bilgisel rekabet agina zg boyut etkilerinden maksimum fayda saglamak iin gruplar dah

a ok bymeli ve daha ok faaliyet, ulus ve teknolojiyi kucaklamalidirlar. zellikle, ara

stirma-gelistirme faaliyetlerini gelistirmeli ve bundan mmkn olan en yksek seviyede
yararlanmalidirlar. Yani bu kaynaklarin oguna en yakin yerde durmali ve olabildi
gince ok teknolojik ittifaka katilmalidirlar. Konsantre olmalilar ve bunun iin git
tike daha genis bir finansman bulmalilar: Btnlesmis sermayenin gc mantigi banka serma
yesini asarak sigorta ve emeklilik fonu gibi finansin yeni sacayaklari na ulasti. By
lece, finansal verimlilik kritik byklk yarisinda hayati bir sart ve (kendi dalinda)
kresel oligopole katilim iin gerekli bir sart haline geldi. Ama F. Chesnais taraf
indan kapitalizmin yeni dzenleme yntemi olarak ortaya konan bu mekanizma geici bir
mekanizmadir: Oligopoln tekrar olusmasi mekanizmasidir. Kriz dnemleri yapisal bir
istikrarsizlik, radikal bir belirsizlik ve eski oligopollerin istikrarsiz hale g
elmesi ve rekabetin cografi ve teknik (yeni teknolojiler dallari ve meslekleri y
eniden tanimliyorlar) genislemeleriyle de gereklesen teknolojik degisimin hizlanm
asiyla belirginlesir. Yavas yavas, yeni oligopollerin istikrar kazanmasi (zellikl
e teknik degisimin yavaslatilmasiyla) sermayenin dzenli ve istikrarli bir ynetimin
e dnk kolektif ikari tekrar olusturur.
Bu olgu sosyal iliskilerin yeniden dzenlenmesini gerektirir (yeni bir sermaye-eme
k iliskisi). DT nn kurulmasi bu ihtiyacin rnlerinden biridir. [17]
II.2. Yeni bir sosyal dzenleme yntemi: DT
DT nn kurulmasi (ABD nin tek basina karar verme yetenegini kaybetmesiyle[18]) egemen e
konomiler ile egemen sermayeler arasindaki g iliskilerinin degismesine isaret eder
. Bu durum kapitalist gruplar arasinda bir uzlasma merciinin olusumu ve barisi ilis
kilerinin hukukilesmesini gerektirir (mesru siddeti devlete transfer eden ulusla
rin bnyesinde de durum byle gelismistir). 1948 yilinda, ABD, (kendi isine gelen GA
TT i devrede birakarak) Uluslararasi Ticaret rgt nn kurulmasini engelleyebilmisken 1994
yilinda, tersine, kendisinin talep ettigi Uruguay toplantisindan (Uruguay Round)
ikabilmek iin (sadece ticari olmayip) ekonomik iliskilerin uyum ve ynetimini stlene
n bu rgtn kurulmasini kabul etmek zorunda kaldi: R. Reagan in ABD si baslica rakiplerin
i yola getireceginden emindi. Bu round un basarisizligi ABD ye asagidan almasi ve ba
ska bir strateji bulmasi gerektigini gsterdi. nk Avrupa Tek Pazari na geis ABD yi alt
konumda birakabilecek gteydi: Tehlike, zellikle kresellesme dneminde stratejik bir si
lah olan normlari tanimlamada etkin[19] (AB nin dnstg) daha byk bir pazar kapasitesin
sakliydi. Yeni bulunan strateji DT nn ortaya ikisindan biraz nce blgesel bir strateji
larak NAFTA nin ortaya ikarilmasiydi.[20] Bu kurum Kuzey Amerika yi tekrar bir refera
ns pazari haline getiriyordu. Bu durumda, ABD tanimi zerine agirligini koyarak DT nn
kurulmasini kabul edebilirdi, zira bu rgt kurumsallasmis ok taraflilik rts altinda li
erligini yaymasina olanak taniyacakti.