OSAKIDETZA

EUSKARAZ?

ENARA REBOLLAR
ANDONI GARCIA
VICTOR VACAS
ANNE JIMENEZ DE
ABERASTURI
 AURKIBIDEA
Portada..1
Aurkibidea.2
Sarrera....3
Arazoa..4-5
Euskararen ofizialtasuna Osakidetzan...6
Gobernuaren inplikazioa........7-8
Gobernuaren plan-berria.......9
Elkarrizketa......10
Ondorioa...11

SARRERA
 Osakidetzan euskara hitz egiten da? nolakoa da haren egoera? Ikertu denez gero badago
haren egoera esparru horretan. Txosten honen helburua bereiziki da jendeari informazioa
emate eta motibatzea euskaraz aritzeko ere bai zergatik ez, Osakidetzan
Horretarako Osakidetzan sartu da, ikertu eta galdetu egin izan da. Jasotako informazio
guztia azalduko egingo da eta datu grafikoekin frogatuko da. Datuak leku ofizialetan
oinarrituta daude. Txosten hau egiteko arazo bat sortu zen bakoitzean, egun batean
Osakidetzako anbulatorio batera joan eta euskaraz hitz egiteko aukera bazegoen galdetu
zen eta txosten hau egiten hasi zen. Egiteko horri erantzunez osatu da ondorengo txostena,
atal hauetan banatuta:
1) Barrukoen iritzia: Osakidetzako langileen iritzia eta egoera soziolinguistikoa aztertu da.
2) Kaleko jendearen iritzia: Kalera joan eta galdera batzuk egin dira eta Osakidetzan euskaraz
hitz egiten badela uzten badute eta horrelako datuak aztertu da.
3) Gobernuaren eragiketa plana: Gobernuak zer egin du edota zer egiten ari den ikerketa egin
da.
4) Gobernuaren plan-berria: Gobernuko Euskararen Normalizazioa Osakidetzako arau batzuk
eta datu ikerketa.
5) Elkarrizketa: Egindako elkarrizketa osoa idatzita.
6) Irakurketa bateratua: Hipotesiak berrikariz ikerketaren sintesiaren berri emango da.
7) Ondorioa: Ikerketaren konklusioa emango da atal honetan.
8) Bibliografia: Ikerketaren informazio-iturriak.
ARAZOA
Zu Osakidetzako anbulatorio edo ospitale batera joan eta badakizu norekin edo noiz hitz
egin ahal duzula euskaraz. Txosten honen arazoa eta arrazoia da hori. Osakidetza barruan
sartu egin da eta langileak eta hor dauden jendea ze hizkuntzetan aritzen diren aztertu da.

Emaitza hauek izanez medikuengana bideratuta emaitza hauek egun guztietan ematen
badira galdetuz. Lau medikuei galdetuz garbi dago hori ez da egun guztietan gertatzen eta
badaudela egunak denok gaztelaniaz aritzen direla beraiekin eta eta ez dutela ezta
galdetzen euskaraz hitz egin ahal badute.

1.Osakidetzara joaten direnak zenbat hitz egiten dute

gaztelaniaz? Adibidez hamarretik, zenbat?

2.Haietako zenbat hitz egiten dute euskaraz?

2.Grafikoa
1.Grafikoa
Hauek izan dira emaitzak, pentsatutakoak izan dira
Osakidetzaren langileek esan dutenez asko ez dira
aritzen euskaraz medikura joatean. Hamarretik
gehieneko hiruk hitz egiten dute euskaraz.

Baina ezin denez bakarrik alde bat aztertu kalera joan

egin da eta jendeak ze hizkuntzetan aritzen diren
medikura joatean eta zer pentsatzen duten euskaraz leku
ofizial batean Osakidetzan bezala egotea.

3.Grafikoa
1.2; 9%

1.4; 10%
Inoiz Gutxitan Batzutan Gehienetan

3.2; 23% 8.2; 59%

Emaitzak hauek esan dira: Lauk esan dute Gutxitan bakarrik hitz egiten dutela euskaraz
medikuarekin, beste laurak esan dute batzutan baiets aritzen direla euskaraz bere
medikuarekin, gutxiengoek bi izan direla esan dute gehienetan hitz egiten dutela euskaraz
bere medikuarekin eta gehiengoak hamaika izan direla esan dute inoiz aritu direla edo
aritzen direla bere medikuarekin.
 4.Grafikoa
Ez dakitelako nortzuk dakite euskara eta
nortzuk ez

27%
Nagia ematen dietelako
9% 64%

Nahi ez dutelako

Zergatik ote izango dira inoiz emaitza hain altuak? Hori ere ikertu izan da eta lortutako datuak
gauza argigarri bat agertu da inkesta honetan.
Haietako 64% ez dakite ze medikurekin hitz egin ahal duten euskaraz eta norekin ez.

Hori ez da batere espero zeinena inkesta onekin ze Euskarak badauka sinbolo berria du:
txantxangorri bat edo txantxangorri-a. ume baten logo ikusten duenean txantxangorri gorri,
zuri eta beltza euskaraz hitz egiteko gonbidapena da.
Hau euskal Gobernuaren kanpaina berriaren aurrerapena da euskararen erabilera
eguneroko erlazioetan bultzatzeko. Aukeratutako lema Dale alas al Euskera (Eman
Hegoak Euskarari).
Euskal gobernua, hiru diputazioak, CAV-eko hiru hiriburuetako udalak eta Eudel elkartu dira
animatzea nahi den euskarako sinbolo berri hau hitz egitera jende gehiagori animatzea nahi
dena eta hizkuntza honetan harremanetan egoteko. Sinbolo honen irteerarekin, euskal
Gobernuak lortzen du euskararen euskarri-irudia.
Patxi Baztarrika zuzentzen duen
sailburuordetzak herriko aurpegi
ezagunak erabili du hitz egiteko eta
bere normalizazioa, plano
linguistikoko legealdi honen mantra
bihurtu den eta Baztarrika-k hurrengo
baieztapenarekin laburtu ohi duen
mezua, bermatzeko euskaraz bizi
izateko beharra sozializatzeko:
Euskararik txarrena hitz egiten ez
duen hura da. Urkullu Gobernuaren erronka handietako bat da, euskararako erabilera
eremuak. Zalantzarik gabe, txantxangorri txikiak hegalak emango dizkio eremu horiei.
EUSKARAREN OFIZIALTASUNA OSAKIDETZAN

Euskararen egoera Osakidetzan garrantzi asko dauka haren ofizialtasuna. Hori jakiteko
HABE webgunera bideratu egin da informazio asko eta baliagarria aurkitu da. Osakidetza
hainbat eskubide eskaintzen ditu pazienteei euskara hizkuntzari erlazionatuta daudenak:
Aukeratzeko orduan, pazienteak medikuaren hizkuntza-gaitasuna erabil dezake
irizpide bezala, eta, beraz, euskaraz bere pazienteez arduratzeko gai den bat
aukeratu.
Euskal Autonomia-Erkidegoaren osasun-zerbitzuetan zerbitzuak dira bai euskara
bai gaztelaniaz. Legeak jarraibide-
saila ezartzen du antolaketak bai
zerbitzuetako Osakidetza-euskal,
neurri positiboen bidez, bai
euskararen erabilera bultza dezaten
herritarrekiko erlazioen maila
guztietan.

Ahozko komunikaziorako jarraibideak:

Erantzungailu automatikoek igorritako mezuak, megafonia edo antzeko bezala
halakoak, hartzaile mugagabeei zuzendutako ahozko mezuak, igorriko dira euskaran
eta gaztelanian, ordena honengatik.
Postu bat nahitaezko karaktereko hizkuntza-eskakizunarekin hartzen duten eta
hizkuntza-eskakizun egokia akreditatu duten enplegatuek euskara erabiliko dute
zerbitzuaren aipaturiko hizkeraren erabilera aukeratzen duten erabiltzaileekiko
erlazioetan.
Herritar bat euskaraz zuzentzen denean Osakidetza-Euskal Osasun Zerbitzuko
hizkuntza hau ignoratzen duen enplegatuari, enplegatuak eskatuko du, posiblea bada
eta normalak osasun-arretaren trebeziarik, enplegatu elebidunaren kolaborazio
puntualaren, ez badu oztopatzen.
Idatzitako komunikaziorako jarraibideak:
 Dokumentazio estandarizatua, eta izaera orokorrarekin edo herritar-talde bati
igortzen den hura izango da elebiduna.
Osakidetza-Euskal Osasun Zerbitzuak erlazioak ezarriko ditu elebidunak
herritarrekin, bereizitako prozeduretan hauek bakarrik hizkuntza ofizialetako bat
aukeratzen dutenean ezean, idatzita.
Bi hizkuntza ofizialak errotulazioan
erabiliko dira, bai barnean bai kanpoan.
Egindako edo Osakidetza-Euskal Osasun
Zerbitzuak bultzatutako argitalpenetan,
tratamendu presta euskarari emango zaio
legeetan.
Informazioa, txostenak, osasun-txartelak,
historia klinikoa, alta medikua, sinatzeko
eskaintzen duten baimenak edo kexetara,
kexetara eta euskaraz egin dituzun erantzunak euskaraz jasotzera eskubidea duzu.

Ezartzen dituzun edo Osakidetza-rekin, bai oralki bai idatziz, mantentzen dituzun
erlazioetan euskara erabil dezakezu, bat bere zerbitzu denez gero. Bere aldetik,
Osakidetza-k beharra du, gutxienez, zerbitzura aipaturiko hizkeran doazenei euskaraz
erantzutea.

GOBERNUAREN INPLIKAZIOA
Gobernuak zerbait egiten ari da euskara Osakidetzan eusteko? Hori ikertu egin da txosten
honetan eta emaitzak espero zeinenak baino hobeagoak dira eta Gobernua bi plan
daukadala aurkitu da euskararen erabilera Osakidetzan
normalizatzeko plana deritzena. Plan hauek millioi
asko kostatu dute eta kostatzen ari dira. Plan bat
2017ko abendura arte 2013ko urtarriletik, eta bestea
2019-ra arte irainduko duena. Indarrean dago Eusko
Jaurlaritzaren Euskararen Erabileraren Normalizazioko
Plan Gobernu Kontseiluagatik. Aipaturiko plana
jakinarazteko, eraman dira bukatzen dut Eusko
Jaurlaritzako akzio desberdinak: Eusko Jaurlaritza
plan honekin pertsona guztien mendean dagoenez
gero, motibazioa bultzatzea nahi du.
GOBERNUAREN GASTUA EUSKARAREN NORMALIZAZIOAN (millioiak) 5.Grafikoa

Serie 1

12
9.7
10
8
6 4.6
4 2.9
2 1.2
0
2017 2016 2013 2011
Urtero ordaintzen da, emaitza txarrarekiko
faktura garaia. Ehun euskal sanitario profesionalak gehitzen dira luzarora euskara ikasten
eskaini eta lortzea bere plazari sare publikoan esleitutako hizkuntza-eskakizuna
akreditatzeko askatutako pertsonaleko zerrenda. Jasotzen duten euskarako prestakuntza-
ikastaroak funts publikoekin finantzatzen dira. Askatze hauek, hainbat urtetan luza
daitezkeenak, bere absentzia estaltzeko bere postuak pertsonal osagarriko
kontratazioarekin estaltzeko beharra ekartzen dute. Azken lau urteetan soilik Eusko
Jaurlaritzak helburu honetarako 9,7 miloi euro Osasun-Euskal Zerbitzuan inbertitu ditu.

Egiaztapen-azterketak

20%
Gaindituta Suspendituta

80%

Eta deigarriena da emaitzak txarrak izan direla,

%75en artean oszilatzen duten egiaztapen azterketetako gutxiegi mailekin. Horregatik, urte
honetatik aurrera kontuan hartzeko eta ahozko adierazpena nagusitzeko adierazleak aldatu
nahi dira eta hizkuntzaren ezaguera gramatikala, euskarako eztabaida-puntu handiena
behetzeko.
6.Grafikoa
Gutxiegi datu horiek langileen iritziaren bateratuta dago, haiei galdera bat galdetuz badago
gutxiegi horien arrazoia eta dela euskara-maila altuegia eskatzen dela, Osakidetzarako
maila arrunt batekin balio izango zenean. 7.Grafikoa

Baimendu duten pertsonala euskara ikasten aritzeko askatzea zuzentzen du eskola-

egutegiagatik, hortaz batzen zaie Eguberri, Aste Santua, zubiak eta jaiegunak bezala ez
eskolak aldietako osasun-sistemako bere postuari eta udako periodoari.
Askatzeetako eta arrazoi idiomatikoengatik ordezteetako politika hau duela urteetatik
burutzen da. Bere justifikazioa oinarritzen da 2007tik abiarazitako Osakidetza-ko
Euskararen Normalizazio Planen ezarpenean. Haiekin, euskal Administrazioak komunikatu
ahal izatera herritarren eskubidea bermatzea eta osorik euskaraz laguntzea nahi du.
Hartarako, elebitasuna Izaki publikoaren eremu guztietara hedatu da. Hala ere, egiaztapen
idiomatikoko profesionalen maila baxuak kontseilaritzarako zailtasun serioak planteatzen

GOBERNUAREN PLAN-BERRIA
Euskal Gobernuaren Osasun Departamentuak eta Osakidetza-k kanpaina bat abiarazi dute
agerian jar dezaketen Osasuneko Euskal Zerbitzu Publikoaren pertsona erabiltzaileak
informatzeko zein den bere lehentasun-hizkuntza osasun-arreta jasotzeko orduan.
Lemaz lagun iezaguzu hobetzen: Zure hizkuntza aukera ezazu!', euskal Gobernuak
kanpaina honen helburua dela "eskubide linguistikoetara, zerbitzuaren kalitatearen
hobekuntzara eta progresibotasun-printzipiora errespetuan sakontzea" gainean informatu.
Ere haien Euskararen Erabileraren Normalizazioko bigarren Plan
jartzen ari dira martxan euskaraz bai sano lemarekin plan hau
aurrekoa baino arau gehiago ditu. Hemen jarri dira planaren arau
batzuk nola pazienteekiko harremana izan behar den adierazita:

Pazienteen harreran, familiaren edo erabiltzailea, hasierako agurra eta lehen esaldiak
(lehen galdera edo zuzeneko arretan eta arreta telefonikoko lehen erantzunean hitz)
beti izango dira euskaraz, hark pertsona erabiltzailearen lehentasun hizkuntza
ezagutzeko eta, beraz, komunikazioarekin edo solaskideak aukeratutako
hizkerako elkarrizketarekin jarraitu ahal izateko balio izango duenez gero

ELKARRIZKETA (Miren Edurne Loizaga- Osakidetzako urte askotako langilea eta euskara mintzatua)

Txosten honetako gaiaren jakintsu bat bilatu egin da galderak batzuk egiteko eta gaiaren
zertxobait gehiago jakiteko.
 Derrigorrezkoa da Osakidetzako langileentzat euskara jakitea eta EGA izatea?
-Ez, bigarren hizkuntza eskakizuna izatea nahikoa da. Normalean lan postuak
perfilaturik daudelako perfil horrekin. Beste hizkuntza eskakizuna eskatzen da lan postu
altuagoak betetzeko, adibidez euskara teknikaria izateko.
Zerbait egin da euskara Osakidetzan sartzeko?

-Bai, lege batzuk sortu dira, Planak deitzen direnak. Normalizazio planak hain zuzen.
Hori egiten da euskara pixkanaka pixkanaka Osakidetzan sartzeko asmoz. Plana batzuk
izan dira eta horrela lortzen da euskarak bere lekua administrazioan eduki dezala.

Medikuntzan aritzeko garrantzitsua da euskara jakitea?

-Bai ,lan postu gehiagoak perfilaturik daudelako, baina euskararen jakitearen

lehentasuna du publikoaren aurrean dauden pertsona, bezeroen arreta zerbitzuan lan
egiten duena, hain zuzen, hots, administrazio laguntzaile, zelariak.., edo euskara
gehiago erabiltzen duen tokietan, adibidez Gipuzkoan, Arabako Iparraldean, eta abar..

Zenbat balio du Ope-n euskara jakiteak?

-4-E.P.En eta zerrendetan lehenengo hizkuntza eskakizuna edukiz gero 8 puntu lortzen
dituzu. Bigarrena 16 puntu. Aintzinako zerrendetan lehenengoak 9 puntu balio zituen eta
bigarrenak 18.Ikusi duzuenez bigarrena edukitzeak balio handia du. Horrek guztiak
egiten du orokorrean puntuazioa igotzen edo jaisten duela.

Zerbait egin du gobernuak euskara Osakidetzan integratzeko?

-Bai, lehen esan dudanez Planen bidez euskara ia-ia administrazio osoan sartzen ari da.

Azken urtetan nola aldatu da euskararen egoera Osakidetzan?

-Gero eta gehiago eskatzen da euskara lan postu bat lortzeko goian aipatu dudanez.
Kontuan hartu behar da azken belaunaldiek badakitela euskara, eskoletan edo
ikastoletan ikasten dutelako. Bakarrik adina gehiago daukatenak edo kanpotik etortzen
direnak une honetan ikasten ari dira euskaltegietan maila nahikoa lortzeko.

Ze nolako euskara maila eskatzen da?

-Gutxienez,2.hizkuntza eskakizuna edukitzea derrigorrezkoa da Osakidetzan jarraian lan

egiteko.
Urte asko daramatenek eta ez dakitenak euskara ikasi behar dute?
-Bai, Osakidetzak laguntzak ematen dizkigu euskara ikasteko bai lan orduz kanpo bai
lanetik askatzen, esate baterako, barnetegietan eta euskaltegietan. Gainera aukera asko
ematen dizkigu eskakizunak gainditzeko deialdi batzuk(bi edo hiru) emanez astean
zehar.

DELIBERAMENDUA
Txosten honekin haren helburua frogatu Osakidetzan zer-nolako egoera daukan Euskara
argitaratzea eta irakurleei informazio pixka batekin emanez haiek jakiteko Osakidetzan
euskaraz egin ahal duzuela, bai langileekin, bai dokumentuak euskaraz izanez, bai
hitzorduak aukeratzen

BIBLIOGRAFIA:

http://www.deia.com/2016/01/15/sociedad/euskadi/dale-alas-al-euskera
http://www.gasteizhoy.com/pl2-osakidetza-formacion-experiencia/
https://www.meneame.net/story/exigencia-euskera-agrava-falta-
medicos-pais-vasco
http://www.elindependiente.com/politica/2017/02/09/gobierno-vasco-
gasta-97-millones-liberar-medicos-enfermeras-estudiar-euskera/
http://www.osakidetza.euskadi.eus/r85-
ckserv01/es/contenidos/informacion/v_plangintzaldia/es_def/index.shtm
l
http://consalud.es/profesionales/los-requisitos-linguisticos-una-
barrera-de-acceso-a-las-plazas-sanitarias-autonomicas-33974
http://www.diariovasco.com/v/20140125/al-dia-sociedad/gobierno-
vasco-quiere-euskera-20140125.html