You are on page 1of 118

A

&
P

()

.
,
. , ,
H


. ,


.


MSc

, 2014

H .
6.600 (taxa), , 1.462 (22,2%). -
1/6 , , -
2.000 . -
(Abietaceae, Apiaceae, Asteraceae, Geraniaceae, Lamiaceae, Labiatae, Rutaceae, Iridaceae,
Rosaceae ..).
,
.
.

.
,
. -
.

, , ,
.
. -
.
-

. O
-
. (384-322
..), (371-285 ..) 55
.
, , ,
, -

. (460-
377 ..) (40-90 ..),
,
. (De Materia medika),
- .
, .
,
, ,
. ,
. ,
, , ..., , ,
, , , , ,
, .
, , ( / ), , -
, ,
. , ,
. , -
, , , , , , -
, , , , , ... ,
, ,
.
,
, .
, -

. -


,
. , -
,
,
,
. ,
,
.
Re.herb :
)
6 , ,
, ,
,
)
, , ,
) -

, ,
) , -
-

.
Re.herb
, , -
,
, , (
) .

. Re.herb -
.
, -
-
. taxa ,
(www.reherb.eu),
, , ,
, , ,
, ,
, . ,
, ,
(82 taxa) (19 taxa)
, , ,
.

Achillea setacea Waldst. & Kit. elak ...................................................................... 15


Anchusa officinalis L. subsp. fficinalis ................................................................... 16
Anthyllis vulneraria subsp. rubriflora (DC.) Arcang. ................................................ 17
Arbutus unedo L. .................................................................................................... 18
Arctium lappa L. ..................................................................................................... 19
Artemisia arborescens (Vaill.) L. ............................................................................. 20
Asparagus acutifolius L. ......................................................................................... 21
Asphodelus ramosus L. .......................................................................................... 22
Berberis cretica L. ................................................................................................... 23
Blitum bonus-henricus (L.) Rchb. ........................................................................... 24
Borago officinalis L. ................................................................................................ 25
Brassica nigra (L.) W. D. J. Koch in Rhl. .................................................................. 26
Bryonia dioica Jacq. ................................................................................................ 27
Calendula officinalis L. ........................................................................................... 28
Capparis spinosa L. ................................................................................................. 29
Capsella bursa-pastoris (L.) Medik. ........................................................................ 30
Celtis australis L. .................................................................................................... 31
Centaurea cyanus L. ............................................................................................... 32
Ceratonia siliqua L. ................................................................................................. 33
Cichorium intybus L. .............................................................................................. 34
Cistus creticus subsp. creticus Greuter and Burdet .................................................. 35
Colchicum bivonae Guss. ........................................................................................ 36
Cornus mas L. ......................................................................................................... 37
Crataegus monogyna Jacq. .................................................................................... 38
Crocus boryi J. Gay ................................................................................................. 39
Cynara scolymus L. ................................................................................................. 40
Cynodon dactylon (L.) Pers. .................................................................................... 41
Cynoglossum officinale L. ....................................................................................... 42
Digitalis grandiflora Mill. ........................................................................................ 43
9
Dracunculus vulgaris Schott ................................................................................... 44
Drimia numidica .................................................................................................... 45
Ephedra nebrodensis Guss. subsp. procera ............................................................. 46
Eryngium amethystinum L. .................................................................................... 47
Euphorbia characias L. subsp. wulfenii (W. D. J. Koch) Radcl.-Sm. .......................... 48
Foeniculum vulgare Mill. ........................................................................................ 49
Fumaria officinalis L. subsp. officinalis ................................................................... 50
Glycyrrhiza glabra L. ............................................................................................... 51
Humulus lupulus L. ................................................................................................ 52
Hypericum perforatum L. subsp. perforatum ......................................................... 53
Iris germanica L. ..................................................................................................... 54
Juniperus oxycedrus L. ........................................................................................... 55
Laurus nobilis L. ..................................................................................................... 56
Lavandula stoechas L. subsp. stoechas ................................................................... 57
Malva sylvestris L. .................................................................................................. 58
Marrubium vulgare L. ............................................................................................ 59
Matricaria chamomilla L. ....................................................................................... 60
Melissa officinalis L. subsp. altissima (Sm.) Arcang. ............................................... 62
Melittis melissophyllum subsp. albida (Guss.) P. W. Ball ......................................... 63
Mentha aquatica L. ................................................................................................ 64
Mentha pulegium L. ............................................................................................... 65
Myrtus communis L. subsp. communis .................................................................. 66
Origanum vulgare L. subsp. hirtum ........................................................................ 67
Parietaria officinalis L. ............................................................................................ 68
Pistacia lentiscus L. ................................................................................................ 69
Portulaca oleracea L. .............................................................................................. 70
Pulicaria dysenterica (L.) Bernh. ............................................................................. 71
Pyrus spinosa Forssk. .............................................................................................. 72
Quercus frainetto Ten. ............................................................................................ 73
Ribes uva-crispa L. subsp. austro-europaeum (Bornm.) Bech. ............................... 74
Rosa canina L. ........................................................................................................ 75
Rosmarinus officinalis L. ........................................................................................ 76
Rubus idaeus L. ...................................................................................................... 77
Salvia fruticosa Mill. ............................................................................................... 79
Salvia officinalis L. subsp. officinalis ....................................................................... 80
Sambucus nigra L. .................................................................................................. 81
Saponaria officinalis L. ........................................................................................... 82
Sideritis clandestina subsp. peloponnesiaca (Boiss. & Heldr.) Baden ...................... 83
Silybum marianum (L.) Gaertn. ............................................................................. 84
Sinapis alba L. subsp. alba ...................................................................................... 85
Sisymbrium officinale (L.) Scop. ............................................................................. 86
Taraxacum pindicola (Bald.) Hand.-Mazz. .............................................................. 87
Teucrium capitatum L. subsp. capitatum ................................................................ 88
Thymbra capitata (L.) Cav. Elench. .......................................................................... 89
Thymus leucotrichus Halcsy subsp. leucotrichus ................................................... 90
Tilia tomentosa Moench ......................................................................................... 91
10 Tordylium apulum L. .............................................................................................. 92
Tussilago farfara L. ................................................................................................. 93
Urtica dioica L. ....................................................................................................... 94
Urtica urens L. ........................................................................................................ 95
Verbascum thapsus L. ............................................................................................ 96
Vinca major L. ssp. major ........................................................................................ 97
Vitex agnus-castus L. ............................................................................................. 98

Allium sativum L. ................................................................................................. 101


Aloe vera (L.) Burm. f. .......................................................................................... 102
Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott ..................................................................... 103
Artemisia dracunculus L. ...................................................................................... 104
Coriandrum sativum L. ......................................................................................... 105
Cuminum cyminum L. .......................................................................................... 106
Echinacea purpurea (L.) Moench .......................................................................... 107
Eruca vesicaria (L.) Cav. ........................................................................................ 108
Hippophae rhamnoides L. .................................................................................... 109
Jasminum grandiflorum L. ................................................................................... 110
Lycium barbarum L. ............................................................................................. 111
Mentha x piperita L. ............................................................................................. 112
Ocimum basilicum L. ............................................................................................ 113
Pelargonium graveolens (Thunb.) LHr. ............................................................... 114
Pimpinella anisum L. ........................................................................................... 115
Punica granatum L. .............................................................................................. 116
Stevia rebaudiana (Bert.) Bertoni ......................................................................... 117
Trigonella foenum-graecum L. ............................................................................. 118
Vaccinium corymbosum L. ................................................................................... 119

11
A
A

13
Achillea setacea Waldst. & Kit. elak
Kvt. Okol Prask.: 130. 1870

: Asteraceae.
: Achillea fililoba Freyn, Achillea
kuemmerleana Prodan.

: .
: 15-30(-45) cm,
, , 12-20 -
. 3 x 0,5 cm, -
, 3-,
, 0,5 mm , .
c. 2 mm, -
, 0,4 mm .
. c. 3 x 0,5-2,5 mm, - Achillea setacea Waldst. & Kit: .
. . 2n = 18.
: .
,
, & , -
(1,8-)
56o , . . [Au Bu Cz Ge Gr He ?Hs
. , , -
Hu It Ju Po ?Rm Rs (C, W, K, E)].
, -4- (1,8-)
: -
Achillea , . Achillea setacea
, , --
. -- .
Achillea -
. , ,
Achillea -
.
A. millefolium, -
, - 15
, -

. -
, -
, ,
, .
: GC-MS -
-
Achillea setacea
Anchusa officinalis L. subsp. fficinalis
Sp. Pl.: 133. 1753

: Boraginaceae.
: Anchusa angustifolia L., Anchusa
officinalis subsp. angustifolia (L.) Bjelci, Anchusa arvalis
Rchb., Anchusa microcalyx Vis., Anchusa osmanica
Velen.

: -
, , , , ,
.
: , ,
, 20-
80 (-170) cm, . 50-120 x 10-20 mm. -
, ,
Anchusa officinalis L. subsp. officinalis:
5 mm ,
.
. 5-7 mm, 10 mm -
,
, . - -
, 5-7 mm,
1 7-15 .
mm ; , -
.
. 2 x 4 mm,
. 2n = 16 0-2B. :
, (-
: -
-
,
), , -
, -
.
. [l Au Bl Bu Co Cz Da GaGe Gr He
Ho Hu It Ju *No Po RmRs (*N, B, C, W, E) Su Tu (*Be *Fe)].
16 -
, ,
. -
, , , .
: ,

. , -
,
, -
, .
Anthyllis vulneraria subsp. rubriflora (DC.) Arcang.
Comp. Fl. Ital.: 178. 1882

: Fabaceae.
: Anthyllis font-queri Rothm., Anthyllis
gandogeri (Sagorski) W. Becker, Anthyllis praepropera
(A. Kern.) Beck, Anthyllis rosea Willk., Anthyllis spruneri
(Boiss.) Beck, Anthyllis vulneraria subsp. praepropera
(A. Kern.) Bornm., Anthyllis vulneraria subsp. spruneri
(Boiss.) Bornm.

: , -
, .
: , .
10-35 cm, , -
.
Anthyllis vulneraria subsp. rubriflora (DC.) Arcang:
. 7-13 ,
.
,
. ,
2 , .
,
, 5 . -
, , , , ,
. 1 2 .
: -
, -
. [Al Bl Co Cr Ga Gr It Ju Sa Tu].
: H -

. , .

. 17
: ,
, , ,
.
Arbutus unedo L.
Sp. Pl.: 395. 1753

: Ericaceae.
: Arbutus serratifolia Salisb., nom. illeg.,
Arbutus salicifolia Hoffmanns.

: ,
.
: -
1,5-3 m, 12
m. , -
, ,
. 4-11 x 1,5-4 cm,
-, 2-3
, ,
Arbutus unedo L.: () .
, 10 mm . 4-5 cm.
. 1,5
mm, - , 9 x 7 mm, - ,
, . , 20 .
mm , -
- ,
. 2n = 26. , -
: , .
. -
:
,
, -
. [Al Bl Co Cr Ga Gr HbHs It
, ,
Ju Lu Sa Si Tu]. .
.

. ,
, (-
18 ). ,
.
.

Arbutus andrachne L. ( -
, ).
: ,
-
, ,
. , -
Arctium lappa L.
Sp. Pl.: 816. 1753

: Astreraceae.
: Arctium majus Bernh., nom. illeg., Arctium
vulgare (Hill) Druce, Lappa glabra Lam., nom. illeg., Lappa
major Gaertn., nom. illeg., Lappa officinalis All., nom. illeg.,
Lappa vulgaris Hill, nom. nov., Arctium chaorum Klokov.

: , -
.
: 90-150 cm. , -
.
. 50 cm,
, , , .
3-10 cm. 20-25 x 35-42 mm
, ,
, , Arctium lappa L.: ( )
. , .
. 6-7 mm. 1, 3-5 mm. 2n = 36.
:
.
, , .
: -
. -
, - .
, . .
, , .
, .
,
, , .. . -
, , , , , ,
.. - .
, . , .
.
- : Arctium - 19
. , , ( 70% , ),
, , , . (0,4-0,8%), (, ,
(EMA), - ), ( ), , -
Arctium, ( 3,65% )
1) ( 0,18%).
- ( ), -
, , , (
, 2) - ), , ,
, 3) - , (-
. - ) .
Artemisia arborescens (Vaill.) L.
Sp. Pl., ed. 2: 1188. 1763

: Asteraceae.
: Absinthium arborescens Vaill.
: -
, .
: , -
, - , 50-100 cm, .
1-2 - ,
5-25 x 1-2 mm, . 6-7 mm,
. 3,5-4 mm, -
, , , , .
. . 2n = 18.
: , .
. [Bl Co Cr Gr Hs It Ju Lu Sa Si (Ga)]. -


. Artemisia arborescens (Vaill.) L.: .
: A. arborescens -
,
, , ,
.

, , -
, ,
. ,
-
,
, .
20 , .
: -
-, -
75% .

,

. ,
, , ,
.
Asparagus acutifolius L.
Sp. Pl.: 314. 1753

: Asparagaceae.

: Asparagus aetnensis Tornab., Asparagus


ambiguus De Not., Asparagus brevifolius Tornab.,
Asparagus commutatus Ten., Asparagus corruda Scop.,
Asparagus inarimensis Tornab.

: -
, , , , -
, .
: 200 cm,
, .
, . 2-8 (-10) x
0,3-0,5 mm, , (5 -)10-30(-50), - Asparagus acutifolius L.: .
, . i 3-7(-8) ,
.
(1-)2-4 . - : -
- 3-4 mm. 4,5-7,5(-10) mm, - -
, 1-2 . 2n = 40. .
,
. , . -
, , 1, 2, C, , Mg, , Ca, Fe, .
, Asparagus -
(var. gracilis Baker). , , , (,
), .
: ,
.. . [Al Bl Bu Co Cr Ga Gr Hs It
Ju Lu Sa Si Tu].

. , 21
, , , .
: Aspa
ragus , -
. Asparagus officinalis -
, ,
,
.
Asparagus filicinus ,
.
Asphodelus ramosus L.
Sp. Pl.: 310. 1753

: Asphodelaceae.
: Asphodelus albus subsp. ramosus (L.)
Bonnier & Layens, Asphodelus ramosus L. subsp.
ramosus, Asphodelus ramosus subsp. distalis Z. Daz &
Valds.

: A.
: , -
. 15-40 x 1-3 (-4) cm, ,
. 40-150 cm, ,
.
.
. 15-20 mm,
Asphodelus ramosus L.: .
-, . 8-14 x 5-11 mm,
. 2n = 28, 56, 84.
: -
,
. [Co Ga Gr Hs It Ju Lu Sa Si].
: -
-
.
: -
, .

22
Berberis cretica L.
Sp. Pl. (1753) 331.

: Berberidaceae.
: Berberis cretica var. serratifolia Loudon,
Berberis vulgaris var. cretica (L.) Hook.f. & Thomson.

: ,
, , B.
: . hispa
nica, .
, 7-15 mm, -
, 3-8 ,
c. 4,5 mm -
-, 6-7 mm.
: . , - Berberis cretica L.: .
, ,
.
,
.
1.500-2.200 m .
:
, , -,
, , , -
, ,
.

, . -
. -
, ,
, , ,
23
, .
.
: -
(-
)

. , -
, , ,
.
Blitum bonus-henricus (L.) Rchb.
Fl. Germ. Excurs.: 582. 1832

: Chenopodiaceae.
: Blitum bonus-henricus L., Blitum bonus-
henricus (L.) C. A. Mey., Chenopodium esculentus.

: .
: , 5-80 cm,
, . -
, o ,
.
( ) , ,
. .
0,8-1,5 mm. 1,5-2,2 mm ,
. 2n = 36.
:
, , -
.
. . [Al Au *Be Bu Co Cz *Da Ga Blitum bonus-henricus (L.) Rchb.: .
Ge Gr He *Ho Hs Hu It Ju Lu *No *Po Rm Rs (*B, C, W, E)
Sa Si (Br Fe Hb)].
.
, .
: , , -
, -
.
-
, .
: ,
.
24
.
Borago officinalis L.
Sp. Pl.: 137. 1753

: Boraginaceae.
: K.

: -
, , , -
, , , , , -
, , .
:
, 15-70 cm, , , -
. 5-20 cm, -,
. , .
5-30 mm, , ,
. 8-15 mm , 20 mm
Borago officinalis L.: .
, -, -
, . ,
, . .
. 8-15 mm, ,
. 7-10 mm, -. 2n = 16. .
: . . ,
, - - . -
., A. & . ; - .
. [*AzBl Co Cr Ga Gr Hs It :
Ju Lu Sa Si Tu (Au Br Cz Ge He Ho Hu Po RmRs -C, W, K, - .
E-)]. , . , -
, -
. -
, , . -
. .
: T - 25
-
.
,

. , ,
, , , ,
. -
,
. -
Brassica nigra (L.) W. D. J. Koch in Rhl.,
Deutschl. Fl., ed. 3, 4: 713. 1833

: Brassicaceae.
: Sinapis nigra L., Brassica bracteolata
Fisch. & C. A. Mey.

: ,
.
: 100
cm ,
. --
, 1-3
, -
-,
. . 7-9
mm, . 10-20 x 1,5-2 mm,
, , (2,5-6 mm) -
. 2n = 16.
: - Brassica nigra (L.) W. D. J. Koch in Rhl:
.

, .
. -
, , , : -
. .
: -
, , , ,
. ,
Brassica nigra, - ,
. .
, (30%), -
26 . .
-
, -
. -
, ,
, . ,
, -
, , -
, .
.
Bryonia dioica Jacq.
Fl. Austriac. 2: 59. 1774

: Cucurbitaceae.
: Bryonia acuta Desf., Bryonia cretica L.
subsp. dioica (Jacq) Tutin.

: , -
, , , .
: . 4 m,
. 5-10 cm, , ,
5- 5-,
, , , -

, -
, -,
Bryonia dioica Jacq.: .
6-10 mm , .
.
. 2n = 20.
. ,
: ., .. & . . -
. ,
. ,
. , -
. ,
, , . .
: :
()
, . .
, -
, .
. .
, - 27

, , , -
, , . ,
, -
.
. , -
-
, ,
. ,
Calendula officinalis L.
Sp. Pl.: 921. 1753

: Asteraceae.
: Calendula aurantiaca, Calendula eriocarpa,
Calendula hydruntina, Caltha officinalis.

: .
: , -
. (17-)20-50(-10) cm, ,
, , -
. (3-)7-14(-17) x
1-4(-6) cm, , , -
, , - , -
- ,
. 4-7 cm
. 2 cm, -
, ,. Calendula officinalis L.: .
,
. -
2-2,5 cm,
, . .
: ,
. N. & . - , .
. [Az Br Hs It.]. B , - , ,
. , , , -
. , , , , . -
(EMA),
. , -
, , . - )
0-600(-1000) m. (.. )
: - )
, , .
. - Calendula
28 arvensis L.
, , : -
, , , , (2-10% -
, , , , , ) (.. )
, .. , - (3-- -
- ), , -
. , .
, , (.. -
. ) (.. - -,
, ).
, - (15%).
Capparis spinosa L.
Sp. Pl.: 503. 1753

: Capparaceae.
: Capparis inermis Turra (1780), Capparis
orientalis Veill. (1800), Capparis rupestris Sm. (1806).

: -
, .
: , , -
, -
.
, .
5-7 cm, . .
: . [Al
Bl Co Cr Ga Gr Hs It Ju Lu Rs (K) Sa Si]. - Capparis spinosa L.: .
-
,
.
: . ,
, , , , - .
, , , ,
, , , - .
, . : (
, , ), , -
. , -, ( ), -
C, ,
-
. .
,
,
- 29

-
.
-
. -

.
. H

Capsella bursa-pastoris (L.) Medik.
Pfl.-Gatt.: 85. 1792

: Brassicaceae.
: Thlaspi bursa-pastoris L., Bursa
djurdjurae Shull, Bursa fracticruris Borbs, Bursa nana
(Baumg.) Borbs, Bursa occidentalis Shull, Bursa
pastoris Hill, Capsella apetala Opiz, Capsella batavorum
E. B. Almq., Capsella concava E. B. Almq., Capsella
heegeri Solms, Capsella mediterranea E. B., Bursa
pastoris Weber Almq., Capsella patagonica E. B. Almq.,
Capsella ruderalis Jord., Capsella stenocarpa Timb.-Lagr.,
Capsella treviorum E. B. Almq., Capsella turoniensis E.
B. Almq., Solmsiella heegeri (Solms) Borbs, Capsella
bursa-pastoris subsp. occidentalis (Shull) Maire, Capsella
bursa-pastoris subsp. typica Emb. & Maire.
Capsella bursa-pastoris: .
: -
, .
, ,
: , - .
, . . , , -
. 2-3 mm,
, ( ). ,
6-9 x 4-9 mm,
, , -
. , -
. . .
c. 0,25 mm. 2n = 32.
: -
: , - . ,
. , ,
: , , , .
30 , ,
, , , , -
, , -
. -
- , ,
, , .

. -
.
Capsella bursa-pastoris -
Celtis australis L.
Sp. Pl.: 1043. 1753

: Ulmaceae.
: .

: ,
, , , ,
K (), (-
).
: 25 m,
. 4-15 x 1,5-6 cm,
, , , -
, -
. 3,5 cm.
9-12 mm , , , -
Celtis australis L.: .
,
- .
: . [Al Bl Bu
Co Ga Gr Hs It Ju Lu Rm Sa Si (He)].
:
, .

.
-
.


, .
,
, ,
, 31
.
:
-. -

.
-
-
.
Centaurea cyanus L.
Sp. Pl.: 911. 1753

: Asteraceae.
: Centaurea cyanus L., Centaurea
cyanocephala Velen., Centaurea hortorum Pau,
Centaurea cyanus subsp. coa Rech. f.

: -
, , K.
: , .
20-80 cm, , . -
, , -
. , ,
1-3
, , .
Centaurea cyanus L.: ,
- . -
.
12-13 mm , -,
(0,3 mm) , , -
1 mm . -. , -
, . 3,5-4 mm. . -
(pappus) 3-4 mm. 2n = 24. .
: , , , -
N . -
- .
, Candida. -
Br Hb Rs () . [Al Bu Gr *Ju Si , ,
Tu (Au Be Br Co Cz Da Fe Ga Ge Hb He Ho Hs Hu It Lu No Po .
Rm Rs -N, B, C, W, K, E- Sa Su)]. - : -
. ,
, , .
32 : - .
, . -
-
.
, , , -
, ,
.
, ,
,
, -
Ceratonia siliqua L.
Sp. Pl.: 1026. 1753

: Caesalpiniaceae.
: .

: ,
, , , ( -
), ().
:
10 m. 2-5 , 30-50 x 30-40 mm, -
, , -
, .
. 10-20 x 1,5-2 cm, -,
.
: Ceratonia siliqua L.:
, ( ().
) -
,
. [Al Bl Cr Ga Gr Hs It Ju Sa Si (Co Lu)]. ,
- ,
, . .
, , , -
, . , ,
: .
, - :
, - , .
. , , , .
-
.
. -
, - 33
- .
, - , D, E 1. ,
. , -
. - -

- . .
. ()
. . -
,
Cichorium intybus L.
Sp. Pl.: 813. 1753

: Asteraceae.
: Cichorium balearicum Porta, Cichorium
glabratum C. Presl, Cichorium glaucum Hoffmanns.
& Link, Cichorium hirsutum Gren., Cichorium intybus
subsp. balearicum (Porta) Gand., Cichorium intybus
subsp. foliosum (Hegi) Janch., Cichorium intybus subsp.
glabratum (C. Presl) Arcang., Cichorium intybus subsp.
glaucum (Hoffmanns. & Link) Tzvelev, Cichorium intybus
subsp. sativum (DC.) Janch.

: .
: -
. ,
Cichorium intybus L.: ().
. 30-120 cm, , ,
. 7-30 x 1-12 cm,
, -, ,
, , , -
, , . - , , , ,
. 11-14 ..
x 4-10 mm. c. 8, , ,
. c. 5, , .
, . - -
, , 3 .
. 2-3 mm, , -
. 01/10 01/8 . 2n = 18. ().
. -
: ,
. .
, -
34 , . (,
Fa Is Sb, ), -
Fe Hb No Rs (N). - .
.
: -
.
, ,
, , , , , -
. .
: T ( -
),
. .
Cistus creticus L. subsp. creticus
Syst. Nat. ed. 10: 1077. 1759

: Cistaceae.
: Cistus creticus, Cistus polymorphus,
Cistus villosus subsp. creticus.

: ,
, , K , , -
, , , , .
: 100 cm,
. (10-)20-50(-70) x 8-30 mm,
, , ,
, ,
,
. 3-15 mm. -
Cistus creticus subsp. creticus: .
1-7-,
. 5, -, -
, , . :
4-6 cm , -. ,
: . - .
, . [Al Bl Bu Co Cr Gr Ju
Rs (K) Sa Si Tu (Br)]. -

. ,
, . -
, .
-
.
:
, ,
. - 35

.

,
. ,

, , .
Cistus incanus Cistus monsepaliensis -
.
Colchicum bivonae Guss.
Cat. Pl. Boccad. 72 (1821)

: Colchicaceae.
: Colchicum autumnale var. bivonae (Guss.)
Fiori, Colchicum amabile Heldr., Colchicum bowlesianum
B. L. Burtt., Colchicum busambarense Lojac., Colchicum
latifolium Sm., Colchicum pulchrum Herb. ex Baker,
Colchicum sibthorpii Baker, Colchicum tuntasium Heldr.,
Colchicum variegatum Biv., nom. illeg., Colchicum
variopictum Janka.

: -
, -
,
.
: 2,5-5 x 2,5-4 cm, Colchicum bivonae Guss.: .
, , -
, . (4-)5-9, 25 cm x
: Colchicum
8-13 mm, , -
bivonae , -
- ,
. US FDA
, . 1-6 - (40-)55-65

x 8-20 mm, , -
.
, , ,
, , -
. 10-30 mm, (5-)7-
.
8(-11) mm, - -, .
-.
c. 40 mm, .
(-). 2n = 36, 54, 90.
:
. . [AE(G) Bu Gr It Ju Sa Si
36 Tu(AE)]. -

.
,
.
: ,
C. bivonae -
, ,
.
Cornus mas L.
Sp. Pl.: 117. 1753

: Cornaceae.
: Macrocarpium mas (L.) Nakai, Cornus
erythrocarpa St.-Lag., Cornus flava Steud., Cornus
homerica Bubani, Cornus mascula L., Cornus nudiflora
Dumort., Cornus praecox Stokes, Cornus vernalis Salisb.,
Eukrania mascula (L.) Merr., Cornus mas var. oblongifolia
Jovan.

: , M-
. , Cornus -
cornum .

Cornus.
Cornus mas L.: .
:
8 m, - . 4-10 cm
, ,
3-5 . 6-10 x
3-6 mm, .
2-2,5 mm, . 12-15 mm, .
: . ,
. . . -
. [Al Au Be Bu Cz
Ga Ge Gr He Hu It Ju Rm Rs (W,K) Tu (Br)].
. -
, .
:
, .
37
,
.
.
:
. -
.
Crataegus monogyna Jacq.
Fl. Austriac. 3: 50. 1775

: Rosaceae.
: Mespilus monogyna (Jacq.) All., Oxyacantha
monogyna (Jacq.) M. Roem., Crataegus oxyacantha subsp.
monogyna (Jacq.) Syme, Mespilus oxyacantha subsp.
monogyna (Jacq.) elak.

: M,
T, T, M, M, -
, , K (),
M (), .
:
10 m, 7-20 mm. ,
, 3-7, ,
,
, , Crataegus monogyna Jacq.: .
, -
-. 8-15 mm . 1.
6-10 mm, , .
- ,
. 1. .
: ,
. [ Az Fa , , .
Is Rs (N, B, E)Sb]. Crataegus monogyna
:
. -
, , , -
, .
. . - :
, (, , ,
- -2, -2
. , . , -
38 , . - , , -
.
. Crataegus monogyna (-) / (-
), -
. - 2-8
- , .
. , (..
. ) .
- , -
, , - ( ) 2-
, , .
Crocus boryi J. Gay
Bull. Sci. Nat. Gol. 25: 320. 1831

: Iridaceae.
: Crocus boryanus Herb., nom. superfl.,
Crocus laevigatus subsp. boryi (J. Gay) K. Richt., Crocus
boryanus var. cephalonensis Herb., Crocus laevigatus
var. boryi (J. Gay) Nyman, Crocus cretensis Krn., Crocus
ionicus Herb., Crocus marathonisius Heldr., Crocus boryi
subsp. cretensis (Krn.) Nyman.

:
( -
J.B. M. Bory de St Vincent, 1780-1846), , -
.
: 0,8-2 cm
Crocus boryi J. Gay: .
. ,
.
3-4, , , 90 .
. 3-9, -
, , 1-3,5 mm , , , -
, . , ,
. , -
. , 1-4, -, - , -
, , .
. , ,
. 5-15 cm,
. , .
(1,5)2,5-5 x 0,6-2,3 mm, .
3-7 mm, , . 7-17 mm, .
. ,
. , 0,5- : -
( ), 39
1 x 0,5-0,6 cm. , 3 -
, -, . .
: . & . , taxa Crocus
( ) , -
, . . [Cr Gr.: , : Crocus cancellatus subsp. mazziaricus (. -
]. , , . . ), Crocus niveus (. -
).
: -
(C. sativus). , -
,
Cynara scolymus L.
Sp. Pl.: 827. 1753

: Asteraceae.
: Cynara cardunculus subsp. scolymus (L.)
Hegi.

: .
: 200 cm,
. 80 x 40 cm,
,
.
60-70 x 70-80 mm
. 15-40 x 12-35 mm, -
, , -
.
:
N, ,
,
. [Au Be Co Cr Cz Ga Gr He Ho Hs It Ju Lu
Rm Rs (W) Sa Si].
Cynara scolymus L.: .
:
. ,
-
, -


. ,
, -
.

40 : A
, , , , , -
, , , C, -
. , ,
.
Cynodon dactylon (L.) Pers.
Syn. Pl. 1: 85. 1805

: Poaceae.
: Panicum dactylon L., Cynodon glabratus
Steud., Dactylon officinale Vill.

: .
:
. 30 cm.
6 cm, - ,
. 1-5 cm. 2 mm,
.
- , . ,
.
, . 2n = 36, 40.
Cynodon dactylon (L.) Pers.: E .
: , , -
. [Gr He Ho Hs Hu It
Ju Lu RmRs (C, W, K, E) Sa Si Tu (Ge)]. , , , , ,
: - , , ,
, , , , .
, , , : -
, . triticina (3-8%), ,
- (10%), , -
. .
-
. , ,

,
-
. ,
(Syzygium aromaticum), - 41
. ,
.
. -
,
. ,
, -
, , , , , ,
, , , , -
, , , , -
Cynoglossum officinale L.
Sp. Pl.: 134. 1753

: Boraginaceae.
: Cynoglossum castellanum Pau,
Cynoglossum officinale var. corsicum Brand.

: -
, , , .
: . (20-)30-
60(-90) cm, .
, ,
(10-)16-25(-30) mm, ,
. -
( ).
4 mm, , . -
Cynoglossum officinale L.:
5-6 mm, , ,
.
.
. 5-8 mm -
, ,
,
. 2n = 24, 48.
-
: .
- .
. [Al Au Be Br Bu Co Cz Da Fe Ga Ge Gr Hb He Ho Hs : -
Hu It Ju No Po Rm Rs (B, C, W, K, E) Sa Su]. .
: 1,5% . ,
, , .
.
, -
.

42 ,
, ,
, . ,
, -
-
-
(
). ,
-, , , -
, .
Digitalis grandiflora Mill.
Gard. Dict., ed. 8: no. 4, Corr. 1768

: Scrophulariaceae.
: Digitalis ambigua Murray.

: ,
.
:
(30-)60-100 cm. 70-250 x 20-60 mm, -
- , ,
, -
.
. 40-50 ., . 2n = 56.
: ,
,
,
. [Al Au Be Bu Cz Ga
Ge Gr He Hu It Ju Po Rm Rs (B, C, W, E) Tu].
, - Digitalis grandiflora Mill.: .
700-1.400 m.
.
:
.
, .
digoxin
. -

. -

.
43
:
, , ..
, , ,
.. 63 -
5 .
Dracunculus vulgaris Schott
in Schott & Endlicher, Melet. Bot.: 17. 1832

: Araceae.
: Arum dracunculus L., Aron dracunculum
(L.) St.-Lag., Dracunculus dracunculus (L.) Voss, des. inval.,
Dracunculus spadiceus Raf., nom. illeg., Arum guttatum
Salisb., Dracunculus creticus Schott, Dracunculus major
Garsault, des. inval., Dracunculus polyphyllus Blume,
nom. illeg., Dracunculus vulgaris subsp. creticus (Schott)
K. Richt., Dracunculus vulgaris var. creticus (Schott)
Nyman, Dracunculus vulgaris var. elongatus Engl.,
Dracunculus vulgaris var. laevigatus Engl.

: .
: 100 cm.
15-20 x 25-35 cm, -
. 9-15, -,
. M ,
, Dracunculus vulgaris Schott : .
, -
. 20-40 (-55) cm, ,
-. ( ) -
, . - . -
. - .
. , .
, , -
. -. 2n = 32. . ,
: . & - .
, . , - . -
. [Al Bu Co
44 Cr Gr It Ju Sa Si (Ga ?Hs Lu)]. Dracunculus
: .
-
. ,
, .
:
. - Dracunculus
, , , . -
break root, - -
. .
Drimia numidica (Jord. & Fourr.) J.C. Manning & Goldblatt
Endiburg J. Bot. 60: 533-568 (2004)

: Hyacinthaceae.
: Urginea maritima (L.) Baker, Drimia
maritima (L.) Stearn, Scilla maritima L.

: , -
.
: 5-15 cm -
. 50-150 cm. 30-100 cm x 30-100
mm, -, ,
. -
50 , ,
, 10-30 mm, -
. 6-8 mm, ,
, .
c. 2,5 mm. .
2n = 20, 30, 40, 60, 64.
: Drimia numidica (Jord. & Fourr.) J.C. Manning & Goldblatt:
, . .
. [Al Bl Co Cr Ga Gr Hs It Ju Lu Sa Si].
: -
,
, ,
.
, -
,
. -
, -
, ,
. , 45
, , -
,
.
,
. , -
.
: (4-
11%), ,
(bufadienolide).
Ephedra nebrodensis Guss. subsp. procera (Fischer & C.A. Meyer) K. Richter
Pl. Eur. 1: 8. 1890

: Ephedraceae.
: Ephedra procera C. A. Mey., Ephedra
nebrodensis subsp. procera (C. A. Mey.) K. Richt.,
Ephedra major var. procera (C. A. Mey.) Hayek, Ephedra
nebrodensis var. procera (C. A. Mey.) Stapf, Ephedra
procera var. chrysocarpa C. A. Mey., Ephedra procera var.
erythrocarpa C. A. Mey.

: ,
.
: . ,
2 m, 1 - . 0,7-1
(,2 -1) mm. , ,
Ephedra nebrodensis Guss. subsp. Procera:
2-4 . 6-8 . -
.
, 1 .
0,6-1 mm, . 1-,
. .
.
c. .
,
: . . ,
, ,
, , , . .
. . - -
. -
, ,
. .
: :
( ) - , -
- . , -
46 . .
taxa Ephedra
, - : Ephedra distachya L. (S. Europe to N. Asia),
, Ephedra foeminea Forssk. (. ), Ephedra major
Host. ().
. -
,
,
, , , ,
, , , -
Eryngium amethystinum L.
Sp. Pl.: 233. 1753

: Apiaceae.
: .

: -
, .
: ; 20-40
cm, . , -
, 10-15 cm, , ,
, 2- 3- -
- , - -
; .
,

Eryngium amethystinum L.: .
1-2 cm. 2-5 cm, 5-9 --
, 1-4 .
3-. 1,5-2,5 mm -, -
, .
: . -
, ,
. [Al ? Bu Cr Gr It Ju Si].
: -
, , -
-
.
: -
, , , .

47
Euphorbia characias L. subsp. wulfenii (W. D. J. Koch) Radcl.-Sm.,
Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 79: 55. 1968

: Euphorbiaceae.
: Euphorbia wulfenii Hoppe ex W. D. J. Koch,
Tithymalus wulfenii (Hoppe ex W. D. J. Koch) Sojk, Euphorbia
lycia Boiss., Euphorbia melapetala Gasp. ex Guss., Euphorbia
messeniaca Heldr. ex Halcsy, nom. illeg., Euphorbia sibthorpii
Boiss., Tithymalus melapetalus (Gasp. ex Guss.) Klotzsch &
Garcke, Tithymalus sibthorpii (Boiss.) Sojk.

: , .
: ,
, , , -
180 cm, 13-30(-40) -
. (14-)30-130 x 4-10(-17) mm
, ,
- Euphorbia characias L. subsp. wulfenii:
. .
. -
-, .
10-20, , 4 .
-
. 4-7 x 5-6 mm, ,
.
, . 2,5-3,8 mm, , -
.
- . 180 cm, .
, , ,
: . , ,
, . . -
. - -
, , , . ,
. ,
: Taxa Euphorbia . - , -
- -
. , , .
: Euphorbia -
48 . - .
. , - ,
, Euphorbia characias -
, .
. . , ,
. -
(cerebrosides), -
, , ,
, - , , - -
. , / .
, 60 .
Foeniculum vulgare Mill.
Gard. Dict., ed. 8: no. 1. 1768

: Apiaceae/ Umbeliferae.
: Anethum piperitum Ucria, Foeniculum
azoricum Mill., Foeniculum dulce Mill., Foeniculum
giganteum Lojac., Foeniculum subinodorum Maire &
al., Foeniculum vulgare subsp. capillaceum Holmboe,
Foeniculum vulgare subsp. piperitum (Ucria) Cout.,
Foeniculum vulgare subsp. subinodorum (Maire & al.) Ibn
Tattou, Foeniculum vulgare var. azoricum (Mill.) Thell.

: .
, -
-
, .
,
Foeniculum vulgare: .
.
: , ,
, 250 cm. , ,
,
.
()
5-50 mm,
1) ,
, , ,
, -
. -
, 2)
3-6 cm. 4-30.
, 3) . ,
. 4-10,5 mm, --
-
. -
.
.
:
: .
, -
. - 60% 15%
, , 5% ,
. [Al Az Bl *Br Bu Co Cr Ga Gr *Hb Hs It Ju Lu
Sa Si Tu (Au Be Cz Ge He Ho Hu Po Rm Rs - C, W, E, K)].
80% 49
7.5% 15% ( -
: ).
, - .
, -
. ,
. , , , , ,
, , , , -
(.. - ), ,
. , (-
(), - ).
Fumaria officinalis L. subsp. officinalis
Sp. Pl. : 700. 1753

: Fumariaceae.
: .

: -
, .
:
. 10-25 cm , -
. , ,
. ,
, , 20-
30 .
, -
.
4 . 2 .
2 ,
, .
1 .
:
Fumaria officinalis L. subsp. officinalis: .
.
: ,
,
, .
-
, ,
, ,
( -
). , ,
, ,
50 ,
, -
-
. ,
,
8 .
: , -
, , .
Glycyrrhiza glabra L.
Sp. Pl.: 742. 1753

: Leguminasae.
: Glycyrrhiza glandulifera Waldst. & Kit.
(provisional), Glycyrrhiza hirsuta Pall., Glycyrrhiza
pallida Boiss. & No, Glycyrrhiza violacea Boiss. & No,
Glycyrrhiza glabra subsp. glandulifera (Waldst. & Kit.)
Ponert.

: ,
, .
: 50-100 cm. -
, . -
9-17, 20-40(-55) mm, , ,
, .
Glycyrrhiza glabra L.: .
()
, , . 8-12
mm. 30 mm, -, -
.
, , , .
, ,
(2-) 3-5.
, ,
: . , , ,
N. & . . - , , -
. [Al Bu Cr *Ga Gr *Hs It Ju Rm Rs (C, W, K, E) Sa Si , , , ,
Tu (Au Cz He Hu Lu)]. , .
.
, , - (-
, . ).
: .
:
(4-20%),
, 51
, ( -
. , - -
). 300
. Glycyrrhiza.
- .
, , , , ..
. -
,
, -
Humulus lupulus L.
Sp. Pl.: 1028. 1753

: Cannabaceae.
: Lupulus humulus, Cannabis lupulus, Humulus
vulgaris, Humulus americanus, Humulus volubilis, Lupulus
amarus.
: , .
: 6 m,
. , -
-, 3- 5-
. . c. 5 mm
. 15 20 mm. -
, , -
. c.: 30 mm. 2n = 20.
: -
. [ Az Bl Cr Fa Is Sb]. - Humulus lupulus L.: ,
.
. -
, .
: : - (3% - 20%)
, -
, , .
. - -.
-
, - .
. -
, , , , , . ,
, , , , ,
. . (0,5-1,5%)
, -
, . -
. , , ,
52
, , .., - .
(0,5-1,5%). -
. - (1:1)
. - 8- (hopein). -
-
. (15%), (50-60%), ,
,
(2-4%).
, -
.
Hypericum perforatum L. subsp. perforatum
Sp. Pl.: 785. 1753

: Hypericacae.
: Hypericum noeanum Boiss., Hypericum
plasonii Formnek.

: , -
, (, ), , ,
(), , ,
(), , ,
, , .
: 10-100 cm,
, 2 . (5 -)
8-30 (-35) mm, , -,
- Hypericum perforatum L ssp. perforatum: A .
. ,
, -
, .
, , ,
,
.
. ,

. 2n = 32 (? .48). ,
: , -
. [ Fa Is Sb]. , , -
: . -
(EMA),
- ,
.
. , - ,
. -
, , .
, - , , EMA
. .
. To Hypericum empetrifolium Willd. subsp. empetrifolium
, . 53
, , , - :
. , - :
, , , , 0,06-4% (, ), 0,2-
, 4% (, ), 2-4%
, , , (, , , -
, , , , , , ),
, , , 6-15% (, ,
, , ), ( ,
. ), (0,01-0,25%)
(, ).
Iris germanica L.
Sp. Pl. 38 (1753)

: Iridaceae.
: .

: .
: 40-90 cm, -
, 5 cm, -
,
, . 30-70 cm x
20-35 mm, , -
. (3-)4(-5), -,
; -
; 35-55 mm,
, 1/2-2/3,
Iris germanica L.: .
. 17-25 mm,
55-90 x 40-60 mm, --
, . 55-90 x 45-60 mm
, .
, , -. 2n = 36, 44, 48.
:
. -
,
.
. [Al Au Az Be Bl Br Bu Co Cr Cz Da Ga
Ge *Gr He Hs Hu It Ju Lu Rm Rs (C, W, K, E) Sa Si].
: ,
, -
. , -
.
54 ,
, ,
.
: -
.
50%
, , -
,
.
Juniperus oxycedrus L.
Sp. Pl. 1038 (1753)

: Cupressaceae.
: K.

: -
, , , , -
, , , (),
(), ().
: ,
10 m, . , 10-
20 x 1,2- 3,0 mm;
1
, 1-3(-4) -
. 6-16 mm, -
Juniperus oxycedrus L. ssp. oxycedrus:
3(-6) , - ,
().
- ,
. (1-)3.
: -
, . [,
Az Bl Cr Sb ?Tu].
.
:
Oil of Cade -
. ,
,
(-
) ,
. -

. 55
.
.
Juniperus communis L.,
.
:
J. oxycedrus ssp. oxycedrus
- (30-60%) -.
Laurus nobilis L.
Sp. Pl. 369 (1753)

: Lauraceae.
: .

: ,
, .
:
2-20 m, . 5-10 x 2-4(-7,5)
cm, -, , .
8-12 ,
2 . 2 -
. 2-4 . 10-15 mm,
, . 2n = 42.
: Laurus nobilis L.: .
.
. [Al *Bl Co Cr *Ga Gr *Hs It Ju *Lu
Sa Tu - Rs (K)]. .
, , - ,
, , , , .. . -
-
, , , , .
: , , .
, - :
, , 1,8-
, , .
. - , -
- .
.
, -
56 .
.
, , ,
, , , ,
( ), .
-
, ,

.
, -
Lavandula stoechas L. subsp. stoechas
Sp. Pl.: 573. 1753

: Lamiaceae.
: Lavandula approximata Gand., Lavandula
corsica Gand., Lavandula debeauxii Gand., Lavandula
fascicularis Gand., Lavandula incana Salisb., Lavandula
olbiensis Gand., Lavandula stoechadensis St.-Lag.,
Stoechas arabica Garsault, des. inval., Lavandula
stoechas subsp. caesia Borja & Rivas Goday.

: ,
, , .
: 100 cm, -
. 10-40 mm, -
, , - .
Lavandula stoechas L. subsp. stoechas:
. 2-3 cm.
.
4-8 mm, -, .
10-50 mm, - , -
, . -
, .
6-10 . .
,
4-6 mm, 13 ,
, , , -
- 1-1,5 mm
. -
. 6-8 mm, .

2n = 30.
.
: . ,
. ,
-
. , .
, , , . : ,
: , -
, , . 57
. , 1,5 3 %, 0,5 %.
, -
. - . -
, , - ,
, , , .
.
,
, -
, ,
Malva sylvestris L.
Sp. Pl.: 689. 1753

: Malvaceae.
: Malva ambigua Guss., Malva erecta
C. Presl, Malva grossheimii Iljin, Malva mauritiana L.,
Malva sylvestris subsp. ambigua (Guss.) P. Fourn.,
Malva sylvestris subsp. erecta (C. Presl) Nyman, Malva
sylvestris subsp. mauritiana (L.) Cout.

: , -
.
: ,
. 150 cm,
, .
, -, -
, 3-7
, .
- . -
, 12-30 mm, Malva sylvestris L.: .
, .
, , , -
. 2n = 42. : ,
: - , ,
, . : -
, , , .
. , , 1, 2
, , , - C.
.
:
, , -
58 , -
. -
. ,
, -
. ,

(-
, , )
.
.
Marrubium vulgare L.
Sp. Pl.: 583. 1753

: Lamiaceae.
: Prasium marrubium E. H. L. Krause, nom.
superfl.

: ,
.
: 45 cm, -
- , -
. , -
,
, ,
; -
. -
Marrubium vulgare L.:
, ,
.
. ,
. 3-4 mm, 10 -
, - , 10, - .
, , ,
, , . - , -
, . 2n = 34.
: . . -
, , - , , -
, . [ , , , , ,
Fa Fe Is No Rs (N) Sb; Hb]. . ,
.
. -
, , , . , Plantago
: lanceolata . major.
. : 59
. -
( )
, , .. ( )
, , (, ..). ,
, (, ), , -
. , ( ),
, , (9- ), -
, . - (
, - ) .
Matricaria chamomilla L.
Sp. Pl.: 891. 1753

: Asteraceae.

: Chamomilla recutita (L.) Rauschert,


Courrantia chamomilloides Sch. Bip., nom. illeg.,
Matricaria bayeri Kanitz, Matricaria courrantiana DC.,
Matricaria exigua Tuntas, Matricaria kochiana Sch.
Bip., Matricaria pusilla Willd., Matricaria recutita L.,
Matricaria salina (Schur) Schur, Matricaria suaveolens
L., nom. illeg., Chamomilla recutita var. bayeri (Kanitz)
Dostl, Matricaria chamomilla var. salina Schur.

:

, .
.
.
: . (2-)
10-60 cm, , -
. 4-7 cm, , - Matricaria chamomilla L.: .
. 3-10 cm. (1-)8-120(-900), 10-25 mm
. .
6-9 x 2-3 mm, , -
: ,
. 5-, .
,
. c. 1 mm - , -
-, 4-5 . -
, - .
, , , ,
60 , , , , , ,
. 2n = 18. , , , ,
: . - .
, , , -
. [ Az , ,
Fa Hb Rs (N) Sb. ]. - . ,
, - ,
. - Crohn, -
. .
. , , ,
, . ,
- / -
, (),
- , .
10-15%
. .

( )
, ,
- , ,
( -
.
)
( )
.
-
: . -
(0,4-2,0%). (16,8%), (9,9%), (6,5%),
- (1,9%) .
, ,
(1-15%). 0,1% .

61
Melissa officinalis L. subsp. altissima (Sm.) Arcang.
Comp. Fl. Ital., ed. 2: 427. 1894

: Lamiaceae.
: Melissa altissima Sm., Melissa officinalis
subvar. altissima (Sm.) Nyman, Melissa bicornis Klokov,
Melissa romana Mill., Melissa officinalis var. romana
(Mill.) Woodv.

: , -
, , , ,
, -
.
. -

apiastrum apias .
Melissa officinalis L. subsp. altissima (Sm.) Arcang.:
: 20-150 cm, -
T .
, , -,
, , , -
, . 2-9 x 1,5-7 cm, -
, , , -
. - -
- . ,
- . . -
4 12 . 2-5 mm, , ,
, . 7-9 mm, , , -
, -
. -. .

, . 8-15 mm, ( ).
,
. 1,5-2 mm. 2n = 64. :
62 0,06 0,8%, , -
e: . . [AE(G) Al Bl , ,
Bu Co Cr Cy Gr Hs It Ju Lu Rf(CS) Sa Si Tcs Tu(A E)]. . -

. . -
, , , . , ,
: , , .
, ,
,
/ , .
Melittis melissophyllum subsp. albida (Guss.) P. W. Ball
in Bot. J. Linn. Soc. 64: 71. 1971

: Lamiaceae.
: Melittis albida Guss., Melittis melisso
phyllum var. albida (Guss.) Nyman, Melittis graeca
Klokov.

: -
, , .
: 20-70 cm, -
, , .
2-15 x 1-8 cm,
, -
. 6-15 cm 20-30
. 4-10 mm. 12-25
mm. 25-40 mm, -
, ,
. .
2n = 30.
: . , ,
. -
.
, .
: - Melittis melissophyllum subsp. albida (Guss.) P. W. Ball:
- .
, ,
,
, ,
, . -
-
, , , - 63
, .
: -
(,
), -
. , -
, . albida

melissophyllum, , -
.
Mentha aquatica L.
Sp. Pl.: 576. 1753

: Lamiaceae.
: Marrubium aquaticum (L.) Uspensky,
Mentha aquatica var. nemorosa Fr., des. inval., Mentha
acuta Opiz, Mentha hirsuta Huds.

: M ,
.
: -
, (10-)20-90 cm,
. (15-)30-90 x (10-)15-40 mm,
-, , ,
. 2-3 -
,
Mentha aquatica L.: .
, 2 cm ,
1-3 , -
. (2,5-) , ,
3-4 mm, , . , ..
. .
. . 2n = 96. . ,
: - .
. [ M. spicata L., M. suaveolens -
Rs (N) Sb]. . .
- : ,
. , ,
- -
. , , 1,8- trans-. ,
, . -
: - .
64
, ,
, , , , -
, .
, , , -
, , , , ,
. , -
,
, -
. ,
Mentha pulegium L.
Sp. Pl.: 577. 1753

: Lamiaceae.
: Melissa pulegium (L.) Griseb., Minthe
pulegia (L.) St.-Lag., Pulegium vulgare Mill., Mentha
pulegium subsp. vulgaris (Mill.) Briq., Mentha pulegium
var. vulgaris (Mill.) Briq.

: ,
, , .
: 20-50(-90) cm,
, , , -
. 10-30 x 5-20 mm, ,
, , -
, .
10-70 , ,

. 3,5-4 mm,
, , Mentha pulegium L.:
1/3-1/2 , - .
, . 7-9 mm, . -
.
: . .
[AE(G) Ag Al Au Az Be Bl Br Bu By Ca Co Cr Cy Cz Eg Ga Ge ,
Gr Hb He Ho Hs Hu IJ It Ju Li LS Lu Ma Md Po Rf(CS S) Rm ,
Sa Si Tcs Tn Tu(A E) Uk(K U)]. - . , -
. , -
.
. , , .
, . :
: . 65
, , , (pulegone). -
. ,
, , - -,
. .
-
, . -
, , ,

.
Myrtus communis L. subsp. communis
Sp. Pl.: 471. 1753

: Myrtaceae.
: Myrtus acuta Mill., Myrtus acutifolia (L.)
Sennen & Teodoro, Myrtus angustifolia Raf., nom. illeg.,
Myrtus augustinii Sennen & Teodoro, Myrtus baetica (L.)
Mill., Myrtus baui Sennen & Teodoro, Myrtus belgica (L.)
Mill., Myrtus borbonis Sennen, Myrtus briquetii (Sennen
& Teodoro) Sennen & Teodoro, Myrtus buxifolia Raf., nom.
illeg., Myrtus christinae (Sennen & Teodoro) Sennen &
Teodoro, Myrtus eusebii (Sennen & Teodoro) Sennen &
Teodoro, Myrtus gervasii (Sennen & Teodoro) Sennen &
Teodoro, Myrtus italica Mill. ..

: .
Myrtus communis L. subsp. communis:
: , -
.
, 5 m. - -
. 2-5 cm, -,
, , , ,
. 3 cm , -
. , ,
2 . , .
7-10 x 6-8 mm, , -
- .
:
. [Al Az Bl Co Cr Ga Gr Hs It Ju Lu Sa Si].
,
.
: -
, , ,
66 . -
,
, -
.
, .
.
: T ( 20-40%,
9-15%) (myrtenyl acetate 20-25%)
( 1-7%).
Origanum vulgare L. subsp. hirtum
(Link) A. Terracc.

: Lamiaceae.
: Origanum hirtum Link, Majorana neglecta
(Vogel) Walp., Origanum heracleoticum Benth., nom.
illeg., Origanum illyricum Scheele, Origanum latifolium
Scheele, nom. illeg., Origanum megastachyum Link,
Origanum megastachyum Link, Origanum neglectum
Vogel, Origanum smyrnaeum Sm., Origanum hirtum
var. illyricum (Scheele) Nyman, Origanum hirtum var.
latifolium Nyman, Origanum hirtum var. neglectum
(Vogel) Nyman, Origanum vulgare var. megastachyum
(Link) W. D. J. Koch.
: , , -
, .
: , , - riganum vulgare L. subsp. hirtum (Link) A. Terracc:
. 90 cm , - .
, ,
, . 10-40 (-50) x 4-25 mm, ,
, ,
. ,
-, . 5-30 mm, ,
. ,
, ,
, . -
. 4-5 mm, ,
,
, , , -
, -
-, , - .
-
--, .
, . -
4-7 mm, - -

. 2n = 30, ?32.
, , , ,
: , ,
. [AE(G) Al Bu Cr Cy Gr Ju Tu(A E)]. , ,
. , , , -
M-
, , . -
, , - 67
, , , ,
. , ,
, , , , ,
, . , - .
, Origanum : ,
vulgare subsp. vulgare. .
: ,
, . , -
, - .
- .
Parietaria officinalis L.
Sp. Pl.: 1052. 1753

: Urticaceae.
: Parietaria erecta Mert. & W. D. J. Koch.

: , -
, , , .
: , 30-
100 cm, , ,
. 3-12 cm, - -
, - .
. , -
. . 2n = 14.
:
.
,
. [Al Au Co CzGaGe Gr He *Ho Hu It Ju Rm Rs(W, K)
Sa Si Tu (Be Da Po Su)].
: -
2.000 Parietaria officinalis L: .
, , -

.
, -
. ,
, , ,
, , -
, .
,
-
68 , . -

. ,
, .

.
.
: -
, , , ,
, .
Pistacia lentiscus L.
Sp. Pl. 1026 (1753)

: Anacardiaceae.
: Pistacia massiliensis Mill., Terebinthus
lentiscus Moench, Pistacia gummifera Salisb.,
Terebinthus vulgaris Fourr., Lentiscus massiliensis (Mill.)
Fourr.

: -
.
:
, 1-8 m. ; -
1-5 x 0,5-1,5 cm, (4-)8-12, -
, ,
. , .
Pistacia lentiscus L.: K.
. 4 mm, ,
, .
: ,
. [Al Bl Co Cr Ga Gr Hs It Ju
Lu Sa Si].
:
,
-
, , -
. , ,
, ,
.

. ,

, , , 69
, .
:
.
Portulaca oleracea L.
Sp. Pl. 445 (1753)

: Portulacaceae.
: Portulaca officinarum Crantz, Portulaca
stellata (Danin& H. G. Baker) Ricceri & Arrigoni,
Portulaca oleracea subsp. stellata Danin& H. G. Baker.

:
, . ,
.
: -
10- 50 cm. ,

, - , ,
. 2-3 , .
Portulaca oleracea L.: .
c. 4 mm, ,
5, 6-8 mm, , ,
7-12. 3-9 mm, . - :
. , C, (), -
: , , , , ,
. ..
. 3 .
: -
, , ,
.
3 ,

. -
,
, ... , -
70 , .


.
.
,
.
.
, -
.
Pulicaria dysenterica (L.) Bernh.
Syst. Verz.: 153. 1800

: Asteraceae.
: Inula dysenterica L., Pulicaria palustris
Hoffmanns. & Link, Pulicaria dysenterica subsp.
uliginosa Nyman.

: .
: -
. 20-60 cm,
, . -
, ,
, ,
- . ,
, , -
Pulicaria dysenterica (L.) Bernh.: .
. , 1,5-3 cm
, . 1,5-2,5 cm
, 1 . - . , ,
, .
. c. 5 mm -
, . - :
1/2 - -
, 14-20 . c.1,5 mm .
. 2n = 18, 20.
: ., . . , -
. [ Az Fa
Fe Is No Rs (N, B, ?C, E) Sb. .].
.
, , ,
.
: - 71
,
.

.
, ,
.
-
,
-
Pyrus spinosa Forssk.
Fl. Aegypt.-Arab.: 211. 1775

: Rosaceae.
: Crataegus amygdaliformis (Vill.) Chalon,
Pyrus amygdaliformis Vill., Pyrus amygdaloides Link,
Pyrus angustifolia Decne., Pyrus cuneifolia Guss., Pyrus
nivalis Lindl., Pyrus oblongifolia Spach, Pyrus parviflora
Desf., Pyrus pyrainus Raf., Pyrus communis subsp.
amygdaliformis (Vill.) Braun-Blanq.

: ,
, .
:
6 m, .
, , .
Pyrus spinosa Forssk.: .
2,5-8 x 1-3 mm, ,
, , -
, ,
, 2-5 cm,
5-6 x 1,5 mm, , . 7-8 x 5-6 mm
, . 1,5-3 cm
, , , -
, -
; .
:
. [Al Bu Co Cr Ga Gr Hs It Ju Sa Si Tu].
: ,
, , , -
,
.
72
: : -
, , , -
(), ,
5-- ,
.
Quercus frainetto Ten.
Fl. Napol. 1(Suppl. 2): lxxii. 1813

: Fagaceae.
: Quercus conferta Kit., Quercus farnetto
Ten.

: ,
.
: ,
30 m. . ,
.
10-20 cm, ,
, , -
7-9 , ,
.
Quercus frainetto Ten.: .
, ,
2-6 mm. 6-12 x 12-15 mm -
, , , .

: , .
. . & . . [Al Bu : -
* Cz Gr * Hu It Ju Rm Tu]. (8-20%).
.
, . , -
: .
, - (,
- )
. -

, , - ( ).
..
, - 73
,
, -
, , ,
. -

-
,

, -
Ribes uva-crispa L. subsp. austro-europaeum (Bornm.) Bech.
in Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 27: 228 (1929)

: Grossulariaceae.
: Grossularia reclinata (L.) Mill., Ribes
grossularia L., Ribes reclinatum L., Ribes uva-crispa
subsp. austro-europeum Bornm., Ribes uva-crispa
subsp. grossularia (L.) Rchb., Ribes uva-crispa subsp.
grossularia (L.) Schbl. & G. Martens, Ribes uva-crispa
subsp. lasiocarpum (Monnard) T. Vraber, des. inval.,
Ribes uva-crispa subsp. reclinatum (L.) Rchb., Ribes uva-
crispa subsp. reclinatum (L.) Schbl. & G. Martens.

: ,
.
: 1-1,5 m,
Ribes uva-crispa L. subsp. austro-europaeum (Bornm.) Bech:
,
.
, 3 (
). 2-5 cm , -
, , .

1-3. 2 .
. ,
5-7 mm, , -. -
-
, . c. 10 -
.
, , -, .
2n = 16. :
, -
: ., . & . - , , , -
. .
. [Au Be
Br Bu Cr Cz Ga Ge Gr He Ho Hs Hu It Ju Po Rm Rs (W) (Co Da
Fe Hb Lu No Rs -N, B, C- Su)].
, . . .
74
.
: -
. -
.
-
, , ,
.
-
. -
Rosa canina L.
Sp. Pl.: 491. 1753

: Rosaceae.
: Rosa canina 118 .
: Crepinia canina (L.) Gand., Crepinia
aciphylla (A. Rau) Gand., Crepinia andegavensis (Bastard)
Gand., Crepinia psilophylla (A. Rau) Gand., Crepinia squarrosa
(A. Rau) Gand., Rosa achburensis Chrshan., Rosa aciphylla A.
Rau, Rosa aciphylloides Cottet & Castella, Rosa adenocalyx
Gren., Rosa actinodroma Gand., ...

: , -
.
: .
. , . -
. 5-7, 15-
40 x 12-20 mm, , , Rosa canina L.: .
-, ,
, .
10-20 mm, - .
, .
. 15-25 (-30) mm, .
. , 1 mm . -
. , - ( ,
. 10-20 mm, , , -
, , . 2n = 35. , ), (-
: c. , , ),
62 N. [ Az Fa Is Sb Tu]. (, ), -
, . , ( ,
, , ),
. - ( ,
, , , . , -
:
), , 75
.
, , - ,
, . , R. gallica, R.
damascena, R. centifolia -
.
, , -
, . , .
C :
C. - , C, , -
, , - , .
Rosmarinus officinalis L.
Sp. Pl. 23 (1753)

: Lamiaceae.
: Rosmarinus officinalis subsp. laxiflorus (No
ex Lange) Nyman.

: -
, , , -
, .
: 2 m, , -
, , .
15-40 x 1,2-3,5 mm , ,
,
, - , . -
-. 3-4 mm,
, 5-7 mm
. 10-12 mm, Rosmarinus officinalis L.: ,
( ). . 2n = 24. .

: .
.
, , , .
. [Bl Co *Cr Ga Gr Hs It Ju Lu Sa Si (Al Az Su ,
He Rs -K-)]. - ,
, ,
. .
- , .
-
. - ,
, , , ,
. , -
: -
, , -
( ),
76 , ,

. -
. -
- ( )
. : E ,
, , -
, , -.
,
( ).
, , , , - -
, , , , , .
Rubus idaeus L.
Sp. Pl.: 492. 1753

: Rosaceae.
: Batidaea idaea (L.) Greene, Rubus
fragrans Salisb., nom. illeg., Rubus frambaesianus Lam.,
nom. illeg.

: , -
, , , .
: -
, 100-150 cm,
, , -
. , ,
5-7 , , -
. ,
, , . -
, . ,
, ,
. c.1 cm -
, . , . -
, , , . , . Rubus idaeus L.: X .
. 2n = 14.
: ,
. [ , ,
Az Bl Cr Fa Is Lu Sb Tu]. - .
, . . , ,
. - ,
, . -
: , . -
, - ,
, , , , 77
- ,
. -
. - (
- ), -
. -- , -
, , , , , ,
, , -
, , . -
, - ,
, , -3-,
, , -3-(2()--) -
- -3-
. , -
, .
,
( 2,6% 6,9%). -
, -
- (0.46 -1.05% ). -
. , , C ,
Rubus ulmifolius Schott. - , -
. . , ,
: C
. - .

78
Salvia fruticosa Mill.
Gard. Dict. ed. 8: 5. 1768

: Lamiaceae.
: Salvia baccifera Etl., Salvia clusii Jacq.,
Salvia cypria Unger & Kotschy, Salvia incarnata Etl.,
Salvia libanotica Boiss. & Gaill., Salvia lobryana Azn.,
Salvia marrubioides Vahl, Salvia ovata F. Dietr., Salvia
sipylea Lam., Salvia subtriloba Schrank, Salvia sypilea
Lam., Salvia thomasii Lacaita, Salvia triloba L. f.

: , -
, (< < -
+ ).
: 120 cm. -
- .
, 1-2 -
-
, , , - -
, . 2-6 . - Salvia fruticosa Mill.: .
5-8 mm, , , ,
. 16-25 mm, ,
. .
: . & . , -
. [Al Cr Gr It Si (Lu)]. -
.
, . ,
, . -
, . 22 , , , -
Salvia . .
, - ,
, .. , , , 79
: - .
, , , , , : -
, , , , 1,8- ( ),
. -, -, -, , -,
, - .
, , ( -
. - ) .
.
,
Salvia officinalis L. subsp. officinalis
Sp. Pl.: 23. 1753

: Lamiaceae.
: Salvia chromatica Hoffmanns., Salvia
clusii Vilm., Salvia cretica L., Salvia digyna Stokes, Salvia
grandiflora Ten., nom. illeg., Salvia hispanica Garsault, des.
inval., Salvia minor Garsault, des. inval., Salvia papillosa
Hoffmanns., Salvia tricolor Vilm.

: ,
, , , ,
,
, , -
. ,
, .
: , , -
, , 15-100 cm. 30-120 x 15-50 Salvia officinalis L. subsp. officinalis: .
mm, -, ,
.
, .
5-9(-12) mm, - . - ,
12-18 mm, -, . -
.
2n = 16. (-
, , )
: ( -
. ), ,
, (
. ), . -
,
. 22 Salvia Salvia officinalis -
. - -
, . ,
80 : , - and ,
,
. -
. .
:
. . - -
. - . , -
. .
, -
. , , , -
. .
Sambucus nigra L.
Sp. Pl. 269 (1753).

: Caprifoliaceae.
: Sambucus caerulea Raf.
: , -
, , , ,
, , , , , .
: 10
m, - , , -
. ,
.
. 5-7(-9), 4,5-12(-18) x 2-6(-10) cm, ,
- -, , ,
. -
, , .
10-24 cm, , (4-)5 . Sambucus nigra L.: .
. ,
. , (
). 2n = 36.
: -
. [ Bl Cr Fa Is Rs (N) .
Sb, Fe No Su]. - , , , , ..

, . - .
, , , ( )
, .., / -
, , . .
: - : -

. , -
. . -
( ),
, - . 81
. ,
, , .
- ,
. , , 0.01% .
. -
. , ( 3% ).
. ,
. (, ,
- ), , , (), ,
. (0,03-0,14%).
Saponaria officinalis L.
Sp. Pl.: 408. 1753

: Caryophyllaceae.
: Saponaria aenebia Heldr., Saponaria
alluvionalis Du Moulin.

: -
, , , , -
.
: 30- 90
cm, , , . -
-, , .
, -
, , -
. c. 20
Saponaria officinalis L.: .
mm, , -
, . c.
10 mm, . 2n = 28. . -
: , , .
. . . - :
, , - ,

. [Al Au Be Bl Bu Co Cr Cz Ga Ge Gr He .
Hs Hu It Ju Lu Po Rm Rs (C, W, K, E) Sa Si Tu (*Br Da Fe
Hb No *Rs -B- Su)].
, .
, , ,
.
: -

82 /. -

-
. , ,
, , , -
, , , ,
, .

. -

Sideritis clandestina subsp. peloponnesiaca (Boiss. & Heldr.) Baden
in Strid & Kit Tan (Eds.), Mount. Fl. Greece 2: 88. 1991

: Lamiaceae.
: Sideritis theezans var. cyllenea Heldr.
ex Boiss., Sideritis clandestina var. cyllenea (Heldr. ex
Boiss.) Hayek, Sideritis peloponnesiaca Boiss. & Heldr.,
Sideritis theezans subsp. peloponnesiaca (Boiss. &
Heldr.) Nyman, Sideritis clandestina subsp. cyllenea
(Heldr. ex Boiss.) Papan. & Kokkini.

: ,
T , T . sideritis
() -
(SEE-thee-ros) -

, - Sideritis clandestina subsp. peloponnesiaca (Boiss. & Heldr.)
. Baden: .

, -
. .
Sideritis,
: 15-40 cm. , , , ,
. 25-50 x 8-20 mm, , ,
- - , ,
, 30-70 x 6-12 .
mm, -, . 4-10 - axa Sideritis -
. 10-20 , :
mm , Sideritis purpurea Talbot ex Benth, Sideritis scardica
, , 4-10 mm, Griseb. ( ), Sideritis raeseri Boiss. &
. 9-11 mm, 3,5-4,5 Heldr. ( ).
mm, . 10-15
mm, . :
, 83
: . . .
( ). [Gr]. - ,
(, . ,
, , , , , -
). .
.
: ,
Sideritis

Silybum marianum (L.) Gaertn.
Fruct. Sem. Pl. 2: 378. 1791

: Asteraceae.
: Carduus marianus L., Carduus marianus L.,
Mariana lactea Hill, Centaurea dalmatica Fraas, Silybum
pygmaeum Cass.
:

. , , K, A.
: 20-150 cm,
, - -
. 25-50 x 12-25 cm,
, , -
, -
- 8 mm. 2,5-4 cm,
, , - Silybum marianum (L.) Gaertn.:
, (), .
8-15 x 6-10 mm,
20-50 mm.
6-8 x 2,5-4 mm, , , , - ,
, 15-20 mm. 2n = 34. . ,
:
. - , , -
. .
[Al Bl Bu Co Cr Ga Gr Hs It Ju Lu Sa Si Tu (Be Br Cz He Ho Rm . -
Rs -C,W,K,E-)]. , -
. - -
. . . , Silybum
. - marianum
, , , . . -
x: - ,
, , , -
84
.
.
- :
- (1,5-3,0%),
.
. ,

, , , ( , , , , -
. , - , , ) -
, , .

Sinapis alba L. subsp. alba
Sp. Pl.: 668. 1753

: Brassicaceae.
: Leucosinapis alba (L.) Spach

: , -
, , , , , -
.
: 80
cm, , .
. -
20-40 x 3-6,5 mm, 10-30 mm,
. 4-8.
:
;

. [ Az, Sb, Tu, -
Fa, Fe, Is, Rs (N)]. /
, Sinapis alba L. ssp. alba : .
.
, , , ,
. .
: -
, , , , -
, , , ,
. X
, , -
.
. , -
(
), - 85
. -
, , ,
..
:
, -
,
.

Sisymbrium officinale (L.) Scop.
Fl. Carniol., ed. 2, 2: 26. 1772

: Brassicaceae
: Erysimum officinale L., Chamaeplium
officinale (L.) Wallr., Sisymbrium officinale (L.) Scop. var.
officinale, Sisymbrium officinale var. leiocarpum DC.

: , -
.
: 5-90 cm.
, -
, -
. 1-2 mm. 2-4 mm. c. 7 mm.
10-20 . (8-) 10-20 mm,
, , . 0,5-1
Sisymbrium officinale (L.) Scop.: .
mm. c.1 mm. 2n = 14.
: , -
c. 68 N. [ Fa Sb].

. , ,
, , .
: -
, , , -
, . -
, '
.

. ,

.
86 , -
.
: -
, , -
,
( -
).
Taraxacum pindicola (Bald.) Hand.-Mazz.
Monogr. Taraxacum: 107. 1907

: Asteraceae.
: Taraxacum vulgare var. pindicola Bald,
Taraxacum laevigatum subsp. pindicola (Bald.) Hayek.

: , ,
, , .
: 5-40 cm,
, , ,
. - . -
. 5-40 cm, ,
, . 25-75 mm
, . 12-25 x 15-25 mm.
17 mm, -,
Taraxacum pindicola (Bald.) Hand.-Mazz.:
, - ,
.
,
, -
, ,
,
, , .
. -
. 2,5-3,5 mm .
(EMA) -
0,2-0,7 mm, . 7-15 mm, .

: - , -
, . [Al Gr Ju]. ,
. -
, , . -
: , . ,
, , - -
, , , , - )
. -
- ( , - 87
. . )
)
, , ,
, , - .
- :
, ( ), ,
, , ( ) -
. .
, - .
Teucrium capitatum L. subsp. capitatum
Sp. Pl.: 566. 1753

: Lamiaceae.
: Chamaedrys capitata (L.) Raf., Polium
capitatum (L.) Mill., Teucrium polium subsp. capitatum
(L.) Arcang.

: , -
, , , ,
( ), ( -
), , ,
, , , -
, (), ().
, ,

, Teucrium capitatum L. subsp. capitatum:
. .
, ,
.
, , -
: . -
,
10-25 cm , ,
.
. 7-27 mm, -
, , 2-5(-9) : -
, , - , -
. . .
. (2,5-)3-5 mm, .
. -
, .
2n = 26, 52, 78.
: . -
88 , , c. 51 .
- . [Al Bl Bu Co Cr Ga Gr Hs It Ju
Lu Rm Rs (C, W, K, E) Sa Si Tu].
.
, , -
, , .
: -
, Teucrium capitatum
, -
. ,
Thymbra capitata (L.) Cav. Elench.
Pl. Horti Matr.: 37. 1803

: Lamiaceae.
: Satureja capitata L., Coridothymus
capitatus (L.) Rchb. f., Origanum capitatum (L.) Kuntze,
Thymus capitatus (L.) Hoffmanns. & Link.

: . ,
, -
,
.
-
,
. ,
.
: 20-50
(-150) cm,
(
). Thymbra capitata (L.) Cav. Elench: .
6-10 x 1-1,2 mm ,
, , , .
. , ,
. c. 6 x 2 mm , --
, , . c. 6 mm, .
. 5 mm, . ,
, , , -
. 10 mm, -, , , , , -
. 2n = 30. , .
: .
, . [Al Bl Co Cr -
Gr Hs It Ju Lu Sa Si Tu]. , . 89
, , , , : ( )
. .
: - , -
, ,
, - . ,
. .

, , -
. , -
Thymus leucotrichus Halcsy subsp. leucotrichus
Consp. Fl. Graec. 2: 561. 1902

: Lamiaceae.
: Thymus vulgaris L., Thymus leucotrichus
var. austroanatolicus Jalas.

: .
:

, - ,
, , -

. .
- -
.
Thymus leucotrichus Halcsy subsp. leucotrichus:
: - .
, , ,
. ,
( ).
: -
, . T
-
, ( -

)
. M
.
:
, -, p-, , ,
-, , -thujene.
90
Tilia tomentosa Moench
Verz. Ausl. Bume Weissenst. 136 (1785)

: Tiliaceae.
: Tilia alba Aiton., Tilia argentea Desf. ex DC.

: .
: 30 cm, -
. . 8-10
cm, --, , --
,
,

.
, . ,
6-10.
Tilia tomentosa Moench.: T.
. 6-8 mm, ,
.
: - :
, . ,
. - , , ,
. [Al Bu Gr Hu Ju Rm Rs (W) Tu]. .
: -
, ,
, , -
,
.
, ,
,
, , , -
, .
91
(, , , , ..).

,
,

. -


.
Tordylium apulum L.
Sp. Pl.: 239. 1753

: Apiaceae.
: .

: , -
, , .
:
, 20-50 cm. -
,
. , ,
.
. 3-8. -
, , ,
.
Tordylium apulum L.: .
(4-6 mm),
2-, 2 .
5-8 mm, ,
, ,
.
: .
[Al Bl Co Cr Ga Gr Hs It JuSa Si Tu].
:
, -
, , -
.
: 67 -

96.5% ,
- (-humulene), octyl-hexanoate -
92
- (farnesyl acetone).
Tussilago farfara L.
Sp. Pl.: 865. 1753

: Asteraceae.
: Tussilago alpestris Hegetschw., Tussilago
umbertina Borbs.

: B ,
, .
: , -
, , . 10-20(-
30) cm, -,
, , ,
,
-
. 4-15 cm,
Tussilago farfara L.: .
, , -
, ,
, , .
. 10 . -
mm, , -, - . -
, . .
3 mm. 2n = 60. . -
: -
. [E Az Bl Cr Lu]. ( Glycyrrhiza),
, . (Thymbra capitata) (Prunus
. serotina).
, , -
, , . , , , .
: - : -
, , , -
- , . - 93
- , .
, , , , ,
, .
-
. -
, ,
.
.
, -
Urtica dioica L.
Sp. Pl.: 984. 1753

: Urticaceae.
: .

: , ,
, , , .
:
,
, , , -
, - ,
, , . -
1-2(-3) mm. -
7-14 . 2n = 48, 52, -
26.
Urtica dioica L.: .
: , -
, . ,
. [ -
Az Bl Cr Sb].
: -
(), -
.
, , , -
, , ,
, ,
.
:
: , , , ,
, , . 21- 23%
9- 21% .
94
Urtica urens L.
Sp. Pl.: 984. 1753

: Urticaceae.
: K.

: , -
.
: 5-60(-80) cm,
, . 1-4(-6)
cm, , ,
.
, 4 .
2 cm,
. -
- ,
, -
. , -
,
. 2n = 24, 26, 52.
: -
Urtica urens L.: E .
.
,
.
: . -
- ,
. , .
, , , , : , -
, , - ( ), , , -
. , , A,C, K, , .
, -
, , 95
, ,
, . -
,
, , , ,
... -
, , ,
.

.
Verbascum thapsus L.
Sp. Pl.: 177. 1753

: Scrophulariaceae.
: Verbascum macrurum Lange, Verbascum
simplex Hoffmanns & Link.

:
.
: ,
, . -
30-200 cm. 8-50 x 2,5-14 cm, -
-, ,
,
. .
12-18 mm, , ,
. (5-)8-
12 mm . 12-35 mm
. 5, ,
, .
. 7-10 mm, - -
. 2n = 32, 36.
: Verbascum thapsus L.: E .
, -
. [Au Az Be Bl Br
Co Cz Da Fe GaGeHb He Ho Hs Hu It Ju Lu No Po RmRs (N,
B, C, W, K, E) Sa Si Su].
: -

.
-
96 .
.
: -
, , , , -
C .
Vinca major L. ssp. major
Sp. Pl.: 209. 1753

: Apocynaceae.
: .

: , .
:
, . 1,5-9 x 0,5-6
cm, (
),
, , .
30 cm. 3-17
mm, , -
. 9-15 mm,
25-50 mm,
Vinca major L. ssp. major: .
-, . 2n = 46, 92.
: ., . & . , -
- .
(Krym). [Au Be Bu Co Cz Ga Ge Gr He Ho Hs Hu It Si ,
Ju Lu Rm Rs (B, C, W, K) Po Si (Br Da Hb No Su Tu)]. -
.
, -
. ,
: .
, , - : -
/, . , , .
, . - -
, . :
, , , , ,
. , , , , , , -
. , , , , - 97
, . -
, , , , ,
, , - .
.
. -

. -
, ,

Vitex agnus-castus L.
Sp. Pl.: 638. 1753

: Verbenaceae.
: Agnus-castus robusta (Lebas) Carrire,
Agnus-castus vulgaris Carrire, Vitex agnus Stokes, Vitex
hybrida Moldenke, Vitex integra Medik., Vitex latifolia
Mill., Vitex lupinifolia Salisb., Vitex pseudonegundo
(Hausskn.) Hand.-Mazz., Vitex robusta Lebas, Vitex
verticillata Lam.

: , ,
, (
), , .
: 1-6 m, .
4 , -. -
Vitex agnus-castus L.: .
, 5-7 1,5-10
cm, -, , , -
- , .
, .. -
. 8-10 mm
,
. , - ,
. -
.
(,
: . . [Al Bl Bu Co Cr , , ) -
Ga Gr Hs It Ju Rs (K) Sa Si Tu]. - -
. -
. .
, : -
, , . ( 1%),
: , ()
- 0,02 2,0%, -
, - (15-25%) 1,8-, , -
98 , , -, -, ,
, - , .
.

. -
, -

.
, -
,
K
A

99
Allium sativum L.
Sp. Pl.: 296. 1753

: Amaryllidaceae.
: Porrum sativum (L.) Rchb.

: ,
.
.
: 3-6 cm -
, -, 5-15
(-60) . . -
25-100(-200) . 6-12, 60 12(-30)
mm, , , ,
. 25 cm, 1 -
, , . 2,5-5 cm
Allium sativum L.: .
, (
-
) . 10-20 mm, .
, 3-5 mm, .
-, , , , -
, , - .
. in vitro
3 6-8 mm, , -
, 3 - , , ,
, 1,5-2 mm 1/3 Helicobacter pylori, . , in vitro
, 2 4, - .
.
: H
:
(, , - . (alliin) -
, ) (allicin),
. . , , , 101
, . ,
: .
-
, ,
.
--
. ,
. -

Aloe vera (L.) Burm. f.
Fl. Indica: 83. 1768

: Xanthorrhoeaceae.
: Aloe perfoliata var. vera L.,
Aloe barbadensis Mill., Aloe chinensis Steud. ex Baker,
Aloe elongata Murray, Aloe flava Pers., Aloe indica Royle,
Aloe lanzae Tod., Aloe littoralis J. Knig ex Baker,
Aloe maculata Forssk., nom. illeg., Aloe rubescens DC.,
Aloe variegata Forssk., nom. illeg., Aloe vulgaris Lam.,
Aloe barbadensis var. chinensis Haw., Aloe perfoliata
var. barbadensis (Mill.) Aiton.

: , .
: -
,
60 100 cm.
. ,
-,
- Aloe vera (L.) Burm. f.: .
.
. -
, 90cm,
, .
2-3cm.
: Aloe vera-
: , -
Aloe vera , - , ,
. .
:
Aloe vera ()

102 , , -
.

,
-
II.
, -
.
. -

Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott
Sketch bot. S. Carolina 1:556. 1821

: Rosaceae. : Amygdaloideae.
: Aronia arbutifolia (L.) Pers. var. nigra
(Willd.) Seymour, Aronia nigra (Willd.) Koehne, Photinia
melanocarpa (Michx.) K.R. Robertson & Phipps, Pyrus
arbutifolia (L.) L. f. var. nigra Willd., Pyrus melanocarpa
(Michx.) Willd., Sorbus melanocarpa (Michx.) Heynh.

: A -
, .
: 8- 16 cm
. , , 2,5-
7,5 cm 1,9-5 cm .
(,
Aronia melanocarpa (Michx.) Elliott: .
), -
. -
, , -
. - -
. . 0,7 . -
cm .
2/3 . - -
.
.
. .
5 cm, 30 , -
. 0,8-1,3 cm, ,
. .
, 30
. 1-5 . . ,
, , , 103
.
: E - .
, , - : -
, . , , -
: - . E (),
. -
, ,
- .
.
Artemisia dracunculus L.
Sp. Pl.: 849. 1753

: Asteraceae. : Asteroideae.
: Artemisia dracunculoides Pursh,
Artemisia glauca Pall. ex Willd., Artemisia dracunculus
ssp. dracunculus L., Artemisia dracunculus ssp.
glauca (Pall. ex Willd.) H.M. Hall & Clem., Oligosporus
dracunculus (L.) Poljakov, Oligosporus dracunculus ssp.
dracunculinus (S. Watson) W.A. Weber, Oligosporus
dracunculus ssp. glaucus (Pall. ex Willd.) A. Lve &
D. Lve, Artemisia dracunculoides var. dracunculina
(S. Watson) S.F. Blake, Artemisia glauca var.
dracunculina (S. Watson) Fernald.

: -
, , , . Artemisia dracunculus L.: .

: ,
, , , 60-120 cm.
,
, 2-10 x 0,2-1 cm, -
.
, .
-
, , .
. in vivo, ,
2-3 mm, -
, ,
-, ,
.
, .
. 2n = 18, 36, 90. : -
, -
: - , , .
. , , , -
() . [Rs (C, W, E)
Au Cz Ga Ge He Ju Rm Rs (?B, K)]. - . , -
, , ,
104 , . .
: -
.
,
, , -
-
. ,
:
, .
, ,
Coriandrum sativum L.
Sp. Pl.: 256. 1753

: Apiaceae.
: Coriandrum majus Gouan, Coriandrum
diversifolium Gilib., Coriandrum testiculatum Lour.,
Coriandrum globosum Salisb., Bifora loureirii Kostel.,
Coriandrum melphitense Ten. et Guss., Selinum
coriandrum Krause.

: -
, , , .
: , 15-50 cm,
. , .
, -
, .
Coriandrum sativum L.: .
-, -
. 3-5(-10).
0 1, 3, .

-
, , 2, C . ,
. 2-6 x 2-5,5 mm. 2n = 22.
-
: , , -
. - , . ,
. [Au Az Cr Cz Ga Ge Gr He Hs Hu It Ju
Lu Po Rm Rs (B, C, W, K, E) Si.] (. , . ). .
: - :
, , , - . d--
- . ,
, , , . , - , --
- , , , , ,
. , ,
, . , , . - 105
, , , ,
, , , , , -
. , C .
. -
, ,
.
-
. , ,
.
Cuminum cyminum L.
Sp. Pl.: 254. 1753

: Apiaceae.
: Cuminia cyminum J. F. Gmel., Cuminum
aegyptiacum Mrat ex DC., Cuminum hispanicum Mrat
ex DC., Cuminum odorum Salisb., Cuminum sativum
J.Sm., Cyminon longeinvolucellatum St.-Lag., Selinum
cuminum E.H. Crantz.

: ,
, . ,
Kamn.
Kerman,
.
: ,
Cuminum cyminum L.: .
, , , 50 cm, -
. 2-3-, 4-6 cm
. 3-6 x 0,05 cm.
, .
.

, , 3-15-
.
, 3 ,

. 6- . -
-
, 7-10 mm. 5- ,
, ,
-. -,
, / -
, 1 mm.
, , , ,
, 4-6 mm , -,
, ..
. .
:
: - ,
. - . -
, -
106 [Ga Hs Si.] (. , , , , ,
.. ). .
: - , , ,
, - , ,
, , , , ,
, , , .
, , ,
,
-
. ,
Echinacea purpurea (L.) Moench
Methodus: 591. 1794

: Asteraceae. : Asteroideae.
: Brauneria purpurea (L.) Britton,
Echinacea intermedia Lindl., E. purpurea (L.) Moench f.,
E. purpurea (L.) Moench var. arkansana Steyerm.,
E. speciosa Paxt., Rudbeckia purpurea L., R. hispida
Hoffm., R. serotina Sweet.

: .
(, -
).
: ,
1,8 m ( ).
(),
Echinacea purpurea (L.) Moench: .

, .
, 15 x 10 cm . -
. .
. ,
, 15 cm . -
. , , - ,
- -, 3-8 cm . . O
, - -
, . (
, ).
: .
: -
. - , , ,
- , -
. . , 107
: , -8-()--2-, D, -
, , . -
, - .
, ,
. .
-
-
-
.
Eruca vesicaria (L.) Cav.
Descr. Pl.: 426. 1802

: Brassicaceae.
: Brassica vesicaria L., Brassica erysimoides
Spreng., Brassica hispida Ten., Brassica pinnatifida
Desf., Eruca aurea Batt., Eruca cappadocica Boiss.,
Eruca deserti Pomel, Eruca lanceolata Pomel, Eruca
longirostris R. Uechtr., Eruca orthosepala (Lange) Lange,
Eruca pinnatifida (Desf.) Pomel, Eruca sativa Mill., Eruca
stenocarpa Boiss. & Reut., Velleruca longistyla Pomel,
Eruca sativa subsp. aurea (Batt.) Jahand. & Maire, Eruca
sativa subsp. longirostris (R. Uechtr.) Jahand. & Maire,
Eruca sativa subsp. pinnatifida (Desf.) Batt., Eruca sativa
subsp. stenocarpa (Boiss. & Reut.) Jahand. & Maire,
Eruca sativa subsp. vesicaria (L.) Jahand. & Maire.
Eruca vesicaria (L.) Cav.: .
: ,
, .
. -
: E , 20-100

cm . 4-10
,

, -
. 2-4 cm ,

.
.
.
. - : , -
12-35 mm (0,5-1,4) C, , , -
. - (, -), -
. 2n = 22. (). ,
, , 6,
:
, , .
, , -
108 .
: -
,
.
, , , ,
. -
.
-
.

Hippophae rhamnoides L.
Angew. Bot. 57 : 77-83.

: Elaeagnaceae
: Elaeagnus rhamnoides (L.) A. Nelson,
Hippophae angustifolia Lodd., Hippophae littoralis
Salisb., Hippophae rhamnoideum Saint-Lager,
Hippophae sibirica Lodd., Hippophae stourdziana Szab,
Osyris rhamnoides Scop., Rhamnoides hippophae
Moench.

: -
. Hippophae
()
, . (, ), ,
,
. Hippophae rhamnoides L.: .
,
. ,
- : -
( ).
, , , -
: , , .
, 18 m. , ,
, . , , , ,
-, , - . -
2-6 cm, -- , -
, - .
. , , ,
. , - , , -
, , 5-12 mm. , .
: ,
, . , -, , , 109
: - , , , ,
- .
. , -
, , , , -
.
. , ,
, , -
, , ,
.
Jasminum grandiflorum L.
Sp. Pl. ed. 2, 9 (1762)

: Oleaceae.
: Jasminum officinale subsp. grandiflorum
(L.) E. Laguna, Jasminum officinale var. grandiflorum
(L.) L.H. Bailey, Jasminum officinale f. grandiflorum
(Linnaeus) Kobuski., Jasminum aureum D. Don.

:
, , . Jasminum
(), -
ysamin
ysam, .
: ,
, ,
Jasminum grandiflorum L.: .
, -
, ,
. -
, , ,
-, , 7 11 -
.
, ,
, , -
, -, , -
, , , ,
,
, , , ,
.
, , ,
,
. ,
, -
, , ,
, .
, , , , -
, , .
, , .
: . - ,
(. : ,
, ), - (), (. - .
110 : , ). : 100
: - .
, , , , , ( ),
, , , , , ,
, , , , - .
, .
, ,
, ,
, , -
, , , -
Lycium barbarum L.
Sp. Pl.: 192. 1753

: Solanaceae.
: Lycium halimifolium Mill., Lycium
trewianum Roem. & Schult., Lycium vulgare Dunal,
Teremis elliptica Raf., L. chinense., L. europaeum non L.,
L. lanceolatum, L. megistocarpum, L. ovatum.

: -
, .
: 2-5 m.
. , . 20-100 x 6-30
mm, , -
. 4 mm, 2-. -
9 mm -
Lycium barbarum L.: .
, , . 4 mm
.
. . 2n = 24.

: . -
. ,
[Au Be Br Bu Co Cr Cz Da Ga Ge Hb He Ho Hs Hu It Ju Lu No , ,
Po Rm Rs (C, W, K, E) Su Tu]. (.) . -
: , , ,
, - .
, , ,
, , , , ,
- ..
, , .
. - :
, -
11 22 - 111
. - , 18 , 6 , 8 -
, - 6 . 5
, , - , 5
, (-
), .
,

-
. ,
Mentha x piperita L.
Sp. Pl. 576 (1753)

: Lamiaceae.
: enthadumetorumSchult.,
MenthacrispaL., MenthaaquaticaL. var.crispa(L.)
Benth.

: ,
, .
: , , -
, 30 90 cm,
.
, , .
4 9cm, 1,5
4cm, , -
Mentha x piperita L.: .
.
.
, 6-8mm : -
5mm, - . -
( ) , . 0.3-0.4%
. (7-48%), (20-
: , 46%), (3-10%), (1-17%)
. and 1,8- (3-6%). ,
: , , -
, .
, , , ,
, .

.
, -
112 .
,

, -
, -
. ,
. -
, , ,
, .
Ocimum basilicum L.
Sp. Pl.: 597. 1753

: Lamiaceae.
: Ocimum album L., Ocimum anisatum
Benth., Ocimum barrelieri Roth, Ocimum bullatum
Lam., Ocimum caryophyllatum Roxb., Ocimum
chevalieri Briq., Ocimum ciliare B. Heyne ex Hook. f.,
Ocimum ciliatum Hornem., Ocimum citrodorum Blanco,
Ocimum cochleatum Desf., Ocimum dentatum Moench,
Ocimum hispidum Lam., ..

: . -
(
).
, ,
-
.
: , ,
0,3-0,5 m , - Ocimum basilicum L.: M .
1 m.
()
, 3-11 cm
. -
1-6 cm, -
,
.
, .
.
, , -
: , ,
- ,
. - ,
16 , . -
17 . .
: : E 113
- . , , -
. - , , , , .. -
, , , ,
, , - 8-16%. -
. - ,
, , , , , .
.
. O

Pelargonium graveolens (Thunb.) LHr.,
in Aiton, Hort. Kew. 2: 423. 1789

: Geraniaceae.
: Geraniospermum terebinthenaceum
(Cav.) Kuntze, Geranium graveolens (LHrit.) Thunb.,
Geranium radula Roth, Geranium terebenthinaceum
Cav., Pelargonium asperum Ehrh. ex Willd.

: -
, , , , ,
, , , ,
, .
: 1,3 m
, . 1-8
cm. B ,
Pelargonium graveolens (Thunb.) LHr.:
, , -
.
, .
2-7 x 2,5-8 cm, -
-, . ,
, . , -
, , - ,
, . - - .
(1) 2-5 (7) . 7,5-11 x 2-5 mm, .
. -
, - . -
. ,
7, 10-16 mm . 1,8-2,4 cm . . -
3,2-3,6 x 1,4-1,8 mm, , , -
. .
: - : 120 -
114 , 17 -
. .
. , ,
: - , , , ,
-.
. ,
, ,
,
. ,
, ,
Pimpinella anisum L.
Sp. Pl.: 264. 1753

: Apiaceae.
: Tragium anisum (L.) Link, Sison anisum
(L.) Spreng., Seseli gilliesii Hook. & Arn., Selinum
anisum (L.) E.H.L. Krause, Pimpinele anisa St.-Lag.,
Carum anisum (L.) Baill., Apium anisum (L.) Crantz,
Anisum vulgare A. Gaertn., Anisum officinarum Moench,
Anisum officinale DC., Anisum odoratum Raf.

: ,
, , , ,
, .
anisum o -
anysum.
Pimpinella anisum L.: .
: , -
10-50 cm. , -
, .
,
, - -
. ,
. , 3-5,
, -
, .
.
2 - 3-, -
,
, . 7-15, -
-
. 1.

, . . 3-5 mm,
.
, .
:
: -
, - trans-. -
. [Au Bu Cr Cz Ga Ge Gr Hs
Hu It Ju Lu No Po Rm Rs (C, W, E)]. ,
: -. 115
, ,
, - , , ,
. .
. -
-
, ,

(, , ).
,
Punica granatum L.
Sp. Pl.: 472.1753

: Lythraceae.
: Punica malus L., Punica florida Salisb.,
Punica grandiflora hort. ex Steud., Punica nana L.,
Punica spinosa Lam.

: . -
Punica .

, 3 ..
.
, rimmon, .
: , -
, 1,8-4,6 m .
Punica granatum L.: .
.
-
7,6 cm. E -,
.
. 5
-
cm, ,
, , -
. , , -
.
5-7,6 cm,
,
. ,
-
.
.
: , ,
. - , -
- , ,
, , .
. . . . :
: ,
116 (pelletierines) ( , -
. ). -
, - A, C E, -
, , , , ,
(, , , , , .
). , , ,
.
, ,
,
.
Stevia rebaudiana (Bert.) Bertoni

: Asteraceae
: Eupatorium rebaudianum Bertoni.

: .
: -
30 cm. , 3-4 cm, -
- ,
,
.
.
.
. ,
. , ,
Stevia rebaudiana (Bert.) Bertoni: .
, . -
, . 5 , -
.

: Stevia - ,
, - . -
. . , , . , ,
: .
:
, 100 .
. - , , -
, , , .
, , . -
- 6-18% -
. .
steviolbioside,
- rebausioside A-E, dulcoside A. 117
. , -
,
. ,
,
.
-
. , , -

.
Trigonella foenum-graecum L.
Sp. Pl.: 777. 1753

: Fabaceae.
: Buceras foenum-graecum (L.) All.,
Foenumgraecum officinale Moench, Foenum-graecum
sativum Medik., Telis foenum-graeca (L.) Kuntze,
Trigonella foenum-graecum subsp. culta (Alef.) Gams,
Trigonella jemenensis (Serp.) Sinskaya, Trigonella graeca
St.-Lag., Trogonella Tibetan (Alef.) Vassilcz.

: M -
, , , , ,
, , , .
: 10-50 cm,
. 20-50 x 10-15 mm,
Trigonella foenum-graecum L.: .
- .
, . 6-8 mm,
. 12-18
,
mm, -, -

. ( ) 60-110 x 4-6
. -
mm, , , ,

, . (10-)20-30 mm.

c. 5 x 3 mm, , -
-
, , . 2n = 16.
.
: - :
- . , -
, . & . , , -
. [Al Au Be Bu Cr Cz Ga Ge Gr He Hs , ,
Hu It Ju Lu Rm Rs Si Tu.] (? .. ). .
: , , , -
118 . , -
. , -, ,
. - , .
. ,
, -
(),
,
(),
( ), , -
. -
Vaccinium corymbosum L.
Sp. Pl.: 350. 1753

: Ericaceae. : Vaccinioideae.
: Cyanococcus corymbosus (L.) Rydb.,
Vaccinium atlanticum E.P. Bicknell, V. constablaei A. Gray.

: ,
, .
: - -
. , 7 x 2,5 cm,
, -
. ,
, , / .
. -
. . 8 10.
Vaccinium corymbosum L.: .
.
. -
. , 7-10 mm.
-
: .
, -
1600 m. , -
, , , , , - . ,
, , , . ,
:
-
, () .
. ,
-
. ,
Alzheimer .
, : - 119
. ,
- (, , , , -
, , , ), , ,
, C,
, , , .
, -
, , -
, , ,
, .

You might also like