1.

Klasifikacija definicija SP:a)predmet odredjuje ponasanje pojedinaca u drustvu 2)socijalizacija

3)ponasanje u masi 4)socijalna interakcija.

2.Definicija:

Rot:SP je naucna disciplina koja proucava uticaj socijalnih cinilaca na ponasanje pojedinca,njihovo
ponasanje u kada su u neposrednoj interakciji,kao i uloge psihickih karakteristika ljudi u drustvenom
zivotu.

Zvonarevic: SP je grana psihologije koja prucava psiholoske aspekte socijalnih pojava i socijalne aspekte
psiholoskih pojava.

3.Tri pojednostavljena pristupa socijalizaciji po Le Vinu:Prvo,postoji shvatanje da je socijalizacija

prenosenje odredjene kulture na pojedinca.Pojedinac je tabula rasa koja apsorbuje kulturu kojoj je izlozen
i tako postaje dio te kuture.Drugi pristup socijalizaciji koji shvataju socijalizaciju kao
ukrocivanje,osujecenje nepozeljnih, dust. Neprihvatljivih nagona i usmjeravanje nagona jedinke u koji je
drustveno prihvatljiv i koristan.Treci pojednostavljen pristup podrazumijeva socijalizaciju kao ucenje za
socijalnu participaciju ili icenje soc. uloga.

4.Socijalizacija je proces socijalnog ucenja tokom cijelog zivota,putem koga jedinka u interakciji sa
sredinom stice socijalno relevantne oblike ponasanja, utice na okolinu i formira se kao licnost sa svojim
specificnim karakteristikama.

5.Faktori socijalizacije:Opsti-u njih spadaju klasni uslovi zavota i rada,kultura,nacionalna pripadnost,

sredstva masovnih komunikacija. Posebni:porodica,vrsnjacke grupe,socijalni krug,obrazovne
institucije,radne grupe,organizacije.

6.Kultura kao faktor socijalizacije: Krech razlikuje inplicitnu i eksplicitnu kulturu.Eksplicitna kultura
predstavlja spoljnu manifestaciju neke zajednice, tj.ono sto je ljudskom praksom stvoreno
(objekti,institucije,nauka),a inplicitnu kulturu cine saznanja i vjerovanja,vrijednosti i norme (znanja,
mitove,religiju).

7.Socijalno ucenje uslovljavanjem:Primjer bijlog misa.

8.Socijalno ucenje od modela: Imitacijom (gledanje agresije nafilnu), Identifikacijom (defanzivna i

razvojna), Ucenje uloga( ocekivana aktivnost,ponasanje aktera kao u pozoristu).

9.Uslovi,sredstva procesa socijalizacije:Diskriminabilnost soc.stimulusa,potkrepljenje i soc. pritisak.

10.Potkrepljenje-pojacavanje soc.ucenja na osnovi unutrasnjeg ili spoljasnjeg uticaja.Moze biti:

kontinuirano,intermitentno i represivno ili negatino.

11.Socijalni pritisak-realizuje se sredstvima uvjeravanja i sredstvima prisile.Sredstva uvjeravanja:molba,

savjet,preporuka. Sredstva prisile:nagrada, obecanje, prijetnja i kazna.

12.U saznajne procese ubrajaju se:osjeti, precepcija,pamcenje i misljenje.

13.Efekti socijalizacije na pamcenje:kognitivna obarada informacija:senzorna,radna i dugorocna

memorija.
14.Efekti socijalizacije na emocije:Javljanje razlicitih emocija u vezi sa istim dogadjajima vaznim za
zivot ljudi, socijalno ucenje ekspresije emocija, ucenje strahova i desenzibiliteta za viktimizaciju.

15. Prosocijalna ponasanja su ona ponasanja sa pozitivnom valencijom,usmjereni ka ljudima(drustvenost,

pomaganje,kooperacija).

16.Asertivno ponasanje: cilj asertivnog ponasanja jeste da se dozivi zadovoljstvo pri nanosenju stete
drugima,odnosno steta ili unistenje drugih .

17.Altruisticko ponasanje:Berkovic- ponasanje podizeto u cilju dobrobiti drugih bez anticipacije nagrade
iz vanjskih izvora.Ljudi koji pomazu drugima koji im ne mogu uzvratiti,niti to od njih ocekuju,altruisticki
se ponasaju.

18.Evolucionisticke teorije altruizma.E.teorije se biraju na naslijedju.Smatra se da se altruizam nasledjuje

u vidu genetske predispozicije altruistickog ponasanja. Evolucionisticke teorije govore o dva tipa
altruizma:Srodnicki i reciprocni. Prvi tip prepoznaje se u vidu zalaganja da se pomogne svoj rod,svoja
krv,srodstvo.Drugi tip nazvan je uzajamno pomaganje ili razmjena pomaganja,rukovodjen ocekivanjem
buduce nagrade,prati promociju zastite gena prijateljstva.

19.Psihoanaliticki prisup altruizma:Psihoan. teorija u negaciji da je covjek altruisticko bice polazi od

Frojdovog lust principa kojem se objasnjava da je covjek rodjeni egoist koji samo tezi zadovoljavanju
licnih potreba.Iza ponasanja koje se cini kao altruisticko,stoje suprotni motivi.Altruizam je reaktivna
formacija na licni egoizam.Pretjerana briga za druge predstavlja reaktivnu formaciju neprijateljstva.

20.Teorije socijalnog ucenja u altruistickom ponasanju-Ona objasnjavaju da je prosocijalno

ponasanje,koje nazivamo altruistickim,nauceno ponasanje.Socijalna ponasanja se uce posmatranjem
ljudskih modela.Posmatranje modelauzrokuje imititativno socijalno ucenje.To se ostvaruje posmatranjem
modela i potkrepljenjem

21.Nepomaganje drugima u nevolji: Primjer Kiti Djenoveze.

22.Alijenacija-Ponasanje okrenuto od ljudi,karakterise osobe koje su u depresiji,osobe iz soc.patologije.

Termin alijenacija se primjenjuje na covjeka i to na takav nacin da ga se idalizira,tj.predpostavlja kakav
on mora biti,pa se za pojedinca ili grupe kazu da su otudjeni ili alijenirani,ako nisu onakvi kakvim se
predpostavlja.

23.Objektivni korijeni alijenacije:Spadaju: Otudjeni rad,mehanizovan rad,besmislenost rada

(automatizovan) i migraciona kretanja.

24.Agresivna ponasanja:naziva se svako ponasanje kojim se verbalno ili fizicki namjerno nanosi bol,steta
sdrugima ili sebi,ili unistava sebe ili druge.Posljedice agresivnog ponasanja mogu biti subjektivne i
objektivne.

25.Samozivi arhiv neprijateljstvaOvaj koncept polazi od postulata da su individualne ili etnicke traume
temelj samozivog arhiva neprijateljstva prema drugima ili sebi.Samozivi arhiv neprijateljstva je ishod
traumatskog iskustva ljudi.
26.Teorije agrsivnosti: Kasifikacija na neprijateljsku i instrumentalnu agresivnost.Prva je namjerna
upotreba nasilja sa ciljem da se povrijedi ili ubije zrtva,a njen okidac je strah.Druga podrazumijeva
namjerno podutzimanje nasilja da se postigne odredjeni drugi cilj.From razlikuje benignu i malignu
agresiju.Benigna je urodjena a maligna jezelja za destrukcijom.

27.Dvije kategorije agresivnog ponasanja: Impulsivno-ponasanje ljudske jedinke kada u okolnostima

kada je njena egzistencija ugrozena. Instrumentalno-Racionalno poduzimanje s namjerom da se neko
osteti,da mu se nanese bol,radi materijalnih ili psiholoskih dobiti.

28.Frustracije-podrazumijeva se kompleksan dozivljaj neugode, nemira, psihofizicke napetosti koji

nastaje zbog blokadaili zapreka u zadovoljavanju motiva,odnosno zbog frustracionih situacija.

29.Reakcije na frustracije-Racionalne-reorganizacija aktivnosti,okretanje prema ljudima,okretanje od

ljudi,okretanje protiv ljudi.Iracionalne-kada pojedinac koristi mehanizme odbraneda bi izasao iz
odredjene situacije,tada reaguje iracionalno.Mehanizmi odbrane su podjeljeni na mehanizme usmjerene
na sam problem i mehanizme cija je sustina bjkstvo od problema.30.

30.Socijalni stavovi:Def:Stav je stecena tendencija da se reaguje bilo pozitivno ili negativno prema
osobama,objektima ili situacijama izvan nas.Vrste stavova: logicne osnovanosti s.stavova i prema
logicnom znacenju soc.stavova za pojedinca.

31.Teorija kognitivne disonance. Prevodi se kao saznajno neslaganje. Jeste teorijski okvir kojim se
objasnjava kako ljudi mjenjaju njihovo misljenje ili hipoteze o sebi i njihovoj okoliniOsnovna
predpostavka ove teorije je da je svaki normalan pojedinac motivican da redukuje saznajnu nesaglasnost
ili kog.dis.Festinger odredjuje kog.dis. kao negativno nagonsko stanje koje se ispoljava kad god
pojedinac ima dva saznanja koje su psiholoski nesaglasne.Primjer:skupo auto..

32.Teorija samoafirmacije:Polazi od teze da efekt disonance nije rezultat kognitivne nedosljednosti ili
osjecaja personalne odgovornosti za nastanak posljedica,nego ponasanja na nacin koji vodi
licnom,vrijednosnom,moralnom smislu ili adaptivnom integritetu.Sam pristanak na ucesce u
eksperimentu dovodi do dozivljaja samoafirmacije,a onda do promjene stava.

33.Predrasude-Podrazumijevaju se socijalni stavovi koji su logicki neosnovani i negativnim ili pozitivnim

emocijama zasiceni i usmjereni prema pojedincima ili specificnim socijalnim grupama.Rasirenost
predrasuda:prema zenama,rasama,etnickim grupama,manjinama.

34.Pigmalionov efekat:Temelji se na postulatima teorije etiketiranja.Odoba etiketirana kao devijant

pocinje se tako dozivljavati i postaje zrtva Pigmalionovog efekta. Primjer:Davanje crnih i bijelih beba
djeci

35.Korijeni socijalni predrasuda: 1.Primarna socijalizacija-sticanju predrasuda u prim.soc. najvise

doprinosi porodica,pa mediji i literatura.Npr:djeca u SAD u dobi od 3g pokazuju predrasude prema
crncima.One se pojacavaju adolescencijom. 2.Drustvene nekjednakosti-Nejednaki socijalni ili ekonomski
statusi radjaju predrasude. 3.Neka religiozna ucenja. 4.Socijalna kategorizacija-svako clanstvo u
socijalnoj grupi samo po sebi tj.kada nema kompetencije dovoljan je uslov da se javi medjugrupna
diskriminacija. 5.Etnicka(nacionalna) vezanost-nacini manifestacije etnicke vezanosti: nac. vezanost kao
sredstvo,nac. lojalnost kao vrijednost, manifestacija nacionalne vezanosti konformiranjem.6.Osobne indiv
36.Socijalne vrijednosti-su trajna vjerovanja da je specifican nacin ponasanja ili cilja egzistencije
drustveno ili personalno pozeljniji u odnosu na suprotan nacin ponasanja ili egzistencije.

37.Razlika izmedju stavova i vrijednosti-Socijalni stav je osobina pojedinca koja ga cini pripremljenim za
aktivaciju da se kognitivno,emocionalno,na dosljedan nacin odnosi prema odredjenom
stimulusu,objektu,pojedincu,soc.grupi,dok soc.vrijednosti imaju sire znacenje i one ne predstavljaju
akcije,ciljeve prema konkretnom objektu,vec opste standarde,ciljeve za akciju,komparaciju,ocjene i
sudjenje,na osnovu kojih se biraju pozeljni ciljevi.Soc.vrijednocti imaju sire znacelje od soc.stavova koji
se odnose na konkretne pojedince,soc.grupe,soc.objekte,misli itd.

38.Definicija propagande-Obuhvata izvornu namjenu propagande i istice se da je propaganda u osnovi

uvjeravanje tj.pokusaj da se utice na stavove ljudi,da se njihove aktivnosti i ponasanje ucine usmjerenim
prema ciljevima propagande. Propaganda moze biti:politicka, privredna, vjerska, obrazovna itd. Elementi
propagande:sadrzaj poruke i kanal prenosa propagandne poruke.