1.

Gigiyena termininin mnas

A) yoluxucu xstliklrin inkiafnn qarsn alan
B) qeyri-yoluxucu xstliklrin inkiafn lngidn
C) salamlq gtirn
D) endemik xstliklrin qarsn alan
E) insanlarn mrn uzadan
2. Havann bioloji gstricilrin aiddir
A) havada su buxarlarnn olmas
B) havann elektrik vziyyti
C) havada 2, 2, N2 v tsirsiz qazlarn olmas
D) bakteriyalar v viruslarn olmas
E) havann hrkti
3. Gigiyena elminin mqsdinin ilk trifinin mllifi
A) A.P.Dobroslavin
B) M.Levin
C) F.F.Erisman
D) E.Parks
E) T.Saymn
4. Gigiyena elminin qarsnda duran sas vziflrdn biri
A) haliy malic-diaqnostik yardmn tkmilldirilmsi
B) traf mhitin v hali salamlnn mhafizsi
C) haliy drman yardmnn tkili
D) haliy sanatoriya-kurort yardmnn tkili
E) istehsalatn maddi-texniki tchizatnn yaxladrlmas
5. Gigiyena elminin mqsdin aid deyil
A) insan salaml v traf mhit
B) xst xslrin malicsi v traf mhit
C) ii orqanizmi v istehsalat mhiti
D) yaay-mit raiti v traf mhit
E) insann hyat trzi v traf mhit
6. Qidann mnimsnilmsin tsir ed biln amillrin dzgn variantn sein
A) qidanin kimyvi trkibi v mnyi, qida paynda tin ox olmas, qida paynn kulinariya
emal v orqanoleptikas
B) qidanin kimyvi trkibi v mnyi, qida paynn kaloriliyi, kulinariya emal v orqanoleptikas
C) qidanin kimyvi trkibi v mnyi, qida paynn kaloriliyi, kulinariya emal, hcmi v
orqanoleptikas
D) qidanin kimyvi trkibi v mnyi, qida paynn kulinariya emal, hcmi v eidi
E) qidanin kimyvi trkibi v mnyi, qida paynn kulinariya emal v orqanoleptikas
7. Gigiyenann vziflrin uyun glmir
A) xstlri mayin v malic etmk, malic-qoruyucu rejim yaratmaq
B) traf mhit obyektlrini v amillrini mayin etmk
C) traf mhit amillrinin orqanizm tsir xsusiyytlrini yrnmk
D) ekzogen amillrin tsiri altnda orqanizmd ba vern dyiikliklri yrnmk
E) traf mhitin v salamln qorunmasna dair profilaktik tdbirlr hazrlamaq
8. Gigiyena elminin sas vziflrin aiddir
A) haliy xstliklrin profilaktikasina dair mslht yardm
B) haliy malic-diaqnostika yardmnn tkili
C) traf mhitin tdqiqi, hali salamlnn mayinsi v mhkmlndirilmsi
D) istehsalat mhitinin yaxladrlmasna dair tdbirlrin hyata keirilmsi
E) insanlarn yaay-mit raitinin yaxladrlmas
9. Gigiyena elminin yrndiyi problem
A) traf mhitin insan orqanizmin tsir qanunauyunluqlar
B) traf mhitd ba vern fiziki hadislr
C) traf mhitd gedn bioloji proseslr
D) orqanizmin fizioloji funksiyalar
E) orqanizmin quruluu
10. Ozonun miqdarnn n ox mahid edildiyi hndrlk
A) 12-15 km
B) 10-12 km
C) 20-30 km
D) 60-70 km
E) 50-60 km
11. Malic hkiminin tcrbsind gigiyenik biliklrin hmiyyti
A) malic mssislrinin layihldirilmsi v tikintisind vacibdir
B) traf mhit obyektlrinin irklnmdn mhafizsin aid tdbirlrin tkili ilrind kmk edir
C) tbii mhit v sosial raitl laqdar xstliklrin profilaktikasnda mhm rol oynayr
D) yaay yerlrinin abadladrlmas iinin tkilin kmk edir
E) irsi xstliklrin malicsind mhm rol oynayr
12. Malic hkiminin faliyytind ekoloji tfkkrn hmiyyti ibartdir
A) salamln pozulmasna sbb olan zrrli amillrin aradan qaldrlmasndan
B) traf mhit obyektlrinin irklnmdn mhafizsindn, laqdar xstliklrin malicsindn
C) traf mhit amillrinin tsiril laqdar xstliklr dzgn diaqnoz qoyulmas, malicsi v
profilaktikasndan
D) traf mhitin zrrli amillrinin normaladrlmasndan
E) traf mhit obyektlrinin salamladrlmasndan, traf mhit amillrinin tsiril laqdar
xstliklrin malicsindn
13. Kesson xstliyinin yngl formasnda daha ox gz arpan lamtlr
A) koronar aeropatiya, aeroemboliya, kollaps, ba beyin zdlnmlri
B) bir v ya ne oynaqda kskin arlar, nevralgiyalar, dri pozuntular
C) a ciyr zdlnmlri, md-barsaq lamtlri, orqanizmin temperaturunun artmas
D) grm orqannn zdlnmsi, daxili qulan zdlnmsi, ba ar
E) qan tzyiqinin ykslmsi, bdn temperaturunun dmsi, yorulmann ba vermsi
14. traf mhit anlaynn mahiyyti
A) insan orqanizmin msbt tsir gstrn fiziki v bioloji amillr
B) insan orqanizmind patoloji dyiikliklr yaradan amillr
C) insan orqanizmin bilavasit v ya dolay yolla tsir edn yaay v istehsalat mhiti
D) insan orqanizmin lverisiz tsir gstrn traf mhit amillri
E) insan orqanizmind dyiikliklr yaradan fiziki, kimyvi v bioloji amillr
15. traf mhitin sas trkib hisslri
A) torpan v rzaq mhsullarnn fiziki v kimyvi amillri
B) hava, su, rzaq mhsullar v torpaq
C) havann v suyun fiziki amillri
D) havann, rzaq mhsullarnn, torpan v suyun bakterioloji gstricilri
E) fiziki, kimyvi, bakterioloji, radioloji amillr
16. traf mhitin tbii elementlri
A) fiziki, kimyvi v bioloji amillr
B) meteoroloji amillr v iqlim raiti
C) hava, su, torpaq v qida mhsullar
D) yaay raiti v istiraht
E) su ehtiyatlarnn miqdar
17. Ss-kyn fiziki xarakteristikas
A) ss-ky qaz v maye cisimlrin mexaniki rqsi hrkti olub, hava mhitind yaylr
B) ss-ky brk cisimlrin qarlql tsirindn yaranaraq hava mhitind yaylr
C) ss-ky eitm aparatnda ar trdn mexaniki rqsi hrktlrdir
D) ss-ky qaz, maye v brk cisimlrin rqsi hrkti olub, hava mhitind yaylr
E) ss-ky tbil prdsini ehtizaza gtirn rqslrdir
18. Tbii traf mhit obyektlrindn biri
A) havann hrkti
B) rzaqlarn kimyvi trkibi
C) su
D) vibrasiya
E) tsvir
19. traf mhitin sosial elementi
A) mk v mit raiti
B) torpaq v qida
C) heyvanlar almi
D) hava v su
E) bitki almi
20. nsan orqanizmil traf mhit arasnda olan qarlql laq bard nzriyynin
mllifi
A) F.F. Erisman
B) E.Parks
C) .M.Seenov
D) M.B.Lomonosov
E) M.Pettenkofer
21. Torpaqlarnn trkibind mikroelementlrin azl v ya izafi miqdarlar il
sciyylnn razilr
A) geokimyvi endemiyalar
B) atipik strukturlar
C) biogeokimyvi yaltlr
D) biogeokimyvi anomaliyalar
E) endemik torpaqlar
22. Salamlqanlaynn ST trfindn myyn edilmi mahiyyti
A) orqanizmin el vziyytidir ki, onun btn orqan v sistemlri traf mhitl tarazlqdadr,
xstlnm il laqdar dyiikliklr yoxdur
B) xronik xstliklrin v morfo-funksional dyiikliklrin olmamas
C) yaa mvafiq harmonik inkiaf, funksiyalarn normal sviyylri, xstliklrin v morfo-
funksional dyiikliklrin olmamas
D) tam fiziki, mnvi v sosial rifah olub, yalniz xstliklrin v ya fiziki defektlrin
olmamasndan ibart deyil
E) kskin v xronik xstliklrin olmamas
23. Yal insann bdnind suyun mumi miqdar
A) 55 %
B) 50 %
C) 65 %
D) 72 %
E) 75 %
24. hali salamlna tsir edn sbblrin strukturunda n yksk xsusi kiy
malikdir
A) hyat trzi
B) tbii-iqlim raiti
C) irsiyyt (genetik amil)
D) tibbi xidmtin keyfiyyti
E) ekoloji amillr
25. Sosial mhit elementlrin aiddir
A) torpaq v qida
B) mk v mit raiti
C) heyvan almi
D) hava, su
E) bitki almi
26. Orqanizmi onun yaamasn tmin edn xaraci mhitsiz tsvvr etmk mmkn
deyil ifadsinin mllifi
A) G.Parks
B) M.V.Lomonosov
C) .M.Seenov
D) F.F.Erisman
E) M.Pettenkofer
27. Qamma-alanmadan mdafinin sas prinsiplri
A) vaxtla, msaf il, ekranla, miqdarla mdafi
B) radioaktiv maddnin daxil dmsinin qarsnn alnmas
C) vaxtla mdafi, frdi mdafi vasitlrindn v pnevmokostyumdan istifad edilmsi
D) xsi gigiyena qaydalarna ml edilmsi, ekranla mdafi
E) thlksizlik texnikas qaydalarna ml edilmsi, miqdarla mdafi
28. nsan faliyytinin traf mhit tsiri nec adlanr
A) izoterm tsir
B) biotik tsir
C) abiotik tsir
D) antropogen tsir
E) fizioloji tsir
29. Zrrli maddnin tsirin orqanizmin cavab reaksiyalarnn inkiaf ardcll
1) Zrrli madd v ya onun metabolitlrinin biomhitlrd taplmas
2) Xstlikn vziyyt
3) Qeyri-myyn etiologiyal fizioloji vziyyt
4) lm
5) Xstlnm
A) 2, 1, 3, 5,4
B) 1, 3, 2, 5, 4
C) 2, 3, 1, 5, 4
D) 3, 2, 1, 5,4
E) 1, 2, 3, 5,4
30. nsan salamlnn pozulmasna sbb olan hrktverici qvvlr
A) zrrin trlm vasitsi, salam orqanizm, msbt emosiyalar
B) zrrli amil, zrrin trlm vasitsi, hssas orqanizm
C) lverili sni mhit, zrrli amil, salam orqanizm
D) xst orqanizm, lverisiz tbii mhit, smrli olmayan qidalanma
E) lverili tbii mhit, hssas orqanizm, ar mk raiti
31. Yalarn bioloji dyrinin sas gstricisi
A) yalarn orqanoleptik xasssi
B) yalarn mnyi
C) yalarn miqdar
D) yalarn nv
E) ox doymam ya turularnn olmas
32. traf mhitin orqanizm tsirini yrnn sullara aid deyil
A) fizioloji, klinik, biokimyvi
B) sanitariya-statistik, epidemioloji, eksperimental
C) immunoloji, morfoloji, toksikoloji
D) fiziki, kimyvi, mikrobioloji, bakterioloji
E) bioloji, toksikoloji, tibbi-statistik, histoloji
33. Epidemioloji mayinlrd n sad v geni yaylan sul
A) mrhlli mayin
B) iki momentli mayin
C) qeyri-paralel mayin
D) antropometrik mayin
E) birmomentli mayin
34. hr havasnn irklndiricilri v onlarn hali salamlna tsirinin nticlrinin
uyunluu

A) 1 - a; 2 - b; 3 - c
B) 1 - b; 2 - a; 3 - c
C) 1 - b; 2 -c; 3 - a
D) 1 - c; 2 - a; 3 - b
E) 1 - c; 2 - b; 3 - a
35. Uzununa aparlan epidemioloji ttqiqatn nvlri
A) prospektiv v retrospektiv
B) paralel v prospektiv
C) retrospektiv v qeyri-paralel
D) paralel v qeyri-paralel
E) paralel v retrospektiv
36. Tbii gigiyenik eksperimentin xarakterik xsusiyyti
A) halinin salamlq gstricilri il yana onlara tsir edn zrrli amillrin say yrnilir
B) halinin pe mnsubiyyti (muliyyti il) il yana onlara tsir gstrn bir v ya bir
ne zrrli amil d yrnilir
C) halinin salamlq gstricilri cins v ya qruplar zr yrnilib statistik ilnilir
D) halinin cins v ya trkibil yana, myyn proqram zr traf mhiti irklndirn bir v ya
bir ne amillrin kmiyyt v keyfiyyt gstricilri d myyyn edilir
E) halinin salamlq gstricilril yana, myyn proqram zr traf mhiti irklndirn bir
v ya bir ne sas amillrin kmiyyt v keyfiyyt gstricilri d myyn edilir
37. traf mhitin insan orqanizmin tsirini tdqiq edn mayin sullarnn dzgn
variant
A) biokimyvi, fiziki, somatoskopiya
B) fizioloji, klinik, biokimyvi, immunoloji
C) klinik, bakterioloji, fiziki
D) immunoloji, antropometrik, kimyvi
E) fizioloji, bioloji, eksperimental-toksikoloji
38. nsann istilik vziyytini qiymtlndirmk n istifad olunan obyektiv gstricilr
A) hava raiti, ya, pesi
B) gn rejimi, cinsi, ya
C) istilik hissi, soyuq sina
D) bdn temperaturu, nbzin say, arterial tzyiq
E) xstlik tarixi, elektroensefaloqramn gstricilri
39. Bioloji mayin sullarn cmldirn variant
A) bakterioloji, helmintoloji, virusoloji, hidrobioloji
B) bakterioloji, fizioloji, biokimyvi, epidemioloji
C) kimyvi, eksperimental-toksikoloji, mikrobioloji
D) helmintoloji, virusoloji, fiziometriya, somatometriya
E) antropometriya, spektroqrafiya, polyaroqrafiya
40. Profilaktika sznn mnas
A) salamlq, gmrahlq
B) xbrdar edn, qarsn alan
C) qoruyucu, salamladrc
D) qoruyucu, zifldici
E) gclndirici, salamladrc
41. Xstliklrin ba vermsin qar mbarizd sas rol oynayan profilaktikann nv
A) ilkin v ikincili
B) yalnz ilkin
C) yalnz ikincili
D) birincili, ikincili v ncl
E) daimi v xbrdaredici
42. Orqanizm tsirin gr istehsalat tozlarnn tsnifat
A) kanserogen, mutagen, embriotoksik, orqantrop tozlar
B) mumi toksik, yerli qcqlandrc, fibrogen, allergik tozlar
C) bakterial tozlar, iltihab trdici tozlar, blastomgen tozlar
D) hepatotrop, nefrotoksik, metatoksik tozlar
E) qonadotrop, orqanotrop, neyrotrop, bakterial tozlar
43. Xstliklrin erkn diaqnostikas v malicsi profilaktikann hans nvn aiddir
A) ilkin v ikincili profilaktika
B) ilkin profilaktika
C) ikincili profilaktika
D) ikincili v ncl profilaktika
E) ncl profilaktika
44. Sanitariya anlaynn mahiyyti
A) gigiyenann tcrbi sahsi, dvlt nzart xidmti
B) profilaktik tdbirlrin elmi saslarn hazrlayan sah
C) gigiyenik norma v standartlar sistemi
D) profilaktik tdbirlrin hquqi saslarn hazrlayan sah
E) gigiyenann nzri aspektlrindn biri
45. Orqanizm toxumalarnn trkibind mikroelementlrin mumi miqdar
A) 1,0-2,0 %
B) 0,5-1,0 %
C) < 0,01 %
D) 0,01-0,02 %
E) 0,1-0,3 %
46. Xstliklrin yaylmasnn qarsnn alnmas v baverm sbblrinin aradan
qaldrlmas n profilaktik tdbirlrin hyata keirilmsin msul orqanlar
A) sanitariya-epidemioloji xidmt orqanlar
B) hquq-mhafiz orqanlar
C) Fvqlad Hallar Nazirliyinin yerli tkilatlar
D) traf mhiti mhafiz orqanlar
E) kommunal xidmt orqanlar
47. Sanitariya-epidemioloji nzartin formalarna aiddir
A) inzibati v ictimai sanitariya nzarti
B) xbrdaredici v cari sanitariya nzarti
C) mumi v xsusi sanitariya nzarti
D) poliklinika v dispanser sanitariya nzarti
E) hkim v mftti sanitariya nzarti
48. Dvlt sanitariya nzartinin nvlrin aid olan vziflri uyunladrn
A) 1- d, e; 2-a, b, c;
B) 1-b, d, a; 2-c, e;
C) 1-d, a, c; 2-b, e;
D) 1- c, d; 2- a,b, e;
E) 1-a, c,; 2-b, d, e;
49. Minerallq drcsin gr tbii sularn dzgn variant
A) irin sular= 1,2-1,4 q/litr; mineral sular= 55-60 q/ litr; or sular=100-150 q/ litr
B) irin sular= 2 q/ litr; mineral sular=55-65 q/ litr; or sular=500 q/ litr
C) irin sular=3,5 q/ litr; mineral sular=100 q/ litr; or sular=200 q/ litr
D) irin sular= 1 q/ litr; mineral sular= 50 q/ litr qdr; or sular=50 q/ litr
E) irin sular=5 q/ litr; mineral sular=150 q/ litr; or sular=300 q/ litr
50. hali arasnda xstliklrin profilaktikas sahsind malic v sanitariya
tkilatlarnn birg faliyytin aiddir
A) qida zhrlnmlri, pe xstliklri v zhrlnmlrinin profilaktikasna ynldilmi
tdbirlrin aparlmas
B) traf mhit obyektlrinin mhafizsin ynlmi tdbirlrin hyata keirilmsi
C) hali arasnda malic v diaqnostika ilrinin aparlmas
D) yeyinti mhsullarnn irklnmdn mhafizsin aid sanitariya qaydalarna v gigiyenik
normalara riayt olunmasna nzartin hyata keirilmsi
E) uaq v yeniyetmlrin tlim-trbiysi n optimal rait yaradlmas zrind nzartin
hyata keirilmsi
51. Uyunluu myyn edin
A) a-2, 8, 6; b-3, 4, 9; c-1, 5, 9
B) a-7, 8, 9; b-2, 3, 4; c-1, 5, 7
C) a-2, 8, 9; b-3, 4, 7; c-1, 5, 6
D) a-2, 6, 9; b-3, 1, 7; c-4, 5, 6
E) a-2, 5, 9; b-3, 4, 7; c-1, 8, 6
52. hali arasnda xstliklrin profilaktikas sahsind malic v sanitariya
tkilatlarnn birg faliyytin aid deyil
A) atmosfer havasnn irklnmdn mhafizsi
B) qida zhrlnmlrin qar profilaktik tdbirlrin aparlmas
C) profilaktik tibbi mayinlrin aparlmas
D) pe xstliklri v zhrlnmlrin qar profilaktik tdbirlrin aparlmas
E) yoluxucu xstliklr qar peyvndlrin aparlmas
53. Tbabtin hans istiqamti daha stn (prioritet) hesab olunur
A) terapevtik
B) brpaedici
C) profilaktika
D) diaqnostika
E) malic
54. Sanitariya qanunvericiliyin aid olan gigiyenik normativlr
1) Yol veriln konsentrasiya hddi
2) Yol veriln zif tsir hddi
3) Orta sutkalq konsentrasiya
4) Yol verilmyn konsentrasiya hddi
5) Txmini thlksiz tsir sviyysi
6) Yol verilmyn orta aylq miqdar hddi
7) Yol veriln sviyy
8) Yol veriln illik thlksiz sviyy
A) 3,4,5,6
B) 4,5,6,7
C) 1,3,5,7
D) 2,4,6,8
E) 1,2,4,8
55. zld ATF-in resintezi n lazm olan enerji mnbyi
A) ya turular
B) qlkoza
C) fosfokreatin
D) zlallar
E) lipidlr
56. Gigiyenik normaladrmann hmiyyti
A) halinin kurort-sanatoriya malicsinin tkilinin saslandrlmas
B) halinin ktlvi tibbi mayinlrinin nticlrinin yaxadrlmas
C) xarici mhit v hali salaml arasnda qarlql laqlrin yrnilmsi
D) traf mhitin vziyytinin qiymtlndirilmsi
E) malic tdbirlrinin effektivliyinin ykslmsi
57. Yol veriln konsentrasiya v ya doza hddi normaladrr
1) Atmosfer havasnda v istehsalat otaqlar havasnda kimyvi maddlrin miqdarn
2) stehsalat otaqlarnda ss-kyn sviyysini
3) mli su mnblri sularnda kimyvi maddlrin miqdarn
4) Radioaktiv alanmann sviyysini
5) Bitki v heyvan mnli yeyinti mhsullarnda kimyvi maddlrin miqdarn
6) Mxtlif tezlikli elektromaqnit dalalarnn intensivliyini
A) 3,5,6
B) 1,3,5
C) 4,5,6
D) 3,4,5
E) 2,3,5
58. Gigiyenik norma hesab ediln gstrici
A) yol veriln sviyy (konsentrasiya)
B) maddnin kimyvi trkibi
C) traf mhitin fiziki xsusiyytlri
D) maddnin aqreqat vziyyti
E) maddnin xsusi kisi
59. Aerasiya anlay
A) tbii, mtkkil, idar olunan ventilyasiya.
B) gtiriln havanin stnly il idar olunan mexaniki ventilyasiya.
C) tbii qeyri mtkkil pncr v nfsliklrdn ba vern ventilyasiya.
D) deflektorlar ttbiq edilmkl tbii qeyri-mtkkil ventilyasiya.
E) sorulan havann stnly il idar olunan mexaniki ventilyasiya.
60. Gigeyenik normaladrlmas aparlan tbii amillr
1) stehsalat vibrasiyas
2) Gnin infraqrmz radiasiyas
3) Kimyvi sintezin mxtlif maddlri
4) Qida maddlri
5) Sement tozlar
6) Havann fiziki gstricilri
A) 1,3,5
B) 2,4,6
C) 2,3,6
D) 3,4,5
E) 4,5,6
61. Gigiyenik normalladrma zaman amilin orqanizm bioloji hdd sviyysind
tsirindn ba vern dyiikliklrin drcsi
A) simptomsuz ciddi reaksiyalar rivsind
B) uyunlama reaksiyalar rivsind
C) patoloji reaksiyalar rivsind
D) xroniki reaksiyalar klind
E) metatoksik reaksiyalar klind
62. Gigiyenik normaladrma zaman uyunlama prosesind ba vern dyiikliklrin
sviyysini qiymtlndirmk n istifad olunan inteqral gstricilr
1) Bdn kisi
2) Bdn temperaturu
3) Drinin rngi
4) Tcrb laboratoriyasnn sahsi
5) Qanda krin miqdar
6) Tdqiqat aparlan regionda illik yantnn miqdar
A) 1,2,5
B) 3,4,5
C) 3,4,6
D) 1,2,3
E) 4,5,6
63. Orqanizmin alanmas zaman qanda v qaraciyrd lipidlrin miqdarnda
dyiikliklr
A) qanda artr, qaraciyrd azalr
B) qanda v qaraciyrd azalr
C) qanda azalr, qaraciyrd artr
D) qanda v qaraciyrlrd lipidlrin miqdarnda ciddi dyiiklik olmur
E) qanda v qaraciyrd artr
64. Kimyvi maddnin gigiyenik normalladrlmasnn ikinci mrhlsind yrnilir
1) Kskin eksperimentlrd maddnin birdflik tsiri zaman onun 100 v 50% lm
trdn konsentrasiya v dozalar
2) Yarmkskin tcrblrd maddnin kumulyasiya msal
3) Orqanizmin mxtlif hssas zv v sistemlrin maddnin tsir xsusiyytlri
4) Maddnin kskin tsir hddi
5) Maddnin orqanizmd metabolizmi
6) Maddnin dridn v selikli qialardan sorulma gstricilri
A) 2,3,5
B) 1,4,6
C) 1,3,4
D) 3,5,6
E) 3,4,5
65. Kimyvi maddnin gigiyenik normaladrlmasnda txmini yol veriln konsentrasiya
hddini ifad edn gstrici
A) yol veriln miqdar
B) qcqlandrc tsir hddi
C) kskin tsir zonas
D) xroniki tsir zonas
E) txmini thlksiz tsir sviyysi
66. Cari sanitariya nzarti zaman mvafiq gigiyenik norma v qaydalarnn kobud
kild pozulmas hallar akar edildikd hyata keiriln inzibati tdbirlr
1) Mssis rhbrinin v ya cavabdeh xslrin crim edilmsi
2) Mssis rhbrinin v ya cavabdeh xslrin idn xarlmas
3) Obyektlrin istismarnn dayandrlmas
4) Obyektin lv edilmsi ( sklmsi)
5) Mssis rhbrliyinin v ya cavabdeh xslrin hbs edilmsi
6) Obyekt rhbrliyi haqqnda hquq mhafiz orqanlar qarsnda msl qaldrlmas
A) 2,3,4
B) 2,4,5
C) 3,4,5
D) 4,5,6
E) 1,3,6
67. Hans gstrici gigiyenik norma hesab edilir
A) fiziki amillrin sviyysi
B) maddnin xsusi kisi
C) kimyvi maddnin traf mhit obyektlrind miqdar
D) maddnin aqreqat vziyyti
E) yol veriln konsentrasiya hddi
68. Havalar, sular, yerlr haqqnda traktatn mllifi
A) Aristotel
B) Pettenkofer
C) Hippokrat
D) li bu ibn Sina
E) Lui Paster
69. Hkimlik elminin qanunlar srinin mllifi, grkmli mtfkkir
A) Sokrat
B) Rhim-r-Razi
C) li bu ibn Sina
D) Platon
E) Ramassini
70. Gstriln yarmalardan hanslar diyetik qida rasionuna daxil edilmir
A) yulaf yarmas, manna yarmas
B) paxlallar, qardal yarmalar
C) qarabaaq yarmas, arpa yarmas
D) yulaf yarmas, qardal yarmalar
E) dy yarmas, arpa yarmas
71. Rusiyada gigiyena zr ilk professor
A) .P. Dobroslavin
B) F.F.Erisman
C) . N.A.Semako
D) Q.V.Xlopin
E) . Pettenkofer
72. Byk tacik hkimi v filosofu bn Sinann mhur sri
A) Qida, su, yuxu v rahatliq
B) Yoluxma, yoluxucu xstliklr v onlarin malicsi
C) Sntkarlarin xstliklri haqqinda mhakimlr
D) Hava, su v razilr haqqinda
E) Hkimlik elminin qanunlar
73. Gigiyena elminin formalamasnda v inkiafnda rolu olan mhur rus klinisistlri
A) A.A.Letavet, N.V.Lazarev, .B.Sanotski, V.A.Levitski
B) P..Kurkin, Z..zraelson, O.P.Molanova, A.V.Molkov
C) M.Y.Mudrov, N..Piroqov, S.P.Botkin, Q.A.Zaxarin
D) .M.Seenv, .P.Pavlov, S.N.erkinski, A.N.Ssin
E) A.N.Marzeyev, A.V.Roin, L.K.Xotsyanov, S..Kaplun
74. Isti aylarda md-barsaq xstliklrinin Azrbaycanda yaylma ehtimal yksk olan
razilr
A) mkir-Qazax-Astafa zonas
B) Lnkran-Astara zonas
C) Quba-Qusar-Xamaz zonas
D) ki-Zaqatala zonas
E) Muan zonas
75. Azrbaycanda mumi gigiyena kafedrasnn ilk mdiri
A) .M.Seyidov
B) V.Y.Axundov
C) V.D.Malenyuk
D) S.M.fndiyev
E) ..Bayraevski
76. Tbii iqlanma gstricilrin aid deyil
A) iq msal
B) tbii iqlanma msal
C) dz dn Gn alar il iqlanma mddti
D) dlik buca
E) dm buca
77. nsan hyat atmosferin hans tbqsind mvcudur
A) mezosferd
B) noocferd
C) troposferd
D) stratosferd
E) ekzosferd
78. Yer atmosferinin qurulu ardcllnn dzgn variant
1) Troposfera.
2) Mezocfera
3) Ektosfera
4) Stratosfera
5) Maqnitsfera
6) onosfera.
A) 1, 3, 4, 6, 2, 5
B) 1, 2, 3, 5, 6, 4
C) 1, 4, 2, 6, 3, 5
D) 1,4, 3, 6, 5, 2
E) 1, 5, 6, 3, 4, 2
79. Havann fizioloji hmiyytinin gstricilrindn biri
A) selikli qialarn optimal morfoloji strukturunu tmin edir
B) orqanizmin daxili v xarici tzyiqlrinin tarazln tmin edir
C) dayaq-hrkt aparat zvlrinin davamlln stimul edir
D) dri rtklrinin tonusunu tmin edir
E) grm zvnn optimal funksiyasn tmin edir
80. D qfsi dairsinin lm qaydas
A) llr ban arxasnda, santimetrlik lent arxadan krklr boyu, ndn is d qfsinin orta
nqtsindn kemkl tutulur. lm sakit nfsalma zaman ayaq st v oturaq vziyytd
aparlr.
B) llr ban arxasnda, santimetrlik lent arxadan krklr boyu, ndn is d qfsinin orta
nqtsindn kemkl tutulur. Sonra qollar aa salnr, bu zaman lent krk smklrinin
ucundan keir. lm sakit nfsalma zaman, nfc alanda v nfs vernd (3 df) aparlr.
C) llr ban arxasnda, santimetrlik lent arxadan krklr boyu, ndn is d qfsinin orta
nqtsindn kemkl tutulur. Sonra qollar aa salnr, bu zaman lent krk smklrinin
ucundan keir. lm sakit nfsalma zaman aparlr
D) llr ban arxasnda, santimetrlik lent arxadan krklr boyu, ndn is d qfsinin orta
nqtsindn kemkl tutulur. lm drin nfsalmadan v drin nfsvermdn sonra nfsi
saxlamaqla aparlr
E) llr ban arxasnda, santimetrlik lent arxadan krklr boyu, ndn is d qfsinin orta
nqtsindn kemkl tutulur. Qollar aa salnr, bu zaman lent krk smklrinin ucundan
keir. lm sakit nfsalma zaman v fiziki ykdn sonra (10 df oturub-durmaq) aparlr.
81. Havann fizioloji hmiyyti n sciyyvidir
A) iqlim v mikroiqlimin tnzimlnmsi
B) hr mhitinin salamladirilmas
C) yaayi yerlrinin planladrlmas
D) brk snaye tullantlarnn zrrsizldirilmsi
E) orqanizmd istilik v qazlar mbadilsinin tmin olunmas
82. Atmosfer havasnn gigiyenik hmiyytin aiddir
A) irsi xstliklrin profilaktikasnda rolu
B) orqanizmd daxili sekresiya vzilrinin faliyytinin tnzimlnmsind rolu
C) endemik patologiyalarn formalamasnda rolu
D) orqanizmd vitamin mbadilsinin normalamasnda rolu
E) iqlimin formalamas, qapal yerlrin havasnn tmizlnmsi
83. Atmosfer havasnn gigiyenik hmiyytin aid dzgn variant
A) orqanizmd vitamin mbadilsinin normalamasnda rolu
B) orqanizmd daxili sekresiya vzilrinin faliyytinin tnzimlnmsind rolu
C) yaay yerlrinin havasnn tmizlnmsi v salamladrlmas
D) irsi xstliklrin profilaktikasnda rolu
E) endemik patologiyalarn formalamasnda rolu
84. Insanlarda I v II drcli endemik fluorozun inkiafna sbb olan florun suda
miqdar
A) 1,0-1,5 mq/l
B) 2,5-3,0 mq/l
C) 3,0-4,5 mq/l
D) 1,5-2,0 mq/l
E) 0,7-1,0 mq/l
85. Hava vasitsil yaylan yoluxucu xstlik qruplarnn dzgn variantn sein
A) skarlatina, dizenteriya, qarn yatala, qzlca
B) difteriya, skarlatina, dizenteriya, qarn yatala
C) kskin respirator bakterial v virus infeksiyalar
D) tetamus, dizenteriya, qazl qanqrena, difteriya
E) kskin respirator virus infeksiyalar, askarido, botulizm
86. Atmosfer havasnn hmiyytin aid uyun variantlar sein

A) 1-c; 2b; 3a; 4-b; 5-c; 6-a

B) 1-b; 2c; 3b; 4-a; 5-c; 6-b
C) 1-c; 2a; 3a; 4-c; 5-c; 6-b
D) 1-a; 2c; 3b; 4-a; 5-b; 6-c
E) 1-b; 2c; 3a; 4-b; 5-c; 6-a
87. Su tmizlyici stansiyada koaqulyantn ildilmsind mqsd
A) suyun zrrsizldirilmsi n
B) suyu dmirdn azad etmk n
C) suyun dezodorasiyasi n
D) asl maddlrin kdrlmsinin srtlndirilmsi n
E) suyun ilnmsi n
88. Havann bakterioloji mayin sullarna aiddir
A) kolorimetriya v qravimetriya sullar
B) sedimentasiya v aspirasiya sullar
C) xromotoqrafiya v polyaraqrafiya sullar
D) fotoelektroklorimetriya v konduktometriya sullar
E) fotometriya v titrometriya sullar
89. Havann aspirasiya sulu il bakterioloji mayinsind istifad olunan cihaz
A) Assman psixrometri
B) biolakmetr
C) Krotov cihaz
D) butirometr
E) piranometr
90. Veriln raitlrl amillrin uyunluunu myyn edin
A) 1-d, f; 2b, e; 3d, a
B) 1-b,e; 2a, c; 3 d, f
C) 1-a, c; 2d, f; 3b, e
D) 1-d, f; 2a, c; 3b, e
E) 1-a, f; 2d, c; 3b, e
91. zrbaycanda mumi gigiyena kafedrasnn yarand il
A) 1919-cu il
B) 1922-ci il
C) 1925-ci il
D) 1928-ci il
E) 1930-cu il
92. Atmosfer havas amillrinin qruplarna uyun olan gstricilri myyn edin

A) 1-e, f; 2-c, d; 3-a,b

B) 1- a, b; 2-c, d; 3- e, f
C) 1-a, b; 2-d, f; 3-c, e
D) 1-b, c; 2-e, d; 3-a, f
E) 1-c, f; 2b, d; 3a, e
93. Atmosfer havasnn fiziki amillrin aiddir
A) havann mexaniki qarqlar, ion trkibi, infraqrmz alar
B) havann elektrik vziyyti, radioaktiv qazlar, kosmik toz
C) Gn radiasiyas, tsirsiz qazlar, bulutluluq
D) havann elektrik vziyyti, radioaktivliyi, elektromaqnit sahlri v dalalar
E) radioaktivlik, ultrabnvyi alanma, yerst toz
94. Orqanizmdn istilikvermnin havann temperaturunun dyimsindn asl olan yolu
A) konveksiya
B) alanma
C) buxarlanma
D) tr ifraz
E) konduksiya
95. Tbii materialdan olan paltarlarn n lverili gigiyenik xasslrini sein
A) hava keiriciliyi, hiqroskopikliyi, statik elektrik yknn olmamas
B) yksk hidrofilliyi, hava v istilik keiriciliyi
C) statik elektrik yknn olmas, su keirm qabiliyyti, davamll
D) elastikliyi, istilik buraxmamas, yksk hava keiriciliyi
E) yksk msamliliyi, byk hava v istilik tutumu, neytrall
96. Otan temperatur rejiminin yrnilmsi n l aparlan nqtlr
A) yalnz otan mrkzind
B) dmdn 0,1 m, 1,5 m, tavandan 0,5 m v daxili v xarici divardan 10-15 sm aral
C) daxili v xarici divardan 10-15 sm aral
D) istniln 3 nqtd.
E) dmdn 0,1 m, 1 m v 1,5 m hndrd
97. Qidalanma elminin digr elmlrl laqsinin hmiyyti ndir?
A) laqsi olduu digr elmlrin nailiyytlrindn v tdqiqat sullarndan istifad edrk,
znn nzri v tcrbi aspektlrini daha da inkiaf etdirir
B) laqsi olduu digr elmlrin nzri aspektlrini daha da inkiaf etdirir
C) laqsi olduu digr elmlrin nailiyytlrinin tcrby ttbiqini tmin edir
D) laqsi olduu digr elmlrin nzri v tcrbi aspektlrin daim istinad edir
E) laqsi olduu digr elmlrl birg inkiaf tmin edir
98. Hava temperaturunun el n aa sviyysidir ki, ondan yuxar orqanizmd
hipertermiya hissiyyat yaradan termorequlyasya pozuntusuna sbb olur
A) 20-25 oC
B) 30-35 oC
C) 14-15 oC
D) 24-25 oC
E) 25-28 oC
99. Orqanizmin hddn ox qzmasnn profilaktikas tdbirlrin aiddir
1) Smrli paltar v ayaqqab
2) Smrli su im rejimi
3) zl aktivliyinin artrlmas
4) Rasionda sd v t mhsullarnn azaldlmas
A) 2, 3
B) 3, 4
C) 1, 4
D) 2, 4
E) 1, 2
100. Orqanizmdn istilikvermnin havann temperaturunun dyimsindn asl olan yolu
A) konveksiya
B) alanma
C) konduksiya
D) buxarlanma
E) tr ifraz
101. qlim anlayn sciyylndirir
A) mhdud razid, ilin mxtlif vaxtlarnda meteoroloji amillrin kompleksi
B) aq razilrd meteoroloji amillrin sutkalq dyimlri
C) ayr-ayr yaay msknlrind meteoroloji amillrin kompleksi
D) myyn corafi razilrd meteoroloji raitin ardicil v qanunauyun dyimsi, oxillik
hava rejimi
E) verilmi zamanda v razid meteoroloji amillrin mcmusu
102. Nisbi rtubtin l vahidi
A) drc
B) nanometr
C) mkal/sm2san
D) mm c.st.
E) faiz
103. Otaqda havann rtubtini lmk n cihaz
A) katatermometr
B) psixrometr
C) anemometr
D) aktinometr
E) Krotov cihaz
104. Havann mtlq rtubti anlay
A) verilmi temperaturda tam doymu halda olan havada su buxarlarnn grginliyi (mm c.s. il)
v ya verilmi temperaturda 1 m3 havani tam doydurmaq n lazim olan su buxarlarini
qramlarla miqdari
B) havanin maksimal rtubtil nisbi rtubti arasndak riyazi frq
C) verilmi vaxtda havada olan su buxarlarnn grginliyi (mm c.s. il) v ya 1 m3 havada olan su
buxarlarnn qramlarla miqdar
D) havann mtlq rtubtinin maksimal rtubtin olan nisbtinin faizl ifadsi v ya mahid
annda havann su buxarlar il doyma faizi
E) havanin maksimal rtubtil mtlq rtubti arasindaki riyazi frq
105. Byk hrlrin gigiyenik problemlri
1- su tchizatnn tinliyi,
2 - halinin sxl,
3 - torpan zvi maddlr v irkab sular il rklnmsi,
4 - kin sahlrinin azl,
5 - atmosfer sularnn oxalmas,
6- iqlimin yumalmas
A) 3, 4, 5
B) 3, 4, 6
C) 1, 2, 3
D) 2, 4, 6
E) 1, 2, 4
106. Havann maksimal rtubti anlay
A) verilmi vaxtda havada olan su buxarlarnn grginliyi (mm c.s. il) v ya 1 m3 havada olan su
buxarlarnn qramlarla miqdar
B) havann mtlq rtubtinin maksimal rtubtin olan nisbtinin faizl ifadsi v ya mahid
annda havann su buxarlar il doyma faizi
C) verilmi temperaturda tam doymu halda olan havada su buxarlarnn grginliyi (mm c.s. il)
v ya verilmi temperaturda 1 m3 havan tam doydurmaq n lazm olan su buxarlarnn
qramlarla miqdar
D) havann maksimal rtubtil mtlq rtubti arasindak riyazi frq
E) havann nisbi rtubtinin mtlq rtubtin olan nisbtinin faizl ifadsi
107. Yaay v i otaqlarnda havann nisbi rtubtinin yol veriln sviyysinin aa
hdudu
A) 60 %
B) 20 %
C) 70 %
D) 40 %
E) 30 %
108. Kolit, xroniki qbizlik, babasil v ovarial siklin pozulmas il mayt olunan patoloji
hallar ml gtirn ii vziyyti:
A) uzunmddtli mcburi oturaq vziyytd yerin yetiriln ilr
B) ayaq st, bdnin yana yilmi vziyytind ilmk
C) uzun mddt ayaq st durmaqla mayit olunan ar fiziki ilr
D) ayaq st bdnin yarmyilmi vziyytind ilmk
E) ayaq st durmaq v gzmkl laqdar yerin yetiriln ilr
109. Yaay otaqlarnda havann nisbi rtubtinin optimal sviyysi
A) 20-30%
B) 30-40%
C) 40-60%
D) 15-20%
E) 80-90%
110. Havann rtubtini sciyylndirn gstricilrin uyunluunu myyn edin:

A) 1 b, 2 e, 3 a, 4 c, 5 d
B) 1 c, 2 d, 3 e, 4 b, 5 - a
C) 1 e, 2 b, 3 d, 4 c, 5 d
D) 1 d, 2 c, 3 - b, 4 a, 5 e
E) 1 a, 2 b, 3 d, 4 e, 5 c
111. Orqanizmdn istilikvermnin hava cryanndan asl olduu yol
A) istilikkeirm
B) konduksiya
C) alanma
D) konveksiya
E) buxarlanma
112. mli suyun ffaflnn l vahidi
A) santimetr
B) bal
C) mq-ekv/litr
D) drc
E) mq/litr
113. Havann yksk hrkt srtini lmk n cihaz
A) tatermometr
B) prli anemometr
C) hiqrometr
D) Assman psixrometri
E) kasal anemometr
114. Havann aa hrkt srtini lmk n cihaz
A) psixrometr
B) kasal anemometr
C) prli anemometr
D) aktinometr
E) barometr
115. Havann hrkt istiqamtini tyin etmk n cihaz
A) psixrometr
B) prli anemometr
C) flqer
D) tatermometr
E) kasal anemometr
116. Kimyvi maddnin gigiyenik normaladrlmasnn birinci mrhlsind yrnilir
1) Maddnin fiziki-kimyvi gstricilri sasnda onun mxtlif mhitlrd tyini
2) Maddnin orqanizm daxil olma yollar v tsir xsusiyytlri
3) Maddnin tcrb heyvanlarnda 50% lm trdn dozas v ya konsentrasiyas
4) Maddnin kumulyasiya msal
5) Maddnin traf mhitd miqrasiyas
6) Xronik eksperimentlrin aparlmas
A) 2,4,5
B) 1,2,5
C) 2,4,6
D) 3,5,6
E) 3,4,6
117. Mikroiqlim gstricilrinin mayinsi n istifad olunan cihazlar
A) aktinometr, radiometr, ufimetr
B) psixometr, aspirator, xromotoqraf
C) anemometr, fotometr, rotov cihaz
D) termometr, psixometr, anemometr
E) termometr, kolorimetr, radiometr
118. Yaay binalarnda havann hrkt srtinin gigiyenik normas
A) 0,6-0,8 m/s
B) 1,0-1,2 m/s
C) 0,40,6 m/s
D) 0,1-0,3 m/s
E) 0,1-0,2 m/s
119. traf mhit obyektlrinin radioaktivliyini lmk n ttbiq olunan cihazlar
A) radiometrlr, dozimetrlr
B) applikatorlar, Heyger Mller sayqaclar
C) dozimetrlr, rentgenometrr
D) spektrometrlr, ionuzatorlar
E) radiometrlr, spektrometrlr
120. Yaay otaqlarnda mikroiqlim gstricilrinin normal sviyylri
A) havann temperaturu 16-18, nisbi rtubt 30-40%, havann hrkt srti 0,5-1 m/s
B) havann temperaturu 14-15, nisbi rtubt 70-80%, havann hrkt srti 1,2-1,5 m/s
C) havann temperaturu 23-25, havann hrkt srti - 0,05-0,1 m/s, havann rtubti 20-
30%
D) havann temperaturu 22-24, nisbi rtubt 50-70%, havann hrkt srti 0,1-0,3 m/s.
E) havann temperaturu 18-20, nisbi rtubt 40-60%, havann hrkt srti 0,1-0,3 m/s
121. Aq havada klyin lverili tsir gstrn srti
A) 0,2-0,3 m/san
B) 0,4-0,7 m/san
C) 1-4 m/san
D) 0,3-0,5 m/san
E) 5-5,5 m/san
122. Otaqlarda hava cryan srtinin tyin edilmsind mqsd
A) klk glnn qurulmas
B) orqanizmdn istilik itirmnin qiymtlndirilmsi
C) nisbi rtubtin tyini
D) temperatur rejiminin qiymtlndirilmsi
E) binann tikinti materiallarnn xarakteriz edilmsi
123. dar olunan enerji itkisinin trkibin daxildir
A) yalnz qidann spesifik dinamik tsirin srf olunan enerji
B) mk faliyytin srf olunan enerji
C) yalnz sas mbadily srf olunan enerji
D) mk faliyytin v qidann spesifik dinamik tsirin srf olunan enerji
E) sas mbadily v mk faliyytin srf olunan enerji
124. nsann mruz qald yksk atmosfer tzyiqi raiti
A) tyyard uarkn
B) su nqliyyatinda olarkn
C) kosmosa uular zaman
D) kesson raiti, dalic ilri
E) dalara qalxarkn
125. Azotun narkotik tsirinin meydana xd rait
A) havada 2- nin miqdar artdqda
B) aa atmocfer tzyiqi raitind
C) havadann temperaturu yksldikd
D) yksk atmocfer tzyiqi raiti
E) havada 2- nin miqdar azaldqda
126. Atmosfer tzyiqinin dyimsinin dniz sviyysindn yerdyim raitin
uyunluu

A) 1-b; 2-a; 3-d; 4-c

B) 1-c; 2-d; 3-b; 4-a
C) 1-d; 2-b; 3-c; 4-a
D) 1-c; 2-a; 3-b; 4-d
E) 1-b; 2-c; 3-d; 4-a
127. Klk gl qrafiki layihnin hans plannda tsvir edilir
A) situasiya v ba planlarda
B) mrtb plannda
C) ba v mrtb planlarda
D) daxili planladrlmada cizgilrind
E) layihnin mtn hisssind
128. Yksk atmosfer tzyiqinin tsiri nticsind ba vern xstlik
A) istivurma
B) yksklik xstliyi
C) kesson xstliyi
D) a xstliyi
E) hipertoniya xstliyi
129. Hndrlk v ya da xstliyi Yer sthindn n qdr hndrlkd ilynlrd
ba verir
A) 2,5 - 3 km
B) 1,5 - 2,0 km
C) 1 - 1,5 km
D) 4 - 5 km
E) 6 - 8 km
130. Alaq atmosfer tzyiqinin tsirindn ba vern xstlik
A) kesson xstliyi
B) da v ya yksklik xstliyi
C) qzdrma xstliyi
D) soyuqdym xstliyi
E) a xstliyi
131. Yksklik xstliyinin inkiafnda aadak amillrdn birinin azalmas aparc rol
oynayr
A) arterial tzyiqi
B) havada oksigenin parsial tzyiqi
C) havann temperaturu
D) atmosfer tzyiqi
E) havann rtubti
132. Kesson xstliyinin ba vermsinin sbbi
A) qanda karbon qaznn konsentrasiyasinin artmas v qaz emboliyasnn yaranmas
B) qanda tsirsiz qazlarn konsentrasiyasnn artmas v qaz emboliyasnn yaranmas
C) qanda hll olmu azotun qaz halna kemsi v qaz emboliyasnn yaranmas
D) qanda kkrd birlmlrinin konsentrasiyasnn artmas v zhrlnmnin inkiaf etmsi
E) qanda oksigenin konsentrasiyasinin artmas v qaz emboliyasnn yaranmas
133. Kimyvi maddnin normaladrlmasnn drdnc mrhlsind yrnilir
1) Riyazi hesablama sullar il maddnin txmini thlksiz tsir sviyysi
2) Xroniki eksperimentlrd maddnin orqanizmin tnzimedici sistemlrinin funksional
faliyytin tsiri
3) Xronik eksperimentalrd maddnin mbadil proseslrin tsiri
4) Maddnin dridn sorulma gstricilri
5) nteqral gstricilr sasn eksperimental heyvanlarn vziyyti
6) Maddnin traf mhitd miqrasiyas
A) 3,5,6
B) 3,4,6
C) 2,4,5
D) 2,3,5
E) 1,2,4
134. Da (hndrlk) xstliyinin profilaktika tdbirlrinin dzgn variant
A) xstlik ba verdikd ilk yardm n qabaqcadan hazrlq grlmsi
B) dalq raitd ilylrin qabaqcadan da raitin adaptasiya olunmas
C) fiziki mqlr, xsusi idman nvlril mqul olmaq, smrli qidalanma rejimi,dalq raitd
ilylrin qabaqcadan tibbi mayinsi
D) da raitind ilynlrin qabaqcadan maariflndirilmsi
E) da raitind ilynlr arasnda thlksizlik texnikasna aid tlimatlarn keirilmsi
135. Kesson ilrind mahid ediln proseslrin ardclln myyn edin
1) Saturasiya
2) Desaturasiya
3) Kompressiya
4) Kesson raitind olma
5) Dekompressiya
A) 1,4, 3, 6, 2
B) 1, 5, 3, 4, 2
C) 3, 4, 1, 5,2
D) 1, 3, 4, 2, 5
E) 1, 2, 3, 5, 4
136. Havann atmosfer tzyiqini lmk n istifad olunan cihaz
A) barometr
B) termometr
C) anemometr
D) psixrometr
E) vibromet
137. Sutkalq enerji srfinin lsn gr mk qabiliyytli halinin pe qruplarnn say
A) 6
B) 4
C) 8
D) 5
E) 3
138. Hndrlkl laqdar ba vern funksionaql dyiikliklr aiddir
1) Hrkt koordinasiyasnn pozuntusu
2) Duyu orqanlar funksiyasnn pozuntusu
3) Grmnin kskin azalmas
4) Diplopiya
5) Osteoartralgiya
A) 2, 5
B) 1, 3
C) 1,5
D) 2, 4
E) 4, 5
139. Dekompessiya prosesind toxumalarn azotdan azad olmas prosesi
A) saturnizm
B) saturasiya
C) detoksikasiya
D) kompressiya
E) desaturasiya
140. Hidrosferin su ehtiyatlar.
A) 2,8 mlrd. km3
B) 100 mln. km3
C) 350 mln. km3
D) 1mlrd. km3
E) 1,4 mlrd. km3
141. Havann mnfi ykl yngl ionlarnn tsiri
A) maddlr mbadilsini zifldir, MSS-n tormozlayc tsir edir
B) psixikaya tormozlayc tsir edir, uzunmddtli yorunluq trdir
C) maddlr mbadilsini v toxuma tnffsn yaxladrr, arterial tzyiqi yksldir
D) depressiya trdir, yuxunu, itahan v traf mhitd oriyentasiyan pozur
E) maddlr mbadilsini, toxuma tnffsn v MSS-nin funksional faliyytini yaxladrr
142. Mnfi ykl yngl aeroionlarn orqanizm gstrdiyi tsir sciyylnir:
1) Kskin ba arilar il
2) Qazlar mbadilsinin yaxlamas il
3) Maddlr mbadilsinin yaxlamas il
4) rk-damar faliyytinin grginlmsi il
5) Hddn artiq yuxululuqla
6) Mrkzi sinir sisteminin faliyytinin yaxlamas il
7) Yaralarin saalmasnn srtlnmsil
8) Xstliklrin arlamas il
A) 3, 4, 6, 7
B) 1, 4, 5, 8
C) 1, 2, 5, 8
D) 1, 5, 6, 7
E) 2, 3, 6, 7
143. Atmosfer havasnda mnfi ykl yngl aeroionlarn yksk konsentrasiyasnn
mahid olduu razilr
1) Snaye hrlrinin mrkzi razilri
2) hrin yaay zonas
3) Dalq razilr
4) hrlrin snaye zonas
5) Metraf razilr
6) Sahilyan razilr
7) halinin ox topland qapal yerlr
8) Yksk rtubtli subtropik razilr
A) 3, 4, 7
B) 4, 6, 8
C) 4, 5, 6
D) 3, 5, 6
E) 1, 2, 4
144. Yaay v inzibati binalarda ventilyasiyann effektivliyini qiymtlndirmk n
istifad ediln gstrici
A) mmonyak
B) oksidlm
C) azot oksidlri
D) karbon qaz
E) tozlar
145. Havada ar aeroionlarn artmas v yngl aeroionlarn azalmas il laqdar
orqanizmd ba vern dyiikliklr
1) Mrkzi sinir sisteminin faliyytinin gclnmsi
2) Mrkzi sinir sisteminin faliyytinin ziflmsi
3) rk-damar faliyytinin pislmsi, xstliklrin kskinlmsi
4) Hipertonik krizlrin artmas
5) Yorulmann srtlnmsi
6) Orqanizmin mumi tonusunun ykslmsi
7) Yaralarn tez saalmas
8) hval-ruhiyynin pislmsi
A) 1, 5, 6, 7, 8
B) 2, 3, 4, 5, 8
C) 2, 4, 5, 6, 7
D) 1, 2, 3, 5, 6
E) 1, 4, 5, 7, 8
146. Meteoroloji amillrin orqanizm kompleks tsirinin qiymtlndirilmsi sulu
A) katatermometriya sulu
B) elektrokardioqrafiya sulu
C) termoqrafiya sulu
D) gvd zllrinin gcnn llmsi sulu
E) pulsotaxometriya sulu
147. Havann soyuducu qabiliyytini tyin edn cihaz
A) vibrometr
B) flyuger
C) anemometr
D) katatermometr
E) termometr
148. Uaq v yeniyetmlrin fiziki inkiaf gstricilrinin mayin vaxt
A) gnn I yarsnda, acqarna
B) gndz
C) gnn II yapsnda
D) axam yemyindn sonra
E) nahardan sonra
149. Otaqda aa temperatur raitind termorequlyasiyann lverili olmas n
yaradlmaldr
A) yksk rtubt v havann kifayt drcd hrkti
B) yksk rtubt v havann zif hrkti
C) havann yksk rtubt
D) aa rtubt v havann zif hrkti
E) aa rtubt v havann kifayt drcd hrkti
150. Mnzillrin sanitariya vziyytil sbb-ntic laqli sas xstliklr
A) rk-damar, sidik-ifrazat sistemi xstliklri, qan xstliklri
B) qaraciyr, byrk, oynaq xstliklri
C) tnffs v hzm sistemi zvlrinin xstliklri, respirator infeksiyalar, parazitar xstliklr
D) qanyaradc zvlrin xstliklri, smk patologiyalar, alimentar xstliklr
E) mrkzi-sinir sistemi, hrkt-dayaq zvlri v endokrin sistemi xstliklri
151. Meteoroloji amillrin orqanizm kompleks tsirini qiymtlndirn sullar
A) yekunladrc temperatur, otan mikroiqliminin tyini sullar
B) katatermometriya, otaqda havann hrkt srtinin tyini sullar
C) yekunladrc temperatur, havann rtubtinin sutkalq dyimsinin tyini sullar
D) effektiv-ekvivalent temperatur, otan orta temperaturunun tyini sullar
E) yekunladrc temperatur, effektiv-ekvivalent temperatur, katatermometriya sullar
152. Dri vasitsil orqanizmdn veriln istiliyin miqdar
A) 75%
B) 85%
C) 90%
D) 60%
E) 65%
153. Dri sthindn alanma yolu il veriln istiliyin miqdar
A) 20 %
B) 35 %
C) 45 %
D) 15 %
E) 30 %
154. Mxtlif su mnblri sularnn mvafiq xarakterik gigiyenik xsusiyytlri
A) 1-b, 2 -, 3-
B) 1-b, 2 -, 3-
C) 1-, 2 -, 3-b
D) 1-, 2 -b, 3-
E) 1-, 2 -b, 3-
155. Orqanizmdn istilikvermnin dri vasitsil sas yollar
A) konversiya, opqanizmin tullantlar
B) alanma, tnffs
C) alanma, konveksiya, buxarlanma
D) tnffs, konversiya
E) tnffs, konduksiya, qidalanma
156. Alaq temperatur, yksk rtubt v srtli hava cryan raitind orqanizmdn
istilikvermnin vziyyti
A) trin dri sthindn buxarlanmamas hesabna azalr
B) alanma v tmas yolu il gclnir
C) trin dri sthindn buxarlanmas hesabna gclnir
D) alanma il veriln istilik azalr
E) yalnz tmasla veriln istilik artr
157. Meteoroloji amillrin orqanizm kompleks tsirini qiymtlndirmk n istifad
olunan fizioloji sullar
1) Katatermometriya
2) Dri temperaturunun tyini
3) Bdn temperaturunun tyini
4) Nbz tezliyinin tyini
5) Tr ifrazi funksiyasinin tyini
6) Effektiv-ekvivalent temperaturlar sulu
7) Soyuq sinai
8) Arterial qan tzyiqinin tyini
A) 4, 6, 8
B) 1, 3, 6
C) 1, 3, 4
D) 3, 5, 7
E) 2, 5, 7
158. Veriln amillrl raitlrin uyunluunu myyn edin

A) 1-b; 2a; 3-c; 4-b; 5-a; 6- c

B) 1-c; 2b; 3-a; 4-c; 5-b; 6-a
C) 1-a; 2c; 3-b; 4-c; 5-a; 6-b
D) 1-c; 2a; 3-; 4-b; 5-a; 6-b
E) 1-a; 2c; 3-b; 4-c; 5-b; 6-a
159. lverili meteoroloji raitd insan linin arxa sthinin dri temperaturu
A) 30-31
B) 31-34
C) 32-35
D) 28-30
E) 26-28
160. Meteoroloji amillrin orqanizm kompleks tsirini ks etdirn subyektiv anlaylar
1) ox soyuq
2) ox brk
3) Normal
4) Soyuq
5) Qaynar
6) Srin
7) axta
8) Xo
9) Isti
10) ox isti
A) 2, 4, 5, 7, 8
B) 4, 6, 8, 9, 10
C) 1, 2, 3, 5, 7
D) 1, 3, 6, 9, 10
E) 2, 5, 7, 8, 10
161. Mineral maddlrin orqanizm daxil olma yollarndan (qida zncirlrindn) hans
yanldr
A) torpaq su hava insan
B) torpaq su bitki heyvan insan
C) su torpaq bitki insan
D) torpaq su bitki insan
E) torpaq bitki heyvan insan
162. Meteoroloji amillrin kompleks tsiri nticsind orqanizmd mnfi istilik balansnn
yaranmas mahiyyti
A) orqanizmd hasil olan istiliyin miqdarnn veriln istiliyin miqdarndan ox olmas
B) orqanizmdn veriln istiliyin miqdarna brabr olmas
C) meteoroloji amillrin kompleks tsiri nticsind orqanizmd istilik ml glmsinin
srtlnmsi
D) orqanizmd hasil olan istiliyin miqdarnn veriln istiliyin miqdarndan az olmas
E) meteoroloji amillrin kompleks tsiri nticsind orqanizmd istilik hasilinin v istilikvermnin
gclnmsi
163. Meteoroloji amillrin orqanizm kompleks tsirinin qiymtlndirilmsi sullarnn
uyunluunu myyn edin

A) I -1, 3, 5; II 2, 4, 6
B) I -2, 3, 5; II 1, 4, 6
C) I -4, 3, 5; II 1, 2, 6
D) I -2, 3, 6; II 1, 4, 5
E) I -3, 5, 6; II 1, 2, 4
164. stivurmaya sbb olan havann fiziki gstricilri
A) yksk rtubt, aa temperatur, zif hava cryani srti
B) yksk rtubt v temperatur, aa hava cryan srti
C) yksk rtubt, temperatur v hava cryan
D) aa rtubt, yksk temperatur v barometrik tzyiq
E) aa temperatur v rtubt, yksk hava cryan srti
165. Hans hallarda malic qidalanmasnn enerji dyrinin artrlmasna yol verilir
A) xstnin arzu etdiyi hallarda, soyuq hava raitind
B) yoluxucu xstliklrin saalma mrhlsind, eneri itkisi az olan hallarda
C) kskin arqlama hallarnda, eneri itkisi az olan hallarda
D) yoluxucu xstliklrin saalma mrhlsind, xstnin arzu etdiyi hallarda
E) yanqlar zaman, yoluxucu xstliklrin saalma mrhlsind
166. Termorequlyasiya anlay
A) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsiri nticsind istilikvermnin dyimsi
B) istilik hasilati v istilikvermnin fizioloji mexanizmlrinin kmyil bdn temperaturunun sabit
saxlanmas
C) toxumalarda maddlr mbadilsinin tnzimil mayit olunan istilik hasilatnn dyimsi
D) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsiri nticsind maddlr mbadilsinin dyimsi
E) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsiri nticsind istilik hasilatnn tnzimi
167. nsann subyektiv istilik hissiyyatnn tyini sulu
A) kimyvi
B) alt
C) soru
D) fizioloji
E) fiziki
168. Fiziki termorequlyasiya anlay
A) istilik hasilati v istilikvermnin fizioloji mexanizmlrinin kmyil bdn temperaturunun sabit
saxlanmas
B) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsiri nticsind maddlr mbadilsinin dyimsi
C) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsiri nticsind istilik hasilatnn tnzimi
D) toxumalarda maddlr mbadilsinin tnzimil mayit olunan istilik hasilatinin dyimsi
E) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsiri nticsind istilikvermnin dyimsi
169. Nfsl veriln havada O2-nin miqdar
A) 6 %
B) 30 %
C) 12 %
D) 16 %
E) 19 %
170. Orqanizmdn dri vasitsil istilikvermnin sas yollar
A) tnffs, konveksiya, buxarlanma
B) tnffs, konduksiya, qidalanma
C) alanma, tnffs, buxarlanma
D) alanma, konveksiya, buxarlanma
E) konveksiya, opqanizmin tullantlar
171. Qaz emboliyas ba verir
A) kesson xstliyind
B) yksklik xstliyind
C) hipertoniya xstliyind
D) da xstliyind
E) pnevmoniyada
172. Istilikvermnin gclnmsinin yolu
A) konveksiya
B) alanma
C) buxarlanma
D) konveksiya v alanma
E) btn yollar
173. trafdak sthlrin temperaturunun aa dmsi raitind orqanizmdn
istilikvermnin gclnmsinin yolu
A) buxarlanma
B) konduksiya
C) konveksiya
D) btn yollar
E) alanma
174. alanma yolu il orqanizmdn istilikvermnin asl olduu amillr
A) havann temperaturu, iiln mayenin miqdar
B) havann rtubti, grln iin arlq drcsi
C) trafdak sthlrin temperaturu
D) havann temperaturu, geyilmi paltarn material v rngi
E) havann hrkt srti, orqanizmin fizioloji vziyyti
175. nfraqrmz a kataraktasnda gzn zdlnn hisssi
A) buynuz qia
B) bbk
C) torlu qia
D) gz blluru
E) ubuqcuqlar v kolbacqlar
176. Mikroiqlim gstricilrinin orqanizm kombinasiyal tsiri nticsind istilikvermnin
uyun variantlarn gstrin

A) 1-c; 2-a; 3-d; 4-b

B) 1-b; 2-a; 3-d; 4-c
C) 1-d; 2-c; 3-a; 4-b
D) 1-d; 2-b; 3-c; 4-a
E) 1-c; 2-d; 3-b; 4-a
177. Orqanizmdn istilikvermnin mxtlif variantlar il mikroiqlim amillrinin
kombinasiyal tsirinin uyunluunu myyn edin

A) 1-d; 2-b; 3-c; 4-a

B) 1-c; 2-a; 3-d; 4-b
C) 1-c; 2-d; 3-b; 4-a
D) 1-c; 2-a; 3-b; 4- d
E) 1-b; 2-a; 3-d; 4-c
178. Gnin elektromaqnit dalalarnn optik hisssinin zonalar
A) zonaya: uzundalal () , orta dalal () v qsa dalal ()
B) gornn, infraqrmz v istilik alarna
C) gornn, infraqrmz v ultrabnvyi alara
D) ultrabnvyi alara, gornn alara v zonaya: ,,.
E) ,, zonalardan ibart ultrabnvyi alara
179. Torpan kimyvi trkibinin uyunluq gstricilri myyn edin

A) 1 a, 2-c, 3-b
B) 1-c, 2 b, 3 a
C) 1-a, 2- b,3 -c
D) 1-b, 2-a, 3-b
E) 1-, 2-, 3- b
180. Yer sthind Gn alarnn spektral trkibi
A) infraqrmz alar 60 %; grnn alar 35 %; ultrabnvyi alar 5 %
B) infraqrmz alar 46 %; grnn alar 52 %; ultrabnvyi alar 2 %
C) infraqrmz alar 52 %; grnn alar 42 %; ultrabnvyi alar 6 %
D) infraqrmz alar 59 %; grnn alar 40 %; ultrabnvyi alar 1 %
E) infraqrmz alar 58 %; grnn alar 39 %; ultrabnvyi alar 3 %
181. Dala uzunluuna gr Gn alarnn spektral trkibi
A) infraqrmz alar 760-25000 nm; grnn alar 760-400 nm; ultrabnvyi alar
400-290 nm
B) infraqrmz alar 400-1400 nm; grnn alar 1400-2000 nm; ultrabnvyi alar
100-500 nm
C) infraqrmz alar 650-1800 nm; grnn alar 1800-2400 nm; ultrabnvyi alar
400-500 nm
D) infraqrmz alar 760-400 nm; grnn alar 760-1400 nm; ultrabnvyi alar
400-600 nm
E) infraqrmz alar 740-950 nm; grnn alar 760-900 nm; ultrabnvyi alar 260-
500 nm
182. Pe xstlnmsini (zhrlnmsini) aradran komissiyann trkibin daxildir
A) razi GEM-nin mk gigiyenas hkimi, mssis mdiriyytinin nmayndsi, myin
mhafizsi bsinin v hmkarlar tkilatnn v tibb xidmtinin nmayndsi
B) razi GEM-nin mk gigiyenasi hkimi, mssisnin myin mhafizsi bsinin v tibb
xidmtinin nmayndsi
C) sah terapevti, mssisnin mdiriyyti, myin mhafizsi bsinin nmayndsi
D) razi GEM-nin direktoru, mssisnin myin mhafizsi bsinin v tibb xidmtinin
nmayndsi
E) razi GEM-nin direktoru, mssisnin rhbri v tibb xidmtinin nmayndsi
183. Gnin grnn alarnn lverili tsiri
A) bakterisid tsiri
B) grm orqanna spesifik tsiri
C) isidici tsiri
D) eritem-zaqar tsiri
E) antiraxit tsiri
184. Gnin grnn alarnn orqanizm msbt bioloji tsiri sciyylnir:
A) grm funksiyalarna tnzimlyici, mrkzi sinir sistemin lverili tsir
B) daxili orqanlarn, onura beyninin v daxili sekresiya vzilrinin faliyytin gclndirici tsir
C) endokrin v parenximatoz orqanlarn faliyytin v dri hissiyyatna tsir
D) driy v selikli qialara gcl tsir
E) ba beyind lngim mrkzlrinin faliyytin v drid yerli maddlr mbadilsin
gclndirici tsir
185. Gnin grnn alarnn abiogen (lverisiz) tsirlrin aiddir
A) grm hissiyyatnn itmsi, istilik mbadilsinin gclnmsi
B) dri yanqlar, yerli qan dvrannn pozulmas
C) dri xrnginin inkiaf, dermatitlr
D) rodopsin piqmentinin paralanmas, katarakta
E) grm funksiyalarnn pozulmas, fotoallergiyalar
186. Rentgen mayinsinin thlksi
A) daxili alanma
B) elektromaqnit alanmas
C) xarici alanma
D) daxili v xarici alanma
E) rentgen a selinin gzqamadirici tsiri
187. nfraqrmz alarn intensivliyini tyin etmk n cihazlar
A) hiqrometr, hiqroqraf
B) vibrometr, vibroqraf
C) psixrometrlr
D) aktinometr, piranometr
E) anemometr, katatermometr
188. Qsadalal infraqrmz alarn tibbd ttbiqi
A) mrkzi sinir sisteminin stimulyasiyas, dezinfeksiyaedici vasit
B) maddlr mbadilsinin pozulmasnn profilaktikasnda fizioterapevtik vasit
C) arksici v dezinfeksiyaedici vasit
D) arksici v yaralarn saalmasnn intensivlmsi n fizioterapevtik vasit
E) raxit xstliyinin profilaktikasnda fizioterapevtik vasit
189. Yksk Gn aktivliyinin orqanizm tsirinin nticsi
A) hipertonik bhranlar, infarkt, insult
B) hipertoniya, artritlr, ekzema
C) MSS-nin tonusunun ykslmsi
D) eritrositlrin v leykositlrin saynn artmas
E) qann laxtalanmasnn azalmas, qanaxmalar
190. Xstxana razisinin zonalara dzgn blnm variant
1) Qeyri yoluxucu xstliklr n sas malic korpuslar zonas
2) Yoluxucu xstliklr n malic korpuslar zonas
3) Snaye zonas
4) Kommunal - anbar zonas
5) Ba-park zonas - yallq zonas
6) Poliklinika inzibati binalar zonas
7) Tsrrfat zonas
8) Gndz istiraht zonas
9) Stolst oyunlar zonas
10) Nqliyyat - tsrrfat zonas
11) Patoloji anatomiya korpusu
12) Aptek ambar zonas
A) 3, 5, 6, 7,10, 11
B) 1, 2, 5, 6, 7, 11
C) 4, 8, 9, 10, 11, 12
D) 5, 6, 7, 8, 9, 10
E) 2, 3, 4, 5, 7, 12
191. nfraqrmz radiasiyann intensivliyini ln cihaz
A) civli termometr
B) psixrometr
C) tinometr
D) tatermometr
E) nemometr
192. Gnin qsa dalal infraqrmz alarnn orqanizm msbt tsiri
A) smk toxumasn yumaldc, antibakterial v antioksidant tsir
B) regenerasiya edici, grm faliyytini yksldici, mrkzi sinir sistemin stimul edici tsir
C) periferik sinir sistemin, qanyaradc v hzm zvlrin tnzimlyici tsir
D) isidici, damar genldici, ar ksici, iltihab leyhin tsirlr
E) vitamin mlgtirici, piqment ml gtirici, qaraldc effekti gclndirici
193. Urbanizasiya prosesinin hali n lverisiz trflri
A) halinin sanitariya-mit raitinin pislmsi, halinin mrkzldirilmi imli su il
tchizat
B) informasiya mnblrinin bolluu v halinin informasiya ld etmk n geni imkana malik
olmas, thsil mssislrinin oxluu
C) hr havasnn kimyvi irklnmsinin gclnmsi, hr ss-kynn artmas, yoluxucu
xstliklrin yaylma ehtimalnn artmas
D) yoluxucu xstliklrin yaylma ehtimalnn artmas, halinin ixtisasladrlm tibbi yardm
almaq imkan
E) halinin mrkzldirilmi imli su v isitm sistemlril tmin olunmas, yoluxucu
xstliklrin yaylma ehtimalnn artmas
194. Gnin infraqrmz alarnn orqanizm yerli (lokal) tsirinin nticlri
A) yerli dri hissiyyatnn pozulmas, polinevritlr
B) gnvurma, drid yanqlar, katarakta
C) angiospazm, hssasln ykslmsi, yerli allergik reaksiyalar
D) drid qaralma, dri ilri, piqment lklrinin ml glmsi
E) drid trofik yaralar, tklrin tklmi, keratoz
195. Gzn buynuz tbqsind pozuntular trdn Gnin infraqrmz alarnn dala
uzunluu
A) 2000 nm
B) 1500-1700 nm
C) 1500-25000 nm
D) 1000-1600 nm
E) 1300 nm
196. Ultrabnvyi alarn intensivliyinin tyini sullar
A) sedimentasiya sulu
B) V.P.Vinokurov sulu
C) Tilmans sulu
D) aspirasiya sulu
E) fotokimyvi, fotoelektrik
197. Qidalanma normalar hazrlanarkn yal hali hans ya qruplarna blnr. Dzgn
variant sein
A) 20-30; 31-40; 41-50; 51-60; 60-dan x
B) 20-40; 41-50; 51-60; 61-70
C) 25-35; 36-45; 46-55; 56-70
D) 16-20; 21-35; 36-45; 46-65; 66-dan ox
E) 18-29; 30-39; 40-59; 60-74
198. Gn spektrinin qsadalal ultrabnvyi alarnn bioloji tsiri
A) driy v goz spesifik tsiri, orqanizm mumi isidici tsiri
B) orqanizm mumi stimuledici tsiri, eritem-zaqar effekti
C) mrkzi sinir sistemin stimuledici tsiri, orqanizmin mbadil proseslrin tsiri, grm
analizatoruna spesifik tsiri, bioritmlrin myyn edilmsi
D) zdlyici tsiri
E) orqanizm mumi stimuledici tsiri
199. Fotari ndir
A) Gn vannas qbul etmk n tchiz edilmi meydana
B) Gn vannas qbul etmk n tchiz edilmi otaq
C) Gn alarnn yax dm raiti olan otan bir hisssi
D) qrup halnda insanlarn UB-a almas n tchiz edilmi otaq
E) aq havada UB a almaq n tchiz edilmi meydana
200. Sni ultrabnvyi a mnblrindn istifad etmy gstrilr
A) Gn acl v yksk atmosfer tzyiqi raitind ilynlr, D-hipovitaminozu
B) Gn acl v cnub en dairsi raitind ilynlr, D-hipovitaminozu
C) Gn acl raitind ilynlr, D-hipovitaminozu
D) Gn acl v aa atmosfer tzyiqi raitind ilynlr, D-hipovitaminozu
E) istehsalatn zrrli amillril tmas raitind ilynlr, D-hipovitaminozu
201. Eitm orqanna tsirin gr daha lverisiz ss-ky
A) impulslu
B) tonal
C) daimi
D) ensiz zolaql
E) genizolaql
202. Gn spektrinin uzundalal ultrabnvyi alarnn bioloji tsiri
A) orqanizm mumi stimuledici tsiri, bakterisid effekti hesabna zrrli tsiri
B) orqanizm mumi stimuledici tsiri, eritem-zaqar effekti
C) mrkzi sinir sistemin stimuledici tsiri, bioritmlrin myyn edilmsi, bakterisid effekti
hesabina zrrli tsiri
D) mrkzi sinir sistemin stimuledici tsiri, orqanizmin mbadil proseslrin tsiri, grm
analizatoruna spesifik tsiri, bioritmlrin myyn edilmsi
E) driy v goz spesifik tsiri, orqanizm mumi isidici tsiri
203. Reproduktiv funksiyan tnzimlyn vitamin
A) A vitamini
B) E vitamini
C) D vitamini
D) K vitamini
E) karotin
204. Ultrabnvyi alarn ayr-ayr sahlrinin dala uzunluunun dzgn variant
A) A sahsi 400-315 nm; B sahsi 315-280 nm; C sahsi 280-200 nm
B) A sahsi 380-300 nm; B sahsi 300-210 nm; C sahsi 220-180 nm
C) A sahsi 400-380 nm; B sahsi 380-320 nm; C sahsi 320-290 nm
D) A sahsi 370-270 nm; B sahsi 270-210 nm; C sahsi 210-160 nm
E) A sahsi 520-410 nm; B sahsi 410-400 nm; C sahsi 400-280 nm
205. Ultrabnvyi alarn bioloji tsirinin asl olduu sas amil
A) dala uzunluu
B) fiziki hadisnin xarakteri
C) Gn aktivliyi
D) corafi en dairsi
E) orqanizmin mqavimt qabiliyyti
206. Gnin antiraxitik v bakterisid tsir edn alar
A) ultrabnvyi alar
B) grnn alar
C) lazer alar
D) rentgen alar
E) infraqrmz alar
207. Suyun fiziki ordanoleptik xasslrinin gigiyenik hmiyyti
A) su tchizat mnbyind su ehtiyyatnn hcmini v delitini tyin etmy kmk edir
B) suyun mineralln, trkibind zvi maddlrin, toksik birlmlrin olduunu gstrir
C) suyun trkibind patogen mikroorqanizmlrin v toksiki maddlrin olmasn gstrir
D) suyun epidemioloji v toksikoloji chtdn lverisiz v thlkli olduunu gstrir
E) suyun keyfiyytin tsir edn amillri gstrir, insann suya mnasibtini, imk n
yararlln myyn edir
208. 290-180 nm dala uzunluqlu UB alarn tsiri.
A) zdlyici tsiri
B) eritem-zaqar tsiri
C) ntiraxitik tsiri
D) gz spesifik tsiri tsiri
E) istilik tsiri
209. Gnin mumi bioloji v eritem-zaqar effekti trdn ultrabnvyi alarnn
dala uzunluu
A) 760-400 nm
B) 315-400 nm
C) 220-180 nm
D) 290-320 nm
E) 220-290 nm
210. Gnin vitamin mlgtirici v antiraxitik tsir gstrn ultrabnvyi alarnn
dala uzunluu
A) 280-315 nm
B) 320-390 nm
C) 220-290 nm
D) 400-760 nm
E) 760-1500 nm
211. Xstxanann yaay mntqsinin hans hisssind yerlmsinin daha dzgn
variant
A) yaay mntqsinin knarnda
B) yaay mntqsin bitiik
C) yaay mntqsin hmsrhd
D) yaay mntqsinin mrkzind
E) yaay mntqsinin hans hisssind yerldirilmsinin hmiyyti yoxdur
212. Gnin 280 nm-dn qsa dala uzunluuna malik ultrabnvyi alarnn
orqanizm bioloji tsiri
A) eritem mlgtirici, mumibioloji
B) gcl bakterisid, iltihab leyhin
C) vitamin mlgtirici, antiraxitik
D) fotosensibilizasiyaedici, fotoallergik
E) qanyaradc, oyadc, arksici
213. Gnin ultrabnvyi alarnn dala uzunluqlarnn onlarn bioloji tsirlrin
uyunluu

A) 1 b, e, 2 c, d, 3 a
B) 1 c, d, 2 b, 3 a, e
C) 1 b, d, 2 c, e, 3 a
D) 1 a, b, 2 d, e, 3 c
E) 1 d, e, 2 a, b, 3 c
214. stehsalat travmatizminin ba verm sbbrin gr qruplar
A) avadann yararsz olmas, mk v istiraht rejiminin pozulmas
B) texnoloji proseslrin pozlmas, istehsalat sanitariyas
C) tkilati-texniki, i yerinin lverisiz sanitariya vziyytind olmas
D) i yerlrinin kimyvi maddlrl irklnmsi, lverisiz mikroiqlim
E) istehsalat sanitariyas, pe xstlnmlrinin geni yaylmas
215. Ultrabnvyi alarn abioqen tsirinin nticlri
A) kanserogen, fototoksik, piqmentmlgtirici
B) kanserogen, fototoksik, fotoallergik
C) fototoksik, fotoallergik, vitamin mlgtirici
D) fototoksik, fotoallergik, mumi stimuledici
E) kanserogen, fototoksik, mumi stimuledici
216. Gn radiasiyasnn dala uzunluuna mvafiq nvlrini sein

A) 1-b; 2-a; 3-c

B) 1-a; 2-c; 3-b
C) 1-c; 2-b; 3-a
D) 1-b; 2-c; 3-a
E) 1-a; 2-b; 3-c
217. Gn radiasiyasnn dala uzunluqlar diapazonuna mvafiq nvlri

A) 1-b; 2-a; 3-c

B) 1-a; 2-b; 3-c
C) 1-b; 2-c; 3-a
D) 1-c; 2-b; 3-a
E) 1-c; 2-a; 3-b
218. Yaay mhitinin risk amillrin aiddirlr:
A) ss - ky, antropotoksinlr, kif gblkciklri
B) mit texnikas, polimer irklndiricilr, antibiotiklr
C) virtual texnika, antropotoksinlr, vitaminlr
D) ticart obyektlrinin artmas, dekorativ bitkiiliyin inkiaf
E) bakterial irklndiricilr, siqaret tsts, ev heyvanlar
219. Gn radiasiyasnn nvlrin mvafiq orqanizm yerli abiotik tsirlrinin dzgn
variantlarn tapn

A) 1-a; 2-b; 3-c

B) 1-b; 2-a; 3-c
C) 1-a; 2-c; 3-b
D) 1-c; 2-a; 3-b
E) 1-b; 2-c; 3-a
220. Gn radiasiyasnn nvlrin mvafiq orqanizm mumi abiotik tsirlrinin dzgn
variantlarn tapn

A) 1-a; 2-b; 3-c

B) 1-c; 2-b; 3-a
C) 1-b; 2-a; 3-c
D) 1-b; 2-c; 3-a
E) 1-c; 2-a; 3-b
221. Gnin ultrabnvyi alarnn dala uzunluundan asl olan yerli abiotik
tsirlrini myyn edin

A) 1-b; 2-a; 3-c

B) 1-a; 2-c; 3-b
C) 1-c; 2-a; 3-b
D) 1-b; 2-c; 3-a
E) 1-a; 2-b; 3-c
222. Atmosferin srhddind Gn alarnn spektral trkibi
A) infraqrmz alar 43 %; grnn alar 52 %; ultrabnvyi alar 5 %
B) infraqrmz alar 46 %; grnn alar 48 %; ultrabnvyi alar 6 %
C) infraqrmz alar 45 %; grnn alar 54 %; ultrabnvyi alar 1 %
D) infraqrmz alar 44 %; grnn alar 46 %; ultrabnvyi alar 10 %
E) infraqrmz alar 50 %; grnn alar 47 %; ultrabnvyi alar 3 %
223. Gn radiasiyasnn nvlrin mvafiq bioloji effektlrinin dzgn variantlar

A) 1 - c; 2 - b; 3 - a
B) 1 - b; 2 - a; 3 - c
C) 1 - c; 2 - a; 3 - b
D) 1 - b; 2 - c; 3 - a
E) 1 - a; 2 - b; 3 - c
224. traf mhitin orqanizm tsirinin yrnilmsind istifad olunan mayin sulu
A) polyaroqrafiya
B) fizioloji
C) nefelometriya
D) kimyvi
E) fiziki
225. Mnzillrd iq msalnn yol veriln sviyysi
A) 1 : 2; 1 : 4
B) 1 : 3; 1 : 5
C) 1 : 8; 1 : 10
D) 1 : 1; 1 : 2
E) 1 : 4; 1 : 5
226. Mnzillrd v i yerlrind iqlanmann hmiyyti:
A) mrkzi sinir sisteminin faliyytinin, maddlr mbadilsinin v mk qabiliyytinin
ykslmsi
B) orqanizmin istilik mbadilsinin v hzm zvlrinin faliyytinin stimul olunmas
C) endokrin sistemin faliyytinin ykslmsi, sinir proseslrinin lngimsi
D) rk-damar sisteminin v zl-oynaq aparatnn funksional vziyytinin yaxlamas
E) daxili sekresiya vzilrinin faliyytinin, qanyaranmann v yaddan stimul olunmas
227. Otaqlarda tbii iqlanman qiymtlndirmk n ildiln gstricilr
A) ,T, otan sahsi
B) T, Vatt sulu il hesablanm gstrici
C) T, dm buca, Vatt sulu il hesablanm gstrici
D) ,T, dm buca, dlik buca
E) , Vatt sulu il hesablanm gstrici
228. Balq ya hans vitaminlrl daha ox zngindir
A) vitamin C, vitamin E
B) vitamin K, vitamin B2
C) vitamin A, vitamin D2
D) vitamin A, vitamin B6
E) vitamin A, vitamin C
229. Tbii iqlanman xarakteriz edn gstricilr
A) i yeinin iqlanmas (lks) , iiqlanmann brabrliyi msal, lampalarn xsusi gc
B) tbii iiqlanma msal, dm buca, dlik buca, iiq msal
C) tbii iiqlanma msal, otan drinlik msal, otan sahsi
D) iiqlanmann brabrliyi msal, dm buca, dlik buca
E) lampalarn xsusi gc, otan drinlik msal, iiq msal
230. Maksimal insolyasiya rejimi tklif edilir
A) dhlizd
B) uaq otanda
C) mtbxd
D) btn otaqlarda
E) yataq otanda
231. Tbii iqlanma msal anlaynn mahiyyti
A) otan pncrlri sahsinin dmnin sahsin nisbti
B) i yerindn pncrnin aa v yuxar knarna kilmi dz xtlrin uzunluqlarnn nisbti
C) pncrnin yuxar knarindan dmy qdr olan msafnin xarici v daxili divarlar
arasindaki msafy nisbti
D) otaqda i yerinin fqi iiqlanmasnn eyni zamanda aq havada fqi iqlanmaya nisbtinin
faizl ifadsi
E) bir-birindn 75 sm aral iki nqtd llm mtlq fqi sni iiqlanma sviyylrinin bir-
birin nisbti
232. mli suda florun yol veriln miqdar
A) 0,7-1,5 mq/litr
B) 0,3-0,5 mq/litr
C) 1,5-2,0 mq/litr
D) 2,0-2,2 mq/litr
E) 2,5-3,0 mq/litr
233. Tkilin gr sni iqlanmann nvlri
A) mumi, yerli, kombinasiyal
B) yuxar, aa, kombinasiyal
C) mumi v yerli
D) yuxar v yandan
E) kombinasiyal, yandan v yerli
234. Tkilin gr tbii iqlanmann nvlri
A) mumi, yerli v kombinasiyal
B) yuxar, aa, kombinasiyal
C) mumi v yerli
D) yuxar v yan
E) yuxar, yan, qarq
235. Gn radiasiyasnn nvlrin mvafiq orqanizm yerli biotik tsirlrinin dzgn
variantlarn tapn
A) 1-c; 2-b; 3-a
B) 1-c; 2-a; 3-b
C) 1-a; 2-c; 3-b
D) 1-a; 2-b; 3-c
E) 1-b; 2-c; 3-a
236. Dlik bucann hmiyyti
A) tbii iqlanma msalnn sviyysi myyn edilir
B) iq msalnn sviyysi myyn edilir
C) tbii iqlanmann intensivliyi myyn edilir
D) pncrnin qarsnda klg yaradan obyektin olmas myyn edilir
E) otan daxili divar yannda olan i yerinin insolyasiya drcsi myyn edilir
237. Otan insolyasiya intensivliyin tsir edn amillr
A) pncrlrin ia gr orientasiyas
B) hava cryannn srti v istiqamti
C) havann temperaturu v rtubti
D) insanlarn ox olmas
E) atmosfer tzyiqi
238. Gnin grnn alarnn tsiri altnda orqanizmd sintez olunan madd
A) vitamin D
B) g-qlobulin
C) 7-8 dehidroxolesterin
D) melanin
E) rodopsin
239. Uaqlarn pe ynmnn gigiyenik mahiyyti
A) seiln penin glckd uaq orqanizmin zrrli tsir etmsinin qarsn almaqla
brabr, thsil dvrnd orqanizmin normal inkiafn tmin etmsi
B) seiln penin uaqlarn psixi inkiafna lverisiz tsir etmmsi
C) seiln penin uaqlar arasnda spesifik v qeyri-spesifik xstliklrin ba vermsin sbb
olmamas
D) seiln penin uaqlarn fiziki inkiafna lverisiz tsir etmmsi
E) seiln penin uaqlar arasnda yoluxucu xstliklrin ba vermsin sbb olmamas
240. Lksmetrin tyinat
A) iq selini ln cihaz
B) in gcn ln cihaz
C) in qamadrc qabiliyytini ln cihaz
D) iqlanman ln cihaz
E) iq msaln ln cihaz
241. Ventilyasiyann iini qiymtlndirmk n meyarlar
A) otaqdan xaric ediln havann hcmi
B) otaa veriln havann hcmi
C) ventilyasiyann nv v gc
D) hava mbadilsinin hcminin v tezliyinin zruri v faktik kmiyytlri
E) 1 saatda adambana dn zruri mbadil havasnn hcmi, mbadil srti
242. Hava mbadilsinin tezliyi anlaynn mahiyyti
A) otaq havasnn 1 nfr dn hcmi
B) 1 saatda insana lazm olan havann hcmi
C) otan pncr nfsliklrinin sahsinin dmnin sahsin olan nicbti
D) 1 saatda 1 nfr n otaa daxil edilmli mbadil havasnn hcmi
E) 1 saatda otaq havasnn tmiz bayr havas il ne df tam dyimsini gstrn kmiyyt
243. Malic-profilaktika mssislrinin gigiyenasnn vziflri
A) xstxanalarda gigiyenik raitin yaxladrlmas, xstxanadaxili infeksiyalarn yaylma
riskinin minimuma endirilmsi
B) xstxanalarda gigiyenik raitin yaxladrlmas, xstliklrin diaqnozunun dzgn
qoyulmas
C) xstlr tcili tibbi yardmn gstrilmsi, hkimlrin attestasiyadan keirilmsi
D) xstxanadaxili infeksiyalarn yaylma riskinin minimuma endirilmsi, xstlr tcili tibbi
yardmn tkili
E) stasionarn sanitariya vziyyti zrind nzart, hkimlrin attestasiyasnn tkili
244. Hava mbadilsinin atmamas il laqdar auditoriyada olan tlbnin diskomfort
vziyytini myyn edn gstricilr
1) Auditoriyada CO2-nin miqdarnn artmas v O2-nin faiz miqdarnn azalmas
2) Auditoriyada atmosfer tzyiqinin v O2-nin faiz miqdarnn azalmas
3) Auditoriyada temperaturun aquli v fqi dyimsi v O2-nin faiz miqdarnn
azalmas
4) Auditoriyada uucu zvi maddlrin toplanmas v CO2-nin miqdarnn artmas
5) Auditoriyada havann ion trkibinin v CO2-nin miqdarnn dyimsi
6) Auditoriyada temperaturun fqi v atmosfer tzyiqinin aquli dyimsi
A) 1, 3, 4, 5
B) 3, 4, 5, 6
C) 2, 3, 4, 5
D) 2, 4, 5, 6
E) 1, 2, 5, 6
245. Quyunun debitinin tyini sulu
A) quyuda olan suyu qrunta qdr tam kib, yenidn suyun ilkin sviyyy qdr dolma vaxt
v hcmini myyn etmkl
B) verilmi vaxtda hali trfindn ildiln suyun hcmini myyn etmkl
C) verilmi yaay mntqsind halinin yalnz imk n iltdiyi suyun hcmini myyn
etmkl
D) verilmi yaay mntqsind 1 nfrin iltdiyi suyun hcmini myyn edib, btn halinin
sayna vurmaqla
E) verilmi yaay mntqsind 1 sutka rzind mk qabiliyytli halinin iltdiyi suyun
hcmini myyn etmkl
246. Atmosfer havasnn mayinsin aid cihazlarn dzgn seimi

A) 1-d; 2c; 3b; 4-a

B) 1-b; 2-a; 3-d; 4-c
C) 1-c; 2-d; 3-a; 4-b
D) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d
E) 1-b; 2-c; 3-a; 4-d
247. Cihazlarn dzgn tyinat

A) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d-

B) 1-b; 2a; 3d; 4-c
C) 1-c; 2-d; 3-a; 4-b
D) 1-b; 2-c; 3-a; 4-d
E) 1-b; 2-d; 3-c; 4-a
248. Hava anlaynn dzgn variant
A) meteoroloji amillrin mcmusu
B) myyn yerd, qsa vaxt rzind atmosferin fiziki gstricilrinin mcmusu
C) verilmi razi n xarakterik olan atmosferin aa qatnn fiziki xsusiyytlrinin dvri
dyimsi
D) myyn razid oxillik hava rejimi
E) verilmi razi n fizioloji qcqlandrclarn kompleksi
249. Hans variant bitki mnli qida mhsullarn daha dolun xarakteriz edir?
A) trkibind karbohidratlar, vz ediln aminturular v yada hll olan vitaminlr ox olan
mhsullar
B) trkibind karbohidratlar, suda hll olan vitaminlr, doymam ya turular ox olan
mhsullar
C) trkibind az miqdarda vz ediln aminturular, D v A vitaminlri, sellloza olan mhsullar
D) trkibind vz edilmyn aminturular, yada hll olan vitaminlr, sellloza v B qrupu
vitaminlri ox olan mhsullar
E) trkibind doymu ya turular, yada hll olan vitaminlr, sellloza ox olan mhsullar
250. Hava (hava raiti) anlaynn mahiyyti
A) myyn razid hava cryan srtinin gstricilri
B) uzun mddt rzind havanin fiziki gstricilrinin vziyyti
C) gn rzind havann kimyvi gstricilrinin dyimsinin orta kmiyyti
D) myyn razid mhdud mddt rzind atmosferin yer yaxn tbqsinin fiziki
gstricilrinin mcmusu
E) ay rzind havanin fiziki amillrinin kompleks gstricilri
251. Meteoroloji amillrin dyimsinin kliniki hava tiplrin uyunluunu myyn edin

A) 1 d, 2 a, 3 b, 4 e, 5 c
B) 1 e, 2 d, 3 c, 4 d, 5 a
C) 1 a, 2 b, 3 e, 4 c, 5 d
D) 1 b, 2 c, 3 a, 4 e, 5 d
E) 1 a, 2 e, 3 d, 4 b, 5 c
252. qlim anlaynn mahiyyti
A) verilmi razinin relyefi n xarakterik hava dyimlri olub, razinin corafi meridian v
paralelindn asldr
B) verilmi razi n xarakterik olan atmosferin aa qatnn fiziki xsusiyytlrinin dvri
dyimsi
C) meteoroloji amillrin kompleksi
D) ayr-ayr razilrd meteoroloji amillrin kompleksi
E) myyn razid oxillik hava rejimi
253. Qapal a mnblrinin yaratd xarici alanmadan mdafid nzr alnmal
prinsip
A) arici alanmann dozas alanmann intensivliyi il dz, tsir mddtil trs mtnasibdir
B) arici alanmann dozas alanmann intensivliyi v tsir mddtil dz mtnasibdir
C) arici alanmann dozas alanmann intensivliyi v onun tsir mddtil trs mtnasibdir
D) arici alanmann dozas mnbdn olan msafnin kvadrat il dz mtnasibdir
E) arici alanmann dozas alanmann tsir mddtil dz, intensivliyi il trs mtnasibdir
254. Berqin tsnifatna gr Yer krsind iqlim quraqlarnn say
A) 8 quraq
B) 7 quraq
C) 9 quraq
D) 12 quraq
E) 5 quraq
255. Tibbi iqlim tiplri
A) mlayim iqlim, da iqlimi, tropik shra iqlimi
B) soyuq, mlayim, isti iqlim
C) qoruyucu, malic - mhkmlndirici, qcqlandrc
D) subtropik meliklr iqlimi, subtropik me-l iqlimi
E) mussonlar iqlimi, Aralq dnizi iqlimi
256. Qapal yerlrin havasnda CO2-nin miqdarnn 1-2%- qdr artmasnn nticlri
1) mk qabiliyytinin azalmas
2) Periferik qan damarlarnn genlmsi, tnffsn drinlmsi
3) Huun itmsi, lm
4) Toksik tsirin lamtlrinin meydana xmas
A) 1, 3
B) 2, 3
C) 3, 4
D) 2, 4
E) 1, 4
257. qlimuyunlama anlaynn mahiyyti:
A) myyn razid mhdud vaxt rzind atmosferin vziyyti
B) atmosfer tzyiqinin kskin dyimsi myyn vaxt rzind
C) canl orqanizmlrin yeni corafi-iqlim raitin uyunlama prosesi
D) bu v ya digr razid havann oxillik rejimi
E) yksk Gn fall il laqdar olaraq qeomaqnit sahsinin kskin dyimsi
258. qlim uyunlama tdbirlrin aiddir
A) istehsalatda yorulmann qarsnn alnmas, yksk kalorili qidalanma
B) mnzillrin optimal iqlandrlmas v qzdrlmas
C) mikroiqlimin monitorinqi, salam hyat trzi, intensiv fiziki faliyyt
D) orqanizmin mhkmlndirilmsi, smrli gn v qidalanma rejimi, mvafiq paltar seimi
E) atmosfer havasnn sanitariya mhafizsi, yallqlarn salnmas
259. Orqanizmin meteotrop reaksiyalar
A) qaff xstliyi
B) yksklik xstliyi
C) kesson xstliyi
D) hipertonik bhranlar, ryin iemiya xstliyinin airlamalar
E) botulizm
260. Havann hrkt istiqamtin gr mexaniki ventilyasiyann nvlri:
A) yerli, mumi, kombin edilmi
B) gtirici, sorucu, gtirici-sorucu
C) tbii, sni, qarq
D) yerli, mumi, qarq
E) mrkzldirilmi, mrkzldirilmmi, qarq
261. Gstricilrin uyunluunu myyn edin
I. qlim
II. Mikroiqlim
1) Corafi razilr n sciyyvidir
2) Relyef-landaft xsusiyytlri il myyn olunur
3) Qapali obyektlr n sciyyvidir
4) razinin bitki rtyndn asldr
5) Mhdud aiq razilr n sciyyvidir
6) Gn radiasiyasinin tsiril formalar
7) Binalarn sanitariya-texniki tchizati il myyn olunur
8) Formalamasnda su hvzlri itirak edir
9) stehsalat proseslrinin tsiril dyi bilir
10) Yaayi mntqlrind mxtlif ola bilr
I II
A) 2, 3, 5, 7, 9 1, 4, 6, 8, 10
B) 1, 2, 4, 6, 8 3, 5, 7, 9, 10
C) 1, 3, 5, 6, 10 2, 4, 7, 8, 9
D) 3, 4, 5, 6, 7 1, 2, 8, 9, 10
E) 1, 2, 8, 9, 10 3, 4, 5, 6, 7
262. qlimuyunlama tdbirlrinin uyunluunu myyn edin
I. sti iqlimuyunlama
II. Soyuq iqlimuyunlama
1) Qidalanma rejimind axam yemyin rasionun sutkalq kalorisinin 50% ayrlr
2) mk v istirahtin smrli tkili
3) Yksk kalorili qidalanma
4) Az istilikkeirmy v yksk havakeiriciliyin malik paralardan tikiln paltar semk
5) Su im rejiminin tnzimlnmsi
6) Pambq v ipk paralardan tikilmi paltara stnlk vermk
I II
A) 1, 2, 6 3, 4, 6
B) 1, 3, 4 2, 5, 6
C) 4, 5, 6 1, 2, 3
D) 1, 3, 6 2, 4, 5
E) 1, 5, 6 2, 3, 4
263. Da raitin qsamddtli uyunlamann ilk dvrlrind orqanizmd ba vern
dyiikliklr
A) nbzin srtlnmsi, arterial qan tzyiqinin ykslmsi, damarlarn keiriciliyinin artmas,
hemoqlobin v eritrositlrin miqdarnn artmas
B) qanda trombositlr v leykositlrin artmas, toxuma mbadilsinin ziflmsi, lipidlrin
paralanmas
C) hemoqlobinin miqdarnn v arterial qan tzyiqinin kskin azalmas, damarlarn keiriciliyinin
ziflmsi
D) eritropezin ziflmsi, leykositlrin artmas, toxumalarda fermentlrin sintezinin gclnmsi,
orqanizmin mqavimtinin ykslmsi
E) hemoqlobinin miqdarnn sabitlmsi, tombositlrin azalmas, kapilyarlarn keiriciliyinin
srtlnmsi, toxuma tnffsnn ziflmsi
264. Havann aa temperaturu v yksk rtubti raitind orqanizmdn
istilikvermnin gclnmsinin yolu
A) buxarlanma
B) konveksiya v buxarlanma
C) konveksiya
D) alanma
E) btn yollar
265. Otan mikroiqlim gstricilri
A) temperatur, rtubt, havann hrkt srti
B) havada karbon qaz v pis qoxulu qazlarn miqdar, bakterial irklnm
C) oksigen, karbon qaz, azotun havadak miqdar
D) bakterial irklnm, havann temperaturu, istilik alanmas
E) havada yngl v ar aeroionlar, atmosfer tzyiqi, bakteriyalarn miqdar
266. Mikroiqlimi sciyylndirn gstricilr aiddir
A) havann qaz trkibi, havada su buxarlar, Gn alar
B) havann dumanl v buludlu olmas
C) havann temperaturu, rtubti, cryan
D) elektromaqnit sahlri, atmosfer kntlri
E) atmosfer tzyiqi, atmosferin elektrik vziyyti, tozlarn miqdar
267. Yorulma prosesinin mahiyyti
A) ar v grgin iin yerin yetirilmsi nticsind beyin qabnda ba vern gcl
tormozlanmadr
B) ar fiziki iilr clb olunan skelet zllrinin tonik qcolmalar il mayit olunan pataloji
haldr
C) fizioloji proses olub, yorunluq hissiyyat v mk qabiliyytinin mvqqti azalmas il
mayit olunur
D) orqanizmin xarici mhitin zrrli amillrin qar davamllnn tnzimlyicisidir
E) pataloji hal olub, orqanizmin xarici mhit amillrinin zrrli tsirin qar mqavimtinin
azalmasnn nticsidir
268. Yaay otaqlarnda mikroiqlim gstricilrinin normal sviyylri
A) havann bakterial irklnmsi 500 mikrob/m3
B) havann temperaturu 16-18, nisbi rtubt 30-40%, havann hrkti 0,5-1 m/.
C) havann temperaturu 20, nisbi rtubt 30-60%, havann hrkti 0,1-0,3 m/s
D) CO2-nin konsentrasiyas -1%, havann bakterial irklnmsi 5000 mikrob/m3, havann
temperaturu 22-24, nisbi rtubt 50-70%, havann hrkti 0,1-0,3 m/s.
E) havann temperaturu 23-25, havann hrkti 0,05-0,1 m/s, CO2-nin konsentrasiyas -3%
269. Atmosfer havasnn tbii qaz trkibi
A) N2 80,03 %; O2 17,9 %; CO2 0,08 %; tsirsiz qazlar 2 %
B) N2 78,09 %; O2 20,95 %; CO2 0,03 %; tsirsiz qazlar 1 %
C) N2 75,09 %; O2 22,09 %; CO2 0,1 %; tsirsiz qazlar 5,4 %
D) N2 65,09 %; O2 28,9 %; CO2 0,6 %; tsirsiz qazlar 5,4 %
E) N2 72,1 %; O2 26,2 %; CO2 0,4 %; tsirsiz qazlar 1 %
270. Havada O2-nin normal miqdar
A) 70%
B) 6,0%
C) 21%
D) 16%
E) 19%
271. Imli suya olan gigiyenik tlblr n ox cavab vern su mnbyi sular
A) tmosfer sular (ya, qar)
B) rtezian sular v layaras tzyiqsiz sular
C) layaras tzyiqsiz sular, ay v gl sular
D) rtezian sular, qrunt sular, torpaq sular
E) rtezian sular, qrunt sular, su ambar sular
272. Hndrlkd oksigen acl il laqdar rqanizmd ba vern dyiikliklr
1) Hrktlrin koordinasiyasnn pozulmas
2) Tnffsn tezliyinin artmas
3) Dri hissiyyatnn azalmas
4) Gcl susuzluq hissiyyat
5) Ba gicllnmsi
6) Byrklr nahiysind sanc tutmalar
7) rk vurularnn saynn artmas
8) Azda quruluq
A) 1, 2, 4, 8
B) 2, 3, 4, 8
C) 1, 2, 5, 7
D) 1, 3, 5, 6
E) 3, 4, 5, 7
273. Oksigenin konsentrasiyasnn azalmasnn past gldiyi yer
A) sinif otaqlar
B) teatr salonu
C) mnzillr
D) sualt qayq
E) mhazir auditoriyalar
274. Oksigenin parsial tzyiqinin aciyr demin v pnevmoniyaya sbb olan sviyysi
A) 150 mm c.s
B) 250 mm c.s
C) 600 mm c.s
D) 540 mm c.s
E) 360 mm c.s
275. Suda olan sulfatlarn md-barsaq traktnda tsir etdiyi sas funksiya
A) motor
B) sekretor
C) ifrazat
D) motivasiya
E) hzm
276. Qanda oksigen azl
A) hipoksiya
B) anoksiya
C) hipoksemiya
D) anoksemiya
E) pereoksemiya
277. Suyunun fizikiorqnoleptik v kimyvi gstricilri nisbi sabit olan su tchizat
mnblri
A) qrunt sular
B) sni su anbarlar
C) layaras sular
D) torpaq sular
E) atmosfer sular
278. Atmosfer havasnda oksigenin parsial tzyiqinin insanda huun itmsin sbb olan
sviyysi (bhran zonas) v dniz sviyysin nisbtn hndrlk
A) 81-88 mm c. s v 5400-5700 m
B) 98-102 mm c. s v 3800-4100 m
C) 92-95 mm c. s. v 4300-5000 m
D) 68-76 mm c. s v 6000-7000 m
E) 118-132 mm c. s. v 3500-3700 m
279. Atmosfer havasnda oksigenin parsial tzyiqinin orqanizm n lm hddi hesab
olunur:
A) 64 mm c. s
B) 125 mm c. s
C) 56 mm c. s
D) 98 mm c. s
E) 110 mm c. s
280. Atmosfer havasnda ozonun miqdar
A) 20 10-6 60 10-6 %
B) 5 10-8 8 10-8 %
C) 2 10-7 5 10-5 %
D) 10 10-10 15 10-12 %
E) 0,5 10-12 6 10-8 %
281. Profilaktik qidalanmann hmiyyti
A) qeyri-spesifik xstlik sindromlarnn inkiaf v gclnmsinin qarsn alr
B) istehsalat amillrinin lverisiz tsirin qar orqanizmin mqavimtini artrr
C) xstlik nticsind orqanizmin pozulmu homeostazn v funksional sistemlrin faliyytini
brpa edir
D) orqanizmi yoluxucu barsaq xstliklrindn qoruyur
E) qida atmazl v ya izafi qidalanma il laqdar alimentar xstliklrin qarsn alr
282. Ozonun miqdarnn ox rast gldiyi tibbi tyinatl otaqlar
A) funksional diaqnostika
B) laboratoriya kabinetlri
C) rentgen v fizioterapiya
D) anesteziologiya v crrahiyy
E) peyvnd v vaksinasiya
283. Ozonun tcrbd ttbiqinin dzgn variant
A) suyun zrrsizldirilmsi, havann kondensldirilmsi
B) havann zrrsizldirilmsi
C) altlrin sterilizasiyas
D) torpan tmizlnmsi
E) rzaqlarn konservldirilmsi
284. Havada ozonun yksk miqdar sbb ola bilr
A) pnevmoniyaya
B) bronxit
C) aciyr emfizemasna
D) vegetativ pzuntulara
E) pnevmokonioza
285. Gn spektrinin grnn alarnn bioloji tsiri
A) orqanizm mumi stimuledici tsiri, bakterisid effekti hesabna zrrli tsiri
B) mrkzi sinir sistemin stimuledici tsiri, orqanizmin mbadil proseslrin tsiri, grm
analizatoruna spesifik tsiri, bioritmlrin myyn edilmsi
C) orqanizm mumi stimuledici tsiri, eritem-zaqar, antiraxitik v zif bakterisid effekti
D) mrkzi sinir sistemin stimuledici tsiri, bioritmlrin myyn edilmsi, bakterisid effekti
hesabna zrrli tsiri
E) driy v goz spesifik tsiri, antiraxitik v zif bakterisid effekti, orqanizm mumi isidici
tsiri
286. Havada karbon qaznn gigiyenik hmiyyti
A) turu-qlvi mvazintinin saxlanmas amili
B) otaq havasnn tmizlik drcsinin dolay gstricisi
C) oksigenin hlledicisi
D) zvi maddlrin oksidldiricisi
E) tnffs mrkzinin qcqlandrcs
287. Otaq havasnda CO2-nin yol veriln konsentrasiya hddi
A) 1,2-1,5 %
B) 0,4-1,0 %
C) 0,2-0,3 %
D) 3-5 %
E) 0,07-0,1 %
288. Atmosfer tzyiqinin dyimsil laqdar xstliklrin dzgn variant
A) kesson xstliyi, artozlar
B) polinivritlr, hndrlk xstliyi
C) koordinator nevrozlar, vibrasiya xstliyi
D) kesson xstliyi, hndrlk xstliyi
E) hipertoniya, botulizm
289. CO2-qaznn qandak normal parsial tzyiqi tmin edir
A) su-duz mbadilsini
B) azot qaz v oksidlri mbadilsini
C) orqanizmdn istiliyin verilmsini
D) oksidlm proseslrinin xsusiyytlrini
E) turu-qlvi tarazln
290. Qapal yerlrin havasnn sanitariya vziyytinin dolay gstricisi
A) havann ion trkibi
B) karbon qaznn konsentrasiyas
C) havann kimyvi trkibi
D) havann bakterial irklnmsi
E) oksigenin konsentrasiyas
291. Yaay v ictimai binalarda CO2-nin miqdarnn artmas havann aadak
gstricilrinin d dyimsin sbb olur
1) Havann temperaturu v rtubti ykslir
2) Mikroorqanizmlrin miqda artr
3) Mnfi ykl ionlar artr
4) Antropotoksinlrin miqdar artr
5) Msbt ykl ionlar azalr
A) 1, 3, 5
B) 2, 3, 4
C) 3, 4, 5
D) 1, 2, 4
E) 2, 3, 5
292. Gigiyenik normaladrma anlaynn mahiyyti
A) traf mhit amillrinin insan salamln mhkmlndirmk n istifadsinin
normaladrlmas
B) traf mhiin kimyvit amillrinin qanunvericilik qadasnda insan n zrrsiz (thlksiz)
tsir sviyysinin myyn edilmsi
C) atmosfer havasnn fiziki, kimyvi v bioloji amillrinin qanunvericilik qadasnda insan n
zrrsiz (thlksiz) tsir sviyysinin myyn edilmsi
D) traf mhitin fiziki amillrinin qanunvericilik qadasnda insan n zrrsiz (thlksiz) tsir
sviyysinin myyn edilmsi
E) traf mhit amillrinin qanunvericilik qadasnda insan n zrrsiz (thlksiz)
tsir sviyysinin myyn edilmsi
293. Qapal yerlrd havada C2-nin miqdarnn 2-3%- qdr artmasnn nticlri
1) Baars, qulaqlarda ky
2) rk vurularnn saynn artmas, oyanclq
3) Huun itmsi v lm
4) Periferik qan damarlarnn genlmsi, tnffsn drinlmsi
A) 3, 4
B) 1, 2
C) 2, 3
D) 2, 4
E) 1, 3
294. Otaq havasnda CO2-nin miqdarnn mahiyyti
A) otaqlarn llrini, otaqdak ilynlrin sayn ks etdirir
B) grln ilrin nvn myyn etmy imkan verir
C) otaqdan xaric ediln havann hcmini myyn etmy imkan verir
D) ventilyasiya iinin effektivliyini, otaqlarn istismarnn xsusiyytini gstrir
E) otaa veriln tmiz havann hcmini myyn etmy imkan verir
295. Tnffs havasnda karbon qaznn kskin zhrlnm v lm trdn
konsentrasiyas
A) 10-12 %
B) 6 %
C) 7 %
D) 4-5 %
E) 3 %
296. Qida zhrlnmlrinin tsnifatnn dzgn variant
A) mikrob mnli, qeyri-mikrob mnli, gblk mnli
B) mikrob mnli, qeyri-mikrob mnli, qeyri-myyn etiologiyal
C) mikrob mnli, parazit mnli, qeyri-myyn etiologiyal
D) mikrob mnli, qeyri-mikrob mnli, bitki mnli
E) mikrob mnli, t mnli, qeyri-myyn etiologiyal
297. Azotun narkotik tsirinin meydana xd rait
A) havada oksigenin miqdarnn azalmas taitind
B) yksk atmosfer tzyiqi taitind
C) havann temperaturunun artmas taitind
D) havada 2-nin artmas taitind
E) atmosfer tzyiqinin azalmas taitind
298. Fotokimyvi dumann ml glmsi zaman atmosferd ba vern n mhm ilkin
reaksiya
A) infraqirmizi alarin tsirindn azot-2 oksidin paralanmas
B) ultrabinvyi alarin tsirindn azot-2 oksidin paralanmas
C) ultrabinvyi alarin tsirindn karbohidrogenlrin paralanmas
D) ozon dliklrinin meydana glmsi
E) infraqirmizi alarn tsirindn karbon qaznn paralanmas
299. Da xstliyi Yer sthindn hans hndrlkd balayr
A) 5-6 km
B) 1-1,5 km
C) 2,5-3 km
D) 8-10 km
E) 1,5-2 km
300. Atmosfer havasnn kimyvi trkibini yrnmk n hava nmunsi gtrlmsi
sulu
A) spirasiya sulu
B) Qess sulu
C) Krotov cihaz sulu
D) titrlm sulu
E) lminissent sulu
301. Kimyvi mayin n hava nmunsinin gtrlm sulu
A) antropometriya
B) sedimentasiya, aspirasiya
C) boaltma, vakuum, aspirasiya
D) Krotov cihaz
E) V.P.Vinokurov sulu
302. yerinin normal iqlanmas n T-nn sviyysi
A) 1,25%-dn az olmayaraq
B) 1,5%-dn az olmayaraq
C) 2,0% -dn az olmayaraq
D) 1,0%-dn az olmayaraq
E) 0,5 - 1,0 %
303. Atmosfer havasnn irklnmsil laqdar hali arasnda n ox rast gln qeyri-
spesifik xstliklr aiddir
1) Xroniki bronxit
2) Smk-oynaq xstliklri
3) Laringit, traxeit
4) Allergiya xstliklri
5) Endokrin pozunluqlari
6) Bronxial astma
A) 1, 2, 5, 6
B) 1, 3, 4, 6
C) 2, 3, 4, 5
D) 3, 4, 5, 6
E) 2, 3, 5, 6
304. Kiik hrlrd v rayon mrkzlrind atmosfer havasn irklndirn sas
mnblr
A) mit sobalar, qazanxanalar, avtomobil nqliyyat
B) avtomobil nqliyyat, neftayrma zavodlar, metallurgiya kombinat
C) mit sobalar, qazanxanalar, metallurgiya kombinat
D) istilik elektrik mrkzlri, mikrobiologiya snayesi obyektlri, metallurgiya kombinat
E) mikrobiologiya snayesi obyektlri, mit sobalar, qazanxanalar
305. Toksik dumanlarn ml glmsinin sbbi
A) yksk atmosfer tzyiqi, temperatur inversiyas, aa rtubt
B) havann yksk temperaturu v rtubti, havada zrrli qazlarn yksk konsentrasiyas,
yksk Gn aktivliyi
C) yksk atmosfer tzyiqi, temperatur inversiyas, gcl klk v ox aa nisbi rtubt
D) sakit v yksk rtubtli hava, temperatur inversiyas, havada zrrli qazlarn yksk
konsentrasiyas
E) klksiz v yal hava, havann yksk ionizasiyas, havada ozonun yksk konsentrasiyas
306. Olan uaqlarnn orqanizminin xronoloji ya dvrlrinin dzgn variant
A) 4-5 hft -1 ya, 1-3 ya, 4-7 ya, 8-12 ya, 13-15 ya, 16-20 ya
B) 4-5 hft -1 ya, 2-4 ya, 5-8 ya, 9-11 ya, 12-14 ya, 15-18 ya
C) 4-5 hft -1 ya, 1-3 ya, 4-7 ya, 8-11 ya, 12-14 ya, 15-18 ya
D) 4-5 hft -1 ya, 1-3 ya, 4-7 ya, 8-10 ya, 11-14 ya, 15-18 ya
E) 4-5 hft -1 ya, 1-3 ya, 3-6 ya, 7-11 ya, 12-14 ya, 15-18 ya
307. Atmosfer havasnn kimyvi irklndiricilrinin yksk sviyysinin tsirinin uzaq
nticlri
A) orqanizmin gcl funksional pozunluqlar
B) qeyri-spesifik rezistentliyin aa dmsi
C) kanserogen v mutagen effektlr
D) mumi xstlnmlrin yksk sviyylri
E) allergik xstliklrin saynn artmas
308. Otaqlarn havasnn kimyvi trkibinin asl olduu amillr
A) insan orqanizminin denaturasiyadici tsiri, atmosfer havasnn irklnm drcsi, tikinti
materiallarnn denaturasiya v destruksiyas
B) insan orqanizminin denaturasiyadici tsiri, havann vziyyti, ilin fsli
C) atmosfer havasnn kimyvi trkibi, havann vziyyti, avtonqliyyatn hrkt intensivliyi
D) otaqda olan adamlarn say, tikinti materiallarnn denaturasiya v destruksiyas, otan
kubaturas
E) atmosfer havasnn kimyvi trkibi, otaqda ventilyasiyann vziyyti, otan bdii trtibat
309. Soyuun tsirin orqanizmin fizioloji reaksiyalar
A) drinin avazmas, rk vurularnn v tnffsn tezlmsi
B) damarlarn daralmas, rk vurularnn v tnffsn tezlmsi
C) damarlarn daralmas, hrki reaksiyalar, maddlr mbadilsinin gclnmsi
D) damarlarn genlmsi, hrki reaksiyalar, rk vurularnn v tnffsn tezlmsi
E) damarlarn genlmsi, maddlr mbadilsinin gclnmsi
310. ri hrlrd atmosfer havasn irklndirn sas mnblr
A) mit v k zibili
B) tikinti-tmir ilri
C) snaye obyektlri, avtomobil nqliyyat, istilik-elektrik mrkzlri
D) mit sobalar, mit xidmti obyektlri
E) tullantlarn yandrlmas, ticart obyektlri
311. Qapal yerlrin havasnn kimyvi trkibinin asl olduu sas amili sein
A) havann vziyyti
B) avtonqliyyatn hrkt intensivliyi
C) insan orqanizminin denaturasiyaedici tsiri
D) havann rtubti
E) havann hrkt srti
312. Atmosfer havasnn tozlarla irklnmsin qar n effektli tdbirlr aiddir
A) nqliyyatn hrktinin v dayanacaqlarnn mhdudladrlmas
B) yalllarn artrlmas, sanitariya mhafiz zonalarna ml edilmsi
C) tullantilarn yandrlmasnn qadaan edilmsi
D) istehsalatda ya sullu v qapal texnologiyalarn ttbiqi
E) toz tutucu vasitlrdn istifad edilmsi
313. Dezaktivasiya anlaynn mahiyyti
A) tullant v natmizliklrin bioloji aktivliyinin azaldlmas mqsdil zrrsizldirilmsi
B) mhit obyektlrinin radioaktivliyinin aradan qaldrlmas v azaldlmas, radiaktiv maddlrin
v onlarn paralanma mhsullarnn mhitdn xarlmas
C) tullant v natmizliklrd canl mikroorqanizmlrin aktivliyinin aradan qaldrlmas v ya
azaldlmas
D) xtlik trdici antoqonist mikroorqanizmlrinin fallnn artrlmas
E) traf mhit obyektlrind radioaktiv maddlrin mhv edilmsi, neytralladrlmas
314. Atmosfer havasnn sanitariya mhafizsin dair tdbirlr aiddir
A) qanunverici, texnoloji, planladrc, sanitariya-texniki
B) layihldirici, cari, radikal, hissvi
C) tkilati, mhdudladrc, qoruyucu, nzartedici
D) mhdudladrc, czalandrc, qabaqlayc, frdi qoruyucu
E) siyasi, iqtisadi, inzibati, smrldirici
315. tmosfer havasnn mhafizsi tdbirlri nvlrinin onlarn qruplarna mvafiqliyi

A) 1-d; 2-c; 3-a; 4-b

B) 1-c; 2-d; 3-b; 4-a
C) 1-d; 2-b; 3-c; 4-a
D) 1-c; 2-a; 3-b; 4- d
E) 1-b; 2-c; 3-d; 4-a
316. Havada tozlarn miqdarca tyini n ttbiq ediln n dqiq sullar
A) konduktorometriya v sedimentasiya sullar
B) aspirasiya v fotoelektrik sullar
C) fotoelektroklorimetriya v titrometriya sullar
D) nefelometriya v kolorimetriya sullar
E) xromotoqrafiya v polyaroqrafiya sullar
317. Atmosfer havasnn fizioloji hmiyytin aiddir
A) orqanizmin oksigenl tmin edilmsi, orqanizmd vitamin mbadilsinin formalamasnda
rolu
B) orqanizmin oksigenl tmin edilmsi, havadak 2nn tnffs mrkzinin oyanmasnda
rolu
C) orqanizmin oksigenl tmin edilmsi, soyuqdym xstliklrinin ml glmsind rolu
D) orqanizmin oksigenl tmin edilmsi, daxili sekresiya vzilrinin faliyytinin
tnzimlnmsind rolu
E) orqanizmin oksigenl tmin edilmsi, endemik patologiyalarn formalamasnda rolu
318. Suyun fizioloji hmiyyti
A) insan bdninin struktur elementlrinin ml glmsind itirak edir, universal hlledicidir,
mbadil proseslrinin getmsind, qida v mineral maddlrin dainmasinda,
termorequlyasiyada itirak edir
B) mhm gigiyenik vasit kimi su bdnin tmiz saxlanmasnda, qidann hazrlanmasnda,
yallqlarn qorunub saxlanmasnda itirak edir
C) xsi gigiyenanin tlbatn dyir, bdn trbiysi vasitsi kimi orqanizmin
mhkmlndirilmsind istifad edilir, mnzillrin, binalarn, yaay yerlrinin tmiz
saxlanmasnda vzedilmz vasitdir
D) texniki vasit kimi su mxtlif man v mexanizmlrin istismarnda istifad edilir, btn
sanitariya mdni tdbirlrd ildilir, mxtlif biokimyvi proseslrd itirak edir
E) vzedilmz bir mhit kimi su mnli qida mhsullarnn yetidirilmsind v artrlmasnda
hmiyyt ksb edir, knd tsrrfat mnli qida mhsullarnn yetidirilmsind yegan
vasitdir
319. Hr 1000 kkal enerji vern qida paynda olan vitaminlrin miqdar olmaldr
A) C vitamini 15 mq, B1 1,5 mq, B2 2,0 mq, PP 6 mq
B) C vitamini 20 mq, B1 2,0 mq, B2 4,0 mq, PP 5 mq
C) C vitamini 30 mq, B1 1,0 mq, B2 1,5 mq, PP 9 mq
D) C vitamini 40 mq, B1 1,8 mq, B2 3,5 mq, PP 11 mq
E) C vitamini 25 mq, B1 0,6 mq, B2 0,8 mq, PP 7 mq
320. Yal xslrin v uaqlarn orqanizmind suyun miqdar
A) 70 % v 90 %
B) 65 % v 82 %
C) 75 % v 30 %
D) 50 % v 70 %
E) 45 % v 55 %
321. Trkibind n ox su olan toxuma
A) limfa mayesi
B) byrklr
C) zllr
D) qan plazmas
E) vari cisim
322. Normal temperatur raitind orta kiy malik insann gndlik fizioloji su normas
A) 2,1-2,3 litr
B) 1,8 litr
C) 4-4,3 litr
D) 1,2 litr
E) 2,5-3,0 litr
323. Qida normalar tryin edilrkn hans sas gstricilr nzr alnmasn gstrin
A) insann ya, cinsi, boyu
B) insann ya, cinsi, boyu, kisi, traf mhitin temperaturu
C) insann ya, cinsi vsosial vziyyti
D) insann ya, cinsi, mit raiti
E) insann ya, cinsi, muliyyti
324. Suyun fizioloji hmiyyti
A) katalizator v srinldirici funksiyalar damas
B) orqanizmin hyat tonusunun saxlanmas, v plastik funksiya
C) universal hlledici, hceyr v toxumalarin struktur elementi
D) enerji mnbyi v plastik funksiya
E) smklrin davamllnn v orqanizmin, mqavimtinin tmin olunmas
325. Suyun fizioloji hmiyytinin gstricilrindn biri
A) bdnin tmizliyinin tminatcs
B) xrklrin trkibind orqanizm daxil olmas
C) istilik mbadilsind itirak
D) bdnin mhkmlndirilmsind itirak
E) bzi endemik xstliklrin inkiafnda rolu
326. Havann 30 oC-dn yksk temperaturunda hyat n thlk yaradan su itkisi
A) 20-25 %
B) 15-20 %
C) 25-30 %
D) 35-40 %
E) 10-15 %
327. Xsusiyytlrin uyunluunu myyn edin
I. Hava
II. qlim
1) Mayin vaxt meteoroloji amillrin mcmusudur
2) Corafi en dairsindn asldr
3) Gn rzind mxtlif dyiikliy urayr
4) Uzun mddt rzind meteoroloji amillr raziy gr sabit qalr
5) nsan onu ancaq mahid edir
6) Dinamik xarakter dayr
7) Statik xarakter dayr
8) nsann faliyyti onu dyidir bilir
9) nsan yalnz proqnozladra bilir
I II
A) 1, 3, 5, 6, 9 2, 4, 7, 8
B) 1, 3, 4, 6, 8 2, 5, 7, 9
C) 2, 5, 7, 9 1, 3, 4, 6, 8
D) 2, 3, 4, 5 1, 6, 7, 8, 9
E) 1, 2, 3, 4, 5 6, 7, 8, 9
328. Suyun gigiyenik hmiyyti
A) su nqliyyatnn hrktinin tmin edilmsi, knd tsrrfatnda istifadsi
B) orqanizmin bzi qida maddlri, o cmldn suda hll olan vitaminlrl tchizatnda itirak
C) razinin iqliminin formalamasnda rolu, insanlarn mdni-mit raitind v abadlq
ilrind istifad edilmsi, orqanizmin maddlr mbadilsind itirak
D) orqanizmd gedn biokimyvi proseslrd v qidann mnimsnilmsind itirak
E) bdnin, mitin tmiz saxlanmas, qida hazrlanmas, bdnin mhkmlndirilmsi,
yalln qorunub saxlanmas
329. Masir shrlrd sutka rzind 1 nfr dn su iltm normas
A) 30-40 litr
B) 1500 litr
C) 150-500 litr
D) 50-100 litr
E) 2000 litr
330. Hava cryannn istiqamtinin gigiyenik hmiyyti
A) havann kimyvi trkibinin dyimsind itirak
B) atmosfer kntlrinin paylanmasnda itirak
C) orqanizmin istilik tnzimind itirak
D) meteoroloji raitin formalamasnda itirak
E) yaay yerlrinin smrli planladrlmasnda hmiyyti
331. mli suya tlblr
A) trkibind optimal miqdarda mikroorqanizmlr v radioaktiv maddlr olmaldr
B) kimyvi trkibin gr zrrsiz olmal, trkibind duzlar olmamaldr
C) lverili orqanoleptik xassy malik olma, kimyvi trkibin, radioaktivliyin gr v
epidemioloji chtdn zrrsiz olmaldr
D) trkibind pestisidlr v gbrlr, mikroorqanizmlr v qurd yumurtalar olmamaldr
E) lverili bakterioloji v helmintoloji gstricilr malik olmaldr
332. Suyun keyfiyytini sciyylndirn sas mumi gstricilr qruplar
A) bakterioloji, virusoloji, codluu, oksidlm drcsi
B) fiziki-kimyvi, fiziki-orqanoleptik, kimyvi
C) fiziki-orqanoleptik, kimyvi-toksikoloji, bakterioloji
D) hidrogeoloji, hidrokimyvi, kimyvi-toksikoloji, bakterioloji
E) orqanoleptik, fiziki, bulanl, minerall
333. mli sulara olan gigiyenik tlblr
1) orqanizmin hyat tonusunu saxlamaldr
2) epidemioloji chtdn thlksiz olmal, trkibind toksiki maddlr olmamaldr
3) rqanizmin enerji v plastik funksiyalarnda itirak etmlidir
4) razinin iqliminin formalamasnda itirak etmlidir
5) lverili orqanoleptik xassy v kimyvi trkib malik olmaldr
6) orqanizmd qidann mnimsnilmsind itirak etmlidir
A) 1, 2
B) 4, 6
C) 2, 5
D) 3, 5
E) 1, 5
334. Bdn temperaturunun 1 oC ykslmsi rk vurularnn 1 dqiqd artmasna
sbb olur
A) 5 vuru
B) 15 vuru
C) 10 vuru
D) 20 vuru
E) 25 vuru
335. Suyun rnginin tyini sullar
A) titrometriya, xromatoqrafiya
B) kolorimetriya, fotoelektrokolorimetriya
C) spektrometriya, spektroqrafiya
D) kalorimetriya, nefelometriya
E) polyaroqrafiya, nefelometriya
336. Suyun ffafln tyin etmk n istifad olunur
A) komparator, etalon mhlullar
B) blgl silindr, xsusi cdvl
C) Snellen silindri, 1 -li rift
D) kolorimetr, standartlar cdvli
E) menzurka, rng kalas
337. Mrkzldirilmi su tchizat sistemind suyun rnginin gigiyenik normas
A) 30 drcdn ox olmayaraq
B) 20 drcdn az olmayaraq
C) 40 drcdn ox olmayaraq
D) 10 drcdn az olmayaraq
E) 20 drcdn ox olmayaraq
338. Atmosfer havasnda oksigenin parsial tzyiqinin hyatla bir araya smayan
sviyysi
A) 72 mm c.s
B) 84 mm c.s
C) 93 mm c.s
D) 78 mm c.s
E) 64 mm c.s
339. Temperaturu 7 o-dn aa su idikd orqanizmd ba ver biln dyiikliklr
A) yumaq damaqda degenerativ pozunluqlar
B) di tinin imsi, qanaxma, di minasnn atlamas
C) az boluu v yuxar tnffs yollarnn selikli qiasnda kataral dyiikliklr
D) az boluunun yumaq toxumalarnn iltihab
E) traxeya, bronxlar v yemk borusunun yerli iltihab
340. Temperaturu 12-15 o-dn yksk olan suyu idikd yaranan hissiyyat v lamtlr
1) Sa qabraalt nahiyd arlq
2) Itahann artmas
3) Mdd arlq
4) Susuzluq hissiyatinin itmsi
5) Susuzluq hissiyyatinin itmmsi
6) Xoagln srinlik
7) Itahaszlq
8) Md nahiysind hrkt zaman alxalanma
A) 1, 2, 3, 5, 6
B) 2, 4, 6, 7, 8
C) 2, 3, 4, 5, 6
D) 1, 3, 5, 7, 8
E) 2, 4, 5, 6, 7
341. Tnffs havasnda azot qaznn hyat n thlk trdn miqdar
A) 82 %
B) 85 %
C) 93 %
D) 77 %
E) 87 %
342. Suyun quru qalnn gigiyenik hmiyyti
A) suda mineral maddlrin miqdarn gstrir, minerallq drcsini tyin etmy kmk edir
B) su tchizat mnbyinin gcn gstrir
C) su tchizat mnbyind suyun keyfiyytin tsir edn amili myyn etmy kmk edir
D) su tchizat mnbyinin nvn, sudan istifad etm rejimini gstrir
E) suda zvi maddlrin olmasn gstrir
343. mli sularn minerallama drcsi
A) 1100-1200 mq/dm3
B) 1500-2000 mq/dm3
C) 50-100 mq/dm3
D) 100-1000 mq/dm3
E) 1200-1500 mq/dm3
344. Suyun duz trkibi risk amili ola bilr
A) diabet n
B) sidik da v hipertoniya xstliyi n
C) hepatit n
D) su qzdrmas n
E) dizenteriya n
345. Radikallarn seici tsiri
A) hr iki radikal gcl secici tsir gstrir
B) ikincili radikallar az seici tsir gstrir
C) ikincili radikallar daha ox seici tsir gstrir
D) birincili radikallar daha ox seici tsir gstrir
E) hr iki radikaln tsiri eynidir
346. Suyun duz trkibi risk amili ola bilr
A) diabet v psixi pozunluqlar n
B) hepatit v prostatit n
C) dizenteriya v qarn yatala n
D) byrk da v hipertoniya xstliklri n
E) ekzema v san tklmsi n
347. Suyun codluunu myyn edn ionlar
A) dmir, xlor
B) kalsium, maqnezium
C) natrium, kalium
D) mis, maqnezium
E) sink, dmir
348. Imli suyun codluunun ykslmsinin fizioloji-gigiyenik hmiyyti
A) susuzluun yatrlmas prosesinin v daxili sekresiya vzilrinin faliyytinin pozulmas, suyun
orqanoleptik xsusiyytlrinin pislmsi, hipoksiyann inkiaf etmsi
B) smk toxumasinin inkiafinn pozulmas, rk-damar sisteminin, byrk da v qcolma
xstliklrinin inkiafina tsir etmsi, suyun mit v texniki mqsdlrl istifadsinin
mhdudlamas
C) suyun orqanoleptik xsusiyytlrinin pislmsi, smk toxumasinin inkiafinn pozulmas,
damarlarn keiriciliyinin pozulmas, bdnin aq nahiylrinin drisin petexial qanszmalar
D) yalniz suyun dadinin pislmsi, suyun mit v texniki mqsdlrl istifadsinin
mhdudlamas, damarlarn keiriciliyinin pozulmas, bdnin aq nahiylrinin drisin petexial
qanszmalar
E) suyun orqanoleptik xsusiyytlrinin pislmsi, suyun mit v texniki mqsdlrl
istifadsinin mhdudlamas, dermatitlrin inkiafi, rk-damar sisteminin v byrk da
xstliklrinin inkiafina tsir etmsi
349. Bitki mnli qaynanm qidalarn mdd qalma mddti
A) 2-3 saat
B) 3-6 saat
C) 4-6 saat
D) 3-4 saat
E) 3-5 saat
350. Cod suyun tsirin orqanizmin fizioloji reaksiyalar
A) damarlarn daralmas, rk vurularnn v tnffsn tezlmsi
B) md-barsaq sisremind dispeptik lamtlr
C) damarlarn genlmsi, hrki reaksiyalar, rk vurularnn v tnffsn yavamas
D) damarlarn genlmsi, maddlr mbadilsinin ziflmsi
E) drinin avazmas, maddlr mbadilsinin gclnmsi
351. Aerob infeksiya trdicilrini myyn edin:
1- dizenteriya plri,
2-qazl qanqrena trdicilri,
3-brsellez trdicilri,
4- botulizm plri
A) 1, 3
B) 1, 2
C) 2, 3
D) 2, 4
E) 3,4
352. Suda hans kimyvi birlmlrin olmas insanda dispepsiya trdir
A) dmir birlmlri
B) ammonyak v onun birlmlri
C) floridlr, nitratlar
D) nitritlr, nitratlar
E) xloridlr, sulfatlar
353. mli sularda xlorid v sulfat ionlarnn yol veriln miqdar
xloridlr, mq/l sulfatlar, mq/l
A) 350 500
B) 300 520
C) 350 450
D) 300 400
E) 300 300
354. Suda xloridlrin tsir etdiyi md-barsaq traktnn sas funksiyas
A) ifrazat
B) motor
C) motivasiya
D) sekretor
E) hzm
355. Malicsind mnfi ykl yngl aeroionlarn msbt rolu olan xstliklr aiddirlr:
1) Qeyri-spesifik xstliklr
2) Bronxial astma
3) Bd xassli ilr
4) Hipertoniya xstliyi
5) Kskin respirator xstliklr
6) Endokrin sistemi xstliklri
7) Polinevritlr
8) Endoartrit
A) 1, 3, 5, 7
B) 1, 2, 5, 7
C) 3, 4, 6, 8
D) 1, 4, 5, 6
E) 2, 4, 6, 8
356. Suyun mineral trkibi sbb ola bilr
A) floroz, kariyes
B) su qzdrmas
C) venalarn varikoz genlmlri
D) qcolma xstliyi
E) md yaras
357. Epidemik karies xstliyinin yayld razilrin tbii sularnda miqdar az olan
mikroelement
A) yod
B) molibden
C) brom
D) flor
E) kobalt
358. Sularda miqdar ox olmaqla endemik florozun yaylmasna sbb olan
mikroelement
A) brom
B) stronsium
C) yod
D) selen
E) flor
359. Gigiyenik normaladrmaq mqsdil tezlik spektrin gr istehsalat ss-kylrinin
tsnifat
Alaq tezlikli Orta tezlikli Yksk tezlikli
A) 400-800 hS 1000-1500 hS 1500-2000 hS
B) 16-350 hS 350-800 hS 800 hS -dn ox
C) 600-750 hS 750-900 hS 900-1200 hS
D) 200-350 hS 350-500 hS 500-750 hS
E) 150-200 hS 200-300 hS 300-500 hS
360. Su il orqanizm florun az daxil olmasnn nticlri
A) osteoporoz
B) rk-damar sistemind pozunluqlar
C) dilrin kariyesi
D) dilrin lkli, xal-xal olmasi
E) di emalinin hiperplaziyas
361. Florun orqanizm izafi daxil olmasnn nticlri
A) dilrin lkli, xal-xal olmas, di emalnn hiperplaziyas, steoporoz,
mthemoqlobinemiya,qara ciyr, byrklr v MSS trfindn pozunluqlar
B) drid lkli qansizmalar, dilrin lkli, xal-xal olmas, di emalnn hiperplaziyas,
steoporoz
C) dilrin lkli, xal-xal olmas, di emalnn hiperplaziyas, steoporoz, qara ciyr, byrklr v
MSS trfindn pozunluqlar
D) dilrin kariyesi, lkli, xal-xal olmas, di emalnn hiperplaziyas, steoporoz, qara ciyr,
byrklr v MSS trfindn pozunluqlar
E) dilrin lkli, xal-xal olmas, di emalnn hiperplaziyas, steoporoz rk-damar sistemind
pozunluqlar
362. Gn spektrinin qsadalal infraqrmz alarnn msbt bioloji tsiri
A) beyin qabnn qzmas, mrkzi sinir sistemin stimuledici tsir, zaqar effekti
B) orqanizm mumi stimuledici tsir, antiraxitik tsir, bioloji fal maddlrin sintezi
C) drialt toxumalarn brabr qzmas, damar hiperemiyas, byrklrin ifrazat funksiyasnn
gclnmsi
D) bioloji fal maddlrin sintezi, antiraxitik v zif bakterisid tsir edir
E) bioritmlrin formalamasnda itirak, damar hiperemiyas, byrklrin ifrazat funksiyasnn
gclnmsi
363. Suyun trkibind florun insanlarda III v IV drcli endemik fluorozun inkiafna
sbb olan miqdar
A) 1,0 mq/l dn ox
B) 1,2 mq/l dn ox
C) 0,5-0,7 mq/l
D) 1,5 mq/l dn ox
E) 2,0 mq/l dn ox
364. Suyun trkibind florun insanlarda endemik kariesin inkiafna sbb olan miqdar
A) 0,7 mq/l dn az
B) < 1,5 mq/l dn az
C) 1,5 mq/l
D) 2,0-2,5 mq/l
E) < 1,0 mq/l dn az
365. Endemik florozun profilaktikasna dair n effektli tdbir
A) mrkzldirilmi su tchizat sistemind suyun florladrlmas
B) flora antaqonist drman preparatlardan istifad olunmas
C) mrkzldirilmi su tchizat sistemind suyun florsuzladrlmas
D) xsusi profilaktik di mcunlarndan v eliksirlrdn istifad olunmas
E) yeyinti mhsullarnn florsuzladrlmas
366. Orqanizmin tez brpa olunmayan su itkisin reaksiyalar
A) mk qabiliyytinin v bdn temperaturunun azalmas
B) mumi hvaln v termorequlyasiyann pozulmas, mk qabiliyytinin azalmas
C) ba arlar, rk bulanmas, minimal qan tzyiqinin azalmas
D) nbzin tezlmsi, sistolik tzyiqin ykslmsi, qann osmotik tzyiqinin azalmas
E) qanda krin miqdarnn azalmas, sd turusunn artmas, ba arlar
367. Su vasitsil yaylan xstliklr aiddir
A) qara yara, difteriya
B) spkili yatalaq, dizenteriya
C) hepatit B, steoartrozlar
D) qarn yatala, hepatit A
E) tlyaremiya, taun
368. Su il yaylan zoonoz xstliklr
A) leptospiroz, tulyaremiya, Ku qzdrmas
B) infeksion hepatit, v paratiflri
C) dizenteriya, poliomielit, kskin sarlq
D) qarn yatala, vrm, vba
E) adenoviruslar, askaridoz
369. Su mnli yoluxucu xstliklrin inkubasiya dvrnn uzanmasnn sbblri
A) patogen mikroflora suda yax artib oxala bilir, ona gr d su il orqanizm oxlu miqdarda
xstlik trdicisi dr
B) suyun qeyri-zvi maddlrl mumi irklnmsi ba verir
C) md-barsaq traktnn funksiyalar, o cmldn hzm v sorulma proseslri pozulur
D) suyun zvi maddlrl mumi irklnmsi ba verir
E) patogen mikroflora suda artib oxala bilmir, ona gr d su il orqanizm az miqdarda
xstlik trdicisi dr
370. -hissciklrdn mdafi vasitlri
A) rezin mdafi ekranlar
B) quruun lvhlrdn ibart mdafi ekranlar
C) adi frdi mdafi vasitlri
D) alminium mdafi ekranlar
E) quruun trkibli mdafi ekranlar
371. Md-barsaq xstliklrinin su il yaylmasn gstrn variant
A) dilrin lkli, xal-xal olmas, di emalnn hiperplaziyas, steoporoz, MSS v qara ciyr
trfindn pozunluqlar
B) orqanizmin immunitetinin ziflmsil yana gedn mumi dyiikliklr, xroniki xstliklrin
arlamalar, soyuqdym xstliklrinin artmas, D vitamini mbadilsinin pozulmas, mk
qabiliyytinin azalmas
C) verilmi su mnbyindn istifad olunan razid xstlnmnin kskin artmas v yayilmas,
hmin mnbnin suyundan istifad etmynlr arasnda xstliyin olmamas v ya az olmas,
hmin su mnbyini irklndirn mnbnin olmas
D) xstlnmnin yaay mntqsind tdricn artmas, onun su tchizatnn xsusiyytlri v
qidalanma il laqdar olmas, xstliyin uaqlar v yallar arasnda daha tez-tez rast glmsi
E) xstlnmnin yay fslind daha kskin artmas
372. mumprotoplazmatik tsir gstrn snaye zhrlri
A) qlvilr v turular
B) metallar v metalloidlr
C) alifatik v aromatik birlmlr
D) turu anhidridlri v hallogenlr
E) xlorladrlm karbohidrogenlr v nitrobirlmlr
373. Su il sbb laqsi olan xstlik
A) quduzluq
B) tsiko infeksiyalar
C) botulizm
D) poliomielit, adenovirus infeksiyalar
E) ur xstliyi.
374. Suyun mumu mikrob ddi anlaynn mahiyyti
A) 1 litr suda olan barsaq p qrupu bakteriyalarinin miqdar
B) 1 l suda olan bakteriya koloniyalarnn miqdar
C) 37C temperaturda 24 saat mddtind qida aqarnda bitmi 1 litr suda olan fakultativ
anaeroblarin miqdar
D) 1 ml suyu tli-peptonlu aqara kdikd 37C temperaturda 24 saat mddtind bitn
koloniyalarn say
E) 1 ml suda olan barsaq p qrupu bakteriyalarnn miqdar
375. Suyun koli-titri anlaynn mahiyyti
A) 1 litr suda olan bairsaq p qrupu bakteriyalarinin miqdar
B) 1 ml suda olan bakteriya koloniyalarinin miqdar
C) 1 ml suda olan barsaq p qrupu bakteriyalarnn miqdar
D) 37c temperaturda 24 saat mddtind qida aqarinda bitmi 1 litr suda olan fakultativ
anaeroblarin miqdar
E) suyun 1 dd barsaq p taplan n az hcmi
376. Yaay mhllsil snaye mssissi arasnda sanitariya mhafiz zonas
lsnn myyn edilmsind meyarlar
A) hakim klyin istiqamti v tullantnn vahid zamanda miqdar
B) yaay mntqsind halinin say v tullantnn zrrlilik drcsi
C) iilrin say v mssisnin iqtisadi smrliliyi
D) mssisnin gc, iilrin say v tullantnn vahid zamanda miqdar
E) mssisnin gc v tullantnn zrrlilik drcsi
377. Imli sularn bakterioloji gstricilrinin normativlrinin dzgn variant
A) mikrob ddi 300, koli-titri 100, koliindeksi 5
B) mikrob ddi 200, koli-titri 200, koliindeksi 4
C) mikrob ddi 100, koli-titri 300, koliindeksi 3
D) mikrob ddi 150, koli-titri 250, koliindeksi 4
E) mikrob ddi 250, koli-titri 300, koliindeksi 5
378. Su yolu il yaylan yoluxucu virus infeksiyas
A) qarn yatala
B) hepatit A
C) paratif A v B
D) dizenteriya
E) qzlca
379. mli suyun normal koli-titri
A) 200 ml
B) 300 ml
C) 150 ml
D) 50 ml
E) 100 ml
380. Kimyvi termorequlyasiya anlay
A) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsiri nticsind istilikvermnin dyimsi
B) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsir nticsind bdn temperaturunun ykslmsi
C) istilik hasilat v istilikvermnin fizioloji mexanizmlrinin kmyil bdn temperaturunun sabit
saxlanmas
D) toxumalarda maddlr mbadilsinin tnzimil mayit olunan istilik hasilatnn dyimsi
E) orqanizmin xarici mhitl qarlql tsirindn asl olmayaraq istilik hasilatnn tnzimi
381. Azrbaycanda suyun keyfiyytin aid istifad ediln dvlt standart
A) 2775-84 -li standart
B) 2864-84 -li standart
C) 2765-81 -li standart
D) 2874-82 -li standart
E) 2892-84 -li standart
382. Suyun zvi maddlrl irklnmsini tyin etmk n istifad olunan n sad v
effektiv sul
A) suyun oksidlm drcsinin tyini
B) suyun bioloji oksigen tlbatnn (BOT 20/5) tyini
C) suyun bioloji oksigen tlbatnn (BOT 20/30) tyini
D) suyun reaksiyasnn tyini
E) suda zlallarn paralanma mhsullarnn tyini
383. traf mhit amillrinin orqanizm qeyri-spesifik tsirinin nticsi
A) mrn qsalmas, lm hallarnn artmas
B) kanserogen tsir, qeyri-kanserogen tsir
C) tsiredici amildn asl olaraq orqanizmin ayr-ayr sistemlrin tsiri
D) kskin v xroniki toksik tsir
E) allergik v sensilizedici tsir
384. Suyun biokimyvi oksigen tlbat (BOT) anlaynn mahiyyti
A) 1 litr suda olan saprofitlrin 5oCv 20oC-d srf etdiyi O2-nin miqdar
B) 1 litr suda olan patogen mikroorqanizmlrin 5oCv 20oC-d srf etdiyi O2-nin miqdar
C) 1 litr suda olan zvi maddlrin 5oC v 20 oC-d tam biokimyvi oksidlmsi n srf
olunan O2-nin miqdar
D) 1 litr suda olan btn su canllarnn 5oC v 20oC-d srf etdiyi O2-nin miqdar
E) 1 litr suda olan zvi maddlrin 5oC v 20oC-d paralanmas zaman xaric olan O2-nin
miqdar
385. Su mnblri suyunda ammonium azotunun yksk konsentrasiyasnn olmasnn
mahiyyti
A) su mnblrinin zvi maddlrl tz irklnmsi.
B) su mnblrinin zvi maddlrl dvri olaraq irklnmsi.
C) su mnblrinin zvi maddlrl irklnmmsi.
D) su mnblrinin zvi maddlrl oxdan irklnmsi, z-zn tmizlnm proseslrinin
sona atmasi.
E) su mnblrinin dvri olaraq qeyri-zvi maddlrl irklnmsi.
386. Su mnblri suyunda nitratlarn yksk konsentrasiyasnn olmasnn mahiyyti
A) su mnblrinin zvi maddlrl irklnmmsi.
B) su mnblrinin zvi maddlrl oxdan irklnmsi
C) su mnblrinin zvi maddlrl tz irklnmsi.
D) su mnblrinin zvi maddlrl dvri olaraq irklnmsi.
E) su mnblrinin dvri olaraq qeyri-zvi maddlrl irklnmsi.
387. Kii v qadnlarn dmir olan gndlik tlbat mvafiq olaraq tkil edir
A) 15 v 20 mq
B) 10 v 15 mq
C) 8 v 10 mq
D) 3 v 5 mq
E) 5 v 7 mq
388. Suyun zvi maddlrl irklnmsini sciyylndirn gstricilr
A) sudak asl hissciklr
B) suyun bakterioloji gstricilri
C) oksidlm drcsi v azot zvi birlmlri
D) suyun reaksiyas
E) suyun codluu
389. Methemoqlobinemiya trdn kimyvi birlm
A) floridlr
B) xloridlr
C) sulfatlar
D) nitratlar
E) dmir
390. mli suda azotlu birlmlrin normalar
nitratlar, mq/litr nitritlar, mq/litr ammonyak, mq/litr
A) 3 0,002 0,02
B) 1 0,001 0,01
C) 10 0,002 0,1
D) 5 0,003 0,05
E) 15 0,004 1,0
391. Cod su hans xstliyin etioloji amilidir
A) su-nitrat methemoqlobinemiyasnn
B) oynaq xstliklrinin
C) byrk da xstliyinin
D) endemik zob xstliyinin
E) floroz xstliyinin
392. Su tchizat mnblrini ks etdirn dzgn variant
A) yerst, yeralt, atmosfer
B) artezian, subartezian
C) mrkzldirilmi, mrkzldirilmmi
D) layaras, qrunt, mrkzldirilmi
E) mumi, yerli, mrkzldirilmi
393. 315-280 nm dala uzunluqlu UB alarn tsiri
A) ritem-zaqar tsiri
B) zdlyici tsiri
C) istilik tsiri
D) ntiraxitik, zif bakterisid tsiri
E) gz spesifik tsiri
394. Su mnbyinin sanitariya-epidemioloji mayinsi zaman myyn edilir
A) razinin relyefinin v bitki rtynn vziyyti. rayonun ev v vhi heyvanlar arasnda
mxtlif xstliklrin olmas
B) rayonun epidemioloji vziyyti, hali arasinda yoluxucu xstliklrin olmasi, rayonun ev v
vhi heyvanlar arasnda mxtlif xstliklrin olmas
C) rayonda snaye mssislrinin olmas, rayonun epidemioloji vziyyti
D) mit v snaye tullantilar il irklnmnin mmkn mnblri
E) mnb avadanlnn texniki vziyyti, mnbnin abadladrlmas imkan, yerin rahatl,
raziy nqliyyat vasitlrinin glmsi imkan
395. Su canllarnn v onlarn yaad mvafiq su mhitlrinin dzgn variant
A) polisaproblar - az irklnmi sularda, mezasaproblar - nisbtn tmiz sularda, oliqosaproblar -
irklnmyn tmiz sularda yaayanlar
B) polisaproblar- zif irklnmi sularda, mezasaproblar - nisbtn tmiz sularda, oliqosaproblar
- irklnmyn tmiz sularda yaayanlar
C) polisaproblar - nisbtn tmiz sularda, mezasaproblar - nisbtn tmiz sularda,
oliqosaproblar - irklnmyn tmiz sularda yaayanlar
D) polisaproblar - tmiz sularda, mezasaproblar - nisbtn tmiz sularda, oliqosaproblar -
irklnmyn tmiz sularda yaayanlar
E) polisaproblar- ox irkli sularda, mezasaproblar - nisbtn tmiz sularda, oliqosaproblar -
irklnmyn tmiz sularda yaayanlar
396. Relyefin gr hndr yerd yerln su quyusunun ondan aada olan irkab
quyusundan minimal yol veriln msdafsi
A) 60-70 m
B) 80-100 m
C) 5-10 m
D) 40-50 m
E) 25-30 m
397. Qabaqcadan tibbi mayinlrdn kemli olan xslr
A) mssisd i ilk df qbul olunan btn iilr
B) xroniki xstliklri olanlar
C) mssisd rhbr vzify qbul olunan iilr
D) lverisiz mk raitind xsusi thlkli ilri yerin yetirmli olan xslr
E) xsusi siyahda gstriln thlkli v zrrli maddlrl v lverisiz istehsalat amillril
xarakteriz olunan ilrl ilmy daxil olan xslr
398. aylarn v su kmrlrinin suverm qabiliyytinin hesablanma qaydas
A) ayn n uzaq nqtlri arasndak msafni suyun axma srtin vurmaqla
B) ayn n drin hisssinin diametrini suyun axma srtin vurmaqla
C) ayn n drin nqtsind suyun axma srtini onun drinliyin vurmaqla
D) ayn sthinin sahsinin onun drinliyin vurmaqla
E) su axnnn orta en ksiyinin sahsini suyun axma srtin vurmaqla
399. Mayin n aylardan su nmunlrinin gtrlm nqtlri.
A) ayn hr iki sahili arasnda diaqonal boyu 5 nqtsindn (cmi 5)
B) ayn hr sahilin yaxn iki nqtsindn (cmi 4)
C) ayn hr iki sahilin yaxn nqtlrindn v hr iki sahil arasnda diaqonal boyu 4
nqtsindn (cmi 6)
D) ayn hr iki sahilin yaxn nqtlrindn v ortasndan (cmi 3)
E) ayn hr iki sahilin yaxn nqtlrindn (cmi 2)
400. Mnbd suyun z-zn tmizlnmsi aadak amillrdn birbaa asldr. Daha
dzgn variant sein
A) mnbyin bolsulu olmas, yaay mntqsindn olan msafsi, mnbdn istifad edn
halinin say, mnb trafnda irklndirici obyektlrin olmas
B) mnbyin bolsulu olmas, yaay mntqsindn olan msafsi, mnbdn istifad edn
halinin say, suda hll olmu O2-nin miqdar,
C) mnbyin bolsulu olmas, yaay mntqsindn olan msafsi, mnbdn istifad edn
halinin say, mnbyin aborigen flora v faunas
D) mnbyin bolsulu olmas, suda hll olmu O2-nin miqdar, mnbyin axar v ya axmayan
olmas, irklnm drcsi
E) mnbyin bolsulu olmas, yaay mntqsindn olan msafsi, mnbdn istifad edn
halinin say, irklnm drcsi
401. Yaay v ictimai binalarn hava mbadilsi tmin olunur
A) qarq ventilyasiya hesabna
B) tbii v sni ventilyasiya hesabna
C) mrkzldirilmi ventilyasiya hesabna
D) smrli ventilyasiya hesabna
E) mrkzldirilmmi ventilyasiya hesabna
402. Su tchizat sistemlri
A) mrkzldirilmmi, mrkzldirilmi
B) tcrid edilmi, kombin edilmi
C) mumi, yerli
D) axar, qapal
E) yerst, yeralt
403. Mrkzldirilmi su tchizat sistemi n su mnbyi serkn nzr alnmal
vacib trlr
A) su mnbyinin aq v ya qapal olmas,, sanitariya mhafiz zonalarnn yaradlmas imkan,
suyun toksikoloji gstricilrinin norma daxilind olmas
B) su mnbyinin aq v ya qapal olmas,, sanitariya mhafiz zonalarnn yaradlmas imkan,
suyun bakterioloji gstricilrinin norma daxilind olmas
C) su mnbyinin aq v ya qapal olmas, sanitariya mhafiz zonalarnn yaradlmas imkan,
suyun kimyvi gstricilrinin norma daxilind olmas
D) su mnbyinin bol sulu olmas, sanitariya mhafiz zonalarnn yaradlmas imkan, suyun
keyfiyytinin yaxladrlmas imkan
E) su mnbyinin aq v ya qapal olmas, sanitariya mhafiz zonalarnn yaradlmas imkan,
suyun orqanoleptik gstricilrinin norma daxilind olmas
404. Suyun zvi maddlrl tz irlnmsinin gstricilri
A) ammonium duzlar, oksidlm drcsi
B) xloridlr, sulfatlat
C) nitritlr, nitratlar
D) oksidlm drcsi, nitratlar
E) nitratlar, xloridlr
405. Mrkzldirilmmi (yerli) su tchizat sistemlrin aiddir
A) bulaqlar, qazma quyular, kanallar
B) beton divarl dayaz quyular, aylar, ovdanlar
C) kiik gllr, bulaqlar,hovuzlar
D) artezian quyular, axta v qazma quyular
E) arxlar, qeyzer sular, khrizlr
406. Gstriln qurularn hansnda suyun tam tmizlnmsi gedir?
A) reaksiya kamerasnda
B) yava filtrd
C) kontakt durulducuda
D) kdrcd
E) filtrd
407. Koaqulyantn optimal dozasnn tyini sulu
A) hesablama sulu
B) koaqulyantn konsentrasiyasnn tyini
C) suyun koaqulyantudma qabiliyytinin tyini
D) koaqulyantn aktivliyinin tyini
E) tcrbi koaqulyasiya
408. GEM-in nzdind olan dezinfeksiya bsinin trkibin daxildir
1) Helmintoloji labaratoriya
2) Txliy dezinfeksiya blmsi
3) Radioloji blm
4) Ocaql kamera dezinfeksiya blmsi
5) Sanitariya tmizlnmsi blmsi
6) Epidemiologiya bsi
A) 2,3,4
B) 2,4,5
C) 3,4,5
D) 1,2,3
E) 4,5,6
409. n geni yaylm koaqulyant
A) sink- sulfat duzu
B) qlvi niasta
C) alminium-sulfat duzu
D) natrium-nitrat duzu
E) dmir-sulfat duzu
410. Su kmri stansiyasnda flokulyantn ildilmsinin mqsdi
A) koaqulyant dozasnn azaldilmas n
B) dezodorasiya n
C) suyun zrrsizldirilmsi n
D) suyu szmk n
E) suyu florladirmaq n
411. Suyun koaqulyasiya prosesini srtlndirmk n istifad ediln maddlr
A) xloramin, xlorlu hng
B) xlor qaz, ammonium-xlorid
C) poliakrilamid birlmlri, aktivldirilmi silikat turusu
D) trkibind aktiv xlor olan btn birlmlr
E) yksk molekullu zvi v qeyri-zvi birlmlr
412. hali qrupu n effektiv doza hddi
A) 3 il rzind istniln ardcllqla orta hesabla ild 15 mZv
B) 5 il rzind istniln ardcllqla orta hesabla ild 1 mZv
C) ild 5 Rbe- dn ox olmamal
D) 5 il rzind istniln ardcllqla orta hesabla ild 1Rble
E) 5 il rzind istniln ardcllqla orta hesabla ild 10 mZv
413. Suyun zrrsizldirilmsinin fiziki sullarna aiddir
A) yksk tzyiq altnda saxlamaq, vakuum raitind ilmk
B) aktivldirilmi kmrdn szmk, uzun mddt qapal mhitd saxlamaq
C) durultma, szm, alxalama, dondurma
D) elektromaqnit sahsindn keirmk, lazer alar il alandrmaq, induksiya cryan
buraxmaq
E) qaynatma, UB-alarla alandrma, qamma -alarla alandrma, elektrik sahsinin v
ultrassin tsiri
414. Suyun xlorudma qabiliyytinin mahiyyti
A) 1 litr suyun zrrsizldirilmsi n lazm olan aktiv xlorun mq-la miqdar.
B) 1 litr suda olan asl maddlr trfindn udulmas n lazm olan aktiv xlorun mq-la miqdar
C) 1 litr suda olan asl maddlrin kdrlmsi n lazm olan aktiv xlorun mq-la miqdar
D) 1 litr suda olan zvi maddlrin oksidldirilmsi, asl maddlr trfindn udulmas v
bakterisid tsiri n lazm olan aktiv xlorun mq-la miqdar
E) 1 litr suda olan zvi v qeyri zvi maddlrin oksidldirilmsi n lazm olan aktiv xlorun
mq-la miqdar
415. Ozonun abiotik tsirlrin aiddir
1) hval-ruhiyynin pislmsi
2) Yuxar tnffs yollarnn selikli qialarnn qcqlanmas
3) Yuxar tnffs yollarnn selikli qialarnn hssaslnn azalmas
4) Ba gicllnmsi
5) Karboksihemoqlobinin ml glmsi
6) Vegetativ pozunluqlar
A) 2, 4, 6
B) 1, 3, 4
C) 2, 3, 6
D) 3, 4, 5
E) 1, 2, 3
416. Suda qalq xlorun olmas nyi gstrir
A) helmint yumurtalarnn mhv olmasn
B) zrrsizldirilmnin etibarlln
C) zvi maddlrin oksidlmsini
D) viruslarn mhv olmasn
E) qoxu v dadn aradan qalxmasn
417. Suyun UB-alarla alandrmaqla zrrsizldirilmsinin davametm mddti
A) 1-2 dq
B) 5-10 dq
C) 30 dq
D) 1 saat
E) 4 saat
418. Suyun xlorlu preparatlarla normal dozada zrrsizldirilmsi zaman suyun
orqanoleptikasnda dyiikliklr
A) pislir
B) yaxilair
C) tur dad kisb edir
D) diyimir
E) aci dad ksb edir
419. q msal anlaynn mahiyyti
A) otaqda i yerinin fqi iiqlanmasnn eyni zamanda aq havada fqi iqlanmaya nisbtinin
faizl ifadsi
B) otan pncrlri sahsinin dmnin sahsin nisbti
C) i yerindn pncrnin aa v yuxar knarna kilmi dz xtlrin uzunluqlarnn nisbti
D) pncrnin yuxar knarndan dmy qdr olan msafnin xarici v daxili divarlar
arasndak msafy nisbti
E) bir-birindn 75 sm aral iki nqtd llm mtlq fqi sni iiqlanma sviyylrinin bir-
birin nisbti
420. Su kmri stansiyalarnda suyun normal xlor dozas il zrrsizldirilmsi zaman
imli suda qalan srbst qalq xlorun normas
A) 0,8-1,2 mq/l
B) 0,3-0,5 mq/l
C) 1,2-1,5 mq/l
D) 0,9-1,0 mq/l
E) 0,5-0,8 mq/l
421. Aq su mnblrinin sanitariya mhafiz zonalar
A) yallq zonas, mahid zonas, su saxlayan zona
B) mhdudladrc zona, mahid zonas, su saxlayan zona
C) ciddi, orta, mtdil rejim zonalar
D) snaye zonas, yallq zonas, seliteb zona
E) ciddi rejim zonas, mhdudladrc zona, mahid zonas
422. Suyun keyfiyytinin mayinsin aid dzgn sul

A) 1-c; 2-d; 3-b; 4-a

B) 1-c; 2-a; 3-d; 4-b
C) 1-d; 2-b; 3-c; 4-a
D) 1-c; 2-a; 3-b; 4-d
E) 1-b; 2-a; 3-d; 4-c
423. Meteoroloji amillrin orqanizm kompleks tsiri nticsind msbt istilik balans
yaranmasnn mahiyyti
A) orqanizm traf mhitdn lav istiliyin verilmsi
B) orqanizmdn veriln istiliyin miqdar hasil olan istiliyin miqdarndan oxdur
C) orqanizmd hasil olan istiliyin miqdar veriln istiliyin miqdarndan oxdur
D) meteoroloji amillrin kompleks tsiri nticsind orqanizmd istilik hasilinin v istilikvermnin
gclnmsi
E) orqanizmd hasil olan v veriln istiliyin miqdar brabrdir
424. Aq su mnbyi suyunun xarakterik gigiyenik xsusiyytlri
A) rngsiz, toksik maddlrl irklnm imkan
B) ffaf, rngsiz, dad v qoxusu yoxdur
C) qabaqcadan tmizlnm tlb etmdn imk n yararldr
D) yksk drcd ffaf v rngsiz
E) zvi maddlr v bakteriayalarla irklnmnin olmas imkan
425. zl faliyytind sas enerji mnblri
A) aktin, miozin, ya turular
B) miozin, qlkoza, ya turular
C) qlkoza, lipidlr, mineral duzlar
D) ATF, qlkoza, ya turular
E) fosforil-kreatinin, qlkoza, ya turular
426. Yer krsinin su ehtiyatlarnn topland hidrosferd imli su ehtiyatlarnn xsusi
kisi
A) 5%
B) 1%
C) 12%
D) 3%
E) 8%
427. Trkibind suyun miqdarna gr bioloji mhit v toxumalarn ardcll
A) vari cism, qan zrdab, limfa mayesi, parenximatoz zvlr, zl toxumas
B) qaraciyr, piy toxumas, az suyu, qan plazmas
C) selik, tprck, limfa mayesi, dalaq, qaraciyr
D) beyin toxumas, a ciyr toxumas, saya zl toxumas, endokrin vzilr
E) zl toxumas, daxili zvlr, dri, tprck, selik,
428. Fizioloji su normasnn orqanizm daxil olma vasitlrinin dzgn variant
A) ikilr hesabna 1,8-1,9 litr; qida hesabna 0,7-0,8 litr; oksidlm proseslri hesabna 0,9-
1,1 litr
B) ikilr hesabna 2-2,2 litr; qida hesabna 1,3-1,4 litr; oksidlm proseslri hesabna 0,2-
0,3 litr
C) ikilr hesabna 1-1,5 litr; qida hesabna 1-1,2 litr; oksidlm proseslri hesabna 0,3-0,4
litr
D) ikilr hesabna 1,9-2,1 litr; qida hesabna 0,9-1,3 litr; oksidlm proseslri hesabna
0,6-0,7 litr
E) ikilr hesabna 1,6-1,7 litr; qida hesabna 1,3-1,5 litr; oksidlm proseslri hesabna 0,5-
0,6 litr
429. Suyun zrrsizldirilmsi sullar
A) metallarn oliqodinamik tsiri
B) kdrm, ozonladrma, koaqulyasiya
C) koaqulyasiya, qaynadlma, ozonladrma
D) filtrasiya, UB-alarla tsir etm, gmlm
E) lorladirma, zonladirma, UB-alarla ilm.
430. Orqanizmd susuzluq hissiyyat yaradan su itkisi
A) 2,5 -3,0 l
B) 0,5-0,8 l
C) 1-1,5 l
D) 1,8 2,8 l
E) 2,0 2,5 l
431. Suyun iyinin v dadnn aid olduu gstricilr qrupu
A) mexaniki
B) kimyvi
C) fiziki
D) orqanoleptik
E) qarq
432. mli su nmunsi gtrldkdn sonra onun laboratoriya mayinsin
gndrilmsinin optimal mddti
A) 4 saatdan gec olmayaraq
B) 5 saatdan gec olmayaraq
C) 2 saatdan gec olmayaraq
D) 1 saatdan gec olmayaraq
E) 3 saatdan gec olmayaraq
433. mli v mit-tsrrfat hmiyytli sularn reaksiyas (pH)
A) 4-6
B) 6,5-8,5
C) 10-11
D) 12-14
E) 2-3
434. Yaylmasnda sas amilin su olduu xstliklr
A) tsiko infeksiyalar
B) ur xstliyi
C) leptospirozlar
D) botulizm
E) exinokokkoz
435. Suyun koli-indeks anlaynn mahiyyti
A) 37C temperaturda 24 saat mddtind qida aqarnda bitmi 1 litr suda olan fakultativ
anaeroblarn miqdar.
B) suyun 1 dd barsaq p taplan n az hcmi
C) 1 ml suda olan barsaq p qrupu bakteriyalarnn miqdar.
D) 1 ml suda olan bakteriya koloniyalarinin miqdar
E) 1 litr suda olan barsaq p qrupu bakteriyalarnn miqdar
436. xsi gigiyena qaydalarnn gzlnilmsinin ictimai hmiyyti
A) xsi gigiyenann tlblrini gzlmkl hali arasnda qeyri-yoluxucu xstliklrin
azalmasna nail ola bilir
B) xsi gigiyenann tlblrin ml etmk uaqlarda akselerasiya prosesinin srtlnmsin
sbb olur
C) xsi gigiyenann tlblrin ml etmk uaqlarn fiziki inkiafna msbt tsir gstrir
D) gndlik hyatda xsi gigiyenann tlblrini gzlmkl trafdak halinin salamlana
ediln mnfi tsirlrin qarsn almaq olur
E) xsi gigiyenann tlblrin ml etmk hali arasnda ekoloji sbb laqli xstliklrin
azalmasna sbb olur
437. Yerin n sthi qat olan torpan sas elementlrinin dzgn variant
A) ana sxur, zvi maddlr, canl orqanizmlr, hava, su
B) ana sxur, zvi v qeyri zvi maddlr, mxtlif tullantlar
C) zvi v qeyri zvi maddlr, snaye v mit tullantlar
D) zvi, qeyri zvi, radioaktiv v sintetik maddlr, canl orqanizmlr, hava
E) mxtlif tullantlar, canl orqanizmlr, hava, su
438. Torpan ml glmsin tsir edn sas antropogen amillrin dzgn variant
A) torpan knd tsrrfat kultivasiyas, tikinti-qazma ilri, snaye tullantlar
B) tikinti ilri, havann temperaturu, atmosfer kntlri
C) tullantlarla irklnmsi, torpan mexaniki strukturu, mikroiqlim gstricilri
D) tikinti ilri, tullantlarla irklnmsi, zvi v qeyri-zvi birlmlr
E) torpan kultivasiyas, tikinti ilri, tbii zvi almin rmsi
439. Torpan mexaniki quruluunu myyn edn sas gstricilr
A) hava v su keiriciliyi, torpan temperaturu
B) torpaq dnlrinin llri, msamliliyi
C) su keiriciliyi v nmliyi
D) msamliliyi, temperaturu, zvi maddlrin miqdar
E) dnlrin diametri, rtubtliyi v kimyvi trkibi
440. n yks ionladrc qabiliyyt malik alar (hissciklr seli)
A) a alar (hissciklr)
B) rentgen alar
C) neytronlar seli
D) b - alar
E) g - alar
441. Qumlu torpan qum v gil trkibi
A) 75 % qum, 25 % gil
B) 60 % qum, 40 % gil
C) 25 % qum, 15 % gil
D) 80 % qum, 20 % gil
E) 90 % qum, 10 % gil
442. Xrda dnli torpaqlarn tikinti n yararsz olmasnn sbbi
A) nmliyinin zif olmas
B) irklnm ehtimalnn zif olmas
C) nmliyinin yksk olmas
D) su keiriciliyinin yksk olmas
E) z-zn tmizlnm proseslrinin yksk olmas
443. Msamliliyin gr qeyri-salam torpaqlar
A) qumluca
B) gillic
C) gilli
D) torflu
E) qumlu
444. Grm analizatorunun funksional vziyytini sciyylndirn gstricilr
A) aydn grm sabiti, dm buca, yarq buca
B) kontrast hssaslq, iq msal, dm buca
C) insalyasiya rejimi, yarq buca, grm uyunlamas
D) grm itiliyi, kontrast hssaslq, sem srti
E) tbii iqlanma msal, kontrast hssaslq, sem srti
445. Torpain fiziki xsusiyytlrini xarakteriz edn gstricilri myyn edin
1-torpaqda qumun miqdar;
2-torpan kapilyarl;
3- torpaqda gilin miqdar;
4- torpan msamliliyi
A) 2, 4
B) 1, 2
C) 2, 3
D) 1, 4
E) 1, 3
446. Hava gstricilrinin dyim drcsi
1) Indiferent
2) Gcl
3) Zif
4) Yumaq
5) Mlayim
6) Soyuducu
7) Dondurucu
8) Qizdirici
9) Kskin
10) ox kskin
A) 1, 4, 5, 6, 7
B) 1, 3, 5, 9, 10
C) 1, 2, 4, 5, 6
D) 4, 6, 7, 8, 10
E) 2, 4, 6, 8, 10
447. Kapillyarln torpaq n hmiyyti
A) su keirm qabiliyytinin tmin edilmsi, qrunt sularnn formaladrlmas
B) torpan z-zn tmizlnm qabiliyytinin gclnmsi
C) qrunt sularnn torpan sthin qaldrmas
D) torpan drin qatlarna suyun kemsinin tmin edilmsi
E) yksk hava v sukeirm qabiliyytinit tmin edilmsi
448. Yksk kapillyarla gr torpaqlarn dzgn ardcll
A) torflu> qumlu> gilli> gillic>qumluca
B) gilli> torflu> gillic> qumlu> qumluca
C) qumlu> qumluca> torflu> gilli> gillic
D) torflu> gilli> gillic> qumlu> qumluca
E) qumlu> qumluca> gilli> gillic> torflu
449. Xrda qumlu torpaqlarn nmliyini gstrin
A) 90 %- atr
B) 80 %- atr
C) 65 %- atr
D) 95 %- atr
E) 70 %- atr
450. Sanitariya-epidemioloji nzart xidmti orqanlarna aiddir
A) profilaktik dezinfeksiya mrkzlri
B) gigiyena v epidemiologiya mrkzlri
C) tibbi-sanitariya hisslri
D) razi poliklinikalar
E) sanatoriya-profilaktoriyalar
451. Biogeokimya elminin banisi
A) Q.V.Xlopin
B) V..Vernadski
C) A.P.Dobroslavin
D) F.F.Erisman
E) A.N.Ssin
452. Biogeokimyvi yaltlr termininin mllifi
A) Q..Rumyantsev
B) F.Q.Krotkov
C) B.A.extman
D) V.Y.Axundov
E) A.P.Vinoqradov
453. Biogeokimyvi yalt anlaynn mahiyyti:
A) tbii olaraq UB a atmamazl il xarakteriz olunan corafi rayonlar
B) traf mhitin irklnmsil laqdar torpaqda mikroelementlrin miqdar ox olan rayonlarda
mikroelementlrin bitkilrd, heyvan v insan orqanizmind miqdar artr
C) atmosfer havasnn antropogen irklnmsi nticsind torpanda, heyvan v insan
orqanizmind mikroelementlrin miqdar artan razilr
D) torpanda mikroelementlrin miqdarnn ox olmas il laqdar halinin biokimyvi
gstricilrind ciddi dyiikliklr ba vern rayonlar
E) corafi rayonlar olub, torpanda mikroelementlrin atmamas v ya artq olmas hesabna
suyunun, bitki v heyvan orqanizmlrinin xarakterik mineral trkibi xstliklrin sbb amili
hesab edilir
454. Yumurta sarsnn trkibind olan mineral maddlrin dzgn variant
A) kalium (K) , natrium (Na) , maqnezium (Mg)
B) natrium (Na) , dmir ( Fe) , fosfor (P)
C) kkrd (S) , natrium (Na) , maqnezium (Mg)
D) fosfor (P) , dmir ( Fe) , kkrd (S)
E) kalsium (Ca) , maqnezium (Mg) , kkrd (S)
455. Yer qabnda kimyvi elementlrin orta miqdarnn ad
A) yol veriln konsentrasiya hddi
B) yol veriln kmiyyt
C) qalq miqdar
D) Klark kmiyyti
E) optimal nzr alnan miqdar
456. ki-Zaqatala zonas sasn hans gstriciy gr endemik hesab olunur
A) torpaqda yodun artq olmas
B) torpaqda stronsiumun artq olmas
C) torpaqda yodun atmamas
D) torpaqda florun artq olmas
E) suda florun atmamas
457. Atmosfer havasnda olan azotun gigiyenik hmiyyti
A) havada olan oksigenin hlledicisidir
B) torpan z-zn tmizlnmsi amillrindn biridir
C) snaye n xammaldr
D) bzi bakteriyalar trfindn mnimsnilir
E) bitkilr trfindn mnimsnilir
458. Aada gstriln xstliklr torpaq vasitsil yaylmr
A) geohelmintozlar
B) adenovirus infeksiyalar
C) barsaq infeksiyalar
D) endemik xstliklr
E) anaerob infeksiyalar
459. Torpaqda mikroelementinin ox olmas ndemik podaqrann yaylmasna sbb
ola bilr
A) sink
B) molibden
C) kobalt
D) mis
E) yod
460. Torpaqlarnn trkibind florun miqdar az olan razilrd yaayan hali arasnda
geni yaylan endemik xstlik
A) endemik karies
B) di dalarnn toplanmas
C) endemik fluoroz
D) osteoporoz
E) endemik zob
461. Gn radiasiyasnn nvlrin mvafiq orqanizm mumi biotik tsirlrinin dzgn
variantlarn tapn
A) 1 - b; 2 - a; 3 - c
B) 1 - b; 2 - c; 3 - a
C) 1 - c; 2 - a; 3 - b
D) 1 - c; 2 - b; 3 - a
E) 1 - a; 2 - c; 3 b
462. Torpaqda ayr-ayr mikroelementlrin oxluu v ya azlil laqdar ba vern
xstliklr v onlarn sbblri arasndak uyunluu gstrin

A) 1-b, 2-, 3-d, 4-c

B) 1 a, 2-b, 3-c, 4-d
C) 1-b, 2-d, 3 a, 4-c
D) 1-a, 2 c, 3 b, 4-d
E) 1-c, 2-a, 3-d, 4-b
463. Torpaq dnlrinin llri ona gigiyenik mahiyyt dayan hans xsusiyytlr
verir?
A) endemik xstliklrin yaylmasnda rol oynayr
B) mhsuldarla, yoluxucu xstliklrin trdicilrinin sviyysin, zvi tullantlardan azad olma
intensivliyin tsir edir
C) torpan qeyri-zvi trkibini dyidirir, zoonoz xstlik trdicilrinin sayna tsir edir
D) qurd xstliklri trdicilrinin v patogen mikroorqanizmlrin sayna tsir edir
E) msamlilik, nmlik, hava sukeiriciliyi, su keiriciliyi, istilik tutumu
464. Torpaq temperaturunun gigiyenik hmiyyti
A) zvi maddlrin paralanmas v torpaq canllarnn hyat faliyyti n raitin
formalamasnda rolu
B) helmintlrin v patogen mikroorqanizmlrin mhv edilmsind rolu
C) heyvanat alminin varl n raitin formalamasnda rolu
D) binalarda lverili mikroiqlimin yaranmas n raitin formalamasnda rolu
E) yaay evlri v ictimai binalarn planladrlmasnda rolu
465. Uaq v yeniyetmlrin fiziki inkiafnn fiziometrik gstricilri
A) ssin qalnlamas, siklik proseslrin inkiaf, smklrin vziyyti, ikincili cinsi lamtlr
B) zllrin dzmlly v gucu, aciyrlrin hyat tutumu, mrkzi sinir sisteminin vziyyti
C) boy ls, bdn kisi, d qfsinin v traflarn dairsinin llri, gvd v traflarn
llri
D) dri v selikli qialarn rngi, drialt piy qatnn qalnl, skelet zllrinin inkiaf
E) ikincili cinsi lamtlr, drinin tklmsi, cinsi yetiknliyin vziyyti
466. Qrunt sularnn ml glmsin torpan aadak gstricilri mhm rol oynayr
A) torpan sukeirm v filtrasiya qabiliyyti
B) torpan temperaturu v msamliyi
C) torpan nmliyi v bitki rtu
D) torpan hava keiriciliyi v temperaturu
E) torpan msamliyi v bitki rtu
467. Torpan sanitariya vziyyti v koli-titri arasndak uyunluu gstrin

A) 1-d; 2-a; 3-b; 4-c

B) 1-d; 2-b; 3-a; 4-c
C) 1-a; 2-d; 3-c; 4-b
D) 1-c; 2-a; 3-d; 4-b
E) 1-b; 2-c; 3-a; 4-d
468. Torpaq temperaturunun sutkalq dyimy mruz qalan maksimal drinliyi
A) 0,75 m
B) 1 m
C) 0,5 m
D) 1,5 m
E) 2 m
469. Torpa gigiyenik chtdn sciyylndirn sas gstricilrin qruplarnn
uyunluu

A) 1 b, e, f, 2 c, , 3 a, d
B) 1 c, d, f, 2 a, e, 3 b,
C) 1 d, e, 2 b, , 3 a, c, f
D) 1 a, b, f, 2 b, c, e, 3 d,
E) 1 e, f, , 2 c, d, 3 a, b
470. 1 kq torpaqdak helmint yumurtalarnn say il torpan irklnm drcsinin
uyunluu

A) 1-b; 2-c; 3-d; 4-a

B) 1-d; 2-b; 3-c; 4-d
C) 1-d; 2-a; 3-b; 4-c
D) 1-c; 2-d; 3-a; 4-b
E) 1-c; 2-a; 3-b; 4-d
471. Mrkzldirilmi su tchizat sistemi n seiln su mnbyin irli srln sas
rtlr
1) Suyun keyfiyytinin DST 2874-82 -nin tlblrin uyun olmas
2) Su mnbyinin mhafiz olunmas imkan
3) Yaay mntqsin yaxn olmas
4) Su mnbyinin bol sulu olmas
5) Yalnz aq su mnbyinin olmas
6) Suyun keyfiyytinin yaxladrlmas imkan
7) Sistemin yaradlmasnn iqtisadi smrliliyi
8) Suyun toksikoloji gstricilrinin norma daxilind olmas
A) 3, 4, 7, 8
B) 2, 4, 6, 7
C) 1, 3, 6, 7
D) 4, 5, 6, 8
E) 1, 2, 5, 8
472. Oksigen v ya hava keirmyn torpaqlarda aadak mikroblar olur
A) viruslar
B) ibtidailr
C) helmintlr
D) anaerob mikroblar
E) aerob mikroblar
473. Torpaqda mvqqti yaayan infeksiya trdicilri
A) barsaq plri, tetamus, qara yara trdicilri
B) dizenteriya, difteriya, qazl qanqrena v qarn yatalann trdicilri
C) vrm, brselloz, botulizm, skarlatina trdicilri
D) salmaneloz xstliyinin trdicilri, stafilokoklar, qara yara trdicilri
E) barsaq infeksiyalar, vrm, tlyaremiya, taun trdicilri
474. Torpaq infeksiyalarnn dzgn variant
A) tetanus, botulizm, qazl qanqrena, qara yara
B) qarn yatala, dizenteriya, difteriya, taun
C) tetanus, vba, paratif B, dizenteriya
D) botulizm, qazl qanqrena, skarlatina, difteriya
E) qazl qanqrena, dizenteriya, difteriya, gy skrk
475. Eksperimental gigiyenann banisi
A) .P. Dobroslavin
B) F.F.Erisman
C) E. Hekkel
D) . Pettenkofer
E) B. Kommoner
476. Geohelmintlr aid edilir
A) tam yetimyn qurdlar
B) invaziya mrhlsini torpaqda keirn qurdlar
C) inkiafnn 90 %-ni insan barsaqlarnda, 10 %-ni torpaqda keirn qurdlar
D) invaziya mrhlsini insann barsaqlarnda keirn qurdlar
E) inkiaf prosesinin 50 %-ni insan barsaqlarnda, 50 %-ni torpaqda keirn qurdlar
477. Geohelmintlrin n ox yaylm nvlri
A) askaridz, trixosefalyoz
B) bizquyruq, exinokokoz
C) trixosefalyoz, angilostoma
D) askaridoz, exinokokoz
E) donuz v kz soliteri
478. Gndlik qida paynda karbohidratlarn zlallar mhafiz edn minimal miqdar
A) 100-120 q
B) 80-100 q
C) 50-60 q
D) 110-130 q
E) 120-150 q
479. Geohelmintlri myyn edin:
1- angilostoma,
2- kz soliteri,
3- skarid,
4- donuz soliteri
A) 1, 2
B) 2, 3
C) 1, 3
D) 2, 4
E) 3, 4
480. Torpan sanitariya ddi il irklnm vziyyti arasndak uyunluq

A) 1-b; 2-d; 3-c; 4-a

B) 1-d; 2-a; 3-b; 4-c
C) 1-c; 2-b; 3-a; 4-d
D) 1-a; 2-c; 3-d; 4-b
E) 1-d; 2-b; 3-c; 4-b
481. Texnogen biogeokimyvi zonalar ml glmsi thlksi trdn obyektlr
1- manqayrma zavodu,
2- pambqtmizlm zavodu,
3- filiz emal zavodu,
4- sd emal zavodu
A) 1, 2
B) 1, 4
C) 1, 3
D) 2, 4
E) 2, 3
482. Xstxanadaxili infeksiyalarla mbarizd sanitariya-texniki tdbirlrin daxildir
A) smrli ventilyasiyann tkili
B) qidann v qida qalqlarnn hrkt axnnn optimalladrlmas
C) otan avadanl
D) stasionarn yerlmsi v tchizat
E) personaln v xstlrin hrkt axnnn optimalladrlmas
483. Tbii halda torpan z-zn tmizlnmsini proseslrini srtlndirn amillrin
daha dzgn variantn sein
A) torpagn fiziki gstricilri, torpaq havas, kilib-becrilmsi, Gn radiasiyas
B) mikrob antaqonizmi, torpan fiziki gstricilri v kltivasiyas, Gn radiasiyas
C) saprofit mikroflora, torpagn mexaniki quruluu, suvarlmas, Gn radiasiyas
D) mikrob antaqonizmi, saprofit mikroflora, torpagn mexaniki quruluu v fiziki gstricilri,
torpaq havas, Gn radiasiyas
E) mikrob antaqonizmi, saprofit mikroflora, torpaq havas, tullantlarn basdrlmas, Gn
radiasiyas
484. z-zn tmizlnm prosesind torpaq ndn azad olur
A) zvi maddlrdn, patogen mikroorqanizmlrdn, ar metallardan
B) qazabnzr maddlrdn, helmint yumyurtalarndan, gmiricilrdn
C) zvi maddlrdn, patogen mikroorqanizmlrdn, helmint yumyurtalarndan
D) saprofit mikroorqanizmlrdn, ar metallardan, gmiricilrdn
E) ziyanvedici hratlardan, gmiricilrdn, zvi maddlrdn
485. Torpaqda nitrifikasiya prosesi mhsullarn gstrin:
1- albuminlrin ml glmsi;
2- nitrit turusunun ml glmsi;
3- peptonlarn ml glmsi;
4- nitrat turusunun ml glmsi
A) 1, 3
B) 2, 4
C) 1, 2
D) 2, 3
E) 3, 4
486. Gigiyena yrnir
A) orqanizmin fizioloji funksiyalarn
B) traf mhit amillrinin orqanizm tsirini
C) traf mhitin vziyytini
D) halinin salamlq vziyytini
E) orqanizmin quruluunu
487. Texnologiyasna gr tullantlarn zrrsizldirilmsinin biotermik sula aid
olmayan texnologiyas
1) Tullantlarn kompostladrmaqla zrrsizldirilmsi
2) Tullantlarn eidlnmsi v utilizasiyas
3) Tullantlarn biotermik kameralarda zrrsizldirilmsi
4) Xsusi sobalarda yandrmaqla zrrsizldirm
A) 1, 2
B) 1, 3
C) 2, 3
D) 2, 4
E) 1, 4
488. Urbanizasiya sznn mahiyyti
A) hrlrd snayenin, elmin, mdniyytin mrkzlmsi, halinin hr axn, hrlrin
saynn v halisinin artmas prosesi
B) hrlrin bymsi, halinin maddi-rifahnn v thsil sviyysinin ykslmsi
C) hrlrd iri snaye mrkzlrinin yaranmas, mxtlif nv hr nqliyyatnn faliyytinin
tkili, idman obyektlrinin saynn artmas, hrlrin bymsi
D) hrlrd iri ticart obyektlrinin saynn v onlardan istifad edn insanlarn saynn
artmas, halinin maddi vziyytinin yaxladrlmas
E) hrlrin bymsi, masir hrlrin salnmas, hrlrd hali arasnda yoluxucu, qeyri-
yoluxucu v endemik xstliklrin saynn kskin azaldlmas
489. Yaay v i otaqlarnda nisbi rtubtinin yol veriln sviyysinin yuxar hdudu
A) 70 %
B) 80 %
C) 50 %
D) 60 %
E) 40 %
490. Urbanizasiyann gigiyenik problemlrinin uyun variant

A) 1 - a; 2 - b; 3 - c; 4 - d
B) 1- d; 2 - b; 3 - a; 4 - c
C) 2 - b; 2 - a; 3 - d; 4 - c
D) 1 - c; 2 - d; 3 - c; 4 b
E) 1 - d; 2 - c; 3 - b; 4 - a
491. hr aqlomerasiyas n demkdir
A) byk hali ktlsinin knd yerindn hr hrktil xarakteriz olunan demoqrafik
proseslrin mcmusu
B) kiik hr v qcblrin iri hrlr qarmas nticsind yaranan yaay mntqlri
birliyi
C) haliy tibbi xidmtin sviyysinin ykslmsi v ekoloji tsirlrin azalmas il laqdar
hrlrd demoqrafik proseslrin srtlnmsi
D) lknin iqtisadi inkiaf il laqdar hr halisinin artm teminin ykslmsi proseslrin
mcmusu
E) lknin iqtisadi inkiaf v halinin sanitariya-mit raitlrinin hr halisinin artmnda
ks olunmas
492. halisinin sayna gr ox byk hrlr
A) halisi 200 mindn ox
B) halisi 50 mindn ox
C) halisi 150 mindn ox
D) halisi 250 mindn ox
E) halisi 100 mindn ox
493. kincili profilaktikann mqsdi
A) xstliyin erkn diaqnostikas v arlamalarnn qarsnn alnmas
B) zrrli amilin lv edilmsi v ya thlksiz sviyyy qdr endirilmsi
C) lverisiz tsir mruz qalanlarn hrtrfli mayinsi
D) pataloji vziyytin akar olunmas
E) ekoloji lverisiz razid yaayanlarn antidotlardan istifad etmsi
494. hr hyat trzi amillri v onlarn nticlrinin uyunluu

A) 1 - a; 2 - b; 3 - c
B) 1 - a; 2 - c; 3 - b
C) 1 - c; 2 - a; 3 - b
D) 1 - b; 2 - a; 3 - c
E) 1 - b; 2 - c; 3 - a
495. hr mhitind yoluxucu xstliklrin yaylmasnn xarakteri
A) kskin respirator v zhrvi xstliklrin, salmonellyozlarn, psevdovrmin v
xstxanadaxili infeksiyalarn yaylmas artr
B) kskin respirator v zhrvi xstliklrin, bzi tbii ocaql infeksiyalarn, salmonellyoz larn,
psevdovrmin v xstxanadaxili infeksiyalarn yaylmas artr
C) kskin respirator v zhrvi xstliklrin, salmonellyozlarn, qarn yatala v paratiflrin,
psevdovrmin v xstxanadaxili infeksiyalarn yaylmas azalr
D) kskin respirator v zhrvi xstliklrin, salmonellyozlarn, qarn yatala v paratiflrin,
psevdovrmin v xstxanadaxili infeksiyalarn yaylmas artr
E) kskin respirator v zhrvi xstliklrin, bzi tbii ocaql infeksiyalarn, salmonellyoz larn,
psevdovrmin v xstxanadaxili infeksiyalarn yaylmas azalr
496. ri hrlrd atmosfer havasnn irklnmsi nticsind hali arasnda xstliklrin
yaylma intensivliyi artr
A) qaraciyr xstliklri, byrk xstliklri, a ciyr ilri
B) qaraciyr xstliklri, allergik xstliklr, reproduktiv sistemin xstliklri
C) hzm trakt xstliklri, toksikoinfeksiyalar, oynaq xstliklri
D) tnffs yollar xstliklri, allergik xstliklr, a ciyr ilri
E) tnffs yollar xstliklri, rk-damar sistemi xstliklri, dri xstliklri
497. Suyun fizioloji hmiyytinin gstricilrindn biri
A) bdnin mhkmlndirilmsind itirak
B) bdnin tmizliyinin tminatcs
C) bzi endemik xstliklrin inkiafnda rolu
D) istilik mbadilsind itirak
E) xrklrin trkibind orqanizm daxil olmas
498. Hava mbadilsinin kifayt qdr olmamas sbbindn qapal yerlrd yaylan
infeksiyalar
1 - kskin respirator xstliklr,
2 qrip,
3 qzlca,
4 dizenteriya,
5 botulizm,
6 - qazl qanqrena
A) 3, 4, 5
B) 2, 5, 6
C) 1, 3, 4
D) 1, 4, 5
E) 1, 2, 3
499. Havada olan karbon qaznn fizioloji hmiyyti
A) tnffs mrkzinin qcqlandrcs
B) otan kubaturasnn normaladrlmas
C) ventilyasiyann effektliyinin gstricisi
D) oksigenin hlledicisi
E) zvi maddlrin oksidldiricisi
500. Yaay yerlrind ss - kyn sviyysin gr gigiyenik tlblr cavab vermyn
obyektlr
1 - mktblr, baxalar,
2 - avtomobil yollar,
3 - dmir yollar,
4 - aereport yollar,
5 - snaye msislri,
6 - mit evlri
A) 2, 3, 4, 5
B) 1, 3, 4, 5
C) 2, 3, 4, 6
D) 1, 2, 3, 6
E) 1, 2, 3, 5
501. hrin snaye zonasnn hakim klklrin istiqamtin nisbtn dzgn yerlmsi
A) hakim klklrin ks istiqamtind
B) hakim klklrin istiqamtin perpendikulyar
C) hakim klklrin istiqamtindn asl olmayaraq
D) hakim klklrin sdiyi istiqamt
E) hakim klklrin istiqamtil 45o bucaq altnda
502. Gigiyenik normalara gr oxmrtbli binalarn tikintisi n razid qrunt sularnn
sviyysi
A) 2,5 m-dn az olmamal
B) 3 m-dn az olmamal
C) 4 m-dn az olmamal
D) 3,5 m-dn az olmamal
E) 4,5 m-dn az olmamal
503. Qapal a mnblrin aiddir
A) germetik qapal konteynerlrd saxlanlan maye v brk radioaktiv maddlr
B) normal i rejimind traf mhiti v ii sthlri irklndirmyn v xarici alanma yaradan
mnblr
C) aq raitd saxlanan radioaktiv maddlr v tullantlar
D) qapal sulla istismar ediln drin faydal qaznt v filiz yataqlar
E) qapal i yerlrind istifad olunan ionladrc a mnblri
504. Sanitariya mhafiz zonalarnn minimal radiusuna gr snaye mssislri 5 sas
sinf blnr:
A) I 5000 m; II 4500 m; III 3000 m; IV 1000 m; V 500 m
B) I 2000 m; II 1000 m; III 500 m; IV 300 m; V 100 m
C) I 3000 m; II 1000 m; III 500 m; IV 300 m; V 100 m
D) I 1000 m; II 700 m; III 500 m; IV 200 m; V 50 m
E) I 3000 m; II 2000 m; III 1000 m; IV 500 m; V 50 m
505. hrlrd atmosfer atlan tullantlarn daha effektli zrrsizldirilmsi n
sanitariya-mhafiz zonalarna qoyulan sas tlblr
A) mhafiz zonas razisinin 50 %-d hr 40-50 m msafd tullantlarn tsirin davaml 30-50
m enliyind yallqlar salnmaldr
B) mhafiz zonas razisinin 40 %-d hr 100-200 m msafd tullantlarn tsirin davaml 30-
50 m enliyind yallqlar salnmaldr
C) mhafiz zonas razisinin 30 %-d hr 70-80 m msafd tullantlarn tsirin davaml 30-50
m enliyind yallqlar salnmaldr
D) mhafiz zonas razisinin 40 %-d hr 50-60 m msafd tullantlarn tsirin davaml 10-15
m enliyind yallqlar salnmaldr
E) mhafiz zonas razisinin 50 %-d hr 60-70 m msafd tullantlarn tsirin davaml 30-50
m enliyind yallqlar salnmaldr
506. hrd snaye mssislril seliteb zona arasnda sanitariya mhafiz zonalarnn
radiusunun uyun variantlarn tapn

A) 1-e; 2-a; 3-d; 4-c; 5-b

B) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d; 5-e
C) 1-e; 2-d; 3-c; 4-b; 5-a
D) 1-c; 2-e; 3-b; 4-d; 5-a
E) 1-b; 2-c; 3-a; 4-e; 5-d
507. Orqanizmin enerji itkisinin tyini sullarnn dzgn variant
A) dz kalorimetriya sulu, dolay kalorimetriya, xronometraj sulu
B) dqiq sul, texniki sul, riyazi sul
C) obyektiv sul, subyektiv sul,
D) cdvl sulu, hesablama sulu, ki sulu
E) frdi sul, xronometraj sulu
508. hrin funksional zonalarnda mvafiq obyektlrin yerlmsinin uyun variant

A) 1-b; 2-a; 3-d; 4-c

B) 1-c; 2-d; 3-a; 4-b
C) 1-a; 2-b; 3-c; 4-d
D) 1-b; 2-c; 3-a; 4-d
E) 1-d; 2-c; 3-b; 4-a
509. hrin seliteb zonasna aid ediln elementlr
A) yaay mhlllri, inzibati mrkz, ictimai binalar, snaye tyinatl anbarlar, hr halisin
xidmt edn kommunal mssislr
B) yaay mhlllri, inzibati mrkz, ictimai binalar, yallqlar, k v meydanalar, halinin
ktlvi istiraht yerlri
C) yaay mhlllri, inzibati mrkz, ictimai binalar, nqliyyat qovaqlar, limanlar, halinin
ktlvi istiraht yerlri
D) yaay mhlllri, inzibati mrkz, ictimai binalar, snaye mssislri, nqliyyat
qovaqlar, limanlar, halinin ktlvi istiraht yerlri
E) yaay mhlllri, inzibati binalar, nqliyyat qovaqlar, ticart mrkzlri, halinin ktlvi
istiraht yerlri
510. Nm torpaqlar insan orqanizminin istilik balansna tsirinin xarakteri
A) isidici
B) srinldirici
C) gcl isidici
D) gcl soyuducu
E) qarq
511. ri hrlrin seliteb zonasnda hr 1 ha razid halinin yol veriln sxl
A) 70-80 nfr
B) 60-70 nfr
C) 90-110 nfr
D) 30-40 nfr
E) 50-60 nfr
512. razisinin llrin v halisinin sayna gr mikrorayon yaay mhllsindn
bykdr
A) 2-3 df
B) 1-2 df
C) 6-7 df
D) 10 df
E) 4-5 df
513. razid yaay zonas tikililrini knin hrkt hisssindn ayran rti xtt
A) nianlanma zola
B) ayrc zolaq
C) "qrmaz xtt"
D) komfort xtti
E) knin eni
514. Da xstliyinin baverm sbblri
A) oksigen atmamazlv ultrabnvyi a bolluu
B) oksigen atmamazl v yksk temperaturun tsiri
C) azotun parsial tzyiqinin aa dmsi
D) oksigen atmamazl v havann barometrik tzyiqinin aa dmsi
E) azotun parsial tzyiqinin ykslmsi
515. Mnzillrd allergik xstliklrin ml glmsinin risk amillri
A) mnzil tozlar, qidalanmada bioloji aktiv maddlrin istifadsi
B) antibiotiklrdn geni istifad, polietilen materiallar
C) mxtlif kimyvi maddlr, mnzillrd dekorativ bitkilrin saxlanmas
D) mnzil tozlar, gblkciklrin aerozollar, kompleks kimyvi maddlr
E) gblkciklrin aerozollar, vitamin preparatlarnn istifadsi
516. Otaq havasnn mxtlif kompleks amillrl yksk sviyyd irklnmsinin nticsi
A) itay - itay xstliyi
B) xst mnzil sindromu
C) i xstliklri
D) kskin zhrlnmlr
E) spesifik zhrlnmlr
517. Masir mnzillrd adambana dn yaay sahsinin normalar
A) 5-7 m2
B) 9-12 m2
C) 7-9 m2
D) 3-5 m2
E) 12-15 m2
518. Hddn ox yksk tezlikli desimetrlik elektromaqnit dalalarnn dala uzunluu v
tezliyi
A) dala uzunluu 10 m 1 m; tezliyi 30-300 Mhs
B) dala uzunluu 1 m 10 sm; tezliyi 3-30 Hhs
C) dala uzunluu 100 m 10 m; tezliyi 3-30 Mhs
D) dala uzunluu 10 sm 1 sm; tezliyi 0,3-3 Hhs
E) dala uzunluu 1 m 10 sm; tezliyi 0,3-3 Hhs
519. Aadak terminlrd onlarn mnasnn uyunluu myyn edin

A) 1- a; 2 - d
B) 1- c; 2 - b
C) 1 - b; 2 - a
D) 1 - d; 2 - e
E) 1 - e; 2 d
520. Qidada yalarn atmamazl il laqdar ba vern sas alimentar pozunluqlar
A) hzm prosesinin pozulmas, zl zifliyi, hrkt-dayaq zvlrinin xstliklri
B) qan v qanyaradc zvlrin xstliklri, zllrin tonusunun ziflmsi
C) sinir keiriciliyinin v mqavimtin ziflmsi, maddlr mbadilsinin pozulmas, hipo- v
avitaminozlar, qara ciyrin piy distrofiyas
D) byrk xstliklri, soyuqdym, tnffs zvlrinin xstliklri
E) grm zvnn patologiyalar, az boluu zvlrinin xstliklri, dri xstliklri
521. Aydn grm davamllnn asl olduu amillr
1- iqlanma raiti,
2 - byektlrin kontrast frqi,
3 - grln iin xarakteri,
4 - parlaqla uyunlama qabiliyyti,
5 - qaranla uyunlama qabiliyyti
A) 1, 3
B) 1, 4
C) 2, 3
D) 3, 5
E) 4, 5
522. Otaq havasnn irklnmsi yalnz otqadak adamlarn hesabna ba verirs, hava
mbadilsi hcmini hesablamaq n formula
A) P = K . n / V q
B) V= K . n / p + q
C) V= K . n / p- q
D) K . n = V / p q
E) P = K . n / V + q
523. Mnzillrd otan hndrly 2,8-3 m v adambana yaay sahsi 12 m2 olduqda
zruri mbadil havasnn hcmi tkil edir
A) 30-32 m3/ saat
B) 35-40 m3/ saat
C) 33,5-36 m3/saat
D) 28-30 m3/ saat
E) 25-28 m3/ saat
524. Atmosfer havasn irklndirn mnblrin xsusiyytlrinin uyunluunu myyn
edin

A) 1 c, 2 b, 3 a
B) 1 c, 2 a, 3 b
C) 1 b, 2 c, 3 - a
D) 1 a, 2 b, 3 c
E) 1 b, 2 a, 3 - c
525. Ventilyasiyann effektivliyini qiymtlndirmk n istifad ediln indikator gstrici
A) mmonyak
B) karbon qaz
C) oksidlm
D) azot oksidlri
E) tozlar
526. Hava mbadilsi anlaynda aerasiya ndir
A) mtkkil ventilyasiya
B) otaqda olan tsadfi dliklrdn v yarqlardan ba vern qeyri-mtkkil tbii ventilyasiya
C) tbii, mtkkil, idar olunan ventilyasiya
D) pncr v nfsliklrdn tbii, qeyri-mtkkil ventilyasiya
E) gtiriln havann hcmi stnly il idar olunan mexaniki ventilyasiya
527. Mnzillrd tbii hava mbadilsinin baverm sbbi
A) hava cryannn istiqamtin gr
B) klyin gc, otaqdaxili v xarici havann temperaturlar frqi hesabna
C) rtubt hesabna
D) atmosfer tzyiqi hesabna
E) otan temperaturu v rtubti hesabna
528. i zonasnn radionuklidlrl irklnmsi ba verir
1 - aq a mnblrinin snayed planladrlm istifadsi zaman,
2 - aq a mnblrinin tbabtd istifadsi zaman,
3 - qamma alanma mnblrinin istismar zaman
4 - radioaktiv filizlrin xarlmas zaman,
5 - srtlndiricilrin tibbd ttbiqi zaman
6 - rentgen cihazlarn istismar zaman
7 - radioaktiv filizlrin emal zaman
8 - alanma mnblrinin danmas zaman
A) 2, 3, 4, 7
B) 3, 4, 5, 6
C) 1, 2, 4, 7
D) 1, 2, 3, 4
E) 2, 4, 5, 6
529. Kndin yaay zonasnda knin qrmz xttil binalar arasndak msaf
A) 3-4 m
B) 8-10 m
C) 11-15 m
D) 5-7 m
E) 2-3 m
530. Knd yerlri razisinin funksional zonalarnn dzgn variant
A) snaye zonas, heyvandarlq zonas, park zonas
B) quuluq zonas, ictimai zona, istiraht zonas
C) yaay zonas, ictimai zona, istehsalat zonas
D) kommunal-anbarlar zonas, ictimai zona, nqliyyat zonas
E) yaay zonas, snaye zonas, yardm tsrrfat zonas
531. Atmosfer havasnda olan mikroorqanizmlr lverisiz tsir edn amillr
A) aa rtubt, ultrabnvyi alar, qidal mhitin olmamas
B) yksk temperatur, yksk rtubt, atmosfer tzyiqi
C) intensiv yantlar, havann tozlarla irklnmsi
D) elektromaqnit sahlri, ionladrc alar, kosmik alar
E) alaq temperatur, aa rtubt, elektrik sahsi
532. Yallqlarn gigiyenik hmiyytin aiddir
1- havanin tozlanmzsn azaldr,
2- razinin v qapal yerlrin mikroiqlimini yaxladrr,
3 - knd halisi n muliyyt yeridir,
4 - tikinti ilri n istifad edilir,
5- havan oksigenl znginldirir
A) 2, 3, 4
B) 3, 4, 5
C) 1, 2, 5
D) 1, 3, 5
E) 2, 4, 5
533. ri hrlrd yallqlarn insan salamlnda rolu
1-gcl klklrin qarsn alr,
2 bitki mnli rzaq mhsullarnn mnbyidir,
3-heyvanlar n yemdir,
4- havada olan zrrli maddlrin zrrsizldirilmsind rol oynayr,
5- insanlarn psixo-emosional vziyytin msbt tsir edir,
6- yanacaq material kimi istifad olunur
A) 2, 3, 4
B) 1, 3, 5
C) 1, 4, 5
D) 3, 4, 5
E) 2, 4, 5
534. hrdaxili yallqlarn nvlrin aiddir
1- istiraht parklar,
2- balar,
3-melr,
4- gllklr,
5- qoruqlar,
6- meyv balar,
7-bulvarlar,
8- mnzillrdki dibklr,
9- k aaclar,
10-binalarn daxilindki q balar
A) 2, 3, 4, 6, 7
B) 1, 3, 5, 8, 10
C) 3, 4, 5, 9, 10
D) 1, 2, 4, 7, 9
E) 2, 4, 6, 8, 9
535. Uyunluu myyn edin

A) 1-a, b; 2-c, d;
B) 1-a; 2- b, c, d
C) 1-b, d; 2-a, c
D) 1-b; 2-a, c, d
E) 1-c; 2-a, b, d;
536. Malic-profilaktika mssislri qrupuna aiddir
A) sanitariya-ksepidemik, sanatoriya-kurort v xstxana mssislri
B) dispanserlr, turizm mrkzlri, istiraht evlri
C) xstxana mssislri, baytarlq idarlri, mnzil-istismar idarlri
D) sanatoriya-kurort mssislri, sosial tminat v yalladrma idarlri
E) mnzil-istismar idarlri, istiraht evlri, ambulatoriya-poliklinika mssislri
537. Malic-profilaktika mssislri qruplarnn mvafiq vziflri

A) 1-a, b; 2-c, d; 3-e

B) 1-c, e; 2-a: 3-b, d
C) 1-a, d; 2-b, c; 3-e
D) 1-a, e; 2-b, c; 3-a, d
E) 1-a, c; 2- b; 3-d, e
538. Ayr-ayr malic-profilaktika mssislrinin aid olduu qruplarn uyun variantn
tapn

A) 1-a; 2-c; 3-b

B) 1-b; 2-a; 3-c
C) 1-b; 2-c; 3-a
D) 1-c; 2-b; 3-a
E) 1-a; 2-b; 3-c
539. lverili meteoroloji raitd bdnin aln v d nahiylrind dri temperaturu
A) 31-34 o
B) 28-29 o
C) 30-31 o
D) 32-35 o
E) 34-36 o
540. Xstxanann ba plannda ksini tapr
A) xstxanann yaay mntqsi razisind yerlmsi
B) xstxana yerln razini irklndir biln potensial obyektlrin xarakteristikas
C) xstxana razisind nqliyyat vasitlri yollarnn yerlmsi
D) xstxana kompleksinin xstxana razisind yerlmsi
E) xstxana razisind tikililrin sxl
541. Tikinti norma v qaydalarna gr xstxanalarn layih sndlrin daxildir
A) izahedici vrq, situasiya plan, iqtisadi xrclrin plan, istifad olunacaq tikinti
materiallarnn nvlri
B) ba plan, situasiya plan, izahedici vrq, mrtb plan, fasad v eskiz planlar
C) izahedici vrq, xstxanann yardm tsrrfatnn plan, yann thlksindn mhafiz
plan
D) ar xstlrin evakuasiyas plan, ba plan, glckd xstxanann restavrasiya plan,
hytyan sahnin genilndirilmsi plan
E) ba plan, fasad v binann en ksiyinin eskiz plan, sanitariya mhafiz zonasnn plan,
glckd aparlacaq yalladrma ilrinin plan
542. Tbii traf mhit obyektlri
A) tsvir
B) hava
C) mikroorqanizmlr
D) tmosfer tzyiqi
E) kimyvi element
543. Cizgi vrqinin sa aa kncnd veriln mlumatlar
A) layihnin hazrlanma tarixi, iqlim qura, xstxanann arpay say
B) razinin maillik faizi, konfiqurasiyas, landaft xsusiyytlri, sanitariya vziyyti
C) layihnin miqyas, torpan mexaniki quruluu, memarn soyad
D) layihnin hazrlanma tarixi, razinin sanitariya vziyyti, xstxanann arpay say
E) obyektin ad, layih tkilat, layihnin hazrlanma tarixi v miqyas
544. Xstxana tikintisi planladrlarkn layih sndlrinin ekspertiza ardcllnn
dzgn variant
A) ba plan, mrtb plan, situasiya plan
B) mrtb plan, situasiya plan, ba plan,
C) mrtb plan, ba plan, situasiya plan
D) situasiya plan, ba plan, mrtb plan
E) ba plan, situasiya plan, mrtb plan
545. Xstxana tikintisinin planladrlmas zaman nzr alnan gstricilrin
xstxanann situasiya v ya ba planna aid olan uyun variantn tapn.

A) 1- a; 2- a; 3- b; 4- b
B) 1-a; 2-b; 3- b; 4- a
C) 1-b; 2-a; 3- b; 4- a
D) 1-b; 2-b; 3- a; 4- a
E) 1- b; 2- a; 3- a; 4- b
546. Orqanizmd vitaminlrin olmamas il laqdar ba vern spesifik dyiikliklr
A) maddlr mbadilsinin pozulmas
B) avitaminoz
C) anemiyalar
D) immunitetin azalmas
E) mqavimtin ziflmsi
547. Hakim klklrin istiqamti nzr alnmaqla xstxana n seiln razinin
yaay mntqsind dzgn yerlmsi
A) yaay mntqsin nisbtn klyin ksi istiqamtind
B) tbii su mnbyin yaxn yerd
C) seiln razi yanlardan tpliklrl hat olunmaldr
D) yaay mntqsin nisbtn klk dyn trfd
E) yaay mntqsinin mrkzind olunmaldr
548. Xstxana razisind ss-kyn gndz v gec yolveriln sviyysi
A) gndz 55, geclr 45 dB-dn yksk olmamaldr
B) gndz 65, geclr 55 dB-dn yksk olmamaldr
C) gndz 85, geclr 75 dB-dn yksk olmamaldr
D) gndz 75, geclr 65 dB-dn yksk olmamaldr
E) gndz 45, geclr 35 dB-dn yksk olmamaldr
549. Xstxana razisinin traf razidn ayrlmas qaydas
A) yallq zola il ayrlr
B) hasara alnr v eni 15 m olan qoruyucu yal zolaq salnr
C) eni 15 m olan qoruyucu yal zolaq salnr
D) hasara alnmadan eni 10 m olan yallq zola il ayrlr
E) hasarla ayrlr
550. Karbohidratlarn orqanizmd plastik funksiyalarnn bir nesini daha dzgn ks
etdirn variant
A) serebrolizidlr v polisaxaridlr klind hceyr v toxumalarn trkibin daxil olur
B) qlikogen v serebroizidlr klind hceyr v toxumalarn trkibin daxil olur
C) serebrolizidlr v doymam ya turular klind hceyr v toxumalarn trkibin daxil olur
D) serebrolizidlr v nukleoproteinlr klind hceyr v toxumalarn trkibin daxil olur
E) qlikogen v doymam ya turular klind hceyr v toxumalarn trkibin daxil olur
551. Poliklinikalarn dzgn yerldirildirilmsini ks etdirn variant
A) ayrca binada, yaxud oxmrtbli yaay binasnn I, II mrtblrind
B) layih sasnda oxmrtbli yaay binasnn yalnz I mrtbsind v krs hisssind
C) layih sasnda yaay mntqsindn n az 3 km knarda, yall olan razid
D) layih sasnda yalnz xstxanalarn trkibind
E) layih sasnda yaay mntqsinin mrkzind, sanitariya-mhafiz zonas
gzlnilmdn, ayrca binada
552. ridnli torpaqlarn sas xsusiyytlri
A) zif hava v sukeiriciliyi, yksk hiqroskopikliyi v kapilyarl
B) yksk hava keiriciliyi, su keiriciliyi, quruluu
C) yksk rtubt tutumu, lverili nmliyi, normal temperaturu
D) temperaturun fsl uyunluu, normal su keiriciliyi, yksk rtubti
E) yksk hava keiriciliyi, zif su keiriciliyi, normal kapilyarl
553. Xstxanalar n seiln razid yeralt sularn sviyysi
A) 0,5-1,0 m-dn az olmamal
B) 1,5-2,0 m-dn az olmamal
C) 1,0-1,2 m-dn az olmamal
D) 1,2-1,4 m-dn az olmamal
E) 0,3-0,5 m-dn az olmamal
554. Xstxana razisinin perimetri boyu yallq zolann eni
A) 5 m-dn az olmamaldr
B) 15 m-dn az olmamaldr
C) 1-2 m
D) 20 m-dn az olmamaldr
E) 10 m-dn az olmamaldr
555. Xstxana razisind tikililr ayrlan sah
A) 20 %-dn ox olmayaraq.
B) 60 %-dn az olmayaraq.
C) 15%-dn ox olmayaraq
D) 25 %-dn ox olmayaraq
E) 30 % -dn az olmayaraq
556. stehsalatn lverisiz bioloji amillrinin snaye qrupu
A) vaksinlr, zrdablar, antibiotiklr, vitaminlr
B) patogen mikroorqanizmlr, viruslar, makroorqanizmlr, gblkciklr, hratlar
C) yad zlallar, bioloji mhitlr, ekstraktlar, stimulyatorlar
D) mlhmlr, mhlullar, zhrlr, toksinlr, cvhrlr
E) hormonlar, fermentlr, irlr, ekstraktlar, tullantlar
557. Xstxanalarn tikinti sistemlri
A) mrkzldirilmi, srbst, dzbucaql
B) birbloklu, oxbloklu, qarq
C) mrkzldirilmmi, mrkzldirilmi, qarq
D) xtti, birdhlizli, ikidhlizli, dairvi, dzbucaql
E) birdhlizli, ikidhlizli, qarq
558. Xstxanann qarq tikinti sistemi n demkdir
A) bu sistemd ba korpusdan yoluxucu xstliklr, uaq v doum blri xarlaraq ayrca
binalarda yerldirilir
B) bu sistemd ayr-ayr binalar keidlr vasitsil birldirilir
C) bu sistemd hr bir b ayrca azmrtbli korpusda yerldirilir
D) bu sistemd btn blr bir ba korpusda yerldirilir
E) bu sistemd laboratoriya-diaqnostika blrindn baqa qalan btn blr bir ba
korpusda yerldirilir
559. Mrkzldirilmmi xstxana tikintisi sisteminin xsusiyytlri
A) yoluxucu xstliklr, terapiya v crrahiyy blrinin bir binada, qalan blrin is ayr-
ayr azmrtbli binalarda yerldirilmsi
B) mxtlif profili xstxana blrinin ayr-ayr azmrtbli binalarda yerldirilmsi
C) qida bloku, tsrrfat hisssi v yoluxucu xstliklr blrinin ayr-ayr azmrtbli
binalarda, qalan btn blrin is bir korpusun ayr-ayr mrtblrind yerldirilmsi
D) yoluxucu xstliklr, doum v uaq xstliklri blrinin ayr-ayr azmrtbli binalarda,
qalan blrin is bir xstxana binasnn ayr-ayr mrtblrind yerldirilmsi
E) xstxanann btn qeyri-yoluxucu blmlrinin v yardm elementlrinin bir binada
yerldirilmsi
560. Mrkzldirilmi qzdrc sisitemd qzdrc cihazlarn sthind temperaturun yol
veriln sviyysi
A) 80 85 0 C
B) 65 700 C
C) 85 90 0 C
D) 60 - 65 0 C
E) 95 100 0C
561. Yallarn palata blmsind (seksiyasnda) arpaylarn optimal say
A) 24 qdr
B) 40 a qdr
C) 50 y qdr
D) 30 a qdr
E) 60 a qdr
562. ri yoluxucu xstliklr xstxanasnn yaay mhlllrindn knarda
yerldirilmsinin sbbi
A) stasionar xstlrl halinin tmaslarnn mhdudladrlmas, xstliklrin yaylmasnn
qarsnn alnmas
B) xstlrin ruhi sarsntlar, ar crrahi mdaxily mruz qalmas
C) xstlrin aqressivliyi, onlara tibbi yardm gstrmyin tinliyi, malicdn imtina edilmsi
D) xstlrin xstxana rejimini pozmasnn qarsnn alnmas, xstliklrin yaylmasnn
qarsnn alnmas
E) tbii vasitlrl malic imkanlarndan istifad edilmsi v genilndirilmsi
563. Suyun koli-titrinin tyini sulu
A) Eykman mhitin km, kolomiyalarn saylmas
B) Endo mhitin km, 37 temperaturda termostatda kultivasiya, mikroskopiya
C) membranl szgclr sulu
D) yaxma sulu, mikroskopiya
E) tli peptonlu aqara km, mikroskopiya
564. Yal xstlrin palatasnda mikroiqlim parametrlrinin normalar
A) tmperatur -20; nisbi rtubt, % -30-50; havann hrkti, m/s - 0,15
B) tmperatur -24; nisbi rtubt, % -40-60; havann hrkti, m/s -0,15
C) tmperatur -18; nisbi rtubt, % - 30-60; havann hrkti, m/s - 0,20
D) tmperatur -22; nisbi rtubt, % -50-70; havann hrkti, m/s - 1,20
E) tmperatur -16 ; nisbi rtubt, % -30-50; havann hrkti, m/s - 0,80
565. Xstxanadaxili stasionar infeksiyalarn nvlrin uyun qruplar myyn edin

A) 1-a; 2-b; 3-c

B) 1-b; 2-c; 3-a
C) 1-c; 2-a: 3-b
D) 1-c; 2-b; 3-a
E) 1-b; 2- a; 3-c
566. Xstxanalarn yoluxucu xstliklr bsinin palatalarnn sas elementlrinin
uyun variantn myyn edin

A) 1-a; 2-c; 3-b

B) 1-a; 2-b; 3-c
C) 1-b; 2-c; 3-a
D) 1-c; 2-b; 3-a
E) 1-b; 2-a; 3-c
567. Kndin ictimai zonasnn yerlmsi v onun elementlri
A) kndin imal ucqar hisssind yerldirilmli, burada kndin icra halimiyyti binalar, pot,
maazalar, mktb, ambarlar, knd tsrrfat manlarnn qarajlar, uaq baxalar, idman
meydanalar v s. obyektlr yerldirilmlidir
B) kndin cnub ucqarnda olmal, burada icra halimiyyti binalar, ambarlar, tsrrfat hyti v
knd tsrrfat manlarnn qarajlar, uaq baxalar v s. obyektlr yerldirilmlidir
C) kndin mrkzind olmal, burada kndin icra halimiyyti binalar, pot, maazalar, krplr
evi, uaq baxalar v s. obyektlr yerldirilmlidir
D) kndin imal-rqind olmal, burada kndin icra halimiyyti binalar, pot, maazalar,
mktb, ambarlar, knd tsrrfat manlarnn qarajlar, uaq baxalar,idman meydanalar,
xstxana, mit xidmti obyektlri v s. obyektlr yerldirilmlidir
E) kndin imal-qrbind olmal, burada kndin icra halimiyyti binalar, pot, maazalar,
mktb, ambarlar, bzi kin sahlri, uaq baxalar, idman meydanalar, xstxana, mit
xidmti obyektlri v s. obyektlr yerldirilmlidir
568. Xstxanadaxili infeksiyalara qar mbarizd spesifik v qeyri-spesifik profilaktika
tdbirlrin aid uyun variantlar myyn edin

A) 1-a, e; 2- b, c, d
B) 1-a, b, e; 2-c, d;
C) 1-a, b; 2-c, d, e
D) 1-a, c, d, e; 2-b
E) 1-c; 2-a, b, d, e
569. Xstxanadaxili infeksiyalarn profilaktikasna aid tdbirlrin uyun qruplarnn
variantlarn myyn edin

A) 1-a; 2- b; 3-c
B) 1-c; 2-a; 3-b
C) 1- a; 2-c; 3-b
D) 1-b; 2-a; 3-c
E) 1-c; 2-b; 3-a
570. Xstxanadaxili infeksiyalarn nvlrinin aid olduu qruplar myyn edin
A) 1-c; 2-b; 3-a
B) 1-a; 2-c; 3-b
C) 1-b; 2- a; 3-c
D) 1-c; 2-a; 3-b
E) 1 b; 2-c; 3-a
571. Tbii sdn optimal kimyvi trkibinin dzgn variant
A) zlal - 3,3%, yalar 3,2%, karbohidrat 4,7%, mineral maddlr 0,7%
B) zlal 2,53%, ya 1,8 2,0%, karbohidrat 8 10%, mineral maddlr 85%
C) zlal 5 6%, yalar 4,5 6,0%, karbohidrat 6 8%, mineral maddlr 15%
D) zlal 1,5 2%, yalar 8 12 %, karbohidrat 1,5 2%, mineral maddlr 15,5%
E) zlal 4,85,5%, yalar 1,2 1,5%, karbohidrat 2,2 2,5%, mineral maddlr 8,8%
572. Xstxana tikintisinin ba plannda nzrd tutulan sas msllr
A) xstxanann mvafiq rayonda yeri, yeralt sularn sviyysi, ss-ky mnblri
B) razinin zonalara blnmsi, binann llri v chtlr gr oriyentasiyas
C) binann chtlr gr oriyentasiyas, razini irklndirn mnblr, su tchizat sistemi
D) razinin yalladrlmas, torpan mexaniki quruluu v fiziki xsusiyytlri
E) binann mrtbliyi, hakim klklrin istiqamti, torpan mexaniki xsusiyytlri
573. Xstxana binalarnn bir-birin klg salmamas n onlarn n hisslri arasndak
msafnin ls
A) hndr binann hndrlyndn 2,0 df ox
B) hndr binann hndrlyndn 2,5 df ox
C) hndr binann hndrlyndn 1,5 df ox
D) hndr binann hndrly qdr
E) binann hndrly ciddi hmiyyt ksb etmir
574. Tikilmsi planladrlan obyekt haqqnda sanitariya hkimin baxlmaq n tqdim
edilir sndlr
A) izahat vrqsi, tikinti-memarlq cizgilri, topoqrafiya xritlri, situasiya v ba planlar,
obyektin daxili planladrma cizgilri
B) topoqrafiya xritlri, situasiya v ba planlar, obyektin daxili planladrma cizgilri, razi
torpann snaye v mit tullantlar il irklnmsi bard mlumatlar
C) izahat vrqsi, tikinti-memarlq cizgilri, topoqrafiya xritlri, situasiya v ba planlar, razi
torpann mexaniki-fiziki xsusiyytlri v sanitariya vziyyti bard mlumatlar
D) izahat vrqsi, tikinti-memarlq cizgilri, topoqrafiya xritlri, razi torpann snaye
tullantlar il irklnmsi bard mlumatlar
E) izahat vrqsi, topoqrafiya xritlri, situasiya v ba planlar, obyektin daxili planladrma
cizgilri,
razi torpann zvi v qeyri zvi tullantlarla irklnmsi bard mlumatlar
575. Xstxanalar n seiln razi torpann gigiyenik hmiyyt ksb edn
xsusiyytlri
A) sanitariya vziyyti, mhsuldarl, suvarma sistemil tchizat
B) mexaniki quruluu, trkibind mineral duzlarn v saprofit mikroorqanizmlrin miqdar
C) fiziki-kimyvi xasslri, mnbitliyi, trkibind pestisidlrin qalq miqdar
D) trkibind mineral gbrlrin qalq miqdar, mhsuldarl, saprofit mikroorqanizmlrin miqdar
E) fiziki-kimyvi xasslri, sanitariya vziyyti, mexaniki quruluu
576. Tsrrfat zonasnn xstxanann digr funksional elementlrindn minimal
msafsi
A) 20-30 m
B) 30-40 m
C) 15-25 m
D) 40-50 m
E) 50-60 m
577. Gn infraqrmz alarnn ml gtirdiyi eritemann ultrabnvyi a
eritemasndan frqi
A) mvqqti qaralma trdir, sonradan dri avazyr
B) eritema qsa mddtli olur, dri z rngini brpa edir
C) drin yaraya evrilir, alanma yerind apq ml glir
D) tnd qhvyi rngli piqmenttasiya ml glir, epidermis qalnlar
E) alanmadan drhal sonra yaranr, piqmentlmy kemir
578. Xstxana n ayrlan razinin mumi sahsinin minimal hddi
A) 2,0-2,5 ha-dan az olmamaldr
B) 2,5-2,8 ha-dan az olmamaldr
C) 4,0-5,0 ha-dan az olmamaldr
D) 3,8-4,5 ha-dan az olmamaldr
E) 3,0-3,5 ha-dan az olmamaldr
579. rta en dairlrind xstxana palatalar pncrlrinin qtblr gr optimal
istiqamti
A) Qrb
B) rq, imal-rq
C) Cnub
D) imal
E) Cnub, Cnub-rq
580. Xstxanalarn tikinti sistemlrinin sas xsusiyytlrinin uyun variantn tapn

A) 1-a; 2-c; 3-b

B) 1-b; 2-a; 3-c
C) 1-c; 2-a; 3-b
D) 1-c; 2- b; 3-a
E) 1-a; 2-b; 3-c
581. Meteoroloji amillrin orqanizm kompleks tsirini ks etdirn gstricilr
A) bdn kisinin, maddlr mbadilsinin dyimsi
B) dri tnffsnn, mineral mbadilsinin dyimsi
C) dri temperaturunun v tr ifraznn dyimsi
D) bdn temperaturunun, qan tzyiqinin dyimsi
E) mrkzi sinir sisteminin funksional vziyytinin dyimsi
582. Xstxanann mrkzi qbul bsinin sas elementlri
1) Qeydiyyat ona
2) Nvbti hkim v xst mayinsi n otaq
3) Nvbti hkimin dinclm ota
4) Personal n yemkxana-bufet
5) Qida qbulu ota
6) Xstnin sanitariya ilnmsi n otaqlar
7) mliyyat v sar ota
8) Kiik crrahiyy ota
9) Ba tibb bacsnn ota
10) Diaqnozu mlum olmayan xstlr n boks v izolyator
11) Xstlr v personal n sanitariya qova
12) Texniki personal n otaqlar
A) 1, 2, 4, 6, 8, 10
B) 1, 2, 6, 7, 10, 11
C) 1, 3, 5, 7, 9, 11
D) 7, 8, 9, 10, 11, 12
E) 3, 4, 5, 10, 11, 12
583. Palata bsind olan otaqlarn daha dzgn variant:
A) palata, prosedur ota, sanitariya qova, hkim ota, bufet, nvbti tibb bacsnn postu.
B) palata, prosedur ota, xstlr n istiraht ota, sanitariya qova, hkim ota, bufet
C) palata, giri tamburu, sanitariya qova, vanna ota, lz, xstlr n istiraht ota
D) palata, yemkxana, sanitariya qova, vanna ota, bufet, nvbti tibb bacsnn postu
E) palata, giri tamburu, sanitariya qova, yemkxana, xstlr n istiraht ota,
584. Uyunluu myyn edin

A) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d

B) 1-d, 2-a, 3-b, 4-c
C) 1-c, 2-d, 3-a, 4-b
D) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c
E) 1-d, 2-c, 3-a, 4-b
585. Qidalanma anlay
A) rzaq mhsullarinda olan qida maddlrinin orqanizm daxil olmas, hzm edilmsi,
xstliklrin qarsnn alnmas proseslrini hat edir
B) orqanizm daxil olan qida maddlrinin hzm edilmsi proseslrini hat edir
C) insann fizioloji tlbat olub, qidann orqanizm fizioloji tsiri, onun biokimyvi evrilmlr
mruz qalmas v mnimsnilmsi proseslrini hat edir
D) qida maddlrinin orqanizm rzaq mhsullar il daxil olmas, hzm edilmsi,
mnimsnilmsi v boyatman inkiaf etdirmsi proseslrini hat edir
E) qidalanma rzaq mhsullarnda olan qida maddlrinin orqanizm daxil olmas, eynnilmsi,
udulmas v hzm edilmsi proseslrini hat edir
586. Qidalanmada tarazladrlm qidalanma nzriyysinin mllifi
A) rus alimi F.F. Erisman
B) alman alimi Maks Pettenkofer
C) alman alimi Yustus Libix
D) alman alimi Rubner
E) rus alimi A.A.Pokrovski
587. Qidalanmann orqanizm tsirin gr nvlrinin dzgn variant
A) keyfiyytli qidalanma, tarazlam qidalanma, faydal qidalanma, kalorili qidalanma
B) salam qidalanma, keyfiyytli qidalanma, smrli qidalanma, doyunca qidalanma
C) smrli qidalanma, preventiv qidalanma, profilaktik qidalanma, dietik qidalanma
D) heyvani mnli qidalanma, bitki mnli qidalanma, qarq qidalanma
E) smrli qidalanma, rejiml qidalanma, salam qidalanma
588. Layaras sular sciyylndirn chtlr
A) minerallama drcsinin yksk olmas, bakteriyalarn oxluu, toksikoloji DST-
uyunluu
B) oksigenin oxluu, bakteriyalarn oxluu, iklnmy meyilliyin yksk olmas
C) bakterioloji, fiziki orqanoleptik v kimyvi gstricilrin DST- uyunluu
D) bakterioloji gstricilrin DST- uyunluu, fiziki orqanoleptik xasslrinin normadan ox
olmas
E) oksigenin oxluu, bakteriyalarn oxluu, fiziki orqanoleptik xasslrinin DST- uyunluu
589. Qidalanmann funksiyalarnn dzgn variant
A) reabilitasiya funksiyas, psixi inkiaf funksiyas, katalitik funksiyas, enerji funksiyas, plastik
funksiyas
B) reabilitasiya funksiyas, qanyaradc funksiyas, katalitik funksiyas, enerji funksiyas, plastik
funksiyas, hrki funksiya
C) reabilitasiya funksiyas, siqnal-motivasiya funksiyas, enerji funksiyas, plastik funksiyas
D) reabilitasiya funksiyas, hrki funksiya, katalitik funksiyas, enerji funksiyas, plastik
funksiyas
E) reabilitasiya funksiyas, qanyaradc funksiyas, katalitik funksiyas, enerji funksiyas, plastik
funksiyas, dayanql funksiya
590. Qida paynn orqanoleptik gstrilrini ks etdirn dzgn variant
A) rngi, dad, qoxusu, miqdar, xarici grn
B) rngi, dad, qoxusu, miqdar, konsistensiyas, xarici grn
C) rngi, dad, qoxusu, konsistensiyas, xarici grn
D) rngi, dad, qoxusu, kimyvi trkibi, konsistensiyas, xarici grn
E) rngi, dad, qoxusu, kimyvi trkibi, xarici grn
591. Yal v qzardlm (his verilmi) tin mdd qalma mddti
A) 4 - 6 saat
B) 6 - 7 saat
C) 5 - 6 saat
D) 6 - 10 saat
E) 3 - 4 saat
592. Bak hrind 1 nfr dn sutkalq su iltm normas
A) 500 litr
B) 300 litr
C) 400 litr
D) 600 litr
E) 200 litr
593. Qidalanmann fizioloji saslarn tkil edir
A) qidann qbul olunma vaxt, ilin fsli, istehsal raiti, kaloriliyi, xarici grn
B) qidann nv, mnyi, kulinariya emal, temperaturu, orqanizmd hzmi
C) qidann ktlsi, hcmi, kaloriliyi, trkibi, mnimsnilm drcsi
D) orqanizmin fiziki vziyyti, psixoloji durumu, qidalanma rejimi, insann qidaya mnasibti
E) orqanizmd maddlr mbadilsi assimilyasiya v dissimilyasiya proseslri, enerji srfinin
dnilmsi, orqanizmin bymsi v inkiaf
594. Bdnin mhkmlndirilmsind sas mhkmlndirici amillri gstrin
A) isti v soyuq hava, Gn radiasiyas, smrli qidalanma
B) isti v soyuq hava, Gn radiasiyas, smrli qidalanma, lverili mit raitlri, piyada
gzmk
C) isti v soyuq hava, Gn radiasiyas, smrli qidalanma, lverili mit raitlri, turizm
gzintilri
D) isti v soyuq hava, Gn radiasiyas, smrli qidalanma, lverili mit raitlri
E) hava, su, Gn radiasiyas, fiziki hrktlr
595. mumdnya Shiyy Tkilatnn tsnifatna gr qidalanmann pozulmasnn
nvlri
A) idar olunmayan qidalanma, qida atmamazlnn xsusi formalar, toxluq hissi yaratmayan
qidalanma
B) rejimsiz qidalanma, kalorisiz qidalanma, zrrli qidalanma, keyfiyytsiz qidalanma
C) yarmac hal, qida atmamazlnn xsusi formalar, izahi toxluq hal, tarazlamam
qidalanma
D) yarmac hal, keyfiyytsiz qidalanma, xstlnm trdn qidalanma, zhrlnm trdn
qidalanma
E) yarmac hal, idar olunmayan qidalanma, keyfiyytsiz qidalanma
596. Uzun mddtli yarmac hal vziyytinin orqanizm n nticlri
A) orqanizmin xstliklr qar mqavimtinin azalmas, boyatma v inkiaf proseslrinin
gclnmsi
B) orqanizmin xstliklr qar mqavimtinin azalmas, boyatma v inkiaf proseslrinin
lngimsi,, bdn kisinin artmas, piylnm
C) orqanizmin xstliklr qar mqavimtinin azalmas, yuxunun pozulmas, xronik
xstliklrin kskinlmsi, fermentativ proseslrin gclnmsi
D) orqanizmin xstliklr qar mqavimtinin azalmas, boyatma v inkiaf proseslrinin
lngimsi, bdn kisinin azalmas
E) orqanizmin xstliklr qar mqavimtinin azalmas, boyatma v inkiaf proseslrinin
lngimsi, hipertoniya xstliyinin inkiaf etmsi
597. Brok indeksinin sviyysil orqanizmin inkiaf sviyysi arasnda dzgn
qiymtlndirm variant
A) 0,9-2,1 normal inkiaf; <0,8 zif inkiaf (arq) ; >2,1- gcl inkiaf (kk)
B) 1,0 2,0 normal inkiaf; <1,0 zif inkiaf (arq) >2,0 gcl inkiaf (kk)
C) 0,9-1,1 normal inkiaf; <0,8 zif inkiaf (arq) ; >1,1- gcl inkiaf (kk)
D) 0,8-1,2 normal inkiaf; <0,6 zif inkiaf (arq) ; >1,3- gcl inkiaf (kk)
E) 1,0-1,2 normal inkiaf; <1,0 zif inkiaf (arq) ; >1,2- gcl inkiaf (kk)
598. lverili malic-qoruyucu rejim, xstxanadaxili infeksiyalarn effektli
profilaktikasna, xstlrin xstxanayan parkdan smrli istifadsin imkan vern
xstxana tikintisi sistemi
A) praknd
B) oxbloklu
C) srbst
D) mrkzldirilmi
E) qarq
599. Qidann orqanizm bioloji tsir xsusiyytinin dzgn variant
A) geyri- spesifik tsiri, mdafiedici tsiri, mhvedici tsiri, qoruyucu tsiri
B) yax tsiri, pis tsiri, mhvedici tsiri
C) xo tsiri, mdafiedici tsiri, cavanladrc tsiri, qoruyucu tsiri
D) spesifik tsiri, farmakoloji tsiri, geyri - spesifik tsiri, mdafiedici tsiri
E) toksikoloji tsiri, fizioloji tsiri, bioloji tsiri, patoloji tsiri
600. Smrli qidalanmann hmiyyti
A) qeyri-spesifik xstlik sindromlarnn inkiaf v gclnmsinin qarsnn alnmas
B) qida atmazl v ya izafi qidalanma il laqdar alimentar xstliklrin qarsnn alnmas
C) istehsalat amillrinin lverisiz tsirin qar orqanizmin mqavimtinin artrlmas
D) insanlarn mk qabiliyytinin tmin edilmsi
E) xstlik nticsind orqanizmin pozulmu homeostazn v funksional sistemlrin faliyytinin
brpa edilmsi
601. Smrli qidalanmaya qoyulan bir ne tlbi dzgn ks etdirn variant
A) ancaq sinir sistemini tnzim etmlidir, salamla mnfi tsir gstrmmlidir, enerji tlbatn
tam dmlidir, qidalanma rejimi smrli olmaldr
B) qidalanma salamla mnfi tsir gstrmmlidir, mk faliyytini tmin etmlidir, enerji
tlbatn tam dmlidir, yarmac hal yaratmaldr
C) qidalanma doyma hissi yaratmaldr, salamla mnfi tsir gstrmmlidir, enerji tlbatn
tam dmlidir, qidalanma rejimi smrli olmaldr
D) qidalanma doyma hissi yaratmaldr, salamla mnfi tsir gstrmmlidir, sas
mbadily itiriln enerjini tam dmlidir, qida paynn ktlsi hmiyyt damamaldr
E) qidalanma doyma hissi yaratmaldr, salamla mnfi tsir gstrmmlidir, yuxunu
tnzimlmlidir, enerji tlabatn tam dmlidir, rejimi smrli olmaldr
602. Hakim klklr nisbtn yaay zonasnn n optimal yerlmsi
A) klyin istiqamtin nisbtn 45o bucaq altinda
B) klyin hrkt istiqamtin perpendikulyar istiqamt
C) hakim klklrin ks istiqamtind
D) hakim klklrin sdiyi istiqamtd
E) hakim klklrin istiqamtin paralel istiqamtd
603. Profilaktik qidalanmann orqanizm tsiri
A) qidann orqanizm spesifik tsiri
B) qidann orqanizm mdafiedici tsiri
C) qidann orqanizm geyri- spesifik tsiri
D) qidann orqanizm farmakoloji tsiri
E) qidann orqanizm inkiaf etdirici tsiri
604. Phriz (malic) qidalanmasnn hmiyyti
A) qida atmazl v ya izafi qidalanma il laqdar alimentar xstliklrin qarsn alr
B) qeyri-spesifik xstlik sindromlarnn inkiaf v gclnmsinin qarsn alr
C) istehsalat amillrinin lverisiz tsirin qar orqanizmin mqavimtini artrr
D) orqanizmin boyatma v inkiafn tmin edir
E) xstlik nticsind orqanizmin pozulmu homeostazn v funksional sistemlrin faliyytini
brpa edir
605. Uyunluu myyn edin

A) 1 e, f , h, g; 2 - a, b, c, d,
B) 1 a, b, c, g; 2- d, e, f, h
C) 1 c, d, e, f; 2 a, b, h, g
D) 1 c, e, f, h; 2 a, b, d, g
E) 1 a, c, d, e; 2 b, f, h, g
606. Malic v ya phriz qidalanmas hans xslr tyin edilir
A) ambulator xstlr, halinin zif qruplarna (uaqlar, qadnlar, qocalar)
B) ambulator, stasionar v xroniki xstlr
C) stasionar xstlr, zrrli istehsalat raitind ilynlr
D) xroniki xstlr, zrrli istehsalat raitind ilynlr
E) ambulator xstlr, zrrli istehsalat raitind ilynlr
607. Hans hallarda xstlr enerji dyri azaldlm rasionlar tyin edilir
A) xst orqanlara dn yk azaltmaq n, piylnm zaman
B) xstnin arzu etdiyi hallarda, isti hava raitind
C) yoluxucu xstliklrin saalma mrhlsind, enerji itkisi hddn artq olduqda
D) piylnm zaman, xstnin itahas olmadqda
E) xst orqanlara dn yk azaltmaq n, xstnin itahas olmadqda
608. Orqanizmin enerji itkisinin nvlrinin dzgn variant
A) sas mbadily srf olunan enerji, itahann artmasna srf olunan enerji, qidann spesifik
dinamik tsirin srf olunan enerji, mk faliyytin srf olunan enerji
B) sas mbadily srf olunan enerji, itahann artmasna srf olunan enerji, qidann ld
edilmsin srf olunan enerji, mk faliyytin srf olunan enerji
C) sas mbadily srf olunan enerji, qidanin spesifik dinamik tsirin srf olunan enerji,
dnc qabiliyytin srf olunan enerji, mk faliyytin srf olunan enerji
D) sas mbadily srf olunan enerji, yuxuya srf olunan enerji, qidanin spesifik dinamik
tsirin srf olunan enerji, mk faliyytin srf olunan enerji
E) sas mbadily srf olunan enerji, qidanin spesifik dinamik tsirin srf olunan enerji, mk
faliyytin srf olunan enerji
609. Kndln epidemioloji mayin sulunun nvlri
A) prospektiv v retrospektiv
B) paralel v qeyri-paralel
C) birmomentli v oxmomentli
D) ekzogen v endogen
E) obyektiv v subyektiv
610. nsann enerji tlbatn myyn edn sas gstricilr
1) Ya
2) Boyu
3) Bdnin llri
4) Cinsi
5) Bdn kisi
6) Hyat trzi
7) Pe faliyyti
8) I nvbsi
9) Iqlim raiti
10) I staji
A) 1, 2, 3, 4, 5
B) 2, 3, 6, 8, 10
C) 6, 7, 8, 9, 10
D) 1, 4, 5, 7, 9
E) 1. 3, 4, 6, 8,
611. Qidann spesifik dinamik tsirin srf olunan enerji nin miqdar
A) sas mbadily srf olunan enerjinin 5-8 % qdr
B) mumi sutkalq enerji srfinin 10-15 % qdr
C) mumi sutkalq enerji srfinin 20-25 % qdr
D) sas mbadily srf olunan v mumi sutkalq enerji srfinin cminin 25%-i qdr
E) sas mbadily srf olunan enerjinin 10-15 % qdr
612. dar olunmayan enerji itkisi
A) sas mbadily srf olunan enerji, qidann spesifik dinamik tsirin srf olunan enerji
B) yalnz sas mbadily srf olunan enerji
C) yalnz qidann spesifik dinamik tsirin srf olunan enerji
D) sas mbadily srf olunan enerji, mk faliyytin srf olunan enerji
E) yalnz mk faliyytin srf olunan enerji
613. tin tzliyini gstrn lamtlri hans variant daha dzgn ks etdirir
A) zif hray rngli quru prd il rtlm, barmaqla basdqda kklik brpa olmur, smk
iliyi a v ya sarmtl rngddir
B) zif yapqanl prd il rtlm, barmaqla basdqda kklik tez brpa olur, smk iliyi tnd
rngddir
C) zif yapqanldr, barmaqla basdqda kklik 1 dq-d brpa olur, smk iliyi a v ya
sarmtl rngddir
D) zif hray rngli quru prd il rtlm, barmaqla basdqda kklik tez brpa olur, smk
iliyi a v ya sarmtl rngddir
E) zif yapqanl prd il rtlm, barmaqla basdqda kklik tez brpa olmur, smk iliyi
tnd rngddir
614. Sutkalq enerji srfinin hesablanmas n istifad olunan n dqiq sul
A) xronometraj cdvl sulu
B) Bro indeksinin hesablanmas
C) dolay kalorimetriya
D) antropometriya sulu
E) dz kalorimetriya
615. 3 dflik qidalanma zaman sutkalq qida paynn kaloriliyinin dzgn blgs
A) shr yemyi 40-50%, nahar 15-20%, am yemyi 30-35%
B) shr yemyi 30%, nahar 45-50%, am yemyi 20-25%
C) shr yemyi 20-25%, nahar 30-35%, am yemyi 40-45%
D) shr yemyi 10-15%, nahar 55-60%, am yemyi 25-30%
E) shr yemyi 50-55%, nahar 25-30%, am yemyi 15-25%
616. Havann nisbi rtubti anlay
A) verilmi temperaturda tam doymu halda olan havada su buxarlarnn grginliyi (mm c.s. il)
v ya verilmi temperaturda 1 m3 havan tam doydurmaq n lazm olan su buxarlarnn
qramlarla miqdar
B) havann maksimal rtubtinin mtlq rtubtin olan nisbtinin faizl ifadsi
C) havann mtlq rtubtinin maksimal rtubtin olan nisbtinin faizl ifadsi v ya mahid
annda havann su buxarlar il doyma faizi
D) verilmi vaxtda havada olan su buxarlarnn grginliyi (mm c.s. il) v ya 1 m3 havada olan su
buxarlarnn qramlarla miqdar
E) havanin maksimal rtubtil mtlq rtubti arasndak riyazi frq
617. Qidann mnimsnilmsind onun kimyvi trkibinin rolu
A) trkibind zlal ox olan qidalarn mnimsnilm faizi aa, karbohidrat ox olan qidalarn
mnimsnilm faizi is ykskdir
B) trkibind karbohidrat ox olan qidalarn mnimsnilm faizi yksk, vitaminlr ox olan
qidalarn mnimsnilm faizi is azdr
C) trkibind zlal ox olan qidalarn mnimsnilm faizi yksk, karbohidrat ox olan qidalarn
mnimsnilm faizi is azdr
D) trkibind zlal ox olan qidalarn mnimsnilm faizi yksk, yalar olmayan qidalarn
mnimsnilm faizi is azdr
E) trkibind zlal ox olan qidalarn mnimsnilm faizi aa, mineral maddlr ox olan
qidalarn mnimsnilm faizi is ykskdir
618. 4 dflik qida qbulu zaman qidann maksimal mnimsnilmsi
A) 76-78%
B) 90-95%
C) 82-84%
D) 75-80%
E) 65-70%
619. Qidann mnimsnilmsind onun mnyinin hmiyyti
A) trkibi karbohidratlarla zngin olan qidalar daha ox, vitaminlrl zngin olan qidalar daha az
mnimsnilir
B) qidann mnimsnilmsind onun mnyinin hmiyyti yoxdur
C) trkibi zlallarla zngin olan qidalarn mnimsnilm faizi yksk, mineral maddlrl zngin
olan qidalar daha az mnimsnilir
D) heyvani mnli qidalar daha az, bitki mnli qidalar daha ox mnimsnilir
E) heyvani mnli qidalar daha ox, bitki mnli qidalar az mnimsnilir
620. Ultrabnvyi alarn bioqen tsirinin nticlri
A) vitamin mlgtirici, mumi stimuledici, piqmentmlgtirici
B) vitamin mlgtirici, mumi stimuledici, kanseroqen
C) vitamin mlgtirici, mumi stimuledici, fotoallerqik
D) vitamin mlgtirici, piqmentmlgtirici, fototoksik,
E) vitamin mlgtirici, mumi stimuledici fototoksik
621. Menyu cdvlin qoyulan bir ne tlbi ks etdirn dzgn variant
A) menyu cdvli 8-15 gn n trtib oluna bilr, gn rzind veriln rzaqlarn eidi v
onlarn bir-biril uzlamas nzr alnmaldr
B) menyu cdvli 7-10 gn n trtib oluna bilr, gn rzind veriln bitki v heyvan mnli
rzaqlar nvblmlidir
C) menyu cdvli 7-10 gn n trtib oluna bilr, gn rzind veriln rzaqlarn eidi v
onlarn bir-biril uzlamas nzr alnmaldr
D) menyu cdvli n oxu 3-4 gn n trtib oluna bilr, gn rzind veriln bitki v heyvan
mnli rzaqlarn nisbti mvafiq olaraq 70:30 olmaldr
E) menyu cdvli 7-10 gn n trtib oluna bilr, gn rzind veriln bitki v heyvan mnli
rzaqlarn nisbti mvafiq olaraq 30:70 olmaldr
622. Menyu cdvlin qoyulan bir ne tlbi ks etdirn dzgn variant
A) xsin ald qidann kaloriliyi onun gndlik enerji tlbatna mvafiq olmaya bilr, nvblr
gr dzgn blnmlidir, vaxtsz aclq hissi yaratmamaldr
B) xsin ald qidann kaloriliyi onun gndlik enerji tlbatna mvafiq olmaldr, qbullara
gr dzgn blnmlidir, vaxtsz aclq hissi yaratmamaldr
C) xsin ald qidann kaloriliyi onun sas mbadily itirdiyi enerji tlbatna mvafiq
olmaldr, nvblr gr dzgn blnmlidir, vaxtsz aclq hissi yaratmamaldr
D) xsin ald qidann kaloriliyi onun gndlik enerji tlbatna mvafiq olmaldr, qidann qbul
vaxtlar srbst olmaldr, vaxtsz aclq hissi yaratmamaldr
E) xsin ald qidann kaloriliyi onun mk faliyytin srf olunan enerjini dmlidir,
nvblr gr dzgn blnmlidir, vaxtsz doyma hissi yaratmamaldr
623. 3 dflik qidalanma rejimind qida paynn kaloriliy gr optimal blgs
Shr yemyi Nahar am yemyi
A) 35-40 % 30-35 % 25-30 %
B) 25-30 % 45-50 % 20-30 %
C) 15-30 % 50-55 % 30-35 %
D) 30 % 45-50 % 20-25 %
E) 40-45 % 35-40 % 15-25 %
624. Dekompressiya rejimin tsir edn amillr
A) kessonun drinliyi v oradak tzyiq
B) kessonun drinliyi v iin arl
C) kessondak tzyiq v havann temperaturu
D) kessondak tzyiq v havann rtubti
E) kessondak tzyiq v havann kimyvi amillri
625. Hans variant qida maddlrini tam hat edir?
A) t mhsullar, yalar, sd v sd mhsullar, meyv v trvzlr
B) zlallar, vitaminlr, meyv v trvzlr, sd mhsullar, hazr xrklr
C) zlallar, t mhsullar, yalar, karbohidratlar, dnli bitkilr, vitaminlr; mineral maddlr
D) zlallar, sd mhsullar, yalar, karbohidratlar, taxl mhsullar, vitaminlr, meyv v
trvzlr, mineral maddlr
E) zlallar, yalar, karbohidratlar, vitaminlr, mineral maddlr
626. Torpan 7-8 m drinliyind n yksk v n aa temperaturun qeyd edildiyi aylar
A) iyul-noyabr
B) mart-sentyabr
C) dekabr-may
D) oktyabr-aprel
E) may- sentyabr
627. Orqanizmd sas plastik funksiya yerin yetirn qida maddlri
A) vitaminbnzr maddlr
B) karbohidratlar
C) zlallar
D) yalar
E) vitaminlr
628. Zlallarin immunoloji funksiyalarna hanslar aiddir
A) hormon, fermentlr v albuminin sintezi
B) antigen v antisismlrin ml glmsi, G- qlobulin v properdinin sintezi
C) antigen v antisisimlrin ml glmsi, orqan v toxumalarn normal morfoloji trkibinin
tminat
D) hormon v fermentlrin sintezi, antigen v antisisimlrin ml glmsi
E) aktomiozinin (zl toxumasnn yc zlal) sintezi, qn lallarnn (hemoqlon, heparin)
sintezi
629. Mnyin gr hans zlallar tamdyrli hesab edilir
A) paxlal bitki mhsullarnda olan zlallar
B) taxl mhsullarnda olan zlallar
C) qarq mhsullarn zlallar
D) heyvani mnli zlallar
E) bitki mnli zlallar
630. Ultrabnvyi alarn intensivliyinin asl olduu amil
A) ilin fsli, corafi en dairsi, havann vziyyti, razid torpan nv
B) ilin fsli, corafi en dairsi, havann vziyyti, razinin bitki rty
C) ilin fsli, corafi en dairsi, havann vziyyti, yaay mntqsinin razid planladrlmas
D) ilin fsli, corafi en dairsi, havann vziyyti, atmosferin tmizliyi
E) ilin fsli, corafi en dairsi, havann vziyyti, yaay yerlrinin zonalara dzgn blnmsi
631. Tibbi (normal) kiy malik xslrin sutkalq zlal normas
A) 121 qr
B) 98 qr
C) 124 qr
D) 100 qr
E) 112 qr
632. Azot balans n demkdir
A) sutkada orqanizm daxil olan v ondan xaric olan vzedilmyn aminturularn miqdar
nisbti
B) sutkada orqanizm daxil olan v ondan xaric olan vzediln aminturularn miqdar nisbti
C) sutkada orqanizm daxil olan v ondan xaric olan zlaln miqdar nisbti
D) sutkada orqanizm daxil olan v ondan xaric olan heyvani mnli zlallarn miqdar nisbti
E) sutkada orqanizm daxil olan v ondan xaric olan azotun miqdar nisbti
633. Hans xstlik zlal atmazlnn nticsi hesab olunur
A) autizm
B) raxit
C) kvaorkor
D) piylnm
E) di tinin qanamas
634. Yol veriln sviyy normaladrr
A) insan hat edn mhitd kimyvi amillrin sviyysini
B) insan hat edn mhitd fiziki amillrin sviyysini
C) insan hat edn mhitd bioloji amillrin sviyysini
D) insan hat edn mhitd fiziki v bioloji amillrin sviyysini
E) insan hat edn mhitd kimyvi v bioloji amillrin sviyysini
635. Aminturu skoru n demkdir
A) aminturu skoru = mhsulun 1 q-da olan zlaldak vzolunan aminturular / ideal zlaln 1 q-
da olan vzolunmaz aminturular x 100%
B) aminturu skoru = mhsulun 1 q-da olan zlaldak vzolunmaz aminturular / ideal zlaln 1
q-da olan vzolunmaz aminturular x 100%
C) aminturu skoru = mhsulun 1 q-da olan zlaldak vzolunmaz aminturular / ideal zlaln 1
q-da olan vzolunmaz aminturular + 100%
D) aminturu skoru = mhsulun 1 q-da olan zlaldak vzolunmaz aminturular + ideal zlaln 1
q-da olan vzolunmaz aminturular +100%
E) aminturu skoru = mhsulun 1 q-da olan zlaldak vzolunmaz aminturular + ideal zlaln 1
q-da olan vzolunmaz aminturular x 100%
636. Heyvan mnli rzaqlarn hansnda zlaln miqdar n ykskdir
A) mal ti
B) qoyun ti
C) sd
D) pendir
E) kr ya
637. Yalarda doymu ya turularnn sciyyvi xsusiyytlri
A) yalara spesifik qoxu verir, mnimsnilmsini tinldirir
B) yalarn qidallq v bioloji dyrin tsir etmir
C) yalara spesifik dad verir, mnimsnilmsini yaxladrr
D) yalara brk konsistensiya verir, rim temperaturunu yksldir
E) yalara duru konsistensiya verir, rim temperaturunu aa salr
638. Orqanizmd mumi piylnmnin, qaraciyrd piy toplanmasnn v aterosklerozun
profilaktikasnda hmiyyti olan vzolunmayan amin turusu
A) metionin
B) triptofan
C) lizin
D) leysin
E) izoleysin
639. Uyunluu myyn edin

A) 1 c, 2 a, 3 b
B) 1 b, 2 c, 3 - a
C) 1 a, 2 b, 3 - c
D) 1 c, 2 b, 3 - a
E) 1 b, 2 a, 3 - c
640. Xroniki zlal atmamazl il laqdar alimentar xstliklr
A) hzm sistemi zvlrinin xstliklri, zl-oynaq xstliklri, ruhi pozunluqlar
B) byrk xstliklri, endokrin sistemi xstliklri, hzm sistemi zvlrinin xstliklri, d
yollarnn xstliklri
C) mrkzi sinir sistemi xstliklri, bdn kisinin azalmas, alimentar marazm, kvaiorkor
D) zllrin distrofiyas, driy qanszmalar, grm zifliyi
E) qan v qanyaradc zvlrin xstliklri, periferik sinir sisteminin xstliklr
641. Layih cizgilrin baxlmasnn sas mqsdi
A) gigiyenik norma v qaydalara riayt olunmasnn yoxlanmas
B) obyektin tikintisinin srtlndirilmsi
C) tikinti obyektinin xarici grnnn yaxladrlmas
D) tikinti materiallarna qnat edilmsi
E) miqyasn tyin edilmsi v torpan mexaniki xsusiyytlrinin yrnilmsi
642. n yksk mnimsnilm faizin malik ya
A) qoyun piyi
B) gnbaxan ya
C) kr ya
D) mal piyi
E) donuz piyi
643. Hans toxumalarda yalar plastik rol oynamr
A) hcyr membran, smk toxumas
B) smk toxumas, a ciyr toxumas
C) hcyr membran, sinir toxumas
D) drnaqlar, damarlarn divar
E) damarlarn divar, qan qlkozidlri
644. myin intensivliyin gr I qrupa daxil olan kiilr n yalarn sutkalq normas
A) 120 -132 q
B) 98-115 q
C) 93-103 q
D) 70-100 q
E) 110-117 q
645. Qapal yerlrd sni iqlanman tyin etmk n cihaz
A) klorimetrlr
B) piranometrlr
C) aktinometrlr
D) lksmetr
E) Krotov cihaz
646. Yalarn orqanizmd plastik funksiyalarnn bir nesini dzgn ks etdirn variant
A) hceyr membran komponentlrinin v sinir hceyrlrinin mielin qiasnn ml
glmsind itirak etmk, orqanizmin istilik tnziminin tminat
B) hceyr membran komponentlrinin ml glmsind itirak etmk, qann osmotik
tzyiqinin tminat
C) hceyr membran komponentlrinin v sinir hceyrlrinin mielin qiasnn ml
glmsind itirak etmk
D) hceyr membran komponentlrinin, antigen v antisisimlrin ml glmsind itirak
etmk
E) sinir hceyrlrinin mielin qiasnn ml glmsind itirak etmk, qann osmotik tzyiqinin
tminat
647. Hava temperaturunun el n yksk sviyysidir ki, ondan aa orqanizmd
hiportermiya hissiyyat yaradan termorequlyasya pozuntusuna sbb olur
A) 15-18 oC
B) 24-25
C) 14-15 oC
D) 10-12 oC
E) 18-20 oC
648. Struktur yalara aiddir
A) hceyr membran v protoplazmasnda olan yalar
B) smk iliyind olan yalar
C) drialt piy qat v piylikd olan yalar
D) toxumaaras boluqlarda olan yalar
E) endokrin vzilrd olan yalar
649. 1 qram karbohidratn enerji dyri
A) 6,0 kkal 25,2 kC
B) 8,0 kkal 33,6 kC
C) 3,0 kkal 12,6 kC
D) 4,0 kkal 16,8 kC
E) 10,0 kkal 42,0 kC
650. Monosaxaridlr qrupunun dzgn variant
A) qlkoza, saxaroza, sellloza
B) qlkoza, fruktoza, qalaktoza
C) qlkoza, maltoza, qalaktoza
D) qlkoza, qalaktoza, laktoza
E) fruktoza, qalaktoza, katalaza
651. Vahid ii stereotipinin yaranmas mexanizmi
A) xaricdn gln qcqlar srtlnir, lazmsz reflektor laqlr thlil edilir, vacib reflekslr
mhkmlnir
B) xaricdn gln qcqlar thlil edilir, lazmsz reflektor laqlr lngiyir, vacib reflekslr
mhkmlnir
C) xaricdn gln qcqlar v lazmsz reflektor laqlr thlil edilir, vacib reflekslr mhkmlnir
D) xaricdn gln qcqlar lngiyir, lazmsz reflektor laqlr thlil edilir, vacib reflektslr
mhkmlnir
E) xaricdn gln qcqlar srtlnir, lazmsz reflektor laqlr lngiyir, vacib reflekslr
mhkmlnir
652. Energetik tutumu olmayan qida maddlrinin qruplar
A) yalar, mineral maddlr
B) yalar, vitaminlr
C) vitaminlr, zlallar
D) mineral maddlr, karbohidratlar
E) mineral maddlr, vitaminlr
653. Selllozann qida rasionunda sas rolu
A) doyumluq hissiyyatn artrr, enerji tutumunu yksldir
B) qida payna hcm verir, mnimsnilmsini gclndirir
C) qida payna hcm verir, doyumluq hissiyyatn artrr
D) qida payna dad verir, onun kaloroliyini yksldir
E) hzmi tnzim edir, barsaqlarn peristaltikasn gclndirir
654. Pektin maddlrinin qidalanmada hmiyyti
1) Mhm plastik hmiyyt dayr
2) Energetik dyri ox yksk olub, bzi polisaxaridlri vz edir
3) Barsaqlarda rdc mikroflorann ml glmsinin qarsn alr
4) Bzi aminturularn ml glmsin kmk edir
5) B qrupu vitaminlrin sintezin kmk edir
6) Bir sra hormonlarn aktivatoru hesab edilir
7) Orqanizmin immnitetinin ykslmsind itirak edir
8) Yada hll olan vitaminlrin mnimsnilmsini yksldir
9) Barsaqlarda faydal mikroflorann ml glmsi n rait yaradr
10) Dezintoksikasiyaedici tsir malikdir
11) krin qanda sviyysini tmin edir
12) Artq miqdar xolesterini v ar metallar orqanizmdn xaric edir
A) 7, 8, 9, 10, 11, 12
B) 1, 2, 3, 4, 5, 6
C) 1, 3, 5, 7, 9, 11
D) 2, 3, 4, 6, 8, 10
E) 3, 4, 5, 9, 10, 12
655. Suyun zrrsizldirilmsind xlorla mqayisd ozonun tsiri
A) zif bakterisid aktivlik, suyun orqanoleptikasnn pisldirilmsi
B) zif bakterisid aktivlik, suyun o orqanoleptikasnn yaxladrlmas
C) bakterisid tsiri yoxdur, suyun orqanoleptikasnn yaxladrlmas
D) yksk bakterisid aktivlik, suyun orqanoleptikasnn yaxladrlmas
E) yksk bakterisid aktivlik, suyun orqanoleptikasnn pisldirilmsi
656. Srbst halda yeyinti mhsullarnda akar olunmayan sad kr:
A) qlkoza
B) fruktoza
C) maltoza
D) qalaktoza
E) mannoza
657. nsann karbohidratlara fizioloji tlbatnn dnilmsinin sas mnbyi
A) qaraciyr, ialat
B) bitki mnli mhsullar
C) qu ti, balq
D) qarq mhsullar
E) konservldirilmi mhsullar
658. Bioloji dyrin gr tam dyrli zlallar
A) heyvani zlallar
B) tmizlnmi zlallar
C) bitki zlallar
D) sni zlal ktllri
E) sintetik zlallar
659. Orqanizmd vitaminlrin daxil olduu sas bioloji mhitlr
A) limfa, toxumaaras maye
B) smk iliyi, beyin mayesi
C) zl toxumas, vtrlr
D) qan, hormonlar, fenmentlr
E) smk toxumas, kollagen liflri
660. Vitaminlrin energetik tutumu n qdrdir
A) energetik dyri yoxdur
B) 100 kkal/qr
C) 78 kkal/qr
D) 50 kkal/qr
E) 200 kkal/qr
661. C vitamini n ox olan mhsullar
A) pomidor, ba klm
B) balq ti
C) pendir
D) qara qaraat, aytikan
E) mal ti
662. Radiasiya gigiyenasnn sas probleminin trkib hisslrindn biri
A) radioaktiv maddlrin atom quruluunun v digr fiziki xasslrinin yrnilmsi
B) ayr-ayr toxuma v zvlrin radiohssaslnn v ua xstliyinin klinikasnn yrnilmsi
C) radiasiya thlksizliyi normalarnn daha da tkmilldirilmsi
D) radioaktiv paralanma hadissinin fiziki mahiyytinin v intensivliyinin yrnilmsi
E) ionladrc alarn maddlrl qarlql tsirinin tdqiqi
663. A vitamininin orqanizmd bioloji rolu tzahr edir
1) Orqanizmin baryer funksiyasnn tnzim olunmasnda
2) Reproduktiv funksiyann gclnmsind
3) Hceyr membrannn keiriciliyin msbt tsirind
4) Qann laxtalanmasnn gclnmsind
5) Endokrin vzilrin faliyytin v immunitetin yaranmasna msbt tsirind
6) zllrin tonusunun ykslmsind
7) Grm funksiyalarnn yaxlamasnda
A) 2, 4, 6, 7
B) 2, 4, 5, 6
C) 1, 3, 4, 5
D) 1, 2, 5, 6
E) 1, 3, 5, 7
664. D vitaminin n ox olduu mhsullar
A) donuz tind
B) balq krsnd v balq yanda
C) pendird
D) maln qara ciyrind
E) ovdar ryind
665. Suda hll olunan vitaminlrin dzqn variant
A) P vitamini, nikotin turusu, K vitamini, fol turusu
B) B qrupu vitaminlri, C, D, E
C) B qrupu vitaminlri, C, PP, P vitaminlri
D) B qrupu vitaminlri, PP, karotin, D, C K vitaminlri
E) C vitamini, kalsiferol, E vitamini, riboflavin
666. Qidalnma nticsind orqanizmd gedn kmiyyt dyiikliklrinin mahiyyti
A) bdn llrinin (boyun, kinin) dyimsi
B) bdn llrinin (boyun kinin) dyimsi, yan artmas
C) boyun uzanmas, psixologiyann dyimsi
D) kinin artmas, intellektin ziflmsi
E) psixologiyann v intellektin hcminin dyimsi
667. Orqanizmin A vitaminin olan gndlik tlbat (yal xslr n)
A) 600-800 mkq
B) 1000-1200 mkq
C) 800-1000 mkq
D) 400-500 mkq
E) 1200-1500 mkq
668. Endemik xstliklrin mahiyyti
A) sularn mit tullantlar il irklnmsi nticsind hali arasnda daxili orqanlarn funksional
pozuntular il mayit olunan xstliklr
B) verilmi rayonun torpaqlarnda mikroelementlrin artq olmas v ya atmamas il laqdar
hmin razilrin suyunda v qida mhsullarnda mikroelementlrin atmamas v ya artq olmas
hesabna ba vern xstliklr
C) su mnblrinin radinuklidlrl irklnmsi v insan orqanizmin daxil olmas nticsind
hali arasnda daxili orqanlarn funksional pozuntular il mayit olunan xstliklr
D) texnogen irklnmy mruz qalm razilrin halisi arasnda daxili orqanlarn funksional
pozuntular il mayit olunan xstliklr
E) uzun illr boyu myyn razilrin hali arasnda mahid ediln yoluxucu v qeyri yoluxucu
xstliklr
669. Orqanizmd damar divarnn elastikliyini v keiriciliyini tnzim edn vitamin
A) B6 vitamini
B) B12 vitamini
C) B1 vitamini
D) pp vitamini
E) C vitamini
670. C vitaminin sas sciyyvi xsusiyytlri
1) Mxtlif amillrin tsirin davamszdr
2) traf mhitd davamldr
3) Orqanizmd toplanr
4) Orqanizmd sintez olunmur
5) Ehtiyat halnda toplanmr
6) Asan oksidlir
7) Tur mhitd uzun mddt qalr
8) Qlvi mhit davamldr
A) 1, 2, 5, 6, 7
B) 2, 4, 5, 6, 7
C) 1, 3, 5, 7, 8
D) 1, 4, 5, 6, 7
E) 2, 3, 4, 5, 8
671. Karbohidrat v ya mbadilsind fal itirak edn vitamin
A) B2 vitamini
B) B1 vitamini
C) B6 vitamini
D) PP vitamini
E) B12 vitamini
672. Atmocfer tzyiqinin l vahidi
A) q/sm2
B) mm.c.s.
C) kq/m2
D) mq/mm2
E) t/kq2
673. Verilmi mineral maddlrin orqanizmd sas funksiyalarnn dzgn variantn
gstrin
A) Ca- smk toxumasnda plastik rolu, Fe - qanyaranmada rolu, K- toxumada osmotik tzyiqin
yaranmasnda rolu, Co - qanyaranmada rolu, J-hormonlarn formalamasnda rolu
B) Ca- qanyaranmada rolu, Fe- smk toxumasnda plastik rolu, K- toxumada osmotik tzyiqin
yaranmasnda rolu, Co - qanyaranmada rolu, J-hormonlarn formalamasnda rolu
C) Ca- toxumada osmotik tzyiqin yaranmasnda rolu, Fe - qanyaranmada rolu,K- smk
toxumasnda plastik rolu, Co - qanyaranmada rolu, J-hormonlarn formalamasnda rolu
D) Ca - qanyaranmada rolu, Fe - qanyaranmada rolu, K- toxumada osmotik tzyiqin
yaranmasnda rolu, Co- smk toxumasnda plastik rolu, J-hormonlarn formalamasnda rolu
E) Ca- hormonlarn formalamasnda rolu, Fe - qanyaranmada rolu, K- toxumada osmotik
tzyiqin yaranmasnda rolu, Co - qanyaranmada rolu, J- smk toxumasnda plastik rolu
674. Kalsiumla (Ca) fosforun (P) orqanizm optimal daxil olma nisbti
A) Ca:P =0,5:1
B) Ca:P =1:1,2
C) Ca:P =1,5:1
D) Ca:P =1:1,5
E) Ca:P =1:1
675. Hans qrup mineral maddlr orqanizmd sasn plastik funksiya dayanlar tam
ks etdirir
A) natrium (Na) , kobalt (Co) , nikel (Ni)
B) kalsium (Ca) , fosfor (P) , manqan (Mn)
C) kalsium (Ca) , nikel (Ni) , selen (Se)
D) kobalt (Co) , manqan (Mn) , natrium (Na)
E) kalsium (Ca) , fosfor (P) , nikel (Ni)
676. sti sexlrd alanlarda su itkisini brpa etmk n tdbirlr
A) yodladrlm su im rejiminin tkil edilmsi (iiy trkibind 0,8 % Na Cl, 200 mkq yod
olan, soyudulmu v qazladrlm su verilmsi)
B) su im rejiminin tkil edilmsi (iiy soyudulmu, qazladrlm, trkibind vitaminlr v
0,5 %- qdr Na Cl olan su verilmsi)
C) hissvi su im rejiminin tkil edilmsi ( iiy soyudulmu, qazladrlm, codluu 30o,
trkibind 0,9 % Na Cl olan su verilmsi)
D) xsusi su im rejiminin tkil edilmsi (iiy 15-20 oC-dk soyudulmu, trkibind 0,5
mq/l dniz duzu, 3 mq/l flor, 600 ml/l sulfatlar olan su verilmsi)
E) adi su im rejiminin tkil edilmsi ( iiy 15-20 oC- qdr soyudulmu, trkibind 2,5
%- qdr NaCl olan su verilmsi)
677. Qidada ox olmas endemik osteoartroz xstliyi trdn element
A) fosfor (P)
B) manqan (Mn)
C) kalsium (Ca)
D) selen (Se)
E) stronsium (Sr)
678. nsann qidasnn makroelement trkibinin sasn tkil edn elementlr
A) selen, maqnezium, mis, natrium, fosfor
B) kalsium, fosfor, natrium, kalium, maqnezium
C) fluor, yod, brom, sink, kadmium
D) kalsium, natrium, maqnezium, quruun
E) fosfor, kkrd, kanbon, xlor
679. Zlallarn orqanizmd tmin etdiyi sas proseslr
A) sintez, hidroliz, dissosiasiya
B) inkiaf, tkaml, differensasiya, dissimilyasiya
C) bym, inkiaf v hceyrlrin regenerasiyas
D) diffuziya, rezintez, absorbsiya
E) assimilyasiya, paralanma, blnm, degenerasiya
680. nsann natrium makroelementin sutkalq tlbat
A) 8 q
B) 1-2 q
C) 7-9 q
D) 6 q
E) 4 q
681. Kalium makroelementinin orqanizmd yerin yetirdiyi sas funksiyalar
1) Su-duz mbadilsinin tarazladrlmas
2) zl ktlsinin artrlmas
3) Osmotik tzyiqin tnzim olunmas
4) Kalsium-fosfor mbadilsinin tnzim olunmas
5) Hceyrdaxili mbadilnin tnzim olunmas
6) Hceyrnin membran keiriciliyinin tmin olunmas
7) Qann bufer sisteminin formalamas
8) Hzm prosesinin yaxlamas
A) 2, 4, 6, 8
B) 1, 4, 7, 8
C) 2, 3, 4, 5
D) 1, 3, 5, 7
E) 1, 2, 5, 7
682. Malicsind kalium preparatlarndan istifad olunan xstliklr
A) aciyr xstliklri
B) zl-oynaq xstliklri
C) md-barsaq xstliklri
D) hipertoniya v demli byrk xstliklri
E) qaraciyr xstliklri
683. Orqanizmdn istilikvermnin havann rtubtindn asl olan yolu
A) buxarlanma
B) konduksiya
C) konveksiya
D) istilikkeirm
E) alanma
684. Kalsium v fosforla zngin olan sas yeyinti mhsullar
A) dnli bitkilr, gyrti, trvzlr
B) gilmeyvlr, sitrus bitkilri, meyvlr
C) sd v sd mhsullar, balq v dniz mhsullar
D) meyv, trvz, bostan bitkilri, sitrus bitkilri
E) kkmeyvlilr, konservldirilmi mhsullar, quru meyvlr
685. Hans qrup qida mhsullarnn stn tyinatlar dadverici funksiyadr
A) istiot, gilmeyvlr, niasta, dfn yarpa, zfran
B) istiot, niasta, meyvlr, dfn yarpa, zfran
C) istiot, niasta, trvzlr, dfn yarpa, zfran
D) istiot, niasta, dfn yarpa, zfran, kr
E) istiot, xardal, dfn yarpa, zfran
686. Hans variant qida mhsullarn tam hat edir
A) un, makaron mmulat, t v t mhsullar, krlr, sd v sd mhsullar
B) taxl mhsullar, balq ti, sd, rk, zlallar, meyv v trvzlr
C) t mhsullar, sd v sd mhsullar, balq ti, yumurta, meyv v trvzlr
D) sd v sd mhsullar, qu ti, yalar, niasta, meyv v trvzlr
E) t mhsullar, yalar, sd v sd mhsullar, sellloza, meyv v trvzlr
687. Xstxana tikilck razinin relyefin qoyulan gigiyenik tlblr
A) yksk razi olmal, meyillik 8-10o-dn ox olmamaldr
B) kl-ktr olan v meyilliyi 4-5o-dn ox olmayan razi seilmlidir
C) kk razi seilmli, meyillik 8-10o-dn ox olmamaldr
D) kskin kklik v ykskliklr olmamal, meyillik 4-5o-dn ox olmamaldr
E) hamar sth malik olmal v tbii meyilliyi olmamaldr
688. Qida mhsullarnn keyfiyytini xarakteriz edn meyarlar
A) qida dyri, aminturu dyri
B) bioloji dyri, mineral dyri
C) qida dyri, bioloji dyri
D) qida dyri, enerji dyri
E) bioloji dyri, vitamin dyri
689. Xsusn tez xarab olan rzaq mhsullar
A) patet-ialat mmulat, yarmalar, xa, biirilmi kolbasalar
B) patet-ialat mmulat, irli yemklr, sd, bimi kolbasalar
C) rk mmulat, irli yemklr, xa, biirilmi kolbasalar
D) patet-ialat mmulat, irli yemklr, un, biirilmi kolbasalar
E) patet-ialat mmulat, irli yemklr, xa, qurudulmu meyvlr
690. Vibrasiya - istehsalat zrri kimi
A) istehsalat faliyyti prosesind ii trfindn hiss ediln hava mhitinin mexaniki rqsi
hrkti
B) istehsalat faliyyti prosesind ii trfindn hiss ediln elektromaqnit dalalar
C) brk mhitin mexaniki rqsi hrkti olub, istehsalat prosesind ii trfindn rqsi hrkt
edn cisiml tmas zaman hiss edilir
D) istehsalat raitind mvcud olan fiziki amillrin mcmusu
E) istehsalat raitind texnoloji proseslrin pozulmas nticsind ii orqanizmin tsir edn
zrrli fiziki amillrin mcmusu
691. tin trkibind hans mineral elementlr daha oxdur
A) mis (Cu) , sink (Zn) , kobalt (Co) , nikel (Ni)
B) kalsium (Ca) , natrium (Na) , kkrd (S) , brom (Br)
C) kalium (K) , natrium (Na) , mis (Cu) , sink (Zn)
D) fosfor (P) , sink (Zn) , xrom (Cr) , selen (Se)
E) dmir (Fe) , kalium (K) , natrium (Na) , fosfor (P)
692. Hans variant tez xarab olan qida mhsullarn daha dzgn ks etdirir
A) t v t mhsullar, balq mhsullar, rk mhsullar
B) t v t mhsullar, balq mhsullar, ialat mhsullar, quru meyvlr, qaynadlm
kolbasalar, sd v sd mhsullar
C) t v t mhsullar, balq mhsullar, qaynadlm kolbasalar, makaron mmulat
D) t v t mhsullar, balq mhsullar, qaynadlm kolbasalar
E) t v t mhsullar, balq mhsullar, ialat mhsullar, his verilmi kolbasalar,
konservldirilmi noxud
693. N n balq ti phriz qidas kimi daha ox ildilir
A) trkibi sasn doymam ya turularndan ibartdir, yada hll olan vitaminlrl zngindir
B) trkibi sasn doymu ya turularndan ibartdir, yada hll olan vitaminlrl zngindir
C) trkibi sasn doymu ya turularndan ibartdir, yada hll olan vitaminlrl zngindir,
birldirici toxuma oxdur
D) trkibi sasn doymam v ox doymam ya turularndan ibartdir, suda hll olan
vitaminlrl zngindir, birldirici toxuma ox azdr
E) trkibi sasn doymam v ox doymam ya turularndan ibartdir, yada hll olan
vitaminlrl zngindir, birldirici toxuma il zngindir
694. mumdnya Shiyy Tkilatnn tyinatna gr torpan irklndiricilri
A) kimyvi maddlr, bioloji orqanizmlr v onlarn hyat faliyyti mhsullar
B) mxtlif istehsalat sahlrindn torpaa atlan brk v maye tullantlar
C) snaye v mit tullantlar
D) yalnz makro- v mikroorqanizmlr
E) atmosfer kntlri, mitd yaranan brk v maye tullantlar
695. Sdn phriz qidasnda daha ox istifad edilmsinin sbbi
A) dadl qida mhsuludur, mdd uzun mddt qalr, yksk kaloriy malikdir
B) mdni qcqlandrmr, komponentlr optimal nisbtd olub, asan v tam mnimsnilir
C) yksk kaloriy malikdir, asan v tam mnimsnilir
D) dadl qida mhsuludur, mddn tez xaric olur, yksk doyumluq hissi yaradr
E) yksk doyumluq hissi yaradr, mdni qcqlandrmr
696. Sdn saxtaladrlmas sullar
A) su qatlr, qayma ylr, niasta v ya un qatlr, soda qatlr
B) turu qatlr, niasta v ya un qatlr, soda qatlr
C) tirli maddlr qatlr, niasta v ya un qatlr
D) su qatlr, qayma ylr, niasta v ya un qatlr, kr qatlr
E) su qatlr, qatladrclar lav olunur, soda qatlr
697. Sdn qida v bioloji dyrinin sas gstricilri
A) btn qida maddlrinin tarazlam vziyytd olmas, yksk doyumluq hissi yaratmas v
orqanizmd plastik material kimi hmiyyti
B) btn qida maddlrinin tarazlam vziyytd olmas, mddn tez xaric olmas, asan
mnimsnilmsi v orqanizmd plastik material kimi hmiyyti
C) btn qida maddlrinin tarazlam vziyytd olmas, asan mnimsnilmsi v yksk
kaloriliyi
D) btn qida maddlrinin tarazlam vziyytd olmas, asan mnimsnilmsi v mdd
uzun mddt qalmas
E) btn qida maddlrinin tarazlam vziyytd olmas, asan mnimsnilmsi v orqanizmd
plastik material kimi hmiyyti
698. Otaqda yksk temperatur raitind termorequlyasiyann lverili olmas n
yaradlmaldr
A) aa rtubt v havann zif hrkti
B) havann aa rtubti
C) aa rtubt v havann kifayt drcd hrkti
D) yksk rtubt v havann zif hrkti
E) yksk rtubt v havann kifayt drcd hrkti
699. Tbii sdn xsusi ki (sxlq) gstricisi
A) 1,010 1,012
B) 1,018 1, 022
C) 1,034 1, 036
D) 1,028 1,032
E) 1,005 1,010
700. Gigiyena elminin mqsdini ks etdirmir
A) traf mitin v hali salamlnn mhafizsi
B) traf mhitin sanitariya mhafizsi v gigiyenik normaladrma
C) msbt tsirli traf mhit amillrindn istifa111d etmkl hyat gcl etmk, mr uzatmaq
D) xstliklrin dzgn diaqnozu v malicsi
E) insann hyat v mk qabiliyytini yksltmk
701. N n diyetik qida kimi yalnz toyuq yumurts mslht bilinir
A) qida zhrlnmsi thlksi yoxdur
B) digr yumurtalarn dad xagln deyil
C) toyuq yumurtsnn kaloriliyi daha ykskdir
D) digr yumurtalarn orqanoleptikas frqlidir
E) digr yumurtalar ps mnimsnilir
702. Budann qabq tbqsinin hmiyyti ndn ibartdir
A) qabq hissd zlallar toplanmdr
B) qabq hissd bioloji fal maddlr toplanmdr
C) qabq hissd yalnz sellloza toplanmdr
D) qabq hissd yalnz mineral maddlr toplanmdr
E) qabq hissd karbohidratlar toplanmdr
703. Qidalanma baxmndan paxlal bitki mhsullarnn digr dnli bitki mhsullarndan
sas frqi
A) paxlali bitki mhsullarnda vz olunmayan aminturular daha oxdur
B) paxlali bitki mhsullarnda vitaminlr daha oxdur
C) paxlali bitki mhsullarnda zlallar daha oxdur
D) paxlali bitki mhsullarnda mineral maddlr daha oxdur
E) paxlali bitki mhsullarnda karbohidratlar daha oxdur
704. Dilrin dibinin qanamas hans vitamin atmazlnn lamtidir
A) A vitamini
B) K vitamini
C) E vitamini
D) C vitamini
E) D vitamini
705. ryin turuluu hans sulla tyin edilir
A) Andreyevski sna
B) Juravlev sulu
C) titrlm sulu
D) daimi ki sulu
E) krcik sulu
706. Kbohidratlarn verilmi qida mhsullarnda yerlmsinin dzgn variant
A) sdd-sad krlr, trvzlrd-niasta, taxlda-sellloza, td-laktoza
B) sdd-laktoza, trvzlrd-sellloza, taxlda-niasta, td-qlikogen
C) sdd- sellloza, trvzlrd- qlikogen, taxlda- niasta, td-maltoza
D) sdd-qlikogen , trvzlrd-sellloza, taxlda-niasta, td - laktoza
E) sdd-polisaxaridlr, trvzlrd-qlkoza, taxlda- selllozalar, td-niasta
707. rzaq mhsullarnn konservldirilmsinin mqsdinin dzgn variant
A) rzaqlarn yksk qida v bioloji keyfiyytinin uzun mddt saxlanmas, xarab olmann
qarsnn alnmas, il boyu istifad edilmsi, danmasnn asanladrlmas, dadnn
yaxladrlmas, malic qidalanmasnda istifad edilmsi
B) rzaqlarn yksk qida v bioloji keyfiyytinin uzun mddt saxlanmas, xarab olmann
qarsnn alnmas, il boyu istifad edilmsi, danmasnn asanladrlmas, strateji rzaq
ehtiyatlar yaradlmas
C) rzaqlarn yksk qida v bioloji keyfiyytinin uzun mddt saxlanmas, mnimsnilmsinin
yksldilmsi, il boyu istifad edilmsi, danmasnn asanladrlmas, strateji rzaq
ehtiyatlarnn yaradlmas, profilaktik qidalanmada istifad edilmsi
D) rzaqlarn kaloriliyinin artrlmas, xarab olmann qarsnn alnmas, il boyu istifad edilmsi,
danmasnn asanladrlmas, strateji rzaq ehtiyatlar yaradlmas
E) rzaqlarn yksk qida v bioloji keyfiyytinin uzun mddt saxlanmas, xarab olmann
qarsnn alnmas, il boyu istifad edilmsi, yksk doyumluq qabiliyytinin tmin edilsi,
strateji rzaq ehtiyatnn yaradlmas
708. halinin qidalanmasnda konservldirilmi mhsullarn rolunu daha dzgn ks
etdirn variant
A) konservldirilmi mhsullar phriz qidalanmasnda, dinc dvrd ekspedisiyalar v arxeoloji
tdqiqatlar zaman, habel digr l raitlrind geni ildilir
B) konservldirilmi mhsullar dinc dvrd ekspedisiyalar v arxeoloji tdqiqatlar zaman v
uaqlarn qidalanmasnda geni ildilir
C) konservldirilmi mhsullar smrli qidalanma menyusuna daxil edilir
D) konservldirilmi mhsullar profilaktik qidalanmada geni ttbiq edilir
E) konservldirilmi mhsullar dinc dvrd ekspedisiyalar v arxeoloji tdqiqatlar zaman,
habel digr l raitlrind geni ildilir
709. Konservlrd bombajn ml glm sbblri
A) fiziki, mexaniki, biokimyvi
B) mexaniki, kimyvi, fizioloji
C) fiziki, orqanoleptik, mexaniki
D) orqanoleptik, texniki, kimyvi
E) fiziki, bakterioloji, kimyvi
710. Sterilizasiya v pasterizasiya sullar il konservldiriln rzaq mhsullar
A) sterilizasiya sd mhsullar, pasterizasiya - t mhsullar
B) sterilizasiya - hazr xrklr, pasterizasiya balq ti
C) sterilizasiya - hazr xrklr, pasterizasiya qlyanaltlar
D) sterilizasiya - t mhsullar, pasterizasiya - sd mhsullar
E) sterilizasiya kompotlar, pasterizasiya mrbblr
711. Gn spektrinin uzundalal infraqrmz alarnn msbt bioloji tsiri
A) mrkzi sinir sistemin stimuledici tsir edir
B) orqanizm mumi stimuledici tsir edir
C) antiraxitik v zif bakterisid tsir edir
D) drialt toxuman v qan qzdrr
E) bioritmlrin formalamasnda itirak edir
712. Mikrob mnli qida zhrlnmlri hans qruplara blnr
A) mikrob mnli, bakterial toksikozlar, mikotoksikozlar
B) toksikoinfeksiyalar, toksikozlar, mikstlr, botulizm
C) toksikoinfeksiyalar, intoksikasiyalar, mikotoksikozlar
D) toksikoinfeksiyalar, toksikozlar, zhrli gblklrdn zhrlnm
E) toksikoinfeksiyalar, toksikozlar, balqdan zhrlnmlr
713. Mikotoksikozlarn inkiafna sbb olan mhsullar
A) dnli bitkilr
B) trvzlr
C) paxlal bitkilr
D) kkmeyvli bitkilr
E) yirdkli meyvlr
714. Qida zhrlnmsininin ba vermsi v thqiqat zaman hrktlrin ardcll
1) Aktn trtibi
2) Tcili tibbi yardm armaq
3) Gstri gr ilk tibbi yardm gstrmk
4) GEM- tcili bildiri gndrmk
5) bhli qidann qbulunu dayandrmaq
6) Laboratoriya mayinsi n material toplamaq v ahidlrdn soru aparmaq
7) Hadisnin ba verm raitini thqiq etmk
A) 5, 3, 2, 1, 4, 7, 6
B) 2, 3, 5, 6, 4, 7, 1
C) 7, 6, 4, 3, 5, 1, 2
D) 6, 7, 1, 4, 3, 5, 2
E) 2, 4, 5, 7, 6, 3, 1
715. Dm qaz il zhrlnmnin ar formasnn sas lamti
A) qulaqlarda ky, mumi ziflik
B) urun itmsi v koma vziyyti
C) tnffs v nbzin tezlmsi, zndngetm
D) aln v gicgah nahiysind arlar
E) urun pozulmas, hallsinasiyalar
716. rzaq ehtiyyatlarnn sanitariya mhavizsi sahsind sanitariya nzartinin
formasnn say
A) 2 formas
B) 5 formas
C) 4 formas
D) 8 formas
E) 6 formas
717. nsann itahasnn olmas n demkdir
A) itahann olmas, mdd hzm irlrinin toplanmas v mdnin qida qbuluna hazr
olmas demkdir
B) itahann olmas az suyu irlrinin ifraznn gclnmsi demkdir
C) itahann olmas mdnin bo olmas demkdir
D) itahann olmas mdd hzm irlrinin azalmas demkdir
E) itahann olmas hzm irlrinin mddn xaric olmas demkdir
718. ryin mdd qalma mddti
A) 2,5 saat
B) 2,3 saat
C) 3,4 saat
D) 4,5 saat
E) 4,6 saat
719. Malic qidalanmas aadak sas funksiyalar yerin yetirir
A) smrli qidalanmann funksiyalar, istehsalat mhiti amillrinin orqanizm lverisiz tsirinin
qarsn almaa ynlmi funksiyalar
B) energetik v plastik funksiyalar, mdafi v katalitik funksiyalar
C) xst orqan v ya sistemin malicsin ynlmi funksiyalar, mk faliyytinin brpasna
ynlmi funksiyalar
D) smrli qidalanmann funksiyalar, traf mhit amillrinin orqanizm lverisiz tsirinin
qarsn almaa ynlmi funksiyalar
E) smrli qidalanmann funksiyalar, xst orqan v ya sistemin malicsin ynlmi
funksiyalar
720. Diyetik qidalanmada iy kild yeyil biln qida mhsullarnn dzgn variant
A) meyvlr, trvzlrdn gyrtilr
B) meyvlr, paxlallar, trvzlrdn gyrtilr
C) taxl mhsullar, meyvlr, trvzlrdn gyrtilr
D) meyvlr, trvzlrdn gyrtilr v kartof
E) meyvlr, sd mhsullar, kartof
721. Aadak xstliklrdn su vasitsil yayla bilnnini gstrin
A) qazl qanqrena
B) infeksion hepatit
C) botulizm
D) tetanus
E) aflatoksikoz
722. Hans variantda qidalanma rejiminin bir ne tlbi dzgn verilmidir
A) qida paynn trkibin v qida qbul ednin yana gr dzgn blnmsi
B) qida paynn trkibin v qida qbul ednlrin sayna gr dzgn blnmsi
C) qida paynn rzaqlarn mnyin v qida paynn trkibin gr dzgn blnmsi
D) qida paynn qida qbul ednin yana v sayna gr dzgn blnmsi
E) qida paynn trkibin gr v yallna gr dzgn blnmsi
723. Gndlik qida rasionunda olan zlallarn, yalarn v karbohidratlarn verdiyi
enerjinin xsusi kisi
A) zlallar 12 -14%, yalar - 30%, karbohidratlar 56-58%
B) zlallar 18 -20%, yalar 30-35%, karbohidratlar 45-52%
C) zlallar 20%, yalar - 25%, karbohidratlar 55%
D) zlallar 33%, yalar - 33%, karbohidratlar 34%
E) zlallar 25%, yalar - 55%, karbohidratlar 20%
724. Zlalsz qida qbulu raitind sutkada orqanizmdn xaric olan azotun miqdar
A) 12 16 qr
B) 7-9 qr
C) 6-8 qr
D) 4-6 qr
E) 16 qr
725. Geni hali ktlsinin salamln yrnmk n ildiln mayin sulu
A) anket-soru sulu
B) eksperimental sul
C) bakterioloji sul
D) laboratoriya sulu
E) fizioloji mayin sulu
726. Boy artm v qanyaranma proseslrini tnzim edn vzolunmayan amin turusu
A) triptofan
B) metionin
C) lizin
D) leysin
E) izoleysin
727. Orqanizmi enerji il tmin edn qida maddlrinin dzgn variant
A) yalar, mineral maddlr, zlallar
B) karbohidratlar, yalar, zlallar
C) yalar, zlallar, bioelementlr, lesitinlr
D) karbohidratlar, vitaminlr, fosfolipidlr
E) vitaminlr, zlallar, ekstraktiv maddlr, yalar
728. Gndlik qidada sellloznn miqdar
A) 10-15 q
B) 5-10 q
C) 30-35 q
D) 25-30 q
E) 15-20 q
729. Kalsium v fosfor mbadilsind itirak edn vitamin
A) B12 vitamini
B) C vitamini
C) B1 vitamini
D) B6 vitamini
E) D vitamini
730. E vitamininin kimyvi ad
A) tokoferol
B) riboflavin
C) kalsiferol
D) retinol
E) fillaxinon
731. mk gigiyenasnn sas predmeti
A) i zaman orqanizmd ba vern lverisiz dyiikliklr
B) istehsalatn zrrli fiziki, kimyvi v bioloji amillri
C) istehsalat vasitlri, zrrli tullantlar
D) istehsalatda mk raiti v ii orqanizmi, onun salaml
E) mk qabiliyytli insanlarn salaml v xstlnm gstricilri
732. Xstxana tikintisi n seiln razinin relyefi v mailliyinin nzr alnmasnda
mqsd
A) snaye obyektlrinin atmocfer tullantlarnn yaylma istiqamtinin tyini
B) atmocfer sularnn axmasnn mmknlynun v istiqamtinin tyini
C) xstxana razisinin insolyasiya sviyysinin tyini
D) hakim klyin istiqamtinin tyini
E) qonu obyektlrin tullaantlar il xstxana razisinin irklnm ehtimalnn tyini
733. mumi mk gigiyenasnn mhm sahlrini tam ks etdirn variant
A) mk fiziologiyas, snaye toksikologiyas, istehsalat mikroiqlimi
B) mk fiziologiyas, snaye toksikologiyas, radiasiya gigiyenas
C) mk fiziologiyas, mumi v xsusi mk gigiyenas
D) istehsalat mikroiqlimi, knd tsrrfatnda mk gigiyenas
E) knd tsrrfat v snaye mssislri iilrinin mk gigiyenas
734. Gigiyenik meyarlara gr mk raitlrinin nvlri
A) optimal, yolveriln, zrrli, thlkli
B) lverili, thlksiz, zrrli, lverisiz
C) optimal, yolveriln, zrrli, ar
D) optimal, lverisiz, zrrli, thlkli
E) optimal, thlksiz, lverisiz
735. Zrrli mk raitinin xarakteri v ii salamlna tsiri
A) istehsalat raitinin risk amillri yol veriln sviyylrd olub, gigiyenik qaydalara ml
edildikd ii orqanizmin zrrli tsir etmir
B) istehsalat raitind risk amillri yoxdur v ii orqanizmin zrrli tsir etmir
C) istehsalat raitinin risk amillri yol veriln sviyylri keir v ii orqanizmin zrrli tsir
edir
D) istehsalat raitinin risk amillri ii orqanizmi n thlk trdir
E) istehsalat raitinin risk amillri yol veriln sviyylrd olub, orqanizmin fizioloji
funksiyalarnn tkmillmsin sbb olur
736. Gnin bakterisid tsir gstrn ultrabnvyi alarnn dala uzunluu
A) 320-400 nm
B) 280 nm dn kiik
C) 400-760 nm
D) 760-1500 nm
E) 290-320 nm
737. Optimal mk raitind istehsalatn risk amillrinin mvcudluu v xarakteri
A) istehsalat raitinin zrrli risk amillri yol veriln sviyylrddir
B) istehsalat raitinin zrrli risk amillri yol veriln sviyylri keir
C) istehsalat raitind zrrli risk amillri yoxdur
D) istehsalat raitind yalnz fiziki mnli zrrli risk amillri vardr
E) istehsalat raitind thlkli risk amillri vardr
738. Zrrli mk raitind istehsalatn risk amillrinin mvcudluu v xarakteri
A) istehsalat raitinin zrrli risk amillri yol veriln sviyylri keir
B) istehsalat raitind zrrli risk amillri yoxdur
C) istehsalat raitind thlkli risk amillri vardr
D) istehsalat raitinin zrrli risk amillri yol veriln sviyylrddir
E) istehsalat raitind yalnz fiziki mnli zrrli risk amillri vardr
739. i zonas n gigiyenik normativlr
A) mvcud istehsalat amillrinin gigiyenik normativlrdn knara ixmas
B) risk amillrinin toksiklik v thlklilik drcsi
C) mk raitlrinin sanitariya-gigiyenik xarakteristikas
D) zrrli maddlrin yol veriln maksimal orta nvblik konsentrasiya hddi (YVKH) , fiziki
amillrin yol veriln sviyylri (YVS)
E) zrrli maddlrin miqdarnn maksimal birdflik v (v ya) orta nvblik YVKH ni kemsi
740. prosesin clb olunan zlnin hcmindn asl olaraq dinamik iin nvlri
A) l, ayaq, gvd
B) hissvi, regional, mumi
C) yerli, regional, mumi
D) xrda, iri, qlobal
E) yngl, ar, orta
741. zaman zl sisteminin funksional vziyytini qiymtlndirmk n istifad
ediln sullar
A) rti reflektor faliyytin v analizatorlarn funksional mayinsi, elektroensefaloqrafiya,
xronaksimetriya v s.
B) erqoqrafiya, dinamometriya, xronaksimetriya, elektrotremometriya v s.
C) elektrokardioqrafiya, pulsotaxometriya, stiqmoqrafiya v s.
D) elektrokardioqrafiya, elektroensefaloqrafiya, elektromioqrafiya v s.
E) mxtlif fizioloji testlrin ttbiqi, dinamometriya, pnevmoqrafiya, a ciyrlrin hyat tutumunun
mayinsi v s.
742. Kimyvi trkibin gr zlallar aiddir
A) kiik molekullu zvi birlmlr
B) azotlu birlmlr
C) amorf birlmlr
D) hidrogenli birlmlr
E) kkrdl birlmlr
743. zlnin i qabiliyytinin qeydiyyat
A) dinamometriya
B) elektrokardioqrafiya
C) sfiqmoqrafiya
D) erqoqrafiya
E) elektroensefaloqrafiya
744. Regional zl ii zaman skelet zllrinin faliyyt clb olunmas
A) 30 60%
B) 15 20%
C) 10 15%
D) 70 80%
E) 65 80%
745. Grgin zehni i zaman qanda ba vern kimyvi dyiikliklr:
A) qeyri-zvi fosfor, xolesterin v kreatinin artr, qlvi ehtiyat azalr
B) qeyri-zvi fosfor , xolesterin sabit qalr, kreatinin artr, qlvi ehtiyat azalr
C) qeyri-zvi fosfor sabit qalr, xolesterin, kreatinin artr, qlvi ehtiyat azalr
D) qeyri-zvi fosfor, xolesterin v kreatinin azalr, qlvi ehtiyat artr
E) qeyri-zvi fosfor, xolesterin, kreatinin v qlvi ehtiyat azalr
746. Nitratlarn yksk miqdar olan sulardan uzun mddt istifad etdikd inkiaf edn
patologiyalar
A) rk-damar sisteminin patologiyas
B) su-nitrat hipoksiyas
C) toxuma tnffsnn zdlnmsi
D) byrklrin v sidik ifraz yollarnn funksiyasnn pozulmas
E) su-nitrat methemoqlebinemiyas
747. Dinamik stereotipi daha dzgn ks etdirn variant
A) rtsiz qcqlarn myyn ardcllqla v ritm daxilind tez-tez tkrarlanmas nticsind formalaan
anadanglm reflekslr sistemi
B) rti qcqlarn myyn ardcllqla v ritm daxilind tez-tez tkrarlanmas nticsind formalaan
reflekslr sistemi
C) myyn iin dqiq yerin yetirilmsinin tez-tez tkrarlanmas nticsind formalaan reflekslr
sistemi
D) tez-tez tkrarlanan istniln istehsalat faliyyti nticsind formalaan reflekslr sistemi
E) insann qadir olduu istniln faliyyt daxilind tez-tez tkrarlanmas nticsind formalaan
reflekslr sistemi
748. Oksigen tavan
A) ehtiyat havann trkibindki oksigenin maksimal miqdar
B) 1 saat rzind rk-damar v tnffs orqanlarnn faliyyti nticsind alnan oksigenin
maksimal miqdar
C) nfsalma akt zaman havann trkibindki oksigenin maksimal miqdar
D) 1 dqiq rzind rk-damar v tnffs orqanlarnn faliyyti nticsind alnan oksigenin
maksimal miqdar
E) 1 dqiq rzind rk-damar orqanlarnn faliyyti nticsind alnan oksigenin maksimal
miqdar
749. Statik i zaman Linqard fenomeninin mahiyyti
A) idn sonrak dvrd oksigen srfi kskin artr
B) idn sonrak brpa dvrnd oksigen srfi kskin azalr
C) oksigen srfi oksigen tlbatndan azdr
D) oksigen srfi oksigen tlbatna brabrdir
E) davaml oksigen srfi btn i mddtind saxlanlr
750. N.Y.VVedenskiy gr statik i zaman oksigen srfinin azalmasnn sbbi
A) zl faliyytinin zifliyi v ar statik i zaman yaranm tngnfsliyin aradan qaldrlmas
B) zlni qanla tchiz edn damarlarn sxlmas, qan dvrannn pozulmas
C) beyin qabnn myyn hceyrlrinin qeyri-aktiv vziyyti v sonrak parabiotik blok tipli
lngimnin aradan qalxmas
D) beyin qabnn myyn hceyrlrinin uzun mddtli qvvtli qcqlanm vziyytd
olmas v geni yaylm lngim prosesi
E) beyin qabnn myyn hceyrlrinin uzun mddtli qvvtli qcqlanm vziyytd olmas
v sonradan parabiotik blok tipli lngimsi
751. .P.Pavlova gr yorulma zaman mrkzi sinir sistemind ba vern qoruyucu
tormozlan mann hmiyyti
A) beyin qabnn i qabiliyyti mhdudlar, sinir hceyrlri ox grginlikdn v mhv
olmaqdan qorunur
B) beyin qabnn i qabiliyyti dayanr, sinir hceyrlri grginlir
C) beyin qabnn i qabiliyyti mhdudlar, sinir hceyrlri tsirsiz qalr
D) beyin qabn nvbti i n hazrlayr, yeni rti reflekslr yaranr
E) orqanizm sinir sistemind ba ver bilck xstliklrdn qorunur
752. zaman mrkzi sinir sistemind ba vern fizioloji dyiikliklr
A) hrki mrkzlrin faliyytinin gclnmsi, lngim mrkzlrinin faliyytinin ziflmsi
B) hrki mrkzlrin faliyytinin gclnmsi, cavab reaksiyalarn gizli dvrnn qsalmas
C) korrektur qabiliyytin gclnmsi, yadda hcminin artmas, tez yorulma
D) hrki cavab reaksiyalarn gizli dvrnn uzanmas, davaml diqqtin v yaddan ziflmsi
E) hrki reaksiyalarn evikliyinin artmas, davaml yadda hcminin genilnmsi, sinir
keiriciliyinin artmas
753. Uaqlarn ya il inkiaf tempi arasnda olan laqnin xarakteri
A) uan ya il inkiaf tempi arasnda harmonik asllq vardr
B) uan ya il inkiaf tempi arasnda dz asllq vardr
C) uan ya il inkiaf tempi bir-birin paraleldir
D) uan ya il inkiaf tempi arasnda ks asllq vardr
E) uan ya il inkiaf tempi arasnda asllq yoxdur
754. nsann i qabiliyytin tsir edn istehsalat proseslrinin subyektiv amili
A) i yerlrinin tkili
B) pe zrrlri
C) iin xarakteri
D) i yerlrinin mikroiqlimi v ventilyasiyas
E) seiln penin psixofizioloji uyunluu
755. in yerin yetirilmsi zaman i qabiliyytinin dyim ardcll
A) mrkzi sinir sistemind oyanmann konsentrasiyasnn tdricn artmas, stabil yksk i
qabiliyyti, yorulma
B) mrkzi sinir sistemind oyanmann konsentrasiyasnn tdricn artmas, yorulma,
tormozlanma
C) mrkzi sinir sistemind oyanmann konsentrasiyasnn tdricn artmas, yorulma, hddn
artq yorulma
D) mrkzi sinir sistemind oyanmann konsentrasiyasnn tdricn artmas, yorulma, stabil
yksk i qabiliyyti
E) mrkzi sinir sistemind oyanmann konsentrasiyasnn tdricn artmas, yorulma, i
qabiliyytinin ziflmsi
756. Uyunluu m.yy.n edin
A) I 3; II 2; III - 1
B) I 2; II 3; III - 1
C) I 2; II 1; III - 3
D) I 1; II 2; III - 3
E) I 3; II 1; III - 2
757. Malic-profilaktika mssislri gigiyenasnn hazrlad norma v qaydalarn
mqsdi
A) xstlrin tez saalmas, xstxanadaxili infeksiyalarn yaylmasnn qarsnn alnmas, tibb
iilri n thlksiz i raitinin yaradlmas
B) xstlrin tez saalmas, insann zehni v fiziki mk qabiliyytinin artrlmas
C) xstlrin zehni v fiziki mk qabiliyytinin artrlmas, onlar n thlksiz i raitinin
yaradlmas v mnzil raitinin yaxladrlmas
D) yoluxucu xstliklrin yaylmasnn qarsnn alnmas, xstlr n thlksiz i raiti
yaradlmas
E) tibb iilri n thlksiz i raitinin yaradlmas, onlarn mnzil raitinin yaxladrlmas
758. Hddn artq yorulmann mahiyyti
A) yksk sviyyli yorunluq v patoloji hal olub, orqanizmin xarici mhitin zrrli amillrin
qar mqavimtinin ziflmsil mayit olunur
B) yksk sviyyli yorunluq olub, orqanizmin xarici mhitin zrrli amillrin qar
mqavimtinin tnzimlnmsil mayit olunur
C) beyin qabnda ba vern gcl tormozlanma olub, insann my qar davaml
adaptasiyasna sbb olur
D) yksk sviyyli yorunluq olub, fiziki amillrin lverisiz tsirin qar orqanizmin
mqavimtinin gclnmsil mayit olunur
E) mrkzi sinir sistemind gcl oyanma v beyin qan dvrannn pozulmas il mayit
olunan patoloji haldr
759. Yorulmann profilaktikasnda hyata keiriln kompleks tdbirlr
A) fiziki hrktlr v mqlr, smrli mk v istiraht rejimi, mk proseslrinin
avtomatladrlmas v mexanikldirilmsi, qida paynn vitaminldirilmsi
B) fizik hrktlr v mqlr, mk v istiraht rejimi, mk proseslrinin avtomatladrlmas
v mexanikldirilmsi, i yeri v avadanlqlarn smrli tkili
C) i yeri v avadanlqlarn smrli tkili, smrli qidalanma, mk v istiraht rejiminin
dzgn tkili, texniki thlksizlik qaydalarna ml edilmsi
D) qida paynn vitaminldirilmsi, avadanlqlarn modernldirilmsi, sanitariya-maarifi iinin
gclndirilmsi
E) mqlr, smrli istiraht, i yeri v avadanlqlarn smrli tkili, lverili mnzil-mit
raiti, iilrin texniki thlksizlik qaydalarna gr tlimatlandrlmas
760. Pe xstliklri hesab olunur
A) istehsalatn lverisiz mikroiqliminin tsiri altnda ba vern kskin respirator xstliklr
B) ba vermsi v inkiafnda pe amili sas rol oynayan spesifik xstliklr, inkiafnda v
kskinlmsind pe zrrlrinin sbb-ntic laqsi olan mumi xstliklr
C) zrrli kimyvi maddlrin orqanizm tsiri nticsind inkiaf edn patologiyalar
D) uzunmddtli grgin v ar idn sonra ba vern ziflik, yorunluq
E) ilyn xslrin mk faliyyti prosesind mruz qald amillr v onlardan tryn
patologiyalar
761. Kskin pe zhrlnmsinin sbbi
A) pe faliyytil laqdar kimyvi maddnin kiik dozasnn birdflik tsiri
B) pe faliyytil laqdar kimyvi maddnin yksk dozasnn birdflik v ya qsamddtli
tsiri
C) pe faliyytil laqdar kimyvi maddnin kiik dozasnn uzunmddtli tsiri
D) pe faliyytil laqdar kimyvi maddnin kiik dozasnn birdflik v ya qsamddtli
tsiri
E) pe faliyytil laqdar kimyvi maddnin yksk dozasnn uzun mddt fasillrl tsiri
762. Pe xstliklri anlaynn mahiyyti
A) atmosfer havasna atlan zrrli kimyvi maddlrin tsirindn hali arasnda ba vern
xstlnmlr
B) ilmyn hali qrupuna nisbtn ilynlr arasinda mumu qeyri-spesifik xstliklrin
artmas
C) istehsalat mhiti v yaay mhiti amillrinin birg tsiri nticsind ba vern xstlnmlr
D) istehsalat raitind zrrli amillrin iilr tsiri nticsind ba vern xstlnmlr
E) yaay mhiti amillrinin tsiri nticsind ba vern xstlnmlr
763. Pe xstliklrinin yekun diaqnozu myyn edilir
A) terapevtik profilli xstxanalarda
B) istehsalat mssissinin tibb mntqsind
C) ambulatoriya-poliklinika mssislrind
D) crrahiyy profilli xstxanalarda
E) onkoloji dispanserlrd
764. Vibrasiyann orqanizm tsirini yrnmk n istifad olunan klinik-fizioloji
mayin sullar
1) rk-damar sisteminin funksiyasnn mayinsi
2) Dri temperaturunun tyini
3) Kapilyaroskopiya sulu
4) Xarici tnffsn tezliyinin tyini
5) Arterial qan tzyiqinin tyini
6) Algezimetriya sulu
7) Enerji srfinin tyini
8) Vibrasiya hssaslnn tyini
A) 1, 4, 5, 7
B) 2, 4, 5, 8
C) 1, 3, 6, 7
D) 1, 2, 3, 4
E) 2, 3, 6, 8
765. Shiyy Nazirliyinin Profilaktik-tibbi mayinlrin tkmilldirilmsi haqqnda
mri
A) 10.11.1992, 11
B) 23.01.1998, 13
C) 15.11.2000, 253
D) 14.11.2011, 284
E) 9.02.1994, 7
766. Qabaqcadan v dvri tibbi mayinlrin keirilmsi zruri olan thlkli v zrrli
maddlrin, habel lverisiz istehsalat amillrinin siyahs hans rsmi sndd z ksini
tapmdr
A) halinin sanitariya salamatl haqqnda Azrbaycan Respublikas Qanunu
B) Azrbaycan Respublikasnn Konstitusiyas
C) Azrbaycan Respublikas Nazirlr Kabinetinin Qrar
D) Shiyy Nazirliyinin Profilaktik-tibbi mayinlrin tkmilldirilmsi haqqnda mri
E) Shiyy Nazirliyi Kollegiyasnn mvafiq qrar
767. Yastayaqlla sbb olan amillr
A) ar yk qaldrmaq v ya damaq, hddn artq yorulma, uzun mddtli oturaq vziyyt
B) aa traflarn travmas, ar yk qaldrmaq v damaq
C) uzun mddt ayaq st ar yk altnda ilmk
D) grgin fiziki i, bdnin mcburi vziyyti, hndrdaban ayaqqab
E) ayaq st uzun mddt olmaq, narahat ayaqqab, tez-tez yerimk
768. hali salamlnn formalamasnda traf mhit amillrinin xsusi kisi
A) 10-12%
B) 3-5%
C) 30-35%
D) 50-54%
E) 17-20%
769. Lkomotor aparatn grginliyi nticsind ml gln pe patologiyas
A) kifoz
B) skolioz
C) tendovaginitlr
D) yastayaqllq
E) yaxndangrm
770. stehsalat raitinin lverisiz amillrinin qruplarnn dzgn variant
A) iilrin sinir-emosional grginliyil laqdar amillr, iilrin mnzil-mit raitinin
lverisiz olmas il laqdar amillr
B) istehsalat raitinin lverisiz dyimsil laqdar amillr, iilrin istirahtinin smrsiz
tkil edilmmsil laqdar amillr
C) khnlmi avadanlqlarla laqdar amillr, texnoloji proseslrin dzgn aparlmamas il
laqdar amillr
D) i yerinin dzgn tkil edilmmsil laqdar amillr, istehsalat mhitinin lverisiz
dyimsil laqdar amillr
E) istehsalat raitinin fiziki v kimyvi amillri
771. stehsalat mhitinin lverisiz dyimsin sbb olan amillri tam ks etdirn
variant
A) ionladrc alanma, kimyvi maddlrin buxarlar, viruslar
B) kimyvi amillr, ss-ky, vibrasiya, ultrass, ionladrc radiasiya
C) lverisiz mikroiqlim, tozlar, gblkciklr
D) kimyvi amillr, fiziki amillr, bioloji amillr
E) fiziki amillr, karbon qaz, mikroorqanizmlr
772. sti sexlrd ar fiziki i zman orqanizmdn trl xaric olan mineral duzlar v
vitaminlrin dzgn variant
A) Na+, K+, B1, B2, A, D
B) Na+, K+, B1, B2, C
C) Na+, K+, B2, D, K
D) Na+, K+, A, D, E
E) Na+, K+, B1, D, E
773. Yksk temperatur raitind ar fiziki i zaman orqanizmin mbadil proseslrind
ba ver dyiikliklr
A) karbohidrat v ya srfi artr, zlallar paralanr, qanda azot v ammonyakn toplanmas artr,
alkaloz yaranr
B) karbohidrat v ya srfi artr, zlallar paralanr, qanda azot v ammonyakn toplanmas artr,
asidoz yaranr
C) karbohidrat v ya srfi artr, zlallar paralanr, qanda azot v ammonyakn toplanmas
azalr, asidoz yaranr
D) karbohidrat v ya srfi artr, zlallarn paralanmas dayanr, qanda azot v ammonyakn
toplanmas artr, asidoz yaranr
E) karbohidrat v ya srfi azalr, zlallar paralanr, qanda azot v ammonyakn toplanmas
artr, asidoz yaranr
774. Oksigenin parsial tzyiqi 600 mm c.s olduqda orqanizmd ba vern dyiikliklr
A) bronxial astma, bronxit
B) aciyr emfizemas, traxeit
C) aciyrlrin partlamas, dekompressiya
D) rekompressiya, aciyr infarkt
E) aciyr demi, pnevmoniya
775. stilikvurmann (hipertermiyann) ba verdiyi rait
A) yksk temperatur, yksk rtubt
B) aa temperatur, yksk rtubt
C) aa temperatur, aa rtubt
D) yksk temperatur, aa rtubt
E) yksk temperatur, yksk hava cryan
776. Hipertermiyann ar formasnn lamtlrini gstrin
A) md nahiysind arlar, qusma, rngin avazmas, qcolmalar
B) qcolmalar, rk nahiysind arlar, qan tzyiqinin ykslmsi, ba arlar
C) drinin rnginin avazmas, gz bbklrinin genilnmsi, tnffsn tezlmsi, qcolmalar
D) su-duz mbadilsinin pozulmas, epiqastral nahiyd arlar, azda quruluq, sayqlama
E) llrin smsi, bbklrin daralmas, zl arlar, hiperhidroz
777. traflarn vegetativ polinevriti, neyrovaskulitlr, obletrasiyaedici endartritlr kimi
patologiyalarn inkiafna sbb olan mk raiti
A) i yeri havasnin aa temperaturu v yksk nisbi rtubti
B) i yeri havasnn yksk temperaturu v aa nisbi rtubti
C) i yeri havasnn yksk temperaturu v yksk nisbi rtubti
D) i yeri havasnn yksk temperaturu, yksk nisbi rtubti v havann aa hrkt srti
E) i yeri havasnn yksk temperaturu, aa nisbi rtubti v havann yksk hrkt srti
778. Ultrabnvyi alarnn gcl bakterisid effekti trdn dala uzunluunun
diapazonu
A) A sahsi dala uzunluu 315-400 nm
B) B sahsi dala uzunluu 280-315 nm
C) C sahsi dala uzunluu 280-200 nm
D) A- B sahlri - dala uzunluu 400-280 nm
E) ultrabnvyi alarinin tam spektri - dala uzunluu 400-180 nm
779. Fhllrin kesson raitin daxil olma prosesi
A) kompensasiya
B) dekompensasiya
C) kompressiya
D) dekompressiya
E) rekompressiya
780. Suyun hr 10 m drinliyin endikd tzyiqin dyimsini gstrin
A) 10 mm c.st. azalr
B) 1 mm c.st. artr
C) 760 mm c.st. artr
D) 760 mm c.st. azalr
E) 10 mm c.st. artr
781. Dalclar v kesson iilrind kesson xstliyinin ba vermsind sas rol oynayan hava
komponenti
A) dm qaz
B) azot
C) oksigen
D) rqon
E) karbon qaz
782. Qann azotla doyma raiti
A) aa temperatur raiti
B) aa temperatur v yksk nisbi rtubt raiti
C) kesson raiti
D) ykskliy qalxma
E) yksklikdn enm
783. Kesson xstliyinin orta arlql formasnda daha ox zdlnn orqanlar
A) md-barsaq trakt, sinir v endokrin sistemlri
B) daxili qulaq, md-barsaq trakt, grm orqanlar
C) daxili qulaq, rk-damar v sinir sistemlri
D) grm orqan, dayaq-hrkt v hiss orqanlar
E) daxili qulaq, md-barsaq trakt v qanyaradc orqanlar
784. Da xstliyinin ba vermsin sbb olan sas amillr
A) oksigen atmazl, karbon qaznn yksk miqdar
B) oksigen atmazl v ultrabnvyi radiasiya
C) oksigen atmazl, aa atmosfer tzyiqi
D) aa tzyiq v yksk rtubt
E) oksigenin parsial tzyiqinin azalmas, azotun parsial tzyiqinin artmas
785. Sni biogeokimyvi yaltlrin ml glmsin sbb olan amillr aiddir
A) torpaqda mikroelementlrin tbii azl
B) torpaqda mikroelementlrin tbii oxluu
C) heyvani v bitki qaliqlarnn torpaa daxil olmas
D) snaye mnli tullant sularnn torpaa daxil olmas
E) mikroorqanizmlrin torpaa daxil olmas
786. stehsalat raitind infraqrmz alarn zrrli tsirinin daha thlkli effektlri
A) kanserogen effekt, vegetativ-damar pozunluqlar
B) polineyropatiya, vegetativ-damar pozunluqlar
C) gz bllrunun zdlnmsi v sonradan kataraktanin inkiaf etmsi,vegetativ-damar
pozunluqlar
D) qonadotrop effekt, vegetativ-damar pozunluqlar
E) aterosklerotik dyiikliklrin inkiaf, vegetativ-damar pozunluqlar
787. stehsalatda uzun mddt infraqrmz alarn tsiri nticsind inkiaf edn pe
xstliklri
A) hiperkeratoz, dermatit, katarakta
B) xroniki a xstliyi, leykoz, qanazl
C) xo xassli dri trmlri, qastritlr, istilikvurma
D) polinevrit, rk-damar atmamazl, leykositoz
E) bd xassli ilr, istilikvurma, san tklmsi
788. Qsa dalal ultrabnvyi alarn (250 nm- qdr) gz tsiri nticsind ba
vern xstlik
A) katarakta
B) torlu qiann iltihab
C) elektrooftalmiya
D) konyunktivit
E) buynuz qiann iltihab
789. Suyun tz zvi irklnmsinin gstricilri
A) xloridlr, sulfatlat
B) oksidlm drcsi, nitratlar.
C) ammonium duzlar
D) nitritlr, nitratlar.
E) nitratlar, xloridlr, ammonium duzlari.
790. Daha ox enerji dayan elektromaqnit dalalar
A) yksk tezlikli orta dalalar
B) ox yksk tezlikli ultraqsa dalalar
C) alaq tezlikli uzun dalalar
D) ultrayksk tezlikli ultraqsa dalalar
E) yksk tezlikli uzun dalalar
791. Elektromaqt dalalar il alanma zaman hans orqan v toxumann seici
qzmasn gstrin
A) dri, smklr, byrklr
B) beyin, qara ciyr, barsaqlar
C) gz blluru, xayalar, yumurtalqlar
D) qan, limfa, toxuma mayesi
E) md, mdalt vzi, byrkst vzi
792. Radiotezlikli elektromaqnit dalalar il laqli i sahlrind tibbi-profilaktik
tdbirlr aiddir
A) yeni i qbul olunanlarn v ilynlrin tibbi mayinlrinin aparlmas
B) iilrin ild bir df sanatoriyaya gndrilmsi
C) 5 ildn artq i staj olan iilrin ild bir df xstxana raitind malicsi
D) iilr profilaktik qidalarn verilmsi
E) iilrin mntzm surtd sanatoriya-profilaktoriyalara gndrilmsi
793. Texnoloji prosesin spesifikliyindn asl olaraq lazer alarnn iilr tsir edn
formalar
A) yalnz dz dn alar
B) ks olunan v splnn alar
C) dz dn v splnn alar
D) yalnz ks olunan alar
E) dz dn, splnn v ks olunan alar
794. Lazer alarnn tsir etdiyi kritik orqan
A) rk
B) dalaq
C) gz
D) qan
E) beyin
795. Yal xslr n zlaln orta sutkalq normas v onun tyin edilmsinin
saslandrlmas
A) 112 qr, 1 gnd orqanizmdn xaric olan v azot metabolizmini tmin edn lav azotun
miqdarlarnn cmi
B) 112 qr, 1 gnd orqanizmdn xaric olan v vz edilmyn amin turularn trkibind olan
azotun miqdarlarnn cmi
C) 112 qr, 1 gnd orqanizmdn xaric olan v heyvani mnli amin turularn trkibind olan
azotun miqdarlarnn cmi
D) 112 qr, 1 gnd orqanizmdn xaric olan v vz edilmyn v qismn vz ediln amin
turularn trkibind olan azotun miqdarlarnn cmi
E) 112 qr, sutkalq heyvani v bitki mnli zlallarn trkibind olan azotun miqdarlarnn cm
796. Ss-kyn gigiyenik xarakteristikas
A) eidilm tezliyind olan brk cisimlrin rqsi hrkti
B) ss sahsind elektromaqnit dalalar v grginlik sahsinin yaratd mhitin vziyyti
C) ss dalalarnn eitm orqanna tsiri zaman meydana xan hissiyyat
D) hr hans bir xoa glmyn v arzu olunmayan ss v ya mxtlif sslrin mcmusu olub,
faydal siqnallarn qbul edilmsin mane olur, sakitliyi pozur, insan orqanizmin zrrli v ya
qcqlandrc tsir gstrrk, onun igrm qabiliyytini aa salr
E) vahid harmoniyaya tabe olan mxtlif sslrin mcmusu
797. Sabit istehsalat ss-kylri hesab olunur
A) tsir mddtind eyni sviyyli hissiyyat yaradan ss-kylr
B) myyn vaxt rzind ss tzyiqinin dyim diapazonu 5 dB-dn ox olmayan ss- kylr
C) tsir mddtind tbil prdsind eyni effekt yaradan ss-kylr
D) ritmik rejimd ilyn qurularn yaratd ss-kylr
E) myyn vaxt rzind tezlik spektri 300-500 hs arasnda dyin istehsalat ss-ky
798. Vaxt rzind tezliyinin dyimsin gr ss-kylrin tsnifat
A) orta v yksk tezlikli
B) sabit v impulsiv
C) dyin tezlikli
D) alaq v yksk tezlikli
E) dyimyn tezlikli
799. oksun trkibin daxildir
A) palata, sanitariya qova, xstlr n istiraht ota, xstlr v pesonal n bdn
mumi giri
B) palata, sanitariya qova, xstlr n kdn giri, prosedur ota, xstlr n istiraht
ota
C) xstlr n kdn giri, tambur, 2otaql palata, sanitariya qova, personal n lz
D) kdn giri, palata, sanitariya qova, xstlr n istiraht ota
E) xstlr n kdn giri, tambur, palata, sanitariya qova, personal n lz
800. Alaq v orta tezlikli ss-ky
A) 250-350; 800-1000 hs
B) 400-500; 500-750 hs
C) 16-250; 250-340 hs
D) 16-350; 350-800 hs
E) 850-1200; 1200-2000 hs
801. Eitm hdudunda olan sslr tezliyin gr ne oktavaya blnr
A) 6 oktava
B) 10 oktava
C) 12 oktava
D) 4 oktava
E) 8 oktava
802. Biri digrindn 10 df frqlnn iki intensivlikli ss gcnn bir-birindn ne bel
frqlndiyini gstrin
A) 2 bel
B) 1 bel
C) 6 bel
D) 4 bel
E) 8 bel
803. Ss-kyn daimi xarakterini myyn edn tzyiq dyimsinin maksimal sviyysi
A) myyn vaxt rzind intensivliyi 3 dB-dn ox dyimyn ss-kylr
B) myyn vaxt rzind intensivliyi 4 dB-dn ox dyimyn ss-kylr
C) myyn vaxt rzind intensivliyi 2 dB-dn ox dyimyn ss-kylr
D) myyn vaxt rzind intensivliyi 5 dB-dn ox dyimyn ss-kylr
E) myyn vaxt rzind intensivliyi 10 dB-dn ox dyimyn ss-kylr
804. stehsalat ss-kylrinin fiziki parametrlrini qiymtlndirmk n istifad olunan
gstricilr v cihazlar
A) ss-kyn intensivliyinin eitm hssaslnn tyini, umomerlr
B) tonal audiometriya, Riker, vabax snaqlar, audiometrlr
C) ss-kyn gcnn xronorefleksometriya tyini, audioqrafiya
D) ss-kyn tezliyinin nitq aydnlnn tyini, kamertonlar
E) ss-kyn tezliyi v tzyiqinin tyini, V-003
805. Enli zolaql ss-ky aiddir
A) fasilli spektrli, eni iki oktavadan ox olan ss-ky
B) fasilsiz spektrli, diapazonu bir oktavadan ox olan ss-ky
C) fasilli spektrli, eni bir oktavadan ox olan ss-ky
D) fasilsiz spektrli, eni oktavadan ox olan ss-ky
E) fasilsiz spektrli, eni iki oktavadan ox olan ss-ky
806. Atmosfer havasnn gigigyenik, fizioloji v epidemioloji hmiyytin aid uyun
variantlar sein

A) 1-d, f; 2b, e; 3d, a

B) 1-b,e; 2a, c; 3 d, f
C) 1-a, f; 2d, c; 3b, e
D) 1-c, f; 2a, d; 3b, e
E) 1-a, c; 2d, f; 3b, e
807. Ss-kyn uzunmddtli tsirindn hans orqanda degerenativ dyiiklik ba verir
A) korti orqannda
B) tbil prdsind
C) dhliz mayesind
D) qulaq kecyind
E) daxili qulaqda
808. stehsalat ss-kynn xroniki tsiril laqdar spesifik xstliklr
A) astenovegetativ vziyyt, hipertoniya
B) eitm hissiyyatnn azalmas, koxlear nevrit, pe ar eitmsi
C) orta qulan iltihab, evstax borusunun tutulmas
D) daxili qulan iltihab, ba arlar gicllnmsi
E) hzm sistemi zvlrinin pozunluqlar, eitm hissiyyatnn azalmas, vegetodistonik sindrom
809. stehsalat raitind ss-kyn uzun mddtli tsiri hans sistemlrd dyiiklik
trdir
A) eitm orqan, sinir v tnffs sistemlri
B) eitm orqan, sinir, rk-damar v hzm sistemlri
C) eitm orqan, sinir v tnffs sistemlri, dayaq-hrkt aparat
D) endokrin sistemi, tnffs sistemi v dayaq-hrkt aparat
E) eitm orqan, sidik-cinsiyyt, sinir, rk-damar v hzm sistemlri
810. Mrkzi sinir sisteminin vziyytini ks etdirn gstricilr
A) nbzin say, arterial tzyiqin vziyyti, diqqt
B) yadda, diqqt, dncnin gstricilri
C) a ciyrlrin hyat tutumu, diqqtin vziyyti, zllrin i qabiliyyti
D) qanda adrenalin v noradrenalinin miqdar, zllrin i qabiliyyti
E) qann biokimyvi gstricilri, yadda v nbz tzyiqinin vziyyti
811. stehsalatda ss-kyn zrrli tsirinin profilaktikas n hans tdbirlr daha
smrlidir
A) istehsalat gimnastikas
B) fasillrin tkili
C) ss-kyn sviyysinin normaladrlmas
D) ss-kyn ekranladrlmas
E) smrli qidalanmann tkili
812. Vibrasiyann fiziki mahiyyti
A) vibrasiya brk cisimlrin rqsi hrkti olub, brk v maye mhitlrd yaylmasdr
B) vibrasiya mxtlif altlrin yaratd zrrli istehsalat amilidir
C) vibrasiya brk cisimlrin rqsi hrkti olub, brk, maye v hava mhitind yaylmasdr
D) vibrasiya brk cisimlrin rqsi hrkti olub, maye mhitlrd yaylmasdr
E) vibrasiya brk cisimlrin rqsi hrkti olub, hava mhitlrd yaylmasdr
813. Yuxar traflar v iyin qura vasitsil bdn trln vibrasiya
A) mumi vibrasiya
B) hissvi vibrasiya
C) yerli v ya lokal vibrasiya
D) kiik vibrasiya
E) mhdud vibrasiya
814. Vibrasiyan xarakteriz edn gstricilr
A) tezlik, srt, tcil
B) tzyiq, ktl, xsusi ki
C) tzyiq, srt, tcil
D) dala uzunluu, gc, qvv
E) ktl, srt, tezlik
815. Vaxt gstricisin gr vibrasiyalarn qrupladrlmas
A) sabit v mtlq
B) daimi v dyikn
C) inert v labil
D) srtli v yava
E) dyikn v nisbi sabit
816. Mikroiqlim anlayn ks etdirir
A) qapal mhit v mhdud razilrd meteoroloji amillrin mcmusu
B) razinin gndlik temperatur rejimi
C) aq razilrin hava rejimi
D) gnn mxtlif vaxtlarnda qeyd olunan temperatur
E) bir ne corafi en dairsind orta temperatur gstricisi
817. Vibrasiya xstliyind hissiyyat pozunluqlar
A) eitm v grmnin pozulmas
B) ar v qoxu hissiyyatnn pozulmas
C) qoxu v dad hissiyyatnn pozulmas
D) temperatur v ar hissiyyatnn pozulmas
E) eitm v ar hissiyyatnn pozulmas
818. mumi vibrasiyann tsirindn ba vern vibrasiya xstliyinin II mrhlsinin
sindromlar
A) serebral-periferik angiodistrofik sindrom
B) mrkzi v periferik angiodistonik sindrom
C) vegeto-vestibulyar v vegeto-sensor sindrom
D) sensomotor polinevropatiya v ensefalopolinevropatiya sindromu
E) nevroloji v revmatoloji poliradikulitlr sindromu
819. Vibrasiyann orqanizm yerli tsiri nticsind ba vern dyiikliklr
A) rk-damar faliyytinin pozulmas, nbzin srtlnmsi
B) mrkzi sinir sistemind pozunluqlar,cavab reaksiyalarnn lngimsi
C) kapilyarlarn tonusunun azalmas, yerli hissiyyatn pozulmas
D) hrkt-dayaq aparatnda pozunluqlar, koordinasiyann pozulmas
E) zllrin atrofiyas,dmar tonusunun artmas
820. Qrunt sularnn ml glmsind torpan aadak gstricilri mhm rol oynayr
A) sukeirm qabiliyyti
B) nmliyi
C) temperaturu
D) hava keiriciliyi
E) msamliyi
821. inin llrin trln vibrasiyann intensivliyini azaltmaq n n smrli
tdbirlr
A) ayaq vannalar
B) avadanln v i yerlrinin vibroizolyasiyas
C) amortizasiyaedici altlrdn istifad edilmsi
D) normaladrlm nvbdaxili fasillrin ttbiq edilmsi
E) llrin su proseduralar, z-zn masaj etdirm
822. Vibrasiya xstliyinin sas profilaktikas tdbirlrin aid deyil
A) amartizatorlarn qoyulmas
B) vibrasiya trdn qurulara texniki nzart
C) xsi gigiyena qaydalarna ml edilmsi
D) vibrasiya trdn qurularn vaxtnda tmiri
E) pultlardan istifad
823. Mnyin gr istehsalat tozlarnn tsnifat
A) dezinteqrasiya, kondensasiya
B) aac, mineral, metal
C) zvi, qeyri-zvi v qarq
D) yer mnli, kosmik mnli
E) bitki, heyvan, qarq (sintetik)
824. Dispersliyin (llrin) gr tozlarn tsnifat
A) > 100 mkm; > 50 mkm; > 10 mkm
B) byk ll, orta v kiik ll tozlar
C) < 100 mkm; < 50 mkm; < 10 mkm
D) grnn, mikroskopik, ultramikroskopik tozlar
E) 50-100 mkm; 10-50 mkm; 3-10 mkm
825. stehsalat havasnda tozlarn miqdarn tyin etmk n n dqiq sul
A) frm sulu
B) aspirasiya sulu
C) elektrometrik sul
D) kdrm sulu
E) mikroskopik sul
826. stehsalat tozlarnn salamla tsirinin asl olduu gstricilr
A) miqdar, trkibi, hllolma drcsi, toksikliyi
B) mnyi, konsentrasiyas, hissciklrin biri-birin mnasibti (dispersliyin gr)
C) formas, llri, sthinin vziyyti, arl
D) hissciklrin kisi, ml glm sulu, formas, llri
E) i yerinin sanitariya vziyyti, ii orqanizminin fizioloji vziyyti
827. Torpan sanitariya tmizlnmsin dair tdbirlrin dzgn variant
A) qanunverici, sanitariya-gigiyenik, sanitariya-texniki, planladrc, aqrotexniki
B) sanitariya-statistik, hidromeliorasiya, hidrotexniki, tsrrfat
C) tkilati, hquqi, iqtisadi, izahedici, ictimai
D) aqrokimyvi, inzibati, tsrrfat, abadladrma, memarlq-tikinti
E) bldiyy tdbirlri, torpaqqurma, yalladrma, tikinti-quradrma, kultivasiya
828. stehsalat tozlarnn aciyrlrd trtdiyi spesifik pe xstliyi
A) bronxit
B) pnevmokonioz
C) pnevmoniya
D) plevrit
E) bronxopnevmoniya
829. Silikoz xstliyi n xarakterik simptomlar
A) plevrit, pnevmoniya, skrk
B) d qfsind arlar, tngnfslik, skrk
C) bronxit, bronxopnevmoniya, skrk
D) bronxit, tngnfslik, kskin trlm
E) d qfsinin sol trfind kt arlar, taxikardiya, artterial tzyiqin ykslmsi
830. Asbestoz v talkozun aid olduu qrup
A) silikatoz
B) bissinoz
C) silikoz
D) metallokanioz
E) karbokanioz
831. Havann hrktini xarakteriz edn gstricilr
A) havann orqanizmi soyutma qabiliyyti
B) havann hrktinin msafsi v sahsi
C) klyin nv v istiqamti
D) klyin balama vaxt v davametm mddti
E) havann srti v istiqamti
832. Gzn buynuz tbqsin anesteziyaedici tsir gstrn tozlar
A) sement tozlar, rezin tozlar
B) metal tozlar, ttn tozlar
C) pambq tozlar, ot tozlar
D) aac tozlar, asbest tozlar
E) kr tozlar, un tozlar
833. Antrakoz ndir
A) llrin drisinin pe xstliyi
B) dmir tozlarnn trtdiyi a ciyrin spesifik toz xstliyi
C) metal tozlarnn trtdiyi a ciyrin spesifik toz xstliyi
D) silisium tozlarnn trtdiyi a ciyrin spesifik toz xstliyi
E) da kmr tozunun trtdiyi a ciyrin spesifik toz xstliyi
834. Pe mnli toz xstliklrinin profilaktikas mqsdil istehsalat raitind tozlarn
azaldlmas mqsdil grln tdbirlr
A) malic-profilaktik, i yerlrinin smrli tkili
B) texnoloji, sanitariya-texniki, mk v itiraht rejimi
C) qanunverici tdbirlr, tullantsz texnologiyann ttbiqi, sanitariya-mhafiz zonalarnn
smrli tkili
D) planladirma, mk proseslrinin avtomatladrlmas, smrli qidalanma
E) texnoloji, sanitariya-texniki, tibbi, tkilati tdbirlr
835. Toksik maddlrin insana kombinasiyal tsiri
A) zhrli kimyvi maddlrin v digr lverisiz istehsalat amillrinin ss-ky, yksk v ya
aa temperaturun, mxtlif nv alanmalarn orqanizm eyni vaxtda tsiri
B) bir ne zhrli kimyvi maddnin bir yolla fasilllrl orqanizm daxil olmas zaman tsiri
C) zhrli kimyvi maddnin orqanizm eyni zamanda mxtlif yollarla tnffsl, dridn,
md-bairsaq traktindan daxil olmasi zamani tsiri
D) bir zhrli kimyvi maddnin bir yolla fasilllrl orqanizm daxil olmas zaman tsiri
E) bir ne zhrli kimyvi maddnin eyni zamanda v ya ardicil olaraq eyni yolla orqanizm
daxil olmas zaman tsiri
836. Istehsalat amillrinin insana mtrk tsiri
A) zhrli kimyvi maddnin orqanizm eyni zamanda mxtlif yollarla tnffsl, dridn,
md-barsaq traktndan daxil olmas zaman tsiri
B) bir zhrli kimyvi maddnin orqanizm bir yolla fasilllrl daxil olmas zaman tsiri
C) istehsalat raitind ii orqanizminin eyni zamanda bir v ya bir ne fiziki v kimyvi
amillrin tsirin mruz qalmas
D) bir ne zhrli kimyvi maddnin eyni zamanda v ya ardcl olaraq bir yolla orqanizm daxil
olmas zaman tsiri
E) bir ne zhrli kimyvi maddnin orqanizm bir yolla fasilllrl daxil olmas zaman tsiri
837. Zrrli maddlrin orqanizm kompleks tsiri
A) bir ne maddnin orqanizm eyni zamanda tnffs yolu il daxil olmas zaman
B) bir ne toksik maddnin birg tsiri zaman yaranan effekt onlarn ayr-ayrlqda tsir
effektindn zif olur
C) bir maddnin eyni zamanda orqanizm mxtlif yollarla daxil olmas zaman
D) bir ne toksik maddnin birg tsiri zaman yaranan effekt onlarn ayr-ayrlqda tsir
effektindn gcl olur
E) bir ne maddnin eyni yolla orqanizm ayr-ayrlqda daxil olmas zaman meydana xan
tsir effekti
838. Heyvan mnli zlallarn bitki mnli zlallardan sas frqi ndn ibartdir?
A) heyvan mnli zlallarn dad keyfiyyti daha stndr
B) heyvan mnli zlallar vzedilmz aminturularla zngindir
C) heyvan mnli zlallar daha yax mnimsnilir,mdd az qalr
D) heyvan mnli zlallar orqanizmd asan paralanr
E) heyvan mnli zlallarn trkibi vzediln aminturularla zngindir
839. Zhrlrin orqanizm daxil olma yollarnn stnlyn gr ardcll
A) tnffs yollar, hzm kanal, dri
B) hzm kanal, dri, tnffs yollar
C) dri, qara ciyr, a ciyrlr
D) tnffs yollar, dri, hzm kanal
E) hzm kanal, qara ciyr, dri
840. Tnffs yolu il ba vermi zhrlnmlrin digr yollarla ba vern snaye
zhrlnmlrin nisbtn xsusi kisi
A) 70 %
B) 50 %
C) 60 %
D) 80 %
E) 98 %
841. Metallar v halogenlrin orqanizmdn sas xaric olma yolu
A) aciyrlr v sd vzilri
B) barsaqlar v aciyrlr
C) byrklr v barsaqlar
D) aciyrlr v tr vzilri
E) byrklr v aciyrlr
842. Atmosfer havasnn irklnmsinin hali salamlna tsirinin nticlri
1) Orqanizmin mmunobioloji rezistentliyinin azalmas
2) Uaqlarin fiziki inkiafinn pislmsi
3) Kskin zhrlnmlrin ykslmsi
4) halinin mumi xstlnmlrinin artmasi
5) halinin mnzil-mit raitinin pislmsi
A) 2, 3, 5
B) 3, 4, 5
C) 1, 3, 4
D) 2, 4, 5
E) 1, 2, 4
843. Benzinl ar formal kskin zhrlnmnin lamtlri
A) xstnin z avazyr, traflarn zllri qc olur, azdan su axma
B) z avazyr, gzn, yuxar tnffs yollarnn selikli qias qcqlanr
C) xstnin z qzarr, gzn v yuxar tnffs yollarnn selikli qias qcqlanr
D) nbz srtlnir, qan tzyiqi ykslir
E) bbklr daralr v onlarn ia qar reaksiyas itir, azdan su axma
844. Civ il zhrlnmnin sciyyvi lamti
A) xst llrini qabaa uzatdqda sndlyir
B) xst ayaq st dz dayana bilmir
C) xst llrini qabaa uzatdqda barmaqlar titryir
D) xst ayaq st dz dayanmaqdan qorxur
E) xst llrini qabaa uzatmaqdan qorxur
845. Snaye zhrlrinin yksk konsentrasiyada qsa mddtli tsirindn ba vern
zhrlnmlr
A) xroniki
B) gizli
C) kskin
D) yarmkskin
E) thlkli
846. Snaye zhrlrinin gigiyenik normaladrlmasnn bir ne mrhlsi v onlarn
dzgn ardcll
A) TTTS-in saslandrlmas, YVKH-n dzli edilmsi, YVKH-nin saslandrlmas
B) TTTS-in saslandrlmas, TTTS- dzli edilmsi, YVKH-nin saslandrlmas
C) TTTS-in saslandrlmas, YVKH-nin saslandrlmas, YVKH-n dzli edilmsi
D) orta lm dozasnn tyin edilmsi, TTTS-in saslandrlmas, mvqqti YVKH-nin
saslandrlmas, YVKH-n dzli edilmsi
E) TTTS-in saslandrlmas, mvqqti YVKH-nin saslandrlmas, YVKH-n dzli edilmsi
847. Snaye zhrlrinin toksik tsirini myyn edn sas xsusiyytlri
A) atom quruluu, kimyvi trkibi, trkibindki qarqlar
B) hll olmas, miqdar, rim v buxarlanma temperaturu, aqreqat vziyyti
C) atomun sra nmrsi, daxil olduu elementlr qrupu
D) miqdar, konsistensiyas, atom v molekul kisi
E) turpuluu v qlviliyi, srbst radikallarn nvlri
848. Ss-kyn bioloji tsiri onun hans gstricisindn asldr
A) amplituda v tezliyindn
B) ss tzyiqinin sviyysindn v amplitudasndan
C) tezliyindn v tzyiqindn
D) dala uzunluundan v tezliyindn
E) dala uzunluundan v tsir mddtindn
849. Knd tsrrfat iilrinin myini sciyylndirn sas gigiyenik xsusiyytlr
A) tbii istehsalat mhitinin salamladrc tsiri, ii mhitin tmizliyi
B) i yerlrinin yaay yerin yaxnl, nqliyyat vasitlrindn istifad, yksk aqrotexniki
xidmt
C) l myinin azl, yksk mexanikldirm, fiziki grginliyin xsusi kisinin azl
D) lverisiz mikroiqlim, i v istirahtin nvblmsi, emosional v zehni grginlik
E) l myinin xsusi kisinin yksk olmas, lverisiz mikroiqlim, normaladrlmam i gn,
mcburi ii vziyyti
850. Xlor zvi birlmlrinin daha ox kumulyasiya olunduu toxumada
A) smk toxumas
B) parenximatoz orqanlar
C) sinir toxumas
D) zl toxumas
E) piy toxumas
851. Antibiotiklr v biopreparatlarla ilyn xslrin barsaqlarnda ba vern
patologiya
A) barsaq kemmzliyi
B) kolit
C) barsaqlarn disbakteriozu
D) enterokolit
E) barsaqlarn dolamas
852. Torpan sanitariya-gigiyenik v epidemioloji thlklilik gstricilrinin qruplarnn
uyunluunu myyn edin

A) 1 c, 2 a, 3 - b
B) 1 b, 2 a, 3 - c
C) 1 c, 2 b, 3 a
D) 1 b, 2 c, 3 - a
E) 1 a, 2 b, 3 - c
853. Yksk sinir-psixi v zl grginliyin mruz qalan hkim pelrinin dzgn
variant
A) fizioterapevtlr, mama-ginekoloqlar
B) dertmatoloqlar, hkim-crrahlar
C) hkim-crrahlar, mama-ginekoloqlar
D) okulistlr, fizioterapevtlr
E) nevropatoloqlar, fizioterapevtlr
854. Hkim-crrahlarn myinin sas gigiyenik xsusiyytlri
1) lverili ii mhit
2) Yksk sinir-psixiki v emosional grginlik
3) Rahat i yeri
4) Yksk fiziki grginlik
5) Planladrlmam vziyytlr (tcili tibbi yardm zrurti)
6) Kimyvi amillrin (anestetiklrin) tsiri
7) Smrli mk v istiraht rejimi
A) 2, 4, 5, 6
B) 1, 2, 5, 6
C) 3, 4, 5, 7
D) 1, 3, 5, 7
E) 1, 3, 4, 6
855. Uyunluu myyn edin

A) 1-d, 2-a, 3-b, 4-c

B) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d
C) 1- b, 2-c, 3-a, 4-d
D) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c
E) 1-c, 2-d, 3-a, 4-b
856. mk fiziologiyas yrnir
A) istehsalat mhitinin kimyvi v fiziki amillrini
B) insann mxtlif faliyyti zaman orqanizmd gedn fizioloji proseslrin qanunauyunluq
larn
C) istehsalatn mexanikldirilmsi v avtomatladrlmas xsusiyytlrini
D) istehsalatda mk raitinin xsusiyytlrini
E) istehsalat mhiti v ii orqanizminin qarlql laqlrini
857. Bdni myyn ii pozasnda saxlamaqla laqdar statik iin xsusiyytlri
A) zlnin tetanik ylmas, enerji srfi az, grln i oxdur
B) zlnin tetanik ylmas, enerji srfi v grln i azdr
C) zlnin tonik ylmas, enerji srfi az, iin grlm mddti oxdur
D) zlnin tonik ylmas, enerji srfi v grln i azdr
E) zlnin tonik ylmas, enerji srfi v grln i oxdur
858. Mrkzi sinir sisteminin vziyytini ks etdirn gstricilr
A) nbzin say, arterial tzyiqin vziyyti, diqqt
B) qann biokimyvi gstricilri, yadda v nbz tzyiqinin vziyyti
C) a ciyrlrin hyat tutumu, diqqtin vziyyti, zllrin i qabiliyyti
D) yadda, diqqt, dncnin gstricilri
E) qanda adrenalin v noradrenalinin miqdar, zllrin i qabiliyyti
859. traf mhitin radioaktiv irklnmlrdn mhafizsin aid tdbirlr
A) biosferin tbii radioaktivliyin nzart edilmsi
B) minimal radioaktiv tullantlar yaradan v szmalarn qarsn alan masir istehsal texnologiyalarnn
ttbiqi
C) radioaktiv irklnmy mruz qalm traf mhit obyektlrinin salamladrlmas
D) istehsalatda radioaktiv maddlrl ilrin hcminin normaladrlmas
E) radioaktiv maddlrl ilyn obyektlrd personal tibbi nzart
860. ntellektual yklnmni myyn edn gstricilr:
A) taprn tinlik drcsi, zl iinin stnly
B) qaldrlan ykn hcmi v ktlsi, bunun n ox enerji srf edilmsi
C) vaxt qtl, iin arl, myyn zl qruplarnn i clb olunmas
D) mcburi ii pozas, qan damarlarnn sxlmas, istiraht n vaxtn azl
E) veriln taprn trkibi, qsa zaman rzind qrar verilmsi, qrarn mrkkblik drcsi,
ntic n yksk msuliyyt
861. Fal istiraht anlaynn mahiyyti
A) yuxu v zehni faliyytin smrli tkili
B) fiziki v zehni faliyytin nvbldirilmsi
C) hidromasaj prosedurlarnn qbul edilmsi
D) ba beyin qabnn funksional xsusiyytlrinin brpa mddtinin qsalmas
E) psixoemosional boalma kabinetlrind olmaq
862. Uyunluu myyn edin

A) I 3, 4, 5; II 1, 2
B) I 1, 3, 5; II 2, 4
C) I 2, 3, 4; II 1, 5
D) I 2, 4, 5; II 3, 4
E) I 1, 2, 3; I 4, 5
863. Polisaxaridlr qrupunun dzgn variant
A) sellloza, qlikogen, niasta
B) niasta lt, maltoza
C) sellloza, fruktoza, qalaktoza
D) niasta, fruktoza, saxaroza
E) fruktoza, qalaktoza, maltoza
864. Grm orqannn grgin ii nticsind ml gln patologiyalar:
A) infraqrmz a kataraktas
B) yaz kataraktas
C) fotoaftalmiya, fotofobiya
D) bllurun bulanmas
E) yaxndangrm
865. Pe il laqdar yrtqlarn sbbi
A) uzun mddt ayaq st olmaqla arlq qaldrmaq, ar yk damaq
B) uzun mddt mcburi i pozasnda ilmk
C) uzun mddt oturaq vziyytd ilmk
D) uzun mddt ayaq st durmaq v gzmk
E) uzun mddt ayaq st 5 kq arlnda yk damaq
866. stehsalatn v mk proseslrinin lverisiz tkilini xarakteriz edn gstricilr
1) in spesifikasna uyun bdnin ii pozas
2) Mcburi ii pozas
3) Yksk intensivlikli ss-ky
4) yerinin qeyri brabr iqlanmas
5) ntensiv infraqrmz alanma
6) yerinin lverisiz tkili
A) 2, 3, 6
B) 1, 3, 5
C) 3, 4, 5
D) 2, 4, 6
E) 1, 4, 5
867. Patologiyalarn lamtlr uyunluunu myyn edin
A) 2, 3, 6 a; 1, 4, 5, 7 b
B) 4, 5, 7 a; 1, 2, 3, 6 b
C) 1, 5, 6, 7 a; 2, 3, 4 b
D) 2, 4, 5, 6 a; 1, 3, 7 b
E) 1, 3, 5, 7 a; 2, 4, 6 b
868. Yksk temperatur raitind ar fiziki i zaman orqanizmdn xaric olan NaCl-un
miqdar
A) 30-40 qr
B) 10-20 qr
C) 15-25 qr
D) 45-50 qr
E) 60-80 qr
869. Buxarlanma yolu il orqanizmdn istilikvermnin asl olduu sas amil
A) havann temperaturu
B) trafdak sthlrin temperaturu
C) havann hrkt srti
D) havann rtubti
E) Gn radiasiyasnn intensivliyi
870. Ultrabnvyi alarn mrkzi sinir sistemin tsiri il laqdar meydana xan
lamtlr
A) tngnfslik, tym, tnffsn sthlmsi
B) bbklrin genlmsi, gz yann axmas, sklerakn qzarmas
C) rk nahiysind arlar, rk dynm, aritmiya, bdn temperaturunun ykslmsi
D) burundan qan axma, qulaqlarda ky, rk bulanma, qusma
E) baar, bagicllnm, bdn temperaturunun ykslmsi, sinir oyancl, zginlik
871. Rusiyada uaq v yeniyetmlr gigiyenas elminin banisi
A) A.N.Ssin
B) F.F.Erisman
C) A.N.Marzeyev
D) A.P.Dobroslavin
E) F.Q.Krotkov
872. Uaq v yeniyetmlr gigiyenas elminin bhs etdiyi sah
A) uaqlar arasnda yoluxucu xstliklrin yaylmasn tdqiq edn elm
B) uaq orqanizmin sosial amillrin tsirini yrnn elm
C) uaqlarn salamlnn qorunmas v mhkmlndirilmsi haqqnda elm
D) uaqlarn fiziki inkiafin yrnn elm
E) uaqlarn psixi inkiaf haqqnda elm
873. Bissinoz pe patologiyas hans tozlarn tsirindn ba verir
A) da-kmr tozlar
B) metal tozlar
C) pambq tozlar
D) sement tozlar
E) asbest tozlar
874. Akselerasiya prosesinin sas sbblri
A) salamladrc tdbirlrin v mvcud malic vasitlrinin sviyysi, orqanizmin frdi
xsusiyytlri
B) ilin fsli, genetik gstricilr, Gn alarnn aktivlik sviyysi
C) kosmik radiasiya fonu, hr hyatnn xsusiyytlri, irsiyyt amili, qidalanmann
xsusiyytlri
D) urbanizasiya prosesinin sviyysi, elektromaqnit dalalarnn sviyysi, gndlik qida
paynda vitaminlr v mineral maddlrin optimal miqdar
E) shiyy sisteminin sviyysi, uaqlarn qida paynda karbohidratlar v heyvani mnli
zlallarn yksk miqdar
875. Bym ndir
A) orqanizmd gedn morfoloji dyiiklr
B) orqanizmd gedn fizioloji dyiikliklr
C) orqanizmd gedn biokimyvi dyiikliklr
D) orqanizmd gedn keyfiyyt dyiikliklri
E) orqanizmd gedn kmiyyt dyiikliklri
876. Uaq halisinin salamlnn tyinedici meyarlarna aid deyil
A) kskin xstliklrin olmas
B) xroniki xstliklrin olmas
C) orqanizmin sistemlrinin funksional vziyyti
D) fiziki v sinir-psixi inkiafn sviyysi
E) orqanizmin rezistentlik drcsi
877. Uaq v yeniyetmlrin sas fiziki inkiaf gstricilri
A) boy llri, paltar v ayaqqabnn llri
B) d qfsinin, traflarn dairsinin llri, ssin kobudlamas
C) somatometrik, fiziometrik, somatoskopik gstricilr
D) ikincili cinsi lamtlr, drialt piy qatnn inkiaf, bdn kisi
E) drinin tklmsi, zllrin gc v dzmllynn artmas
878. Somatometrik gstricilrin bir nesini ks etdirn daha dzgn variant
A) a ciyrlrin hyat tutumu, onura stununun formas, bel zllrinin gc
B) bdnin kisi, boyun ls, d qfsinin dairsi
C) ayaq pnclrinin formas, cinsi yetiknliyin vziyyti, l zllrinin dzmly
D) drinin rngi, drialti piy tbqsinin inkiaf sviyysi, l zllrinin gc
E) ban dairsi, baldrn dairsi, elektrokardioqrammann nticlri,yuxar v aa traf
zllrinin inkiaf sviyysi
879. Somatoskopik gstricilri ks etdirn daha dzgn variant
A) a ciyrlrin hyat tutumu, ikincili cinsi lamtlrin inkiaf drcsi,l v bel zllrinin gc
v dzmly
B) ikincili cinsi lamtlrin inkiaf drcsi, ban v d qfsinin dairsi, a ciyrlrin hyat
tutumu
C) ban v d qfsinin dairsi, arterial qan tzyiqinin sviyysi, ayaqlarn formas, onura
stununun formas
D) drinin rngi, ikincili cinsi lamtlrin inkiaf drcsi, drialti piy tbqsinin inkiaf
sviyysi, onura stununun formas
E) arterial qan tzyiqinin sviyysi, drialti piy tbqsinin inkiaf sviyysi orta riyazi v orta
kvadratik meyilliyin sviyysi
880. Endemik zobun yaranma sbblri
A) yodun imli suda v qida mhsullarnda az olmas
B) yodun imli suda ox olmas
C) yodun qida mhsullarnda ox olmas
D) yodun orqanizm trfindn mnimsnilmsinin aa dmsi
E) yodun orqanizm trfindn mnimsnilmsinin ykslmsi
881. Verilmi variantlarn hansnda kskin disharmonik fiziki inkiaf anlay dzgndr
A) uan boy v bdn kisinin gstricilri 1 siqmadan knara xr
B) uan d qfsinin dairsi v kisi boyun uzunluuna uyundur
C) uan boy, bdn kisi v d qfsinin dairsinin gstricilri boyun uzunluuna uyun
glmir
D) uan boy v bdn kisinin gstricilri 1,1 - 2 siqma hdudundadr
E) uan boyu v bdn kisinin llri orta gstricilrdn 2,1 siqmadan artq frqlnir
882. 7 yadan yuxar uaqlarn tibbi mayinsinin dvriliyi
A) 13 yaa qdr - 6 ayda 1 df, 13 yadan sonra ild 1 df
B) 2 ild 1 df
C) ild 1 df
D) 13 yaa qdr ild 1 df, 13 yadan sonra 2 ild 1 df
E) 6 ayda 1 df
883. Mktbqdr uaq mssislrind uaqlar tibbi mayindn kemlidirlr
A) 6 ayda 1 df
B) ild 1 df
C) ild 2 df
D) ild 3 df
E) 2 ild bir df
884. Gigiyenann mayin obyektlrin aid deyil
A) yaay msknlrinin smrli planladrlmas
B) xst insan v xstlik
C) yaay mhiti v hali salaml
D) istehsalat mhiti, ilynlrin mk raiti
E) traf mhit v salam insan
885. Aciyrin hyat tutumunun tyini qaydas
A) spirimetr dolun ahst nfs verilir,altin gstricisi qeyd edilir
B) spirimetr dolun ahst nfs verilir, 3 df tkrarlanb orta gstricisi gtrlr
C) maksimal nfsalmadan sonra spirimetr maksimal frlr. 3 lnn minimal gstricisi
gtrlr
D) maksimal nfsalmadan sonra spirimetr maksimal frlr. 3 lnn maksimal gstricisi
gtrlr
E) spirimetr dolun ahst nfs verilir, 3 df tkrarlanb maksimal gstrici gtrlr
886. Salam uaqlarn d qfsinin formalar
A) kmid, toyuq d, konus formal
B) yast, konus formal, kmid, toyuq d
C) normostenik v patoloji formal, silindrik
D) yast, qarq, konus v silindrik formal
E) qarq, konus v silindrik formal
887. Skolioz n demkdir
A) onurann quraq nahiysind yriliyi
B) onurann patoloji yriliyi
C) baldr yriliyi
D) onurann sagital mstvid yriliyi
E) onurann frontal mstvid yriliyi
888. Mktblilrd yaxndangrm xstliyinin sas sbblrini gstrin
A) i yerinin iqlanmasnn dzgn tkil edilmmsi, qidalanmann qeyri smrliliyi, i yeri
havasnn irklnmsi
B) mktb mebelinin dzgn seilmmsi, qidalanmann qeyri smrliliyi, i yeri havasnn
irklnmsi
C) grm analizatorunun hddn artq yorulmas, qidalanmann qeyri smrliliyi, i yeri
havasnn irklnmsi
D) grm analizatorunun hddn artq yorulmas, mktb mebelinin dzgn seilmmsi,
qidalanmann qeyri smrliliyi
E) grm analizatorunun hddn artq yorulmas, i yerinin iqlanmasnn dzgn tkil
edilmmsi, mktb mebelinin dzgn seilmmsi
889. agirdlr arasnda geni yaylm mktbli xstliklri
A) onura yriliklri, sinir sistemi pozunluqlar, tnffs sistemi xstliklri
B) yaxndangrm, oynaq xstliklri, tnffs sistemi xstliklri, piylnm
C) yaxndangrm, onura yriliklri, sinir sistemi pozunluqlar, piylnm
D) piylnm, oynaq xstliklri, tnffs sistemi xstliklri
E) piylnm, yaxndangrm, oynaq xstliklri
890. Suyu normal dozalarla xlorladrdqdan sonra qalq srbst xlorun miqdar
A) 0,5 0,8 mq/l
B) 0,3 -0,5 mq/l
C) 1,0 1,5 mq/l
D) 0,1- 0,2 mq/l
E) 1,5- 2,0 mq/l
891. Uaqlarn salamlq vziyytin gr hans qruplar ayrd edilir.
A) salamlar, mqavimti zif olan salamlar, kompensasiya mrhlsind olan xstlr,
subkompensasiya mrhlsind olan xronik xstlr, mktbli xstliklri olanlar
B) salamlar, mqavimti zif olan salamlar, kompensasiya mrhlsind olan xstlr,
subkompensasiya mrhlsind olan xronik xstlr, dekompensasiya mrhlsind olan xronik
xstlr
C) salamlar, mqavimti zif olan salamlar, kompensasiya mrhlsind olan xstlr,
subkompensasiya mrhlsind olan xronik xstlr, xronik xstliklri tez-tez arlaan
xstlr
D) salamlar, mqavimti zif olan salamlar, immun sistemi ziflmi xstlr, kompensasiya
mrhlsind olan xstlr, dekompensasiya mrhlsind olan xronik xstlr
E) salamlar, mqavimti zif olan salamlar, kompensasiya mrhlsind olan xstlr,
yoluxucu xstliklri olanlar, dekompensasiya mrhlsind olan xronik xstlr
892. Uaq v yeniyetmlrin ikinci saglamlq qrupuna aid olanlar
A) orqanizmin funksional imkanlar asa olan kompensasiya vziyytind xronik xstliyi
olanlar
B) orqanizmin funksional imkanlar aa olan subompensasiya vziyytind xronik xstliyi
olanlar
C) bzi funksional v morfoloji dyisikliklri, kskin v xroniki xstliklr qar
muqavimt quvvsi gcl olan saglamlar
D) saglamlar, lakin funksional v bzi morfoloji dyisikliklri, eyni zamanda kskin v
xroniki xstliklr qar muqavimt quvvsi aa olanlar
E) orqanizmin funksional imkanlar cox aa olan, dekompensasiya vziyytind xronik
xstliyi olanlar, 1 v II qrup lillr
893. Uyunluu myyn edin

A) 1-b, 2-a, 3-c, 4-e, 5-d

B) 1-d, 2-e, 3-a, 4-c, 5-b
C) 1-a, 2-b, 3-c, 4-d, 5-e
D) 1-e, 2-c, 3-d, 4-b, 5-a
E) 1-c, 2-e, 3-d, 4-b, 5-a
894. Ultrabnvyi alarla sni profilaktik alandrmaya ks gstrilr
A) vrmin aktiv formasnda
B) traflarn snnda
C) drinin irinli xstliklrind
D) qarn boluu nahiysindki crrahiyy mliyyatndan sonrak dvrd
E) katarakta zaman
895. hrlrd mktblrin xidmt radiusunun lsunun dzgn variant
A) 800-1000 m-dn ox olmamal
B) 1000-1500 m-dn ox olmamal
C) 500-700 m-dn ox olmamal
D) 1500-2000 m-dn ox olmamal
E) 2500-3000 m-dn ox olmamal
896. mumthsil mktblrind sas otaqlar ks etdirn variant sein
A) laboratoriyalar, idman zal, hrbi hazrlq
B) akt zal, qida bloku, mllimlr ota, salamlq otaqlar
C) laboratoriyalar, sinif otaqlar, akt zal, idman zal, dhlizlr
D) laboratoriyalar, dhlizlr, idman zal
E) salamlq otaqlar, hrbi hazrlq, tlim-tcrb otaqlar
897. Drs cdvli trtib edilrkn tin fnlrin gnlr yerldirilmsinin dzgn variant
A) rnb axam v rnb
B) rnb v cm axam
C) bazar ertsi v rnb axam
D) cm axam v
E) bazar ertsi v cm axam
898. Mvcud tdris plannda hftlik drs yknn 4-c siniflr n normas
A) 24 saat
B) 27 saat
C) 26 saat
D) 28 saat
E) 30 saat
899. Mvcud tdris plannda hftlik drs yknn 9-11-ci siniflr n normas
A) 28 saat
B) 32 saat
C) 29 saat
D) 31 saat
E) 30 saat
900. Yeniyetmlik dvrnn mvafiq olaraq olan v qzlarda ya hdlri
A) 15-17 ya v 14-16 ya
B) 14-16 ya v 12-14 ya
C) 13-15 ya v 12-14 ya
D) 16-18 ya v 15-17 ya
E) 10-12 ya v 9-11 ya
901. Azrbaycan mtbxin xas olan xsusiyytlrin dzgn variant
A) yal qoyun tindn v gyrtilrdn az, bitki yalarndan v dviyyatlardan bol istifad olunur
B) bitki yalarndan v konservldirilmi mhsullardan bol istifad olunur
C) dniz mhsullarndan dviyyatlardan, yal qoyun tindn bol istifad olunur
D) bitki yalarndan az, gyrtilrdn, qnnad mmulatlarndan, dviyyatlardan, yal qoyun
tindn bol istifad olunur
E) bitki yalarndan v trvzlrdn bol, gyrtilrdn, dviyyatlardan, yal qoyun tindn az
istifad olunur
902. Uaq v yeniyetmlrin fiziki inkiafnn qiymtlndirilmsinin bzi somatometrik
gstricilri
A) uan boyu, bdn kisi v a ciyrlrin hyat tutumu
B) ikincili cinsi lamtlr, nbz tezliyi
C) uan d qfsinin dairsi, kisi, boyu
D) uan boyu, d qfsinin dairsi, aciyrlrin ekskursiyas
E) bdn kisi, a ciyrlrin hyat tutumu, korrektur testlr
903. Fiziki inkiafn mayinsinin nticlrinin variasiya statistikas sulu il
qiymtlndirilmsinin 1-ci mrhlsinin mahiyyti
A) orta kmiyytin orta xtasnn taplmas
B) drstlk msalnn taplmas v fiziki inkiafn qiymtlndirilmsi
C) materialn toplanmas, yoxlanlmas v seilmsi
D) materialn ya lamtlrin gr qrupladrlmas
E) orta riyazi kmiyyt v orta kvadratik kmiyytin taplmas
904. Lordoz ndir
A) onurann sagital mstvid n yriliyi
B) onurann quraq nahiysind yriliyi
C) onurann patoloji yriliyi
D) onurann frontal mstvid yriliyi
E) onurann sagital mstvid arxaya yriliyi
905. Mrkzldirilmi su tchizatnda imli suyun keyfiyytini normaladran sas
snd:
A) DIST 24481-80
B) DIST 4979-79
C) DIST 8969-73
D) DIST 2874-82
E) DIST 5212- 86
906. Poliklinikann yeniyetmlr kabinetinin 1 hkim tatnn tibbi xidmt gstrdiyi
yeniyetmlrin say
A) 2000 yeniyetmy
B) 1500 yeniyetmy
C) 2500 yeniyetmy
D) 500 yeniyetmy
E) 1000 yeniyetmy
907. Sinifd 1 agird dn sah normas
A) 2,0 m2 dn az olmayaraq
B) 1,5 m2 dn az olmayaraq
C) 1,75 m2 dn az olmayaraq
D) 1,5 m2 dn ox olmayaraq
E) 1,25 m2 dn az olmayaraq
908. Yuxar sinif agirdlri n drs cdvli trtib edilrkn tin fnlrin
yerldirilmsinin dzgn variant
A) 4-c v 5-ci drslr
B) 5-ci v 6-c drslr
C) 1-ci v 2-ci drslr
D) 3-c v 4-c drslr
E) 2-ci v 3-c drslr
909. Mvcud tdris plannda hftlik drs yknn 8-ci siniflr n normas
A) 28 saat
B) 26 saat
C) 32 saat
D) 29 saat
E) 30 saat
910. xsi gigiyenann mahiyyti v mzmunu
A) yuxu v fallq dvrlrinin nvblmsi, xsusi davran qaydalar
B) mk v istirahtin smrli tkilin dair tdbirlr toplusu
C) frdi davran v qidalanmann smrli tkili, idmanla mqul olmaq
D) mitd, id v istiraht yerlrind tmizliy riayt etmkl optimal yaay v i raiti
yaradan tdbirlrin mcmusu
E) ictimai gigiyenann trkib hisssi, frdi salamln qorunmas, mhkmlndirilmsi v
xstliklrin profilaktikasna dair tdbirlr kompleksi
911. xsi gigiyenann aid olduu elm sahsi
A) traf mhitin insan salamlna tsirini yrnn srbst elm sahsi
B) traf mhiti v frdi salamlq problemlrini yrnn ttbiqi bilik sahsi
C) insann frdi salamln formaladran amillr kompleksini yrnn xidmt sahsi
D) gigiyena elmi
E) mstqil bir elm sahsi
912. Mktb hkimlrinin vziflrin aid deyil
A) uaqlarn mk v istiraht rejimin nzart
B) sanitariya maarifi iininnin tkilind itirak
C) xsi gigiyena qaydalarna riayt etmsin nzart
D) uaqlarn ev taprqlarnn yerin yetirmsin nzart
E) uaqlarn salaml zrind nzart
913. Normal bdn drisinin yuyulma tezliyi
A) bdnnin drisi hftd 2 dfdn az olmayaraq, l-z shr v axam, ayaqlar - hr
axam yuyulmaldr
B) bdnnin drisi hftd 1 dfdn az olmayaraq, l-z shr v axam, ayaqlar - hr
axam yuyulmaldr
C) bdnnin drisi hftd 3 dfdn az olmayaraq, l-z v ayaqlar shr v axam
yuyulmaldr
D) bdnnin drisi ayda 1 dfdn az olmayaraq, l-z v ayaqlar shr v axam
yuyulmaldr
E) bdnnin drisi ayda 2 dfdn az olmayaraq, l-z shr v axam, ayaqlar - hr 3
gndn bir yuyulmaldr
914. Hamamda imrkn orqanizmd gedn proseslr
A) maddlr mbadlsi gclnir, qan dvran, rk v byryin faliyyti yaxlar
B) zl tonusu ziflyir, tnffs drinlir, tr v piy vzilrinin fall artr
C) tr v piy vzilrinin fall artr, dri tnffsnn ziflmsi mahid edilir
D) orqanizmdn su itirmnin artmas, maddlr mbadilsinin ziflmsi mahid edilir
E) dri tnffsnn v maddlr mbadilsinin ziflmsi, tr v piy vzilrinin fallnn a
rtmas mahid edilir
915. Bdnin mhkmlndirilmsinin mahiyyti
A) traf mhitin lverisiz fiziki, kimyvi v bioloji amillrinin tsirin qar orqanizmin
mhkmliyinin yksldilmsi
B) yoluxucu xstliklr qar orqanizmin mhkmliyinin yksldilmsi
C) suyun v havann temperatur dyimlrin, traf mhitin kimyvi amillrinin tsirin qar
orqanizmin mhkmliyinin yksldilmsi
D) suyun v havann temperatur dyimlrin qar orqanizmin mhkmliyinin yksldilmsi
E) suyun v havann temperatur dyimlrin v Gn radiasiyasna qar orqanizmin
mhkmliyinin yksldilmsi
916. Mrkzldirilmmi xstxana tikinti sisteminin msbt chtlrini ks etdirn
variant
A) xstxanadaxili infeksiyalarn profilaktikasnn asanlamas, xstlrin tmiz havada olmas
v malic-mhafiz rejiminin saxlanmas n raitin yaranmas
B) xstxanadaxili infeksiyann profilaktikasnn asanlamas, ar xstlrin laboratoriya
mayinlrinin asanlamas, xstxana tikintisi n az sahnin tlb olunmas
C) blr arasnda laqnin asanlamas, xidmt radiusunun kiilmsi, ar xstlrin
evakuasiyasnn asanlamas
D) xstxana n az torpaq sahsinin tlb olunmas, xstlr qulluq imkannn yaxlamas,
diaqnostika v malic yardmnn asanlamas
E) palatalarda komfort mikroiqlimin yaradlmas, xrklrin blr danmasnn asanlamas,
diaqnostika v malicnin asanlamas, xstlrin saalma mddtinin qsalmas
917. Bdnin mhkmlndirilmsi ilk nvd hans sas mhkmlndirici amildn
balanr
A) Gn radiasiyas
B) su proseduralar
C) gimnastika hrktlri
D) hava vannalar
E) bdn trbiysi
918. Hr bir yal xsin sutkada etdiyi addmlarn minimal say
A) 3 - 4 min
B) 2 - 3 min
C) 8 - 10 min
D) 15-20 min
E) 5- 6 min
919. Bdnin mhkmlndirilmsi mqsdil 50-60 yada olanlar qamaa ne m
msafdn balamaldrlar
A) 200-300 m
B) 50-80 m
C) 400-500 m
D) 300-400 m
E) 100-150 m
920. Paltar v ayaqqab materiallarnn sas gigiyenik gstricilri
A) boyann trkibi, xsusi kisi, sxl, davamll
B) msamliliyi, hava v su keiriciliyi, istilik keirmsi, hiqroskopikliyi, liflrin nv
C) davamll, llri, qalnl, kimyvi trkibi
D) mnyi, materialn emal texnologiyas, konsistensiyas, istehsal tarixi
E) liflrin sxl, materialn qalnl, elastikliyi, materialn emal texnologiyas
921. Sintetik paralarn gigiyenik chtdn atmazl
A) yksk elastikliyi
B) zif hiqroskopikliyi
C) tri zif buxarlandrmas
D) mexaniki mhkmliyi
E) pis istilikkeirm qabiliyyti
922. Otaqda havann hrkt srtini lmk n cihaz
A) tatermometr
B) prli anemometr
C) termoanemometr
D) kasal anemometr
E) Avqust psixrometri
923. Ayaqqablara qoyulan sas gigiyenik tlblr
A) ayaqlar qzdrmal, deformasiyaya uratmamal, trltmmli, db uyun olmaldr
B) ayaqlar mexaniki tsirlrdn, temperatur dyimlrindn qorumal, ktlsi bdn ktlsinin
5-6%-dn ox olmamaldr
C) ayaqlar mexaniki tsirlrdn, temperatur dyimlrindn qorumal, aya trltmmli,
sxmamaldr
D) ayaqlar mexaniki tsirlrdn, temperatur dyimlrindn qorumal, qzdrmal,
deformasiyaya uratmamal, trltmmli
E) ayan lsndn 1-2 l artq olmal, ayaqlar mexaniki tsirlrdn, temperatur dyim-
lrindn qorumal, qzdrmaldr
924. Hyat trzi anlaynn mahiyyti
A) mrkzi sinir sisteminin normal funksional vziyytini tmin edn faliyytlr kompleksi
B) insann mk faliyyti, istirahti, asud vaxtnn tkili v qidalanma xsusiyytlril
sciyylnn davran formas
C) orqanizmin mqavimtini artrmaa, bdni mhkmlndirmy ynlmi tdbirlr kompleksi
D) traf mhitin orqanizm lverisiz tsirlrindn mhafiz edn tdbirlrin mcmusu
E) insann yalnz mk faliyyti v istirahtinin smrli tkili
925. hali salamliina tsir edn sbblrin strukturunda n yksk xsusi kiy
malikdir
A) irsiyyt (genetik amil)
B) tibbi xidmtin keyfiyyti
C) tbii-iqlim raiti
D) ekoloji amillr
E) hyat trzi
926. Gigiyenann sas tdqiqat obyektlri
A) havann v suyun fiziki-kimyvi gstricilri
B) antropogen amillr
C) istehsalat amillri
D) traf mhit v insan salaml
E) torpan v rzaq mhsullarnn fiziki-kimyvi gstricilri
927. Salarn orqanizmdki funksiyalar
A) mbadil, istilik tnzimi, qoruyucu
B) mbadil, istilik tnzimi, estetik, qidalandrc
C) istilik tnzimi, estetik, morfoloji mdafi, energetik
D) estetik, mbadil, istilik tnzimi, hissiyyat, qidalandrc
E) mbadil, istilik tnzimi, qazlar mbadilsi
928. Dilr qulluun hmiyyti
A) dilrd rpin v di dalarnn ml glmsini lngidir, az boluunda mikroorqanizmlrin
sayn azaldr, xoaglmz qoxuni itirir, di tacn brkidir, itah artr
B) dilrd rpin v di dalarnn ml glmsini lngidir, az boluunda mikroorqanizmlrin
sayn azaldr, xoaglmz qoxuni itirir, dilrin estetik grnn tmin edir
C) dilrd rpin v di dalarnn ml glmsini lngidir, az boluunda mikroorqanizmlrin
sayn azaldr, yumaq toxumalar brkidir, di emaln nazikldirir
D) dilrd rpin v di dalarnn ml glmsini lngidir, az boluunda mikroorqanizmlrin
sayn azaldr, yumaq toxumalarn qanla tchizatn v dilrin hissiyyatn yaxladrr
E) dilrd rpin v di dalarnn ml glmsini lngidir, az boluunda mikroorqanizmlrin
sayn azaldr, yumaq toxumalarn qanla tchizatn yaxladrr
929. Bdnin mhkmlndirilmsind n gcl mhkmlndirici amil
A) su proseduralar
B) Gn radiasiyas
C) hava vannalar
D) bdn trbiysi
E) gimnastika hrktlri
930. Bdni mhkmltmk mqsdil qa n n yax vaxt
A) shr yemyindn sonra
B) gnn vaxtnn frqi yoxdur
C) gnorta yemyi v I nvb i gn qurtardqdan sonra
D) shr yemyindn qabaq
E) axam, yatmazdan 1 saat qabaq
931. Radiasiya gigiyenasnn sas mqsdi
A) a xstliklrinin inkiaf qanunauyunluqlarnn yrnilmsi v salaml qorumaq n
tdbirlr sisteminin ilnib hazrlanmas
B) ionladrc alanmann insan orqanizmin tsir raitini, alanmann nvn v onlarn
tsirinin nticlrinin yrnilmsi v salaml qorumaq n tdbirlr sisteminin ilnib
hazrlanmas
C) ionladrc alanmalarla canl orqanizmlrin qarlql laqlrinin qanunauyunluqla rnn
yrnilmsi v traf mhiti qorumaq n tdbirlr sisteminin ilnib hazrlanmas
D) ionladrc alanmalarn nvlrinin v onlarn bioloji tsir xsusiyytlrinin yrnilmsi v
traf mhitin mhafizsi n tdbirlr sisteminin ilnib hazrlanmas
E) radioaktiv maddlrin traf mhitd qalmas v paralanmas proseslrinin qanunauyun
luqlarnn yrnilmsi v traf mhitin mhafizsi n tdbirlr sisteminin ilnib hazrlanmas
932. Radiasiya gigiyenasnn sas mayin obyektlri
A) ionladrc alar, canl orqanizmlr v traf mhitin qarlql laqlri
B) traf v istehsalat mhitinin radioaktivliyi v ionladrc alanmaya mruz qalan insan
orqanizmi
C) ionladrc alar, onlarn canl orqanizmlr bioloji tsiri
D) insan orqanizmind ml gln patoloji proseslrin yrnilmsi
E) traf v istehsalat mhitinin radioaktivliyi, a xstliklri v onlarn profilaktikas
933. Mikroiqlim anlay
A) ayr-ayr yaay msknlrind havann vziyyti
B) myyn corafi razilrd oxillik hava rejimi
C) verilmi zamanda v razid meteoroloji amillrin mcmusu
D) verilmi razinin relyefi n xarakterik olan hava dyimlri
E) mhdud razinin v ya qapal yerlrin iqlimi
934. onladrc a mnblrin aiddirlr
A) infraqrmz a mnblri, induksiya sobalar
B) aq v qapal a mnblri, srtli hissciklr generatorlar
C) ultrabnvyi a mnblri (civ-kvars lampalar)
D) yksk radiotezlikli dala generatorlar
E) elektromaqnit dala generatorlar, televiziya antenalar v trclri
935. onladrc alarn sas nvlrini gstrin
A) rentgen, neytron, elektromaqnit v istilik alanmalar
B) neytron, pozitron v infraqrmz alanmalar
C) alfa -, beta -, qamma , rentgen v neytron alanmalar
D) alfa -, beta -, qamma , lazer v ultrabnvyi alanmalar
E) alfa -, beta -, qamma , kosmik v istilik alanmalar
936. Alfa alar n demkdir
A) mnfi ykl elementar hissciklr seli olub, seyrlmi hava raitind yaylr
B) pozitronlar selidir
C) elektromaqnit v istilik alar selidir
D) alfa kvantlar selidir
E) ykl elementar hissciklr seli olub, msbt ykl helium atomunun nvsidir
937. Aq havada Gnvurma vziyytinin yaranmasnn sas sbbi
A) havann yksk temperaturu v rtubti
B) havann yksk temperaturu v bdndn oxlu maye itirilmsi
C) Gnin dz dn yksk intensivlikli ultrabnvyi alarnn beyin qabna tsiri
D) Gnin dz dn infraqrmz alarnn beyin qabna tsiri
E) havann yksk temperaturu v ar fiziki i
938. Qamma alanma n xarakterik olan gstricilri sein
A) yksk xtti enerji itkisin malikdir
B) mnfi ykl elementar hissciklr v neytrino selindn ibartdir
C) msbt ykl elementar hissciklr selindn (protonlardan) ibartdir
D) kvantlarn havada qa msafsi bir ne yz metr atr, ion yk v ktlsi yoxdur
E) byk ionizasiya sxlna malikdir
939. on yk olub, lakin atom ktlsin malik olmayan radioaktiv hissciklr
A) elektronlar, pozitronlar
B) elektronlar, neytronlar
C) elektronlar, alfa - hissciklr
D) elektronlar, protonlar
E) alfa - hissciklr, beta - hissciklr
940. hissciklrin xtt enerji itkisi v nfuz etm qabiliyyti
A) xtt enerji itkisi kiik, nfuz etm qabiliyyti bykdr
B) xtt enerji itkisi v nfuz etm qabiliyyti kiikdir
C) xtt enerji itkisi byk, nfuz etm qabiliyyti kiikdir
D) xtt enerji itkisi v nfuz etm qabiliyyti bykdr
E) -hissciklrin xtti enerji itkisil nfuz etm qabiliyyti arasnda laq yoxdur
941. Rentgen v -alarn havada yaylma msafsi
A) 50 metrdk
B) 30 metrdk
C) 80 metrdk
D) 90 metrdk
E) 100 metrlrl
942. Aq ionladrc a mnblrin aiddir
A) normal rejimli i zaman traf mhit ionladrc alar buraxan v xarici alanma yaradan
mnblr
B) xsusi otaqlarda saxlanan toz v maye halnda olan radioaktiv maddlr
C) istifad v istismar proseslrind traf v istehsalat mhitini irklndirn v insanlarda daxili
alanma thlksi yaradan mnblr
D) tibbi mqsdlr n istifad ediln radioaktiv maddlr
E) xsusi konteynerlrd saxlanan v geoloji tdqiqatlarda istifad ediln radioaktiv maddlr
943. Torpan sanitariya vziyytini sciyylndirn fiziki gstricilr
1) Torpaq hissciklrinin llri
2) Msamlilik
3) Hissciklr arasndak boluqlarn hcmi
4) Kapilyarlq
5) Sxurlarn trkibi
6) Nmlik
7) Su v hava keiriciliyi
8) Torpaq suyu
A) 1, 3, 5, 8
B) 2, 3, 5, 6
C) 1, 2, 5, 7
D) 2, 4, 6, 7
E) 1, 2, 4, 5
944. traf mhitin sni radioaktivliyini gstrn sas radioaktiv izotoplar
A) 32 P, 137 Cs, 60
Co
43 98 90
B) Ca, Au, Y
C) 90 Sr, 90Y, 137Cs
D) 90 Y, 238
U, 226 Ra
E) 40 K, 14 C, 238
U
945. Binalarda n az radiasiya fonu yaradan tikinti msaterial
A) lak bloklar
B) aac material
C) tikinti da
D) krpic
E) beton
946. nsann ionladrc alarla alanma sviyysini tyin etmk n istifad olunan
sullar
A) radiometrik
B) radiokimyvi
C) dozimetrik
D) rentgenoskopik
E) izotop sulu
947. Suyun epidemioloji thlkliliyinin sas gstricisi
A) suda vba vibrionlarnn taplmas
B) suda adenoviruslarn taplmas
C) suda qurd yumurtalarnn taplmas
D) suda hepatit A virusunun taplmas
E) suda barsaq plrinin taplmas
948. onladrc alanmann ekvivalent dozasnn l vahidi
A) kri, bekkerel
B) qrey, rad
C) rentgen, kulon/ kq
D) ber, zivert
E) kri, rad
949. n yksk ionlama sxl yaradan radioaktiv alanma
A) alfa alanma
B) neytron seli
C) qamma alanma
D) beta alanma
E) rentgen alanmasi
950. Radiasiya riskinin bioloji mahiyyti
A) insanlarn alanmas nticsind zlrind v glck nsillrind hr hans zrrli effektin
ba verm ehtimal
B) insanlarn alanmas nticsind onlarda glckd zrrli effektin ba verm ehtimal
C) insanlarn alanmas nticsind onlarn glck nsillrind zrrli effektin ba verm
ehtimal
D) insanlarn alanmas nticsind onlarda qli zifliyin ba verm ehtimal
E) insanlarn alanmas nticsind onunla kontaktda olan xslrin d alanmaya yoluxma
ehtimal
951. onladrc alarn orqanizm tsirinin somatik (determin olunmu) effektlri
A) kskin qan azl, mutagen v teratogen tsirlr
B) kskin v xroniki a xstliklri, yanqlar, cinsi sterillik
C) irsi xstliklr, kskin qan azl, eybcrliklr
D) i xstliklri, kskin qan azl, leykozlar
E) kskin qan azl, qonadotoksik v embriotoksik
952. onladrc alarn orqanizm tsirinin uzaqlam (stoxastik) effektlri
A) bd xassli ilr, leykozlar
B) katarakta v keratomalyasiya
C) kskin qan azl, byrk atmamazl
D) kskin v xroniki a xstliklri
E) dermatitlr v a yanqlar
953. Radioaktiv alanmann tsir effektlri v onlara uyun olan patologiyalarn
mvafiqliyi
A) 1-a, 2-b, 3-c
B) 1-b, 2-a, 3-c
C) 1-c, 2-b, 3-a
D) 1-a, 2-c, 3-b
E) 1-c, 2-a, 3-b
954. Hans qrup qida maddlri enerji tutumludur
A) zlallar, yalar, karbohidratlar, vitaminlr
B) zlallar, yalar, vitaminlr
C) zlallar, yalar, karbohidratlar
D) zlallar, yalar, karbohidratlar, mineral maddlr
E) zlallar, mineral maddlr, karbohidratlar
955. Bioloji obyektlrin radioaktiv alanmas zaman ilkin proseslr aiddir
A) bd xassli ilrin ml glmsi
B) gen mtasiyalar
C) zlaln denaturasiyas
D) ionlam v hycanlam atom v molekullarn ml glmsi
E) xromosom oberrasiyalar
956. onladrc alanmann heparin tsirinin nticlri
A) antikoaqulyant xasssinin itmsin v depolyarizasiyasnn dayanmasna sbb olur
B) antikoaqulyant xasssinin ziflmsin v kimyvi fallnn artmasna sbb olur
C) antikoaqulyant xasssinin ziflmsin v qanda konsentrasiyasnn artmasna sbb olur
D) ntikoaqulyant xasssinin itmsin v depolyarizasiyasna sbb olur
E) bioloji aktivliyin v strukturuna tsir gstrmir
957. onladrc alarn yalara tsirinin nticlri
A) peroksidlr ml glir
B) hidrogen ionlar ml glir
C) su v karbon qaz ml glir
D) hidroksil ionlar ml glir
E) ya turular ml glir
958. Fiziki-orqanoleptik v kimyvi mayinlr n gtrln su nmunlrinin hcmi
A) 1,5 2,0 l
B) 2,0 5,0 l
C) 1,0 3,0 l
D) 0,3 0,5 l
E) 0,5 1,0 l
959. onladrc alarn hceyry tsirinin ikinci mrhlsi
A) termodianamiki
B) biokimyvi
C) kimyvi
D) fiziki
E) dinamiki
960. Hceyrnin radiohssasl il onda gedn biosintez prosesi arasndak asllq
A) biosintez prosesi zif gedn v intensiv gedn hceyrlr ox radiohssasdr
B) biosintez prosesi zif gedn hceyrlr ox radiohssasdr
C) biosintez prosesinin gediinin hceyrnin radiohssaslna tsiri yoxdur
D) biosintez prosesi intensiv gedn hceyrlr ox radiohssasdr
E) biosintez prosesi intensiv gedn hceyrlr az radiohssasdr
961. Radiohssasln azalmas istiqamtind insann toxuma v hceyrlrinin ardcll
1) Qonadalar v qrmz smk iliyi
2) Dri v smkstlyl hceyrlri
3) Youn barsaq, a ciyr, md
4) Sidiklik, sd vzilri, qaraciyr, qida borusu, qalxanabnzr vzi
5) Digr orqan v toxumalar
A) 2, 3, 5, 4, 1
B) 2, 1, 3, 5, 4
C) 1, 3, 4, 2, 5
D) 4, 5, 1, 2, 3
E) 1, 2, 4, 3, 5
962. onladrc alanmann insanlarda determin olunmu bioliji effektlrin aiddir
A) kskin a xstliyi, xromosom oberrasiyalar
B) kskin a xstliyi, xronik a xstliyi, cinsi sterillik
C) eybcrliklr, xronik a xstliyi
D) gen mtasiyalar, bdxassli ilr
E) barsan xrngi, leykozlar
963. Rentgen mayinsi zaman tibb personal n sas thlk
A) rentgen a selinin gzqamadrc tsiri
B) xarici alanma, l v gvdnin alanmas
C) istilik alanmas, lverisiz mikroiqlim
D) daxili alanma, daxili orqanlarn patologiyalar
E) elektromaqnit alanmas, qann qzmas
964. Azrbaycanda gigiyenik biliklrin hali arasnda yaylmasnda mhm rolu olan
grkmli xsiyyt
A) M.. Sabir
B) M.F. Axundov
C) N.Nrimanov
D) C.Mmmdquluzad
E) H.. Zrdabi
965. personal qrupuna aiddir
A) radioizorop blrinin sanitarlar
B) bhranqrupundan olan xslr
C) radioaktiv mnblr ttbiq ediln obyektlr yaxn razid yaayan hali qrupu,
defektoskopistlr
D) btn hali
E) hkim-radioloqlar, radiasiya qzalar zaman halidn xilasetm ilrin clb ediln xslr
966. nsanda bd xassli ilrin ml glmsin sbb olan tsir ionladrc alanmann
hans effektin aiddir
A) somatik
B) radiotoksik
C) uzaq spesifik
D) stoxastik
E) genetik
967. Radonun n yksk konsentrasiyasnn olduu yer
A) yayda atmosferin Yer yaxn tbqsi
B) okeanlar zrindki hava
C) torpaq havas
D) qda atmosferin Yer yaxn tbqsi
E) atmosferin yuxar tbqsi
968. mk gigiyenas elminin sas vziflri
A) istehsalat raitinin zrrli fiziki, kimyvi v bioloji amillrinin sviyysinin yrnilmsi
B) pe intoksikasiyas imkanlarnn akar edilmsi n istehsalat mhiti havasnn kimyvi
toksiki maddlrl irklnmsinin yrnilmsi
C) istehsalat mhiti amillrinin v mk raitinin ii orqanizmin tsirinin kmiyyt v
keyfiyytc qiymtlndirilmsi, zrrli tsirin lv edilmsin v mk mhsuldarlnn
artrlmasna ynldilmi tdbirlrin hazrlanmas
D) iilrin salamlq vziyytini mayin etmkl istehsalat raitinin zrrli amillrinin onlarn
orqanizmin zrrli tsirinin yrnilmsi
E) snaye v knd tsrrfat sahlrind thlksiz mk raiti yaradlmas, iilrin sosial
tminatnn yaxladrlmas
969. Radiasiya tsirinin profilaktikasna aid tdbirlr
A) sanitariya - gigiyenik, sanitariya - texniki v xsusi tibbi
B) sanitariya - gigiyenik, sanitariya - texniki v inzibati
C) sanitariya - gigiyenik, sanitariya - texniki v xbrdaredici
D) sanitariya - gigiyenik, sanitariya - texniki v cari
E) sanitariya - gigiyenik, sanitariya - texniki v tibbi - profilaktika
970. Radioaktiv alanmadan qorunma tdbirlrini ayrd edin
1- mumi mhkmlndirici tdbirlr
2- smrli i v istiraht rejimi
3- mnbdn olan msafnin artrlmas
4- qoruyucu ekranlardan istifad edilmsi
5- kalorili qidalanmann tkili
6- mnblrl i vaxtnn qsaldlmas
7- mntzm mqlr keirilmsi
8- mnbnin miqdarnn maksimum azaldlmas
A) 4, 6, 7, 8
B) 3, 4, 6, 8
C) 2, 3, 5, 8
D) 1, 3, 5, 7
E) 1, 2, 3, 4
971. Havann 25 oC temperaturunda hyat n thlk yaradan su itkisi
A) 15 %
B) 25 %
C) 20 %
D) 5 %
E) 10 %
972. onladrc a mnblril ilyn xslrin dvri tibbi mayindn kem tezliyi
A) ild 1 df
B) ayda 1 df
C) rbd 1 df
D) 2 ild 1 df
E) 6 ayda 1 df
973. traf mhitin radioaktiv irklnmlrdn mhafizsin aid tdbirlr
A) planladrma tdbirlri v sanitariya mhafiz zonalarnn yaradlmas
B) biosferin tbii radioaktivliyi zrind nzart
C) radioaktiv irklnmy mruz qalan traf mhit obyektlrinin salamladrlmas tdbirlri
D) istehsalatda radioaktiv maddlrl ilrin hcminin normaladrlmas
E) radioloji obyektlrd ilyn personaln zrind tibbi nzart
974. Xarici qamma-alanmadan xsusi geyimlrl mdafi olunman
mqsduyunluu
A) mqsduyun deyil, nki qamma-alar yksk nfuzetm qabiliyytin malikdir v xsusi
geyimlr onlar n mane deyil
B) mqsduyundur, nki xsusi geyimlr qamma-alarn driy tsir drcsini azaldr
C) mqsduyun deyil, nki xsusi geyimlr alanmann intensivliyini hmiyytsiz drcd
azaldr
D) mqsduyundur, nki xsusi geyimlr orqanizmi qamma-alardan ekran kimi qoruyur
E) xsusi geyimlr tlb olunmur, nki qamma-alar thlk yaratmr
975. Tbabtd iqlim raitindn istifad olunmasnn mqsdi
A) turist sfrlrinin tkili
B) endemik xstliklrin malicsi v profilaktikas
C) orqanizmin reaktivliyinin yksldilmsi
D) ictiraht mrkzlrinin tikilmsi
E) orqanizmin mhkmlndirilmsi, bzi xstliklrin malicsi
976. Qapal a mnblril i zaman radiasiya thlksizliyi aadak prinsiplr sasnda
tkil edilir
1) Mnbnin gcnn maksimal hdd qdr artrlmas
2) Mnb il i mddtinin qsaldlmas
3) Mnbnin gcnn minimal hdd qdr azalmas
4) Mnb il i mddtinin uzadlmas
5) Mnb il ii arasnda msafnin artrlmas
6) Mnb il ii arasnda msafnin azaldlmas
7) a mnblrinin ionladrc alar udan materiallarla ekranladrlmas
8) a mnblrinin ionladirc alar keirm qabiliyyti yksk olan materiallarla
ekranladrlmas
A) 2, 3, 5, 7
B) 5, 6, 7, 8
C) 1, 2, 3, 4
D) 2, 5, 6, 8
E) 1, 4, 6, 8
977. Radiasiya thlksizliyinin (ionladrc alarn tsirindn mdafinin) sas
prinsiplri
A) xsusi geyimlr, dezaktivasiya, mnbyin aktivliyinin azaldlmas
B) miqdar, vaxt v msaf il mdafi, qoruyucu ekranlar v ya frdi mhafiz vasitlrindn
istifad
C) frdi mdafi vasitlri, smrli i v istiraht, mumi mhkmlndirici tdbirlr
D) bdnin yuyulmas, xsusi yuyucu vasitlrdn istifad edilmsi, mntzm mqlr
E) msaf il mdafi, miqdarla mdafi, kalorili qidalanma
978. Rentgen v qamma-alanmadan mdafid istifad ediln materiallar
A) quruun, beton, dmir-beton
B) parafin, sulu maddlr, bor, kadmium
C) kaz vrq, bor, kadmium
D) lminium, polimer materiallar
E) taxta matriallar, sintetik paralar
979. Drinin orqanizm n fizioloji hmiyyti
A) termorequlyasiyada, mbadil proseslrind itirak edir, ifrazat fnksiyas dayr
B) termorequlyasiyada, mbadil proseslrind itirak edir, bdnin formasn myyn edir
C) ifrazat fnksiyas dayr, insann rngini myyn edir
D) orqanizmi traf mhitin lverisiz fiziki, kimyvi v bioloji amillrindn qoruyur
E) insann taktil hissiyyatnn sas orqan hesab edilir, insann rngini myyn edir
980. Aq kild radioaktiv maddlrin istifadsi
A) msafdn v rentgen terapiyada
B) applikasiya malicsind
C) radionuklid diaqnostikada v a terapiyasnn kontakt sullarnda
D) msafdn yerli malicd
E) rentgen diaqnostikada
981. Qapal mnbdn aq mnby kerkn radionuklidlrin yarmparalanma dvr:
A) dyimir
B) azalr
C) baa atir
D) ykslir
E) ikiqat artir
982. Masir hrlrin razisinin sas funksional zonalar
A) ba-park, yallq, ticart-ictimai, mdniyyt, inzibati idaretm zonalar
B) gzinti zonas, istiraht, igzar (inzibati idaretm) zonalar
C) yaay zonas, anbar-nqliyyat, snaye, ictimai-inzibati, hrtraf zonalar
D) ylnc, bulvar-xiyaban, tsrrfat, inzibati idaretm zonalar
E) igzar mrkz, turizm-istiraht, mdni-mit, ictimai-inzibati zonalar
983. Qapal a mnblril i zaman alanmadan mdafinin prinsiplrindn biri
A) mnbdn alanmann intensivliyi hmin mnbd vahid zamanda ml gln
hissciklrin say il trs, msafnin kvadrat il dz mtnasibdir
B) mnbdn alanmann intensivliyi hmin mnbd vahid zamanda ml gln
hissciklrin say il dz, msafnin kvadrat il trs mtnasibdir
C) mnbdn xarici alanmann intensivliyi alanma yaradan maddnin toksikliyi il dz
mtnasibdir
D) mnbdn xarici alanmann intensivliyi alanma yaradan maddnin toksikliyi il trs
mtnasibdir.
E) mnbdn alanmann intensivliyi hmin mnbd vahid zamanda ml gln
hissciklrin say v msafnin kvadrat il dz mtnasibdir
984. Radioaktiv maddnin aktivliyi
A) xarici alanma vahidi
B) vahid sahy dn alanma enerjisi
C) vahid ktly hesablanmi dlm enerji
D) vahid vaxtda paralanmalarn say
E) kvant alanmasi dozasi
985. Rentgen mayinsinin thlksi
A) rentgen a selinin gzqamadirici tsiri
B) daxili alanma
C) daxili v xarici alanma
D) elektromaqnit alanmas
E) xarici alanma
986. Suyun epidemioloji chtdn thlkliliyini ks etdirn sas gstricilr aiddir
1) Suda zvi maddlrin olmas
2) Suda azotlu maddlrin olmas
3) Suyun mumi mikrob ddi
4) Suda sulfatlarin ox olmas
5) Koli-titr
6) Suda xloridlr v nitritlrin ox olmas
7) Koli-indeks
8) Bulanqln yksk olmas
9) Knar iy v dadn olmas
10) Qurd yumurtalarnn olmas
A) 3, 5, 7, 10
B) 2, 4, 6, 8
C) 1, 2, 4, 6
D) 1, 2, 5, 6
E) 3, 4, 7, 9
987. Radiasia thlksizliyi prinsiplri
A) normaladrma, yol veriln hddin gzlnilmsi, saslandrma
B) saslandrma, normaladrma v insan n alanmann xeyri (risk mstsna olmaqla)
C) qabaqlama, optimalladrma, normaladrma v saslandrma
D) optimalladrma, normaladrma v saslandrma
E) optimalladrma, normaladrma v insan n alanmann xeyri (risk mstsna olmaqla)
988. Neytron selindn mdafid istifad ediln materiallar
A) kaz vrq, bor, kadmium
B) parafin, sulu maddlr, bor, kadmium
C) taxta matriallar, sintetik paralar
D) lminium, polimer materiallar
E) quruun, beton, dmir-beton
989. Beta-alanmadan mdafi mqsdil ekran hazrlamaq n material
A) plasmass, alminium
B) parafin, sulu maddlr
C) tbii uran
D) quruun
E) bor, kadmium
990. nsann bdn sthindn trin buxarlanmas srtlnir
A) aa rtubt raitind
B) yksk rtubt raitind
C) zif hava cryan raitind
D) aa temperatur v aa rtubt raitind
E) aa temperatur raitind