e ka lvizur rezn. N
djall t mallkuar! Dyert kan qen t mbyllura. Ndihet i
robruar. Dritarja ka qen dalje alternative. Ka vrapuar
drejt saj. E ka hapur lehtsisht, por ajo ka qen 9 metra mbi
tok. Po t krcente, sigurisht do ta thyente qafn. M mir
t mendonte pr mnyrn tjetr t ikjes. Shpres e vetme i
ka mbetur q ta ftonte shrbtorin. Nuk i erdhi dot n
shprehje q tinzisht t prvidhej npr nat.
Ka cingruar dhe pritur. Askush nuk ka ardhur. Ka
cingruar prsri. Asgj!
Qetsia e plot e ka mbushur shtpin. Duhet t
ken fjetur t gjith. Ndoshta zilja sht e prishur. N at

32

rast e vetmja q i ka mbetur ka qen t brtas. Por kt

nuk ka mundur ta bj. E far nse Milioneri, prkundr t
gjitha dyshimeve, ka qen qllimmir? Do t dukej si
budallai q i zgjon t gjith n mes t nats.
Prfundimisht sht prcaktuar pr t fjetur. Por kjo
nuk ka qen e leht. Ngjarjet e asaj dite i jan rrotulluar
para sysh. Prkundr argumenteve q ka provuar ti gjej,
vshtir ka luftuar me ndjenjn e absurditetit e cila gjithnj
e m shum e ka pushtuar. Copn e letrs s zbrazt, t
ciln e kishte bler 10.000 funta, e kishte gjithnj para sysh,
si ta qesndiste. Pr fat, gjumi e ka shptuar nga kto
ankthe. Por, jo pr koh t gjat. E ka ndrruar t huajin i
cili gjithnj e shtynte ta nnshkruante dokumentin e gjer,
t nj rndsie t veant, sikur prej tij t varej jeta e tij.
sht kundrvn fuqishm. Duhet t jet ndonj gabim,
dokumenti ka qen letr e zbrazt!

33

KREU 5

Djaloshi mson t besoj

N mngjes djaloshi sht ndier sikur ta kishte
shkelur kamioni prej tri tonelatash. Si ndonj porosi, era q
fryente npr dritaren e hapur lehtsisht e ka ngritur letrn e
turpshme dhe si n mnyr magjike prsri e ka vn te
kmbt e krevatit t tij. Kjo ka qen gjja e par mbi t
ciln e ka hedhur shikimin at mngjes dhe e ka pushtuar
trbimi. Kishte fjetur i veshur dhe tash ishte trsisht i
zhubravitur, por kjo m s paku e ka brengosur. Ka
menduar vetm n nj gj: ta gjente plakun, tia kthente
fshehtsin dhe ta merrte ekun prapa. E ka hedhur
shikimin mbi pasqyr dhe ka konstatuar se dukej i
tmerrshm. Kjo vetm sa e pasonte vendimin e tij.
Kaloi me gishtrinj mbi flok disa her. U nis kah
dera dhe n t njjtin moment iu kujtua se dera mbrm
ishte e mbyllur e se ndoshta ende ishte e mbyllur. Por, nuk
ka qen. Ka daluar dhe me hapa t hidhruar sht drejtuar
kah dhoma e ndejs.
E priste Instant Milioneri duke ndenjur qetsisht
pran tavolins, i veshur njsoj si edhe nj dit m par:
petku i kopshtarit ishte i thjesht dhe i pastr, por shum i
vjetruar. Sheshiri i tij me maj me rreth t gjer i cili, po t
mos ishte prej kashte, do t dukej si sheshir magjistari,
rrinte para tij mbi tavolin. Milioneri e ka hedhur
monedhn dhe ka numruar. Kishte ardhur gjer n 8.
34

Nnt ka mrmritur, duke mos e ngritur shikimin nga

monedha. Dhjet. Por, nuk ia doli t arrij n dhjet, ndaj
shajti. E ka ngritur kokn, duke e prgatitur monedhn.
Kurr nuk kam arritur m shum se dhjet, ka konstatuar.
E fitoj letrn dhjet her rresht, e pastaj gjithmon
kokn n hedhjen e njmbdhjet, edhe pse gjithnj e
hedh n t njjtn mnyr.
Djaloshit n ast i ka kaluar npr kok mendimi. E
ka kuptuar se mbrm pr her t dyt ia kan vn
samarin. Nuk ka pasur mnyr ta fitoj shortin pa marr
parasysh n ka rn koka apo letra.
Babai im, i cili ka qen magjistar, gjithnj ka arritu
gjer n pesmbdhjet, ka sqaruar Milioneri, por un nuk
e kam trashguar at talent.
Djaloshi ka krkuar ta shihte monedhn. Pasi q
Milioneri hareshm ia ka ofruar, e ka hedhur mbi tavolin.
Koka. Letra. Koka. Letra. Pa dyshim nuk ka qen
shtja te monedha, prpos nse ka qen ndonj trik q i ka
shptuar vrejtjes s tij.
Asgj nuk ka pasur t pandershme n shortin ton
t djeshm, ka konstatuar Milioneri. Thjesht e kam
treguar shkathtsin time n prdorimin e paras. Prpos
ksaj, nuk sht hera e par q njerzit sjellin prfundime t
atilla. Ata shpesh e zvendsojn aftsin me
pandershmrin.
Djaloshi nuk ka ditur t thoshte lidhur me kto. E
pastaj i sht kujtuar se prse kishte zbritur q ta takonte

35

plakun. E ka vringlluar letrn n ajr dhe e ka hedhur mbi

tavolin.
Bukur m keni mashtruar, zotri. Leht i keni
fituar 10.000 funta pr nj cop letr t zbrazt.
Nuk sht e zbrazt. Kjo sht e fshehta e
pasuris, e ka prmirsuar Milioneri.
Djaloshi ka pritur nga Milioneri q s paku t
krkonte ndjes.
Por, do t duhej t ishit m t qart. A po mendoni
se jam idiot?
Idiot? Natyrisht se jo. Thjesht t mungon
mendjemprehtsia. Kjo sht krejt e zakonshme. Mendja
jote akoma sht e re dhe papjekur.
Ndoshta sht, por gjithsesi mund ta njoh copn e
letrs s zbrazt kur e shoh dhe faktin se sa il e mbyll
syt ma keni lshuar mjekrn.
Nuk di ka dshiron akoma. T garantoj se vrtet
mund t bhesh i pasur vetm me kt flet t zbrazt letre.
Kjo sht e tra q mu ka dashur pr tu br milioner
atbot heret, kur... por, duke qen se nuk kam shum koh,
sepse duhet t kthehem dhe tu prkushtohem trndafilave
t mi t dashur, do t t ndihmoj. Dgjo me vmendje,
sepse posa t arrish ta vresh at fshehtsi duhet tua
sqarosh t tjerve. Njher kur t lirohesh nga prangat e
varfris, duhet tua tregosh at rrug atyre t cilt akoma i
kan t lidhura duar e kmb. A mund t ju lus ta prsrisni
betimin e djeshm?

36

Pa dyshim kurr n jet nuk ka takuar asnjeri t

kishte forc t till bindse. Vetm para disa astesh
djaloshi ka qen i gatshm ta mallkonte me tr fuqin,
kurse tash vesa nuk hante nga duart e plakut!
Madje as nuk i ka shkuar mendja t refuzonte ta
prsriste betimin e djeshm. Prsri solemnisht sht
betuar. Mbi fytyrn e Milionerit sht endur qeshja, njsoj
si edhe dje kur djaloshi sa e kishte njohur.
Kam vendosur t ta zbuloj fshehtsin, duke qen
se nuk ke mundur vet ta zbulosh. Duhet prsri t ta
trheq vrejtjen se duket s teprmi e thjesht pr t qen
e vrtet. Por mos lejo q thjeshtsia e saj t t mashtroj.
Seciln her kur dyshon, kujtoje Mocartin. Gjeniu i vrtet
jeton thjesht. Pasi q akoma je i ri, n fillim do t jesh i
prirur pr dyshime. Me koh, ashtu si pasuria do t ngjitet
pr ty n mnyrat m t pazakonshme, ke pr tia filluar t
kuptosh.
Do t jem i ndershm ndaj jush, ka thn djaloshi.
Vrtet me krejt zemrn time shpresoj se kam pr ta
kuptuar!
Aq m mir. Vetm kur dika kupton, mund ti
besosh. Njher kur ta njohsh t fshehtn, e di se pr
arsye beson n t. Por, n fillim, prkundr thjeshtsis s
saj, ajo fshehtsi do t jet aq befasuese saq nuk do t
mund ta kuptosh e as t besosh n t. Prandaj t lus q
pak t mundohesh dhe t besosh. Kjo sht ngapak si kur
skeptiku i drejtohet Zotit. Nse Zoti ekziston, ka pr ti
fituar t gjitha shkaku i besimit t vet. Nse nuk ekziston,

37

asgj nuk ka pr t humbur. E njjta mund t vlej edhe pr

kt fshetsi.

38

KREU 6

Djaloshi mson sesi t prqendrohet

n qllimin
Lirisht m pyet far t bie ndr mend, ka thn
Milioneri. Do ta kem knaqsin t t prgjijgjem. S
frikti nuk do t kesh rast dhe, pasi q koha t ciln do ta
kalojm s bashku sht e kufizuar, eja e t mos e
shfrytzojm pr debate t padobishme. Qe lapsin. A ke nj
cop letr?
Qe.
A dshiron vrtet q t jesh i pasur?
Natyrisht se po.
Ather, n rregull. Shkruaje shumn e t hollave
q e dshiron dhe sa koh t duhet pr ta realizuar. Kjo
sht fshehtsia misterioze e pasurimit.
Djaloshi mendoi se Instant Milioneri prsri po ia
vinte samarin.
A po mendoni se parat do t bien ashtu nga qielli
vetm pr at se i kam shkruar disa numra n letr?
Po, mendoj, ishte e tra q Milioneri e pa t
nevojshme t thoshte. Reagimi yt aspak nuk m befason.
Ta kam trhequr vrejtjen se fshehtsia do t jet e thjesht,
por ti megjithat akoma je i hutuar. M lejo t t them edhe
dika para se t hyj n sqarime. T gjith milionert q kam
takuar ma kan pranuar se jan br t pasur n at ast kur

39

e kan prcaktuar shumn dhe afatin deri kur dshirojn ta

realizojn at shum.
M vjen keq, por akoma nuk po kuptoj. far
dobie prej asaj se do ta shkruaj shumn dhe afatin?
Nse nuk di kah shkon, gjasat jan t mdha q
askund t mos arrish.
Ndoshta, por kjo po m ngjan me magjin.
Pikrisht ktu sht shtja fshehtsia magjike e
qllimit kuantitativ t prcaktuar. Ta shikojm tash kt
problem nga kndi tjetr. Ta zm se dshiron t zsh pun.
I bn t gjith hapat e nevojshm dhe prfundimisht shkon
n bisedime dypalshe. Pas nj kohe t shkurtr e merr
prgjigjen se ke hyr n zgjedhjen e ngusht. Pastaj e
konstaton se ke hyr n pun dhe se do t kesh fitim t
madh. Si ke pr t reaguar? N fillim do t jesh i knaqur
vrtet me vetveten. T jesh i zgjedhur n mesin e dhjetra,
e ndoshta edhe qindra kandidatve far suksesi! Dhe
duke pasur parasysh se pun vshtir mund t gjesh, apo
ndoshta je i papunsuar qe tre muaj, apo ndoshta ke pasur
pun por je ngopur me t q para nj viti, mendon se kjo
vrtet sht nj arritje e mir. Por, pasi t kaloj euforia
fillestare, cili do t ishte reagimi yt i par?
Po, do t kisha pyetur se kur do tia filloja puns.
Ather do t kisha dshiruar t di se far n t vrtet do
t thot fitim i mir. Meq t gjitha gjrat n kt bot
jan relative, do t provoja ta msoja se sa saktsisht e
kam fitimin dhe far beneficionesh do t kem.

40

Pikrisht ma ke marr fjaln nga goja. Nse, pr

shembull, e pyet shefin tnd t ri se far ka nnkuptuar me
fitim t mir, e ai vetm t thot se garanton se gjithsesi
ke pr t fituar shum, nuk ke pr tu ndier mir, apo jo?
Edhe m keq, ke pr t filluar t dyshosh n ndershmrin e
tij, sepse fakti se po refuzon t ta thot shumn e prcaktuar
gjithsesi e nnkupton se ekziston dika e dyshimt apo se
fitimi nuk do t jet aq i madh si paraqitet. Po ashtu, nse
refuzon t ta tregoj ditn e sakt se kur duhet t fillosh n
pun, nuk do t jesh shum i lumtur, apo jo? Do t provosh
ta detyrosh t deklarohet.
Sigurisht kt do ta bja, sht pajtuar djaloshi,
duke mos gjetur gabim n argumentet e qarta t plakut.
Dhe nse prkundr insistimit tnd nuk mund ti
msosh detajet e dshirueshme, ndoshta m me knaqsi do
ta refuzoje ofertn dhe do t krkoje pun n tjetr vend.
N t vrtet, do t kishe plotsisht t drejt ta bje kt.
Keni t drejt. Ai shef ose tallet me mua ose sht
mashtrimtar i vrtet. Duhet ta pranoj se n t dyja rastet
oferta e till sht e pashprehur sakt.
Milioneri sht dukur i knaqur si sigurisht ka
qen i knaqur edhe Sokrati pas debatit jashtzakonisht t
vshtir me nxnsit e vet. Pr nj ast sht ndalur e pastaj
ka vazhduar me shjen paksa ironike, por megjithat
buruar nga nj shpirt i mir:
Pyetjet q pikrisht ia parashtrove pundhnsit t
paramenduar, i ke parashtruar pr t ditur gjra me rndsi,
apo jo? Vetm deklarimi se do t kesh fitim t mir nuk

41

sht mjaft. Ke dshiruar, po ashtu, t dish sa. Nuk t ka

knaqur vetm fakti se ke gjetur pun. Ke dshiruar, prpos
ksaj, t dish se kur do tia fillosh saktsisht t punosh.
Sigurisht krejt kto do ti krkoje me shkrim, pasi q
marrveshja me shkrim ka pesh m t rnd nga
marrveshja me goj. Natyrisht, fjala do t duhej t ishte
mjaft. Por, fjalt jan kalimtare, kurse fjalt e shkruara jan
t qndrueshme. E njjta mund t zbatohet edhe n jet.
Ajo pr t ciln shumica e njerzve nuk jan t
vetdijshm, e sidomos ata t pasuksesshmit, sht se jeta
vrtet na ofron pikrisht aq sa prej saj krkojm. Prandaj,
s pari duhet t pyetemi far, n t vrtet, duam? Nse
krkesat tuaja jan t padefinuara, ajo q do ta fitosh do t
jet po ashtu e paqart. Nse krkon pak, pak do t fitosh.
Dhe mos u befaso nse aq fiton. Prfundimisht, at e ke
krkuar.
Milioneri ka vshtruar se a po i prcillte djaloshi
fjalt e tij dhe ka vazhduar:
do krkes q parashtron duhet t jet e
formuluar n t njjtn mnyr. Para s gjithash, duhet t
jet absolutisht precize. Sa i prket pasuris, duhet ta
caktojm shumn dhe afatin deri tek i cili at sasi
dshirojm ta fitojm. far zakonisht bjn njerzit?
Madje edhe ata q e duan shum paran, i bjn t njjtat
gabime. Nse nuk beson, vetm pyete dik sesa dshiron
saktsisht t fitoj vitin tjetr. Krko t t prgjigjet
menjher, rrufeshm. Nse ai person vrtet sht n rrugn
e suksesit, nse vrtet e di se kah po shkon dhe nse nuk ka

42

pr ti penguar q at ta thot, do t duhej ta kishte

prgjigjen gati. Porse nnt nga dhjet persona thjesht nuk
mund t prgjigjen menjher n kt pyetje. E ktu sht
m s shumti gabimi. Jeta dshiron t dij saktsisht se
far krkon prej saj. Nse asgj nuk krkon, asgj nuk ke
p t fituar.
E tash eja ta bjm t njjtin test edhe me ty, ka
vazhduar plaku. Ke thn se dshiron t bhesh i pasur.
Mu ashtu.
A mund t m thuash, ather, sesa dshiron t
fitosh vitin tjetr?
Djaloshi prnjher e ka ndier se po i mungonin
fjalt. Nuk e ka pasur t vshtir t prcillte mnyrn e t
menduarit t plakut. N t vrtet, plotsisht sht pajtuar
me t. E tash ka qen dashur ta pranoj se po i takonte
shumics absolute t njerzve t cilt duan t pasurohen,
por nuk din sa, n t vrtet, duan t fitojn. Ka qen i
hutuar dhe e ka mbuluar skuqja.
Nuk di, u detyrua t pranonte, mendoj se
pikrisht e kuptova njrin nga gabimet e mia ndoshta m
t madhin.
Kjo vrtet sht gabim serioz. T provojm ta
ndreqim. Hajde, shkruaje shumn q ke ndr mend.
Vrtet nuk di, ka mrmritur djaloshi.
E megjithat, sht aq leht. Shnoje sasin q do
t dshiroje ta fitoje pr nj vit. Por, a di se far do t
bjm. Mendo pr kt disa minuta. Pastaj shkruaje sasin.

43

Si afat e kemi ln nj vit. Krejt ajo pr t ciln duhet t

mendosh sht sasia. Fillo koha kalon.
Duke e thn kt, e vendosi orn prej rre mbi
tavolin dhe e ktheu.
Djaloshi frik e kuptoi rregullin e lojs, meq pr t
parn her n jetn e vet ka pasur detyr aq t vshtir.
Numra t shumt absurd i jan mbshtjell npr kok.
Koha ka kaluar. Kur kokrra e fundit e rrs ka rn, akoma
nuk ka mundur t vendos pr sasin e caktuar.
Po, ka thn Milioneri, i cili gjat gjith asaj kohe
nuk i kishte shkoqur syt nga ora prej rre, ciln sasi e ke
n mendje?
Djaloshi e ka shkruar sasin t ciln e ka marr si
m s lehti t arritshme. Me dorn duke iu dridhur i ka
shnuar numrat nj nga nj.
Tridhjet mij funta, ka prsritur Milioneri. Kjo
sht relativisht sasi e vogl por edhe ashtu sht vetm
fillimi. Do ta kisha pasur knaqsin po ti kishe shnuar
300.000 funta. Duhet edhe shumka t punohet pr tu
br instant milioner. Por, mir. Nuk sht kjo aq vshtir
si shum njerz e mendojn. Megjithat, kjo do t jet
puna m e rndsishme n jetn tnde, pavarsisht se cilin
profesion ke pr ta zgjedhur. Kjo quhet puno pak n
vetvete.

44

KREU 7

Djaloshi njeh vlern e imixhit t vet

Shrbtori hyri pr t sjell kafet. Djaloshi nuk
kishte ngrn pr mngjes, kurse trazimi emocional i
mbrmshm ia kishte shtuar oreksin. Derisa ka ngrn, t
msuarit ka vazhduar.
Do ti shtroj disa pyetje, tha Instant Milioneri,
pr t ndihmuar ta kuptosh at q ka ngjar n momentet e
mendimeve t tua, t cilat tu kan dukur, sigurisht, shum
t shkurtra.
Vrtet po.
E para q duhet ta dish sht se shuma q ke
shnuar n at copz letre ka domethnie shum m tepr
sesa ti mendon. N t vrtet, ajo shum sht mimi yt i
sakt. N syt e tu, pa marr parasysh sesa ti je i gatshm
q ta pranosh, ti vlen 30.000 funta n vit. As m shum, as
m pak.
Nuk di pse e thua kt, ka theksuar djaloshi.
Fakti se kam zgjedhur pikrisht at shum domethn se
jam real dhe se me t dyja kmbt qndroj fort n tok.
Tani pr tani nuk di sesi kisha mundur t fitoj m tepr.
Nuk kam diplom, nuk kam pun t mir dhe llogaria ime
n bank sht saktsisht zero.
T menduarit tnd pa dyshim sht i drejt e
respektoj. I vetmi problem sht se t menduarit tnd sht
shkaktar i situats tnde t tanishme. Rrethanat e jashtme
45

vrtet nuk kan rndsi t veant. Mbaje mir n mend

kt: t gjitha ngjarjet e jets tnde, qofshin ato
emocionale, shoqrore apo profesionale, jan pasqyr e
mendimeve t tua. Por, pasi q mendja jote ende nuk sht
e formuar, akoma nuk mund ta pranosh premisn e till.
Mendja jote akoma e pranon iluzionin prgjithsisht t
prhapur se faktort e jashtm kan rol vendimtar n jetn
tnde, derisa n realitet krejt sht shtje stili. Jeta sht
pikrisht si e mendojm. do gj q t ndodh, e kan
shkaktuar mendimet e tua. Dhe nse dshiron ta ndryshosh
jetn tnde, duhet t fillosh t mendosh tjetrndryshe. Ska
dyshim se kjo duket ngapak banale. Shum individ
racionalist kokfortsisht e kontestojn kt premis.
Milioneri e ka kuptuar se djaloshi po observonte
do fjal t tij, ndaj ka shtuar:
T gjith q kan mbrritur n jet gjra t mdha,
pavarsisht se pr far lmi sht fjala, gjithmon i kan
injoruar vrejtjet e mendimtarve dhe intelektualve. Pa
marr parasysh se far kan thn, t menduarit e tyre n
esenc sht materialist. Ata pohojn dhe diskutojn. Por,
n esenc, debatet e tyre jan kryesisht sterile.
E megjithat, ka vazhduar, nuk guxon t
mendosh se un jam kundr inteligjencs. Prkundrazi. T
menduarit dhe logjika jan t domosdoshme pr arritjen e
suksesit. Por, nuk mjaftojn. Ato duhet t jen instrumente
dhe shrbtor besnik e asgj m shum. Sakaq, n
shumicn e rasteve ato iu bhen pengesa sukseseve t
mdha, t cilat i arrijn vetm ata q besojn n fuqin e

46

mendjes. Ata njerz t suksesshm kurr nuk lejojn q

rrethanat s teprmi ti trazojn dhe n mnyr t
uditshme e trheqin pasurin. Po t mendosh, rrethanat n
t cilat kan hasur njerzit e suksesshm n t kaluarn nuk
kan qen tjetrfare nga kto me t cilat ballafaqohen
bashkkohasit e tu. Edhe m shpesh, madje, rrethanat kan
qen edhe m t rnda, por situata e till thjesht i ka shtyr
q edhe m shum ti shfrytzojn t gjitha forcat e
brendshme. T gjith t cilt jan br t pasur kan qen t
bindur se t till mund t jen. Dhe pikrisht pr kt kan
patur sukses. Por, ti kthehemi cops son t letrs, ka
prfunduar, dhe t prgjigjemi n kt pyetje. Ato 30.000
funta t cilat i ke shnuar - sigurisht kjo nuk sht shuma e
par q t ka rn ndr mend?
Jo, nuk sht. Keni t drejt.
far shume ka qen ajo?
N t vrtet nuk mund ta them. Kokn e kam
prplot numra.
Po, pr shembull?
Paj, 50.000 funta.
Po pse at sasi nuk e ke shkruar?
Nuk di. M sht dukur e paarritshme.
Ashtu do t jet gjithnj derisa nuk ke pr t besuar
se at mund ta arrish. Pasi ke filluar me vetm 30.000
funta, para nesh ka akoma edhe shum pun pra, do t
jet e nevojshme edhe shum koh pr tu br milioner.
Prandaj, shkruaje shumn m t lart e cila akoma t duket
e realizueshme.

47

Djaloshi e ka dgjuar. Pasi q nj moment sht

menduar, ka shnuar 40.000 funta.
T prgzoj, sht prgjigjur Instant Milioneri.
Pikrisht pr disa sekonda ke fituar 10.000 funta. Nuk
sht keq.
Por akoma si kam fituar.
Si ti kishe fituar. E ke br hapin m t madh. E
ke zgjeruar fotografin pr veten duke menduar se mund ti
fitosh 40.000 n vend se 30.000 funta. Ky nuk sht ndonj
krcim i madh, por gjithsesi sht nj prparim.
Prfundimisht, as Roma nuk sht ndrtuar pr nj dit. N
ty fshihet qyteti i panjohur, dika si Roma prgjithsisht
si edhe n do krijes njerzore. uditrisht ai qytet sht
pikrisht ashtu si e mendojm. sht pabesueshmrisht
fleksibil. Madhsin ia ke prcaktuar ti vet. Pak njerz e
din se ai qytet i brendshm ekziston. Kufijt t cil ia ke
vn rndom quhen parafytyrimi pr vetveten. Duke i
rritur numrat q i ke shkruar, e ke lvizur procesin e
zgjerimit t kufijve t qytetit tnd. Roma jote e brendshme
automatikisht sht rritur. Apo s paku ka filluar t rritet.
T gjith mendimtart e urt me shekuj flasin se njeriu
vet-vetes mund tia imponoj kufizimet m t mdha e se
pengesat n kok jan pengesat m t mdha t do suksesi.
Zgjeroji kufijt e t menduarit tnd dhe ke pr ta zgjeruar
jetn tnde. Hidhi kufijt e tu dhe ke pr ti hedhur kufijt e
jets tnde. Jeta jote ka pr tu ndrruar. Kt solemnisht po
ta premtoj.

48

Por si mund ta di se cilt jan kufijt

mendimtar?, ka pyetur djaloshi. Kjo po m duket e
besueshme, por njherit megjithat abstrakte.
Pikrisht t kam treguar si ta gjesh kufirin q
prkufizon mendjen tnde e i cili i prgjigjet parafytyrimit
tnd pr ty, ka thn Milioneri. E ke konkretizuar at kur
e ke shkruar sasin. sht fascinante t zbulosh se far do
individ vrtet mendon pr vete. Seciln her kur dikush e
provon kt, numri i thjesht menjher zbulon
parafytyrimin pr secilin individ. I ballafaquar sht me
kufizimet mendore t vetat dhe ato do t korrespondojn
me kufijt t cilt do ti ket n jet. Jeta ka pr tu
gjunjzuar para pengesave t cilat vet individi vetvetes ia
ka vn qoft i vetdijshm pr kt apo jo. sht tragjike
sesi njerzit q rndom nuk kan sukses jan m s paku t
vetdijshm pr kto premisa themelore t suksesit e
pasuris. Dhe e kundrta, individt e suksesshm jan br
t vetdijshm pr kt fenomen dhe kan br krejt ka ka
qen e mundur t punojn n vetvete.
M s lehti sht q kt ta bsh n fillim, ka
vazhduar duke shkruar n copn e letrs gradualisht numra
gjithnj e m t mdhenj e m t mdhenj. N do rast, nj
sht e sigurt: Nuk mund t bhesh i pasur nse nuk je i
bindur se mund t bhesh. Parafytyrimi t cilin e krijon pr
vete duhet ti prgjigjet prfytyrimit t personit q mund t
bhet i pasur. Ta prsrisim kt ushtrimin ton t vogl.
Shkruaje nj sasi shum m t guximshme.

49

Djaloshi ka menduar gjat dhe shqetsueshm, duke

u lkundur, ka shnuar 60.000 funta. Njkohsisht e ka
pranuar se kjo sht maksimumi i fitimit t tij potencial.
Noshta ky sht maksimumi t cilin e shpreson,
por ky sigurisht nuk sht maksimumi t cilin mund ta
fitosh. Kjo sht sasi relativisht modeste. Disa njerz kt e
fitojn n muaj, disa n jav, disa madje edhe pr nj dit
do dit n muaj. Por, sidoqoft lejom t t prgzoj. Ke
prparuar n mnyr mahnitse, e ke dyfishuar fotografin
pr vetveten dhe dukshm i ke zgjeruar kufijt e tu
shpirtror. Jo aq sa un do t dshiroja, por nuk dshiroj t
t shtyj. Duhet tia fillosh ashtu q ta vsh qllimin t cilin
njkohsisht e sheh edhe t guximshm edhe t arsyeshm.
Prndryshe, do ta kesh vshtir q t besosh n t. E
fshehta e qllimit sht se duhet t jet edhe ambicioz edhe
i arritshm. Mos e harro kt kur ta vsh qllimin. Nga ana
tjetr, mos harro as se shumica e njerzve jan s teprmi
konzervativ. Friksohen q hovshm dhe gjersisht ti
hapin kufijt e vet shpirtror. I kan shndrruar n nj lloj
shprehie. E kan br shprehi ta jetojn prditshmrin e
njllojt. Jan t bindur se mu ajo sht e tra n jet. S
teprmi i friksohen t ndrruarit. Mos u frikso ti
zgjerosh kufijt e tu shpirtror. Ve me shkrimin e sasive
gjithnj e m t mdha e m t mdha, sht mahnitse sa
mund t prparosh pr nj or. Ia ke dalur q ta dyfishosh
qllimin tnd pr gjithsej disa minuta.

50

M von, ka vazhduar, kur t mbetesh vet n

dhom, bje ushtrimin tjetr: Shnoje zhvillimin e situats
tnde financiare.
Ja, si ke pr ta br kt. Shkruaj: pr gjasht vjet
kam pr tu br milioner. Ndoshta do t kesh vrejtje n
faktin se duhet pritur gjasht vjet pr tu br milioner.
Pajtohem, por t nevojitet vetm sekonda q ta aktivizosh
elsin e brendshm i cili ka pr t ta ofruar sigurin
financiare dhe pasurin.
Nse mua m pyet, edhe pse ia kam filluar vetm
me dhjet mij funta t cilat mi pati huazuar nj milioner i
vjetr, kan kaluar saktsisht pes vjet e nnt muaj gjer tek
milioni im i par. Prej ather kam prparuar pr do her
duke zbatuar t njjtn formul. N kt formul njerzit
shpesh kan shikuar me prqeshje. Dhe kjo nuk ka pr tu
ndrruar. Por ata q m kan prqeshur, nuk jan t pasur!
Djaloshi i menduar ka luajtur kokn. N t vrtet,
nuk ka ditur se far t thoshte. Nuk ka qen plotsisht i
sigurt. Megjithat, krejt kjo i sht dukur aq e leht.
Sigurisht, ka vazhduar Instant Milioneri, kjo
formul nuk vlen vetm pr ata q dshirojn t jen
milioner. Prfundimisht, nuk ka secili ambicie t tilla. Dhe
ktu pikrisht sht bukuria e ksaj t fshehte. sht njsoj
funksionale pr t gjitha ndrrat prej atyre m t
zakonshmeve e deri tek ato m ekstravagantet. Rezultati
mund t jet fitimi prej 5.000 funtash n vit apo fitimi yt
mund t dyfishohet brenda vitit ka prgjithsisht, sht
krejt e mundshme.

51

Nse nuk ke asgj kundr, eja n dhomn time dhe

gjersa un t merrem me trndafilat e mi t mrekullueshm,
shkruaje n qetsi fjalin q ta kam thn: Pr gjasht vjet
kam pr tu br milioner dhe at n kt dit.........
Dhe ather shkruaje ditn, muajin, vitin. Shih ta
shnosh do mendim q t bie ndr mend, pavarsisht se
far mund t jet. Do t gjesh pak letra n tavolin. Mbaje
n mend gjithnj derisa nuk msohesh me iden se mund
t bhesh milioner, gjithnj derisa kjo nuk sht pjes e
jets tnde, e s kndejmi edhe pjes e mendimeve t tua
m t fshehta, asgj nuk do t ndihmoj pr tu br
milioner. Shko tash dhe mendo pr formuln time, e cila do
t bhet parim yti udhheqs pr gjasht vjett e ardhshme.

52

KREU 8

Djaloshi zbulon fuqin e fjals

Pas nj ore shrbtori ka ardhur te djaloshi, i cili as
q e ka vn re se ka kaluar aq shum koh, duke qen i
thelluar n detyrn t ciln ia kishte dhn milioneri
ekscentrik.
Shrbtori i tha se Milioneri po e priste n kopsht,
dhe duke mos folur asgj, e ka drguar atje.
Nikoqiri i tij ka qndruar n ulsen e njjt, si edhe
ditn e par, dhe e ka soditur trndafilin sapo t krasitur.
Kur e ka dgjuar djaloshin se po afrohej, e ka ngritur
kokn. sht dukur si t ndodhej n frymzim e sipr dhe
ka qeshur me mblsi.
Po kemi?, ka pyetur. A ishte i suksesshm
ushtrimi?
Po. Por kam shum pyetje.
Prandaj jemi ktu.
E ka ftuar djaloshin ti ulej pran.
Ajo q po m brengos m s teprmi, i ka thn
djaloshi plakut, sht fakti se kurrsesi nuk po mund ta
kuptoj sesi pr gjasht vjet do t bhem milioner, madje
edhe n qoft se kt fjali t mendur e shkruaj dhe pr t
mendoj pandalim. Pyetja ime sht: Si t bindem se mund
t bhem milioner? Madje nuk di as se far mund t punoj.
Akoma mendoj se jam ende i ri pr milioner.

53

Kjo nuk sht penges. Njerz t panumrt jan

br milioner kur kan qen m t rinj se ti. Vitet nuk jan
penges. Pengesa m e madhe sht t mos e dish
fshehtsin, apo kur ta msosh, t mos e zbatosh.
Jam i gatshm ta zbatoj. Vetm se nuk shoh si
ndonjher kam pr tu bindur se mund t bhem milioner.
Ekziston, n t vrtet, vetm nj mnyr. Dhe kjo
mu ajo e njjta q e ke zbatuar kur je bindur se nuk mund t
bhesh milioner, madje edhe nse at e dshiron. N disa
dit t ardhshme, m s shumti disa jav, do ta zhvillosh n
vetvete personalitetin e milionerit. Natyrisht, do t kaloj
njfar kohe q t asgjsohet ajo q e ke ndrtuar me vite.
Fshehtsia ekziston n fjalt e kombinuara me fotografi me
an t s cilave mendimet vetvetiu shprehen n mnyr t
veant. do mendim yti gjakon q n jet t shfaqet n
kt apo n at mnyr. Sa m i fuqishm t jet karakteri i
personit, aq m t fuqishme do t jen mendimet e tij dhe
do t realizohen m par, duke i trajtsuar ashtu ngjarjet n
jetn e tij. Kjo pa dyshim e ka inspiruar Heraklitin kur e ka
thn maksimn: karakteri i prgjigjet fatit. Dshirat m s
miri iu kundrvihen mendimeve t tua. Sa m t fuqishme
ta kesh dshirn, aq m shpejt do t ndodhin n jet gjrat
q i dshiron. Rruga gjer te pasuria sht: q kt ta duash
me krejt zemrn. Pr sukses n t gjitha fushat e jets
krkohet iltrsi dhe dshir e zjarrt.
Por un, sinqerisht, gjithsesi dua t bhem i pasur,
ka thn djaloshi. Me vite bj krejt ka mundem. Por
kurrfar dobie nuk pash.

54

sht e nevojshme dshira e zjarrt, por nuk

mjafton. Ajo q po t mungon sht besimi. Duhet t
besosh se ke pr tu br milioner.
Si kam pr ta besuar at?
Pr kt kam lexuar shum libra. Dhe ajo q n
libra shkruan i prgjigjet asaj q ma ka msuar msuesi im.
Rruga e vetme pr t besuar sht prsritja e fjalve. Fjalt
kan ndikim t jashtzakonshm n botn ton t
brendshme dhe t jashtme. Shumica e njerzve nuk jan
fare t vetdijshm pr kt parim dhe hezitojn ta
zbatojn... Jo, ata, n t vrtet, e shfrytzojn fuqin e
fjals, por zakonisht n dm t tyre. Fjalt jan t
gjithfuqishme.
Nuk dshiroj t ju kundrvihem, ka thn
djaloshi, por mendoj se po e teproni. Nuk shoh, n t
vrtet, sesi fjalt mund t m ndihmojn t bhem
milioner. Ato mund ta ken ndonj domethnie por,
pajtohuni, se kjo sht relative.
Instant Milioneri nuk sht prgjigjur n vrejtjen e
djaloshit. Ka qen i preokupuar me mendimet e veta.
Ather ka pohuar:
Mbi tavolin n dhomn tnde kam ln nj librth
t vjetr i cili detajisht e shpjegon kt teori. Shko, t
lutem, gjeje. sht shum i vogl. Lexoje dhe kthehu. E
vazhdojm diskutimin ton m von. Nse t nevojitet
qetsia, mbylli dyert e dhoms tnde.
Djaloshi ka pranuar. Ka shkuar n dhomn e tij, e
ka mbyllur dern dhe n tavolin ka krkuar librthin. Nuk

55

ka pasur librth. N vend t tij, ka gjetur nj letr e cila

sigurisht ka qen pr t, edhe pse n t nuk ishte i shkruar
emri i tij. Megjithat, n t ka shkruar qart: Letr pr
milionerin e ri. E ka hapur. Letra ka prmbajtur vetm nj
fjal t shkruar me ngjyr t kuqe: Lamtumir! Ka qen e
nnshkruar: Instant Milioneri.
Zemra e djaloshit ka zn t rrah si e mendur.
N at ast e ka ndier nj tingull. sht kthyer dhe
ka par kompjuterin q m par nuk e kishte vn re.
Dikush me siguri e kishte vn aty derisa kishte qen
prjashta. Printeri ka punuar. Djaloshi i sht ofruar dhe ka
zn ta lexoj tekstin. E ka prmbajtur nj fjali t vetme, t
prsritur disa her:
T KA MBETUR EDHE NJ OR JET
T KA MBETUR EDHE NJ OR JET
T KA MBETUR EDHE NJ OR JET
T KA MBETUR EDHE NJ OR JET
Nse kjo ka qen mahi, ka qen e pakripur. E
megjithat, duhet t jet mahi. Pse Instant Milioneri do ta
dshironte vdekjen e tij. Djaloshi nuk i kishte br asgj.
Por ktu do gj ishte aq e uditshme. Ndoshta Milioneri
sht errata i cili fsheh qllimet e veta kriminale nn
maskn e qllimmirsis.
Djaloshi ka qen shum i hutuar. Ka qen i sigurt
vetm pr nj gj: qe mahi apo jo, nuk do t rrezikonte.
Dshironte t ikte pr ta harruar ekun e vet, fshehtsin
dhe teorit magjike t Milionerit t cilat ia kishin ndezur
frymn e tij naive.

56

E ka hedhur letrn mbi dysheme dhe sht nisur kah

dera, por ajo ka qen fuqimisht e mbyllur. E ka zn
paniku. E ka trandur rezn duke provuar ta ilte dern me
forc, por pa sukses.
Djaloshi ka shkalluar. Ka vrapuar kah dritarja dhe
ka par Milionerin sesi e punonte kopshtin. Nuk ka
menduar fare se a do t kishte kuptim apo jo, por ka brtitur
me krejt zrin. Nuk ka pasur prgjigje. Mos Milioneri sht
i shurdht? Deri tash dukej se po dgjonte. Shrbtori sht
shfaqur n kopsht. Djaloshi e ka ftuar me z buits,
histerik, por ka qen si ti thrriste hns.
far sht ky ankth i tmerrshm npr t cilin po
kalon? Nuk sht e mundur q t dyt t jen t shurdht.
I ka thirrur prsri. Shrbtori tjetr sht shfaqur
pas t parit. Edhe ai ka qen krejtsisht indiferent n
thirrjen e t burgosurit. Djaloshi pr do moment sht
ndier gjithnj e m i dshpruar. Duhet t ket qen ky
kurth mir i prgatitur dhe ai ka rn drejt e n duart e
armikut.
Prsri ka menduar pr arratisjen prmes dritares,
si pati menduar hern e par kur qe mbyllur, por kjo i
sht dukur mjaft e rrezikshme; do t mund ta thyente
qafn. Prnjher syt i kan shkuar te telefoni. sht krejt
i krisur. Si nuk i sht kujtuar kjo m par? K do t mund
ta ftonte? Policin? Apo ta ftoj shrbimin urgjent? far
nse sht krejt n rregull dhe ata ta akuzonin se i ka
mashtruar?

57

Ka vendosur ta thrras centralin. Femra ka pasur

z tejet t pazakonshm dhe kur e ka pyetur pr numrin e
stacionit m t afrt t policis, ia ka dhn. Menjher ka
thirrur, por ka qen lidhja e zn. far zri iritues. E ka
zgjedhur prsri. Akoma lidhja e zn. Sot asgj nuk po i
shkon mbar. Ka provuar edhe njher. N ast ka vrejtur
se po shikonte n numrin q po e thrriste jo se ai e kishte
shkruar, por sepse ai numr ishte i shnuar n telefon nga i
cili thrriste. E ka thirrur dhomn e tij. Ja, se ia kan vn
samarin prsri!
Ka provuar edhe njher me forc ta hapte dern,
por kot. sht kthyer prap te dritarja. Ka vn re sesi nj
njeri po i ofrohej shtpis. Mbante mantil t gjat e t zi
dhe sheshir t madh me maj. Djaloshi vesa nuk ka vdekur
nga frika. Kush do t mund t ishte prpos vrassi i paguar
q po vinte pas tij. Ka qen i zn si miu. Po vdiste. Nuk
kishte shptim.
S frikti i ka dgjuar hapat q ngadal po i
ofroheshin ders. Paskan pasur t drejt. Po troket ora e
fundit. sht larguar nga dera duke krkuar majtas e
djathtas dika me t cilin do t mund t mbrohej. Ka
dgjuar sesi po rrotullohej elsi n der. Reza ka lvizur,
dera sht hapur. N der ka qndruar hija e zez e errt e
cila n ast sht shndrruar n figur njeriu. Nuk ka folur
asnj fjal. Vetm ka qndruar, duke mos lvizur, si statuj.
Prnjher njeriu e ka uar dorn n xhep. Djaloshi ka
menduar se po e nxirrte armn. N vend t ksaj, vizitori
misterioz ka nxjerr nj letr. Njkohsisht ka ngritur

58

rrethin e sheshirit t tij dhe djaloshi, plotsisht i

hipnotizuar, pa frym, duke pritur m t keqen, e ka par
fytyrn e Milionerit me shprehje dashakeqsie.
E ke harruar letrn n kopsht, ka thn Instant
Milioneri, maskimi i t cilit tani pr djaloshin, q ve kishte
marr frym, i sht dukur krejtsisht argtues. A e ke
gjetur librthin pr t cilin t kam folur?
Jo, nuk e kam gjetur. N vend t saj, e kam gjetur
kt, sht prgjigjur djaloshi, tashm plotsisht i pajtuar
nga toni miqsor i plakut.
sht krrusur dhe ka marr letrn nga dyshemeja.
Cili sht kuptimi i ktij skenari grotesk t cilin
pikrisht sa e keni lozur?, ka krkuar sqarim djaloshi. A e
dini, se mund t ju padis...
Por... ato jan vetm fjal, vetm disa fjal t
shkarravitura n nj copz letre. A do tm kishe drguar
vrtet n gjyq shkaku i nj cope t parndsishme letre?
Vall, a sm ke thn se nuk beson n fuqin e fjals?
Shiko se n far gjendjeje je...
Djaloshi n ast e ka kuptuar se pr far po fliste
plaku.
Vetm kam dashur t ta mbaj nj lekcion t
shpejt. Prvoja sht msues shum m i mir sesa teoria e
pastr. Thn thjesht, prvoja sht jet. A nuk ka qen kjo
filozofia e Gtes? E hirt sht ngjyra e teoris, e gjelbr
sht ngjyra e drurit t jets.
A e kupton tani se fuqi kan fjalt? ka vazhduar.
E edhe dika: fuqia e tyre sht aq e madhe saq as nuk

59

duhet t jen t vrteta pr t ndikuar n njerz. T garantoj

se n asnj moment nuk kam pasur ndaj teje qllime t
kqija.
Si kam mundur ta di kt? ka pyetur djaloshi
duke u qetsuar ngadal.
Ke mundur ta lodhsh kokn e t mendosh. Pse
un, o Zot, do t dshiroja t t vrisja? Kurr nuk m ke
br asgj t keqe. Madje edhe po t m kishe br keq,
kurr nuk do t kisha dshiruar t hakmerrem. Krejt far
dua sht t jem i lir dhe t mund ti kultivoj trndafilat e
mi t cilt jan vetm shprehje e zbet e kopshtit t
tejmrekullueshm q m pret. Ka qen dashur t
mbshtetesh n kuptimin tnd pr logjik. A se ke vn re,
megjithat, sesi logjika sht e padobishme n situata far
sht kjo? Kur na ke thirrur ne nga dritarja e dhoms tnde
dhe ne jemi br kinse nuk po dgjonim, ti vrtet ke qen i
thyer. Gabimin q ke br nuk ka qen n leximin e
krcnimit i cili ka qen nj trillim i kulluar, vese shkaku
se n t ke besuar. Kshtu instiktivisht e ke dgjuar njrin
nga ligjet m t mdha t cilt e udhheqin mendjen
njerzore. Kur imagjinata dhe logjika i kundrvihen njratjetrs, imagjinata gati gjithmon dominon. Gabimi yt m i
madhi sht se e ke humbur toruan shkaku i krcnimit i
cili madje as nuk tu ka dedikuar ty.
Milioneri pastaj ka shkuar tek printeri, e ka ndalur
dhe ia ka nxjerr letrn. Ia ka treguar djaloshit q ka mbetur
plotsisht i habitur kur ka par se krcnimi nuk i ishte
dedikuar atij. N krye t faqes sht ndodhur emri i nj t

60

huaji. Djaloshi sht turpruar. Krejt kt e ka prjetuar

vetm shkaku i trillimit t imagjinats s tij.

61

KREU 9

Djaloshi pr t parn her e vren zemrn

e trndafilit
Sot ke msuar gjra shum t rndsishme, i ka
thn Milioneri djaloshit. I ke kuptuar jo vetm me kokn
tnde, por edhe me zemr. Tani e di se fjalt thellsisht
mund t ndikojn n jetrat tona, deshm apo nuk deshm
ne. Krcnimi t cilin e ka shkruar kompjuteri nuk ka qen
pr ty i dedikuar, por pa marr parasysh kt, pa nevoj je
friksuar dhe e ke humbur toruan... n t vrtet jo pa
nevoj, sepse e ke msuar nj msim tepr t mueshm.
Mendimi, qoft edhe i gabueshm, mund t ndikoj n ne
nse besojm se sht i vrtet. Por, kur t msojm ti
dallojm vlerat e mendimit, gjegjsisht vlerat q ne ia
japim, mendja jon prsri bhet e qet, e ruan qetsin.
Mendja jote ka qen ajo e cila i ka dhn kuptim
krcnimit, se po t kishte qen e shkruar n ndonj gjuh
t huaj t ciln ti nuk e kupton, asaj nuk do tia kishe vn
mendjen fare.
Milioneri ka heshtur q djaloshit ti jepte koh t
kuptonte se po thoshte. Nj ast m von ka vazhduar:
N t ardhmen, do her kur ndishesh me problemin e
rruga drejt pasuris sht plot pengesa prkujtoje kt
krcnim. Thuaji vetvetes se problemi nuk ka lidhje me ty
ashtu si edhe ai krcnim. Ndoshta kjo t duket e

62

pazakonshme duke qen se ti je ai i cili duhet ta zgjidhsh

problemin. Binde veten se dikush tjetr ka pr ta marr at
breng... orientoje dikah. Nuk di a jam sa duhet i qart.
Kurr mos lejo q problemi n syt e tu t bhet aq i
rndsishm saq t t demoralizoj. Kur kt ta kuptosh
e kjo nuk sht e leht t garantoj se ke pr tu br
sundimtar i shkathtsis tepr t mueshme dhe do t mund
ti realizosh t gjitha ndrrat e tua. Por, duhet ndrkaq t ta
prkujtoj: rruga do t jet e gjat dhe e mundimshme. Por
mos hi dor. T premtoj se ka pr tu shprblyer. Sakaq,
ekziston shpresa se ndoshta nj dit madje edhe ke pr ta
kuptuar se ky sht qllimi i fundit n jet t tjerat jan t
parndsishme.
Pasi e ka thn porosin e tij, Milioneri ka heshtur.
sht dukur i thelluar n mendime. Shikimin e ka pasur
plot pikllim. Por megjithat i ka shtuar edhe disa fjal, si
t ishin ato kapaku i t gjithave q deri m tani i kishte
thn:
Jeta mund t jet kopsht prplot trndafila apo ferr
n tok, varsisht nga mnyra jote e mendimit. Mendo pr
trndafilin. Kridhu n zemrn e trndafilit do her kur t
shprrthen ndonj problem. Dhe prkujtoje krcnimin i
cili i ishte dedikuar nj tjetri. Nse kshtu dshiron,
problemi gjithmon ka pr tu orientuar dikah tjetr.
Theks t veant iu ka dhn ktyre fjalve:
Shumica e njerzve nuk e kuptojn pikrisht kt q e kam
thn tash. Ata besojn se ky sht optimizm i tepruar. Por
kjo sht shum m e thell. Kjo sht nj nga parimet m

63

t rndsishme t mendjes. Pr ata q nuk e shohin t

keqen, e keqja nuk ekziston. Bota sht vetm shprehje e
unit ton t brendshm. Kushtet e jets tnde jan vetm
shprehje reale t jets tnde t brendshme. Nse nuk ke
dobsi, apo fardoqoft q shkakton probleme apo t
keqen, ather nuk mund t ndishesh me t keqen, e as q
mund t t krcnohet rreziku. Gjithmon rishtas
konfirmoje premisn themelore se e keqja nuk ekziston dhe
koncentrohu n zemrn e trndafilit. Aty do ta gjesh t
vrtetn dhe njohjen e cila ka p t udhhequr n jet. Do t
gjesh, po ashtu, dika q sht e rrall n tok: dashurin
ndaj do gjje q punon dhe dashurin pr t tjert. Kjo
sht fshehtsia dyfishe e pasuris s vrtet.

64

KREU 10

Djaloshi mson sesi ta zotroj ndrdijen

e vet
Pas ktij fjalimi t gjat dhe binds, sht dukur
sikur Milioneri plak sht shterrur paksa dhe pr disa
minuta ka heshtur. Pastaj ka vazhduar, me kujdes duke
theksuar seciln fjal:
Pikrisht pr kt formula q ta kam dhn sht
aq e fuqishme. Madje edhe n qoft se n fillim nuk beson
se ndonjher ke pr tu br milioner, mund t bhesh i
till. Vetm prsrite at q bre me letrn. Beso se ajo q
po thuhet sht e vrteta, sepse e fshehta m e madhe e t
gjitha sukseseve t mdha sht besimi. Nse beson se
dika do t mund t arrish, sigurisht edhe ke pr ta arritur.
Problemi im i vetm sht q t besoj se mund t
bhem milioner pr pes vjet. N rastin e letrs, kam lejuar
q t jem i mashtruar e kam humbur toruan. Por kjo
formul sht dika krejt tjetr.
Madje edhe nse nuk i beson formuls, ajo do t
filloj t ndikoj n ty. Sa m tepr ta prvetsosh, ka pr t
qen aq m e fuqishme. Prparsia sht aty se nuk duhet
patjetr ta bindsh arsyen tnde apo vetdijen. Kujto
krcnimin. Tu ka dukur absurd, dhe at me arsye. Por, t
themi ashtu, ka qen ai m i fort se ti. Nj pjes jotja
imagjinata jote e ka pranuar at krcnim si t vrtet.

65

Kurse imagjinata sht ajo q disa njerz e quajn ndrdije.

Ajo sht pjes e fshehur e mendjes son, shum m e
fuqishme se pjesa e dukshme. Ajo e udhheq tr jetn
ton. Me or mund t t flas pr teorin e s ndrdijshmes.
Por, mjafton t dish se ndrdija sht jashtzakonisht e
ndieshme n forcn e fjals. A di se pse e ke aq t vshtir
t besosh n faktin shum t mundshm dhe leht t
realizueshm se mund t bhesh milioner pr m pak se
gjasht vjet?
Mjerisht, nuk e di.
Fakti sht se me vite fjalit dhe mendimet
gjegjsisht fjalt jan skalitur n ndrdijen tnde. Thell.
N t vrtet, do prvoj jotja, secili mendim yti, secila
fjal q ndonjher e ke dgjuar, ka mbetur e skalitur n
ndrdijen tnde. Ajo memorje kolosale e grumbulluar pr
nj koh t gjat bhet fotografia personale e do individi.
Edhe pse pr t nuk je i vetdijshm, prvojat e tua t
kaluara dhe monologu yt i brendshm t kan bindur se ti
nuk je personi q mund t bhet milioner, edhe pse, nse
flasim objektivisht, i ke pr kt t gjithja kualitetet dhe kjo
sht m leht sesa mendon. Si tek secili person, fotografia
jote personale pr vetveten sht aq e fuqishme saq
ndrdijshm bhet fat yti. Rrethanat e jashtme m n fund,
me precizitet t habitshm, i prgjigjen fotografis q ke
pr veten. Pr tu br pasanik duhet t krijosh fotografi t
re pr veten.
Jam i sigurt se mundem, por kjo ende nuk ma
zgjidh problemin tim. Plotsisht jam i gatshm ti pranoj t

66

gjitha kto teori. Vshtirsia e vetme sht se nuk po shoh

sesi ta bind veten se mund t jem milioner.
Kjo sht leht, a nuk po e vren, vall? Mendo
pr krcnimin e mhershm. Nuk ka qen i vrtet, por n
ty ka vepruar si t ishte i till. Krejt ka duhet br sht q
ta zbatosh trikun e njjt. Ndrdija jote edhe sa i prket
ktij rasti nuk do t jet aspak m e menur. Kur ke qen
fmij, po edhe m von, do her kur e ke pranuar
sugjestionin, qoft ai edhe i gabueshm, realisht e ke
mashtruar ndrdijen tnde. N secilin rast e ke detyruar t
pranoj dika q ka qen ashiqare jo e vrtet. Edhe tash ke
pr ta br t njjtn gj. N ndrdijen tnde mund t
ndikosh me pretendim. Njher kur t ndikosh n t, ashtu
si dshiron, q realisht sht shum e thjesht, mund t
marrsh prej jets saktsisht at q dshiron. Pse? Pr arsye
se ndrdija jote do t jet e bindur se krejt ato mund ti
arrish. Do ti pranosh t gjitha ato si t vrteta n t njjtn
mnyr si tashi e pranon faktin se nuk mund t arrish m
tepr. Kjo lidhet me at q kam thn m heret. Njeriu
sht shprehje e mendimeve t grumbulluara n ndrdije.
Duke e ndier se djaloshi gjithnj e m tepr ishte i
interesuar pr fjalt e tija, Milioneri ka vendosur t
vazhdoj.
Gjja m e rndsishme sht q t shtiresh se
sht dika e vrtet. Pse ajo ndikon n ndrdije? Thjesht
shkaku se, more sado q sht e fuqishme, ndrdija nuk
mund ta dalloj t vrtetn nga rrena. Mendo pr
krcnimin e mngjesit. Ndrdija jote nuk ka mundur ta

67

dalloj at q sht dhe at q nuk sht e vrteta objektive.

Dhe reagimi ka qen tepr specifik. Po qe se mendja jote
nuk do ta pranonte sugjestionin nga letra po tia kishe
mbyllur dyert ndrdijes nuk kishte pr t ardhur gjer tek
reaksionet aq t fuqishme. Do t kishe mbetur plotsisht i
qet dhe do t kishe pritur q situata vet t sqarohet.
Po, por far ndodh nse ekziston konflikt n mes
t vetdijes dhe ndrdijes? far ndodh kur pjesa ime e
vetdijshme refuzon ta pranoj iden e pasurimit?
Zgjidhja e vetme, e prpos ksaj edhe m e mira e
pa dyshim edhe m e shpejta, sht prsritja.
Prsritja?
Ashtu sht. Kjo metod rndom quhet
autosugjestioni. Secili prej nesh gjat jets i nnshtrohet
ksaj. Monologu i brendshm t cilin secili prej nesh e bn,
e formson jetn ton. Disa prej nesh gjithnj ia prsrisin
vetvetes se kurr nuk kan pr t qen t suksesshm, sepse
kan rrjedhur nga familjet e humbsve apo shkaku i
mosukseseve q n syt e tyre duken t kobshme. Dhe
ashtu grumbullohen mossukses pas mossuksesi, jo pr at
se nuk i kemi kualitetet e nevojshme pr sukses, por pr
shkak se ndrdijshm ashtu i shohim.
Disa meshkuj besojn se kurr nuk mund ta
trheqin femrn, ka vazhduar Milioneri, dhe ata thjesht e
fshehin sharmin e tyre. Pr kt apo pr at arsye femrat
prej tyre ikin si prej murtajs. Fuqia e imixhit t tyre
personal, q sht shprehje e ndrdijes, sht prsri

68

prgjegjse pr kt. Ai t sjell gjer tek rrethanat e tilla q

i shtyn femrat t ikin prej njerzve t till.
Por prsritja e formulave t tilla, ka konstatuar,
q kan ndikim aq t madh n jetn ton, mund t prdoret
tjetrndryshe. Dhe kjo sht ajo q ne do ta bjm. Ndrdija
sht rob q mund t na sundoj ne, sepse sht
jashtzakonisht e fuqishme. Por, po ashtu, sht e verbr
dhe duhet t msosh sesi ta shalosh.
Do t ishte tepr t thuhej se djaloshi i ka kuptuar
tra ato q i ka thn Milioneri, por prshtypja e
prgjithshme e tij pr to ka qen pozitive. E ka ndier se
plaku po sqaronte pr problemin e tij dhe dshironte t
msonte sa m tepr.
Bukuria e ksaj teorie qndron n faktin se n t
vrtet nuk sht patjetr t besosh n t pr ta zbatuar, ka
thn Milioneri. Por, pr t dhn rezultate, duhet ta
zbatosh rezultatet nuk vijn dot me magji, vet nga vetja.
Fshehtsia sht e thjesht: e tra, si kam thn, varet prej
prsritjes. Madje edhe n qoft se n fillim n to nuk
beson, provo q pr disa dit ti zbatosh ato. Kjo mjafton sa
pr ti par rezultatet.
Kjo formul mund t t duket shum e thjesht,
ka vazhduar, por m lejo t t them se kjo sht teoria m
e fuqishme n bot. Kujtoji fjalt nga Bibla: N fillim
ishte fjala. Fjala, kjo don t thot t folurit.
Autosugjestioni ka rol t rndsishm n jetn ton. Nse
pr kt nuk je i vetdijshm, m shpesh ka pr t vepruar
kundr teje sesa pr t mirn tnde. Prkundrazi, nse

69

vendos ta shfrytzosh tr forcn e tij kolosale, do ta kesh

gjithnj n dispozicion.
Mendoj se m keni bindur edhe pse, t jem i
sinqert, akoma nuk di shum pr kt teori, ka thn
djaloshi.
N rregull. Qe far duhet t punosh. Prsri n
fillim do t t duket shum leht, por t menduarit tnd
duhet ta konstituosh sipas rezultateve q realizon, e jo n
baz t kritereve intelektuale...

70

KREU 11

Djaloshi dhe mentori i tij diskutojn pr

numrat dhe formulat
Milioneri sht ulur pran tavolins dhe e ka ftuar
djaloshin ti bashkangjitet. Ka marr lapsin dhe letrn dhe i
ka shkruar disa numra. Formula jote mund t duket
kshtu, ka sqaruar. Ka shnuar: Deri n fund t ktij viti
do ti kem 31.250 funta. Kam pr ta dyfishuar pasurin pr
do vit gjat pes vjetve t ardhshme dhe ather (dhe
ktu ka ln hapsir t zbrazt) kam pr tu br
milioner.
Nuk guxon ta ngatrrosh pasurin me fitimin, ia
ka trhequr vrejtjen djaloshit. Pron jotja sht krejt ajo
q t mbetet pasi ta paguash tatimin dhe shpenzimet
rrjedhse. Mund t prfshij investimet n pron t
patundshme, n aksione, ndrmarrje, kursimet n bank...
Nse dshiron t bhesh milioner pr gjasht vjet q sht
afat real t cilin ta propozoj formula jote duhet ti
prshtatet atij modeli. Nse e ke pasurin me vler prej
31.250 funtash n fund t vitit t par, duhet gjithsesi q n
fund t do viti ta dyfishosh. Dhe pr gjasht vjet, bhesh
milioner!
Pse ta dyfishosh pasurin tnde pr do vit? Sepse
ky sht veprim i thjesht me t cilin ndrdija mund t
udhheq. Edhe ti e ke m leht ta mbash n mend. Kjo t

71

garanton rrit t prhershme. Kshtu nuk do ti

ekspozohesh rrezikut q ta pressh vitin e shtat pr tu
br milioner.
Prve ksaj, ka vazhduar, formula e re sht
praktikisht e pashmangshme nse dshiron t bhesh
milioner pr nj perudh aq t shkurtr prej gjasht vjetsh.
Por ndoshta nuk do t mund ta realizosh pasurin prej
31.250 funtash gjer n fund t vitit t par, e t ciln do ta
dyfishoje vitin tjetr. Nse fillimi t duket s teprmi
ambicioz, ather zgjate afatin pr nj vit. T bhesh
milioner pr shtat vjet akoma sht mjaft mir! Synimi yt
pr vitin e par do t ishte 15.625 funta. M beso kur t
them se kjo sht fare mir e realizueshme. Nse beson se
ngadal mund t vish gjer tek kursimet prej 15.625 funtash
gjer n fund t vitit t par, edhe do ti kesh.
Nse kjo t duket s teprmi ambicioze, zgjate
afatin edhe pr nj vit, q don t thot tet. Ather qllimi
n vitin tnd t par do t ishte 7.812,50 funta.
N formuln tnde: KAM PR TU BR
MILIONER n ditn (vendose muajin dhe vitin, pr pes,
shtat apo dhjet vjet), vendosi po ashtu qllimet
afatshkurtra, udhrrfyesit t cilt kan pr t frymzuar
n rrugn drejt pasuris. Dhe, natyrisht, me rndsi sht
qllimi vjetor.
M e rndsishmja sht, i ka thn nxnsit t
vet, ti shkruash qllimet e tua n letr. Merre lapsin dhe
luaj me numra dhe vite. Mos u frikso. Nuk mund t kesh
dm. Shumat kan pr t tu br gjithnj e m t afrta

72

gjersa me to do t bsh loj. Mijra njerz dshirojn t

pasurohen, por asnjri prej qindrave nuk e merr nisjativn
ta skicoj mnyrn n t ciln dshiron ta arrij qllimin e
vet. Ji tjetrndryshe. Bje planin dhe skicn. Mendo
gjithnj derisa nuk vjen te plani q t prgjigjet. Ai ka pr
t qen plani yt. Pr inspirim prdor shembujt q ti kam
dhn, e ather hidhju imagjinats n gji. Duhet tia fillosh
me ndrrat pr at sesi t pasurohesh. Duhet t dish sesi n
mnyr kuantitative ta prcaktosh ndrrn tnde, duke e
prkthyer n sasi t hollash dhe n data. Kjo, n t vrtet,
duhet t jet ushtrimi yt i par. Luaj me numra. S frikti ke
pr t par se ajo loj e vogl do t zbuloj se kush je n t
vrtet.
Veprimi i thjesht i vnies s qllimeve, i afateve
dhe shumave n letr, sht hapi i par kah transformimi i
idealeve t tua n ekuivalenc materiale.
Secili q dshiron ta realizoj ambicien pr tu br
milioner pr 5 apo 10 vjet, duhet tua kushtoj vmendjen
ktyre fakteve pasuese: nse n kt moment i fiton 20.000
funta n vit dhe nuk pret m tepr se, ta zm, rritja vjetore
prej 10%, ather kurr nuk ka pr tu br milioner nse
mbetet n at pun, prpos nse nuk bn pun shtes.
Nuk ka aty kurrgj dramatike apo t vlefshme t
gjykohet. Ajo sht vetm vrojtim objektiv. Formula e
dyfishimit t pasuris personale pr do vit apo shtimi i
pasuris n raport me vitin paraprak, nuk sht natyrisht
mnyra e vetme pr tu br milioner. Porse, e fshehta q
ajo bart n vete qndron aty se vnia kuantitative e qllimit

73

(shuma dhe afati deri kur ajo do t arrihet) vlen pr

secilin q dshiron t ket sukses.
Pr shembull, ndoshta dshiron ta rrissh fitimin
vetm pr 5.000 funta n vit. Nse tash i fiton 25.000 funta,
sigurisht do t dshiroje ti fitoje 30.000 funta dshiron,
pra, tia lejosh vetes pak m tepr luks. Apo ndoshta tash
fiton 30.000 funta e dshiron ti fitosh 40.000 pr t
mundur t tregtosh nga shtpia jote e tashme, duke mos u
brengosur pr ekstra-kstet vjetore t kredis hipotekore.
Ndoshta do tia lejoje vetes edhe automobilin e ri, pak m
luksoz.
Pikrisht ksaj i shrben kjo formul kaq e thjesht.
Thjesht prsrite: KT VIT KAM PR TI RRITUR T
ATDHURAT PR 5.000 FUNTA (apo 10.000 funta) DHE
KAM PR T FITUAR 30.000 (apo 40.000), varsisht nga
dshira.
Ssht patjetr t dish sesi ke pr ta arritur at.
Vetm duhet t kuptosh se nse n vendin tnd t tashm t
puns mund t shpresosh pr rritje prej 10% n vit, ather,
n rast se eventualisht nuk dshiron t merresh me
kriminalitet, duhet ta sigurosh avansimin apo ta ndrrosh
punn pr ta arritur qllimin e prcaktuar. Kjo ndoshta
duket e qart, por mijra njerz e shpresojn prmirsimin e
situats materiale, kurse lidhur me t asgj nuk ndrmarrin.
A sht kjo padituri? A sht kjo shkaku se n esenc jan
t knaqur me situatn e tyre madje edhe ather kur
gjithnj ankohen?

74

Njher kur ta kuptosh se t nevojitet ndryshimi n

jetn tnde pr ta arritur qllimin, ti ndoshta ke pr ta
pyetur veten se si, o Zot, kam pr ti fituar ato 5.000 apo
10.000 funta m tepr, q m nevojiten, por mos u brengos!
Ky nuk sht problem serioz. Me rndsi sht q me
qllimin tnd t deprtosh thell n ndrdijen tnde, e ti
shkruash sasit e afatet e caktuara. Ndrdija jote ka pr ta
kryer pjesn tjetr t puns. Prgatitu pr aksion. Dhe kur t
bhesh i vetdijshm se gjrat nuk rregullohen prej
vetvetes, pranoje, pa kurrfar lkundjeje, rastin e papritur.
Mos lejo t t paralizoj frika, e cila i pengon shum njerz
ti realizojn ndrrat e tyre. E di se duhet dika t
ndrmarrsh pr ta fituar tepricn. Prandaj nuk guxon t
hamendesh, por duhet ti ndrmarrsh hapat e nevojshm
pr ta arritur qllimin tnd.
Ndrdija jote korrektsisht e programuar ka pr t
br udira pr ty. Nse e ke skicuar rritjen e fitimit tnd
pr 10.000 funta, ndrdija jote sigurisht ka pr t gjetur
mnyra pr ta realizuar at. do dit mendo pr t ashtu q
ajo detyr t t bhet opsesion i prditshm. Ndrdija jote,
si e udhhequr me mekanizmin e dirigjimit nga largsia, ka
pr ti anashkaluar t gjitha pengesat t cilat qndrojn n
rrugn drejt qllimit. Detyra jote sht q hollsisht ti
organizosh t gjitha detajet.
sht qllimi?, ka vazhduar. Kur ka pr t
ardhur gjer tek eksplodimi? Qllimi sht 10.000 funtshi,
kurse data e eksplodimit fundi i vitit. T ktilla jan

75

forcat magjike t ndrdijes dhe t qllimit t prcaktuar

kuantitativish.
Kur ti prcaktosh qllimet, kije n mend se
shumica e njerzve jan relativisht t kujdesshm. Pse?
Sepse nuk besojn se dika vlejn. Fotografia e tyre
personale pr veten sht shum e keqe.
N kt moment t ligjrimit, Milionerit i sht
dukur e prshtatshme ta ilustroj teorin e tij me nj
anekdot t shkurtr personale.
Para disa vitesh, i ka pshpritur me besim
djaloshit, kam menduar ta punsoj drejtorin kryesor n
njrn nga fabrikat e mia. Kam llogaritur se mund tia ofroj
45.000 funta. Kur ka ardhur koha e bisedimit pr rrogn,
m ka thn me ton relativisht t rrept, nervoz, e gati
urdhrues: Nuk kam pr t pranuar asgj m pak se 30.000
funta.
Pas nj pauze t gjat, sikur ti bja shrbim t
madh, kam thn: N raport me kualitetet e tua kjo do t
ishte n rregull.
Po ti kishte krkuar 35.000 funta, do tia kisha
dhn. Po ashtu edhe 40.000 e madje edhe 45.000 funta,
meq edhe para biseds kam qen i gatshm t jap aq.
Prpos ksaj, kam qen aq i knaqur me bisedn saq kam
mundur madje ta ngris edhe n 50.000 funta.
Dhe ashtu personi q kam marr n shrbim pr
disa minuta i ka humbur 20.000 funta. Kjo sht para e
madhe. Vetm mendo kjo do t thot 20.000 funta vetm
n dhjet vitet e para.

76

Pse i ka humbur aq para? Thjesht shkaku se nuk ka

besuar se vlen 50.000 funta n vit. M duhet pranuar se kur
e kam dgjuar se rrog priste, nj pjes sekonde jam
hamendur dhe pr pak sa nuk e kam refuzuar. Ai m s miri
ka mundur ta vlersoj vlern e vet, sakaq m ka thn se
aftsit e tij menaxhuese i vlenin vetm 30.000 funta,
derisa un kam krkuar dik, aftsit e t cilit do t vlenin
45.000. A kam br zgjedhje t keqe? Ardhmria ka treguar
se kam br zgjedhje t mir q e kam marr dhe ashtu kam
kursyer shum para. Problemi i tij ka qen n faktin se i ka
munguar vetbesimi dhe e ka nnmuar vlern e vet.
Gradualisht gjat viteve e ka zgjidhur at problem q m
ka kushtuar disa teprica t ardhurash. Por, e kan vlejtur
at...
At q duhet ta mbash n mend prej ktij shembulli
t thjesht sht se un jam sjell ndaj atij menaxheri ashtu
si jeta sillet ndaj secilit prej nesh. Jeta na jep pikrisht aq
sa prej saj presim. As m shum, as m pak. Harrojm se
sht e gatshme t na jap shum m tepr sesa ne
mendojm, apo se jemi msuar t krkojm.
Shum kam folur, ka konstatuar Milioneri. far
mendon pr tra kto, djalosh?
Po duket tepr mir pr t qen e vrtet, ka
theksuar, edhe pse e ka thithur seciln fjal q Milioneri e
ka thn.
Megjithat sht ajo metod thjeshtsisht e vogl
dhe asgj m tepr, sht prgjigjur, pikrisht ajo q m
ka ndihmuar t bhem milioner e iu ka ndihmuar t gjithve

77

q ua kam zbuluar kt metod. Fjalt kan fuqi t madhe.

Sa m i fort t jet personaliteti yt, pr aq fjalt q flet
fitojn n pesh. Krejt ato q i pohon, t nxehura me besim
t thell t brendshm dhe t fuqizuara me flakn e t
prsriturit, do t formsohen gjithn e m shpejt.
Gjersa po dgjoj sesi e tregoni teorin tuaj n vijat
themelore, po e pyes veten se mos kjo sht vetm loj e
thjesht? e ka ndrprer djaloshi.
Ndoshta. Por gjithsesi duhet t ushtrosh. Askush
kt nuk mund ta bj n vend tndin. Duhet dit e nat me
z ta prsrissh formuln tnde, m s paku pesdhjet
her. Bile edhe njqind her nse mundesh. Kjo sht
esenca e ushtrimit. Disa her n fillim at e kam br
shtriras dhe kam numruar duke iu rn gishtrinjve pr
dysheme, pes her me t dya duart. Duhet t pranosh q ta
ushtrosh kt.
N fillim nuk ka pr tu dukur leht. Mendja sht e
prirur t bredh. Pasi ta prsrissh dhjet her, do t fillosh
t mendosh pr dika tjetr. Kthehu mbrapa n pun dhe
prsri ia fillo nga zeroja, gjersa nuk ia del q t mbrrish
n pesdhjet. Nse nuk mund ta arrish at trajt themelore
t disiplins, m mir hi dor nga ndrra jote pr tu br
pasanik... Kjo sht sfida q ta ofroj, miku im. Dhe e di se
kt mundesh. Krejt ka e ke patjetr sht t qndrosh.
Pse formula t prsritet me z?
Kjo m fuqishm ndikon n mendjen tnde.
Urdhresa t ciln ia jep ndrdijes tnde, duket sikur vjen
prej s jashtmi, ndaj peshn urdhruese do ta ket m t

78

madhe. Thuaje at n mnyr monotone, shqiptoje mir.

Fole formuln ngjashm me fallxhoret apo si thuhen
mantrat, si atyre iu thon budistt. Me koh ajo formul ka
pr tu pavarsuar.
Djaloshi ka qen i impresionuar me fjalt e
Milionerit. Plaku nuk ka qeshur m. Ka folur seriozisht,
fjalt kan kumbuar si profeci.
N fillim ndoshta do t jesh i hutuar me tingullin e
zrit tnd dhe me formuln t ciln do ta prsrissh. Por
gradualisht ke pr tu msuar. Qllimi t cilin para vetes e
ke vn, i cili n fillim t sht dukur i guximshm, ka pr
tu dukur i arritshm, madje edhe qesharakisht i leht.
A nuk po mendoni, vall, se n astet e caktuara do
t mund tia filloj t qesh me absurditetin e gjith ksaj?
Pikrisht n ato momente, m shum se n t
tjerat, duhet t jesh rezistent. Duhet ti mundsh dyshimet e
tua. M mendo mua. Do t jem me ty n secilin moment,
madje edhe kur do t jem n kopshtin tim, larg prej teje.
Edhe forca ime do t jet me ty. N astet e dyshimeve t
tua, kujtoje betimin q ke br para meje. Ke pr t pasur
sukses!
A jeni t sigurt n kt?, ka pyetur djaloshi,
akoma jo sa duhet i bindur.
E pse do t dyshoja? Bhesh Instant Milioner si
jam br edhe un. Pos ksaj, ti ve je br ai, kur e ke
kuptuar dhe e ke pranuar parimin. Ligji i fsheht i jets
sht se secili q i kupton parimet e vrteta, fiton forc. Ajo
njohuri ka pr t ta dhn lirn. sht vetm shtje kohe

79

q vrtet t bhesh milioner. Ti vese je milioner n

mendimet e tua, dhe ajo sht m me rndsi se do gj.
Por nuk kam asnj pen n llogarin time...
Prandaj, gjithnj prsrite formuln e fsheht. Pak
nga pak, dhe ke pr t vn re ndryshimet n ty. Qllimi yt
ka pr tu dukur gjithnj e m i natyrshm. Ka pr tu br
pjes e jets tnde, njsoj si edhe deri tash imixhi yt ka
qen pjes e qenies sate, edhe pse ai sht trillim i
imagjinats tnde. Shfaqjet e mendjes tnde nga e kaluara
mund t riformulohen m mnyr t re. Dhe kshtu do t
mund ta formsosh ardhmrin tnde n mnyrn n t
ciln ti dshiron m n fund ke pr ta zotruar fatin tnd.
A nuk sht kjo vall ndrra e fsheht e do njeriu, madje
edhe kur kt se pranon?
Djaloshi sht pajtuar. Ka qen i vrshuar nga
emocionet. I sht dukur sikur thniet e plakut kishin
shum m tepr domethnie sesa q i ishte dukur n fillim.
Natyrisht se metodat i ka pasur paksa t uditshme. Por,
mos vall kjo sht me rndsi, kur ato jan funksionale?

80

KREU 12

Djaloshi mson pr fatin dhe jetn

Pr t ndihmuar dhe prkrahur, i ka thn Instant
Milioneri nxnsit t tij t ri, do ta jap tash nj formul
pak m t prgjithshme. Prej saj n jet do t kesh dobi. Ke
pr tu transformuar prbrenda dhe prjashta. N t vrtet
ka pr ta mundsuar t fitosh pasuri t vrtet e cila nuk
sht vetm fitim i t mirave materiale. sht m pak
specifike se ato. Kjo sht pikpamja mentale mbi jetn.
M lejo t ti jap disa kshilla, ka vazhduar.
Natyrisht, formula jote monetare do t ta mundsoj ti
arrish e sigurisht edhe ti tejkalosh qllimet e tua financiare.
Porse, gjat kohs s hulumtimit tnd pas pasuris kurr
mos e hi nga mendja se, po u bre i palumtur, do ti
humbassh t gjitha. Gjakimi pr paran leht mund t
shndrrohet n opsesion i cili ta pamundson t knaqesh
n jet. Si thot fjala e urt: dobi ka njeriu nse e fiton
krejt botn, por e humb shpirtin e vet? Kjo pyetje mund
tu shkaktoj t qeshura disave q mendojn se kjo sht s
teprmi metafizike dhe religjioze. Por un jam plotsisht i
bindur se paraja sht shrbtor i shklqyeshm, por zotri
tiranik.
Vall, po mendoni se njkohsisht njeriu nuk
mund t jet i lumtur dhe i pasur?
Qoft larg. Por duhet gjithmon t kesh kujdes q
paraja t mos e robroj mendjen tnde. Xhon D. Rokfeler,
81

n kohn e vet, njeriu m i pasur n bot, ka qen aq i

ngarkuar, aq i thithur nga brengat, saq n moshn 50
vjeare ka qen plak i mjer dhe, nse mund t shprehemi
ashtu, i dnuar me vdekje. Lukthi nuk i ka funksionuar dhe
ka jetuar vetm me buk e tambl. Ka jetuar n frik t
prjetshme se mos po i humbet parat e se mos kolegt e
vet po e mashtrojn. Paraja e ka zotruar at dhe ai m nuk
ka mundur t knaqet. N njfar mnyre ai ka qen m i
varfr sesa nj npuns i rndomt i cili s paku ka mundur
t knaqet me ushqim t mir.
Derisa para hunds po ma vrtitni pasurin, ka
thn djaloshi, njkohsisht dshironi t m friksoni.
Dorn n zemr, kt nuk e kam pr qllim, sht
prgjigjur Milioneri, dhe formula q kam pr ta dhn ka
pr t ndihmuar ti iksh kurthit n t cilin kan rn shum
gjuetar t pasuris. Njerzit q akoma esencialisht jan
skamnor, mundohen pa shpirt q ti arrijn qllimet.
Paraja e par q e fitojn zgjon ambicien e tyre t rrnjosur,
duke i joshur t gjakojn pasuri sa m t madhe. E kur t
fillojn t fitojn me t madhe, prnjhersh i kaplon frika
se mos at po e humbasin.
Formula ime sht e thjesht. Kjo sht varianti i
formuls s famshme t ciln e ka farkuar mjeku Emil Kue
pr pacientt e kliniks s vet: PR DO DIT, N DO
ASPEKT, PRPAROJ GJITHNJ E M SHUM.
Prsrite kt formul me z pesdhjet her n
mngjes dhe n mbrmje dhe sa m shum her gjat dits.

82

Sa m shpesh q ke pr ta prsritur, aq m fuqishm do t

ndikoj n ty.
Djaloshi i paprvoj trsisht sht shndrruar n
vesh duke e dgjuar plakun e urt, i cili prore ka kundruar
sesi para sysh i ka kaluar jeta e tij, kurse jetn e ka pasur t
prmbushur dhe kryesisht t lumtur. Derisa ka qndruar
para tij, e ka ndier se ai ka qen njeriu i par i lumtur t
cilin e ka njohur n jetn e vet.
Shumica e njerzve don t jen t lumtur, ka
vazhduar Milioneri, por nuk din se krkojn. Dhe
kshtu vdesin pashmangshmrisht, lumturin kurr pa e
gjetur. E madje edhe kur ta gjejn, duke qen se nuk din se
far krkojn, nuk mund ta njohin. Ata jan njsoj si edhe
njerzit q krkojn pasuri, pr t cilt kemi br fjal dje.
Ata vrtet don t jen t pasur. Por, kur befas i pyet sesa
don t fitojn brenda vitit, shumica prej tyre nuk jan n
gjendje t prgjigjen. Kur nuk di se ku shkon, m s
shpeshti askund nuk mbrrin.
Kjo ka pasur kuptim t prsosur pr djaloshin e ri.
Ka qen absolutisht e thjesht. Po pse, o Zot, atij nuk i
sht kujtuar m hert? Ndoshta se kurr m par nuk sht
ndalur q t mendoj pr kt. Ky ka qen gabimi. Deficit
mendimi. sht betuar n at moment se ka pr t menduar
m tepr n t ardhmen. Kjo ka pr ti parandaluar shum
gabime.
Lumturia, natyrisht, sht definuar n milona
mnyra t ndryshme, ka vazhduar Milioneri. Pr secilin
prej nesh, madje edhe pr ne t cilt kemi menduar pr t,

83

nnkupton gjra t ndryshme. Por, do t ta jap elsin pr

lumturin. Nuk sht definicion dhe vlen pr secilin. Me
kt els, ke pr t ditur, pa kurrfar dyshimi, n do ast
t jets tnde, se a je i lumtur. E posarisht, se a e punon
at q t bn t lumtur. Duhet t ta trheq vmendjen se ajo
q do ta them mund t t befasoj, madje mund t t duket
ngapak e pikllueshme dhe morbide. Pyetu: Nse sonte
duhet patjetr t vdes, a mundem n astin e vdekjes q t
them se i kam arritur t gjitha q i kam dshiruar?
Djaloshi i ka ngritur vetullat.
Nuk po kuptoj, ka pranuar.
Nse pr do dit e punon pikrisht at q qenia
jote e brendshme e ndien, nga dita n dit ndihesh m i lir
q ta lshosh kt bot. Por, pr t qen i sigurt se e bn at
q do t duhej ta bje, duhet ta punosh at q dshiron.
Njerzit q nuk e punojn at q dshirojn, nuk jan t
lumtur. E kalojn kohn e tyre duke ndrruar pr at q do
t dshironin ta punoni, nuk jan t lumtur. Dhe duke qen
se, n t vrtet, kurr nuk e punojn at q dshirojn,
pashmangshmrisht jan t palumtur. E kur njerzit nuk
jan t lumtur, nuk jan t gatshm t vdesin.
Vetm sa kam filluar t jetoj, e ju po m flisni pr
vdekjen, si t ishte ajo ktu, para hunds, foli i trazuar
djaloshi.
M duhet t pranoj se kjo filozofi n shikim t par
mund t duket si filozofi e vdekjes. Megjithat, kjo qind pr
qind sht filozofi e jets. Ata q kurr nuk e punojn at
q n t vrtet e don, t cilt kan hequr dor nga ndrrat

84

e veta, ata jan t ashtuquajturit t vdekurit e gjall. Pr ta

kuptuar kt filozofi, pyete veten prsri dhe prgjigju
plotsisht i sinqert. Nse gnjen, e gnjen vetveten dhe
bhesh humbs n kt loj. Po ta dije se nesr ke pr t
vdekur, a do ti kishe ndrruar planet e tua pr sot? A do t
kishe jetuar tjetrndryshe nga sot?
Nuk jam plotsisht i sigurt, zotri.
Sigurisht do tia filloje me prgatitjet e
detyrueshme: do ta prpiloje testamentin, nse kt nuk e
ke br m par, do t ishe prshndetur me familjen dhe
miqt. Por, ta zm se pr ato pun rutinore t nevojitet
vetm nj or, far do t kishe br me njzet e tri ort
tjera? Pyete pr kt secilin q njeh. Prgjigjet e tyre do t
mund t futeshin n dy kategori. Njerzit e palumtur, t
cilt nuk knaqen n jetn e tyre, do t thonin se do t
punonin dika krejt tjetr. Dhe nuk duhet ti pyessh se a e
thon t vrteyn. Pse, vall, do t vazhdonin ta bnin at
q e urrejn, nse iu mbeten vetm edhe njzet e katr or
jet?
Kategoria e dyt, ka vazhduar Milioneri, e,
fatkeqsisht, kjo sht pakica, do ta punonin at t njjtn
q zakonisht e punojn do dit. E pse ta ndrronin? Puna e
tyre sht pasioni i tyre. A nuk sht krejt e kuptueshme se
at do t dshironin ta bnin gjer n vdekje? Pse do t
fillonin t punonin dika q nuk e don? Bahu i ka takuar
ksaj kategorie. N shtratin e vdekjes e ka prmirsuar
pjesn e fundit muzikore t ciln e kishte shkruar. Por nuk
duhet t jesh gjeni pr t dshiruar t punosh gjer n

85

vdekje. Secili prej nesh, n mnyrn e vet, n profesionin e

vet mund t bhet gjeni, madje edhe kur shoqria kt nuk
e sheh. T bhesh gjeni thjesht don t thot ta punosh at n
t ciln knaqesh. Kjo n jet don t thot t jesh gjeni i
vrtet. Mediokritetet kurr nuk gjykojn ta punojn at q
duan nga frika se far do t thon t tjert, nga frika se
mo po e humbasin sigurin.
Sigurin q m s shpeshti sht iluzion, apo jo?
me droj sht kyur djaloshi.
Ke t drejt, prandaj pyete veten: Nse nesr m
duhet t vdes, far do t bj me ort e fundit t jets sime?
A do t vazhdoj t jem vetm hije e zbet e vetvetes,
plotsisht pa vetnderim, sepse detyrohem t punoj dika
q urrej? Paramendo ta ftosh mikun n shtpin tnde t t
ndihmoj n prgatitjen e shtpis. A do tia jepje mikut
punt m t ndyta? Sigurisht se jo. Pse ather vetvetes tia
imponosh punt t cilat i quan si nnmuese? Pse vetvetes
ti jesh armiku m i madh? Pse t mos i bhesh vetvetes
miku m i madh?
Pas ktyre fjalve ka sunduar qetsia.
Milioneri plak pastaj ka vazhduar:
Dhe far do t bje ti tash, po qe se nesr do t
duhej t vdisje? A do ta punoje pikrisht kt q tash e
bn?
Jo, nuk do ta kisha br, iu desh t pranonte
djaloshi.

86

Kjo don t thot se sigurisht nuk je i lumtur. E tash

mendo pr tjetrn. A nuk e merr si skajshmrisht paturpsi
t besosh se nesr nuk do t vdessh?
Pas ktyre fjalve, djaloshi sht ndier i trazuar.
Ditve t fundit plaku ka treguar shpesh aftsi t
jashtzakonshme pr parashikimin e ardhmris. A mos
tash po e paralajmronte vdekjen e tij t afrt? Ndoshta me
rrotull, por mjaft qart.
Milioneri sikur tia lexonte mendimet. Trazimi i
djaloshit ka qen relativisht i dukshm.
Mos u brengos, ka thn i knaqur, nuk do t
vdessh nesr. Ke pr ta pritur kohn e pjekuris... por, m
lejo ti vazhdoj mendimet e mia. Ta marrim tash nj rast
prgjithsues. Ka pr t prekur m pak sesa kto argumente
morbide. Kur jetn e shikon me arsye, jeta merr tjetr
kuptim. Por ende nuk kemi ardhur gjer tek ajo pik, apo jo?
A nuk po mendon se sht jomodeste nga njerzit kur sillen
si ta ken tr jetn para vetes? N shumicn e rasteve
vdekja lajmrohet si vettim n qiellin e kthjellt. Njerzit,
sakaq, besojn n sigurin apo edhe m mir: n iluzionin
se kan shum koh para vetes, duke ia lejuar vetvetes q
n pafundsi ti shtyjn vendimet q do t duhej ti sillnin
sot. Ata thon: Kam koh. Punoj m von. Dhe vjen
pleqria e ata e kuptojn se asgj nuk kan br.
Ndoshta pr kt shkak themi: Sikur pleqria t
mund ta bnte at q rinia nuk ka ditur, ka thn djaloshi.
Kjo sht, fatkeqsisht, e vrtet. E fshehta e
lumturis, prandaj, sht ta jetosh seciln dit si t ishte e

87

fundit n jetn tnde. Dhe t jetosh pr do dit n plotni si

duhet, dhe t punosh si ato dit t ishin t numruara. Se,
n t vrtet, ato edhe jan t numruara. Por duket se pr
kt bhemi t vetdijshm vetm kur t na ket mbetur
edhe pak koh. E ather sht s teprmi von. Duhet
prandaj t jesh mjaft i guximshm dhe t veprosh
menjher. Jeto me kt mendim: Refuzoj t vdes pa e pas
punuar at q dshiroj. Nuk dshiroj t vdes me at
mendim t tmerrshm se shoqria m ka mashtruar, se e ka
fituar at m t mirn prej meje e mi ka asgjsuar ndrrat e
mia. Nuk guxon t vdessh me mendimin e tmerrshm se
friksimet jan m t fuqishme se ndrrat e tua dhe se kurr
nuk e ke zbuluar se ku n t vrtet knaqesh. Duhet t dish
dhe ta gjykosh.
Pajtohem me idet e tua. Mendoj se kan shum
kuptim. Por far ndodh kur nuk jam i sigurt se a e dua at
q punoj? Nuk di asnj profesion pa probleme. Nse do
gj do t ishte e prsosur, nuk do t ishim ktu.
Ke plotsisht t drejt. Madje edhe profesioni q
na inspiron i ka ant e veta negative. Edhe nj mnyr pr
ta zbuluar se a t knaq profesioni yt, sht q ta pyessh
veten: Po ti kisha nj milion funta n bank, a do ta kisha
vazhduar kt pun? Natyrisht, nse prgjigjja jote sht
jo, ather n t vrtet nuk e do punn tnde. M thuaj se
sa njerz do t vazhdonin ta punoni punn e tyre nse
befasisht do t bheshin milioner? sht e vrtet se
pakkush do ta bnte. Prpos ksaj, ata q pozitivisht do t
prgjigjeshin n kt, vese jan milioner. Prndryshe, m

88

hert do t kishin shkuar n pension apo do t kishin

punuar dika tjetr. Por shumica e milionerve q i njoh
nuk don t shkojn n pension dhe punojn gjer n
pleqrin e thell. Do t kisha gjykuar madje t them se t
gjith milionert, prpos atyre t cilt pasurin e tyre e kan
arritur me fejes apo me trashgimi, jan br milioner
shkaku se e kan dashur punn e tyre.
T menduarit tim ka br rreth t plot, ka
vazhduar. Pr tu br milioner, apo s paku i pasur, duhet
t knaqesh n profesionin tnd. Ata t cilt e punojn nj
pun e nuk e don, jan dyfish t dnuar. Jo vetm se i lodh
puna e tyre, por edhe m keq, ajo nuk i pasuron. N t
vrtet, shumica e njerzve e jetojn jetn n kt paradoks
t pazakonshm. Pse? Sepse nuk i din ligjet e vrteta t
suksesit. Edhe shkaku i friks. I harxhojn jetrat e tyre dhe
shansat pr tu br vrtet t pasur duke u mbajtur
fuqimisht pr njfar lloj sigurie e cila, m s paku, sht
siguri gjysmake. Besojn se pasuria u dedikohet disa t
tjerve apo se nuk kan talent. Dhe pr kt lejojn q ai
iluzion ti mashtroj. Se mendja nuk sht mjaft e fuqishme
sa ta shoh realitetin, ta shikoj n sy at iluzion. Mbaje n
mend maksimn: Karakteri don t thot fat. Fuqizoje
mendjen tnde dhe rrethanat kan pr t sjell gjer tek
realizimi i dshirave t tua. Do ta kontrollosh jetn tnde.
Vall, a keni qen ju prej fillimit t lumtur?
Tua them t drejtn, nuk kam qen. Ka pasur
momente kur kam qen tepr i mjer. Madje m ka shkuar
ndr mend q edhe ti jap fund jets sime. Gjithnj deri n

89

ditn kur edhe un e kam takuar milionerin ekscentrik i cili

ma pati msuar kt t ciln un po e flas.
N fillim kam qen relativisht skeptik. Nuk kam
besuar se kjo teori mund t zbatohet n rastin tim, edhe pse
ai ka qen argument i gjall se sjell rezultate. N fund, pasi
i kam provuar shum gjra dhe akoma isha i pasuksesshm,
e meq nuk kam pasur se far t humbas, kam vendosur t
provoj. I kam pasur tridhjet vjet dhe e kam ndier se jeta po
m kalonte kot. M dukej sikur gjrat po m rrshqisnin
nga dora.
Jam i sigurt se sot nuk ankoheni q i keni pranuar
kshillat e njeriut t vjetr ekscentrik.
Shpesh e ka prsritur se mund ta zotronte jetn e
vet dhe ti kontrollonte ngjarjet rreth vetes. Kurr si kam
besuar. I ka ngjar fantastiks shkencore. E ather, nj
dit, duke e dgjuar sesi pr do dit e prsriste tregimin e
njjt, kam filluar t mendoj se ndoshta ka t drejt, se jeta
ndoshta nuk sht ajo q gjithmon e mendoj vargua i
ngjarjeve pak a shum t paparashikueshme t cilat sht e
pamundur ti kontrollosh e mbi t cilat dominojn fati dhe
fatkeqsia. E kam ndier se ndoshta mund ta kontrollojm
fatin ton nse e kontrollojm mendjen ton. E kam vn re
se kshtu kam filluar t mendoj me fjal t tjera, e kam
njohur se ka ardhur gjer tek revolucioni n kokn time
por vetm shkaku i asaj se koh t caktuar e kam prsritur
formuln t ciln ma ka thn: PR CDO DIT, N DO
ASPEKT, GJITHNJ E M TEPR PO PRPAROJ.

90

Mentori im ma ka msuar edhe nj formul, pr t

ciln mendoj se sht edhe m e fuqishme s paku sa i
prket prvojs sime. Natyrisht se me krejt zemrn ta
rekomandoj edhe ty. E vrtet, sht ngapak religjioze, q
ndoshta disa njerz do ti iritoj. Kjo sht dm, duke pasur
parasysh se ka ndikim t pakufishm n mendje. T
prsriturit e asaj formule m ka qetsuar kur kam qen i
trazuar apo i nervozuar dhe m ka dhn prgjigje kur
vrtet kam pasur nevoj. Qetsia sht manifestimi m i
madh i fuqis. Shikoji t fortit dhe t fuqishmit: ata jan t
qet. Dhe far sht simbol i fuqis m t madhe? Zoti,
natyrisht. Kjo sht nj nga shkaqet q formula t ciln do
t ta them sht aq e suksesshme: JI I QET DHE DIJE SE
UN JAM ZOTI.
Prsrite kt formul pr do dit sa m shpesh q
mundesh. Ka pr ta dhn ndiesin e kthjelltsis, aq e
nevojshme q t tejkalohen vshtirsit jetsore. Kur
mentori im ka vendosur q t ma zbuloj kt, ka thn se
prej gjith fshehtsive n bot kjo sht m e fuqishmja.
Kt ma ka ln si trashgimi shpirtrore, si po ta l un
ty. Vetm n baz t ksaj mund ta dish sesa sht fuqia e
ksaj formule.
Shpresoj se nuk do t fillosh t predikosh, sht
prgjigjur djaloshi, por e kam kuptuar porosin tuaj.
Me prsritjen e ksaj formule, ka thn plaku, e
cila n fillim mu ka dukur e uditshme, e kam zhvilluar nj
fuqi t brendshme t re. Ajo fuqi, e cila gjat viteve
gjithmon rritet, pandrprer m prkujton dika q

91

milioneri gjithnj ma ka prsritur: Un mundem do gj,

asgj pr mua nuk sht e pamundur meq e zotroj fatin
tim. Kshtu, pak nga pak, jam bindur se mund ta orientoj
jetn time saktsisht atje ku dshiroj. Kam vazhduar ta
zbatoj formuln dhe ta bj pikrisht at q mentori prej
meje e ka krkuar. Do t dshiroja q edhe ti ta bsh kt t
njjtn.

92

KREU 13

Djaloshi mson ti shpreh dshirat e veta

Vese e ke br hapin e par, ka sqaruar
Milioneri. E ke shprehur n mnyr kuantitative qllimin
tnd ke prcaktuar shumn dhe afatin. E tash ta bjm
hapin e dyt.
Merr nj cop letr dhe shkruaj krejt ka dshiron
n jet. ndrra jote duhet t jet precize q t mund t
realizohet. Kjo sht ajo q un n fillim e kam dshiruar.
Qllimet financiare n pes vjett e ardhshme:
Shtpi n vler prej 300.000 funtash
Kampshtpiza n vler prej 150.000 funtash
Mercedesi i vjetr i riparuar i vlefshm 20.000
funta
T jem pa borxhe personale
200.000 funta t gatshme
200.000 funta t investuar n aksione e letra t
tjera me vler
300.000 funta t investuar n prona t
patundshme, vlera e t cilave sht rritur gjasht
her n raport me mimin n kohn e blerjes.
Qllimet e mia jo-financiare kan qen:

93

Pushim dyjavor, m s paku tri her n vit,

kurdo q dshiroj
T jem vet patron dhe t mos punoj m shum
se 30 or n jav
Miq t pasur dhe inteligjent t cilve iu
intereson biznesi dhe arti
Gruaja e dashur dhe sharmante dhe fmijt e
tejmrekullueshm t cilt do t ma mundsojn
t bj jet t plot familjare
Shrbtori dhe kuzhinieri q t na lirojn nga
obligimet e prditshme

Djaloshi ka mbetur i habitur me fotografin t ciln

Milioneri vesa e prshkroi.
Duket tepr mir pr t qen e vrtet, apo jo?, ka
pyetur Milioneri. Edhe un atbot kam menduar se e kam
tepruar ca kur kam shnuar krejt far kam dshiruar. Por
lkundjet e mia dhe frika kan qen ekskluzivisht rezultat i
pikpamjes sime mentale negative dhe i shprehive t
rrnjosura t t menduarit pr pak. E kam br kt, e pr
kt nuk kam qen fare i vetdijshm.
Por, ka vazhduar, evidentimi i ktill sht
mnyr q saktsisht t zbulohet vizioni yt. Ata t cilt
mendojn se nj plan jetsor i ktill nuk sht e mundur t
realizohet, thjesht mendojn shpirtvoglsisht, sepse, duke e
pasur parasysh se n kt bot krejt sht relative, nj
ambicie e till nuk sht e tepruar. Argument sht ky se t
pasurit do t ishin tejet t palumtur po t ishin t detyruar t

94

jetonin n kushtet mizore t cilat sapo i prshkrova. Shum

prej tyre jetojn npr shtpi q vlejn miliona, punsojn
shrbtor t shumt, kan aviont e tyre dhe ujdhesa n
detet e jugut, kuaj garues e t ngjashme. A mendojn ata se
qllimin jetsor e kan prmbi t gjitha kriteret? Vshtir.
Ata mandej as nuk mendojn se jan t pasur. Gjithsesi jo
shum t pasur, sepse gjithnj kan miq e partner afarist
q kan m shum sesa ata. Pse ata mnyrn e till t
jetess e shohin t rndomt? Ose kan lindur t pasur ose
kan menduar pr shum dhe e kan mbrritur at status,
duke i realizuar ndrrat e tyre. Asnjri prej tyre kurr nuk
ka menduar se nuk ka pr t pasur sukses. Nse nisesh me
iden se nuk mundesh, vese je bllokuar. Prandaj bje kt
ushtrim. Prshkruaji deri n detajet e fundit ato q i
dshiron nga jeta dhe mos le asgj anash.
Kjo ka pr ti treguar kufijt e ambicies tnde si dhe
kufizimet mentale. Pr far n t vrtet ndrron? Me
far do t ishe i knaqur? Me rndsi sht t prshkruhen
sa m shum detaje. T vetmes q duhet ikur sht q t
mos e zgjedhsh shtpin e ndrruar n adresn saktsisht
t prcaktuar, sepse mu ajo shtpi ndoshta kurr nuk do t
jet n dispozicion. I hyn rrezikut q ndrra jote kurr t
mos realizohet prkundr forcs s dshirs dhe vullnetit
tnd apo ndoshta pse sht kundr rendit natyror t gjrave
apo e dmshme pr t tjert dika gjithmon duhet t
merret parasysh.
Kjo fotografi do t tregoj se kush je ti n t vrtet.
E fiton trajtn konkrete t dshirave t tua. Mendimet e tua

95

jan modele. Ato jan t gjalla. do mendim i shprehur

synon t realizohet. Sa m i prcaktuar q t jet, aq m t
mdha jan gjasat q t realizohet. Prandaj jan t
rndsishme detajet. N mnyr misterioze dhe t papritur
ato mendime, n qoft se shpesh pohohen, t sjellin gjer tek
rrethanat n t cilat do t realizohen.
Pasi q djaloshi krejt kt e ka dgjuar me skeps,
Milioneri ka shtuar:
E di se krejt kjo duket si utopi. Por, si thash, sa
m shum mendja jote fuqizohet, aq m par ke pr ta
kuptuar se nuk ekziston asgj q nuk mund ta arrish. Prpos
ksaj, vetm mendo se forc ka pasur Jezu Krishti pr t
br udira si ka qen ringjallja e t vdekurit. A nuk
mendon, vall, se n krahasim me kt, ta kesh pron
tnden shtpin prej 300.000 funtash, n t vrtet sht
arritje banale? A spo mendon, vall, se mendja sht
shum m e fuqishme sesa q njerzit e zakonshm e
mendojn apo sesa besojn t jet. Mendo se far Krishti
ka thn: Besimi lviz malet
Djaloshi ka heshtur i menduar.
Q ta shfrytzosh me sukses mendjen, duhet t
besosh n forcn e saj. Gjithsesi duhet t jesh pozitivisht i
prirur. Duhet tia japsh shansn. Prandaj bje evidentimin.
A e sheh, vall, q tani se ky sht hapi i par dhe akoma i
arritshm n krahasim me t ringjallurit? A nuk e ke
kuptuar, vall, deri tash se mund ti arrish kto gjra aq t
thjeshta n jetn tnde?
M duhet t mendoj, ka rezistuar djaloshi.

96

Ide e mir. Mendo pr kt q pikrisht ta kam

thn. Nj pjes n ty po iu beson fjalve t mia. Pjesa
tjetr sht e verbuar dhe e katandisur shkaku i arsimimit
afatgjat t gabuar dhe t prvojave t kqija por akoma
sht gjall dhe vetm pret shenjn tnde pr tu zgjuar.
Dhe, t bhesh zotrues dhe sundues i ekzistencs tnde n
vend se t jesh rob i maltretuar i cili padobishm lufton me
ngjarjet. Dgjoje at z t dobt t brendshm i cili fle n
thellsin e mendjes tnde dhe jepi m shum liri t vij n
shprehje. Sa m shpesh e prsrit at formul, ka pr tu
br aq m e fuqishme dhe m sigurt ka pr t udhhequr.
Ajo sht intuita jote, zri i zemrs sate. Rruga gjer te fuqia
jote e qndrueshme.
Djaloshi ka qen paksa i trullosur dhe i gatshm pr
tu kotur.
Eja, i ka thn Milioneri, t shtisim kopshtit e
t shlodhemi. Do t dshiroja t shtitesha ktej pr t
fundit her n shoqri me mikun.
Ato fjal t zymta e kan piklluar djaloshin. Nuk
ka qen hera e par q Milioneri t ket br aso aluzioni...
si ta dinte se vdekjen e kishte afr.

97

KREU 14

Djaloshi zbulon fshehtsit e kopshtit me

trndafila
Dy njerz kan shtitur kopshtit. Milioneri sht
ndalur pran degs s trndafilit prplot gonxhe t bukura
dhe sht dukur si i thelluar n mendime. E pastaj sht
drejtuar dhe ka thn:
Ktyre gonxheve duhet q tiu kam marr er
mijra her dhe akoma, seciln her, ndryshe i prjetoj. A
di pse? Sepse kam msuar t jetoj TASH dhe KTU. Nuk
mendoj pr t kaluarn, nuk aj kok pr t ardhmen.
Fshehtsia sht jashtzakonisht e thjesht. Gjendet n
koncentrimin mental. Sa m e koncentruar t jet mendja,
aq m shum jeton n momentin e tanishm, m shum e
preokupuar me at q punon. Koncentrimi sht vendimtar
pr sukses n t gjitha fushat e jets. Sa m mir q t
mund t koncentrohesh, aq m shpejt dhe aq m
suksesshm ke pr t punuar. Do ti vresh detajet t cilat t
tjert i kan anashkaluar.
A thua, vall, t gjith njerzit e pasur t
suksesshm kan msuar tu japin rndsi detajeve?
Vrtet po. Me rritjen e forcs s koncentrimit
urtsisht mund ti vshtrosh gjrat. Mson q njerzit q
takon ti vlersosh n mnyr adekuate. Forca e
koncentrimit ta mundson q menjher t vresh sesi jan

98

n t vrtet. Dhe bhesh objektiv n kuptimin e vrtet t

fjals. Apo, thn m mir n kuptimin m t thell. I
sheh gjrat ashtu si jan. Mendimet e mjegulluara dhe
ndrrimet q i hasim tek shumica e njerzve, nuk kan pr
t qen m penges pr vshtrimin tnd t gjrave. Gjithnj
t hutuatr, shumica e njerzve somnambulojn npr jet.
Ata nuk i shohin gjrat as njerzit q i takojn. Jetojn si n
ndrr. Kurr nuk jan n momentin e tanishm. Prandaj,
ata kurr nuk jan ktu. I prcjellin gabimet dhe
mosukseset. Mendja e tyre sht prplot frik pr t
ardhmen.
Si po m duket, koncentrimi del hallka m e leht
n teorin tuaj.
Shih, djalosh. Nuk sukseson secili q ia fillon. Por
kur mendja arrin nivelin e caktuar t koncentrimit, aftsia
jote e zgjidhjes s problemeve bhet e jashtzakonshme.
Do t bhesh objektiv... N vend se ta harxhosh energjin
duke kafshuar thonjt prej brengave, koncentrohesh n
zgjidhjen e problemeve. Mos harro se shqetsimi i madh
dhe brengosja nuk kan zgjidhur kurr kurrgj. Vetm sa
kan qen shkaktar pr t thatin n lukth dhe sulmet n
zemr. Imixhi yt personal ka pr t ndryshuar. Secila krijes
njerzore sht enigm. Problemi sht se donjri nga ne
sht fshehtsi, jo vetm pr t tjert, por edhe pr
vetveten. Kjo sht pr shkak t mungess s
koncentrimit.

99

Djaloshi e ka thithur seciln fjal t plakut. Dhe

duke mos dashur q t l ti rrjedh fardoqoft, nuk ka
gjykuar q ta ndrpres.
Duke iu falnderuar koncentrimit, ka vazhduar
Milioneri, ke pr t kuptuar se pse n kt bot ndodhesh
pikrisht n vendin ku tash je. Ke pr ta pasur gjithnj e m
t qart e m t qart dhe ajo pr ty do t jet gj e thjesht.
N mendjen tnde ka pr t deprtuar mendimi shum
qetsues dhe kurajues i cili do t t bj q t brohorissh si
pas gjumit t gjat e t thell: Po, ky qenkam un! Pr kt
shkak jam ktu, n kt moment! Prandaj e punoj kt q e
punoj! Prandaj jam ktu me personin e caktuar! Do t
mund ta ndjesh at q quhet dora e fatit. Do ta kuptosh
fatin tnd. Dhe ndjenja e pranimit do t deprtoj n
mendjen tnde. Kjo nuk do t thot se duhet ti dorzohesh
fatit tnd. Jo, duke patur parasysh se do ta konstatosh
pozitn tnde n at moment, ke pr ta pranuar deri n
kufijt e caktuar ke pr ta njohur pikn fillestare
personale e cila ka pr t ndihmuar dhe udhhequr n jetn
e ardhshme, pr t mundur fuqimisht ta marrsh fatin n
dorn tnde.
Milioneri ka pushuar t flas pr tu grmucur dhe
pr ti marr prsri er trndafilit, t cilit i pati marr er
q m par.
Trndafili prejgjithmon ka qen simbol i jets.
Nse arrin ta kontrollosh mendjen tnde, do ta kuptosh pse.
Gjembi paraqet rrugn gjer te prvoja: t gjith duhet ti

100

provojm tundimet dhe vuajtjet pr ta kuptuar bukurin e

ekzistencs.
Kur kt e ka thn, i ka nxjerr nga xhepi grshrt
e kopshtarit, e ka kputur me to trndafilin dhe ia ka ofruar
prcjellsit t vet t ri.
Ruaje kt trndafil tr jetn, ka thn. Ka pr
t vepruar si talisman duke t t sjell fat. Zonjushza
lumturi ekziston vrtet, edhe pse pak njerz din pr t.
Beso n t! Ledhatoje me mendimet e tua. Krko prej saj
at q dshiron. Do t prgjigjet. T gjith njerzit e
suksesshm beojn n lumturin, prkundr asaj se shum
t tjer ata i marrin si bestyt. Por, dije: ata kan t drejt.
Me kt trndafil t thjesht dije se je br antar i
rendit t trndafilave. doher kur ta ndiesh nevojn, gjeje
prsri kt trndafil. Ka pr t t dhn fuqi. doher kur
t dyshosh n vetvete, doher kur jeta t bhet e
padurueshme, ktheju ktij trndafili simbolik dhe prkujto
se far paraqet ai. do tundim, do problem, do gabim
nj dit ka pr tu shndrruar n petale t
tejmrekullueshme. Ngjashm me kt trung plot gjemba,
vuajtja on kah drita dhe do t t bj ta arrish bukurin.
Pr do dit ndaj pak koh dhe koncentrohu n zemrn e
trndafilit. Nse nuk e ke pran vetes trndafilin, merre
cilndo lule apo koncentrohu n nj pik t zez apo n
ndonj gj t shndritshme. Mund ta prsrissh qetsisht
formuln t ciln mentori im ma pati ln: PR KT JI I
QET DHE DIJE SE UN JAM ZOT I BOTS. Kundroje
lulen apo pikn e zez gjithnj e m gjat e m gjat. Pas

101

njzet minutash, koncentrimi yt do t jet i shklqyeshm.

Nse zemra jote bhet sikur ky trndafil, jeta jote ka pr t
ndryshuar.
Djaloshi memzi e ka thithur aromn dehse t
trndafilit kur plaku ka vazhduar:
M lejo ta prsris at q kam thn. E fshehta
sht n koncentrimin mental. Kur mendja prmes
ushtrimeve t koncentrimit fuqizohet dhe e arrin
vetbesimin, ke pr ta kuptuar se problemet jetsore m
nuk t udhheqin ty. Ather do ta kuptosh kt q do ta
them, e cila ndoshta vetvetiu t duket e qart dhe mjaft
banale. Gjrat jan t rndsishme vetm aq sa mendja jon
beson se jan t rndsishme. Problemi sht problem
vetm nse ti at e sheh si t till.
do t thot kjo? ka vazhduar. Nse mendon se
asgj nuk sht serioze, se asgj vrtet nuk sht e
rndsishme, ather n syt e tu asgj nuk ka pr t qen
serioze, e as q dika do t jet e rndsishme. Problemet
kan pr tu dukur t mdha dhe t pazgjidhshme, n
proporcion me dobsit e mendjes tnde. Sa m e fuqishme
q do t jet mendja, pr aq problemet do t duken t
parndsishme. Kjo sht e fshehta e paqes s prjetshme.
Prandaj, koncentrohu! Ky sht nj nga elsat m t
rndsishm t suksesit.
N t vrtet, e tr jeta n esenc sht ushtrim i
gjat koncentrimi. Shpirti sht i pavdekshm. Duke kaluar
nga jeta n jet, mendja ngadal e gjen vetveten dhe
zhvillohet. Ky shegertim rndom sht afatgjat. Njerzit

102

rrall prjetojn suksese, se vetm ata me shkall t lart

koncentrimi i realizojn qllimet e tyre. Natyrisht, jo t
gjith t suksesshmit e kan quajtur t rndsishm
ushtrimin e koncentrimit. Por gjat kohs s jetrave t
suksesshme t tyre n tok, kan arritur shkall koncentrimi
i cili i ka sjell m leht gjer te susksesi sesa t tjert. Kur
mendja arrin nivelin m t lart t koncentrimit, ke pr t
hyr n nj gjendje t veant n t ciln ndrrat dhe
realiteti hprh piktakohen.
Milioneri dhe djaloshi jan kthyer n shtpi. Qielli
befas sht nxier dhe e kan mbuluar ret. Kurse n
mngjes pati shklqyer dielli. Stuhia ka qen n horizont
dhe shtpia tash ka qen aq e errt saq ka qen dashur ti
ndezin qirinjt. Plaku n shandan ka ndezur shtat qirinj,
sigurisht vetm pr hir t mbress romantike, s cils
djaloshi nuk gjykoi ti kundrvihej. Pastaj sht ndalur
prskaj dritares n t ciln perdja sht lkundur nga era. E
ka shpalosur dhe e ka shikuar qiellin. Ather i sht
drejtuar djaloshit me kto fjal:
Gjithmon mendo se n lartsit e caktuara kurr
nuk ka re. Nse ret n jetn tnde ta zn diellin, kjo sht
pr at se shpirti yt nuk sht ngritur n lartsin e duhur.
Shumica e njerzve bn gabim duke u kacafytur me
problemet. Pothuajse fuqimisht kan vendosur ti largojn
ret, ti shprndajn me ndonj veprim magjik. Natyrisht se
do t mund ti mnjanojn prkohsisht, porse ret prher
do t kthehen dhe do t vendosen n mes tyre dhe Diellit,
duke ua zn dritn sado q ajo t jet e fort. Ajo far

103

duhet br sht t ngrihesh prmbi ret, njher e

prgjithmon. Kundroje zemrn e trndafilit gjithnj e m
gjat e m gjat. Aty ke pr ta gjetur rrugn e cila ka pr t
drguar prmbi re, atje ku qielli sht prher i kaltr. Mos
e harxho kohn duke ndjekur ret, t cilat gjithmon rishtas
shfaqen...
Ndoshta nuk po kupton krejt far tash po t
them, e ka prfunduar, por pranoje kt me besim t
mir.
Milioneri dhe djaloshi jan ulur pran tavolins pr
t darkuar. Shrbtori sht ofruar duke sjell buk e ver
dhe duke iu shrbyer.
Por, koh t gjat dika po m intereson, ka thn
djaloshi. N t vrtet kjo shtje e ka munduar q prej
djehi. Vrtet mendoj se keni t drejt pr t gjitha q keni
folur. Dhe tashi besoj se, nse zbatoj formuln q ma keni
dhn, mund t bhem s frikti milioner dhe ta arrij paqen e
shpirtit. Problem i vetm imi sht sesi ta vrtetoj se cila
sht ajo fush ku mund ta realizoj pasurimin.
Milioneri ka qeshur. Kjo pyetje serioze dukshm e
ka argtuar.
Duhet t besosh n jet dhe n fuqin e mendjes
tnde, ka thn. Mos u brengos. S pari vre qllimin, e
ather krko prej ndrdijes tnde m t thell t t drgoj
shtegut gjer te pasuria. Fillo me pyetjet, pastaj prit. Nuk ka
pr t kaluar shum koh dhe prgjigjja ka pr t arritur.

104

Djaloshi sht dukur skeptik, e madje edhe i

zhgnjyer me prgjigjen e Milionerit. Ska dyshim se ka
dshiruar prgjigje paksa m konkrete.
Milioneri i cili pa dyshim fshehtsisht i ka lexuar
mendimet, sht trembur dhe dashamirsisht ka shtuar: S
pari duhet t gjesh pun, e cila e knaq zemrn tnde.
Ather mendo pr kt. T gjitha elementet e ftess e cila
do t t bnte t knaqur, vese jan n ty. Vetm se kt
se kupton pasi q nuk je n harmoni me natyrn tnde t
vrtet. Me koncentrim t fuqishm ke pr tu br gjithnj
e m i vetdijshm dhe prgjigjet vetvetiu kan pr t
rrjedhur. Edhe pr m tepr, ke pr t zbuluar se shumica e
njerzve tr jetn krkojn me dshprim dhe kurr
sgjejn asgj, duke ndier shkaku i ksaj se jeta sht
absurde. Ke pr t zbuluar qllimin misterioz t ekzistencs
tnde n bot. Ke pr ta kuptuar at jo vetm me kuptimin
tnd, por edhe me zemrn tnde. A sheh, vall, se do gj
mund t arrish duke qen i koncentruar n zemrn e
trndafilit? Aty sht fillimi dhe fundi i tr ekzistencs.
Kt me koh ke pr ta zbuluar.
sht ndalur pr nj ast dhe ka pir gllnkn e
vogl me ver. Nuk sht dukur sikur t pinte, por sikur
vetm po e provonte me knaqsi. I ka mbyllur syt n nj
lloj inspirimi religjioz.
Po prej nga parat pr fillim? ka pyetur djaloshi.
Nuk kam asnj.
Sa t duhen?

105

Nuk di s paku 10.000 funta. Kaq edhe juve ju

jan dashur pr fillim.
Sigurisht ekziston mnyra pr ti gjetur. Shiko
pakz. Sipas mendimit tnd, cilat rrug i ke t hapura?
Sinqerisht, nuk shoh asnj. Nuk di asnj bank e
cila do t m jepte kredi. Nuk kam garanci. Pak m mbetet
nga rroga ime n fund t muajit, asgj nuk kam, kurrfar
patundshmrie madje as automobil!
Por, s paku a ke provuar, vall?
Jo, por i sigurt jam se...
Ky sht gabimi t cilin m kurr nuk guxon ta
prsrissh. Mos u bj si shumica t cilt heqin dor ende
pa provuar. Kjo sht rruga m e mir pr t mos br asgj
dhe kurr t mos kemi sukses. Mos bjer n kurthin e njjt
si ata t cilt dika ndrmarrin, q m par t bindur se nuk
do t ken sukses. Ata vese ia fillojn si humbs. Le t
jen mendimet e tua n harmoni me veprimin tnd. Ji n
harmoni me vetveten.
N rregull, i gatshm jam, por problemi im akoma
nuk sht i zgjidhur. Mund t provoj gjithnj...
Duhet tia fillosh me bindjen e fort se zgjidhja
ekziston zgjidhja ideale e problemit tnd. Me fuqin e
mendjes dhe me magjin e qllimit tnd pashmangshm ke
pr ta trhequr zgjidhjen n mnyrn n t ciln madje as
nuk di se ekziston. Ji n vetvete i bindur se do t kesh
sukses dhe ke pr t pasur. Mos i le vend dyshimit. Przre
me fuqin e mendjes tnde n dispozicion. Dyshimi sht
pjes e fuqis s errsirs, derisa optimizmi q ke i takon

106

mbretris s drits dhe jets. Kto dy forca jan n

konflikt t prhershm. Lufto pandrprer kundr dyshimit.
Sepse edhe dyshimi sht mendim, ndaj, si edhe t gjitha
mendimet tjera, synon t materializohet n jetn tnde. N
qoft se fuqimisht je i bindur se ke pr t marr kredi, ke
pr t marr... A je i bindur se ke pr ta fituar?
Po. Tash jam. M keni bindur.
N rrethanat e tua t tanishme, far do t kishe
br pr ta arritur qllimin tnd pra, pr t marr kredi?
N t vrtet, nuk di.
Sikur ta kesh n dispozicion vetm nj koh t
shkurtr ta zm nj or pr ti marr 10.000 funta dhe
pr tu nisur n punn tnde, far do t kishe br?
Akoma skam ide...
Para teje sht milioneri i cili pikrisht po t jep
kurajo, i cili ta ka zbuluar sekretin e suksesit t vet, kurse ti
nuk di se far do t bsh?! A nuk po t bie vall ndr
mend qoft edhe nj mnyr e vetme, me an t s cils do
t mund ti fitoje parat?
Prfundimisht djaloshit i ka shkrepur se far po
aludonte Milioneri. Ndoshta vetm ka qen dashur ti
krkoj t hollat. Duke u lkundur pr nj koh, ka
vendosur.
A do t kishit mundur t mi huazonit 10.000 funta
pr t cilat kam nevoj?
Prfundimisht! Vall a nuk ishte e leht? Vetm ka
qen dashur t pyessh. Por, njerzit nuk kan guxim as t
pyesin. Duhet t kesh guxim t pyessh.

107

Plaku ather i ka nxjerr 10.000 funta t cilt

gjithnj i ka pasur me vete q kur djaloshi ka mbrritur e t
cilt sigurisht i kishte si para xhepi sasi mahnitse n syt
e vdektarit t rndomt, por pr t fare t parndsishme.
Gjithsesi, pr t ato para nuk kan pasur qllim, duke qen
se ka jetuar i izoluar nga bota e jashtme.
Duke hedhur nj shikim nostalgjik n dengun e t
hollave n dor shikim i cili nuk ka mundur ti
prshkruhet asaj se po i jepte Milioneri ia ka ofruar
djaloshit. Djaloshi i hutuar i ka marr. Kurr n jetn e vet
nuk ka pasur nj shum t till t hollash.
Sigurisht mendon se qe e leht ti fitosh kto para,
ka thn plaku, por po t them se nuk ka asnj arsye q
edhe n t ardhmen t mos fitosh para po kshtu n mnyr
t leht. Pr fat t keq, dominon bindja se sht vshtir t
vihet gjer te parat dhe se duhet t punohet shum pr t
fituar. N t vrtet, vlera e vetme e puns sht n
fuqizimin e forcs s mendjes dhe n prpjekjen q ajo t
mendoj m shum. Kur t fitosh shum t holla e un t
garantoj se pr at nuk do t duhet shum koh nse i
zbaton t fshehtat t cilat ti kam msuar do ta kuptosh se
sht me rndsi qndrimi yt mental, fuqia e dshirave t
tua dhe fakti se mund ta orientosh kah qllimet e caktuara
financiare. Shumica e njerzve nuk suksesojn sepse nuk
bjn kshtu. Pikrisht pr kt jan t shtrnguar t
punojn shum apo, ta bjn punn q nuk e don, pr t
fituar pr jet. Mos harro se rrethanat e jashtme gjithmon e

108

shprehin gjendjen e mendjes tnde dhe natyrn e bindjeve

t tua m t thella.
Tejet i hareshm dhe me 10.000 funta para vetes,
djaloshi i ka dgjuar vetm me nj gjysm veshi kshillat e
urta t Milionerit.
Prandaj, kur t duhen para, djalosh, mbaje kt n
mend: nse je i sigurt se leht dhe shpejt ke pr ti fituar
parat, ashtu do ti fitosh. Por, posa q dyshimi t futet n
mendjen tnde, prkujto kto 10.000 funta t cilt pikrisht
i fitove. Krejt ka sht e nevojshme sht se duhet t
pyessh. Nse je i bindur se ke pr ta fituar at q e krkon
n do ast kur e krkon, nse sillesh si vrtet ti kishe ato,
ather ato edhe do ti fitosh. Mbaje n mend, bindjet tona
m t thella gjithnj realizohen.
E far ka pr t ndodhur nse m kaplon
dyshimi?
Nse deri tek ajo vjen, mnyra m e mir t
lirohesh prej tyre sht ta zbatosh autosugjestionin dhe ta
prsrissh t kundrtn. Shndrroji fjalt e tua n dekret
mbretror. Kur mendja jote t bhet mjaft e fuqishme, do
fjal bhet dispozit. Fjalt e tua dhe realiteti do t jen nj.
Dhe koha e cila sht e nevojshme q dispozitat t
realizohen do t jet gjithnj e m e shkurtr e m e
shkurtr dhe, prfundimisht, do t jet ajo vetm nj ast.
Deri ather vrtet ke pr t msuar ta zotrosh vetveten.
Duhet t jesh zot i mendimeve t tua pr tiu ikur
mendimeve t cilat mund ti dmtojn t tjerat. Duhet ta
arrish aftsin q t mendosh vetm pozitivisht pr

109

mirqenien e t tjerve, ashtu q fuqia e fjalve t tua t

mos kthehet kundr teje.
Prsri e ka br nj pauz t vogl.
Kto t holla..., ka vazhduar duke treguar n
dengun e t hollave, un nuk po ti huazoj...
sht dukur sikur po lkundej n sekond, pa
dyshim me shkathtsi duke planifikuar q me an t trikut
t ndikoj n djaloshin, pr tia vlersuar reaksionet e tij.
Un nuk po ti huajzoj parat... po ti jap, ka
thn Milioneri. Duke e br kt, po e mbyll rrethin e
plot. Kto para jan t ndershme dhe t pastra, mi ka
dhn mentori im q t mund tia filloja puns. As ti mos i
prdor pr kurrfar qllimi tjetr. Mos bj si njeriu nga
Bibla i cili i ka futur n dhe parat e veta n vend se ti
qarkullonte. Aq shum njerz kt e bjn. Ata e bjn
gabimin m t madh t mundshm. Lejojn q ti kaploj
frika. Frika sht armiku yt m i madhi, vllai i dyshimit,
dhe duhet ta mposhtsh gjithsesi. Ji i pafriksueshm dhe i
guximshm. Secili q thirret n racionalitet dhe i fut n dhe
parat q i fiton, nuk i meriton. Nuk meriton m shum dhe
sht pak e besueshme se ka pr t fituar t tjera. Ai nuk e
respekton njrin nga ligjet m t rndsishme t jets
ligjin e pasuris. Paraja duhet t qarkulloj lirisht q t
mund t rritet shumfish.
Djaloshi sht knaqur duke shikuar parat e tij
njsoj si edhe duke dgjuar fjalt fisnike t mbrojtsit t
vet.

110

Parat q po ti jap, n t vrtet, jan huazim, ka

vazhduar Milioneri. Nj dit ti kto do ti kthesh duke ia
dhn ndokujt. Npr shum vite do ta takosh njeriun e ri
n t njjtn situat n ciln je ti tash. Ke pr ta njohur
pr nga shenja - ka pr t bartur trndafil. Duhet tia japsh
t hollat t cilat un sot ti dhash ty. Prpiqu q kjo ather
le t jet nj sasi e parndsishme pr ty: para t imta
xhepi dhe asgj m tepr. T lutem t bsh si bra edhe
un duhet tia japsh shumn e caktuar n vlern e
sotshme. Ather edhe ai mund t filloj me nj shum t
konsiderueshme, sepse shkaku i inflacionit 10.000 funta
ather ndoshta nuk do t vlejn gjithaq.
Djaloshi e ka miratuar duke luajtur kokn
Kur i riu prej teje do ti marr t hollat, duhet
solemnisht t betohet se ka pr ta prhapur msimin t cilin
un sot ta kam dhn ty e t cilin ti ke pr tia transmetuar.
Mos e kput kt vargua me kurrfar kushtesh, se n t
kundrten nuk do t jesh i lumtur. E di se je njeri i
ndershm: pr kt shkak edhe nuk kam frik t ta besoj
kt t fsheht.
Prplot nderim, djaloshi ngrohtsisht i sht
falnderuar.
Ka edhe nj gj shum t rndsishme t ciln
duhet ta dish...
Pikrisht tash ka filluar stuhia. Milioneri n ast
sht ndalur dhe shprehja e fytyrs i sht br e hidhruar.
Ka filluar shiu. T gjitha shenjat jan kalimtare ka
mrmritur pr vete.

111

Si thash, i sht drejtuar prsri djaloshit, ka

nj gj t ciln duhet ta dish e fshehta m e madhe t
ciln do ta zbuloj e me t ciln mund t arrihen t gjitha
qllimet e dshiruara. Thn sinqerisht, arsyeja q kam
mbledhur pasuri kaq t madhe nuk sht n at se paraja aq
shum m ka interesuar. N esenc, kjo ka qen vetm
rrug q tiu tregoj njerzve se far don t thot fuqia e
mendjes.
Prsri sht ndalur pak, por djaloshi nuk ka
gjykuar q ta pyeste fardoqoft. Pastaj ka vazhduar:
Vlera m e madhe e njeriut sht liria e tij. Pasuria jep liri.
Edhe pr ty do t jet mir ta njohsh at liri. Ather ke
pr t par sesi shum iluzione zhduken. Ather ke pr ta
kuptuar se liria e vrtet sht n pavarsin, q sht trajta
m e lart e liris. Vetm ai q shkon me duart e zbrazta,
mund tiu prkushtohet trndafilave t prjetshm. Arritja e
ksaj lirie ka qen qllimi i fsheht i tr ekzistencs sime.
Prkundr asaj se far t tjert mendojn sepse njerzit
vlersojn sipas shenjave t jashtme dhe m shohin vetm
si biznesmen t madh kurr nuk kam qen asgj m
shum se nj kopshtar i prunjur.
Djaloshi tash e pyeti:
Pse po mi thoni t gjitha kto? Pse mi keni dhn
kto t holla? Asgj nuk m keni borxh... N t vrtet, ka
mundur t vij dikush tjetr n vendin tim...
Por pikrisht sht kshtu. Askush tjetr nuk ka
ardhur. Dshira jote t ka sjell tek un. Kshtu ngjarjet
ndodhin n tra rrethanat jetsore. A nuk thuhet vall se,

112

njher kur nxnsi t jet gati, msuesi vet ka pr tu

lajmruar? Prpos ksaj, un kam fituar shum. sht
normale pr mua t jap.
Ndoshta, ka thn djaloshi duke mos dshiruar q
ta lshonin temn, po pse bash un, e jo dikush tjetr?
Milioneri ka qeshur. Kmbnguls je. Kjo m
plqen.
sht tretur shikimi i tij serioz e i largt dhe pr t
parn her Milioneri e ka shikuar djaloshin ngrohtsisht,
pothuajse si prind.
Nse e do arsyen e vrtet, do t ta them. Nuk di se
a do t jesh sot i gatshm ta pranosh. Por nj dit ndoshta
do t mundesh...
Shpirti sht i prjetshm. Dhe secili shpirt udhton
nga njra n jetn tjetr, i rrethuar me shpirtrat e
ngjashm. Dhe secili shpirt i ndihmon tjetrit ta prmbush
fatin e vet. Takimet n jetn ton kurr nuk jan t rastit.
Dhe rrallher e takojm dik pr t parn her. Ti ke qen
babai im n jetn e mparme. A nuk sht vall e drejt t
m bhesh biri im shpirtror n kt jet?
Djaloshi ka qen i pushtuar nga ndjenja t thella,
ashtu q nuk ka qen krejtsisht i sigurt n e ka kuptuar at
q Milioneri ka thn, apo jo. Milioneri i sht afruar.
Kurr deri n kt ast djaloshi nuk e ka ndier se kishte
qndrim mbretror. Prkundr pleqris s tij t thell, ka
ecur si mbret, befasisht i lart dhe i drejt. Fytyrn e tij t
gjall pothuajse nuk e kan prekur vitet. Me gishtin e tij

113

tregues t djatht Milioneri e ka prekur ngadal ballin e

djaloshit dhe ka thn:
Zbuloje cili je, n t vrtet. E vrteta
prgjithmon do t t bj t lir.
Kto kan qen fjalt e fundit t cilat Milioneri i ka
folur. Prjashta stuhia po ashtu papritmas ishte qetsuar,
ashtu si edhe kishte filluar, dhe dielli prsri vezullonte.
Drita e qirinjve m nuk ishte e nevojshme. Milioneri e ka
ngritur shandanin dhe e ka marr pa asnj fjal. Djaloshi
nuk ka gjykuar t thoshte fardoqoft. Ka mbetur vetm,
n kok i kan vrshuar mendimet, gjersa n dor ka
mbajtur parat t cilat Milioneri ia kishte dhn.

114

KREU 15

Djaloshi dhe plaku shkojn rrugve t

ndryshme
Djaloshi nuk mbeti koh t gjat vetm. Prnjher
sht lajmruar shrbtori, duke bartur kovertn. Ia ka
ofruar djaloshit, duke i sqaruar: Imzot m ka urdhruar
tjua dorzoj kt. Ka insistuar q kt ta lexoni i vetm n
dhomn tuaj. Edhe nj dit mund ta kaloni ktu. Ather
duhet t shkoni. Kto jan dshirat e zotris tim.
Djaloshi i sht falnderuar dhe me krshri t
madhe pr t par se kishte n kovert, sht kthyr
dgjueshm n dhomn e vet. Ksaj here, sakaq, ishte mjaft
i kujdesshm q ta lente dern pakz elur nga frika se mos
prsri po e mbyllnin.
sht ulur n skajin e krevatit, e ka hapur kovertn
me nxitim dhe e ka nxjerr letrn. Ka qen e shkruar me
dorshkrim t tejbukur, me ngjyr t zez, kurse prej saj
sht prhapur aroma dehse e trndafilit.
Kto jan dshirat e mia t fundit, ka qen e
shkruar. Po ti l t gjith librat nga biblioteka ime. Do t
jen shum t dobishme. Mos e bj gabimin e njjt me
librat si shum t tjer. Disa njerz besojn se prmbajtja e
librit sht plotsisht e pavler. Besojn se ata vet prsri
e zbulojn botn. Dhe duke qen se nuk kan zn kurrfar
dobie nga dituria n libra i prsrisin, fatkeqsisht, gabimet

115

e t parve t tyre. Ashtu humbasin shum koh dhe shum

t holla.
Mos bjer as n kurthin tjetr q verbrisht ti
besosh prmbajtjes s librave dhe t lejosh q ato para teje
t mendojn pr ty. Me rndsi sht se njerzit e vyeshm,
autort e atyre librave, kan udhtuar shum dhe i kan
par shum gjra. Libri sht gjithmon, deri n njfar
mase, tregim pr at rrug. Por rruga kah ti shkon nuk sht
e njjt si e tyrja. Ruaje vetm at q e mbijeton kohn. Sa
u prket t tjerave, shfrytzoje at m t vlefshmen q ke:
kokn tnde. Ajo sht, me sa di un, akoma shpikja m e
madhe pr t menduar. Pr fat t keq, shum njerz e
harxhojn jetn duke krkuar mnyra q thjesht t mos
mendojn. E till sht natyra njerzore. E prirur sht pr
zgjidhjet e lehta, s paku n dukje. Me njerzit kryesisht
zotron natyra dhe instiktet. Ki kujdes q mendja jote t
dal fitimtare.
Q nga takimi yn i par kam provuar t ti bart
margaritart e urtis t cilt kam arritur ti mbledh gjat
jets sime t gjat. N kt dokument do ti gjesh disa nga
mendimet t cilat prfaqsojn trashgimin time
shpirtrore. Do t dshiroja t jepje do gj nga vetja dhe
tua transmetoje nj numri sa m t madh njerzish. Kshtu
jeta ime do t kishte kuptim. Iu trergo njerzve pr takimin
ton dhe pr t fshehtn t ciln e ke msuar. Para ksaj,
ndrkaq, duhet edhe vet ta shijosh. Metoda q nuk sht e
provuar dhe e testuar, plotsisht sht e pavler. Pr gjasht
vjet do t bhesh milioner. Ather do t jesh i lir pr t

116

ndrmarr hapat e nevojshm q tua transmetosh

trashgimin time t tjerve dhe tiu flassh pr takimin
ton.
Tash duhet t t l. Trndafilat e mi edhe ashtu
tepr gjat m presin.
Prkundr asaj se emocionet e kan paralizuar,
djaloshi ka ndier se edhe dika ka n letr testamenti i
Milionerit. Ka qen n kovertn posarisht t madhe, i
vulosur me vuln e madhe t kuqe prej dylli n form
trndafili. Djaloshi kujdesshm e ka thyer vuln, e ka hapur
kovertn dhe e ka nxjerr dokumentin prej disa faqesh.
Ky dokument i pazakonshm ka qen i shkruar me
dor, me shkronja t mdha madhshtore t cilat jan dukur
ashtu t frymzuara sikur po e frymonin njfar jete t
tyren. Djaloshi plot nj or ka qen i preokupuar me
testamentin, e iu ka dukur se kan kaluar vetm disa
minuta.
Kur e ka kryer leximin, ka qen e natyrshme t
shkoj e ta falnderoj Milionerin pr dhuratn aq t
mueshme. sht kthyer shpejt n dhomn e ndejs. Nuk
ka qen askush. E ka ftuar shrbtorin. Nuk ka pasur as
prgjigje. Pasi q pas stuhis prsri ka vezulluar dielli, ka
menduar se Milioneri u sht kthyer trndafilave t tij. Ka
pasur t drejt, por plaku u sht shoqruar atyre nga arsye
fare t tjera.
Djaloshi ka vrapuar n kopsht duke e krkuar
Milionerin. Befas e ka par. Mjaft uditrisht, plaku ka
qndruar shtrir n mes t rrugs, pran kaubs s

117

trndafilt. Pran tij sht prehur shandani: vetm edhe nj

qiri akoma sht ndezur m i madhi, gjith t tjert jan
fikur. N shikim t par djaloshi ka menduar se Milioneri
vetm po flinte, se prpak ka dremitur n vendin jo t
zakonshm ka qen, n fund t fundit, mjaft ekscentrik.
Por, sa m tepr i sht afruar ka qen gjithnj e m i
brengosur, sikur ta ndiente se po ndodhte dika shum
serioze.
Kur prfundimisht i sht ofruar Milionerit, frika e
tij ka dalur e arsyeshme. Plaku ka qen i veshur me petk t
bardh solemn i cili i ka arritur gjer tek zokthi i kmbs. N
duart e tij t kryqzuara mbi gjoks sht ndodhur vetm nj
trndafil. N fytyrn e tij nuk ka pasur as nj troh frik, as
gjurm vuajtjeje. Ka qen plotsisht i qet: ka qen i
vdekur, pikrisht si nga larg iu duk djaloshit. sht bindur
pr kt pasi q sht gjunjzuar mbi t dhe ka vn veshin
te goja e plakut. M nuk ka frymuar, edhe pse qenia e tij
prgjithsisht ka rrezatuar lumturi t mbinatyrshme.
Sa uditrisht ka vdekur! ka klithur djaloshi n
vetvete. Milioneri e ka ditur momentin e sakt se kur sht
dashur t shkoj. Kushedi, ndoshta e ka porositur astin e
sakt t largimit t tij me ndonjfar mnyre uditrisht t
fsheht, t ciln vetm ai e ka ditur, apo thjesht ka
vendosur t vdes! Djaloshi kt kurr nuk ka pr ta ditur.
Milioneri kt t fsheht e ka marr me vete.
Djaloshi e ka ndier se edhe pr t ka ardhur koha e
largimit. Ktu m asgj nuk ka mundur t bhet. Por, para
largimit, ka menduar, ndoshta me vete do t mund ta merrte

118

trndafilin e Milionerit pr kujtim. sht grmucur mbi

trupin e vdekur dhe e ka zgjatur dorn. E ka prekur
trndafilin, por befas e ka trhequr dorn, duke vendosur q
t mos e merrte. E ka ndier se me kt do ta prdhoste
kujtimin pr Milionerin. Ai trndafil i prkiste atij. Ai ka
qen shoqria e tij e fundit. Djaloshi sht drejtuar dhe
shikimi i ka rn mbi shandanin n t cilin qiriu i mesm
uditrisht akoma ndizej. Lott i kan rn pr tok. Nuk e
kishte njohur Milionerin koh t gjat, por aq thellsihst
ishte lidhur me t, si ta kishte pasur prind.
Solemnisht, ather, n at vend, sht betuar se
nuk ka pr ta tradhtuar Milionerin; e se ka pr ta bartur
msimin e tij n mnyrn m t mir t mundshme q ai di.
N astin kur e ka prfunduar betimin e tij solemn edhe
qiriu i fundit ishte fikur.
Djaloshi sht larguar n mnyrn e njjt, ashtu si
ka ardhur, fuqimisht duke e mbajtur dshirn e fundit t
Milionerit dhe testamentin n gjoksin e vet.
Ditn tjetr biblioteka i ka mbrritur n shtpi. Ka
qen aq e madhe saq ka mbetur fare pak vend pr gjra t
tjera. N t vrtet, para djaloshit menjher ka shkrepur
dilema: ose pr tu shprngulur ose pr ti larguar disa
libra. E ka zgjedhur shprnguljen. Dhe kt e ka br me
zemr t leht. A nuk ka qen, vall, kjo shenj e jets s re
q po fillonte?

119

EPILOG
Ashtu si Milioneri edhe e pati parapar, djaloshi
milionin e tij t par e arriti para afatit t caktuar prej
gjasht vjetsh. Kshtu q e mbajti premtimin. E mori nj
muaj t lir pr t shkruar pr takimin e tij me Milionerin
dhe pr filozofin t ciln ai ia kishte msuar.

120

TREGIM PR URTIN DHE

PASURIMIN
Milioneri e zbulon t fshehtn e suksesit t
prgjithshm dhe finaciar.
Duke lexuar tregimin e tij, keni pr ta kuptuar se ju
mund ta kontrolloni fatin tuaj.
Lirojeni fuqin tuaj t brendshme dhe shihni sesa
sht reale ajo q Milioneri rekomandon:
Trndafili prejgjithmon ka qen simbol i jets.
Nse arrin ta kontrollosh mendjen tnde, ke pr ta kuptuar
pse. Gjembi paraqet rrugn gjer te prvoja: t gjith duhet
t kalojm npr tundime e vuajtje pr ta kuptuar bukurin
e ekzistencs.

121