Professional Documents
Culture Documents
Themeltar
Nr.3 i Vendimit
VENDIM
N EMR T REPUBLIKS
n seancn gjyqsore t dats 06.12.2013 morn n shqyrtim shtjen administrative nr.3 akti,
q u prket palve:
OBJEKTI:
Kundrshtimi i pensionit t parakohshm.
Detyrimi i pals s paditur t bj rillogaritjen sipas ligjit n fuqi
n kohn e fitimit t pensionit nga data 01.08.2005.
Detyrimin e pals s paditur t m kthej
diferencat e papaguara nga data 01.08.2005.
Baza ligjore: Ligji nr.9210, dat 23.03.2004
Pr statusin e ushtarakut t Forcave t Armatosura t Republiks s Shqipris.
Neni 1, pika 2 e Ligjit nr.9418, dat 16.02.2005.
Neni 11, shkronja a dhe b t Ligjit nr.8087, dat 13.03.1996.
Neni 6, shkronja a dhe b t Ligjit nr.8521, dat 30.07.1999.
Neni 32 i Kodit t Procedurs Civile.
Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran, me vendimin nr.5550, dat 16.06.2008, ka
vendosur:
Pranimin e padis.
VREJN
Rrethanat e shtjes
1. Paditsi Enver Ajdari ka qen ushtarak n Forcat e Armatosura t Republiks s
Shqipris, me gradn nnkolonel dhe me vjetrsi shrbimi prej 30 vjet e 3 muaj. Nga dosja
gjyqsore, rezulton q shuma e pags referuese pr efekt t prfitimeve nga sigurimet
shoqrore suplementare sht n shumn 62.600 lek. Paditsit Enver Ajdari, mbi bazn e
krkess s tij pr prfitimin e pensionit, i sht lidhur pension i parakohshm pr vjetrsi
shrbimi nga ana e pals s paditur n vlern 15.693 lek, t ciln e prfiton nga data
01.08.2005 deri n datn kur paditsi t arrij moshn pr prfitimin e pensionit t pleqris.
2. Pasi ka marr prgjigje negative nga organet kompetente q kan shqyrtuar ankimin
e tij lidhur me pretendimin se kjo mas pensioni i sht lidhur duke zbatuar gabim ligjin,
paditsi Enver Ajdari i sht drejtuar gjykats me padin objekt gjykimi, ku kundrshton
masn e pensionit t parakohshm q i sht caktuar nga pala e paditur, duke e detyruar at t
bj rillogaritjen sipas ligjit n fuqi n kohn e prfitimit t pensionit, si dhe ti kthej
diferencat e papaguara nga data 01.08.2005.
1 Nj mnyr e till n zbatimin e ligjit t ri procedural ka qen parashikuar n Kodin e Procedurs Civile t RSH, t
miratuar me Ligjin nr.8116, dat 29.3.1996. Dispozitat transitore t Ligjit pr Procedurn Kontestimore n Maqedoni
parashikojn zbatimin e ligjit t vjetr procedural n t gjitha shkallt e gjykimit, me prjashtim t rastit kur shtja rifillon
prsri (pra kthehet pr rigjykim). Ndryshe pr shembull e parashikon Ligji pr zgjidhjen e konflikteve administrative n
Kosov, n dispozitat transitore t t cilit parashikohet se ky ligj do t zbatohet nse sht m i favorshm pr palt. Nj
mnyr t till zbatimi t ligjit procedural e kan t parashikuar p.sh. dispozitat transitore t Kodit t Procedurs Civile n
Spanj. N disa legjislacione parashikohet edhe mundsia e zbatimit t ligjit procedural sipas shkallve t procesit gjyqsor,
ku ligji i mparshm zbatohet deri n fund t gjykimit n nj shkall, ndrsa ligji (i ri) n fuqi zbatohet q nga prfundimi i
gjykimit n at shkall e m tej.
Nuk lejohet ankim ndaj vendimeve prfundimtare t gjykats administrative pr padi
me objekt:
a) kundrshtimin e dnimit pr kryerjen e kundrvajtjeve administrative, me vler m
t vogl se njzet fishi i pags minimale, n shkall vendi;
b) kundrshtimin e aktit administrativ q prmban detyrim n t holla, me vler m t
vogl se njzet fishi i pags minimale, n shkall vendi;
c) kundrshtimin e aktit administrativ q ka refuzuar dhnien e detyrimit n t holla,
me vler m t vogl se njzet fishi i pags minimale, n shkall vendi;
) mosmarrveshjet q lidhen me mbrojtjen e t drejtave, lirive dhe interesave
kushtetuese dhe ligjore, q rrjedhin nga sigurimet shoqrore dhe shndetsore, ndihma
ekonomike dhe pagesa e aftsis s kufizuar, me vler m t vogl se njzet fishi i pags
minimale, n shkall vendi.
Neni 56 i Ligjit 49/2012 parashikon se:
Nuk lejohet rekurs ndaj vendimeve prfundimtare t Gjykats Administrative t
Apelit pr padi me objekt:
a) kundrshtimin e dnimit pr kryerjen e kundrvajtjeve administrative, me vler m
t vogl se dyzet fishi i pags minimale, n shkall vendi;
b) kundrshtimin e aktit administrativ q prmban detyrim n t holla, me vler m t
vogl se dyzet fishi i pags minimale, n shkall vendi;
c) kundrshtimin e aktit administrativ q ka refuzuar dhnien e detyrimit n t holla,
me vler m t vogl se dyzet fishi i pags minimale, n shkall vendi;
) mosmarrveshjet q lidhen me mbrojtjen e t drejtave, lirive dhe interesave
kushtetuese dhe ligjore, q rrjedhin nga sigurimet shoqrore dhe shndetsore, ndihma
ekonomike dhe pagesa e aftsis s kufizuar, me vler m t vogl se dyzet fishi i pags
minimale, n shkall vendi.
21. Sipas dispozitave t siprcituara, Ligji nr.49/2012 ka klasifikuar nj grup
shtjesh, t cilat pr shkak t vlers s vogl t objektit t padis, nuk mund t ankimohen n
nj shkall m t lart.
Nse kjo vler sht m e vogl se njzet fishi i pags minimale n shkall vendi,
Gjykata Administrative e Apelit nuk e pranon shtjen pr shqyrtim. N t njjtn mnyr
vepron edhe Kolegji Administrativ i Gjykats s Lart n lidhje me shtjet n t cilat vlera e
krkimit apo e s drejts sht m e vogl se dyzet fishi i pags minimale n shkall vendi.
Ky rregullim i ri ka natyr kufizuese n krahasim me rregullimin e mparshm t Kodit t
Procedurs Civile q lejonte t drejtn e ankimit apo rekursit, pavarsisht nga vlera e krkimit
apo s drejts q ishte objekt shqyrtimi prpara gjykats.
22. Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart konstatojn se n praktik ka raste kur
subjektet kan ushtruar tashm t drejtn e ankimit q ia ka njohur ligji i mparshm
procedural dhe kto ankimime nuk jan shqyrtuar akoma nga gjykatat e apelit dhe Gjykata e
Lart, ndrkoh q ligji i ri procedural pr kto raste nuk lejon ankimim.
23. Prsa m sipr, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart vlersojn se sht i
nevojshm interpretimi i kufizimit t s drejts s ankimit nga nenet 45 dhe 56 t ligjit
nr.49/2012. Kolegjet theksojn se e drejta e ankimit n nj gjykat m t lart sht nj e
drejt themelore e parashikuar nga neni 43 i Kushtetuts. Si e till, ajo duhet t gjej shprehje
edhe n aktet normative q dalin n baz dhe pr zbatim t dispozitave kushtetuese. E drejta e
ankimit mund ti nnshtrohet kufizimeve me an t ligjit, duke respektuar kriteret e
prcaktuara n nenin 17 t Kushtetuts. Kriteret e kufizimit sipas ksaj dispozite jan:
parashikimi me ligj i kufizimeve, moscenimi i thelbit t s drejts, mostejkalimi i kufizimeve
t vendosura nga Konventa Europiane e t Drejtave t Njeriut dhe respektimi i parimit t
proporcionalitetit n kufizimin e nj t drejte themelore.
24. N rastin konkret, Ligji nr.49/2012 me qllim kufizimin e s drejts s ankimit n
nj gjykat m t lart ka vendosur kriter t natyrs financiare, si kusht pr t ushtruar t
drejtn e paraqitjes s ankimit apo rekursit n nj gjykat m t lart administrative. Nse
objekti i padis ka nj vler m t vogl se ato q parashikohen n nenet 45 dhe 56 t ktij
ligji, ankimi ose rekursi nuk lejohen. N kt mnyr, palt n gjykimin administrativ
kufizohen n t drejtn e tyre pr tiu drejtuar nj gjykate m t lart. Megjithat duke iu
referuar praktiks son kushtetuese si dhe asaj t Gjykats Europiane t s Drejtave t Njeriut
(m posht GJEDNJ), e drejta e ankimit dhe bashk me t dhe e aksesit n gjykat nuk jan t
drejta absolute dhe t pakufizueshme. Ato mund t bhen objekt i kufizimeve nga ligjvnsi,
me kusht q t respektohet parimi i proporcionalitetit.
25. Kolegjet e Bashkuara mojn se qllimi i ligjvnsit n vendosjen e ktij pragu n
vlern e padis, si kusht pr t ushtruar t drejtn e ankimit, ka qen shmangia e
mbingarkesave t gjykimeve t mosmarrveshjeve administrative me vler t vogl padie,
duke i dhn fund gjykimit n shkall t par. Ligjvnsi me Ligjin nr.49/2012 ka br
kufizim t s drejts s ankimit duke mbajtur parasysh interesin publik n shpejtsin dhe
efektivitetin e gjykimit administrativ, si dhe vlern e ult mbi t ciln zhvillohet ky gjykim.
Nj gj e till i shrben efektivitetit t gjykimit administrativ si dhe ekonomis gjyqsore, si
parim q duhet t shtrihet n t gjitha nivelet e sistemit gjyqsor.
26. Megjithse Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart e shohin kufizimin e t
drejts s ankimit n nenet 45 dhe 56 t Ligjit nr.49/2012 si t arsyeshm dhe proporcional,
ato vlersojn se ky kufizim nuk mund t shtrihet ndaj ankimeve t ushtruara para hyrjes n
fuqi t ktij ligji, pasi e kundrta do t cenonte parimin e siguris juridike dhe pritshmrive t
ligjshme t individve nga rendi juridik n fuqi. Palt q kan paraqitur ankimet dhe rekurset
para hyrjes n fuqi t Ligjit nr.49/2012 e gzonin t drejtn e ankimit t pakufizuar dhe si e
till ajo duhet t vazhdoj t respektohet nga ligjvnsi dhe gjykatat e t gjitha niveleve.
27. Parimi i gjykats s caktuar me ligj, i t drejts s ankimit, si dhe i siguris
juridike jan ngushtsisht t lidhura me njra tjetrn. Si element i siguris juridike, mbrojtja e
pritshmrive t ligjshme nga rendi juridik ka t bj me t drejtn q kan personat fizik dhe
juridik pr t gzuar pasojat e pritshme t rendit juridik n fuqi n kohn kur ata ushtrojn t
drejtat e tyre t ligjshme. Pr m tepr, kur ktyre personave i vijn pasoja t pafavorshme
nga ndryshimi i legjislacionit, ky i fundit nuk mund t veproj me efekt prapaveprues. Parimi
i prgjithshm sht se masat me efekte t pafavorshme dhe njkohsisht prapavepruese jan
t ndaluara dhe prjashtimet mund t parashikohen vetm n rastet kur synohen t mbrohen
interesa publik m t lart dhe n raste t prcaktuara qart nga ligjvnsi.
N kt kuptim, Gjykata Kushtetuese sht shprehur se: ..ligjvnsi duhet t mbaj
parasysh se nj situat t rregulluar m par, parimisht mund ta ndryshoj vetm nse kjo
sjell pasoja pozitive pr subjektet prfituese dhe jo kur ndryshimi i akteve e prkeqson
situatn, pra i heq subjekteve fituese nj t drejt t fituar m par...... (Shih vendimin
nr.2/2013; vendimin nr.9/2007 t Gjykats Kushtetuese).
28. N kto kushte, Kolegjet e Bashkuara vlersojn t shprehen edhe lidhur me
shtjen nse kufizimi i t drejts pr tu ankuar n nj gjykat m t lart dhe i pritshmrive
t ligjshme t qytetarve sht n proporcion me interesin publik pr t cilin ligjvnsi ka
parashikuar kt kufizim.
Me qllim vlersimin e zbatimit t parimit t proporcionalitetit kur me ligj vendoset
nj kufizim i nj t drejte themelore, duhet t identifikohen interesat publik pr t cilat sht
vendosur masa kufizuese. N rastin konkret, interesi publik i identifikuar ka t bj me
nevojn e nj administrimi sa m t mir, efektiv dhe efikas t drejtsis, duke i dhn
zgjidhje sa m t shpejt mosmarrveshjeve administrative dhe arritjen e paqes sociale me
kosto sa m t ult pr shtetin dhe publikun.
Nga ana tjetr renditen interesat e subjekteve, t cilt presin t realizojn t drejtat e
tyre sipas ligjit q ka qen n fuqi n momentin e ushtrimit t s drejts s tyre t ankimit ose
t rekursit. Gjykatat administrative kan detyrimin q t shqyrtojn ankimet ose rekurset,
duke qen se nenet 45 dhe 56 t Ligjit nr.49/2012, n momentin e paraqitjes s ktyre
ankimeve apo rekurseve, nuk kishin hyr ende n fuqi dhe pr kt shkak nuk mund t sillnin
efekte ndaj ankimeve t ushtruara tashm. Nj qndrim i ndryshm do t prbnte cenim t
parimit t siguris juridike n lidhje me realizimin e t drejts s tyre pr tiu drejtuar nj
gjykate m t lart, e drejt e cila ishte realizuar n momentin e hyrjes s ligjit t ri n fuqi2.
29. N kto kushte, duke i dhn prgjigje pyetjes s dyt, Kolegjet e Bashkuara
arrijn n interpretimin unifikues:
Kufizimet financiare q parashikojn nenet 45 dhe 56 t Ligjit nr.49/2012, n lidhje
me t drejtn pr t paraqitur ankim n Gjykatn e Apelit Administrativ ose rekurs n
Gjykat t Lart, nuk zbatohen n lidhje me ankimet apo rekurset e paraqitura prpara
dats 04.11.2013.
30. N lidhje me shtjen e tret dhe t katrt t shtruar pr diskutim nga ana e
Kolegjit Administrativ, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart vlersojn se nuk sht
rasti pr t unifikuar praktikn gjyqsore.
31. Prsa i prket rastit n gjykim, Kolegjet e Bashkuara vlersojn se t dy gjykatat
nuk i kan dhn prgjigje t gjitha krkimeve konkrete n objektin e padis. Paditsi n
krkimet e tij, prve detyrimit t pals s paditur t kryej rillogaritjen e pensionit, ka
krkuar edhe detyrimin e ksaj pale t kthej diferencat e papaguara nga data 01.08.2005.
Ndrkoh gjykata e shkalls s par n vendimin e saj ka urdhruar paln e paditur q t
zbatoj ligjin, pa iu prgjigjur krkimeve konkrete t pals paditse, vendim i cili sht ln
n fuqi edhe nga ana e gjykats s apelit.
32. Ndonse gjykata e apelit i kishte mundsit ligjore t ndreqte mangsit e gjykimit
n shkall t par, sht mjaftuar vetm me nj prsritje t arsyetimit t gjykats s shkalls
s par. Gjykata ishte e detyruar q t`i jepte nj prgjigje konkrete krkimeve t paditsit dhe
jo thjesht t urdhronte zbatimin e ligjit nga pala e paditur.
33. Ndodhur n kto rrethana, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart arrijn n
prfundimin se n rastin n gjykim ndodhemi prpara krkesave t nenit 63/c t Ligjit nr.49,
dat 03.05.2012 Pr organizimin dhe funksionimin e gjykatave administrative dhe gjykimin
e mosmarrveshjeve administrative, prandaj vendimi i gjykats s apelit duhet t prishet dhe
shtja t drgohet pr t`u rishqyrtuar nga nj trup tjetr gjykues. Nisur nga interpretimi i
msiprm unifikues, shtja drgohet pr rigjykim n Gjykatn e Administrative t Apelit
Tiran. N rigjykim, kjo gjykat duhet t kryej nj hetim t plot gjyqsor, dhe t`i jap
prgjigje t gjitha pretendimeve t ngritura n padi nga ana e pals paditse.
PR KTO ARSYE
Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart, mbshtetur n nenin 141/2 t Kushtetuts,
n nenin 485/c t Kodit t Procedurs Civile, si dhe n nenet 17, pika a dhe 194 t Ligjit
nr.8588, dat 15.03.2000 Pr Organizimin dhe Funksionimin e Gjykats s Lart t
Republiks s Shqipris,
VENDOSN
Prishjen e vendimit nr.678, dat 14.05.2009 t Gjykats s Apelit Tiran dhe drgimin
e shtjes pr rishqyrtim n Gjykatn Administrative t Apelit Tiran.
Ky vendim sht unifikues dhe drgohet pr botim n Fletoren Zyrtare.
2 Nj qndrim t till Gjykata Europiane e t Drejtave t Njeriut e ka mbajtur n shum nga vendimet e saj, si Petko Petkov
v. Bulgaria, no.2834/06, 19.02.1013, pg. 29, 32; Legrand v. Franc, no.23228/08, 26.05.2011; Hoare v. the United Kingdom,
no.16261/08, 12.05.2011.
Tiran, m 06.12.2013
MENDIMI I PAKICS
Si gjyqtar n pakic, kam qndrimin se Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart nuk
duhet t kishin disponuar prishjen e vendimit nr.678, dat 14.05.2009 t Gjykats s Apelit
Tiran dhe drgimin e shtjes pr rishqyrtim n Gjykatn Administrative t Apelit Tiran,
por duhet t kishin vendosur pushimin e gjykimit t shtjes n Gjykatn e Lart, pr shkak
se n shtjen objekt gjykimi, me fillimin e efekteve t zbatimit t Ligjit nr.49/2012, pr
shkak t vlers s padis nn kufijt e treguar nga shkronja e nenit 56 t ktij ligji,
vendimi i Gjykats s Apelit Tiran sht i paankimueshm n Gjykatn e Lart.
Qndrimi im i kundrt me shumicn e Kolegjeve t Bashkuara, lidhur me zgjidhjen e
shtjes objekt gjykimi, sht rrjedhoj logjike e qndrimit tim konsekuent mbi kuptimin dhe
interpretimin e parimeve dhe dispozitave kushtetuese, i cili m rezulton pjesrisht i kundrt
me ato t shumics s Kolegjeve, kjo prsa i prket arsyetimit dhe prfundimeve unifikuese
t ardhura nga kto Kolegje t Bashkuara mbi shtjet e interpretimit dhe zbatimit t
unifikuar ligjit t ngritura n pyetjen e dyt dhe t tret t parashtruar para ktyre Kolegjeve.
1. Pr shtjen e par t shtruar pr unifikim
Qndrimi im mbi interpretimin e parimeve dhe normave kushtetuese e t atyre
procedurale civile sht i njjt dhe i shprehur plotsisht n arsyetimin e parashtruar dhe
prfundimet unifikuese t ardhura nga shumica e Kolegjeve t Bashkuara lidhur me shtjet e
interpretimit t ligjit t lindura nga pyetja e par q sht shtruar pr unifikim, prsa i prket
gjykats kompetente nga pikpamja lndore pr gjykimin e mosmarrveshjeve
administrative. Kshtu, me t drejt, n pikat 9 deri 15 t vendimit t ktij vendimi t
Kolegjeve t Bashkuara, pr t ardhur n prfundimin e par unifikues t saj, mes t tjerave,
arsyetohet se:
.....zbatimi i ligjit procedural lidhet me momentin kur zhvillohet gjykimi pr
shqyrtimin e mosmarrveshjes para gjykats. Nse gjat shqyrtimit gjyqsor t nj shtjeje,
ligji procedural ndryshon, ather n gjykim do t zbatohet ligji i ri, me prjashtim t rastit
kur vet ky ligj n dispozitat kalimtare ka parashikuar q pr njfar kohe ose rrethana t
caktuara, t vazhdoj zbatimi i ligjit t vjetr procedural.....
..... edhe praktika e Gjykats Kushtetuese, e cila sht shprehur vazhdimisht pr
kushtetutshmrin e nj procesi duke theksuar, se n t drejtn procedurale ndryshe nga ajo
materiale, ligji i ri ka fuqi edhe pr shtjet q jan n gjykim, me prjashtim t rastit kur
vet ai shprehet ndryshe duke parashikuar dispozita procedurale kalimtare. (Shih vendimin
nr.106/2002; nr.11/2009 t Gjykats Kushtetuese)....
.... sht vet ligjvnsi i cili duhet t shprehet se nuk do t zbatohet ligji i ri
procedural por ai i vjetri, gj q do t thot se vet ligji i ri duhet t ket t prcaktuar qart
se n lidhje me far problemesh dhe deri n far afati kohor do t vazhdoj t zbatohet ligji
i vjetr procedural dhe jo ai q sht n fuqi....
....fakti q Ligji nr.49/2012 sht ligj procedural dhe nuk prmban dispozita kalimtare q
t tregojn se cila sht gjendja, faza apo shkalla e gjykimit t nj mosmarrveshjeje
gjyqsore mbi t ciln ky ligj i shtrin efektet, ather rrjedhimisht pranohet se duke filluar
nga data 04.11.2013, ky ligj sht i zbatueshm pr t gjitha shtjet q vet ai i ka
prcaktuar si mosmarrveshje administrative, pavarsisht n far gjendjeje, faz apo
shkall ndodhet gjykimi....
....Ligji nr.49/2012 parashikon jo vetm krijimin e gjykats s posame pr gjykimin e
mosmarrveshjeve administrative, por edhe parime t ndryshme procedurale mbi bazn e t
cilave do t zgjidhen kto mosmarrveshje.
2. Pr shtjen e dyt t shtruar pr unifikim
Si gjyqtar n pakic, kam mendim t kundrt me shumicn e Kolegjeve t Bashkuara
lidhur me mnyrn e arsyetimit dhe prfundimet e ardhura prej shumics n lidhje me
shtjet e interpretimit dhe zbatimit t unifikuar t ligjit t parashtruara n pyetjen e dyt, pra
nse kufizimet e parashikuara nga normat procedurale t Ligjit nr.49/2012 mbi t drejtn e
ankimit do t ken efekt edhe pr ankimet e rekurset e paraqitura prpara dats 04.11.2013.
Pavarsisht se ka arsyetuar dhe konkluduar n mnyr ezauruese se n gjykimin civil
zbatohet ligji procedural q sht n fuqi n kohn e gjykimit dhe, prjashtimisht, kur kjo
parashikohet shprehimisht nga ligji me dispozit kalimtare, gjen zbatim ligji i vjetr (i
shfuqizuar) procedural, shumica e Kolegjeve t Bashkuara mban qndrim krejt t kundrt n
lidhje me ligjin procedural t zbatueshm n koh prsa i prket s drejts s ankimit dhe
shqyrtimit t ankimit nga gjykatat administrative.
Kt qndrim t saj shumica e Kolegjeve t Bashkuara e mbshtet n arsyetimin
fillimisht korrekt se, nenet 45 dhe 56 t Ligjit nr.49/2012, me t cilat, n varsi t vlers s
padis, nuk lejohet ankim ndaj vendimit t gjykats s shkalls s par apo ndaj atij t
gjykats s apelit, kan natyr kufizuese prsa i prket s drejts s ankimit n krahasim me
rregullimin e mparshm t Kodit t Procedurs Civile q lejonte t drejtn e ankimit apo
rekursit pa kufizime, pra pavarsisht nga vlera e krkimit apo e s drejts q ishte objekt
shqyrtimi prpara gjykats.
Po kshtu, me t drejt nga shumica e Kolegjeve t Bashkuara pohohet e konkludohet
se kufizimi i s drejts s ankimit me nenet 45 dhe 56 prmbushin kriteret kushtetuese duke
qen kufizime t arsyeshme dhe proporcionale.
Megjithat, pavarsisht nga sa kan arsyetuar m par mbi natyrn dhe veprimin n
koh t ligjit procedural civil, shumica e Kolegjeve t Bashkuara, duke u konfonduar dhe
aplikuar gabimisht element t gjykimit kushtetues mbi shqyrtimin e kushtetutshmris s
norms s ligjit abstrakt q i prket ekskluzivisht Gjykats Kushtetuese, vijojn arsyetimin e
tyre dhe vijn n prfundimin se kto kufizime t s drejts s ankimit nuk mund t shtrihen
ndaj ankimeve dhe rekurseve t ushtruara para hyrjes n fuqi t ktij ligji, pasi e kundrta do
t cenonte parimin e siguris juridike dhe pritshmrive t ligjshme t individve nga rendi
juridik n fuqi. Sipas shumics, palt q kan paraqitur ankimet dhe rekurset para hyrjes n
fuqi t Ligjit nr.49/2012 e gzonin t drejtn e ankimit t pakufizuar dhe si e till ajo duhet t
vazhdoj t respektohet n gjykatat e t gjitha niveleve. Madje shumica e Kolegjeve, pr vet
mnyrn si arsyeton dhe termat e prdorur, duket sikur largohet nga fusha e saj e prcaktuar e
interpretimit t ligjit, kur njsoj si nj gjykat kushtetuese i adresohet me kt udhzim t
detyrueshm jo vetm gjykatave por edhe vet ligjvnsit, kur shprehet se kjo e drejt duhet
...t respektohet nga ligjvnsi....
Edhe referenca e treguar n pikn 27 t vendimit, pr mbshtetjen e arsyetimit t
shumics s Kolegjeve t Bashkuara n vendimet nr.2/2013 dhe nr.9/2007 t Gjykats
Kushtetuese, n t vrtet tregon se Gjykata Kushtetuese sht shprehur aty jo pr mnyrn e
interpretimit dhe zbatimit t ligjit nga gjykatat por i adresohet ligjvnsit, pikrisht lidhur me
parimet kushtetuese q ligjvnsi duhet t mbaj parasysh kur harton dhe miraton ligje t reja
q synojn t kufizojn t drejtat e njohura dhe fituara m par me ligj nga subjektet
prfituese.
Me t njjtn prqasje, pra me element q duket se i prkasin gjykimit kushtetues,
shumica e Kolegjeve t Bashkuara arsyeton edhe n pikat 28 dhe 29 t vendimit, n t cilat,
ndonse Ligji nr.49/2012, as n nenet 45 e 56 t tij dhe as n dispozitat kalimtare, nuk
parashikon shprehimisht ndryshe, vjen n prfundimet se Gjykatat administrative kan
detyrimin q t shqyrtojn ankimet ose rekurset, duke qen se nenet 45 dhe 56 t Ligjit
nr.49/2012, n momentin e paraqitjes s ktyre ankimeve apo rekurseve, nuk kishin hyr ende
n fuqi dhe pr kt shkak nuk mund t sillnin efekte ndaj ankimeve t ushtruara tashm. Nj
qndrim i ndryshm do t prbnte cenim t parimit t siguris juridike n lidhje me
realizimin e t drejts s tyre pr tiu drejtuar nj gjykate m t lart, e drejt e cila ishte
realizuar n momentin e hyrjes s ligjit t ri n fuqi.
Duke arsyetuar n kt mnyr, madje n kundrshtim me qndrimet e saj t qarta e
korrekte pr interpretimin e ligjit procedural n prgjigje t pyetjes s par unifikuese, pa u
shprehur haptazi se gjenden para nj lloj ometimi kushtetues (pra mungess s dispozits
kalimtare q do t mnjanonte cenimin e parimit kushtetues t siguris juridike t lidhur me
ushtrimin e s drejts s ankimit n gjykat), duket se shumica e Kolegjeve t Bashkuara
orienton gjykatat t mos mbajn m parasysh se ligjvnsi nuk ka dashur t miratoj nj
dispozit kalimtare q lejon zbatimin e norms s vjetr procedurale e jo at q sht n fuqi,
prsa i prket s drejts s ankimit n gjykatn m t lart.
Si gjyqtar n pakic, kam mendimin se Gjykata e Lart sht gjykat ligji. Si do
gjykat tjetr ajo mbshtet n vendimet e dhna prej saj n Kushtetut dhe n ligj, duke pasur
pra t drejtn dhe detyrimin vetm q t interpretoj dhe zbatoj normat kushtetuese e ligjore
n zgjidhjen e shtjes. N kt kuptim, gjykatat kan t drejtn e detyrimin t interpretojn
dhe arsyetojn bazuar n normat kushtetuese dhe ligjore n funksion t zgjidhjes s shtjes,
por ato nuk mund t injorojn a refuzojn t zbatojn ligjin procedural nse kan qndrimin
se ai ligj vjen n kundrshtim me Kushtetutn apo me motivin e mungess s parashikimit t
shprehur t nj rregullimi ligjor procedural t caktuar. Gjykatat nuk bjn gjykim kushtetues
mbi ligjin abstrakt. N raste t tilla, sikurse parashikon pika 2 e nenit 145 t Kushtetuts
Kur gjyqtart mojn se ligjet vijn n kundrshtim me Kushtetutn, nuk i zbatojn ato. N
kt rast, ata pezullojn gjykimin dhe ia drgojn shtjen Gjykats Kushtetuese. Pra, vetm
gjykatat mbajn qndrimin e tyre duke parashtruar arsyet prse mendojn se nj dispozit
ligjore nuk sht n prputhje me Kushtetutn dhe prse nuk mund ta zgjidhin shtjen pa u
shprehur m par Gjykata Kushtetuese lidhur me kushtetutshmrin e asaj norme juridike t
ligjit t zbatueshm pr zgjidhjen e shtjes q ka pr shqyrtim.
Si gjyqtar n pakic, konkludoj se shumica e Kolegjeve t Bashkuara, duke e tejkaluar
kufirin e gjykimit q i lejohet atyre si gjykat ligji dhe jo si gjykat kushtetuese, pr
interpretimin normal t Kushtetuts dhe t normave ligjit procedural objekt unifikimi, nuk
kan br gj tjetr vese kan konkluduar t mos e zbatojn kufizimin e vendosur
shprehimisht n nenet 45 e 56 t Ligjit nr.49/2012 lidhur me t drejtn e ankimit, ndonse
pranojn vet se mungon nj dispozit kalimtare e shprehur q lejon shqyrtimin e ankimeve
q nuk plotsojn kriteret e neneve 45 e 56, por q jan paraqitur para dats 04.11.2013. Aq
m tepr kjo bie ndesh me vet qndrimin e shumics s Kolegjeve t Bashkuara, t cilat, pr
shtjen e par unifikuese, pa asnj ekuivok, arsyetojn dhe konkludojn q ligji i vjetr
procedural zbatohet vetm nse kjo parashikohet shprehimisht me dispozit kalimtare.
N linjn logjike juridike t arsyetimit t tyre, se kufizimi me nj ligj t ri t s drejts
s ankimit n gjykatn m t lart t fituar me ligjin e mparshm procedural do t prbnte
cenim t parimit kushtetues t siguris juridike, etj., dhe n munges t nj norme kalimtare
q mnjanon kt shkelje kushtetuese, si gjykat ligji, shumica e Kolegjeve t Bashkuara
mund t ushtronte vetm kompetencn e saj q i njihte Kushtetuta (neni 145/2) pr tia
drguar shtjen Gjykats Kushtetuese pr t kontrolluar kushtetutshmrin e ligjit abstrakt.
Si gjyqtar n pakic, duke mbetur konsekuent n qndrimin tim lidhur me natyrn e
ligjit procedural civil dhe parimet e veprimit n koh t tij, i cili sht shprehur qart edhe n
arsyetimin e prfundimit e Kolegjeve t Bashkuara n prgjigjen pr pyetjen e par t shtruar
pr unifikim, kam mendimin se ligjvnsi, me vullnet t shprehur qart, nuk ka dashur t
parashikoj ndonj dispozit kalimtare q, prjashtimisht nga sa parashikohet n nenet 45 e
56 t Ligjit nr.49/2011, ti jap fuqi rregullit procedural t mparshm dhe t lejoj zbatimin e
s drejts s pakufizuar t ankimit ndaj vendimeve gjyqsore me objekt zgjidhjen e
mosmarrveshjeve administrative pr ankimet e rekurset e paraqitura nga palt prpara dats
04.11.2013. Prandaj, kto ankime dhe rekurse nuk mund t shqyrtohen m, prkatsisht, nga
Gjykata Administrative e Apelit dhe Kolegji Administrativ i Gjykats s Lart.
3. Pr shtjen e tret t shtruar pr unifikim
N pikn 30 t vendimit t Kolegjeve t Bashkuara shumica arsyeton se N lidhje me
shtjen e tret dhe t katrt t shtruar pr diskutim nga ana e Kolegjit Administrativ,
Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart vlersojn se nuk sht rasti pr t unifikuar
praktikn gjyqsore.
Si gjyqtar n pakic kam qndrim t kundrt me shumicn, kjo duke u nisur nga
qndrimi konsekuent dhe logjik q kam mbajtur pr interpretimin dhe zbatimin e drejt t
ligjit procedural lidhur me dy shtjet e para pr unifikim, veanrisht pr shtjen e dyt.
Sipas mendimit tim, kufizimi i s drejts s ankimit nisur nga vlera e padis gjen
zbatim t menjhershm pas dats 04.11.2013. Pr rrjedhoj, nisur nga ky qndrim, gjykata
Administrative e Apelit dhe Kolegji Administrativ i Gjykats s Lart kan detyrimin pr t
verifikuar, rast pas rasti, nse vlera e padis apo krkess n shtjen e ankimuar me apel ose
rekurs, sht apo jo nn vlern minimale t prcaktuar sipas neneve 45 e 56 t Ligjit
nr.49/2011. Nse vlera do t ishte m e ult duhet t vendoset pushimi i gjykimit t shtjes.
Kam mendimin se interpretimi i unifikuar i neneve 46 e 56 prsa i prket mnyrs se
si duhet t prcaktohet vlera e padis jo vetm sht vendimtar pr t garantuar sigurin
juridike n shqyrtimin e ankimeve dhe rekurseve, por sht e lidhur drejtprdrejt me vet
zgjidhjen e shtjes objekt gjykimi, n t ciln, objekt mosmarrveshje administrative sht
krkimi dhe njohja e nj detyrimi periodik e t paprcaktuar n shtrirje kohore, pikrisht
krkimi pr detyrimin e pals s paditur t njoh dhe shlyej pagesn e pensionit suplementar
t ushtarakut sipas ligjit dhe jo n masn q ka caktuar pala e paditur.
N nenin 45 dhe 56 t Ligjit 49/2013 parashikohet se nuk lejohet, prkatsisht, ankim
dhe rekurs ndaj vendimeve prfundimtare t gjykats administrative shkalls s par dhe t
apelit, pr padi me objekt kundrshtim i akteve administrative a mosmarrveshje
administrative me vler m t vogl se njzet fishi dhe dyzet fishi i pags minimale n shkall
vendi.
Paga minimale n shkall vendi, sipas legjislacionit n fuqi, dihet se prcaktohet
periodikisht do vit nga Kshilli i Ministrave. Vendimi i fundit i qeveris, ai me nr.537, dat
03.07.2013, prcakton se paga minimale n shkall vendi sht 22.000 lek.
Rrjedhimisht, vlera minimale e padis pr efekt t zbatimit t nenit 45 t Ligjit
nr.49/2012 sht 440.000 lek, ndrsa pr nenin 56 sht 880.000 lek.
Por, ndrkoh q pr mnyrn e prcaktimit t vlers s padis n rastet e tjera t
neneve 45 e 56 jemi para vlerave t prcaktueshme dhe pr t cilat, gjithsesi, ligji material e
procedural dhe praktika gjyqsore njeh mekanizmat prkatse t identifikimit, n lidhje me
shkronjn t ktyre neneve, e m konkretisht lidhur me sigurimet shoqrore dhe
shndetsore, ku parashikohen detyrime t natyrs periodike, si gjyqtar n pakic, kam
mendimin se gjykatat do t gjenden n vshtirsi pr t prcaktuar vlern e padis pr efekt t
pranueshmris pr shqyrtim t ankimit ose rekursit. Kjo pr faktin se Ligji nr.49/2012 nuk
prmban ndonj dispozit konkrete ku t tregohen kriteret e prllogaritjes s vlers s padis
pr detyrimet periodike, sikurse jan ato t parashikuara n shkronjn t nenit 45 dhe 56.
Por, sipas parimit t njohur procedural civil se gjykata nuk mund t refuzoj shqyrtimin e
shtjes me arsyetimin se ligji mungon, gjykats i lind detyrimi t gjej vet bazn dhe arsyet
ligjore pr zgjidhjen e shtjes.
N kt kontekst, si gjyqtar n pakic vlersoj se prmbushja e detyrimit pr
identifikimin e parimeve dhe normave t zbatueshme duhet t krkohet n legjislacionin n
fuqi q rregullon marrdhnie apo shtje t ngjashme e t prafrta.
Nga shqyrtimi i legjislacionit n fuqi, si gjyqtar n pakic, nisur nga natyra periodike e
detyrimit pr t cilin ngrihet padia, m rezulton se e vetmja norm procedurale me parime
dhe rregullim t prafrt sht ajo e paragrafit t par t nenit 67 t Kodit t Procedurs
Civile, ku parashikohet se: N rastin e krkimit t nj detyrimi ushqimor periodik, kur titulli
kundrshtohet, vlera prcaktohet n baz t shums s prgjithshme q duhet t jepet pr dy
vjet.
Sipas ksaj dispozite, meqense detyrimi ushqimor sht periodik, pr efekt t
prcaktimit t vlers s padis, shuma e saj llogaritet me detyrimin ushqimor q do t
prfitoje pr nj periudh dy vjeare.
Por, kam mendimin se, nisur nga natyra e posame e mnyrs s llogaritjes dhe
prditsimit t pensioneve dhe prfitimeve periodike t sigurimeve shoqrore dhe
shndetsore, deri n miratimin n t ardhmen nga ligjvnsi t nj rregullimi t posam
procedural t shprehur n ligj, Kolegjet e Bashkuara duhet t bnin interpretim unifikues t
ligjit duke e llogaritur vlern e padis mbi masn e pensionit ose prfitimit q do t merrej
pr nj periudh vetm njvjeare, sipas mass prkatse t prcaktuar nga ligjvnsi pr at
vit buxhetor. Kjo pr shkakun se masa e pensioneve dhe prfitimeve nga sigurimet shoqrore
e shndetsore ndryshojn vijimsisht, n do vit buxhetor, si rregull duke u rritur, pr shkak
t indeksimit t inflacionit dhe pr motive t tjera q i vlerson viti pas viti qeveria dhe i
miraton ligjvnsi. N kt kuptim, kur vet ligjvnsi rishikon do vit masn e prfitimeve
dhe pensioneve nga sigurimet shoqrore e shndetsore, athere edhe gjykata nuk mund ti
njoh vetes t drejtn t llogaris vlern e padis mbi parametra statik prtej nj periudhe
njvjeare.
4. Pr zgjidhjen e shtjes
Prsa i prket zgjidhjes s shtjes objekt i ktij gjykimi para Kolegjeve t Bashkuara,
si gjyqtar n pakic, nisur nga arsyet dhe qndrimet e parashtruara m sipr lidhur me
interpretimin e zbatimin e ligjit pr tre shtjet e para t shtruara pr unifikim, kam arsyetim
dhe prfundim t kundrt me shumicn e Kolegjeve.
Kshtu, me an t padis, paditsi Enver Ajdari ka kundrshtuar masn e pensionit t
parakohshm q i ka caktuar pala e paditur Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqrore, duke
krkuar detyrimin e s paditurs t bj rillogaritjen e ktij pensioni sipas ligjit n fuqi n
kohn e fitimit t pensionit, nga data 01.08.2005, duke u detyruar njkohsisht ti kthej
diferencat e papaguara q nga kjo dat.
Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran e ka pranuar padin, vendim i cili sht ln n fuqi
nga Gjykata e Apelit Tiran.
Kundr vendimit t gjykats s apelit ka ushtruar rekurs pala e paditur, Drejtoria
Rajonale e Sigurimeve Shoqrore, i cili sht paraqitur prpara dats 04.11.2013, dit n t
ciln kan filluar efektet e Ligjit nr.49/2012 Pr organizimin dhe funksionimin e gjykatave
administrative dhe gjykimin e mosmarrveshjeve administrative.
Nga pranimi i rrethanave t faktit t bra nga gjykatat m t ulta rezulton se paditsi
Enver Ajdari pretendon se masa e pensionit mujor q i takon sipas ligjit n fuqi n datn
01.08.2005 sht 47.370 lek. Ndrsa masa e pensionit mujor q i prcakton pala e paditur,
Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqrore, sht 15.963 lek.
Pikrisht me an t padis, pala paditse Enver Ajdari krkon t detyrohet pala e
paditur Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqrore ti bj rillogaritjen e pensionit dhe ti
shlyeje diferencat e papaguara t pensionit mujor duke filluar nga data 01.08.2005 e n
vazhdim.
Sipas nj llogaritje t thjesht matematikore, e cila nuk krkon njohuri t posame
shkencore t ksaj fushe, rezulton e pranuar nga gjykatat e faktit se diferenca e mass s
pensionit mujor q paditsi pretendon me an t padis se duhet tia njoh dhe shlyej pala e
paditur q nga datat 01.08.2005 dhe n mnyr periodike n t ardhmen sht: 47.370 lek -
15.963 lek = 32.407 lek.
Nse, n munges t kriterit t parashikuar nga vet ligji, si kriter pr llogaritjen e
vlers s padis n shtjen objekt gjykimi do t aplikohej ai i periudhs njvjeare, kjo sipas
qndrimit tim t parashtruar m sipr si gjyqtar n pakic lidhur me pyetjen e tret unifikuese,
athere vlera e padis do t rezultonte n masn: 32.407 lek x 12 = 388.884 lek.
Kjo vler sht dukshm m e vogl sesa kufiri i parashikuar, aktualisht prej 880.000
lek (dyzet fishi i pags minimale n shkall vendi), nga neni 56 i Ligjit nr.49/2012, pr efekt
t pranueshmris pr gjykim t rekursit t ushtruar kundr vendimit t gjykats s apelit.
Por edhe nse do t aplikohej vet kriteri analog i parashikuar n nenin 67 t Kodit t
Procedurs Civile, pra ai i periudhs dyvjeare, vlera e padis n shtjen objekt gjykimi do
t rezultonte n masn: 32.407 lek x 24 = 777.768 lek.
Edhe kjo vler rezulton t jet m e vogl sesa kufiri i parashikuar, aktualisht prej
880.000 lek (dyzet fishi i pags minimale n shkall vendi), nga neni 56 i Ligjit nr.49/2012
pr efekt t pranueshmris pr gjykim t rekursit t ushtruar kundr vendimit t gjykats s
apelit.
N t tilla rrethana, pr t gjitha arsyet e parashtruara dhe t analizuara m sipr, t
cilat gjykoj se duhet t prbnin edhe objektin e interpretimit t drejt dhe t unifikuar t
Ligjit nr.49/2012 Pr organizimin dhe funksionimin e gjykatave administrative dhe gjykimin
e mosmarrveshjeve administrative, si edhe pr shkak se vendimi nr.678, dat 14.05.2009 i
Gjykats s Apelit Tiran sht i paankimueshm n Gjykatn e Lart, kjo n zbatim t
kufizimit t ankimit nisur nga vlera m e vogl e padis objekt i ktij gjykimi krahasuar me
pagn minimale n shkall vendi, t parashikuar nga dispozita e nenit 56 t Ligjit nr.49/2012
Pr organizimin dhe funksionimin e gjykatave administrative dhe gjykimin e
mosmarrveshjeve administrative, si gjyqtar n pakic, kam qndrimin se Kolegjet e
Bashkuara duhet t kishin vendosur:
Pushimin e gjykimit t shtjes n Gjykatn e Lart.
Ardian Dvorani
MENDIM PAKICE
Un gjyqtari n pakic Medi Bici, n baz t nenit 307/2 t Kodit t Procedurs
Civile, parashtroj me shkrim mendimin tim kundr, pr tia bashkngjitur vendimit nr.3, dat
06.12.2013 t Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart.
Nga shqyrtimi gjyqsor i shtjes ka rezultuar e provuar si m posht:
Pala paditse Enver Ajdari ka qen ushtarak n Forcat e Armatosura t Republiks s
Shqipris, me gradn nnkolonel, vjetrsi shrbimi mbi 30 vjet dhe pag referuese 62.600
lek.
Pala e paditur i ka lidhur pals paditse nj pension t parakohshm n shumn
15.693 lek n muaj, i cili fillonte nga data 01.08.2005 dhe do t vazhdonte derisa pala
paditse t arrinte moshn pr prftimin e pensionit t plot t pleqris.
Meqense pala paditse ka pasur pretendime pr masn e pensionit t parakohshm i
sht drejtuar pals tjetr si organi administrativ kompetent dhe pasi nuk ka marr zgjidhje
prej tij, duke ezauruar m par rrugn administrative t ankimit, i sht drejtuar rrugs
gjyqsore pr zgjidhjen e shtjes.
N prfundim t gjykimit Gjykata e Rrethit Gjyqsor Tiran ka vendosur pranimin e
padis, vendim i cili sht ln n fuqi nga Gjykata e Apelit Tiran, ndaj t cilve ka ushtruar
rekurs n Gjykatn e Lart pala e paditur, Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqrore Tiran.
Me datn 04.11.2013 n Republikn e Shqipris kan filluan aktivitetin e tyre
gjykatat administrative, prandaj Kolegji Administrativ i Gjykats s Lart caktoi datn e
seancs pr shqyrtimin e shtjes nga Dhoma e Kshillimit, e cila e drgoi at pr shqyrtim
n Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart pr njsimin e praktiks gjyqsore, duke shtruar
pr zgjidhje katr shtje konkrete.
N lidhje me shtjen e par t shtruar pr unifikim Kolegjet e Bashkuara t Gjykats
s Lart arritn n prfundimin se:
Gjykata Administrative e Shkalls s Par, Gjykata e Apelit Administrativ dhe Kolegji
Administrativ i Gjykats s Lart, t krijuara me Ligjin nr.49, dat 03.05.2012 Pr
Organizimin dhe Funksionimin e Gjykatave Administrative dhe Gjykimin e
Mosmarrveshjeve Administrative jan kompetente pr shqyrtimin e t gjitha shtjeve, t
cilat sipas nenit 7 t ktij ligji prbjn mosmarrveshje administrative, pavarsisht gjendjes,
fazs apo shkalls s gjykimit. Kto gjykata jan kompetente pr shtjet administrative pr
t cilat padia, ankimi, ose rekursi sht depozituar prpara dats 04.11.2013, respektivisht n
gjykatat e shkalls s par, t apelit apo n Gjykatn e Lart dhe deri n kt dat shqyrtimi
n kto gjykata nuk ka prfunduar akoma.
Pakica vlerson se prfundimi q kan arritur Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s
Lart n lidhje me kt shtje sht i pabazuar n ligj pr arsyet e mposhtme:
Vendimi Unifikues nr.3, dat 06.12.2013 i Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s
Lart bie n kundrshtim me nenin 12 t Ligjit nr.49/2012 Pr Organizimin dhe
Funksionimin e Gjykatave Administrative..., i cili ndrmjet t tjerave prcakton se:
Gjykata Administrative e Apelit gjykon me trup gjykues t prbr nga tre gjyqtar
ankimet kundr vendimeve t gjykats administrative t shkalls s par.
Nga citimi pjesrisht i dispozits ligjore t msiprme del qart se vullneti i
ligjvnsit ka qen se Gjykata Administrative e Apelit dhe Kolegji Administrativ i Gjykats
s Lart n asnj rrethan nuk mund t disponojn mbi vendimet e marra nga gjykatat e
rretheve gjyqsore, ose t apeleve n rastin e shqyrtimit t rekurseve, pasi kompetencn
lndore pr kt e kan gjykatat e apeleve, Kolegji Civil i Gjykats s Lart, ose Kolegjet e
Bashkuara t Gjykats s Lart n rastin e shqyrtimit t shtjes prej tyre.
Sipas shumics, Gjykata e Apelit Administrativ mund t disponoj mbi vendimet e
gjykatave t rretheve gjyqsore dhe Kolegji Administrativ i Gjykats s Lart mund t
disponoj mbi vendimet q kan dhn gjykatat e apeleve t Republiks, qndrim i cili sht
n kundrshtim me ligjin, pasi kompetencat n lnd ndrmjet gjykatave administrative dhe
gjykatave civile jan t krejtsisht t ndara dhe nuk ka asnj rast q ligji lejon interferimin tek
njra-tjetra.
N ndihm t arsyetimit q bn pakica vjen edhe Vendimi Unifikues nr.1, dat
16.04.2004 i Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart, ku ndrmjet t tjerave ato
shprehen:
Gjykata e Apelit pr Krime t Rnda nuk mund t shqyrtoj n shkall t dyt shtje
q jan shqyrtuar n shkall t par nga gjykatat e rretheve gjyqsore .....(parimi i
vazhdimsis s gjykimit).
Vrtet me kt vendim Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart kan br njsimin
e praktiks gjyqsore pr shtje q i takojn fushs q rregullon Kodi i Procedurs Penale,
por parimi mbetet i njjt, pasi ndodhemi n t njjtat rrethana (prpara krijimit t gjykatave
t reja), t cilat gjykojn shtje t nj fushe t caktuar, prandaj Kolegjet e Bashkuara t
Gjykats s Lart duhet ta mbanin parasysh n dhnien e vendimit praktikn gjyqsore q ato
kishin br m par, sepse n rastin objekt gjykimi pr shtje t ngjashme ato kan mbajtur
qndrim t ndryshm nga i pari, duke e orientuar praktikn gjyqsore t unifikuar m par.
Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart nse vlersonin se praktika gjyqsore e
mparshme duhej ndryshuar, n prputhje me nenin 19 t Ligjit nr.8588, dat 15.03.2000
Pr Organizimin dhe Funksionimin e Gjykats s Lart (I ndryshuar), ather ato duhet ta
bnin shtjen objekt diskutimi n seanc gjyqsore dhe m pas t dilnin me nj vendim
prfundimtar.
N nenin 1/2 t Ligjit nr.49/2012 sht prcaktuar se:
Dispozitat e ktij ligji plotsohen me parashikimet e Kodit t Procedurs Civile, me
prjashtim t rasteve dhe pr aq sa ky ligj nuk parashikon ndryshe.
Pakica vlerson se pr t plotsuar boshllkun q mund t krijonte ligji nr.49/2012
ligjvnsi ka parashikuar q n zgjidhjen e shtjeve administrative gjykatat administrative,
krahas ligjit t tyre organik, mund t zbatojn edhe dispozitat ligjore t parashikuara nga
Kodi i Procedurs Civile, duke prjashtuar rastin kur ligji organik parashikon ndryshe.
N rastin n gjykim nuk jemi prpara rastit t ndalimit, pasi ligji organik nuk
parashikon ndonj ndalim q nuk zbatohen rregullat e parashikuara nga Kodi i Procedurs
Civile, i cili me ndryshimet e psuara nga Ligji nr.122/2013 parashikon se shtjet q jan n
gjykim ditn e hyrjes n fuqi t ligjit do t gjykohen sipas ligjit t kohs s paraqitjes s
krkespadis dhe prderisa Ligji nr.49/2012 referon n Kodin e Procedurs Civile, i cili nuk
ka ndalim, ather pr shtjet e filluara nga gjykatat e rretheve gjyqsore prpara dats
04.11.2012 duhet t zbatoheshin rregullat e parashikuara n Kodin e Procedurs Civile.
S fundmi, Vendimi Unifikues nr.3, dat 06.12.2013 i Kolegjeve t Bashkuara t
Gjykats s Lart pr pikn e par t tij bie ndesh edhe me vet qllimin e ligjit me t cilin u
krijuan gjykatat administrative, pasi sipas tij ato u krijuan pr t zgjidhur konfliktet ndrmjet
personave juridik, personave fizik dhe administrats shtetrore brenda nj kohe sa m t
shkurtr, duke prcaktuar edhe afatet prkatse pr do shkall gjykimi.
shtjet e regjistruara n gjykatat e shkalls s par prpara dats 04.11.2012 n
pjesn m t madhe t tyre i kan kaluar afatet e shqyrtimit q parashikohen n Ligjin
nr.49/2012, prandaj shqyrtimi i tyre nga gjykatat administrative jo vetm q do t ishte i
paligjshm, por kjo do t onte edhe n injorimin e afateve t gjykimit pr shtjet e
regjistruara n gjykatat administrative pas dats 04.11.2012, duke e br veprimtarin e tyre
t paligjshme q n fillim, pr shkak t shkeljes s afateve t gjykimit t parashikuar n ligj.
Me kt arsyetim pakica arrin n prfundimin se Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s
Lart pr kt pik duhet ta njsonin praktikn gjyqsore n kt mnyr:
shtjet e regjistruara prpara dats 04.11.2012 n gjykatat e rretheve gjyqsore duhet
t vazhdonin t gjykoheshin po nga ato gjykata dhe ankimet ndaj vendimeve t tyre duhet t
shqyrtoheshin nga gjykatat e apeleve, kurse rekurset ndaj vendimeve t ktyre t fundit duhet
t shqyrtoheshin nga Kolegji Civil i Gjykats s Lart.
N lidhje me shtjen e dyt t shtruar pr unifikim, Kolegjet e Bashkuara t Gjykats
s Lart e kan njsuar praktikn gjyqsore si m posht:
Kufizimet financiare q parashikojn nenet 45 dhe 56 t Ligjit nr.49/2012 n lidhje me
t drejtn pr t paraqitur ankim n Gjykatn e Apelit Administrativ, ose rekurs n Gjykatn e
Lart, nuk zbatohen n lidhje me ankimet apo rekurset e paraqitura prpara dats
04.11.2013.
Pakica vlerson se qndrimi q ka mbajtur shumica bie n kundrshtim me pikn e
par t unifikuar prej saj, sepse nga njra an ajo thot q pr shtjet dhe ankimet ndaj
vendimeve t regjistruara prpara dats 04.11.2012 duhet t zbatohen dispozitat e Ligjit
nr.49/2012 dhe nga ana tjetr, kur vjen puna pr t zbatuar konkretisht parashikimet e neneve
45 dhe 56 t ktij ligji n rastet e ankimeve t paraqitura m par, ajo thot se nuk duhen
zbatuar kto dispozita ashtu si jan shkruar, ka prbn nj nonsens, sepse prderisa
shtjet e regjistruara prpara dats 04.11.2013 iu kaluan gjykatave administrative, ather
kto t fundit duhet t zbatojn me rigorozitet t gjitha parashikimet e ligjit organik.
Duke vepruar n kt mnyr Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s Lart kan ln pa
fuqi pjesrisht kto dy dispozita ligjore, duke kaprcyer n kt mnyr kompetencat q atyre
u jep ligji, pasi nuk sht n kompetenc t Gjykats s Lart ndryshimi, ose shfuqizimi i
dispozitave ligjore, por ajo sht e detyruar q ti zbatoj ato.
Pakica sht dakord me qndrimin e shumics se ankimi i br m par sht nj e
drejt e fituar dhe sipas vendimeve nr.2/2013 dhe nr.9/2007 t Gjykats Kushtetuese, kjo
situat mund t ndryshoj vetm nse subjektet prfituese kan pasoja pozitive, por n
shtjen objekt gjykimi zbatimi i ligjit t ri sjell pasoja negative pr subjektin prfitues,
prandaj ky fakt duhet t shrbente si nj nga arsyet q Kolegjet e Bashkuara t Gjykats s
Lart ta njsonin praktikn gjyqsore n at mnyr q shqyrtimi i shtjeve n gjykim
prpara momentit t funksionimit t gjykatave administrative duhet rregullohej sipas
dispozitave ligjore t K.Pr.Civile, gj e cila do t zgjidhte fare mir edhe moscenimin e t
drejtave t fituara nga palt pr ankimet dhe rekurset e paraqitura ndaj vendimeve t
gjykatave prpara dats 04.11.2013.
N lidhje me mos unifikimin e dy shtjeve t tjera t shtruara prpara Kolegjeve t
Bashkuara t Gjykats s Lart, t cilat kishin t bnin me kriteret e prllogaritjes s vlers s
njzet fishit, ose dyzet fishit t pags minimale n shkall vendi dhe interpretimin e neneve
45 dhe 56 t Ligjit nr.49/2012, si dhe kthimin e shtjes konkrete pr rishqyrtim n apel,
pakica ka t njjtin qndrim me shumicn, por ajo ndahet me t n faktin se shtja duhej ti
drgohej pr rishqyrtim Gjykats s Apelit Tiran dhe jo Gjykats Administrative t Apelit,
pasi ajo sht regjistruar prpara dats s fillimit t veprimtaris t gjykatave administrative.
Arsyetimi i msiprm e on pakicn n prfundimin se vendimi nr.3, dat 06.12.2013
i Kolegjeve t Bashkuara t Gjykats s Lart n pjesn e q njson praktikn gjyqsore
(pikat 1 dhe 2 t tij), si dhe pr drgimin e shtjes pr rishqyrtim n Gjykatn Administrative
t Apelit sht i pabazuar n ligj, prandaj pr kto pjes, vota ime sht kundr tij.
Medi Bici
MENDIM PAKICE
Ne gjyqtart e pakics shprehemi kundr vendimit t shumics s Kolegjeve t
Bashkuara t Gjykats s Lart pr arsyet e mposhtme.
Ligji nr.49/2012, Pr organizimin dhe funksionimin e gjykatave administrative dhe
gjykimin e mosmarrveshjeve administrative, parashikon krijimin e gjykatave
administrative. Kto gjykata, nprmjet ktij ligji, u krijuan rishtazi. Parashikimet e ktij ligji
lidhur me organizimin, funksionimin e gjykatave administrative, me parimet dhe procedurn
e gjykimit, palt n proces dhe personat e tjer n gjykimin administrativ, rezultojn
prgjithsisht t reja dhe t ndryshme nga ato t deritanishme.
N kt aspekt, ne mojm se nga ana e ligjvnsit nuk rezulton qllimi q shtjet e
regjistruara pr gjykim n gjykatat e t gjitha niveleve q sipas nenit 7 t ktij ligji i prkasin
kompetencs lndore t gjykatave administrative, n momentin e hyrjes s ligjit n fuqi (dat
04.11.2013) t kalonin pr gjykim (pavarsisht fazs s gjykimit q ndodheshin) n gjykatat
administrative t sapokrijuara. N funksion t ides s msiprme vlen t prmendim
gjithashtu dhe faktin e mungess s nj dispozite kalimtare n Ligjin nr.49/2012 lidhur me
fatin e shtjeve t regjistruara n momentin e hyrjes n fuqi t ktij ligji. Gj e cila
nnkupton se kto shtje do t vazhdojn t gjykohen nga gjykatat t cilat kan
kompetencn funksionale, pra nga gjykatat e zakonshme, me ligjin e kohs s regjistrimit t
tyre pr gjykim.
Vlersojm se parimi i s drejts procedurale se ligji procedural sht menjher i
aplikueshm nuk sht i zbatueshm pr shtjet civile t regjistruara n gjykatat e
zakonshme n momentin e hyrjes n fuqi t Ligjit nr.49/2012 dhe q sipas nenit 7 t tij lidhen
me mosmarrveshje q i prkasin kompetencs lndore t gjykatave administrative.
Mendojm se aplikimi n mnyr t menjhershme i ligjit procedural n nj proces
gjyqsor tashm t filluar, mund t jet i zbatueshm vetm n rastet kur ligji i ri rregullon
shtje t parregulluara m par apo kur ndryshon nj rregullim t mparshm t nj shtje
t caktuar, nse pr kt ligjvnsi nuk vendos q rregullat e reja jan t aplikueshme vetm
pr padit e paraqitura pas hyrjes s tij n fuqi. N fakt, n t gjitha rastet kur ligji procedural
ka psuar ndryshime apo shtesa, ligjvnsi sht kujdesur t prcaktoj q rregullimet e reja
kan apo jo efekt prapaveprues.
Ndrkoh, n rastin konkret jemi para krijimit t nj gjykate t re t sistemit gjyqsor,
me nj funksionim dhe organizim t ndryshm, si dhe me rregulla t reja gjykimi t
mosmarrveshjeve administrative.
N vlersimin ton, kompetenca lndore sht nj shtje, prkatsia e s cils lidhet
me gjykatn e shkalls s par dhe q duhet t zgjidhet q n momentin fillestar t gjykimit,
pra q n gjykimin n shkall t par. Kompetenca lndore nuk mund t ndryshoj me nj ligj
t ri, por vetm nse ligji prcakton n dispozitat e tij, n mnyr t shprehur drejtprdrejt
dhe qartazi nj zgjidhje t ndryshme lidhur me kompetencn lndore, gjat nj gjykimi t
filluar apo pasi ka prfunduar nj shkall e gjykimit.
N kt kuptim, mendojm se nuk ka vend pr diskutim prkatsia e kompetencs
lndore t gjykats s shkalls s dyt, pr t ciln diskutimi i vetm mund t lidhet me
kompetencn e saj funksionale pr gjykimin e nj shtje t caktuar, t ardhur prpara saj mbi
ankimin kundr vendimit t nj gjykate t shkalls s par.
Nisur nga kjo, nse kompetenca lndore, n prputhje me ligjin e kohs, i ka takuar
gjykats s zakonshme, parimisht, nuk mundet q kjo kompetenc t ndryshoj kur shtja
ndodhet n gjykim e sipr n gjykatat e t gjitha niveleve. Nse ligjvnsi ngarkon nj organ
tjetr gjyqsor me kompetencn funksionale pr gjykimin e ankimeve kundr vendimeve t
gjykatave t zakonshme t shkalls s par, ather kt duhet ta bj me nj urdhrim ligjor
t shprehur, prndryshe do t ndodhemi para mungess s kompetencs funksionale t organit
tjetr gjyqsor.
Lidhur me gjykimin e shtjes konkrete pr t ciln shumica shprehet se duhet t
rigjykohet tashm nga gjykata e apelit administrativ, n Ligjin nr.49/2012, n nenin 10, pika
2, germa a, prcaktohet se: Gjykata Administrative e Apelit shqyrton: a) ankimet kundr
vendimeve t gjykats administrative t shkalls s par; b) n shkall t par,
mosmarrveshjet me objekt aktet nnligjore normative, si dhe raste t tjera t parashikuara
me ligj. Pra, n kt dispozit, ligjvnsi nuk ka ngarkuar gjykatn administrative t apelit
pr t shqyrtuar ankimet kundr vendimeve t gjykats s zakonshme t shkalls s par, gj
t ciln nuk e ka br as me ndonj dispozit tranzitore t ligjit.
Pr rrjedhoj, vlersojm se rregullimi i ri ligjor i br me Ligjin nr.49/2012 n lidhje
me kompetencn lndore t gjykatave administrative nuk prek ato shtje, gjykimi i t cilave
ka prfunduar n gjykatn e zakonshme t shkalls s par n momentin e hyrjes n fuqi t
ktij ligji. Po kshtu, kemi t njjtin mendim dhe pr ato shtje t cilat jan n gjykim e sipr
n t gjitha shkallt e gjykimit, t cilat kan nisur shqyrtimin e tyre para hyrjes n fuqi t ktij
ligji.
Prandaj, pranimi i t kundrts, qoft dhe pranimi q gjykimi i ankimeve kundr
vendimeve t dhna nga gjykatat e zakonshme t shkalls s par sht n kompetencn
funksionale t Gjykats Administrative t Apelit, pikrisht pr shkak t klasifikimit t
mosmarrveshjes si mosmarrveshje administrative sipas rregullimit t ri ligjor, jo vetm
sht n kaprcim t asaj q ligji ka prcaktuar, por indirekt, do t duhet te pranohej mungesa
e kompetencs lndore t gjykats s zakonshme t shkalls s par, prve se, n aplikim t
rregullave t reja dhe konceptualisht t ndryshme procedurale para gjykatave m t larta n
nj proces gjyqsor, ku gjykimi n nj shkalle t sistemit gjyqsor ka prfunduar tashm.
Nj gj e till do t vinte n diskutim respektimin n do shtje konkrete t parimeve
t procesit t rregullt ligjor, ashtu sikundr edhe kushtetutshmrin e Ligjit nr.49/2012 n
raport me shtjet gjyqsore, gjykimi i t cilave ka prfunduar n gjykatn e shkalls s par
dhe kundr vendimit t s cils palt kan ushtruar tashm t drejtn e ankimit t njohur nga
ligji procedural civil n fuqi n kohn e paraqitjes s tij.
Pr kt arsye kemi parasysh se ligji, si akt i prgjithshm normativ, pr m tepr n
rastet kur vendos rregulla t detyrueshme sjellje, si dhe n rastin konkret (Ligji nr.49/2012),
aplikueshmria e ktyre rregullave t reja sjellje lidhet me t ardhmen por aspak me t
kaluarn, pasi nuk mund t ribhet ajo q tashm ka ndodhur.
Thn ndryshe, nse do t pranohej se sht Gjykata Administrative e Apelit ajo q
duhet t shqyrtoj ankimet kundr vendimeve t dhna nga gjykatat e zakonshme t shkalls
s par, ather do t duhet t pranohej se Gjykata Administrative e Apelit, n funksion t
kontrollit gjyqsor t vendimit t gjykats s shkalls s par, do t duhet t konsideroj
rregullimet e bra nga ligji i ri (Ligji nr.49/2012), si pr gjykimin n shkalln e par, ashtu
edhe pr gjykimin n apel, prfshir edhe rregullat pr kufizimin e t drejts s ankimit n
Gjykatn Administrative t Apelit (vendimet e paankimueshme, neni 45); pr paraqitjen e
provave t reja (neni 47); pr kalimin asaj t ankimit (neni 47) apo pr gjykimin e shtjes n
dhom kshillimi dhe gjykimit t saj mbi baz dokumentesh (neni 49), rregulla kto q
padyshim preknin t drejtat e personave konkret (palve n gjykim) t njohura nga ligji
procedural civil n fuqi n momentin e ngritjes s padis, shqyrtimit t shtjes nga gjykata e
shkalls s par dhe paraqitjes s ankimit kundr vendimit t saj, gj q nuk mund t jet
qllimi i nj ligji.
Gjyqtart e pakics sjellin n vmendje se n parim, n t drejtn procedurale, ligji i ri
nuk ka efekt prapaveprues. N vshtrimin historik t ndryshimeve q ka psuar K.Pr.Civile,
n asnj rast nuk ka pasur fuqi prapavepruese ky kod. Nj fuqi t till nuk i sht dhn as n
miratimin e tij fillestar n vitin 1996, por prkundrazi t gjitha shtjet e filluara m par me
procedurn e mparshme u prfunduan mbi ato rregulla procedurale.
Rregullat procedurale t prmendura m sipr, t cilat lidhen me procedurn e
ankimit, me procedurn e gjykimit n gjykatn e apelit administrativ apo n Gjykatn e Lart,
jan t tilla t cilat prmbysin procedurn e gjykimit t nisur m par. mojm se nuk mund
t ket ndryshim te rregullave t lojs pasi ajo ka nisur, apo aq m tepr ka prfunduar nj
shkall gjykim.
Ne gjyqtart e pakics shprehemi kundr pasi vlersojm se ky vendim i Kolegjeve t
Bashkuara t Gjykats s Lart cenon edhe parimet e procesit t rregullt ligjor dhe
konkretisht parimin e gjykats s caktuar me ligj, gjykimin brenda nj afati t arsyeshm
dhe at t siguris juridike.