T.C.

DANI ^ TAY
ONUNCU DA ^ RE
Esas No :2001/306
Karar No : 2003/424

Davac ^ : Bor Sanayi D ^^ Ticaret Ltd. ^ti.

Vekilleri : Av.Metin Gnday !Nurkut lnan
Bilir Sk. No:6/16 - Kavakl ^dere/ANKARA
Daval ^ : Rekabet Kurumu Ba ^kanl ^^^
Bilkent Plaza B-3 Blok - Bilkent/ANKARA
Vekili : Av.K.Eren Gnen, Av.Meltem Trko ^ lu / Ayn ^yerde
Daval ^ Yan ^ nda Davava Kat ^ lan :Eti Holding A. ^ . Genel Mdrl ^ -S ^ hhiye/ANKARA
Vekili : Av.zgr Ba ^ kaya
M.Rauf Inan Sk. No:11 - S ^ hhiye /ANKARA
Istemin zeti : Davac ^ ^ irket taraf^ ndan, Etibank Holding A. ^ . Genel
Mdrl ^ nn bor pazar ^ ndaki hakim durumunu ktye kulland ^^^ ndan bahisle 4054 say ^ l ^
Kanun uyar ^ nca hakk ^ nda soru ^turma a ^ larak para cezas ^ verilmesi yolunda yap ^ lan
ba ^vurunun reddine ili ^ kin 4.1.2000 tarih ve 1/2-2 say ^ l ^ Rekabet Kurulu kacar^ n ^ n; 2840 say^ l ^
Kanunun 2.maddesindeki tekel hakk ^ n ^ n sadece madenin aranmas ^ ve bulundu^ unda kuraca^^
maden oca^^ n ^ n i ^ le^mesi ile s ^ n ^ rl ^ oldu^ u, ^ kar^ lan madenin hammadde olarak kullan ^ ld ^^^ u
rnleri ve u rnlerin pazarlanmas ^ n ^ kapsamayaca^^ , bir te^ ebbsn yasal tekel hakk ^ na
sahip olmas ^ n ^ n 4054 say ^ l ^ Kanuna gre hakim durumunu ktye kullanmas ^ n ^ hukuka uygur:
hale getirmeyece ^ i, kanunla tekel hakk ^ tan ^ nmas^ n ^ n te^ebbs 4054 say ^ l ^ Kanunun
6.maddesi kapsam ^ ndan ^ karmayaca ^^ , 6.maddedeki bentlerin uygulanmamas ^ n ^ n, ancak o
eylemlerin te ^ebbse a ^ ka yetki olarak tan ^ nm ^^ olmas ^ halinde mmkn olabilece ^ i, oysa
2840 say ^ l ^ Kanunda sadece "arama ve i ^ letme" konusunda tekel hakk ^ tan ^ nd ^^^ , boraks
retimi alan ^ nda faaliyette bulunan davac ^ ^ irketin hammaddesi olan "tinkal"i, tek sat ^ c^ olan
Etibank'tan almak zorunda oldu ^ u, Etibank' ^ n ^ irketlerinin rakibi olan Etibank messeselerine
42 Dolar/ton, yurtd ^^^ piyasalara 141 Dolar/ton, yurtii piyasaya 200-230 Dolar/ton f^yattan
satarak, uygulad ^^^ f^yat politikalar^ ve 1.4.1997 tarihinden itibaren de sat ^^ lar^ durdurarak 4054
say ^ l ^ Kanunun 6.maddesinin (a), (b), (d), (e) hkmlerinde ngrlen ayk ^ r^ eylemleri
gerekle^tirdi^ i belirtilerek iptali istenilmektedir.
Savunman ^ n zeti : 2840 say ^ l ^ Kanunun 2. ve 3213 say ^ l ^ Kanunun 49.maddeleri
uyar^ nca Eti Holding A. ^ . nin, bor tuzlar ^ n ^ n aranmas ^ ve i^letilmesi konular^ nda yasal tekel
hakk ^ oldu^ u, 2840 say ^ l ^ Kanun 2.maddesindeki "i ^letme" kavram ^ n ^ n ieri^ i hakk ^ nda
Dan ^^ tay 1.Dairesince verilen 1.5.2000 tarih ve E:2000/50, K:2000/67 say ^ l ^ isti ^ari gr ^te
belirtildi^ i gibi, bor madeni olan tinkalin istihrac ^ , konsantre ve raf^ ne edilmesi, sz konusu
rnlerden bor u rn ve nihai rn elde edilmesiyle bunlar ^ n pazarlanmas ^ n ^ n da bu tekel
hakk ^ n ^ n kapsam ^ ierisinde bulundu ^ u, bu nedenle dava konusu i ^lemin h ^ikuka uygun
oldu ^ u belirtilerek davan ^ n reddi gerekti ^ i savunulmu ^tur.
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA^ RE
Esas No :2001/306
Karar No : 2003/424

Daval ^ Yan ^ nda Davava Kat ^ lan Eti Holdina A ^ 'nin Savunmas
^ n ^ n zeti Tinkalin
bir u rn olmay ^ p cevher oldu ^ u, Band ^
rma Boraks Messesesinin 4054 say ^ l ^ Kanunun
3.maddesindeki te ^ ebbs tan ^ m ^ ndaki "ekonomik bak ^ m ^
ndan bir btn te^ kil eden birimler"
kapsam ^ nda oldu ^ u, ona uygulanan f^yat^
n bnye ii tketime ynelik sembolik f^yat oldu^ u,
dolay ^s^yla davac^ ^irketle ayn ^ durumdaki al ^c^ olarak de^
^rlendirilemeyece ^ i, yurtiindeki tm
f^ rmalara ayn ^ fiyat^ n uyguland ^^^ , d ^^ piyasaya i piyasan
^ n f^yat^ n ^ n zerinde f^yatlar
uyguland ^^^ , dnya piyasas ^ paralelinde rakip lke ve f^
rmalar^ n f^yat^ , m^ terinin cinsi, nihai
tketici, arac ^ olup olmad ^ klar^ ula^^ m ve ta^^ ma masraflar^
gibi birok unsurlar dikkate al ^ narak
esnek f^ yat politikas ^ yfa pazar pay ^ n ^ n ve dviz gelirinin art
^ r^ lmas ^ na al ^^^ ld ^^^ , buna
mdahalesinin lkenin kayb ^ na yol aaca ^^ belirtilerek davan
^ n reddi gerekti ^ i
savunulmaktad ^ r.
D.Tetkik Hakimi : Yahya ^ahin
Dsncesi :. 2840 say ^ l ^ Kanunun amac ^ ile Dan ^^ tay 1. Dairesinin 1.5.2000
tarih ve E:2000/50, K:2000/67 say ^ l ^ gr^ bildiren karar ^ dikkate al ^ nd ^^^
nda, davac ^ ^ irketin,
Etibank' ^ n Rekabet Kanununun 6.maddesinde dzenlenen hakim durumu ktye kulland
^^^
yolundaki iddialar ^ , Etibank' ^ n yasal tekel hakk ^ n ^ n kullan ^ m ^ kapsam
^ nda buundu ^ undan, Eti
Holding A. ^ . hakk ^ nda soru^ turma a^ lmas ^ na gerek bulunmad
^^^ yolundaki dava konus ^,
i^ lemde hukuka ayk ^ r^ l ^ k grlmemi^ tir.

Belirtilen nedenle yasal dayanaktan yoksun bulunan davan ^ n reddi gerekti ^ i

d ^ nlmektedir.
Dan ^ stav Savc ^s ^ Nevzat zgr .
Dsncesi : Dava, Etibank'a ba ^ l ^ messeseler taraf^ ndan ^ kar^ lan bir bor.
e^ idi olan tinkal cevherini Etibank' ^ n farkl ^ f^ yatlardan satarak e
^ it durumdaki ai ^ c ^ lar aras ^ nda
,ayr^ mc ^ l ^ k yapt^^^ ve tinkal pazar ^ ndaki hakim durumi ^ nu boraks ve di^
er bor rnleri pazar ^ nda
ktye kulland ^^^ iddias ^ yla yap^ lan ^ ikayet ba ^ vurusu zerine ba
^lat^ lan n ara^t^ rma
sonucunda hakim durumun ktye kullan ^ ld ^^^ yolundaki iddialar ^
n yasal tekel hakk ^ n ^ n
kullan ^ m ^ ndan kaynakland ^^^ ve herhangi bir yasan ^ n uygulanmas
^ ndan kaynaklanan i ^ lem ve
eylemlerin 4054 say ^ l ^ Yasa kapsam ^ d ^^^ nda kald ^^^
gerekesiyle ilgili te ^ebbs hakk ^ nda
soru ^turma a ^ lmas ^ na gerek bulunmad ^^^ na ili^
kin olarak Rekabet Kurulunca verilen 4.1.2000
jn ve 00-1/2-2 say ^ l ^ karar^ n iptali istemiyle a ^ lm ^^t^ r.
Dnyadaki tek ham tinkal sat ^c^s ^ olan Etibank'tan sat ^ n ald ^^^
tinkal cevherini
kullanarak 1997 y ^ t ^ na kadar boraks dekahidrat retimi yapt ^^^
n ^ iferi sren Davac ^ ^irket,
Etibank'a ba ^f ^ Band ^ rma Boraks Messesesinin tinkal hammaddesini kullanarak boraks _
dekahidrat, boraks pentahidrat gibi raf^ ne bor rnleri retti ^
ini ve bu faaliyetiyle raf^ne bor
rnleri pazar^ nda ^ irketle rekabet etti ^ini, Etibank' ^ n ^
irketin sat^^ lar^ artt ^ ka tinkal fiyatlar ^ n ^

2
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA ^ RE
tsas No : Z001/306 +
' F
Karar No : 2003/424 ^ ^ ^^+ ^
_ ^.
^ ^
^ ' ^ ,

dzenli olarak art ^ rd ^^^ n ^ , 1997 y ^ l ^ nda bir ton tinkalin fiat ^ n ^ 250 dolara ^ kard ^^^ n ^ ve 1 Nisan
1997 tarihinden itibaren de ^irkete yapt ^^^ sat^^ lar^ durdurdu ^ unu, bylece piyasay ^ terk
etmeye zorlad ^^^ n ^ , oysa ayn ^ dnemde tinkali yurt d ^^^ al ^ c^ lara ortalama 141 dolar ve kendi
messeselerine ise 42 dolardan satt ^^^ n ^ , bylece al ^ c^ lar ^ras ^ nda ayr^ mc ^ l ^ k yapt^^^ n ^ , raf^ ne
bor rnleri pazar ^ nda yasal tekel hakk ^ na sahip bulunmayan Etibank' ^ n tinkal pazar ^ ndaki
hakim durumunu boraks pazar ^ nda ktye kulland ^^^ n ^ ,bunu kar maksimizasyonunu
gerekle^tirmek iin kas ^tl ^ olarak yapt^^^ n ^ ileri srmekte, 4.8.1998 tarihli Resmi Gazetede
yay ^ mlanan 98/ 10552 say ^ l ^ Bakanlar Kurulu karar ^ uyar^ nca Etibank Genel Mdrl^ nn
bankac ^ l ^ k k ^ sm ^ n ^ n zelle^ tirilmesi nedeniyle Eti Holding A. ^ . ad ^yla te^ kilatland ^ r^ lan mdahil
ise yurt d ^^^ na iddia edildi^ i gibi 141 dolar de ^ il 250 dolara varan ^iyatlarla sat ^^ yap ^ ld ^^^ n ^ ,
kendi messeselerinin te^ ebbsten mali a ^ dan ba ^^ ms ^ z olmamas ^ , sermayelerinin tek
olmas ^ , konsolide bilanolar^ n ^ n ve kar-zarar hesaplar ^ n ^ n tek bir bilano ile te ^ebbs
merkezinde toplanmas ^ bak ^ m ^ ndan, messeselere 42 dolarl ^ k sembolik bir f^ yat uyguland ^^^ n ^ ,
K ^ rka Messesesince retilen ,tinkal konsantresinin ayn ^ Messesese boraks retiminde
kullan ^ lmas ^ ile Band ^ rma Messesesince boraks retiminde kullan ^ lmas ^ aras ^ nda bir fark
bulunmad ^^^ n ^ , bu itibarla Etibank'a ba ^ l ^ Band ^ rma Boraks Messesesinin Davac ^ ile ayn ^
durumdaki al ^ c^ olarak de^erlendirilemeyece ^ ini, kald ^ ki Etibank' ^ n piyasadaki hakim
durumunun yasal dzenlemeden kaynakland ^^^ n ^ , bu nedenle tekel hakk ^ n ^ n kullan ^ lmas ^ n ^ n
hukuka ayk ^ r^ oldu^ unun ileri srlemeyece^ ini, sz konusu yasal dzenlemeye gre bor
tuzlar^ n ^ n Etibank taraf^ ndan i^ letilmesi ve pazarlanmas ^ n ^ n yasal bir zorunluluk oldu ^ unu,
Etibank' ^ n sz konusu tekel hakk ^ ndan kendi iste ^ iyle bile vazgeemeyece^ ini, bor tuzlar^ n ^ n
i^letilmesinin Etibank a ^ s ^ ndan hem bir hak hem de bir zorunluluk oldu ^ unu ileri srmektedir. ,
n ara^t^ rma raporu ve dosyada bulunan belgelerin incelenmesinden, tinkal
cevherinin topraktan ^ kar^ ld ^^^ haliyle sat ^ lmad ^^^ , nk cevher haliyle ierdi ^i bor oran ^ n ^ n %
22 oldu ^ u, iinde bulunan yksek kil oran ^ n ^ n getirece ^ i nakliye maliyetinin tinkalin cevher
halinde uzun mesafeli ticaretini rasyonel k ^ lmad ^^^ , dolay ^ s ^ yla ^ kar^ ld ^^^ yere yak ^ n mesafeye
kurulan ar^ nd ^ rma ve zenginle ^tirme tesislerinde ierisinde bulunan toprak, kil gibi yabanc ^
maddelerden ar^ nd ^ r^ larak ncelikle bor oran ^ n ^ n % 33'e ^ kar^ ld ^^^ , buna konsantre tinkal
denildi^ i, konsantre tinkalin de farkl ^ tesislerde zenginle^tirme i ^ lemine tabi tutulmas ^ yla
iindeki bor oran ^ % 48 olan boraks pentahidrat veya boraks dekahidrat elde edildi ^ i,
Dnyan ^ n en byk tinkal yataklar ^ ndan birinin yer ald ^^^ Eski^ehir K ^ rka'da Eti Holding'e ait bir
konsantratr tesis ve ayr ^ ca konsantre tinkali i ^ lemek zere bor trevleri tesislerinin
bulundu ^ u, nc bir bor trevleri tesisinin in ^as ^ n ^ n halen srd ^ , bu tesislerin boraks
pentahidrat retimine ynelik oldu ^ u, keza, Band ^ rma'da da boraks dekahidrat retilen Eti
Holding'e ba^ l ^ Boraks Fabrikas ^ n ^ n bulundu ^ u, tinkalden elde edilebilen boraks pentahidrat ve
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA^ RE
Esas No :2001/306
Karar No : 2003/424

boraks dekahidrat gibi rnlerin birbirleriyle olan ikame esnekliklerinin olduka yksek oldu ^ u,
bunlar^ n birbirlerinden temel farklar ^ n ^ n konsantrasyon dereceleri oldu ^ u, bunlar^ n retim
sreleri ve kimyasal kompozisyonlar ^ bak ^ m ^ ndan aralar^ nda fazla bir fark olmad ^^^ , zira
tinkalden boraks dekahidrat veya boraks pentahidrat retilirken yap ^ lan i ^lemin kimyasal bir
reaksiyon de^ il kimyasal operasyon, ba ^ka bir anlat^ mla tinkali safla ^t^ rma i ^lemi oldu ^ u, bu
nedenle baz^ tesislerin entegrasyon derecesine gre konsantre ara rn a ^amas ^ atlanarak
tinkal cevherinden direkt olarak boraks pentahidrat veya boraks dekahidrat retilebildi ^ i, bu
bak ^ mdan rne ^ in konsantre tinkalden bir ton kullanmak zorunda olan bir sanayi tketicisinin
boraks dekahidrat veya boraks pentahidrattan daha az miktarda kullanmas ^ n ^ n yeterli geldi^ i,
te yandan, tinkalden elde edilen "raf^ ne bor rnlerinin" boraks dekahidrat, boraks pentahidrat
ve susuz boraks oldu ^ u, tinkal veya raf^ ne bor rnleri ile ba ^ ka katk ^ maddelerinin
kullan ^ lmas ^ suretiyle elde edilen sodyum perborat ^ n ise "u" rnlerden biri oldu ^ u, Davac ^
^ irketin sahibi bulundu ^ u tesiste bor u rn de ^il, raf^ ne bor rn say^ lan ve tinkalin
safla^t^ r^ lmas ^ yla elde edilen boraks dekahidrat retildi ^ i anla ^^ lmaktad ^ r.
A^ klanan bu duruma gre, Etibank'tan sat ^ n ald ^^^ tinkali sanayi retiminde
kullanmad ^^^ , sadece safla ^t^ rma i^ lemine tabi tutarak toprak, kil ve kristal suyundan
ar^ nd ^ rd ^^^ anla^^ lan Davac ^ ^irketin bu ^ekilde elde etti ^ i rnn, hem ham tinkali ve hem de
aynen Davac ^ ^irket gibi tinkali safla ^t^ rarak elde etti ^ i raf^ne bor rnlerini talebin s ^ n ^ rl ^
oldu ^ u Dnya bor pazar^ nda satan Etibank' ^ n pazarlad ^^^ bor rnlerine rakip oldu ^ u
ku^kusuzdur.
Bu itibarla, uyu^ mazl ^^^ n zm iin ncelikle sz edilen rekabet ko ^ullar^ n ^ n 4054
say ^ l ^ Yasa ve bu alanda mevcut di ^ er zel yasa hkmleri kar^^ s ^ ndaki durumunun a ^ kl ^^a
kavu ^turulmas ^ gerekir.
2840 say ^ l ^ Bor Tuzlar^ , Trona ve Asfaltit Madenleri ile Nkleer Enerji
Hammaddelerinin ^^ letilmesini, Linyit ve Demir Sahalar ^ n ^ n Baz ^ lar^ n ^ n ladesini Dzenleyen
Kanunun "Devlet eliyle i ^ letilecek madenler" ba^l ^ kl ^ 2.maddesinde "Bor tuzlar ^ , uranyum ve
toryum madenlerinin aranmas ^ ve i ^ letilmesi Devlet eliyle yap ^ l ^ r" kural ^ na yer verilmi ^tir.
Bu Yasa hkmne gre sadece madenin Devlet eliyle i ^ letilmesinin ngrld ^ ,
bunlar^ n stratejik madenler oldu ^ unda ku ^ ku bulunmayan uranyum ve toryum ile bor
tuzlar^ ndan ibaret oldu ^ u, di^ er madenler ynnden bu tr bir dzenlemeye yer verilmedi ^ i
a^ kt^ r.

Nitekim, madde gerekesinde bu madenlerin stratejik ve ekonomik nedenlerle Devlet

kurulu ^lar^ nca i ^ letilmesinin zorunlu grld ^ ifade edilmi^tir.
te yandan, an ^ lan Kanunun yasala ^ma srecine ili ^kin gr ^me ve
tart^^ malar^ ,dolay ^ s ^ yla yasama organ ^ n ^ n amac ^ n ^ yans ^ tan Meclis tutanaklar ^ n ^ n incelenmesi

"': 4
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA^ RE
Esas No :2001/306
^ vKarar No : 2003/424

^` 3 -`' 1^
. .. ,q ^` L^

^^2a_ ^\^`^ 1 . ^. 1
^C ^`a ..I ^ ^.r :1 ,

^^r ^.,y:;,. ^ ^ , cunda da yasama organ ^ n ^ n bor zerinde Devlet tekeli olu ^turarak yurt d ^^^ na bor
^ f^?^^ ^.t.^.7' ..:

.^^^ f'` '^^ ^ei ^^^ nm "rekabet olmaks ^ z^ n" yksek f^yattan yap ^ labilmesini ve lkemizin en yksek dzeyde
` 4 d p ^^-.^`
^"^'=^--^'' dviz kazanc ^ elde etmesini sa ^ lamay^ amalad ^^^ grlmektedir.
Nitekim, Mecliste yap ^ lan gr^meler s ^ ras ^ nda .Tasar ^ hakk^ nda sz alan yeler
Dnya bor rezervinin %70'inin Trkiye'de bulundu ^ u, 2172 say ^ l ^ Yasadan nceki
dzenlemeye gre hem kamu ve hem de zel kesimin yurt d ^^^ na bor satt^^^ , bu yzden
Etibank ile zel kurulu ^lar aras ^ nda olu^ an rekabet nedeniyle ihra f^ yat^ n ^ n ok d ^t ^ ve
lkemizin elde edebilece ^ i dviz kazanc ^ ndan mahrum kald ^^^ , oysa Dnyaya sadece Trkiye
ve Amerika Birle ^ ik Devletleri taraf^ ndan pazarlanan ve ba ^ ka hi bir devletin sat ^ c ^ olarak yer
almad ^^^ bor pazar^ na ynelik olarak ABD'de tek bir holdingin faaliyet gsterdi ^ i, ABD'de
bulunan bor madenlerinin tmnn sz edilen holdingin elinde bulundu ^ u ve pazarlamas ^ n ^ n
da bu holdingin alt ve yan kurulu ^lar^ nca yap ^ ld ^^^ , k ^saca Dnya pazarlar ^ nda Trkiye'nin
rakibi olan bir tek holding bulundu ^ u, bu holdingin pazarlamada bir trst olu ^turdu^ u,
Trkiye'de bor madenlerinin gerek kamu ve gerekse zel kesimin elinde bulundu ^ u
dnemlerde her birinin maden rezervinin Dnya bor ihtiyac ^ n ^ yzy ^ llarca kar^^ layacak miktarda
bulunmas ^ nedeniyle kamu ve zel kesimin rakip duruma d ^t ^ ve bylece kar^^ m ^ zda
bulunan Amerikan trstnn tek elden pazarlama avantaj ^ n ^ kullan ^ p kendi mamullerini yksek
f^yatla pazarlarken Trkiye'nin bu da ^^ n ^ k hareket ve "rekabet" sebebiyle devaml ^ ^ekilde bor
fiyatlar^ n ^ d ^ rd ^ , bu itibarla lkemiz a ^ s ^ ndan byk nem ta ^^yan bu madenin tek elden
pazarlanmas^ nda ka^ n ^ lmaz bir zorunluluk bulundu^ u, bu temin edildi^ i zaman Trkiye'nirr
ikinci bir trst haline gelece ^ i ve rakibi olan holdingle byk bir pazarl ^ k imkan ^ na kavu ^aca^^ ,
bor madenlerimizin rezervi, retimi, kalitesi ve byk bor pazarlar ^ na yak ^ nl ^^^ itibariyle
rakibimiz olan Amerikan ^ irketine gre nemli avantajlara sahip oldu ^ u, bu durumu rakibimiz
olan f^ rman ^ n da ok iyi bildi ^ i ve borun Trkiye'de tekrar eski durumuna dnmesini
sab ^ rs ^zl ^ kla bekledi ^ i, bu ba^ lamda yurt d ^^^ ndaki bor al ^c^ lar^ n ^ n bor sahalar^ n ^ n eski ruhsat
sahiplerine iade edilece ^ i midi ve beklentisi iinde Etibank' ^ bor sat^^lar^ nda azami derecede
zorlayarak al ^ mdan imtina edip al ^ mlar^ n ^ geciktirdikleri, bu itibarla sz konusu avantajlar ^
"rekabet" dolay ^ s ^ yla heba etmeyip bunlar ^ tek kurulu ^ta birle^tirerek tek sat ^ c^ olarak piyasaya
^ kmam ^ z halinde her zaman Dnya pazarlar ^ nda etkin ve hakim duruma gelmemizin mmkn
bulundu ^ u, sat^^^ bir elde toplay ^ p d ^^ar^ da f^yatlar^ ykselterek lke ^ karlar^ na uygun hareket
etmenin bu yasan ^ n amac ^ oldu ^ u, zira borun di^ er btn madenlere nazaran lkemiz iin
zellik arzetti ^ i, bu bak ^ mdan, retim de^ il, retimin pazardan elde edece ^i dviz miktar^ n ^ n
nemli oldu ^ u, Trkiye'ye verilmi ^ bir nimet olan borun bir kamu kurulu ^unun tekelinde
bulunmas ^ n ^ n uygun olaca ^^ , lke yarar ^ na en iyi ^ekilde de^ erlendirilmesi iin borun aranmas ^
, i^letilmesi, i^lenmesi, yat^ r^ mlar^ ve pazarlanmas ^ yla bir btn olarak mtalaa edilerek

5
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA ^ RE
' ,^,,^ ^ sas
^ No : 2001/306
..F^rar No : 2003/424
.

nyaya bir tek a^^ zdan hitap etmemiz gerekti ^ i, Amerika'daki rezervler kk oldu ^ u iin
Amerika'n ^ n Trkiye'den sat^ n ald ^^^ bor madenini gelecekte kullanmak iin stoklad ^^^ , bu
itibarla olaya stratejik a ^dan da yakla ^mak gerekti ^ i, zira borun harp sanayiinde de kullan ^ lan
stratejik bir madde oldu ^ u, bu Kanun Tasar ^ s ^ n ^ n bor tuzlar^ iin arama ve i ^letme a^ s ^ ndan ilk
defa bir Devlet tekeli getirdi ^ i, zira Devletin tek ba ^^ na bu kayna ^^ uluslararas ^ konjonktre en
uygun tarzda i ^letebilece^ i iin Devlet tekeline ihtiya bulundu ^ u, bu yzden Tasar ^ metnine
"bor tekeli" ad ^ n ^ n verilebilece ^ i, zira Tasar^ da ad ^ geen madenlerin hepsi bir yana bor bir
yana e^ iliminin bulundu ^ unun a ^ ka fark edildi^ i, bu Tasar ^ da yer alan hkmlerle lkemizde
retilen 40' tan fazla maden trnden sadece trne Devlete el konuldu ^ u, bunlar^ n bor,
uranyum ve toryum oldu ^ u, bunun da Devletin anayasal grevleri ve politikalar ^ ndan
kaynakland ^^^ , bu ba^ lamda Trkiye'nin milli ^ karlar^ n ^ korumak iin Dnya ko ^ullar^ n ^
gznnde tutarak arama, retim, de ^erlendirme, pazarlama ve f^yatland ^ rma politikalar^ n ^
kapsayan bir milli entegre bor politikas ^ n ^ n saptanmas ^ ve uygulanmas ^ sonucunda Dnya
pazarlar^ nda etkinli ^ imizin artaca ^^ , milli servetimizin ekonomik birim olan paraya en iyi ^ekilde
dn ^me imkan ^ na kavu^aca^^ , bor yataklar ^ na sahip olmad ^ klar^ halde bor bile ^ikleri reten
tesisler kuran Avrupa lkelerinin ihtiyalar ^ olan bor hammaddesini zellikle Trk zel sektr
kanal ^yla rahata temin imkan ^ bulabilmeleri nedeniyle Etibank' ^ n yar^ mamul ve mamullerine
d ^^ pazarlarda Trk zel sektrnn ihra etti ^ i borun rakip oldu ^ u, hibir lkenin kendi mamul
maddesine yine kendi retiminin rakip olmas ^ na msaade edemeyece ^ i, zel sektrn
desteklenmesine ili ^ kin ilkelerin bor mineralleri iin tmyle geersiz bulundu ^ u, zira talep
lsnde ihra edilen borda maliyet de ^il, sat^^ f^ yat^ n ^ n te^ekklnn nemli oldu ^ u, bu
yzden retimi tketime gre yapmak ve pazarlamay ^ buna gre dzenlemek gerekti ^ i, bor
mineralinden en yksek dzeyde yararlanabilmek iin tek el ve kararl ^ bir sat^^ politikas ^ n ^ n
^art oldu ^ u, bylece Dnya piyasas ^ na Trkiye olarak tek elden ^ kmak suretiyle f^yatlar^
d ^rmemenin ve lke ^ kar^ na hareket etmenin mmkn olabilece ^ i, bunun da ancak bor
minerallerinin Devlet eliyle aranmas ^ ve i^letilmesiyle mmkn bulundu ^ u, Anayasan ^ n kabul
etti ^ i ilke do^ rultusunda baz^ madenlerin mnhas ^ ran Devlet taraf^ ndan i^letilmek
istenmesinden daha tabii bir ^ey olamayaca^^ n ^ ifade etmi ^ler, Tasar^ n ^ n baz^ ynlerine kar^^
^ kan yeler de borun yurt d ^^^ na tek f^yatla sat ^ lmas ^ na zm getirilmesine kar ^^ olmad ^ klar^
ynnde gr ^ a^ klam ^^ tard ^ r.
Keza, Dan ^^tay 1. Dairesince verilen 1.5.2000 gnl ve E:2000/50, K:2000/67 say ^ l ^
isti ^ari mtalada da 2840 say ^ l ^ Yasan ^ n amac ^ n ^ n; bor tuzlar^ n ^ n maden sahas ^ ndan
^ kar^ lmas ^ , zenginle^tirilmesi, "raf^ nasyonu", bunlardan her trl "u rn" elde edilmesi ve
pazarlamas ^ n ^ n tek elden yap ^ lmas ^ yla lkenin Dnya bor pazarlar ^ ndaki etkinli^ inin art^ r^ larak
borun en verimli ^ekilde de^erlendirilmesini sa ^ lamak oldu ^ u belirtilmi ^tir.

6
 T.C.
^^--,,pANI ^ TAY
ws : ^'''' N; NCU DARE
^,,^, ^ Es,^ No : 2001/306
^ ^-! r
} ^^ u i Kar^ No : 2003/424
; ^..,,^^ - z ,
^ ^t^^^:.:'' :Y' ;t /1^
.,
.. ,1 1 "`^ ^
^ ^'! ^ 2 ^ ^-.'
.^y, ^_ ^

Bu itibarla, tekel hakk ^ n ^ n bor cevherinin topraktan ^ kart^ lmas ^ ve konsantre edilmesi
ile s ^ n ^ rl ^ oldu^ u, bundan sonraki raf^ nasyon ve u rn elde edilmesi safhalar ^ n ^ kapsamad ^^^
ynnde Davac ^ taraf^ ndan ileri srlen iddiada isabet grlmemi ^tir.

Bu hale gre, 2840 say ^ l ^ Yasan ^ n, amac ^ itibariyle bor tuzlar ^ n ^ n i^ letilmesi ve bu
ba^ lamda i ^letme kavram ^ na dahil oldu ^ unda ku ^ ku bulunmayan pazarlanmas ^ n ^ lke ^ kar^
a ^ s ^ ndan tek elde toplamay ^ ngrmesi ve bu alanda kesinlikle rekabetin sz konusu
olmamas ^ n ^ hedeflemesi bak^ m ^ ndan, nceki tarihli olmakta birlikte 4054 say ^ l ^ Yasaya
nazaran zel kanun konumunda bulunan sz konusu Yasa hkmnn ncelikli olarak
uygulanmas ^ gerekti ^ i ve bu nedenle olayda 4054 say ^ l ^ Rekabetin Korunmas ^ Hakk^ nda
Kanunun uygulanmas ^ na olanak bulunmad ^^^ a ^ kt^ r.
Bu nedenle yasal tekel hakk ^ na sahip bulunan Etibank hakk ^ nda Davac ^ ^irketin
^ikayet ba^vurusu zerine yap ^ lan n ara ^t^ rma sonucuna gre soru ^turma a ^ lmas ^ na gerek
bulunmad ^^^ na ili^ kin olarak verilen Rekabet Kurulu karar ^ nda hukuka ayk^ r^ l ^ k
grlmedi ^ inden, davan ^ n reddi ^erekti^ i d^nlmektedir.

TRK M ^ LLETI ADINA

Hkm veren Dan ^^ tay Onuncu Dairesince duru ^ma iin taraflara bildirilmi^ bulunan
4.2.2003 tarihinde davac ^ vekilleri Av.Metin Gnday ve Av.Nurkut lnan' ^ n, daval ^ Rekabet
Kurumu Ba ^ kanl ^^^ n ^ temsilen Av.Meltem Trko ^ lu'nun daval ^ yan ^ nda mdahil Eti Holding
A. ^ . vekili Av.zgr Ba ^kaya'n ^ n geldikleri, Dan ^^tay savc ^ s ^ n ^ n haz^ r oldu^ u grlmekle a ^ k
duru ^ maya ba^land ^ . Taraflara usulne uygun olarak sz verilip dinlendikten, Dan ^^tay
Savc ^ s ^ n ^ n d ^ncesi. al ^ nd ^ ktan ve taraflara son kez sz verildikten sonra duru ^ maya son
verildi. Dava dosyas ^ incelenip gere ^ i d^ nld:
Dava, davac ^ ^ irket taraf^ ndan, Etibank Holding A. ^ . Genel Mdrl ^ nn bor
pazar^ ndaki hakim durumunu ktye kulland ^^^ ndan bahisle 4054 say ^ l ^ Kanun uyar^ nca
hakk ^ nda soru ^turma a ^ larak para cezas ^ verilmesi yolunda yap ^ lan ba^ vurunun reddine
ili ^ kin 4.1.2000 tarih ve 1/2-2 say ^ l ^ Rekabet Kurulu karar ^ n ^ n iptali istemiyle a ^ lm ^^t^ r.
4054 say^ l ^ Kanunun 6.maddesinde, bir veya birden fazla te ^ebbsn lkenin
btnnde ya da bir blmnde bir mal veya hizmet piyasas ^ ndaki hakim durumunu tek ba ^^ na
yahut ba ^kalar^ ile yapaca ^^ anla ^ malar ya da birlikte davran ^^ lar ile ktye kullan ^ lmas ^ n ^ n
hukuka ayk^ r^ ve yasak oldu ^ u belirtilerek ktye kullanma halleri aras ^ nda,
a) Ticari faaliyet alan ^ na ba^ka bir te ^ ebbsn girmesine do ^ rudan veya dolayl ^
olarak engel olunmas ^ yada rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorla ^t^ r^ lmas ^ n ^ amalayan
eylemler,

7
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA^ RE
^^ ^,^ w^^^^ ^' E ^as No : 2001 /306
``^ ru^A K^ar No : 2003/424
`:^.'. ^^` f =^
.;
^ , -: i..:. <
'''v..'Fy`_ r'y^ ^ '

' ^`^^;M ^^^^f^

^, ^: ,_^ ^,;- b) E ^it durumdaki al ^ c^ lara ayn ^ ve e^ it hak, ykmllk ve edimler iin farkl ^ ^artlar
^_..,_. -
``^^^'^^ ileri srerek, do ^ rudan veya dolayl ^ olarakayr^ mc ^ l ^ k yap ^ lmas ^ ,
d) Belirli bir piyasadaki hakimiyetin yaratm ^^ oldu^ u f^ nansal, teknolojik ve ticari
avantajlardan yararlanarak ba ^ ka bir mal veya hizmet piyasas ^ ndaki rekabet ko^ullar^ n ^
bozmay^ amalayan eylemler,
e) Tketicinin zarar ^ na olarak retimin, pazarlaman ^ n yada teknik geli^menin
k^ s ^tlanmas ^ ,
durumlar^ olarak belirlenmi ^tir.
te yandan, 2840 say ^ l ^ Bor Tuzlar^ , Trona ve Asfaltit Madenleri ile Nkleer Enerji
Hammaddelerinin i ^ letilmesi, Linyit ve Demir sahalar ^ n ^ n Baz ^ lar^ n ^ n iadesini Dzenleyen
Kanun'un "Devlet eliyle i ^ letilecek madenler" ba ^ l ^ kl ^ 2.maddesinde, "Bor tuzlar^ , uranyum ve
toryum madenlerinin aranmas ^ ve i ^ letilmesi Devlet eliyle yap ^ l ^ r" hkmne yer verilmi ^ , 3213
say ^ l ^ Maden Kanununun 49.maddesinde de, "2840 say ^ l ^ Kanun hkmleri sakl ^ d ^ r" hkm yer
alm ^^t^ r.
Yasa koyucunun amac ^ n ^ ortaya koymas ^ bak^ m ^ ndan nem ta ^^ yan Kanunun
gerekesinde, bu madenlerin stratejik ve ekonomik nedenlerle Devlet kurulu ^lar^ nca
i ^ letilmesinin zorunlu grld ^ ifade edilmi ^ , an ^ lan kanunun meclis ve komisyonlarda
gr^ lmesi s ^ ras ^ nda da, Dnya bor rezervinin % 60' ^ n ^ n Trkiye'de bulundu ^ u, hem kamu
hem zel kesimin yurtd ^^^ na bor satt^^^ , bu yzden Etibank ile zel kurulu ^lar aras ^ nda olu ^an
rekabet nedeniyle ihra f^yat ^ n ^ n ok d ^t ^ , Etibank' ^ n yat^ r^ m yaparak mamul ve yar^ maml
retecek tesisler kurdu ^ u, Avrupa lkelerinin, Trkiye zel sektrnden hammadde olarak bor
temin edip Etibank ' ^ n yar^ maml ve maml rnne rakip oldu ^ u, borda rezervler ok fazla
oldu ^ undan maliyetin de ^il, sat^^ f^yat^ n ^ n te ^ekklnn nemli oldu^ u, dnyada sadece
Trkiye ve ABD taraf^ ndan pazarlanan ve ba ^ka hi bir devletin sat ^ c^ olarak yer almad ^^^ bor
pazar^ na ynelik olarak ABD de tek bir holdingin faaliyet gsterdi ^ i, bor madenlerinin tmnn
bu holdingin elinde bulundu ^u ve pazarlamay^ da yan kurulu ^lar^yla yapt^^^ , Trkiye'nin ise
da ^^ n ^ k haraket ve rekabet nedeniyle srekli f^yat d ^rp dviz kaybetti ^ i, bor minarelinden
en yksek dzeyde faydalanabilmemiz iin tekel ve kararl ^ bir sat ^^ politikas ^ n ^ n ^art oldu^ u,
bunun da ancak Devlet eliyle aranmas ^ ve i ^ letilmesiyle mmkn oldu ^ u, retimin tketime
gre yap ^ lmas ^ ve pazarlaman ^ n da buna gre dzenlenmesi gerekti ^ i belirtilmi^tir.
Dava dosyas ^ n ^ n incelenmesinden; boraks ^ n hammaddesi olan tinkal cevherini
Etibank'tan sat ^ n alarak boraks dekahidrat retimi alan ^ nda faaliyet gstermi ^ bulunan davac ^
^irketin 8.7.1999 tarihli ^ ikayet dilekesiyle Rekabet Kurumu Ba ^kanl ^^^ na ba ^vurarak,
Etibank' ^ n dnya bor madeni ticaretinin %95 ine sahip bir tekel oldu ^ u, tinkalin boraks retimi
iin ikamesi mmkn olmayan bir cevher olmas ^ nedeniyle Etibank'tan ba ^ ka bir yerden temin

8
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA ^ RE
'^r ~ Esas
f,^'^'^'^r.. . No : 2001/306
"^^ ^ ^, n` Firar No : 2003/424
^ Y

na^^ bulunmad ^^^ , pazarda tek ve hakim durumda olan Etibank ' ^ n tinkal madenini kendi
messeselerine 42 Dolar/ton, yurtd ^^^ piyasalara 141 Dolar/ton yurtii piyasalara ise 200-230
Dolar /ton f^yattan satt^^^ , cam ve seramik sel^'knde kullan ^ lacak tinkale yap ^ lan iskontodan
boraks retimi ile u ^ ra^an ^irketleri yararland ^ r'mayarak al ^ c^ lar aras ^ nda ayr^ m yapt^^^ ,
uygulad ^^^ f^yat politikalar^yla ve daha sonra mal vermeyi keserek 4054 say ^ l ^ Kanunun
6.maddesinde dzenlenen hakim durumunu ktye kulland ^^^ belirtilerek, 4054 say^ l ^ Kanun
uyar^ nca hakk ^ nda soru^turma a ^ larak para cezas ^ uygulanmas ^ n ^ istedi^ i, Rekabet
Kurulunun 17.8.1999 tarihli toplant ^ s^ nda 4054 say^ l ^ Kanunun 40.maddesinin birinci f ^ kras ^
uyar^ nca ^ikayet konusu hakk^ nda n ara ^t^ rma yap ^ lmas ^ na karar verildi^ i, 8.12.1999 tarihli n
ara ^t^ rma raporunu inceleyen Rekabet Kurulunun dava konusu 4.1.2000 tarih ve 0-1/2-2 say ^ l ^
kararla, Eti Holding A. ^ .'nin 2840 say ^ l ^ Kanun ve 3213 say ^ l ^ Maden Kanunu uyar ^ nca bir bor
madeni olan tinkalin istihrac ^ , konsantre ve raf^ ne edilmesi, sz konusu rnlerden bor u
rn ve nihai rn elde edilmesi ve bunlar ^ n pazarlanmas ^ konular^ nda, tekel hakk ^ na sahip
oldu^ u, hakim durumun ktye kullan ^ ld ^^^ yolundaki iddialar ^ n, sz konusu yasal tekel
hakk ^ n ^ n kullan ^ m ^ ndan kaynakland ^^^ , herhangi bir yasan ^ n uygulanmas ^ ndan kaynaklanan
i^lem ve eylemlerin 4054 say ^ l ^ Kanunun kapsam ^ d ^^^ nda kald ^^^ ndan ilgili te ^ebbs hakk ^ nda
soru ^turma a^ lmas ^ na gerek bulunmad ^^^ na karar verildi^ i anla ^^ lmaktad ^ r.
Uygulamada, 2840 say ^ l ^ Kanunun 2.maddesindeki "i ^letme" kavram ^ n ^ n ieri^^
konusunda tereddte d ^ lmesi nedeniyle, Ba ^ bakanl ^ k arac ^ l ^^^yla Dan ^^tay Birinci
Dairesinden gr ^ istenilmesi zerine Dan ^^ tay 1. Dairesince verilen 1.5.2000 tarih ve
E:2000/50, K:2000/67 say ^ l ^ kararda; "i ^ letme" nin ekonomik mal ve hizmet reterek bunlardan
gelir ve kr elde etmek iin pazarlamak amac ^ yla retim faktrlerini f^ ziksel bir birim iinde
toplayan kurulu ^ olarak tan ^ mlanabilece ^ i beilrtilerek, "elde etti ^ i rn pazarlamas ^ bir
i^ letmenin ana gayelerinden olmas ^ nedeniyle pazarlaman ^ n i ^letme kavram ^ ierisinde yer
ald ^^^ nda ku ^ku bulunmad ^^^ , yine pazarlama safhas ^ na ula ^^ ncaya kadar rnn maden
sahas ^ ndan ^ kar^ lmas ^ , konsantre edilmesi, ^ tlmesi ve madenden her trl u rnn elde
edilmesinin de i ^letme kavram ^ ierisinde oldu ^ u" ifadelerine yer verilerek, 2840 say ^ l ^ Yasan ^ n
2.maddesi uyar ^ nca bor tuzlar^ n ^ n aranmas ^ ve i ^ letilmesinin Devlet eliyle yap ^ lmas ^
zorunlulu ^ unun, bu madenin zenginle ^tirilmesini, raf^ nasyonunu ve pazarlamas ^ n ^ da
kapsad ^^^ sonucuna var^ lm ^^t^ r.
Dan ^^tay 1.Dairesinin an ^ lan karar^ nda da belirtildi ^ i zere, 2840 say ^ l ^ Kanunun
amac ^ n ^ n bor tuzlar ^ n ^ n maden sahas ^ ndan ^ kart^ lmas ^ , zenginle ^tirilmesi, raf^ nasyonu,
bunlardan her trl u rn elde edilmesi ve pazarlanmas ^ n ^ n tek elden yap ^ lmas ^ yla lkenin
Dnya bor pazar ^ r^daki etkinli^ inin art^ r^ l ^ larak borun en verimli ^ekilde de ^erlendirilmesini
sa^ lamak oldu ^ u dikkate al ^ nd ^^^ nda, davac ^ ^irketir^ , Etibank' ^ n tekel hakk ^ n ^ n bor cevherinin

9
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA^RE
Esas No :2001/306
Karar No : 2003/424

topraktan ^ kart^ lmas ^ ve konsantre edilmesi ile s ^ n ^ rl ^ oldu ^ u ve bundan sonraki raf^ nasyon ile
u rn elde edilmesi safhalar ^ n ^ kapsamad ^^^ yolundaki iddialar^ yerinde grlmemi ^tir.
Kald ^ ki davac ^ ^irketin sahibi bulundu ^ u tesiste, bor u rn de^ il, raf^ne bor rn
say ^ lan ve tinkalin safla ^t^ r^ lmas ^ yla elde edilen boraks dekahidrat retildi ^ i anla^^ lmaktad ^ r.
Bu durumda, 2840 say ^ l ^ Kanunun verdi ^ i yasal tekel hakk ^ na sahip bulunan
Etibank' ^ n hakim durumunu ktye kulland ^^^ ndan bahisle yap ^ lan ^ikayet ba^ vurusu zerine
n inceleme yapt ^ r^ larak sz konusu iddialar ^ n, yasal tekel hakk ^ n ^ n kullan ^ m ^ ndan
kaynakland ^^^ ve 4054 say ^ l ^ Kanunun kapsam ^ d ^^^ nda kald ^^^ ndan bahisle, Eti Holding A. ^ .
hakk^ nda soru ^turma a ^ lmas ^ na gerek bulunmad ^^^ yolunda tesis edilen dava konusu i ^lemde
hukuka ayk ^ r^ l ^ k bulunmamaktad ^ r.
A ^ klanan nedenle yasal dayanaktan yoksun bulunan davan ^ n reddine, yarg ^ lama
giderlerinin davac ^ zerinde b ^ rak^ lmas ^ na, Avukatl ^ k Asgari cret Tarifesine gre
520.000.000.- lira avukatl ^ k cretinin davac ^ dan al ^ narak daval ^ idareye verilmesine 5.2.2003
tarihinde oyoklu ^ uyla ile karar verildi.

Ba^kan ye ye ye ye
Burhan Y ^ lmaz Zafer Ahmet Orhun
TA^ DELEN KANTARCIO ^ LU BA^ PINAR YET

(X)

10
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA^ RE
Esas No :2001/306
Karar No : 2003/424

AYRISIK OY
Dava, boraks retimi ile u ^ ra^an davac ^ ^irketin boraks ^ n ham maddesi olan tinkal
cevherini sat ^ n ald ^^^ Etibank' ^ n, bu pazarda tekel konumunda olmas ^ nedeniyle tinkal
madenini kendi messeselerine 42 USD/ton, yurt d ^^^ piyasalarda 141 USD/ton, yurt ii
piyasalara ise 230 USD/ton f^ yatlar^ ndan satarak ve seramik ile cam sektrnde kullan ^ lacak
olan tinkale yap ^ lan iskontodan boraks retimi ile u ^ra^an ^irketleri yararland ^ rmayarak, 4054
say ^ l ^ Kanun'un 6/b maddesi anlam ^ nda, e^ it durumdaki al ^c ^ lar aras ^ nda ayr^ mc ^ l ^ k yapt ^^^ ,
Etibank' ^ n bu fiyat politikas ^ n ^ n, pazara giri^leri engelledi ^ i bu suretle bir pazardaki hakim
durumunu ba ^ ka bir pazarda ktye kullanma eylemini de gerekle ^tirdi ^ i iddialar^ yla Rekabet
Kurumuna yapt ^^^ ^ ikayet zerine Rekabet Kurulunca 4054 say ^ l ^ Rekabetin Korunmas ^
Hakk ^ nda Kanun'un 40/1 inci maddesi uyar^ nca yap ^ lan nara ^t^ rma sonucunda Eti Holding
A.^ .'nin 2840 say ^ l ^ ve 3213 say^ l ^ Kanun uyar ^ nca bir bor madeni olan tinkalin istihrac ^ ,
konsantre ve raf^ ne edilmesi, sz konusu rnlerden bor u rn ve nihai rn elde edilmesi
ve bunlar^ n pazarlanmas ^ konular^ nda tekel hakk^ na sahip oldu ^ undan, hakim durumun ktye
kullan ^ ld ^^^ yolundaki iddialar^ n sz konusu yasal tekel hakk ^ n ^ n kullan ^ m ^ ndan
kaynakland ^^^ na, herhangi bir yasan ^ n uygulanmas ^ ndan kaynaklanan i ^lem ve eylemler, 4054
say ^ l ^ Rekabetin Korunmas ^ Hakk^ nda Kanun'un kapsam ^ d ^^^ nda kald ^^^ ndan ilgili te ^ebbs
hakk ^ nda soru ^turma a ^ lmas ^ na gerek bulunmad ^^^ yolundaki Rekabet Kurulu karar ^ n ^ n iptali
istemine ili ^kin bulunmaktad ^ r.
Rekabet Kuruluna 4054 say ^ l ^ Kanunun yasaklad ^^^ faaliyetlerle ilgili yap ^ lan bir
^ ikayet zerine nara^t^ rma sonucu, eylemin kanun kapsam ^ nda olmad ^^^ n ^ n belirlendi^^
ahvalde soru ^turma a ^ lmas ^ na gerek bulunmamaktad ^ r. Ancak kanun kapsam ^ nda olan bir
ihlalin varl ^^^ halinde her halkarda soru ^turma a^ larak, kanunun 43-47. maddelerinde yer
alan prosedrn i ^ letilmesi sonucunda yap ^ lacak de ^ erlendirmenin, 48.maddede yer verilen
nihai kararla sonuland ^ r^ lmas^ kanun gere^ idir.
4054 say ^ l ^ Yasan ^ n 6.maddesinde, Bir veya birden fazla te ^ebbsn, lkenin
btnnde ya da bir blmnde bir mal veya hizmet piyasas ^ ndaki hakim durumunu tek ba ^^ na
yahut ba^katar^ ile yapaca^^ anla^ malar ya da birlikte davran ^^lar ile ktye kullanmas ^ n ^ n
hukuka ayk ^ r^ ve yasak oldu ^ u belirtildikten sonra yer verilen be ^ bentte de bu hallerin neler
oldu^ u dzenlenmi ^tir.
Yasan ^ n 2. maddesinin gerekesinde belirtildi ^ i zere, rekabet kurallar ^ n ^ n, kamu
kurumlar^ na veya zel ki^ilere ait olmas ^ n ^ n nemi olmaks ^ z^ n ekonomik faaliyette bulunan her
te^ebbse uygulanmas ^ zorunlulu ^ u kar^^ s ^ nda bir kamu i ^letmesinin, yasan ^ n kendisine
^lad ^^^ tekel hakk ^ n ^ yasan ^ n 6.maddesi kapsam ^ nda ktye kullanmas ^ halinde, bu tekel
kk^ n ^ n, yasal dzenlemeler erevesinde tan ^ nm ^^ olmas ^ , bu i^ letmeye rekabet hukuku

11
 T.C.
DANI ^ TAY
ONUNCU DA^ RE
Esas No :2001/306
Karar No : 2003/424

kurallar^ n ^ n uygulanmayaca ^^ anlam ^ na gelmeyecektir.

2840 say ^ l ^ Bor Tuzlar^ , Trona ve Asfaltit Madenleri ile Nkleer Enerji
Hammaddelerinin l ^ letilmesi, Linyit ve Demir Sahalar ^ n ^ n Baz^ lar^ n ^ n ^ adesini Dzenleyen
Kanun'un 2 nci maddesinde, "Bor tuzlar ^ , uranyum ve toryum madenlerinin aranmas ^ ve
i^letilmesi Devlet eliyle yap ^ l ^ r. Bu madenler iin 6309 say ^ l ^ Maden Kanunu gere ^ince gerek
ve zel hukuk tzelki ^ilerine verilmi ^ olan ruhsatlar iptal edilmi ^tir." hkm yer alm ^^ , daha
sonra yrrl ^e giren 3213 say^ l ^ "Maden Kanunu" nun 49 uncu maddesinde de "2840 say ^ l ^
Kanun hkmleri sakl ^ d ^ r. Ancak, bu Kanunun yrrlk tarihinden sonra bulunacak bor, trona
ve asfaltit madenlerinin aranmas ^ ve i^ letilmesi bu Kanun hkmlerine tabidir. Bunlar ^ n
ihrac ^ na ait usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca tesbit edilir." hkmne yer verilmi ^tir.
Madencilik faaliyetlerinin, arama, n i ^ letme ve i ^ letme olarak belirlendi^ i 3213 say ^ l ^
Kanun ve Uygulama Ynetmeli ^ i hkmlerinden, madenin i ^ letilmesi kavram ^ n ^ n maden
cevherinin istihrac ^ na ve pazarlanmas ^ na ynelik faaliyetleri kapsad ^^^ anla^^ ld ^^^ ndan, 2840
say^ l ^ Kanunda yer verilen bor madenlerinin devlet eliyle i ^letilmesine ili ^ kin dzenlemenin, bor
tuzu madenlerinin bu anlamda i ^ letilmesini ^ ngrd ^ , cevherin i^ lenerek yeni bir rn efde
edilmesini ifade etmeyece ^ i a ^ kt^ r.
Bu itibarla Devlete ait olan bor madenlerini i ^ leten, bir kamu iktisadi te ^ebbs olan
Eti Holding A. ^ . boraks ^ n i^lenmemi^ hali olan tinkalin ^ kart^ lmas ^ ve pazarlanmas ^
konusunda Trkiye'de yasal tekel konumunda olmas ^ na kar^^ n, tinkalden elde edilen boraks
pentahidrat, boraks dekahidrat retiminde yasadan do ^an bir tekel hakk ^ bulunmamaktad ^ r.
Nitekim aksine bir dzenleme bulunsayd ^ davac ^ ^ irketin boraks dekahidrat retimi yapmas ^
mmkn olmazd ^ .
A ^ klanan nedenlerfe tinkal cevheri pazac ^ nda, 4054 say ^ l ^ Rekabetin Korunmas ^
Hakk^ nda Kanun'un 3 nc maddesinde tan ^ mlanan, Belirli bir piyasadaki bir veya birden fazla
te^ebbsn, rakipleri ve m ^terilerinden ba ^^ ms ^ z hareket ederek, f^ yat, arz, retim ve da ^^t^ m
miktar^ gibi ekonomik parametreleri belirleyebilme gcn ifade eden hakim duruma sahip
bulunan Eti Holding A. ^ . hakk ^ nda, davac^ ^ irketin 6. madde kapsam ^ ndaki iddialar ^ n ^ n
Rekabet Kanunu gere ^ ince soru ^turulmas ^ gerekirken soru ^turma a ^ lmamas ^ yolundaki Kurul
karar^ n ^ n iptali gerekti ^ i oyu ile karara kat ^ lm ^ yorum.

M/A 17.05.2003