T xa n nay thin nhin lun l mt ngun cm hng v tn vi cc nh th, nh vn lm

ti sng tc. Nu nh nhng thi nhn, vn nhn trung i hng tm hn mnh vi my,
hoa, tuyt, nguyt, cm, k, thi, tu- nhng th vui tao nh i th nhng tc gi hin i li
hng ngi bt ca mnh v cnh sc thin nhin ca t nc, ca con ngi trong thi i
i mi.

H lun tm thy trn qu hng c nhng vng ni non tuyt p, nhng di sn thin nhin
ng con ngi trn trng, luyn lu. V sng nc chnh l mt trong nhng cnh thin
nhin ti p y, dng sng vi dng nc chy, vi lch s hnh thnh cng nh nhng c
im c o v a l khi gi trong lng cc nh vn nhng cm xc dt do nht khin
h phi cm bt v sng to ngh thut. Ngi li Sng Nguyn Tun v Ai t
tn cho dng sng? Hong Ph Ngc Tng c ra i t chnh s thi thc trc ci p
ca cc nh vn. Tuy c sng tc nhng khong thi gian khc nhau nhng c hai tc
phm u ti hin thnh cng v p tr tnh, m thm ca nhng dng sng qu hng.

Vit v ti sng nc c nhiu bi th, bi vn rt thnh cng. Ta c chim

ngng mt dng sng mnh mng, hoang vng, bun man mc thm m ni nh nh
trong Trng giang ca Huy Cn hay mt khung cnh u hiu, cch bit ca thin nhin sng
nc Kinh Bc trong bi th Bn kia sng ung ca Hong Cm. Nu nhng bi th trn
ch l iu kin, ch l ci c cc nh th by t lng mnh th n vi Ngi li sng
v Ai t tn cho dng sng? ngi c mi cm nhn c r nt v mt tc phm vit
v dng sng thc s. Di ngi bt ca cc nh vn hnh nh dng sng c bc lu v
hnh nh dng sng ca x Hu mng m hin ln mang nhiu nt chung c o.

C hai nh vn u khc ha hnh tng dng sng vi v p, dng v phong ph, a dng
nhiu khong thi gian, khng gian,vi im nhn khc nhau. Dng sng trc tin c
Nguyn Tun c lc nhn ngm nh mt ngi xa l, c lc li nh mt c nhn thn thuc; c
khi ngm nhn sng t trn cao , khi li tin n cn cnh nhn ra r hn v p ca n.
V thi gian, sng c nh vn chim ngng c bn ma: xun, h, thu, ng- mi
ma li em n cho tc gi nhng xc cm, n tng ring. Qua nh vn mun a n
cho ngi c mt ci nhn a dng, ton din v v p ca con sng yu thng. Vi dng
sng Hng , Hong Ph Ngc Tng cng th hin thnh cng v p hon chnh v nhiu
gc ca n. Nh vn ghi li c v p phong ph ca sng Hng lc thng lu,
ngoi vi, gia lng thnh ph Hu. V nh vy dng nh vn cha , ng cn mang n
cho ngi c mt ci nhn y hn v sng Hng qua v p trong lch s, cuc i v
thi ca. C th ni, c hai nh vn ti hin tht c o v a dng v p ca dng sng gn
b tha thit vi mnh qua nhiu phng din khc nhau. Chnh iu to nn sc hp
dn, s li cun cho ngi c, li trong h nhiu n tng m nt.
 c c tc phm hay nh vy, lm ni bt c v p tr tnh ca hnh tng dng
sng , tt c u phi tri qua ngi bt ti hoa, uyn bc ca cc nh vn. mi nh vn li
c cch din t v cm nhn ring, song h li bt gp, ng iu tm hn trong s kh nng
quan st tinh t thng qua nhng lin tng, so snh y tnh to hnh, biu cm. V p ca
dng sng cng v th m cng m nt hn, n tng hn. C hai con sng u c v nh
nhng ngi con gi tr trung mang trong mnh nhng v p trong sng, tinh khi Con Sng
tun di tun di nh mt ng tc tr tnh; u tc, chn tc n hin trong my tri Ty Bc
bung n hoa ban hoa go thng hai ; ngi gi p nm ng m mng gia cnh ng Chu
Ha y hoa di Bng vn hiu bit phong ph, bng s lin tng, tng tng c o
cc nh vn v ln bc tranh thin nhin min sng nc vi v p tr tnh m thm to
nn n tng mnh m trong tm hn ngi c ng thi lm sng dy trong h tnh cm yu
thng, nim t ho vi v p ca qu hng, x s, ca T quc.
Bn cnh nhng nt chung c o, v p tr tnh ca hai con sng cn mang nhng nt
ring v cng c sc. u tin l v p ca dng sng . Con Sng hng v di trn
nm trm cy s , ni thng ngun n mang mt v p ho hng v thch thc, vy m
vt qua on thng ngun dng sng hon ton mang b mt khc: th mng, tr tnh,
thanh bnh, yn ; n ging nh mt c thiu n xinh p trt b ci v ng nh tr v
vi v p du dng lng mn ca mnh- mt nt tnh khc ca Sng c Nguyn Tun
dng ngi bt ti hoa miu t mang m cht ch tnh. V cng ging nh con Sng khi
hung bo, n c con ngi lun kht khao tm kim ci p kia miu t nhiu gc . Lc
th nh vn nhn con sng t trn tu bay, t trn cao, c lc li nhn qua m my ma xun,
khi nhn qua m my ma thu, c khi tc gi cm nhn dng sng bng ni nh ca c nhn,
gp th vui mng, xa th nh nhung. Cng c khi bng i mt lch s, ca hi c, ca qu kh,
v im nhn, con Sng li c mt v p khc nhau. Kht khao tm n mt ci v p
mi hon m cng bn tnh ca mt ngi ngh s lun mong mun tm kim s mi l c o
khin cho dng Sng tr nn sinh ng ng inh vo trong lng ngi c. Con sng
y ghnh thc tung bt trng xa nhn t trn xung ngong ngoo nh mt ci dy thng.
Ri c lc n li ging nh mt thiu n m c l ni ng hn l mt tin n ging trn khin
cho ngi ta phi m mn: Sng tun di tun di nh mt ng tc tr tnh, u tc, chn
tc n hin trong my tri Ty Bc bung n hoa ban hoa go thng hai v cun cun m khi
ni Mo t nng xun.

Cng ging nh rt nhiu nhng cu vn sau na, cu vn ngn vang ln nh mt bi th,

dng sng gi y tr nn tht hin lnh, n nh mt nt v p t im cho bc tranh ca ni
rng Ty Bc. V v p ca Sng khng bao gi nhm chn. mi thi im khc nhau
ngi ta li thy Sng trong mt dng v, hnh hi khc nhau: Ma xun dng xanh ngc
bch ch nc Sng khng xanh mu xanh canh hn ca Sng Gm Sng L. Ma thu
nc sng l l chn nh da mt mt ngi bm i v ru ba, l l ci mu gin
d mt ngi bt mn, bc bi g mi thu v Dng nh con sng khng c ch
cho nhng ci s si, tt c u phi l tuyt nh.
Khng gian lng ng trong v p ca b sng , bi sng , chun chun bm bm
sng . Nguyn Tun gi ln v p ca sng bng hai t gi cm. V qu thc ,v
p th mng ca dng sng khin cho ngi ngon cnh gp li c cm gic m m m
m, gi bit bao thi v. Trong v p ca Sng , h pht hin ra n p nh mt bc tranh
ng thi v cnh Yu hoa tam nguyt h Dng Chu ca L Bch. V p nh trang
nghim trong mch c ng thi, va lng ng v mt thi L, Trn, L va bng khung cm
gic v s sng m chi ny lc: Thuyn ti tri trn sng . Cnh ven sng y lng t.
Hnh nh t thi L i Trn i L, qung sng ny cng lng t n th m thi . Thuyn ti
tri qua mt nng ng nh ln my l ng non u ma. M tnh khng mt bng ngi. C
gianh i ni ang ra nhng nn bp. Mt n hu ci u ngn bp c gianh m sng
m. B sng hoang di nh mt b tin s. B sng hn nhin nh mt ni nim c tch tui
xa. Va vt qua ghnh thc Sng , ai ngh Sng li c mt qung sng lng t n
vy ? y th m iu li ang hin hu. n qung sng ny, Sng nh mt dng sng
vt qua thi gian, nh mt chng nhn im lng ang m thm ng gp v p ca mnh cho
t tri. Nh vn cho dng cm xc do dt tht ln thnh li i thoi vi thin nhin,b
bi ven sng. Dng nh con ngi mun ho mnh cng cnh vt chim ngng v p
y sc cun ht ca dng sng. B sng lc ny nh bin thnh mt b c tch. Gia con
ngi v thin nhin c mt mi chan ho, giao cm v ng iu tuyt vi: Con hu th
ng ngng u nhung khi ng c sng ,chm chm nhn ti l l tri trn mt mi . Hu
vnh tai, nhn ti khng chp mt m nh hi ti bng ci ni ring ca con vt lnh: Hi ng
khch Sng , c phi ng cng va nghe thy mt ting ci sng?. n c dm xanh
quy vt ln mt sng ,bng trng nh bc ri thoi. Ting c p nc sng ui mt n
hu vt bin. Cuc i thoi tng tng ca nh vn khin cho thin nhin hin hnh vi tt
c v hoang s ca n, dng nh nm ngoi nhng bin ng, m thanh ca cuc sng con
ngi. C l ni y ch c thin nhin lm ch v p ca chnh mnh v con ngi ch ng
vai tr l mt ng khch thng ngon ci p. Gia con ngi v thin nhin c mt mi
quan h ha hp, thn thin. Mi chuyn ng dng nh u c gng khng lm nh
hng n ci dng chy tnh lng nh thi tin s y. Qa kh v hin ti an xen khng nh
v p bt bin theo thi gian.

Ngi bt v ngn ng ca Nguyn Tun trn y u ym v nng niu. Mi cu ch u quyn

cht tnh yu vi con sng th hin sinh ng qua bin php nhn ha. Mu sc v hnh nh
hin ln p nh mt bc tranh. Nh vn khin cho bc tranh y mang mt v p hon
ho, c o v y n tng. C dng sng, c nc sng, c cnh vt hai bn b sng
nhng phi l con sng nh mt ng tc tr tnh, b sng nh mt b tin s, nh mt ni
nim c tch ngy xa. Sng p ! l iu khng th ph nhn. Nhng vi Nguyn Tun
dng sng mang mt v p hon m. N khng ch n gin l mt dng sng chy trn qua
ni rng Ty Bc m tr thnh mt sinh th sng ng, mt linh hn tinh t v nhy cm. Dng
sng hng v, him tr l k th, l thch thc, l mt k hng nm i i kip kip lm
mnh lm my vi con ngi ; vt qua on thng ngun n tr thnh mt c nhn. V
khi trc cnh: Di Sng bt nc lnh nh- Bao nhiu cnh by nhiu tnh Sng tr
thnh ngi tnh nhn cha quen bit C th, bng ngi bt ti hoa ca mnh, Nguyn
Tun dn dt ngi c chim lnh v p ca con sng bng tt c nim say m, tnh yu vi
sng ni, giang san. Nh vn ht ln nhng li ngi ca say sa v v p tr tnh tuyt vi
ca Sng nh mt khc ca hng trng, ngp trn yu thng i vi mt vng thin nhin
ti p ca t nc.

n vi dng sng ca x Hu th mng, nh mt hng dn vin du lch ti nng Hong

Ph Ngc Tng em n cho ngi c mt ci nhn v cng ton din nhng khng km
phn hp dn v v p tr tnh ca sng Hng. thng ngun sng Hng mang v p
huyn b, chng phi ngu nhin nh vn li gi dng sng nh mt bn trng ca ca rng
gi. ni khi ngun ca dng chy, gn lin vi i ngn Trng Sn hng v, con sng tot
ln v p ca mt sc sng mnh lit, va hng v, va tr tnh nh mt bn trng ca bt
tn ca thin nhin.

Ti ni rng i ngn sng Hng nh mt c gi Di-gan phng khong v man di y l

mt lin tng th v v c o. Vi hnh nh so snh ny, nh vn khc vo tm tr ngi
c mt n tng mnh m v v p hoang di nhng cng rt tnh t ca con sng. Khng
nhng th tc gi cn nhn ha dng sng khin n hin ln nh mt con ngi c c tnh,
tm hn rng gi hun c cho n mt bn lnh gan d, mt tm hn t do v trong sng.
Ra khi rng gi, sng Hng tr thnh mt ngi m ph sa ca mt vng vn ha x s.
N khng ch gip ngi c c thm mt gc nhn, mt s hiu bit v v p hng v, man
di, y cht th ca sng Hng m cn mang n mt ci nhn su sc hn mun ghi cng:
sng Hng nh mt ng sng to gp phn to nn, gn gi v bo tn vn ha ca mt
vng thin nhin, x s. Sng Hng chnh l mt khi ngun, mt s bt u ca mt khng
gian vn ha- vn ha Hu.

Khi ngoi vi thnh ph Hu nh vn cm nhn sng Hng nh mt ngi gi p nm

ng m mng gia cnh ng Chu Ha y hoa di c ngi tnh mong i n nh
thc. T y thy trnh ca con sng khi n bt u v xui ta nh mt cuc tm kim c
thc trong mt cu chuyn tnh yu lng mn, nhum mu c tch. Dng sng lc ny mang
mt dng vc mi y kht khao v lng mn sng Hng chuyn dng mt cch lin tc,
vng gia khc quanh t ngt, un mnh theo nhng ng cong tht mm. Hnh trnh n
vi ngi tnh mong i ca ngi gi p kh gian trun v nhiu th thch khi n phi
vt qua mt lot chng ngi vt :in Hn Chn, vp Ngc Trn, t bi Nguyt Biu,
Lng Qun nhng chnh trong qu trnh y n li c c hi khoe tt c v p ca mnh- v
p gi cm vi nhng ng cong tuyt m. Hong Ph Ngc Tng cn thy c dng
sng ny mt v p khc na su lng hn, b n hn l v trm mc nh trit l , nh c
thi ca sng Hng i gia thin nhin. Sng Hng cng chuyn mnh ngy m bn nhng
lng tm thnh quch ca vua cha thi Nguyn, con sng hin ha ngoi vi thnh ph Hu
nh ang np mnh bn gic ng nghn nm ca nhng vua cha phong kn trong lng.
n khi sng Hng vo thnh ph tng lai ca n, n ko mt nt thng thc yn
tm theo hng ty nam-ng bc, n thy chic cu trng ca thnh ph in ngn trn
nn tri, nh nhn nh vnh trng non. Nh vn dnh cho sng Hng mt tnh cm tru
mn, thn thng. C nh vy, ng mi lin tng trng thi sng Hng un mt cnh cung
rt nh sang cn Hn nh mt ting vng khng ni ra ca tnh yu. i mt su sc ca nh
vn nhn ra mi quan h bin chng gia dng sng Hng mm mi vi con ngi x
Hu. Sng Hng du dng, duyn dng nh gp phn hnh thnh nn tnh cch nt na,
nh ca ngi con gi c .Vi mt trnh vn ho uyn bc, Hong Ph Ngc Tng so
snh v p ca sng Hng vi nhiu dng sng ni ting th gii nh sng Xen ca Pari,
sng a-nup ca Bu-a-pt, sng N-va ca Nga, T m ng tn vinh v p c
o ca dng sng Hng vo bui m v, vn lp le trong m sng, nhng nh la
thuyn chi ca mt linh hn m t xa c m khng mt thnh ph hin i no cn nhn thy
c. Nh vn qu iu chy lng l ca sng Hng qua thnh Hu. ng cho rng y l
iu slow tnh cm dnh ring cho Hu, c th cm nhn c bng th gic qua trm nghn
nh hoa ng bng bnh vo nhng m hi rm thng by chao nh trn mt nc nh
nhng vn vng ca mt ni lng.

C th ni rng Hong Ph Ngc Tng chnh l mt nh vn ho Hu thc s, ng khng ch

nhn sng Hng tri trong hin ti, ngy ngy mang ph sa v ngun nc ngt trao tng
v t cho nhng cnh ng Chu Ha, cho cuc sng ngi dn x Hu; m ng cn nhn
sng Hng nh l khi ngun cho nhng gi tr tinh thn lch s.Sng Hng trong qu kh
qua cc triu i phong kin vng son, n tng mang ci tn Linh giang, dng sng vin
chu chin u oanh lit bo v bin gii pha nam T quc nc i Vit. N tng v
vang soi bng kinh thnh Ph Xun ca anh hng Nguyn Hu, ri n i sut qua hai cuc
khng chin chng Php v M gp phn lm nn nhng chin cng ly lng vang di c th
gii nh li i tng V Nguyn Gip pht biu: Lch s ng ghi bng nt son tn
ca thnh ph Hu, thnh ph tuy nh nhng cng hin rt xng ng cho T quc.

T hin thc kiu hng ca Hu, m Hong Ph Ngc Tng cho rng: Sng Hng l dng
sng ca thi gian ngn vang, ca s thi vit di mu c l xanh bic. Mt khc, sng
Hng cng l ci ngun ca thi ca ngh thut. C bit bao vn nhn, thi s tng rung ng
vi dng sng Hng nh Nguyn Du, Cao B Qut, Tn , T Hu. Nh vn tin rng c
mt dng sng thi ca v sng Hng v ti hy vng nhn xt mt cch cng bng v n khi
ni rng dng sng y khng bao gi lp li mnh trong cm hng ca cc ngh s. Cao B
Qut tng nhn sng Hng m tht ln rng: Trng giang nh kim lp thanh thin.Thu
Bn nhn dng nc lng l ca sng Hng m bng khung

Con sng dng dng con sng khng chy

Sng chy vo lng nn Hu rt su
V vi Nguyn Trng To, Hng Giang lng ng mt bu kh quyn huyn thoi thi ca gip
nh th thng hoa nhng vn th m m:
Con sng m ci Huyn Trn
B qun di la ph vn trn ngun
Hn chi thm tho ni bun
Nim ring nhum tm hong hn n gi
Con sng na thc na m
Na mong L Bch, na ch Khut Nguyn

Qua nhng trang k ti hoa ca Hong Ph Ngc Tng sng Hng hin ra vi nhng v p
du dng, tinh t, gp phn lm cho Hu tr nn mt bc tranh sn thu hu tnh. Hn th,
sng Hng cn l dng sng lch s, vn ho, th ca, ngh thut. N l mt phn trong i
sng tm linh ca ngi Hu trm mc, su sc.

Cng l v p tr tnh, cng c th hin qua ngi bt ti hoa, uyn bc nhng sng ,
Nguyn Tun ch yu th hin v p hoang di ca thin nhin nhm tha mn th ham x
dch, cn sng Hng li tp trung ti hin v p vn ha giu cht tr tnh ca dng Hng
giang. Sng c miu t t gc nhn a l cn sng Hng li c nhn trn phng
din vn ha, lch s.Tt c iu to nn mt n tng c o ring ca mi tc gi
trong tm hn bn c; ng thi mang n cho h mt ci nhn mi m, a dng v v p
ca thin nhin T quc.

Qua hai tc phm Ngi li Sng - Nguyn Tun v Ai t tn cho dng sng?-
Hong Ph Ngc Tng, ta c th cm nhn tht r nt v p tr tnh y th mng, hp dn
ca hai con sng qu hng. N khng ch mang nt p ca thin nhin m n cn mang
nhiu gi tr vn ha, a l, lch s c o. Qua th hin v p a dng, phong ph ca
cnh sc qu hng, bc l tnh yu thit tha, gn b vi t Vit ca cc nh vn.