City Health

Q: Involvement of the city health hit drug rehabilitation nganhi?

A: it city health 3rd (part). It city ada na ha intervention phase. May 3 parts ito: an
assessment, counselling, and intervention. So an kanan part han city health is an
intervention phase.
Q: Ano it nahihinabo ha intervention phase?
A: there are two types han program: an OPD (out-patient department) ngan DTC
(day-time therapeutic community). An DTC 8am-5pm adto hira ha amon. So an OPD
1-2 hrs 3x a week.
Q: Paano nasi-seggreagate (an OPD and DTC)?
A: so first nagkamay ada assessment. So ha assessment gin categorize an mga
drug surrenderees: high, moderate and low risk. So an high may ada duduha: for
salag and for the DTC. So and mga chronic users adto na ha salag. 6mo. To 1 yr
ngadto.
Q: Ano man ito it iyo gin hihimo hit iyo mga sessions?
A: may counselling pero more on baga hit gin babalik la namon an usual na gin
hihimo hit normal na tawo. So ha amon gi hihirayo nam hira han dati nga sige it ira
gamit (drugs). So it amon site basically hirayo ini, adto ini ha isolated na area. Diri
pwede na adi kami ha city kay kun baga it triggering factor makikita nira so mas
ma-(increase) it ira paggamit han mga drugs.
Q: ano man po it iyo mga activities?
A: Counselling tapos may ada kami sinisiring na static group. It static group bagat
forum la ito. More on releasing it amon hit ira feelings kay it mga drug surrenderees
kelangan la talaga it nira hin communication. Kelangan la talaga ito nira
makagsocialize kay bagat gin i-isolae hira hit mga tawo so it ira gin hihimo is
nakikig-urusa nala hira ha mga drug addict. So an amon para asya it tawag bro la
kay para it connection hit amon surrenderees bagat waray kami hierarchy. Bagat
usa la kami ngan nagbububligay la kami. So asya la ito it amon na gin papagawas la
nam it ira feelings. Waray kami hito mga medication na gin hahatag. More on
counselling ngan open forum.
Q: group la ito (an paggawas feelings)
A: oo may ada ito big group ngan small group.
Q: ano it iyo mga problems na nai-encounter?
A: number one is the commitment of the surrenderees. Kay diri man ini karagpirit na
kun ikaw surenderee ka, kelangan umattend ka ha amon. Soo it amo ito target is an
mga willing magparehab. Tas usa pa an funds kay tungod na late na man gud hi
Pres. Duterte term so an budget na para ha mga surrenderees diri kaya han city
government ungod han kadamo han mga surrenderees.
Q: ano man po it iyo gin hihimo (para macope up ini na mga problems)?
A: so it amon hito gin hihimo kay it amon building diri pa man ito naaayad so an
kanan cswdo is namiling nala hira fund out of the city sugad ha kanan region nira
kumuha ala anay hira funds ngadto ngan an kanan bunkhouses ngani so an mga
materials na pwede pa gamiton amo an amon la anay gin re-reuse nala. For the
sake na matindog dayon an building ngan maayos na para makagstart na an dtc
kay yana diri pa man nakagtikang kay waray pa man kami han building. It amon gin
hihimo yana an OPD la anay an 1-2hrs 3x a week. Ini na maon OPD ada ini ha
innerwheel ha may legislative dida ha may mags hirani.
Q: pira mant usually it average hit nakadto?
A: Actually waray pa gud kami nagstart (as of 10/12/16). Nagstart pala kami han
orientation tapos tam schedule is on Monday. So depende a gihap hit commitment
nira kay waray pa man kami han nagyakan na ma-attend gud hira. Nagpapirma pala
kami tas guti pala an naorient. Pero hit Monday sigurado na makagstart na ito pero
diri ito an tanan na nagpa-assess.
Q: ano it bad effects hit drugs ha human body?
A: Depende kai ito ha kun ano nga klase hin drugs. Kay sugad smoking, it is a form
of drugs. Nga tanan na chemicals na nasulod ha imo na nakaka-alter hit imo
pagtrabaho is form of drugs. Kun ha shabu, most of the time na-hang ka nala ngan
maiha mahingaturog ngan ha physical, nagasa ngan nalagas pagkitaon. Irritable
hira. Tas kun chronic na nagwawala na.
Q: hin-o it mga nagka-counsel?
A: hi pastor Karen. Kami nagka-conduct gihap kami pero naseek help kami sugad a
mga pastor and priests kay mas knowledgeable man gud hira.
Q: may first aid ba para matanggal dayon an drugs? e.g. nainom gatas
A: actually it shabu natatanggal la ito with a day. Kun sugad addict ako tas mapa-
license ako, diri ak magamit drugs one to two days kun ha urine pero kun random
drug test. Kun ha dugo one month. So waray gud kay mawawara nala ito naturally
kay ngatanan na substance haim lawas iggagawas mo man ito.
Q: enough be it iyo manpower?
A: to be honest, kulang kay were only 5 nurses ngan 4 na taga-cswdo. Pero ito hira
mga head naman hira so diri gud hira nakakafocus pero kun manpower kulang gud
as of now. Pero diri pa nam nasasakto kun pira it kulang kay diri pa nadalagan
(operational) it program. Pero nafo-foresee na naman na kulang gud kay it ratio
dapat is 1:10 so ha maon yana na nadalagan ha opd is 1:20 or 1:35.
Q: how long does it take to rehabilitate a drug personnel?
A: it depends ha drug addict. It minimum is 6mo. to one year. Kun ikaw na drug
addict ka nagpipinasaway ka, mahilaba pa ito tim rehabilitation.
Q: pira it plano na budget?
A: makuri mabaton kay it building ngan snacks.
Q: ano it mga different agencies na nakikigcollaborate?
A: dole para sugad diri pa-ayos an building so habang naghuhulat hira adt hira
natrabaho ha construction. Kay inukurian hira pamiling trabaho kay may stigma ha
mga tawo. An clep ni cristina romualdez. Cswdo tas target gihap nam an deped kay
may mga estudyante na surrenderees.