MEMORANDUM PR GARANTIMIN E STANDARDEVE T ZGJEDHJEVE N SHQIPRI

Ne partit politike nnshkruese t ktij dokumenti,

duke konsideruar se zhvillimi i zgjedhjeve t radhs pr Kuvendin e Shqipris n

prputhje me standartet e OSBE-s dhe t Kshillit t Europs jan domosdoshmri dhe
kusht i patjetrsueshm politik pr garantimin e demokracis dhe integrimin europian t
Shqipris;
duke shprehur shqetsimin e thell pr prkeqsimin e standardeve t zgjedhjeve, t
konstatuara nga Raporti Prfundimtar i OSBE/ODIHR pr vitin 2015, ku nnvizohet ndr
t tjera shkelja e standardeve themelore t OSBE si, liria e vots, barazia n kandidim dhe
ndarja e shtetit nga partia, me pasoja jo vetm mbi standardin e procesit zgjedhor, por dhe
n besueshmrin dhe legjitimitetin e organeve t zgjedhura;
duke konsideruar si rrezikun m t madh dhe kryesor pr procesin dhe standardet e
zgjedhjeve t vitit 2017 fenomenin e shit-blerjes s vots dhe korrupsionin zgjedhor,
prfshir korruptimin e komisionerve zgjedhor, me para kriminale q burojn nga
niveli i paprecedent i narkotrafikut dhe korrupsioni galopant me tendera dhe koncesione
publike, si dhe brja pal e policis s shtetit n kto fenomene dhe mosndshkimi penal i
tyre;
duke konstatuar se n mnyr t paprecedent procesi i reforms zgjedhore sht
zvarritur pr t br t pamundur sigurimin e standardeve ndrkombtare kur mbeten
vetm 5 muaj nga data e dekretuar e zgjedhjeve; duke konsideruar se nje reformim pjesor
i Kodit Zgjedhor q nuk garanton prmirsim t plot t standardeve zgjedhore sht nj
fars dhe joefektiv;

parashtrojm kushtet pr zgjedhje t lira e t ndershme si m posht:

1. Realizimin e (1) identifikimit biometrik t zgjedhsve, (2) votimin elektronik dhe (3)
numerimin elektronik te votave nprmjet nj sistemi t aplikuar n shklall vendi q
integron n nj proces t tre komponentt e msiprm.
2. Dekriminalizimin e procesit zgjedhor nprmjet zbatimit me intensitet, shpejtsi dhe
forc t ligjit 138/2015 pr dekriminalizimin si dhe dekriminalizimin e kandidaturave pr
zgjedhjet e radhs, dekriminalizimin e strukturave t fushats zgjedhore t partive,
largimin e bandave dhe elementve kriminal nga procesi zgjedhor, nga fushata dhe
veanrisht nga prania e tyre ditn e zgjedhjeve;
3. Duhet t ulet kostoja e fushats zgjedhore nprmjet reduktimit drastik t shpenzimeve
pr fushat, t bhet transparenc efikase e shpenzimeve dhe burimeve t financimit, t
forcohen ndalimet pr financimin e partive dhe t forcohen penalitetet n Kodin Penal,
prfshir cilsimin e shit-blerjes s vots si krim i rnd;

4. T ndalohet rreptsisht prdorimi i burimeve njerzore t admnistrats publike n fushat

apo strukturat zgjedhore partiake si dhe t ndalohet rreptsisht prdorimi i burimeve
materiale t administrats publike;
5. Garantimi i aksesit t drejt n media dhe mbulimi mediatik si dhe reduktimi dhe
normimi i hapsirs publicitare n fushat zgjedhore, me qllim sigurimin e nj fushate t
drejt;
Mazhoranca aktuale dhe qeveria e saj kan provuar n zgjedhjet e Kors n vitin 2013,
zgjedhjet vendore t vitit 2015 dhe zgjedhjet e Dibrs t vitit 2016, se synimi kryesor pr to sht
fitorja me do kusht dhe duke shkelur standardet nprmjet shitblerjes s vots dhe prdorimit t
segmenteve kriminale. Rritja dramatike e fenomenit t narkotrafikut i lidhur edhe me segmente
shtetrore dhe korrupsioni qeveritar, jan rrezik i madh pr procesin zgjedhor. Kta faktor
dshmojn mungesn e vullnetit t mazhorancs pr t zhvilluar zgjedhje sipas standarteve
demokratike.
Ne partit politike nnshkruese t ktij memorandumi, konsiderojme se prmbushja e kushteve t
msiprme sht nj minimum i domosdoshm dhe i pakaprxyeshm pr nj proces zgjedhor t
lir, t ndershm, t besueshm dhe n prputhje me standardet ndrkombtare. Mospermbushja
e tyre sht tregues i qart q zgjedhjet e ardhshme nuk do t jen zgjedhjet q krkojn
shqiptart dhe q hapin rrugn e integrimit europian. N kt kuadr, ne partit politike
nnshkruese t ktij memorandum i krkojm shumics qeverisse si prgjegjsja kryesore pr
sigurimin e standardeve t zgjedhjeve, q t angazhohet pr sigurimin e tyre nprmjet
mbshtetjes publike t kushteve t msiprme dhe kontributit pr realizimin e tyre

Tiran, m 16.01.2017

PARTIT NNSHKRUESE;
Partia Demokratike
Partia Republikane
Partia Demokristiane
Partia Levizja per Zhvillim Kombetar
Partia Agrare Ambjentaliste
Partia Bashkimi i te Drejtave te Njeriut
Partia Levizja e Legalitetit

Partia Balli Kombetar

Aleanca Kuqezi
Aleanca Ekologjike Europiane
Partia e te Drejtave te Mohuara e Re
Partia Kombetare Konservatore
Partia Popullore Kristiandemokrate
Partia Lidhja Demokristiane
Partia Ora e Shqiperise
Partia Bashkimi Demokratik
Partia Bashkimi Liberal Demokratik
Partia Konservatore
Partia Mendimi i Djathte Liberal
Partia B.P. Prensionisteve Shqiptare
Partia Demkoracia e Re Europiane
Partia per Liri Demokraci Etike
Partia Balli Kombetar Demokrat