You are on page 1of 7

M PHNG BI TON VA CHM KHI CT KHNG CHN

BNG PHNG PHP PHN T HU HN


ThS. H S Tm - H Kanazawa, Nht Bn
GS.TS. Masuya Hiroshi - H Kanazawa, Nht Bn
PGS. TS. Nguyn Cnh Thi - H Thy li

Tm tt: Bi bo nghin cu s dng phng php PTHH m phng qu trnh va chm ca


mt vt ri hnh cu vo khi ct hnh lp phng dng trong b phn khng chn ca cc kt
cu bo v ri. Khi ct c nghin cu chu va chm bi vt ri t cao khc nhau, vi
hai loi iu kin bin hng (bin dng hng t do FD v bin dng hng hn ch bi vt liu
cng loi MC). Kt qu nghin cu c kim nh bng cch so snh vi th nghim m hnh
vt l tng ng. Mt s nhn xt v kt lun v tnh chnh xc ca m hnh v s nh hng
chiu cao ri n c im va chm c rt ra.

1. Tng quan dng khi ct bc trong bao vi a k thut


ri l thm ha t nhin din ra thng v khung li thp (thng gi l sand-cell
xuyn vng ni, mc d khi lng ca n hoc geo-cell) lm thit b hp thu nng
khng ln khi so snh vi trt t, trt lng va chm.
v tuyt l. Tuy nhin, vi tn sut xy ra Mc tiu ca nghin cu ny l m phng
thng xuyn, qung ng dch chuyn di ng mt th nghim vt l v va chm ca
v c bit l ri t do t cao ln nn n mt vt ri vo mt khi ct bng phng
gy ra cc tc ng kh lng cng vi nng php phn t hu hn (PTHH), ng thi
lng va chm ln. Cc i tng chu tc kho st c im va chm ca cc i tng
ng mnh m ca thm ha ri l c s h ny khi thay i chiu cao ri t do. Nghin
tng nh ng giao thng, ng st, h cu cn kho st nh hng ca bin dng n
thng cung cp v truyn ti in, nh my hng ca khi ct ti cc thng s ca mt bi
thy in v c bit l cc cng trnh xy ton va chm. S tng thch ca vic so snh
dng v tnh mng ngi dn sng bn cnh kt qu th nghim v kt qu m phng bng
sn ni. phng php s th hin tin cy ca m
gim thiu cc tc ng do ri gy hnh nghin cu. Ngoi ra, tc gi tin hnh
ra, hin nay trn th gii thng dng ph kho st nh hng ca chiu cao vt ri ti
bin cc loi cng trnh nh hng ro, li, c trng va chm vo khi ct khng chn.
tng, v ng hm. Cc loi cng trnh 2. Mt vi nt v cc nghin cu th
ny hoc l bn thn c kh nng hp th nghim m hnh vt l v m phng
nng lng va chm hoc c b tr thm phng php lin quan
cc b phn c kh nng hp th v trit tiu Do c cc tnh nng ni tri nh ni trn
nng lng do va chm gy ra. Vi cc loi nn ct c cc nh khoa hc v cc k s
cng trnh vng chc nh tng b tng ct thit k quan tm nghin cu v p dng trong
thp, ng hm hoc hnh lang th ct l loi cc d n thc t. Mt s nhm nghin cu
vt liu ph bin lm thit b khng chn. tin hnh cc th nghim vi nhiu quy m
Ct l vt liu ht ri c kh nng hp thu khc nhau. u tin phi k n cc nghin
nng lng nh bin dng kh tt, ma st gia cu c bn v cc thuc tnh ca ct v cc
cc ht ct cng l mt li th gip cho vic vt liu lin quan nh l: cc nghin cu nn
tiu tn nng lng mt cch hiu qu. Tuy tnh kho st ng x c hc v bn ca
nhin, do tnh cht ri rc nn s kh khn khi khi a k thut c y ct hoc ct v
thi cng v sa cha cng trnh, c bit l cc cht n khc nh cao su, xp1), 2); cc
cho tng chn, v li. V vy, mt s nghin cu v ng x c hc ca r thp to
cng trnh nghin cu v d n thc t p khung cho geo-cell2), 3). Lambert v nhm

50
nghin cu4) tin hnh mt lot cc th Hin nay c hai phng php ph bin
nghim kho st c tnh va chm vo khi c cc nh khoa hc la chn cho vic m
a k thut vi cc vt liu bn trong khc phng cc bi ton va chm l phng php
nhau nh , ct v hn hp ct vi mt cao phn t ri rc (Discrete Element Method -
su lp xe. Trong th nghim ny nng lng DEM) v phng php phn t hu hn
va chm c to ra bng cch th ri t do (Finite Element Method - FEM). i vi cc
mt vt nng t mt cao nht nh. Th loi vt liu c thnh phn ht kh ln nh ,
nghim cng kho st hai loi iu kin bin phng php DEM s l s la chn thch
ca khi a k thut: bin dng t do (FD) v hp 8),9). Tuy nhin phng php ri rc
c xt n nh hng ca cc khi bn cnh khng xt c cc kt cu chnh khc nh
c cng dng vt liu (MC). Sau cc nghin tng, ng hm. Chnh v vy, nu
cu th nghim ca cc bi ton c quy m phng php phn t hu hn, vi mt m
nh trong phng th nghim, mt lot cc th
hnh vt liu ph hp cho phn khng chn th
nghim hin trng vi m hnh hoc 1/1
ha hn s gii quyt nhiu vn mang tnh
c thc hin. Lambert5) , Bourrier6) v
Heyman7), 10) tin hnh nghin cu th tng th (c lp khng chn v kt cu chnh)
nghim vi cc quy m ni trn vi cc loi ca bi ton va chm.
cng trnh bo v ri l tng v . T cc nh gi trn y, tc gi la chn
Cc nghin cu th nghim m hnh vt l chng trnh tnh ton ng LS-DYNA da
s d dng tip cn vi thc t iu kin bin trn phng php FEM v thut ton hin
ca bi ton hn, kh nng thuyt phc v m phng th nghim va chm vo khi ct
tin cy s cao hn nhng s tn km thi gian khng chn (Hnh 1). M hnh bao gm mt
v tin bc. hn ch nhng nhc im vt ri hnh trn c ng knh 54 cm bng b
ny, cch tip cn bng m phng s hc s l tng v thp. Khi ct hnh lp phng c
s la chn b sung cho th nghim vt l cnh 50 cm, c to hnh bng li thp hnh
mt cch hon ho. lc lng, vi a k thut c dng nh ti
cha ct. Khi ct c t trn tm b tng
Vt ri
ct thp dy 70 cm (tng trng cho kt cu
chnh pha sau lp khng chn). Vi iu kin
bin dng t do (FD) cho khi ct, khi b
Khi ct tng c dng hnh vung trn mt chiu bng
vi kch thc mi cnh l 120 cm. Vi iu
kin bin b hn ch bi vt liu ct xung

quanh (MC), kch thc mi cnh ca tm b
tng l 210 cm. Khi b tng c t trn 4
gi l cc cm bin ti trng (load cell)
dng o lc chuyn tip. Lc va chm
Vt ri c to ra bng cch th vt ri t do t
cao 5,3 m.
Khi ct 3. M phng va chm bng phng
Ct php phn t hu hn
a. Cc thng s tnh ton
Trong phm vi bi bo ny, b phn quan

trng nht nh hng ln n kt qu tnh
ton l khi ct, chnh v vy nhm tc gi
tin hnh cc nghin cu v nh hng ca
thng s c bn ca vt liu ct ti ng x va
Hnh 1. M hnh PTHH chm. Cc thng s c gii thiu di y
(bng 1) c nghin cu k m trong

51
phm vi bi bo ny khng th gii thiu ht tng b phn. M hnh vt liu n hi tuyn
c. Vi bi ton m phng va chm vo tnh n gin c dng m phng cc b
ct, cc thng s tnh ton cn thit bao gm phn nh ti, vt ri v b tng. Ring vi
mdun ct, mdun n hi khi, trng lng ct, qua thc t cc nghin cu lin quan u
ring, h s Poison, gc ma st trong, lc dnh nh gi y l loi vt liu phc tp, c bit
v c bit l quan h ng sut bin dng. Cc l khi m phng bng phng php PTHH.
thng s khc ca vi a k thut c xc Chnh v vy, nhm tc gi la chn m hnh
nh da trn kt qu th nghim ko tnh. Li vt liu t v xp d v c k n ph hoi.
thp bc ngoi khi ct c tc dng to khung Wang Z. L.10) s dng m hnh ny m
hnh khi lp phng, t nh hng n kt qu phng gim nh nh hng ca lp a k
va chm nn c n gin ha. Cc thng s thut ti xp ti sng ng sut vi nhiu b
tnh ton khc ca vt ri v khi b tng thng s vt liu khc nhau. M hnh ny
c mc nh ph hp vi vt liu b tng. c gii thiu ln u bi Krieg (1972)11)
Bng 1. Cc thng s c bn tnh ton da trn tiu chun ph hoi Drucker-Prager.
Hnh 2 v bng 2 gii thiu ng c tnh
Thng s n v Gi tr
Trng lng ring () kg/m3 1680
c bn ca m hnh MAT_SOIL_
H s poison () - 0,35 AND_FOAM ca LS-DYNA12) vi hai la
Mdun ct (G) N/m2 2,08E+07 chn cho qu trnh tng ti v d ti. Do hnh
Mdun bulk (K) N/m2 6,27E+08 dng khi ct l hnh lp phng nn tin
Gc ma st trong () 32,50 cho vic m phng th phn t hnh khi ch
Lc dnh n v (c) N/m2 100,00 nht s c s dng.
Ti ct ng vai tr nh mt vt cha ct,
Bng 2. Quan h ng sut bin dng ca vt ng thi cng hp thu mt phn nng lng va
liu ct
chm. Trong bi bo ny, phn t tm v v m
ng Bin ng Bin hnh vt liu vi (Fabric) s c la chn m
TT sut P dng TT sut P dng phng ti ct a k thut. Phn t khi ch
(N/m2) ln(V/V0) (N/m2) ln(V/V0)
1 0,00 0,000 6 0,060 2,02x106 nht v vt liu n hi tuyn tnh c dng
2 2,05x105 0,020 7 0,065 2,38x106 m phng vt ri v khi b tng.
3 4,85x105 0,030 8 0,070 2,77x106 Bng 3. Kt qu th nghim
4 8,81x105 0,040 9 0,075 3,19x106
5 1,40x106 0,050 10 0,080 3,63x106 Trng hp th Fimmax Ftrmax Tim pmax I im
nghim (kN) ms (cm kN.s
(kN)
FD_5,3m_Exp. 90 128 52 20 2,99
MC_5,3m_Exp. 130 226 30 11 2,64
Tng v d ti khi tt
tnh nng nghin nt Bng 4. Kt qu m phng bng PTHH
Trng hp tnh Fimmax Ftrmax Tim pmax I
ton (kN) (kN) (ms) (cm)
(kN.s
Bin dng khi Bin dng khi FD_3,0m_FEM 58 93 65 0,31 2,24
FD_5,3m_FEM 89 140 58 0,35 3,09
FD_7,5m_FEM 105 179 55 0,38 3,64
(Ko) (Nn)
FD_10m_FEM 111 193 65 0,40 4,17
ng sut ct
ph hoi D ti khi bt tnh nng MC_3,0m_FEM 68 157 40 0,17 1,99
nghin nt MC_5,3m_FEM 102 251 36 0,20 2,73
MC_7,5m_FEM 112 312 47 0,25 3,36
Hnh 2. ng c tnh c bn ca ct MC_10m_FEM 120 360 61 0,32 3,98

b. Cc m hnh vt liu c bn 4. Kt qu tnh ton v phn tch


M hnh c m phng bi phn mm m a. So snh kt qu m phng v kt qu
phng ng ba chiu LS-DYNA theo phng th nghim
php PTHH, thut ton hin. Cc m hnh vt Bng 3 v 4 cng vi cc hnh 3 5 th
liu c la chn ph hp vi tch cht ca hin kt qu tnh ton m hnh v kt qu th

52
nghim. ng nt t v k hiu FEM th nh gi qua so snh cc kt qu c c ny:
hin kt qu m hnh s cn ng nt lin v 1) Kt qu tnh ton m hnh theo phng
k hiu Exp th hin kt qu th nghim, Fim php PTHH c tng thch cao so vi kt
th hin lc va chm, Ftr th hin lc chuyn qu th nghim. Sai s ln nht mt s thng
tip, p k hiu m xuyn. Di y l cc s ch khong di 20%.

a) iu kin bin FD b) iu kin bin MC


Hnh 3. Quan h lc va chm theo thi gian

a) iu kin bin FD b) iu kin bin MC


Hnh 4. Quan h lc chuyn tip theo thi gian

a) iu kin bin FD b) iu kin bin MC


Hnh 5. Quan h gia lc va chm v m xuyn

a) Gi tr lc theo thi gian b) Gi tr nh ca ng cong


Hnh 6. Lc va chm trong iu kin bin FD vi cc chiu cao ri khc nhau

53
trong m phng/th nghim vi iu kin bin
FD v MC ln lt l 3,09/2,99 v 2,73/2,64.
b. Nghin cu nh hng ca chiu cao
ri ti cc c trng va chm
Nghin cu ny cn kho st c im va
chm khi thay i chiu cao vt ri trong c hai
loi iu kin bin m iu kin th nghim
khng tin hnh c. Chiu cao ri t do H
thay i t 3 m n 10 m. Kt qu tnh ton th
hin trn cc biu t Hnh 6 n 11.
1) Hnh 6a gii thiu kt qu tnh ton lc
Hnh 7. Lc va chm (bin MC) va chm, trong khi hnh 6b gii thiu biu
2) Hnh 3a cho thy gi tr cc i v thi quan h gia gi tr cc nh ca n theo chiu
gian va chm trong iu kin bin FD l gn cao ri. Mt iu d nhn thy l quan h lc
nh xp x nhau. Tuy nhin, kt qu th nghim va chm v thi gian c hai nh kh r rng.
cho thy vo khong 2 ms lc va chm tng ln Khi chiu cao ri t do tng ln, gi tr ca
cao (khong 80 kN) sau nhanh chng gim nh th nht tng ln mt cch tuyn tnh, cn
xung trc khi t nh. Kt qu m phng ti gi tr ca nh th hai tng ln ri sau c
thi im ny ch t so vi th nghim. xu th nm ngang. ng vi chiu cao ri 10 m
3) Hnh 3b th hin lc va chm trong iu gi tr hai nh ny tin ti gn bng nhau.
kin MC, kt qu th nghim cho lc va chm Ngoi ra, thi gian duy tr nh lc va chm
cao hn khong 20% so vi kt qu m phng. ko di ra khi chiu cao H tng ln.
Lc va chm ca th nghim t nh v kt 2) Hnh 7 8 gii thiu lc va chm (iu
thc rt nhanh sau khong 30 ms, ngc kin bin MC), lc chuyn tip (iu kin bin
li, qu trnh ny t m hnh s c ko di FD v MC) theo thi gian, tt c u cho thy
hn rt nhiu. gi tr cc i tng ln v thi gian duy tr nh
4) Hnh 4 th hin lch s lc chuyn tip ca lc va chm cng ko di ra khi tng chiu
thu c t bn gi di b b tng trong cao ri.
c hai iu kin bin FD v MC. Gi tr ln 3) Hnh 9 th hin mi quan h gia chiu
nht thu c t m phng ln hn kt qu th cao ri v gi tr cc i ca lc va chm v
nghim khong 3-5%. Vi iu kin bin FD, lc chuyn tip. C th nhn ra lc chuyn tip
thi gian duy tr lc chuyn tip trong m hnh lun ln hn lc va chm. Ngoi ra, khong
s di hn th nghim khong 5 ms trong khi chnh lch gia hai loi lc ny trong iu kin
vi iu kin bin MC, kt qu ny gn nh MC cao hn rt nhiu so vi trong iu kin
trng khp. FD. C th, vi chiu cao ri tnh ton 10 m,
5) Quan h gia lc va chm v m trong iu kin FD ghi nhn lc chuyn tip
xuyn ca vt ri vo khi ct c trnh by cc i cao gp khong 2 ln so vi lc va
trn hnh 5. T y, d dng nhn ra s khc v chm cc i, trong khi s chnh lch ny
ging nhau v lc va chm nh phn tch trong iu kin MC l khong 3 ln.
trn. Ngoi ra, n cng th hin s khc nhau 4) Hnh 10 biu din quan h gia chiu su
v ging nhau v gi tr cc i ca m m xuyn ca vt ri vo ti ct theo thi
xuyn cng nh quan h gia lc va chm v gian vi cc gi tr chiu cao ri khc nhau.
v tr ca vt ri trn khi ct. Thng th gi Chiu su xuyn cng ln khi chiu cao ri
tr cc i ca lc va chm t c tng ng tng ln. Ngoi ra, trong iu kin FD, m
vi m xuyn ln nht. Ring m hnh s xuyn ln hn v chiu cao phc hi sau va
trong iu kin MC, gi tr cc i t c chm cng ln hn cc gi tr ny trong iu
tng ng vi m xuyn ch khong kin MC.
0.125m. 5) Quan h gia xung lc va chm Iim vi
6) So snh kt qu th nghim bng 3 v cc chiu cao ri khc nhau trong c hai iu
kt qu m phng bng 4 cho thy c s sai kin bin (hnh 11) c dng gn nh tuyn tnh,
khc rt nh ca xung lc va chm Iim gi hai tuy nhin xung lc va chm trong iu kin
m hnh (ch khong 3,5%). T l ca xung lc bin FD lun lun ln hn iu kin bin MC
khong 10%.

54
a) iu kin bin FD a) iu kin bin FD

b) iu kin bin MC
Hnh 8. Lc chuyn tip theo thi gian b) iu kin bin MC
Hnh 10. m xuyn theo thi gian

Hnh 9. Gi tr cc i ca lc va chm v
lc chuyn tip
c. Mt s kin tho lun: Hnh 11. Quan h gia xung lc v chiu H
1) T kt qu tnh ton theo m hnh so snh 1) Kt qu tnh ton cho thy nh hng r
vi kt qu o c th nghim cho thy mt s nt ca iu kin bin ca khi ct ti cc
tng ng cao. Trong thc t, sai s khi m thng s ca bi ton va chm. Vi iu kin
phng so vi th nghim t di 30% c coi bin MC (xt khi b va chm cng lm vic
l thnh cng. C th kt lun rng trong gii ng thi vi cc khi ct khc xung quanh)
hn nghin cu ca m hnh ni trn, m hnh thu c lc va chm v lc chuyn tip cao
phn t hu hn c tin cy cao. hn trong trng hp khi ct lm vic c
2) S khc nhau giai on u ca lc va lp. T y c th lu cho vic cn thit
chm trong iu kin FD mt phn l do nh
phi nghin cu bi ton va chm c xt n
hng ca lp li mt co dng to khung
cho khi ct trong m hnh vt l. Mc du s lm vic tng th ca cc b phn.
khng nh hng nhiu nhng n lm cho lc 5. Kt lun
va chm tng nhanh khi vt ri bt u chm Ct l loi vt liu t nhin c s dng
vo li. Nhng do c tnh do ca li nn ph bin lm lp hp thu va chm trong nhiu
gi tr lc va chm gim nhanh sau . Trong loi cng trnh bo v ri. y l loi vt liu
m hnh s, li thp ny c b qua nn ht ri c c tnh c hc kh phc tp, vic m
dn n s khc bit ny. phng loi vt liu ny bng phng php

55
PTHH cho kt qu ng tin cy s gip cho vic nng gii hn chu ng nng lng va chm
tnh ton thit k kt cu bo v ri tr nn ca cc khi ct khi kch thc khi ct thay
d dng hn. T nghin cu ny c th gi i. Nghin cu ny lm c s cho k s thit
cho cc nghin cu tip theo v xc nh kh k nh lng chiu dy khi khng chn.

Ti liu tham kho


1) Wesseloo, J., Visser, A.T., Rust, E., , The stress-strain behaviour of multiple cell geocell
pack, Geotextiles and geomembranes 27, ScienceDirect, pp. 31-38, 2009.
2) Lambert, S., Nicot, F., Gotteland, P., Uniaxial compressive behavior of scrapped-tire and
sand-filled wire netted geocell with a geotextile envelope, Geotextiles and geomembranes, in
press, 2011.
3) Nicot, F., Gotteland, P., Bertrand, D., Lambert, S., Multi-scale approach to geo-
composite cellular structures subjected to impact, International journal for numerical and
analytical methods in geomechanics, Vol. 31, pp. 1477-1515, 2007.
4) Lambert, S., Gotteland, P., Nicot, F., Experimental study of impact response of geocells
as component of rockfall protection embankment, Natural Hazards and Earth Systems Science,
Vol. 9, pp.459-467, 2009.
5) Lambert, S., Bertrand, D., Nicot, F., Gotteland, P., Impact behaviour of geo-cells used in
rock fall protection dykes, Intal Conf. on Structures under shock and impact, 14-16 mai,
Portugal, pp. 197-206, 2008.
6) Bourrier, F., Lambert, S., Heymann, A., Gotteland, P.Evaluation of the efficiency of a
model of rockfall protection structures based on real-scale experiments. Numge, Trondheim,
Norvge, 2-4 juin, pp. 2281-2290, 2010.
7) Heymann, A., Gotteland, P., Lambert, S., Impact load transmission within a half scale
sandwich rockfall protection wall. Third Euro Mediterranean Symposium on Advances in
Geomaterials and Structures, AGS10, Djerba, 10-12 mai, pp. 331-346, 2010.
8) Heymann, A., Lambert, S., Haza-Rozier, E., Vinceslas, G., Gotteland, P., An experimental
comparison of realscale rockfall protection sandwich structures, 11th International Conference on
Structures Under Shock and Impact, Tallinn, Estonia, p. 15-26, 2010.
9) Bertrand, D., Nicot, F., Gotteland, P., Lambert, S.. Modelling a geo-composite cell using
discrete analysis, Computers and geotechnics, Vol. 32, pp. 564-577, 2006.
10) Masuya H., Nakata Y., Development of numerical model combining distinct element
and finite element methods and application to rock shed analysis, Proceeding of Japan society
of civil engineering, No 710/I, pp. 113-128, 2002.
11) Wang Z. L., Li Y. C., Wang J. G., Numerical analysis of attenuation effect of EPS
geofoam on stress-waves in civil defense engineering, Geotextiles and Geomembranes 24,
pp.265-273, 2006.
12) Kieg R. D., A simple constitutive description for cellular concrete, Sandia report SC-
DR-72-0883, 1972.
13) Livermore Software Technology, LS-DYNA Keyword Users Manual, Vol. I, Version
971, May 2010.
Abstract:
SIMULATION OF IMPACT RESPONSE ON SAND-CELL CUSHION BY FEM

This paper presents a research of using FEM to simulate impact response on sand-cell of
cushion layer of rockfall protection structures. Sand-cell was collided by a sphere from
different falling heights with two kinds of lateral boundary condition: free deformation (FD)
condition and material confinement (MC) condition. Simulation results were used to compare
with experiment results. Some evaluations and conclusions about accuracy of numerical model
and the effect of falling heights to impact response on sand-cell are presented.

56

You might also like