You are on page 1of 149
DANILO MarconpEs INICIACAO A HISTORIA DA FILOSOFIA Dos pré-socraticos a Wittgenstein 6" edigao Jorge Zahar Faivor A Maria nés © Danilo, com amor opr 187, Do aod seoiyanoumienta gna ‘Season Areca wei pbc wa caters cai i103) ‘sar 197.156, 19,200 ed) sna ee $e) rere nso So Sumério Lista de abrevigdee Preficio FILOSOFIA ANTIGA As origens 1. Osurgiment da Mlosofia na Grécia antiga ‘A.A pasagem do pensament miico pro floefce-sentifico 1 Nogéesfundamestis do pensament filostcocenifico a Apa 1. Acauaidade © Aargd (element primed) 4.0c08mo logos £.O carter etico aro indice Leura oiconais Quesdeermas para dcasido 2. Os Mésofos pré-soeriticos ‘A. Aprasentago gerald flosofia dos pr-scrticos 1 Acscola jen 0 BSRROERE 2% 2» 20 a . Avceolsitalianas 4 Phigoras eo pitagorismo Acco latca Segunda fase do pensmentoprésoctico {A escola tots ' Monista x mime Herklitox Parménides. Quadro sinsco Letras adios. (Quests e temas pare dicusto 2. Sherates 08 sistas 1 rdugio 1 Os fits 6 Stent Quadro sinsco Letras eiconas (Quester tomar par dcusio O periodo clissico 4. Platho ‘AO context de surgimest da filo de Plato 1 Pato tera das itas Anise detente da Repiea Quadro snstco Leitras edconat (Quester temas par dcisdo Aristtle osistema arlstotilco A Inrosio Acres Pato 6 Ametfsicn de Arete como concept dereldade . Osisema aristtico Ande de texto da Maca Quadro since Leinratadconas (Quetesetemas para dscussdo 2 2 B 38 3 Py ssarsses 6. Ohelenism e suas principals corrntes:estocsm, epicurismo, cetiimo 1 invodugo hina e erases eas A Academie oplateieme . Aesoolpergattics eo aisteine . Onsoptgorismo Oneopatonismo ea losofiade Patino ¥. Ocsssiena 6. Ocpicwismo 1. Oceticimo ea rig oftica Quadro since cronoligice Letras adicionats. ‘Questbee temas para discussio FILOSOFIA MEDIEVAL A formagao do mundo ocidental 1, Uma caracterizago da ilosfia medieval 2. Osurgimento da losofacrst no contexte do helene 1. As origens da flosofia cist 1 Santo Agosto eo patonisma cristo 13. O desenvolvimento da excoisticn ‘A. Ocontext de sugiment da escola 1 Sano Anscimo eo desenvolvimento da ctolisen 4. A flosfia drabe: um encontro entre Ocidente« Oriente 5. So Tomis de Aquine eo arstotelismocristio ‘AO contexte de fo Tombs: a al cialis 1A flosofia de so Toms de Aquino (Ascinco va” da prova da existncia de Dots are ss 9 99 92 * 100 m4 m4 a 10 na na 16 im Guitmerme de Ockham ea erise da escoistiea ‘AO pominalamo de Gulberne de Ockham 1 Actise daescolistion Quadro sintico Letras adicionts. Quests e temas para dcusido FILOSOFIA MODERNA, Fase Inicial As origens do pensamento moderno ea lla de modernldade A. Aida de modemidade '. Ohumaniso renascentits A Reforma prottate . Arevluc cientifca 1 A redesobera do stcsmo antigo ‘Quadro sinsco Letras adtonais Ques eemas para discassdo Descartes ilsofa do cogit | Offlsof seu tempo: a moderidade de Descartes 1 O projet filosfco de Descartes © Oatpumento do copito 1, Umm andlise do argument do cagto Do elzmo a reslsmo Alosofia de Descartes supe octcismo? Quadro since Leturas adtonas Quesie vas para dscassdo experitcia como guia or BL m3 ma ne ry 19 9 1 M6 Ms 137 158 19 10 164 1st 10 m 1m 14 14 176 Bacon eo més experientl 6. teora didi de Locke rics nati 1. Ocosicia de Hue Quadro sindtico Letras adtionais. (Quetiee temas para dicuaio Atradigio racionaistapéscartediana 1. tigi conan no Leib Conlasio (Quadro sndeo Leia aiionis estes temas para dscussio A losfa politic do uberaismo A. Oliberalsme police 2 Hobbes Licke Rowse adic tuminist Othiinisno 8 A Encilopila Quadro sintico Letras adionie uestdeseremas para dscussio A crise da modernidade Kanto filosfia critcn 1. Aconcepeokantins de losis Aron da sat prs A filowfia mora de Kat Quai sindio Tera adicionais. ‘Quests temas par dicusto 7 19 ts is 6 wT 188 95 196 196 197 207 207 2a 22 ais ogel ea importincla da hstria A Aes de Hegel Kant 1 Consctaciaehistia A dldice do seahoredoeseravo Os begelinos Quadro sindtico Leinrasadconas Quester eemas para custo 8. Marra critica dn deologia A. Mar fldsofearadcalzasio da critica 1 Acta da ideotoia ¢ Omarsiemo 2.0 marniemoeniniono Georg Les (1485-1971) As rigen da Escola de Fant 4. Louis Althusser (1918-90) Quadro indico Letras adconas (Quester etemas pare ducusio 9. Aruptura com a tradisi raclonalista 1 Ineodogio 1. Oidealsmo slr pentane O romania Schopenhauer = Kiehepaard . Niewache Quadro sinico Letras adios. QuetSere temas pare discus 6 a 28 m ma mm ns 26 m ns mm am m a a 2s Bs 26 a a a ne 240 23 as 246 FILOsoFIA CONTEMPORANEA 1. A problemétia flosifiea no seule xx 2, Os herdeiros da modernidade A Afenamenologs| 2 Oexisenciatiomo 6. Also analitien eo pastivismolgico A Exoln de Frankfort Aruptura com a traisio ‘A filo de Heidegger 1 A floaoinde Wingenstin 5.0 "primsro” Witgenstein , O"egundo” Wingeastein 6 Opensamente piodeno Quadro sindico Leia aioe Queer e temas por dic Considerages fas Notas ‘Biblogrfia complement. Indice de nomes 251 a 299 261 266 268 268 215 ns 76 Es Lista de Abreviagdes ssig0 a cera ia cept net contac » xcslo pew fiw eo. thee Frngneno = ‘bide br ads ina porexemplo roposio sesto sexo Preficio Comodo til, esta ba pretende serum inciagohistiada oso, vsando primardimentoletaratnerpeciizadooalup que toma ose prime conto Som 4 flosofa, irssao sem nenhum conbecimento flsiico previo. A reocpseo findamentl deste vo pons, dd, adotando-se un estilo ‘Slo esmples quanto possivel em un eto essa "Nem mesmo aos extnsas istriae de los conseguem ego eu ema, tampouco dar conta de seus potos riacpas em prfinddade e dete. Toda it ‘rn fllosfa supe ncesaiamente una acl, Agu pretend apenas elcio- nar os spetos da tian lostien qu me paeceram mals epresenativos dessa tatiana longo distri, desde o eu surginento ato periods conemprkaco ‘Sem diva bo prio de mains de tatarenta da goer do conhecimento ‘desu fundanentsSo desde Pi © Ansel, pasando pelo seciamo m0 ‘evlode do elenimo «pela retomada do cetcisno no nica do pensmento mde. até Descartes os empiri, Kant, Hegel Marea da eolgin, chegando 1 aquest da inguger ea flosaiconempotnesCertamene outro aspect ‘fore: pderam er ado clecionadoy,tlveriuainentelusatives elvan Minha esctha fo jusifcaa apenas com base em minha experiacia de discusso as qustese letras deses textos, realzads durante mis de 18 anos eionando histrid filosofa, ant para alunos dos cursos de Hes quanto deouros cursos. "Hem odo o texto una fre Enfare no context Histon ea precip ‘manente em star os fldsofos na épocs aque pereaeram, Evideatement, pode sargumentarque vos eses oto, porsun opimaade ecritvidae, ‘estacarum-se come indvidaosexcepconaisem sus pcs questions eompen. do comattaditoe como saber esbelerdo Port a meso prs entendemnes fem que medi rerum, é ness levarmos em conta o cones bist ‘quese stam ‘A prmea gande mediasSo que examinamos na foragio de nossa aso cual 0 rugimento da Hsia eit no pevodo da pats, quando se ‘sproxinam cstaniso e pensamento rego. A segunda grande mediate die na “ vcucloa Hema Pesos ade Mia, trv do pesaent rte, qu tod a Baropa ode om ‘ber flosice ciated pote rgn stent preearentedesconbecd. rpamos a pesto moma contre ma pin do soe de onde so tinvosno pr pensent, come derrvlvimest como crs os rns ai ge 0 percurso de formago da tradigio filoséfica é menos linear do «ue inaienspoaamos nor Aleta supe a olla eg: Jo at Sisco, eens em Atos ps oceania sigan aetna, deen voheenomundotlsic Caropaiapelomndo lancer renvesecon 2 pennment tre, rmpe com tadpole do pedo rodeo. Cabe evn lst de eo odo unidade dena ig Tate mito i de "Gnronalcdo qd una ale eet Vista itncin connderdn como ‘soo, oma un pie inert, prem undo oerarinamon de pete en “ae peresiemos go € comps de mimeesFpmenos iris de conores ‘ierenere cae pope ‘io peed exami ou propor pices ierresivesoginais quo 20s tev isto ag anlar nom simi ma po rps 0 poles, ‘Ber apenas speetreeotndrsgumas deren mi cnt dest {aig ents nevilnet od gugierapesenayoeelvaenpreem ‘guna medi una toma de pose No ofa, eta, no eno de ‘cvogeruma eso interpersonal Est fms re post prior detent de una inguagm ho snp gaps em abuse de teor tei, porn epetanostemnsag props dca Htc. Sempre ue poste proc aro fbnoetem, land as pripias pal ses de eager eo wlio een © pages ee ‘Exner tos eaminca Tat ioe do drerverinens de material cro sng emis de | sane em qo eon cuso de nuedol sone hi Sent UC Rio.na sivas Federal Faninene (UF) 0 COMEADSR am deem spo dv evden coma palate, aetna qe ope at ‘En venation costco qu wan Folesnexpenia ‘ening tenon nmol cen qe pees et seas cunon Seman guests, vn perpate coments deren, {Sue sempre me sarin destino ee derensment i eri sd pore (Os arse tas ag tas foram os qu selene! pan ess cos let unter en coesimeno pessoa bem tno una preocspao em esate cadaperodocemais nfs quetoguemepareceumas srs ‘inns tmporan: Pet or ren ecco Sepia enttiv eo ‘pero rena ds Silo, son crete axamino. “ho inl de cada capi nent um sini, cotendo um eno dosnt onto aan a comer dete scons qu co ‘into tora earls eSprohecar reir ave de once ce lt ‘expcilzaos,além de um questonsro com pergunas «temas par discuss, ‘ttando dsdeosnplsexerco ate una retomada do gus 1 hdo estado, Espero sobredo gue eto poss se ite notdo por colegas e alunos em setrbalbode losfia equesrvade oct de par, umrineto pass, lang, ‘as fascia, canine defen oss PARTE 1 FILOSOFIA ANTIGA As Origens 1. O SURGIMENTO DA FILOSOFIA NA GRECIA ANTIGA ‘A A passagem do pensamento mitico para oilsifico-cientifico Um dot modes talvez mais simples emenor polemics dese crater’ flosoa ‘atavis de su bir: form de pesamento qo nase na Gel sia, por ola {dosce a De to, podemoscomderar tl eared prtcamente como ut ‘nanimidae,oquecostuma serra err os histor dalosofiaeosespecial tara res Aree, no vd Meta aver tea sido opto de para ‘eas concep, chegando mesmo a defi Tales de Milt como © primero [liof. Veemes em sequida em qe setdopodenos dizer iso, 0 que nos leva sims qu ilwofis nec em im momento eum lugar to defies, oak mesmo oqo nor pemite consider deterinado pesado camo 0 "prime f- ofa" No ers avido pensament anes e Tas ese ered de surgimesto da Flosofia? larg que sim, Neste case, 0 que tara o tipo de pensameto que ‘fiomamo tr surgi com Tales e seus disspuos Wo especial apoio deer cons ‘der come naugrand slo denovo,a"flosoa™? Procrremes porn, exp ‘ara ate ele quis taionlment se tem fei ents craterago do Su ‘iment do peasmeato oso. ‘Os diferentes povos da Aatigidade — asso babies, chinese indianos, pipes, pss e hebreus — todos vera vies propria a ratrezaemaneiat ders de explo fends eprceaos tri Sos pepo, extant, sam cincase Ba cltira pops podernos deter opiepo dest tipo de ‘encanto qo poderos denornsrnest su se iil, de lsecoclentfc. ‘Se afmamos qu ocoabcimest ec, de uj was somos beds, surge a Gri por vlla do sé aC, ns prime paso dever ser provtat ‘otender porque s conser que eve novo po de penamento parece a pels ‘rims wero gue significa ea "lec" cy surgimento coincide Com ¢ ‘rerpci do prosumer lossica ‘Quando dine ue opensamento loro cieniico urge Osta ste. v1 A.C, caactezandove como una forma epeiica deo bomen ena entender © mundo que 0 cers, to nfo quer die que apteiomente nfo howvesse também ‘us formas de a efender eet reaiade E preciamente a epecifiidade do eteament filosfico~enfico que entaremosxpliciar ag, contastando-0 com Sipensamento mien qo the atecede na cultura sepa. Procrremos dstac a “Saaceriica ses Geum e de oat form de expla d rel ‘Openstmento mitcn conse em umafrma pel qu um pov explic arpctos ‘sera da etdade em que vives erigem do mind Rnsonamen da raters e das procesos mtr e serge deste pov, bem como seu valores bsicosO muito caacteza-e sobvetido plo modo come esas expicagtes sto fads, 0 sj, pel ps de curso gus conti O peep tem grego mos (vce) signtien am tpo bastante especial de dicura, 0 disamo Fito 8 ‘agin, vendo po vere al mesmo sinnimo dati” [AS enasenarativas mites no so produto de um autor ou autres, mas part ‘os sacerdots, os mags, os iniiadon, so eapazes de interpre, tds Que spat faialmenteSio os dusts, os epitos, 0 desing que governam a atures, 0 omen prdpna sacedade Os ncerdotes, oranges, or rds eersem ‘como intermedi, pone nize o mands humane eo minds divin. Os cats © ‘sctificiereiionsencontrads neta socedaes so, asin, formas de etna Sleangro vores dvinos, dese apradecr esses favors ou dese aplocar eva das euses Na Gri pode ar como exemploa eligi do ori eos misérioede Elta, je inlsociar venendem sexcola de Por en pagers. Avntles, como disemes nina, qe fraser Tiles de Mile, no ss ¥1 {Co incndr do penssmento sia inc, Podemos conser que ete Pencamento nite hasamente J ma insatisfsto como tipo deexplicago do eal [ut enconramos no pesarento mio. De at, desseponto de isa, peso tno ten un caractersicn ace pono pandora Se, ora ade pretend fmecer una expicago elidae, por ou indo, recor nessa explicaso a0 tmstno can sbrentrl ow ja extent gil que a se pode expire ‘io te pode compreender por ear for do lao da compreesio humana A ‘rpg dad pelo pesamento mic estat ssn no inexplicavel, a mpos- ‘Shida do comeciment “ress rent ques tenaive do primeios iofodaesclajnica ser buscar ‘uma expieago do mando esta (a phys, gums, dal 0 noso temo “fsea”) asada essencalmente em casas mafurs 0 que consid no asim chamado ‘naturale sla, Ashnve expt do mando deossa experienc ets Cnt, para ese pensdores no proprio mundo, eno fora dele emalgumareaidade Isto einaeie O mndo sabe sim 0 conbecmet, 8 posse (otal deexpingio ao menos em ptcip—Leldnl porasto ‘Opensumentolsiico-ientfico representa asus par bastante radial com 0 pensamento mito, enquano forma de expla read? nen seo pensatentofilosfcesientfic surge por vo do sée. vi aC, sa rapa com oensumento mito nlo se di deforma comple ined. Os Sj osuimeno dese novo tipo de explioro fo sifcaodesaparecimento or complete do mito do qual lis sobrevivem muitos elementos mesmo em a0 {cedade contmporines em ass ceases, asa 06 ‘ost imagine O mio sobevive aia qu va rogressvamente dando de Fag, pssanco aser ates pare da radio cultural opovogego do que a forma ‘bisca de explcato da vealiade, Contd, so inufaciaperanece, meso em ‘sols de pensament flsfio como 0 piagorsno ena Obra de Patio. nese fentido qu deveror entender permandniadaeferiacia nas date nossa egos dagel periogo® claro que esa manga de pape do pensamento mito, bem como a pera de seu poder xpinivo rena de um longo period de transigS ede ensformagSo 4s propria socedae prepa que lomam possvel 0 surgimeto do pensumeno Slosife-cienifio na ssevn 4. Bascamente iso coesponde ao period de secadenca da vizio micnio-creteaena Gra por vot dos 4G, ede bus estutirafaseada em tra monargua giving em que a case scerdtl i ands initia eo poder plc er ered, e em ua astral lta € ‘emma economia agin Apri vari d Gra pels tbs des vind ‘rovavlmente da Anis cent! om tom de 9002750 aC. comeeam » suri at Edades-Estado, as qui havrd una paripaso plies mas ava ds dads, 2 cago Hon a Faso «un progressive secs da sociedad. A relgt vai tend seu papel re ‘sn potlamente so srpimento de wa nova odem econbicabaeatn agora rn ‘Sider comerinisemereatsO pesameto mio, com seu aplo a sobrens- {Ral e ace muneroy, al asim deeando de sai’ Bs necesiades da nova ‘rgaizaglo soca, mais peoeupa com a ealiadeeoncea, com aaividade police mnsintensae conse toca comercins Enews coneto qu peasanento Flybfico-cetifiocacontars a conde avocivel para osu nasciment Espns, port, que Tales e Miele conideradoopreio Hosafo gue o pensamentofilneic ena sudo ado as cidade do continents gr amo Atenas qc tr seu peviodo reo poseionmente—, Espa, Tebs Ov ‘ices mae ns Cliniae preps do Mediterney oil, no mat Tonio, no que {hoje a peninsula de Anat a Tuga (Fg 1) Exe colin, ene a quae Se dette Mist Eero, fram imporans pots eeateposos comets, posto de enone des arvana proventetes do Onente—~ Mesopotimi, Pri, {aver mesmo India Chia, qb paral evavam suas meradonas qu rm ‘pareadar transpoadas pra vos osos do Mediterrneo Gu oy regs cruzavam om suas embaengSes Ort, por ene molve mesma nests eidadescorviam “ierentescultars ee frm baronies, poo terse somercal fia com que ‘x povosguealsecacontavn,sbretido os grep undoes ds cides, ose tranantlerantes Ar cols gepas do ma Jenico eam eto cidade eoemapo- Tits onde renava ui cert plus ela, com a presenga de diversas ings, teaiges, cults emior. pore, sim, qs inutca de diferentes wader inca fenha levado 4 rlavizpio dos mits. O cariter gob, absolut, da ‘rplieacio mie tei exfagucido no confront ene os deentes mio € taliges, revland-s aim sn oigem cultural ofio de que cad ovo fem sa forma de vero mundo, sar tadigbese seus valores, Ao tes tempo, em una ‘ocieade deca i rca comers as ntereses pragmatic, st wages tise ¢slgioes vio prdendo progresivameste sa impordnsia Eta € tna ipotese qe parece razdve, de um pote de vista hse esociolpice, «mesmo ieopifico ecconbmic, para aexplies do sugiment do tipo de pensamento {taugarado por Tale pla camada Escola de Mito, naquee momento enaguele Pasemos agora a examina guar das arctica cenrisdesse tipo de enenment, encontrar do sma Escolade Mieto,maspratiareneembors com ‘Tterengs cn quae edo os penndoresdaquel perio (des viv 2) os sim ‘hamador ldsoforprésocrdcos, por ere vio anes J Sere, 1. Nogdes fundamentais do pensamento flséfic-cienfico A principal conbuie dees primers pensdores ao desenvolviento do penss- tment flostcoepodemes der anbem cientficn, eacontase em um conunto enor que enam exper aide «que const em grande pate, com ‘eemos, gun doe conesos bison ds tora vabe snatueza qu se dseavo ‘edo spar de ens. Embree ngs seam iba un ano inpesss ue MAR MEDITERRANEO ‘ERICA tana do mano Bree] » echo Maen 4 PSone se wats do momento mein de eu sugiment,podemes dizer qué ilsofia ea ‘Senco na oseu neo em nora tadigio cular Vererscomo, deca frma, ‘Sens nogies conte opto de parade uma vio de mundo qu, apse das ‘ofuntas tansformagGee coda, permanece pare d nest manera Ge co [Frecner» realidad nnd be so quer ner que poemos recanhect nesses essadoresasraiaesdeconcetoscontiniver densa trade lesion, kA phys Aristteles (Metal 2) cama os prineios sos de plysdloges, ou sis ‘mdoeos on tdricor 6a naureza (PH). Asim, o bjt de inventing doe PrimeiorSlsofrsienssas €o mundo natural send qu ws tors busca at {nm expicgo casa dos proersre dos Tendsnos nari pan de casas purronte ari, into, enconedvels natura, no mundo waa, conc, © Fic fore dest, em un indo sobrnatura, divin, come nas explicges mii. ‘Segundo esse tp de vio, portato, a cave da compreenso da reaidade natn] ‘ncona-enesta propa ealdade eno for dela be, Acustldade _Aceracteriia central explicate danaurena pelos primis soos potanto © pelo nego de causldad, interlace teas parent mata. ‘teleinesto de sma conexSo causal ene devemimndos fenmenos nts ‘Sonn asim frtabie dn expen cena ed em grande pare, porese ‘motivo quconsideruos epimers etatvas de labors deteoras sabe oral ‘Soma oii dopensmena cent. xplicar¢elcionar ees ua cust ‘gucoanteede eo determina Explcaré, porano, recon onexocausl existe ‘ote os fimenoe de afarern,étomarem feimena come efito de ra causa. E owstéci eee neo que tras realidad itive eos permite considera ome imports eneano, que o nex causal se dé ent fendmenas natura. so porque podem considers Guo pesamestomitesambemertabelceexpicgbes ‘rst Astin, na aratv da gura de rb lads de mero vemos 0s desee tomar o partido doe eepor dee toot einvenclar os aontecimentos em for ere ou daqutes, Porat, fenmeoos humans enairas em neste cso casas ‘Screnatust Tests de un expen casal perm dada aban da efertneia ‘Chun sebrmaturi£ ports que que ding a expcaioflosco-en. Asada tien elertncia spenos a causa str “Aerplicaio cul post nets, um carter regresivo. Ouse explieamos sempre uma cosa or ota ¢ Mt assim posrbade de ser buscand ua causa Serio, mss brea, ston, Cala fentmeno podria sertomado como efio ‘de una nova causa, que por sun ver sera eto de ums causa ante, © asim ‘scesvamente eum procssosem fin so, condo, nvaliariagpropriosentido feteno 2 nis eft (caus) > (fe) eau) - (feo) Para evil que ies cont, suge a necssidae de ae etabelcer uma caus, princi, um primero prinspio, oa coun de eslpos, que sva de posto de Darédapastodoorocessoraciral El queeacontaosa nto de argu (00%) & Aargu (clement primordial) | fim de evar a regresio ao infnito da expicgocautl © ue «toraia ‘attic, ees sof vio porlar aes eum clemewio primo {he sri de pont de pari par fod o proceso. pine a famulr esa oso €extamente Tals de Mito, que afta sera dpe (yor) 0 clemento Proc Nia sabemos pr qe Tales teria cca a gu talez por co ico ‘mento qucseenconrstanatress nor seas, side, luda goo, tlver {sfncad pr aatgo mits do Ege da Mesopotinis,cvzaes de regis {idan equ se deseovolvcramem ras derioeonepriso meso agus parece ome fred vida. Port, o importa aa conbugto de Tale no € ato ac alba ds ga. asprpiidiade lento primordial, gud iad atrera E claro qu gu loads como pre prnipo mio diferent da ga scessexpenitern toms, quebebemos ou gur esoaames cos, mec, “Trane rence de un principio, omado ai como sinbaiandoo emeto lguio os uid oral como o masses, mas pmol ou sins gua como fo eemenio presente ev todas a clas moron menor gu. Diferentes etsadoresbuscaram evetalmen frenespentpio expicatvos, a, pot ‘Exempla or ucsoes de aera Escola de Mio, AnainenereArarimanre, Sdotaran spective aro apeiron (am principio abt signifiand lg ‘etimitado defini subjacent pri trea); Herta da er ofa © ‘incl expleatvo, Benderioo domo e sin suceuavament. Emphasis, om us dourina ds uavo elements ono gue sttin a frets pies, ‘mando nex de quo lene primordia — tea, As fop9 — tee retomads por Plo ho Time © tastune fund em toda Anita, Shegando meson perodo moder, presets expels da alii Po esucinants abo vagina odcme qunica Podeaecasiocer clive Ae, decera forma, aqulmica nda oj supe que ets clement basics, como =f cin ree em ete Importniada ozio de ergué et crament na ett por pre desses| ‘tarde presen explicate da eaiade em un sentido mats rofundo, {statlecendaum pip bnco qe pemei toa aeaiad, qe Ge cra forma 1 witgue, «que 20 mesmo tempo sea um elemento natural, Tal principio daria Seumete carer pera esse po de expla, prmitindo considers ‘Samo inaugurando a cnc, 4. Ocoumo © significado do temo Kosmar (eoquos) para os egos dese perado gst Sletament is de ordem,baroaiaemesmobeeza (qa eleza resulta da armon das formas ay ai, o noseotermo “cosmic. O cosmo € assim 0 ‘rnd onal bem como o epg eles eng eae orkid de corto ‘om coos pipe reioats® A iia basen de cosmo &, portant, a de us ‘Sruenoio acon, una ordem hereguie, em que ces elements so mas incon, e gue se consti deform dteminada, tendo 9 causalidade como lei rani O cos, nena esim com orem, ops 20 cas (008), she eid recente fala de orem, 9 eto da mata anerin 8 sua oranizaso. & ‘porns note que rdem d corna 6 ma order acinal, "raz" signfeando ‘exatament a enstacia de princpios eli que reper, oganizam ess aide, i frnconalade deste mando gut o forma compreeaiel, pr sia vez, a0 efen- iment ban, E porque bs concpeao pega pressipsto de wna corespon- ‘dca eae sraio pumas ea raconsdae do eal —ocosmo — que ete el pole ser compreendido, pode-se fazer cats so &,podese fntar explo ‘Ericameate, Das rgita oem “cosmology coma explirago dos prosesas ‘ Tenbnenos eats como feo gral sobre amatureza © 0 fuionamento 0 . logos ‘Otermo greg logs (07) sgniic eralmente dsc, coma acepeo gue encontanes por eteiplo em Herilio de Efeso, © logs enquanto acu, nrtnto, die fundaresalmente do mythos, a mrativa de carter poético que econ as dese ao miso oa desig del O dogo & fundamentlmeate ‘ne expla, em que rader 580 dadas ness sentdo que 0 disco dos ‘reirosilsoon, qu expin real por meio de caus natures, €m fos Ess Fates so foal de ua eprgdoou de ua revelago, as smplesent do ‘ements hutanoapiado ao entender da saturezaO lgos 6, portant, 0 cue raion, sgunetativo, em que a expliases slo justifindas © exo Shjetas rene custo (ver pico segue), Dal deri, porexemplo,on0s0 fermo "Togea Pork 0 po Heri carci a realiade como tendo ur Toes, ou sj ra ctonniade (ve 0 coaceto de oxo acima) qu erin capads ‘al lato human, Prana, do presapetos bscs da vio dos pines Fidofos ¢acorespondenci rte aaa Ramana ea aciaaidade o eal 0 que formarapossive un dcr racional sabe oe f, Ocariter sitio {Um dos spectos mais fundamen do saber que se consti ess primis «scoas de pesaments, sobretio na escola joie, eu cari rien. to 5 tears formula no ram de form dope, era apreretadas com ‘edad absolute defiivs, as come pases de serem daca, de sunt. ‘aren divergocas discordance erste Formulas propos aera ‘vas, Como se trata de consrdes do pensameat human dea de um listo ‘Sento de verdads reve, de ater dino ou sober esto sempre shes discuss, efrmuloto,acoregoesO que pode Ser usado ple ato 4e que, na esol de Mito, os das picipas spurs de Tales, Amaxoenes © “Avani, ao cet sis do mene de gue» Agua sero lames pe ‘moral postlando outs elementos, espectvament oar operon como tendo ‘ta fang, so pode seromado como siral de que nessa eso isdhca debate, ‘divergincines formule denovashipheses eam eximalados. Anca exignca tra qu a propostas divergntspudesem or justice, explicads eandaen tas or sur autores que pudessem, por sua vez, se submis eric, Segundo ipott iroto da clés conemporines Karl Popper: veodeofiodequeseucirurconece no omalat "A ova te qe em mene nsec, Em hat dur ens saps na lesen pata sn) ‘Sereda ee one orn sive win ona se pra pr sae, pre eo ai Uma hbo Spin is i an Sgr Bn te Schemagetalendeconetanteuenaa ne ‘io pa serpor mer cides goe Artima ipl de Tl, desenoley ora tora on deg explcine conseemene de sour, e gue Annee, ‘sense Aunceespiagi pee set dequ ri finer ess era ‘enous daiplorsrtnom nao qo slerean wana et ht ‘Mhniotien de set meme cm ume sore tale BS ao AMORA DA PLOSORS unpre sinonico| + Peangem do pensamento mic egos ao pensameno fisbfic-seni Courepresetano surginento de loofa na Gri agn tea). «+ Ruprra ene ess dus formas de ensamento como reutante de tansor- ‘rage a soctdade prepa poc, que se seclariza,torando-se importante {sve comer 1 Osurginent do peneament flosfco encom colin prepa da tain signet, uma ver que alse ava um maior cot com oubas ules, Tevando ama eating do mito e das rics eligist. ‘+ Omit, come expicasio do real através d elemento sobrenaturaemisero- fo, €contiderada neta o primeiosHsafos pecan expla ea | dade twa pars dla rp: naturalism dn esol rica. Onan Sines ooneecescsegatonyenson 1. A not de physi (etre). 2. Acautalidadeterpreiada em emo stitanente atu. 53-Oconcito de argué cu element primordial 4. concept de couma(ouniveroracionslmenteerdenaéc). 5.0 logs como rsonallade deste cosmo e come exlicaoraciona {6 O carer eric dessasnovaseorias que erm seta i dscssio evitando ‘9 dogmatiamoefazeno com gue = dtenvevesem,taslormandaeerlor. sslando-e + Datieane, Marcel. metres da verdade na Gréctaacoca Rio de ani, Jonge abar 1988, «Blind, Mice, Mio e realidad, So Paul, Pespeciva, cl. “Debts” 199 faa. GGoldschmi, V. rlgio de Plato, Sto Pal, Die, 1965, ‘Rocha, Ever. © que ¢io? Sto Palo, Bras, ol. “Prins Passos", toms, + Ronan, Colin A, Histri hatrada da cdi, v1 Ds origen &Grécia Rio de Janet, Jonge Zab, 1987, + Weran, Jan Pie. As origens do encomento rego, SSo Paso, Die, 1984, teat. + Veyne, Pal deriva as gregas em seus mits? Lisboa Baigbes 70, 1987, 1 vlatos,6: Oumiero de Plato Bris, E& UnB, 1978 Pans Aen » i Soe Rapes gun snes bs ota te sal | era | Tp nss o pesnio | 2 Crane ssc eens pip cancers do | ponent fosicosentfcn | em unos por gue pole dag pte Ho prepiremente meneame ee | croreepesme nicopinassnsentoinattust | 5 Qu el sesso ona ese pi snc din an na pi wes rao grupo dos gut ‘nos quatro primeios algarsmos (1,2, 3,4, que stam der (10) qos podem er dapotos. sume) updo dt rans san a eee coco i, Asoo cleitica Opensameno de Paretwonsedesol Onan de Puneet vitomasatanteen so . Segunda fase do pensamento pré-socritico segue sao carci sobre Inthe nue preeeros ia vena dotandou elal deel “ Inrsgio tenn na Fes spn om et WeaiRtenesesclase vlan a cone domndonatua cone lilo Saree Atenas na época de Péricles, que teria sido Sree i Cersen ares Sao compos de a lip sie atc Seek een crarammeater Gena Seige tectonics ‘i ee = ‘come rt snes eee ee ae eee anaes sina cosmo, eas un emo nos espist) no seid cas Peat dew mane ox espa sone isc ‘sTaetooctesbe Acton contd pipes pore dour des 4 tomentosa tert (7), sue eta oa oc a So tees cepa most css 6 sae fre "Zermatt a cepa meno a0 Remncrnento eo tio edo modes eee sos como aes(reomat) (0) Bods cise Combing rea plriade do ud at 1 Acscolastomisa nine tit cre tt ah ne {EG Sos pemmero cones bet pu destin Dende, cece te nm © cotamuamastimaureec rn ay snta moderne por Pierre Gassendi (1592-1655). See cuanto et ann avimia Persia feando-se depois mm Atenas. Sus dowtina do a serra Tate eae cerca tener oe Tras mse ie gman einem cara ae entero echt arm eo de Tome ee 92 ‘pele. Os somos slo impsrepives e exitem em mime infinito. Fades sacar io avango em elago to era smerises nu fmulasio So tone cone lemeto primordial sabetuo quate & oto de purus inperceptels oe ompfem objets mates edo origem as fenbmenos ean vines ee Sem divide antcpa de mancirasupreepente fiesta cotemporinca, os iva sun nogo de iomo desta adi, aps, clr, ds profundns dees ‘sents ear mbar . Monismo x mebiismo: Herel x Parménides ‘Examiauemos agora as dona de Herel ede Panménides seus seuidres {mtermos da contovésia ate momo e mobili marans nose vag ue pode sr tomas como uma espe de visor de igus quanta ao scale inflate do pensmento dos pr-octtcs ma losofi due se sega, sobre ae ensamento de Plo. Emo haj divide sche quem gus esulecomein ‘tate alo das cries de Paméaide «dos eet, em ora pte ooe referem a Hersito, oy ter aos mobilise pualits cm um sentido spo CComesaremes pr spresentar 0 peasament 8 Hericlio de mods peo ‘content poster com opetsment selca, inAcuro oe tego, embora um dos présoccos de gues mais chearam ffagmentos més, er conhesida ji na Aapidade como "o Obseuo™ devin feldae de terns de eu pensamento. Poe set eonsigende, janes om tomisas, como opeineipal eepesenante do moblismo int &dconepeto Seundo qual a ealidade natal se crater pelo movmevta lode ts ces ‘tad em ano Est seria o enti barca da fase fase studs s Horch “Panta re” (Tudo pas) Sua fsa como podemosreconstula & entean, ‘o,bemmais omplexa do qu ss. A nog de gos deocmpents papel Seal ‘seu pensameno, como principio ucader do rele elemeto Biss dasaeron, ie do cosmo, Segundo o fos fragment 50, “Dano euvides no nis as ‘0 logos, bio concordar que oda as coins 80 una ina cosa" Asi ido ¢ ‘movimento, tdo exh em fh, ms edad pos ue aida Sse, nos ‘umiade na purl Est "umidade on plralidade™ pode sr ened tos semoaunidade dos apots Hetil va readademarads pelo conto pone) ate os posts (53, 126, 80 coat gus odave no pss wn cari segany, Sendo gaan do eilvi, sravés da guyana fandedos poston ti 10, Assim, dae ot. clr efi, vin © morte slo opoios que se completion (67126), exsitcia do movimento da pluaiiade do veal € par denon ‘sxperitc ds cise Herc parece serum fisfo que valann a expesencs ease (58). Ofago (pr &tomada come clement prirdal 30.91 60 50) ‘Supelmenosenqust chama, regia que Gurimaesewtocosine, sinbslesnde ‘citer dino ds realeade 0 fragment nies mais froto de Herta € dora (6:91"No podernosbe- sharos Gas vezes no meso rn porque oo wo € mals @ mesa Aigo secrete ir tnnnomamantonna! tng reeirrearens mln ieee oe oe aetna ae elon te Se ee eres Meat srr ee Saat SSE eet ieee et foc eae sem Scene copter tet Set aera aea ten Hoe rai cto staccato Trey teen nares ine ee ements ee cee ees ero a sso ern ii, ened si evens cant oo mit, re, a oad niece ne SLRS uns utr pes def i ds is gts mss tanec dtmcnreahnac open Ns "rem ane ee oe ewe evs =e ficial das coisas. Se, no entanto, oe eens a on opr pee me oe spe et Shen an ans ‘inte tam psp ein cannon «ail (8 Por 0 oho Sn nee fomRTichd on Cele stents i refer hence ave Ou en scae Sleep pence cere ope mma chine See epee eta otencano men Pra, Se caps oman sewn ryt Scan ert is stn eps orem Sa ne aetna rom a SERIE pmo, setae anes Poms a sen Sr txt opr ccs ue hen ohn is pene "or eo me seem te ia cso pct upeteae sr ie er a pane He SOS Sates pooner noc oso uo we ‘pies alten cnvcnane serosa ot tes Senne gle ce Prt octets nmi ic pcu 04m nonin get Segui Teas i tonsa am emote cel se iepunple prove cael otomenio Semi eine Ese span, evra Seas ang sae rcs pon ne, qualche weir Peerona Anan ” ses dois gmentos d seu Poema os pemitem entender em que sentido ‘amides &considrad opensador do Ser (0 rel em seu sentie mas sb, ‘mais bso), ace que de cet foma inaugures metfisin, eaten ee Spo de pnsamento sobre ase cpondo-e experiencia conreta, senile meds oc ‘eros comumente das costs. Verano mai ada nina qu ono Parménides cou eta ob mobluta ert sole pesamento de Plo, Gos colcaricoive cnspesongem atl dade es pica Parménides. a Meusso e Says fo um dos pricpasdiscipalos de Parménides, omandose ‘onhecdo pelos arguments que dseaolve et esa losofa monn ced Essex argument so formulados conta ss noes de movimento «de pra ade, etm a eeguite forma (2). "qu € alo pode ter comeyo, poss sevens amo deveraprovir do que ou do que oat no pode et Vado do sus orqueo gue mbm nto pee tet viado do que nko porqo oque nfo TS6 ‘vento pode vira er; pont, o Ser eto, tive, stemporalcantade Zexko oe Exané um ds mais fanos fisofor psec, sobeetudadevido ‘ses paradexon ie formuoatanbe em ef looismoniine caesar 4: movimento, Os padoros de Zens foram amplament acon solaies tod Amide suscand merese ae bee, pea dese dere ‘nestor ecentsnalogicae aici sdmitenuratolanisinplee a soe inimeras controvess Sump deve sno apna to quesionaests aconcepeto mobilised discus acteado tempo onset, mas aber, ‘fra degen por meio de aradonos que Zeno eputctemeni agua sue em srs cada rece ad tarda Ge arn) de sie que aca. Part assim da peita do avers, pocarando most gue Pestova ao abso; cm sn cla refute Arles chegs scomdceroy ‘gui de Zen como a origem da dale caqant ice arpumentten ‘amos examina dois dos mas conbeidos paradocs de Znao prs art oa forma de argumentngo,O primes €0 de Ages ea tarargaAgules, one loz doe coders, db ham aargs em a cma Mesto ease, Acyl jamais ed copa de alana astra pis ea neces pecan ¢ dite da dates dda arog; tendo al tna dive ao ot, la |i poer ser pron’ aifrenc inion, mar jem tla. ‘pared dln move diz qu ua acts dispar em dete sum ao ‘ele ncn dtc jms arg et oon ade pamencnds move pos cada pont em gues enconta deve perce una dada gel eu compimeno no eat, seo epago compote de cnet invite, & ‘ech deve pemaneser nel, jb que nese cata no pode ber movimento, sci eZ sctarin-aode it oto seu como ue evi.» rtd experiela de qunqur um ds, gue Asus apdarensaepard & {ararga equ alec snes ovo, Prem, os eguntote Se Zane ode suurez tec ¢ cnet ow sj lade ecm expla qu noses ‘pert coma const; oo eta ao record ones de movie, i" echo Hen 4 Peso espe qucenconranor ov ncilists, ctnosSslevari so paradox ‘nl pace cum do ptr sino comes a oc a Sotto es comm, os xen wl da ea go rose 8 ‘Skansen ede, queers conon expiosprenendo ‘Tsou ozmn utp dlnguagene porno meso, neces ‘re Sapo ous se coma. evel ee, ‘ro. umn pts com se expen ah es couss a aaa sternite bin meni, Com eit, dopo de ‘ote rei, ue pes spots oo complemen cn € 0 Towne os po bos rel concopode ates utente [Bue omonamo do ean, spose dor mass about. Tate pate. Fate do prime grande conto de praigmas na tao fcwfca,o gue db Sem dan nde cet, ge, eu forma oud x, spe coon: ‘tos no devenevimento dese tao. Apia valve prada ol ‘Covi denwsepencl cover par ocoaecer des eas ¢ 1 pono confit cae os elemenas as dade gue const pair joke pertosn s quis loge de ego robles, carer pia Sunn dead A tepid ses gu nc, emanen, te hope gui de moan a os ei, seve 2 Sito psctmeus sis una ongrexpritca eee Test, een {Ercole po nor wos xen ei, nce “Eis quvos prt queer io Dea oa soe orn Srsctnicode lst tole plese porte genes scans soca cat pemaneniemeniecm abe. oc ral) 1 Nite cc eine Ties eM, Anon Anne 1 et detent) 1 an Cn nip) ae | | « Pitagéricos: Pitigoras e seus seguidores(importincia da matemitica) + Sarre, Zt ut rete ein Sayer eT) © EucaeApgne er get en) + noms Urge Det | Aaa Cte Coletineas de fragmento doxografa: + Bomcim, Ger A. 0 fliofspré-socrcas. Sto Paao, Cli, 199, + Kik.G S01 Raven Orff pé-soeriicos Libs Panag Gulbenkian, i Lairci,Difgenes. Vidaedburinas dos floor res Bras, 4, UnB, 1988. +0" penadores orgie dasimanie, Paris, Herds, Pept + Ospré-scrdneos, SS Pal, Abr Cla, ol. “0s Pensadores", 1975 Sobre os pré-soerites: + Bure, Jon. 0 dspertar da flosfi grea, Sto Paso, ican, 1994 Gorman, Peter. Pudgoras uma vide Sha Fale Cula/Pestnee 979. + ila, Mara "Os psoerdcos, i A. Reszade org), Curso de lof. Rio de Janet, Jorge Zar, 1996, 6d + Legrand, Gérard. Os pri-socrco. Rio de Soir, Joes Zab, 191 + Lise, 1. Curso de filosoia greg. Rio de anc, Jorge Zab 1994, cap. 16. + Sous, Eon de, Horcont complemetredade Sao Pao, Das Cia, 1. Qual o sentido imporinia de contbuio dos filbsofs pr-socrticos rns formagio co desenvalvimeat de radio fetes? 2.Como se caactriza a ising ene excl jbica en escola? 3. Em que setido se desaca o pesanento dos paginas © gual + sua ‘pesado cateto dos pb eortar? * 4, Quis ospriniaisarumentos de Parntnidesedosmonists conta Heclito os mobili? Como vot ava eresetgunenton? $. Com se pode interpreta o sentido ea relevinci osprtoro de ent? | cen eamertece de eredecs de Zen 3. SOCRATES E 08 SOFISTAS A Introductio ‘0 pemsmena de cates é um mc consugode nose digo ee, Caeser qr tng lwo clase rmpenda coerced muse qre relaismo ‘+ Os fists maisimportatse nese foram Protigoras Gras. «Série optio-se a softs a0 defender aneesidadedoconhecimento de ima nerdade nic sees narteza as coisas, afasando-se das opines © sean definiao das cass. + Segundo Sts, pode-sechepr x xa verde pelo métodomaidulco «Cassin Babar, Enis sofitict SS0 Pao, Sino, 1980 Lise. Curso deflta prepa Ro 6 ins, Jonge Zebu, 1994 (6p, ‘Séerts eo sos". + Mondlfo,Rodsfo.Srates. to Paso, Mest Jou, 972. 1 Monte, Claude. proceso de Sra. Rio de lane, Jorge Zaha, 190, 1 Stone LF 0 julgemento de Sorat, Sip Palo, Compan ds Lees, 1988 1 Wolf Francis Séorats: Sdo Paulo, Brsinse, col “Encanto Ral, 1982, Pel ‘Quesvors € Temas pana Biscussko 1. Carsten oconteto do surginento da sotia 2. Qual a importincia da discustoe da argumentato neste context 3. Comoe pode entender aretiia ea ratiria como aes discus? “4. Quast elmentos enti d concep floefica de Pratigoss? ‘5, Voot cnsitersofistas como Protigoras ¢Géega elmeste soos ov ‘eros meses de retrcaemanpuladores de opis? (6. Quasconibuigo dada pelos ofistas ao desenvolvimento do pensamento¢ dacalura greg? 7. Como podemoe site Séertes nese mesmo eomtato do ss aC. em pong aoe softs? 1 Qu srg do metodo de anv concise? 9-0 que signin a maitutce soca? 10, Qual concep de nerdade que encontams em Scrat? O Periodo Classico 4. PLatio ‘A. Ocontesto de surgimento da filosofta de Platdo B nese momento histrico da Gréis ania, disci aneriomente (13), gue dese Valores © Sti, de 208 ‘modelo, ocontenopliseo que aia condenou seu meste Sats," mas sbio ‘doe omens Amo. Patho pretend aaa, asl, jlgr ae manesagSee ‘aris regs eo proceso decaro em Atenas e suns comeghtris, entano pose: nse que miods se fundamen. Para Plo € neces as, ua ‘tas emeia como dounina sobre race lima esencin dean, Parag poss defini ode comprenso« de conhecimento gu epost et ‘esa realicne. A tora do comhecimentopresupte pram tora abr ‘bterez de recldadeasercomhecda amas, Sgsndo uss eminloga Porener a ontop) "A pic consegéaiadsacocepeo para desenvolvimento da flosfiaé ‘qc, tu medida om que a refs esc pts 2 defi come tein cote ‘isi esperltvas gid aim par na retdade bata en reexo lwifin sfseaeprogesivamene do mundo de nosa experi india ¢ overt pssando ase visa como contemplate emeitaso so ocore dato om algunas coer oplaonsmone pio do len (Examinaemas 4 Sesto em mass dake to xp. expeciente com © nesplatontsme ot igus caos, como platonsmo eit. alse rig oseatido wlge gue fo "platdeio” pl ainda ne com canoe de"cotempav" come ners. sho amor pltnic’ ‘Osegundo aspect daconceso patna de losofaqupretend enaza pode sex tame conieado un desenvolvimento una ecaliago a compe tects. Tratse da preocapagleouitree prc da lost. Viton qo & tse scrcn ds df eo metodo calico empregadovstvam sob + sii cone on nde ior avionics airs nana, como a erage, amvade, peda, a lemperanea A preoanasso toca ens eneciant Scse Vlada parser lore gue Sarah ‘eto humana lao mnt ra peccupasto exsencilOineree pico deltaic, segundo cl void par dinate Gexe pica nextel humana lao pode fer lsado por seu als importance dllogo 4 Repila, do qularalsaremes Atlant igumas passagers equ, como dts, pare de uma eto sre + Sung peliza Je Atenas no mento em oe Pao vii podeno se coat: Indo como propos eum cal de ciadeeado seat &reahdade east, * Inca Honan FESO ret, segundo Pat, ee interest etic we ela efetivaest através Stern ou meer, da aslo eae era «pi, que consi um doe fotlemas cents do tdi lis, chegund sto peeents ontemporine. ‘Suu momento em inks gaa aseguite toda oo humana cool, de una mani ou dota, rau malo enor ua eon eta pea inv ce coca pe er bastante snples acta o lo um conie,pracar oun tin aegiree ou gule camino, Ot em Santas opens pode um ens mas ae aecla dna care ou rofinso, pr expo ago que flterd fete pop projet de vida do indivi de forma mais profi. Pre Filan, tin ecthr nveve aerate, no mismo eae fae «no fe algo © ‘hep-ce zum opedostavs Jeu proceso de desde. Ene roan de deco fet eoria tem ose papel qu cn dei evolve sempre erro segundo SFuassertomad. Crteanequeyodetio eno inca gular prefer, poroxcnpl,erais peta mar il amasecondmie, amenospege 4 at ‘pun tn Joa ce, Om, os citron que tos permite jul ou aval a ‘Tlemsinar so formato parr de defies e pineos,d um comheciment fount chou plorateisotiico Eo pn abiato, oul chegaes tess inelgenci qe os permit eid nears cro, Nous dee nance Scher erent tn bar can ea un ee Sura, ou sje ent even part de cn pipe valores ea ‘ev adouane segundo oe qs agios. Ese valores so formas 0 Kas 20 ‘rem ue emeomen eanaon, Deven tira, {Seats pomancnts, par oe posam realmente ora nose 540, Sem que recoor fier od 0 proceso a cada ova dois, Além dio, 8 pinepoe ‘Sve parser nos dels etn qu ezamos. est eto do ‘lonatiomo, que Plato & um dos rics ans. Una 0 ¢ usted, Tena porto, guano bseaa ara dei que por su er oboe cenos ‘Shuts gus fantamntam cm pnp pers em normas dio Ep stem feria une porse pitareatodosos cans un determina ipo aoe ‘Siaieduor em ccanetncns equlets, que so ustiiredos, into 6 eto de ‘ord som a nara rains tém um fname tebe, « i so arin ‘Tenover, aun em eo pean a servigo do mero nese individ © Iino 'Se ani fs, aap herana ach cates, incompreenivel eet ‘Sultaos impress A tiaderacionaiddeopbe extamete isto wena {cero pinpon ges qu regulam nossa ao ¢ que so acesvels nose Stehgenl, esa iad bis tn efatiza ssi a teria mas pede certo modo aevigo de uma pliagio pela jutendh craente sia sign cio baserSeemprincpis "olen do sme mein, oa cont oo ri pore {iblce arenas, por poreutolad, no € un mem sims ssa Srp una psc, Ecorse Pato dass que sb poeros reir abe nossa Ftc, cava rompendo de alguna forma com la, terenpeno-,pasanio ars ose penamento elev fico qu exige una ea Ferma de {Tsanclamento dessa patch, Enquano simplemente eros el, lo tenos condiges julia de modo claro eca;passamos eto par ave da tori orem areletoebcatemsempreaprtcacom objetv,eaposdesnvalvermas ‘sen reflesdo devemos volar nose pric, agora de forma mais amadarecia, ‘efletd,eteremos asi una pti raconal. Com stool completa. Teoria tee Pritica Vanes procuaym spi ender mebor como Pio epic exit figure pocre ela son Enere momento qs oso serv ios css psn eo ego omar agna con lo dese novo ‘tngl sin ¢ bon suri erolasona problems (6B) « Inca A Maen oF ‘ina medida em que oesravo¢ capazde ver com os obos de sta mnie a agonal ‘Mine lo um dos lads do qundrado, mas una propsedae no mediatamente ‘invel 6 figur, consderandos como ado do nove qadrado— que consegu so Tecoma prblema, Ore einudnca que pemit com qu ele poss veri Andie de textos da Repiblica Noss etapa seuinte consis em examina como Piso concede a realidad em “unm perpectve dui, qieinels mando ds iso formas eo mundo conse tere com conesbe alsin ene esa as ealidades, Tomareros dos textos [Rep itl deta, © mito da ine ddd e 2 alegori, ou mito da erema preci, nts conto, dar ina reve expicass sobre mio em Pato "Vimnoeanerionente (1) qu a flosoia em se srgimentorompe sob muitos specs com opuaato ica enqento potadr de una yereade sobre ‘Sh que soto petno podemos falar aga do mio em Plato? A rps da [lesoincomepavamenteraiconto toa A vadiao relia gregapermanece lun rferenta elu ingore, como o& ds cra forma para bs aida oje © poder sinblce do mito, qu ia frece aoe Htsoos mats de sae imagens Fnctifrserecusor deel. E ete osemidoeo papel do mito os dllogs Piao aos gai €fegdentemente ado ao fica claro, por exempl,n0 Pero (246, quand Psi nrouzo to acerca dante sia, Armando que Bs ferns questo complenase dices ererem elas que s0 podemes exanni- las atanés de um dca indro, de carter sagesivo secoteado a sibols © ‘tagene, Gerlmente dtngus exe o mo propramente io 0 dscurso ern lingengersmflics ceca deum determina ema, omgo mito dala Feiro ane legni, ou sj, imagem epecieaene uaa para sinboliza oes “dct por expo, no propo Fedo, a alma como ua eager puxads pot ‘di cava, ou anda 3 imagem & vera ue veretosadiane, more mutas ‘eae ito slgoi jam tnblm tlizadssplesmente come equivalents ‘Na Relic (ioe v1, 08-518), encontramos uma toga demos que inci o ol, Linh dvds ea Cvera todos tend como objeto a discussie do ‘etme tao cosecineno, en iferentes gras os ion eo process pelo dal ‘ode se alcangad saves da sscenst da la s uma eda supeig, Vsando ‘com eso caracterizarogovemant idea come aque que conhece ida de asia. ‘amas nos ence ul nos mals da ina diva eda Cavera, comeganio peloprineio ‘Omit linha vida (509-511 conse em um digracompsto de ns ‘has pralelas, a primeira represetano o ele sepundn os extados ments omer em lato rel A) [Aa coe an ermal dico und neigh! 18> ‘Shs cant dors mats ‘ema Felegeinen Tronommtral | (ahem doses ats CSieercncemn| jpg tte map rence oat eet eee hectaatncaa eee ae i race ga eee te sae Sve cits nemsrate tse Sacceme caiman Sorcerer memo Siete yiesusaccleudae near owset teas Zan mcnaeree aera ae iia epee cpa Sugeest aa fe iar oe ot en a een Sere re ea cmc iobencutenn tan enncran, ints ehcp is Smear mentite Sects eiemesenanceer Smathers rirnnranccm ters erie cake Dapecongest ey rane ert ee eaceseeie oremegmrenrter es suai cer res nce ae oe tener Siesta neeneetnece ieee ichateremmieren ee cemcin sutton remain eet mince ee Secession per Snares eee e ipo A Mason 4 Fxosons ainda mantemos alguna elt como serve Patio dave grnde valor geomesia ‘amo peparste parma floofia, camino par o acacia purameneabstato que odo lof, porno teria mandado gravar na end da Academia os famosoe ‘Gauree "No pane detes porter que to tier eudado geomet” Ente ‘ifeumctia ea etnla mateicas em gral — depen, arn sans demens ‘rages, de hiptesesparao qu visa demonstra. E eto seta deconecimeato ‘dacuivo dante) que Plato stb so sepmento A, que ese pode cones mento equencil dist. A etapa (Aa) eoperor do spmenta Ao conbecimento ss eabdadesinteligives (ot) pelo dnc através do gue podetiamostaduzic Do neeego ou no intelectual (a faculdade da alma deboinada noes 0: ous, or mod gual singinos os pincipios mas clevados do ser, 0 fmago da Feild em seu seni mas abet, enti, so os pinciisitimos ‘desarehade, om hpoaico, age que do pressupe nada eo qual 0 ting-0 {eros ncempestao do tod, Pita ¢deliberadamentevag ap carceriaresh ot Iidadee nosso modo deapreendél come eno fos posivelexplictarissono dis ‘imo oma, mas pecsaae Ser vivo. Eo ineriocaer de Sates, lane, 20 final dessa peasagem, i efevamente:"Compreeno eum pouch aso Su ‘Sientement pot me parece que tatas de ea demasiado dro" (S110) ‘O texto qu examinaremon em sepa Sttza de cero modo alps dos eas mals cena da losofiade Pat, eum os mais famows dart platen Trnt-eeds Alegors, ou Mito da cars, quprecsamentcomplementa Linh vidi jaqe dz espeito ao proceso elo qua chegumos ober ese conecinento ‘mas eleva porindo do nivel nero, pease enquanto levago do esp A alegoria da caverna — Repitlica, i (S148-5174) ScraTs: Ager, imagon a nossa nuureza, segundo graudeeducaco que _lareeebevouno de aeordocom quar gue vou fer napa, pois, omens {ie vivem em uma espine de moradssubernea em frma de cavern. A tad se sre pra sz em toa ltgura da fohads. Os homens esto Interior desdea nc, oconenados els peas epeopesage, de modo que ‘io podem mar de ugar nem volta acabega para Yer algo que no esa ‘dante dles. uz hes vem de um fogo que quia ports dees, ao Tonge, 0 | tho Entec prisoner o foo, hum amin que robe. Iagaa que ese aminko &carado por um pegueno muro, semelaate 2 pure que os ex ders de marontesdspdem ent eles eo plc acima do qual manebram 2s ‘maronetse presenta o epeticule, (Geavco: Extend, ‘SOCRATES: Eto, longo dese pequeo mur, maging omens qu carga ‘odo tipo de objets Taicados,ulapasando a altura do muro, ess de homens, igus de aims de pera, madera ox qualquer outro materia Provavelment, enue os caregadoes que desl 30 longo do muro, alguns alam, tess eal (Giavco:Esranka deseo eetanhos prisons! Socnars: les sto semelnante ns. Primer, pens qu, na situa dle, ‘lester vito lgo rai do que smb des mess ¢ Js Vizmhos, que ‘fog pjesma parede da cavern sa eae? ‘Gusto: Como io sera pases duane oda vida eles esto condenados Bear eam acabepaimive? ‘Socrates: Nio acosece eso com o objets gue defi? Guavco: Eeao Ssenares: Eno, s eles paessom conven, nfo achas que, omeando as sombre que vem, pensram nomea sees ens? ‘Guavco Bvidetement ScaaTes: Ese além dso, hoavesse um eco vind da paede dint dele, ‘iano um dr uc pasa 20 longo do pesuna mito fee do schas qos tle tomariam es vor pela da sombra qe desl sua fente? {G.avco: Sim por Zeus. ‘ScnaTES: Assim seo, o homens que esto ness condiges no poetiam ‘conriderar ads como verdad, so sera sombras dos objets fibviades ‘Gusuco: No peta ser de outa fora, Soenaras: Ve ago que acomteceriaseclesfosem bead desuns conics ‘ceurdoe dun esrano, Todo no eonteceria naturalmeate como vou diet? Seu desis homens fue slo forgado sbiament levantarse via ‘abe, 2 andar, a ear para lado da hz os esses movimento fram offerte fara ofseado ao poder ding os oes, dos quai via ‘pena sombras,anerionmeate. Nan opnio,o que ele por responder Sele cisesem qu, anes, cle vacoisas em conse, que agra sleet ‘ais pert da elidade, volta para ces mais rei, ee leet vendo Trahor? © que ele esponderia se Ihe desigsssem cada um doe objets que tesla, obrigandve, com pergnts, der 0 queso? No ensas que ele fara emaragado © que a sombra ue ele vin antes Ihe paeceam mais ‘verdadeas do qu os objeas que Ibe mosiam gor? ‘Gtaoo: Certament elas the paecviam mas verdes 'SockATes: Ese orgasm clr para rp zn pens qc ols he oem que le ar a cots e volar pasa cosas gue pole lar equ = ‘usiderara veaderarete asl do qu as cosas que fe masta? ‘Geavc, Sem dvds algun. ‘SoceaTes: Eso irssem de ors, so fesse sui o agree camino ‘montaoso senda ageseem at ast pau o Sol, le no vofreria ‘earn over asim emperado pars for? E chepando ls, com or los ‘fiends pelo seu brio, no veraeapaz de ver nenhum deste bjt, que ‘és afimatos agora sere verdaetoe Gtavco: Ele nko port vos, pelo menos not prim momentos, ‘SoceaTes:E precio que ele so baits, para que poss vera coisas do ato ‘Primero ele dings msi ncmente a oma depos, or imagens 60: omens e dos ours objets elias naga, depos os pris objets Em ‘egundo ig, draie ano, ele poderdcontparsscontlgbes eo roprio ‘he volar olarpaa alu os astos eda Lus, ais aciente que uric ‘9 diapar Sol pars uz do So, ‘Giavco: Sem diva. ScRATS: it le poder conemplr So, Sears ms gus ‘ent super sa aso pepo Sal olga do Soo Sal coma ‘Giavco: Cenamente Sonate: Depos dis, ele per aciciar a respite do So, coms que & tle que produ as etagdes eo anos, qe ele gover to no mundo viel, © fue le de algum modo, cause eto o que ele e ses companies ri {GLivco:f indubitive que ele cepa aes conc. ‘Socrates: Newe moment, ales lembrr ds primeica ora, da ciacia {uealseposune esas antigo compares, no acas qu ele fai feliz ‘oma miuiang eters pena dls? {Geauco: Clare qu sim. ‘SoceaTs: Quanto s hon ¢ os lowvors que eles tba utuarente ‘tora quntotsrcorpenss concen iqule que foee odode una visso ‘ais ope para dace a pssagem das sombras na pred e ena memiia ‘aise parse embrar com extidto dues que recede crtas as OF {eles rocedem ak que vem jana, equ, por nto mesma, er 0 mal i sta conjectrar aque via depois, achas qu oss hosem ivi ine dele {gue ds bara ea confianga sim agua ene os compaabes the daria inven? Elenite pensar ane, como ori de Homer, que mais ale "iver ‘como scravode un uvradoresupotar ualauerprovasdo que volarbVsio hadi da cavern vier omo se vive 6? ‘Gcavco: Concord coatigo. Ele asia qualquer prover para no viver ‘como ge vv StcxaTas:Reflete and isto: supe qu ess bomen vote caver crete ‘© su antigo gar, Dosa ver, no seria pli teva que ele Yona of hoe ‘ofan, virdrtamente do Sa? ‘Giavco: Naame Socaats Eee eletvesequemitirdenovo um jz sabre as rombras ear _emcompeie como prions que contnuram corto enguosu2 ‘ist inda st cots, qundo seus hes los resompuseam,enquants he ¢ A > 8 X ‘Temos, portant, osegunt prado: ova relaco€ itera, enti nfo problema cemeapites 1 mar os tra side um dslso, ou area tetera enesse ‘arodproblenics porque necesstaremos dum mer infin depontosxteos far fern. Nenbum dos casos di conta darlin entre A entendido como © ‘do inlgive«B ano mando sesive. pars evr ese tipo de problema que Aristieles conser necesiio umn rnovolpnta de pari prn aun meta, to sn sncepg de eal vino {ss dslsmo dr dots mandoe 6. A metafcica de Aristételes como concepedo de realidade Esse novo pooto de pride constr, par Anettles, em uma concep de realhade opundo 4 gual 0 que cise € 4 subudncieindvidual, que odenos onsier aqui como oindvidvo materi conto (yolon. Ete seria 0 ons Utuit timo da reaidade «que evita o imo &reddade vendo compost ‘eum conjumo de indvdass mater concrete. Aristees firma ents, qe ox ndvidos so, por sa er compos de ‘matra (hye) forma elas)-A mans opine nvidia 8 fra 8 ‘anc como, em cada individu, a materia we organiza (Metafica ze Fic 1), Assi, todos os invidos de uma esa epéce team ames for, Aifriam do onto de vist a mati, ja qu se wata de nvidoe frente, 0 menos numeriamete.E como se, de cero ma, Aste opnse odio ‘lati para dentro do individu, da stn nda, Matera forma slo {retanfoindissoeies, coosuusdo uma niddeosetd literal dnd") ‘Smtr 5b eniste na medi em qb possums determinads foam, fea por ‘Suave24senpre forma dum ojo maria conceto Nfoexstem forinas ous purescome no mundo intel pitcico. intl bumano qe, plo burade, Sara mate de oma proceso de conhecimente da realidad conan oy ‘bets que pssuem a mesma forma efazend asia de suai de sas ‘araceriticas particulars Tipos gra, nero pies ania mao ct) ‘Sexistem como resto deste proceso de sro a art ds ferma de cada Aeses objeto oncens. ASS, o cavalo ao exe o gue existe so esse, ‘gue cavalo ete, O caval, engant tipo gral ¢ apenas resultado desse roceno ‘zbsuagto que idertifin sear forma cavalo mca cavalo invest At fermason ideasnioextmem um mand intigivel. dependent oman dos jets individ. A iia de harem spenat ume natura comm odes ot homens, nfo pode exisirsoladament ts ou forma € um pp de dete rgd qu faz com que un idividvo peteng s uma deteminada epi. Pore, ‘pens substi existe: se no eistasem indi, nada Exist ney ineros nem xpi, A esigiabisca de Aristices em sun exten tao Pht gussto aoe ‘réssertcos consis em grande parte om considerr gu exes isa ent ‘am certasdifuldaese problems porque no fizeam deterinadedistingies ‘cerca das nogdes que discutiam, povocando poranto confsies cones ‘Aristilesdefede assim a neeessdade de formar distngts sar de modo» ‘opera sss diflcuades,decenvovendo sata sbre ose, sun metas, cam base esse propio. Vamos star iso auavés de dois dos princi "exumplos das distngbes into por Aries o problema do se ona (a cauaidade nm m= Poucmos dae que de cero modo, ato aera atin do ser quanto a a ‘ausalidade sam esalvero impacto ponte ainda present mPa ehe ‘Smonismode Pardes cas eonas procs do lane edo momenta coms ‘atmo. Conta omonisno de Parménides Aristsles defends a conepetn de ‘us trea plural, na medid em que comport de indie, pore 0 no eve servsto come proletic, desde que aguas iingSe ras eam eas ‘cere da og dese Hana verdad, segundo Arsttlesuraconfusio cm orn ‘on vio ventidos ews 6 verbo “seem greg (cla). Aa cas exter de ifeenesmanias ou xj, omodo deers darbrtncs individ dente ‘do de qualidade, quate, e lage, que ens dependem das substncs ‘Arties Gvenvole tae disingerem ee Tratado das nego. A mudanga sO ‘onsidrnda ontuditraplormonitasporgue cla enol o problema da en- {idade ¢interpetada como equvnlenda ier gue oser eno Condo, 0 veto “r'aemserpte expen dewidadepodendo eum so utbutvoos prediaiva, memérin~»experitacia—> arte (tenis) - terlaliznia (aisthesi) Gomemésine) (emperia) (ehne)Cepisteme) £ intrest ntrqueo process incite com os sends ou sensapde © ‘pu mae ao sender oe ati, ao contro lori os sentidos «sua contigo par desenvolvimento do conker ‘mento. Enquanto Pato coaiderwa os sexe posco cones, poporcioaas 'Sgenas uma visto de sombras”,Arstelesor tno pontas de prildo proceso 4: conkeimentoeindspensives para ese proceso, Ox said enteat, 220 lasuficienes, jt que seu modo deeofnta como real instantine dit, egean. o-se nese prop cofate,Precsames de meméra cans capaciade de Yeo os dado sensors para qu o process de conhecmena vada, Nao havea ‘conhecimeno se vsemos apenas os sentir, pos na permaneceis dos dadot ce ses face se ofa E pram pasa wena gu pees ‘Scams ines gu mp oh a Conribam ox ego do procs 8 conerineto, cons Jenansan V3 , evend ser interprets no context to ecletimo da épocn em que conestnflasfcos de cfrests escola (x. sins", "se “substi, alma") frum feqientemente apronimadas. A lmporinia da esol ptagiricadeveseeabrenao sn defesa de una Jou ‘spite Suna concep da alms que efatizavaimoraldade, afencare (30, tharmonia como cosmo, em confont asim com omatrlso ds epeurs- {Sse estou, e de algumas interpretagaes do arstotlsmo. pagar teve também mots infsénci no desenvolvimento da matendiae da cosmoogi ‘Alexandria, dertacando-eArisareo de Samos eon hiptese boc. “Ape ua fase deobeurdade aposmo resuge nose com Moderato de ‘Gade, quem se seguir, 90 kc, Ncdmco de Gras eNumdaio de Apanei. Ets fie patton 4 se onbesda com moptagortim, tendo em Alexa um dos se principe centro de desenolvimentee sproximandoo pitagorsmo do ‘tone emenne designs aspecos do arstotelisno. E. Oneoplatonismo ea flsofia de Plotino (0 neoplatonismo parece ter se rginado em Alexandia no inicio do so com ‘Amin sca, fldofe do gal poo saberos, excto qe fo mest de Poti. posrvel qe enka ido mente também do foul rn Origenas att meso que {eahasdo costo, embora al hj evincas lars pra as histese,O nop tenismo de Amdnio pee frre cracterado pela combiayso de elementon do Plagoramo edo platonsmo,e€posve! que Nunenio de Apameia, cima menco- ‘sido (ver 16.0), tena peencido ao creo de AmBnio. Na verde principal represetated ilosol neoplatnca fo loti (208-270) que ape pan ¢erea de IT anosem Alexandra com Amino, aus em Rome ene nd sau escola em 244) de grande ifluenci repercusi. Pitino pace ser conidralo fetivamente o prime soo mporate ~ por san originale pela abr so de stu sistema — desde Serats, Pato © Astle, tendo inftaeniado rofindamenteaflosofia antiga em seu mos suo, nie loss, !Hravés do pensamento de sano Agostino, mato maado pla etude Psi. sobreti através d Pda de Plain, esr por se Sip, coments € principal intrrete, Porfirio (233-309), queconhecernos a idea cade Plo, endo qu Porno fl tame editor dt Encode, «paca bra de seus Podemosconsierar seme flosSio de Pin o prime rane desenvl: meno ds metafisc dese Plato e Asses romney ovr apie com wdc aioli ssi, devido dint mists eepitla do pens. ‘esto nepitagricoe alxandio,eprocr leva a metas st as ‘coasegSéncias. Plotinoinoduz ua sie de coneio propron, elaborsdo ot tase no platonsmo eno ptagorismo, mas também posieiment om nslas ovens, Seu pensamento mors, pot, bastante cba, tendo mis un ‘arte d contro dum sera que dum deenvlvimeso goo argue. ‘tivo sendo interpreta desea Anididade de manele divest, ‘Segundo amas de ltino oa consi cm ts hipdtases ou testa A primers 60 Uno —cterno, vel ewaacendete—potai,naesiel fos ‘mesmo do rea, ena pereio ger uma emanaeSo(proodas itrment, ‘dane’ sto 6, um wansbordamento, sem peda deuriade, ee etrrizar. Essa emanaco pe er nena pla metfos do Sole afr gam plat ica, ea que Plotna feieniemente rca, Ossie etna Go Sl, seam ‘sempenda font de ceri: tats de uma emanago dfn par dc um ents intenso, de uma fonte ele enfaquecinentopopesivo de hminsidase aseaamatria quo limite dacmanaean A segunda hpasase fo ltl ss), ‘ue ae crater pla contemplgdo do Uno, equ crerponde ao mnie dig formas, engsndadas plo Inlet. A tre hipisse Alma do Manso ‘yoke aie se origina Go neato 6 pinipio do movimento eda ivecscase, Osstera de Poino foi iterpctado difendide er Pofno que lem is, omen de obras de Arise, na inks da tendnca elec da Homa da 70a. Poco exreveu também un tad inal Conia os crs, es igo anerist provaveleat inflvencou a vols ao pagans do impeader Julian, 0 Apts (25-35), © neoplatorismo deseavelvewse com liblico(¢ 240-326, que fandow uma cola na Sra «esreven coments, oje perder, a Pltio e's Arsticles © scapatnismo de Kiblico encarava im fre carter mists, tendo sof 'nfutcia do neopitagrisme, Proto (10-485) fi responsive pla reabertrt dy ‘Academia em Atenas, end escrito centro Plato desacan-seons0 Tne Repiblica, Parménides, Crit, que began st nos) de grande imporcis Na ‘Amtiglidade evo perodo medieval Danse foo imo ier da escalaneoplate, 7 x Atenas ,migandoapxoseufecharena para tnpéro Per. Apis “Tgum tempo erent, penito-foreorm esas Xr 0 tino me eprecttvog ode Simplicio, icipul de Damdscaecomentador Patio Se Arslan desacandnse seu Comewtiro "Fea ce Ants, i “amet apenas da eons atti “lnc eo nepltntne vera abn um escavovimeno na An- sta, om sua vores cet vole de Alesana. e ‘Examiner so capo segue eoneronentem dus cones opiatons ‘te Iino lberade por santo Agosto, e © piaismo peg desenvalvdo npr Bonin pment chads isa be Capadcn epotenermen com ‘brad Pend Dione Aroq, mpotannia pros mea , Ocstoicism Arn ei nen ee 0p en cal 0228 Sn eae eter ee ee Cee ee ee ae ees cet csees aes agerg sees aerr He ee mt damiay gam topes seq i ran detente ee eee acer emoneneioe Scene scent roksan : Ser reece arcarnhegeseaamo wearin SESE ae te ee atin Feely etter acter teen eae gpa rd Senet ones cere ance aae —hr———C Eee ape Ear Se acca era ee cae esse ee ee Se es er pec, am Oe epee ea eee concen een teers fememdeveresguarsetsctr cr montero com pedetemisies Ions eee sein een tieee Cee ee re ences pain come sehobse piel ess Semi nen ee caren Sena eeonen ates eae es ogra Se ee ee a xh A Mason on Fecsons a feiciade (eudatmont consist na tranilidade (atarax), owaustncia de peur: tate. Aleanamor ese exo aba do stool, du conta a mst, _scetando cuso dos scouacenenos Porm ato so perso € capa ds, [efio ifci de we ang, enor vamos tne) iae bse ‘Chsipo,cuja obra no chegou tn, import sbreti por va contrib login Ee dsenvolveuunalgicapeopessoal aera hart qoe {eve grande infra na Angad, rvalizando com ade Arnel. Alogea thea asia-se em inferncns,ouesquemas inference proposiges pe, “Se rua fear mothda, chove, Aran est mola, logo, coven A loica siti, como vos aca (13), uaa coma pono dep a predinsd¢ 2 ‘elicocn eros na yropesite, que toravs poesia ho logs ober se ¢ onli pat da pres, ‘Com Pani (80-110 aC) ¢ Posinio (135-51 nC) o etiam toma um rumo ecco, apoximanise de cera doing do putea edo arson, uma tendncia arctica do belenism, Eas fe tmouseconteida coms midi escmo" A pit dos nico do etoicismo desaca-se para Roma, dado origem 20 asin chumado “poo exocsmo", ou “etoicimoimpei™ ej principe Sentai foram Séneca(¢3C-65 4), o mals importante fiiote dese perio, Epiieco 60-138) € Mateo Aurlio (121-180, imperdor romano spée 161, © ticiamo latino we caracterza peta fe na Mlsoipitien com a concepso umanisic,valorzand a indfeens (eptheo) eo aocontcle ‘Apis ese priodoo esocisma en em decadecia a srgndo mas rep sentnts signifies. Em vtade de sa tendaeaelten,oetecomo pen fe cnfund em pare com o plat, embora «Gs estica ea do rade lauéncia no desenvolvimento do cists, dad et crit deterinia ess Valoriagio do auocouole, da sbmsto, da aside 6. Oepicuriomo pct 241.270) fandous sun cioinem tess em 106, unndosecom sus dius emu uri, og fer com qe fos conhecia ns Amigate Come “Iain” (Rea, Epcwo otha set por sea talaga ae ‘esa em urls a teas stmt de Dente © Lensip (er), Os ‘icine foram ov grandes deteasores deta fhe mateo, soma ¢ ‘oss Sin ca encores expt sted snus Epos eu its fonds quai sbssiram rpmenion ‘Atoradocnbecimenoepcust carats pelvalizalodexpeicia ‘medina, endo lnoduri 0 cance de props, oupré-aag, que conte na conseracio de eemenos den expert or qi serve de Pesan ¢ nos de pra parn sql conhecinstos poser ‘ha epics, sim somo a estes, pos cone pio bio a fecidade eam) ia pea engi ou ipetasade etar) orm dvergdos etlon quan 30 carino pra copa ese festa, Os sss vlrizvam a intigtcia pc phones) cosiderand ao aver ‘Santo enue arto pric. Omen age cbeanete medi em gue 6 verbo ‘ius dsj aces natu deforma eqn ou model. 50 {Ur arts tae, Avelerizago do part Gedo) como seo natal e+ ‘Seep equ eas deta desjoe murs epntinen polis rom onpem 1 imagen, ceramente decd de que 0 eicusa €siguem Avorn auna vida Sepers Ao conto, ada eia prepa mstencae mere a usps dos parse dno ues expresses de “Aracla pci nfo eve na Angad a mesma afta cepercsso do sis, qu for natiportantecoete a pes ont com Acsdemia ‘Sin poo: ce pester d picuamo ce pneaneto ea chez se ‘sou qu nfuencaram sm desetwavimenta stn sigcatvo ox AM {ate Desa Flodero de Gada 8048 a), que reve vros dor A gies ee Baio Ler Car (8-500), o grande represeatane do pico em Rema, aor do cle pera De erm naar Sabearturcea ‘scorer una da icp fonts deseo conkecmeno da dtn epics ‘incre plo pcan tei or sua ca ama pr soa ie, toa so Renscmet (ees.xv xv) qumndo esas era tara aematvas i Foams ao artis ene dosnt no fal So period medial (3X Kv) axindo asim caminho pao hunanine e para wna cfoca ata deters. 1, O ceticismo e a tradigdo cética Ceti” um destesternos loses ques inerporrantinguagemcomun go, portant, adoro saber o que sien Ao examiaros a ado sélection svar diene Memo oqo poems considerra"wadigho cs" nl se consul nearente 2 padi mete inaugural ou da figura de um pane meni, atandose ‘tomas una tayo resonstla, Sto lg as craters centisda agin desea tnigbo~ seu eng, sas pun teres eras ramiieabet joe examinareos squid ‘Tnbom oot de paride paras tentardistingsiros virions de “cevisme ‘éumteo de Seto Epi, nse principal foe de cohermeto do ctiimo frig Em sas Hiponpone prdncay, logo no capil de bert (1) ao oe ‘ata tl de queried gli son nn Ojos catace Sie uae oe se oe ‘ccchomaucs Onesmromscn ions Sefenlanea yore eso Snore ee es ‘eal re ma i Si 92 esilmet, Aral, po eremplo, Epo, on eics€ gre bates. Ciao, Cortes tos cis enim a veda macmost sae hcl on, pe cb tna gr pe a oranto, send interes de Soto, hus dregs nde ene 3 ‘Academia de itinacoe de Carsadey © sein. Emu ease imam er inposive econ vers lcs ora ds “anos Segue busca. Aliso Yeon sep infin sale “inesigaSe Sindgagow Ox ena aiemardo de gue verde si inpeensne 6 nS Kosten (ehipolnca) > poche (uspenio) > atarana (rangi), Entstano, 0 problema prco permanece. Dada aurécia de cits par 2 ecisio sobre average oun de una propose, como agit a vida cnet? A reocypario mara fundamental parasol do elnino de modo geal, €0 cicirmacompartiia com preocuersocomecstoisimoe oepieurimo.AMosoa ‘eves dru cretaglo pra avid etic, que ospermiaviverbemealeangat fecidade comtal propio gue Arcesaureconeanogaodeeuloganorazovel iquenopodemostr cetera sobrenads,jguéinpossvel determina mento de verdade,rest-nos o "azodvel" (Sexo Empico, Conra a5 gies 158). ‘Supostents, Carnade teria Gesenvelvido eta inks de rgunnta30 i sadepor Arcos Hdconroverin area, eopentamentodeCarmades ie (dese mterpeta, oS porque nso dicey nada esta, mas devi sua aparente * pea A Maren on Peso ssnbivaléca. Seu principal isclpulo Clt6maco observava que apesar de longos ‘tor convivéncla com le, jams conseguia de fo entender uaa saps. ‘Odesevolvimento que Caotaes deus posiges de Ares te, noe, pane imprtinca uma ez gue pode ser consderndo uma dis pies Tora [bees do probabismo. Diane da postbidade da cetera Jevernos ado como ‘rso provivel(thanon, que Ceo waluz por probable. Carnéades (A 2269, Coma os lias, 16) chega mesmo a inodurie uma dst rivera gra rovive, 0 provivel eter (perindumenay,€. examnads fe mod completa" eo rove, tesa «sneversivel ou snail (apes ‘ato. & a necessidade de adosto de algum tipo Je eatio que Iva a Nova ‘Academia esnformlago; porém, segundo Sexo (i), iso equvale a uma Desig prximad dgratismo,ou sen dapombldade de dogo eum eo equaeceres" (Or evcesores de Caréades, Fila de Larisa e sobretude Amoco de Asclon ‘eram popresivamente fe afta do eficiema so ented interpreta ‘dpmitendo platonsmo, chepando mesmo a roca colo com vesicsm9, ‘no cas expectcn de Anoea. Eneidemo de Casas, contemporaine de Anton, rocurouretomar um cecismo mais attic, bscand em Po sua npraio. esse momento, portant, ie surge defato oponismoouceticmo pence, Que dove assim ser dstinguido da flsofa de Paro. Tree essencalmente de ua ‘ena de inmagut ou ria, cetisto, qu ava peeido sua fcana “Academia A obra de Seto Empsc (set) ptence xa nova ain ¢ ‘rovivel qu Sexo lena tnado earsciiar ob acadeicos como dopraicos Segatvosinnd enfatzargitalidade ea autentcidade do pironsmo eaguanio ‘epresenante doceicims Seto insist nainerreasto da poche oma suspensto &julo, Luma psio segundo a qual no se aim nem nega alo, evitando ‘sim o ogmatismo negative dos acndémios qo afimavar ser impossivl enon tara verde (ver ito ama) Desa forma, o recuse ao probablsmo nao ‘om necessra, lo favendo moto para a ado de um scenes do ctio ‘etico de dito "Embors provavelmente x dpohe no se enconte sinds na cto de Pir, 6 fem tomo dessa oro que a0 ia carsterizgio do cece mt taieg0 30 Ilene. E¢, em grinds parte, difsenga de interpret do papel eo aleance <4 dpoche que mararbaruptur ene ceicisno acaba e cecum pine ‘Com oadvets do cristiano esa ietitcionalingio como reli ofa do ‘sade no Inpro Remanoa pari dose vse progres cca da lose au. nclusive do ceca. Podemossupr asim gu, com a begemni de um etsamentoertemendouvidso come los cst ao ten avid epg ro lorescimento do cetcismo, Os argunentos ction sbretudo a nogdo de ‘ahora, ora, ent, wados com feqbtncaporeslogosefléofos cristae ‘somo Bust (240340) eLacinio (240-120, prnealment nese periods in in para ostar camo = laos ds pogios ence, mara pelo conto © Ineapns de leangara verde. Em 46 sto Agosto escreveu seu loys (Contra academios em que pretends reir cai aad alas de santo Agostino no Osten em od operfodo medieval expla em grande pare © ‘desnterese pelo cetcimo, Refeencnsagceticemo anigoe castes de qustee ‘lca esti, salvo algunas exces, sete da flsoia medieval. ‘QuaoAo SiNGTICO & CRONOLSCICO Ieenede [octets Paso Ieee ie ome ‘one sects fnac om [rmonss ac. hac. GECSATSC ye |sendanpr (Paro [Rotem ma cme Ams wean” ft losomeee) imam | setae Reaeecaos lcsetoecy 0 eo A Homa oa Fesons + Duveroy,Jean-Franois. © epicurismo. Rio de nei, Forge aba, 1993. (Sabre escola ican) + Latico Didgees. Vidas dowrina do filbsofr uses, Breslia EA.UnB, 1988, {Autor do sean, made noses pegs ostesdxoprica neo fos (Angad } + Lace, V. Cus dels greg. Rio de Incr, Jorge Zar, 1994, caps 10 {estas epicure dene [Potino ea seopatonio}. + Momiglans, A. Os lites ds helenisagdo, Rio de ane, Jorge Zabar, 1991 (stad de ater istic ‘Quesrors& Temas pana Biscussho 1.Como se poe entender anctitode leis? 2. Destaque alma das carats sca ds lai opie ekens- 3. Amlisebrevemente uma ds escolas esse period qu vo considers ais representativaejusique sus eens 4: Como se pode entender aimprtaa da ano prio senso? 5. Compare e corre a concep floss ia com sds dems xcolas Gobsleniine, 6. Qual principal consul do etisimn ao deeenvalvimento do ilsoie sige? 7. Como se poe entender iferengaene octane aadémicoeopintnic? 8.0 que sigue ecleismo como caracteaca d uefa do leis? Exenpliqe PARTE It FILOSOFIA MEDIEVAL A Formagdo do Mundo Ocidental 1, UMA CARACTERIZACAO DA FILosoFIA MEDIEVAL [A filosofia medieval comesponde 20 longo perodohstico que va do ial do elena afss) a6 0 Renaseiment oii do pensarento mero (zal oste xv este) proximadameate der clon portato. Na verdad, conudo, ‘ose prte da produ iowfis da ade Média, que realmente conbecemos ‘lomo “flooia meter, eos conctieda ene or Hee € 3, peiodo 80 frpmenoedesenvalvimeno da escola. ‘Durante mo tempo a dade Media fo conbeida como a Ida das Trews", am paod de obscene ea etbgrias,marcado pelo aso econimico {alin dofendalmo, pls guenasreligoses, pel "peste nega pelo money libresttive da pens campor ds ediayio edacaltua Entrant, aare gia ‘om sta cater, apes reads wovadorese «obra de fisofos de grande ‘Shinaliade como Pedro Abelard, sto Tomasde Again « Gilerne de Ok, ‘mosram o quo eines estaimagem. "Nareldade, es imager neat orgie, em grande pane, do ctebe poet italiano Frances Petre (1304-73), 0 iaweduor do temo medium atm, ‘eignango um periodo mio, de eansiio, iso intermedi ete 0 periods ‘Sisoo eee nove tempos gor pretende anuacar- Parca referee, eneano, "Sung aca eyecticn da is aaguele momento. A sede agra havi sido ‘ransferda pels faces do Vatcano para Avignon Roma orarise un iad ‘decadent ctrl coonomicamente es clssics bavi sido esurcidos. Peta (nfo por ism. um dos incadores do movimento que culmins a0 nasi ‘escent, proc reeuper a pont da Anighidade greco-amana, © ffrmulando uo ove eld altar ‘Corn eft, podemoe didi 0 perodo medieval em duas fasts stalmente Aistintas do pote Ge vst eco tcl A primes comerpode 2 periods {js ae segue A gua Go Inpro Romano (i) pestaente a os sie. 20%, ‘iandoasitagio oltcaeeconsnicacomeca ase esr. fase als. Sh) equvale ao deenvlvmento da esos ed pratde produ Mlosbia que fecom aera dar niversaies ste x) thts do pensaentoescolisico ‘osurpimento do humanism enasceatia (68X00), Sclecionaemos pars noua anlite apenas alguns dos pensadors mai epre- seottvos dese pero, ua vez ue ser mpoeiel dare datens prods flosten ue ensontrsobretudo no prods eld de Mein Exantarernos 10 period de asia do helenismo para eine, inerpetndo 0 [ensareno floc cristo como surgindo no coteto do ele. 2.6 pensimento de santo Agostaho (354-430) enquatotepesentni, n> ‘sontexo do cristina dx primeira pra obra iowa desde a Ani. {de clisic,abrind camino para deseavohviento da loro edie ‘aproximandoo crane do laos. 3, Santo Anssimo de Canter (1033-109), um do inindores da esclisticn « Tormuador do flee argeato etadgen, com sand eto me ‘iva de lst eo tatamento de quses qo apron tcloga da Filsofana median que ivestigaraconlnest cs fundamentos dacs 4. Apresenga dos rates Pensa henea azendo um aove conbermento da Slesofa eda csia regs, sbredo de trad anstotlicn paras Europ cde 5. Alsi de so Tomis de Aquino (1224-74), que epcinta ma aproxime- {lo crite o eritanismo eo artotlsmo asim emo sano Agere repre esto aproximagto com opltonismo, wazendo coms abet dun ovo cami para odeseavolvimento da escalate, 6 Guitare de Ockham (1285-134), pensar do fil da excl autor un ioral corre pn ponies eae a esi teologinem pois, y 2, O SURGIMENTO DA FILOSOFIA CRISTA NO ConTEXTO DO HELENISMO [A Asorigens da flosofia cists -Arcligio ist, ebora rigs do juaamo, urge se desevolve no contsto dotelenim, ed presnamene dasitese ene junio, oersiani e acura {Bers que se orion a tao cla! olden de qu somos heros ae je. Foriss de grande inorinca enendemes 0 proseso de medaso gue leva 4 fonmacio dese ido 6 abet de nos pon de is, o papel a osaia ce ete proces, ‘A quctio gue poets lvana a ese propo &: smo se usa ala nie bcs, que por ro org even ua lig, asa Be. ‘Pe, somo vor (1) em seu propa surements Ja peel rrp com © ensamento icon? clo gue Bi noose defender a aprox Ee crsianato elosota ano o gue a combate ‘Ohelensmoferneceapina defindo police ecltura queperitensproxinato cre clara jada fiosoin greg, o qe forth pose mals ade © ‘Stpimeno Guns oso crs signa, porate seem Alexandra ‘ose nC. gue enonraror pines iia ea deo Ness peiodo ‘Alexa uma cidade conmopotta, onde conve isa cars; aan cp ‘Ga exacts depo, aclu ga ds fundadores da ide, w ultra ‘omana dor qu havin resenement conguo Eto cata judas dn {and emu dejdcus que vvam, Em Alesanda cass calc teintgram, hi grande etn eligs, inci um cpio desires figs cata coromans, es fam rns gus’ A omnia judi, prosper edad, fla fenemet o gregn A Sepa, wadio do Debris Bara grego do Penttesco (5 "lvos da Lio ico os inci do Antigo ‘Tetament hava sd fetacm Alesana oa eporade Poe Fld (Ee ach © primero represent siguiisve des adit gues inca € lon de ‘Aleta, tenes conbeido como Fon Jaded 25 aC.50 8C), um judeu ‘cizado gue vveucm Alexndi nese soda c pedi ma rie come trios o Pnttecearoximando- da ilo res principalment olan to; ¢levantando itcunive a hpotee ds infact do Antigo Testament e da traigsomosnea a Hosoi grep, do que no etn, alo emes ena compro- ‘glo hstrica.Enconrames em Fiona proxinogio ene cosolgia l= ‘tic no Tine ea pativa d cago do mundo no Génst. No Time Plato ‘present ma expcao da rigem do cosmo segundo qual damiugo (un deus {ntrmedro olan paras Tomasou disque Ie sever demodels organiza "inate ed rigen tas a cola, Na interpetago de Flo, Devs (e800 emiutg) cri cosmo, port a parr as ine sua mene eno conteplan- ‘lows for dele ta sora precsament uma dss erges da concep, gu 8 esenolverdprogresvameate a longo dessa aig, segundo qual a las ‘iam de ser entddes Independents exisindo enum uo propio como em lao (vert, pasam ase entendias como etidades ments, iilente na “mnt de Dots, postrienseate a ment humana Est process te seu posto clminnt nate das iis de Deserts (ex)! Podemos cnsdear qe lon bora sem se sto, sre o camino para a Sinise ete esas e loro grea, ue ear no longo dos es primeos ‘culo da lipo cs, ncaenteocitaniano oo se Gisinguiacrarenie ‘ojala sendo ws como uma sig ou um mavens Yenovado cues ‘eno da elgoe acura judscas Filonrtoma const rego de os serretand-ocomo um encpiodving a partido qual Des opes oo mundo. Esa vss nluonlard freer o dsc ‘vient da looters e ae enconta na bere do qua evangelo (de 80 odo), escrito ao fal do seem eso, em que se I: "No principio era 0 Verbo gon". (princie marco na consti do crstanismo emo eligi independent ¢ toad deena pri 6 pega de so Paulo, um ude helena, ir ‘Soni do pio Romane, ques converte pasa a reg find eligio sistem suas wages po alguns dos enepis eats do Impérie Romano. Fem ‘Sto Paulo gue encontamoraconceprio de uma reli univera S020 regio {zm pore asd todo npr de odo orn ene conocido, Nos Ate dot lpdvalar (15, 1-3) baat episodio do conoata to Conta de ensalem etre Sigur ass convertdosaocristianismo e Paulo, Bamabée Pio. Os fasespree teollam ue cistanismo fs prego apenas nudes, 2 paso que Paul d= Fendin a necesidade de pregar a todos, tendo cad por iso conheido coro "> pila dos genie”. Confrme lms na Epistola aos gatas (, 28), "N30 hs de, nom rego, nem excravo, nem homer Ite, nem Boer, nem mer odo Seis um no Ceo Jesus” A mensager crsh ao se ig pena um poo eco Thi, mar univer, dirga todo ox omens, poistodos fram criss agers semethanga de Deus (Gnesi 1,26). Ei ¢ua difeengabsiea em relagbo a> Jdalsmo Se demas eligi da poe, oda cla relies de um pov oe ua ‘alr, sem pretensto dee cfun, de evangsizay ou converte outos vos. ‘A posidade dese pensar edefender ra eigio univer eaten abe sé fag sentido cum context corn odabelenisne (vei. Sem aut ua lings comune una cl bpeni, crs de og ares, gu sino, no ‘Samo gpedar ets curiceibemcicomo ingrode Aland, ‘Tata sobendoo poe detm np, osama nin polio scm trie com um pve ratalza, nono os ea opoconquad ales dur nique concep dc regi tiv corsponds plano ‘Spal epost concep deinpero opis plzoiiar. Auto 3 ‘Sbtmismod um oc alain gv deevav a ng ign seas Sra condi com omer Costantino (tad em 337 su ns {tetoalaro como rte cial dean nope Romane (91), rsa ‘rvs cama eps pr ene pen, bm como teas {hoon pep cunstelgin en Rosai rads qr enepem nee Prod ‘ersten iting ae rogrssivamenteolongo ste anus ences de he gue supa or pcp center bans como fo ua de ines ‘etn ovndn ote natn deo Ps egunar emus qs Tt orm irae rent op) pt ets ens tgs ns Ea queee gia oto igehapar do pogo cola (cseuiisoureuniedeuacomunidade)Enresnonsofaviasndsana wade sername, cents commana ise: oman pacar ere ‘remimats trem diferentes contend menage Cro os {cpreavandeditenes meine inoscaretou mgulemomeno aianecon {er ee cas comiiade clade dao ound ete do c- {iso come lpn Fe porta scrsr para qs nova elo se ee Neher cone uta tegako nee ss comes un ui {ovina us durin su gu pen ar endo ini moses A fost pater uma nporacs unanenl ese proce, ‘Shree qunioindovaste ucla omulssiodeumside duran, ‘uti ten epee onde trae," cme) seo Sivegtodare diner onserds heres ‘tio codon opine gists sno (niiren Roms et ncn mara ede i) ol cnr vat cin porta prte urn aoa scones estan, psa Sone Incomesverad flo on eendera dene oes tin sf Os pnadres dee ped, itt teogn, qe seem [St vase cones como aploetar peu a apologies ‘Sintaamo,caeupenameto cosa ca parca, os, oui. fase gn) age ‘Os reves eps inpoaes dem lest pence asin chon cla nopltiiecreAlecandl, taal eb se ee ‘tive inclalmenesnse ceo ions or cameo crston «3 Comecaefomulr que vik sacs soa ih Desatarvac ad Clemente lean 150.215 Oger (184254) sas clement cme nto Se en sroxmado» colon {Timer ae Pada mated clale no Gone 0 ogres mene ‘ete tombe © papel psegogo desl Sme prepara db so cache Asean on Fess pio para a revels, Origoes, que tmm coment © Gnesi nea per ‘pextiva (Homflas sabre 9 Genes), tem ua grande mpertin's poss dg a ‘rola cri oDidasalrondeCesnrtis Marinaem que ocstudo desta gsega ‘rapa docuicl, segundo lamb a tadgso de interpreta outing eo ‘somo flosofa.Nocepxildesua Phlocale (alga), urstexodee238, Origenat [presents um argumentomarcnteem defesa do ra pele cists dlosfa greg, fue tnflueacartfrtemeateo peasameno medieval, Trae 60 arguments do Spolaaegyptorum (Os csplics ds eps"), que basen no eisio do Bcodo (12,35), sepundoo qual, apésafiga do pita os juews agradecer a Devs em um faltem qe sutra dor isos depatagur avian tide doit Aflosota (cacultra prepa cm geal) exiria para ocistanismossimcom os ass de pats €plpcos pat os jade do xodo, Dz Orgone Ena esa qu mates da floods egos tal ul ue pode ent coms ‘repens inoduarao inom Jemda ogi sh ate apts {ie Esra, om, ideo ques Bor diz de peometa eda mse [Panen career ds ton eanrs satis pres flovfsem aia snc De scordo com esa tito, 0 ilaafs greg so vistos em grande pare, pricipalmens figuras como Seats, lado e alguns etizos ~ camo precaneres {oct por sus sabedoria evr, ofndo sido cists eto apes por tren vivda antes da vind de Cristo Se posite oentato, lofi uninne nese period e ecu 8 ileoia tregateve muitos opostores fres. Tebloges emo Taclana (ote), Teno (038-222) Lactincn 240-320), adverem qu filosofa rez pap, ponanto, hea 4 meosgen crt que seus metodse ducunSes poem er pemisono® CChegram incisive a susteaa, como 0 eas de Taino gue os grep omar suas dias da radii jaca, do que alo i evidences nspase ‘obretudo em pasagens da Epstolas desdo Pant, queitepram como omdenan oa losota Colssenses 2, 8; Romanos 1 8) esacando-se Cavin Uy 18 ‘Destuire abedori doe sbio neigenea dor inteligente"” A oso & esecesira 8 fe, a0 consi, & um preripot do enendimest Inensagem divine nou mcode se lean Sepindopassgem mat ads ‘Se oaas 7,9: "Seno crrdes aio entender sta era rede, ua gusto ‘que acormpahr todo o pensament edival um foco permanent de tnsS0 m9 sofia criti enarelag ene flosoin teolgia dunt ee period, consi: sé. qu cou conheid pr conflioentre rio ef, Sera a0, conhes ‘ment. flosfia un caminhs, una prepara endo portato um ntsc Tego; o, 2 ni, a,x abedoiarevsad, independ ost nao send alg quepdesse se ustifiado os expleado?Dveentespensaores taro Dosgdes oposas a este espe, como vetemos mai inte: De guage form ‘eso os efnsres ds mpertca da oso grep aia oe esate. {os dos textos sagrados tim reed, poranta, 6 podem se ace outnas ‘ilostcasconpatvlscom enerensinamentos Ovsja os asi chamados dogmas oso passes de dsanso, Com ito pode ae dizer que oso prde bastante (eee epinta cico inl porém, mesmo adstanio- al pougi,€neitvel {fer clemenos Jo pensamentoilic acabem serving de pont de pariapara {hese questionem a verdes da revelas eas inerpetapbes teas. “Aposigo dor defensre da losis ede uma tecogingue se desenvolve apie. «a ibpota e or bse oa, conrldard rane opeodaconhecido como o da igi Conca, ons o period da algo ds principal covlis, reunies Ae laos ier eligioso,cujos mais iporates foram ode Niki (325), ode Constantinople G81) eo de Calerdinin (451) So ee os principals cones, ue fina «doutin considera leita econdenaram os que no acetavam ees dogmas como Reeges,explsando-os dale. Ji no tanto Inne (140-202) avn eset ua br nla Corre ar Aves, reveando a reoupasio do ‘nano emergent com as dvergtnisiateras gu ameagavam as uniade ‘eaneolidaso. "Nas discusses travadas ns ons encotramoe um recurso fegoente 2 le- menos de flosofa rege dfs de eterminaos pote doutradros a foapt0 ‘ds dogmas na conden ds Rees: Poderos dizer que em prade pare, 2 pars desc memento a lwflagrega se inorpors de anc dative & digo crit oman as bases do devenvovimento que Se encontrar no pes mento madival, A lgis es retSneafomecem meis de argument {fumenoninerretatnes dat Ess, a metfsis, sbretoo de Pio e de ‘Arise, mee conceit cave como sobstnta, doen ct) fun dos ‘unis qustestolgiar como snide das ts pessoas ivinase aaturera ving ‘Suihumana e Crt so deus. Ent sntese,podemos der que altura que os primis pensadores cisios fusind fos pega oem shanti onan agulogueconsidenn Comptia com o cians enquata relipforevelada. Pots, oeitto ‘Mogi de doutinar¢ concer Slosicos 6, via dere, deterinado per ‘ello com or ensnaestos da eligio. Ness sentido, prvilegiae sobre ‘sagen plato, com seu dala ene mand ep e material agi [Tutto com ste recurs domanstaivose lies, ea retrica os estes ‘us incom ene ta esignagle, na austeidade eno ato-contoe. 1B, Santo Agostinho e oplatonismo eristio “Santo Agostino, bsp de Hipona no norte da Ae, fem divin filisofo mais Imporante,devido area critiidae «onpnalidadee surgi pesamento a0 esd lai Aras un penador 6 ald prods mtg, sada pot ‘mente igado soe lassico: mas refetindo em sua viso de mundo ee su reoupasdes grander mudanas plas qos pase us Epes e premunciando © ppl gue oceania tera formcio da clus cesdenal, para o qe comb [efor desiva"Su nfutniana labora e consi flora cast ade Mid até redesobera do pentmeno de Arttles nose fol mens ‘tem rvalsA sprorimago que eborou enue a Hosa de Plo, qu cobesis travis dositépee da xcola de Alexandr de tres iso cstianiaene onsttua pine grande satse ete opensameno cro eosin ree, 0 ssi chamado pltnimo cist. Seuscomentrins ac livar do Antigo e So NOvO ‘extrema oor pnp ponte de pata radio sepia erent suena Sun inldoca lenin etolginestendese ato prado modern, ‘Seal xv chegando a Ser conecio coma eco de gests” ‘Auto Agostinho nsceueo34emTagastene Numi, provinciaomana norte 44a Ate, hope loaizata na Arg, elec em uma ade prima Se pons Evangel de Sap Jogo. Oplatciso & vison linha da soa de Alexa, omoanlecipaodoo clini etexim,agors «verdad flosofa” Nowntado Salve doting eta (io) defend gue a Sloofaatgn consist em una rparagio dr alm i par amprensto da verdad reels pot 2sabedo- fia do minds"? limita, sendo ness, portant, quanto Sos ensnamentos ‘elpios, prime aceditarpara depois compreender,omandoporbaeoversialo ‘Elan (7,9) "Sen rede, entenderes™ Para santo Agosto ver ire login cgncia 6 ealog, © seus esinrenos que o bomen deve ecicar-se pis prepara sana yaaa salvage pare ian de Deus, qe 3 fn eeompen Ea pong [fo empretada posteiomente, onic do perodo Inedival como denvalorznnda 0 cotbecimento do mind incsive 3 aac, ‘hla em parte odesnerese do rst pla ica tual aos pate forsale ds Kade Média, ‘Saat Agostino se perguna et como pode amet hunana,mutivele flv, sini um verdad sara om ceeza inal. Sun respsta ses questo se fncontraem rs eora de uminato divi claberada com tase eri patinia th reminictaca*O aillogo De mag (Sobre © mes, 389) nox permite enprednder bem a psilo agosinina a ete respi. Seu pono de paria€ ‘desenvolvimento io semethanerem mato ontos a dllogo Menon de Plato,em {ues deste o qu ¢ rao (are) ese ea pode Ser ensinada. A resposta de Plato ¢ negatives wie nfo pode Sr ensnnda, out tazmos canes, oo ream meste ser capaz de ioduia em nose alma, wm vez que € wm ‘acerca da epi natureca mana. A fing do liste peecisamgate a Je ‘esperar conve sdormesia na alm todos o indus. Santo ABD. “omega igialmene re inerogando sobre o ue &enslareapreedet.o gue ors ‘ese dilog em sa pate alum dos exo sios da pedogopin.Indagse, tm eegid, sabe o papel ds inguagem ed comunicaro no process de eso A aprendinagem,o que faz do logo tanbem ur dos clisioe a wearin linger do signieado,asuno de gue aio Agostini se oupou frequents mente em ra de suas oes, endo su era do sian de grande inflnea na ‘radio filo ingsca? “Api uma detaiads considera da natura signa eo proceso decomn- cag (De mito 1 santo Agestinbo conc na ihn das conoeppe eal ‘ova Antgddae Pat, Ariel, 8 esion gin dada comvenconal ‘ade do sigaolngisico— to 6a palnvar vata de Kinga pa lag to ‘Snaisabiacioe ds casa —, este mo pode Yr qualquer lor cogative mais rofindo io ¢ umes da pases qe conbaceos ogo no poems ans "onhesimeno pea inguagem. A pssbliade de concer sae algo de previo, ‘ue tore itive pra inguager, Su pore sr, na mesma dress da lsoaplatnic, nar, use supe que conbeciment no pode ser dtvado ineiramente da speenio sense! ou da experince conte, oeeessitando um lmentopvio qe srvade pono de parti para oppo proceso de cosece. ‘No seit, entetmto, x doaring pntnca da anaecre erica) (ver 3 Sobre Pate), ns deseavelve sua era trond da lmnayso como ama {esporta qu considera mais orp para esa queso. Arsene pasagens Jo ‘Galop sto esclarcedons: Moque despite cos qucompeendemay no connate de qu ‘raul scrorfr mars verde ur eto en pees ter pls past somata Quem coun cio erdssrameni oe € {hse au i como coos some nae op Qua pose aa Sac aus pores laments lets eda ro, sas ‘sland em csi go eros coma eso zee vee, pela {ul lumia sf ohomen rr artanbim este car goon ns ove ane Seca ermine ata em nts ree Sento Agotinko pode ser consierado asim o primeio pensador em nos radio a deseavoler, possivelmente com base em oneepcbes nopltnicas © ‘ties ms ogS0 de intrioidade que prnanca 9 conc de subjetvidade So ‘petsancnto modero, Enontamos Js formulada em Seu pensameo 2 oposigso Interioe-

You might also like