SEMINAR HRANOM DO ZDRAVLJA

Tema : HRANA U ZDRAVLJU I

BOLESTI

Pripremio:
Prof. Dr. Midhat Jai

Tehnoloki fakultet Tuzla

Ekonomska i kulturna globalizacije
svijet postaje globalno selo
HRANA U ZDRAVLJU I BOLESTI
SADRAJ

HRANA, PREHRANA I ZDRAVLJE

BOLESTI I PREHRANA
BOLESTI I HRANA
ZAKLJUCI
 Hrana, prehrana, nutrijent

Hrana- materija koju Nutrinet- hranljiva

unosimo u organizam hemijska materija iz
Preharana proces hrane- jela i pia
njenog unosa i Nutricionizam- odnos
iskoritenja prehrane i zdravlja
Dijetetika- prehrana i
ivotni stil
Dijetoterapija-tretman
bolesti hranom
 Nutritivne ( korisne) i
nenutritivne (tetne) materije u hrani
 Zdravstvena ispravnost i zdravstvena
sigurnost hrane
Zdravstveno ispravnim
proizodom smatra se hrana
koja:
ne sadri mikroorganizme,
parazite i njihove razvojne
oblike u broju koji je
opasnost za zdravlje ljudi,
ne sadri tetne ili opasne
tvari u koncentracijama koje
same ili zajedno s drugim
tvarima predstavljaju
opasnost za zdravlje ljudi
Zdravstvena sigurnost hrane -
odnosi se na rizik - vjerojatnost
da e neka tetna materija izazvati
tetnost po zdravlje konzumenta
pod odreenim uvjetima.
Rjeava se sistemski
= Upravljanje na viim razinama
Analiza rizika
Proces donoenja odluka
= Poboljana povezanost
pristup 3- izmeu politika ciljevi javnog
ANALIZA zdravstva i vodii za
prehrambenu industriju
RIZIKA
Implementacija
Kontrola
opasnosti
= Upravljanje na
strategije 2-HACCP operativnom nivou
= Zahtjevi
zakonodavstva
1-GHP/GMP/GAP
 Kvalitet i atributi kvaliteta hrane i ishrane
1.Kvalitet hrane
Dvije osnovne grupe atributa
kvaliteta hrane:
zdarvstveni atributi (food
safety)
ostali atributi (tehnoloki ,
senzorni, nutritvni i drugi)
2.Atributi kvaliteta hrane - ostali
nutritivni atributi
tehnoloki atributi
senzorni/organoleptiki atributi
tekstura i reologija
3.Kvalitet ishrane i atributi
kvaliteta ishrane
prehrambene navike
ishrana u odnosu na dob, spol,
zdravstveni status, zanimanje
prehrambeni obiaji
Kvalitet ishrane
Esencijalni i neesencijalni
nutrijenti
P,
UH,
L
 DANAS JE U RAZVIJENIM ZEMLJAMA
RAZNOVRSNA PONUDA hrane na titu
ta misle potroai ????????
ta misle potroai ?
ta misle potroai ?

Gradacija atributa
kvalitete

1.Zdravstvena
bezbijednost hrane
2.Nutritivna vrijednost
3.Cijena
4.Ukus hrane
 Faktori koji utiu na stepen zdravstvene
sigurnosti
1.Edukacija postupak tehnologije prerade i
2. Reim ishrana sistemi distribucije do
krajnjeg potroaa
opta kultura ishrane
priprema hrane
populacije ( navike i obiaji),
3.Hrana i tehnologija
njene proizvodnje:
postupak tehnologije primarne
poljoprivredne proizvodnje
hrane,
postupak tehnologije poslije
berbe,
 Atributi zdravstvene bezbijednosti
Kontrolirana zdravstevena ispravnost
Nekontrolirana zdravstevena ispravnost
Tehnoloki atributi i zdravstvena bezbijednost (svjea hrana,
konzervirana hrana, GM,organska hrana, novel food)

TQM
FSM , HACCP

Kontrolisana konvencionalna
proizvodnja

Nekontrolisana proizvodnja
najee pijaca i slobodna razmjena
 Kontrola zdravstevene bezbijednosti u fazama
proizvodnje i distribucije hrane standardi i kodovi

(PRP ) FSM, QMS TQM-

GMP, GLP,
GAP
GHP,
HACCP, GDP,

IFS
 Bolesti
nepravilnog naina ishrane i
bolesti izazvane hranom
 Drugi faktori Drugi faktori
ivotni stil Bolesti prehrane Genetski faktori
Stres

Suficitarnot Deficitarnost Preosjetljivost Poremeaji Posljedica

nutrijentata na hranu u prehrani drugih bolesti
nutrijentata

Debljina Avitaminoze Alergije na Anoreksija Kaheksija

Bolesti krvnih
sudova, Nedostatak
hranu
D. melitus tip 2, minerala
Hiperlipidemija,
Hipertenzija, Nedostatak Netolerancije Bulimija Druge
Karcinom proteina ( na hranu Malnutricije
Druge bolesti kvaiorkor
marazam)
 Nedostatak nutrijenata u ishrani

Bolesti deficitarnosti
nutrijenata u isharani:

Nedostatak vitamina u
prehrani (Avitaminoze)
Nedostatak minerala
Nedostatak proteina u
prehrani Kvaiorkor i
marazam

Druge bolesti
 Obilje ne donosi zdravlje

Bolesti suficitarnosti
nutrijenata u ishrani
debljina
bolesti krvnih sudova,
dijabetes melitus tip 2,
hiperlipidemija,
hipertenzija,
karcinom
Unos prevelike,
nuravnoteene koliine
nutrijenata posebno lipida
smatra se uzrokom
mnogih bolesti
Bolesti suficitarnosti nutrijenata u ishrani
 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005

Australia 8.2 8.2 8.3 8.4 8.8 8.9 9.1 9.2 9.6 9.5
China 3.8 4.0 4.4 4.5 4.6 4.6 4.8 4.8 4.7 4.7
Japan 7.0 6.9 7.2 7.4 7.6 7.8 7.9 7.7 7.8 7.7
New Zealand 7.1 7.3 7.8 7.6 7.7 7.8 8.2 8.0 8.4 8.7
Singapore 3.6 3.5 4.1 4.0 3.6 4.3 4.2 4.2 3.7 3.6
South Korea 3.9 3.9 4.0 4.3 4.5 5.4 5.3 5.4 5.5 6.0
Taiwan 5.4 5.4 5.5 5.7 5.7 6.0 6.0 6.2 6.2 6.2
Denmark 8.2 8.2 8.3 8.5 8.3 8.6 8.8 9.1 9.2 9.1
Finland 7.6 7.2 6.9 6.8 6.6 6.7 7.0 7.3 7.4 7.5
France 9.8 9.7 9.6 9.7 9.6 9.7 10.0 10.9 11.0 10.4
Germany 10.4 10.2 10.2 10.3 10.3 10.4 10.6 10.8 10.6 10.7
Italy 7.4 7.7 7.7 7.8 8.1 8.2 8.3 8.3 8.7 8.9
Netherlands 8.2 7.9 8.1 8.1 8.0 8.3 8.9 9.1 9.2 9.0
Sweden 8.3 8.1 8.3 8.4 8.4 8.7 9.1 9.3 9.1 9.1
Switzerland 10.1 10.2 10.3 10.5 10.4 10.9 11.1 11.5 11.5 11.6
United Kingdom 7.0 6.8 6.9 7.1 7.3 7.5 7.7 7.8 8.1 8.3
Canada 8.8 8.8 9.1 8.9 8.8 9.3 9.6 9.8 9.8 9.8
United States 13.2 13.1 13.1 13.1 13.2 13.9 14.7 15.2 15.2 15.3
 Svi uzrasti nisu podjednako osjetljivi na
nepravilnu ishranu i kontaminante
Osjetljive populacijske
grupe:
Trudnice
Novoroenad
Dojenad
Adoloscenti
Stare osobe
Bolesne osobe
Bolesti izazvane hranom - intoksikacije i infenkcije
Kontaminanti
 Bolesti izazvane hranom - intoksikacije i
infenkcije
Bioloki kontaminanti Hemijski kontaminanti
1. Makrobioloke opasnosti prirodni toksikanti
insekti ostaci sredstava za zatitu
biljaka ( pesticidi)
glodari ostaci sredstava za zatitu
ptice i ostale tetoine ivotinja (veterinarski lijekovi)
2. Mikrobioloki opasnosti: toksini mikr.porijekla
prioni toksikanti indus. otpada
radioaktivne tvari
virusi teki metali
bakterije aditivi
kvasci i plijesni toksikanti iz prerade hrane
protozoe migrirajue grupe iz
paraziti ambalae
sredstva za dezinfekciju
alergeni
Kontaminanti iz okolia
 Migrirajue grupe i njihove rezidue
Polietilen Terephthalate
(PET): sirovina:
tereftalna kiselina i / ili
tereftalat etan i
etilen antifriz.

Otrovne kemikalije koje se

koristi u proizvodnji:
antimon oksid,
diazomen,
olovo oksid.

http://www.ecologycenter.org/iptf/toxicity/index.html
Genetically modified foods and the American-European opinion divide.
Ima li razloga za zabrinutost?

Uivajte u vaoj hrani

Neto nije u redu, na zrak je ist, voda ista, stalno smo
fiziki aktivni, sva hrana nam je organska, ali niko ne ivi
due od 30 godina
 Zakljuci
Cilj Zatita zdravlja i zdravstvena sigurnost
potroaa hrane

Proaktivno
kako ? preventivno Rezultat
djelovanje na
svim nivoima

NACIONALNA Zdravo i radno sposbno stnovnitvo

Svih ivotnih dobi
STRATEGIJA PREHRANE

NACIONALNASTRATEGIJA
ZDRAVLJA
Demokratija Mega doze
Mega doze vitamina C
 Poruka seminara : smanjimo
rafinirane namirnice u isharni

World Health Statistics Annual 19941998.

online version. www.who.int/whosis; Food and Agriculture
Najmonije orue da promijenite svijet je
edukacija
N.Mendela

Hvala