Vitet e fundit diabeti sht br nj nga smundjet m t frikshme, me
tendenc t lart pr t prekur edhe moshat e reja. Mosushqyerja n mnyrn
e duhur, ushqimet me hormone, jeta sedentare, si dhe nj mori arsyesh t tjera, kan br q numri i diabetikve n Shqipri dhe Kosov t arrij nivele t larta, edhe pse nuk kemi ende raportime t sakta nga institucionet shtetrore prkatse. N nj intervist ekskluzive pr gazetn me karakter trsisht shndetsor, Super Shndeti, flet pr t rejat m t fundit rreth diabetit, Ass.dr.Merita Emini Sadiku, MSc, PhD Interniste- endokrinologe-diabetologe.
T gjith flasim pr smundjen e diabetit, por a sht n t vrtet nj
smundje diabeti, apo sht nj mosfunksionim i organizmit? Diabeti i sheqerit (diabetes mellitus) sht nj rregullim metabolik, q karakterizohet me rritjen e nivelit t sheqerit n gjak dhe q shoqrohet me rregullime t metabolizmit t karbohidrateve (sheqernave), yndyrave dhe proteinave. Ky rregullim apo m mir t themi, kjo smundje vjen si pasoj e defektit t sekretimit t insulins, t veprimit t saj, t dyjave bashk ose mungess s plot t sekretimit t insulins, i cili sht nj hormon, q me t drejt konsiderohet els pr futjen e glukozs n qeliz. Prandaj, kur merren n konsiderat t gjitha kto karakteristika t ktij rregullimi, mund t themi q organizmi tek diabetikt nuk funksionon normalisht, pikrisht pr t gjitha ato q thash m lart, rreth veprimit t insulins, hormon q sekretohet normalisht nga pankreasi.
A sht e vrtet q diabeti i patrajtuar n koh, mund t shkaktoj dme
t rnda te syt dhe zemra e pacientit? Sigurisht q po, por jo vetm, sepse kjo smundje prek edhe organe t tjera, prve syve dhe zemrs. Pra preken vazat e vogla dhe t mdha t gjakut, preken nervat, pastaj preken organe t tjera tepr t rndsishme pr organizmin ton, si sht veshka dhe truri. T gjitha kto dmtime n organe dhe sisteme organesh, vijn si rezultat i rritjes s sheqerit n gjak, nga mosmbajtja nn kontroll e ksaj smundjeje, e cila 50% sht e varur nga vetkujdesi, q duhet t bjn pacientt diabetik n marrjen e ushqimit t shndetshm, aktivitetin e rregullt fizik, terapin personale, si dhe nse sht e nevojshme marrja e rregullt e insulins.