Denizde Kişisel Can Kurtarma Teknikleri

T.C.
MLL ETM BAKANLII
DENZCLK
DENZDE KSEL CAN KURTARMA

TEKNKLER
840UH0077
Ankara 2011
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve
retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii

RENME FAALYET- 1 .................................................................................................... 2
1. CAN YELE KUANMAK .............................................................................................. 2
1.1. Boulma ........................................................................................................................ 2
1.2. Can Yelei .................................................................................................................... 3
1.3. Can Yeleinin Kuanlmas .......................................................................................... 6
UYGULAMA FAALYET ................................................................................................ 7
LME VE DEERLENDRME ...................................................................................... 8
RENME FAALYET- 2 .................................................................................................... 9
2. GEMY TERK YERLERNE GEMEK ........................................................................... 9
2.1. Gemiyi Terk Karar ....................................................................................................... 9
2.2. Ka Yollar ve Gemiyi Terk Yerleri......................................................................... 10
2.3. Kiisel Hazrlk ve Alarm aldnda Yaplacaklar .................................................... 10
2.4. Gemi Terk Yerlerine Geerken Yaanan Sorunlar ..................................................... 11
2.4.1. Yetersiz Aydnlatma ............................................................................................ 11
2.4.2. Ka Yollar zerindeki Engeller....................................................................... 12
2.4.3. Panik .................................................................................................................... 12
2.4.4. Yolcu ile lgili Sorunlar ....................................................................................... 12
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 14
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 15
RENME FAALYET- 3 .................................................................................................. 17
3. KAZAZEDEYE CAN SMD ATMAK ........................................................................... 17
3.1. Can Simidi .................................................................................................................. 17
3.2. abuk Drmeli Can Simidi (MOB)......................................................................... 20
3.3. Can Simidinin Atlmas ............................................................................................... 21
RENME FAALYET- 4 .................................................................................................. 25
4. DALMA GYSS GYNMEK ......................................................................................... 25
4.1. Dalma Giysisi.............................................................................................................. 25
RENME FAALYET- 5 .................................................................................................. 31
5. DENZE ATLAMAK......................................................................................................... 31
RENME FAALYET- 6 .................................................................................................. 37
6. SU NDEN CAN SALINA IKMAK ........................................................................... 37
6.1. Can Salna Sudan k ............................................................................................... 37
RENME FAALYET- 7 .................................................................................................. 42
7. HPOTERMYE KARI TEDBR ALMAK ..................................................................... 42
7.1. Hipotermi .................................................................................................................... 42
7.1.1. Hipoterminin Evreleri .......................................................................................... 43
7.2. Su erisinde Hipotermiye Kar Tedbir Almak ......................................................... 43
i
7.3. Can Kurtarma Aracnda Hipotermiye Kar Tedbir Almak ........................................ 45
7.4. Hipertermi ve Tedbirleri ............................................................................................. 48
RENME FAALYET- 8 .................................................................................................. 53
8. CAN KURTARMA ARACINDA HAYATI DEVAM TEDBR ALMAK ..................... 53
8.1. nsan Vcudunun Su htiyac ...................................................................................... 53
8.2. Su Kaybn Azaltc Tedbirler ..................................................................................... 54
8.3. Yiyecek ve Su htiyacnn Karlanmas ..................................................................... 55
8.4. Eldeki Malzemenin Saym ......................................................................................... 56
8.5. Havaszlktan Sal inde Boulmaktan Korunma ....................................................... 56
8.6. Moral Bozukluu ve Korunma ................................................................................... 56
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 61
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 65
NERLEN KAYNAKLAR .................................................................................................. 68
KAYNAKA ......................................................................................................................... 69
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD 840UH0077
ALAN Denizcilik
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODLN ADI Denizde Kiisel Can Kurtarma Teknikleri
MODLN TANIMI Kiisel can kurtarma aralarn kullanma, gemiyi terk
yerlerine gei, denize atlama, denizde ve can salnda salkl
yaam devam ettirmek iin tedbir alma ile ilgili konularn
verildii renme materyalidir.
SRE 40/32
Can Kurtarma Aralarn Kullanmada Yeterlilik modl, bu
N KOUL
modln n kouludur.
YETERLK Denizde kiisel can kurtarmak.
Genel Ama
Bu modln sonunda uygun ortam salanmas hlinde, STCW
standartlarnda, geminin terk edilmesi gereken durumlarda
kiisel olarak cannz kurtarabileceksiniz.
Amalar
Can yelei kuanabileceksiniz.
MODLN AMACI Gemiyi terk yerlerine geebileceksiniz.
Kazazedeye can simidi atabileceksiniz.
Dalma giysisi giyebileceksiniz.
Denize atlayabileceksiniz.
Su iinden can salna kabileceksiniz.
Hipotermiye kar tedbir alabileceksiniz.
Can kurtarma aracnda yaam devam tedbiri alabileceksiniz.
Gemi (can sal, can yelei, can yelei dd, can yelei ,
can simidi, can simidi , can simidi halat, can simidi
ETM RETM duman kandili, MOB amandras, abuk drme dzenei,
ORTAMLARI VE can simidi asks, dalma giysisi, s koruyucu tulum, battaniye,
DONANIMLARI amak, gerdel, snger, can sal pompas, olta takm, can sal
suyu, can sal yiyecei, dereceli su kab, salvolu marapa,
konserve aaca)
renme faaliyetlerinin sonunda kazandnz bilgi ve
LME VE becerileri, kendi kendinizi lerek deerlendirebileceksiniz.
DEERLENDRME Modln sonunda kazandnz yeterlii retmeniniz lerek
sizi deerlendirebilecektir.
iii
GR
GR
Sevgili renci,
IMOnun (International Maritime Organization- Uluslararas denizcilik

organizasyonu) bir organizasyonu olarak 2 temmuz 1978 tarihinde denizcilerin eitim,
sertifikalandrma ve vardiya esaslarn bir standarda kavuturmak maksad ile bir uluslararas
toplant yaplmtr. 7 Temmuza kadar sren bu toplant sonucu alnan kararlar 28 Nisan
1984 tarihinde yrrle girmitir.
Toplantdan, antlamann yrrle girdii tarihe kadar lkeler bu anlamaya uyum

iin i dzenlemelerini tamamlamlardr. Yrrle giren bu antlamann kararlar ksaca
STCW (Standards Of Training, Certification And Watchkeeping For Seafarers- Gemi
Adamlarnn Eitim, Sertifikalandrma ve Vardiya Standartlar) olarak tannmaktadr.
Toplantya delege gnderen 71 lke arasnda Trkiyede bulunmaktadr.
STCW uluslararas anlamas ve buna gre dzenlenen gemi adamlar ynetmeliine

gre bugn bir gemide alacak denizcinin almas gereken 5 temel denizde gvenlik
eitimlerinden birisi Denizde Kiisel Can Kurtarma eitimidir. Bu modl size bu eitimi
vermektedir.
Bu modl ile edineceiniz denizde canl kalma bilgisi, byle bir tecrbe yaamasanz
bile belki yaamnz ierisinde sizin veya temasnzn olduu bir baka kiinin karlat
benzer bir durumda hayat kurtarc olacaktr.
1
RENME FAALYET1
RENME FAALYET- 1
AMA
Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda gemide kullanlan bir kat can yeleini
kuanabileceksiniz.
ARATIRMA
Bir gemiye giderek kaptan veya bir gverte zabiti ile grnz.
Gemide ne eit can yelei kullandklarn,
Can yeleinin zerinde neler olduunu,
Gemide ne kadar can yelei bulunduunu,
Can yeleinin nasl kuanldn aratrnz.
Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla
paylanz.
1. CAN YELE KUANMAK

1.1. Boulma
Oksijen yaam iin gerekli en nemli maddedir. Bu madde akcierlerden kana, kandan
da hcrelere geer. Oksijenin alnd havann kesilmesi hlinde boulma ile lm meydana
gelir.
ekil 1.1: Boulmakta olan bir kiinin hareketleri
2
nsanolu tipik bir kara yarat olup yaamakta en ok zorluk ektii ve en zayf
olduu ortam sudur. nsan vcudunun sadece fazladan ortalama 1,5 kglk bir kaldrma gc
vardr. Bu da takribi 1,5 dm olup bir yetikin insann yznn hacmi kadardr. Yzen kii ek
bir kaldrma kuvveti yoksa bu fazlalk kaldrma gcn nefes almak iin yzn su stnde
tutmakta kullanr. Ba geriye kayklm vaziyette vcut dik olarak tutulur ve yzn su
stnde kalmasn salanr. Eer cierlerdeki hava boatlrsa bu kaldrma gc de kaybolur.
ekil 1.1de yzme bilmeyen ve can yelei olmayan panik iindeki bir kiinin
boulmasndaki aamalar gsterilmektedir.
Panik iinde rpnmakta,

Cierlerinde yeterli havay tutamadndan batmakta,
Ba su altnda nefes almaya altndan cierlerine su dolmakta,
Beyin yeterli oksijeni alamadndan oka girmekte ve
Kalbi durarak lm gereklemektedir.
Yzme bilen bir kiinin denize atladktan veya dtkten sonra ayn artlardaki yzme
bilmeyen bir kiiye nazaran sa kalma ihtimalinin ne kadar yksek olduu tartlmaz. Ancak
denize atlarken veya derken kyafetimiz, can yeleimiz, o anki gcmz, denizin durumu
gibi dier birok unsuru da gz nne alrsak yzme bilmenin denizde sa kalma konusunda
ok da yeterli olmadn grrz. Bu yzden yzme biliyoruz diye kendimize ok
gvenmemeli, kurallarn belirttii tm emniyet tedbirlerini almalyz. Bunda da ilk tedbir can
yeleinin giyilmesidir.
1.2. Can Yelei

Can yelei, onu kuanm bir kazazedenin boulmasn engellemek iin yzn
yukarda olacak ekilde evirip su stnde kalmasn salayan bir can kurtarma aracdr.1
(ekil 1.2)
ekil 1.2: Standart can yelei ve sudaki kuanm kii
1
SOLAS Chapter III, kural 7, prg 2
3
Yaps ve zellikleri
Eer bu kii uursuz durumda su ierisindeyse yzdrme merkezi karn blgesinde

olur ve kii yz st, yar katlanm olarak su iinde durur. Bu durum yapay bir yzdrc
kullanlarak dzeltilebilir. Gse yerletirilen yeterli byklkte bir yzdrc vcudu su
seviyesine kartr ve evirerek srt st olacak ekilde tutar. Boyun altna konacak yeterli
fakat ok byk olmayan bir yzdrc de ba su seviyesinin zerine kartarak rahat nefes
alacak bir ekilde tutar. Eer boyun altna konan yzdrc gereinden fazla byk olursa
tam tersi ilev grr ve ban yzst su iinde kalmasna sebep olur. Normal olarak gerek
vcudun su seviyesine kmas gerekse ban suyun zerinde kalmasn salayabilecek bir
yzdrc en azndan 7.5 kg yzdrme kapasitesine sahip olmaldr.
ekil1 1.3: Can yeleinin vcuda etkisi

ekil 1.3te gsterilen can yeleinin insan vcuduna etkisi aada olduu gibidir.
Can yelei giymemi, su yutmam, uursuz olarak su iinde duran kazazede,

Gse yerletirilmi yzdrc vcudu eviriyor,
Gse yerletirilmi yzdrc vcudu evirmi, su stnde biraz daha
ykseltmi fakat az suyun altnda,
Boyun altna yerletirilmi yzdrc, ba rahat nefes alacak ekilde su stne
karm.
4
Can yeleklerinin standartlar IMO tarafndan LSAde belirlenmitir.
Baygn olarak yz su iinde kalan kazazedenin vcudunu srtst pozisyona 5 sn.
iinde dndrebilecek ve azn sudan 12 cm yukarda tutabilecek bir yapda,
Bir dakika ierisinde kuanlabilecek basitlikte,
Kuanan kazazedenin yzebilmesini ve can kurtarma aralarna kabilmesini
engellemeyecek dizaynda,
Kuanm kiinin, en az 4,5 m ykseklikten atlamas sonucu, zerinden kmayacak,
hasarlanmayacak ve atlayan kiinin yaralanmasna sebep olmayacak biimde,
iirilen cinsleri, bir taraf patladnda, grev yapmaya devam edebilecek, en azndan
iki blml imal edilmi ekilde olacaktr.
eitleri
Genel olarak, yzerlii salamas bakmndan, kat veya ime olarak, iki tipi vardr.
Ancak, biimleri ve boyutlar bakmndan, ok farkldrlar. Boyna taklanlar, ceket gibi
giyilenler, belde tanp, tple veya azla iirilenler gibi.
zerindekiler
zerinde, slanmasna ramen kolayca alnabilecek, bir salvo ile yelee

bal bir ddk bulunacaktr.
zerinde, btn ynlerden grlebilen, en az 8 saat sre ile 0.75 mum
k iddetini devam ettirecek bir g kaynana sahip ve el ile altrlan
bir anahtar olan, bir k bulunacaktr.
zerinde Solasa ve ulusal kurallara uygun olduu yazl olacaktr.
zerinde k yanstc bantlar bulunacaktr.
Saylar
Gemide yaam yerlerinden uzaktaki can kurtarma aralarnda veya grev yerlerinde
yeterli sayda can yelei bulunur. Bunun dnda gemilerde tanmasna msaade edilen her
kii iin
1 adet yetikin,
%5i orannda yedek,
Yolcu saysnn en az %10u kadar ocuk can yelei bulundurulur.
5
Yerleri
ekil 1.4: Can yelei IMO standart sembol

Can yelekleri kolaylkla eriilebilecek kamara, toplanma yeri, salon gibi yerlerde
bulundurulur. Yolcu gemilerinde bulundurulan ilave can yelekleri can kurtarma aralarnn
yaknnda, gverte veya toplanma yerlerinde can kurtarma aralarna gidii engellemeyecek
ekilde ve bulunduu yer IMO sembol (ekil 1.4) ile gsterilmi olarak muhafaza edilir.
1.3. Can Yeleinin Kuanlmas

Can yeleklerinin giyilmeleri eitlerine gre deiir. Ceket gibi veya boyun geirilerek
giyilirler. Gemilerde zel amalar haricinde bulundurulmas gereken standart can yelekleri
kat can yelekleridir. Bunlar boyundan geirilir ve sonra kuaklar belden balanr.
Kuanlmalar ile ilgili resimli talimatlar gemilerde personelin bulunduu yerlerde
alabandalara yaptrlr.
Can yelekleri dzenli aralklarla kontrol edilmeli ve her kullanm sonunda tatl su ile
ykanp, kurutulup dzenli bir ekilde yerlerine yerletirilmelidir.
6
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar neriler
Yelein ba ksm yukarda olacak

ekilde, banz kat can yeleinin
iinden geiriniz.
Can yeleinin kuaklarn belden

dolatrnz.
Can yeleinin kuan nden

balaynz.
7
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olduunu belirterek, renme faaliyetinde
kazanm olduunuz bilgileri lnz.
lme Sorular Doru Yanl
Can yelei kazazedenin yzn yukarya evirip su stnde

1.
kalmasn salayan kiisel can kurtarma aracdr.
Can yeleinin zerinde bir ddk, bir k, Solasa uygunluk
2.
yazs ve bir can halat bulunmas gerekir.
Yolcu gemilerinde tamalarna msaade edilen kii kadar
3.
yetikin, % 10 yedek, %5 ocuk can yelei bulunur.
Gemilerde zel amalar haricinde bulundurulmas gereken
4.
standart can yelekleri kat can yelekleridir.
Deerlendirme
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru

ise uygulamal teste geiniz. Yanl cevap verdiyseniz renme faaliyetinin ilgili blmne
dnerek konuyu tekrar ediniz.
B. Uygulamal Test
Bir gemiye giderek kaptan ile grnz. znini alarak gemideki can yeleklerinden
birini yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi kuannz.
Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri Evet Hayr
1. Yelein ba ksm yukarda olacak ekilde banz kat can

yeleinin iinden geirdiniz mi?
2. Can yeleinin kuaklarn belden dolatrdnz m?
3. Can yeleinin kuan nden baladnz m?
Deerlendirme
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden

geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarnzn
tamam evet ise bir sonraki faaliyete geiniz.
8
RENME FAALYET2
AMA RENME FAALYET- 2

Bu faaliyet ile bir acil durumda verilen alarm takiben eksiksiz olarak gemiyi terk
yerine geebileceksiniz.
ARATIRMA
Bir gemiye giderek kaptan ile grnz.
Kaptann gemiyi terk kararn alrken hangi unsurlara dikkat ettiini,

Gemi terk edilirken nelerin yerine getirildiini,
Gemi terk edilirken ne gibi sorunlar yaandn aratrnz.

paylanz.
2. GEMY TERK YERLERNE GEMEK

2.1. Gemiyi Terk Karar
Gemi terk edilecei ana kadar en iyi can kurtarma aracdr. Gemi suyun zerinde
yzd ve iinde bulunduu acil durum hat safhada canlar tehdit etmedii srece terki
dnlmemelidir. Bunun deerlendirmesini en iyi olarak kaptan yapar ve ona gvenilmesi
gerekir. Kaptann gemiyi terk yerlerine emri ve gemiyi terk onay verilmeden gemi
kiisel kayg ve kararlarla terk edilmemelidir. Kesinlikle kaptan emri beklenmelidir.
Geminin terk edilmesinin zorunlu olduu karar acil durumun nlenememesi ve

kontrol edilememesi hlinde son are olarak sa ve bilinli olduu srece sadece kaptan
tarafndan alnr ve terk emri verilir.
Kaptan sa veya bilinci yerinde deilse bu karar 1. zabit verir. Kaptan tarafndan
verilen gemiyi terk yerlerine emri kendisi veya kpr stnde grevli gverte zabiti
tarafndan alarm ve anons eklinde personel ve yolcuya bildirilir. Gemiyi terk alarmnn
belirli olmas hlinde durum msait deilse anons yaplmayabilir. Gemiyi terk alarm
kesinlikle gemiyi terk etme emri veya msaadesi deildir. Gemiyi terk alarm ile personel ve
yolcu gemi terk iin toplanma yerlerine giderler ve gemiden ayrl iin gerekli hazrlklar
yaparlar.
Kaptan toplanma yerlerine gei emri verdikten sonra gemiyi terk onayn verinceye
kadar geen sre ierisinde;
9
Durum msaitse gemiyi terk kararn, geminin mevkiini, l ve yaral durumunu, can
kurtarma aralar ve indirilme sorunlarn iletmeye ksa bir mesajla bildirilir.
Telsiz zabiti aracl ile yardm ars yapmaya balar.

Gemi sabit telsiz cihazlar ile balatlan arlara cevap alnmas hlinde dier
gemilerle ve sahil veya kurtarma ekipleri ile iletiim kurar, vakit varsa muhabere trafii
devam ettirilir, kurtarma ekiplerinin gemiye ulamas hlinde onlarla ortak alma salar.
2.2. Ka Yollar ve Gemiyi Terk Yerleri

Gemide iki eit toplanma yeri bulunur. Gemiyi terk ve acil durum toplanma yerleri.
Acil durum toplanma yeri bir acil durumda toplanlp mdahale iin gereken grev
dalmnn yapld yerdir. Gemi terk toplanma yerleri ise gemi terk ncesi toplanlan
yerdir. Acil durum toplanma ve aralara binme yerleri (gemiyi terk) genelde bir birine ve can
kurtarma aralarna yakn, yaam ve alma alanlarndan kolayca eriilebilir noktalarda ve o
alana toplanacak kiileri alabilecek yeterliktedir. Bu alanlar ve bu alanlara ulam yollar acil
durum g kaynandan beslenen klandrma ile yeterince aydnlatlr, iaretlendirilir ve
nete bulundurulur.
Gemiyi terk yerlerine alarm alnca herkes uygun kyafetle, can yeleklerini giymi ve
gereken malzemeyi alm olarak role cetvelinde yazl filikalarna binme yerlerine giderler.
Toplanma yerlerine giderken iaretli yollar kullanrlar.
2.3. Kiisel Hazrlk ve Alarm aldnda Yaplacaklar

Gemiyi terk yerlerine alarmn duyan herkes,
abuk, tela etmeden ve panik yapmadan,

Hareket kabiliyetini ar kstlamadan, mmkn olduunca sk ekilde giyinmi
olarak,
Mevcut durumun msaade ettii lde, bol miktarda su imi ve az ekerli biskvi
tarz karbonhidratl yiyecekler yemi vaziyette,
ok iyi bir yzc olunsa bile can yeleini kuanm olarak,
Varsa gtrlmesi gereken veya durum msaitse ek malzemeyi alm olarak,
Tekrar geri dnme olaslna kar kamaray kaps ak ve kancas taklm, klar
yanar vaziyette brakarak,
Duymayan ve alan alarm anlamayan yolcular iin bararak ve evredekilere haber

vererek,
Varsa grev yerlerine, yoksa role kartnda belirtilen gemiyi terk yerlerine en ksa
yoldan baka kiilere engel olmadan dzenle giderler. Grev yerinde filika amirlerinin
emirlerine harfiyen uyar, panik ve moral bozucu konuma yapmaz ve davranmazlar.
10
Eer durum msait olursa, aadaki malzemenin de ek olarak getirilmesinde yarar
vardr.
Battaniye
Soua kar korunmak veya glgelik veya tama yapmak gibi amalarla alnr.
Su ve yiyecek
Mmkn olduunca karbonhidratl yiyecekler ve su aracn kstl imknlarna ek
olarak alnr.
Can yelei
Herkesin araca gelirken olmas gerekir ancak olmayanlar iin gerekebilecektir.
Plastik torba
Malzemelerin korunmasnda veya yamur suyu toplamakta kullanlabilir.
la
zellikle kiilerin devam eden tedavileri ile ilgili kendi ilalarna gerek olur.
Kaplayaca alan, zaman kayb, harekette karaca zorluklar gibi nedenlerle, can
kurtarma aralarna, kesinlikle kiisel eyalar getirilmez. Hele alkoll ikiler kazazedeye
verecei zararn ykseklii nedeniyle hi getirilmez getirilse bile hemen imha edilir. Hayati
neme haiz ilalar bunun istisnasdr.
2.4. Gemi Terk Yerlerine Geerken Yaanan Sorunlar

Gerek durumlarda her ey masa banda konuulduu ve planland gibi olamaz. Ne
kadar kendimizi bu tip olaylara hazr hissetsek de gemi gerekten bir acil durum yaar ve
personel ve yolcunun can tehlikeye girerse ok farkl sorunlarla karlalabilir. Gerekli
tedbirleri almak ve kurallara uymak kayd ile mmkn olduunca gerek artlara uygun
yaplan role eitimleri ve hayal gc ile yaratlan gereki senaryolar bize muhtemel farkl
sorunlara da hazrlanma imkn verir. Gemi terk yerlerine geerken karlalan genel
sorunlar aadadr.
2.4.1. Yetersiz Aydnlatma
zellikle havann karanlk olduu zamanlarda geminin terk edilme mecburiyetinde

yetersiz aydnlatma kazalara ve zaman kaybna sebep olabilmektedir. Normal aydnlatmann
nitelik ve nicelik asndan yeterliliinin yan sra jeneratrlerin kmesi hlinde devreye
girecek acil aydnlatma sistemi de yeterli olmaldr. Toplanma veya gemi terk yerlerine gidi
yollar can kurtarma aralarnn ve denize indirme cihazlarnn nasl altn gsterir
talimatlar acil durum aydnlatma sistemi ile aydnlatlm olmas gerekmektedir.2 Zamannda
kurulmayan veya bakm yaplmayan yeterli zellikteki aydnlatma sistemi veya acil
aydnlatma sisteminin g ald aklerin bakmsz ve arjsz olmalar, almayan acil
durum jeneratrleri, yanmayan ampuller bizleri bir gemi terk durumunda skntya
drecektir. Bu tip sorunlarn yaanmamas iin acil durum aydnlatma sistemleri periyodik
olarak kontrol edilmeli ve eksikler tamamlanmaldr.
2
SOLAS Chapter III, kural 9, prg. 2.2
11
2.4.2. Ka Yollar zerindeki Engeller
Gemi ii alma disiplininin eksiklii veya kiilerin zaman zaman sadece ilerinin
bittiine bakmalar nedeni ile ortada braklan malzemeler acil durumda bizleri birer engelli
koucu yapmaya zorlayabilir. Gemilerde neta olmas gereken toplanma ve can kurtarma
aralarna binme ve ulam yollar bazen boaltlmay bekleyen ya bidonlar, toplanp
kaldrlmam halatlar, sebze kasalar veya gelii gzel, proje harici dikilen dikmelerle
kapatlm olabilir. Bylesi durumlarda da, geminin terkinde gecikmeler, gereksiz sakatlk ve
hatta lmler olabilir. Bunun engellenmesi gemideki dzenli alma ile salanr. Gn
ierisinde yaplan almalar sonunda ortalk toplanmal tm malzemeler yerlerine
kaldrlmaldr.
2.4.3. Panik
nsan hayatnn tehlikeye dt anlarda kiiler tm disiplinlerini kaybedebilir,

rendiklerini unutabilir, fevri hareket edebilir ve mevcut tehlikeleri olduundan fazla zararl
hle getirebilirler. Eitimlerde kiilere panie kaplmamalar retilemez. Ancak kiiler ne
kadar bilgili ve role eitimleri ile olaylara hazr olursa panik de o kadar az olur. Bunun
tesinde can korkusu gibi gl duygularn bastrlabilmesi iin kiilerin kendi duygularn
da terbiye etmeleri gerekir.
2.4.4. Yolcu ile lgili Sorunlar
Yolcu gemilerinde, ok saydaki yolcunun mevcudiyeti, yolcunun gemiyi terk ve

denizde canl kalma konusundaki eitimsizlii, tm can kurtarma aralarna yeterlikli
personel temin edilememesi gibi nedenlerle, gemi terk edilirken, ciddi problemler yaanr.
zellikle panik ciddi sorunlar yaatr. Bu yzden yolcu gemilerinde, yolcunun kurallara gre
eitimleri salanmal ve gemi terk edilirken onlara yardmc olacak elemanlar
belirlenmelidir. Bu elemanlar genel olarak yolcu gemilerindeki hizmet grevlileridir.
Hazrlkl olmayan yolcu ve eitimsiz gemi adam ile ilgili olarak gemi terk edilirken
yaanabilecek sorunlar aada kartlmtr.
Ne yapacaklarn bilmez ekilde etrafta koturarak dier yolculara ve personele engel

tekil eder, toplanma yerlerine gitmelerine ve grevlerini yapmalarna engel olurlar.
Kiisel eya peine derek zamannda araca gelemez ve geldiklerinde de araca yk
olacak gereksiz eyay beraberlerinde getirirler.
Toplanma yerini bulamaz bulsa bile dorudan gemiyi terk iin grd ilk can
kurtarma aracna binmeye alarak kargaa kartrlar,
Can kurtarma aracna binerken dier aile fertleri veya arkadalar ile birlikte olmaya
alr ve bu ekilde araca yerlemede kargaaya ve gecikmelere sebep olurlar.
Hayati bir konunun sz konusu olduu bu durumlarda z savunma ve aile fertlerini

koruma gds ile ahlaki ve mantki kararlar alamaz ve hareket edemez, duygular ile
hareketle bencil ve kavgac olurlar.
12
Can kurtarma aralarnda emir komuta altna girmek istemezler bu yzden disipline
uymazlar ve kural dinlemezler.
Gerek eitim ve disiplin eksikliinden gerekse moral asndan etkilenmeye daha ak

olmalarndan dolay dayanma gleri ok dk olur ve abuk kontrolden karlar.
13
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET

Gemiyi terk alarmnn almas ile
bulunduunuz yerin klarn anz.
Derhal sk bir ekilde giyininiz.
Can yeleinizi kuannz.
Durum uygunsa biskvi tarz yiyecek

yiyiniz.
Mmkn olduunca su iiniz. Sk giyinmenin limiti hareket

kabiliyetini kstlamayacak ekilde
Kapy ardna kadar aarak arkadan olmasdr.
kancalaynz.
Gemiyi terk yerlerine geilerde,
Role cetvelinde sizin iin belirtilen can bakalarna engel olmamaya dikkat
kurtarma aracna gtrlecek malzemeyi ediniz.
alnz.
Mmknse denizde ihtiya olabilecek

dier ek malzemeyi alnz.
Gemiyi terk yerlerine gidi durumunu

duymayanlara bararak haber veriniz.
Role cetvelinde belirtilen gemiyi terk

grev veya toplanma yerine geiniz.
14
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler
Geminin terk edilmesi karar ve emrini sa ve bilinci yerinde

1.
olduu srece sadece kpr st zabiti verir.
2. Gemiyi terk alarmn duyan herkes gemiyi terk eder.
ok iyi bir yzc olunsa bile herkes can yeleini kuanm
3.
olarak gemiyi terk yerlerine gider.
Gemi terk edilirken can kurtarma aracna epirb, sart, el vhfi,
4.
jurnal, halat atma ve payroteknik malzeme gtrlr.
Eer durum msaitse can kurtarma aracna kiisel eyalarda
5.
getirilir.
Gemi terk edilirken yolcular panik yapar, etrafta koturarak,
6.
dier yolculara ve personele engel tekil ederler.
Deerlendirme

15
B. Uygulamal Test
Bir gemiye giderek kaptanndan izin aln ve gemideki bir role eitimine katlnz. Role
eitiminde alarmn almas ile yukardaki renim faaliyetinde rendiiniz gibi
bulunduunuz yerden gemiyi terk yerlerine geiniz.
1. Gemiyi terk alarmnn almas ile derhal sk bir ekilde

giyindiniz mi?
2. Can yeleinizi kuandnz m?
3. Durum uygunsa biskvi tarz yiyecek yediniz mi?
4. Mmkn olduunca su itiniz mi?
5. Kapy ardna kadar aarak arkadan kancaladnz m?
6. Bulunduunuz yerin klarn atnz m?
7. Role cetvelinde sizin iin belirtilen can kurtarma aracna

gtrlecek malzemeyi aldnz m?
8. Mmknse denizde ihtiya olabilecek dier ek malzemeyi
aldnz m?
9. Gemiyi terk yerlerine gidi durumunu duymayanlara
bararak haber verdiniz mi?
Deerlendirme

16
RENME FAALYET3
AMA RENME FAALYET- 3

Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda gemide kullanlan can simitlerini
kazazedeye atabileceksiniz.
ARATIRMA
Gemiden denize den kazazedeleri kurtarmak amac ile ne yapldn,
Gemide ne tip ve ne kadar can simidi olduunu,
Can simitlerinin nerelerde bulunduu ve nasl atldn aratrnz.
paylanz.
3. KAZAZEDEYE CAN SMD ATMAK

3.1. Can Simidi
Can simidi denize den kiiye atlarak o kiinin kurtarlmasna kadar geecek sre
ierisinde onun su zerinde kalabilmesini, yerinin belli olmasn ve kurtarlmasn salayan
bir kiisel can kurtarma aracdr.3
ekil 3.1: Can simidi
3
SOLAS Chapter III, kural 7, prg.1 / SOLAS Chapter III, kural 22
17
Yaps ve zellikleri
Yzerlii sayesinde kazazedenin su stnde kalabilmesini, renk, yanstc bant,

duman kandili ve k sayesinde fark edilebilmesini, salvosu sayesinde de kurtarlabilmesini
salar. Can simitlerinin genel zelikleri, IMO tarafndan belirlenmitir.
Yzebilir kat maddelerden yaplrlar.
D ap 80 cmden byk, i ap 40 cmden kk olmazlar,
En az 2,5 kg ve zeri arlkta imal edilirler.
Tatl suda en az 14,5 kg arlndaki demiri 24 saat boyunca
yzdrebilecek gte olurlar.
zerindeki iaretler ve donanmlar

zerlerine ait olduu geminin ad ve balama liman byk latin
harfleriyle yazlr.
Kolay fark edilebilir renktedirler.
zerinde kolay grnmenin salanmas iin k yanstc bantlar
yaptrlr.
D kenarnda drt eit blm hlinde bir can halat bulunur
eidine gre k ve/veya duman kandili ve/veya yzer salvolu olarak
donatlrlar.
eitleri
Can simitlerinin standartlarnda genel anlamda biim ve zellik olarak eitleri yoktur.
eitleri zerine konulan ek malzemeye gre belirlenir.
Ikl
Dumanl
Ik-dumanl (MOB)
Salvolu
abuk drmeli vb.

Says
Can simitlerinin says, geminin cins ve boyuna gre deiir. (Tablo-1)
Yolcu
Gemi boyu Yk gemisi4 Gemi boyu
gemisi5
Gemi boyu<100m 8 Gemi boyu<60m 8
100m>gemi boyu<150m 10 60m>gemi boyu<120m 12
150m>gemi boyu<200m 12 120m>gemi boyu<180m 18
200m>gemi boyu 14 180m>gemi boyu<240m 24
240m>gemi boyu 30
Tablo 3.1: Solas'a gre gemilerde bulunmas gereken can simit says
4
SOLAS Chapter III, kural 32, prg.1
5
SOLAS Chapter III, kural 22, prg.1
18
Mevcut can simitlerinin yarsndan fazlas, kendiliinden yanan kl
olur.
En az iki tanesi su hattna olan mesafenin iki kat veya 30 mden ksa
olmamak kayd ile yzer salvolu olur.
Yolcu gemilerinde kl can simidinin says 6dan az olmaz.
Mevcut can simitlerinden en az iki tanesi denize adam dt
amandral (MOB)6 ve kpr stnden abuk drme tertibatl olur.
Yerleri
Can simidinin konaca yerin belirlenmesinde kolay grlp ulalabilme ve

kolaylkla asksndan alnp en ksa sre ierisinde denize den kazazedeye atlabilme
zellikleri dnlecektir.
Can simitlerinin konduu yerlerin yanlarna yanllkla farkl zellikle bir can
simidinin konmasn engellemek maksad ile standart IMO iareti yaptrlr.
ekil 3.2: Can simidi IMO standart sembolleri

Can simitlerinin konulmasnda uyulacak kurallar:
Geminin ak gvertelerine,
Geminin iki yanna, eit olarak dalm vaziyette,
En az bir tanesi ka yakn olacak ekilde,
Daimi olarak balanmadan,
Yerlerinden kolayca alnabilecek bir hlde, bulundurulurlar.
6
MOB: Man Over Board; denize adam dt.
19
3.2. abuk Drmeli Can Simidi (MOB)
abuk drme mekanizmas genelde meyilli bir taban bulunan iine can simidinin
girebilecei byklkte bir kafestir.
Bu kafesin iinden enlemesine geen bir pim can simidinin bu meyilli yerde dmeden
durmasn salar. Seyir srasnda gemiden bir kiinin dmesi hlinde kpr st
grevlilerinden biri tarafndan derhal kafes zerindeki pimi eker. Bylece can simidi
meyilli tabanndan yuvarlanarak der. Can simidi derken bal olduu kl-dumanl
amandray da (ekil 3.3, ekii 3.4) ekerek takld yerden kurtarr.
ekil 3.3: abuk drmeli bir can simidinin drlmesi
ekil 3.4: Bir MOB kl-dumanl amandras ve ksmlar
20
MOB Yerinden kurtularak denize derken yan tarafnda bulunan bir halka ile gemi
arasna sabitlenen bir kk salvo tarafndan halka ekilerek kopartlr. Bu halkann kopmas
duman kandili zerindeki bir kapa aar. Denize den amandrann duman kandilinin
zerindeki alan kapaktan giren deniz suyu duman kandilinin almasn salar.
amandrann denizde arlk alta gelecek ekilde dnmesi de lamba bataryasnn kontan
kapatr ve yanar sner n almasn balatr.
3.3. Can Simidinin Atlmas

Can simitleri, denize den bir kii grlr grlmez, onun yetiebilecei yere,
bulunduu askdan alnarak gecikilmeden atlr. El inceli can simidi atlrken, el ince rodas
alp incenin bir ucu elde kalr ve yle atlr. Ancak, ama sadece kiiye can simidini
ulatrmaksa hi vakit kaybetmeden atlmaldr. Can simidini atarken can simidinin
kazazedenin bana dmemesine dikkat edilir.
Denize den ahsn grlmesi ile hem seyir hlindeki geminin k tarafndaki salvolu
can simidi atlrken bir yandan da kpr stne haber verilir ve MOB amandral can
simidinin atlmas salanr.
21
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Denize den bir kiiyi grnce kpr

stne haber vererek abuk Drmeli
Can Simidini serbest braklmasn
salaynz.
Bulunduunuz yere en yakn can simidini

asksndan kartnz.
Mevcutsa can simidinin salvo rodasn

anz.
Can simidini kazazedenin alabilecei

yaknla atnz.
22
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler
Can simidi zerindeki renk, yanstc bant, duman kandili ve

1.
k sayesinde yerinin belli olmasn salar.
Can simidinin zerine ait olduu kiinin ve geminin ad
2.
yazlr.
Solasa tabi gemilerde en az bir tanesi abuk drmeli ve
3.
MOB amandral olmaldr.
MOB amandras denize dtnde akar k ve duman
4.
veren bir amandradr.
DEERLENDRME

23
B. Uygulamal Test
Bir gemiye giderek kaptan veya yetkili zabiti ile grn. almanz ile ilgili bilgi
vererek izin alnz ve yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi denizdeki hayal bir
kazazedeye salvolu bir can simidi atnz. (alma sonunda can simidini tatl su ile ykaynz,
salvo rodasn yapnz ve yerine koyunuz.)

1. Denize den bir kiiyi grnce kpr stne haber vererek
abuk Drmeli Can Simidini serbest braklmasn
saladnz m?
2. Bulunduunuz yere en yakn can simidini asksndan
karttnz m?
3. Mevcutsa can simidinin salvo rodasn atnz m?
4. Can simidini kazazedenin alabilecei yaknla attnz m?
DEERLENDRME

24
RENME FAALYET 4
RENME FAALYET- 4
AMA
Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda gemide kullanlan bir dalma giysisini
giyinebileceksiniz.
ARATIRMA
Gemi terk edilirken denizdeki kazazedeleri suyun iine girerek kurtaran grevlileri
suyun souuna kar korumak amac ile ne gibi tedbirlerin alndn,
Gemide ne tip, ne kadar ve nerede dalma giysisinin olduunu aratrnz.

paylanz.
4. DALMA GYSS GYNMEK
4.1. Dalma Giysisi
ekil 4.1: Dalma giysisi ve ksmlar
25
Can filikalarnda dmen tutmakla ve kurtarma botlarnda kazazedeleri kurtarmakla
grevli olan personeli denizde maruz kalacaklar souktan korumak amacyla kullanlan
yksek s korumal giysilere dalma giysisi denir. (ekil 4.1)
htiya
Denizde ncelikli ve hayati tehlike souktur. Suya girecek bir kii can yeleini giyse
bile belirli bir sre sonra vcut ssnn 35Cn altna dmesi sonucu vcudunda kontrolsz
scaklk dmesi balar ve yaamn yitirebilir. Bu derecedeki deniz suyunu bulma
olaslmz olmadna gre er veya ge vcut s kaybedecek ve kontrolsz scaklk
dmesi oluacaktr. Bu yzden vcudumuzun s kaybn bir ekilde engellememiz gerekir
ve bunda da en uygun olan dalma giysisidir.
Yaps ve zellikleri
Su geirmez dalma giysilerini eitli ekil ve yaplarda bulmak mmkndr. Ancak

bunlarn iinde en faydals eldivenleri, bal ve vcudu koruyan ksmlar zel olarak
yaplm s kaybn en aza indiren elbiselerdir. Suda bulunan bir insan ba ve el
ksmlarndan olduka fazla miktarda s kaybeder. yi bir su geirmez elbise ince bir balk
ve ince bir eldiven ile fonksiyonlarn yerine getiremeyebilir. Fakat ince bir elbise iyi bir
balk ve iyi bir eldiven ile daha fonksiyonel olabilir.
Is yaltkan malzemelerden imal edilen dalma giysileri 5Cdaki suda 1

saat boyunca kalan bir kiinin vcut ssn kalemle yaz yazabilecei
kadar koruyabilir, su ortamnda 0 C ierisinde bulunan kiinin vcut
scakln 6 saat sreyle 35Cnin altna drmeden tutabilir.
Paketinden 2 dakika ierisinde kartlp yardmcsz olarak giyilebilir.
Yz hari tm vcudu kaplar.
Giyinmi bir kiinin en az 4,5 m. yksekten suya atlamasnda hasara
uramayacak kadar salamdr.
zerine can yelei giyilebilir ve bu vaziyette en az 5 m. uzunluundaki
dey bir armhtan inilip klabilir, ksa bir mesafe yzlebilir ve bu
ekilde bir can kurtarma aracna klabilir.

Miktar
Yk gemilerinin tm ak filikalarnda da en az 3 adet. dalma giysisi bulundurulur. Bu

say idarenin tasarrufunda olarak her kii iin birer tane olacak ekilde artrlabilir. Tam veya
ksmen kapal filikalar ile scak iklimlerde alan gemilerde idarenin tasarrufu ile dalma
giysisi bulundurulmayabilir. Ayrca kurtarma botlarnda grevlileri iin birer tane dalma
giysisi bulundurulur.
26
Yerleri
Kurtarma botu veya yk gemilerinin filikalarnn ierisinde veya yaknlarndaki kapal
alanlarda zel paketleri ierisinde muhafaza edilir. Bulundurulan yere IMO sembol
yaptrlr. (ekil 4.2)
ekil 4.2: Dalma giysisi IMO standart iareti

Giyilmeleri
Dalma giysisini giymeden nce ierisine kaln giyeceklerin giyilmesinde yarar vardr.
Muhafaza torbasndan kartlan dalma giysisi bir tulum gibi giyilir. nce bacaklar ve balk
geirilir. Sonra giysinin n fermuarlar ekilir, balk band ve son olarak kol ve ayak
bantlar (Crt band-fermoteks) taklr.
Eitimler sonras dalma giysileri tatl su ile ykanarak iyice kurutulur ve orijinaline
uygun olarak katlanarak yerine kaldrlr.
27
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Sk giyininiz.
Dalma giysisini muhafaza torbasndan

kartnz.
Bacaklarnz giysiye geiriniz.
Kollarnz giysiye geiriniz.
Bal banza geiriniz.
Fermuarn ekiniz.
Balk bandn taknz.
El ve ayak bantlarn taknz.
28
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler

Her bir ak filikada dmenciler iin er adet yksek s

1.
korumal dalma giysisi bulunur.
Can kurtarma aralarndaki dalma giysisi balk avlama amac
2.
ile kullanlr.
Deerlendirme

29
B. Uygulamal Test
Bir gemiye giderek kaptan veya yetkili zabiti ile grnz. almanz ile ilgili bilgi
vererek izin alnz ve yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gemideki dalma giysisini
kuannz. (alma sonunda dalma giysisini tekrar katlayarak yerine koyunuz)
1. Sk giyindiniz mi?
2. Dalma giysisini muhafaza torbasndan karttnz m?
3. Bacaklarnz giysiye geirdiniz mi?
4. Kollarnz giysiye geirdiniz mi?
5. Bal banza geirdiniz mi?
6. Fermuarn ektiniz mi?
7. Balk bandn taktnz m?
8. El ve ayak bantlarn taktnz m?
Deerlendirme

30
RENME FAALYET5
RENME FAALYET- 5
AMA
Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda gemiden gvenli olarak denize

atlayabileceksiniz.
ARATIRMA
Bir gemiye giderek kaptan veya yetkili zabitinden izin alarak gemiyi dolanz.
Geminin atlayarak terk edilmesi gerekirse nerelerinden atlanabileceini aratrnz.

paylanz.
5. DENZE ATLAMAK
5.1. Denize Atlamann Tehlikeleri
Gemiyi terkte esas olan role cetvelinde belirtilen can kurtarma arac ile gverteden ve
slanmadan araca binerek gemiyi terk etmektir. Ancak bazen farkl sebeplerle buna imkn
olmaz ve denize atlayarak gemiden ayrlmak zorunda kalnr. Fakat bu ekilde gemiyi terk en
son tercih edilen yol olmaldr. nk gemiyi terk srasnda suya atlamann eitli sakncalar
vardr. Bunlardan bazlar;
Hipotermi
Hipotermi vcut ssnn kontrolsz olarak dmeye balamasdr ve bizi lme

gtrr. Denize atlamak zorundaysak atlamadan nce zerimize bizi scak tutacak ynl
giyecekler, onlarn zerine de su geirmez giysiler giyilir. Vcudun en fazla s kaybettii
yerlerinden olduu iin ba ve boyun bere ve eldivenler ile korunur. Is korumasz olarak
souk suya atlamak oklara, baygnlklara ve vcut ssnn hzl kaybndan dolay lme
sebep olur. zerimizdeki kat kat klk giysiler genel bir kan olarak sudaki kiileri batrmaz,
aksine ierisinde tuttuu hava sayesinde kazazedelerin yzerliini arttrr. Tek sakncas
kazazedenin yzerek gemiden uzaklamasnda ve can salna kmasnda zorluk kartr.
Denizde zarar grlecek bir eyin zerine dmek

Denizdeki can kurtarma aralar, yzen insanlar veya gemiden dklen kat veya akaryakt
veya kimyasal yk gibi zararl maddelerin zerine dmek.bir baka risktir.
31
Boulma
Bir can kurtarma aracna kadar yzememek veya dalga ve aknt sebebiyle kurtarma
aralarndan uzaklamak, kurtarlamamak boulmay getirebilir.
Boulmaya kar alnacak ilk tedbir can yelei giymek ikincisi ise can kurtarma
aracna suya girmeden binmektir. Sudan binmek zorunluysa can kurtarma arac gemiden
uzaklamadan hemen binmelidir. Eer bir can kurtarma aracna binemiyorsak gemiden
emniyetli bir mesafe aldktan sonra mmkn olduunca az hareketle vcut ssn
kaybetmeyecek ve g harcamayacak bir pozisyonda yardm beklenmelidir. Kiiler kendi
kendilerini teskin ederek sakinlemeli ve nefes allarn dzene sokmaldrlar. zellikle
dalgal denizdeki gereksiz rpnmalar ve panik insan gsz brakr ve boulmalara sebep
olur. G tasarrufu iin can yelei bile olsa yzebilir her cisimden yararlanlmas gerekir. Bir
filikann ok dolu olmas ve binilememesi hlinde bile filikann bordasnda bulunulan can
halatlarna tutunmal ve hatta balanmal ve filikadan ayr kalnmamaldr.
5.2. Denize Atlama Yntemi

Yan yatm bir geminin bordasndan kayarak denize inmek giysilerde paralanmalara
ve yaralanmalara sebep olur. Bu yzden kayma yerine atlama tercih edilmelidir. Eer artlar
bizi zorlar ve denize atlamak gerekli hle gelirse, gvenli atlama ekli aadaki gibi
olmaldr. (ekil 5.1)
ekil 5.1: Denize gvenli atlama ekli

Can yelei, usulnce skca balanr. (Yanan denize atlama hari.)
Denize atlatnca can yeleinin altndan dolan su nedeni ile can yeleinin
boynumuzu krmamas iin can yeleinin yakasndan bir elle tutulur.
Su dolmamas iin dier elle burun ve az kapatlr.
Denize atlanacak yere baklarak denizde bir cismin veya insann olup
olmad kontrol edilir.
32
leriye doru baklr. (atlarken suya bakmak, dengeyi bozar ve yz st
dmeye sebep olur.)
Byk bir admla atlanr. (Byk adm, bordaya veya baka unsurlara
arplmamas iindir.)
Ayaklar apraz birletirilerek suya ivileme girilir. (Bacak arasn
korumak iin.)
Kazazedeler denize atladktan sonra;
Kendi kendilerini kontrol ederek sakinleirler ve nefeslerini dzenlerler.

Gece can yeleinin n yakarlar ve bulunma iin ddk alarlar,
Vakit geirmeden srt st yzerek can kurtarma aracna giderler.
Eer ara uzaklamsa, geminin batma srasnda oluan tehlikelerden
kanmak iin en az gemiden nm uzaklalrlar.

Bir denizci, giysili ve can yelekli olarak deniz mili mesafe yzebilmeli ve serbest
duru ile su zerinde kalabilmelidir. Bu mesafenin tespitinde batan bir geminin girdabndan
kurtulmak iin gemiden deniz mili uzaklalmas gereklilii referans olarak alnmtr.
Her ne kadar geminin bykl ve deniz artlar bu uzaklalmas gereken mesafeyi
deitirmekteyse de mil ortalama bir deer olarak kabul edilmektedir. Bu mesafe ayn
zamanda can kurtarma aralarna kadar yzebilmek iin de yeterli bir mesafedir.
Suya atlarken dikkat edilmesi gereken dier hususlar:
Sk giyinilmi olunur.
Can yelekli olarak atlanacaktr ancak ime can yelei ile atlanyorsa, can yelei suda
iirilir.
Bata varsa kask kartlr.
mkan varsa dalma giysisi giyilir.
artlar msait olduu srece rzgr stnden ve denize en yakn yerden atlanr.
Denizde bir akaryakt yangn varken denize atlamak zorundaysak can yeleksiz ve
akaryakt olmayan yere atlanr.
Eer akaryakt her tarafa yaylm, denizde yangn balam ve biz bu denize girmek
zorundaysak dalmamz engelleyecek olan can yelei kartlr, pantolon paalar orap iine
sokulur, bere yaka iine kadar indirilir ve yanan denizde yzme tekniine gre gemiden
uzaklalr.
33
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Yanan denize atlanrken can yelei

Banzdaki kask kartnz. kuanlmaz.
Can yeleinin yakasndan tutmak,
Kpetenin kenarna geliniz. denize atlaynca, can yeleinin altndan
dolan su yznden can yeleinin
Can yeleinizin yakasn bir elinizle boynumuzu krmamas iindir.
tutunuz. Su dolmamas iin burun ve az
kapatlr.
Dier elinizle burun ve aznz kapatnz. Atlanacak yere baklarak, denizde bir
cismin veya insann olup olmad
Denizin neta olduunu kontrol ediniz. kontrol edilir.
Atlarken suya bakmak, dengeyi bozar ve
leriye doru baknz. yz st dmeye sebep olur.
Byk adm, bordaya veya baka
Denize byk bir adm ile ayakst unsurlara arplmamas iindir.
atlaynz. Bacak arasn korumak iin ayaklar
apraz yaplr.
Suya ayaklar apraz birletirilmi olarak Yzme mesafesinde can kurtarma arac
giriniz. yoksa batan gemiden mil uzaklap
kurtarma aralarn orada bekleyiniz.
34
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler

Gemiyi terk esas olarak yolcu gemileri ile ilgili kurallar hari
1.
motorlu can kurtarma aralar ile olur.
Filikann indirilemedii ve yerine can salnn kullanlaca
2.
kararn kaptan verir.
Her bir personelin gemiyi terk edecei can kurtarma arac
3.
belirlidir ve aracn numaras jurnalde yazldr.
Can kurtarma aralarna aracn cinsine, indirme cihazna ve
4.
artlara gre gverteden, denizden veya su iinden binilir.
Islanma ve souk su oku suya atlayarak sudan can kurtarma
5.
aracna binmenin nemli sakncalarndandr.
Denizde akaryakt yangn varken atlamak zorundaysak can
6.
yelekli ve akaryakt olmayan yere atlanr.
Deerlendirme

35
B. Uygulamal Test
Bir gemiye veya iskeleye giderek yukardaki renme faaliyetinde rendiiniz gibi
can yelekli olarak denize atlaynz.
Yaptnz uygulamay aadaki deerlendirme leine gre deerlendirin.
1. Banzdaki kask karttnz m?
2. Kpetenin kenarna geldiniz mi?
3. Can yeleinizin yakasn bir elinizle tuttunuz mu?
4. Dier elinizle burun ve aznz kapattnz m?
5. Denizin neta olduunu kontrol ettiniz mi?
6. leriye doru baktnz m?
7. Denize byk bir adm ile ayakst atladnz m?
8. Suya ayaklar apraz birletirilmi olarak girdiniz mi?
Deerlendirme

36
RENME FAALYET6
RENME FAALYET- 6
AMA
Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda su ierisinden bir can salna
kabileceksiniz.
ARATIRMA
Okulunuzun laboratuarna veya bir baka STCW eitimleri veren kurulua giderek
izin isteyin kurulu bir can saln inceleyin ve sala sudan k imknlarn aratrnz.

paylanz.
6. SU NDEN CAN SALINA IKMAK

Can kurtarma aracna su iinden binmek en son tercih edilen yntemdir. Ancak artlar
bizi buna mecbur ettiyse ve su ierisinden can kurtarma aracna bineceksek filikaya karken,
bordasndaki marsipetli can halatlarndan ve armhlarndan yararlanmak gerekir. ok
deerli enerjiyi, bo yere harcamamak iin, tela etmemeli ve dengemizi salayarak,
kontroll olarak araca kmalyz.
Ancak klacak olan can kurtarma arac can sal ise buna kmak, yumuak
yapsndan dolay olduka zordur. Sakin ve scak bir denizde dahi zor olan bu iin, dalgalarn
olduu souk bir havada, daha da gleecei malumdur. Bu konuda eitimli olmann ve
kurallara uygun davranmann nemi ortaya kmaktadr.
6.1. Can Salna Sudan k

Can salna kacak ilk kii girite bulunan armhn balant noktalarndan tutunur. Bir
ayan mmkn olan en stteki basamaa koyar ve birka kere kendini suyun kaldrma
kuvvetinden yararlanarak yaylandrr. En kuvvetli son seferinde kendini saln ierisine
frlatr. Bu arada kazazede zerinde can yeleinin olduu unutulmamal saln ierisine yz
st deil yuvarlanarak srt st girmelidir. lk kiinin sala kmasndan sonra dierleri
saldaki kiilerin yardm ile daha kolay sala karlar. Saldaki kiilerin yardm ile sala kta
can yeleinden dolay srt sala dnk olarak klr. (ekil 6.1)
Ayrca, sala binmek iin sra bekleyenlerde binenlere bacaklarndan iterek yardmc
olurlar. Can kurtarma aracna binme srayla olur. Binen kiiden sonra gelen binene yardmc
olur ve ondan sonra araca biner. Sudaki yardmclarn hep ayn kiiler olmamas soua ve
yorgunlua dayanabilmek iin gereklidir.
37
ekil 6.1: nc kiinin can salna kmasnda yardm
38
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Can salnn armh balant noktalarna

tutununuz.
Sol ayanz armhn mmkn olan en

st basamana koyunuz.
Kendinizi su ierisinde birka kere Sakin ve scak bir denizde dahi zor olan bu
yaylandrarak g kazannz. iin, dalgalarn olduu souk bir havada,
daha da gleecei unutulmamal ve
Kazanlan gcn en st noktasnda uygulamal eitimin ok sayda tekrar ile
kendinizi saln yzdrc yastnn can salna sudan k ilemi
zerine doru atnz. pekitirilmelidir.
Saln yzdrc yastna bir omzunuzun

zerinde derek ieri doru yuvarlannz.
Can salnn ierisine srt st yuvarlanarak

giriniz.
39
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler
1. Can salna giri armhn bulunduu yerden yaplr.

Can salna kacak ilk kii denizin kaldrma kuvvetinden
2.
yararlanmaldr.
Can salna kan ilk kii saln ierisine takla atarak srt st
3.
girer.
Saldaki kiilerin yardm ile sala kta, yz sala dnk
4.
olarak klr.
DEERLENDRME

40
B. Uygulamal Test
Bir eitim kuruluunun can sal eitimlerine katlarak can salna yukardaki renme
faaliyetinde rendiiniz gibi suda giriniz.
1. Can salnn armh balant noktalarna tutundunuz mu?
2. Sol ayanz armhn mmkn olan en st basamana

koydunuz mu?
3. Kendinizi su ierisinde birka kere yaylandrarak g
kazandnz m?
4. Kazanlan gcn en st noktasnda kendinizi saln
yzdrc yastnn zerine doru attnz m?
5. Saln yzdrc yastna omzunuzun zerinde derek
ieri doru yuvarlandnz m?
6. Can salnn ierisine srt st yuvarlanarak girdiniz mi?
DEERLENDRME

41
RENME FAALYET7
RENME FAALYET- 7
AMA
Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda can salnda hipotermiye kar tedbir
alabileceksiniz.
ARATIRMA
Can sallarnda s koruyucu olarak hangi malzemenin olduunu ve nasl

kullanldn,Can salnn yapsal s koruyucu vasfnn nasl salandn aratrnz.

paylan.
7. HPOTERMYE KARI TEDBR ALMAK

7.1. Hipotermi
Vcudun birinci derecede ihtiya duyduu hayati madde oksijendir. Oksijen
akcierlerde havadan alnarak kana geer. Oksijen kan aracl ile hcrelere gider ve hayat
salar. Kann bu grevini yapabilmesi iin akkanln devam ettirebilmesi gerekir. 36.5 C
kann grevini yapabilmesi iin en uygun sdr ve bu snn ykselmesi de alalmas da
kann bu grevini yapabilmesini engeller. Hipotermi vcut ssnn dmesidir ve 35 C insan
iin hipoterminin balad noktadr. Is kaybnn engellenememesi hlinde nce ok, sonra
bilin kayb ve sonunda lm gelir.
Her ne kadar ok fazla deikeni olsa da s korumas olmayan bir kazazedenin farkl
deniz suyu scaklklar iin sa kalma sreleri (Tablo 7.1)de verilmitir.
SU SICAKLII UUR KAYBININ NE KADAR LMN NE KADAR SRE

(C) SRE SONRA OLACAI SONRA OLACAI
0 15 DAKKA
10 15-45 DAKKA EN FAZLA 1,5 SAAT SONRA
15 30-60 DAKKA EN FAZLA 3 SAAT SONRA
20 2-4 SAAT EN FAZLA 6 SAAT SONRA
25 3-7 SAAT EN FAZLA 12 SAAT SONRA
Tablo 7.1: Korumasz su ierisinde dayanma sreleri
42
7.1.1. Hipoterminin Evreleri
Aada, gerekli tedbirleri almada normal giysileri ve can yelei ile 10 derecenin
altndaki deniz suyuna giren bir kazazedenin geirdii hipotermi evreleri anlatlmaktadr.
A. Balang hiportermisi
Balang hipotermisi ani souun etkisi ile balar. Sresi 2-3 dakikadr. Vcut
kendini korumaya alr. Vcutta ncelikle snn en fazla kaybedildii yerlerindeki
damarlarda daralma balar. Bylece o noktalara kan gidii engellenir ve dolays ile s kayb
durdurulmaya allr. Ellerden, ayaklardan ve yzden kan ekilir ve solgunluk meydana
gelir. Vcut engel olunamayan titremelere balayarak s retir ve vcut ssn normalde
tutmaya alr. Ancak s korumas salanamadndan s 35 dereceye der.
B. Ksa dnem hiportermisi

Ksa dnem hipotermisi vcut ss 35 derecenin altna dnce balar. Sresi 3-15
dakikadr. Damarlardaki daralmalar yaygnlar. Beyine kan dalmn yapan klcal
damarlarn da daralmas ile oksijen iletimi der ve ok balar. Vcut titremeyle s reterek
s dzeyini korumaya alr fakat koruyamaz ve yorulmaya sebep olur. Adalelerde
sertlemeler ve kramplar balar. Vcut ss 34 derecenin altna der.
C. Uzun dnem hipotermisi

Uzun dnem hipotermisi vcut ss 34 derecenin altna dnce balar. Beyine giden
oksijen iyice azaldndan fonksiyonlarn ksmen kaybeder ve kazazede de bilin kayb
oluur. Zayf ve faydasz titremeler devam etmektedir. Vcut s retemez hle gelmitir.
Sresi 30 dakikadr ve vcut ss 30 derecenin altna der.
D. leri hipotermi
leri hipotermi, vcut ss 30 derecenin altna dnce balar. Bu dnemde vcutta
ar kme olur, titremeyi brakr, s dmeye devam eder ve vcudun direncine bal
olarak bir sre sonra lm gelir.
7.2. Su erisinde Hipotermiye Kar Tedbir Almak

1912 ylnda ilk seferinde bir buz dana arparak batan Titanic Transatlantiinin
ackl hikyesi souk suda kalmann etkilerine en canl rnektir. Koruyucu elbiselerin ve
yeterli can kurtarma vastalarnn olmamas ve hayatta kalmak iin uygulanacak yntemlerin
bilinmemesi yznden kurtarmaya gelen gemiler sadece 1 saat 50 dakika sonra kaza yerine
ulatklarnda, 0Cdaki su iinde kalan insanlardan hibiri hayatta deildi ve can
filikalarndaki insanlarn da hemen hemen hepsi yayordu. Su iinde kalan insanlarn
ounun lm sebebi de hipotermiydi. Su ierisinde hipotermiden dolay hayatmz
kaybetmek istemiyorsak aadaki tedbirleri almamz gerekir.
43
Sk giyinmek
Farkl slara sahip olan maddeler temas ettiklerinde ss fazla olandan az olana doru
bir s transferi oluur. Bu transfer her iki maddenin ss eit oluncaya kadar devam eder.
Deniz suyunun 37 derece ve daha st olduu yerleri bulma imknmz olamayacana gre
deniz suyunda s kaybeden taraf daima vcut olacaktr. Tm denizi starak vcut ssna
getirme imkn da olmadndan vcuttaki s kayb vcut ss denizin ssna gelinceye
kadar devam edecektir.
Temas yolu ile iletilen sy alan maddelerin oradan ayrlmas ve yerine s alacak yeni
maddelerin gelmesi ve bunun devaml olmas dolam yoluyla s transferidir. Deniz
ierisinde vcudumuzdan s alarak snan suyun yerine souk suyun gelmesi ve onunda
snarak ayrlmas dolam yoluyla snn yaylmas veya bir baka deyile dolam yolu ile
vcudumuzun s kayb anlamna gelmektedir.
Temas ve dolam yolu ile s kayplarn engellemek iin vcut ile deniz suyunun
temasn mmkn olduunca kesmek ve temas ederek snm suyun da dolamn
engellemek gerekir. Bunda bize yardmc olacak olan unsur zerimize giydiklerimizdir.
Giysiler deniz suyunun vcudumuzla olan dorudan temasn keser, slanmas ile zerine
ald suyun dolamn da engellediinden s kayplarn azaltr. Ayrca giysilerin dokular
arasnda kalan ve sudan 25 kat daha az s transfer zellii olan hava da ayr bir izolasyon
maddesi gibi i grr. Bu durumda ne kadar fazla giysi giyilebilir ve akta az yer braklrsa
su iinde s o derecede korunabilir.
Bunun iin denize girerken mmkn olduunca sk giyinmi olmamz ve temas yolu
ile s kaybn azaltmamz gerekir. ok giyinmek sadece bizim hareket kabiliyetimizi azalr,
bizi batrmaz. Eer yzerek bir yerlere gitmeyi dnmyorsanz ki bunu yapmak iin sk
giyinmek ve yzdrcl artrmak iin can yelei kuanmak gerekir. Dalma giysisi, ynl
giysiler, eldiven, yn oraplar, anorak gibi giysiler bizi denizde souktan koruyabilecek
giysilerdir.
Su iinde s ve g koruma pozisyonu almak

Kazazedeler gereklilik dnda yzmeyerek su iinde s ve g kaybn azaltacak
pozisyonda beklerler. Bu pozisyonda kazazedeler srt srta ve birinin can yelek kemeri
dierinin can yelek kemerinin iinden gemi yani istendii anda her biri tarafndan
kolaylkla dierinden ayrlabilecek ekilde bir birine, balanrlar, bacaklarn birletirirler ve
gslerine ekerler. (ekil 7.1)
ekil 7.1: Denizde scaklk koruma pozisyonu
44
7.3. Can Kurtarma Aracnda Hipotermiye Kar Tedbir Almak
Can kurtarma aracnda lm getiren sebeplerden birisi de hipotermidir. Can salnda
hipotermiyi engellemek iin aadaki tedbirleri alrz.
Can kurtarma aralarnn adrlarn kurmak ve klarn kapatmak

Ak can filikalarnda ve byk yolcu gemileri iin retilen byk ime can
sallarnda ierideki personeli scak, souk, yamur ve deniz serpintisi gibi d etkilerden
koruyabilecek d taraf dikkat ekici renkte olan katlanabilir koruyucu rtler
bulunmaktadr. Koruyucu rtler filika iinde bulunanlar scak ve soua kar korumak
iin arasnda hava boluu veya eit etkili dzenler ile ayrlm iki kattan az olmayan
materyal ile yaltlmtr. Ara iinde katlanm rtyle birlikte bulunan kat paralar ve
tirizler ile kurulan adrda ara ve rt eidine ve adr kurulma biimine gre bata, kta
ve her iki tarafta giriler bulunur. Bu giriler deniz suyunu ve yamuru ieriye almayacak,
kolay ve hzl alp kapanabilecek ekilde yaplr. zerlerinde ieriye yeterli gn n
verecek yar saydam pencereler, yamur suyunu toplamak iin kullanlacak cepler bulunur.
Filikaya binilmesi ile birlikte en ok iki kii tarafndan kolayca iskelet kurularak turuncu
rengi d tarafa gelecek ekilde rt monte edilir. Otomatik ien 6-25 kiilik can sallarnda
bu adr da otomatik olarak ier ve ayrca kurulum sorunu yaanmaz.
Can kurtarma aracn kurutmak

Can kurtarma aracnn ii kuru olmaldr. Bu geminin terki srasnda araca giren su el
tulumbas, amak ve gerdel kullanlarak boaltlr. amak can kurtarma aracnn sintine
veya tabannda toplanan suyun alnmasnda kullanlan eker krei benzeri yzer bir alettir.
(ekil 7.1) Gerdel ise amak ile alnan suyun topland kova benzeri yzer bir alettir. Her
can filikasnda birer adet el tulumbas, amak ve gerdel bulunur.
Resim 7.1: amak

Can sallarnda ise su boaltldktan sonra taban snger ile kurulanr. Sallarda iki adet
snger bulunur. Bunlardan biri tabandaki deniz suyunun kurutulmas iin olup dieri tuzlu
suya dokundurulmaz. Bu snger arataki younlaan suyu toplamak iin kullanlr.
45
Islak giysileri kurutmak
zellikle souk havalarda gemi terk edilirken isteyeceimiz son ey slanmaktr. Islak
giysiler souk havalarda hipotermiyi hzlandran etkenlerden birisidir. Bu yzden eer gemi
terk edilirken isteyerek veya istemeyerek slandysak mutlaka hemen bu slak giysileri
kartmamz imkn varsa kurular ile deitirmemiz veya kurutmamz, yoksa iyice skarak
tekrar giymemiz gerekir. (ekil 7.2)
ekil 7.2: Can salna binince slak giysiler sklr

Sk giyinmek, rtnmek ve kk snma hareketleri yapmak
Souk havalarda mmkn olduunca vcutta ak yer brakmayacak ekilde sk

giyinmeli ve getirildiyse battaniyelere iyice sarnlmaldr. zellikle insan vcudunda en
fazla s kayplarnn olduu blge olmas mnasebetiyle ba ve boyun ok iyi rtlmelidir.
Bir insann souk havada bandan kaybettii s dinlenmekte olan bir insann rettii snn
yarsna eittir. Uzuvlardaki donma tehlikesini azaltmak iin kollar ve bacaklar uzatlmal,
eller alp kapatlp kk snma hareketleri yaplmaldr. Bu hareketler fazla enerji
kaybettirmeden kan dolamn ve dolays ile s dalmn artrlr. Kstl battaniye
datmnda hasta, yaral, ocuk, kadn ve gzclere ncelik verilir.
Yakn oturmak
Kazazedeler aracn dengesini bozmadan mmkn olduunca yakn oturarak hem

birbirlerinin slarndan yararlanmal hem de s kayplarn en aza indirmelidir.
oraplar yarm kartarak ayaklar birletirmek
Kazazedeler iin s kaybnn fazla olduu bir baka yer de ayaklardr. Ayaktan s
kaybn en aza indirmek iin ayakkablar, ayaktaki kan dolamn azaltt iin kartlmal,
oraplar utan 1/3 orannda dar ekilmelidir. (ekil 7.3)
46
ekil 7.3: Ayakkablar kartlmal, oraplarn burunlar sarkk braklmaldr
Is korumal tulum giyilmedii durumda byk sallarda ayak tabanlar karlkl
kazazedeler arasnda birbirine yaslanmal, kk sallarda ise ayaklar karlkl kazazedelerde
birbirinin koltuk altlarna konmaldr.
Can salnn tabann iirmek
ekil 7.4: Can salnn tabannn iirilmesi

Souk denizlerde can salnn taban s kaybnn youn olduu yerlerden birisidir.
Buradan s kaybnn nlenmesi gerekir. Bu ama ile yzdrc yastklardan bamsz olarak
iirilip sndrlebilen taban yine can salnn donanm antas iinde bulunan 1 adet pompa
veya krk yardm ile merkezdeki valftan iirilir. (ekil 7.4, 7.5) Baz can sallarnda,
adrn i tarafnda bulunan panonun zerinde, kazazedelerin yararlanaca btn aklama
ve ekiller mevcut olur. iirme pompasnn veya krklerin doru kullanlmas gerekir.
ekil 7.5: Souk havalarda taban iirilir

47
Is koruyucu tulumu giymek
Can salnda hipotermiden korunmann bir yolu da, s koruyucu tulum7 giymektir. Bu
tulum, vcuttaki buharlamadan doan s kaybn azaltacak ekilde arataki kiileri rzgr
ve deniz tesirinden korumak maksad ile yaplm bir kiisel can kurtarma aracdr. (ekil
7.6)
Is koruyucu tulum can yelei giyen bir insann yz dndaki btn vcudunu
kapatr. Kolsuz ve kollu tipleri vardr. Kollu tiplerin el ksmlar, eldiven giyilebilecek yapda
deilse, elleri de kapatacak ekilde dizayn edilmitir. -30Cye kadar olan hava
scaklklarnda grevini tam olarak yapar. Can kurtarma aralarnn ierisinde, dalma giysisi
olmayan herkes iin birer tane bulundurulur. Bir tulum giyiyor gibi yardmsz olarak ok
kolaylkla giyilebilir. Su iinde dahi en ok 2 dakika iinde karlabilir.
ekil 7.6: Is korumal giysi ve giyinmi bir kii
7.4. Hipertermi ve Tedbirleri

Hipertermi vucut ssnn ykselmesidir. Hipotermide nasl vcut ss dtnden
kan akkanln kaybederek beyine oksijenin gitmesi azalyorsa, hipertermide de vcut ss
ykseldiinden kan akkanln kaybeder ve yine beyine oksijenin gitmesi azalr. Ayn
hiportemide olduu gibi hipertermide de kazazede nce oka girer, sonra bilincini kaybeder
ve sonunda lm gelir.
Hipertermiden korunmak iin ksmen hipoterminin tersi tedbirler alnr.
Gnete kalnmaz.
ok scaklarda gece kurumu giymek art ile gndz elbiseler slatlr.
Can kurtarma aracnn adr kurulur fakat yanlardan alarak hava dolam salanr.
Zaman zaman adrn zerine su dklerek ierisinin serinlemesi salanr.
7
SOLAS Chapter III, kural 7,prg. 3 / SOLAS Chapter III, kural 32
48
Can salnn taban sndrlr. (ekil 7.7)
Hipertermi ile mcadelede yine kazazede glgede srtst yatrlr ve bann altna bir
ey konmaz. Kalp ve solunum kontrol yaplarak gerekiyorsa hayat desteine geilir. plak
vcuduna slak bezler konularak hafif hafif kan dolamn artrc masaj yaplr.
Kazazedenin bilinci yerine gelince kendisine su iirilir.
ekil 7.7: Taban sndrlm can sal
49
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Can salnn otomatik kurulmayan adrn

kurunuz.
Can salnn iindeki suyu boaltnz.
Can salnn iini kurulaynz.
adr girilerini kapatnz.
Can salnn tabann iiriniz.
zerinizdeki elbiselerin mmkn olduunca

kuru olmasn salaynz.
oraplarnz 1/3 orannda utan kartnz.
Vcudunuzdaki tm ak yerleri kapatnz.
Is koruyucu tulumlarnz giyiniz.
Can salnda mmkn olduunca dengeli ve

birbirinize yakn oturunuz.
50
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler
Hipotermi, vcut ssnn dmesidir ve 25 C insan iin

1.
hipoterminin balad noktadr.
Vcutta s kaybnn veya ykselmesinin engellenememesi
2.
hlinde nce ok, sonra bilin kayb ve sonunda lm gelir.
Su ierisinde hipertermiye kar tedbir almak iin sk giyinilir
3.
ve s kaybn azaltacak pozisyon alnr.
Su iinde s kaybn azaltacak pozisyonda kazazedeler srt
4.
srta balanrlar, bacaklarn birletirir ve gse ekerler.
Sallarda iki adet sngerden biri tabandaki deniz suyunun
5.
kurutulmas iin olup dieri bunun yedei olarak saklanr.
Bir insann souk havada bandan kaybettii s dinlenmekte
6.
olan bir insann rettii sya eittir.
Ayaktan s kaybn azaltmak iin kazazedeler karlkl olarak
7.
byk sallarda ayak tabanlarn birbirine dayamaldr.
Is koruyucu tulum bir kiisel can kurtarma arac olup
8.
kazazedeleri rzgr ve deniz tesirinden korur.
Deerlendirme

51
B. Uygulamal Test
Bir eitim kuruluunun eitimlerine katlarak yukardaki renme faaliyetinde
rendiiniz gibi can salnda hipotermiye kar tedbir alnz.
1. Can salnn otomatik kurulmayan adrn kurdunuz mu?
2. Can salnn iindeki suyu boalttnz m?
3. Can salnn iini kuruladnz m?
4. adr girilerini kapattnz m?
5. Can salnn tabann iirdiniz mi?
6. zerinizdeki elbiselerin mmkn olduunca kuru olmasn

saladnz m?
7. oraplarnz 1/3 orannda utan karttnz m?
8. Vcudunuzdaki tm ak yerleri kapattnz m?
9. Is koruyucu tulumlarnz giydiniz mi?
10. Can salnda mmkn olduunca dengeli ve birbirinize yakn

oturdunuz mu?
Deerlendirme

52
RENME FAALYET 8
RENME FAALYET- 8
AMA
Bu faaliyet ile uygun ortam salandnda can kurtarma aracnda idareli yiyecek ve su
datm yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Can kurtarma aralarnda ime suyunun nasl ve ne kadar bulundurulduunu,Gemi

terk edilirken hangi yiyeceklerin ek olarak alnacan aratrnz.

paylanz.
8. CAN KURTARMA ARACINDA HAYATI

DEVAM TEDBR ALMAK
8.1. nsan Vcudunun Su htiyac
Bir insann hi yiyecek olmasa bile vcutta bulunan ya ve proteini kullanarak 1-1,5
ay kadar yaama ans vardr. Ancak susuz olarak bu kadar yaamas mmkn deildir.
Teorik olarak, insan vcudunda ortalama 35 litre su bulunmaktadr ve bu miktar 20

litreye dtnde insan hayat sona erer. Bir insan sadece gnde ciltten ve nefes yolu ile 1 lt
su kaybetmektedir. Bu kayba idrar, ter, kusma, kanama, dem gibi ek su kayplarn da ilave
edersek gnlk kayp ok daha ykselmektedir. Bununda anlam bir kiinin su imeden
ortalama 6-7 gn kadar yaayabilmesidir. Bu sebeple, zellikle su kullanmna azami dikkat
gstermek gerekir.
Su ihtiyacnn ksmen deniz suyu ile de karlanmas mmkn deildir. Deniz suyu ile
vcuda alnan tuz ve dier minerallerin vcuttan atlabilmesi iin zaten vcutta kstl olan su
kullanlacak bylece su ihtiyac daha da artacaktr. Bu mesele zerine anlatlan dier
hikyelere itibar edilmemelidir. Mevcut deniz suyundaki tuzu, fiziksel veya kimyasal olarak
ayrmak iin gerekli aralar olmadka deniz suyu veya idrar tatl suyla kartrlarak bile
olsa asla iilmemelidir.
53
8.2. Su Kaybn Azaltc Tedbirler
Vcuttaki su kaybn en aza indirilmek iin aadaki tedbirler alnr.
Kanama ve demlerin engellenmesi
Gemideki acil durum veya terki srasnda meydana gelen kazalar sonucu oluan
kanamalar ve demlerde vcuttaki su kayplarnn sebeplerinden ve bu kayplarn
engellenmesi iin kanamalar ve demler kesilir.
Kusmann nlenmesi
Kusma denizde oluan hareket sonucu meydana gelen rahatszlklardandr. Mide

bulants sonunda midenin iindekiler bizim iin ok deerli olan su ile birlikte dar kar.
Engellenmesi iin gemiyi terk etmeden hemen nce veya kurtarma aracna biner binmez
deniz tutmasna kar ila alnmaldr. Bu konuda kiileri denizin tutup tutmamas nemli
deildir. Herkes deniz tutsun tutmasn bu ilalar imek zorundadr. Kald ki can kurtarma
aracnda en iyi denizcileri dahi deniz tutar. Haplar alan kii susuzluk ve az kuruluundan
ikyet edebilir ancak bu durumda su imesine izin verilmemelidir.
Aralarda kii bana bir deniz tutma torbas ve alt dozluk deniz tutmasna kars ila
bulunur. Kusan kii kusmay kesmek iin ban scak tutarak temiz hava almal ve dier
kazazedeleri de etkilememek iin bulant torbalar kullanmaldr.
Terlemenin engellenmesi
Yine vcudumuz iin ok deerli olan suyu terleme yznden kaybetmemek iin
gne, rzgar ve scaktan kanlacaktr.
Proteinli yal yiyeceklerden kanmak
Karbonhidratl hafif tatl yiyecekler vcutta su tutulmasn salar. Bunun aksine

proteinli ve yal yiyecekler ise vcutta daha fazla su tketimine sebep olur. Can kurtarma
aralarna konan hazr gdalarda bir bakma biskviyi andran hafif tatl karbonhidratl
yiyeceklerdir. Bunun iin su tasarrufu iin nce aralarda bulunan yiyecekler, sonra temin
edilen dier yiyecekler tketilir.
Gemiden getirilen proteinli ve yal yiyecekler veya can kurtarma aralarnda bulunan
1 takm olta ile tutulacak balklarn da tketilmesi iin de ek su kaynann beklenmesinde
yarar bulunmaktadr. Yine nasl olsa bir insann susuzluktan hayatn kaybetmesi alktan
hayatn kaybetmesinden daha nce gerekleecektir.
54
8.3. Yiyecek ve Su htiyacnn Karlanmas
Can filikalarnda tanmasna msaade edilen kii bana 3 lt, can sallarnda ise 1,5 lt
su bulunur. Bu sular bozulmalarn engelleyecek ekilde torba veya krlmaz ieler
ierisinde olabilecei gibi bidonlar veya aracn tanklar ierisinde de bulunabilir. Toplu
vaziyette bulunan suyun datmnda kullanmak iin aralarda dereceli su kab ve salvolu
marapalar bulunur. Ek su durumu yoksa kii bana datm gnlk ortalama yarm litredir.
Bu sudan yeterince yararlanabilmek iin su azda dolatrlarak yudum yudum ve tm
datlan bir seferde iilmelidir. Suyun saklanarak gn boyunca yava yava tketilmesi daha
az verimli olmaktadr. Ancak can kurtarma aracnda hasta ve yarallar hari hibir kimseye
ilk gn ne su ne de yiyecek verilir. Bu ekilde ncelikle kii kendi vcudundaki birikmi su
ve besini tketir. Datmlar ikinci gn balar. Yiyecek ve su, sabah ve akam olmak zere
normal yemek saatlerinde herkese eit olarak datlr.
Ayrca tm can kurtarma aralarnda tanmasna msaade edilen kii bana 10.000kj
deerinde hazr paket yiyecek bulunur. Hazr paket yiyecek kibrit kutusu byklnde ayr
ayr ambalajlanm 18 kk paket yiyecekten olumutur. Kii bana datmda ise gnlk
ortalama 3 kk pakettir.
zel durumlar hari arataki bu yiyecek ve su miktar bize vcutta byk dme
oluturmadan 3 ile 6 gn arasnda dayanma imkn vermektedir. Daha uzun dayanabilmek
iin mutlaka takviyeye gerek bulunmaktadr. Bu takviye gemi terk edilirken getirilen ve
arata elde edilen yiyecek ile sudur.
Gemi terk edilirken yukarda bahsedilen sebeplerle mmkn olduunca karbonhidratl

hafif tatl yiyeceklerin getirilmesinde yarar vardr. Biskvi ve ekmek buradaki en isabetli
seimdir. Gemiden getirilebilecek konserveler iin dahi aralara 3 adet konserve aaca
konulur.
Su sorunu bizleri daima ek su kaynaklar bulmaya zorunlu klar. yle ki can kurtarma
aracnn adrnda kazazedelerin nefesinden younlaan ve adrn younlama ceplerinde
biriken su dahi arataki temiz snger ile toplanr ve kullanlr. Yamurlarn araca den bir
damlas dahi karlmamaya allr. Hele iddetli yalarda eer durum mmknse bir sal
boaltlp su sarnc olarak dahi kullanlabilir.
Kurtulmann gecikmesi ve buna ilaveten su ve yiyecek takviyesinin yaplamamas

disiplin sorunlarn da balatabilecektir. Kendisine su veya yiyecein az verilmesine karlk,
bakasna daha fazla verildii iddias ile balayan tartmalarda amirler dinlenmeyecek
kavgalar kmaya balayacak ve hatta zorla alma veya ldrme teebbsleri dahi oluacaktr.
Bu sebeple aralara binildiinde kazazedelerin zerlerindeki kesici ve delici aletler gerek
sallara zarar vermemesi gerekse bu tip olaylarda kullanlmamas amac ile toplanr.
55
8.4. Eldeki Malzemenin Saym
Can kurtarma aracmzda kendimizi emniyet altna aldktan sonra yapacamz ilk i
elimizdeki malzemeyi toparlamak, kullan ekillerini hatrlamak ve saymn yapmaktr.
Hatrladmz gibi aralarmzda, aracmzn zelliine gre deiik malzemeler
bulunmaktayd. Bunlar,
Aracn kullanmna ynelik malzemeler ve teferruat,

Salk malzemeleri,
Hayatn idamesine ynelik malzemeler,
Bakalar tarafndan bulunmaya ynelik malzemeler.
Kurtarmaya ynelik malzemelerdir.
Bata su ve yiyecek olmak kaydyla tm malzeme dikkatli olarak kullanlacak ve iyi

muhafaza edilecektir. Kullanlmayan malzeme varsa naylon torba veya baka muhafazalar
ierisinde dolap ve kutulara konacak, deniz bana vurulacak ve kaybolmas, denize dmesi
engellenecektir. El feneri lambalar, can salnn i ve d klar, payroteknik malzeme,
gereksiz yere kullanlmayacaktr.
8.5. Havaszlktan Sal inde Boulmaktan Korunma

Saln iirilmesinde karbondioksit gaz kullanlr. Bu gazn fazlas bazs sal iinde
bazs saln dnda olan basn ayar valfndan kaar. Bu gaz havadan ar olmas yznden
ayar valf i tarafta olan san sallar iin zemine ker. Buna saldaki insanlarn nefesinden
kan karbondioksit gaz da ilave olur. Bu gaz zehirli olmamakla birlikte iinde oksijen
bulundurmadndan boucudur. Souk havalarda souktan korunmak iin saln girii skca
kapatlr ve bzlerek tabana yatlr. Bu durumda tabanda biriken karbondioksit gaz boucu
olur. Bu sebeple saln girileri zaman zaman almal ve sal havalandrlmaldr. Her ne kadar
saln yaps ieri su girmeden havalandrmay salayacak biimde olsa bile bu yeterli
olmayabilir.
8.6. Moral Bozukluu ve Korunma

Moral eksiklii can filikasndaki kazazedelere maddi eksiklerden daha fazla zarar
verir. Bunun iin ncelikli olarak herkesin moral seviyesinin yksek seviyede tutulmasna
gayret edilmelidir. Moral eksiklii kiilerin dayanma gcn yar yarya azaltr. Bunun iin
kesinlikle kurtulma umudunda azalmaya meydan vermemeli, umudun devam salanmaldr.
Bu konuda en uygun yntem,
Yneticilere gven sarslmamaldr
Kaptan ve filika amirleri gerektii kadar otoriter, baskc veya esnek, akll ve bilgili
ve hepsinden nemli olarak adil ve ikna edici olmak zorundadr. Tm bunlar tek bir kelime
ile tarif edersek iyi bir lider olmak zorundadrlar. Dier kiilerde onlara yardmc olmak
durumundadr. Onlarn davran eklini kabul etmiyor dahi olsalar srf kazazedelerin
56
selameti iin zellikle kaptan ya da filika amirinin otoritesini azaltacak ynde
davranlmamal, ynetimde onlara yardmc olunmaldr. Ancak bu ekilde kurtulua kadar
dayanlabilir. Kazazedeler, kendilerinden daha gl bir kii tarafndan korunup
kollandklarna dair olan inanlarn kaybetmemelidirler.
Arama kurtarma sistemine gven sarslmamaldr
Kazazedeler kurulan arama kurtarma sisteme ve bu sistem ierisinde kaptann

gerekenleri yaptna, cihazlarn gerektii gibi altna, iinde bulunduklar durumdan
bakalarnn haberdar olduuna ve arama kurtarma ekiplerinin almalar yrttne
inanmaldrlar. Bu amala kazazedeye gerekli tm bilgi verilir ve kurtulua ikna edilir.
Muhtemel gecikmelerde makul gerekeler aranr, ekiplere yardmc olunabilecek areler
dnlr.
z gven kazandrlmaldr
z gven ve baarya olan inan insann iindeki gerek gc ortaya karr. Bu da

insana bilinenlerin ve inanlanlarn zerinde dayanma gc verir. nsanlar, kar karya
olduklar zorluklarn ne olduu ve nasl yenebileceklerini bilirlerse z gvenleri artar. Bu
amala da, arata bulunan 1 adet denizde canl kalma kitap srayla sesli olarak defalarca
okunur. Yazlanlar zerinde tartlr, kiilerin fikirleri alnr, batan geenler irdelenir, hatta
gerekli notlar alnr. Ayn zamanda denizde canl kalma imknlarnn ve insann dayanma
gcnn zannedildiinden olduka yksek olduu anlatlr ve gereken bilgi verilir.
retilerek, dnceye vakit braklmaz
Kii iradesi, bedenin hayvani ve duygusal davranlarn kontrol eden bir

mekanizmadr. radenin gc kiinin z gvenine, fizik ve ruh salna, eitimine ve
ahlaki terbiyesine baldr. Ancak iddetli duygusal durum yaratan olaylar ve korkular bu
iradenin dayanma sresini deitirir. radenin zayflad anlar psikolojik bozukluklarn
ortaya kmas iin uygun bir ortam oluturur. Bir ile megul olmayan kiiler zamanlarn
dnmeye verir. Dnme kiilerde durumu yarglama, geciken kurtulutan moral bozulma,
ileri moral bozukluunda da mitsizlii dourur. Bunlara beslenme ve barnma skntlar da
eklenince disiplin zafiyetleri balar, disiplin zafiyetine kar yaplan basklarda kazazedenin
aresizlii ile birleince psikolojik problemler kmaya balar. Bu maksatla gerek o can
kurtarma aracnda gerekse dier aralarda zaman zaman yoklamalar yaplr. Herkese bir i
retilip, bir ekilde aktif olmasna gayret edilir. Normal hayat dzeni bir ekilde salanmaya
allr. Nbeti haricindekiler gn batmnda uyur, gn doumunda uyandrlrlar. Ve
birok deiik aktivite yaratlarak, kiilerde dnceye dalmaya frsat verilmez.
57
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Tm kazazedelerin deniz tutmasna kar

ila almasn salaynz.
Kanamas olan kazazedelerin kanamasnn
kesilmesini salaynz.
Yaras olsan kazazedelerde dem
oluumuna kar tedbir alnmasn
salaynz.
Tm kazazedelerin terlemeye kar nlem
almasn salaynz.
Yeterli su olduunda datlmak zere
proteinli ve yal yiyeceklerin
toplanmasn salaynz.
Mevcut yiyecek, iecek ve malzemenin
saymnn yaplmasn salaynz.
Mevcut tm malzemenin muhafazal
olarak toplanmasn salaynz. Gemi gvenlik tedbirlerin alnmasndan
Mevcut yiyecek ve iecein gnlk gemide yaayan herkes grevlidir.
datm miktarnn tespitini salaynz. Ancak yetki snrn amas sebebiyle
Tespit edilen gnlk yiyecek ve iecek alnamayan eksik tedbirler iin amirlerin
datm miktarlarn ve ilk gn iin hi bilgilendirilmesi gerekir.
yiyecek ve su datmnn
yaplmayacan arata bulunanlara
bildirilmesini salaynz.
Varsa can salnn yamur oluklarndaki
suyun toplanmasn salaynz.
Varsa can salnn younlama ceplerinde
biriken suyun toplanmasn salaynz
Kuvvetli yamur varsa bir sala,
iindekileri baka araca transfer ederek su
toplanmasn salaynz.
Bilgilerin tazelenmesi iin arata
bulunanlara denizde sa kalma kitabnn
okunmasn salaynz.
Arata bulunanlara moral ykseltici
konuma yaplmasn salaynz.
58
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
A. Objektif Testler
Teorik olarak insan vcudunda 35 lt su vardr ve bu miktar 5

1.
ltye dtnde hayat sona erer.
Bir insan sadece gnde ciltten ve nefes yolu ile 1 lt su
2.
kaybetmektedir.
Su ihtiyacnn ksmen deniz suyu ile de karlanmas
3.
mmkndr.
Deniz tutmasna kar ila alnmasnn esas amac kiinin
4.
kendini hasta hissetmemesidir.
Proteinli ve yal yiyecekler karbonhidratl yiyeceklere
5.
nazaran daha fazla su tkettiklerinden tercih edilmezler.
Can kurtarma aracnda gnlk olarak 3 lt su 1700 kjluk
6.
yiyecek verilir.
Can salnda bulunan sngerlerden biri younlama suyunu
7.
toplamak iin kullanlr ve hi tuzlu suya dokundurulmaz.
Can kurtarma aracnda arac kullanmaya, hayat idameye,
8.
bulunmaya, kurtarmaya, ilk yardma ynelik malzeme vardr.
Arata bulunan Solas kitab okunarak denizde sa kalma
9.
bilgileri tazelenir.
Arata ynetime, arama kurtarma sistemine, kiinin kendine
10.
gveni artrlarak moral takviyesi yaplr.
DEERLENDRME

59
B. Uygulamal Test
Bir eitim kuruluunun eitimlerine katlarak yukardaki renme faaliyetinde
rendiiniz gibi can salnda hayat devam ettirmek iin tedbir alnz.

E H
Deerlendirme ltleri
vet ayr
1 Tm kazazedelerin deniz tutmasna kar ila almasn
saladnz m?
2-Kanamas olan kazazedelerin kanamasnn kesilmesini
saladnz m?
3-Yaras olsan kazazedelerde dem oluumuna kar tedbir
alnmasn saladnz m?
4-Tm kazazedelerin terlemeye kar nlem almasn
saladnz m?
5-Yeterli su olduunda datlmak zere proteinli ve yal
yiyeceklerin toplanmasn saladnz m?
6-Mevcut yiyecek, iecek ve malzemenin saymnn
yaplmasn saladnz m?
7-Mevcut tm malzemenin muhafazal olarak toplanmasn
saladnz m?
8-Mevcut yiyecek ve iecein gnlk datm miktarnn
tespitini saladnz m?
9-Tespit edilen gnlk yiyecek ve iecek datm miktarlarn
ve ilk gn iin hi yiyecek ve su datmnn yaplmayacan arata
bulunanlara bildirilmesini saladnz m?
10-Varsa can salnn yamur oluklarndaki suyun
toplanmasn saladnz m?
11-Varsa can salnn younlama ceplerinde biriken suyun
12-Kuvvetli yamur varsa bir sala, iindekileri baka araca
transfer ederek su toplanmasn saladnz m?
13-Bilgilerin tazelenmesi iin arata bulunanlara denizde sa
kalma kitabnn okunmasn saladnz m?
14-Arata bulunanlara moral ykseltici konuma yaplmasn
saladnz m?
DEERLENDRME

60
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
A. Objektif Testler
Aadaki ifadelerin doru veya yanl olduunu belirterek modlde kazanm

olduunuz bilgileri lnz.
1. ( ) Can yelei sudaki kazazedeyi srt st evirir, ban yukar kaldrr ve ona
yzdrclk kazandrr.
2. ( ) Solasa gre can yeleklerinin zerine sahibi olan kiinin ismi yazlr.
3. ( ) Kaptan sa veya bilinci yerinde deilse gemi personeli ayrl kararn kendisi
verir.
4. ( ) Can salna gelirken alkoll iki getirilmez.
5. ( ) Yolcu gemiyi terk ederken toplanma yerini bulamazsa, grd ilk can kurtarma
aracna binmeye alr.
6. ( ) MOB amandral can simitleri k zerinde bulundurulur.
7. ( ) Dalma giysisi gemilerde denizde suya gmlen kazazedeleri dalarak kurtaran
kiilerin giydii elbisedir.
8. ( ) Yk gemilerinin tm ak filikalarnda da en az 3 adet dalma giysisi bulundurulur.
9. ( ) Hibir zaman denize kaskl ve can simitli atlanmaz. Elde tutulur ve atlandktan
sonra denizde giyilir.
10. ( ) Denize atlanrken mutlaka atlanlacak yerde bir ey olmad kontrol edilerek
atlanr.
11. ( ) Can salna kta nce can yelei kartlr sonra sala klr.
12. ( ) Ek bir s korumas olmadan 15 derece scaklktaki denizde bir gn kalnabilir.
DEERLENDRME
Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, yanl cevap

verdikleriniz iin modln ilgili faaliyetine dnerek konuyu tekrar ediniz. Cevaplarnz
doru ise performans testine geiniz.
61
Performans Testi (Yeterlik Testi)
Bir gemiye giderek gemi kaptanna yapacanz alma ile ilgili bilgi veriniz ve izin
isteyiniz. Alacanz izinle gemide yaplan geni kapsaml bir gemiyi terk role eitimine
katlnz. Senaryo gerei verilen alarm ile gemiyi terk yerlerine gittiniz ancak gemi hzla
batmakta olduundan tm aralarn gemiden ayrldn ve denize atlayarak gemiden
ayrlmak zorunda olduunuzu grdnz. Modl renme faaliyetlerinde rendiiniz gibi
toplanma yerine gidiniz, denize atlaynz, can salna knz ve orada hipotermiye ve hayatn
devamna ynelik tedbirleri alnz.
1. Gemiyi terk alarmnn almas ile derhal sk bir ekilde

giyindiniz mi?
2. Can yeleinizi kuandnz m?
3. Durum uygunsa biskvi tarz yiyecek yediniz mi?
4. Mmkn olduunca su itiniz mi?
5. Kapy ardna kadar aarak arkadan kancaladnz m?
6. Bulunduunuz yerin klarn atnz m?
7. Role cetvelinde sizin iin belirtilen can kurtarma aracna

gtrlecek malzemeyi aldnz m?
8. Mmknse denizde ihtiya olabilecek dier ek malzemeyi
aldnz m?
9. Gemiyi terk yerlerine gidi durumunu duymayanlara
bararak haber verdiniz mi?
10. Banzdaki kask karttnz m?
11. Kpetenin kenarna geldiniz mi?
12. Can yeleinizin yakasn bir elinizle tuttunuz mu?
13. Dier elinizle burun ve aznz kapattnz m?
62
14. Denizin neta olduunu kontrol ettiniz mi?
15. leriye doru baktnz m?
16. Denize byk bir adm ile ayakst atladnz m?
17. En yakn can kurtarma aracna yzdnz m?
18. Can salnn armh balant noktalarndan tutundunuz mu?
19. Sol ayanz armhn mmkn olan en st basamana

koydunuz mu?
20. Kendinizi su ierisinde birka kere yaylandrarak g
kazandnz m?
21. Kazanlan gcn en st noktasnda kendinizi saln
yzdrc yastnn zerine doru attnz m?
22. Saln yzdrc yastna omzunuzun zerinde derek
ieri doru yuvarlandnz m?
23. Can salnn ierisine srt st yuvarlanarak girdiniz mi?
24. Can salnn otomatik kurulmayan adrn kurdunuz mu?
25. Can salnn iindeki suyu boaltnz m?
26. Can salnn iini kuruladnz m?
27. adr girilerini kapattnz m?
28. Can salnn tabann iirdiniz mi?
29. zerinizdeki elbiselerin mmkn olduunca kuru olmasn

saladnz m?
30. oraplarnz 1/3 orannda utan karttnz m?
31. Vcudunuzdaki tm ak yerleri kapattnz m?
32. Is koruyucu tulumlarnz giydiniz mi?
33. Can salnda mmkn olduunca dengeli ve birbirinize yakn

oturdunuz mu?
63
34. Tm kazazedelerin deniz tutmasna kar ila almasn
saladnz m?
35. Kanamas olan kazazedelerin kanamasnn kesilmesini
saladnz m?
36. Yaras olsan kazazedelerde dem oluumuna kar tedbir
alnmasn saladnz m?
37. Tm kazazedelerin terlemeye kar nlem almasn
saladnz m?
38. Yeterli su olduunda datlmak zere proteinli ve yal
yiyeceklerin toplanmasn saladnz m?
39. Mevcut yiyecek, iecek ve malzemenin saymnn
yaplmasn saladnz m?
40. Mevcut tm malzemenin muhafazal olarak toplanmasn
saladnz m?
41. Mevcut yiyecek ve iecein gnlk datm miktarnn
tespitini saladnz m?
42. Tespit edilen gnlk yiyecek ve iecek datm miktarlarn
ve ilk gn iin hi yiyecek ve su datmnn
yaplmayacan arata bulunanlara bildirilmesini saladnz
m?
43. Varsa can salnn yamur oluklarndaki suyun toplanmasn
saladnz m?
44. Varsa can salnn younlama ceplerinde biriken suyun
45. Kuvvetli yamur varsa bir sala, iindekileri baka araca
transfer ederek su toplanmasn saladnz m?
46. Bilgilerin tazelenmesi iin arata bulunanlara denizde sa
kalma kitabnn okunmasn saladnz m?
47. Arata bulunanlara moral ykseltici konuma yaplmasn
saladnz m?
DEERLENDRME
Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir kere daha gzden
geiriniz. Hayr olarak cevap verdiiniz sorularda modln ilgili faaliyetine dnerek konuyu
tekrar ediniz. Cevaplarnzn tamam evet ise bir sonraki modle gemek iin ilgili kiiler ile
iletiim kurunuz.
64
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET1 CEVAP ANAHTARI
1. D
2. Y
3. Y
4. D
1. Y
2. Y
3. D
4. D
5. Y
6. D
1. D
2. Y
3. Y
4. D
1. D
2. Y
1. D
2. Y
3. Y
4. D
5. D
6. Y
65
1. D
2. D
3. Y
4. Y
1. Y
2. D
3. Y
4. D
5. Y
6. Y
7. D
8. D
1. Y
2. D
3. Y
4. Y
5. D
6. Y
7. D
8. D
9. Y
10. D
66
MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI
1. D
2. Y
3. Y
4. D
5. D
6. Y
7. Y
8. D
9. Y
10. D
11. Y
12. Y
67
NERLEN KAYNAKLAR
NERLEN KAYNAKLAR
YALINALP Cokun (U.Y.Kaptan). AML ve KML Yat Kaptanl Alan
Ders Notlar, Bodrum, 2005.
68
KAYNAKA
KAYNAKA
Denizde Kiisel Can Kurtarma Model Kurs Program 1.19, IMO.
YAIZ Fethi (Kaptan), Ercment AHN, Denizde Canl Kalabilme, stanbul
1992.
69

Denizde Kişisel Can Kurtarma Teknikleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Denizde Kişisel Can Kurtarma Teknikleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

DENZDE KSEL CAN KURTARMA

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii

IMOnun (International Maritime Organization- Uluslararas denizcilik

Toplantdan, antlamann yrrle girdii tarihe kadar lkeler bu anlamaya uyum

STCW uluslararas anlamas ve buna gre dzenlenen gemi adamlar ynetmeliine

1. CAN YELE KUANMAK

ekil 1.1: Boulmakta olan bir kiinin hareketleri

Panik iinde rpnmakta,

1.2. Can Yelei

ekil 1.2: Standart can yelei ve sudaki kuanm kii

Eer bu kii uursuz durumda su ierisindeyse yzdrme merkezi karn blgesinde

ekil1 1.3: Can yeleinin vcuda etkisi

Can yelei giymemi, su yutmam, uursuz olarak su iinde duran kazazede,

zerinde, slanmasna ramen kolayca alnabilecek, bir salvo ile yelee

ekil 1.4: Can yelei IMO standart sembol

1.3. Can Yeleinin Kuanlmas

lem Basamaklar neriler

Yelein ba ksm yukarda olacak

Can yeleinin kuaklarn belden

Can yeleinin kuan nden

lme Sorular Doru Yanl

Can yelei kazazedenin yzn yukarya evirip su stnde

Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1. Yelein ba ksm yukarda olacak ekilde banz kat can

2. Can yeleinin kuaklarn belden dolatrdnz m?

3. Can yeleinin kuan nden baladnz m?

Yaplan deerlendirme sonunda hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden

AMA RENME FAALYET- 2

Bir gemiye giderek kaptan ile grnz.

Kaptann gemiyi terk kararn alrken hangi unsurlara dikkat ettiini,

Edindiiniz bilgileri kayt altna alarak retmeniniz ve/veya arkadalarnzla

2. GEMY TERK YERLERNE GEMEK

Geminin terk edilmesinin zorunlu olduu karar acil durumun nlenememesi ve

Telsiz zabiti aracl ile yardm ars yapmaya balar.

2.2. Ka Yollar ve Gemiyi Terk Yerleri

2.3. Kiisel Hazrlk ve Alarm aldnda Yaplacaklar

abuk, tela etmeden ve panik yapmadan,

ok iyi bir yzc olunsa bile can yeleini kuanm olarak,

Varsa gtrlmesi gereken veya durum msaitse ek malzemeyi alm olarak,

Duymayan ve alan alarm anlamayan yolcular iin bararak ve evredekilere haber

2.4. Gemi Terk Yerlerine Geerken Yaanan Sorunlar

2.4.1. Yetersiz Aydnlatma

zellikle havann karanlk olduu zamanlarda geminin terk edilme mecburiyetinde

nsan hayatnn tehlikeye dt anlarda kiiler tm disiplinlerini kaybedebilir,

2.4.4. Yolcu ile lgili Sorunlar

Yolcu gemilerinde, ok saydaki yolcunun mevcudiyeti, yolcunun gemiyi terk ve

Ne yapacaklarn bilmez ekilde etrafta koturarak dier yolculara ve personele engel

Hayati bir konunun sz konusu olduu bu durumlarda z savunma ve aile fertlerini

Gerek eitim ve disiplin eksikliinden gerekse moral asndan etkilenmeye daha ak

lem Basamaklar neriler

Derhal sk bir ekilde giyininiz.

Can yeleinizi kuannz.

Durum uygunsa biskvi tarz yiyecek

Mmkn olduunca su iiniz. Sk giyinmenin limiti hareket

Mmknse denizde ihtiya olabilecek

Gemiyi terk yerlerine gidi durumunu

Role cetvelinde belirtilen gemiyi terk

lme Sorular Doru Yanl

Geminin terk edilmesi karar ve emrini sa ve bilinci yerinde

Sorulara verdiiniz cevaplar ile cevap anahtarnz karlatrnz, cevaplarnz doru