Khi Nghip Thng Minh

TS. Ng Cng Trng

Chia s ebook: https://downloadsach.com

Follow us on Facebook: https://facebook.com/caphebuoitoi

 Table of Contents
Mc lc
Li ni u
Li ta
Li gii thiu
Chng 1 Nhng l do cn trnh khi khi nghip
1. Khi nghip v khng bit lm g.
2. Bt mn vi mi trng lm vic hin ti.
3. Mi th u phi tun theo quyt nh ca bn, bn mun lm ch.
4. C nhiu thi gian dnh cho gia nh v bn thn.
5. T do trong vic s dng thi gian.
6. Lm giu.
7. B mt mt khon no nn gi mun kim tin b li.
8. Chng t bn thn.
9. c lm nhng iu mnh yu thch.
Li khuyn v vn hoch nh s nghip dnh cho cc bn tr ca Jack Ma
Chng 2 Cn chun b nhng g khi nghip
1. K hoch ti chnh.
2. K hoch marketing.
3. K hoch bn hng.
4. K hoch s dng thi gian.
5. KIN THC - s chun b quan trng nht.
Chng 3 tng khi nghip
1. Nguyn tc phn nh.
2. Nguyn tc vn nng.
3. Nguyn tc cha trong.
4. Nguyn tc thc hin s b.
5. Nguyn tc linh ng.
 6. Nguyn tc lin tc tc ng c ch.
7. Nguyn tc t phc v.
8. Nguyn tc r thay cho t.
tng ca bn ng gi bao nhiu?
Chng 4 Lp k hoch kinh doanh vi m hnh Smartup
1. S_Solution: Gii php.
2. M_Marketing: Tip th.
3. A_Area: Vng hot ng.
4. R_Resource: Ngun lc.
5. T_Transportation: Dch v vn chuyn.
6. U_Unique: S khc bit.
7. P_Profit, Price, Process: Li nhun, Gi c, Quy trnh,.
Chng 5 Chin lc pht trin bn vng: Lin tc ci tin
1. Sn phm/dch v.
2. H thng.
3. i ng.
Chng 6 Chin lc "thot" cng ty (Exit Strategy)
Chin lc thot cng ty th nht: Bn mt phn cng ty
Chin lc thot cng ty th hai: Ph sn
Chin lc thot cng ty th ba: Bn ton b cng ty
Chng 7 Ngi ng sng lp
1. Tn gi, thi gian, thi hn v mc ch hp tc.
2. Tha thun v qun l chi ph doanh nghip.
3. Trch nhim v quyn hn ca mi bn.
4. Thng nht phng php k ton c s dng.
5. Lng v li ch ca mi bn.
6. Chia li v chia l.
7. Chia tay.
Chng 8 Khch hng u tin
Chng 9 Gi vn ( Fundraising)
1. Gi vn cng ng - Crowdfunding.
2. Nh u t thin thn - Angel investor.
3. Qu u t mo him - Venture capital.
Li cm n
 Li ni u
M tc
bui sng cui tun p tri, nh thng l, ti i ung c ph cng bn b. , ti
nghe cu chuyn v mt ngi bn va gp tht bi sau vi thng khi nghip. Chng
ti dnh c bui tho lun xoay quanh ch ny. Ti khi chia tay bn b ra v, ti
vn cm thy mt iu g tru nng trong lng.
Ti tip tc tm hiu thng tin v tnh hnh khi nghip ti Vit Nam v trn th gii trong thi
gian va qua. Ti cng dnh nhiu tm huyt nghin cu nhiu quyn sch, bi phn tch, bi
vit v khi nghip, i a s l nhng ti liu hay v b ch cho nhng ai , ang v s khi
nghip. Tuy nhin, ti cm thy chng l cha gip nhng ngi khi nghip, c bit
l trong mi trng kinh doanh ti Vit Nam, c th hnh dung ra mt bc tranh ton cnh v
con ng khi nghip tip theo ca h.
L mt ngi tng tht bi khi khi nghip v chng kin nhiu trng hp khi nghip
tht bi, ng thi vi vai tr l mt ngi xy dng h thng vn hnh ti u cho cc doanh
nghip, ti mong mun gii thiu vi nhng ngi khi nghip mt m hnh c th gip h
gim thiu n mc thp nht nhng ri ro thng gp, nhng chin lc khn ngoan ti a
ha ngun nhn lc, ngun ti chnh t i; ng thi mang n cho nhng ai am m khi
nghip mt ci nhn ton cnh v khi nghip vi nhng sc mu phong ph, ch khng n
thun l mt mu en u m hay l mt mu hng thun ty.
Khi nghip thng minh m cc bn ang cm trn tay l mt cun sch cht lc, khi qut, cp
nht thng tin t nhiu ngun ti liu lin quan n khi nghip trn ton th gii v pht
trin, xy dng thnh m hnh khi nghip SMARTUP qua gip cc nh khi nghip c
th ha cc bc i u tin v ti u ha h thng vn hnh doanh nghip ngay t lc mi bt
u. Cc chng sch i qua, xu chui mi vn lin quan n khi nghip, ri a ra gc
nhn khch quan nht, thc t nht. C th m hnh SMARTUP ny khng ng vi mi doanh
nhn khi nghip, mi loi hnh doanh nghip, nhng ti hy vng n s mang n mt ngun
tham kho hu ch, mt s cn nhc khi ai bt u khi nghip, cng nh cung cp mt nn
tng ban u h c th sng st trong mi trng cnh tranh khc lit nh hin nay, t
nht l qua su thng u tin mt ct mc quan trng trong khi nghip.
Chc cc bn lun gi c ngn la am m trn con ng khi nghip ca mnh. Hy c bt
u ri bn s tm ra con ng ng v ph hp nht hon thnh c m. Ti tin bn c
th lm c, ng b cuc!
NG CNG TRNG
 Li ta
B nBnthn mn!
c kht vng khi nghip, mt kht vng p! Th nhng, nhiu tm gng i trc
khin bn lo lng, bn khon v ngp ngng trc quyt nh quan trng i vi s dn
thn v kht vng v s nghip ca mnh. Quanh bn ang c qu nhiu thng tin, d bn y
nhit huyt v cng c nhng li ng vin, nhng li bn ra thm ch cn hn gp nhiu ln s
li ng vin. iu ng ni l nhng li bn ra li n t nhng ngi thn yu nht ca
bn. L ngi tr tui, tin rng mnh c nng lc nhng bn cha kh nng bo v l
tng ca mnh, bn vn thiu kin thc thc tin, bn c th online chm gi phn pht,
nhng trc quyt nh offline lin quan n chnh mnh th bn li thiu t tin D th no th
bn vn l ngi tch cc trong nhm bn tr ni trn nn bn ang tm hiu con ng s
nghip ca nhng ngi trc, xem h thnh cng th no, tht bi ra sao Ti tin
rng y l s cn trng cn thit v ng khuyn khch. V cng chnh l l do bn ang
cm trn tay cun sch nh ny, cun sch dnh cho nhng ngi tr tui, la tui ca nhit
huyt, kht vng v dn thn, cng l la tui ca c thm ri chng chn.
Mua hay khng? Bn ang phn vn, do d. S do d chnh ng. Tuy gi tin khng cao,
nhng nu mua v m khng c hay c khng ht, thm ch c ht cng chng thy lin
quan n mnh hay khng ng dng c g th u l lng ph, mt s lng ph khng ng c.
gip bn t tin a ra quyt nh, ti xin gii thiu vi nt chm ph v quyn sch v tc
gi.
L tp hp nhanh nhng cu chuyn thc t xung quanh, nhng case study (in cu) t chnh
cuc sng vi li vn nh nhng, ngn gn v cc kt lun sc bn y nam tnh ca tc gi
mt tin s 8X dnh nhiu thi gian v tm huyt chia s, hng dn nhiu bn tr khi
nghip c l, cun sch s gip cc bn tr cn ngp ngng thm phn t tin. Nhng phn tch
ca Trng cng kh sc so v Trng xut thn t khi k thut, c t duy tch cc, c tnh h
thng trong cng vic, c ch theo hc chuyn mn nn t c vn bng tin s d tui
cha y 30. iu c bit l Trng khng ch bit gi cho ring mnh, m Trng c kht
vng chia s v o to. C l nhng t cht ny khin Trng tham gia v c tuyn chn
tr thnh mt trong s t cc bn tr nhn h tr v theo hc chng trnh IPL(1) (Ht ging
lnh o), d ring vi chng trnh ny hnh nh Trng khng i n cui cuc hnh trnh.
Trng cng c thi gian i lm cng cho nhiu tp on quc t, tng gip ti ph ging
mt s ni dung v qun l Nhng c hi gip Trng nng cao vn sng, s tri nghim,
nn khi khi nghip, Trng vng vng hn nhiu bn tr cng thi, cng la hay cng m
hnh kinh doanh.
Ngoi vic tng hp cc cu chuyn i sng thng nht, Trng vit quyn sch ny di
gc ca mt ngi tr tui, c t duy v bit phn tch d ch bng tui hay nhnh hn
bn mt cht, Trng cng c th gii thiu vi bn nhng ni dung, bi hc cn thit i vi
mt ngi tr mun khi nghip. C th u trong cun sch ny cha thy c s su sc
thm trm, hiu i ca nhng ngi c tui ng knh, nhng do la tui v mi trng
trng thnh l mi trng hin i rt gn gi, nn cc bn tr s thy d nhp tm hn.
Gn 200 trang vi chn chng, cun sch Khi nghip thng minh khng ch hp dn bn tr
bi tn sch m cn bi v n i xuyn sut cc vn c bn ca mt ngi tr tui mun
khi nghip; khng ch nhc li cc khi nim c bn bn bit v thng c dy trong cc
trng kinh t nh 4P kinh in, quyn sch ny cn b sung cc P m rng cn thit cho vic
kinh doanh hm nay, hay cng sc i tm ngi ng sng lp, phng thc chun b ku gi
u t Hn nhin cuc sng vn lin tc thay i nn gn 200 trang sch nh khng th gii
quyt tng trng hp c th v c th, nhng ti tin chc n s cho bn mt si ch kt ni
cc vn m sm hay mun, cc bn tr khi nghip cng s ngh n, gp phi hay cn i
mt tm gii php.
v ang u nhiu bn tr startup thnh cng trong mt s lnh vc, ng thi dnh mt
khong thi gian hun luyn, gip cc bn tr c kht vng khi nghip, ti hiu cc bn cn
nhng g c th vt qua nhng cm by kh khn lun chc ch, thch ng vi s thay
i, ch ng sng to, v i ti thnh cng. Xin gii thiu vi cc bn cun sch Khi nghip
thng minh ca TS. Ng Cng Trng, mt cun sch gip cc bn tr chun b tt hn cho hnh
trnh khi nghip sp ti.
Chc bn thnh cng!
L TRNG CHIN
Ch tch Tr Tri Group
 Li gii thiu
L iu y c phi l lc nhy ra ring v t kinh doanh? Lm cch no to ra li th
cnh tranh c o m khng ai sao chp c? iu g khin mt s nh khi nghip thnh
cng v tr nn thnh vng trong khi rt nhiu ngi khc ht hi, phi bn , bn tho
bm tr tng ngy? Gi tr tng khi nghip ca ti ng gi bao nhiu v bao lu th sinh
li? Lm th no bn tm ra nhng khch hng u tin gip doanh nghip ct cnh?
Cho d bn ang c nh khi nghip hay i c mt chng ng, quyn sch ca tc gi
Ng Cng Trng cho thy chnh xc bn nn lm g tip theo t mc tiu nhanh hn. y
l quyn sch mang tnh chin lc, gip bn t nhn din bn thn cng nh mang li nhng
cng c gip bn thu hiu th trng v nhng th thch m bt k ai cng phi tri qua khi
khi nghip.
Cho d bn ang giai on no hay ch va bt u mt d n khi nghip mi, hy dnh thi
gian suy ngm v da vo nhng phng php c c kt trong quyn sch ny a ra
quyt nh khn ngoan nht. Chc chn bn s thm bit n nhng li mch nc ca tc gi
Ng Cng Trng v gip bn c th thnh cng ngay ln khi nghip u tin.
u tin, quyn sch trnh by nhng l do cn trnh khi khi nghip. Nu bn ang chn cng
vic hin ti v mun kim nhiu tin hn th y c phi l do hp dn khi nghip? i khi
ng sau mong mun khi nghip ca bn l l do no c trnh by trong phn ny. Bn
ch cn nhn din v thay th chng bng nhng l do thuyt phc hn to ng lc mnh
m cho bn thn.
Tip theo, bn cn chun b g khi khi nghip? y l bc kh quan trng bn chun b cho
s chuyn i t lm cng sang lm ch, lin quan n k nng qun tr v vn hnh doanh
nghip. lm c iu ny, bn phi tnh to hiu r mnh ang giai on no. Hu ht cc
doanh nhn khi nghip tht bi v h khng lng trc nhng tnh hung thc t m mnh
phi i mt.
Phn gy n tng nht vi ti l k nng lp k hoch kinh doanh theo m hnh SMARTUP.
y l iu to nn s khc bit cho quyn sch. Tc gi trnh by mt cch v cng d hiu, k
cng gip bn tm c hng kinh doanh ng. Thay v tn thi gian t my m k hoch
kinh doanh, tc gi thit k sn bn thnh cng bn trin khai ngay lp tc.
Li th ca m hnh ny l tnh linh hot c o. Bt k bn ang kinh doanh lnh vc g t
bn l, ti chnh, truyn thng, sn xut, nng nghip cho n thc phm, phn mm, bt ng
sn, hay dch v bn cng c th p dng ngay.
Ngoi ra, quyn sch cn i su vo chin lc pht trin bn vng thng qua vic ci tin lin
tc sn phm/dch v, h thng v i ng.
l nhng tng m bt c nh khi nghip no cng cn phi hc qua t nht mt ln
trong i. ng bn thn phi gnh chu ri ro v thiu kin thc. Li khuyn chn thnh ca
ti l bn nn tranh th thi gian c ngay quyn sch ny.
Ci gi phi tr khi khi nghip tht bi l rt ln, c khi phi gng gnh nhng khon n qu
sc chi tr. Vy ti sao khng tm cho mnh mt hng i khn ngoan ngay t u, bng vic
hc v p dng nhng b quyt m quyn sch ny cp? Chng l nhng b quyt bn khng
th tm thy bt c ni no khc.
DAVIS TRUYN
Ph trch chuyn mc Ngh nghip trn t Huffington Post
 Chng 1 Nhng l do cn trnh khi khi
nghip
B it nhng iu cn trnh trc khi khi nghip s gip bn khng i theo vt xe ca
nhng ngi i trc, hoc c th gip bn xc nh mc tiu khi nghip, rng bn khi
nghip v iu g.
Bit nhng iu cn trnh trc khi khi nghip cn gip doanh nghip va mi thnh lp ca
bn tn ti v pht trin bn vng.
Sau y l nhng l do khi nghip m bn cn trnh:

1. Khi nghip v khng bit lm g.

V khng bit lm g nn mi khi s mt m hnh kinh doanh l chuyn khng h khn ngoan
cht no c. Ti sao li nh vy?
Bn c sn sng dn thn ngay c khi bit chc rng mnh s tht bi?
Bn c sn sng chp nhn mi ri ro trn con ng khi nghip?
Bn c tip tc lm vic hng say k c khi khng ai thu bn?
Bn c sn sng lm nhiu hn khi ang khng c vic lm?
l nhng cu hi bn cn phi tr li trc khi khi nghip, bi iu n gin nht y
chnh l: Khi bn khi nghip, bn s phi lm nhiu vic hn tt c nhng ngi ang c vic
lm cng li. l l do v sao mt ngi khng bit lm g kh i vo qu o trn con ng
khi nghip tc l phi lm nhiu vic hn ngay c khi c tuyn dng. Bn sn sng t
chn ln con ng cha?
Nu bn ri vo cnh khng bit lm g v mun bn thn tin ln pha trc, hy bt u nh
hnh li cuc i: u l gi tr ct li? u l vic cn thit phi lm ngay by gi? u l cng
vic cn u t nhiu thi gian nht? u l hng i thc s quan trng bt u mt cuc
i mi tt p hn? l iu bn nn lm ch khng phi tip tc lao vo khi nghip.
Bn cng cn phi hiu rng khi nghip l con ng vn dm bt u t bc chn u tin.
V khi i bc u tin trn con ng , bn s phi lm nhiu vic hn tt c nhng
ngi c vic lm n nh nht. Bn c sn sng b thi gian, cng sc v lm vic nhiu nh
th khi bn khng bit lm g v cn cm gic tin ti khng? Cu tr li cho cu hi ny thng
l khng.
Tuy nhin, nu bn bt u vi l do , bn cn phi lm iu tip theo v ngc li: Bt u
t con s 0 cho n nhng cng vic (m bn thm ch cha bao gi ng n) nhiu hn gp
10, thm ch l gp 100 ln. Tng lai s m ra trc mt v bn li bt u mt qu o tt
hn trn con ng chinh phc mc tiu mi.
S c hy vng, s c bc i tip theo, s c tng lai nu bn lm ngc li iu bn bt u:
Thay v khng bit lm g, by gi, bn s phi lm nhiu vic gp nhiu ln. Nu bn sn sng,
hy tip tc. Nu bn cha sn sng, bn nn dng li. Khi nghip cha dnh cho bn, hy bt
u vo lc khc.

Khi nghip khng dnh cho nhng ngi khng thch lm vic mnh khng yu thch.
Khi nghip dnh cho nhng ai c th lm tt c mi vic cn thit phng s ngi
khc trn tinh thn c li cho tt c.

2. Bt mn vi mi trng lm vic hin ti.

Nhng ngi thnh cng c ng lc lm vic xut pht t tnh yu thng nhiu hn l cm
gic ght b ln nhau. S ght b, k thng mang li cm xc tiu cc v kh lng em
n kt qu tt p d bn rt n lc c gng. C l bn tng c ai chia s rng mt
ngi c th thnh cng bng vic c gng vt qua ngi khc, nhng bn s khng th tm
thy ngi thnh cng no i ln t lng ghen ght ngi khc.
Bn c cho rng: Khi nghip vi t tng bt mn s mang n thnh cng sau ? Cu tr li
cho cu hi ny dng nh l khng v nu c i chng na th cng khng lu di. Bi sau ny
nhn vin ca bn cng s ri b bn vi l do . Nu bn xy dng cng ty da trn nn tng
ca s bt mn th nhn vin ca bn nu h gii cng s lm y nh th.Bn thy mnh c
g khng vi tinh thn ny?
Khng mt ai c th thnh cng trn nn tng bt mn, ght b, k. Ly tnh yu thng lm
gc mi l cn nguyn ca mi con ng dn n thnh cng.
Khi nghip nn l du hiu ca s khn ngoan hn l du hiu ca s th hn. Bi s chng
bao gi c mt ai sn lng gip bn vi tinh thn hu ngh khi su thm trong lng bn vn
cha hin ln bng dng ca tnh yu thng i vi ngi khc.
Vy nu bn ly l do khi nghip l v cm thy bt mn vi mi trng lm vic hin ti th
bn hy lm ngc li. Hy bt u khi nghip vi tnh yu thng khch hng ca mnh, hy
bt u khi nghip bi bn yu thng ngi khc v sn sng to ra gii php gip
khch hng
Hy bt u khi nghip bi bn yu thng nhn vin v mun gip h c vic lm trn nn
tng to ra gi tr cho c i bn.
Hy bt u khi nghip bi tnh yu thng v mun cng hin iu g cho cng ng.
Hy bt u khi nghip bi bn bit rng: Phc v trn nn tng yu thng s mang iu tt
p hn n vi th gii v mc tiu cn v i hn c s nghip ca bn.

V vy, thay v khi nghip vi s bt mn, hy bt u khi nghip vi tnh yu thng.

3. Mi th u phi tun theo quyt nh ca bn, bn mun lm ch.
Lm sao bn c th lm mt iu g sun s nht m khng c s h tr ca bt k ai? C
mt cu ni rt hay v cch lm vic v khi nghip - lm ch, l: Nu bn lm nhn vin,
bn ch c mt ngi sp. Nhng khi bn bc ra khi nghip - lm ch, bn s c v s v sp,
chnh l nhng khch hng ca bn. V iu ng 100%. Khi nghip chnh l la chn
mt cng vic lm du trm h, t bn bt u mt hnh trnh vn dm m i n u
bn cng gp sp ca mnh. Hy th ngh m xem: Nu bn mun tt c u tun theo quyt
nh ca bn v bn l sp th lm sao bn c th phc v khch hng tt nht? Bi khch hng
chnh l nhng ng sp thc s, c kh nng cu sng hoc git cht doanh nghip ca bn.
Nu bn mun lm ch, mun t mnh quyt nh mi th v bt u khi nghip t , th con
ng pha trc s l vc thm.
Lm cng n lng l gii php chung dnh cho tt c mi ngi, nhng phn ln chng ta u
khng cm thy ng lng nhn c tng xng vi n lc ca bn thn. Nguyn nhn l v
hu ht nhng ngi lm cng n lng ch phc v c mt ng ch m thi. Mc d thng
l ng ch ln nhng v s lng vn ch c mt, cho nn cng nhn c khng tng xng
vi sc b ra, dn n tm l khng tha mn. V c bn, chnh v l do ny m mi ngi bt
u khi nghip. Tuy nhin, c mt iu l xy ra: Khi khi nghip, bn s phi phc v nhiu
ng ch hn na. Nu khng sn sng lm vic , bn s tht bi. thnh cng, gn nh bn
phi lm ngc li.
Hy bt u vi vic phc v nhiu ngi sp hn!
Hy bt u thch nghi vi s hng dn ng n ca ngi khc, sn sng ln ting nu h
ang i sai ng v cn bn iu chnh.
Hy bt u t nhng iu n gin nht: Phc v nhiu hn, tng h nhiu hn, thch nghi
nhiu hn, hnh ng cng hin nhiu hn... v c bit l hy qun mnh khi phng s ngi
khc.
Thay v mun c quyt nh tt c mi vic th by gi hy lm ngc li v bn s l ngi
chin thng tip theo trong s nhng siu sao khi nghip thng minh.

Mahatma Gandhi, mt trong nhng ngi c tn lm thnh sng, tng ni: Cch tt
nht bit mnh l ai l hy qun mnh khi phng s ngi khc. Bn c sn sng qun
mnh khi phng s ngi khc cha?

4. C nhiu thi gian dnh cho gia nh v bn thn.

y l mt mong mun chnh ng ch khng phi sai lm. Nu nh ba l do u tin thng
dn n tht bi v nghing v cm xc tiu cc th l do th t v c bn l mt iu tch cc.
Tuy nhin, n vn khng th dn bn n ch trn con ng la chn. Ti sao li nh th?
Sau khi khi nghip, thc t xy ra thng ngc li vi hnh dung, l bn c t thi gian
th nay s cng c t thi gian hn.
Ti c may mn tip xc vi rt nhiu bn tr khi nghip. Trc khi khi nghip, h c mt
cuc sng c nhn kh phong ph. H c thi gian chi th thao, gp bn b trao i thng
tin, cui tun th i chi vi ngi yu v hn na l c thi gian dnh cho gia nh. Tuy nhin,
khi khi nghip, a s chng ta phi lm vic t 16 n 20 gi mi ngy, v th thi gian dnh
cho nhng vic nu trn tr nn xa x. Mt khi chng ta khng dnh thi gian cho nhng
ngi xung quanh mnh, th bn b, ngi yu v gia nh s ngy cng xa cch v mi quan h
khng cn tt nh xa. y chnh l thc t khc nghit m khi khi nghip bn phi chp
nhn. Khng t bn phi chia tay ngi yu ngay trong giai on khi nghip. Nhiu bn tr nn
bo ph v khng c thi gian tp th dc v cng thng ko di. Cha bao gi khi nghip l con
ng tri y hoa hng.
Dale Carnegie tc gi ca c nhn tm, mt trong nhng cun sch ni ting nht, bn chy
nht v c tm nh hng nht mi thi i ni: Nu cuc i nm vo bn mt qu
chanh, hy bin n thnh ly nc chanh ngon ngt. V cng l tinh thn ca ngi khi
nghip chn chnh.
Khi khi nghip, bn l ngi cha bao gi bc ln mt nc thang no c, thc t l bn ang
di mt t v ch ngy tin ln mt t, sau i nh ngi bnh thng vi thng tn
y mnh. cng chnh l l do ti sao bn phi vt qua su thng u tin ca giai on
khi nghip v vn ln khi mt t, nu khng d n ca bn s vnh vin i vo d vng.
c m khi nghip dnh nhiu thi gian hn cho gia nh v c nhn mi mi ch l m
c, bi n s khng bao gi tr thnh hin thc cho n khi bn hon thnh cng cuc khi
nghip ca mnh. t nht trong su thng u tin, bn s phi lm vic lin tc v hu nh
khng c thi gian ngh.

V vy, thay v m c c nhiu thi gian dnh cho gia nh v bn thn, bn nn lm iu

ngc li khi khi nghip: Chun b tinh thn chin binh chin thng mi th, bt chp
mi sng gi xy ra trn con ng khi nghip.

5. T do trong vic s dng thi gian.

Bn c th bt u khi nghip vi t tng ny nhng n khng ko di c lu, bi trong
thc t, mt khi khi nghip th bn hu nh khng c ngy ngh, cng s khng c t do cho
n khi doanh nghip ca bn c nh hnh v chc phn ca n c xc lp. Nu l ch
doanh nghip th gn nh bn s phi lm tt c mi th.
c t do la chn gi gic lm vic v ngy ngh ch xy ra trong trng hp bn c mt
doanh nghip hon chnh i vo hot ng n nh v bn lm ch c my in tin . Tuy nhin,
giai on u vn hnh c my, mi vic khng n gin nh th. Nu bn khng th vt
qua giai on di mt t i ln v sau tip t, th bn s mi mi di mt t. V
v th s khng bao gi c khi nim t do trong t in. iu s khng bao gi xy ra.
Bn m c s t do? Bn c sn lng nh i t su thng n bn nm lm vic ct lc
khng ngy ngh c c t do nh mnh mong mun?
Bn m c s la chn? Bn c sn lng nh i t su thng n bn nm khng c bt k
la chn no ngoi vic bn s phi phc v khch hng ca mnh lin tc vi nhng yu cu
chnh ng nht c th?
Bn m c lm vic v ngh ngi mt cch cn bng? Bn c sn sng nh i t su thng
n bn nm lm vic nh in, khng cn bt c iu g tip lc m vn hng phn nh
thng?
S tht tuyt vi nu bn sn sng nh i, cn nu ngc li, khi nghip khng dnh cho
bn. C mt con ng khc i, ty bn v ty vo sc ca bn. Hy khn ngoan!
Vy l bn n c l do th nm cn trnh trn con ng khi nghip. Hin nhin iu
ny khng phi lc no cng d chu. Bi nhng l do c a ra u l nhng l do m hu
ht mi ngi m c t c cng nh bt u vi n. Tuy nhin ni chung, vn l nhng
l do sai lm cn trnh, cn khc phc v hu ht cn phi t duy ngc li trc khi bn tin
xa hn.
C mt doanh nhn ln ni: Khi mi ngi cng i theo mt hng no th hu nh chc
chn ti s khng i. Bi hng s dn n sai lm, hoc s chng bao gi gip ti tr nn
khc bit. cng l l do ti sao hu ht mi ngi u khi s doanh nghip khng thnh
cng, bi n gin h khi s doanh nghip vi nhng l do khng ng, v tht bi l
iu c th on trc.

Tht bi trong chun b l chun b cho tht bi.

6. Lm giu.
Bn c thy l do ny sai lm im no khng? n gin l iu ny ch xy ra khi doanh
nghip hon chnh. Khng bao gi c chuyn mi khi nghip m s tin bn kim c li
nhiu hn s tin bn lm cng (nu c l do bn qu gii). V bn ang di mt t th lm
sao c th so b vi ngi ang i bnh thng trn mt t?
Bn c bit ti sao mt doanh nghip hon chnh li kim c nhiu tin hn khi lm cng
khng? l bi v bn phc v c nhiu ng ch hn so vi mt ng ch khi bn lm
cng. T suy ra: S tin bn kim c t l thun vi gi tr bn to ra. Nhng trong giai
on u ca khi nghip, thm ch bn cn phi mua gi tr ca ngi khc hoc mt nhm
ngi khc to ra gi tr cho mnh, nn v c bn, bn mt tin nhiu hn l c tin. V
cng l l do bn kh c th kim c nhiu tin hn l lm cng, mc d c mt s doanh
nhn lm c nh th tht.
Bn mun bit s tht ch?
S tht l c 90-95% doanh nghip tht bi trong nm nm u tin. l con s thng k ng
tin cy v s doanh nghip c thnh lp v ph sn ti Vit Nam cng nh trn th gii. Bn
c ngh iu ny l ng bo ng? Khng u. l con s bnh thng nht hng trm nm
nay ri v n s mi nh th cho n sau ny, khng i. Vy th cu hi t ra y l: Lm
sao h li b ph sn nu nh ch doanh nghip kim c s tin nhiu hn s tinlm cng?
Qu tht, lm cng th khng th ph sn, m lp doanh nghip b ph sn th tt nhin khon
cn bng thu chi v ti chnh ca doanh nghip s khng th vt qu thu chi khi lm cng
iu ny rt d hiu. n gin hn, nu mt doanh nghip tht bi th phn ln l mang n
nhiu hn kim c tin.
Hy tnh to hn vi iu ny: cha bao gi s lng doanh nghip ph sn li nhiu nh by
gi, mc d s lng doanh nghip khi s v cng ln. c m khi nghip thc s chy bng
trong con tim nhng ngi tr tui, nhng ch khi c m khng n t tin m xut pht
t nhiu ng lc cao qu hn th mi c th thnh cng. Nu khng, c m khi nghip
thnh cng mi mi ch l m c
thnh cng trong khi nghip vi mc tiu kim c nhiu tin hn lm cng th mt ln
na bn phi lm ngc li: Hy lm cng nhiu hn trc khi c th kim c tin nhiu
hn. Nh bn bit, khi nghip l qu trnh gian trun i tm nhiu ng ch, cng nhiu ng
ch cng tt, ng ngha vi vic bn s phi phc v nhiu hn trc khi ngh n vic c
c nhiu tin hn na.

ng sau thnh cng ca mt doanh nhn khi nghip chnh l tm th phc v cng ng
thng qua vic gii quyt vn ca x hi, ch khng phi l chm chm i kim tin v
kim tin.

Cng v sau, l do cng hp dn hn v c v gn vi l do ng hn, nhng tht s th n vn

l nhng l do cn trnh. Bi c mt s tht ln hn l: Lm giu v kim tin nhanh thng
khng tn ti ng thi.
Bi v con ng lm giu thng khng phi l con ng kim tin nhanh; ngc li, con
ng kim tin nhanh thng khng phi con ng dn n s giu c.
Bn c bit con ng kim tin nhanh nht l con ng no khng? l mua v s hm
nay, ngy mai trng thng. Tuy nhin, iu ng bun l trn thc t, s ngi mt tin ln
hn gp nhiu ln s ngi c tin.
Bn c bit con ng kim tin nhanh hn na l con ng no khng? l n cc casino,
nh bc v trng thng ngay lp tc vi s vn t hn rt nhiu so vi tin li. Tuy nhin,
iu ng bun l khng nhng khng tr nn giu c m nhiu ngi cn phi tr gi t cho
hnh ng ca mnh.
Bn c bit rng con ng kim tin nhanh thng tim n nhiu him nguy? Hin nhin s
chng c con ng tt no dn n vinh quang. Gi y, bn c th i vo con ng kim tin
nhanh, nhng khng phi l con ng giu c. Gi s bn c th kim tin nhanh mt cch
chn chnh th con ng chnh l mt th kim tin theo cp s cng l con ng
tng dn u, chng bao gi c t bin v ti chnh v bn chng bao gi giu c.
Ngc li, th kim tin ca ngi i theo con ng giu c th khng phi l cp s cng
m l cp s nhn. Thc t, khi mi bt u, cp s nhn thua cp s cng nhng cng v sau
cp s nhn s vt qua cp s cng gp nhiu ln. S khc nhau gia lm giu v kim tin
nhanh l ch . V thng th khng th c mt cp s no va l cp s cng va l cp s
nhn, cho nn kh lng tn ti con ng kim tin nhanh v lm giu cng lc.
Khi nghip l bi ton bt u xy dng doanh nghip, thng th con ng ny khng mang
n s giu c chng vnh v li cng khng th kim tin nhanh. Bn ly l do g m c
lm giu v kim tin nhanh trong giai on u khi nghip? Mc d vy, vi mt doanh
nghip hon chnh, bn c th hon ton c t do v ti chnh v kim tin nhanh chng hn
bao gi ht. Nu khng th th ti sao 90% nhng ngi giu c trn th gii u c doanh
nghip v i ln t con ng kinh doanh?

Khi nghip l con ng vt v trong giai on u v v sau mi c hoa thm tri ngt.
Cng nh Vua pht minh, nh kinh doanh li lc Edison ni: Thin ti l 1% tr tu
cng vi 99% m hi v nc mt. Cu ni c th p dng cho nhng doanh nhn khi
nghip: Doanh nhn khi nghip thnh cng l nh 1% tr tu - ti nng cng 99% m
hi v nc mt.

7. B mt mt khon no nn gi mun kim tin b li.

C mt cu ni khi hi lin quan n nhng ngi khi nghip vi mc ch kim tin b li
mt khon mt no : Nu l do khi nghip ca bn l c gng ly li nhng g mt th
c th bn s mt lun nhng g ang c.iu ny cng d hiu thi, v khi nghip l bt u
mt s nghip v bn khng th bt u mt s nghip vi cm gic thiu thn v ghen t, iu
chc chn s a bn n tht bi.
Nu nh ly li nhng ti sn mt l l do bn khi nghip th ti khuyn rng bn khng
nn khi nghip. Nu khi nghip vi l do ny, chc chn bn s thua cuc.
Khi nghip l qu trnh i t phng s n phng s, i t con tim n con tim v gip
ngi khc t c nhng iu h mun, t , bn s t c nhng iu mnh mun. Cn
v l do tr n, vn l mt mc tiu ngn hn m bn phi bt u mt s nghip vi cng
vic thng chim 24/7 thi gian ca bn, th bn s khng th no thnh cng.
Gi tr tuyt vi ca khi nghip l bn c sn phm tt hn v mang li gii php tt hn cho
cng ng. Nhng l do cn li s khng a bn i n u c. Vy nn hy nh rng:

Nu l do khi nghip ca bn l c gng ly li nhng g mt th c th bn s mt

lun nhng g ang c.
8. Chng t bn thn.
Thc t, khng ch vi khi nghip m trong bt k cng vic no, nu bn lm vi t tng
chng minh, bn s khng th thnh cng. V nu c thnh cng th vn l thnh cng tm
thi. Bn lm vic thnh cng n gin bi v l am m ca bn, ch khng phi chng
minh vi ngi khc rng bn l ngi thnh cng qua cng vic. iu ny chng c ngha g
c. Cha k, tm l chng minh thnh cng thng xut pht t s km ci ca bn thn, bi
ngi hiu r chnh mnh th khng cn chng minh. C gng chng minh mt iu g ng
l mt sai lm n t suy ngh khng chp nhn bn thn; nu mt ngi khng th t chp
nhn chnh mnh th ngi s khng th tha mn c v thnh cng mi mi l m c.
Cu chuyn khi nghip cng c mt ngha tng t: Nu bn khi nghip vi tm th v l
do chng t bn thn th chc chn cng cuc khi nghip ny s tht bi thm hi. Bi v
khi nghip l mt qu trnh gian trun, nn trong thi gian bn bn bu chng minh, c th
s chng cn ai bn chng minh sau khi khi nghip thnh cng na, hoc c th bn s
chng bao gi vn ti thnh cng cho n khi bn hiu rng: thnh cng trong khi nghip
chnh l s tht hoc l khng thnh cng. Nu n l s tht, bn khng cn chng minh; nu n
khng thnh cng, d bn c chng minh nh th no th n vn l mt doanh nghip khng
thnh cng.
C mt danh nhn ni: C hai loi ngi trn th gii: Ngi tuyn b mnh lm nn chuyn
v ngi lm nn chuyn. Nhm th hai t hn. Bn thy iu g qua cu ni ny? l nhng
ngi v i thng t hn nhng ngi tuyn b mnh l nh th rt nhiu.
Cu ni ny cng chnh l li khuyn dnh cho nhng ngi khi nghip vi mc ch chng t
bn thn. Thc t l: Doanh nhn khi nghip cm ci i lm s thnh cng nhiu hn nhng
doanh nhn khi nghip mi m i ni.
V vy, thay v khi nghip vi c mun chng t bn thn th thay vo , chng ta nn
phng s ngi khc bng vic gii quyt vn ca h thng qua nng lc, s trng v
chuyn mn ct li ca bn thn hoc mt nhm ngi trong mt t chc vn hnh.
Bn c sn sng gip ngi khc bng nng lc ca mnh khng?
Bn c sn sng gip ngi khc bng s trng ca mnh khng?
Bn c sn sng gip ngi khc bng chuyn mn ct li nht ca mnh khng?
Nu lm c nh vy, bn khng cn phi chng minh, t khc mi ngi s cng nhn bn.

thnh cng trong khi nghip: Hy c t tng bc thy nhng phng s nh ngi
y t.

9. c lm nhng iu mnh yu thch.

Cng hin ht mnh cho nhng g bn thch l mt l do chnh ng, bi l cuc i ca mi con
ngi cn phi c am m th mi mong lm n ni n chn. Tt nhin, nu khng thch
nhng g bn lm th bn s khng th khi nghip thnh cng. thc s l mt l do chnh
ng khi nghip. Ch c iu thc t li khng nh mong mun. Khi khi nghip, bn s
phi lm rt nhiu vic m c th bn chng h thch, d ch l mt cht. V l giai on rn
luyn phng s khch hng tt hn. Nu ch lm nhng vic bn yu thch, con ng khi
nghip ca bn s sm khp li, bi s c rt nhiu vic khch hng thch m bn khng thch,
nhng bn bt buc phi hon thnh chng.
C nhiu ngi cho rng nu khng khi nghip th s chng c iu kin cng hin ht mnh
cho nhng th m mnh yu thch. iu ny ng nhng cha xy dng mt doanh
nghip thnh cng. Bn s phi xoay x cht vt vi v vn th khin bn lao ao. Tt c nhng
g lin quan n khi nghip khng ch gii hn trong nhng vic bn thch lm m thng l
tt c nhng vic lin quan n kinh doanh m c th bn chng bao gi bit n, nh: ti chnh
- k ton, tip th, bn hng, phn phi, quan h vi i tc, nghin cu - pht trin sn phm...
Trong giai on u, thm ch bn cn phi kim lun vai tr bo v, tp v cng khng chng.
Nu ch gii hn trong nhng iu bn thch, sm hay mun doanh nghip ca bn cng s phi
ng ca. Bn s kt thc cuc chi m khng bit v sao li th. Hy nh rng: Khi khi nghip,
bn s phi lm nhng vic khch hng thch ch khng phi nhng vic bn thch v chnh v
th, s khng c chuyn cng hin ht mnh cho nhng g mnh thch trc khi doanh nghip
ca bn ln mnh.
Ni n y chc bn cng thy rng nu cc l do trn u khng phi l l do khi
nghip, vy l do no l chc chn xy dng mt doanh nghip thnh cng? Ch c hai l do
khi s mt doanh nghip v lm nn thng hiu cng nh gi tr doanh nghip ng
ngha:
L do khi nghip th nht: sn phm/dch v ca bn c gii php tt hn sn phm/dch v hin
ti. V:

L do th hai: sn phm/dch v ca bn c gi tt hn sn phm/dch v hin ti.

Nu sn phm/dch v ca bn c gii php tt hn th gi ca bn nh th no cng c.

Nhng nu ngc li th gi ca bn s phi tt hn cnh tranh vi cc i th trn thng
trng.

Hy lm tt hn theo cch khc bit nht, bn s chin thng.

 Li khuyn v vn hoch nh s nghip
dnh cho cc bn tr ca Jack Ma
N m 2014, thu nhp ca Jack Ma l 18,5 t -la, bng gn 1/2 tng d thu ngn sch ca
(1)

Vit Nam nm 2014 (khong 919 nghn t ng). V sao mt c nhn li c th kim c s
tin bng mt na ngn sch ca quc gia c 94 triu dn? Hn l s c nhiu bn khon
trong qu trnh i tm li p cho cu hi ny. Ch bit rng, vi ngi tr, chc chn h cn
phi n lc ht sc mnh. V li khuyn ca Jack Ma khng phi l tha.
Di y l chia s ca Jack Ma trong mt chng trnh tr chuyn vi gii tr:
ng qu lo!
Mi sai lm u l ti sn, l li tc qu bu cho mi ngi. Th nn ti thng t dn mnh v
ni vi cc bn tr ca ti rng:
- Trc 20 tui, hy hc hnh cho tt. Mun tr thnh doanh nhn, bn cn hc cht kinh nghim.
- Trc 30 tui, hy i theo mt ai y, vo mt cng ty nh m lm. Thng th cng ty ln l
ni rt tt hc quy trnh lm vic v cc bn ch l mt b phn trong mt c my ln. Nhng
khi lm cho cng ty nh, ta hc c cch am m, cch khao kht. Ta hc cch lm nhiu vic
cng mt lc. Th nn trc 30 tui, iu quan trng khng phi l theo cng ty no m l theo
ngi sp no. Quan trng lm y, sp gii dy chng ta rt khc.
- V t 30 n 40 tui, bn phi xc nh r rng vic t kinh doanh nu thc s mun tr thnh
doanh nhn.
- K t 40 n 50 tui, hy c gng tp trung lm tt c nhng g mnh gii nht. Khng nn c
nhy sang lnh vc khc na, mun qu ri. C th bn s thnh cng nhng t l tht bi qu cao
(ngoi tr mt s trng hp c bit v bn tin rng mnh c kh nng bt u li). T 40
n 50 tui hy ngh cho k, lm sao tp trung vo ci mnh gii nht.
- Th nhng, t 50 n 60 tui th hy u t cho th h tr. V lc y h lm vic tt hn bn
nhiu. Hy nh cy, u t cho th h tr h tr thnh ngi ti gii.
- Cn t 60 tui tr i, hy dnh thi gian cho bn thn. Tm nng trn bi bin chng hn, v
thng thng lc y bn rt kh tm c c hi.
y l nhng li khuyn dnh cho ti v cho cc bn, nhng ngi tr y nhit huyt. 25 tui,
c sai lm thoi mi c c nhiu bi hc qu bu cho bn thn.

Khi nghip l mt con ng th v nhng y kh khn. Khi nghip thng minh s gip bn
gim bt kh khn, gia tng s th v bn lun c tinh thn chin u minh mn v vn n
thnh cng.
 PHM NG DUY
Tng Gim c Cng ty Qung co April+
 Chng 2 Cn chun b nhng g khi
nghip
bng,
khi nghip, bn khng ch cn c mt nim kht khao thnh cng, mt c m chy
mt ch vn ln mnh m, m iu quan trng nht chnh l tinh thn chin binh
sn sng chin u ginh chin thng d c tri qua bao nhiu tht bi, th thch v gian
lao. l c qu trnh chun b k lng mi th trc khi chnh thc bc vo mt chng ua
nhiu th thch. Nhiu ngi cho rng chng ua thc s ca khi nghip l cuc chin vi
nhiu i th cnh tranh, tuy nhin, s tht hon ton ngc li. Cuc ua ny phn nhiu l s
nng cp, ci thin bn thn hn l nhng g thuc v bn ngoi. Bn vn phi lun chin u v
nhng g bn cho l ng v cn bi v cuc i ca mt doanh nhn khng phi lc no cng
sng lng gi m. Bn phi vt qua c mt hnh trnh kh khn, y th thch n bn b
bn kia ca chin thng.
Nh mt chin binh, trc khi lm trn, bn phi trang b cho mnh mt tinh thn dng cm
cng nhng nng lc cn thit c th ginh chin thng trong bt k cuc ua no.
Bn c sn sng lm vic qun qut t 12 n 16 ting khng? Bn c sn sng lm vic gp
ri n gp i nhng cng nhn vin chc bnh thng khng?
Bn c sn sng lm vic khng cng c th phc v tt hn cho khch hng ca mnh, trc
khi c th nhn thm nhng ng tin t h?
Bn c sn sng cho i tt c ch nhn v s hi lng ca khch hng?
Bn c sn sng thc thu m v lm vic sut ngy ch hon thnh mt cng vic bt buc
v s trung tn vi khch hng, ch khng phi v l cng vic bn yu thch?
Bn c sn sng vt qua mi gian nguy ch vi mt tia sng le li cui ng hm v bn
quyt tm n tht nhanh tm ra nh sng cho doanh nghip ca mnh?
V hn bao gi ht, bn c sn sng chp nhn tht bi lm li tt hn vi phng chm ni
ting ca nh sng lp tp on Hyundai Chung Ju-yung : Khng bao gi tht bi, tt c ch l
th thch?
iu tuyt vi nht l trc khi khi nghip, hu ht cc doanh nhn thnh cng u chun b
tt c nhng iu ny cho mt hnh trnh xa vn dm v cha thy im n. Nhng h vn c
tin thng v pha trc.

Ni nh Steve Jobs: Hy c khao kht, hy c di kh. V cu ni thc s dnh cho

nhng ngi tr am m khi nghip hm nay.
By gi, bn sn sng ng vo vch xut pht, vy tip theo bn cn chun b nhng g
khi nghip?

1. K hoch ti chnh.
Ti chnh l iu kin u tin khi bn bt u lm ch doanh nghip ca mnh. D l ai th bn
cng s hiu rng, khng c ngi no khi s mt doanh nghip vi ci ti rng khng c. V
bn khng cn nhn c khon lng n nh hng thng, nn t nht bn cn phi c mt s
tin nht nh nui sng bn thn ton tm ton bt tay vo khi nghip. C th iu
khng d chu cht no, nhng li l iu hin nhin khi bn khi nghip v ngay c khi bn
c mt doanh nghip hon chnh.
Nhiu nm v trc, c mt doanh nhn thnh cng a ra trit l v kinh doanh m khng
phi ai cng hiu c n trong : Ch doanh nghip chnh l ngi tr tin cho tt c mi
ngi trc khi tr tin cho chnh mnh, ch khng phi l ngi tr tin cho mnh trc nht.
u tin, ch doanh nghip phi l ngi tr tin cho b phn sn xut h to ra sn phm
mang li li ch cho khch hng.
Th hai, ch doanh nghip phi tr tin cho nhng ngi lm kinh doanh - marketing - tip th -
qung co - vn chuyn h bn sn phm cho khch hng.
Th ba, ch doanh nghip phi tr tin cho cc b phn qun l h thng doanh nghip nh: k
ton, nhn s
Th t, ch doanh nghip phi tr tin cho nhng ai em ti s ti u trong h thng vn hnh
ca doanh nghip lm gim chi ph n mc thp nht c th.
Th nm, ch doanh nghip phi tr tin thu v nhng ai lin quan n ti chnh doanh
nghip.
Cui cng, ch doanh nghip nhn phn tin cn d v ch doanh nghip giu bi v phn
tin ny thng l phn nhiu, mc d l phn sau cng.
C mt cu hi quan trng: Nu khng c mt k hoch ti chnh trc khi khi nghip, bn s
ly tin u tr cho mi ngi trc khi chi tr cho chnh mnh?
Hy chun b mt k hoch ti chnh cho c nhn v cho doanh nghip ca bn trong thi gian
ti thiu su thng, thm ch theo li khuyn ca nhng ngi tng khi nghip ti Thung
lng Silicon th phi l 18 thng. S h tr t gia nh v mt vic lm song song s gp phn
gip chng ta vt qua giai on u tin y kh khn ny. Nhng khng phi lc no vic ny
cng mang n nhng thun li cho giai on u khi nghip v s h tr t gia nh s khng
qu bng nhng ng tin bn t tit kim v thng thng, bn s s dng hoang ph hn.
Bn cnh , c mt cng vic song song s gim bt p lc ti chnh ca bn trong thi gian
u, nhng bn bit y: khi lm ng thi hai vic th bn s khng ton tm, ton vi k
hoch khi nghip ca mnh. Bn s phi chia i thi gian, cng sc c th hon thnh tt
c hai vic v kt qu l bn s khng th hon thnh tt c hai v khng u t thi gian ln
cng sc. C th thy, khi nghip l mt giai on bn b kh khn.
V th, tit kim l tng khng ti khi s mt doanh nghip hng ti thnh cng. iu
c ngha l bn phi gim thiu tt c nhng khon chi cho bn thn. Hy sng mt cuc
sng gin d thc hin c m khi nghip ca mnh.
Bn ngh rng bc ra ngoi khi nghip l bn s c ngng cao u? Th nhng, c khi mi
th s din ra hon ton ngc li. gip bn hnh dung v cu chuyn khi nghip v v sao
cn chun b mt k hoch ti chnh chu ton cho bn thn v cho doanh nghip ca bn, ti xin
k vi bn cu chuyn sau:

C mt con la ang i trn ng, v khng ch nn n b ri xung

mt ci h. l mt ci h rc, mi ngi xung quanh hay rc xung
. Ban u, con la rt bc mnh, n rt ght vic phi nhn khon thc
n tha ri xung u mi ngy. Tuy nhin, n sm nhn ra rng: n c
th s dng s thc n tha ny.
Vy l ngy qua ngy, n n thc n tha con ngi xung vt
qua cn i, ng thi p ln ng rc t t nh cao ln, gn hn
vi ming h, cho n mt ngy, n nhy ln mt t sau qung thi gian
di di mt t.
Hnh trnh ca mt ngi khi nghip thc cht l i ln t di mt
t v cng chnh l cu chuyn ng ngc nhin v khi nghip m
t ai ng ti. Khi nghip khng phi l bc ln cao m thc s bn
ang di mt t, nn bn cn phi vt qua khong thi gian ny
tht nhanh bc ln mt t v i mt cch bnh thng nh mi
ngi. Ch khc mt iu l khi ln c mt t, bn s i nhanh hn,
mnh hn, bn vng hn V chnh l gi tr ca hnh trnh khi
nghip trc khi xy dng mt doanh nghip thnh cng.
Cng v l do trn nn bn cn c mt k hoch ti chnh tt c th trang tri sut hnh trnh
. Ni n gin hn, khon tin dnh ny phi nui sng bn v gip bn yn tm tp
trung cho cng vic khi nghip. l s chun b cn thit nht m bn cn phi bt u ngay
hm nay.
C mt s khc bit gia kim tin, kim tin nhanh v lm giu bt u t khi nghip. V c
bn, cng vic no cng l kim tin, d bn lm thu, lm ch hay u t th iu quan trng
vn l kim tin. Nhng nu ch tp trung kim tin, bn s khng c c khon tin ln. Kim
tin nhanh l mt hnhthc khc ca kim tin, nhng thin v chp thi c hn l cng vic tr
tu. Vi loi hnh kim tin nhanh, bn phi lun tm kim c hi. Kim tin nhanh khng bn
vng v lu di. Lm giu bt u t con ng khi nghip khc vi kim tin, bi trong giai
on u khi nghip, bn khng nht thit phi kim c tin, m thm ch l mt tin.
Khi nghip cng khng phi l kim tin nhanh v khi nghip l lm giu bn vng da trn
gi tr v cht lng ca sn phm/dch v, d n kinh doanh. Ton b cu chuyn ny l
gip bn hiu rng: khi nghip, bn cn phi chun b MT K HOCH TI CHNH TT.

Tm li, bn cn phi lm mi th mnh c th tn ti trong giai on u khi nghip.

Sn sng chi tiu tn tin nht c th trc khi doanh nghip ct cnh l mt la chn khn
ngoan ca nhng doanh nhn khi nghip thnh cng.

2. K hoch marketing.
Bn c bit rng marketing l phn quan trng trong mt m hnh kinh doanh thnh cng? V
mc qu quan trng ca marketing m c thi ngi ta nh ng marketing vi
business khi dch c hai t ny u l kinh doanh. V mi ngi vn thng hay hiu kinh
doanh c cng ngha vi marketing.
C mt cu ni rt hay v kinh doanh: Mi cng ty s sp nu khng c khch hng. V
marketing chnh l qu trnh to ra c hi c khch hng. Nu nh qu trnh sn xut l cch
to ra sn phm th marketing chnh l cch to ra c hi c khch hng. V nu khch hng
khng dng sn phm ca bn th sn phm ch l b i. Marketing chnh l khu quan
trng nht: phng thc to ra c hi mang li khch hng cho doanh nghip.
Mt doanh nghip s khng bao gi tht bi nu bit trin khai k hoch marketing ng ngay
t u. Ngi ta thng ng nhn khi cho rng marketing l hnh thc h tr khch hng mua
hng v do marketing l khu tip theo sau khi sn xut sn phm. Thc t hon ton ngc
li, marketing phi c trc khi c sn phm, trong khi c sn phm, v vn tn ti sau khi
khch hng mua sn phm. Marketing chnh l qu trnh tm ra nhu cu, tha mn nhu cu, v
to ra nhu cu. Do , marketing xut hin trong mi ngc ngch ca mt m hnh kinh doanh,
t cp cao nht n cp thp nht, trc khi bn hng, trong khi bn hng v sau khi bn hng.
V cui cng, khi nghip m khng chun b k hoch marketing th ch l vic chun b cho
s t st.
Hy ngh cch a sn phm/dch v ca mnh n khch hng trc khi cm c sn
phm/dch v trong tay. ng xy ra tnh hung sn phm/dch v ra i m bn vn
cha tm c cch mang khch hng v cho doanh nghip.
Theo bn, trin khai mt k hoch marketing th cn c ngn sch khng? Cu tr li l c.
V th, k hoch ti chnh l khu cn chun b u tin (nh cp pha trn) bn trin
khai doanh nghip ca mnh mt cch kh thi v trin khai k hoch marketing l mt trong s
. Ngay c khi doanh nghip hon thnh giai on u tin th marketing vn-s-mi l hot
ng ng hnh cng vi s tn ti ca doanh nghip. Xin tng bn mt cu chm ngn rt hay
v marketing: Nu khng thc hin marketing th doanh nghip ca bn s b khch hng lng
qun. Cch y nhiu nm, mt s doanh nghip c xem l trm ca mt lnh vc nhng
gi y khng cn my ai nh n sn phm ca h na m thay vo , ngi ta nh n sn
phm khc cng chc nng. S khc bit y l g? H khng dnh mt khon ngn sch
thc hin k hoch marketing. Mt doanh nghip khng thc hin marketing th s khng c
ai nh n v cng s khng c ai mua hng na; khch hng chuyn qua s dng sn phm
khc thay th v thng hiu ny thc hin marketing lin tc. V iu ny ni ln rng:

Chun b mt k hoch marketing hon chnh l bc i quan trng tip theo bt u

khi s mt doanh nghip. Nu khng lm iu , c th bn s chuc ly tht bi thm
hi v s b khch hng lng qun.
Hy thc hin k hoch marketing khn ngoan nht, ph hp nht vi ngn sch hn ch
ca doanh nghip khi nghip.

3. K hoch bn hng.
Sau marketing th bn hng l khu thc s quan trng a mt doanh nghip i ln. Nu b
phn marketing rt tin ca doanh nghip cho khch hng th b phn bn hng rt hu bao
ca khch hng cho doanh nghip. cng l l do ti sao, b phn bn hng ng vai tr cc
k quan trng khi khi s doanh nghip.
Nu marketing l chi ph th bn hng l doanh thu.
Nu marketing to ra khch hng cho doanh nghip bng cc knh truyn thng th bn hng
to ra tin cho doanh nghip bng phng thc trao i gi tr sn phm ly tin ca khch
hng.
Nu marketing ch trng gi tr v tm nhn lu di ca doanh nghip th bn hng gii quyt
chuyn trc mt: dng tin, s tn ti ca doanh nghip trong bao lu v c th tin xa bao
nhiu.
Marketing v bn hng u tp trung vo khch hng. Nu marketing tp trung to c hi a
sn phm/dch v n khch hng th bn hng tp trung a sn phm/dch v n khch
hng.
Tm li: marketing v bn hng khng th tch ri nhau. Trong giai on u tin, chun b k
hoch bn hng l bc i khn ngoan tip theo ca cc doanh nhn khi nghip.
Trong khi k hoch marketing cho khch hng bit doanh nghip ca bn nh th no, ang
kinh doanh sn phm/dch v g th k hoch bn hng s cho khch hng tip cn sn
phm/dch v ca doanh nghip. Bn hng l b phn cc k quan trng trong giai on khi
nghip, cho nn, vic u tin khi bn xy dng i ng nhn vin cho doanh nghip l: Hy to
ra nhn vin bn hng v gim c bn hng.
Bn hng cn c xem l cch duy nht mang li ngun ti chnh cho doanh nghip. Xin nhc
li mt vn c ngha v cng quan trng: Nu marketing to ra khch hng th bn hng to
ra tin cho doanh nghip. Nu khng c marketing th t chc kh lng bn hng thnh cng.
Nhng trong giai on u tin ca khi nghip, hy tp trung vo bn hng thay v marketing.
Marketing l hot ng tn ti cng s sng cn ca doanh nghip, ngay t khi bt u khai
sinh cho n khi no doanh nghip cn hot ng, nhng vo giai on u tin ca doanh
nghip th bn hng l quan trng nht.

Giai on khi u doanh nghip: Khng g c th thay th c hot ng bn hng.

4. K hoch s dng thi gian.

Khi khi nghip, chuyn lm vic 12 gi/ngy, 7 ngy/tun l rt bnh thng. Nu bn ngh
rng khi nghip tc l gim thi gian cng nh cng vic xung th bn hon ton sai lm. S
tht l khi khi nghip, bn lm nhiu hn khi lm thu, thm ch l nhiu gp bi ln. Ti sao
vy? Nu khi lm thu, bn ch phc v mt ng ch chnh l ng ch hin thi ca cng ty th
khi khi nghip, bn phi phc v V S ng ch nhng khch hng ca bn.
Theo bn, thi gian v cng vic khi phc v mt ng ch t hn hay nhiu hn thi gian v
cng vic khi phc v nhiu ng ch? Hy chun b i din vi p lc, v bn s cm thy c
qu t thi gian v s phi chu ng p lc trong mt thi gian di cho n khi doanh
nghip thnh cng; nhng ng chuyn ny ko di qu lu.

Cho d l v nhn th cng ch c 24 ting mi ngy. S khc nhau gia mi ngi, mi

doanh nghip khi nghip l cch thc ti u ha qu thi gian ging nhau to nn
s khc bit.

KHI NGHIP THC S L CUC CHY UA LM VIC.

Mt vn ng vin tham gia bt k cuc ua no cng cn phi c ti chnh, thi gian, sc khe,
mi trng h tr v s n lc ca bn thn th mi c th bt u v hon thnh cuc ua.
Hon thnh cuc ua sm hay tr, tt hay khng tt ph thuc vo nhng yu t tc ng trn.
Trn thc t, khi nghip c ngha l bn chun b cho mt cuc ua v s phi i din vi kh
khn thng xuyn. Ti sao vy? Bi mt doanh nghip - c nhn thnh cng tc l doanh
nghip - c nhn phi gii quyt vn ca ngi khc. Khi bn khi to mt doanh nghip
ng ngha doanh nghip ca bn phi m vo mnh mt hoc nhiu vn ca x hi v gii
quyt chng. Tt nhin, khi bn gii quyt vn ny th li gp vn khc. V th, nu bn
mun khi nghip thnh cng m khng lm vic nhiu th ch l gic m. Bn hy m tip,
cn nu khng, hy bt u cuc ua.
Hy chc chn rng bn sn sng bc vo mt cuc ua di v chun b ti chnh, thi
gian, sc khe v n lc ca bn thn trc khi bt u.
ng di mi bit nga hay, doanh nghip khi nghip s gp phi nhng kh khn ban
u, nhng hy kin tr iu hnh doanh nghip theo ng tm nhn, chin lc t ra. Kt
qu t c s xng ng vi nhng n lc ca bn v cng s. Nu lm vic tt trong mi
trng p lc cao khi khi nghip hm nay, bn s c n b mt cch xng ng bng
thnh qu kinh doanh trong tng lai.
Bn thuc nhm ngi no? Khi nghip khng phi lm g c? Hay khi nghip c nhiu
vic lm hn hin ti? Nu bn t xp mnh vo nhm th hai th chc mng bn: Bn c
c 50% s chun b cho thnh cng. V 50% tip theo c th ni l quan trng nht: KIN
THC. Ti sao li l KIN THC? V ti mun nhn mnh thc t rng hy chun b KIN THC
v ngnh ngh kinh doanh ca bn bng tt c nhng s chun b ni trn. Nu khng c
kin thc (hay cn gi l tri thc - knowledge), bn s chng bao gi thnh cng vi bt k m
hnh kinh doanh no c.
Ti sao li nh th? V tri thc mi l yu t c bit gip bn thnh cng vi m hnh khi
nghip ch khng phi iu g khc. Bn c mun bit v sao li nh th khng? Hy c phn
chun b tip theo.

5. KIN THC - s chun b quan trng nht.

Kin thc hay tri thc v mt ngnh c th no l iu kin tin quyt v quan trng nht
mt doanh nhn khi nghip thnh cng. Vy kin thc l g?
Kin thc l nhng g cn li sau khi ta qun ht. Bn c thy iu g khc l khi ta nh ngha v
kin thc theo cch nh vy hay khng? C iu g bn qun ht m vn cn nh th thc
cht l kin thc. V iu ny li chnh l yu t quan trng nht quyt nh bn c thnh cng
trong ngnh ngh m mnh la chn hay khng.
Nhiu doanh nhn tht bi trong tt c cc m hnh kinh doanh h chm tay vo. V h cng
khng hiu v sao li nh th. im mu cht y chnh l v h thiu kin thc v ngnh kinh
doanh ; v n dn h n cc tht bi lin tip nhau cho n khi h tm c cho mnh mt
m hnh kinh doanh m h hiu r th h mi ngh ti s thnh cng (ti xin nhc li l ngoi
tr mt vi trng hp c bit).
Qu tht, kin thc l bc chun b quan trng nht (mc d ti a n vo cui cng) cho bt
k m hnh kinh doanh khi nghip thnh cng no.
Bn c bit rng ngy nay ngi ta ang c s nhm ln gia kin thc v thng tin? Thng tin
l nhng g bn ch bit v n. Kin thc i hi khng ch bit m bn cn phi hiu nhng g
bn bit v lm c iu , bn cn thi gian ch khng phi mt sm mt chiu l c th
hnh thnh kin thc c. Kin thc cn phi tiu ha. Hy hnh dung ti cu chuyn m bn
bit v qu trnh n ung ca con ngi:
Nu bn n mt mn n no , b phn tiu ha cn thi gian tiu ha thc n thnh cht
dinh dng. Tng t nh vy, nhng g bn bit l thc n cn kin thc l cht dinh dng.
Con ngi sng c thc cht l nh cht dinh dng ch khng phi thc n. V cng l
l do nu bn ch c thng tin v mt ngnh ngh nh kinh doanh th rt kh m bo l bn
s thnh cng vi m hnh kinh doanh ny.

thnh cng vi mt m hnh kinh doanh, iu ti cn l bn phi c KIN THC.

 KIN THC L IU QUAN TRNG NHT TRONG KINH DOANH
Nu khng c kin thc m bc vo con ng kinh doanh th tht bi l iu kh trnh khi.
Khi tht bi, bn s nhn ra rng s d mnh tht bi chnh l v mnh thiu kin thc. Bn
bao gi nghe cc doanh nhn khi nghip than vn nh vy cha? Tuy nhin, l cn bnh
mn tnh ca doanh nhn m n by gi vn cn hin hu.

Sau khi c quyn sch, ti nh gi rt cao v tc gi trnh by mt cch ton din

hm lng tri thc thc tin nht cho mt ngi tr c c m v c nim tin LN,
CHY bin m c tr thnh hin thc.
SMARTUP => 99% n lc + 1% may mn = thnh cng
Nguyn Ngoan
Nh sng lp www.dacsan3mien.com
Gim c iu hnh T chc Gio dc Hoa K - IAE
 Chng 3 tng khi nghip
Cha kha m cnh ca tng
khi nghip th d l ai cng s bt u bng tng. n giai on ny, khi chng ta c
s chun b v KIN THC, nh cp trong chng trc, th tng khi nghip s
khng cn l vn qu kh na. Chng ny s gii thiu hai phng php gip bn d dng
tm ra tng khi nghip cho doanh nghip ca mnh.
Phng php u tin l s dng b 40 nguyn tc - th thut sng to c bn (TRIZ) ca Gio
s ngi Do Thi Genrich Saulovich Altshuller, bao gm: (1) Nguyn tc phn nh; (2) Nguyn
tc tch khi; (3) Nguyn tc phm cht cc b; (4) Nguyn tc phn i xng; (5) Nguyn tc
kt hp; (6) Nguyn tc vn nng; (7) Nguyn tc cha trong; (8) Nguyn tc phn trng lng;
(9) Nguyn tc gy ng sut s b; (10) Nguyn tc thc hin s b; (11) Nguyn tc d phng;
(12) Nguyn tc ng th; (13) Nguyn tc o ngc; (14) Nguyn tc cu (trn) ha; (15)
Nguyn tc linh ng; (16) Nguyn tc gii thiu hoc tha; (17) Nguyn tc chuyn sang
chiu khc; (18) Nguyn tc s dng cc dao ng c hc; (19) Nguyn tc tc ng theo chu
k; (20) Nguyn tc lin tc tc ng c ch; (21) Nguyn tc vt nhanh; (22) Nguyn tc
bin hi thnh li; (23) Nguyn tc quan h phn hi; (24) Nguyn tc s dng trung gian; (25)
Nguyn tc t phc v; (26) Nguyn tc sao chp (copy); (27) Nguyn tc r thay cho t;
(28) Nguyn tc thay th s c hc; (29) Nguyn tc s dng cc kt cu kh v lng; (30)
Nguyn tc s dng v do v mng mng; (31) Nguyn tc s dng vt liu nhiu l; (32)
Nguyn tc thay i mu sc; (33) Nguyn tc ng nht; (34) Nguyn tc phn hy hoc ti
sinh cc phn; (35) Nguyn tc thay i cc thng s ha l ca i tng; (36) Nguyn tc s
dng chuyn pha; (37) Nguyn tc s dng s n nhit; (38) Nguyn tc s dng cht oxy ha
mnh; (39) Nguyn tc thay i tr; (40) Nguyn tc s dng vt liu hp thnh composit.
C th khng phi tt c cc nguyn tc trn u l cha kha m cnh ca tng khi nghip.
Nhng y l b nguyn tc - th thut rt ng th. Hy dnh thi gian nghin ngm v
tm ra tng khi nghip cho ring mnh. Sau y l mt vi gi bn tham kho.

1. Nguyn tc phn nh.

Trn thc t, c nhng th tch ra th d bn hn l bn ton b.
V d, thay v phi mua mt chic v t tin vo tham quan mt khu du lch khin cho mt
phn khc khch hng cm thy khng thoi mi, bn c th phn nh n ra bng cch: khch
hng ch cn chi tr tin vo cng, sau nu khch hng chi tr chi hoc tham quan khu vc
no s tr tin ti khu vc . Khch hng s cm thy thoi mi hn v th trng ca bn s
c m rng hn. Nu khch hng c th chi tr tt c ngay t ban u th bn nn c mt
mc gi u i dnh cho h.
Thay v phi mua nguyn b vest nh trc y th by gi bn hy chia tng b phn ra
bn cho khch hng. Khch hng ca bn c th mua mt chic o vest m khng nht thit phi
mua nguyn b vest. Ni cch khc, sn phm nguyn b c phn nh bn ch mt
sn phm trong , v nhu cu ny nhiu hn ch khng nht thit bt khch hng phi mua c
b.
Phn nh l hnh thc chia nh sn phm/dch v, sau cung cp tng mng nh cho khch
hng. Phn nh l mt tng hay khi bn nhn thy nhu cu ca khch hng i vi mt b
phn nhiu hn l ton th.

2. Nguyn tc vn nng.
Da trn vic kt hp nhiu chc nng trn cng mt sn phm/dch v, nguyn tc ny gip
bn tn dng s c sn trong sn phm/dch v mang n mt chc nng khc nhm tit
kim khng gian, thi gian, vt liu v to nn nhng sn phm/dch v m ngi dng cn ti
a chc nng, a cng dng thc hin a nhu cu.
Trong cc ngi nh thng minh hin nay, tit kim khng gian, chi ph, cc mu ging ng
a nng ra i. Nhng chic ging va c th ng va c ngn ko v t cha l minh
chng cho nguyn tc vn nng.
Mt v d khc l cc dng c gia nh a nng. Vn cht c vt bu-lng, m nt chai, thc o,
mc kha, dao ct tt c tch hp trong mt dng c. Vi tng khi nghip ny, doanh
nghip khi nghip ca bn s c kh nng cnh tranh cao hn, to s khc bit, t ph v
mang li nhiu li ch hn cho khch hng vi gi thnh hp l. V bn s chin thng trn con
ng khi nghip.

3. Nguyn tc cha trong.

Mt v d rt in hnh cho nguyn tc ny l b bp b ca nc Nga, gm nhiu con bp b
vi con nh hn lng vo con ln hn. Hay mt v d khc cng gip bn d hnh dung l chn
chp hnh. Vi ba chn ngn hn trong mt chn di hn, khch hng ca bn c th
iu chnh di ngn mi chn gip cho sn phm tr nn ti u v nh gn.

4. Nguyn tc thc hin s b.

Thay v phi mua thc phm v gia v p/ch bin nhng mn n m mnh thch, th nay
khch hng ca bn c th mua nhng thc phm p sn vi nhiu mn n khc nhau, va
tit kim thi gian, va gii quyt c nhng yu km trong kh nng ni tr.
Thay v phi my m tm cch m mt ti bt git ng cch cng nh cc sn phm tng t,
th hin nay nhiu doanh nghip em li s tin li cho khch hng khi p dng nguyn tc
thc hin s b ny bng cch ct sn trc mt du khch hng d dng bit c v tr m
cng nh cch thc m bao b sn phm.

5. Nguyn tc linh ng.

Nguyn tc linh ng l lm ra mt sn phm/dch v kt hp gia ng v tnh. Vi mt
vt ang chuyn ng th bn lm cho n va c th chuyn ng va bt ng; vi mt
sn phm c nh th bn lm cho n va c nh va c th thay i c. Mt vi v d
trong nguyn tc linh ng ny l gh xe t c th di chuyn tin, li, ln, xung ph hp
vi vc dng ca tng ngi li xe; (hoc) hin nay trn th trng c rt nhiu hng sn xut
mu xe p c th gp li vn chuyn d dng.
 Bt u khi nghip vi tng linh ng l thc cht bn ang lm cho doanh nghip
ca mnh linh ng hn tip cn th trng rng ln hn.

6. Nguyn tc lin tc tc ng c ch.

Nguyn tc lin tc tc ng c ch l to ra mt h sinh thi sn phm/dch v mang li
nhng kt qu ti u. Nguyn tc ny gip tng nng sut, hiu qu, gim lng ph v tit kim
thi gian cho doanh nghip.
Nguyn tc lin tc tc ng c ch c ngha l thay v ch tp trung vo pht trin mt cng
on ca sn phm, bn hy nghin cu mt cch k lng mt bc tranh rng ln hn v tt
c mi th lin quan n sn phm nh: phn phi, trng by, hu mi, dch v chm sc khch
hng, tip th, chnh sch - php lut
Nguyn tc lin tc tc ng c ch nng tm suy ngh ca bn v quy m doanh nghip. Bn s
phi bao qut vic kinh doanh ca mnh tt hn, ng thi pht trin doanh nghip ln hn.
Trong giai on u ca doanh nghip th p dng nguyn tc lin tc tc ng c ch bng cch
ngh ln quan trng hn bao gi ht. Ngh ln s gip bn i ng di thay v i ng ngn
chng u ra u.

7. Nguyn tc t phc v.
Nguyn tc t phc v l khch hng t lm mt s thao tc n gin hon thnh mt cng
on hoc mt quy trnh phc v.
V d, trong mt s ca hng tin li hoc chui ca hng thc n nhanh p dng nguyn tc
ny, khch hng t phc v mt s thao tc c bn nh: t n quy ly thc n thay v c
ngi a li tn bn, t dn dp sau ba n Nh vy, doanh nghip s bt c nhn cng
lm cc cng on v gi thnh sn phm/dch v ca doanh nghip s cnh tranh hn cc
doanh nghip p dng hnh thc phc v ton b.
Hay mt v d khc, thay v phi n ngn hng rt tin v tri qua nhiu th tc khc nhau
t lc gi xe n lc nhn c tin, th hin nay, vi mt mc tin hn nh, khch hng c th
rt tin qua cc my ATM (Automatic Teller Machine) va thun tin cho khch hng m cc
ngn hng cng gim c chi ph nhn cng.

Hy ngh ln v lm khc i, bn s thng.

8. Nguyn tc r thay cho t.

Nguyn tc r thay cho t tc l bn c th sn xut mt sn phm vi s lng ln, thay
i cht liu, bt i mt s tnh nng ca sn phm/dch v gim chi ph, t , gip gim
gi thnh.
V d, cng l mt sn phm gia dng nh a th c phn khc khch hng thch a bng cht
liu g qu nh mun, trc nhng cng c phn khc khch hng ch c th chi tr cho loi a
c lm t tre v vt liu khc. Bn c th tm cho mnh mt tng khi nghip: sn xut
a bng vt liu r nhng vn m bo an ton v cht lng.

Nguyn tc r thay cho t gip bn tip cn th trng rng hn, gi thp hn (hoc
bng) v mang li li nhun t hn nhng vi lng khch hng nhiu hn.

Trong 40 phng php lun sng to k trn, bn c th kt hp cc nguyn tc li vi nhau

tm ra nhng tng khi nghip ph hp nht. V d, nguyn tc vn nng c th kt hp vi
nguyn tc lin tc tc ng c ch.
Hy lit k ra xem bn c s c bao nhiu tng khi nghip khi bit 40 phng php lun
sng to ny?
Phng php tip theo l phng php t duy sng to SCAMPER ca Michael Michalko.
SCAMPER l t ghp ca cc ch ci u ca cc t sau: Substitute (thay th), Combine (kt
hp), Adapt (thch ng), Modify (iu chnh/bin iu), Put it to some other use (s dng vo
mc ch khc), Eliminate (loi b/hn ch) v Reverse (o ngc).
1. Nguyn tc Substitute - thay th.
Khi s dng nguyn tc ny tm kim tng khi nghip, l bn ang tm kim phng
php da trn mt sn phm/dch v c sn to nn mt sn phm thun tin hn, c cht
lng khng gim hoc khng ng k vi gi thnh hp l hn dnh cho phn khc khch
hng m bn ang nhm n. Sau y l mt s v d gip bn c th tm cho mnh tng khi
nghip da trn nguyn tc ny.
bo v mi trng v thn thin vi ngi s dng, trn th trng hin nay c nhng
sn phm ti giy thay cho ti nilon trc y. cc nc pht trin, vic s dng ng trong
thc phm hng ngy c thay th bng cc cht to ngt t nhin khc, vn gi c v
ngt ca ng li va tt cho sc khe ca ngi tiu dng. Thay v dng mt hoc hai gi
ng cho tch c ph th by gi chng ta ch cn dng mt n hai git cht to ngt t nhin
thay th m thi.
2. Nguyn tc Combine - kt hp.
Nguyn tc ny ging vi nguyn tc (4) trong TRIZ. Da trn nguyn tc ny, bn c th kt
hp nhng sn phm/dch v khc nhau thnh mt sn phm/dch v mi mang li nhiu gi
tr hn cho mt phn khc khch hng.
3. Nguyn tc Adapt - thch ng.
Nguyn tc ny da trn c s xem xt mt sn phm/dch v no ang c s dng trong
mt hon cnh khc. Bn c th tm ra mt tng khi nghip l em sn phm/dch v p
dng vo hon cnh m bn mong mun v thy c tim nng ca mt phn khc khch
hng. V d: trc y, da c dng ung nc, n ci, nhng hin nay, trn th trng c
nhiu cng ty, ca hng bn du da c chit xut t ci (cm) da gip dng da, dng
tc Nh vy, cng vi ci (cm) da nhng khi a sang mt hon cnh khc s mang n
cho bn mt tng khi nghip kh thi v ph hp vi mi trng kinh doanh hin ti.
4. Nguyn tc Modify - iu chnh/bin iu.
Ti c th iu chnh sn phm nh hn hoc to hn c khng? Ti c th iu chnh sn
phm di hn hoc ngn hn c khng? N c th mang hnh dng khc c khng? y
l nhng cu hi m bn c th t ra cho bn thn mnh khi p dng nguyn tc ny tm
kim mt tng khi nghip. Da trn sn phm/dch v ang c, bn t ra nhiu cu hi
vi nguyn tc ny tm cho mnh mt sn phm/dch v tt hn/khc bit hn/ph hp hn
vi mt phn khc khch hng khc. Hin nay, c rt nhiu ca hng, qun n, cng ty da
trn nguyn tc ny lm hi lng nhiu phn khc khch hng khc nhau. V d, khi vo mt
qun c ph, bn rt d la chn cho mnh mt c ly c ph ph hp. V h c ly to, ly va v ly
nh p ng cc nhu cu khc nhau ca cc i tng khch hng khc nhau.
5. Nguyn tc Put it to some other use - s dng vo mc ch khc.
S dng nguyn tc ny c ngha l bn a mt sn phm/dch v no vo phc v trong
mt mi trng khc vi thng l. Hin nay, bn thng thy trn th trng xut hin rt
nhiu qun c ph s dng nhng sn phm/vt dng m bn khng th ngh ra l c th s
dng trong vic phc v n ung. V d nh h s dng bnh ng gia v trong gia nh thay cho
ly, bn tm dng lm bn, hay thm ch s dng bn cu thay cho gh ngi Hy th nguyn
tc ny nh, n s lm cho tng khi nghip ca bn tr nn to bo v c o hn.
6. Nguyn tc Eliminate - loi b/hn ch.
l khi bn cm thy sn phm/dch v hin ti c th chia nh/loi b/hn ch mt s
chc nng/thnh phn gim bt chi ph cho khch hng, hay c th s dng nhng sn
phm/dch v mi ny phc v cho mt phn khc khch hng khc. Nguyn tc loi b/hn
ch s gip cho sn phm/dch v trong tng khi nghip ca bn tr nn hon ho hn. V
d in hnh cho nguyn tc ny l mt s hng in thoi vn sn xut dng in thoi ch c
chc nng nghe/gi v loi b cc chc nng chp hnh, quay phim phc v cho phn khc
khch hng khng cn n chc nng v ng nhin gi thnh cng s d chu hn.
7. Nguyn tc Reverse - o ngc/ti cu trc/ti sp xp.
S dng nguyn tc ny s gip bn c mt tng khi nghip sn phm/dch v c mt
cu trc khc/mt cch sp xp khc, hay n gin l o ngc so vi hin ti. Mt v d rt
quen thuc cng lin quan n qun c ph, bn s thy c nhng tng khi nghip l quay
ngc nhng vt dng c sp xp/trng by nh thng thng: gh, bn trn trn v bng
n di sn T , h mang li cm gic th v cho khch hng v s c mt phn khc
khch hng ring. y cng l mt nguyn tc ng th nu bn yu thch s sng to, c
o.
Cng nh vic p dng TRIZ tm kim tng khi nghip cho doanh nghip bn, SCAMPER
s gip bn c ci nhn a chiu v mt sn phm/dch v/i tng v s gip bn c mt
tng khi nghip tuyt vi. Tuy nhin, TRIZ, SCAMPER hay bt k phng php sng to no
khc u c nhng u nhc im ring. V vy, bn hy tm ti, nghin cu cc phng php
sng to khc nhau tm ra s khc bit cho doanh nghip khi nghip ca mnh.
 tng ca bn ng gi bao nhiu?
nthng
y th bn t tin v tng khi nghip ca mnh ri ch? Nhng ti buc phi
bo vi bn mt s tht: tng khi nghip ca bn khng ng gi mt ng no
c, hoc ch tng ng vi xu. Nu theo di tnh hnh khi nghip trong thi gian va
qua, chc hn bn s khng cn l lm vi nhng pht ngn u ca nhng ngi ang rt
thnh cng v tm quan trng ca tng. H ni rng: tng khng l g c nu bn khng
trin khai v thc hin hon chnh. V th ng qu cao tng v cng ng cm thy tn
thng khi ai coi r tng m bn dnh nhiu thi gian suy ngh v tm ti. Nhng
hy thc tnh, ng mi sng trong nh ho quang m mnh t to ra. ng bao gi ngh rng
ch vi tng bn cng s ging vi h nhng doanh nhn khi nghip thnh cng c
c th gii hay c nc bit n. Bn u bit rng h tri qua rt nhiu ln tht bi trc
khi chm n thnh cng trong vic trin khai tng hin ti iu m bn thy. Chng ta
thng rt vui v t ho khi bn thn l tc gi ca mt tng khi nghip, nhng a phn
cc tng ny c ngi khc ngh ra hoc c trin khai trc . Do , cc nh
u t thng khng ch trng tng ca bn m h ch trng vo:
1. Cch thc bn trin khai tng . Vic bn thc thi v trin khai tng thnh
cng mi quan trng;
2. Bn cnh , mc thu li nhun trn tng vn u t (ROI - Return On
Investment) cng c nh u t ch . H mun xem tin m h u t vo s
tng trng nh th no, khi no thu hi vn, cch thc m bn s dng tin u t
nh th no, mc kh thi ra sao;
3. Nu bn c mt i ng/c nhn c nng lc c bit hay kit xut th y cng l
yu t hp dn cc nh u t;
4. Ngoi ra, h s xem bn qung b thng hiu m h u t nh th no? Cch
thc phn phi ra sao?

Hy nh:
TNG CHA THNH HIN THC TH CHA C GI TR
Kt lun: mc tiu ca chng ny khng phi nhm h thp tng vn l nn tng ca bt k
cuc hnh trnh no m chng ti mun nhn mnh rng: Nu bn c tng khi nghip
th phi lm ngay v lm ti ni ti chn. Mc k n! Hy lm ti i l cu ni ni ting
ca t ph Richard Branson v sau khi c ht chng ny, bn ch cn nh cu ni l tuyt
vi lm ri.
Quyn sch ny gii quyt bi ton ct li trong t duy ca mt ngi khi nghip. Ti
tin rng, ngi hiu c nhng t tng ny s lm kinh doanh nh nhng v bn
vng.
Trn Quc Phc
Ch tch Hi Tho Vit - Hoithao.vn
 Chng 4 Lp k hoch kinh doanh vi m
hnh Smartup
C hng ta ang trong mt giai on quan trng ca nn kinh t, giai on m nhng doanh
nhn khi nghip va l ngi i u cuc chi va l ngi to ra cuc chi trong tng
lai.
Nu nh th k trc, mi ngi khng bit g v khi nghip vn vn c xem nh l b
mt ca nhng ngi can m, liu lnh v c mt cht gi l gan d th ngy nay, khi nn
kinh t m ra nhng c hi mi, trong c s pht trin ca thng mi in t (ci my to
ra khch hng), cu chuyn khi nghip chnh l cu chuyn ca mi ngi v nu bt u tr,
bn s l nhp trong cuc ua ton cu ha vn d ang dnh cho bn ngay hm nay.
Thi i ngy nay cho php cc doanh nhn khi nghip v thnh cng nhanh chng.
Ch cch y hn 40 nm, ngi ta mi bit n cu chuyn khi nghip ca Bill Gates. Nm
1975, Bill Gates cng vi Paul Allen thnh lp Microsoft t mt vn phng ti tn vi c m
to bo thu ban u ca ngi sng lp ra n l: Mang my tnh c nhn n tng h gia nh.
V mi chic my tnh c nhn u chy h iu hnh Windows. Sau hn 40 nm nhn li
chng ng qua, Gates bit rng mnh m ng, v hin ti ng l ngi giu nht th
gii vi tng ti sn ln n 79 t -la.
Ch cch y khng ti 20 nm, ngi ta mi bit n cu chuyn khi nghip ca Larry Page.
Nm 1998 l thi im bong bng dotcom bng n v cng l thi im Google c
thnh lp bi hai ngi bn l Larry Page v Sergey Brin. Ch cha n 20 nm sau, Google
tr thnh g khng l trong ngnh cng ngh Internet. V cu chuyn ny truyn cm hng
cho th h tip theo khi nghip thnh cng.
V cng ch khng ti 10 nm tr li y, cu chuyn khi nghip ca Mark Zuckerberg l cu
chuyn khi nghip c nhc n nhiu nht. Nm 2004 nh du s ra i ca mng x hi
Facebook m ngi sng lp chnh l cu sinh vin nm hai b d chng trnh hc trng
i hc Harvard. Ch cha ti 10 nm, Facebook tr thnh mng x hi ln nht th gii. Tng
ti sn ca Mark Zuckerberg hin nay ln n 23 t -la, gip Zuckerberg c xp vo
danh sch nhng t ph tr nht nc M.
Vy l thi i mi m ra nhng cu chuyn khi nghip thnh cng mi. Chnh v th m
trong mt tc phm gn y mang tn Quc gia khi nghip(1), ngi ta bn n cu chuyn
khi nghip thn k ca mt quc gia thn k - Israel v lan sang hng lot quc gia khc.
Nu bn c c m, kht vng khi nghip th y l thi im thch hp bn thc hin n.
n lc khi nghip!
Tuy nhin, khng phi lc no khi nghip cng l bc tranh mu hng. y l mt hnh trnh
v cng th v nhng cng v cng au thng. Chnh v l c hng trm l thuyt cng
nh m hnh gip nhng nh khi nghip tit kim chi ph, thi gian v c bit l trnh c
tht bi.
Trong sut nhiu nm tm kim m hnh chung nht gip cc doanh nhn khi nghip thnh
cng, chng ti c kt nn mt m hnh ph hp vi cc doanh nghip khi nghip,
chnh l m hnh SMARTUP Solution; Marketing; Area; Resource; Transportation; Unique;
Profit, Price, Process m hnh ny s gip nhng nh khi nghip tm ra hng i ng n,
cng nh gim thiu nguy c tht bi n mc thp nht.
Thay v ln mt bn k hoch dy cp, bng cch n gin ha theo cch trc quan, d nm bt
nhng vn em li ci nhn tng qut, SMARTUP s gip bn d dng hnh dung ton cnh
doanh nghip tng lai ca mnh.

1. S_Solution: Gii php.

Nhng ai bt u khi nghip u cn phi tm kim v gii quyt mt vn thc t ang tn
ti trn th trng, trong x hi, ngoi cng ng l mang li gi tr cho khch hng.
Nh Jack Ma tng ni: u c phn nn, c c hi. Khng th khi nghip m khng
hnh dung c th vn ca khch hng l g v vn ca x hi l g?
C ai ni rng: Kinh doanh l gii quyt vn ca x hi. Vy th, ngay t pht khi nghip
u tin, bn s phi xc nh mc tiu cho doanh nghip ca mnh l gii quyt vn g ca
khch hng, ri sau mi bt u khi nghip v ton b cuc hnh trnh ca doanh nghip l
gii quyt vn .
Thm ch iu ny phi c xem l h trng nht trong bt k cuc hp no ca cng ty. Ch
tch Microsoft Bill Gates tuyn b ng mun a my tnh c nhn n tng nh, mi my tnh
u dng h iu hnh Windows chnh l gii quyt vn . K c khi th gii chuyn
mnh t PC (my tnh bn) sang laptop (my tnh di ng), t mng lin lc ni b sang
mng ton cu th tuyn b ca Bill Gates vn cn gi tr.
Steve Jobs ngi sng lp Apple tuyn b tm nhn v vn cn phi gii quyt l: Cch
mng ha cng ngh - dng tch hp ca laptop v in thoi a in thoi thng minh n
vi mi ngi, v cu chuyn thn k ny v sau tr thnh hin thc.
Khi sng lp Google, Larry Page tuyn b vn ng cn gii quyt l: Sp xp li thng tin
ton cu v lm cho n c ch i vi mi ngi v Google l c my tm kim hin thc ha
tng .
Vy nu bn khi nghip, bn s chn gii quyt vn no ca khch hng?
Khi hiu r vn ca khch hng, bn s phi a ra gii php cho cc vn . Gii php
chnh l ni bn th hin cc tnh nng, c im, phng php m qua khch hng s nhn
ra gi tr ct li, s khc bit trong sn phm/dch v ca bn.
C mt cu ni rt hay ca nh bc hc Albert Einstein: Pht hin ra vn l gii quyt c
50% vn . 50% cn li gii quyt vn v chnh l gii php.
Bn phi m bo sao cho gii php hin hu ca bn s c th gii quyt vn c
nghin cu ca khch hng, gii php ca bn s phi phc v khch hng phn khc khch
hng nht nh c la chn, gii php ca bn phi th hin s khc bit trong sn
phm/dch v, ng thi khin cho khch hng quay tr li mua hng nhiu hn na. Khi ni
n gii php ngha l bn ang ni n iu c th nht ca khi nghip: gii quyt vn ca
khch hng.
By gi l lc bn hin thc tng kinh doanh ca mnh qua vic cung cp sn phm/dch v
c ti u ha tha mn mi nhu cu ca khch hng trong kh nng c th.
Giai on ny thc cht l giai on bin tng thnh hin thc, l giai on hnh ng.
Nhiu doanh nhn khi khi nghip gp b tc khu ny. Nhng ngi thnh cng s vt
qua chng ngi vt d n gian nan v kh khn n th no.

Ngi tht bi vn bp h. Ngi thnh cng tm gii php gii quyt vn .

Qu trnh tm gii php cho khch hng cng chnh l qu trnh tm gii php cho chnh mnh
gii php cho doanh nghip ca bn.
Nu c gii php th bn nn tm gii php thay th tc l cho khch hng la chn ngoi
cc sn phm/dch v m bn cung cp. Bn bit rng quyn la chn l mt trong nhng
quyn ln nht ca con ngi. Nu bn p ng nhu cu ca khch hng ng thi cung cp
thm la chn khc tc l gii php thay th, th khch hng ca bn s thc s cm thy
c tn trng v s trung thnh vi doanh nghip ca bn hn bao gi ht.

Cch tt nht t c c m ca mnh l hy gip ngi khc t c c m ca

h.

Nu bn mun doanh nghip ca mnh chng i ti u th bn lm g cng c. Nhng nu

bn mun doanh nghip ca bn tin xa th hy t mc tiu gii quyt vn ca khch hng
l nhim v s 1.

2. M_Marketing: Tip th.

y l cc knh, phng thc m bn tip xc vi khch hng ca mnh. Thng thng c bn
loi knh chnh m bn cn xc nh: knh truyn thng, knh phn phi, knh bn hng v
knh h tr khch hng. Bn phi thu hiu v p dng tng knh mt cch thnh tho sn
phm ca bn tip cn th trng mc rng nht.
hon thnh bc ny, bn phi tr li cc cu hi sau:
Knh u tin m bn cn quan tm l knh truyn thng. Vy knh truyn thng ca bn l g?
Knh truyn thng trc tuyn (online) bao gm nhng knh no? Cc knh truyn thng ngoi
tuyn (offline) bao gm nhng knh no?
C mt cu ni rt hay trong gii kinh doanh l: Lm kinh doanh m thiu truyn thng th
ging nh i b ch c mt chn.
Knh tip theo m bn cn phi quan tm l knh phn phi (knh bn s). Knh phn phi hiu
qu s gip bn mang sn phm/dch v n nhiu khch hng nht vi chi ph thp nht. Vi
lng tiu th nhiu sn phm/dch v nht c th, bn ang tm gii php tiu th nhiu sn
phm/dch v cng lc qua knh phn phi. V y l cch v cng hiu qu a sn
phm/dch v ra th trng qua khu trung gian. Hy tn dng ti a knh phn phi.
Tip theo l knh bn hng, tc l knh bn l ca bn. Bn khng th ch ph thuc vo
knh bn s, m bn cn phi c knh bn l cho ring mnh thu tin mt v cng nhanh cng
tt, cng nhiu cng tt. Knh bn l s thc y knh bn s v ngc li.
Knh m bn cn xc tin tip theo l knh h tr khch hng. Knh h tr khch hng chnh l
knh kt ni vi khch hng mua sn phm/dch v ca bn chm sc h, gip h tha
mn nhiu hn na, t , h s quay li mua hng nhiu hn v gii thiu nhiu khch hng
n vi bn.

Cui cng, bn hy ghi nh iu ny: Lm kinh doanh m khng c truyn thng th ging
nh i b ch c mt chn.

3. A_Area: Vng hot ng.

Trong phn ny bn s phi tr li cc cu hi:
Ai l khch hng ca bn?

Bn chn phn khc khch hng no?

Bn phi xc nh r khch hng mc tiu m bn hng n. c th l th trng i chng, th

trng ngch hoc th trng hn hp.

Khi bn tm ra c phn khc khch hng cn phc v, th y chnh l thi im bn phi gii
quyt nhu cu mt cch c th vi mt dng khch hng c nh trc.
Th mnh ca bn l g?
Nu th mnh ca bn l phc v th trng i chng th hy phc v th trng i chng.

Nu th mnh ca bn l phc v th trng ngch, vn d l th trng t ngi nhng nhu cu cao,

th hy phc v th trng ngch.

Nu th mnh ca bn l phc v th trng hn hp, hy lm ht kh nng c th phc v tt

nht th trng ny.

Khi chn mt th trng no ngha l bn chn cho mnh mt mnh t sng. Nu bn

chn mt mnh t tt, bn s sng tt. Nu bn chn mt mnh t khng tt, bn s sng
khng tt ngay trn mnh t ca mnh.
V lu di, th trng bn chn s quyt nh phong cch phc v ca doanh nghip ca bn.
Cha tng c mt doanh nghip thnh cng no li khng bt u t th trng c nh
sn. C th ban u bn bt u vi th trng ngch, sau tn cng th trng i chng v
cui cng thnh cng vi th trng hn hp. Ngc li, bn c th bt u t th trng i
chng, sau tn cng th trng ngch v thnh cng th trng hn hp. Tuy nhin, d bt
u nh th no th doanh nghip ca bn cng phi thnh cng vi th trng nh.

Tm c mt th trng cho mnh l tm ra mt kho bu.

4. R_Resource: Ngun lc.

Khi khi nghip, bn cn phi tr li cc cu hi v ngun lc nh sau:
Ngun lc v ngn sch ca bn l bao nhiu?

Ngun lc v nhn s ca bn nh th no?

Ngun lc y c hiu l bao gm vt lc (ngn sch) v nhn lc (con ngi). ng b ta

c cu Bit ngi bit ta, trm trn trm thng, nhng y, vic chng ta nm r ngun lc
s m bo cho cc d n khi nghip trm trn khng thua.
Chng ta cn ln chin lc v lp k hoch cho d n khi nghip ph hp vi ngun lc hin
c. Thng thng, mt s d n c trin khai vt qu ngun lc hin c s lm d n b
ui sc sau mt thi gian trin khai. Bn cnh , nu chng ta lp k hoch vi ngun lc hn
ch hn nhng g ang c, th ng nhin chng ta cng t gii hn s pht trin ca d n
vn d c th i xa hn.
Ngoi ra, i vi d n khi nghip, yu t nhn lc v cng quan trng. Thc t l c rt nhiu
tng tuyt vi nhng do mt i ng ti thc hin nn to ra kt qu ti. Ngc li, c
nhng tng c cho l tm thng nhng li do mt i ng tuyt vi thc hin th s
mang li mt kt qu d n khi nghip tuyt vi, hoc h c th thay th tng ban u bng
mt tng hon ton khc vi ngun lc ang c. Trong thc t khng h thiu nhng v d
in hnh ca trng hp ny. Trn th gii, l nhng i ng ca Apple, Google, Alibaba
Vit Nam th c Th Gii Di ng, TGM
Do , iu quan trng l phi bit lng sc mnh, t mc tiu cao vi, va ti va
m bo c th thc hin thnh cng, va c thch thc vi c i ng. Chc cc bn khi
nghip thnh cng vi t duy ny.
4 ngun lc cn thit khi nghip kinh doanh:
Ngun lc 1: KIN THC
Kin thc l v tn. C kin thc l bn sn sng cho mt cuc ua khi nghip lu di. C
kin thc th bn s ng t hn v hn ch vic lp li nhng sai lm ca ngi i trc.
Lm ch mt doanh nghip khng h d dng. Bn phi c kin thc su rng v nhiu lnh vc
khc nhau c th iu hnh doanh nghip i ng hng ca mnh. Bn phi bit v ti
chnh, bn hng, marketing, chui cung ng Bn thc s chun b nhng KIN THC ny
cha?
Kin thc cn bao gm k nng. Vy bn chun b k nng lnh o, qun l mt doanh
nghip cha? Bn bit lp chin lc cho doanh nghip ca mnh trong nm nm ti cha?
Bn bit cch vn hnh doanh nghip ca mnh mt cch ti u cha? Mc d p lc c v
kh ln nhng ng vi nn ch. Nu bn bit mnh thiu ht kin thc lnh vc no th hy b
p nhng kin thc trc hoc ng thi khi khi nghip. Thi gian vn cn cho bn
bt u.
Ngun lc 2: CNG S
C mt cu ni rt ni ting ca Warren Buffett nhn mnh v yu t ngun lc ny: Nu mun
i tht nhanh th hy i mt mnh. Nu mun i tht xa th hy i cng nhau.
Thc t cho thy bn s rt kh khn khi phi khi nghip mt mnh. V bn khng th bit tt
c mi th vn hnh mt doanh nghip. Bn c th sn xut ra sn phm nhng liu c chc
rng bn va sn xut va marketing, va bn sn phm mt cch tt nht? Nu quy m
doanh nghip ca bn va hoc nh th cng c th. Nhng mt khi doanh nghip ca bn ln
ln, chuyn g s xy ra nu bn va sn xut, va marketing, va bn hng, va cung ng sn
phm? Hoc l bn khng th hoc s khng ko di c lu.
Ngun lc ny cn gip bn c n hn trn con ng khi nghip gian nan. Nu bn
mun pht trin doanh nghip mnh mt cch bn vng ch khng phi l mt thng v mt
ln th hy tm cho mnh mt cng s cng ch hng bt u t nhng bc u tin.
Ngun lc ny bao gm: ngi ng sng lp (s c cp chi tit hn trong Chng 7 ca
quyn sch) v nhn vin. Cu hi t ra y l bn cn bao nhiu nhn vin cho giai on
u tin ca khi nghip? Nh th no l cn t nhn vin? Nh th no l cn nhiu nhn vin?
Doanh nghip ca bn lm nhng vic g? S c nhng nh cung cp no cung cp mt s chc
nng trong doanh nghip ca bn? Chi ph so snh gia vic thu nhn vin c nh v thu mt
nh cung cp cung ng chc nng nh th no? Nn nh rng: Khi nghip khng phi l
c c tht nhiu nhn vin l tt. Hy khi nghip mt cch ti u nht c th tn ti.
Ngun lc 3: TI CHNH
Bn c th khi nghip vi 0 ng khng? Cu tr li l khng.
Bn c th khi nghip vi s vn t i khng? Cu tr li l c th.
Bn c th khi nghip khi c mt s vn nui sng bn thn v doanh nghip bn t
nht su thng u tin khng? Cu tr li l hy c gng, bn c th khi nghip c.
Khng c g m bo rng bn s c doanh thu ngay t thng u tin thnh lp doanh nghip.
Cng khng c g m bo rng bn s c doanh thu sau su thng khi nghip.
V vy, hy chun b cho mnh mt s vn nui sng bn thn v duy tr doanh nghip. V
ng qun yu t tit kim, gim thiu lng ph, ln k hoch bn hng c th c doanh thu
ngay khi khi nghip, hoc tt nht l bn nn khi nghip khi c khch hng u tin.
Ngun lc 4: TINH THN
Ti sao TINH THN li l mt trong nhng ngun lc cn thit phi chun b khi khi nghip?
Bn c thy ai khi nghip thnh cng khi ang gp vn rc ri trong gia nh khng? Bn c
thy ai khi nghip thnh cng khi ang gp trc trc ln v tinh thn khng?
S chun b tt v tinh thn s gip bn c ng lc v quyt tm thc hin kht vng ca
mnh.
S chun b tt v tinh thn l c mt ngun h tr ngm t gia nh khi bn gp kh khn
h vn s lun bn bn, ng vin v a ra nhng li khuyn qu gi.

5. T_Transportation: Dch v vn chuyn.

Dch v vn chuyn (transportation/logistics) l hot ng thng mi, theo thng nhn t
chc thc hin mt hoc nhiu cng vic bao gm nhn hng, vn chuyn, lu kho, lu bi, lm
th tc hi quan, cc th tc giy t khc, t vn khch hng, ng gi bao b, ghi k m hiu,
giao hng hoc cc dch v khc c lin quan n hng ha theo tha thun vi khch hng
hng th lao.
Theo mt thng k vo nm 2014 c cng b trn cc phng tin thng tin i chng
ca Ngn hng Th gii, chi ph hu cn Vit Nam chim ti 25% GDP, cao hn so vi hu ht
cc nc kha c nh: Tha i Lan la 19%, Trung Quo c la 18%, Nha t Ba n la 11%, Singapore la 8%, My
la 7,7%. Hin nay, Vit Nam b xem l nc c chi ph vn chuyn cao nht trong khu vc ng
Nam . Ch ring chuyn i li chim ti 1/5 tng chi ph ca ngi Vit: 21,4%. T l ny
Campuchia l 15,1%; Lo l 12,6%; Myanmar l 10,9% (ngun tham kho: bo Tui Tr, ngy
13/9/2015).
Nu bn ang chun b khi nghip, khi c nhng thng tin ny, bn c lo lng khng? Bn c
t t ra cho mnh nhng cu hi no khng?
Mt sn phm/dch v khi c bn, th nn c vn chuyn n tay khch hng mt cch
nhanh nht, an ton nht nhng vi chi ph n nht, hn ch ti a nhng lng ph khng
ng c trong qu trnh vn chuyn l iu m bn cn quan tm khi bt u khi nghip.
c th l mt trong nhng cch bn chm sc khch hng ca mnh v th hin nng lc
cnh tranh ca bn trc cc i th khc.
ng nhin, i vi doanh nghip, cht lng v gi thnh l hai vn sng cn; tuy nhin,
bn cng ng xem nh vn vn chuyn hng ha. Nu bn qu nhn mnh vo vic pht
trin sn phm v ti chnh m khng tp trung ng mc vo vic p ng cc n hng th s
gy ra hu qu khn lng.
Vi bt c sn phm no m bn ang bn, nu khng giao hng n ngi mua ng hn, bn
s gp rc ri ln. a s cc cng ty khi nghip u tp trung vo vic lm th no to ra
sn phm tt; y l iu cn thit, tuy nhin i khi vic vn chuyn s l yu t tin quyt i
vi khch hng. Th nhng li c rt nhiu cng ty gi vn cng ng cha quan tm n vic
p ng cc n hng t cho n pht cui mt cch thu o. Vic u t thnh cng vo
cc d n khi nghip ng ngha vi vic bn cn phi giao hng. Theo mt thng k t CNN,
84% cc d n ku gi vn cng ng (crowfunding) u khng p ng c thi gian giao
hng cho khch. Nhiu cng ty phi mt n hn mt nm ri mi c th giao ht lng hng
khch t.
trnh nhng rc ri nu trn, bn cn tun th nhng bc sau:
- Pht trin mt k hoch tt: Trong rt nhiu trng hp, hot ng kinh doanh ca cng ty
vt qu mc tiu mong i v nhiu khi h phi i mt vi vic c qu nhiu n hng khng
gii quyt kp. Gii php cho vn ny l cn phi sm lp k hoch t lc nhn n lc tp
trung vo vic to ra sn phm, tip th v ti chnh. Giao hng cn phi c xem l mt trong
nhng vic u tin trong cng tc lp k hoch, bi v bn cn phi p ng n hng u tin
khi n va c t. Bn cn phi chc chn v thi gian sn xut v ti khon cho nhng chi
ph ca vic giao hng/p ng n hng. Ngoi ra, bn cng phi chc chn rng nhng thng
tin ny c thng bo ti tt c cc khch hng ca bn.
- C tim nng pht trin: Vic giao hng v p ng n hng cn phi c pht trin v
m rng khi doanh nghip ca bn ln ln. Bn phi lun lun ngh v vic ny ch khng phi
mt ln duy nht khi bt u khi nghip. Xa hn na, bn cn phi xy dng mt chui cung
ng m bn hon ton c th kim sot, ch khng phi ph thuc vo cc i tc th ba bn
ngoi gip bn.

6. U_Unique: S khc bit.

S khc bit hay c th gi l gi tr ct li l mt phn quan trng v cng l phn kh din t
chnh xc nht, bi v bn s phi cht lc nhng gi tr ct li nht ca sn phm, ng thi
nu bt c s khc bit so vi i th cnh tranh.
Trong mt cuc tr chuyn ti mt trng i hc danh ting ca M, cha ca Chin lc
Cnh tranh Michael Porter hi nhng sinh vin c bng MBA (Thc s Qun tr Kinh doanh)
rng: Trong kinh doanh chng ta thc s bn ci g?.
Nhiu sinh vin tr li: Tt nhin chng ta bn sn phm.
Michael Porter ni: Cng ty no cng bn sn phm, nhng cha phi l cu tr li ng.
Mt sinh vin gan d khc ng ln v a ra mt suy ngh to bo hn: Trong kinh doanh,
ng ch lp ra cng ty bn cng ty.
Michael Porter ni: l cu tr li hay hn nhng vn cha phi l cu tr li ng.
...
Cui cng, Michael Porter kt lun rng: Trong kinh doanh, chng ta bn s khc bit.
n y, bn phi tr li c cu hi: Sn phm ca bn c g khc bit?.
Ni cch khc, s khc bit l l do khch hng chn sn phm/dch v ca bn. S khc bit
c th l thit k c o, gi c ti u, vn chuyn nhanh chng...
 i tm s khc bit cho sn phm ca bn, hy da vo nhng yu t sau:
- t mnh vo v tr ca khch hng v nhn sn phm/dch v ca bn di gc nhn ca h.
- Tp trung vo nhng g khch hng s nhn c sau khi s dng sn phm/dch v ca bn.
- S khc bit ch ra nhng th s gip bn ginh chin thng trc nhng i th cnh tranh.
Li th phi l mt li th kh sao chp v ch bn mi c.
- S khc bit gip phn bit bn vi tt c mi i th cnh tranh khc. V cng chnh l
iu sau ny s gip bn tr nn v i trong mt i th, ng thi to nn li th cho bn
v cng ty m khng ai c th sao chp c.
Bn c bit rng th trng ngoi kia y ry nhng ngi kinh doanh cha p. C mi
tng bn to ra s c mt tng sao chp ngay v bn kh lng bt i th ca bn khng
c sao chp. Sao chp tr thnh chin lc kinh doanh ca nhng ng ch hm li v ca tt
c nhng ai t li ch tin bc ln trn ht mi th, kinh doanh ch hon ton kim tin m
khng to ra gi tr g c. Mt trong nhng cch chc chn ngn chn nhng tn hm li ny
l hy xy dng mt cng ty vi s khc bit m khng mt ai c th sao chp hay to ra quy
trnh lm vic trn nn tng . Chc chn bn s thnh cng trong th gii hn n ny.
Hy i theo gi tr c bit ca bn. Bn s cun c th gii theo mnh.

V cui cng, hy ghi nh cu chm ngn ca v Gio s ng knh Michael Porter: Trong
kinh doanh, chng ta bn S KHC BIT.

7. P_Profit, Price, Process: Li nhun, Gi c, Quy trnh,.

7.1. PProfit: Li nhun_
Chng ta u bit rng:
Li nhun = Doanh thu Chi ph
7.1.1. Chi ph s dng
Mt trong nhng chi ph bt buc i vi doanh nghip l chi ph truyn thng. l s tht.
Nu bn khng c chi ph truyn thng, bn s khng c khch hng v truyn thng l sn xut
ra khch hng.
Do , bc u tin l hy lit k ra danh sch cc knh truyn thng min ph v cc knh
truyn thng phi tr ph m bn c th s dng tip cn khch hng.
Chc bn tng bit nh ngha ny: Lm truyn thng tc l mua khch hng. Nu bn
tn rt nhiu tin cho sn phm m cha c khch hng th ti sao khng dng mt t cho
truyn thng to ra khch hng? Vy chi ph u tin cn lit k chnh l chi ph dnh cho
truyn thng.
Tip theo, bn phi kim sot chi ph cho mi trng hp to ra mt sn phm ti u trc
khi lm nn mt doanh nghip ti u.
Kim sot chi ph gip bn to ra dng tin hiu qu.
kim sot chi ph, bn phi tr li cc cu hi sau y:
Doanh nghip ca bn c tt c cc loi chi ph no?
Lm th no ti u ha cc chi ph ?
Mt iu khng th ng: Tit kim cng chnh l cch kim tin. Nu bn mun gia tng gp i
thu nhp, hy ghi nh cu ni sau ca mt danh nhn: C mt cch chc chn tng gp i
thu nhp l nhn i lng tin ca bn trc khi mun mua bt c th g khng cn thit v
sau ct n li vo ti qun.
Bn s thy: Tit kim cng chnh l cch kim tin.

Ti u ha h thng vn hnh doanh nghip l mt trong nhng phng php hin i

nhm ti u ha chi ph doanh nghip gia tng li nhun ti a, gip bn to ra khch
hng v sn phm/dch v vi chi ph cnh tranh nht - li nhun cao nht v cng
chnh l mt phn quan trng nht ca quyn sch Khi nghip thng minh ny: gip bn
khi nghip vi chi ph thp hn v mang v li nhun cao hn.

7.1.2 Ngun doanh thu

Doanh thu ca bn bt ngun t u? Li nhun trn mi sn phm l bao nhiu? Bn phi nm
r li nhun d kin t khch hng theo thng, qu, nm...
mt kha cnh khc, con ng thnh cng ca bn chnh l ngun doanh thu cho doanh
nghip. Ton b s nghip kinh doanh ca bn c thnh cng hay khng u ph thuc ngun
doanh thu v li nhun c chuyn thnh dng chy ti chnh xuyn sut hay khng?
Bn phi nm r dng tin lu thng ca doanh nghip trong lng bn tay th mi mong s
nghip kinh doanh ca mnh thnh cng mt cch chc chn.

Bn tng nghe cu ni Tin l mu ca doanh nghip cha? Nu ai mt mu nhiu

qu th s cht. Doanh nghip cng vy.

Do , nghim tc m ni, bn s phi ngi li v lit k mi ngun doanh thu d kin m doanh
nghip ca bn nhn c t khch hng. Sau , hy xc tin truyn thng to ra nhiu
khch hng, gia tng ngun doanh thu chnh v ri gia tng nhiu ngun doanh thu hn na.
Hy m bo cho doanh thu d kin mc thp nht phi vt xa chi ph th doanh nghip ca
bn mi pht trin ln tm cao mi. Hn na, doanh thu phi tng song song vi li nhun sau
khi ti u ha chi ph... Nhng iu s phi l mi quan tm u tin ca bn trong tt c
cc hot ng ca doanh nghip.
Hy ti u ha chi ph, gia tng doanh thu v gia tng li nhun doanh nghip. l con ng
khn ngoan nht dnh cho mi doanh nhn khi nghip.
7.2. P_Price: Gi c
Gi c l mt P trong 4P ca marketing, bao gm Product (sn phm), Price (gi c), Promotion
(u i) v Place (a im). Thc t, bn cn tham kho iu ny trc khi bc vo cuc
chin khi nghip.
Mc d i vi ngi ang ho hc bc vo khi nghip th cnh tranh v gi c c v khng
phi l tng hay ho cho lm. Tuy nhin, n tht s l v kh cnh tranh n gin nhng hiu
qu nht.
c bit vi th trng Vit Nam, nu cnh tranh v gi, bn s chc chn thng. Hy ti u ha
sn phm ca bn, tc chin vi gi hp dn nht, phn thng cuc chi kinh doanh s nghing
v bn.
Khc bit ln nht m khch hng c th nhn ra gia bn v i th cnh tranh l g? Ch c
mt cu tr li ng nht cho iu ny m thi: Gi c! Mc d y l chin lc tim n nhiu
ri ro v bn phi chu gim li nhun, nhng n rt ng th.

Nu cnh tranh v gi, bn s thng ln th trng Vit Nam.

7.3. P_Process: Quy trnh

Quy trnh i vi mt d n hay mt cng ty khi nghip l ti quan trng, vy cu hi t ra l
bao nhiu quy trnh cho mt cng ty khi nghip l ?
Thm ch nu khi nghip mt mnh, bn cng s sm nhn ra mnh b mt kim sot, tr khi
bn bt u sp xp v vit ra cch lm th no v khi no cn hon thnh cng vic. Cho d bn
c thch hay khng, th bn cng phi lm quen vi cc quy trnh trong doanh nghip. Cu hi
chnh xc v c th cn c t ra lc ny l: Ti cn ti thiu bao nhiu quy trnh cho doanh
nghip ca mnh?
Cu tr li n gin l bn cn phi thc hin tng quy trnh mt ti mi thi im, bt u vi
nhng th v cng quan trng vi doanh nghip ca bn cho n khi bn cm thy v tin rng
nhng iu bt u xy ra mt cch t nhin v u n, m khng c bt k p lc no. Nu
bn cm thy mt quy trnh no l mt gnh nng, th bn i qu xa ri.
Cc cng ty khi nghip cn phi cn bng quy trnh v sng to. Vic s dng va s lng
quy trnh s gip cc cng ty khi nghip tng tc. Nhng i vi cc doanh nghip bt u t
u, u t vo quy trnh v h tng s rt tn km, mt thi gian v nng lng thay v c th
dnh thi gian v nng lng lm nhng vic mang li li ch trc tip cho khch hng.
Thm ch t hn, u t vo quy trnh c th nhanh chng tr nn li thi khi mt cng ty pht
trin v thch thc vic qun l pht trin. Thc tin lun thay i v i hi mt quyt tm ci
tin lin tc ca cng ty khi nghip thch ng vi qu trnh ny.
Sau y l by quy trnh trng yu lin quan n hu ht cc cng ty khi nghip v c sp
xp th t u tin da trn mc quan trng ca chng. Hy dnh thi gian suy ngh v vic
lm th no trin khai tng quy trnh ny trong doanh nghip ca bn v nhng nh hng
c th xy ra nu chng khng c thc hin ng hoc qun thc hin. Cc cng ty khi
nghip s khng th sng st hoc tn ti nu thiu by quy trnh c bn ny.

1. Quy trnh bn hng

Bn hng l b phn quan trng nht khi khi nghip. Khi doanh nghip
bn c hng l bn c doanh thu, khi doanh nghip c doanh thu l
doanh nghip sng st. V th, quy trnh bn hng phi l quy trnh cn c
u tin khi bn khi nghip. Trong quy trnh bn hng, bn cn nu r
nhng thng tin sau: thng tin ca khch hng trong bc tip cn khch
hng; cc mc chit khu trong bc thng lng vi khch hng
2. Quy trnh chm sc khch hng
Quy trnh tip theo khng km phn quan trng l chm sc khch hng.
Theo thng k, phn ln khch hng u tin m doanh nghip khi
nghip c c l do truyn ming. Vy s nh th no nu bn chm sc
khch hng khng tt? Hy vit ra mt quy trnh chun bn hay cng
s ca bn c th thc hin ng nht.
3. Quy trnh thu chi
Giai on u trong khi nghip lun xy ra tnh trng phi chi nhng
khon nh m i lc bn cn khng , nhng bn khng th hnh
dung c rng chnh nhng khon nh li tr nn v cng khng
khip khi thng k chng. V vy, hy xy dng mt quy trnh thu chi
cng nh bng tng hp thu chi trong giai on u khi nghip gip
bn kim sot c ngun thu chi ban u. V iu ny cn gip bn d
dng bo co vi c ng v s tin thu chi trong doanh nghip.
Trong quy trnh thu chi, hy xy dng thm quy trnh qun l ti sn ca
doanh nghip. Quy trnh ny s gip bn qun l nhng ti sn hin hu
ca doanh nghip - mt yu t th hin tim lc ca bn. ng mnh
b mt kim sot v ti sn ca chnh bn thn.
4. Quy trnh nhn s c bn
Quy trnh nhn s c bn bao gm: ngy tr lng, cch tnh lng, quy
nh ngh php, phng thc tuyn dng Hy cng s ca bn yn
tm khi hp tc vi bn trong ngy u khi nghip cn bn b kh
khn.
5. Quy trnh marketing
Nh cp cc chng trc, marketing l mt phn khng th
thiu khi bn khi nghip. Bn hy tng tng thng tin v cng ty ca
bn c truyn ti nhng knh khng ph hp? Bn tn nhiu chi
ph cho marketing nhng li khng nhn c bt k thng tin c ch no
t khch hng; nhn vin ca bn marketing cho cng ty bn nhng
knh khng cn thit? V vy, hy xy dng cho doanh nghip ca mnh
quy trnh marketing giai on ny. Khng cn phi qu phc tp,
nhng cng cn c mt s bc cn bn gip bn kim sot c truyn
thng v mi vn lin quan n doanh nghip ca mnh.
6. Quy trnh lu tr thng tin, ti liu
Vo mt ngy p tri, nhn vin ca bn ngh vic v xa ht thng tin,
ti liu ca doanh nghip. Hay ngi ng sng lp ca bn, v thy
khng ph hp vi bn nn ra i v mang theo cc thng tin quan
trng ca khch hng m bn v h tn nhiu cng sc mi c c.
Hy xy dng cho doanh nghip ca mnh quy trnh lu tr thng tin, ti
liu bn khng gp phi nhng vn trn. Bn cng nn p dng quy
trnh vo cng vic ca bn thn.
7. Quy trnh thot cng ty
Cng tc cng nhau pht trin doanh nghip l iu m ai cng mong
mun. Nhng khng phi lc no bc tranh khi nghip cng mu hng.
V vy, hy hoch nh sn mt quy trnh thot khi doanh nghip dnh
cho nhng c ng sng lp. Trong , bn vch ra cc bc cn thit
gii quyt khi thot cng ty: thot bng cch no, khi no th thot,
 chnh bn v nhng ngi ng sng lp cn li khng phi mun
thot lc no th thot; khng phi mun thot bng cch no th
thot.
Tt c cc quy trnh ny vn cn thit khi doanh nghip bn ln ln, v vy hy xy dng n
ngay t bc u khi nghip v ci tin dn n ph hp vi quy m doanh nghip trong
tng thi k.
Tm li, nu bn l mt cng ty khi nghip xut sc, bn s khng cn sao chp hoc lm theo
quy trnh ca cc i th, thm ch c nhng vic rt c bn. Sng to l yu t ch cht, do
hy p dng nhng quy trnh tinh gn nhng hiu qu hn i th v cc cng ty ln. Tuy
nhin, vic khng c quy trnh s khng lm bn tr nn khc bit hn. Nu khng c quy
trnh, c th bn s vn hnh cng ty theo s thch hn l mt doanh nghip bi bn. S thch
em li nim vui, nhng n thng tiu tn nhiu chi ph hn vic to ra tin nui sng
doanh nghip.

Mt m hnh kinh doanh thnh cng cn em li cho x hi gii php gii quyt
nhng vn ang cn tn ti. Trc ht, phi l nhng sn phm hay dch v tt
hn sn phm/dch v hin ti. Mun vy, chng ta phi khng ngng sng to, gy dng
cho mnh v doanh nghip ca mnh vn ha am m sng to ngay t nhng ngy u.
- inh Vn Cng,
Ch thng hiu Bnh m Ci
 Chng 5 Chin lc pht trin bn vng:
Lin tc ci tin
L khng
ngi khi s doanh nghip, hn l bn lun mun doanh nghip pht trin bn vng ch
phi khi s doanh nghip ri ph sn hoc buc phi bn cng ty trong tnh
hung khng d tnh trc?
C s cho s pht trin lu di v bn vng ca doanh nghip khng nm ch nh hng
doanh nghip m nm ch doanh nghip lin tc ci tin theo xu th to ra hng i mi v
khc bit.
Lin tc ci tin pht trin bn vng? iu ny nghe c v l nhng tht s l b kp pht
trin bn vng ca mi cng ty.
Cc doanh nghip pht trin bn vng l nhng doanh nghip lin tc ci tin, thay i i t
giai on chn mui v giai on bt u. iu th v ny chnh l ti nghin cu ko di
hng th k ca nhng chuyn gia hng u nc M.
C nhiu nghin cu i tm li gii p cho cu hi: V sao c rt nhiu cng ty pht trin lu di
v bn vng?
Sau y l mt cng trnh nghin cu gip bn tm li gii p cho nhng bn khon by lu
nay: Lm th no doanh nghip pht trin bn vng?
Hai nh nghin cu Paul Nunes v Tim Breene l nhng chuyn gia trong lnh vc ny. H s
gip bn gii p cu hi trn. Paul Nunes v Tim Breene l hai ngi lnh o chng trnh
nghin cu cc doanh nghip hiu qu cao ti Accenture, mt trong nhng cng ty hng u th
gii v t vn chin lc t nm 2003. Mc tiu ca chng trnh ny l nhm tm hiu cch
thc cc cng ty duy tr c s pht trin lu di, bt chp nhng kh khn, khng hong ca
th trng v nn kinh t.
Nghin cu ca h ch ra rng cc doanh nghip hiu qu cao l nhng doanh nghip c kh
nng chuyn i t th trng giai on chn mui sang th trng giai on bt u. S
pht trin ca nhng cng ty hng u l s chuyn i lin tip gia nhiu th trng cc
giai on khc nhau. Khi th trng hin ti suy gim, cng l lc cng ty chuyn i sang th
trng mi giai on khi u.
Doanh nghip hiu qu cao lun c kh nng to dng bc tin mi khi th trng hin ti bt
u suy gim. Ni cch khc, nhng doanh nghip pht trin bn vng thc cht l nhng
doanh nghip lin tc thay i theo chiu hng n u th trng ang ln. l l do ti sao
bt chp khng hong kinh t, c nhng doanh nghip vn lun t hiu qu cao, v ngc li,
cng c nhng doanh nghip b cht ng ng nh ngha en ca t ny. n gin bi v l
nhng doanh nghip cng nhc lun cho rng: lm theo nh hng ngay t u th mi hiu
qu. Nhng thc t xy ra hon ton khc vi nhng g h ngh.
Paul Nunes v Tim Breene s dng khi nim ng cong S. Trong kinh doanh, ng cong S
thng c dng m t vng i ca mt sn phm hay dch v, bao gm bn giai on:
khi u, pht trin, chn mui v suy gim.

Giai on khi u: L giai on mt sn phm/dch v va mi

c tung ra th trng. V c bn, y l giai on m doanh thu
v li nhun s tng chm. Nu bn nhn k ng cong ca ch S
th ng cong i t di ln nc u tin chnh l th
din t doanh thu v li nhun ca sn phm giai on u tin
khng tng hoc tng rt chm.
Giai on pht trin: y l giai on th hai ca vng i sn phm. Thc t y l giai on
m doanh thu v li nhun tng nhanh nht. Trong giai on ny, v chin dch PR v marketing
ca bn a sn phm n vi cng chng nn mi ngi s mua sn phm ca bn ti tp.
th din t giai on bn hng tng mnh nht, t li nhun cng nh doanh thu cao
ngt ngng chnh l nc th hai ca ng cong S chiu hng gia tng v cng mnh m.
Giai on chn mui: n lc ny, doanh thu v li nhun tng chm li v sau khng tng
na. Bn cn nhn ra thi im ny thay i sn phm/dch v vi nhng tng mi v
cch tn hn kp n nhn nhng g s n. th v doanh thu v li nhun giai on ny
chnh l nc th ba ca ng cong hnh ch S giai on tng chm v ko sang giai on th
t.
Giai on suy gim: y l giai on cui cng ca ng cong S nc th t v cng l nc trn
cng ca ng cong S ng cong i xung. y cng chnh l thi im bn phi thay
i sn phm/dch v, phng thc kinh doanh cng h thng tip th mi. n lc bn phi
thay i chnh l khu hiu ca giai on ny khi bn nhn ra doanh thu v li nhun c v
st gim.
Vy l n lc bn phi cch tn sn phm, cch tn thng hiu, cch tn cng ty cng i
ng nhn s bt u li giai on khi u.
Vy u l nhng iu m bn phi ci tin hng ngy trc khi nhn thy s st gim ca
doanh thu v li nhun? Thc t, nhng nh lnh o ti ba nhn ra mnh cn phi thay i
trc khi c bt k s gim st no. Bn phi chy trc khi ma n, chy khi thy du hiu
gi thi ch khng phi khi ma n ri mi chy. Ba yu t quan trng sau y phi lin tc
c ci tin trc khi bn thay i bt c iu g: sn phm, i ng, h thng.

1. Sn phm/dch v.
Chng ta nhn thy rng sn phm/dch v l iu u tin cn phi ci tin hng ngy, khin
n tr nn tt hn trc khi doanh s st gim. giai on u tin, Nokia l hng in thoi
di ng thng tr th gii vi dng sn phm p v mu m v c chc nng s dng. Khi
Apple tuyn b s cho ra i dng sn phm in thoi thng minh (smart phone) vi c tnh
khng c bn phm, hng Nokia ni l mt trong nhng tuyn b hi nht trong lng cng
ngh t trc n gi. Nokia quyt khng thay i v tin rng mu in thoi c bn phm mi
l sn phm in thoi mi mi trng tn. Nhiu nm sau , in thoi thng minh ra i v
Apple ng. Apple to ra nhng dng in thoi khng nhng khng c bn phm m
cn tch hp nhiu tnh nng nh mt my tnh xch tay thu nh (mini laptop)... Lc ny, vic
th trng n nhn nhng sn phm tin tin ca dng in thoi thng minh cng vi vic
nhiu hng in thoi thng minh khc xut hin khin Nokia lao ao. Trc khi b
Microsoft mua li, Nokia ng trn b vc khng bit i v u khi m trc mt y ry du
hiu d bo ngy tn s n. Nokia khng nhn thy nhng g s xy ra trong tng lai v
lun bo th vi t duy cho rng mnh l ngi i u v hiu r nht v th trng, cng nh
dng sn phm in thoi do mnh to ra. V cui cng Nokia tht bi.
Tng t cu chuyn ca Nokia, trong lng in thoi cn c mt i gia khc l Motorola mt
trong nhng hng sn xut in thoi thi k u ln nht th gii vi ci tn nghe kh hp
dn. Hng ny cng chnh thc gii th bi khng chu thay i lin tc, trc khi nhn ra
nng lc cnh tranh ca mnh b i th vt mt.
Ngy nay, chng ta cng chng kin cnh tng Yahoo ang trn i xung trong khi Google
ngy cng qua mt nhanh chng v ri b Yahoo rt xa trn con ng pht trin. n gin
bi v Yahoo khng nhn ra mnh phi thay i khi sn phm ca mnh b i th qua mt.
S thay i trong nhu cu khch hng l yu t u tin bn cn phi nhn thy v ci tin
trc khi doanh thu v li nhun suy gim du hiu cui cng ca vng i sn phm suy
thoi.

2. H thng.
H thng vn hnh l yu t tiu tn nhiu chi ph nht. Mt h thng cng knh vi nhiu nhn
s, nhiu quy trnh s khin doanh nghip khi nghip ca bn pht trin chm chp. Ngi
ta thng v nhng cng ty pht trin lu i nh con voi ang i. Nhng bn cn bit rng,
con voi di chuyn chc chn tng bc mt l c mt s thay i, ci tin khng ngng
tng chc nng, tng b phn trong con voi .
mt doanh nghip pht trin bn vng, khng th thiu hnh bng ca mt h thng vn
hnh ti u: sn phm/dch v c cht lng n nh, lng ph c gim thiu ti mc thp
nht c th, con ngi vn hnh h thng ng b, gim thiu ri ro
Ci tin/ti u ha h thng vn hnh s gip doanh nghip chun b n u giai on suy
gim mt cch tt nht. Ni n gin hn l: H cnh an ton v t ri ro nht.
Hy xy dng mt h thng vn hnh tt nht v lin tc ci tin n, bn v nhng ngi
ng sng lp tp trung vo vic nghin cu nhng sn phm/dch v mi cht lng hn, tt
hn v to ra nhiu s khc bit cho doanh nghip ca bn.

3. i ng.
i ng l mt trong nhng yu t quan trng gp phn to nn s pht trin ca mt doanh
nghip.
C mt cu chuyn rt hay th ny. Mt chuyn gia o to v ch bn hng v pht trin
doanh nghip gp mt ch doanh nghip c i ng nhn s lm vic o ut. Chuyn gia ny hi
ng ch rng: Ti sao anh khng o to nhn s gia tng sc cnh tranh v nng lc doanh
nghip ni b?. ng ch doanh nghip tr li: Nu o to gia tng nng lc ca nhn vin
ln tm cao mi ri nhn vin li ra i th c phi tn cng khng?. Ngi chuyn gia y ni
mt cu khin ng ch phi ngn ngi: Nu anh khng o to nhn s th nhng nhn s
khng c o to li cng ty mi l iu nguy him. Nghe ti cu , ch doanh nghip
nhn ra rng: Pht trin i ng l cng vic v cng cp thit v phi lm ngay lp tc. Cch tt
nht v gn nh duy nht cho n by gi doanh nghip pht trin i ng chnh l o to.
Sau khi hiu ra vn , ng ch doanh nghip mi v din gi v doanh nghip ca mnh
o to nhn vin vi chi ph 500 -la M cho 2,5 gi hun luyn.
Mt nm sau , doanh s ca doanh nghip ny tng gp i v cng ty s hu c mt
i ng lc no cng y nhit huyt, sn sng phn u ht mnh cho cng ty.
Nhng cng ty c hiu qu cao thng dnh mt khon chi ph rt ln u t cho o to.
Bn cng nn lm theo cch , bi nu khng bn s phi tr gi bng nhng sai st m phi
tn rt nhiu tin bc v thi gian sa cha, khc phc.
C mt i ng c kh nng thch ng nhanh vi mi trng kinh doanh thay i lin tc nh
hin nay l iu m bt k ngi ch doanh nghip no cng mong mun. V th, i ng l mt
trong nhng yu t bn cn phi ci tin (o to, hun luyn, km cp) lin tc.
Nu lin tc ci tin, doanh nghip s pht trin bn vng. Nu lin tc ci tin, doanh nghip s
c kh nng t ci tin c nng lc thch nghi nhanh nht vi nhng thay i lin tc trn th
trng.
Sn phm/dch v, h thng v i ng l ba yu t quan trng m doanh nghip cn ch v
ci tin lin tc pht trin bn vng trong bt k giai on no.

Hy ghi nh mt phng php chc chn em li thnh cng cho doanh nghip:
IMPROVEMENT (CI TIN).

Khi nghip thng minh l cun sch giu tnh thc tin, phi by s tht v khi
nghip trong bi cnh truyn thng ang t hng mi th v rt nhiu bn tr dn thn
vo con ng ny m cha hiu hoc cha hnh dung ht nhng g mnh phi i din.
Khng dng li , Khi nghip thng minh cn c kt v trnh by nhng kin thc
tng qut nht, lm nn tng cho vic xy dng mt doanh nghip hiu qu, m ti tin ch
c ngi no tng khi nghip v t vn doanh nghip nhiu mi c th tng hp li
c.
Nguyn Ngc H
- Tng Gim c Cng ty TNHH TM DV Ofood
 Chng 6 Chin lc "thot" cng ty (Exit
Strategy)
N uthibnimtmbnsuyphi
on iu g s xy ra th bn khng nn dn thn vo kinh doanh. y l
nhn ra tm quan trng ca nhng chin lc ri b cng ty v bn s
cn chng t hiu qu cao nht.
Nu bn thnh lp cng ty bn nhng sn phm/dch v mnh to ra, th n lc bn phi
suy ngh v cch ng gi cng ty ca mnh nh mt sn phm. V lc ny y, bn phi
chun b cho tng lai: Mt ngy no bn khng cn hot ng cng vi cng ty ca mnh
na, n s ra sao v bn mun n nh th no sau khi bn ri khi cng ty?
C mt cu ni rt hay ca mt doanh nhn thnh cng l: Hy kt thc ngay t lc bt u.
Ni cch khc, d lm bt c iu g bn cng phi c tm nhn v im kt thc. chnh l
c tnh quan trng lm nn mt nh lnh o. Nu bn m cng ty, th ng no bn cng l
nh lnh o, m c im quan trng nht ca nh lnh o chnh l bit mnh ang i u v
s i v u.
Bn mun c mt khon tin u n sau khi xy dng cng ty thnh cng?
Bn mun c mt khon tin ln sau khi xy dng cng ty thnh cng?
Bn mun bn cng ty cho mt ai ?
Bn mun xy dng doanh nghip theo yu cu ca nhng cng ty ln c mua li ri nhn
s tin tht ln, sau du lch th gii?
Hay bn mun a cng ty ln sn chng khon?
...
Tt c nhng iu trn cn phi c nh hnh ngay c trc khi bn sng lp cng ty. Bi
iu quan trng nht l: Bn phi bit c im cui cng trc khi bt tay lm bt c iu g.
chnh l c im ni bt nht ca ngi thnh cng.
Bn l ngi to dng doanh nghip nn bn chnh l ngi phi theo sut doanh nghip trong
mt thi gian nht nh. Nhng c mt iu bn cn quan tm: cc quyt nh quan trng phi
da trn gi thuyt l mt ngy no bn s thot cng ty vi phng thc no? l l do
m bo rng bn phi c mt chin lc ri b cng ty khn ngoan ngay t khi bt u khi
s doanh nghip. Thot cng ty ngha l bn khng tham gia vo cc hot ng ca cng ty
na m cng ty vn mang li li ch v tin bc v ti sn cho bn. chnh l chin lc thot
cng ty khn ngoan.
C mt s tht bt ng khi bn phi tr li cu hi ngc li: Chng l phi gn b vi cng ty
ca mnh sut c i, trong khi thc t mt cng ty s khng th mang li ngun ti sn ln
nh bn mong mun hay sao? ng tic, chuyn ny khng phi him. Cng chnh v th nn
mt doanh nhn thng s hu nhiu cng ty cng lc. Hin nhin, bn s phi xy dng mt
cng ty thnh cng v sau ri b cng ty hiu qu th mi c th trin khai cng ty th hai,
cng ty th ba... y chnh l s la chn khn ngoan: ng gi cng ty bn xy dng nh mt
sn phm v sau ri b cng ty, m cng ty vn l ci my in tin u n mang v cho
bn thu nhp ln v sau.
Chin lc thot khi cng ty thc cht l tinh thn bt u lm vic t im kt thc. Tinh
thn lm vic ny v cng quan trng, quan trng n ni n tr thnh mt trit l sng dnh
cho cc nh lnh o.
C mt cu chuyn th v v cuc i v s nghip ca Steve Jobs, ngi sng lp v lm nn
danh ting ca Apple hng cng ngh ln nht th gii hin nay. Vo thi thanh nin, nm 17
tui, ng c c mt cu chuyn v n thay i cuc i ng. Cu chuyn vit: Vo mi
bui sng, bn ng trc gng v ni vi mnh: Nu hm nay l ngy cui cng ca cuc i
ti, ti c lm nhng iu ti ang lm na hay khng? n mt ngy no , bn s ng...
Steve Jobs chia s: K t nm 17 tui, ngy no ti cng ng trc gng v ni vi mnh
rng: Nu hm nay l ngy cui cng ca cuc i, ti c lm nhng iu ti ang lm khng?
Nu cu tr li l khng trong nhiu ngy, ti bit mnh phi thay i... V s tht t trc n
gi ti cha h hi hn v nhng g mnh lm. Cu ni ni ting m Steve Jobs li cho hu
th l: Nu hm nay l ngy cui cng ca cuc i bn, bn c tip tc nhng iu bn tng
lm khng? V trong ton b chng ny ca quyn sch, c mt cu hi cng dnh cho bn:
Nu hm nay l ngy cui cng ca cuc i mnh, bn c tip tc xy dng cng ty nh bn
ang bt u xy dng khng? Nu cu tr li l c, th bn nn bt u; nu cu tr li l
khng, th bn cn phi xem li.
By gi c mt cu hi cn hc ba hn na: Bn s phi kt thc cng ty mnh xy dng
nh th no? Khi bn khng cn lm cng ty mnh xy dng na th s nh th no?
Nu bn khng th tr li cho cu hi ny th c mt cu ni rt hay cng ca Steve Jobs tng
bn, l: Hy c khao kht, hy c di kh, hay ni theo kiu ca Richard Branson l: Mc
k n! Lm ti i! Hy lm i ri cui cng s c ng i. Tuy nhin, nu bn mun tm hiu
gii php cui cng v chin lc thot khi cng ty th sau y c th l cu tr li.
C ba chin lc thot cng ty c p dng bi hu ht nhng doanh nhn thnh cng m bn
cng c th p dng cho chnh mnh. Ni cch khc, ba cch thot cng ty ph bin sau y s
cho bn bit bc tranh cui cng m bn s phi thc hin khi doanh nghip hon tt.
Bn mun c mt khon tin kha kh v u n sau khi ri khi thng trng? Bn mun
cng vi t chc/c nhn khc xy dng cng ty hng mnh hn? Tt c u ph thuc vo
cch thot cng ty ca bn.
Nu bn mun xy dng cng ty ngy cng pht trin v bn l mt phn trong , th bn mt
phn cng ty l chin lc dnh cho bn.
Nu bn mun kt thc nhng mt mi khi iu hnh mt doanh nghip th thot cng ty
bng cch thng bo ph sn l chin lc dnh cho bn. Sau , hy quay v con ng lm
thu chuyn nghip.
Nu bn mun c mt s tin ln c t do v lm nhng iu mnh yu thch th vic bn
ton b cng ty sau khi hon tt l chin lc thot cng ty dnh cho bn.
By gi chng ta bn n chi tit tng chin lc thot cng ty.

Chin lc thot cng ty th nht: Bn mt phn cng ty

Bn c th bn cng ty cho nhng t chc/c nhn c nhu cu mua li trn th trng. Bn mt
phn cng ty c th l mt trong nhng chin lc thot khi cng ty kho lo nht.
Khi bn mt phn cng ty, bn c quyn chn t chc/c nhn thu tm cng ty. Lm th no
bn chn ng t chc/c nhn mua li cng ty ca mnh? H c th mua cng ty ca bn
m rng th trng, tm kim th trng mi t cng ty, a ra sn phm mi cho khch hng
ca cng ty, hoc n gin l bn bn mt phn cng ty tm kim ngi cng i on ng
di pha trc vi nhng nng lc m bn khng c; bn thot cng ty nhng chc nng, b
phn khng phi s trng ca bn.
Mt trong nhng li ch quan trng ca vic bn mt phn cng ty l t chc/c nhn mua li
s pht trin thm lng khch hng vi sn phm c hoc sn phm mi, gp phn m rng
thm th trng, ng thi c th ly sn phm/dch v ca bn bn trong th trng ca t
chc/c nhn mua li cng ty ca bn. ng thi, c th bn s c mt ban lnh o tuyt
vi hn iu hnh, a doanh nghip pht trin vt bc.
Nhng vic bn mt phn cng ty cng c mt tri ca n. Nu khng c s thng nht, ha hp
gia bn v t chc/c nhn mua mt phn cng ty ca bn th chin lc cng ty s thay i:
cng ty s khng cn i theo nh hng ban u ca bn na. i ng ca t chc/c nhn
mua li c th s ph hy tt c nhng h thng, quy trnh, i ng m bn tng xy dng v
kt thc lun s nghip ca bn.
Nu bn mun a cng ty ln sn chng khon th nn lm nh th no? Gii php IPO (vit
tt theo ting Anh initial public offering: Pht hnh c phiu ra cng chng ln u tin) cng
l mt la chn dnh cho bn.
im lu trong chin lc thot ny l hy tm cho doanh nghip ca mnh mt t chc/c
nhn ph hp v tm nhn, s mnh v chin lc gip doanh nghip ngy cng pht trin.
Bn c quyn la chn.
u im:
Nu doanh nghip ca bn c s khc bit c trng, bn s tm c nhng t chc/c nhn cng
ng hnh v gip doanh nghip ca bn pht trin vt bc;

Bn nhn c mt khon tin ln sau khi bn mt phn cng ty.

Nhc im:
Bn mt phn cng ty thng dn n tnh trng ln xn, kh khn khi cc gi tr vn ha v cc h
thng c - mi xung t;

Bn mt phn cng ty nhng khng tha thun r rng ngay t u s lm bn kh chu trong sut
thi gian cng iu hnh doanh nghip.
Chin lc thot cng ty th hai: Ph sn
C ngi s t cu hi: y l cng l mt chin lc thot cng ty sao? Vng, y cng l
mt cch c v nh khng c tt lm v hn l rt t ngi mun s dng ti n. Tuy nhin,
bn vn nn dnh thi gian tham kho qua.
Ngay c khi l ch mt doanh nghip, bn vn c quyn la chn mt cuc sng nh th no
l . Nu bn ni th n l . Nu bn thng bo cng ty ph sn, tt nhin mi khon tin
t ti sn ca cng ty phi c dng tr n. Phn cn li c chia cho cc c ng (nu
bn c cc c ng khc) v chc chn rng h xng ng c nhn phn ca mnh v nhng g
h ng gp cho cng ty trong thi gian hp tc.
im lu trong chin lc thot cng ty ny l hy ph sn mt cch khn ngoan v hn ch
ri ro n mc thp nht. Hy tm hiu k nhng vn lin quan khi bn quyt nh ph sn.
u im:
D dng;

Khng cn phi bn tm v bt k iu g lin quan n cng ty;

Dnh thi gian cho cuc sng c nhn nhiu hn.

Nhc im:
Bn c mun thnh lp cng ty ch thanh l hay khng? Chc chn l khng. V cng ty ging nh
mt a con tinh thn ca bn. Bn dn ht tt c tm huyt, thi gian, sc lc gy dng n. Chin
lc ny ch khin bn mt i khong thi gian v sc lc qu bu m thi;

Bn khng cn c s tin tng ca c ng, khch hng, nh cung cp v nhn vin. Sau ny, khi
bn thnh lp mt doanh nghip khc, h s e d v c mt s i ngi nht nh khi lm vic vi bn.

Chin lc thot cng ty th ba: Bn ton b cng ty

Thng th cng ty ca bn c bn cho mt t chc/c nhn no bn ngoi cng ty. Tuy
nhin, cng c khi ngi mua khng n t bn ngoi. Bn cng c th bn doanh nghip ca
mnh cho nhn vin hoc ngi qun l hin ti.
C ba trng thi trong chin lc thot ny:
Th nht: Cng ty bn ang n nn lm ra v trn th thng c nhng t chc/c nhn
ang c nh mua li ton b cng ty bn. Bn s c hai s la chn: mt l gi cng ty li v
iu hnh theo mnh; hai l bn li cng ty t chc/c nhn iu hnh hon ton v bn
c khon tin tng xng v thi gian thnh lp mt doanh nghip khc vi mt lnh
vc/sn phm khc m bn yu thch.
Th hai: Nu bn cm thy , n lc ngh ngi, dnh thi gian cho bn thn v gia
nh ca mnh, th chin lc thot ny l mt chin lc ng bn ngh ti. Khi bn ton b
cng ty, bn s c mt khon tin v thi gian lm nhng iu yu thch thay v mi m
chinh chin.
 Th ba: Cng ty bn khng pht trin theo mun v mt s l do n t cch qun l ngun
ti chnh ca bn Nhng c nhng t chc/c nhn thy c tim nng pht trin ca cng
ty bn. H s xut mua li. Nu bn mun a con tinh thn ca mnh c nui dng
bi mt ngi tt hn, n vn s tn ti nhng ch l thay i ch, th y l chin lc thot
cng ty m bn nn ngh ti v nhn vin, khch hng, c ng cng sng lp ca bn ch
ng v s ch k ca bn thn m a doanh nghip ca mnh i n li tn.
im lu i vi chin lc thot ny l:
Nu bn ang nm quyn quyt nh th hy tm kim mt t chc/c nhn c th tr cho bn
ci gi cao nht khi bn ton b cng ty v h cam kt s i ng nh hng pht trin ca bn
(nu c th).
Nu bn trong th cn phi bn, th hy gi cho t chc/c nhn mua li mt bn m t chi
tit, hon chnh nht v doanh nghip ca bn (sn phm, khch hng, nh cung cp, c im
nhn vin, h thng vn hnh) h thay bn vn hnh doanh nghip ngy cng pht trin.
Hy ngh rng: Doanh nghip ca bn vn cn tn ti.
u im:
Bn s c mt khon tin t vic bn cng ty;

Bn c thi gian rnh ri nhiu hn;

Doanh nghip a con tinh thn ca bn vn tn ti trn th trng (nu ngi mua doanh nghip
ca bn lm tt).

Nhc im:
Doanh nghip ca bn s khng cn c iu hnh theo ng mong mun ca bn;

Nhn vin, khch hng v nh cung cp ca bn s phi thch ng vi mt nn vn ha - h thng mi.

 Chng 7 Ngi ng sng lp
N h ta bit rng, rt t ngi lm nn s nghip mt mnh. Phn ln nhng cu chuyn khi
nghip v i u l cu chuyn ca mt nhm ngi. Ni cch khc, mt c nhn rt kh
lm nn s nghip ln. Nh cu ni quen thuc ca doanh nhn, nh u t ngi M ni
ting Warren Buffett: Mun i nhanh, hy i mt mnh. Mun i xa, hy i cng nhau.
Mt doanh nhn khi nghip n gp mt nh u t huy ng vn vi mong mun bin
tng ca mnh thnh hin thc. Nh u t dnh thi gian hn ba gi ngi nghe anh ny
thuyt ging. Sau , ng ta nhn xt: tng ca anh tht xut sc, nhng ti mun hi thm:
Anh c nhm lm vic ca mnh khng?. Anh chng ny p: Khng, v ri nh u t tr li:
Rt tic! Chng ti khng u t cho tng, chng ti ch u t cho mt nhm ngi m
thi. Cho d tng ca anh rt xut sc nhng nu anh khng c nhm lm vic chung th ti
khng th u t c.
Mt thi gian sau, cng c mt doanh nhn khi nghip khc n gp nh u t v trnh by
tng mong nh u t bin tng ny thnh hin thc bng hnh thc rt vn. tng
ca anh chng th hai ny khng qu xut sc nh ngi th nht, nhng anh c mt nhm ba
ngi cng thc hin tng . Nh u t ng u t khng hon li cho tng ny
trong hai nm.
S khc bit gia ngi th nht v th hai khng phi l tng hay hoc d, tin tng
lai d n ra sao, vn u t nhiu hay t m chnh l ngi th hai c mt i ng cng
thc thi, cn ngi th nht th khng. V chnh l s khc bit: mt nhm nhng ngi
ng ch hng cng nhau lm nn iu v i.
Vy, khi nghip c ngha l bn phi i tm cho mnh mt ngi ng sng lp. Thung lng
Silicon, ngi ta c mt quan im ngm rng s khng c nh u t no b tin vo nhm
khi nghip c t hn ba ngi.
Vn quan trng y l: Gia nhng ngi ng sng lp cn phi c nhng iu kin g?
Sau y l nhng iu khon hp tc phi c tha thun trc ca mt nhm nhng ngi
ng sng lp.

1. Tn gi, thi gian, thi hn v mc ch hp tc.

Trc ht phi lm r tn nhm l g, thi gian hp tc bao lu v khi no th kt thc d n
hp tc? Mc ch ca s hp tc v lm nn nhm khi nghip ny l g?
C nhng cu hi phi lm r ngay t u. V iu ny v cng quan trng.
Mc ch chung ca c nhm cho thy mc ch ring ca tng ngi. Mc ch ca tng ngi
phi c gn kt vi nhau hp thnh mc ch trn vn ca mt nhm, d nhm c hai
ngi, ba ngi hay nhiu hn... Nhng ngi ng sng lp phi hiu r mc ch ca mnh
cn t ti l g? V tng ngi trong t chc phi hnh ng v mc ch chung .
C mt ng b dt ba a con vo rng sn bt hu. ng b hi ngi con th nht: Con thy
g?. Ngi con th nht tr li: Con thy rng. ng b tip tc hi ngi con th hai: Con
thy g?. Ngi con th hai tr li: Con thy sng. ng b tip tc hi ngi con th ba cng
mt cu hi : Con thy g?. Ngi con th ba tr li: Con thy hu. ng b tr li: Tht
tt! Ta s hp tc vi con, hai a cn li mun lm g th lm. Theo ta, tt hn ht l cc con i
v v vic sn hu khng thch hp vi cc con, v cng khng nn lp cng mt i vi cha.
Cui cng th ngi con th ba v ng b sn c mi con hu, trong khi hai ngi con
cn li chng ai sn c con hu no. Cu chuyn ny nu bt mt trit l v cng quan
trng: Trong mt t chc, mi thnh vin phi c cng mc ch hoc phc v cho mc ch
chung v phi thy iu m c t chc thy, nu khng hy mi h ra khi t chc.
Hnh thc hp tc
Hp tc bao gm nhiu hnh thc khc nhau. Vo giai on u ca khi nghip, bn phi lm
r hnh thc hp tc, rng ai s lm g? Ai s ng gp g? V ai s thc hin cng vic c th
no? S minh bch ny s gip cc bn nhng ngi ng sng lp c bc tranh r rng v
vic mnh s lm v t t c hiu qu tt nht c th.
Bn hy phn nh cch ng gp ca ngi ng sng lp.
Bn thn bn ng gp iu g? Nng lc, vn, hay vic lm?
Ngi ng sng lp th nht s ng gp g?
Tng t, nhng ngi sng lp cn li phi tr li c cu hi: Mi ngi h ng gp g
lm nn mt t chc thnh cng? Tt c phi r rng cho n khi bn thy tng chi tit trong
bc tranh tng th v cng vic, lc mi tin hnh khi ng: xy dng cng ty khi nghip.
Hy r rng ngay t u trnh rc ri v sau.

2. Tha thun v qun l chi ph doanh nghip.

Nh bn bit: chi ph v dng tin l huyt mch quyt nh mt doanh nghip khe mnh
hay m yu.
Vy qun l chi ph doanh nghip chnh l bc i quan trng m cc nh ng sng lp phi
lm r vi nhau t thi im u ca khi nghip. t ti tha thun v qun l chi ph l vic
v cng quan trng.
Bt k doanh nghip no cng phi c chi ph, c bit l chi ph dnh cho nh cung cp tc l
nhng ngi to nn sn phm ca bn. V iu quan trng y l tt c nhng ngi ng
sng lp phi hiu r dng chy chi ph ny ch khng phi ch c mt ngi sng lp. Bi nu
mt trong nhng ngi ng sng lp khng bit dng chy ti chnh doanh nghip ang din
ra nh th no th rt phin toi.
C hai doanh nhn khi nghip, mt ngi lm ngh bn hng, mt ngi lm ngh o to tip
th trc tuyn. Ban u hai ngi hp tc xy dng doanh nghip o to tip th trc tuyn
theo m hnh n chia 50% - 50% sau khi tr mi chi ph; vn l anh bn hng chng bit g
v chi ph ca dch v cng ngh tip th trc tuyn. Kha hc c t chc v to ra rt nhiu
hc vin, v tng kt li th ngi o to kim lun cc dch v tip th trc tuyn ln cc chi
ph v vn phng o to, vn l nhng chi ph cao ngt ngng.
Do , tin chia 50%-50% sau khi tr mi chi ph khng ng nh k vng ca c hai ngi. V
anh bn hng ch bit mi cng vic bn hng, cn tt c nhng phn pha sau th anh o to
tip th trc tuyn phi lo tt c, nn c hai u khng thy hi lng v khon chia cui cng v
th l h chia tay nhau.
Nh vy, tha thun v qun l chi ph doanh nghip thc s cn thit v n quyt nh con
ng i v lu v di ca nhng ngi ng sng lp.

3. Trch nhim v quyn hn ca mi bn.

Sau khi tho thun v qun l chi ph doanh nghip th n lc phi phn chia trch nhim v
quyn hn ca mi bn v mi bn.
Trong qu trnh hp tc xy dng doanh nghip chc chn s c nhng ngi rt xut sc
trong vai tr ny nhng li cha xut sc trong vai tr khc v ngc li. Khi mt ngi lm tt
mt vai tr th trch nhim h cao hn, ng thi quyn hn ca h cng cao hn. Ngc li,
nu mt ngi cha lm tt vai tr no th h phi chp nhn vai tr v quyn hn h thp
hn. V vy, quyn hn v trch nhim ca mi ngi trong nhm ng sng lp khng ging
nhau. Quyn hn v trch nhim c chia cho mi ngi theo cch m h ng gp vo t
chc, bao gm: nng lc lm vic, vn, thi gian v cng vic m nhn.
V d nh trng hp mt anh chng chuyn gia bn hng v mt anh chng chuyn gia o to
tip th trc tuyn hp tc vi nhau xy dng cng ty th vi nhng g lin quan n khch
hng v ti chnh, anh chuyn gia bn hng s quyt nh c quyn hn cao hn, ng thi
trch nhim v vic to ra khch hng cng nh ti chnh doanh nghip cng cao hn. Ngc
li, vi nhng g lin quan n chng trnh o to v chm sc khch hng v k thut sau
kha hc, anh chuyn gia o to tip th trc tuyn s m nhn. Vy trong trng hp ny,
chuyn gia o to tip th trc tuyn s c trch nhim xy dng chng trnh o to v h
tr chm sc khch hng v mt k thut cao hn anh chuyn gia bn hng, v nh vy quyn
hn trong phn ny cng cao hn. n mt lc no , c hai anh cng phi kt hp vi chuyn
gia marketing tng doanh s v ting tm doanh nghip. Khi , c hai ngi phi phn chia
trch nhim v quyn hn cho bn th ba.
Trong mi trng hp, iu ny c ngha l: Quyn hn song hnh vi trch nhim, quyn hn
nhiu hn ng ngha vi trch nhim nhiu hn v ngc li.

4. Thng nht phng php k ton c s dng.

K ton l mt phn khng th thiu ca mi doanh nghip, d l doanh nghip khi nghip hay
doanh nghip i vo hot ng lu di.
Do , ngay t u, nhng ngi ng sng lp s phi thng nht phng php k ton c
s dng tc l xy dng dng chy ti chnh da trn thu chi v mi quan h ti chnh ca
doanh nghip vi nh nc nh th no?

5. Lng v li ch ca mi bn.
Sau khi thng nht phng php k ton c s dng th n lc cc bn phi bn bc vi
nhau v chuyn lng v li ch ca mi thnh vin sng lp.
Thng th lng trong giai on khi nghip khng cao lm v li ch th cng phi tha thun
mi ra c kt qu. t khi no lng v li ch trong giai on u ca doanh nghip li t
c mc tiu nh mong mun, l l do v sao vic ny cng r rng ngay t u cng tt.
Hy thn trng vi iu ny: i khi bn cn phi dung ha tt c nhng g bn c xy dng
nn cng ty thnh cng, chp nhn lm vic khng lng trong sut thi gian di v khng
quan tm n li ch c nhn trc mt doanh nghip ct cnh.

6. Chia li v chia l.
Trong khi nghip, ngi ta c cu ni rng: Lun tin tng vo nhng iu tt p nht,
nhng phi lun chun b cho nhng iu ti t nht.
Bn c thy rng khi c li th ai cng ho hng, nhng khi doanh nghip l th my ai n nhn
hay khng? l l do ta phi ch n iu ny trong mi trng hp: Hy t vic chia li
v chia l dnh cho mi ngi ng sng lp.
C nhiu nguyn tc chia li v l khc nhau, nhng thng l theo nguyn tc: Nu li c
chia nh th no th khi l cng c chia nh th . iu ny tr nn hp l khi nhng ngi
ng sng lp l nhng ngi bit r mnh l ai, lm g, ng gp nhng g v s nhn li nhng
g.
C mt phng php chia li v l khc na: Nu ng gp nng lc ct li th khng ng thi
gp vn, nu ng gp vn th t khi no ng gp vic lm, nu ng gp vic lm th t khi no
ng gp vn v nng lc ct li Khi li th ngun vn c chia (quy i thnh tin) cho
nhng ng sng lp u t v nng lc ct li, u t v vn v u t v vic lm. Ngc li,
khi l th ngi ng gp vn s mt tin, ngi ng gp nng lc ct li v vic lm khng
mt tin m mt thi gian, cng sc cho d n chung ny. Ni chung, l th mi thnh vin
sng lp khng mt ci ny cng s mt ci kia. l mt hnh thc chia li v l khc.
V d th no chng na th vic chia li v l phi c t r rng trn bn m phn ca
nhng nh ng sng lp doanh nghip ngay t nhng ngy u tin.

7. Chia tay.
Khng nhng vic chia li v l cn phi t trn bn m phn ngay t giy pht u tin khi
khi nghip, m chnh lc ny cng phi ni iu kin chia tay. Cu chuyn khi nghip cng
ging nh cu chuyn ca cp i yu nhau, c kt hn th cng c ly hn.
Ti sao mi bt u bn n chuyn chia tay? Ngy nay ngi ta c lut kt hn v cng c
lut ly hn phn chia ti sn v nhng iu lin quan. V vy, nhng ngi ng sng lp
cng cn phi k kt vi nhau trc nhng nguyn tc chung khi thnh lp doanh nghip v khi
chia tay doanh nghip. Nu xem d n khi nghip l con ng lu di th nhng ngi ng
sng lp thc s l nhng c nhn kt hn vi nhau lm nn s nghip ln. Nu c lut ly
hn th cng phi c lut chia tay cho doanh nghip.
Trn thc t, nhng iu cn tha thun trc l: Khi hp tc vi nhau th cng lm v mc ch
g v chin u v mc ch g? V c nhng iu kin g? Thc t, nhng mc ch v iu kin
ngc li s khin cho nhng ngi ng sng lp khng th tip tc chin u cng nhau c
na. l lc h phi chia tay.
Thay v phi i mt qung thi gian lm vic vi nhau mi bit l tng v iu kin khng
hp nhau ri chia tay, th iu ny nn c a ln bn m phn ngay khi khi s doanh
nghip. Thc t, nhng iu kin chia tay c tha thun ngay t lc u s gip nhng
ngi ng sng lp khng ty tin vi phm cc nguyn tc t ra. cng chnh l cch xy
dng doanh nghip bn vng, trng tn vi thi gian.

Khng ch nu ra nhng vn c th gip ngi c nhn din bn thn, t c s

nh hng v xc nh con ng i cho mnh khi quyt nh khi nghip, Khi nghip
thng minh cn a ra nhng li khuyn v gi m s chun b, cch thc thc hin;
gip cc bn tr c nhng bc i vng vng hn trn bc ng khi nghip. n
gin, d hiu, d nm bt v thc thi tng bc mt. Thnh cng l mt qu trnh v cn
bt u mt cch thng minh hn...
Nguyn ng Phng Chi
- Tng Gim c Cng ty PQ EVENT
 Chng 8 Khch hng u tin
N hng khch hng u tin s nh hng trc tip n m hnh kinh doanh ca bn, v khch
hng v cng quan trng v khch hng u tin th cng quan trng hn na.
C mt cu ni rt hay ca mt doanh nhn thnh cng l: Doanh nghip khng c iu g cng
c, nhng nu khng c khch hng th s cht. Vy gii quyt bi ton khch hng thc s
l cu chuyn v cng h trng. Nhng khch hng u tin li cng quan trng hn. V nu bn
gii quyt c iu ny, th v c bn mi phn khc ca doanh nghip s theo m tin ti
thnh cng.
Bn bn khon v vic tm kim nhng khch hng u tin?

Bn bn khon khng bit tm nhng khch hng u tin u?

Bn bn khon th no to ra nhng khch hng u tin dng sn phm/dch v ca bn?

V cn rt nhiu th bn khon khc s lm cho bn au u hn na v v khch hng u tin

ny. H l ai? u? Lm g? Lm th no c c nhng khch hng u tin ?
Sau y l nhng cu hi gi v khch hng u tin:
1. Ai l ngi c nim tin vo bn nht?
Nhng khch hng u tin chnh l bn thn ca bn, ng thi hy nh nhng ngi bn
thn gii thiu bn b ca h. Bn s tm ra c khch hng u tin t , v h mua sn
phm ca bn n gin v h tin bn ch khng nht thit tin tng sn phm ca bn. Hy
khai thc danh sch nhng ngi bn thn ca bn. C th y l ni n cha kho vng m bn
nn khai thc ngay t u.
2. Ai tng c c hi lm vic vi bn?
(Tuy nhin, bn cn nh rng: ng bao gi gii thiu vi ng nghip, khch hng, sp c
nhng sn phm/dch v cnh tranh trc tip vi sn phm/dch v ca cng ty c. y l iu
cm k).
Nu bn tng lm vic v tham gia mt hoc mt vi cng ty trc , th y l mt li th
khi khi nghip, bi v nhng ngi tng c mi quan h kinh doanh vi bn c th l khch
hng u tin ca bn trong cng ty khi nghip ny. Nhng mi quan h t cng ty c s gip
bn y nhanh tng trng ca sn phm trong giai on u nu bn mi ng ch hay
nhn vin cng ty c lm nhng khch hng u tin.
3. Bn/ngi ng sng lp vi bn ang tham gia nhng hot ng no?
Mi quan h cng ng l mt li th. Bi nu bn l thnh vin ca mt cng ng no ,
c ngha l bn c c lng tin ca mt hip hi no v c nhng ngi trong hip hi
. N l c hi thun li bn gii thiu sn phm ca mnh v h l khch hng u tin. H
dng sn phm bi v h tin tng bn hn l tin sn phm, nhng iu cng tt ch sao
khng?
Cc t chc thng mi li cng tuyt vi hn, bi h l nhng ngi c nhn thc kh tt v
kinh doanh cng nh gi tr m cng vic kinh doanh mang li cho x hi. Hy mi h dng sn
phm tr thnh khch hng u tin.
4. Nhng danh thip m bn lu tr trong thi gian va qua?
Trong sut thi gian to dng v duy tr cc mi quan h, bn thu thp c rt nhiu danh
thip ca i tc, bn b, ng nghip, nh cung cp, khch hng y chnh l thi im bn
nn s dng chng. Chnh t nhng mi quan h c trc y v da trn c s nim tin
c nn h chc chn l nhng ngi ng h sn phm hay dch v ca bn u tin, hoc t ra
h cng a nhng gp v phn hi tch cc cho bn ci thin v nng cao cht lng sn
phm hay dch v.
Rt nhiu ngi c thi quen i n khi c vic mi lm nng li mi quan h v vic ny
thng lm mt lng nhng ngi bn ca h. Kinh nghim cho thy rng bn nn thng
xuyn lin h vi nhng ngi m bn c danh thip. c bit, hin nay, vi s h tr ca cng
ngh thng tin, vic ny v cng d dng v thun li. ng cha ta c cu: Giu v bn, sang v
v. Hy lun ghi nh iu ny v p dng n mt cch thng minh vo cuc sng v cc vn
kinh doanh khc.
5. Ai/khu vc no khch hng c th dng th sn phm/dch v ca bn?
Cn xc nh r i tng v a im khch hng c th dng th sn phm v dch v ca
bn. Vic dng th ny ht sc quan trng, c bit vi cc sn phm ln u tin c mt trn
th trng v mang tnh gio dc. Hy nh v lun dnh mt khon ngn sch cng nh ngun
lc ban u lm vic ny.
By gi, bn c mt danh sch khch hng tim nng. Vy bn lm th no tip cn danh
sch ny v thu ht nhng khch hng u tin?
Sau y l mt vi cch hu ch m bn c th bt u:
- Gi email gii thiu v sn phm/dch v ca bn, cung cp thng tin chi tit v s khc
bit, tnh nng ni tri v nhng u i dnh ring cho h.
- Gi in thoi gii thiu v sn phm/dch v ca bn v hy t mt cuc hn bn c
th trnh by trc tip v sn phm/dch v ca mnh. Hy nn nh rng truyn thng trc tip
lun l cch truyn thng hiu qu nht. Khi c c hi gp trc tip khch hng tim nng th
ng b l c hi nh. Phn cn li ph thuc vo bn.
- Xy dng mt chng trnh dng th nhng khch hng tim nng c th tri nghim sn
phm/dch v ca mnh. Bn bit ri y, ai trong chng ta cng u e d khi s dng mt sn
phm/dch v mi. V vy, hy h tri nghim sn phm/dch v ca bn! Chy mt chng
trnh dng th vi chi ph tt nht chnh l cch bn tn ti.
Vi nhng bin php nu trn, chc chn bn s tm ra c khch hng u tin ca mnh.
Vic to ra c khch hng u tin l bc i quan trng, hnh thnh nn nhng bc i tip
theo vng chc hn cho doanh nghip.
Nhng ngy u khi nghip v cng gian nan, nhng nu bn c c nhng khch hng u
tin tin dng sn phm ca mnh th xem nh bn thnh cng mt na trong s nghip. Mt
na cn li l bn c quyt tm lm n cng vi m hnh kinh doanh bn chn hay khng?
Doanh nhn khi nghip cn phi c tinh thn Pay it forward - p n tip ni. Vic doanh
nghip mun c khch hng u tin i hi doanh nhn hay doanh nghip cn phi cho i kh
nhiu, nhn c nhng ci gt u ng lm ngi u tin s dng sn phm/dch v,
ng thi a ra nhng phn hi cho sn phm/dch v trong thi gian u. Cho i c
nhn li nhiu hn l mt trong nhng thng ip quan trng m tc gi quyn sch ny mun
chia s cho cc doanh nhn khi nghip c c khch hng u tin, v khng c khch
hng no mun mnh tr thnh chut bch hay vt th nghim bt c d c.

Ngi thnh cng khng phi l ngi mnh hn, cng khng phi l ngi thng minh
hn m l ngi tin rng mnh l ngi thnh cng v i n cui con ng d c phi
tri qua bao nhiu tht bi.

Ti tin rng sau khi nghin ngm v nhng cu chuyn m tc gi mang li trong cun
sch ny, cc bn s thy rng thnh cng trong khi nghip khng phi n t nhng
thin ti hay vn may, m thay vo l mt chui kin thc v quy trnh khoa hc
c c kt mi ngi c th lm theo, c bit l vi nhng ngi ang p mt
am m v kht khao bin am m, c m ca mnh thnh hin thc.
on Thin Phc
- Tng Gim c Cng ty SETECH VIT
 Chng 9 Gi vn ( Fundraising)
M tkhai. tng khi nghip ch tr thnh hin thc khi c iu kin ti chnh c th trin
Nhng nu c y ti chnh ri mi khi nghip hoc c tin tit kim
khi nghip (trong trng hp bn khng c s h tr t gia nh) th khi no bn mi c
th khi nghip? Vi s thua km c v tui i, kinh nghim, vn... bn s trin khai tng
khi nghip ca mnh nh th no?
Thc t, vn l yu t u tin v sng cn ca doanh nghip trong bui u. Hn na, bt
u bt k d n no, bn u cn c vn. Nhiu doanh nhn khi nghip c tng to bo
b tc khi khng c vn khi s doanh nghip. Vn ng vai tr quan trng trong mi mt
ca kinh doanh. Khi bn bc ln con thuyn khi nghip, chc chn bn s gp kh khn v
vn. V th chn gii php gi vn - ku gi u t l bc i quan trng to dng s nghip
kinh doanh thnh cng.
Sau y l ba khi nim gi vn v cng l ba hnh thc u t c cc nh khi nghip trn
ton th gii hin nay thc hin.

1. Gi vn cng ng - Crowdfunding.
Khi nim gi vn cng ng kh thng dng vi cc bn khi nghip nhiu nc trn th
gii, nhng hi mi m Vit Nam.
y l hnh thc u tin v cng l mt hnh thc v cng th v m nhng ngi khi nghip
hay dng ku gi vn. Thng thng, hnh thc gi vn ny p dng cho cc sn phm c
cng ng yu thch. Nhng nh u t nhng ngi gp vn t cng ng cng chnh l
nhng ngi tham gia s gip d n lan ta su rng hn trong cng ng, c nhiu ngi
bit n v c kh nng chnh nhng nh u t cng ng s tip tc PR d n pht trin.
Thng thng cc doanh nghip khi nghip nh, mi bt u hay chuyn v dng sn phm
nht nh s chn hnh thc ku gi vn dng ny vi u im l tip cn ti s ng nh u
t, m vn khng b mt phn trm s hu cng ty. Cch gi vn ny cng c th gip cc nh
khi nghip th nghim sn phm hay tng ca mnh trn th trng.
Th nht, gi vn cng ng thng bt u qua nn tng cc website nh: Kickstarter,
Indiegogo... hay cc website ca chnh nhng ngi ku gi vn. Ngy nay, cc knh truyn
thng qua Internet m ca v gip cho vic tip cn cng ng nhng nh u t tr nn
v cng hiu qu. Nh th, cc doanh nghip khi nghip c th ku gi vn d dng qua
Internet.
Tip theo, ch s hu cc tng/sn phm chia s thng tin ku gi cng ng u t cho d
n.
Th ba, nhng nh u t s gp mt khon tin (t vi triu ng n vi trm triu ng) v
nhn c mt phn thng ty theo mc h tr. Nhng nh u t cng ng s nhn
c phn thng c th l qu lu nim ca d n, gim gi dch v hay ba n ti vi ch
u t d n... Vi hnh thc ny, bn s quy t c lng ngi ng o cng tham gia d
n ca mnh. Khng nht thit h phi l nhng nh u t chuyn nghip, m n gin h
tham gia cuc chi v h thy vui l c. Vi s tin khng phi l qu nhiu th mi ngi u
c th tham gia c.
Nh s dng hnh thc gi vn cng ng, ch d n c li v khng mt phn trm cho cc nh
u t, khng mt thi gian i tm nh u t, m cn gy dng c nhm khch hng tim
nng t nhng ngi ang ng gp hoc di theo d n.
nc ngoi, hnh thc gi vn cng ng ny kh thnh hnh v pht trin. Nhng doanh
nghip khi nghip bt u vi d n nh, sn phm c mi ngi yu thch v tip cn cng
ng trn din rng s quy t c cng ng ln vi hnh thc gi vn cng ng ny.

2. Nh u t thin thn - Angel investor.

Ch vi tn gi Nh u t thin thn, hn bn c th hnh dung ra h l nhng ngi nh
th no ri. H c nhiu tin? ng. H c nhiu tin th h mi u t cho doanh nghip ca
bn. Nhng h cn l mt thin thn khi dm u t cho doanh nghip bn mt doanh
nghip c th cha c kt qu r rng nhng c mt tng v m hnh kinh doanh r rng.
Nh u t thin thn c th l t chc, nhm hoc c nhn.
y thc s l may mn ca bn nu bn gp nhng nh u t thin thn, v thc s h l
thin thn ca nhng nh khi nghip. Nhng nh u t thin thn thng hng n mc
tiu pht trin cng ng hn l t c li ch v li nhun, v cng l may mn ca
nhng nh khi nghip.
u im ln nht ca hnh thc gi vn t nhng nh u t thin thn l h c th a ra
nhng kin c vn c gi tr v nhng mi quan h trong kinh doanh ht sc quan trng.
Thng thng, nhng nh u t thin thn tng l nhng nh lnh o doanh nghip v
h l nhng ngi tng tri trong mi trng kinh doanh. Do , khi ly vn ca h, bn s
nhn lun cc ngun lc h tr ng thi l kin thc, mi quan h ca h pht trin cng
vic kinh doanh ca bn. l l do ln nht khin nhng nh khi nghip yu thch hnh thc
ku gi vn t nhng nh u t thin thn.
Nhng nh u t thin thn thng l cc c nhn giu c, c kh nng cp vn cho mt
doanh nghip lu di v thng thng, i li, h c quyn s hu mt phn cng ty.
Cng bng m ni, s u t ca cc nh u t thin thn ny c mc ri ro cao v v th
mc li tc h yu cu cng ln.
Hy nh rng, iu quan trng i vi nhng nh khi nghip trong giai on u khi ku gi
vn t nhng nh u t thin thn khng ch l tin ca h, m cn l s khn ngoan ca h.
S tin u t ca nhng nh u t thin thn ny cng kh ln, nhng khng bng s khn
ngoan h rt vo doanh nghip ca bn. Ni n y, bn thy c li ch tht s ca vic
ku gi vn kiu ny ri ch?
Khon tin u t t nhng nh u t thin thn thng thng t vi chc triu ng n
vi trm triu ng. H thng u t cho cc d n pht trin v c kh nng mang li li
nhun gp hng chc ln mc u t h b ra trong thi gian ngn 5-7 nm.
Hy tn dng hnh thc u t ny doanh nghip ca bn ct cnh.

3. Qu u t mo him - Venture capital.

Qu u t mo him s xut hin trong giai on doanh nghip bn ang pht trin v cn mt
ngun vn ln. Ci h cn bn l uy tn v s pht trin trn th trng. V th, hy ngh ti
cch gi vn ny khi bn c mt ci g nht nh trong lnh vc bn hot ng v trn
th trng.
Sau y l nhng c im ca vic ku gi vn qua qu u t mo him:
Vic ku gi u t thng mt nhiu thi gian trong vic thuyt phc v tha thun. y
thc s l hnh thc ku gi vn hp dn nht, nhng cng l hnh thc ku gi vn kh nht, v
y cn rt nhiu iu kin cng nh cc yu t khch quan v ch quan khc. Tip xc vi
hnh thc u t ny khng d dng v trong cng c nhiu b n m bn cn phi tho g,
cn qu trnh lm vic trong thi gian di mi iu kin thm nh v thng qua.
Qu u t mo him thng rt vn vo cc doanh nghip mi thnh lp pht trin c
mt thi gian, nhng cha nim yt trn th trng chng khon.
Hnh thc u t ny v cng phc tp v bn s phi thng qua mt t chc/qu chuyn
nghip thc hin v qun l vn u t. Bn s phi chu s kim sot cht ch ca nhng
doanh nghip/t chc u t cho d n ca bn, i li h s rt vn mnh vo doanh nghip
bn pht trin.
Qu u t tham gia vo vic kim sot v tr gip iu hnh v pht trin cng ty. Hn na
qu trnh iu hnh ny thng cht ch v c s gim st ton b d n ca cng ty u t cho
bn.
Hnh thc u t ny thng rt vn cho bn vi s tin ln hn rt nhiu so vi hai cch ku
gi u t c cp trc trong chng ny.
i tng c u t mo him phn ln l cc cng ty cng ngh cao, tn tin, c quy m
va v nh qua giai on pht trin, c nn tng vng chc.
iu lu cui cng khi bn chn hnh thc u t ny l phi tha thun r rng trc khi
c rt vn trnh b kim sot v rng buc v thi gian ngoi mong mun.
y thc s l hnh thc rt vn l tng cc nh khi nghip la chn, nhng i li bn s
mt kim sot hoc kim sot rt t khi cng ty ca bn pht trin. V vy, hy c s la chn
khn ngoan va pht trin doanh nghip, va c s t do ca bn thn sau khi doanh nghip
thnh cng.
Ngoi cc hnh thc u t trn, bn cng c th gi vn thng qua gia nh, bn b... v nhiu
hnh thc ku gi vn u t khc.
ku gi c mt s vn cho doanh nghip, bn s mt rt nhiu thi gian v khi mt ai ,
t chc no b ra tin u t, h u cn nhc rt k, v th s khin bn cm thy cng
thng. Nhng ng nn ch. Hy nh n cu ni ca Che Guevara: Hnh phc khng phi l
cm gic ti ch m l trn tng chng ng i.
Cc nh khi nghip hy cn nhc khi no nn bt u gi vn v hnh thc gi vn no s ph
hp vi m hnh doanh nghip hin ti ca mnh. D s dng bt k hnh thc gi vn no, bn
cng phi tm hiu tht k v ngi b tin ra cho bn v a ra nhng hng mc (nu cn
thit) khng gy bt li cho doanh nghip ca bn sau ny.
Cui cng, d th no i na, hy i tip con ng mnh t chn ln. Khi nghip l con
ng tuyt vi v hp dn nht m bn tng i trong i.
"HY C KHAO KHT!
HY C DI KH"
- Steve Jobs
KHI NGHIP THNG MINH TRN MT TRANG GIY
tng:

 Li cm n
N uschchKhi
c mt mnh, ti bit ti s khng th hon thnh v mang n cho bn c quyn
nghip thng minh vi m hnh SMARTUP ny.
Thng qua tc phm ny, ti xin gi li cm n chn thnh n i ng nhit huyt v chuyn
nghip ca Cng ty C phn Sch Alpha. Cm n cc bn mit mi lm vic cng ti hon
thnh quyn sch.
Ti cng xin gi li tri n su sc n ch L Trng Chin, anh Nguyn Tun Qunh, anh Phm
ng Duy, anh Trn Quc Phc, anh Nguyn Ngoan, ch Nguyn ng Phng Chi, em Nguyn
Ngc H, em on Thin Phc, em inh Vn Cng, anh Trn Trung Kin v em Davis Truyn.
L nhng ngi c nhiu kinh nghim trn con ng khi nghip, cc anh/ch/em a ra
nhng chia s su sc quyn sch ny tht s dnh cho nhng ai am m khi nghip.
Ti xin c gi li cm n n cc i tc, cng s, bn b, gia nh ca ti v ng hnh
cng ti trong qu trnh khi nghip mt qu trnh y p th thch nhng cng v cng th
v.
Cui cng, quyn sch ny l li cm n m ti mun dnh cho ngi v yu qu, ngi h
tr ti trong sut qu trnh lp nghip, ng thi cng l ngi ng vin, truyn cm hng
ti hon thnh quyn sch ny.
NG CNG TRNG
Thnh ph H Ch Minh, thng 3 nm 2016
Diu Minh: Ngi sao bng r ngi Trung Quc. Du Mn Hng: Ging vin ting
Anh kim chuyn gia trong lnh vc qun l. Nm 2012 c bnh chn l 1
trong 50 chuyn gia kinh t c nh hng ln nht Trung Quc. 1. Nh u t
thin thn l nhng ngi giu c, c kh nng cp vn cho mt doanh nghip
mi thnh lp, i li, h c quyn s hu mt phn cng ty. Han Geng: nam ca
s, v cng, din vin, thnh vin ca nhm nhc Hn Quc Super Junior. Ngha
l con chim yn bay nhanh. ni mt ngi bnh thng khng c biu hin g
c bit, nhng khi lm th c thnh tch khin mi ngi kinh ngc. Tn mt
ph i b chuyn bn qun o, ph trang Trung Quc. Din vin kh ni ting
ngi i Loan. Th s dng cho nhng ngi nh c nc ngoi. Cch gi
trong chi phm ca Trung Quc, ngha l c 3 cy cng qun bi (v d cng l
qun K). Trch trong bi th Vnh liu ca nh th H Tri Chng, thi ng,
Trung Quc. ni: Ngc bic im nn mt cy cao hoc Cy cao ta ngc
im trang. ni dng sng trong xanh nh th nhum ln mnh mt tm o
trn y sc xun. Gii v ch bng . National Basketball Association, gii
bng r nh ngh dnh cho nam ti Bc M. Formula One, mn th thao ua t
do Lin on t Quc t t chc. Trong ting Trung, t con ngng v Hng
Nga c hi ging nhau. Trong ting Trung, t con rt v khng cng c
ging nhau. Loi ru trng ni ting T xuyn lm bng nm loi lng thc.
Hnh nh n d ch vic mun trn trnh thc t. Hai nhn vt trong Tam quc
din ngha. la c To Tho, Hong Ci v Chu Du phi dng tm lm
kh nhc k. Bit Si Trung, Si Ha (hai nhn vt h cu, l em ca Si Mo)
sang ng Ng tr hng, Chu Du v Hong Ci c gi v ci nhau, ri Chu Du
nh n Hong Ci trc mt hai tn h Si, hai gin ip ca To Tho a
tin tc sai. Hong Ci gi cch on hn Chu Du, c Hm Trch sang a th tr
hng. Do tin ca Si Trung, Si Ha a v, cng vi ti n ni ca Hm Trch,
To Tho tin vic Hong Ci sang hng l tht. C ngha l: Trong lng c th ca
th tinh thn rng r. Nay ta chn hoa, ngi ci ta cung si. T xut pht
trong cch ni ca dn gian, ch ngi n ng c thn. C ngha l: nht
nghn cn. Thin kim hay cn gi l nghn vng. Trong ting Trung, nghn
vng v nghn cn c ging nhau. Tc gi mun chi ch, ni l rt bo.
Ngha l ngi n ng c thn giu c. Ca s, ngi sao in nh Hng Kng, ni
ting t thp nin 1980. Nhng con s rt ln t hng trm triu tr ln, v d
khong cch gia cc hnh tinh trong v tr. o din, din vin hi Hng Kng,
c nh gi l din vin hi xut sc nht ca in nh chu vi bit danh
Vua hi. Mn n ni ting ca Trung Quc, lm t tht ln, hi ging mn tht
kho tu nhng lm cu k hn v c v ngon hn. Din vin ni ting ca Trung
Quc. Thng hiu c ph ni ting ca Trung Quc. Ting Qung ng c ngha
l kt hn, tm c mt na cn li. Ngy k nim phong tro Ng T ca
Trung Quc, mng Bn thng Nm. Cu thnh ng, ni nga khn khng gm
c c, khng ngoi u li bi c chy qua. Ni rng ra l ngi khn ngoan
khng mi luyn tic ci mt. Trong ting Trung, t va c ngha l
gim va c ngha l ghen tung. y tc gi mun chi ch. Mt cu
thnh ng, ni gp c chuyn tt lnh. y tc gi mun chi ch, Lm v
Bo l hai nhn vt trong Hng lu mng. C ngha l gi cht. Gn bng 1/3
mt. Phin Phi ngha l bay nhanh, Phin Phin Phi l bay ln tung tng. C
ngha l: qua nm ca i, chm su tng, ch mt vic v cng kh khn.
Nguyn khc: mt hnh thc vn ngh i Nguyn gm tp kch v tn khc. *
Qu Khim (qu kp): Qu khn trn ch t,Qu khn di ch ni 1\. 225 gh
trong s 450 gh Duma quc gia chia cho cc ng phi tham gia tranh c theo
t l s phiu bu cc khu vc b phiu trn ton lin bang, 225 gh cn li
tnh theo nguyn tc a s tng i cc khu vc bu c c c nhn. 2\.
Cn c theo Lut trng cu dn Duma quc gia Nga thng qua ngy 11 thng 6
nm 2004, quy nh hng lot nhng hn ch v vn ngh trng cu dn ,
trong quy nh r: cc vn nh sa i nhim k tng thng v Duma
quc gia Nga, v t chc bu c sm hoc tr hon bu c tng thng v Duma
quc gia Nga u khng c tin hnh trng cu dn . Tham kho Lut
trng cu dn Lin bang Nga. 1. Theo quy nh ca iu 99 Hin php Nga,
30 ngy sau khi bu ra Duma quc gia s t chc hi ngh ln th nht, nhng
tng thng Lin bang Nga c th triu tp hi ngh Duma quc gia trc thi
hn thng qua Lnh tng thng. 1\. Bo nc Nga mi: http//www.
rusnews.cn/eguoxinwen/eluosi - neizheng/2007/211/41986301.html 2\. Bo
nc Nga mi: http://www.nusnews.cn/eguoxinwen/eluosi - nenzheng/
2007/211/41986908.html 1\. Cui nm 1999 n u nm 2000, t khi Putin
ln cm quyn, thng mi song phng gia Nga v Lin minh Chu u tng
trng tng i nhanh, tng kim ngch thng mi song phng tng t
khong 52,7 t Euro nm 1999 ln khong 213,3 t Euro nm 2006, tng kim
ngch thng mi tng gp 4 ln, tng bnh qun nm 23,4%. European Union.
Eurostat. 2\. L khu vc tiu th nng lng ln th hai th gii, 30% du m
ca lin minh chu u nhp khu t Nga, m kh t ca Nga li chim n 50%
lng kh t nhp khu ca lin minh chu u. Christian Cleutinx, The EU
Russian Energy Dialogue, October 2005 3\. _Tr ct th nht_: bo him dng
lo x hi, ch dnh cho nhng ngi c bit kh khn khng c kh nng ng
ph bo him dng lo; _tr ct th hai_: bo him dng lo bt buc, n l b
phn quan trng nht trong h thng bo him dng lo, lp ti khon c nhn
cho tt c nhng ngi lm vic, cung cp bo m dng lo, tin ca n do
doanh nghip v cng nhn vin chc np v li nhun qu; _tr ct th ba_: b
sung bo him dng lo, cn gi l k hoch qu nm ngnh ngh hay k
hoch qu nm doanh nghip, n l k hoch ngh hu ca t nhn qun l, do
ch lao ng t nguyn thnh lp, tt c nhng ngi lao ng u c th t
nguyn tham gia. 4\. S liu ca B y t v x hi Nga 5\. L mt trong Bn d
n ln c u tin ca quc gia c nhc ti trn. 6\. Nm 1999, ti
Bologna, Italia, 29 quc gia Chu u a ra k hoch ci cch gio dc i hc
Chu u, mc tiu l n nm 2010, xy dng c ch cng nhn gio dc
i hc thng nht ton Chu u, cng nhn bng tt nghip v bng im ca
sinh vin tt nghip i hc gia cc nc thnh vin. 7\. Trc quy nh l
50% 1\. Ly lnh vc du kh lm v d, mc d M l nc nhp khu du ln
nht trn th gii v Nga chim v tr th hai trong cc nc xut khu du
nhng lng du nhp khu ca M t Nga ch chim 2% - 3% tng lng du
nhp khu ca M. 2\. Ha Ch Tn: Chin lc i ngoi ca Nga xut hin
nhng bin i mi trch trong Vn kin Nga - ng u - Trung nm 2007,
n bn thng nin nm 2008 ca NXB Khoa hc X hi Vn hin. 3\. Trong 3
nm t 2004 -2006, chnh quyn Bush ti tr cho nhng hot ng dn ch
ti Nga vi s tin c th l: 6 triu la; 6,295 triu la v 7,859 triu la.
4\. Khng gian chung bao gm: kinh t; t do, an ton v t php; an ninh khu
vc; khoa hc, gio dc vn ho. 5\. Cch gi Tn chu u' do cu b trng B
Quc phng M Donald Rumsfeld xng, ng coi cc nc ng h cuc chin
ti Irc ca M thuc khi Tn chu u, cc quc gia phn i cuc chin ny
thuc khi 'Cu chu u. 6\. Ngy 20/5/2005, quan chc ca B ngoi giao, B
quc phng v gii hc gi Nga t chc hi ngh bn trn Hon thin cc vn
ca t chc hp tc Thng Hi vin nghin cu Vin ng v vin khoa
hc Nga, cc i biu tham d hi ngh thng nht v mc ch v hu qu
Cch mng sc tc do M ng h. 7\. Hi ngh phi chnh thc ti Vladivostok l
hi ngh ngoi trng ba bn khng chnh thc ln th 4 c t chc. im
khc bit so vi 3 k hi ngh trc l khng tn dng thi gian ca cc hi
ngh quc t nh trc kia m hi ngh ln ny do 3 nc nht tr cng chuyn
b, iu ny th hin quan h hp tc chin lc gia 3 quc gia bt u bc
vo mt giai on mi. Hai cu th trong tc phm Bch tuyt ca tng V phn
quan quy kinh ca tc gi Sm Tham i ng. Hai cu trn ly t bn dch
ca Hi trn thivien.net. Hng tuyt, ch cy hoa mai. Trong Tam quc din
ngha c ghi: Thi Tam Quc, i tng Hong Ci ca ng Ng nhn lnh n
doanh tri ca To Tho gi hng, To Tho tin, Chu Du c mn c nh
Hong Ci mt trn, Hong Ci gi v gin d ri u hng ch. Tn mt b tiu
thuyt ca Johann Wolfgang von Goethe, tn ting Anh l The Sorrows of Young
Werther, tn gc l Die Leiden des jungen Werther. Mt cu ni lu truyn
trong dn gian Trung Quc, ni mt vi phng din tnh cch xut hin tr
con ba, bn tui s mi theo n sut c cuc i, nn nhn mt a tr ba tui
cng c th on c con ngi n khi trng thnh. Mt cu trong bi t
ni ting ca Gi Hin c s (Tn Kh Tt) thi Nam Tng. ngha ca bi t
l: Thi thiu nin, bi v khng hiu c d v ca su kh, vit ra c bi t
mi hay, thng xuyn ng cao vng vin, khng su kh m min cng ni
c su kh. Nhng gi ta n tui trung nin, mang ni kh hon nn khn
kh, cuc sng tri qua gian nan. Nhng su kh ny, c ci khng th ni, c ci
khng tin ni, m ni cng ni khng ht, thi th chng ni na vy, ch nh
th di, ni tri lnh ri, ma thu p thay. Mt ca s ni ting ca Trung Quc.
Cu ni trong Khng T ng lc, c ngha l th khng hp l th khng nhn,
iu khng hp l th khng nghe. ni bnh n bt ng, t ngt nhng lc
bnh phc th t t mi khi. Trc ngoi o hoa tam lng chi. y l cu th
u trong bi Hu Sng xun giang vn cnh ca tc gi T Thc thi Bc Tng.
Thnh ng, ch s vic tri qua, rc ri phc tp nhng cui cng c
c kt qu. Cu ny xut x t Quyt bit th ca Trc Vn Qun gi cho T
M Tng Nh. Vit tt ca cm t ting Anh: Oh my God!, ngha l: Ly Cha
ti! Trng trung hc s mt ca Thanh Chu, tnh Sn ng. : Ch ny c
hai m c l ph v ph. SOHO: tc Small office home office, lm vic nh,
phn ln l ch nhng ngi lm vic t do. K vn khng nh trng. C
trong nh l ch v, c mu bn ngoi l ch tnh nhn. Cu ny m ch quan h
vi v v tnh nhn c x l hi ha. Trng trung hc xp th 6. 2. Andrew
William Mellon: b trng B Ti chnh M giai on 1921 1932. 3. Franklin
Delano Roosevelt: tng thng th 32 ca Hoa K, c c bn ln giai on 1933-
1945. 4. George M. Humphrey: B trng B ti chnh Hoa K, nhim k 1953 -
1957 5. Dwight David Ike Eisenhower: tng thng th 34 ca Hoa K, nhim
k 19531961. 6. Tri phiu th: tri phiu do cc chnh quyn a phng
pht hnh nhm huy ng vn cho cc cng trnh phc li, thu nhp t tri
phiu loi ny c min thu. 1. Uncle Sam (US): Tn lng ca Hp chng quc
Hoa K. 2. Nguyn vn: E Pluribus Unum Khu hiu ca Hp chng quc Hoa
K, c in trn ng la t 1776-1956. 1. Adelphia Communications
Corporation: c xp hng l cng ty cp ln th 5 ca M trc khi b ph
sn nm 2002 do tham nhng ni b. 2. Ni chin M: n ra ngy 12/4/1861 v
kt thc ngy 9/4/1865 gia Lin bang min Bc v Lin minh min Nam, a
im: pha Nam nc M. Nguyn nhn: do qun min Nam ph n Sumter.
Kt qu: qun min Bc chin thng, kt thc chnh sch n l v xy dng li
nc M. 3. Rhett Buttler: Tn nhn vt nam chnh ni ting trong cun tiu
thuyt kinh in Cun theo chiu gi, Rhett Buttler l k giu ln nhanh chng
nh vo nhng mnh khe gian thng, u c tch tr. 4. Sigmund Freud (tn
y l Sigmund Schlomo Freud; 1856-1939) nguyn l mt bc s v thn
kinh v tm l ngi o. ng c cng nhn l ngi t nn mng v pht
trin lnh vc nghin cu v phn tm hc. Chnh ng l ngi pht hin ra cng
dng tuyt vi ca cocain trong cha bnh. 5. Caramel l ng nu chy
(khng nn nhm vi loi ko mu nu c cng tn) c s dng rng ri lm
cht to mu trong cc loi thuc. Ngoi ra, n cn c tc dng giu nhng yu
t c th b ln vo hp cht trong khi pha ch. 20. Ngy 22/11/1963, trong mt
chuyn cng du ti Dallas, Tng thng Kennedy b m st. 6. Dope: l mt tn
khc ch cn sa. 7. Ralph Nader: L lut s v nh hot ng chnh tr ngi M.
ng l ngi ng h rt nhit thnh cc vn v bo v ngi tiu dng v n
quyn. 8. John Davison Rockefeller Cha (1839 1937) l mt nh cng nghip
ngi M, ngi ng vai tr quan trng trong ngnh cng nghip du m thi
s khai, ngi sng lp tp on Standard Oil. 9. S dng mt mc bo trn t
Good Housekeeping lm din n, Wiley tip tc tn cng cng ty. Thng
5/1922, trong mc Tr chuyn cng Dr. Wiley, ng khng nh l ung ba n
bn lon Coca-Cola mt ngy lin tc trong vi nm s c tc ng rt xu ti
sc kho. i vi mt a tr ang ln, ng ni thm, n s c th hy hoi
sc kho c i. 10. Li pht biu cng khai duy nht ca Candler trong bi
phng vn trn t Kansas City Times hn mt nm sau gp phn to nn
s mp m ca v giao dch ny. Ti c nm ngi con tuyt vi, nhng chng
ch l nhng a tr. Khi ti giao cho chng cng vic kinh doanh, n l ca
chng. Chng bn mt phn rt ln c phn vi mc gi qu hi. Nu l ti,
ti s khng lm nh vy nhng cc con ti lm v ng trn quan im ca
ngi bn, y l mt v mua bn c li. Thc ra, Candler hn khng phn i
vic bn cng ty bi v y l d nh t lu ca ng. Gi c cng khng phi vn
v ng t ra mc gi ny trong cc cuc thng lng trc y. Nguyn
nhn dn n s tht vng ca Candler ch c th l danh tnh ngi mua. 11.
Mt ln, Robert sai ti x ca mnh, Lawrence Calhoun, n sn ga n v ch
c ca cha ng v. Sau khi v nh, Ernest b hnh l ra v lc tm trong ti
v ni: R rng l ta 25 xu u m! Lc , Calhoun vi vng p li:
Tha ngi Woodruff, nu qu thc ngi c 25 xu th ti dm chc rng ngi vn
ang gi y! Vo thi , khng mt ngi hu da en no dm c gan ni xc
xc nh vy vi mt ngi c a v cao nh Ernest Woodruff. Li k li ca
Robert sau ny chnh l nhng iu Calhoun thc s mun ni. V cu chuyn
ny b l ra l do Robert k li thng l nhn mnh cha mnh l mt ngi
keo kit. 12. Mt nm sau v kin rm beng tng ln trang nht cc t bo
Atlanta sut mt tun ny, mt thm phn tm ra bng chng c li cho Asa
Candler. Ngi ta pht hin ra rng b de Bouchel cha chnh thc ly hn vi
ngi chng trc, v nh vy b ny khng c php kt hn vi bt k
ngi no khc. 13. Thng 1/1929, tnh cnh ca Woodruff tr nn d chu hn
khi hi ng qun tr ng chia 1 triu s c phiu loi A cho cc c ng, mi
c phiu tr gi 50 -la. Cc c ng c th bn hoc gi li ty thch. iu ny
ngn c vic nh thu vo ngun li nhun thu c. N em li ngun
li tc hng nm l 3 -la hay 6 %. 14. Du hiu thnh cng l Pepsi cng b
lm gi. J. C. Mayfield, i tc c ca Dc s Pemberton v l ngi gy nguy
hi cho Coca-Cola vi sn phm Koke, cng to ra sn phm c tn Pepsi-Nola.
15. l ngun gc ca cu ni Khng Coke! Pepsi m sau ny tr thnh ch
trong mt v kch chm bim c trnh din lin tc trn chng trnh
truyn hnh Saturday Night Live trong John Belushi ng vai nhn vin thu
ngn ca mt qun n r tin lun mm dng cm t qut tho khch hng
vi ging l nh. 16. Nhiu nm sau khi Woodruff bt u dng ti sn ca mnh
lm t thin v tr thnh nh t thin v i nht Atlanta, ngi mi gii chng
khon ca ng v cng kinh ngc trc tnh trng ca c phiu: Nhng mnh
giy c bi bm, bn thu v qun queo. Chng khng b xo trn gn na th
k nay. 17. Do hoa mu ang nm trong tay k th nn cng ty phi tm thi s
dng nguyn liu thay th du cy cassia. Theo nhng ti liu mt ca Ralph
Hayes, du cy cassia ng vai tr quan trng trong thnh phn Merchandise 7X
tuyt mt. Sau khi chin tranh kt thc, ngun cung cp cho loi du ny n nh
tr li v n c s dng tip cho sn phm Merchandise No.12. 18. Bit danh
ny c t theo tn ca Simon Legree, tay bun n l c c trong tc phm
Tp lu bc Tom ca Harriet Beecher Stowe. 19. Quyt nh g b quy nh ch
c ngi da trng mi c php tham gia ng Dn Ch. 1. y c th l mt
bng chng cho thy s ngy th ca Ladas: ng qun khng hy cc l th,
bn ghi nh v cc bc in tn mt trong cho thy mt cch chi tit cc th
on mang tnh nhy cm cao m cng ty s dng trong v vic ti Php. Cc
ti liu ca Ladas v sau c pht hin trong cc h s lu tr ti Phng
Xut Khu ca Coca-Cola vo cui nhng nm 1980 v sau c np li
cho nh chc trch. Trong thn thoi Hy Lp, Paris l con trai vua Priam ca
thnh Troy. Paris ln lt quan h vi hong hu ca thnh Sparta l Helen v
chnh iu ny l nguyn nhn trc tip dn n cuc Chin tranh thnh Troy.
(Tt c cc ch thch trong sch u l ca ngi dch.) Zeus (c phin m
trong mt s sch ting Vit l thn Dt) l thn tr v cc v thn, ng thi l
thn cai qun bu tri v thn sm st trong thn thoi Hy Lp. Hera l v ca
thn ti cao Zeus, ng thi l n thn bo tr ph n v hn nhn. Athena l
n thn ca ngh th cng m ngh, tr tu ng thi cng l v thn chin tranh
chnh ngha. Athena l thn bo h ca th Athens, Hy Lp. Aphrodite l n
thn tnh yu, sc p v s sinh n (cng c th l n thn ca dc vng) v
cng l thn h mnh ca thy th. American Idol l mt cuc thi m nhc v
chng trnh truyn hnh thc t ca nc M. Cuc thi bt u c t chc t
ngy 11 thng 6 nm 2002 v l mt trong nhng chng trnh truyn hnh thu
ht ng khn gi nht nc M. American Idol c mua bn quyn t chng
trnh Pop Idol ca Anh do nh sn xut Simon Fuller sng lp. Simon Phillip
Cowell (sinh ngy 7/10/1959) l mt doanh nhn v nh sn xut chng trnh
truyn hnh ni ting ngi Anh. ng ni ting trn truyn hnh vi vai tr l
gim kho ca nhiu cuc thi m nhc ln nh Pop Idol, American Idol, The X
Factor hay Britains Got Talent. ng cng ni ting vi nhng li nhn xt kh
khc nghit i vi th sinh trong cc cuc thi m nhc. Biu ngy sinh (birth
chart hay cn gi l natal chart) l biu din t v tr ca cc hnh tinh v cc
cung da trn ngy thng nm sinh ca bn. Cc bn c th da vo biu
ngy sinh xem tnh cch mt ngi ra sao, tng lai ngi th no hay c
vic xem hai ngi c hp nhau khng, c kt qu g khi n vi nhau khng.
Carl Gustav Jung (1875 - 1961) l bc s tm thn, nh tm l hc ngi Thy S.
ng ni ting nh vic thnh lp nn mt trng phi tm l hc mi c tn l
Tm l hc Phn tch (analytical psychology) nhm phn bit vi trng phi
Phn tm hc (psychanalysis) ca Sigmund Freud. Ngy nay c rt nhiu nh
tm l tr liu cha tr bnh nhn theo phng php ca ng. 'Buffy Khc tinh
Ma c rng' (Buffy the Vampire Slayer) l s-ri phim truyn hnh ca M ln
sng t 10/3/1997 n 20/5/2003. Cu chuyn k v ngi c la chn
trong cc th h Khc tinh Ma c rng Buffy. C gi tr vi nh mnh tr
thnh k tiu dit Ma c rng. Cng nhng ngi bn Sunnydale, Buffy ng
u vi th lc en ti. Jason l mt anh hng trong thn thoi Hy Lp, ni ting
l nh lnh o ca cc anh hng trn con thuyn Argo vi s mnh ginh ly
B lng cu vng. Bng k tch ot li B lng cu vng mt nhim v v cng
kh khn, chng chng minh rng mnh c kh nng ngi trn ngai vng,
ch khng cn da vo quyn tha k. Trong thn thoi Hy Lp, Minos l vua x
Crete, con ca thn Zeus v Europa, cng cha x Tyre. Sau khi mt, Minos tr
thnh ngi phn xt a ngc. Nn vn minh Minos thi tin Hy Lp ca o
Crete c t theo tn ng. Poseidon l v thn ca bin c, nga v ngi
rung chuyn Tri t, ca nhng trn ng t. Minotaur hay nhn ngu l con
qui vt na ngi na b trong thn thoi Hy Lp. Audrey Hepburn (1929
1993) l din vin in nh huyn thoi trong hai thp nin 1950, 1960. Qua cc
cuc bu chn, b thng c xem l mt trong nhng ph n p nht th k
XX. Audrey Hepburn cng l biu tng ca thi trang v cn c bit ti vi
vai tr nh hot ng nhn o, i s thin ch ca UNICEF. Cher tn tht l
Cherilyn Sarkisian, sinh ngy 20 thng 5 nm 1946 ti California, M, l mt
din vin, ca s, nhc s v nh hot ng gii tr. Theo thn thoi Hy Lp, Castor
v Pollux l hai anh em sinh i cng m (Leda) nhng khc cha. Castor l con
ca Tyndareus, vua thnh Sparta cn Pollux l con ca thn Zeus. l hai
chng trai trung hu, rt dng cm v cng nhau ni danh khi lp c nhiu
chin cng hin hch trong hnh trnh i tm B lng cu vng ca nhm thy
th tu Argo v trong bit bao cuc phiu lu khc. Lc no hai anh em cng
lun lun tm cch gip ln nhau. a ngc trong thn thoi Hy Lp, c t
theo tn ca v thn cai qun n thn Hades. Khalil Gibran (1883-1931), cn
c bit n vi tn Kahlil Gibran, l nh th, nh vn, ngh s ngi Liban.
Trong thn thoi Hy Lp, Achilles l nhn vt trung tm v l chin binh v i
nht ca s thi Iliad. Nhng tch truyn v sau m t Achilles c mt c th
khng th b thng ngoi tr gt chn ca anh ta. Anh ta cht v mt vt
thng nh ni gt chn. Thetis l n thn bin c v cng xinh p. ng l
thn Zeus ci Thetis lm v, nhng c li tin tri rng nu Zeus ly Thetis
th a con sinh ra t cuc hn nhn ny s ginh quyn cai tr th gian, nn
Zeus ban Thetis cho anh hng Peleus (chu mnh). Peleus l chu thn Zeus v
l cha ca dng tng Achilles. Nguyn gc Ting Anh oxymoron php
nghch hp l mt thut ng trong ngn ng hc, ch hai t i cng nhau m
tri ngha nhau (v d: pretty v ugly). Tn ting Anh l Venus, cng c ngha
l thn V N (n thn Sc p v i tnh) trong thn thoi La M, m ca
Aeneas v Cupid, tng ng vi n thn Aphrodite trong thn thoi Hy Lp.
Tm l hc nghch o (reverse psychology): Khi bn mun i phng lm
vic g bng cch yu cu h lm iu ngc li. Trong thn thoi Hy Lp,
Medusa l mt con qu trong ba ch em qu c tn chung l Gorgon gm Stheno,
Euryale v Medusa. Trc kia Medusa tng l mt ngi ph n xinh p, c
mi tc bng bnh, cc k quyn r. V th, Medusa t mn cho rng mnh cn
p hn n thn Athena. Sc p ca Medusa thu ht Poseidon. Khi Poseidon
theo ui, Medusa chy n n th Athena v ngh rng n thn s bo v c,
nhng chng c g xy ra c. Poseidon hm hip Medusa trong n th ca
n thn (cc phin bn khc cho l Medusa t nguyn). V chc chn chuyn
tng t khng ti din, Athena bin Medusa thnh n qu vi ci nhn c th
bin tt c cc sinh vt sng thnh , ng thi bin mi tc tuyt p ca
Medusa thnh rn. Perseus l ngi anh hng u tin trong thn thoi Hy Lp
nh bi nhng con qui vt c xa c to ra bi cc v thn trn nh
Olympus. Perseus git Medusa Gorgon (Qui vt tc rn) v gii cu
Andromeda (cng cha Hy Lp thi ) khi con qui vt bin c thn
Poseidon phi n trng pht n hong Cassiopeia v b dm t nhn mnh
l ngi ph n xinh p nht th gian, cn p hn c nhng nng cng cha
ca bin. Trong thn thoi La M, v anh hng ny c gi l Hercules (tng
ng trong thn thoi Hy Lp l Heracles), tn chng c t cho chm sao
Hercules. Nhng chin cng ca Hercules vang di khp bn phng, tng
trng cho sc mnh chinh phc thin nhin ca con ngi thi xa. Chiron l
mt nhn m xut sc nht trong loi ca mnh, ng o to nhiu anh hng
trong thn thoi Hy Lp, ng khng nhng hiu bit nhiu lnh vc m cn c k
nng chin u tuyt vi, c bit l kh nng s dng cung tn. V l ngi
ta thng thy chm sao Nhn M ang ging cung ln ngm bn nn cn gi
l chm sao X Th. Prometheus l v thn khng l, ni ting vi tr thng
minh, l ngi n cp ngn la t thn Zeus v trao n cho nhn loi. Zeus
trng pht ng bng cch buc ng vo mt tng mt con i bng n gan
ca ng hng ngy, nhng l gan c ban ngy b n th ban m li ti sinh (iu
ny kh ng vi thc t: Gan l ni tng duy nht trong c th ngi c kh
nng ti sinh). Kronos (cn gi l Cronos) l con t ca thn Uranus (bu tri)
v n thn Gaia (t m) v l mt trong 12 Titan (thn khng l). Rhea con
gi ca thn Uranus v n thn Gaia l n thn ca s sinh sn, mu m. Ngoi
Gaia, Rhea cng thng c coi nh m ca cc v thn trn nh Olympus.
Cng vi Cronus, ngi chng v ng thi cng l ngi em rut, Rhea sinh
ra: Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon v Zeus. Russell Ira Crowe (sinh
ngy 07 thng 4 nm 1964) l din vin, nh sn xut phim v nhc s ngi
New Zealand. ng nhn c s ch ca quc t i vi vai din i tng La
M Maximus Decimus Meridius trong phim s thi c trang nm 2000 'V s gic
u' ca o din Ridley Scott. 'V s gic u' (Gladiator) l mt b phim s thi
c trang ca M pht hnh nm 2000 ca o din Ridley Scott, vi s tham gia
ca Russell Crowe vo vai nhn vt h cu v trung thnh: i tng La M
Maximus Decimus Meridius, ngi b phn bi khi Commodus, ngi con trai
y tham vng ca hong , git cha mnh chim ly ngai vng v bin
Maximus thnh n l. thot khi thn phn n l, Maximus tng cp bc u
trong u trng v git Commodus, tr th cho ci cht ca gia nh v hong
ca mnh. Lucy Law Les (sinh ngy 29 thng 3 nm 1968) l din vin ngi
New Zealand c bit n nhiu nht qua vai din Xena trong b phim hi kch
tnh hung ni ting 'Xena: N cha chin binh'. 'Xena: N cha chin binh'
(Xena: Warrior princess) l b phim truyn hnh thuc th loi siu nhin, k o
kt hp phiu lu mo him do M v New Zealand hp tc sn xut. Nguyn
vn: ADHD Attention-deficit hyperactivity disorder Ri lon tng ng gim
ch . Nguyn vn: make-up sex, m ch vic thc hin chuyn yu bng cch
khc l vi i tc. iu ny rt hu ch khi bn mun to ra mt n tng lu
di cho v/chng mnh, ngi y cm thy khng th thiu bn khi mun c
nhng mn yu mn nng v ngha. Sao Dim vng (Pluto) l chm sao ch
qun ca Thin Yt. Rosie ODonnell (21/3/1962) l n din vin hi kch ngi
M. Donald John Trump (14/6/1946) l nh kinh doanh bt ng sn, tc gi
ngi M. Ngoi t cch doanh nhn, Donald Trump cng l mt nhn vt
truyn thng c ting, ng hin ang l ngi dn chng trnh kim nh sn
xut ca show truyn hnh thc t 'The Apprentice' trn i Star World. Tn
mt hng chn ga gi m cao cp. 'Ngi p v Qui th' (Beauty and the
Beast) l mt cu chuyn c tch trong nhiu nn vn ha chu u c dng
thnh nhiu b phim v v kch, trong s c b phim hot hnh ca hng
phim Walt Disney Picture vo nm 1991. Tn mt hng ni tht ni ting M.
Thnh ph Venice () c bit n l thnh ph trn sng ni ting th gii
vi nhng con knh v nhng chic thuyn truyn thng gondola. Vi cu trc
khng cn xng, mt bn cong ra nhiu hn bn kia, chic gondola c chiu di
trung bnh khong 11 mt v chiu ngang khong 1,5 mt, c cu to gm
280 mnh g ri khp kn vo nhau, thng l bng g pak, tr b phn ta mi
cho bng g walnit rt cng rn, v chic mi cho nh nhng bng g beech
cho d s dng. Bnh Alzheimer l mt dng sa st tr tu ph bin nht hin
nay. Ngi mc bnh ny s mt kh nng v tr lc v giao tip x hi mc
gy kh khn cho cuc sng hng ngy. 'Hi kch tnh hung' hay sitcom (vit tt
ca t ting Anh: situation comedy) l mt th loi hi kch, lc u c sn
xut cho radio nhng hin nay c trnh chiu ch yu trn ti vi. Sitcom c
nhiu tp vi nhng tnh hung hi hc c lng ghp vo ni dung cu
chuyn phim v c thc hin hu ht trong trng quay, thu thanh ng b,
s dng cng lc ba n bn my quay phim ghi hnh v bt buc phi dng
hnh ngay ti trng quay bo m thi gian thc hin mt tp phim
(khong 50 pht) ch trong thi gian t ba n bn ngy. Phn mnh d, mm
mi ko ra t thn mt s ng vt dng s m, nm gi hoc di chuyn. V
d nh sn, bch tuc. Hermes l mt trong cc v thn trn nh Olympus ca
thn thoi Hy Lp, thn to ra n lia (lyre). Hermes l con ca Zeus v Maia.
Hermes l thn bo h cho k trm, ngi du lch, cc s thn, mc ng v
chn nui, ngi thuyt trnh, thng nghip, khoa hc k thut, vn chng v
th ca, cc n v o lng, in kinh, th thao, s khn ngoan, lanh tr v cc
pht minh, sng ch, ngn ng. Ngoi ra, Hermes cn l v thn a, truyn tin
ca nh Olympus v l ngi dn ng cho cc linh hn n ca a ngc.
Hermes cn c bit nh v thn h mng ca cung Song T. Cn gi l c rng
dao hay c cp, l mt loi c n tht nguy him. M Teresa cn c gi l M
Teresa Calcutta (1910-1997) l n tu Cng gio Rma ngi Albania v l nh
sng lp Dng Tha sai Bc i Calcutta, n nm 1950. Trong hn 40 nm,
b chm sc ngi ngho, bnh tt, tr m ci trong khi hon tt nhim v lnh
o dng tu pht trin khp n , v n cc quc gia khc. B c trao Gii
Nobel Ha bnh nm 1979. Bi ht ni ting ca n ca s Olivia Newton-John
vit v chuyn n i. Olivia Newton-John (26/9/1948 ) sinh ra ti Cambridge
(Anh) nhng li ln ln Melbourne (c). C c coi l mt trong nhng
ging ca country-pop v soft rock thnh cng nht ca thp nin 70 thuc loi.
William Tell l tn mt anh hng dn gian ca Thy S. Vua Arthur l mt th
lnh huyn thoi ti Anh, theo lch s thi Trung C th Ngi l ngi bo v
nc Anh chng li s xm lng ca ngi Saxon vo u th k th VI. Chi tit
cu chuyn v vua Arthur phn ln c tng hp t vn hc dn gian v vic
ng c thc s tn ti trong lch s hay khng vn l mt vn gy tranh ci
gia cc s gia hin i. Victoria (Victorian style) l mt trng phi kin trc
thnh hnh Anh v cc nc thuc a trong thi k tr v ca n hong
Victoria (1837 1901) v cn ko di n sau ny, ngay c khi Ch ngha Hin
i ln ngi. C th coi y l kt qu ca s hn phi gia hnh thi Gothic
c in chu u vi nn Cch mng Cng nghip ang trong thi k cc thnh,
trng phi ny bt u chu nhiu nh hng ca my mc v xy dng cng
nghip vi hnh khi s, nhng ng nt trang tr li kh tinh vi v nhiu
mu sc rc r. Andy Warhol (6/8/1928 22/2/1987) l mt ha s ngi M
gc Rusyn ni ting v ngh thut i chng (Pop Art). Claude Monet
(14/11/1840 5/12/1926) l ha s ni ting ngi Php, mt trong nhng
ngi sng lp ra trng phi n tng. Leonardo di ser Piero da Vinci (1452
1519) l mt ha s, nh iu khc, kin trc s, nhc s, bc s, k s, nh gii
phu, nh sng to v trit hc t nhin ngi . Ngi Etruria (Estrucan)
to dng mt nn vn minh c nh hng ln min Bc nc thi c i.
Ngh thut Estrucan l ngh thut hu hnh, gn b mt thit vi tn gio,
chng hn nh cuc sng sau khi cht. Tiu biu cho ngh thut ny l nhng
iu khc gm, tranh trn bnh gm, tranh tng, tng ng c v chm khc
ng. 'in cung' (Mad) l tn mt tp ch hi hc ca M c sng lp bi
bin tp vin Harvey Kurtzman v ch bo William Gaines vo nm 1952. 'Ti
yu Lucy' (I love Lucy) l tn mt chng trnh sitcom truyn hnh ca M c
trnh chiu nhng nm 1950 vi s tham gia din xut ca Lucille Ball, Desi
Arnaz, Vivian Vance v William Frawley. 'nh trng' l b phim hi lng mn
ca M, c ra mt vo nm 1987 ca o din Norman Jewison. Nicolas Cage
(1964 ) l mt nam din vin, nh sn xut v o din ngi M. Adolf Hitler
(1889-1945) l Lnh t v Th tng quc (kim nguyn th quc gia nm
quyn quc c, k t nm 1934. ng thit lp ch c quyn quc gia x
hi ca tam quc. ng gy ra nh th chin, thc y mt cch c h
thng qu trnh tc ot quyn li v st hi khong su triu ngi Do Thi
chu u cng mt s nhm chng tc, tn gio, chnh tr khc, c gi l cuc
i st dn Do Thi (Holocaust). 1. n v o lng tng ng 4,54 lt
Anh, 3,78 lt M. 1. Mt lnh t tn gio ngi Do Thi trong Kinh Thnh. 2. 1
dm = 1,6 km 1. William Howard Taft: Tng thng M th 27. 1. Thomas
Woodrow Wilson: Tng thng M th 28. 1. Thomas Edward Lawrence (1888 -
1935): S quan qun i Anh, ni ting t sau Chin tranh th gii th nht
ng vai tr ni bt trong cuc ni dy ca Arp nm 1916-1918. ng l tc gi
ca cun t truyn Seven Pillars of Wisdom (By tr ct ca s khn ngoan). 1.
Tham kho cu chuyn v k bu c Harding trong cun Trong chp mt
(Blink) ca Gladwell, do Alpha Books xut bn. 2. 1 feet = 0.3 m 1. Herbert Clark
Hoover (10/8/1874 20/10/1964), tng thng th 31 ca Hoa K (1929-
1933). (1) Ch Geshe c th tm dch l Ha thng, mt chc v rt c tn
knh; cn Rinpoche c ngha l S trng, ngi ng u mt tu vin. (2) Mt
thnh ph Sikkim, bang Ty Bengal, n , thuc khu vc a l t nhin pha
ng dy Himalaya. Thnh ph ny nm trong vng bin gii gia n vi
cc nc Nepal, min Nam Ty Tng, Bhutan v Bangladesh. (3) Tc prayer
wheels, dng hnh con sut hay con quay, c th c lm t kim loi, g, (4)
Cn c theo ngy thng nm sinh v cc mc cng trnh nghin cu, chng ti
cho rng hc gi ny chnh l b tc Alexander Stal von Holstein (1877
1937) ngi Estonia. (5) Ngn ng thing ca Pht gio Nguyn Thy (6) Chnh
l thnh ph c tu vin Yi Gah Cholin ny. (7) Lu l hnh trnh ny ca tc gi
din ra vo giai on u th k 20 nn xin trnh lm ln giai on lch s ny
ca Ty Tng vi nhng giai on khc. (8) Nguyn vn ting Anh: Alone I
wander a thousand miles And I ask my way from the white clouds. Do y l
cu ni ca v Pht Di Lc tng lai theo quan nim Tiu Tha nn c gi cn
trnh s ng nht vi v Pht Di Lc quen thuc trong vn ha Pht gio Vit
Nam. (9) Mahapandit Rahul Sankrityayan (18931963) l hc gi n . c
xem l cha ca ch ngha vn hc x dch n . ng n rt nhiu vng
lnh th trong khu vc Nam v quanh rng Himalaya. (10) Karakoram hay
Karakorum, l rng ni ln tri qua Pakistan, n (Ladak) v Tn Cng.
Trong bn ting Anh v n bn c ca dch gi Nguyn Phong u dng
Karakorum. Song, trong qu trnh tm kim v xc nhn t liu, First News pht
hin thm a danh Karakorum c Mng C vo th k 13. V th, trnh
nhm ln, chng ti dng Karakoram. (11) Cc chorten ny c ngun gc t cc
stupa ca n , tc thp cha hi ct cc v tng s. Cc thp ny c th c
dng mt thp ln hay nhiu thp nh. y c l tc gi ang ni ti cc thp
nh. (12) Danh hiu ch nhng v tu kh hnh t c php thn thng.
(13) Bo tng ni ting n , ni lu tr nhiu tc phm ngh thut c o.
(14) Mt trong hai khu vc tranh chp bin gii chnh, gia n v Trung
Quc ngy nay. C l khu vc ny trc y cng tng thuc tiu quc Guge
xa. (15) Sven Anders Hedin (18651952) l nh thm him ngi Thy in.
ng ng thi t minh ha trong nhng tc phm k li nhng hnh trnh ca
mnh. ng c nhiu khm ph quan trng v mt a cht v a l khu vc
Trung . (16) Alexandra DavidNel (18681969) l mt hc gi v nh thm
him ngi Php B. B ni ting vi nhng hnh trnh khm ph th gii ca
mnh, trong c chuyn i n Ty Tng nm 1924, khi vng t ny vn l
vng cm vi nhiu ngi nc ngoi. Cun Huyn thut v cc o s Ty
Tng ca b cng l mt trong nhng cun sch c tc gi Nguyn Phong
dch sang ting Vit. (17) y l mt ngn ni thuc rng Transhimalaya di
1.600 km v chy song song theo sut chiu di rng Himalaya chnh. N gn
ni bt u ca nhiu con sng ln chu . (18) Ngy nay l vng Sikkim ca
n , nm mt nam ca Ty Tng. Hnh trnh ca tc gi cho n lc ny
ng l theo dc h thng rng Tuyt Sn. (19) Tc h khng khng c bin
gii, l mt cp trong khi nim nh ca tu hnh bc cao, ly yu t khng
trong su i nh l a, thy, ha, phong, khng v thc lm i tng nghin
cu v tu tp. (20) Hc gi ni ting ngi Anh, mt trong nhng ngi chu u
tin phong tm hiu v truyn b trit l phng ng vo phng Ty. Cun
Ngc sng trong hoa sen (The Wheel of Life) ca ng, do dch gi Nguyn
Phong phng tc c First News cho ra mt nm 2011. (21) Hc gi ni
ting ngi Anh, mt trong nhng ngi chu u tin phong tm hiu v truyn
b trit l phng ng vo phng Ty. Cun Ngc sng trong hoa sen (The
Wheel of Life) ca ng, do dch gi Nguyn Phong phng tc c First News
cho ra mt nm 2011. (22) Ngy nay l cng vin hu nai quc gia n .
Tng truyn khi xa, c Pht truyn dy Pht php cho v Lt Ma u tin
ti y. (23) B kinh c cho l nn tng ca B La Mn gio, c nh hng
n nhiu tn gio trn th gii, trong c Pht gio. (24) Hin tng xc cc
Lt Ma Ty Tng t bo qun v khng b h hi hin vn l mt trong nhng b
n i vi gii khoa hc. (25) Nyanatiloka Mahathera (18781957), ng l mt
trong nhng ngi chu u tin phong i theo tu o Pht gio. (26) Shanti
Devi (19261987). Cu chuyn k l ca b cn thu ht c s ch ca
Mahatma Gandhi v chnh ng cng gip iu tra li s vic. (27) Lnh th
ca Vng quc Th Phn xa gi b x l, phn tn trong lnh th cc nc n
, Afghanistan, Pakistan, Bangladesh, Bhutan, Nepal. Trung Quc, Myanmar,
T th k th 6 n th k th 9, vng quc ny gn nh thng lnh ton b
con ng t la. Tng l ni ca cc t Lai Lt Ma Ty Tng, hin ti l mt
vin bo tng ln v l mt trong nhng di sn vn ha th gii. (29) Cn c
gi l Ninh M, M hay Cu Dch. (30) ng tr thnh vng cui cng ca
vng triu Th Phn. (31) C 3 ng u l nhng nhn vt ni ting n vo
cui th k 19, u th k 20. Nandalal Bose l ha s; Rabindranath Tagore l
nh th, l ngi chu u tin ot gii Nobel Vn hc; cn Mahatma Gandhi
l nh cch mng n , mt trong nhng nhn vt kit xut ca th gii th k
20. Vo thi k ny, tnh hnh chnh tr n ang ng trc bc ngot lch
s v 3 nhn vt ny c nhng nh hng n phong tro u tranh ginh c
lp n . (32) C 3 ng u l nhng nhn vt ni ting n vo cui th
k 19, u th k 20. Nandalal Bose l ha s; Rabindranath Tagore l nh th, l
ngi chu u tin ot gii Nobel Vn hc; cn Mahatma Gandhi l nh cch
mng n , mt trong nhng nhn vt kit xut ca th gii th k 20. Vo
thi k ny, tnh hnh chnh tr n ang ng trc bc ngot lch s v 3
nhn vt ny c nhng nh hng n phong tro u tranh ginh c lp n
. (33) C 3 ng u l nhng nhn vt ni ting n vo cui th k 19, u
th k 20. Nandalal Bose l ha s; Rabindranath Tagore l nh th, l ngi
chu u tin ot gii Nobel Vn hc; cn Mahatma Gandhi l nh cch mng
n , mt trong nhng nhn vt kit xut ca th gii th k 20. Vo thi k
ny, tnh hnh chnh tr n ang ng trc bc ngot lch s v 3 nhn vt
ny c nhng nh hng n phong tro u tranh ginh c lp n . (34)
Reting Rinpoche l mt tc v trong hi ng trng lo Ty Tng, l ngi c
nhim v tm kim nhng Ha Thn ca cc t Lai Lt Ma. (35) y cng l
mt chc v trong hi ng trng lo Ty Tng. (36) y l mt trong nhng
h nc ngt cao nguyn Ty Tng, rng 410 km2 v ni su nht l 90m.
pha ty ca h ny l h nc ngt Rakshastal v hai h c ni vi nhau bi
knh Ganga Chhu t nhin. (37) ng nht vi hnh tng la st trong vn ha
Trung Quc v ng Nam . (38) y l mt trong ba v thn ln nht trong tn
ngng v tn gio n cng cc thn Brahma v Vishnu. (39) Trong bn
ting Anh l May they be happy (40) Ghi ch ca tc gi: Nhng bc nh hin
c lu tr ti th vin Dharamsala v ng Kinh. Gio s Ono, mt hc gi
ni ting ca Nht khi xng nhng nghin cu nhng li ch gii kinh
in bng tranh nh ny. (41) Tuy gi l ha x nhng thc t ch l danh
xng nhm v von ng chuyn ng ca lung kh trong c th ta nh hnh
th con rn, ch khng phi l dng mt con rn tht luyn. Ngoi ra,
phng php dng ha x kundalini khc vi phng php Tummo (la Tam
Mui) cp nhng phn trc, d rng mc ch cui cng ca c hai l
nh nhau. (42) Tc Dhyyani Buddha, gm i Pht Nh Lai (Vairocana) chnh
gia, A Di Nh Lai (Amitabha) pha ty, A Sc B Nh Lai (Aksobhya)
pha ng, Bo Sanh Nh Lai (Ratnasambhava) pha nam v Bt Khng Thnh
Tu Nh Lai (Amoghasiddhi) pha bc. (43) Jawaharla Nehru (18891964):
nh lnh o phong tro ginh c lp cho n t cc nc quc. ng tr
thnh th tng u tin ca nc Cng ha n c lp ngy nay. Ting Nga:
, ting Anh thng vit l Gorbachev (BT). Cu
Tng thng Nam Phi, nhim k1989-1994, ot gii Nobel Ha bnh nm 1993
(BT). Cc nh kinh t hc c in tin vo quyn lc ca sc mnh th trng v
bn cht t iu chnh ca nn kinh t. Khi tc tng trng gim, tin lng
v li sut ngn hng hin nhin cng gim st n mc kch thch phi c u
t mi. C u t mi s xut hin thm cng n vic lm, thu nhp tng v kinh
t li pht trin cho n khi gi c tng khin nn kinh t li lm vo tnh trng
suy thoi. Quan nim vngi c quyn hnh ng t do l c mt cu chuyn
di. Mt nhn vt ph bnh sng sut l Jean Michelet, nh s hc xut chng
ngi Php v lch s Cch mng Php. Ngi ng h khc l Thomas Jefferson,
ngi c v cho Cch mng Php, do vy l k th ca ch qun ch. Theo
ng, p t ch ngha cng ha ln ngi Anh l hp l. iu ny c th xy ra
sau khi qun i Php xm chim nc Anh, c iu g ng tip thu. Francis
Galton, anh em h ca Charles Darwin, ngi a ra khi nim hi quy v gi
tr trung bnh khi ang nghin cu cc th h ca dng u ngt H Lan (BT).
Thi k ny Th tng c gi l Ch tch Hi ng B trng, c th s dng
c hai cch gi ny (BT). Archie Brown: Gio sChnh tr hc thuc trng i
hc Tng hp Oxford, vin s u tin ca phng Ty nhn ra Gorbachev l
mt ngi cng sn c u c ci t. Trong cc bi bnh lun u tin ca mnh
v Gorbachev, ng coi l v tng b th tng lai a chung ci t. Trong cun
The Gorbachev Factor(Nhn t Gorbachev), (Oxford, Oxford University Press,
1996), mt cng trnh nghin cu uyn bc nht v Gorbachev v thi i ca
ng, tc gi c bit dnh thin cm cho Gorbachev. Theo ti liu Nga,
Gorbachev l y vin d khuyt B Chnh tr t nm 1979, y vin B Chnh tr
t nm 1980 (BT). L Ch tch Vin Hn lm Khoa hc Nng nghip ton Lin
bang trong sut thi k Gorbachev cm quyn (BT). Aleksandr Yakovlev a ra
s nh gi khng tng bc v k nguyn Andropov. Rt cuc ch l phi bi
khi mc vt qu tiu chun v sinh ti thiu. A. N. Yakovlev, Predislovie,
Obval, Posleslovie (Moskva, Novosti, 1992), tr. 102. Ngi ph t ca Andropov
dnh lu nhiu nht l Arkady Volsky v ng ta a ra nhiu li gii thch
khc nhau v tnh tit. Angus Roxburgh, The Second Russian Revolution
(London, BBC Books, 1991), tr. 17; Brown, The Gorbachev Factor, tr. 67-69 Tc
gi t chc mt hi ngh v Gorbachev v cc nh lnh o Lin X ti trng
i hc London, c mi cc i biu nc ngoi v Vn phng Khi Thnh
vng chung tham d. H t chi v sau gii thch rng nu bo ch vit l
cc vin s v cc nh ngoi giao t ra thin v vi Gorbachev th iu ny c th
b nhng k trong in Kremlin li dng gim pha chng li ng ta. Mt
ngi hp vi phng Ty hn l khng hp vi in Kremlin. Mt du hiu
nghim trng ca vn c th c pht hin t thc t l nm 1979 v 1980,
sau khi cc thanh tra thanh st 20 nghn loi my mc v cc dng c ch to
my mc ti Lin bang X vit, khong 1/3 s my mc khng cn c
sn xut v v c bn c hin i ha. Gorbachev tuyn b trong mt bi din
vn trc phin hp Ban Chp hnh Trung ng ng v khoa hc v vn ha
ngy 6/1/1988. Bi ny c ng trn t Literaturnaya gazeta ngy
11/1/1988. Gorbachev t v truc s ch trch cuc ci cch m ng ch trng
khng c phin hp Ban Chp hnh Trung ng thng 4/1985 thng qua
sun s. Mi quan h gia Gorbachev v Shevardnadze rt ha hp v s gn
gi gia hai c nhn ny dng nh ngy cng pht trin. Ln u h gp nhau
ti Hi ngh on Thanh nin Kosomol vo cui nm 1950 v nhanh chng tr
nn thn thit. T Georgia n Stavropol ch mt qung ng ngn v hai
ngi ny lin tc gp g trao i, tho lun chnh tr. Nh ngh ca B Chnh tr
ca Gorbachev vng Pitsunda, mt a im kh p v th mng trn b
Bin en thuc Georgia, hai ngi lun gp g trao i ti y. Shevardnadze
sau ny tr thnh Ch tch ng y ca Georgia. C hai u phn i vic a
qun vo Afghanistan. Khi gi cng v B th ph trch nng nghip trong Ban
Chp hnh Trung ng, ng bo v cc cuc th nghim ca Shevardnadze
trong cc khu vc nng nghip thuc Georgia. C Gorbachev v Shevardnadze
u s dng ti liu t hng lot cc bi bo theo ch dn ca Andropov, ng
thi tin rng mun xy dng v duy tr ch ngha cng sn th cn phi ci cch.
H b dao ng trc nn tham nhng v sut ma ng 1984-1985,
Pitsunda, Gorbachev nht tr vi cch nh gi ca Shevardnadze rng mi
vic u ang tnh trng hn n. Carolyn McGiffert Ekedahl v Melvin A.
Goodman, The Wars of Eduard Shevardnadze (Cc cuc chin tranh ca Eduard
Shevardnadze), (London, Hurst, 1997), tr.29-33. Nm 1985, Gorbachev coi
nhim v chnh l ci thin tnh hnh tr tr trong x hi v iu chnh cc
khuyt tt ca ch ngha x hi. S thiu nhn thc ca Gorbachev v tc ng
ca chin lc tng tc i km vi quyt nh ca cc nh chc trch trung nin,
vi nhiu l do khng th hiu ni, tng tc trong khu vc luyn kim nm
1985. Mt phng vin tc gin vit: Ti tht s lo lng nh mt ngi m,
mt ngi ph n khi nhng a con gi ca mnh chp nhn ri ro i tm
ngi bn i. Con gi ti thch i sn nhy, nhng khi tr v gng mt li
ngn nc mt. Th tng tng, nhng chng trai n y go tht, h ht
cng ting nhc v ri nh nhau.Ngy 9/3/1997, Financial Times (Thi bo
Ti chnh) trch dn mt bn tin trn thng tn x Itar-Tass nm 1988. Vic
ny cho thy ch trng cng khai c truyn ti bng cc hnh nh m nhc
nm 1988 v cc ban nhc ny tr thnh hin tng ni ting. Mt ngy sau,
mt trong nhng nhc cng Nga gii thch thnh cng ca th loi nhc ny nh
sau: Vi m nhc ca chng ti, ngi hm m c th go tht, nhy ma, vng
tc v lm nhiu hnh ng khc vi ngy thng thot khi nhng p lc
m h phi chu ng. Ch khi no lm c nh vy h mi chu v nh v ng
ngon. Khu vc ch to my l mt lnh vc c th mnh truyn thng nhng
khu vc ch to thit b in v in t li ang trong tnh trng tt hu, vn
cn l mt im yu nghim trng. Tatyana Zaslavskaya, Kommunist (Ch ngha
cng sn), tp 13, 1985. Cun sch ny c Ban B th Trung ng xut bn,
trong tc gi ni v s lnh o ca ng v a ra hai cch din t,
nhn t con ngi v s cng bng x hi, nhn c s ng h rng ri ca
Gorbachev. u t vo khu vc ch to my tng ln 80%. Mikhail
Gorbachev, Perestroika: New Thinking for Our Country and the World
(Perestroika: Mt t duy mi i vi t nuc v th gii), (London, Collins,
1987), tr.19. Vo thng 11/1988, ng thm ch bit thu nhp quc gia ang
c chiu hng suy gim trong giai on u nhng nm 1980. Trong cun
Memoirs (Hi k), Gorbachev vit s tng trng kinh t chm dt hon
ton cho n u nhng nm 1980 (London, Doubleday, 1996), tr.216. Chng
trnh d tho, ng trn t Pravda, ngy 7/3/1986, nhn mnh giai on hin
ti ca s pht trin ch ngha cng sn nh mt phn khng th tch ri trong
qu trnh pht trin ch ngha x hi. Tuy nhin, giai on ny khng c
cp trong vn bn cui cng ni ti thi i ca nhng ci cch. Thut ng
ch ngha x hi cn bn l do Lenin khi xung nhng cc tc gi khng th
hiu ni ngha tht s ca thut ng ny. Lenin s dng n miu t s
kt ni gia b my kinh t thi chin ca c trong giai on vi chnh
quyn cch mng X vit. V. I. Lenin, Polnoe Sobranie Sochinenii (Moskva,
Gosizpollit, 1963), tp 36, tr.300; Mau,Political History (Lch s chnh tr),
tr.119 Mt chng trnh ng c iu chnh, p dng nm 1961, do i hi
ng ln th 27 thng qua v nh ngi ta mong i, y s l mt chng
trnh ci cch hiu qu trong tng lai. Mt trong nhng kh khn vt qua
l vic cp cho mi h gia nh mt cn h cho n nm 2000. Tuy nhin, khng
ai tnh ti vic cam kt vi vng ny khin t nc phi chu ph tn bao nhiu.
Trong mt lc nng vi dn n hu qu Nh nc khng sc chi tr cho
gnh nng . iu ny thng thng chng c vn g nhng li ha b lng
qun mi l ch ny sinh vn . Boldin, Ten Years That Shook the World (Mi
nm lm chn ng th gii), tr.69-70. Gorbachev n trong chic xe sang
trng ca B Chnh tr. Khi cn l b th th nht ca Moskva, Yeltsin ch i bng
phng tin cng cng v iu ny gip ng thm ni ting v sau. Boldin,
sch cng tn, tc gi ni rng sau ny ng thng bo vi Raisa v chng
trnh chuyn ving thm ca h. Raisa khng ch v ni c mi vic t
nhin, b t ra rt tt khi cc quan khch ti nh. Gorbachev, Hi k, tr.201,
vit Ligachev (sau ny tr thnh cnh tay phi ca ng) v Zimyaning (nh t
tng hng u) ln u ngh bi din vn c pht trc tip trn v
tuyn v ng nghe theo li khuyn ca h. Mt on b mt trong Ngh quyt
ng Chnh quyn v vic iu chnh s lng ru mnh hng nm gim
xung. N l nt c trng ca thi k m nhng ngh quyt kiu nh vy c
coi l ti mt. Boldin, sch cng tn, tr.110, a ra cc bnh lun sc so ca
Yakovlev. Boldin cng cho rng Gorbachev thay i c vt hng ngy v c o s
mi na. Mt v d khc trong tnh cch c nhn ca ng l vic ty ci bt trn
trn trong cc bc nh chp chnh thc. Chkhi Gorbachev tr nn ni ting th
ng mi li m thi. Din vin hi kch Anh Bob Monkhouse tng ni:
Gorbachev liu c phi l mt tn quc? Tt nhin ri! Ti sao? ng ta
c c mt bn trn trn. Mc ca nhim v ny c th cm nhn c t
s tht Ligachev thng bo vi Ban Chp hnh Trung ng thng 4/1985 ngn
gn trc khi trin khai chin dch, rng nm 1984, 199 nghn ng vin v 370
nghn on vin b chnh quyn khin trch v s dng ru mnh. Stephen
White, Russia Goes Dry: Alcohol, State and Society (Nc Nga s cn kit: Ru
mnh, Nh nc v X hi), (NXB i hc Cambridge, 1996), tr.67. Ngi quan
tm nht n chin dch chng ru mnh l Ligachev, mt ngi king ru,
v Mikhail Solomentsev, mt ngi nghin ru c t tng ci cch. Mt trong
nhng sn phm ph ca chin dch ny l Gorbachevka, mt cht men khin
ngi ta ni khng ngng n perestroika! Tht bi ca cuc ci cch trong vic
ci thin mc sng ca nhn dn dn ti s cc cuc xung t trong gii lnh
o, vo thng 10/1987 ti Ban Chp hnh Trung ng, Boris Yeltsin ln
ting ch trch gay gt Gorbachev v tin trnh ci cch v mt s vn khc.
Hai bn khng cn chung t tng v phng thc thc hin, Yeltsin b
thi gi chc b th thnht trong y ban ng Moskva ngay thng sau .
Voprosy ekonomiki, s7, 1987, cung cp nhiu chi tit v tin l ny. Alec
Nove, trong cun An Economic History of the USSR 1917-1991 (Lch s kinh t
ca Lin bang Nga 1917-1991), (London, NXB Penguin, 1992), tr.397. Cc ngun
thu nhp c c t bun bn tip tc b cm. Lut i vi hot ng c th,
thng 11/1986, hp php ha cc hot ng ca doanh nghip t nhn,
chnh thc vo nm 1989, ngi c lin quan ch con s 300 nghn. Bc t
ph i vi hot ng hp tc x xut hin thng 5/1988, vi vic thng qua
lut hp tc x. Cc HTX c th thu lao ng ngoi bin ch khng hn ch s
lng thng qua vic k hp ng. Do vy, h pht trin nhanh chng thnh
cc cng ty t nhn. Lut v thu mn bt ng sn, 1989, v lut t ai,
1990, m rng cc hot ng kinh t ca khu vc phi Nh nc. Mt c tnh v
chi ph nhp khu thc phm, cc thc phm khc v cc hng ha tiu dng t
cc nc phng Ty trong sut nhng nm 1970 l 180 t USD. E.
hevardnadze, Moi vybor, Vzhashchitu demokratiii svobody (Moskva, Novosti,
1992), tr.107. Brown, The Gorbachev Factor, tr.123, coi phin hp ton th Ban
Chp hnh Trung ng thng 1/1987 nh bc khi u quan trng cho ci
cch chnh tr. Gorbachev, Hi k, tr.230. ng hiu cn phi dng cm ng
u vi nhng kh khn nhng B Chnh tr li quyt nh tch vic ci cch gi
c v vic ny s hon li cho ti khi c quyt nh cui cng. N tng t nh
vic chm mt m bi nhi ang chy leo lt m . Gorbachev, Hi k, tr.244,
ngi ch ra kht vng ln lao ca ng v ham mun quyn lc khng c g l
sai tri. Tr.245, Gorbachev cho rng kt lun cui cng m ngi no rt ra
l s tht Yeltsin khng phi l mt nh ci cch. Nu Gorbachev tin iu ny
vo thi im , n l mt nh gi sai lm nghim trng. Matlock, Autopsy
on an Empire(Xem xt v mt ch), tr.115. Thut ngtn sng c nhn l
thut ng dng cho cch lnh o ca Stalin. Sch cng tn, tr.115. Ngy tip
theo, George Shultz, B trng B Ngoi giao gp Gorbachev nhng ng
dng nh khng ch . Shultz phn nn vi Matlock rng Gorbachev gi li
cho ng hnh nh mt u s khng bao gi bit b nh bi l g, mt con ngi
t tin v bit nh gi. Lc ng hnh ng nh mt ngi ang ging bum
y con thuyn ra khi. Ti i hi ng ln th 27 (6/3/1986), ngi ta t
ho tuyn b: vn dn tc, vn cn st li t qu kh, c Lin bang
X vit gii quyt trn vn v thnh cng Cuc chin tranh ti Afghanistan
khin Lin bang X vit phi gnh chu chi ph 3-4 t rp hng nm (tng
ng vi 4-6 t la). N. I. Ryzhkov, Perestroika, Istoriya predatelstv (Moskva,
Novosti, 1992), tr.232. Casey bit CIA ang r r thng tin mt nhng khng
bit Aldrich Ames, mt nhn vin CIA y kinh nghim tip cn vi KGB.
Ames cung cp cho Moskva rt nhiu thng tin qu gi trong sut thi k
Gorbachev cm quyn, cho php KGB lm nhiu cc ngun tin ca CIA vLin
bang X vit v cng phn cng ngc li vi cc c quan tnh bo M.
Kryuchkov c nhiu bng chng cho Gorbachev thy mng li tnh bo ca
ngi M. Ngi ta nghi ng Shevardnadze l ngi l thng tin ny. Shultz
thy Shevardnadze s nng nhit, trung thnh v thn thin. Shultz t
chc mt chuyn du thuyn ti Potomac, tu ln khc nhc ca vng Giorgia vi
tiu Giorgia trong tm tr ti v sp xp cho dn hp xng Nga ht nhng
bi n ca truyn thng ca vng Giorgia cho on ca Shevardnadze thng
thc. Moskva, khi cc cuc hng lng cng thng v kh khn ang din ra,
Shultz cng ba ngi Nga i s qun M biu din khc nhc Giorgia trong
tm tr ti. Vic ny lm du bu khng kh cng thng. Ekedahl v Goodman,
Wars of Eduard Shevardnadze, tr.106-107. Thng 7/1987, Gorbachev pht biu
trc mt m ng: Chnh sch cng khai l mt qu trnh hc tp ln nhau.
Chng ta khng c truyn thng vn ha tho lun v lun chin, y con
ngi tn trng kin quan im ca i phng. Chng ta l con ngi bng
xng bng tht, c tnh cm, c l tr. Ti khng gi bit s tht; chng ta
phi cng nhau tm hiu s tht. Doder v Branson, Gorbachev, tr.77. ni n
chin thng ca Hng qun Lin X trong cuc chin tranh v quc ti
Stalingrad, nay i l Volgagrad, nm 1942-1943. c tnh mc lng hng
nm ca cc nh chc trch l 40 t rp (tng ng 60 triu la), chim
khong 10% ngn sch nh nc, trc lc ln ti nh im c xem xt
nh gi. Alexander A. Danilov, The History of Russia: The Twentieth Century
(Lch s nc Nga: Th k XX), (New York, NXB Heron, 1996), tr.327. Tuy nhin,
ng ct gim b my Ban Chp hnh Trung ng cn 3 nghn ngi. Mc ch l
gim s ny xung mt na. Raisa b ch trch ti cc cuc hp. Sau cuc hp
thng nh Reykjavik, mt pht ngn ca ng c hi: C phi b t tr
tin v khng? Cc cu chuyn ci thi gian ny nhm vo Raisa v Mikhail
Sergeevich. Cc cuc cng kch vo Raisa u nhm vo Mikhail Sergeevich,
ngi khng th cng kch cng khai trc nm 1989. Matlock, Autopsy on an
Empire, tr.264-265. Nm 1992, Starkov cnh bo vi i s: Nu ng cng
nhn chnh sch cng khai ca Gorbachev, ng s xc phm tt c chng ti
nhng ngi u tranh c n. Ban Chp hnh Trung ng ng lun ng
sau chng ti ch n 8/1991. Gorbachev khng chng ti thc hin ch
trng cng khai nhng chng ti thc hin n. Mt trong nhng sn phm
ca n lc ny l cc gio s trng i hc Pedagogical thuc i hc Quc gia
Moskva c vit li lch s nc Nga t khi bt u cho n giai on hin i.
Mt trong nhng thnh qu ca vic ny l n c Danilov dch sang ting
Anh, vi tiu The History of Russia (Lch s nc Nga). y l mt cun sch
hay cha ng nhiu t liu qu gi. N phn nh mt thc t l cc hc gi
ng knh ny vit chn thc v lch s thi Marxist trc nm 1988 v cng
chnh h vit v giai on lch s phi Marxist sau nm 1988. Alec Nove, An
Economic History of the USSR 1917-1991 (Lch s kinh t ca Lin bang X vit
1917-1991), (London, NXB Penguin, 1992), tr.404. Thng 3/1989, Boris Gostev,
B trng Ti chnh, tuyn b chnh ph cn vay 63,8 t rp. S thm ht 100
triu rp nm 1989 tng ng vi 11,7% tng sn phm quc ni (Izvestiya,
ngy 30/3/1989). Gorbachev, Hi k, tha nhn Moskva mt quyn kim
sot hai nc cng ha ny. Hin php Estonia c sa i v cng nhn
quyn t hu. t ai, khng kh, khong sn, ti nguyn thin nhin v cc
phng tin sn xut c bn u c cng nhn l ti sn ca Estonia. y l
quyn ca ngi X vit trong Hin php Lin bang X vit (1977).
Gamsakhurdia b lt nm 1992 v Eduard Shevardnadze ln nm quyn vi
s gip ca ngi Nga. Boris Yeltsin, The Struggle for Russia (Cuc u
tranh v nc Nga), New York, NXB Random, 1994), tr.39. Khi Yeltsin cho rng
cn phng c th b nghe trm, nhng ngi khc ph ln ci. Gorbachev,
Hi k, tr.642. Ch c ba B th Ban Chp hnh Trung ng l Galina Semenova,
Andrei Girenko v Egor Stroev ng h Gorbachev. a s trong Ban B th v cc
c quan ng a phng u mun ph b v Tng B th. Vadim Bakatin,
Izbavlenie ot KGB (Moskva, Novosti, 1992), tc gi pht hin c 250 nghn nhn
vin KGB v ngi lm vic cho t chc Thng 7/1990, Jurmala, Nga ng
d tho cc hip c vi mi nc cng ha thuc vng Baltic, cng nhn ch
quyn. Hip c vi Latvia v Estonia c k vo thng 1/1991. Hip c vi
Lithuania b hon v cc s kin thng 2 v c k Moskva ngy 29/7/1991,
c Hi ng Ti cao Lithuania ph chun ngy 19/8/1991. Matlock, Autopsy
on an Empire, tr.802. S tr hon ca Gorbachev v cc hot ng ca ng vo
ngy 24/8 khng c thc hin bng mt lnh cm hp php. ng phn i
vic cm on ng nhng khng vui v vic cm on cc c quan ng.
Matlock, sch cng tn, tr.622. V i s c cho bit ngi M vch ra k
hoch t cc thit b nghe trm u. Hn (khan) l nh cm quyn ca ch
Mng C, thng tr nc Nga giai on 1240-1480. Sa hong Boris, tc Boris
Godunov, ngi c tn lm Sa hong nm 1598, khng thuc dng di qu
tc v tht bi trong vic gii quyt nn i v bnh truyn nhim nm 1601-
1603. Sau , nc Nga ri vo ni chin v phi chu s can thip ca nc
ngoi, y c coi l thi k hn n. Vic ny chm dt vi s nm quyn ca
triu nh Romanov vo nm 1613. Do vy, trong t tng ngi Nga, Sa hong
Boris c gn vi ch qun ch v s hn lon. Mt tun sau, nm mi
c t chc v pht trn truyn hnh vi bui l ko di khong ba ting ti
mt nh th ln Leningrad. Tc tn ring ca Brazauskas (BT). Pravada, ngy
26/12/1989. ng chp nhn logic ca mt ng Lin bang trong mt quc gia
lin bang vo nm 1991, nhng sau qu mun. Trong bi din vn ca
mnh, Gorbachev ly c vin cc mi quan h ca Lithunia vi i s qun
M Moskva, kt ti h c m mu quc t ha vn . y l mt s ch trch
k quc. i s M gp g thng xuyn cc nhm n t ba nc cng ha
Baltic. Matlock. Autopsy on an Empire. Trong mt cuc phng vn vi cu i
s M ngy 14/3/1992, Ryzhkov pht biu ng khng gi lng trung thnh
vi Gorbachev na, mt iu m sau ny ng cm thy hi tic, ng thi by t
ng c th thng c nu ng c lp trng kin nh. Matlock, sch dn.
Gorbachev, Hi k, tr.346. Mt l do chnh c tnh s ng h chnh tr dnh
cho Yeltsin l cuc cnh tranh c nhn gay gt gia hai chnh tr gia. Ln u
tin trong nhiu thp k, khng mt on i biu nc ngoi no c mi.
Khng c g i hi v phong tro cng sn th gii v cc b my ng mi
b qua tuyn b rng Lin bang X vit l mt phn ca phong tro ny.
Gorbachev, Hi k, tr.369. y l mt v d khc v kh nng nh gi tnh hnh
ca Gorbachev. u nm 1990, Abalkin ch tch y ban nh nc v ci cch
kinh t v Maslyukov ch tch on Thanh nin Cng sn, son tho mt
bn ghi nh v vic gii quyt khng hong kinh t. Ngy 17/2/1990, h trnh
ln Ryzhkov hai hng gii quyt: chuyn i h thng hnh chnh mnh lnh
hay tng cng chuyn i sang mt nn kinh t th trng c k hoch. L.
Abalkin, Neispolzovanny shans (Moskva, NXB Politizdat, 1991), tr.123. Manfred
Wilke, Hard facts (S tht kh chu), German Comments (Bnh lun ca ngi
c), s 42, 4/1996, tr24-25. Tnh hnh nghim trng l B Chnh tr khng
thng bo cho cc thnh vin ca y ban Trung ng SED v bn bo co ny.
Cc cuc thng lng vi Ty c bt u yu cu nhng ngi Ty c ti
tr 3 t -mc hng nm. Tc gi tham gia mt cuc hi tho Reichstag v
40 nm nc c chia r khi Bc tng sp , bt tn hiu cho vic bt u
chm dt s chia r nc c. Thi gian ny, Gorbachev l mt trong nhng v
anh hng. Nhng ngi tham gia nhn thy ngy ng ghi nh ny l mt trong
nhng kt qu v ng li chnh tr mi ca ng. Senn, Gorbachevs Failure
(S tht bi ca Gorbachev), tr.130. Gorbachev k mt ngh nh v ngh nh
ny c gi ti Vilnius di dng mt bc in tn. T lnh khng qun X
vit l Tng Dzhokhar Dudaev, sau ny l Tng thng Chechnya. ng ny
khng cho php c thm qun X vit b vo Estonia, do vy khng c bo
ng Tallinn. Gorbachev, Hi k, tr.579. Gorbachev ni thm rng lc ng
vn rt tin Yazov. Chernyaev gi cc bi din vn ca Pugo v Yazov ti phin
hp ca X vit ti cao l n n, hn lo v y gi di. Tschernajew, Die
letzten Jahre einer Weltmacht, tr.344. Mt s ngi Nga thn X vit qu tht
vng trc s ni ln ca ch ngha dn tc Lithuania bt u ri khi
Lithuania. Nm 1990, dng ngi khong 6.221 ngi ri i nhng nm 1991,
con s ny gim xung 5.504. Nm 1992, con s ny l khong 13.672 ngi.
Lnh m ni en thuc B Ni v. OMON i din cho n v bn qun s, c
nhim v c bit. Matlock, Autopsy on an Empire, tr.795. Sau ny, ng thng
bo vi i s M rng lc ng khng c lng tin tn gio. Song, ng dn dn
tin vo Cha v gi tr ca nhng li cu nguyn sau khi ng c cuc sng an
nhn sau cuc o chnh thng 8/1991. Tschernajew, Die letzten Jahre einer
Weltmacht, tr. 373. Kohl ni vi Gorbachev rng nu ng tham gia cuc gp
London vi t cch quan st vin, ng s tr thnh thnh vin chnh thc trong
cuc gp nm 1992 ti Munich. Matlock, Autopsy on an Empire, tr.538. Nim tin
ca b Thatcher vo Mikhail Gorbachev b lung lay sau khi hai bn ri khi vn
phng. Nm 1992, Vladimir Bukovsky ch cho Thatcher bn sao mt ti liu c
ch k ca Gorbachev, cam kt chi 1 triu la cho Hip hi Cng nhn m do
Arthur Scargill lnh o, trong khi th m ang tip tc nh cng chng li
chnh ph ca b. Gorbachev th nhn vi b khng h c bt c mt qu
no ca X vit ti tr cho cng nhn m Anh chng li b. Khng chc chn qu
ny c s tin hay khng. Mt s tc gi bn khon liu Gorbachev c ng
gp mt phn trong n lc khi phc lut v trt t bng cch tch ring vn
phng tng thng vi ni cc ca mnh. Ni cc ca ng, c trao mt s c
quyn, s a ra mt vi cch thc mnh m cu ly nh nc X vit.
Michael Urban, Vyacheslav Igrunov v Sergei Mitrokhin, The Rebirth of Politics
in Russia (S ti sinh cc nn chnh tr nc Nga), (Cambridge, NXB H
Cambridge, 1997), tr.247; Yu. Burtin, Demokraticheskaya Rossiya (Nc Nga
dn ch ha), 3/11/1991. 1. Elizabeth I (1533-1603): l N hong Anh v N
hong Ireland t 1558 cho n khi bng h. B tr nn bt t vi tn Faerie
Queen trong thin s thi cng tn ca Edmund Spenser. 2. Hng Y Richelieu
(1585-1642): khng l vua, m l th tng trong thi k lm vua ca ngi
con trai bt ti ca vua Henri IV l vua Louis 13. T nm 1624-1642, Hng y
Richelieu cai tr nc Php theo mnh v mun cng c vng quyn trung
ng v bnh trng cc nh hng ca nc Php qua khp chu u. 3. David
Lloyd George (1916-1922): l Th tng Anh nhim k 1916-1922. 4. Henri
VIII (1491-1547): l mt trong s nhng ng vua ln nht trong Lch s nc
Anh. 5. Abraham Lincoln (1809-1865), (cn c bit n vi tn Abe Lincoln,
tn hiu Honest Abe, Rail Splitter, Ngi gii phng v i): l Tng thng Hoa
K th 16, ngi dn dt nc M qua cuc khng hong ln nht, cuc Ni
chin Hoa K v chm dt ch n l ti quc gia ny. 6. Lord George Gordon
Noel Byron (1788-1824): l nh th lng mn Anh, mt trong nhng nh th
ln ca th gii th k XIX. 7. Josephine de Beauharnais (1763-1814): l hong
hu nc Php, v u tin ca Napoleon. 8. Marie Walewska: ngi tnh x Ba
Lan, rt c Napoleon yu chung. 9. Joe McCarthy: l thng ngh s M,
tng pht ng chin dch sn lng ph thy nhm chng ng cng sn hi
nhng nm 1950. 10. Joseph P. Kennedy (1888-1969): ri b lng New Ross
ht Wexford, Ireland n M lp nghip. ng tr thnh mt tay lm thng phuy
cha du ha chuyn nghip v lp mt c s thng mi vng chc. ng kt
hn v c ba ngi con gi, mt con trai mt Patrick mi. Patrick cha nm
xung. Patrick con ln ln kt hn vi May Hiker v h sinh mt trai cng t
tn Patrick. a con tr thnh Joseph Patrick Kennedy v to nn mt i gia
nh Hoa K danh ting sau ny... 11. Harry S. Truman (1884-1972): l Tng
thng th 33 ca Hoa K, nhim k 1945-1953. 12. Herbert Clark Hoover
(1874-1964): tng thng th 31 ca Hoa K (1929-1933), l mt k s m ni
ting th gii v l mt nh cm quyn theo ch ngha nhn o. 13. Dwight
David Ike Eisenhower (1890-1969): l Tng thng th 34 ca Hoa K (1953-
1961). Trong sut Chin tranh th gii th hai, ng l Tng t lnh qun ng
minh chu u vi qun hm Thng tng, v nm 1949 ng tr thnh Tng
t lnh u tin ca NATO. 14. L h thng l lun kinh t v m ly tc phm L
thuyt tng qut v vic lm, li sut v tin t ca nh kinh t hc ngi Anh
John Maynard Keynes (1883-1948) lm trung tm v ly nguyn l cu hu
hiu lm nn tng. 15. Kho d tr vng quc gia ca M. 16. Adlai Stevenson:
ng vin ng Cng ha, tng tht bi trong cuc chy ua ginh gh tng
thng nm 1952 v 1956. 17. Nelson Aldrich Rockefeller (1908-1979): l chu
ni ca nh t ph u tin, John D. Rockefeller. ng lm thng c tiu bang
New York gn bn nhim k (10 nm) ri ra tranh c ng vin tng thng s
tuyn trong ng Cng Ha. Nm 1974 ng l Ph Tng thng di thi Tng
Thng Gerald Ford. 18. James Earl Jimmy Carter, Jr (sinh nm 1924) l chnh
khch v l Tng thng th 39 ca Hoa K, nhim k 1977-1981, ng thi l
qun qun Gii Nobel Ha bnh nm 2002. 19. Ch ngha ny quan nim cc
cng dn sinh ra a phng tri hn nhng ngi nhp c. 20. Carey Estes
Kefauver (1903-1963): l ng vin ng Dn ch, c chn lm ng vin Ph
Tng thng trong cuc bu c nm 1956. 21. Hnh trnh danh d. 22. Martin
Van Buren (1782-1862): l Tng thng th 8 Hoa K (1837-1841), ng vin
ng Dn ch. 23. James Buchanan (1791-1868): l Tng thng th 15 ca Hoa
K (1857-1861). 24. Ulysses Simpson Grant, tn khai sinh Hiram Ulysses Grant
(1822-1885): l tng ca qun i Lin bang min Bc trong Ni chin Hoa K
v l Tng thng Hoa K th 18 (1869-1877). 25. James Knox Polk (1795-
1849): l Tng thng th 11 ca Hoa K, nhim k 1845-1849. 26. Stephen
Grover Cleveland (1837-1908): l Tng thng Hoa K th 22 v 24, v l tng
thng duy nht phc v hai nhim k khng lin tc nhau 1885- 1889 v 1893-
1897. 27. Vo cui th k XVIII, ng Whig i din cho quyn li ca nhng
ngi theo ui t tng ci cch v bu c, ngh vin v cng tc t thin
Anh. T gia th k XIX, ng T do (Liberal Party) ni ln vi t cch l ng
k tc ng Whig. 28. Arthur Neville Chamberlain (1869-1940), nh hot ng
chnh tr, nh ngoi giao Anh. T 1918, l H ngh s; t 1924-1929, nhiu ln
tham gia chnh ph, gi chc B trng. Nhng nm 1937-1940 l Th tng
v th lnh ng Bo th. 29. John Kenneth Galbraith: gio s kinh t ca trng
Harvard, trc y tng l i s ti n , c nhn huy chng ca Tng
thng Hoa K. 30. Felix Frankfurter: nguyn Thm phn Ta n Ti cao Hoa K.
31. John Quincy Adams (1767-1845): l tng thng Hoa K th 6 (1826-1829),
l con trai u v l con th hai ca v tng thng Hoa K th 2, John Adams
(nhim k 1797-1801) v Abigail Adams. tiu chun m vi t cch mt chnh
khch, Jack lun c gng noi theo hnh thnh phng php qun l (S gn
b v mt tnh cm vi t nc Ailen xa kia cha bao gi lm gim thi
ny). Jack nhanh chng hon thnh bc qu sang tui trng thnh di p
lc ca nhng ngy Hitler y c chu u v th gii vo cuc chin tranh. 32.
Tc l i Ty Dng, Thi Bnh Dng v Bc Bng Dng. 33. Douglas
MacArthur (1880-1964): l Tham mu trng Qun i Hoa K trong sut thp
nin 1930 v sau ng vai tr quan trng trn mt trn Thi Bnh Dng
trong Chin tranh th gii th hai. Tri li iu ny cng tng thm s t tin vn
c ca ng. 34. Bobby Kennedy, cn c gi tn tt l RFK: l mt trong hai
ngi em trai ca tng thng Hoa K John F. Kenneydy, vi chc v tng trng
ngnh lut php Hoa K t 1961-1964. ng l mt trong nhng ngi c vn
m tng thng Kennedy tin cy nht, v lm vic k cn vi tng thng trong
thi k khng hong v kh ha tin ca Cuba. 35. Henry Cabot Lodge, Jr. (1902-
1985): l mt Thng ngh s M ca bang Massachusetts, mt i s Hoa K
ti Vit Nam Cng ha, v l mt ng c vin Ph Tng thng Hoa K. nm 1956
khng h khn ngoan. Nhng Jack Kennedy pht l tt c nhng s n o .
ng khng chc mnh cn sng c bao lu nn i vi ng, liu lnh l iu
duy nht c ngha. 36. L thuyt gia chnh tr xut sc, tc gi cun Qun
Vng c Alpha Books xut bn. 37. o lut v cc quan h qun l lao
ng ca M c Quc hi thng qua nm 1947, bt chp s ph quyt ca
Tng thng Truman. 38. Hi ngh Postdam: t ngy 17 thng 7 n ngy 2 thng
8 nm 1945, ti cung in Cecilienhof - Postdam, ca cc nh lnh o ca phe
ng minh l Harry S. Truman, Winston Churchill, Clement Attlee v Stalin
quyt nh tng lai ca nc c v chu u thi hu chin. 39. Robert
Alphonso Taft II (sinh nm 1942): l thng c ca tiu bang Ohio thuc ng
Cng ha t nm 1999 n thng 1/2007. 40. Henry Clay (1777-1852): l nh
hng bin M th k XIX, ngi i din cho c Nh Trng ln Thng ngh vin.
41. Edmund Gibson Ross (1826-1907): l mt chnh khch biu trng cho bang
Kansas sau Ni nc chin M v sau tr thnh thng c ca New Mexico. 42.
Lin X bn h my bay do thm U2 bay vo lnh th ca mnh v tn dng
trit c hi v gi ny cho vic tuyn truyn. 43. Lc , Martin Luther ang
biu tnh ngi mt nh hng phn bit chng tc. 44. George Catlett Marshall,
Jr. (1880-1959): l mt nh lnh o qun i Hoa K, B trng Quc phng.
Marshall l tng tham mu trng ca qun i v l mt c vn qun s cp
cao cho Tng thng Franklin D. Roosevelt. 45. Dean Acheson (1893-1971): Cu
ngoi trng M. 46. Henry Alfred Kissinger (tn khai sinh: Heinz Alfred
Kissinger sinh nm 1923) l mt nh ngoi giao ngi M-c gc Do Thi,
ginh gii Nobel Ha bnh nm 1973. 47. Otto Eduard Leopold von Bismarck l
th tng nc c v Vng quc Ph th k XIX, c nhiu ngi gi l
Th tng thp do ng li qun ch bo th cng nh chnh sch chnh tr
thc dng. 48. Thng 9 nm 1938, Hip c Munich c k kt gia Anh, c,
Php v . Qua Anh Php chp nhn c a qun vo ng minh ca
mnh l Tip Khc nhm trnh chin tranh vi c. 49. Ma xun nm 1961,
Lin X phng tu Sputnik v nh du hnh v tr Gagarin tr thnh ngi u
tin du hnh trong khng gian. 50. Walter Ulbricht l Ch tch Hi ng Nh
nc ca ng c. 51. Nm 1960, nc Php tr thnh quc gia th t c kho
v kh nguyn t. Tng Thng de Gaulle tuyn b nc Php l mt lc
lng nguyn t c lp th ba, sau Hoa K v Lin X. ng cng mun pht
trin nguyn t thnh mt lc lng nh tr (force de frappe). 52. T ca
Harry Truman. 53. Sau Chin tranh th gii th hai, vo thng 7 nm 1944, ti
hi ngh Bretton Wood, 44 nc tham d (c c Lin X c) thng nht
thng qua h thng tin t Bretton Wood dng ng -la M lm tiu chun
tin t ca th gii. 54. Mt trong nhng ngi ch trng ni ting nht ca
Thuyt hi t thuyt x hi hc t sn, cho rng ch t bn ch ngha v x
hi ch ngha ang pht trin theo nhng con ng ngy cng xch li gn
nhau v cui cng s ha nhp vo nhau, hnh thnh nn mt x hi mi, trong
kt hp nhng tnh cht tch cc ca ch t bn v ca ch x hi ch
ngha. 55. y ban chu trch nhim v cc vn ti chnh, x hi v phc li
khc ca Quc hi 56. K hoch xm lc Cuba do Cc Hnh ng (hay cn gi
l Cc Mt v) ca CIA vch ra. Cc trng Cc Hnh ng ca CIA lc chnh
l Richard Bissell. Tht bi ca v Vnh Con Ln m Bissell l tc gi chnh
hy hoi thanh danh ca ng ta. 57. Mongoose l tn c m ha ca k hoch
b mt nhm lt Castro. 58. Tng thng, nhn vt tai ting, nh c ti qu
khch ca nc Cng ha Dominique t nm 1930-1939 v t 1942-1961. B
mt ton v trang l mt khu ngoi Lachaise m st vo chiu ti ngy 30
thng 5 nm 1961. 59. Richard Helms c c lm Ph Gim c CIA vo
thng 4 nm 1965 v ln nm quyn lnh o CIA t thng 6 nm 1966 n u
nm 1973. Helms c coi l v tng gim c ti ba nht. 60. Hc thuyt l c
s ca ch ngha ton M, tuyn b nh hng ca Hoa K ti cc nc thuc
khu vc Trung Nam M. 61. T lng m ngi Cuba dng ch ngi M. 62.
Coretta Scott King: v ca mc s da en Martin Luther King, ngi t nhiu
nm qua tip ni s nghip u tranh ca chng cho quyn t do v bnh
ng ca con ngi. 63. Mahatma Gandhi (1869-1948), cn gi l ng thnh
Cam a: ngi ch trng chng i khng bo ng. 64. ng 3 K, ng cc
oan phn bit chng tc. 65. Thc Anh, bng 0,914 mt. 66. Mt cch gi khc
ca i hc Mississippi. 67. Thnh vin tch cc ca Hip hi quc gia v s tin
b ca ngi da mu, b mt k l mt bn cht vo ngy 12 thng 6 nm 1963
ngay trc ca nh ring ti thnh ph Jackson, bang Mississippi. 68. Mc s,
mt thn tng ca phong tro chng phn bit chng tc Birmingham, ngi
cng hot ng rt tch cc vi Martin Luther King. 69. Nh s hc ni ting, tc
gi nhiu cun sch v cuc i ca Martin Luther King. 70. Ch tch NAACP
(Hip hi cc quc gia v s tin b ca ngi da mu) 71. Trung t b binh lm
c vn s on 7BB ti vng IV chin thut (min Nam Vit Nam) t nm 1962-
1963. 72. c hiu l mi nguy v ch ngha cng sn. 1. Chin tranh By nm
(1756-1763): Cuc chin xy ra gia hai th lc gm c Vng quc Anh,
Vng quc Ph v Hannover mt pha v Php, o, Nga, Thy in v
Saxony pha kia. Ty Ban Nha v B o Nha sau ny cng b cun vo chin
tranh, trong khi mt lc lng ca nc trung lp H Lan b tn cng ti n .
Ti Bc M, cuc chin c gi l Chin tranh Php v ngi Da . 2
Frederick North: Th tng Anh giai on 1770 1782. 3 ng Whig: Nay l
ng Dn ch T do, vn duy tr v th chnh tr quan trng cho n th k XX.
ng Whig ng h vic khai tr Cng tc x York theo c tin Cng gio khi
quyn k tha ngai vng ca x Anh, Ireland v Scotland. Tn gi c dng
biu th s khinh mit: whiggamor l chn b (cattle driver). ng ny
gn gi vi gii nghip on, ti chnh v ch t. 4 Nguyn vn: Glorious
Revolution, mt cuc cch mng khng mu nhm lt Vua James II, do
Vua William III (1652-1702) lnh o. 5 Hip hi thuc Hi ng a phng,
thng t chc cc cuc hp thng nin bn v lut. 6 Chin tranh Hoa K: T
nm 1763, Anh tr thnh ch thc dn ln, kim sot rt nhiu thuc a.
Cn chi ph cho cuc Chin tranh Php ngi Da (1756-1763), chnh ph
Anh v Vua George III p t thu cao 13 thuc a Bc M, dn ti Cch
mng Hoa K (1775-1783) cuc cch mng ginh c lp ca 13 thuc a
Bc M. 7 Cng ty ng n l tn gi chung mt s cng ty ca chu u c
php c quyn bun bn vi chu , c bit l vi n . 1. Cch mng Php:
Din ra t 1789-1799, lc lng dn ch v cng ha lt ch qun ch
chuyn ch v c Gio hi Cng gio Roma ti Php cng phi tri qua nhiu
thay i. Cuc cch mng ny xa b ch phong kin trong x hi Php v
c sc nh hng mnh m, nht l i vi cc quc gia theo ch phong kin
lc by gi. 2. Trung tm hnh chnh ca thnh ph Canterbury, Tng Gim mc
ca ton Anh, ni ng u Gio hi Anh v cc nhm o Anglican trn ton
th gii. 3. Khng hong Nootka l cuc tranh chp chnh tr gia Anh v Ty
Ban Nha, do nhng s kin din ra trong ma h nm 1789 ti Eo bin Nootka,
o Vancover, tnh Canada khi thuc Anh. 4. Ngy 1/6 Huy hong, cn c
gi l Trn chin Ushant th Ba, l trn nh hm i ln nht v l cuc xung
t u tin gia Anh v Php trong giai on Cch mng Php. 5. Hi Tam
im: Chnh thc c mc s Anderson thnh lp Anh quc nm 1717, ban
u ch gm nhng ngi th, nhng ngi trong cng mt ngnh ngh, nhng
sau m rng v c cc thnh phn x hi tham gia: t tiu thng, hc gi,
gii bnh dn, tr thc n qu tc v cc quan chc nm gi nhng a v cao
trong x hi. V vy, t tng v ng li rt phc tp, nhiu bin tng. 1.
Prime Minister tc l B trng th nht v thng c gi l Th tng. 2.
Mt chc v cao trong chnh ph Anh giai on t gia th k XVI n u th
k XIX, l ngi chu trch nhim v ngun ti chnh ca Hi qun Hong gia
Anh. Chc v ny b bi b nm 1836. 1. Cc cuc chin tranh ca Napoleon l
mt lot cc cuc chin xy ra ti chu u, di thi hong Napoleon
Bonaparte cai tr nc Php. Cc cuc chin ny tip ni cc cuc chin do cuc
Cch mng Php pht sinh, ko di sut thi nht ch Php (mt ch
chnh tr do Napoleon lp ra). 1. Isle of Dogs (o Ch): Tn gi ny chnh thc
c dng vo nm 1588, nguyn l mt hn o khu ng London 1. Toma
Paine (29/1/1737-8/6/1809): Sinh Anh, nhp c M trong thi gian n ra
Cch mng Hoa K, l nh trit hc, nh cch mng, ngi theo trng phi ch
ngha t do c in, mt nhn vt ni bt trong Phong tro Khai sng. ng ng
h s c lp ca cc thuc a M khi quc Anh v l ngi c nh hng
ln n Cch mng Php. 2. Ngh thut bim ha: Mt pht kin ca chu u c
t thi c i, l th loi thch hp nht cho vic th hin cc din bin vn ha
v chnh tr trong mt hnh thc c ng. 3. S phn lit ln th hai ca o Kit
vo u th k XVI dn n s ra i ca o Tin Lnh. Cuc ci cch ny gn
lin vi tn tui hai i biu l Martin Luther (1483-1546) v Jean Calvin (1509
1546). Th k XVI l th k m u cho cc cuc cch mng t sn chu u.
Martin Luther chu nh hng ca t tng t do t sn, phn khng li nhng
quy nh khc nghit ca ca Cng gio. Nhng t tng ci cch dn ti
xung t gay gt quyt lit vi Ta thnh Vatican v s ra i ca o Tin Lnh.
4. Thu thp phn: mt loi thu do Gio hi Thin Cha Ty u thi trung i
t v thu ca cc tn bng mt phn mi sn phm hng nm ca trang
tri ng h gio s v nh th. 5. Royal Exchange London: c Thomas
Gresham thnh lp nm 1565, hot ng nh mt trung tm giao dch ca thnh
ph; n nm 1576, c Elizabeth I chnh thc t tn ny. 6. Gi tt l Lloyds,
mt b phn ca Royal Exchange London, l khu vc ring ca nhng ngi
k nhn trch nhim thanh ton cc hp ng bo him (nht l v tu thy) v
nhng ngi mi gii hp ng bo him. 7. C ngun gc t c, m u bi
George Louis c tri ca Hanover, ngi ln ngi vua Vng quc Anh vi tc
v George I nm 1714. Triu i ny c tip tc vi George II, George III,
George IV v kt thc vo nm 1901, khi William IV qua i. 1. Nguyn vn:
United Provinces, l tn gi khc ca Cng ha H Lan (1581-1795), nay l H
Lan. 2. Cn gi l Hi ngh Quc gia Php (French National Convention), hp t
ngy 20/9/1792 n ngy 26/10/1795. Cun sch c Thi H Books xut
bn. **HNH 12-5** Cookie th nht c c bi vng lp. **HNH 6-3** Chy
v d vi hm `isNaN()` trong cu iu kin ghp. **Hnh 10-8** To mi v
thm cc phn t bng vng lp `for` v DOM. 1. Key West: Mt thnh ph nm
cc Nam ca Hoa K, cn c tn Mile O, tc l im bt u ca dm Anh, tnh
theo chiu dc ca nc M. 1. Nh Ronald McDonald (Ronald McDonald
House): Chng trnh t thin ca thng hiu thc n nhanh McDonald's, xy
dng nhng ngi nh gn cc bnh vin cho tr em b bnh him ngho v
thn nhn cc em trong thi gian iu tr ti bnh vin. Ngi nh Ronald
McDonald u tin c m Philadelphia nm 1974 v hin nay trn th gii
c khong 200 ngi nh nh th. 1. Stevie Wonder (tn tht Stevland
Hardaway Judkins, sinh ngy 13 thng 5 nm 1950, sau i tn thnh Stevland
Hardaway Morris): Ca s, nhc s, nh sn xut m nhc v ngh s chi a nhc
c ngi M. ng l ngh s tiu biu cho m nhc i chng Hoa K na sau th
k XX vi 22 gii Grammy (nhiu nht cho mt ngh s solo). B m t nh,
Wonder k hp ng tr thnh ca s chuyn nghip t khi mi 11 tui. 1.
Lourdes: Mt thnh ph nh thuc min Nam nc Php, gn bin gii Php -
Ty Ban Nha. 1. Puerto Vallarta: Mt thnh ph ni ting v du lch ca Mexico,
tri di theo vnh Banderas bn b Thi Bnh Dng. ny sang ngy khc. Quc
gia khi nghip Cu chuyn v nn kinh t thn k ca Israel (tc gi: Saul
Singer v Dan Senor) gii thiu bc tranh ton cnh v nhng g dn tc Do
Thi lm nui dng v vun p cho cc doanh nhn khi nghip, thng
qua vic thu ht dng tin t cc nh u t mo him ca phng Ty. Bn
ting Vit c Cng ty C phn Sch Alpha (AlphaBooks) xut bn v ti
bn nhiu ln. IPL l mt d n gio dc phi chnh ph, phi li nhun v phi tn
gio do cc doanh nhn, tr thc tm huyt v Trng Doanh Nhn PACE phi
hp sng lp, trin khai thc hin t nm 2007. Jack Ma (M Vn, sinh ngy
10/9/1964) l t ph, doanh nhn thng mi in t ngi Trung Quc. ng
l nh sng lp v l Ch tch iu hnh Tp on Alibaba. ng cng l doanh
nhn Trung Quc i lc u tin xut hin trn trang ba ca Forbes. 1. Dip U
m: phin m ting Trung l Ye You Tan. 2. i phong cm: loi n organ ln
vi h thng nhiu ng so khng l lin kt vi n, thng ch s dng trong
nh th. 3. Mn th ca L Bch. mun miu t lc ny l thi im p
nht, hng vng nht ca ma xun, nhng thi khc ti p ny cng ngn
ngi nh hoa khi, n ch tn ti trong mt khong thi gian rt ngn. 4. Ch
(sc): trn ch ny chnh l ch ao, ngha l con dao. (*) SUV: Kiu xe th
thao a chc nng, c thit k c th vt qua nhng a hnh xu. (1)
Trng phi n tng: Mt tro lu ngh thut bt u ti Paris vo cui th k
19, nh du mt bc tin quan trng ca hi ha. Ci tn 'n tng' do cc
nh ph bnh gi theo mt bc tranh ni ting ca Claude Monet: Impression
soleil levant (n tng mt tri mc). (2) H thng nh v ton cu (Global
Positioning System - GPS): L h thng xc nh v tr da trn v tr ca cc v
tinh nhn to. Trong cng mt thi im, mt v tr trn mt t nu xc nh
c khong cch n ba v tinh (ti thiu) th s tnh c ta ca v tr .
H thng nh v ton cu ca M l h dn ng da trn mt mng li 24
v tinh c B Quc phng Hoa K t trn qu o khng gian. (4) DJ: Vit tt
ca Disc Jockey, c ngha l ngi chnh nhc trn i pht thanh, trong v
trng hay qun bar. Vi cc thit b v k nng phi trn bin ha, DJ rp nhp
mt cch ti tnh cc loi nhc to thnh mch giai iu c bit sng to. (5)
Home run: Thut ng dng trong mn bng chy, ch c nh cho php ngi
nh chy quanh sn ghi mt lc nhiu im m khng phi dng li. (6) Steve
Jobs: Gim c iu hnh ca hng my tnh Apple, hng i u trong ngnh
cng nghip my tnh M vi hng lot cc sng ch nh h iu hnh OSX,
my tnh v s tay in t MAC, bn phm. Hng bn ra hn 50 triu my
nghe nhc cm tay Ipod trn ton th gii. y l mt sn phm cch mng
trong k nguyn m nhc k thut s. (7) Vince Lombardi: Hun luyn vin
bng bu dc huyn thoi trong cc gii v ch quc gia M th k 20. ng
dn dt i Green Bay Packers ng quang ngi v ch th gii. (8)Tiger
Woods: sinh nm 1975, l vn ng vin nh golf chuyn nghip s 1 th gii
ngi M. Vi danh hiu ny, Woods tr thnh tay golf chuyn nghip c mc
thu nhp cao nht th gii (nm 2005 l 87 triu -la). (3) Robert Frost (1874-
1963) l nh th ni ting ngi M, c xem l mt trong nhng nh th
sng tc v ti thn qu hay nht trong th k 20. ng bn ln ot gii
Pulitzer, tng c c gii Nobel vn hc nm 1953 v nhn c nhiu gii
thng vinh d v cao qu khc trong s nghip th ca ca mnh. 3. Thut ng
Moat do Warren Buffett sng to ra, ng mt cng ty c li th cnh tranh v
to ra hng ro ngn cn s cnh tranh ca cc cng ty khc. 1. Vit Nam li
sut tri phiu chnh ph trung bnh khong 8%/nm. 2 Ni c sn giao dch
chng khon New York. Hnh tng rn trn cha Thi. Kh. Vng m ly.
Tng. Cng cm. Loi bnh m dt trn. Ni. Hnh trn mang tnh biu tng
cao qu dng lm i tng thin trong Pht gio i tha. Tranh v tng,
ti tn gio. Hin thn, ha thn. Pht thin. B lc dng lm du n. Cy chy
biu tng. Mt loi ru Nepal, Ty Tng. D xoa. Thuc l lm t l thuc
non v t gai du. Cha, tu vin Ty Tng. Hong phi, phi m vng. Ngha l
bn o, l mt hc v Pht gio Ty Tng dnh cho tng ni. n. Ni s. Cht gy
o gic, ma ty. Nit Bn. Hnh vi l bi hay tng nim. Php, phn s. Binh s
Nepal trong qun i Anh hoc n. Ngi Anh (1570-1606) thnh vin nhm
tn Cng gio c m mu m st vua James I ca Anh. Khu vc ng nam
Bangladesh v bin gii n vi Min in, l mt qun ca Bangladesh, cho
n nm 1984 th b chia thnh ba qun. Trong thp nin 1970 v 1980, c dn
cc b tc ny chng li nhng c gng ca chnh ph nhm a dn Bengal
n y sinh sng. (N.D) Vi dt tay. Tin tr nc. Vng, c. Bin nhn.
Thin minh st X, hai tay chp li t cung knh. Ting Latin, ngha l cht
liu n . Y hc n c i, tr bnh bng tho mc, yoga, ch n. Ch
thin Din kin vi o s. o c sa khoc bn ngoi. Mt trong nhng ng
chnh di nht v xa nht chu , ni vng ng v ty tiu lc a n v ni
Nam vi Trung . o nh. Mt dng bnh m ca n . Rau xo. u lng. K
an c ma ma. Nh ngh. Bnh m dt chin trong b long. Enthusiasm, t
ting Hy Lp enthousiasmos. Php Tnh Ng Kinh, Chng 1, 6. [ITP18.] Tn
mt loi bin cht, phin. ng iu. Cy gai du. Nh ci chn nh xu
ung tr. Ghat: bc thm dn xung sng Hng. Giovanni Antonio Canal
(17/10/1697 - 19/4/1768), ha s chuyn v phong cnh Venice. Joseph
Mallord William Turner (23/4/1775 - 19/12/1851), ha s ngi Anh, v tranh
phong cnh thuc trng phi lng mn. Paul Jackson Pollock (28/1/1912 -
11/8/1956), ha s ni ting ngi M, l mt gng mt quan trng trong tro
lu ch ngha biu hin tru tng. Pieter Bruegel il Vecchio (1525 -
9/9/1569), ha s H Lan. iu nhy siu phm ca thn Shiva. Biu tng sng
bi hnh dng vt. Trng v bng tay. Bnh m dt chin phng ln. Mt dng
ko. 1. Ta l cha t ca th gii. 2. Hai cu th nm trong bi th Hai mi hai
vn dng tng quan t tha h Vi ca Ph. 3. Trong T tiu Thin hu ca
dng vn hc lng mn hin i do c gi Trung Quc bnh chn, Ph Ng T
Tn c mnh danh l Thin hu bi tnh, bi l bi kch dng nh tr thnh
du n ring ca ch. 4. C chiu: trong cu m, c chiu, con ci trong nhng
gia nh giu c, c nung chiu. 5. Hnh cung: cung in cho vua tm khi
ra khi hong thnh kinh . 6. Tianya: mt trong nhng din n trc tuyn
c yu thch nht ti Trung Quc. 1. Shizuka: mt nhn vt ph trong b
truyn tranh Hana Yori Dango (Boys Over Flowers) ca Nht. 1. Cu chuyn v
ngi nng dn v con rn c l mt cu chuyn thuc tuyn tp Nhng cu
chuyn ng ngn ca Aesop. 1. C dn: c tn khc l c ci ng, c trng
nhiu vng Bc M, Trung M v Anh Quc. 2. Two-tone: hai tng mu. 1. Mi
mt loi hoa u mang nhng thng ip ring, d lan c nhiu mu, nhiu
thng ip. Mu tm ca d lan tng trng cho ni bun v ni thay li xin li:
Hy tha th cho anh. 1. Cn c theo th php v, tranh Trung Quc c th chia
thnh tranh v chi tit v tranh t . 2. C Napoleon: cn gi c hng chi u to,
c pht hin cc vng nc Indonesia v Phillipines, rt c a chung
Trung Quc. 1. Olympiad: gii thi u mang tnh quc t, thi thng rt kh,
c chia lm nhiu lnh vc: Ton, L, Ha, Th dc th thao, C vua 2. i,
Romeo, Romeo! Sao chng li l Romeo ch? 1. GMAT: vit tt ca Graduate
Management Admission Test, l tiu chun nh gi c phn pht bng ting
Anh, gip cho cc trng thng mi nh gi kh nng ca nhng ngi np
n xin hc thng mi v qun tr cp cao. 2. Trn Vin Vin: mt danh k
min Giang Nam thi Minh mt - Thanh s, l mt trong nhng nhn vt dn
n s sp ca nh Minh. 3. Mt cu th trch trong bi Vin Vin khc ca
Ng V Nghip, Nguyn Th Bch Hi dch. 4. Mt loi ru bnh dn ca Trung
Quc, nu t ht ng cc. 1. Sn tra: cn c tn l cy chua cht, cy gan hay to
mo, c dng lm thuc c phng ng v phng Ty hng chc th k
qua. Hin n c dng rng ri ti nhiu nc chu u tr bnh tim mch.
Cn Vit Nam,Trung Quc, sn tra l thuc cha cc chng v ng tiu ha.
1. ICU: vit tt ca cm t Intensive Care Unit, khu chm sc c bit, khoa hi
sc tch cc. 2. Theo quan nim ca ngi i Loan, sau khi tai qua nn khi
nn n m mng gi xua ui vn en. Cn theo dn gian Trung Quc lu
truyn by lu nay, l bi c th mang li may mn, xua ui t ma v nhng
iu xu. 1. Hng lu Nh Vu: ch Vu Nh th v Vu Tam th, hai nhn vt
trong Hng lu mng. C hai u l nhng c gi sc nc hng tri. 2.
Rukawa Kaede: mt trong nhng nhn vt chnh trong b truyn tranh Slam
Dunk ca Nht. 3. Trng V K: nhn vt nam chnh trong b tiu thuyt
thin long k ca nh vn Kim Dung. 4. Quang Minh nh: so huyt ca Ma
gio m Trng V K ln m theo mt ng ha thng leo ln. 5. Lu Dt
Phu l cng trnh kin trc c t theo tn ca nh ti tr Thiu Dt Phu.
Thiu Dt Phu c bit n nh mt ng trm ca lng gii tr Hoa ng. K
t nm 1985, ng quyn tin xy dng nhiu cng trnh kin trc phc v
cho khoa hc gio dc ti i lc, cc cng trnh ny thng c t theo tn
ca ng. 6. Hoa d hp: hay cn gi l hoa mc lan Trung Hoa, c mu trng
hoc pht hng. 1. Diu Minh: ngi sao bng r thnh cng M v c c
Trung Quc bit n. 2. Minh Tng: vn ng vin in kinh u tin ca
Trung Quc tng ginh ba danh hiu: k lc gia th gii, v ch th gii v v
ch Olympic. 3. Vn ng Ng t (hay cn gi l Phong tro Ng t): mt phong
tro u tranh rng ln ca sinh vin, hc sinh, cng nhn, th dn, tr thc
Trung Quc, v n ra ng vo ngy 4 thng 5 nm 1919 nn c gi l phong
tro Ng t. 4. Ung ru c cha kht: v vi gii quyt kh khn trc mt
m khng tnh n hu qu v sau. 1. Chc Don Minh (1460-1526): tn ch l
Hy Trit, hiu Chi Sn, l mt th php gia kit xut ng u Th phi vng
Ng trung, mi ngi nhn nh ng l th php gia nht triu Minh. 2. Ph
u: mt thut ng ph bin trong thi k i cch mng vn ha ca Trung
Quc, vit tt ca ph phn v u tranh. 3. Hai cu th trch trong Thm
vin xun - Trng Sa ca Mao Trch ng. 4. Dic Th: tn y l Ngh Dic
Th, sinh nm 1946 ti Thng Hi, l em gi ca tc gia ni ting Ngh
Khung, cng vi Kim Dung v anh trai c xem l tam i k tch ca gii
vn n Hng Cng. 1. Morphine: mt loi thuc gim au gy nghin. 1. Em
Lm: ch Lm i Ngc, mt trong ba nhn vt chnh trong tiu thuyt Hng lu
mng. 2. Squash: mn th thao ging tennis, nhng chi trong phng kn, vt
ngn hn v bng cng nh hn. Ngi chi nh bng vo vch tng c gch
mc lm chun tnh im, c th chi mt mnh. 1. Cu th trch trong bi
th Thi tang t ca Tn Kh Tt, bn dch ca Nguyn Ch Vin. 2. T thi La
M, ngi ta vn cho rng iu ngc nghch n ni chng i ph vi him
nguy bng cch giu u trong ct. Hnh nh ny cng tr thnh n d cho
nhng ai trn trnh thc t, ging nh a tr bt tai li v la tong ln: Ti
khng nghe thy g c. 3. ng Tuyt pht m gn ging vi t bn hc;
(tngxu/bn) v (tng xu/ng Tuyt). 1. Kaixin: mt trong nhng
trang mng x hi ph bin Trung Quc. 2. JP: vit tt ca t (jipin) theo
ngha tiu cc tc l: ngi t hi khng ai chu ni. 1. Alibaba Group l tp
on thng mi in t ln nht Trung Quc, s hu cng ty Alibaba.com v
ng thi s hu Taobao, Alipay, China Yahoo... 2. Taobao l mt trong bn h
thng mua bn trc tuyn ln nht ti Trung Quc. 3. Tencent: cng ty cung cp
dch v tin nhn QQ cng nhiu dch v trc tuyn khc, rt ph bin ti Trung
Quc. 4. M Ha ng: ch tch kim tng gim c iu hnh Tencent. 5. M
Vn: ngi sng lp v l tng gim c tp on Thng mi in t khng l
Alibaba. Khi t t nm 2005 bt u cung ng hp bc ngoi iPod cho Apple.
Macintosh (hay Mac): L mt dng sn phm my tnh c nhn c thit k,
pht trin v a ra th trng bi tp on Apple. C2C (Consumer-to-
Consumer): L hnh thc thng mi in t gia nhng ngi tiu dng vi
nhau. K nguyn hu PC: The Post-PC era Cy gy v c c rt (carrot and stick):
L khi nim c dng ch mt hnh ng ng thi khuyn khch iu tt
(c c rt) v trng pht iu xu (cy gy). y l mt chnh sch ngoi giao
trong quan h quc t, thng c cc nc ln mnh s dng nhm thay i
hnh vi ca cc nc nh hn. Cy gy tng trng cho s e da trng pht,
cn c c rt tng trng cho quyn li hay phn thng. Bong bng Dot-
com: ni nhng trang web ca cc cng ty trn mng li ton cu vi tn
min l.com, l mt bong bng th trng c phiu khi cc c phiu ca cc cng
ty cng ngh cao, nht l cc cng ty mng c u c. Bong bng ny c
sinh ra vo ngy 9/8/1995 khi Netscape Communications bt u nim yt c
phiu ca mnh v v vo ngy 10/3/2000 khi ch s tng hp NASDAQ t
nh cao nht. Bong bng Dot-com gp phn cng cc nhn t khc to nn
s thnh vng kinh t ca M cui thp nin 1990 thi k m nhiu ngi gi
l Nn Kinh t Mi, cn Alan Greenspan gi l s thnh vng bt thng.
Personal Digital Assistant: Thit b k thut s h tr c nhn Tn mt nhn vt
trong truyn cho thiu nhi c tn l Struwwelpeter. Rapid eye movements
(chuyn ng mt nhanh) ch mt gic ng su, tri ngc vi NREN - gic
ng khng su. Quasimodo: Anh g trong tiu thuyt Nh th c B Paris, cn
c bit n vi tn Thng g nh th c B. Hai n minh tinh ni ting
ca thp nin 80, 90 th k trc. Hai ngi ph n c bit n vi gng
mt khng my xinh p. N v Ngh l hai t ng m. Nam ung hocmon v
chuyn i gii tnh thnh n. n dm cn c ngha bng l ghen. Trng
hn ca ca Bch C D.
 Chia s ebook: https://downloadsach.com

Follow us on Facebook: https://facebook.com/caphebuoitoi