Professional Documents
Culture Documents
. . 1865.
, :
?
1 .
; ,
, .
. 1880. . ,
Encyclopdie des sciences religieuses
. ,
, .
, ,
.
, ,
Revue de l'Histoire des Religions.
: Esquisse sommaire de la
mythologie slave (, Leroux, 1882).
, .
Nouvelles tudes slaves. 2
, , -
, ,
, -
. ,
, -
. . , , -
, ,
, . 1. . 1883. -
Slovinac, . ,
, .
Esquisse Sbornik Slovansk, . . ,
. 1883 (. 8 9). -
. , . , -
1
Pris, Vieweg, 1868.
2
Leroux, 1886.
1
, (,
1898).
1895. .
. , -
1896. . Revue de l' Histoire des Religions.
. ( . ; -
, -
.) 3 ,
.
, -
, ,
... ;
. ,
, :
, , , . ,
-
.
II
1803.
: Versuch einer slavischen Mythologie in alphabetischer Ordnung, 4 -
.
, -
Slavin- ( . . 263. ).
; ,
,
3
Misonneuve.
4
1782. 1813. , . .
1806. . De
mnumittendis per Russim servis; Desserttio inugurlis philosophico-politic.
. (, 1807. . 2. . ib. 1819.) . -
, LXV
1899.
2
. " -
, , ,
."
, .
, , -
.
, , -
. , ,
.
.
, , -
. .
, , , ,
, III . -
Sebran spisy (, 1865.), -
, II . Slovanske Staroitnosti
( . , 1863).
, . ,
, (,
, , ) (, , .).
. 1842. () Die
Wissenschaft des Slawischen Mythus. -
. -
(
Bajeslovn Kalendr, .). -
.
1846. -
.
Slovnik-u Naun ( -
) ,
. -
, ,
. -
.
, .
1866. . , asopis esk-
ho Muse ( . . 35) -
, . , ,
.
. ,
3
, - , .
.
,
, .
,
. -
; , -
, .
: (3. .
, 1866. 69.) ;
-
, . 5 -
.
. . -
(, 1868).
. (Bergaigne).
, , .
,
, , ,
. 6 ,
. -
, - , - ,
, , -
, . .
(Famintsyne, Famincyne):
(, 1884.) , .
5
. , :
- , . I, . 860. .) . -
(The songs of the Russin people, , 1872; Russin folktles; ib. 1873.).
6
: i , ,
1868. - ( -
1891. .).
7
(Csimir Szulz): Mythologi
Slvinsk (Posnn, 1881.). .
. . O religii poganskih Slowian.
4
.
,
-
. 8
, -
, . . (, 1885).
-
, , , -
.
.
. 1870.
(Slovnyk naun, . VIII . 603 - .), :
" ; -
; ,
."
Archiv fur sl. Philologie: "
.
-
a priori."
(. 1876. . 134)
, , -
: Einleitung in die slavischen Literatur-
geschichte, II . (Graz, 1887. . 378. 440.)
,
, -
.
. , ,
. ,
, ,
, ,
.
. ;
, ,
-
. ,
.
8
. . . .
. 1884. .
5
-
,
, -
,
.
" , . , -
,
. . ,
, -
." 9
, ,
. , -
, ,
, ,
.
,
.
, , (Rachmanes, Perchta), -
: , .
.
; -
: (esk Lid), (Wista), (
), (Zbornik za narodni ivot), (
), "".
,
.
,
-
. 10
9
Archiv fur slv. Phil. t. XVII, . 583. .
, , -
.
10
, (Jener Literturzeitung, 1875, . 43.)
", , ,
". .
"Esquisses" (Sbornik Slovnsk, 1883. . 392.):
6
, ,
. , , ,
Archiv fur slav. Phil., ,
i o . -
.
,
- , -
; -
, (. ,
). , -
. ,
, ( -
; , , , ;
).
.
- -
, - ,
, ,
. , ; -
, - , - -
, .
, -
;
.
,
, - .
-
, , ,
.
,
, .
;
, , ,
, , -
. -
" ,
. ".
( . ).
7
, . ,
-
,
, -
.
, 1901. .
; ; -
, , . - -
: , , , , Knytlinga
Saga, , . -
. - . - .
;
, -
. ,
, - ,
.
, ,
. -
, , , .
, , -
- ,
,
, - -
, : -
, , , ,
. 11 -
() . ,
, -
.
, ,
, , -
, , , . -
,
11
"Invluitque in diebus illis per universm Sclvim multiplex ydolorum cultur... Mir utem
diligenti circ fni diligentim ffecti sunt (Helmold, I, 52.): "Preter pentes enim et ydol
quibus singul oppid redundbnt..." (ib. I. 83). :
"Prove deus Aldenburg quibus nulle sunt effigies expresse". "Quot regiones sunt in his prtibus,
tot templ hbentur et simulcr demonum singul b infidelibus coluntur..." (Thietmr, VI, 24.)
.
9
"" ,
. 12
, , -
:
1) ;
2) , , : ,
, , (Knytlinga Saga), -
(. );
3) : , -
, ;
5) , , -
, ;
6)
, ;
7) ,
, -
, :
. , ,
.
-
. XI XII .
988. .
12
Cf. Thietmr: "Qumvis utem de hiis liquid dicere perhorresscm, tmen, ut scis, lector
mte, vnm eorum superstitionem innioremque populi istius executionem, qui sunt vel unde
huc venerint (dii Liuzicorum) strictim enodbo" (VI. 23) cf. p. 9.
10
. , -,
, , , , .
,
,
. , -, -
, , , (-
), . -
.
( ),
. 1114. , ,
, , . -
, ,
.
-
,
,
, , -
. -
. : " -
" . ,
. ,
, , -
, , ,
, ,
, ?
,
, . 13
(XII ), ,
, ,
: , , , , -
, . -
. -
, : 14 "Ergo litate diis vestris
asinum ut sint et ipsi vobis in asylum. Noc votum fiere summus, Jupiter et
ipse Mars, sororque eius Bellona atque gener Cereris iubet"...
, (), -
(), , , -
13
. , (Pris, Leroux,
1884.); - .
" " ( , . 21
- 23).
14
Fontes rerum bohemicrum, . II, , 1874. . 21.
11
? (. II, 8)
, , -
, , - , - sicut el hactenus multi villani vel-
pagani hic latices seu ignes colit, iste lucos et arbores aut lapides adorat, ille
montibus sive collibus litat, alia quae ipse fecit, idola surda et muta rogat et
orat. 15 , . -
. , -
, III . -
II, , -
, . 16
,
, -
. , ,
, -
(). , -
:
( ).
, (II,
6) (Cech) ,
(ddky sv), . (penates).
(XIV .) ,
. -
: "cum in dicta marchia gens adhuc permixta
Slavonika et Saxonika gentilitatis ritibus deserviret et coleret ydola". 17
( . 1153), ,
, 18 .
15
Ib. . 8.
16
: "Novus dux Bracislaus iunior... omnes magos, ariolos et sortile-
gos extrusit regni sui e medio, similiter et lucos sive arbores, quas in multis locis colebat vulgus
ignobile extirpavit et igne cremavit. Item et superstitiosas institutiones, quas villani adhuc
semipagani in Pentecosten tertia sive quarta feria observabant, offerentes libamina super fon-
tes mactabant victimas et daemonibus immolabant, item sepulturas, quae fiebant in silvis et in
campis, atque scenas, quas ex gentili ritu faciebant, in biviis et in triviis, quasi ob animarum
pausationem, item et iocos profanos, quos super mortuos suos, inanes cientes manes ac induti
faciem larvis bachando exorcebant; has abominationes et alias sacrilegas adinventiones dux
bonus, ne ultra fierent in populo Dei, exterminavit".
17
Fontes rerum bohemicrum, t. , . 15.
18
Ib. . 88.
12
Gallus- 19 ( XII ), -
, .
: : "Istorum
gesta quorum memoriam oblivio vetustatis abolevit et quos error et ydolatria
defoedavit, memorare negligamus". 20 (. II, XLII),
.
-
, .
, ,
, , Longinus,
XV ( 1455 - 1481) Historia Poloniae.
, -
. . R.
Brckner 21 , , , .
.
. , , -
,
. 22 Yeszaom, Liadom,
Dzydzilelya-m, Nijom, Dzevana-m, Mar-
zanom. (temperies) ,
Zywie; : "delub-
rum primarium ad quod ex omnibus locis fiebat congressus."
. ,
, , ,
. , , -
, , ( ), -
, , , ,
. -
; ,
. , -
,
. ,
, nyja nav- ,
.
19
Glli-chronicon, ap. Bielowski, Monument Polonie historic. t. v, Lww, 1864. -
Mx- Gumplowicz-: Bischof Blduin Gllusvon Kruszwic (Sitzungsbesichte
der kis. Akdemie, Vien, 1895.).
20
Cf. d. Brem. Descriptio insulrum Aquilonis :
"Ceterum nenie que in eiusmodi ritu libtionis fieri solent multiplices et inhoneste ideoque
melius reticende". (28)
21
Archiv fur slv. Phil. t... XIV, . 170. .
22
Dlugosz, Oper, t. x, Crcovie, 1873. . 47. .
13
23 -
- , -
. ; .
.
II
-
, , -
, -
,
. ,
-
, .
, X (-
) -
.
( ) ,
Gesta Hammaburgensis eclesiae pontificum. -
XI ;
, -
. , ,
. Gesta Hammaburgensis
eclesiae pontificum
, ; III
. Gottschalk- -
, . ,
: "Inutile est acta non credentium
scrutari." .
(. II, XVIII) (Rhtra)
, quorum princeps est Radigast;
(II, 40, 41)
; (III, 60)
-
. 24
23
Archiv. f. slv. Phil. loc. cit. . 183. .
24
, ap. Pertz (Mon. germ. t. VII).
in usum scholrum,1 vol. in 8 Hahn, 1876.
, .
, De Admo Bremensi geogrpho ( -
-. , Hachette) 1896, . S. Gnther, Sitzungsberichte der knigl, boem
Gesellschaft der Wissenschften - , 1894. - .
14
(Descriptio insularum, 18). -
, -
, , .
,
, (:
XXVI, XXVII, XXVIII) : ,
(Fricco). ,
(I, 8). 25 ,
(II, 19).
. . ,
.
Chronicon Slavorum , ,
. -
, ,
(Ploen) (Wagriens). 26 -
.
1155., , -
. .
,
: "Slavorum animi naturales sunt infidi et ad malum proni ideoque
cavendi". "natio prava et perversa" (I, 27).
"terra horroris et vastae solitudinis". , -
. , ,
. -
, ,
; : ad laudem Lubecensis ec-
lesiae ( ). -
15
(testis est magister Adamus).
, "qui omnes barba-
rorum gestas res in memoria tenent". (I, XIV). , -
, . -
: -
, (I, 52), (83),
, , , ,
; ,
(
), ,
; (83). -
, ,
. 52. 83, , 12.
,
, , . . -
1170. 27
( 976. 1018) ,
II
. . 1009. . ,
, , -
. , : - , - ; -
, -
. : "Et quia fuit haec apta bellis
et in omnibus semper triumphalis antiquo more Martis signata est nomine".
, : "Posteri autem (.
) Mese, id est mediam regionis, nuncupabant eam vel a quadam virgi-
ne seducta". -
. -
, IX .
.
, .
27
1556 . -
. Scriplores rerum Brunswicensium,
Monument (. XXI). in usum scholrum 1868. .
Voelkel, Die slwenchronik Helmolds ( ) , 1873., -
, Die slavenchronik des Presbyter Helmold, , Hlle, 1874; - ,
Forschungen zur deutschen Geschichte . XXII, 1882.; -
(, 1862); i
1131. - 1170; . :
i ( 1876.) -
. (. 119 - 207). -
. ,
.
16
- -
, : "Belegori, quod pulcher mons dicitur" (IV, 56)
"Bele knegini, id est pulchra domina" (X, 4); "Bolizlaus qui maior laus inter-
pretatur" (IV, 45); i Dobrawa, quae bona interpretatur (IV, 55).
, . Medeburu ( -
) mel prohibe. , .
(I, 10) .
. "Cum execranda gentili-
tas ibi veneraretur" (VIII, 59). "Quamvis autem de hiis aliquid dicere per-
horrescam, tamen, ut scias, lector amate, vanam eorum superstitionem..."
(VI, 23).
. , pagus
Silensis (VIII, 59), (Zutibore). 28 -
, . (VIII,
65). (I, 14).
. -
; , .
, ,
. ,
(III, 19). ,
(), Riedegost,
. -
, ,
(Redigost). , , -
(Zuarasici); 29 ,
, II.
, , ,
,
. 30
.
. : "Quot regiones sunt in his partibus, tot templa haben-
tur et simulacra demonum singula ab infidelibus coluntur." (VI, 25) -
: "Praeter penates et idola quibus singula oppida redundabant" (I,
63). 31
28
Zutibore . Sciudibure,
Schkeitbr. pgus Silensis, II Mons Silentii.
,
Snctus Vutus.
29
.
30
.
31
, III . Scripto-
res rerum germmcum . . (in usum
scholrum, Hnovre, Hhn, 1889). -
, in usum scholrum. -
. -
17
. . -
, XII . -
, , 32
. 33 -
, -
, 1168,
, .
Gesta Danorum.
; ,
. ?
, . ,
, ,
, . -
. ,
, ("maiorum
acta patrii sermonis carminibus vulgata"),
, (Tylensium)
("Absalonis asserta docili animo stiloque complecti cure habui").
,
, ,
, . -
, , -
, , .
. -
,
. , (
) ,
. , -
(Rugievithus, Porevitus, Porenutius), ,
.
. 34
18
Knytlinga-Saga (Historia
Knytidarum) . . -
.
, . -
, , ,
; : , (Turipid, Pizamar, Tiarnoglo-
vius). ; ,
: (arnoglavy). -
, .
X , 1187. -
(Olaf Tordzon). ,
, , .
. Pryslav Freede-
vus. . -
, , ,
. 35
. ,
XI ,
.
IV. ,
. 36[36]
, 13. 1106. .
. . 1123. -
III ; ,
, ( ). :
Pyrice, , , Wollin, tetin, Koloberg ( ), 37
, .
20 000 , -
. -
. . 1128. -
1886.
i , 1876.
35
Script historic Islndorum
(Copenhgue 1842., . XI). - (Geschi-
chte von Dnemr, , . 1840 - 43), Wttenbch, .
. , , -
Monument germnic, od Pertz, . XXIII, .
.
36
"Lingum quoque terre illius opprehendit" (, III, 32.).
37
Pyrice Pyrtz , ; Wolyn - -
, . Mrienwerder,
Hatow, . , Mochd. 1586 , .
. (400 . 49. ).
19
, , , , , -
, .
II , -
, .
, , , , -
. -
, .
, . , -
; ,
. ;
.
. 39
,
, , .
38
.
39
Cf. Thietmr, VI, 23. In pgo Riedirierum... dii stnt mnu fcti... gleis tque loreis terribili-
ter vestiti.
20
, , (magni de-
coris et miri artificii), -
. , , . -
, . ,
. .
, , mirae magnitudinis et sculptaria arte incredibili coelata.
, , ,
. -
. (V, 23) "Huius parietes variae deorum, dearumque
imagines mirifice insculptae exteriis ornant... interius autem dii stant manu
facti, singulis nominibus insculptis galeis atque loricis terribiliter vestiti..."
. , , pyramides magnae
et in altum more paganico muratae. ,
, .
? , -
, .
(18) , , 40
(idolo consecratum), , -
. , ,
. .
. 41
40
.
41
, -
. W. von Sommerfeld: Geschichte der Germnisirung des Herzogtums Pommern
(Leipzig, 1896.). Meklenburgischen Urkund-Buch. 1219.
, , , .
21
. -
: , . 42
, ,
(II, 6), (4,
7, 11, 24) (II, 26). 43 ,
(II, 29), -
, continae fana (ib. 31,). continae ,
, : Sclavica lingua in plerisque
vocibus latinitatem attingit, et ideo puto ab eo quod est continere continas
esse vocatas". continae, -
, . 44
, , -
.
. ,
, :
asserens hunc magis quadrigis, quam propheciis idoneum (II, 33). 45
, ,
. ,
(II, 36). ,
. III -
(III, 4), -
. :
(ib. 6) (Gerovit.) qui lingua latina Mars dicitur,
, ; -
Gozgaugia (sic!) ().
, , ,
. ,
, . , ,
, . -
, -
(III, 14),
(III, 17, 18, 20,), ,
42
;
Pomerni: Pomerni provinci, ex ips nominis etymologi qulittem sui situs indicre videtur.
Nm Pome linqu Sclvorum juxt sont vel circ, moriz utem mre; inde Pomerni qusi
Pomerizin, id est juxt vel circ mre sit - ( ,
, : - . Pomorze).
contin continere.
43
Apud Christinos iunt, fures, sunt, ltrones sunt, truncntur pedibus, privntur oculis et
omni gener sce lerum et penrum christinus exercet in christinum. Absit nobis religio
tlis!
44
, , contin konczyn, limis, fstigium: contin
igitur edifici fstigt. . .
45
,
( ). ,
.
22
(ib. 25) ,
. 46
-
, , .
,
(quae a notis religiosisque personis),
. .
. ;
. ( . -
,
!?). continae. . -
, .
, : , -
, -
. VI ,
, . ,
. ,
, , ,
, ,
.
, .
: , -
, , , (De bello gothico. t. III, c.
XIV). -
, .
, , ,
, .
(X .)
. . , (-
) X , -
.
46
(.
XII, . XX. Scriptores). De vit Ottonis, (-
, editio in usum scholrum, . 1868.) Jff, Bibliothec rerum germnicrum,
1869. . 580 - 841; Ebonis vit Ottonis; (, 1863.) Herbordi Dilogus de Ottone, episco-
po Bmbergensi (ib. 1869).
Bltische Studien (. XI, fscikul,
Stettin, 1842). . , ,
: "
" ( ). 1874, Klaudy). Corpus -
, . -
- . . . (. 1882. 1883).
23
. , (XI .)
, : -
() ,
: " -
, ; (-
) ; ,
." 47
, , -
, -
. 48
III
, , -
.
, : , ,
, . ,
. , -
, - . :
; (Zbrucu),
;
; , ,
Archiv fur Antropologie 1894. 49 -
. ,
, -
.
,
. 50 .
, .
.
. - , , .
47
: . :
. (. V . . 19.).
.
48
. - Op. Krek, Einleitung, . 394. .
(?) . .
49
Fnum de ligno rtificiose compositum... Huius prietes vrie deorum derumque imgines
mirifice insculpte exterius ornnt; interius utem dii stnt mnu fcti singulis nominibus inscul-
ptis gleisque tque loricis terribiliter vestiti... (Chron..., VI, 23. 17.)
50
(Mitteilungen) - - . 1875.
24
. 51[51] -
, .
; ,
. -
, .
. , ,
- . -
. , -
: , ; : -
(Zcernoboh, id est deum nigrum). 52
, bhaga.
, (
baga, bagha, - ). Bagha : -
, . ,
. , , -
, : , , (,
), (Zboo, fortuna, pecus), , -
; zbozi - , .
, . -
, ,
.
( - ). , ,
.
- , . ,
Pisa-
mar.
() , , ,
, - ( ) ,
() - , . -
, .
. - scrato
( ).
. - () -
. ,
: , -
51
Chron. slv. I, 52.
52
: Etymologisches Wrterbuch der Deutschen Sprche.
25
- - chirichha (
53 castellum.
, ,
. contina,
. ; -
(), ; ,
.
: Konczyna. Konczyna
,
.
: .
, 54
(). y
.
: ,
, , , .
, -
55 .
,
, . r. -
: , (.
) , ,
. . -
, - . .
, .
, . ,
(Etym. Worterb. sub. voce): kumarsaa - -
( 56 kumartaa komans).
, ,
. ,
, -,
. ,
, . ,
.
53
: : -
54
- , .
55
- i , , 1890. . 143.
56
: , ; . : .
26
(
), ( , . ( , sub
voce), : , .
. -
( -); ( , ) 57
: i () ,
. 58
. ,
, . 59
, , , -
; .
.
- , -
, - .
( 28) -
mrd "conterere", , , -
, , :
- . .
.
,
. , - -
, sacerdos. ,
. :
; ,
. 60 , ,
( ).
.
: , , 61 ,
, ksidz, , kuning.
, monseigneur, :
, ;
. , ,
, -
.
57
(. . 1871.).
58
: Die Bildung der Ortsnamen aus Personennamen im slavischen, . 65.
, .
59
, Einleitung, . 397.
60
, .
61
, . . .
27
, . ,
, . 62
- , : ,
. .
(vels), , - , . ,
- , .
: arodjnik, czarodziej, -
ary. cara , .
, , , ? -
: ernokninik, czarnoksienik,
. , .
,
. nav () ,
, . -
. 63
. -
. -
.
:
tryzna. .
, ( . , Einleitung, . 435.)
, , -
- . 64
, (
, . 30, 37, 44; . . . 77, 81, 87, 116).
, .
. , -
(X .) : " , ,
(i ), , -
; " ( -
).
62
: Einleitung, . 419. : .
, Lexicon Paleoslavenico-greco-latinum, sub voce).
63
- : " " - .
.
64
1837. ,
Sebrn spsy - , 1865., . 96-110.
28
-
, , ,
,
, , : ,
, , , , , .
.
, .
XVIII . .
, . , , ,
. -
,
. Archiv f. slav. Phil. (. . . 193 - 215, II, . 388.) -
(Mikarzyn) -
, -
; . ,
, . 65
-
, (Lbeck, 1659.) -
. 66
XIX ,
, ,
.
67 (kralovedvor). -
65
(Arch. f. slav. Phil. . . . 204.).
66
1866. -
. ,
. , . . . Einleitung,
. 418.
67
Belboh - , beel, bl, ydolum.
Besy - , , demonbus.
Ds - , genius;
Devn letnicina i perunova dci - , , - Diana Latone et Jovis filia.
.
, , - - ,
.
; , -
. .
Lada - Venus, dea libidinis, cytherea.
Liutice - , furia, dea infemalis.
Perun, , .
- Jovs sororem - (. ).
- () Aphrodis grece, latine Venus.
Radihost, vnuk krtov - , , - . Mercurius a mercibus et
dictus. : 1)
29
: : , , (Bies, Tras,
Morana), , .
Mater verborum.
. -
Mater verborum-., , -
III, . ,
, XIII . .
.
XIX .
Revue d'histoire des religions (. 1881, . IV, . 134. 135.).
, , ,
, . 68 , -
, ; ,
. , , -
. 69 ,
.
, -
,
? ,
, , -
; 2) -
.
Svatovit - , Ares, bellum. - : Ares bellum nuncupatur.
Ca nuncupatur . :
.
Sytivrat, Saturnus. sytivrat , . Ja-
cob Grimm, .
Straces Sytivratov syn, , ; Picus Saturni filius. Straka
( . .)
Trihlav - , triceps, qui habet capita tria caprae. -
, .
Veles - Pan - imago hircina.
Siva - , Dea Frumenti, Ceres, Siva imperatrix. -
aiunt, .
, ,
.
Mater verborum-; ,
. , -
.
68
Nouvelles tudes slaves, - Paris, . 49. .
69
De bello gothico, . III, XIV.
30
. ,
.
", , , ,
; -
. , ,
.
, , , .
, , ,
. , -
, ". 70
, .
(I,
83): " , , -
, , :
, , . -
. , ,
. , -
, ." ,
-
.
.
, , , ,
: Suarasici, , ;
Porenutius - - -
; .
, , :
- , , . (II,
12). ",
. -
- , -
, (illum deum deorum esse pro-
fitentes)."
,
" ", , ,
. (II, 1)
. , -
. , .
: . , ,
, , -
70
. 41. ( .).
31
. ", , ,
, ,
, , -
?... !..."
, .
,
, .
945. . , -
, : " -
, -
, ". 71
,
, .
,
. ,
.
, , 72 -
. , ,
" "
.
Svboh, : svbohy. -
,
: Svboh - ,
. . -
praboh, prabh. () -
per, ur: Perdeus. Urgott, ,
. 73 ,
. -
: Pebh, : Ach Boe, Peboe; Rozboe ( )
Ach Boe, Rozboe. roz pr.
,
. 74
, -
.
71
I, 250.
72
: " ", " " -
. : " ".
73
: : , , nebengott.
74
Chronique dite de Nestor, . L. Leger, Paris Leroux, 1884. sub
voce: Peroun.
32
: . - -
; . -
: , , Porenutius. - .
. - - . - ; . - -
. - . -
- (-): , (Gerovit) . - .
:
, -
( ) , -
.
. , , -
, , ,
, - , - Suarasici -
, , ,
,
-y.
:
, , ,
, ,
, .
, -
. .
,
, -
907. 945. . 75
, , ,
. : " ()
,
, ".
75
i (, 1885.).
33
: " ()
, : "
() . ". ;
, :
.
,
971. . . " -
, -
, , ."
980 . -
, .
, , . -
: , , , ,
, . -
.
, .
. 988. ; ;
, : " ,
, ;
, .
, . , -
, . : '
, , , -
'. ,
, ."
XII .
.
. . . . -
76 ,
. , , -
, ,
. :
76
, .
34
, , -
. , () ,
77 ,
, : , ,
, '!
". 78
: -
,
. -
, . 1578. : Sarmatiae Euro-
pae descriptio. " , , -
, ,
. - , .
; ,
'' .
. ,
, , , ,
."
-
; : ?...
. -
XIV XV ,
. 79 . -
1302.
. 80 -
. 81
, , : " ,
."
-
. -
( )? ; -
. ( ). 82
77
, . . , . 1. 2. . 1879.
78
. : Einleitung in die slav. Litteratur-Geschichte. (- . Graz, 1887.,
. 384 - 386)
79
i: ( Machal-, , , .
22.).
80
: , , I. . 250.
81
Procope: De bello gothico, . III XIV.
82
: . ; -
Duvernois. (, 1886. .)
35
, ,
. ,
. 83 ,
( ) .
,
.
, , iris germanica. ,
veronica, -
. veronica . iris germanica.
,
( - ).
, , . -
: . . 84
: ().
, ,
. , ,
( ), ; -
, . ,
. . , ,
? - -
, ( -
), :
A vidi to nahnvany.
( , , ,
). 85
. . , -
, .
83
, . . 1882. .
84
, ,
.
85
, : Russes et
Slaves, Paris, 1890.
36
:
Za onijeh asov
Za starych Bohov
Za Boha Paroma.
( , , .)
. .
, . 86
; -
, . Kott- (sub
voce - ) ,
peruntati - , perunsky,
.
. (, . 389.).
.
: bhoun, , krkloun,
.
. 87
Donnerstag.
? Proven-y, ? 88
" , .
, .
, .
(penates) -
; . , ,
, .
,
,
. , ,
."
: 89 "Deus Altenbur-
gensis terrae" - -.
86
Schleicher, Laut-Formenlehre der polabischen Sprache. . , 1871.
87
, Chronica Slavorum, I, 83. . Monumenta Pertz-a, Hanovre, 1868.
88
I, 52. 93.
89
"Visitavit Altenburg, , , et receptus est a barbaris habitatoribus
terrae illius quorum deus erat Prove. Porro nomen flaminis qui preerat superstitioni eorum erat
Mike." , "Rochel, de semine Krutonis."
37
("quibus nullae sunt effigies expressae"). : -
. ,
- , . 90
(Porenutius), ,
, . 91 -
, (?) . -
. , -
-
. , -
; , .
. 92
, Peruny,
Piorunow, , , ,
. piorunek: 93
Tarnobrzeg, Lasovakis- ,
, Piorun-
. 94 : "
. ,
, .
, .
, . ' -
, . '. -
,
. , , .
, , .
, , '.
, : ' , ;
, .
, ; ,
'. ,
, , , -
. Pieron, .
, .
90
Saxo Grammaticus, . (Strasbourg, 1886. . 578.).
91
Haec statua quatuor facies repraesentans quintam pectori insertam habebat, cuius frontem
leva, mentem dextera tangebat." (I, 83) -
(policefale): "multos etiam duobus vel tribus vel eo amplius capitibus exculpunt."
92
"Vulgus nostrum lapillos quosdam, virgae in lapidem versae et con fractae similes putat esse
fulminis". Linde: Dictionnaire polonais, piorun.
93
Archiv f. slav. Phil. . , . 631.
94
. : Einleitung, . 385.
38
; ,
, , ."
,
, - .
. -
. 95
, -
. , - .
: - , i - .
: - ,
- ; - .
, , piorun, paron .
. ? ,
.[95] . 96
, . -
.
, -
. " , ,
." (De belle gothico, III, 14.)
, ,
,
: ,
. ,
, , -
. . , -
?
. .
. ,
, . ,
. .
. " , , , -
, , .
. , .
, .
." 97
95
; Etimologisches Vrterbuch, sub voce.
96
, XXX, 19.
97
Ib., IX, 14.
39
. , -
... " , : -
; -
. . (
) , : ', , !' ". 98
,
,
: . . ,
(() , ,
. .
Dictionnaire philosophique. , -
,
. .
.
; -
. 99
. . 100
, ,
, .
, , -
, . .
. ,
.
, . . -
, . , .
, , -
. : , , , . ,
, -
: ". , . -
98
: ( . , 1886.).
99
Legatio Luitpranda ( , ed. Bonn. . 356.): "Decimo tertio kalendas augusti quo die
leves Graeci raptionem Eliae prophetae ad coelos ludis scenicis celebrant.
. .
100
, , , -
, - " ". -
, , . ,
.
. ,
.
.
. -
. .
( . . . ". " 1896. . . 882.)
40
, ,
." 20. , .
.
, ,
. , -
.
20. .
. -
, ,
.
, .[100]
. . 101
-
?
.
, , ,
. , ,
, ; : ,
, . 102
, ,
, . .
, . -
, .
, , ,
, . -
, , .
. .
, 103 -
. , .
, . . . .
101
: . ... t. I. Passim.
102
. : . . LXXXIX.
103
: . - . 5. .
. 82 - 83, 8 . - .
- . - . 1889. ; . III. . 15, . . . 29;
x. . 24. , . 525. -
41
"
". 104
, .
,
,
. 105
. , . 1886. ,
. 20 . 106
.
-
. .
, , ;
, : " . ".
, , , .
. ,
. , : " -
." , -
. .
; , . -
. -
. ."
-
. .
.
.
. .
: , ,
. 107 -
104
. .
; , .
, 20 - 27 ; . .
. ( . -
. ).
105
Sbornik Slovansky t. v. Prague, 1886.
106
Fr. Krauss, Sagen uhd Maerchen der Sudslaven, I, 64.
107
(Revue Slovne), IV, 402.
42
, . .
, . 108
. , ,
, , . -
, , ,
.
,
;
, .
109 -
, ; -
. , . . -
110 . -
. " , , .
, ,
; .
, , , -
. , -
. 111
, -
, (lu-
cos et arbores) . -
, , -
, . 112
(XVI ).
.
108
II, 31.; "" Monumenta Pertz- (X, XII). in usum
scholaruni, 1868. .
109
De administrando imperio, . IX.
110
1721. ,
, .
, , . , -
, , , (Mchl, . 63.).
: (. 5) " .
, ,
(, ), , , ,
. ,
, , .
( , Paris, 1874. .)
111
Das Homiliar des Bischofs von Prag, Beitrage zur Geschichte Boemens; I, . 1863. (
XII .)
112
, Etymologisches Wrterbuch, . 80.
43
. ( . 991) (Lo-
renzberg) , ,
, ;
. .
, - .
; , -
113 . ,
,
.
- ()
,
. .
52. : "
(Zvantevith), . , -
. .
, , ,
, .
. -
; ,
. 114
, , .
, ,
.
, ".
115 1168.
.
, , , .
, ,
; , ,
, . ,
, ... , ,
, , -
(Guy), :
" , -
, .
113
Helmoldi presbyteri Chronica Slavorum, Pertz-, in usuin scholarum, Hanovre, . I.
6. "Nam neque iuramentis facile indulgent, neque ambitum fani vel in hostibus temerari patiun-
tur." , 83: "Tantum enim sacris suis
Sclavi exhibent reverentiam, ut ambitum fani, nec in hostibus sanguine pollui sinant. Jurationes
difficillime admittunt, nam iurare apud Sclavos quasi perjurare est ob vindicem deorum iram."
114
II, XII.
115
Cf. I, 6. "Flaminem suum non minus quam regem venerantur".
44
, ,
,
. .
, . ,
. 116
, ,
. - -
" (I, 38).
" -
, -
." 117 : "
, ,
, ,
.
(accurato celamine) -
". 118 " . -
: , -
, ,
. ,
; , 119 -
, ; ,
. , , -
; ;
(); 120 ,
.
. .
,
. -
, , ".
" : , .
,
.
116
Historia Danica, . Holder, Strasburg, 1886. . XIV, . 444.: "Erat enien simulacrum
urbi praecipua civium religione cultum... sed falso sacri Viti vocabulo insignitum''.
117
Cf. Thietmar, Chron. . VI ( .)
118
. Cf. ,
. "Mutlos (deos) duobus vel tribus, vel eo amplius capitibus
exsculpunt. (Helm. I, 83.) "Dum in urbe Brandeburgensi ydolum tribus coleretur" (
. 1156, Fontes rerum Bohemcrum, .) , , 1893. . 89.
119
, .
120
(XVI .) ,
.
45
" . ,
, ,
,
. ,
, . ,
, -
, . ,
,
. 121
", , () -
, : -
. , ,
; -
. ,
. -
,
. , , ,
, .
, ,
.
"
, ; , ,
. , : .
: ,
. 122
121
.
, . :
: , ? - . - , . - ,
, ." . .-. ,
, . III. , 1872. - . Schein -
: i ... , . I (
, . 607). - ( , , )
- , : " ?" - "", - -
... " , " (.
, , ).
122
Thietmar- , Riedgast- (Rthra?) ,
: "Cum huc idolis immolore seu iram eorum placare conveniunt, se-
dent hi duntaxat cae teris astantibus et invicem clanculum mussantas terram cum tremore info-
diunt, quo sortibus emissis rerum certitudinem dubiarum perquirant. Quibus finitis, cespite
viridi operientes equum qui maximus inter alios habetur et ut sacer ab his veneratur super fixas
in terram duarum cuspides hostilium inter se transmissarum supplici obsequio ducunt et prae
missis sortibus (quibus id.) exploravere prius, per hunc quasi divinum denuo auguriantur" (Chroni-
con, VI, 24.). (Herbordi Vita Ottonis, II, 33.). "Ha-
bebant caballum mirae magnitudinis... Iste toto anni tempore vacobat tantaeque fuit sanctitatis
ut nullum dignaretur assessorem, habuitque unum de quatuor sacerdotibus templorum custodem
46
, , -
,
.
" ; -
. . -
( ),
.
. .
.
, .
(). ,
.
, .
, ,
.
. , ,
, . -
, , .
.
. (-), .
.
. , (
) . -
: -
, . -
, 123 :
, . -
. ,
, ,
. ,
diligentissimum. Quando ergo itinere terrestri contra hostes aut praedatum ire cogitabant,
eventum rei hoc modo per illium solebant praedicare: Hastae 9 disponebantur humo, spacio unius
cubiti ab invicem disiunctae. Strato ergo caballo atque frenato, sacerdos tantum freno per
jacentes hastas in transversum ducebat ter atque reducebat. Quod si pedibus inoffensis
hastisque indisturbatis, equus transibat, signum habuere prosperitatis et securi pergebant; sin
autem, quiescebant."
: Die Deutschen Opfergebruche - (Breslau, 1883. . 24.). - Hopf,
Thierorakel und Orakelthier, . 68; - Saupe, Der Jndiculus superstitionum (Leipzig, 1891, .
18. . 1894.)
123 ]
, -
(stanitsa) (. 569). -
. .
, , ... " ,
."
, .
47
; .
. 124
,
, 125 " -
, () . ,
,
... ... ,
, .
.
, .
, ,
. , ,
, , , ,
. .
, , ,
. . ,
, . , ,
,
. , -
. , , ,
. ,
..."
. 127
. (Sanctus Vitus) . : " -
II, . IX
(Corvey) 128 , -
. ,
. ,
124
. 574.
125
Scripta historia Jslandorum, - Hafniae, 1842, tome XI, . 348.
126
(. . . . 173.) - Szventovit, -
. 1170. . (Codex Pomeranus; 28.)
.
127
, 822. .
. ,
. .
128
Helmold, I, 6.
48
. ,
. . , , -
, , .
,
. . ,
,
, .
,
. ()
.
." 129
Sanc-
tus Vitus: .
,
. II . XII , -
, , ,
.
" , -
, ;
. 130 , -
, , -
, .
, , , -
, , -
.
, , 131
. ,
, ,
. , ,
, ..." 132
129
Metuntur propter familiaritatem deorum, vel potius daemonum quos maiori cultu venerantur
quam ceteri, (Descriptio Jnsularum Aquilonis, 165.).
130
Cf. Saint Matthieu, . XXVII, - V. 64.
131
. : "qui cum esset admiran-
dae sanctitatis ad augmentum virtutum suarum beataeque memoriae Saxoniae preciosum attulit
thesaurum reliquias videlicet pretiosi martyris Viti." (Widukindi Res gestae Saxoniae, . III,
2.) . X . -
. , ,
. . - 822. . .
: "Veniente eo ad urbem que nova Corbia vocatur, ab ea nomen sortita, unde cepit
sclicet, ab illa Francorum Latinorum Corbia, ubi requiescit sanctus Vitus infans et martir..."
(Thietmari Chronicon, II, 19. (11) ad ann. 1002.)
132
Die Slavenchronik Helmolds - Gaettingue, - 1873; . : Wigger:
Mecklenburgische Annalen, Schwerin, 1861, . 144, 148;
49
(. 444)
. . (Cf. . 508: servitutem superstitione mutarunt insti-
tuto domi simulacro, quod sancti viti vocabulo censuerunt).
, , , -
, . ,
. ,
(I, 2)
IX ,
. ,
. (Voelkel) 133 XII
, veterum antiqua relatio.
.
, , . -
, , . ,
; , , -
, ,
. . ,
(Nova Corbeia germanica). ,
. 134
. .
50
. -
, .
, -
? , , -
,
, . 135
.
(Chronicon II, 37. . 97.).
, , ,
, , -
, , -
. , -
: , : eleri stat in frutectum - ()
, - . ,
. ".
Sanctus Vitus
, ,
, -
, . -
.
Porevithus-, 136 Rugievitus 137
- ; , ,
Nerovith- Gerovith-. 138 - -
.
- (vit vith) . ,
?
, svent - . 139 [ -
sanctus, -.
. vit -
, , ,
ductus ad ludibrium, cum a Christi nomine flecti non posset, trunctatis manibus ac pedibus in
platea corpus eius projectum est, caput vero eius desectum, quod pagani conto praefigentes in
titulum victoriae deo suo Redigast immolarunt... Jtaque omnes Sclavi, facta conspiratione gene-
rali, ad paganismum denuo relapsi sunt, eis occisis qui perstiterunt in fide". , ,
, -
.
135
Pom. . . 578.
136
Jbid. 577.
137
Monumenta Germaniae historica, od Pertza, XII, . 868.
138
Cf. Zend: pnta, .
139
O. Belzer, Genealogia Piastow, Krakov, 1895 4%. Bulletin international de
l' Acadmie des Sciences de Cracovie - , 1896.
51
,
. ?(Semovith Semovithan),
, (Gallus, . I, . III) XII .
,
, XV . 140 -
(XI - XII .) (Hostivit, Hostiwyt,
Goztivit) , ;
, -
( ). 141
() (Eginard) -
, , Liudevitus.
. 142 -
-
: , , , , .
, .
, ,
, , ,
: . . -
, heilig, , -
, .
, : "Szvantovit, deus terrae Rugianorum,
inter omnia numina Slavorum primatum obtinuit clarior ut victoriis, efficacior
in responsis." 143
140
Fontes rerum Bohemicarum, , , . 17, 18, 369 - 386.
141
Contra Liudevitum quoque sclavum ex Panoniae, . . 94.
142
(. LXXXI, 1886). Archiv-
, . Vit laetus;
fortis laetusque (Archiv, . x, . 136.) . ,
, ,
. . ,
. . -
. . 148.
curent, , , fastnacht (vigil - , ) : vergl. Klr.
kurent, frhliche, hochzeitsarie. . ,
- - ,
, "courante" ,
: , .
Jl faut que je vous chante
Certain aire que j' ai fait de petite courante
(Moliere, les Facheux, II, 5.)
143
(Archiv. f. slav. Phil. . XIX, . 368.),
(, ) - , . .
52
. 144
; .
, XVI .
, Svantovit- lumen. 145
. , .
: ,
. . 146 , - () - "-
". . , -
, ,
, , ,
, . , -
, : , , ,
, ,
.
, ,
, , . -
,
, , .
, ; ,
, .
, , .
, Archon, Arcon. 147 ,
. -
, . 148
: , . ,
.
, 15. 1168.
. .
144
- . - .
145
Einleitung, 396.
146
Arcon opidum vetustissimi simulacri cultu inclytum (XIII, . 505). simulacrum -
.
147
, ,
- .
148
: - mundus,
? .
, , ,
. , , ,
.
53
. -
, . 149
.
, . -
, .
.
1868.
, 150 .
. ,
.
,
, -
. , -
. ( -
.) .
,
, .
, . -
, , , -
. , , ,
, . ,
, -
. , .
, . 151
, ,
. ,
, . ,
,
. 1848. . -
, , -
.
(Towarzystwo naukowe), -
149
J. Wunsch, Rujana . : Osvta, 1875. .
. (Rudolf Baier) Die
Jnsel Rgen nach ihrer archaeologischen Bedeutung (Stralsund, 1886.). - -
Archiv. fur Anthropologie, . XXI . 591, Antrophologie, . 1894 (
Salomon- Reinach-).
150
Aarboger for nordick Oldyndighed og Historie, .
1873., . 327 ( . W. Thomsen-) u Archiv. fur Anthropologie, . XXI
Anthropologie . 1898. .
151
,
Swiatowit.
54
. ,
, .
. (Rocznik)
, . 1852. -
, . ,
, , ,
. : " -
, ;
, ". , ,
; -
, -
. 152
. -
.
(2 70 ). - -
. ;
. .
, . ( -
, -
.) 153 ;
, ( ), -
, .
. -
.
(Zbrucz) -
. 154 (
152
Weige- (Archiv. f. Anthropologie, tome XXI, . 591.) . A.
Hartmann- Becherstatuen in Ost. Preussen. ( , . III.)
153
Revue d' archologie, . -
.
154
. :
, Thom-
sen- .
. , Beaudouin de Courtenay,
( ) , -
1847 - 1848. . ;
, . . -
(
. 112 - 113.). ;
? ,
, .
1109. . : "Est beati Viti Crusvicae ( )
basilica, in cuius pinnaculo quidam inaestimabilis et habitus et fromae visus est adolcscens, cuius
indicibilis, ut aiunt, splendor non modo urbem sed urbis quoque proostia illustrabat. Hic eo desili-
ens cum aureo pilo turmas eminus antecedit, non paucis claram numinis virtutem cernentibus et
rei tantae mysterium tacita veneratione stupentibus; donec ad urbem Nekel pilum quod gesta-
bat, quasi vibrans, disparuit..." , -
55
) .
XIX , ,
, .
, ,
, 155
. -
.
, -
. ,
. Beaudouin de Courtenay, , ,
, .
, (Miekorzyn) 156 ,
, . XIX -
.
;
!
. , (ossolinski)
(), : " , -
, , -
, .
."
, . -
Swiatovit (?) ? (
). -
, ? -
, . , ,
(Vincentii Cracoviensis episcopi Chronicon, ap. Bielowki, Monumenta, II,
. 340).
155
. , Zurslav. Runenfragfn, Archiv. f. slav.
Philologie, . , . 193; - . ,
, ,
. . . ,
. , , -
. ,
.
. 1874. ,
. , , . -
. , -
, . 21886. - . Ant-
hropologie . 1894. . 174; . .
.
156
. 112- 113.
56
. ;
-". 157
, -
-, , -
.
( )
().
. ; ,
. .
, , ,
, .
, , -
, , -
. (sub oris eius lineamentis)
; .
.
. (
). , , , -
.
(Pore-
vit). 158 , .
, .
; , ,
, . ,
. , ,
, , , nec
minus trahentes rubore quam pondere vexavit, -
. 159
Herovith - Gerovit - Gerovid, qui lingua latina Mars dicitur,
157
Knytlinga Saga (loc. cit.) Repvit- Puruvit-.
158
, - -
. , : Nec mirum si
illorum potentiam formidabant a quibus stupra sua saepe numero punita meminerant. Si quidem
mares in ea urbe cum foeminis in concubitum adcitis canum exemplo cohaerere solebant, nec ab
ipsis morando divelli poterant, interdum utrique perticis e diverso appensi inusitato nexu ridicu-
lum populu spectaculum praebuere. Ei miraculi foeditate solennis ignobilibus statuis cultus ac-
cessit creditumque est earum viribus effectum quod daemonum erat poraestigiis adumbratum".
Knytlinga Saga. (. 579).
. "Nec praedicationis eorum ministerio
miracula defuere". , ,
, .
159
Ebbo, III, ap. Pertz. Monumenta, VII, str. 861, 865, Herbord, III, 6.
57
deus militiae ( 160 guerra). -
, -
. ,
, .
, -
, " ." ,
, . (Havoliens)
.
(Holagosta, Volgast)
( ). .
, :
. 161[161] -
, ,
. .
. , ()
, .
. . , ,
:
160
1876. Archiv. f. slav. Philol. ,
(Blasius). .
161
1876. Archiv. f. slav. Philol. ,
(Blasius). .
58
,
, .
,
. -
, . . ,
.
" ,
, .
.
, - . - -
(Blaise) - . - . - . - . - ,
- Suarasici. - . - - .
,
, , . 162[162] ,
.
, " "
,
, ( -
). ,
. (XI )
. , 163[163] , -
. (XII .)
164 [164]
(sic), -
. 165[165] ""
: 166 . -
, () .
162
, . 425; . .
163
.
164
y, ib.
165
, Archiv, XII, . 305.
166
.
.
59
" ", , ,
. 167
- , ,
, . , ,
. .
,
. , . -
, , -
, . .
, 168 .
, , . -
. . : "
". .
, . ,
. 169
- , .
. ,
, , ; -
. ; -
. . ,
. 170
. () - -
, ,
, . . ; .
(, )
. :
.
. , .
: Blasius,
Blaej,
. ,
XV XVI . -
, - . : "
." ( 1471. .) " ,
?",
.(Tkadleek), XIV . (XVI .)
167
I, . 697.
168
, . 474, 475, 476, 697 - 98.
169
, . , II, 637.
170
. .
60
( Ecclesiastes) : "
, ,
". : "dass ein solche boess
Weib wer ein Ganss und fluege ber Meer und keme nimmermehr heim";
: " , -
."
XVI , .
: .
.
- .
(Etym. Wrterbuch, sub voce), , ,
, , 171 , -
, Bl-
sios, , . .
, ,
(Priape). 172 , .
;
. .
Welnes-
. 173
, , -
- . 174
. ,
(); .
. .
. 175
. , -
(). , . 176
.
. (cornua - ):
(lux - , ), .
(teigne - ). . ,
;
. 177
171
Archiv f. slav. Phil. XII, , 601.
172
, 1898, 318.
173
, . 476. ,
.
174
Bernh. Schmidt, Das Volkleb des Neugrichen, I, 35.
175
. , , , .
XI, . 531.
176
: (, 1883, . 113- 115).
177
Einleitung, (. 384-385).
61
,
: (), , , -
. , . 980,
, , -
. XII - XV
. 178[178] .
. ,
, . 179 ,
, () ,
, . . ,
.
. ( 391) ,
, . -
,
. , ,
(chorn), -
: , , .
:? -
, ? -
; :
" , ." .
, .
,
. 180
, ,
,
. ,
, -
, . 1114. :
178
,
, . . , .
179
Archiv fur slav. Phil. , . 8 - 9. -
Kwares-, .
180
.
62
" ,
: , ...
. . , -
. , : ,
(Jougriens) -
. ;
, , ;
. , ;
. , -
(sic! ).
" ; -
, .
, -
. '',
(Cham), , .
. 181 , -
, ,
. , -
, , .
.
, . , ,
, : ' ';
. , ,
, .
. ,
. 7470 ,
, . , ,
. , ,
. .
, ,
, ;
;
..."
, 182 ,
.
.
, .
. 183 .
181
XI ., . Krumbacher, Gesch. d. Byzant.
Litteratur, . 129.
182
, Archiv f. slav. Philol. . , . 1..
63
, . ,
; , -
.
.
- .
, . -
, . (Arch. f. slav. Phil. . . 114.) 184
.
diabolus; - ,
.
- .
, , ,
. ,
: - -
, .
. .
. -
. (de Guth) ( ); -
(Hamath) , ( ). ;
.
, -
. . , -
. 185
;
,
.
183
,
. ;
, , .
184
Arch. f. slav. Phil. . , . 6.
( ). ,
Suarasici? . .
185
,
XVI ; Chronica Nestoris -
Vienne, 1860. . 46, 27.
64
-
, ,
. ,
. (. Einleitung,
. 395 - 407.) XVI , ,
. ( . . ., y 1889.)
, .
, : " ?" -
. ,
, , . 186[186]
, : .
. ,
.
. . (,
, . I. .)
, -
. , .
(-, -);
. (Arch. f. slav. Phil. . , . 7.) , -
. , -
, , .
, . 187
- - Suarazici
, ,
, .
.
-
XIV, XV XVI : : "
, ".
186
. (407) : , ,
, , .
187
. , II, VI, 15.
65
Zuarasici,
, (VI, 23). " -
,
, , .
Zuarasici - .
.
".
, Zuarasici,
. () II.
XI . ,
(Vltes),
. , : "Bonumne
est persequi christianum et habere in amicitia populum paganum? Quae con-
ventio est Christi ad Belial? 188 Quae comparatio lucis ad tenebras? Quomodo
convenient Zuarasiz diabolus et dux sanctorum vester et noster Mauritius?
Qua fronte coeunt sacra lancea et diabolica vexilla?"[189
, .
Suarasiz Knytlinga Saga. 190
, , , -
. ,
? . (Archiv, IV, 412.) ,
Zuarasici - , -
.
. . , -
,
. , ,
. ,
, , -
, - .
Suarozici Suarasici .
188
Bjelovski, Monumenta Polonis: historica, t. I, . 226.
189
Archiv fur sl. Philol. IV, . 124.
190
- Kassuby, . , , -
, .
, - . , -
, : .
. . .
1890. 55 000 ; 100 000 ;
. ; . ,
.
. .
66
, (. 332) -
(svarga , , ).
, .
, . . .
(. . . - 1887.)
, , , .
. . ,
, . Dict. tymologique sub voce sva-
rog, 191 . -
, . ,
-
. .
, , ,
, Svarasici - . ici
. -
,
. , . ,
. - -
. 192
, , ,
.
,
.
, .
, , -
. , XIII
,
.
.
, .
. strti
(), styrieti, starr, steif sein, erstarren, ,
, . .
, .
191
Razpravy zoboru vd slavanskych. (Prag,
1865.)
192
, XII .
. ; -
1869. 4.
67
-
:
(
.) -
XII . 193 ,
. ,
, .
, , ,
, . .
: " ,
, ,
, : , , , , ,
: , , ."
XVI ,
, , (). 194 :
; , ,
.
, -
. , 195 -
.
, , -
,
.
().
, ,
(. -). 196
, ,
, .
.
193
, . , .
. (. IV, , 1891).
194
( .) . 22.
195
: - . ; ( . IV, . 512.).
196
Henopol: Histoire des Roumains - Paris, Leroux, 1896. t. I, . 107.
197
Jter Buda Adrianopolim, anno, 1553. Fortis Viaggio in Dalmazia;
(Szalay) Monumenta Hungariae, Historici Scriptores, t. II.
68
. , ,
(), ,
; , -. -
, 1553. . ,
, ,
. 198 ,
, , -
, , -
. 199
, . 200 -
( ) Ulpia augusta
Trajana; , , .
, , ;
.
-
.
. -
, , ;
Burnum- .
. .
-
;
.
. - .
XI . - , . 201
.
, -
, , .
198
. : Cesty po Bulharsku Prag. 1886, . 75.
199
XVIII
( ) . 648 - 9. 656 - 7. : Epope
bysantine au X sile. 1835. . 1836. -
.
200
: . , ( ) 1882, . 93 - 95. -
!
201
. 774. -
(Schmidt, Griechische Mrchen, Leipzig, 1877, . 30, 31.) - Haxthausen (Studien ber
die neure Zustnde Russlands) II, . 460.
.
69
.
, , .
, ; , ,
.
,
, .
. -
, , -
. , .
; ;
, . 202
: " .
( - ).
, , .
, (Tsirina).
, . ,
, , : .
' ', . , .
, , -
, .
, , .
; . - ,
,
, , , -
, ."
. . -
,
.
(II . . 150-152)
, ( :
).
202
(306. 5).
. divi Traiani. Divus . -
. - , Das christliche Element in der Balkanlnder, Vien, 1895 - . 98.
70
, -
.
. Koehler, ,
: .
, XV .
"ung empereur appel Trojan, lequel avait, ce disaient les Grecs,
une oreille ainsi que ung mouton".
( ,
, . IV, . 182) ,
. . -
.
. -
,
( ). , ,
, : " ".
.
" , ,
( 31. 38.),
, . 31. -
; -
, , ( -
). , ,
,
.
, - - , -
? 203
.
, .
203
"Temporibus Svigeri decimi tertii episcopi Brandenburgensis fuit in Brandenburg rex Henri-
cus qui slavice dicebatur Pribislaus, qui christianus factus, idolum quod in Brandenburg fuit cum
tribus capitibus quod Triglav slavice dicebatur destruxit" ( Chron. Brandenb. ap. Mader,
. 264.).
(XVI. .;
Fontes rerum Bohemicarum, t. V, . 89.): "Jn illis diebus fuit quidam Henricus rex Prybislaus
slavonice nominatus urbis Brandenburgensis et terrarum adjacencium, sicut Brandenburgensis
testator Chronica... Hic dum adhuc gens esset ibi permixta Slavonica et Saxonica, deserviens
ritibus paganorum et in urbe Brandenburgensi ydolum tribus capitibus inhonestum ab incolis
colebatur." : " ".
71
; -
, ,
, . ,
, ,
. ,
,
; , -
(divus Augustus); -
. ,
, , .
.
, ,
III. ,
, . -
.
. - . - (). - . - . -
. - . - . . . -
. (). - . - .
,
, , .
.
. , , continae (-
, II, 32.) . . continae -
: "Sclavica lingua, , in plerisque locis latinitatem attingit
et ideo puto ab eo quod est continere continas esse vocatas". -
. . -
. , contina
, konczyna (fastigium).
. Konczyna , ,
. ,
, . .
72
, , -
, : , ,
, , ,
. , -
. .
, -
, , -
.
Triglous-.
; - -
, .
Terglou. -
. 204
,
. , ,
. .
-
. , , ,
, .
, , ,
, . (Herb. II, 32.).
, , umbre atque amenitatis gratia.
-
( ) ,
. ,
.
. , -
,
. ,
, .
, -
.
(Herb. II, 35.). ,
204
,
. , . ,
, . ,
, , , ,
, . ,
. .
, , -
: " ". , -
. , , , -
.
73
(Herb. II, 3.) ,
, . -
(Prifl. II, 11.),
.
(Volyn).
, , ,
(Ebbo, II. 13.). "
, ,
. ,
,
. ,
, ,
. , -
. ('Solummodo foramen modicum ubi
sacrificium inferretur in trunco patebat '.) ,
. . ,
,
; -
. 205
, -
.
. , .
, , ,
. . ,
,
, . -
, ,
, .
, ,
, , ;
. -
, , (sputaculum ingens).
, .
, .
, .
. ,
, ."
. , -
; ,
, ?
205
. . . . . 1885.
74
.
-
. , -
, . .
, ,
, , .
.
(Ebbo, III; 1.) . -
, , .
. . -
:
, , , -
. , -
.
.
, , ;
, , , . 206
. ,
. , .
. . ,
, -
().
206
. , .
123 - 124.
75
" (teutonici dei).
, , , : ",
, ? '
, , '.
.
. "
, ,
". ,
, .
. . (Mon. germ. t. XII,
. 91.) , .
;
.
, - .
, . 207 -
, .
.
, , -
, .
. - Wollin - . -
, ? -
,
(Ebbo, II, 1; III, 1, - Herb. III, 26.). ,
, -
ob memoriam eius.
. , -
, .
.
. (Arch. f. slav.
Phil. t. XIV) , .
. ,
(VI, 23) : "Est urbs quaedam in pago Riedirierum nomine, tricornis ac
tres in se continens portas, etc..." ( -
207
; .
( , .).
.
76
) , -
. ;
, , .
(in eadem)
, . 208
.
; ; 209
, , .
(Zuarasici), 210 .
,
. .
.
,
, , ,
(invicem clanculum mussantes);
, , . ,
,
, -
; 211 -
, .
, ; -
, . -
: ,
, ,
, ,
.
,
, . , -
. , -
, .
,
.
".
208
.
.
209
. 126 - 129.
210
.
211
Scriptores rerum Brunswicensium, I, . 191. :
: "Post mortem Caroli imperatoris quidam non veri
christiani praecipue trans Albeam susceptam fidem Christi relinquentes idola sua projecta,
Hammon scilicet Suentobuck ( , : ), Witulubbe (?) Radegast cuni
ceteris erexerunt et in loco pristino statuerunt."
77
.
: , -
; , , -
. , -
, .
, Riedigost . . ,
(Lisch) , , -
, ,
. () .
: De Adamo Bremensis geographo (Paris, 1895. .
66.).
? (II, 18)
" ,
(Rhetarii). ,
( ,
). -
, . 212 ,
. ; -
; , -
, , -
. ( , ,
). , , ."
(. III, 52) , , -
, , . ,
, , -
. 10. ,
. -
.
(I, 2) , ,
. (I, 23)
(Liutitses et Riaduri), " -
, , , ,
,
." ( , . 52) ,
" (-), -
, ."
212
, Archiv, V, . 204.
78
(Botho) XV (sub anno 1113) 213 , -
;
, .
, -
, ,
. , .
. XVII . -
, , ,
. ;
, ,
, .
, ,
,
Rethra. ,
.
, - .
: . .
, .
, ,
975. . -
214 Carum hospitium habens qui hospes carus est;
Gostirad, Hostirad. , :
Bydgoszcz ( ); Radgoszcs
. ,
Radhost. Moravia sacra - , 215
XVIII ,
. , -
? , : "
Radhost- ( ). -
.
Hochwald-, ; ;
, -
, ."
,
. , -
.
213
. . . LXXXI.
214
Sacra Moraviae- historia, , 1710.
215
poegoeda , .
Dictionnaire de Ramult (sub. voce) Cracovie, 1893. .
79
(I, 83) -
: ", ,
. -
, , ..."
. . (Arch. f.
slav. Phil. X.) , ,
, , ;
: in expergefactione validus. -
().
.
()? -
.
, (Arch. f. sl. Phil. t. XIV, . 170. -
.). 216
1108. . -
. (
Arch. f. slav. Phil. . IV, 223.) -
. Wattenbach-, ,
.
.
: " , , ;
... -
. , .
, . , : '
'. , -
Belphegor, 217 ,
: ' ,
; '.
, -
216
.
? , . -
.
217
, , LXXXI.
80
,
?"
. . -
: , , . -
: , ,
. 218
- , ? (Dict.
Romult. sub. voce.) ?
, , , ,
.
( )
: .
(I, 53):
", , . -
, , ,
, : ;
, , .
. 219
, ,
.
. ,
(Belbuck - ; Biaoboe Biaobonica
; Blobozice ). -
. -
. 220
218
Knytlinga Saga Tiernoglav ( ).
219
. . 1835. ,
, , , -
Carni Bog.
, . .
, Sbrene Spisy, . 96
- 100, . .
,
, . -
. . Archiv. f. slav. Phil. . , . 193. .
220
. . Chronica Slavorum: Geromarus (III, 82). Jeromarus (VI, 10).
81
(VIII, 64) ,
. -
. , -
.
, ,
.
, , , ,
, , ,
, . -
.
,
, (VIII, 64)
, ,
.
. (I, 52)
, ,
. .
221
. : Myth. Studien u Arch. f. slav. Phil. . XIV.
82
Mater Verborum-, dea frumenti. ,
aiunt.
.
. -
, , ; -
. . ,
. (Sinna).
. ,
: . -
XV ( , . 384) -
. (XIV .) 222 ,
Dzevana. 223
, Zywie.
,
(Dzidzilelya), , -
. (dziecilela, ).
: , ; , -
. .
.
(I, 52), -
(penates).
(82).
222
, , (Machal,
. 119.).
223
Ralston, The Songs of the russian people, . 120 - 139. ,
Machal, . 95.
83
, ,
- , (I, 2),
; : "primas
posuit sedes, primas fundavit et aedes et quos in humeris secum apportarat
humi sisti penates gaudebat."
: "o socii, non semel mecum graves labores perpessi sistite gradum;
vestris penatibus libate libamen gratum quorum opem per mirificam hanc...
venistis ad patriam." , -
, dietky sv na plec nesa
( ). , -
ddky, . .
. -
, . ;
, , .
, , .
. , ;
, ,
.
. , , ,
( : hospodaiek). ,
; , , -
. . ;
; . -
, .
, . ,
, -
. 224
(Hucules) (Boci) ,
(). domowyk chowonec (), krasnolu-
dek ( ). Dziady () ,
. dziady -
. 225
224
Dziady , , .
.
225
. Zibrt, Starofeske obyej. : 195. . Fontes rerum Bohemicarum
(, 1884.) . 484. "Spiritus qui Krzetky dicuntur."
: Skitek v lidovim podni staroeskem ( ),
, , 1891.
84
"Wyglda jako skrzat". skrzat-. -
.
, hospodaiek.
. (Kott).
. XVII XVIII
. -
. ,
.
Skitek, skrzat-y . -
lar domesticus. skitek -
diabolus. : "-
, Skitek", . .
, , : Aby
te skritek vzal - ! 226
: Buoik, buoiek domaci. XVI . : skryatkowie
domowe vbota ( ).
226
, 6. ; , 1892, . 168.
85
- . - . - k .
,
. ,
, ,
, . -
.
, ( -) ( , ).
( , . III, . 416.) -
XII :
" , ? -
, ."
- (LXV, 11, 12). " -
, , ,
, (. )
, ,
." ( ). -
, 1271. . : "
, ."
, , -
, ,
, .
.
, -
, , , .
, , 227 : "
". XV
(. . ) : " ".
. : ,
227
i, ... . 295; , sub voce. .
86
, , , , , (-
) , . -
. : ( , , -
). . .
-
, , ; ;
. .
, : , .
, , - fatum-y,
,
. Parce -
.
" "
.
, -
.
( , . 314)
, , , , ,
. : ,
, .
. XIV XV ;
.
. 228 -
XVIII ,
, , -
. , ,
. ;
XIV (
Lexicon). (XIII .) -
- . XV
XVI (Archiv. 1.1, . 609.) : "
."
, , -
. ,
. (Spevanky I,
412.). -
228
, ,
. ( . 178. .)
87
. , , .
, , ,
. . -
(Sieradz) ,
, .
, , .
, , , ,
. ,
: "Die Vile hat ihn verfurt ( ).
(Hradec) , bludiky
.
?
, , . -
.
. ,
, : (
, ); .
(XIV ): - -
, , : vilil jest lid se dcery moabskymi,
; viln - ; - , etc.
: wila - , ; wilowac - , szaawia,
, , . -
.
,
( , , . -
).
. 229 . , ;
welis, ,
, ;
- ,
(Walhalla). -
. .
-
. ,
. dies rosae, rosalia. ( ,
), dies violae. violae
. ,
.
229
, I, 65.
88
( ) -
. , -
. ,
; , -
.
. 230
:
" ,
" ."
, , :
" ,
" ,
" , ."
, , " -
" " "; : " -
." , , :
" !
" '
" ,
" ,
" ,
" ;
" ,
" ,
230
, (, , .
241.).
89
" .
" ,
" .
" ,
" ,
" ."
,
. ,
. 231 .
, ,
. .
. , , -
, . , ,
; , -
. , , , -
. .
: 232
" '
" ,
" ;
" :
" ,
"
" ;
231
, I, 158.
232
. .
: i - - , 1894.
90
" ,
" ;
" ,
" ;
" , -
" ;
" ,
" ,
" ,
" ;
" ,
"
" ."
. .
. , , .
. , -
. . , ,
, . ,
. ,
, .
, .
. .
, , .
, , . ,
, . -
, .
. ;
. .
91
. 233 -
(, , ).
, ;
. .
, ;
. -
.
,
. , ,
, , . ,
(, ; . ).
, . -
, , -
. , ,
,
, .
.
- : -
, , , , : ", , ,
".
, ,
. . "
, , 234 , -
,
.
, . , .
, .
, -
, 235 . ; ,
."
,
( ) thymus serpillum i Dictamus albus.
: , , , .
.
233
Cesty po Bulharsku - Prague, 1888.
234
.
235
Duvernois, : , , , .
- , . IX, . 80. -
- .
92
. , ,
, ,
.
.
; ; . -
.
, .
. ; ,
, . 236
.
? , -.
?
.
, - , 237 -
-. 238 , ,
(), .
(. ) , -
, ,
. , -
, , divi lid, dive ieny,
dzivoony. 239
, , ,
, . .
,
. , -
. , -
, jdza, jdzina, jdzi baba(
, )? ,
, , .
, (. )
. . , , -
, sibylla judae.
,
, . .
236
: Trkische Elemente, .
237
: . . (, . IX, . 553.).
238
Machal, . 126 - 130, 132, 144. .
239
, i . , . XLVL . 181 - 185).
93
240 . ,
, ,
? .
,
, .
.
,
. , , . -
. .
, . -
, ,
(), (). -
, .
(XVIII .)
. , , -
-
, . 241
, rosaria, rosalia, pascarosata, pascha rosarum.
, , , ,
.
rosa ( Rosentag). -
- ,
(. ), , , , ,
.
.
, -
. (, , )
.
, , . . Beffania
(
); , , . -
.
240
, , -
( 1833, Sebrane Spisy, , 1865) -
() . IX. -. -
: Die Rosalien, ein Beitrag zur slav. Mythologie. (Sitzungsberichte der Kais.
Akad. der Wiss. - Vienne, 1869.), , Ueber Brumalia und Rusalia (ib. 1869.);
. . ., 1885. . . . XVI, 1890.
241
-
. .
94
" " (. 25),
, . , ,
. : , -
:
" .
- , !
- . , .
." 242
.
.
. 243
.
, . , -
. .
, .
, ,
. (I. 4), -
, , .
: "Multi villani pel pagani, hic latices, seu ignes colit, iste lucos
et arbores aut lapides adorat, ille montibus, sive collibus litat, aliumquae ipsa
fecit ydola surda et muta rogat et orat ut domum suam et se ipsum regant".
III . . :
"offerantes libamina super fontes mactabant victimas".
.
242
. ,
Machal . 115. , Ralston: The songs of the Russian people. Londres 1872,
. 139 - 146.
243
, . 149.
95
. Bogunki (-
). Boginiarz. 244
. - . - . - . - . -
. - . - . - .
, -
, .
, , -
.
.
. , -
modla, ,
modliti se ( ) , modli si ( ) -
. 245
.
(De bello gothico, III, 14.)
.( ).
, , ,
,
.
244
, Etym. Wrterbuch, sub. voce.
245
.
246
., . 983. . 67. . .
96
VI : "
, , ,
."
( XXIII) (So-
rabes). , , ,
. , , -
. ( LXIX)
. LXXXIII ,
, .
,
, -
, -
. -
(Ebbo, V, 13. 15; III, 1,18.) -
: ,
, , .
, .
; , ,
. .
: 247 " ,
; : " -
, , -
." () -
; ,
. ." (. . 64)
, ,
: , , , o. ;
. -
..."
, -
. , . -
, 248 -
. ,
.
(. 172)
. , XVI ,
, 249 -
247
.
248
, . , . 124.
249
"slavy Dcera" (. II, 28) -
;
97
, : " ,
, ?"
, , ,
, -
, ().
.
, .
. ,
, : " (I, 4) -
(), ,
, , ." (III, 1) ,
III . 1092.
, .
, ,
, , -
.
.
, : ,
, . .
,
:
. -
, - (, )?
, , ?
, .
.
(Zutibor)"ab accolis, ut Deum in omnibus honoratum". (VI, 38) -
. -
Schkeitbar ( Ltzen- Zwenkau). -
, -
. 250
. 251 () . -
. , . -
, . , Zutiberus
.
250
Ebbo II, 18.
251
, . II, 325.
98
. ( esky lid, III, . 78.)
, -
, .
,
, , : Svat, Svatpole,
Svata hora (svat - ); Vieboha, Nizebohy, Boharne, Bona, Zbona, Zbo-
nice, Svetice, Svatobor, Modlany, Modlanice.
;
, ,
. (I, 4; III, 1; ; -
(super fontes mactabant). (. I, 3)
( ) , -
, . . -
, , ,
. -
, .
,
.
XVII ,
"alii solem alii lunam et sidera colebant,
alii flumina et ignes, alii montes et arbores sicut et adhuc pagani multi faci-
unt et plurimi etiam in hac terra nostra adorant daemonia et tantum modo
christianum nomen habentes peiores sunt quam pagani."
. ,
. ,
. " , -
; , ; ,
," - , . 252
.
. -
- .
(I, 52) " , , : ,
, ; ,
. ,
.
. , .
252
Ebbo, III, 9. . III, 7.
99
, ". ( -
, . 156 - 157).
, , .
-
. " -
." ( 38) ,
; ,
, . ",
( 36), ."
1. , -
, (I, 13). "
, ,
, ."
2. , . (I, 6)
3. ;
(I, 23).
LXIX .
, .
,
contin, , -
. (Ebbo, III, 13, 15; III, 1, 18)
, , .
,
-
. , , -
.
( ) -
;
, , , ;
, . -
,
100
(). -
. 253
.
. ,
. (VI, 17) ( ) -
, . -
,
, ; 254
. -
(Zuarasici). .
( ), , ,
.
?
? . (X
) , ;
,
. , ,
LXIV (. IV) " "
, :
" ;
.
: , ,
,
, , ;
, ,
, ;
, -
.
253
. ,
.
254
, .
. Fr. Westberg, , i -
. (1899. . XI. 5, . 212)
, , ,
.
101
"
(Montagne Noire). ,
, -
. 255
" ,
, ,
.
, , , ,
.
"
. 256 -
. ,
, : ,
, . -
. 257
, .
, ..."
,
. , ,
, .
, ()
. , ;
, , , . ,
,
; , . 258
, ,
czarodziej, .
() . .
j , ?
, czarnoksiznik,
, . . -
.
-
. .
(III, 8). . 1092.
255
(?) Westberg -.
256
.
257
-. ( ).
258
Zibrt-, Seznam, . 85.
102
,
(II, 136.). . -
(XII ) . 259
. 1091. .
(. 148 - 149).
, -
. ", , (I, 52),
, ." -
, , ,
. 260
, -
.
. ( .)
(VI, 24) ,
.
.
.
.
(XIV, . 567, Holzer-) , -
, -
, , -
. -
(Herbord, II, 32, 33; Ebbo, II, 12; Priening, II, 11.), ,
, . -
, ... Pyris-
y .
(Ebbo, II, 12, 13.).
259
,
, : " - ( ), :
, ? - , . - -
!" (: -, , . II. . 601
260
, Svaza, coenas.
.
103
.
- ? - . -
, . - . - . - ,
. - .
, , -
II 1092. . : "Jtem
sepulturas quae fiebant in sylvis et cargpis atque scenas 261 quas ex gentili
ritu faciebant in biviis et in triviis quasi ob animarum pausationem, item et
jocos profanos quos super mortuos suos inanes cientes manes ac induti faci-
em lavis bacchando exercebant exterminavit."
-
. ,
; ,
, ob animarum pausationem.
. -
.
262 XII . ,
, , -
.
, -
, ( 14)
, : "Ne muti canis obprobrio noter inlitteratis et
maxime Sclavis, qui cum morte temporali omnia putant finiri haec loquor..."
.
, (.
88. . .) ,
: " , , -
. , ,
."
-
, " ".
261
Hecht, , 1865.
262
, Dict. etym. . 211; .
104
. ,
. , .
,
.
.
, -
. -
(), , -
, , . ,
, , ny, -
(: unaviti ; i - -
, , ; i, ).
, , , ,
. , -
(III, 5). 263 , -
, -: , . ,
, -
. ,
.
nav (: Lexikon
paleoslavenicolalinum, . 400.).
( . 47.) -
, : "Plutonem cog-
nominabant Nya quem inferorum deum et animarum, dum corpora linquunt,
servatorem et custodem opinabantur; postulabant se ab eo post mortem in
meliores inferni sedes deduci."
Nya. , : ,
nya, - . ,
, -
. -
, ,
nyja, - .
263
, . . , 1890., . 269.; Machal, . 121.
. : ( 1896.); . :
. (. 1896. . 213 - 218.).
105
, ,
, . 264
, Machal (. 121) , ,
,
. , -
( ).
.
.
(. 188), ,
, .
, ,
.
;
.
.
. 265
, ,
. -
, , -
. 266 , -
: ;
; ,
, ,
. , -
, (
-), , :
", , ; ,
; , , -
."
, , . -
.
. -
"quae fiebant in silvis et in campis".
, :
"Ne sepeliant mortuos chistianos inter paganos in silvis aut in campis." 267
264
1868, .
. (, . XIX, 1071.)
265
.
266
Pertz, Monum. VIII, . 263.
267
, Mol. hist. Pol. . II.
106
, XIII ., ,
"Funebres superstitiones quas eciam hodie in funebris
exercet gentilitas." 268
,
. 269 , pugna, -
- .
- . -
, (-
) 270 . 271
, ,
, ,
: "Postquam talibus lamentis est defletus stravam super tumulum
eius quem appellant, ipsi ingenti commessatione concelebrant..." (. -
, . XLIX, . 258) .
, ,
. , ,
.
, -
:
" , ;
, , .
, .
."
268
Etym. Wurterbuch, sub voce.
269
, -
.
270
, Einleitung, . 435. .
271
, Einleitung, . 418.
107
Quin etiam mos est morientum poscere manes
Dziady ()
,
. , -
,
. -
: .
(, . , III, vol. in 8, 1896.).
III (. 582. ) .
.
dziady, dzidy, diady ( . ) -
. .
dziady- , , ,
.
, .
.
Dziady.
, , .
. ,
, . .
. ,
, , ; , :
, ,
, ,
.
,
.
, , , .
, , -
, . .
, ,
. ( ).
, . -
108
; , , ,
, . ,
. , -
, :
, ,
,
,
, ?
, .
;
, .
.
.
-
, ,
, .
.
, , , .
.
, ,
,
. 272
() 273
,
, , ,
,
,
, -
Sanctus Vitus-.
,
. ,
-
272
Academie de l' Jnscription, 6. . 1900. .
273
Arch. f. slav. Phil. . XIX, 318. Gorovid qui lingua latina Mars
dicitur, deus militiae. Zur Entstehungs Geschic-
hte der Kirchenslavischen Sprache ( . ) .
, - Witemir Conversio Carantanarum (. 6. 86).
Unevit.
109
, . . . 274 -
, , .
vi - , . ,
: , , , , -
, .
. , ( hei-
lig); , . , -
, , , .
() ).
(op. Gallus, II, 27) , ,
.
() snctus
, ,
snctus sfint, -
.
.
Snctus Vitus,
.
, .
, ,
, . , -
. -
. (Snctus Vitus)
, , ,
.
, . -
Chronic Slvorum -
. : "Sinus huius mris...
ppelltur ideo Blticus eo quod in modum bltei longo trctu per Scythics
regiones tendtur usque in Grcim." ,
(De-
scriptio insulrum Aquilonis, 10.). ,
, (Vinules)
.
, , -
, que dicitur Woligst; "pud urbniores (-
) voctur Juli August propter urbis conditorem Julium Cesrem? -
274
Herbordi Dialogus de vita Ottonis, . Pertz-a. Hanovre, 1868 (. II, 31).
110
-
, Snctus Vitus .
-
contme. 275
:
, .
, ,
:
"Polonis est koncizn finis, contine igitur edifici fstigt." -
.
. , contin
() , , -
, koutina. (Gesindstube, Kott, Supplment, .
698.) contin .
. 276
,
.
: mezi bora ( mezi, meize;
: miedzi, ; , , ).
burg. , , -
,
,
merse -.
"Et qui tunc fuit hec pt bellis et in omnibus semper triumphlis ntiquo
Mrti signt est nomine. Posteri utem mese, id est medim regionis
nuncupbnt em vel qudni virgine sic dict."
275
Einleitung in die slav. Litteratur-Geschichte, . Graz, 1885., . 139 - 412. -
contina, .
sub. voce .
276
: belegori, beleknegine, Jaremirus. -
. Medebor ( ), Mel prohibe.
111
; ,
. 277
() .
Mons Silensis, (Silezije Szl-
zek, Chlonzek ). Mons Silensis
II (apud Jaff. 2. II, 2998). Mons Silentii!
, , 278
( ) ,
( )
, . ,
() .
,
Julius ,
,
(Svntovitus
Snctus Vitus)?
. -
, (XIII .)
(Crotes) Curtes Corybntes: "Hec regio
ntiquitus vocbtur Cureti et populi qui nunc dicuntur Chroti dicebntur
Curetes vel Coribntes." 279
. , Curtes:
"Dicebntur vero Curetes qusi currentes et instbiles; qui per montes et
silvs oberrntes grestem vitm ducebnt."
,
, .
, ,
. (De bello gothico, . III, 14.) "
, . -
, , ".
277
, II, 1.
278
Historia Salonitana, . , 1894.
279
. 1. 3. . Lappenberg Hanovre, 1868.
280
Fontes rerum Bohemicarum - , 1874 - 1882, . II, . 16 111 . 17.
112
-
(XI .) ,
. Prg - Prh prh - , -
, . 281
. 282
pan , dala mat
(dedit mater).
.
:
, ().
, Zvntovitus, Svntovitus -
,
, -
Snctus Vitus - . .
,
Archiv fur Anthropologie (Brunswik, . XI, . 45., ).
Weigel-.
1. . 104 - 105 . 2. -
, . ,
. ,
1. ,
.
3. . 105. .
4. ,
Mosgu
Grossherzogwlde ( Rosenberg, ).
.
5. .
6. ,
Rosenverg- Rosenu ( ).
281
- Einleitung, . 562.
282
24-32 . . -
. . ,
. .
113
, . -
.
7. , Ro-
senberg- Grossninku ( . ). -
.
8. ,
Goldan Heinrichu ( . ). - .
9. , -
. Gross-lesen-y Rosen-
berg ( ).
10. 11. ;
. -
.
14. 15. , .
16. 17. , . - .
. ( -
).
22. , , Kleinzstrow,
Greifswld ().
23. . Thorn- ( ). -
.
, .
. . -
114
, , -
.[283]
, -
. 12, 1. 2. -
.
, ,
, .
, . . -
Niderle-, .
, , -
, .
Schlesiens Vorzeit ( , -
), , (Stnovice)
zwei Golzenbilder ().
115
Mitteilungen der Centrl-Comission (1890. . 226.) -
, ,
(kmenne bby).
, , , -
. (Ros
Bohemic, 1868.) sopis eskho Museum,
. 1891. . 417.
" " -
, - 1904,
, 1901. ,
, ,
, -
, .
,
; ,
.
,
,
,
. , ,
; ,
, ,
, , - . . , . . -
, . . , . . , -
, , ,
,
, , -
, ;
,
116
, -
.
, , ,
,
. 1843. -
; " ", ,
(Chodzko) .
, (1829-
1889), ,
1840, , , ,
, .
.
. . 1867.
, . ,
, , ,
.
- " "
(L conversion des Slves u Christinisme) " "
(L Chronique du moine Nestor),
; ,
,
, -
. .
"Journl", ,
, , -
; -
((Ecoles des lngues vivntes orientles), -
,
, . -
: " "
(1880), " XIX " (1882), "
" (1866), " ", "
", . , ,
" ". 1923. .
" " -
, ,
,
. , , ,
,
117
-
. , ,
,
,
,
, ,
" "
. , ,
, , -
, , -
.
, ;
,
, , .
, , X ,
. -
, , " ",
, , ,
.
, -
(Kosimus Prgensis), -
"Fontes rerum bohemicrum", ,
X , (Longinus) -
"Histori Polonie" XV , -
,
.
, ,
-
; ,
, , ,
, -
.
" ", 1885. 1890.
"" , -
"-
". -
- ,
, -
, , -
, , , . , .
,
118
.
.
, , " -
", .
,
. . . - "-
" ( 1810), -
, -
: ,
, . . , ,
. . , " "
(, 1860) ,
;
, -
.
, ;
,
, -
. ,
. ""
, ,
.
, , XI ;
, "Mgistri Admi Bre-
mensis Gest Hmmburgensis ecclesie pontificum",
,
; , "-
", ,
, - - ,
.
,
" ", -
; XII , , ,
1110 1117, ,
; - 1172.
,
, .
, -
119
,
, -
, -
. ,
, -
, -
, - -
. -
.
, , ,
, , -
.
"Gest Dnorum", -
, , -
. "Vit Otonis"
(XII ), 1151 1152
; -
. , , , -
, ,
(Gerovit), .
, .
,
, ,
"De Bello Gothico" ( )
,
, , -
. ,
,
" ",
.
.
,
, -
,
.
,
, ,
terra incognita, ,
,
, -
-
120
.
: . . . . :
" (, 1974), .
. : " -
", (, 1982), . . : "
" (, 1978), . .
, . ,
, ,
, , ,
: , ,
.
" ",
, ,
,
,
, , , -
.
, ,
,
,
-
. .
121