KMELER

. NTE 1. NTE 1. NTE 1. NTE 1. NT

Kmelerde Temel Kavramlar

1. Kazanm : Kme kavramn aklar; liste, Venn emas ve ortak zellik yntemleri ile gsterir.

2. Kazanm : Evrensel kme, bo kme, sonlu kme, sonsuz kme kavramlarn rneklerle ak-
lar.

3. Kazanm : Alt kme kavramn ve zelliklerini aklar.

4. Kazanm : ki kmenin eitliini aklar.

Kmelerde lemler

1. Kazanm : Kmelerde birleim, kesiim, fark ve tmleme ilemlerini yapar. Bu ilemler arasn-
daki ilikileri ifade eder.

2. Kazanm : ki kmenin kartezyen arpmn aklar.

3. Kazanm : Kmelerde ilemleri kullanarak problem zer.

 KMELER

Kme kavramnn tanm yoktur. Ancak kme denilince, iyi tanmlanm, birbirinden farkl nesneler topluluu
akla gelmelidir.
x Kmeyi oluturan nesnelere o kmenin eleman (esi) denir.
x Kmede, bir eleman bir defa yazlr. Kmenin elemanlarnn kme ierisinde yer deitirmesi kmeyi de-
itirmez.
x Kmeler, genellikle A, B, C, .... gibi byk harflerle, elemanlar da a, b, c, x , y, ... gibi kk harflerle
gsterilir.
x a bir A kmesinin eleman ise a A biiminde gsterilir. Eer b, A kmesinin eleman deilse, b A
biiminde gsterilir.

KMELERN GSTERM
Liste Yntemi: Kmenin tm elemanlarnn aralarna virgl konularak kme parantezi iine yazlmasdr.
rnein, bir basamakl asal saylarn kmesi {2, 3, 5, 7 } biiminde gsterilir.

Venn emas le Gsterim: Kmenin elemanlarnn kapal erilerin iine, yanna konularak yazlmasdr.
rnein A = {2, 3, 5, 7 } kmesinin Venn emas ile eitli ekillerde gsterimi aadakiler gibidir.

A A
2
A
3 2 2 3
5 3
5 7
5
7 7

Ortak zellik Yntemi: {x : x elemanlarnn ortak zellikleri } veya {x | x elemanlarnn ortak zellikleri }

biimlerinde kmeler yazlabilir. Bu yazlta kmenin elemanlar x harfi ile gsterilmitir.

Ayrca : veya | sembolleri yle ki anlamna gelmektedir. rnein, bir basamakl asal saylar kmesi
A = { x : x asal say ve x < 10 } biiminde de gsterilebilir.

10
 Kmeler

Eleman Says Eit Kme

Bir A kmesinin elemanlarnn says s (A) veya n (A) Ayn elemanlardan oluan iki kmeye eit kmeler
eklinde gsterilir. rnein A = {1, 2, 3, 4, 5 } ise denir ve A = B biiminde gsterilir.
s (A) = 5 tir. rnein; A = {1, 2, 3, 4 } ve
B = {x : 1 x 4, x Z } kmeleri iin
Bo Kme A = {1, 2, 3, 4 } , B = {1, 2, 3, 4 }
Eleman olmayan kmeye bo kme denir ve olduundan A = B dir.
{ } veya eklinde gsterilir.

ALT KME
{ } kmesi bir elemanl bir kme olup bo kme A ve B gibi iki kmeden, B kmesinin her eleman A
deildir. kmesinin de eleman ise B kmesi A kmesinin alt
kmesidir denir ve B A eklinde gsterilir.
x Bir kmenin kendisinden farkl olan her alt k-
RNEK 1
mesine z alt kmesi denir.
A = {x : 3 x 1 = 6 ve x tam say }
kmesi bo kme midir?
zm Kme Alt Kmeleri Alt kme z alt kme
says says
ESEN YAYINLARI

A={} {} 1 = 20 0

B = {a} , {a} 2 = 21 1

Sonlu ve Sonsuz Kme C = {a,b} , {a} , {b}, {a, b} 4 = 22 3

Eleman says tespit edilebilen kmeye sonlu kme

, {a} , {b} , {c} , {a, b}
denir. D = {a,b,c} 8 = 23 7
{a, c} , {b,c} , {a,b,c}
A = {x : x < 6 ve x N}
kmesinin eleman says tespit edilebildiinden bu
kme sonlu bir kmedir.
Eleman says tespit edilemeyen kmeye sonsuz n elemanl bir kmenin;
elemanl kme denir. Alt kme says 2n dir.
Doal saylar kmesi ve tam saylar kmesi sonsuz
z alt kme says 2n 1 dir
elemanl kmeye birer rnektir.
r elemanl alt kmelerinin says
n
f p=
n!
RNEK 2 dir.
r (n r) !.r!
A = {1, 2, 3, 4, 5 } ve B = {x : x tek doal say }
n n n
kmeleri sonlu mudur? f p + f p + ...... + f p = 2 n dir.
zm
0 1 n
Bo kme her kmenin alt kmesidir.

Her kme kendisinin bir alt kmesidir.

11
Kmeler

RNEK 3 RNEK 7

A = {1, 2, 3 } A = {x : 1 < x < 6, x tam say } kmesinin,

kmesinin 2 elemanl alt kmelerini yaznz. a. Eleman says katr?
zm
b. Alt kme says katr?

c. z alt kme says katr?

d. 2 elemanl alt kme says katr?

e. 3 elemanl alt kme says katr?

RNEK 4 zm

A = {a, {a, b } }
kmesinin z alt kmelerini yaznz.
Bu kmeler ka tanedir?
zm
ESEN YAYINLARI

RNEK 5

Aadakilerden hangileri
A = {1, 2, {1}, {2, 3 } }
kmesinin alt kmesidir?
a . {1} b . {2 }
RNEK 8
c . {{1} } d . {3 }
ki elemanl alt kmelerinin says 28 olan bir kme-
e . {1, {1} } f. {2, 3 } nin eleman says katr?
zm
g . {2, {1} } h . {1, 2, 3 }

zm

RNEK 6

Alt kme says 32 olan kme ka elemanldr?

zm

12
 Kmeler

RNEK 9 RNEK 12

Bir kmenin 2 elemanl alt kmelerinin says, 4 ele- A = {a, b, c, d, e, f }

manl alt kmelerinin saysna eitse bu kmenin 3 kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde;
elemanl alt kme says katr?
a. a eleman bulunmaz?
zm
b. a eleman bulunur?

c. a eleman bulunur fakat b eleman bulunmaz?

zm

RNEK 10

s (A) = 6 olmak zere, A kmesinin;

a. En ok 2 elemanl alt kmelerinin says katr?

b . En az 5 elemanl alt kmelerinin says katr?

zm
ESEN YAYINLARI

RNEK 11

A = {1, 2 } ve B = {1, 2, 3, 4, 5 }
olmak zere, B nin alt kmelerinden ka tanesi A
kmesini kapsar?
zm

13
Kmeler

RNEK 13 RNEK 15

A = {a, b, c, d, e, f } A = {a, b, c, d, e, f }
kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde; kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde;
a. a ve b elemanlar bulunur? a. a ve b elemanlar bulunmaz?
b . a veya b elemanlar bulunur? b. a veya b elemanlar bulunmaz?
zm
zm

ESEN YAYINLARI

RNEK 14

A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 } RNEK 16

kmesinin 3 elemanl alt kmelerinin ka tanesinde 6

Alt kme says ile z alt kme saylar toplam 63
bulunur; ama 7 bulunmaz?
olan kme ka elemanldr?
zm
zm

14
 ALITIRMALAR - 1

1. Aada liste biiminde gsterilen kmeleri ortak 6. Aadaki kmelerden sonlu, sonsuz ya da
zellik yntemiyle yaznz. bo kme olanlar belirleyerek noktal yerlere
a. A = {1, 2, 3, 4, 5 } yaznz.

b . B = {Pazar, Pazartesi, Perembe } a. ift saylar kmesi : ......................................

c. C = {2, 4, 6, 8, 10, 12 }
b. Asal saylar kmesi : ....................................
d . D = {a, e, , i, o, , s, , u, }
c. C = {x : x Z ve 4 < x 23 } : .................

d. D = {x : x R x 2 = 4 } : ...........................
2. A = {a, b, {b, c } , {d } , e }
kmesine gre aadaki noktal yerlere e. E = {x : x tek say ve x < 2 } : ..................
veya sembollerinden uygun olanlar yer-
letiriniz.
a. a ......... A b . {b } ......... A
ESEN YAYINLARI

c. {b, c } ......... A d . d ......... A

7. Aadaki ifadeler doruysa bo kutulara D
yanlsa Y yaznz.

Her kmenin z alt kmesi vardr.

3. Aadaki kmelerin eleman saylarn bulunuz.
a. A = { a, {b, c } , {d } , e } Bo kmenin alt kmesi yoktur.

b . B = {x : x Z + ve x < 4 } A = { } kmesinin alt kme says 2 dir.

c. C = { }
B = kmesinin alt kme says 1 dir.
d . D = {x : x R x2 0 }
e. D = {x : x R , x 2 = 1 }

4. A = {1, 2, 3, 4, 5 } 8. A = {a, b, {c } , {d, e } }

kmesinin alt kme says ile z alt kme kmesi iin aadakilerden ka tanesi doru-
saysnn toplam katr? dur?

I. s(A ) = 5 II. c A

III. {d } A IV. {a, b } A

5. A = {a, b, c, d }
kmesinin 3 elemanl alt kmelerini yaznz. V. {d, e } A VI. { {c } } A

15
Kmeler

9. A = {1, 2, {1, 2 } , 3, } 14. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 }

kmesinin alt kme says katr? kmesinin 6 elemanl alt kmelerinin ka tane-
sinde 1 ve 2 bulunur ama 3 bulunmaz?

10. A = {a, b, c, d, e, f } 15. K = {a, b, c } ve M = {a, b, c, d, e, f, g }

kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde; olmak zere, K L M kouluna uyan ka

farkl L kmesi yazlabilir?
a. a bulunmaz?

b . a bulunur?

c. a ve b bulunur?

d . a veya b bulunur?
16. 5 elamanl bir kmenin,
e. a bulunup, b bulunmaz? a. en az 3 elemanl
b. en ok 3 elemanl
ESEN YAYINLARI

ka tane alt kmesi vardr?

11. A = { 1, 2, 3, 4, 5, 6 }
kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde 1 ve 2
bulunup, 3 bulunmaz? 17. s(A ) = 8 olmak zere, A kmesinin en az 6
elemanl alt kmelerinin says x, en ok 6
elemanl alt kmelerinin says y ise x + y katr?

12. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 }
18. eleman a, b, c olan bir A kmesinin 6
kmesinin 4 elemanl alt kmelerinin ka
elemanl alt kmelerinin 10 tanesinde a, b,
tanesinde 1 ve 2 bulunur?
c eleman olarak bulunuyorsa A kmesi ka
elemanldr?

13. A = { 1, 2, 3, 4, 5, 6 } 19. A = {x : 0 x 5 ve x Z }

kmesinin 3 elemanl alt kmelerinin ka B = {(x, y) : x < y ve x, y A }

tanesinde 1 veya 2 bulunur? olmak zere, s(B ) katr?

16
 Kmeler

KMELERDE LEMLER

Evrensel Kme: zerinde ilem yaplan ve tm kmeleri kapsayan kmeye evrensel kme denir ve genellikle
E ile gsterilir.

Kmelerin Birleimi ve Kesiimi

Yurt ii turlardan birine katlan bir grupta Ali, Orhan, Mge ve

Aylin ngilizce; Mge, Pelin, Merve ve Aylin Almanca konua-
bilmektedir.
: ngilizce konuabilenlerin kmesi
A : Almanca konuabilenlerin kmesini gstermek
zere,

A
Yandaki emada ifade edilen kme ngilizce veya Almanca dillerinden Ali Pelin
Mge
en az birini konuabilenlerin kmesidir. Bu kme ile A kmelerinin
Orhan Aylin
Merve
birleimi olarak adlandrlp, A olarak gsterilir.

A = {x : x veya x A }

A
Yandaki emada ifade edilen kme hem ngilizce hem Almanca konuabi- Mge
lenlerin kmesidir. Bu kme ile A kmelerinin kesiimi olarak adlandrlp, Aylin
A biiminde gsterilir.

A = {x : x ve x A }

A B A B B
A
A B = {x : x A veya x B }
E E E

A B A B B
A
A B = {x : x A ve x B }
E E E

RNEK 17 RNEK 18

A = {1, 2, 3, 4 } ve B = {3, 4, 5, 6 } A = {a, b, c, d} ve B = {1, 2, a, c}

ise A B kmesini liste yntemi ile ve Venn emas ise A B kmesini liste yntemi ve Venn emas
ile gsteriniz. ile gsteriniz.
zm zm

17
Kmeler

Ayrk Kmeler RNEK 20

A B = ise A ve B kmelerine ayrk kmeler
A = {1, 2, a, b, c } ve B = {2, 3, 4, a }
denir.
olduuna gre, A B ve B A kmelerini bulunuz.

Bir Kmenin Tmleyeni zm

A E olmak zere E kmesinin A da bulunmayan

elemanlarnn kmesine A kmesinin tmleyeni denir

ve A veya A ile gsterilir.

A
A
De Morgan Kurallar

(A B) = A B
E
(A B) = A B
A = {x : x E ve x A }

RNEK 21
RNEK 19
A = {a, b, c, d, e } ve B = {d, e, f }
E = {0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 }
olduuna gre,
ESEN YAYINLARI

A = {2, 3, 5, 7 }
a. (A B ) kmesini bulunuz.
olduuna gre, A kmesini bulunuz.
b. (A B ) kmesini bulunuz.
zm
zm

RNEK 22

A ve B ayn evrensel kmenin alt kmeleridir.

Kmelerin Fark s (A B) = 6 ve s (A B) = 10
A kmesinde olup B kmesinde olmayan elemanla- olduuna gre, s (A B) + s ( B A) toplam katr?
rn kmesine A ile B nin fark denir ve A B veya zm
A \ B ile gsterilir.

A
A B A B
B

E E E

A B = {x : x A ve x B }

A B = (A B) ( B A) kmesine A ve B k-
melerinin simetrik fark denir.

18
 Kmeler

zellikler RNEK 25

AA=A AA=A A ve B herhangi iki kme olmak zere,

AB=BA AB=BA s (A) = 6 ve s ( B) = 8 ise

A=A A= a . s (A B) en az katr?

AE=E AE=A b . s (A B) en ok katr?

zm
A A = E A A =
E = = E
(A) = A A = E A

A ( B C) = (A B) C
A ( B C) = (A B) C

A ( B C) = (A B) (A C)
A ( B C) = (A B) (A C)

s (A B) = s (A) + s ( B) s (A B)

s (AB C) = s (A) + s ( B) + s (C) s (A B)

RNEK 26
s (A C) s ( B C) + s (A B C)

A B = A B B A olmak zere,
ESEN YAYINLARI

A B B A s (A B) = 8 ve s ( B) = 5

ABAB=B ise A kmesinin eleman says en ok katr?

zm
ABAB=A

RNEK 23

A B = (3, 4 ] ve A C = [ 2, 5)
olduuna gre, A ( B C) kmesini bulunuz.
zm

RNEK 27
RNEK 24
s (A B) = 5 , s ( B A) = 3 ve A B kmesinin z
A ve B ayrk iki kme olmak zere,
alt kme says 15 ise s(A B) katr?
s (A) s ( B) = 5 ve s (A B) = 9 ise s (A) katr?
zm
zm

19
Kmeler

RNEK 28 RNEK 29

A ve B herhangi iki kme olmak zere, A ve B, E evrensel kmesinin iki alt kmesidir.
(A B) A (A B) (A B) kmesinin
kmesinin eitini bulunuz.
eitini bulunuz.
zm
zm

ETKNLK

Kan nakillerinde vericinin sahip olduu antijenlerin

nemli olduunu biliyoruz. Bir kiide, A, B ve Rh anti-
jenlerinin en az biri olabilir ya da hibiri bulunmayabilir.

Aadaki tabloda kan gruplar ve bu gruplara sahip

kiilerin antijenleri gsterilmitir. Buna gre tablonun
yanndaki Venn emasn doldurunuz.
A B

+ + + +
Kan grubu ARh ARh BRh BRh ABRh ABRh 0Rh 0Rh

Antijen A, Rh A B, Rh B A, B, Rh A, B Rh

Rh

RNEK 30 RNEK 31

A ve B herhangi iki kme olmak zere, A B = {1, {2, 3 } } , B A = {2 } ve

[ ( B A) (A B) ] ( B A) B = {2, {2 }, {1, 2 } } ise A kmesi nedir?
kmesinin eitini bulunuz. zm
zm

20
 Kmeler

RNEK 32 RNEK 35

A = {x : x < 100, x N } A = {x : 20 < x < 200, x = 4k, k Z }

kmesinin ka tane eleman 6 ile blnebilir? B = {x : 30 < x < 150, x = 5k, k Z }
zm
kmeleri iin s (A B) katr?
zm

RNEK 33

A = {x : x < 200, x N }
kmesinin ka tane eleman 3 ve 5 ile blnebilir?
zm
ESEN YAYINLARI

RNEK 36

RNEK 34 A = {x : x = 2k, k < 50, k Z+ }

B = {x : x = 5k, k < 30, k Z+ }
A = {x : 10 < x < 100, x tam say }
kmesinin ka tane eleman 3 veya 5 ile blnebilir? kmeleri iin s (A B) katr?

zm zm

21
Kmeler
KME PROBLEMLER
Futbol oynayanlarn kmesi: F
Basketbol oynayanlarn kmesi: B
a, b, c, d iinde bulunduklar kmelerin
eleman saylarn gstersin.
Futbol oynayanlarn says = a + b
Sadece futbol oynayanlarn says = a
Futbol ve basketbol oynayanlarn says = b
Hibir oyun oynamayanlarn says = d
En ok bir oyun oynayanlarn says = a + c + d
RNEK 37
32 kiilik bir snfta, matematikten 18 kii ve fizikten
12 kii baarl olmutur. Her iki dersten baarsz 8
kii olduuna gre, bu snfta bu derslerin sadece
birinden baarl ka kii vardr?
zm
22
F B
a b c
d
E
Basketbol oynayanlarn says = b + c
Sadece basketbol oynayanlarn says = c
Futbol veya basketbol oynayanlarn says = a + b + c
En az bir oyun oynayanlarn says = a + b + c
RNEK 38
Bir snftaki renciler matematik veya fizik dersle-
rinin en az birinden btnlemeye kalmtr. Snftaki
rencilerin % 60 matematikten, % 70 i fizikten
btnlemeye kalmtr. Her iki dersten btnlemeye
kalan 6 renci varsa, bu snfta ka renci vardr?
zm
 Kmeler

RNEK 39 RNEK 41

Bir i yerinde A, B, C gazetelerinden en az biri
okunmaktadr. A gazetesini 16, B gazetesini 12, C
gazetesini 18, A ve B gazetesini 8, A ve C gazetesini
10, B ve C gazetesini 6 ve her gazeteyi de okuyan
5 kii olduuna gre, sadece bir gazete okuyan ka
kii vardr?
zm
Herkesin Trke bildii 30 kiilik bir toplulukta,
ngilizce bilenler Almanca bilmemektedir. Bu toplu-
lukta sadece bir dil bilen 10 kii vardr. Trke ve
Almanca bilen 12 kii olduuna gre, Trke ve
ngilizce bilenlerin says katr?
zm

ESEN YAYINLARI

RNEK 40
RNEK 42
50 kiilik bir snftaki gzlksz kzlarn says, gz-
lkl erkeklerin saysnn 3 katna eittir. Kzlarn A, B, C dillerinden en az birinin konuulduu 36
says, erkeklerin saysndan 8 fazladr. Bu snfta kiilik bir snfta; B dilini konuanlarn hepsi C dilini de
gzlksz erkeklerin says 12 ise gzlkl kz says konumaktadr. Toplulukta dili konuan 6 kii ve iki
katr? dili konuan 18 kii olduuna gre, tek dil konuan
zm ka kii vardr?
zm

23
 ALITIRMALAR - 2

1. Aadaki noktal yerleri uygun ekilde dolduru- 4. A = {x : 10 < x < 50, x Z }

nuz. kmesinin elemanlarndan ka tanesi 2 ve 3 ile
a. A B ise A B = .................... tam blnebilir?

b. A B ise .................... = B

c. Her A kmesi iin A B = A ise ....................

d. .................... = s (A) + s (B ) s (A B )
5. A = {1, 2, 3 } ve B = {3, 4, 5, 6 }
e. .................... = A B
olduuna gre, A B = B C koulunu
salayan C kmesi,

a. en az ka elemanldr?
2. Aadaki ifadeler doruysa bo kutulara D
yanlsa Y yaznz.
b. en ok ka elemanldr?
A A =
ESEN YAYINLARI

A A = A

AE=E

AE=A 6. A = {x : 10 < x < 100, x Z }

A B B A kmesinin elemanlarndan ka tanesi 4 ile bl-

nebilir fakat 5 ile blnemez?
A B ve B C A C

3. Aadaki kmeleri kar stunda bulunan eitle-

ri ile eletiriniz. 7. A ve B ayrk olmayan iki kmedir.
s(A ) = 6 ve s(B ) = 8
a 1
(A B) (A B) A olduuna gre, s(AB) en ok ka olabilir?
b 2
(A B) (A B) (A B) (A C)

c 3
(A B) (B A)
8. A ve B herhangi iki kme olmak zere,
c 3 [ B ( A B ) ] A
A (B C) E
kmesinin en sade hli nedir?

24
 Kmeler

9. A, B, C kmeleri iin 14. A = {x : x = 3n , n N , 1 n 36 }

s ( A ) + s (B ) + s (C ) = 35 B = {x : x = 2n , n N , 1 n 30 }
olduuna gre, s ( A B C ) en az katr? olduuna gre, s(A B) katr?

10. A ve B kmeleri E evrensel kmesinin iki alt

15. s(A B ) + s(A B) = 24
kmesidir.
s(A ) s(B ) = 4
s ( A ) + s (B ) = 11 ve s ( A) + s (B) = 17
olduuna gre, s(A ) katr?
olduuna gre, s (E ) katr?
ESEN YAYINLARI

11. A ve B herhangi iki kme olmak zere,

16. (A B ) (A B )
s(A B) = 5
kmesinin eitini bulunuz.
s ( A B ) = 16
s ( A ) = 2.s (B)
olduuna gre, s ( A B ) katr?

17. s(A B ) = 6
s(A B) = 2.s(A B)
12. A B olmak zere, olduuna gre, s(A B) katr?
[ A (A B ) ]
kmesinin eitini bulunuz.

18. A B ve s(A ) + 2.s(B ) = 14

13. s ( A B ) = 6 , s (B A ) = 5 ve s (A ) = 8
olduuna gre, s(A B) en az katr?
olduuna gre, s ( A B ) katr?

25
Kmeler
19. Almanca ve ngilizce dillerinden en az birini
bilenlerden oluan bir grubun % 60 ngilizce,
% 50 si Almanca biliyor. Her iki dili bilinler 5
kii olduuna gre, sadece Almanca bilen ka
kiidir?
20. Basketbol ve futbol sporlarndan en az birinin
oynand bir toplulukta basketbol oynayanlarn
% 60 futbol oynamyor. Futbol oynayanlarn
% 80 i basketbol oynamyor. Grupta yalnz
futbol oynayan 8 kii olduuna gre yalnz
basketbol oynayan ka kii vardr?
ESEN YAYINLARI
21. Bir snfta Almanca bilenlerin says, ngilizce bi-
lenlerin saysnn te biridir. Bu snfta Almanca
bilmeyip, ngilizce bilen 27 kii, ngilizce bilmeyip
Almanca bilen 3 kii vardr. ngilizce veya Al-
manca bilmeyenlerin says her iki dili bilenlerin
saysnn te biri ise bu snfn mevcudu katr?
22. Erkek ve kz rencilerin bulunduu 45 kiilik
bir snfta gzlkl erkeklerin says gzlksz
kzlarn saysnn 4 katdr. Snfta 14 erkek
gzlksz ve 6 kz gzlkl olduuna gre,
erkeklerin says nedir?
26
23. Bir grupta Almanca ve Franszca dillerinden
sadece birini bilen 15, en az birini bilen 19, en
ok birini bilen 29 kii olduuna gre, bu grup
ka kiiliktir?
24. 12 erkek, 18 kadnn bulunduu bir grupta 24 kii
gzlkszdr. Bu grupta, gzlkl veya kadn
olanlarn says 22 olduuna gre, gzlksz
kadnlarn says katr?
25. Bir antiyede sva, boya, elektrik ve su ilerinden
en az birini yapabilenler vardr. En az ii
yapanlar 16, en fazla drt ii yapabilen 20 kii
bulunduuna gre, en ok iki i yapabilen ka
kii vardr?
26. Futbol veya basketbol oynayanlarn bulunduu
30 kiilik bir snfta 6 kii hem futbol hem
basketbol oynayabilmektedir. Futbol oynayan-
larn says basketbol oynayanlarn saysnn 2
kat olduuna gre, bu snfta sadece basketbol
oynayan ka kii vardr?
 Kmeler

SIRALI KL KARTEZYEN ARPIM

A ve B bo olmayan herhangi iki kme olmak zere,
A x B = {(x, y) : x A ve y B } kmesine A ile
B nin kartezyen arpm denir. Kartezyen arpmnn
zellikleri aada gsterilmitir.

A x A = A2
A x BB x A
(A x B ) x C = A x (B x C )

Milli futbol takmmzn 2005 ile 2010 yllar arasnda s(A x B ) = s(A ) . s(B )
ald galibiyet saylarn bu yllarla ilikilendirip ikililer
A x (B C ) = (A x B ) (A x C )
elde etmeye alalm.
kililerin birinci bileenleri yl, ikinci bileenleri o yla A x (B C ) = (A x B ) (A x C )
ait galibiyet saysn gstersin.
Bu durumda,
RNEK 45
(2005, 6) , (2006, 8) , (2007, 5)
(2008, 5) , (2009, 4) , (2010, 4) olur. A = {1, 2 } ve B = {a, b }

a ve b elemanlarnn (a, b) biiminde yazlmasyla olduuna gre, A x B ve B x A kmelerini yaznz.

zm
elde edilen elemana sral ikili veya ksaca ikili denir.
ESEN YAYINLARI

(a, b) sral ikilisinde a ya birinci bileen, b ye ikinci

bileen denir. Sral ikilide bileenlerin sras nem-
lidir.
Yani, (a, b) ( b, a) dr. RNEK 46

(a, b) = (c, d) a = c ve b = d A = { x : 2 < x < 3, x Z }

B = { x : 1 x 1, x Z }
RNEK 43
olduuna gre, s (A x B) katr?
(a + 2, b 1) = (3, 2) zm

olduuna gre, a + b katr?

zm

RNEK 47
RNEK 44
s[(A x B ) (A x C)] = 12 ve s ( B C) = 3
n m1
(3 , 25) = (27, 5 ) olduuna gre, s (A) katr?
olduuna gre, m . n katr? zm
zm

27
Kmeler

RNEK 48 RNEK 51

A = {1, 2 } ve B = {1, 2, 3 } B

olduuna gre, A x B kmesini yazp analitik dz- 3

lemde gsteriniz.
zm
2 4 A
1

ekilde verilen A x B kmesinin grafiine gre,

A B kmesini bulunuz.

zm

RNEK 49

A = [1, 4) ve B = {1, 2 }
olduuna gre, A x B ve B x A kmelerinin gra-
fiklerini iziniz.
ESEN YAYINLARI

zm

RNEK 52

A = {1, 2, 3 }
olmak zere A x A kmesinin elemanlarn da-
rda brakmayan en kk apl dairenin ap ka
birimdir?
zm

RNEK 50

A = (1, 2 ] ve B = [1, 3]
olduuna gre, A x B ve B x A kmelerinin gra-
fiklerini iziniz.

zm

28
 ALITIRMALAR - 3

1. ( x3 , 2 x + y ) = ( 8, 9 ) 5. A = {1, 2, 3 }
olduuna gre, x .y katr? B = {2, 3, 4, 5 }
olmak zere A x B kmesinin birbirine en uzak
iki elaman arasndaki uzaklk ka birimdir?

2. Ax B = { ( 1, 1 ), ( 1, 2 ), ( 2, 1 ), ( 2, 2 ), ( 3, 1 ), (3, 2) }
ise A kmesini bulunuz.
6. s(A x A ) = 64
olduuna gre, s(A ) katr?
ESEN YAYINLARI

3. A = {0, 1, 2, 3, 4 }
B = {0, 2, 4, 6, 8 }
C = {2, 3, 4, 5, 6 }
7. Aada grafii verilen A x B kmesi iin A B
olduuna gre, s [(A x B ) (A x C )] katr? ve A B kmelerini bulunuz.

B
3

1 2 3 A

4. Aadaki eitliklerden doru olanlar iin bo

kutuya D yanl olanlar iin Y yaznz.

A x B=B x A

s ( A x B ) = s (B x A ) 8. Aada grafii verilen A x B kmesi iin A B

ve A B kmelerini bulunuz.
A x (B C ) = (A x B) (A x C )
B
4
A x (B C ) = (A x B) (A x C )
2
A x (B x C ) = (A x B ) x C

1 3 A
A B ve C D ise ( A x C ) (B x D )

29
Kmeler

9. s(A B) = 4 13. A = {1, 2, 3, 4, 5 }

s(B) = 6 B = {2, 3, 4, 6 }

s ( A x B ) = 42 C = {1, 2, 3, 6 }

olduuna gre, s ( AB ) katr? olduuna gre, (A x B) (A x C) kmesinin

eleman says katr?

10. A = [ 1, 3 ) ve B = {1, 3 }
olduuna gre, A x B kmesinin grafiini iziniz. 14. s(A ) = 3, s(B ) = 4, s(C ) = 5 olmak zere,
(A x B ) (A x C )
kmesinin eleman says en az ka olabilir?
ESEN YAYINLARI

11. A = [ 1, 2 ] ve B = ( 3, 2 ) 15. B C olmak zere,

olduuna gre, B x A kmesinin grafiini iziniz. s [(A x C ) (A x B )] = 15

ise s(A ) en ok katr?

12. A = {x: 2 x 5, x R } 16. y

olduuna gre, A x A kmesinin koordinat dzle- 1

minde oluturduu dzlemsel blgenin alan ka
x
br2 dir? 2 3

ekilde verilen A x B kmesinin grafiine gre

A B kmesi nedir?

30
 Yazlya Hazrlk Sorular

1. A ve B bo olmayan iki kmedir. 4. A ve B iki kmedir.

2.s ( A ) = 3.s (B ) = 5.s (A B ) olduuna gre, s(A ) = 12 n, s(B ) = 2n + 6 ve s(A B) = 4
s ( A B ) en az katr? olduuna gre, s(A B) en ok katr?

ESEN YAYINLARI

2. A = {x: 2 x 5 } ve B = {x: 2 < x < 7 } 5. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 } kmesinin 4 elemanl

olduuna gre ( A B) kmesini bulunuz. alt kmelerinin ka tanesinde 1 bulunur ama 2
bulunmaz?

3. A ve B gibi iki kmeden A nn bir, B nin iki 6. A B ve s(A B) = 8 olmak zere, B k-

eleman A B kmesinin eleman deildir. mesinin alt kme says, A kmesinin alt kme
saysnn 4 kat ise s(A B) en az katr?
dnda A B nin alt kmeleri says 15
olduuna gre, A B kmesinin eleman says
katr?

31
Kmeler

7. Bir snftaki rencilerin % 40 kz rencidir. 9. A = {x: x < 100, x N } olmak zere, A

Kz rencilerin % 90 , erkek rencilerin % kmesinin elemanlarndan ka tanesi 3 veya 5
80 i matematik dersinden baarldr. ile tam blnr?
Buna gre, bu snfn matematik dersinden
baars yzde katr?

ESEN YAYINLARI

8. ( 2a + b, 7 ) = ( 2, a b + 3 ) 10. Bir kmenin eleman saysn 2 artrdmzda

olduuna gre a.b katr? z alt kme says 48 artmaktadr.

Bu kmenin en az 2 elemanl alt kme says
katr?

32
 TEST - 1 Kmeler

1. Aadaki ifadelerden ka tanesi bir kme belir- 5. A = {a, b, {a }, c, {a, c } }

tir? olmak zere aadakilerden hangisi A kmesi-
l. Asal saylar nin hem eleman hem de alt kmesidir?
II. Trkiyedeki iller A) a B) {a, c } C) {b }
III. Haftann A ile balayan gnleri D) {a, b } E) {c }
IV. Gzel olan harfler
V. En gzel meyve
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6. A = {1,2, 3, 4, 5, 6 }
2. A = {a, b, c, d, e }
B = {4, 6, 8, 10 }
kmesi iin aadaki nermelerden ka tanesi
kmelerinin ka tane ortak alt kmesi vardr?
dorudur?
A) 2 B) 4 C) 8 D) 16 E) 32
ESEN YAYINLARI

l. {a } A lI. A
lII. A lV. { } A
V. {a, b } A VI. {e } A

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

7. A ve B kmeleri iin
s(A ) = 6 , s(A B) = 9 ve A B
3. A = {1, {2 }, 3, {1, 2 }, 4, 5 } olduuna gre, A B nin en fazla ka alt
olduuna gre, aadakilerden hangisi yanltr? kmesi olabilir?

A) s (A) = 6 B) {1, 4, 5 } A C) {1, 2 } A A) 4 B) 8 C ) 16 D ) 32 E) 64

D) {2 } A E) {1, {2 } } A

4. Alt kmelerinin saylar toplam 40 olan iki 8. 2 elemanl alt kme says 28 olan bir kmenin
kmenin elemanlarnn saylar toplam katr? en ok 2 elemanl ka alt kmesi vardr?
A) 7 B) 8 C) 9 D ) 10 E) 11 A) 34 B) 35 C ) 36 D ) 37 E) 38

33
Kmeler

9. A B kmesinin alt kme says 2 ve A ile B 13. Bo olmayan n elemanl bir A kmesinin, k tane
kmelerinin alt kme saylarnn toplam 24 ise, z alt kmesi vardr. A kmesine 2 eleman daha
A B kmesi ka elemanldr? katlrsa, ka tane alt kmesi olur?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 9 A) k + 3 B) 4k + 4 C) 4k
D) 2k + 4 E) k + 4

10. M = {a, b, c, d }
14. A = {x : x 2 < 50 ve x asal say }
N = {a, b, c, d, e, f, g }
kmesinin ka alt kmesinde 3 ve 5 bulunur?
kmeleri iin M ve N den farkl olmas koulu ile
A) 2 B) 4 C) 8 D ) 12 E) 16
N nin alt kmelerinden ka tanesi M yi kapsar?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 14
ESEN YAYINLARI

15. 25 kiilik bir snf Trke ve ngilizce dillerinden

en ok ikisini bilenlerden olumaktadr. Sadece
Trke bilen 10 kii ve Trke bilmeyen 8 kii
olduuna gre, her iki dili bilen ka kii vardr?
11. A = {a, b, c } ve A B = {a, b, c, d, e, f }
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 3
koullarn salayan en ok ka tane B kmesi
yazlabilir?
A) 3 B) 4 C) 7 D) 8 E) 16

16. 30 kiilik bir snfta futbol oynayanlarn says 12,

basketbol oynayanlarn says 10, futbol ve bas-
ketbol oynayanlarn says 4 kiidir. Buna gre,
12. ( x 3, y + 1 ) = ( 4, 3 )
snfta futbol veya basketbol oynamayanlarn
olduuna gre, x + y katr? says katr?
A) 7 B) 8 C) 9 D ) 10 E) 11 A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12

34
 TEST - 2 Kmeler

1. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 } 5. A = { a, b, c, d, e, f }
kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde en az kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde, a veya
bir ift say bulunur? b den en ok birisi eleman olarak bulunur?
A) 56 B ) 64 C ) 112 D ) 116 E) 120 A) 64 B) 48 C) 32 D) 16 E) 8

6. AB=A

2. A B ve s ( A B ) = 25 olduuna gre, aadakilerden hangisi her

olmak zere, B kmesinin en ok bir elemanl zaman dorudur?

alt kme says 17 ise A B kmesi ka A) A B = A B) A = B C) A B

elemanldr? D) A B = A E) B A = B
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
ESEN YAYINLARI

7. A B = (2, 5] ve A C = [1, 7)
olduuna gre, A (B C) neye eittir?
3. z alt kme says 63 olan bir kmenin eleman A) [1, 5] B) [ 2, 1] C) [5, 7]
says 1 azaltlrsa alt kme says ka azalr?
D) (1, 5] E) [ 1, 5)
A) 32 B ) 28 C ) 16 D) 8 E) 4

8. A = {x : 2 < x < 3 , x R }
B = {x : 3 < x < 2 , x R }

4. 3 elemanl alt kmeleri says, 2 elemanl alt olduuna gre, A B kmesi aadakilerden
kmeleri saysna eit olan bir kmenin en az 3 hangisidir?
elemanl alt kmeleri says katr? A) (2, 2) B) [ 1, 1] C) (3, 3)
A) 5 B) 6 C ) 15 D ) 16 E) 26 D) {1, 0, 1 } E) {2, 1, 0, 1, 2 }

35
Kmeler

9. A B , A B ve B A 13. B

kmelerinin alt kme saylar srasyla 1, 16 ve 3

8 ise s ( A B ) katr?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 A
2 2

ekilde verilen A x B kmesinin grafiine gre,

A B kmesi aadakilerden hangisidir?

A) (2, 1) B) (1, 2) C) (2, 2)

D) (1, 3) E) (2, 3)
10. Bir kmenin 3 elemanl alt kme says ile 4
elemanl alt kme says birbirine eittir. Bu
kmenin 2 elemanl ka tane alt kmesi vardr?
A) 28 B ) 21 C ) 15 D ) 14 E) 7

14. s(A B) = 3 ve s(A B ) = 4

olduuna gre, s(A x B) en az katr?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 12 E) 24
ESEN YAYINLARI

1
11. ( 2 x+1, ) = ( 16, 6 )
y
olduuna gre, x .y katr?
1 1 1 1
A) B) C) D) E) 1
6 4 3 2 15. Bir snftaki rencilerin % 60 nn bisikleti, % 72
sinin bilgisayar vardr. rencilerin en az yzde
kanda hem bisiklet hem de bilgisayar vardr?
A) 12 B) 28 C ) 32 D ) 40 E) 60

12. K, L, M birbirinden farkl ve bo kmeden farkl

16. Bir snftaki rencilerin % 60 nn bisikleti,
kmeler olmak zere,
% 72 sinin bilgisayar vardr. rencilerin en ok
s[ ( K x L ) (K x M) ] = 24 yzde kanda hem bisiklet hem de bilgisayar
ise s ( K ) en ok ka olabilir? vardr?
A) 24 B ) 12 C) 8 D) 6 E) 4 A) 12 B) 28 C) 32 D) 40 E) 60

36
 TEST - 5 Kmeler

1. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 } 5. A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 }
kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde 7 ele- kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde 6 ele-
man olarak bulunur? man olarak bulunup, 7 bulunmaz?
A) 32 B ) 56 C ) 64 D ) 120 E) 128 A) 8 B) 16 C) 28 D) 32 E) 64

2. s ( A ) + s (B ) = 22
6. A ve B botan farkl iki kmedir.
s(A B) = 5
s(A B ) + s(A B) = 24
olduuna gre, s ( A B ) katr?
s(A ) = 2.s(B )
A) 15 B ) 16 C ) 17 D ) 19 E) 20
olduuna gre, s(A ) katr?
A) 8 B) 10 C ) 12 D ) 16 E) 18
ESEN YAYINLARI

7. K L = {a, b, c, d }

3. A = {x : x < 100, x N } K M = {a, c, e, f }

kmesinin elemanlarndan ka tanesi 4 veya 6 olduuna gre, K (L M) kmesi aadaki-

ile tam blnr? lerden hangisidir?

A) 32 B ) 33 C ) 34 D ) 35 E) 36 A) B) {a, b, c, d } C) {a, c, e, f }

D) {a, c } E) {e, f }

8. A = { x : 0 < x < 100 , x = 2k , k Z }

4. A = {x : x < 100, x N }
B = { x : 0 < x < 75 , x = 3k , k Z }
kmesinin elemanlarndan ka tanesi 3 ile bl-
np, 5 ile blnemez? kmeleri iin s(A B) katr?

A) 25 B ) 26 C ) 27 D ) 28 E) 29 A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15

41
Kmeler

9. s(A B) = 3 13. y

s(A B) = 7 3

olduuna gre, s ( A x B ) en ok katr?

A) 12 B ) 15 C ) 18 D ) 21 E) 28
1
x
1 0 2

Yukardaki grafik A x B kmesine ait olduuna

gre A B kmesini gsteren aralk aada-
kilerden hangisidir?

A) [1, 2 ] B) (1, 2 ] C) (1, 2)

10. A = {x : 2 x < 1, x Z }
D) [1, 2) E) [ 0, 2)
B = {x : |x 1| 1, x Z }
olduuna gre, s ( A x B ) katr?
A) 6 B) 8 C) 9 D ) 10 E) 12

14.
A
ESEN YAYINLARI

11. s(A) = 6 B C

s(A B) = 3 ekildeki taral blge aadakilerden hangisi ile

s [ ( B x B) (B x A )] = 40 ifade edilebilir?

olduuna gre, s ( B A ) katr? A) A ( B C)B) A ( B C)

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 C) A ( B C)D) B (A C)
E) C (A B )

15. M ve N ayn evrensel kmenin iki alt kmesi

olmak zere, aadaki ifadelerden hangisi
yanltr?

12. 32 kiilik bir snfta ngilizce bilenlerin says 20, A) M N ise M N = N

Almanca bilmeyenlerin says 18, en ok bir dil B) M N ise N M

bilenlerin says 24 olduuna gre, bu snfta C) ( M N) = M N
ngilizce ve Almanca bilmeyen ka kii vardr? D) ( M N) M = M N
A) 6 B) 8 C) 12 D) 24 E) 26 E) M N = ( M N) N

42
 niversiteye Giri Snav Sorular

1. 1987 YS 5. 1988 YS
A = {1, 2, 3 } , A B = {1, 2, 3, 4, 5 } ve A = {2, 1, 0 } ve B = {1, 2, 3 }
A B = {1, 2 } olduuna gre, B kmesi aada- kmelerinin, A x B (kartezyen arpm) kmesi-
kilerden hangisidir? nin noktalarn darda brakmayan, en kk

A) {5 } B) {4, 5 } C) {3, 4, 5 } emberinin yarap ka birimdir?

1
D) {3, 4 } E) {1, 3, 5 } A) B ) v3 C) v2 D) 2 E) 1
3

2. 1988 SS
A ve B birer kme olmak zere A B kmesinin
eleman says 4, B A kmesinin eleman says
6. 1989 SS
5, A kmesinin eleman says 6 dr. Buna gre,
Bir snftaki rencilerden 35 i ngilizce, 33
A B kmesinin eleman says katr?
Almanca kursuna gidiyor. Bunlardan 15 i her
A) 7 B) 9 C ) 11 D ) 13 E) 15
iki kursada gittiine gre, bu snfta bu kurslara
ESEN YAYINLARI

katlan rencilerin tm ka kiidir?

A) 50 B) 53 C) 68 D) 78 E) 83

3. 1988 YS
Futbol, voleybol ve basketbol oynayanlardan
oluan bir sporcu kafilesinde, oyunu da
oynayanlar 5, futbol ve voleybol oynayanlar 9,
voleybol ve basketbol oynayanlar 8, futbol ve 7. 1989 YS
basketbol oynayanlar 6 kiidir. Futbol oyna- En az birer eleman bulunan A ve B kmeleri
yanlar 23, voleybol oynayanlar 21, basketbol iin, (A B) B = A eitlii gerekleniyorsa, bu
oynayanlar 15 kii olduuna gre, kafilede ka kmeler iin aadakilerden hangisi dorudur?
sporcu vardr?
A) B A B) A B C) A B =
A) 64 B ) 59 C ) 53 D ) 41 E) 39
D) A B = B E) (A B) = B

4. 1988 YS
A ve B kmeleri iin , A B , B A , 8. 1990 YS
s ( A B ) = 8 , s ( A B ) = 2 olduuna gre, s(A B) = 9 , s(B A) = 7 ve A B nin alt
A kmesinde en ok ka eleman olabilir? kme says 64 olduuna gre, s(A B) katr?
A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4 A) 16 B) 22 C) 24 D) 26 E) 28

43
Kmeler

9. 1991 YS 12. 1993 SS

A = {Snftaki gzlkl renciler } A = {a, b, c, d, e }
B = {Snftaki sarn renciler } kmesinin, 3 elemanl alt kmelerinin ka tane-
C = {Snftaki erkek renciler } sinde a eleman bulunur?

D = {Snftaki kz renciler } olduuna gre, A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

C A ( B D ) kmesi aadakilerden
hangisidir?
A) {Snftaki sarn olmayan, gzlkl erkek
renciler }
B) {Snftaki gzlkl olmayan, sarn erkek
13. 1993 YS
renciler }
A ve B herhangi iki kme ve A B , A B ,
C) {Snftaki gzlkl olmayan, sarn kz -
renciler } B A kmelerinin alt kme saylar srasyla
512, 32 ve 4 olduuna gre, A B kmesinin
D) {Snftaki gzlkl erkek renciler }
eleman says katr?
E) {Snftaki sarn kz renciler }
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
ESEN YAYINLARI

10. 1991 YS 14. 1994 YS

M = {a, b, {1, 2 } , } E evrensel kme olmak zere,
N = {a, 1, 2, { } } s(E ) = 9 , s(A B) = 3 , s(A B) = 6 ve
olduuna gre, M N fark kmesinin 2 elemanl s(B ) = 4 olduuna gre, A kmesinin tmleyeni
alt kmelerinin says katr? olan A kmesinin eleman says katr?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4

11. 1992 SS 15. 1994 YS

A = { x : 11 x 1200 , x = 4n , n N } A = {a, c, d }
B = { y : 8 < y < 900 , y = 6k , k N } B = {a, b, c, d, e, f, g }
olduuna gre, ( A B ) nin eleman says olduuna gre, B nin alt kmelerinin ka tanesi,
katr? A kmesini kapsar?
A) 64 B ) 66 C ) 68 D ) 70 E) 74 A) 16 B) 32 C) 48 D) 96 E) 112

44
 Kmeler

16. 1996 YS 20. 2000 SS

A = {1, 2, 3, 4, 5 } Bir snfta Almanca veya Franszca dillerinden
kmesinin alt kmelerinin ka tanesinde 5 ele- en az birini bilen 40 renci vardr. Almanca
man bulunur? bilenlerin says; Franszca bilenlerin saysnn
2 kat, her iki dilide bilenlerin saysnn ise 4
A ) 24 B ) 22 C ) 20 D ) 16 E) 8
katdr. Buna gre, snfta Almanca bilenlerin
says katr?
A) 18 B) 20 C) 24 D) 30 E) 32

17. 1997 YS
18 kiilik bir snfta renciler ngilizce, Fransz-
21. 2001 SS
ca dillerinden en az birini bilmektedir. ngilizce
Pozitif tam saylardan oluan
bilenlerin says Franszca bilenlerin katdr.
Buna gre sadece Franszca bilenlerin says A = {x : x < 100, x = 2n, n Z+ }
aadakilerden hangisi olabilir? B = {x : x < 151, x = 3n, n Z+ }
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 kmeleri veriliyor. Buna gre, A B kmesinin
eleman says katr?
ESEN YAYINLARI

A) 49 B) 65 C) 74 D) 83 E) 99

18. 1998 SS
A ve B kmeleri E evrensel kmesinin alt 22. 2002 SS
kmeleri olmak zere, Bir snftaki erkeklerin saysnn kzlarn saysna
s ( E ) =12, s ( A B ) = 4 ve s ( A B ) = 3 3
oran dir. Erkeklerin % 20 si futbol oynadna
7
olduuna gre, B kmesinin eleman says
gre, futbol oynamayan erkeklerin says tm
katr?
snfn yzde kadr?
A) 2 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24

19. 1999 SS
Bo kmeden farkl A ve B kmeleri iin 23. 2002 SS
3.s ( A B ) = 4.s ( A B) = 5.s (B A ) A = {1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 }
olduuna gre, A B kmesinin eleman says kmesinin 4 elemanl alt kmelerinin ka tane-
en az katr? sinde 2 bulunur; ama 4 bulunmaz?
A) 12 B ) 27 C ) 35 D ) 47 E) 60 A) 10 B) 15 C) 20 D) 50 E) 70

45
Kmeler

24. 2003 SS 28. 2010 YGS

Kesiimleri bo kme olmayan M ve N kmeleri A = {a, b, e }
iin, B = {a, b, c, d }
s ( N) = 4.s (M ) olduuna gre, (A B ) K (A B)
s ( N M ) = 5.s (M N ) koulunu salayan ka tane K kmesi vardr?
olduuna gre, N kmesi en az ka elemanldr? A) 3 B) 4 C) 5 D) 8 E) 9
A) 12 B ) 16 C ) 18 D ) 20 E) 24

29. 2011 YGS

25. 2005 SS
n bir pozitif tam say olmak zere, n yi kalansz
A = {a, b, c, d }
blen pozitif tam saylarn kmesi S (n) ile
B = {b, c, d, e, f, g, k, l } gsteriliyor. Buna gre, S(60) S(72) kesiim
C = {c, d, e, r } kmesinin eleman says katr?

olduuna gre, kartezyen arpmlarn kesiimi A) 8 B) 9 C) 6 D) 5 E) 4

olan ( A x B ) ( A x C ) kmesinin eleman
says katr?
ESEN YAYINLARI

A) 10 B ) 12 C ) 14 D ) 16 E) 18

30. 2011 LYS

A = {n Z+ : n 100; n, 3e tam blnr. }
26. 2008 SS B = {n Z+ : n 100; n, 5e tam blnr. }
K = {2, 1, 0, 1, 2, 3 } olduuna gre, A B fark kmesinin eleman
kmesinin elemanl alt kmelerinden ka says katr?
tanesinin elemanlar arpm bir negatif tam A) 33 B) 32 C) 30 D) 28 E) 27
sayya eittir?
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

31. 2012 YGS

3
27. 2009 SS A== , 5G
2
Herhangi A ve B kmeleri iin ( A B ) (A B )
16
fark kmesi aadakilerden hangisine eittir? B=> 3, H
3
A) A (A B)B) A (A B) kapal aralklar iin (A B ) Z kmesinin ele-
C) (A B) ( B A)D) (A B) ( B A) man says katr? (Z, tam saylar kmesidir.)

E) (A B) (A B) A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

46
 Kmeler

32. 2012 LYS

Bir renci, doru olduunu dnd aa-
daki iddiay ispatlarken bir hata yapmtr.
ddia: A, B, C herhangi kmeler olmak zere,
A ( B C ) ( A B ) ( A C ) dir.
rencinin ispat:
A ( B C ) kmesinin her elemannn
( A B) ( A C) kmesinde olduunu
gsterirsem ispat biter.
imdi, x A ( B C ) alalm.
I. Buradan x A ve x ( B C ) olur.
II. Buradan x A ve ( x B ve x C ) olur.
III. Buradan ( x A ve x B ) ve
( x A ve x C ) olur.
IV. Buradan x A B ve x A C olur.
V. Buradan x [ ( A B ) ( A C ) olur.
Bu renci, numaralandrlm admlarn hangi-
ESEN YAYINLARI

sinde hata yapmtr?

A) I B ) II C ) III D ) IV E) V

47
48
Kmeler

ESEN YAYINLARI