KENDN TANIMA KLER

ARASI
HEDEFLER
LKLER
Bu niteyi altktan sonra; VE LETM
Kendini tanma kavram ve srecini anlayabilecek
Kendini tanmann nemini kavrayabilecek
Kendini tanyan insann zelliklerini sralayabilecek
Kendini tanmann boyutlarn aklayabilecek
Kendini tanma yollarn bilecek
Kendini tanma penceresini anlayabilecek
Kendini tanmann hemirelik iin nemini
aklayabileceksiniz.

NDEKLER

Giri
Kendini Tanma Kavram ve Sreci
Kendini Tanmann nemi
Kendini Tanyan nsann zellikleri
Kendini Tanmann Boyutlar
Kendini Tanmann Yollar
Kendini Tanma Penceresi
Kendini Tanmann Hemirelik in nemi
zet
Deerlendirme HAFTA
Kaynaklar
Yararlanabilecek Dier Kaynaklar

11
KENDN TANIMA

GR

Btn insanlarda, kendini tanma istei grlr. nsanda kendisiyle ilgili

bilmedii bir eyleri renecei dncesi byk bir heyecan yaratr. Aslnda bu
heyecan, korkuyla kark bir merak duygusudur. nsanlarn zaman zaman kendisini
anlayamad, yapt davran anlam veremedii durumlar olabilir..

KENDN TANIMA KAVRAMI VE SREC

Kendini tanma bir insann fiziksel zelliklerini, duygularn, dncelerini, istek
ve gereksinimlerini, gl ve zayf ynlerini, ama ve deerlerini, yeteneklerini ve
becerilerini tanmas / bilmesi ve bunlarn farknda olmasn ifade eder.
Kendini tanma szyle, insann kendisiyle, duygu ve dnceleri ile iliki
kurmas, kendisinde olup biten duygusal ve dnsel srelerle ilgili bir anlaya
kavumas anlatlmaktadr.

Kendini tanma srecinin doumdan balayarak yaam boyu srd sylenebilir.

Yeni doan, bedenine ve evresindeki nesnelere dokunarak ya da nce kendi

parmaklarn daha sonra dier nesneleri azna gtrerek kendi bedenini ve dier
nesneleri tanmaya balar. 2
ocukluk yllarnda anne-babann ocua verdikleri deer yarglar, ona
ynelttikleri eletiriler, onaylama ya da cezalandrma davranlar; aile bireyleri ve dier
insanlarn verdii geri bildirimler ocukta kendini tanmay artrr. Kendisiyle ilgili
olumlu ve olumsuz bir takm bilgiler edinir, kendini deerlendirir.
Genlik dneminde kendini tanma bedensel, ruhsal, toplumsal ynlerden daha da
geliir. Gen gemile gelecei ilikilendirmeye alr.
Genlik dneminden sonraki yllarda insann, davranlarnn grnr ve altta
yatan anlamlarnn farknda olmas beklenir. Gerek duygularnn ve dncelerinin ne
olduunu, davranlarnn ne anlam tadn, bunlarn gemi yaantlar ile ilikileri
olup olmadn, gelecek planlarnn imdiki duygularn, dncelerini ve davranlarn
nasl etkilediini bilmesi gerekir.
Kendini tanma srecinde birey eitli duygular yaar, davranlar gsterir.
Bunlar uygun biimde konuma diliyle ortaya koyar. nsann kendini tanmasnda kendi
beden dilinin farknda olmas, beden dilini iyi ve doru okuyabilmesi nemlidir.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

 KENDN TANIMA

KENDN TANIMA

BAKALARI
BREY KENDSN BREY GEREKTE
BREY
NASIL GRR? NASIL BRSDR?
NASIL GRR?

KENDN TANIMANIN NEM

Kendini tanma, mutluluun ilk yasasdr. 3

Kendini tanma, dnce ile eylemin bir araya getirilmesidir.
Kendini tanma, insann psikolojik ve fiziksel adan kendinde olanlar bilmesi, kendinde
olanlarn farknda olmas ve bunlar doru deerlendirmesi ile ilgilidir.

Kendini tanmak, davranlarn ve oluturduu etkileri farknda olmak, bunlar kontrol

etmek, sonularn bilmek ve kabullenmektir.
Kendini tanma, srekli ve zor bir sretir.
Salkl bir iletiim kurabilmenin ve kar taraf anlayabilmenin ilk koulu kendini
tanmadr.

KENDN TANIYAN NSANIN ZELLKLER

D dnyadaki olaylarn ve i dnyasndaki yaantlarn ounlukla farkndadr.
Hem evresindeki insanlar ve durumlarn kendisini nasl etkilediini hem de kendisinin
evresini nasl etkilediini bilir. Bylece kendi yaamn nasl ynlendirebilecei
konusunda farkndalk sahibi olur.
Bedenindeki duyumlarn farkndadr, bunlarn kendisi iin ne anlam tadn bilir.
Davranlarnn altnda yatan gerek nedenleri bilir.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

 KENDN TANIMA

dnyasnda olup bitenlerle d dnyadaki gerekleri birbirinden ayrt eder ve doru

olarak deerlendirir.
Dier insanlarla daha iyi iletiim balatabilir, kurabilir, gelitirebilir ve srdrebilir.
Kendi bireysel zelliklerini daha anlalr hale getirebilir, yetilerini ve snrlarn anlayabilir.
Kendi iinde olan yetilerden daha fazlasn gerekletirebilir, kiilik potansiyelini tam olarak
kullanabilir.
Her durumda ve ortamda, yanl "roller" oynayarak kendisine olan inanrll kaybettireceine,
kendi kiiliine uygun davranabilir, bylece dier kiilerin karsnda etkisini arttrabilir.
Baarsnn ve ayn zamanda baarszlklarnn gerek sebeplerini anlar; bylece baar anslarn
arttrabilir ve olas baarszlklarn, mumkun olduu kadaryla, nleyebilir.
Kendine ulalabilir hedefler koyabilir ve kendine gereki rnekler seebilir, dier taraftan
ulaamayaca hedeflerin peinden komaz.

KENDN TANIMANIN BOYUTLARI

Tm nsanlarn kendileri hakknda bilgileri olmasna ragmen, bu Kendini

tandklar anlamna gelmemektedir.
Kendini tanma birbiriyle balantl drt temel boyutta gerekleir:
1. Psikolojik boyut; insann duygularn, gdleyici faktrleri, nelerden etkilendiini,
benlik kavramn, kiiliini tanmasdr.
2. Fiziksel boyut; insann fiziksel durumunu, fiziksel potansiyelini, beden imgesini 4
tanmasdr.
3. Sosyal boyut; insann ilikilerinin ve iletiiminin farknda olmasdr.
4.Felsefi boyut; insann yaam ve lme verdii anlamn, insana ve kendine
ilikin deerlerinin, inanlarnn farknda olmasdr.

Kii Kendini tanmak iin bilmesi gereken zellikler:

Beden (Fiziksel zelliklerinizi, bedeninizin genel grnmn tanmlaynz)
Duygu(Yaadnz duygularn farknda msnz? )
Dnce(Her zaman aklnzdan geenleri ve neden byle dndnz bilir misiniz ?)
Davran (Yaadnz olaylar karsnda nasl bir davran gstereceinizi tahmin
edebiliyor musunuz? )
stek ve gereksinimler(stek ve gereksinimlerinizi tanmlaynz)
Ama ve deerler(Birey olarak yaamdaki amalarnz tanmlaynz )
Yetenek ve beceriler(Yeteneklerinizi, becerilerinizi, gl ve zayf ynlerinizi
tanmlaynz)
Sosyal evre(nsanlarla iliki kurma biiminizi tanmlaynz)
Kiilik zellikleri( Nasl bir insansnz tanmlaynz)

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

 KENDN TANIMA

Duygular tanyabilmek iin;

Seilebilen duygular isimlendirilmeli,
Duygular mmkn olduunca paylalmal, mmkn deilse en azndan yazlmal,
Duygularn dierleri tarafndan ne derecede anlaldna dikkat edilmeli,
Zaman zaman onaylanmayacak duygularn hissedilebilecei kabul edilmeli,
Dier insanlardan etkilenerek yaanlan duygular, kar tarafa ifade edilmeye
allmaldr.
Duygular tanmak, davranlar tanmaktan daha gtr.

Kendini tanmann admlar

Bakalarnn verdii geri bildirimlere ak olmak,
Kendini ifade edebilmek,
yi bir dinleyici olmak ve
letilenlerin yaratt etkiyi fark etmek olduu dnlebilir.

Kendini tanmayla ilgili aklamalara baklarak; insann Kendini daha iyi

tanyabilmesi iin;
z bilincini deerlendirmesi,

likilerde ve yaamda varolu biimine dair farkndaln gelitirmesi, 5

Kendisine verilen geribildirimleri deerlendirmesinin nemli olduu dnlebilir.

Kendini tanmak isteyen, i gzlem ve zeletiri yapmal

Insann kendisini tanmak iin kendine sorabilecei birka soru:
Hayatmn anlam ve amac nedir?
Var oluumun bir sebebi var m?
Niin yayorum?
Hayatmda hangi kararlar alm olsaydm imdi arzu ettiim yerde olurdum?
u an bulunduum konum istediim bir konum mu?
Hayatm ben mi ynetiyorum?
Ruhsal yapm kontrol edebiliyor muyum?
Dier insanlara gre daha iyi yaptm eyler var m?
Davranlarm mantkl m yoksa duygulu mu?
Yardmsever ve cmert miyim yoksa karc mym?
Olgunluk derecem tepkilerimi kontrol edecek ve ynlendirecek kadar yksek mi?
Dnce sistemim soyut mu yoksa pratik mi?
Huzur kavramndan ne anlyorum?
Huzurun kayna ne?

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

 KENDN TANIMA

Olaylar abartan, yapmack davranan, yapamayaca ilere kalkan, kendisinin

mkemmel ve hatasz olduuna inanan ya da kendi deerini bilmeyip kendini kk
gren, gcn aan yklerin altna giren, aslnda iyi olmasna ramen btn ktlklerin
kendisini bulduunu dnen, rol yapan, yalan syleyen... birok insan grlebilir.

Peki kendi davranlarmza, dncelerimize, duygularmza bakalarn

gzlediimiz gibi objektif ve gereki bir gzle bakyor muyuz? Olaylar abartyor,
yapmack davranyor ya da yapamayacamz ilere kalkyor muyuz, diye dnmeli ve
bakmz asl kendimize evirmeliyiz.

Birey kendisine "ben kimim, varoluumun anlam ne, nasl biriyim, neler
yapabilirim" gibi sorular sorarak kendisini tanmaya ve anlamaya balayabilir.

nsann kendisine gereki ve drst bir gzle bakmas, davranlarn

deerlendirebilmesi yani kendini tanyabilmesi bakasndaki yanl, eksii ve sorunu
grmesinden daha zordur.

"Kendini tanma" kiinin tek bana, birinden yardm almadan gerekletirebilecei

bir sre deildir. Zaten bu yzden de hepimiz bakalarnn bizim hakkmzda ne
dndn merak ederiz. Bu merakn temelinde de aslnda kendini tanma ve bilme
istei yatar. Zihnimizde idealize ettiimiz kiiler ve onlarn yaam tarzlar bizim nasl 6
birisi olduumuzu ya da olmak istediimizi gsterecek en nemli ipularndan biridir.

KENDN TANIMANIN YOLLARI

gzlem: Psikolojide bir insann kendi kendini incelemesine, bir olay yada etki
karsnda duyduklar, dndklerini aklamasna i-gzlem(ie-bak) denir. gzlem
ynteminde inceleyen ve incelenen ayn varlktr.
Kendini deerlendirme lekleri: Bunlar insanlarn duygularn, dncelerini,
davranlarn, kiilik zelliklerini gzden geirmek ve tanmak amacyla gelitirilmi
leklerdir. lekler gvenilir olmakla birlikte, herkes iin tmyle doru olmayabilir,
hata pay vardr.
Bakalarndan geri bildirim almak: Geribildirim, alc ve gnderici arasndaki geriye
bilgi akdr. Geribildirimin gereklemedii zamanlarda tek ynl bilgi ak nedeniyle
iletiim gereklemez. Oysa gerek anlamda baarl bir iletiim srecinin olumas iin
her iki tarafn da iletiim srecine dahil olmas gereklidir.
Empati: Empati, bir insann, kendisini karsndaki insann yerine koyarak onun
duygularn ve dncelerini doru olarak anlamasdr. Empati yapma yetisi yksek olan
kiiler daha iyi iletiim kurar ve srdrrler.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

 KENDN TANIMA

KENDN TANIMA PENCERES (Johari Penceresi)

Johari Penceresi, kendini ama ve z sayg srelerinin analizinde kullanlan bir

aratr. Johari Penceresi, insann kendisi hakknda kendisinin bildikleri ve dierlerinin
bildikleri eklinde benlik bilincinin iki boyutunun kesimesinden oluan drt blme
ayrlmaktadr. Bunlar; ak pencere, kr pencere, gizli pencere, bilinmeyen penceredir.

Ak pencere: likiler asndan pencerenin en avantajl blgesidir. nk bu blge,

birey hakknda hem kendisinin, hem de bakalarnn bildii eyleri ifade eder.
Kr Pencere: Kiinin kendisi tarafnda bilinmeyen, bakalar tarafndan bilinen ynlerini
kapsar.
Gizli Pencere: Yalnz kiinin kendisinin bildii, bakalar tarafndan bilinmeyen
ynlerini kapsar.
Bilinmeyen Pencere: Kiinin hem kendisinin hem de bakalar tarafndan bilinmeyen
ynlerini kapsar.

Johari Penceresi

Kiinin kendince Kendisi tarafndan

ve bakalarnca bilinmeyen, bakalar
bilinen ynleri tarafndan bilinen
ynleri
Ak Kr
Benlik Benlik
1 2

Gizli Karanlk
Benlik Benlik
3 4
Kiinin kendisinin Kiinin hem
bildii, kendince,hem de
bakalarnn bakalarnca
bilmedii ynleri bilinmeyen ynleri

Johari Penceresi Modeline gre pencereden birinden ortaya kan genileme ya da

daralma gibi deiiklikler dier pencereleri de etkiler.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

KENDN TANIMA

Kendini tanyan ve ak olan kiinin Kendini ok az tanyan kiinin

Johari Penceresi Johari Penceresi

1 2
1 2

3 4
3 4

KENDN TANIMANIN HEMRELK N NEM

Salk ekibinin vazgeilmez bir yesi olan hemirenin insanlarn sorunlarna
zm gc gelitirecek deneyimler kazanmas nemlidir. 1950li yllarda Peplau
hemirelii, kiileraras tedaviye ynelik vazgeilmez bir sre olarak tanmlamtr.
Hastann davranlarnn tam olarak anlalmas, salk bakmn gerekletiren
kii iin genellikle gtr. Hemire hastann davranlarna neden olan bilind
dinamiklerle ilgilenmelidir. Tedaviye ynelik bir iliki kabullenme, ilgi ve gven
yaklamyla desteklenmelidir. Hemire yarglayc olmayan ve tedaviye ynelik 8
duygusal bir ortam yaratarak hastay duygularn, dncelerini ve davranlarn
tanma ve aklamaya cesaretlendirmelidir. Hasta, giderek sorumluluk duygusu,
potansiyeli olduuna inan, zgven ve bamszla doru bir deiim gsterecek,
yaamna yeni bir bak ya da yn getirmeye alacaktr. Hemirenin kendini tanmas
bu srecin temeli olan ve hastay anlamay salayan en nemli aratr.
Travelbee`ye gre; kendiliin teraptik kullanm; kiinin kiisel bilincini ve
tm yeteneklerini hemirelik yaklamna yap oluturmas ve hastann yararna
kullanmasdr.
Kendini tanmayan, kiilik dinamiklerinin farknda olmayan ve ounlukla
da yaknl arzularken yaknlamaktan korkan insanlar gerek ilikiler kuramazlar.
Hemirelik ise, iliki kurmay, ounlukla ilk kez karlalan insanlarla profesyonel
snrlar koruyarak yaknlamay gerektiren bir meslektir. Kendini tanyan
hemirelerin hem kendi snrlarnn farknda olabilecei hem de karsndakinin
alanna ne kadar girebileceini ayrt edebilecei dnlebilir.
Hemirelik, bakalarna yardm etmeyi gerektirir. Yardm etmeye temellenen
ileri seerken kiilerin iyi bir eyler yapmak, insanlarla iliki halinde olmak, para
kazanmak, kiisel doyum salamak gibi grnen nedenleri olduu kadar, farknda
olmad kiisel gereksinimleri ve kiilik dinamikleri de rol oynar.
Bakalarnn kendisine gereksinim duymasndan holanmak, insanlar zerinde
bir etki gc olmasn arzulamak ve kendi sorunlarndan uzaklamak buna rnek
Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi
KENDN TANIMA

olarak verilebilir. Bu gereksinimler ve dinamikler hizmet sunulan insanlarla etkileimi

biimlendirir . Karsndaki insana, onun kendi sorununa zm getirmesini
salayacak bir yardm sunmada kiinin kendini tanmasnn rol byktr.
Kendini tanmayan hemire, mesleki ilikilerinde ve iletiiminde sklkla
skntlar yaar. zellikle hastalarn ya da yaknlarnn olumsuz davranlarn
kiiselletirerek, sorunun kaynann kendisi olduunu dnebilir. Tedaviyi reddeden
bir hasta karsnda kendini reddedilmi ve baarsz hissetme, buna rnek olarak
verilebilir. Bir insann kendini anlamas zor durumlarla ba etmesini kolaylatrr ve
dier insanlar anlamasnn temelini oluturur.

NSAN ve DNYA

Bir haftann yorgunluundan sonra pazar sabah kalktnda tm haftann yorgunluunu

karmak iin eline gazetesini ald ve tm gn miskinlik yapp evde oturacan
dnd. Tam bunlar dnrken ocuu koarak geldi ve sinemaya ne zaman
gideceklerini sordu. Baba ocuuna sz vermiti, o hafta sonu sinemaya gtrecekti ama
hi darya kmak istemediinden bir bahane uydurmas gerekiyordu. Sonra gazetenin
promosyon olarak datt dnya haritas gzne iliti. nce dnya haritasn kk
paralara ayrd ve ocuuna eer bu haritay dzeltebilirsen seni sinemaya gtreceim
dedi sonra dnd;
9
"Oh be kurtuldum, en iyi corafya profesrn bile getirsen bu haritay akama kadar
dzeltemez."

Aradan on dakika getikten sonra ocuk babasnn yanna koarak geldi ve

"Baba haritay dzelttim artk sinemaya gidebiliriz" dedi. Babas nce inanamad ve
grmek istedi. Grdnde de halen hayretler iindeydi ve bunu nasl yaptn sordu.

ocuk; "Bana verdiin haritann arkasnda bir insan vard" dedi...

NSANI DZELTTM ZAMAN, DNYA KENDLNDEN DZELMT...

ZET

Hemirenin verdii bakmn kalitesinin artabilmesi, teraptik ilikiler kurabilmesi

ve gelitirebilmesi, iinden doyum salamas ve kendi kiisel geliimini
gerekletirebilmesinin ilk basama ve en nemli koulunun kendisini tanmas olduu
sylenebilir. nsan-insana allan tm mesleklerde olduu gibi hemirelikte de mesleki
geliimi salayabilme abalarnda iletiim ve kiisel geliimi destekleyecek
yeniliklere, hem eitim hem de alma alanlarnda gereksinim olduu dnlmektedir.
Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi
 KENDN TANIMA

DEERLENDRME

1) Kendini tanma ile ilgili verilen cmlelerden hangisi yanltr?

a) Kendini tanma, doumdan balayp yaam boyu srebilir.

b) Kendini tanma, mutluluun ilk yasasdr.
c) Kendini tanma, dnce ile eylemin bir araya getirilmesidir.
d) Kendini tanma, kolay bir sretir.
e) Hibiri

2) Aadaki boyutlardan hangisi insann ilikilerinin ve iletiiminin farknda olmas

anlamna gelmektedir?

a) Psikolojik boyut
b) Fiziksel boyut
c) Sosyal boyut
d) Dinsel boyut
e) Felsefi boyut

3) Aadaki boyutlardan hangisi insann yaam ve lme verdii anlamn, insana ve

kendine ilikin deerlerinin, inanlarnn farknda olmas anlamna gelmektedir? 10

a) Psikolojik boyut
b) Fiziksel boyut
c) Sosyal boyut
d) Dinsel boyut
e) Felsefi boyut

4) Aadakilerden hangisi kendini tanma penceresinin blmlerinden deildir?

a) Ak pencere
b) Kr pencere
c) Dilsiz pencere
d) Gizli pencere
e) Bilinmeyen pencere

5) Aadaki cmlelerden hangisi kendini tanma kavramnn hemirelik iin nemini

vurgulamaktadr?

a) Hemire hastann davranlarna neden olan bilind dinamiklerle ilgilenmelidir.

b) Tedaviye ynelik bir iliki kabullenme, ilgi ve gven yaklamyla desteklenmelidir.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

 KENDN TANIMA

c) Hemire hastay duygularn, dncelerini ve davranlarn tanma ve aklamaya

cesaretlendirmelidir.
d) Hemirenin kendini tanmas bu srecin temeli olan ve hastay anlamay salayan en
nemli aratr.
e) Hepsi

CEVAP ANAHTARI
1. D
2. C
3. E
4. C
5. E

KAYNAKLAR

Ccelolu D (1996). imizdeki ocuk. 13.Basm. stanbul: Remzi Kitabevi,

zmen Erol (2006)Kendini Tanma Rehberi Sistem Yaynclk - Kssadan Hisseler Dizisi
Sistem Yaynclk
Doan Orhan (2008)Salk Hizmetlerinde letiim 11
Elliott I, Coker S (2008). Independent selfJconstrual, self-reflection, and self-
rumination: A path

model for predicting happiness. Australian Journal of Psychology, 60 (3):127134.

Silverstein CM (2006). Therapeutic nterpersonal nteractions: the sacrificial lamb.

Perspectives in

zaltn G (1998). yk yazdrma yoluyla duygularn da vurumu: bir olgu

sunumu. Cumhuriyet

niversitesi Hemirelik Yksekokulu Dergisi, 2 (1):27J34.

zcan A (2006). Hemire-Hasta likisi ve letiim. 2.Basm. Ankara: Sistem Ofset,

Rogers CR (2003).Etkileim Gruplar. Ankara: Ege Matbaaclk, s:141J143 (eviri:H.

Erbil).

Veliolu P (1999). Hemirelikte Kavram ve Kuramlar. stanbul: Ala! Ofset, s:53J118.

Silvia PJ (2002). Self-awareness and emotional intensity. Cognton And Emoton, 16 (2):
195216.

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi

 KENDN TANIMA

Danish JD, D`Augelli AR (1994). Yardm Etme Becerileri Temel Eitim Program.
Ankara: Form Ofset, s:70J75 (eviri F. Akkoyun).

Dkmen (1999). letiim atmalar ve Empati. 10.Bask. stanbul: Sistem

Yaynclk, s:272J280.

Barker P (1998). The future of the theory of interpersonal relations A personal reflection
on Peplaus

legacy. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 5 (1): 213J220.

Terakye G (1995). Hasta Hemire likileri. 4.Bask. Ankara: Aydodu Ofset, s:16J34.

Ara.Gr.Dr. M. Salk Bilimleri Fakltesi Hemirelik Blm Psikiyatri Hemirelii

ABD 80 Maltepe niversitesi Hemirelik Bilim ve Sanat Dergisi, Cilt:3,Say:1.2010

www.gencgelisim.com/v2/content/view/152/2/(3.11.2010)

www.zaman.com.tr(2.11.2010)

www.duygusalzeka.net/icsayfa.aspx?Sid=172&Tid=18/(3.11.2010)

www.6dtr.com/ad.php?ad=70/(3.11.2010)
12

YARARLANILACAK DER KAYNAKLAR

zmen Erol (2006)Kendini Tanma Rehberi Sistem Yaynclk - Kssadan Hisseler Dizisi
Sistem Yaynclk
Doan Orhan (2008)Salk Hizmetlerinde letiim
zcan A (2006). Hemire-Hasta likisi ve letiim. 2.Basm. Ankara: Sistem Ofset

Atatrk niversitesi Uzaktan Eitim Uygulama ve Aratrma Merkezi