You are on page 1of 2

Laclau ve Mouffe, nc parti ile kitleler arasindaki iliskiyi iki dzeyde analiz eder:

Bunlardan ilki nc partinin isi sinifi disi toplumsal muhalefet odaklari ile iliski
leri ve ikincisi nc partinin isi sinifiyla iliskisi.
Laclau ve Mouffe un Leninist nc partinin isi sinifi disi toplumsal muhalefet dinamikl
eriyle ancak onlarin temsilcileri vasitasiyla irtibat kurma pratigi olarak dissalli
k elestirilerinde yksek bir haklilik payi bulunmaktadir. Gerekten de arlik Rusyasi rn
eginde Bolsevik Parti nin kylleri devrimci mcadelenin bir bileseni olarak degerlendir
mek iin Sosyal Devrimciler in mevcudiyetine bel baglamasi geregi, siyasi alana konul
an bilimselci sinirlamalar olarak yorumlanabilir. M. Kayaoglu nun Teori ve Politika ni
n geen sayisindaki yazisi bu konuyu ele aliyordu.[18] Siyasi etkilesimin ancak si
niflarin dogal temsilcileri arasinda kurulmasi dsncesi askin ilkelerin siyasi pratig
e tecavz olarak reddedilebilir. Fakat ayni zamanda dogal temsilciler araciligiyla
da olsa farkli trden eliskilerin birbirine eklemlendirilme ihtiyaci olumsallik mant
igi nin dogusunu mjdeler. Bylelikle politik ifadeler literal anlamlarini yitirip sim
geselleserek genel bir popler muhalefetin bos gsterenler i halini alma imkanina kavus
maktadir.
Bunun yaninda Laclau ve Mouffe a gre, Leninist nc partinin isi sinifinin kendisiyle ku
rdugu iliski ise pedagojiktir . Leninist parti sinifa nbelirlenmis bir sinif bilinci ni
tasimakla mkellef bir egitmen gibi alisir. Bu asamada, zorunluluk mantigi yrrlktedir.
Bu yzden Laclau ve Mouffe, nc politika anlayisi ile temsil anlayisi arasinda katego
rik bir ayrim grmez. Onlara gre, Leninizm partiyi, sinifin elbette et ve kemikten ol
usan sinifin degil, onun tarihsel ikarlari nin olusturdugu zn temsilcisi [19] olarak ele
almistir. Bylelikle otoritaryen pratik, temsil etme iliskisinin temel politik meka
nizma haline gelmesini saglamistir. [20]
Aslina bakilirsa Laclau ve Mouffe un dillendirdigi bir sinif znn tasiyiciligi olarak
temsilcilik dsncesi, Lenin e degil de daha ok Komnist Manifesto nun yazari Marx a yakindi
. Marx a gre komnistler, isi sinifinin burjuvaziye karsi savasiminin gemek zorunda oldu
gu esitli gelisme asamalarinda, her zaman ve her yerde, tm hareketin ikarlarini tem
sil ederler .[21] Bu tr pasajlar, arizi olarak Lenin de de bulunabilir. Fakat Lenin ii
n karakteristik olan, politik znenin temsilcilik grevi ile bagdasmayan bir ykmllg si
masi fikridir.
Her seyden nce Lenin, sinif z nden yapilacak tmdengelimlerle verili bir konjonktrn pol
k gereklerinin saptanamayacagi konusunda ok aiktir. Isi sinifinin bilincinin yarati
lmasi, tm toplumsal katmanlarin davranissal ynelim ve tepkilerinin her an yeniden
tespit edilmesi dolayimiyla olabilir ancak; yoksa isi sinifina kendi propagandasi
ni yaparak degil. Aslinda Lenin, siyasal bilin ve sinif bilinci arasindaki gerilimin
ikincisinin aleyhine olarak zlmesi yolunda dev adimlar atar. Bu aidan Leninizmdeki s
inifi vurgular, hi de Laclau ve Mouffe un isaret ettigi gibi sinif hegemonyasi nin gere
kliliginden skn eden politik otoritaryenizm tehlikesini reel bir tehdit olarak ieren
boyutlara varmaz.
Bu bakimdan ikamecilik , korkulacak bir hayalet olmaktan ikar. Miliband in da belirtti
gi gibi devrimler sadece bir para ikamecilik barindirmazlar; ayni zamanda fiilen bun
a muhtatirlar. [22] Devrimler, ogunluk tarafindan degil, greli olarak kk azinliklar ta
indan yapilirlar. [23] Ikameciligin (nclk) reddedilmesinin ve byk ogunluklara ikin b
enin kendi sesini doguracagi dsncesinin (temsilcilik) ne kadar lmcl sonular dogurabil
gine rnek olarak Miliband, Luxemburg u gsterir. Alman Komnist Partisi nin 1918 Aralik ind
a yayinladigi bir deklarasyonda sunlar yazilidir: Spartaks Birligi, Almanya nin prol
eter kitlelerinin byk ogunlugunun sorgulanmaz iradesinin aik bildirisi olmadan iktid
ari asla zaptetmeyecektir. Iktidar sadece Spartaks Birligi nin ilkeleri, amalari ve
taktikleri isi kitleleri tarafindan bilinli sekilde onaylandigi vakit ele geirilece
ktir. [24] Alman isi sinifi hibir zaman hep bir agizdan iktidara yrmedi (yryemezdi). Lu
emburg ve yoldaslarinin hazin sonu da bilinmektedir. Siyasi bir hareket iin nclk, kai
nilmazdir.
Post-Marksist hegemonya kurami, temsil nosyonuyla degil nclk nosyonuyla uyumlu bir
yapidadir. Herhangi bir siyasal hareket, sinirsiz sayida toplumsal virtelden bazi
larini seip aktif hale getirerek konjonktrel gerege geici bir dzenlilik verir. Her si
yasal hareketin kendi etki gc lsnde yapabildigi bu fiili yapilandirma isleminin kendis
i nclk; bu islem esnasinda basvurulan anlamlandirma mekanizmalari ise hegemonik pra
tikleri olusturmaktadir.
yleyse nclk ile Leninist nclk arasinda bir ayrim kurmak gerekmektedir. nclk, sadece

st partilerin zel bir tr pratigine verilen isim olarak degil, siyaset kuraminin te
mel kavrami olarak kurgulanmalidir. Her siyasal hareket, toplumsal olan i kurma ka
pasitesi lsnde nc bir misyona sahiptir. nderlik edenlerle nderlik edilenler arasindak
yrim, siyasi olan in mevcudiyeti iin zorunludur. nclk basligi altinda Leninist nc parti
er bulundugu gibi, ayni zamanda kendiligindenci hareketler de bulunur. Kendiligi
ndenci hareketlerin siyasetin alanini daraltma egilimleri ya da kitlelerle isel b
ir iliski kurma niyetleri, onlarin varliklari itibariyla kitlelere dissal bir ge
reklik olmasini degistirmez. Leninist nc ile kendiligindenci hareketler arasindaki
temel fark, edindikleri islevin niteligine iliskin degil (siyasi kuruculuk); bu
islevin bilincinde olup olmamaktan tremektedir. Bu islevin bilincinde olmak, poli
tikanin askin ufkunu genisletmek bakimindan ok nemli bir farkliliktir. Fakat izdigi
miz ereve bakimindan asli degildir.
Post-Marksizm kendi politik teorilestirmesine uygun bir kavramsal gere olarak nclg de
gil, temsili semistir. Tam manasiyla saydam bir temsilin imkansizligi ve temsil e
denin temsil edilenin kimligindeki orijinal boslugu doldurdugu dsncesi, inceltilmi
s ya da kismi bir temsil nosyonunun muhafazasiyla sonulanmistir: Kusursuz temsil dsnce
si, mantiksal bir imkansizlik ierir- ama bu demek degildir ki, temsil btn btne imkans
izdir. [25] Bylelikle bu yeni sekliyle temsilin nceki metafizik arsimet noktalarini
kesfetme ve kendini azami bir biimde sabit zeminlerin yansisi isleviyle sinirlama
cenderesinden ikarak, kurucu misyonunun farkina vardigi iddia edilir.
Toplumsal ve politik olan arasindaki rtsmezligin nclk nosyonuna ikinligi baglaminda ds
ek, post-Marksist, politik teorilestirmenin neden bu dissalligi barindirmayan te
msil nosyonunda karar kilmistir? Aiktir ki, nclk nosyonu temsil nosyonuna nazaran ok
daha az abayla inceltilebilir . Muhtemel cevaplardan biri, nclk nosyonunun tasidigi agi
r ideolojik ykn, post-Marksist siyasetin liberal siyasal sylemle zamanla perinlenen
evliligine engel teskil etmesi olabilir:
Mouffe un son alismalari, toplumsal egemenlik ve bagimlilik iliskilerine ve iktidar
pratiklerine son vermeyi hedefleyen bir toplumsal projenin degil de, bu iliski
ve pratiklerin ogulcu bir demokratik erevenin zeminini olusturdugu, dolayisiyla top
lumsal antagonizmalarin varliginin ve srmesinin temel dayanagi oldugu bir radikal
demokrasi nin temellendirilmesine ynelmektedir. Siyasetin zorunlulugu ve antagonizmasi
z bir dnyanin imkansizligi ncllerinden hareketle, bu kosullar altinda ogulcu demokrat
ik dzenin nasil kurulabilecegi ya da korunabilecegi sorusu ortaya atilmaktadir.

You might also like