Tytus Czyewski (1880-1945), wybitny malarz, poeta i eseista o sztuce,
nie by co prawda kapist, lecz formist i pozostawa w bardzo bliskich
kontaktach z grup kapistw, zarwno w Paryu, jak i w Polsce. By jednym z ich mistrzw, artystycznych przewodnikw i sprzymierzecw w przewartociowywaniu polskiego dorobku malarskiego.
O kapistach, po ich pierwszej wystawie, napisa Tytus Czyewski w roku 1931:
"Zmys dobrego wyboru i dobrych wpyww, ktry kapistw
nigdy nie zawodzi, wdroy ich w t wielk rzek malarstwa, ktra potnym korytem toczy si od greckich malarzy pompejaskich, poprzez prymityww, Rafaela, Poussina, szko weneck, a do Delacroix, Corota i impresjonistw."
TYTUS CZYEWSKI
WIERSZ O MALARSTWIE Motto:
Cae malarstwo od malowide
greckich w Pompei a do Corota przez Poussina, jest takie, jakby pochodzio z jednej palety.
Renoir (Pensees)
W Pompei widziaem freski
w Villa dei Misteri. Fioletowe ta harmonizuj Tam z czerni wosw Z rowo-matowym blaskiem Perowych kobiecych cia. Malarstwo jest harmoni Wyszukanych gam kolorw Ktre yj w oczach malarza Jak yje obok na niebie, Jak odbicie lilii bladorowej W lazurowej wodzie stawu, Jak yje blask motylowego skrzyda Na tle ciemnego bkitu Pogodnego nieba Malarstwo jest muzyczn rozkosz Tonw najrzadszych, najprostszych Z ktrych malarz tworzy obraz wiata. czy na powierzchni ptna Najrzadsze, najprostsze harmonie Podobnie Jak je czy w swym potnym Bogactwie Niezbadana dla ludzi harmonia Przyrody. A malarz dwiki, tony i form Wybiera Z bogatego ogrodu kwiatw I tworzy wiat nowy Na swym ptnie wiat wewntrznej harmonii Ktr odczuwa i ktra W nim yje.