Professional Documents
Culture Documents
3 TCPIP Ve INTERNET
3 TCPIP Ve INTERNET
TCP/IP ve INTERNET
Veri haberleme alar kullanclarn bilgisayar ve bilgi kaynaklarn ortaklaa kullanabilmeleri
iin gelitirilmitir. Organizasyonlar bilgisayar ticaretin her ynne tadka, aka grld
ki tek bir a ok kullanl olmasna ramen, ticaret ve katlmclarn bilgi ihtiyacn
karlamakta yetersiz kalyordu. rnein, bir an kullancs sk sk baka bir aa ait
bilgisayar ve veritaban kaynaklarna ulamak ihtiyacnda olabilir. Tm kaynaklar bir ada
birletirmek, fahi biimde kark ve pahal bir yntemdir.
OSI modeli yedi katmandan oluur. Her katman iin belirli sorumluluklar ve servisler
tanmlanmtr. Alc ya da gndericideki katman karsndaki katman ile iletiim kurar. Her
katman komu katmanlardan ilevsel olarak bamszdr. rnein, a katmanndaki bir
protokol gerekletirimi, dier katmanlarn ileyiini deitirmeden baka bir a katman
gerekletirimi ile yer deitirebilir.
OSI modeli detayl bir tanmlama ya da protokol olmadndan, veri iletiim protokollerini
tartrken referans model olarak kullanlabilir. Veri iletiim protokollerinin amac farkl
birimler zerinden uygulama verilerinin tanmasdr. Tm veri iletiim protokollerinde temel
ama budur. Veri iletiim protokolleri farkl yntemlerle gelitirilseler bile ayn ilevi yerine
getirmektedirler.
3.2 RFCler (Internet Kitapklar)
Internetin nasl alt RFClerde (Request for Comments) belirlenmitir. Bir, RFC bir
Internet standardn veya sadece nerileri, fikirleri veya bir standart iin gerekli kurallar
ieren bir metin belgesidir. Dokmanlar yaynlanma tarihlerine gre sraya konulur. Bu yzden
konulara gre bir sralama sz konusu deildir.
Resmi bir standart durumuna sahip 2200 RFC bulunmaktadr. Dokmanlar Internette
arivlenmitir ve buradan bunlar okumak mmkndr
(http://www.internic.net/ds/dspgointdoc.html).
Yukarda saylan nedenlere ramen, TCP/IP protokol ailesinden OSI modeline geme fikri
orijinal Internet sponsoru US DODa (Birleik Devletler Savunma Departman) aittir. Ancak,
Internet yaklam u anda varolan standart ve protokolleri ile duracaktr. Yalnzca gerekirse
yeni zellikler yazlacaktr. Son olarak, Internet yaklamnn daha uzun bir sre reticisinden
bamsz olaca sylenebilir.
Internette alar aras fonksiyonlarn aktarlmasn salayan cihazlara gateway veya router
denir.
ekil 3-2de grlen A, B, C alar genelde alta olarak tanmlanr. Bu, allagelmi bir adan
daha az fonksiyon salarlar demek deildir. Daha dorusu, a da tam mantksal adr.
Altalar internetworking iin yaplan tm ilemlere katlrlar. Altalar bir internetwork veya
bir interneti yaratrlar.
ekil 3-2 Gateway ve Altalar
Balantsz servis kullanc PDUlarn bamsz ve ayrk varlklar olarak ynetir. Verinin
baar ile transfer edilip edilmedii ile ilgili bir denetim yaplmaz ve a/alar zerinden devam
eden kullanc-kullanc haberlemesinden birka kayt alnr. Ne opsiyonlar mzakere edilir ne
de veri transferi ile ilgili bir tablo oluturulur. Birka sistemde, haberleen varlklar nasl
haberleme yapacaklarna dair n anlama yapmak ve QOS zelliklerini nceden dzenlemek
zorundadrlar. Daha sk olarak ise, iletilen her PDU iin QOS salanr. Her PDU; servisin
tipini ve seviyesini tanmlayan alanlar ierir.
Modern alar yedi kavramsal katmana blnerek tanmlansa da, Internet mimarisi yalnzca
drt katmana dayanr. ekil 3-5te Internet katman mimarisi gsterilmitir. Internetin en
alttaki katman altalar ve alta arabirimlerinden oluur. Bu altalar verinin her bir an
ierisinden gidebilmesine izin verirler. Altalara rnek olarak WillTel, Transpac, ve bir
Ethernet LAN verilebilir. Bu katman bir alta iermesine ramen, gerek uygulamalarda, bir
alta veya gateway ile haberleen tm cihazlar iin veri balant ve fiziksel katmanlarn
varolmas gerekmektedir. Bu nedenle ekil 3-5 olduka zettir nk bu katman veri balant
ve fiziksel katmanlar da iermelidir. Daha sonraki ekillerde bu alt katman daha detayl olarak
gsterilecektir.
Bunun stnde internetwork katman vardr. Bu katman alar ve gatewayleri tutarl bir
sistem ierisinde birbirlerine balamak iin gerekli fonksiyonlar salar. Bu katman, veriyi
kaynaktan var noktasna tamakla sorumludur. Internetwork katman IP ve ICMP (internet
control message protocol (Internet kontrol mesaj protokol)) protokollerini ieri. Rota bulma
ve adres haritalama iin kullanlan dier destek protokolleri de bu katmanda IP ile
birliktedirler.
ekil 3-6da, katmanl protokoller ile alta ve gatewaylerin ilikisini gsterilmitir. ekil 3-
5de belirtilen katmanlar, endstride ska kullanlan terimleri kullanmak zere yeniden
adlandrld.
Daha sonra, aktarm katman segmenti IP katman da denen a katmanna geirir. Bu katman
da zel servisler salar ve segmente kendi baln ekler. Bu birim (Internet terimlerinde
datagram denir) alt katmanlara geirilir. Burada veri balant katman, datagrama kendi
baln ekler ve veri birimi (artk ereve denir) fiziksel katman aracl ile aa braklr.
Tabii ki, B hostu A hostuna veri gnderirse sre ters olur ve oklarn yn deiir.
Internet protokolleri an ierisinde neler olup bittiinden habersizdirler. A yneticisi
PDUyu gerekli grd biimde ynetebilir. Baz durumlarda, Internet PDUsu (veri ve
balklar) alta boyunca iletilirken deiime uramaz. ekil 3-6da, PDU gatewayden
geerken bu gereklidir. Burada, rotalama ilemleri host bilgisayar tarafndan salanan
adreslere dayanlarak yaplr.
Rotalama kararlar alndktan sonra PDU uygun bir altaa bal haberleme linkine geer.
PDU, veri balant katman erevesi olacak biimde yeniden paketlenir ve dier altaa iletilir.
Daha nce olduu gibi, bu birim alta transparan olarak geer ve sonunda var hostuna gelir.
Var hostu B, trafii alt katmanlar ile alr ve A hostunda yaplan ilemlerin tersini yapar;
yani uygun katmanlarda balklar skerek paketleri aar. Balk; katmana yaplmas gereken
ileri bildirir. Yani balk katman ilemlerini ynetir.
B hostundaki sunucunun ald veriyi, A hostu istekisine geri dndrmek iin, bu srecin
tersi izlenir. Veri, B cihaznn katmanlarn, a, gatewayi, dier a ve A hostunun
katmanlarn geerek son-kullancya ular.
ekil 3-7de, TCP/IP modelinin mimarisi ve eitli temel ilgili protokoller gsterilmitir. Bu
modelin katmanlarnn ynlanma biimi, a kullanclarnn ihtiyacna ve a tasarmclarnn
kararlarna baldr. TCP (ve UDP)nin zerindeki protokoller uygulama katman
protokollerine rnektirler ve ekil 3-5de gsterildii gibi uygulama servisi olarak da
adlandrlrlar. Daha alttaki iki katman veri balant ve fiziksel katmanlar gsterir. ekilde
grld gibi bu katmanlar iin geni bir standartlar ve protokoller yelpazesi gelitirilmitir.
Farkl alar farkl uzunlukta PDUlar kullanrlar. Eer farkl uzunluklar kullanlrsa, alar veya
gatewayler veri birimleri iin fragmantasyon (paralama) salamaldr ve bu yaplrken veri
birimlerinin kimlii kaybedilmemelidir. Veri birimlerinin farkl uzunluklar, utan-uca
temeline dayanan sra numaras (sequence number) ilikisinin kurulmas gereini ortadan
kaldrmaz. Bir IP gatewayi veri birimlerini paralayabilir ve alc host bilgisayar bu paralar,
tam bir PDU elde etmek zere yeniden-birletirebilir (reassemble).
Altalar farkl adresleme emalar kullanabilirler. rnein, biri mantksal isimler kullanrken
dieri fiziksel isimler kullanabilir. Bu durumda, iki alta arasnda adres zmleme ve
haritalama farkllklar gsterebilir. Aslnda, ou a kendi ana-zel adresler kullanr.
rnein, bir SNA adresi kolayca bir DECnet adresine evrilemez. Neyse ki, Internet eitli
tiplerdeki adresleri destekleyecek standartlar salar. Ayrca, Internet sistemleri, a
katmanndan fiziksel katmana kadar olan adresler iin adres haritalama destei salar.
Altalar farkl seviyelerde baarm gsterebilirler. Bir a, dierinden daha yava olabilir ve
daha az ak salayabilir. Internet protokolleri bu meselelerle ilgili belirli bir zm
salamazlar ve kendilerini bu meselelerden sorumlu tutmazlar. Daha nce belirttiimiz gibi,
protokoller farkl tipteki alar zerinde transparan olarak almak zere tasarlanmlardr.
Tabii ki, a yneticisi bu sorunlarla ilgilenmek zorundadr ve sorunlarn zmnde yardmc
olmas iin baz Internet yazlmlarn ara olarak kullanabilir.
Altalar farkl rotalama yntemleri kullanabilirler. rnein, biri sabit rotalama dizini
kullanrken dieri adaptif rotalama dizini kullanabilir. lk durumda a mant, rotalama
dizinini seyrek olarak yeniden dzenler. kincisinde, yeniden dzenleme mant genitir.
TCP/IP ailesi gateway rotalamasn destekleyen birok protokol ierir fakat intranet-working
rotalamasna hi girmez. Bu nedenle, birok organizasyon bu protokolleri kendi alar
ierisinde kullanrlar.
Altalar farkl tiplerde kullanc arabirimlerine gereksinim duyabilirler. Bir alta balant-
ynlendirmeli, kullanc-alta arabirimi kullanrken bir dieri balantsz, datagram protokol
kullanabilir. Arabirim tipi, hata bulma ve ak kontrolnde sz sahibidir.
Sorun giderme, tehis etme ve a bakm, altadan altaa farkllklar gsterebilir. Bir altada
meydana gelen sorun, bir baka alta etkileyebilir ve etkilenen alta hata analizi ve hata
dorulamasndaki kontroln yitirebilir. A ynetim bilgilerinin alar aras alverii Internet
protokolleri tarafndan transparan olarak gerekletirilir. Internet a ynetim standartlar, a
ynetimi iin hatr saylr destekler salar.
Aktr ki internetworking ii basit deildir ve gerekletirilmeden nce ciddi analizler ve n
almalar yaplmas gerekir.
ekil 3-8(a)da bir gateway (G ile gsterildi) ile birbirlerine balanan iki a gsterilmitir.
Alar a adresleri (a IDsi) ile tannrlar. eklin solundaki a, 11.4 a, dieri 128.1 a (bu
numaralar yaratmakta kullanlan ema 5. blmde anlatlacak) olarak tannr. Bu ekil iin a
bulutlar terimi kullanlabilir nk alarn topolojisi ve ilevleri gsterilmemitir. Daha alttaki
ekillerde, a topolojileri de belirtilmitir.
ekil 3-8 Tipik Internet Topolojileri : (a) A Bulutlar ve Gatewayler (b) Gateway Alar
Balyor (c) Paket Anahtarlar veya Gateway olarak davranan Hostlar (d) LAN Gatewayleri
(e) LANlar arasnda Ortak Gatewayler (f) Bir Internet ierisinde oklu Gatewayler
ekil 3-8(c)de 128.1 andaki B hostunun 11.4 andaki D paket anahtar iin bir gateway
gibi davrandn gryoruz. Bir paket anahtarnn bir gateway gibi davranmas gereken
durumlarda, bu dzenleme olduka yaygndr. Hostun bir gateway olarak kullanlmas
gereken durumlarda, bu dzenleme pek yaygn deildir nk host kullanc uygulamalarn ve
gateway fonksiyonlarn altracak kaynaklara sahip olmayabilir.
ekil 3-8(d) LAN yaplarn aklamak iin de kullanlabilir. Bu yap, bir ofis ierisinde birden
fazla LAN birbirlerine balanarak kullanldnda grlr. 128.1 a Ethernet topolojisinde ve
128.2 a token-ring topolojisinde olan alardr. ekil 3-8(e)de bir gateway iki Ethernet-tipi
a birbirlerine balamaktadr. Bu yaklam da olduka yaygndr. Dikkat edilirse ekil 3-8(d)
ve 3-8(e)de alar bulutsuz izilmitir.
Son olarak, ekil 3-8(f)de eitli a bulutlarn gryoruz. Bir internet kullancs asndan,
d bulut kullancnn hayali an gsterir. Kullancs verisinin, drt a (128.1, 11.1, 11.2 ve
128.2) ve gatewayi (A, B, ve C) geerek var noktasna ulaabilecei gerei kullancy
ilgilendirmez.