MDULO IGUALDADE DE

OPORTUNIDADES

Curso bsico de Proteccin Civil

8 de marzo
Da da muller traballadora
O 8 de marzo de 1908 cento
vintenove mulleres traballadoras da
empresa textil Cotton de Nova
York declarronse en folga e
ocuparon as fbricas reivindicando
unhas mellores condicins de
traballo.
A patronal actuou duramente e
chamou polica para que as fixera
sar. Como elas se negaron a
abandonar o edificio, boraron no
seu interior bombas incendiarias,
queimando s cento vintenove
mulleres.

8 de marzo
Da da muller traballadora
A decisin de convertir esta
celebracin nunha
festividade internacional
correu a cargo de Clara
Zetkin (1857-1933), lder do
movimiento alemn de
mujeres socialistas na II
Conferencia Internacional de
Mulleres Socialistas,
celebrada en Copenhague os
das 26 y 27 de agosto de
1910

A cor lila que foi elexida para

abandeirar os movementos de
mulleres, fai conmemoracin cor
das teas cas que estaban a traballar
estas traballadoras.

UNHA
APROXIMACIN
AO TEMA

SISTEMA SEXO-XNERO
Sexo: son as caractersticas fsicas que marcan a diferencia biolxica
entre machos e femias segundo o seu papel potencial na reproduccin.

Xnero: a definicin cultural da conducta que se considera axeitada

aos sexos nunha sociedade e nun momento determinados". Gerda Lerner
o carcter construido culturalmente, do que cada sociedade considera
masculino ou feminino". Alicia Puleo
En definitiva, o xnero e, en consecuencia, as relacins de xnero son
"construccins sociais" que varan dunhas sociedades a outras e duns
tempos a outros, e polo tanto, como tales, susceptibles de modificacin, de
reinterpretacin e de reconstruccin.

EXISTE UN PROCESO
DE EDUCACIN
DIFERENCIAL DENDE
O NACEMENTO POLA
QUE AS PERSOAS
APRENDEMOS CALES
SON AS
EXPECTATIVAS QUE
SE TEEN DE NOS
SEGUNDO O NOSO
SEXO, DEFININDO A
FORMA DE
RELACIONARNOS

MECANISMOS DE
SOCIALIZACIN
A FAMILIA

A ESCOLA

A LINGUAXE

OS MEDIOS DE
COMUNICACIN

MECANISMOS DE
SOCIALIZACIN
FAMILIA

EXPECTATIVAS DE CONDUCTA
APRENDIZAXE DIFERENCIAL
MODELO MATERNO E PATERNO
XOGUETES, CONTOS

ESCOLA

ACTITUDES PROFESORADO
PROFESORADO - ALUMNADO
CONTIDOS CURRICULARES LIBROS DE
TEXTO IMAXES

LINGUAXE

INVISIBILIZACIN
SUBORDINACIN
COSIFICACIN

MEDIOS DE COMUNICACIN

CONTIDOS-LINGUAXE
IMAXES-VOCES

ROLES DE XNERO
Estes elementos, que vertebran cada unha das
identidades, exteriorzanse en conxuntos de
comportamentos, en funcins e papeis sociais,
denominados roles femininos ou masculinos e
transmtense mediante as crenzas sobre o que
deben ser e facer homes e mulleres, denominadas
estereotipos.

EXTEREOTIPOS DE
XNERO
SON AQUELAS CARACTERSTICAS QUE DE XEITO XERAL DEFINEN COMO
DEBE SER UN HOME E UNHA MULLER.

HOMES

MULLERES

Desta forma, dos homes esprase que

sexan: independentes, activos, tean
capacidade de tomar a iniciativa e
solucionar os seus propios problemas sendo
racionais. As sas funcins deben
desenvolverse no espacio do pblico: a
cultura, a economa, a poltica, a ciencia.

Das mulleres esprase que sexan:

pacientes,
traballadoras,
limpas
e
ordenadas e se adapten ou acomoden a
calquera situacin ou dificultade. A
adecuacin a uns canons de beleza fsica,
predominantes no momento. A sa
principal funcin responsabilizarse do
benestar fsico e psicolxico das persoas, e
estar pendente das sas necesidades e
intereses. O seu mbito o domstico.

Desde
ese
espacio,
vinculndoo
principalmente ao mundo do emprego,
deben ser os provedores do sostemento do
ncleo familiar.

A TRANSGRESIN DA
NORMA
ELA

ACTITUDE
ACTIVA
COMUNICATIVA
ARRISCADA
LIBERTADE SEXUAL
XITO LABORAL
SENSIBLE
ASPECTO FISICO
DELICADEZA

A TRANSGRESIN DA
NORMA
ELA

ACTITUDE

NERVIOSA

ACTIVA

DINMICO

COTILLA

COMUNICATIVA

LOCUAZ

MARIMACHO

ARRISCADA

VALENTE

LIXEIRA DE CASCOS

LIBERTADE SEXUAL

PICHA BRAVA

QUEN SABE CON QUEN

XITO LABORAL

COMPETENTE

DULCE

SENSIBLE

BLANDO

ELEGANTE

ASPECTO FISICO

CHULO

FEMININA

DELICADEZA

MARICON

Xnero :

A XEITO
DE
RESUMO

CONSTRUCIN SOCIAL HISTRICA

ASIGNA ROLES A MULLERES E

HOMES

INDEPENDIENTEMENTE DAS
CAPACIDADES INDIVIDUAIS

ASUMIDOS COMO ALGO

REAL E NORMAL

QUE DITA

COMPORTAMENTOS ESPERADOS
EXPECTATIVAS SOCIAIS DE XNERO

QUE REPROBA

DIFERENCIARSE DO MODELO E
TRANSGREDIR A NORMA

DIFERENCIAS
HOMES E MULLERES SOMOS DIFERENTES
PERO

DISCRIMINACIN
DIFERENCIA
Convertida en

DESIGUALDADE
Mecanismo de
seguridade que sostn a

Relacins e prcticas
que consagran a

PODER
DISCRIMINACIN

VIOLENCIA
Que se sostn e
reforza con

FORMAS DE
DISCRIMINACIN
DOMINACIN, EXCLUSIN, DESCALIFICACIN

BANALIZACIN, SOMETEMENTO, SEGREGACIN

DESVALORIZACIN, NEGACIN, INVISIBILIZACIN

PROHIBICIN, LIMITACIN, RIDICULIZACIN, ETC.

DISCRIMINACIN
Discriminacin directa, aquelas situacins nas que
explicitamente se aplica un tratamento desigual en base a prexuzos
sexistas.
P.ex.: Non contratar a unha muller na empresa por ser muller.

Discriminacin indirecta. Aquela que se produce cando se

aplica unha medida aparentemente neutra, que encobre e reafirma a
posicin de desigualdade e que prexudica s mulleres.
P.ex.: Organizar cursos de formacin (necesarios para o ascenso) fora
do horario laboral.

ALGUNHAS
CIFRAS

A medida do
problema

A MULLER E O MERCADO LABORAL

A medida do problema
Paro rexistrado en marzo 2006

Homes: 851.963 . (6.67%)

Mulleres: 1.250.974 . (11.61%)
Tasa de actividade en marzo 2006

Homes: 68,95%
Mulleres: 46.95%
Fonte: EPA - Datos do 2006

Estes datos supoen que

o 60% das persoas en
desemprego son
mulleres

Supn unha diferencia

de 22 puntos entre
homes e mulleres

A MULLER E O MERCADO LABORAL

A medida do problema

Fonte: Enquisa de Poboacin Activa (EPA)- 4 trimestre 2005

A MULLER E A DOBRE XORNADA

A medida do problema

O uso do tempo medio destinado por

homes e mulleres s tarefas do fogar
e coidados familares son:

Esta diferencia mantense con

independencia da situacin
laboral ou do estado civil

Homes: 1 h e 56 min.

Este dato evidencia o doble rol e

a doble xornada asumida polas
mulleres

Mulleres: 4 h e 35 min.
Fonte: Instituto da Muller - Datos do 2004

A MULLER E O PODER
A medida do problema

Porcentaxe de mulleres por ocupacin

64,01%

Tarefas administrativas

61,7%

Hostelera e comercio

6,7%

Artesns e traballadores cualificados

13,1%

Operadores de instalacins e maquinaria

31,2%

Postos de direccin en empresas

e da Admn. pblica

Fonte: EPA 2004

A MULLER E O SALARIO
A medida do problema

AS MULLERES GALEGAS COBRAN UN

27,3% MENOS QUE OS HOMES EN

POSTOS DE IGUAL CATEGORA

AS MULLERES PERCIBEN

1.769

MENOS QUE
ANUALMENTE
OS VARNS

A IGUALDADE
A medida do problema

Segn a OIT (Oficina Internacional do Traballo) non

haber unha igualdade real entre mulleres e homes ata
dentro de

474 anos

A LINGUAXE

O que non se
nomea non
existe

O USO NON SEXISTA DA

LINGUAXE
O SEXISMO LINGUSTICO
Fai referencia a aquelas prcticas de
discriminacin da muller a travs
dunha utilizacin do idioma non
igualitaria para mbolos sexos

USO DO MASCULINO
COMO XENRICO

O SEXISMO SOCIAL

TRATAMENTOS

Refrese conxunto de actitudes que

en definitiva supoen unha
limitacin s dereitos das mulleres
na sociedade da que forman parte

ORDEN DAS PALABRAS

FRASES VEXATORIAS

O SEXISMO LINGSTICO
O que non se nomea non existe
O sexismo lingstico EXCLE e INVISIBILIZA s mulleres.
Pecho: Parte del cuerpo humano, que se
extiende desde el cuello hasta el vientre, y en
cuya cavidad se contienen el corazn y los
pulmones. Diccionario de la RAE
Sufraxio universal: aquel en que teen dereito
a participar tdolos cidadns. Declaracin de los
derechos de los hombre y los ciudadanos 1795
No momento en que se instaurou, as mulleres quedaban exludas do
dereito ao voto.

O SEXISMO LINGSTICO
O que non se nomea non existe
OPCINS:
UTILIZAR AS DOBRES FORMAS DO XNERO: As propietarias e os propietarios. As
funcionarias e os funcionarios.
UTILIZAR O PAR DE XNERO:
seleccin... As persoas seleccionadas...

Os e as que se seleccionen... Quen supere a

UTILIZAR OS XENRICOS REAIS: O funcionariado. A direccin. O profesorado.O

colectivo. A cidadana, etc.
O EMPREGO DE BARRAS: Os/as funcionarios/as.
Utilzarase en documentos administrativos abertos, onde se descoece a persoa interesada, ou
en textos breves como sinaturas ou cabeceiras de cartas.

O SEXISMO SOCIAL
O que non se nomea non existe
Presenta ao home como nico suxeito de accin e muller como dependente
ou subordinada

Debemos adaptar o nome dos postos ao

xnero de quen os ocupa. Director xeral de...
Directora xeral de...

TRATAMENTOS:

Nos textos administrativos non debern

aparecer frmulas de tratamentos que
indiquen estado civil (seorita, mozas,
seora de...) nicamente limitarase a utilizar
as frmulas D. ou D.

O SEXISMO SOCIAL
O que non se nomea non existe
A utilizacin con carcter sistemtico de mencionar en primeiro lugar o
masculino non parece sustentarse en nada.

Alterar esa costume,

adiantando a mencin
muller, contribuir a
modificar os estereotipos
que axudan a fomentar a
desigualdade

9Nai, pai ou representante legal....

9Nome da nai ........ Nome do pai.......
9Asociacins de nais e pais do alumnado.

O SEXISMO SOCIAL
O que non se nomea non existe
O uso do xnero feminino para descalificar e facer alusins peiorativas s
mulleres ou aos valores, comportamentos e actitudes que se lles asinan.
9Chora muller o que non soubeches
defender como home.
9Bah!, bah! cousas de mulleres.
9Un home de palabra; unha muller, un
diccionario.
9 O que perde unha muller boa non sabe o
que gaa.

GRACIAS A
TODAS E A
TODOS