Maciek Jendrych III Gs1

Fulereny
Fulereny - Nazwa fullereny pochodzi od nazwiska amerykaskiego konstruktora, budowniczego i
matematyka R. Buckminstera Fullera, ktry kontruowa kopuy przypominajce fragment
czsteczki C60.

Budowa Fullerenu

Do rodziny fulerenw zaliczamy: fulereny waciwe (C 60, C70), nanocebulki (fulereny

wielowarstwowe), fulereny olbrzymie (ilo atomw wgla powyej 500), nanorurki (walec z
warstw grafenowych). Najpopularniejszy fuleren, zawierajcy 60 atomw wgla (tzw. C 60)(fot.1 +
zaczony model) ma ksztat dwudziestocianu citego, czyli wyglda dokadnie tak jak pika
futbolowa. C70(fot.2), natomiast, posiada dodatkowy piercie atomw wgla. Powierzchnia
fulerenw skada si z ukadu sprzonych piercieni skadajcych si z piciu i szeciu atomw
wgla
Do rodziny fulerenw zaliczamy: fulereny waciwe (C 60, C70), nanocebulki (fulereny
wielowarstwowe), fulereny olbrzymie (ilo atomw wgla powyej 500), nanorurki (walec z
warstw grafenowych).

Fot. 1 Fuleren C60 Fot. 2 Fuleren C70

Wystpowanie
W przyrodzie odkryto fullereny w ladowych ilociach w warstwie gliny bogatej w sadz -
pochodzcej z okresu kredowego (Nowa Zelandia).Bardzo niewielkie iloci fullerenw zawiera
sadza powstajca w pomieniu, np. podczas spalania wiecy.

Zastosowanie
Przewiduje si, i fullereny i ich metaliczne zwizki znajd zastosowanie jako przewodniki,
pprzewodniki, nadprzewodniki (nadprzewodnictwo), smary, wkna sztuczne, farmaceutyki -np.
w leczeniu choroby Alzheimera.S aktywne biologicznie, oddziauj na wirusy, bakterie, enzymy i
ywe komrki. Mog te by uznane za lancet do selektywnego rozcinania acucha DNA.