Professional Documents
Culture Documents
Std05 III MSSS TM 2 PDF
Std05 III MSSS TM 2 PDF
_wh gUt
71
FpLfS mt sfK
ma
jft J
mJ bfhnthkh?
kL
brJ gh / nrhjid
cf ftdF
bjhlg
bral
72
1. fhW
ma
73
fh gf
nrhjid _y mJ bfhnthkh?
nrhjid- 1
njitahd bghUf:
uL gf, 30 br. sKs
xU F, , C
brKiw :
ma
gl fhoago F eL
xU iy fL. U KidfY fhW
uggl xnu msyhd gfis
fl. mij juhR nghW of. nghJ vd fhwh?
xU g cs fhiw C _y F btnaW. bghGJ
vd fhwh?
t.v
Miy
fljit
1.
F ilklkhf csJ.
fhW btnaa g
2.
UF Kid nk neh
brwJ. fhW ua g
neh waJ.
fhuz :
Miy1 juh ilklnfh UwK cs
gf fhW rkms uggL UjJ.
Mdh Miy2 fhwilfgl
g vil
fhahf cs g vilia l mfkhf UjJ.
Ko :
fhWF vil cL.
74
nrhjid - 2
njitahd bghUf: fzho Ftis, fhj mil, .
brKiw :
xU fzho Ftisia
vLJbfh. mij dh u.
lifah Ftisia oJbfh. xU
fhj milah Ftis thgFia
tyifah mG _L. Ftisia
ftdkhf jiyHhf U. nghJ
cdJ tyifia
vLJL.
vd
fhwh?
t.v
Miy
fljtiw vGJf
ma
1.
2.
fhuz:
jiyHhf Ftisia U tyifia vLJl
iyY mil nH Hiy. jF fhuz, fh nk
neha mGjnk MF.
Ko :
fhWF mGj cL.
75
nrhjid - 3
njitahd bghUf:
fhahf cs fzho #ho, nyrhd a gJ, JL
fhj, ua fzho bjho.
brKiw:
nyrhd a gij ua fzho bjho
nkw jf it.
fzho #ho cw mo W JL fhjij
xo it.
ma
fljit
dh fzho #ho cns bry Koaiy.
fzho #ho cw mo itj JL fhj
eidaiy.
jJ bfhoUj gJ, fzho bjho mo
UwJ.
fhuz
fzho #hoD Uj fhwhdJ cns bry
mDkfiy.
Ko :
fhWF lij milJ bfhS g cL.
76
brJ gh
if
CJtia o VjhtJ xU
_iy it. J neu miw KGtJ
CJt kzwJ. cdh
mij Efu
Kowjh? fhuz vd?
fhW vyh irfY gu jik bfhlJ.
fh cs thf gaf
cdf c thtjF fhW gagLwJ. eh
Rthj nghJ fh cs M#id vLJbfhL fhg
il Mi[il btLnwh. kiy VWgtfS Mfl _
gahWgtfS bt MthsfS RthgjF
M#id bfhfy vLJ brwd.
ma
fhwhiy
Muthbkh, fajhW
Kja
lf fhwhiyf bgUks
mikfgLsd. lf fhwhiyf
_y rhu jahfgLwJ.
77
ngdhf ik ug gagLwJ.
ma
78
kL
I. rahd ilia njbjLJ vGJf :
1. tkly mf ms fyJs th
m) iAu#
M) ieu#
) M#
2. eh Rthf gagL th
m) ieu#
M) M#
) kj thf
3. xnrifF gagL th
m) ieu#
M) M#
) kj thf
79
ma
IV. bghUJf :
1.
2.
3.
4.
5.
ieu#
tkly
fhwhiyf
kjthf
fhwGj
m)
M)
)
<)
c)
rhu
myfhu sFf
aif cu
moFHh
fhW gu cs l
V. XU tf ilaf :
1. tkly - tiuaW.
2. kiy VWgtf M# liu vLJ brtnj?
3. fh VnjD uL gfis TWf.
4. jeho fhwhiy mikfgLs lfis TWf.
ma
VII. bral :
ghuhN, gl, , ghku fg, th} kW
fhwhiy Mat khfis brJ bfhL
tu.
80
2.
ma
ma
<ukhd Jf cyj.
juh Jilj jiu fhj.
fG itj ghuf cs <u kiwj.
j khwfSbfyh vd fhuz vW cf
egfSl fyJiuahLf. mtYs vnf nghdJ?
fljit
Mahj
ut bghUis NnlWnghJ mJ thiyF khWtij
Mahj vnwh. J vyh btgiyfY eilbgW.
82
ekF
ilF
c
Mahj
f
gadhf
ilwJ.
RH
iu btggLJnghJ
MahwJ vgij eh mJ
bfhnlh. NadJ btgjh
MWU flU
MahF
myth? j uh vnf brwJ?
fG?
nkff
Fj
vd
kiH
Mahj
%Wf
nuhilf
Vf, flf
bgUflf
MWf
Js Mahf kh nkffis
clhFwd. nkff FJ kiHahf bghJ L
F Utij RH vnwh.
83
ma
Mahj
mJ Fjh
_W iyf
cy, aif ilF bghUf kLnk _W
iyf fhzgLwJ.
1. l iy
- gfo
2. ut iy -
3. th iy - uh
btggLJj
Fj
gfo
uh
btggLJj
Fj
ma
jft J
nkff VgL Fj F fhuzkhf kiH
gfoahf khWwJ. jdh Myfo kiH bgwJ.
f:
xU eh irk oF btis moJ
bfhoUjhf. mnghJ btis mogt th Ul
Rzh nrJ fyFtij irk ghJ
bfhoUjh. J neuF wF th mo Rzh
goUgij fhwh. mnghJ mF tj mtDila mkh, xU
Ftis gh C m js
rfiu nrJ
fy
jfhd fhuz
brJ gh
IJ nrhjidFHhfis vLJbfhs.
xbthY gh ms iu
ug. Kj nrhjid
ma
bghUf
fiuwJ / fiuaiy
rfiu
ku
c
rika nrhlh
njfh vbz
xU rt fiugh
y bghUf fiutiy. Mdh bgUghyhd
bghUf
fiuwd.
vdnt,
miHnwh.
85
iu
rt fiugh
vd
brJ gh
X
cUis
tothd
beFLitia
Jisfis jiffdh
ma
xU bghJilik
mikahJ cyF, vwh tSt. cdf
thF aikahjJ. nkY kj ehfff midJ
Mwfiufnyna tsJsd.
eh thG bgUgF uh mJ bfhnthkh?
NHglJ. vD ekF gagL x b t h U
ms FiwthdjhF. mjhtJ M L k h
cs bkhj 97.3% fl . kw 22M eh cyf
iyf cs ms 2.7%. ehshf bfhlhl
gLwJ.
FogjF Vw 1% kLnk.
vyh tsfS
xnwhL xW izjit. t
VjhtJ xW ghFnghJ vyh
cdfS ghgilwd.
ts Fj ehnl
tUfhyf wj ts f ehlhf
sF.
cf ftdF
g, L kW
bjUFHhf
UJ
zhf
brwh clnd
FHhia _o iu nr.
87
ma
aif aghd
gilf xW. ekF
bgUghY MW, Fs, V, zW, yjo Kjat _ynk
ilwd. tF kiH mogilahf sFwJ.
gilfhy iu bfhilahf bfhLgij ebrayhf kf
fUd. mjdh j gjfY rufY iu tH
jhf jd.
kL
I. rahd ilia njbjLJ vGJf :
1. cyf eh
m) kh 22
M) Vu 22
) nk 22
< ) Mf 22
M) be
<)
ma
3. rt fiugh
m) gh
M)
) kbzbz
4. thiy
m) th
M) uh
) gfo
<)
5. kj ehfff midJ t sj l
m) flnyhu
M) Mwfiu
) fhLf
<) L
88
IV. XU tf ilaf :
1. Mahj vwh vd?
2. _W iyf ahit?
3. xU rt fiugh vthW?
4. gf VnjD uoid FLf.
5. kiH vgo cUthwJ?
V. thd ilaf :
1. xU bghJilik - sFf
2. UF mGj cL vgij X M _y bkf.
89
ma
ma
3. bt gaz
fo
juah.
gLJbfhnl
th}ia
lh. kWeh
Kj ghlntis ma
90
mah, vgoahtJ
xUKiw th}
j
thdij R tuntL.
mF Dfis
yit bjhLlntL.
yit R R tuntL.
th}
j thdFnkny caukhf
gwJ mnf vd UwJ
vgij ghf ntL vgnj v Mir vwh.
bt Muh
fhW klyF nkny
guJ
j gF bt vdgL.
vzw
TlfS,
nfhfS, JffS m fhzgLwd.
bt xU
Fl cau
ia R tU
tif kjdh
mDggl X
ma rhjd
braifnfh
Kj Kj
uZah, 1957 M ML vw
braifnfhis btF mDaJ.
91
ma
Ma midtUila fdfS,
braifnfh
edthf ntL vd thJ Tdh.
nkY, juah ma
kdghikia ghuhoL, bt
kW bt gaz ga mogil
jftfis Tw bjhldh. j
mHfhd btF, kjfsha eh
V gaz nkbfhsTlhJ? mF
vdjh csJ? vW nf nflj
isjh uhbf kW
braifnfhf.
jdh jh bt gazK edthdJ vwh.
ah bt M ika
nuh (ISRO) MF. J 1969M ML
fehlf khy bgfqU
WtglJ.
ma
Magl,
ghfu
gy
whLF
K
thj
a tha mPf
Mt.
92
ma
uhnfZ rkh
ma
Rjh a
fgdh rhyh
ruha 1
jft J
y jidjhnd xU Kiw RWtjF vLJ
bfhS fhyms 27.32 ehf MF. y ia
R tUtjF nj fhymsitjh vLJ
bfhwJ. Mfnt, vj gFUJ yit
ghjhY mj xU gFia kLnk ghf Ko.
eh ah?
fhiy khiy u gf
fh fhLnt - eh
nrhiy fhL fH vyh
R fhLnt
kyU fhLnt - eh
miy flY fl gy
iu fhLnt
fhLUf gwit FU
o fhLnt - eh
ehL el br njo
ehS fhLnt
95
ma
jnghJ
vzw
braifnfhf
bt
RtUwd.
vjfhf jid braifnfhf?
jdh vd ga bjkh ?
ma
yts ma
fl
tsf ma
y,
gugs ma
uhQt
csgF
nghFtuJ
tfhl
gUtiy ma
jft
bjhlF
bjhiy
bjhlF
96
kL
I. rahd ilia njbjLJ vGJf :
1. cy KjKj btF brW tj bt
u.
m) fhf M) ghfu
) Muh
<) fgdhrhyh
M) 1957
) 1975
<) 1956
M) brid
) $Anfhlh <)
M) bjhlto
) th}
<) uhbf
<) ruha 1
csJ.
2. btF brw Kj a
Mth.
ML btF mDgglJ.
ehoduh mDggl braifnfh
ma
m) ghfuh
m) 1961
2. fhf
M) 1969
3. Maglh
2008
4. Muh
<)
1957
5. ruha 1
c)
1975
V. XU tf ilaf :
1. braifnfh vwh vd?
2. btia g WF tiuf.
ma
bt
98
uf thif
4. ma mPf
u. A . rhuhgh
W, eh Uj lUnj cyf brf, fiy
ff, bghGJ nghF ff, isahL nghof,
thiy brf Kjatiw bjhiyfh _y ghJ
nfL knwh myth?
njngh eho ts, yts, fk ts, fl ts,
uhQt, cs g, jft bjhl Kja vyh JiwfY
ekJ msga tsF fhuz braif nfhf MF.
braifnfhfis F mD bt MuhF
tiu g eh
: 12 Mf 1919
wl
: mfkjhgh, ah
: 30 org 1971
wl
: nfush, ah
gWtd
: a bt Mika
M tfho : r ..uhk
UJf
ma
lt u.A.rhuhgh mtf.
mJbfhnthkh!
rhjidf
u.A.rhuhgh, Maglh vw braifnfhis
totikjh. e ehil cyf ehLfSF izahf bt
Muh jiy u itjh.
t rhuhgh aa Muh Wtd kW a
bt Muh Wtd Matiw VgLdh. ah
bt Muh jiywJ sf t fhuzkhf Ujh.
ma
r b#f rungh
thoa giu fl nghbjyh thond - tsyh.
cfSF kLkh c UwJ? cz csJ? f
kLkh iria nfL kf? btg, F, x Kjatiw
czf? vfSF cfis nghnw vyh czfS
Uwd, vW brhwJ jhtu d. ij fLoJ
cyFfhoa ma mPjh r b#f rungh. tiu
g eh mJbfhnthkh?
100
: b#f rungh
: 30 etg 1858
wl
: ikbk , tfhs
: 23 etg 1937
wl
: tfhs, ah
gWtd
: bfhfjh khyf
(aa Jiw nguha)
rhjidf
khnfh
thbdhia
fLof t fLoj
fhj miyf ga fUJjh
mogilahf UjJ.
nuonah miyfis fLof
cj nfhAh vD fUia
fLojh.
jh flj unfhuh
unfhuh
vD mjkhd fU jhtuf
Egkhd czit btfhL vwh.
tuJ rhjidfis ghuho 1917M ML Mnya
murhf r vD caa glij tH wjJ. t
1937M ML etg 23M eh yf thit jh.
W tuJ bga bfhfjh cs
brof bjhlghd M <LgLtUwJ.
101
ngh Wtd
ma
nuonah miyf ga M
<LgL
f
rhuij fhj miyfshf mDg Ko
vgij
bkjh.
ghoa
t EQa kW nta mP Mth. t
EQa Jiw brj M isthf gntW neh
jL kUJf fLofgld. kUJt Jiw tuJ
gf fbgaJ. tiu g eh mJbfhnthkh?
rhjidf
ghoa btehfoF kUJ fljt.
gh J nghtij jLF ghLiunr Kiwia
fljt. cz gjgLJj kW gh gjgLJj Ma
Jiwf Kiw gagLwJ.
ma
EQa
jij
bga
: ghoa
: 27 org 1822
wl
: nlh, uh
: 28 brlg 1895
wl
: br FnshL, uh
gWtd
102
vW miHgJ
mltizia unthkh!
tir.
v
1.
r Ir l
2.
< ir
nkhlh
3.
4.
n# th
bgnuh fh
5.
6.
fLof
ma mP bga
fnah
ma
kL
I. rahd ilia njbjLJ vGJf :
1. Jgh uhbf Vjs vj khy mikJsJ?
m) Muh
M) nfush
) jehL
<) fehlf
M) nuh
) Maglh
<) rh
M) unfhuh
<) Enzh
M) r ..uhk
<) u. A . rhuhgh
103
_______________ tH wjJ.
4. ngh Wtd____________ csJ.
5. bteh foF kUJ fljt _________ Mth.
ma
III. bghUJf :
1. u. A . rhuhgh
m)
EQa Muh
2. ghoa
M)
fyh rhu
3. b#fZ rungh
bt Muh
4. khnfh
<)
braifnfh
5. Maglh
c)
thbdh
IV. XU tf ilaf :
1. b#fZ ru ngh - F tiuf.
2. ghoa - F tiuf.
V. thd ilaf :
1. u. A . rhuhgh mtf thif tuyhW FJ f
mtd ahit?
2. u. A.rhuhgh mtf ma rhjidfis
goaLf.
.
104
VI. bral
1. ma mPf Ut thif tuyhW kW mtf
rhjidfis nrfJ tu.
2. ma mPf glfis nrfJ xU gl bjhF jah
ma
105
106