Tit 57, 58:

Ch : Ti l c gi
C TIU THANH K
(c Tiu Thanh k Nguyn Du)
A. MC TIU BI HC
Sau bi hc, HS t c:
1. Kin thc:
- Cm nhn c v p cuc sng, nhn cch Nguyn Bnh Khim : l cuc
sng m bc, nhn cch thanh cao, tr tu sng sut, uyn thm. T hiu ng quan
nim sng Nhn ca ng.
- Hiu nhng cu th c cch ni n , cch ni ngc ngha thm trm, su sc, v
p ngn ng TV : Mc mc, t nhin, v.
2. K nng:
- K nng c hiu mt bi th ng lut theo c trng th loi.
3. Thi :
- Hiu ng quan nim sng nhn ca tc gi, t cng thm yu mn, knh trng
Nguyn Bnh Khim.
- C thc trn trng vn hc ch Nm ca dn tc.
4. nh hng pht trin nng lc:
- Nng lc t hc
- Nng lc hp tc
- Nng lc gii quyt vn
- Nng lc giao tip ting Vit
- Nng lc thng thc vn hc/ cm th thm m
B. CHUN B CA GIO VIN V HC SINH
1. Chun b ca GV:
- Gio n, sch gio vin, sch chun kin thc k nng, ti liu tham kho,
- Phng php: Thuyt trnh, vn p, tho lun nhm
2. Chun b ca HS:
Bi son, v ghi, sch gio khoa,
C. T CHC CC HOT NG DY HC
1. n nh t chc
2. Kim tra bi c:
- c thuc lng bi th Cnh ngy h v phn tch v p ca bc tranh cnh ngy
h c miu t trong tc phm.
- c thuc lng bi th Cnh ngy h v cho bit v p tm hn Nguyn Tri hin
ln nh th no trong bi th.
 3. Tin trnh bi hc:
* Gii thiu bi mi:
Sng gn trn th k XVI (1491 - 1585), Nguyn Bnh Khim chng kin bit
bao iu bt cng ngang tri, thi nt ca cc triu i phong kin Vit Nam L, Mc,
Trnh. Xt xa hn ng thy s bng hoi ca o c con ngi.
Khi lm quan ng vch ti bn gian thn, dng s xin vua chm mi tm tn lng thn.
Vua khng nghe, ng co quan v sng ti qu nh vi trit l.
Nhn mt ngy l tin mt ngy . hiu quan nim sng nhn ca Nguyn Bnh
Khim nh th no, ta tm hiu bi th Nhn ca ng.
NNG LC
HOT NG CA GV V HS NI DUNG CN T HNH THNH
CHO HS
* Hot ng 1: Tm hiu v tc I. Tm hiu chung
gi, tc phm 1. Tc gi
- Cuc i: Nguyn Du, t l T
Nh, hiu l Thanh Hin, m ci c
cha ln m khi 13 tui. ng l ngi
thng minh, c kin thc su rng,
cuc i i nhiu v tri nghim
nhiu to cho Nguyn Du vn sng
phong ph v ni thng cm vi
ni kh ca nhn dn.
? GV: Nu vi nt v cuc i nng - Th ca: l nh th ln ca dn tc,
Tiu Thanh? c mnh danh l nh nhn o
ln, li nhiu kit tc th vn
2. Tc phm: c xem l tc phm
ch Hn rt thnh cng ca i thi
ho Nguyn Du
a) Nng Tiu Thanh: SGK => Tiu
Thanh l ngi ti sc, gii th vn.
Nm 16 tui, nng lm v l mt
nh quyn qu. V c l ngi hay
ghen, bt nng phi ring trn C
Sn, cnh Ty H. Trong nhng
ngy bun kh ny, nng lm nhiu
th, sau lm bnh v cht khi
mi 18 tui. Tp th nng li b
ngi v c mang t. Trc khi
 cht, Tiu Thanh ly hai t giy gi
my vt trang sc git ng cho 1 c
gi, chn l bn tho th. Ngi
trong h chng nng tm c thm
1 bi, cho in thnh tp v t tn l
Phn d
? GV: C th hiu nhan bi th
theo cc ngha no?
b) Nhan bi th:
- c: c
- Tiu Thanh k: ghi chp ca nng
Tiu Thanh (Tiu Thanh ch lm th
- GV cung cp thm thng tin: Bi
=> tp th ca Tiu Thanh)
th cn nhiu vn gy tranh
=> c tp th ca nng Tiu
lun:
Thanh.
* Hon cnh sng tc:
+ C kin cho l c vit trn
c) Hon cnh sng tc: do khng
ng Nguyn Du i s a vo
cong bn gc nn kh xc nh
tp Bc hnh tp lc.
chnh xc, gia gii nghin cu vn
+ C kin cho l Nguyn Du vit
cn nhng tranh lun v thi im
Thng Long (Hu) nh th cm
ra i bi th. Tuy nhim, d lm
xc trc s phn hng nhan bc
vo khi no, bi th vn khng thay
mnh, ti mnh tng ca Tiu
i ngha.
Thanh qua nhng bi th, nhng
cu chuyn v nng.
d) B cc: - thc lun kt
* Hai cu cui: c kin cho l 2
hoc:
cu khu chim (di ngn) ca
2 cu u: ni au n, xt xa ca
Nguyn Du but ming c trc
Nguyn Du trc s thng trm ca
khi mt, li l 2 cu tht nim nn
cuc i.
ko thuc chnh th ca tc phm.
4 cu gia: ni nim v cm nhn
* Con s 300 nm : ko xc nh r
ca tc gi v cuc i Tiu Thanh
l khong thi gian no.
2 cu cui: li t vn ca Nguyn
- Hs tho lun, pht biu.
Du.
- Gv nhn xt, b sung.
* Hot ng 2: c hiu vn bn II. Tm hiu chi tit
- HS c vn bn. 1. c ch thch
- GV hng dn ging c: chm,
bun, su lng.
 2. Phn tch
a) Hai cu (Hai cu u): ni
au n ca Nguyn Du trc s
thng trm ca cuc i.
? GV: Trong cu th u tin, cnh - Cu th 1:
vt gia xa v nay thay i nh + Qu kh: Ty H hoa uyn: cnh
th no? p Ty H, ni ting vi
mt vn hoa rt p.
+ Hin ti: tn thnh kh: ni ch
cn l hoang tn, vng v n tn
cng (t tn). Trong bn dch th,
t ha d din t c s bin
i gia qu kh v hin ti, nhng
n cha th hin c ht s thay
i mt cch khc nghit m thi
gian mang n cho Ty H.
Trong cu th u tin, Nguyn
Du ni ti vic thay i ca cnh
vt, gi ra mt s i lp: cnh p
Ty H gi thnh bi t hoang,
thi gian tn ph ci p khin
cho lng ngi v cng xt xa.
Vn xa thnh bi hoang, ngi
xa khut, n tp th ghi li tm
hn nng cng khng cn nguyn
vn. Qua , Nguyn Du khng ch
xt xa cho cnh p tn m thc
cht, ng xt xa cho s phn ca
Tiu Thanh ngi ti hoa bc
mnh.
? GV: Cu th ny gi ra cm xc
g ca tc gi? - Cu th 2: gi ra tm th v cm
xc ca nh th
+ c iu (mt mnh ving)
? GV: So snh phin m v bn dch + nht ch th (mt tp sch)
th cu 2? Bn dch th vi t thn thc
th hin ting khc ca Nguyn
 Du nhng thiu mt 2 t c v
nht ch s c n, mt mnh
khng ch ca nng Tiu Thanh m
cn ca chnh tc gi. Qua ,
Nguyn Du th hin s xt
thng, ng cm ca mnh trc
ni au ca Tiu Thanh, mt con
ngi ti sc m b vi dp ch cn
li mnh giy tn.
2 cu th khng ch v ra ngoi
cnh thay i tr nn li tn, th
lng m cn th hin tm cnh vi
lng xt thng, ng cm ca nh
th i vi nng Tiu Thanh bt
hnh.

b) Hai cu thc (Hai cu tip):

? GV: Nhn xt v ngh thut i? cm nhn ca tc gi v cuc i
Bin php ngh thut no khc c Tiu Thanh.
s dng trong 2 cu th? - i chnh
- n d tng trng:
+ son phn: sc p
+ vn chng: ti nng
Tt c u c hn, c thn. Cm
hng khng nh s qu gi, vnh
? GV: SGK la chn cch hiu no? hng ca ci p v ti nng con
im gp g ca hai cch ct ngha ngi.
? - Hai cu thc a ngha:
+ Nu hiu son phn, vn
chng l ch th t hn, t
thng th c ngha l: Son phn c
thn chc phi xt xa v nhng vic
sau khi cht/ Vn chng ko c s
mnh m cng b t d.
+ Nu hiu son phn, vn
chng l i tng thng cm
ca ngi i th c ngha l: Son

? GV: Em hiu th no v ni hn bung tha.
kim c? Ni hn t xa n nay l
ni hn g?
phn nh c thn, sau khi cht
ngi ta cn thng tic/ Vn
chng c s mnh g m ngi ta
phi bn lng n nhng bi th cn
st li sau khi t.
SGK chn cch 1: Tm lng tri
m, thng cm su sc ca Nguyn
Du trc cuc i, s phn oan tri
ca ngi sc ti k n khin tri t
ghen.
Nim cm thng vi nhng kip
ngi ti hoa bc mnh; gi nh li
cuc i, s phn bi thng ca
Tiu Thanh: ti hoa, nhan sc hn
ngi nn b k phi lm l v b
y i n cht vn khng c
c) Hai cu lun (Hai cu tip):
- c kim hn s l ni hn t c
ch kim, t xa n nay, l ni
hn ca nhng ngi ti hoa bc
mnh.
+ Ngi xa: Tiu Thanh v nhng
ngi ph n cng cnh ng.
+ Ngi nay: Nhng ngi ph n
hng nhan bc mnh, ti mnh
tng cng thi vi Nguyn Du
v th h nhng nh th ti nng
nhng gp nhiu kh au, bt hnh
trong cuc i nh Nguyn Du.
4 cu u, Nguyn Du ch yu
hng s thng cm n Tiu
Thanh th n cu 5, tri tim
Nguyn Du hng ti s ng
cm, xt thng n mi kip hng
nhan bc mnh tng .
 - thin nan vn: kh hi tri c.
Mt cu hi ln ko li p- hi tri
li gii p mi hn v s phi l ca
cuc i: hng nhan a trun, bc
? GV: So snh ch ng (ti, ta) mnh, ti t a cng.
vi ch khch ca bn dch? Mi hn cng nhc nhi, con
ngi cng b tc, bt lc.
- ng vs khch:
+ ng: ti, ta ci ti trc tip
hin din him c trong th c.
+ khch: khch th ni chung lm
mt ch th, ci ti ca Nguyn
Du.
S vn ng ca cm xc trong 6
cu u: T xc cm xt thng cho
Tiu Thanh thng cho nhng
kip ngi ti hoa bc mnh ni
chung t thng mnh.
l quy lut vn ng tm l t
nhin.
? GV: Nguyn Du lo lng, bn Cho thy s ng cm t n
khon iu g? V sao ng c suy mc tri m.
ngh y? Ti sao tc gi ko xng tn
tht m li xng bt hiu T Nh? d) Hai cu kt (Hai cu cui):
- ba trm nm l na: thi gian
c l, ch tng lai xa xi.
- khc: thng cm, thu hiu
- T Nh: (si t trng) l tn ch,
bt hiu ca Nguyn Du. Vi t
cch mt nh th, mt ngh s, mt
ci ti c nhn, vic xng danh ny
him thy trong VHTVN.
- iu Nguyn Du bn khon:
+ Cch hiu 1: Nguyn Du lo lng,
bn khon ko bit c ai trong mai
hu thu hiu, thng cm ng nh
ng ng cm, khc thng nng

? GV: iu bn khon ca ng c bc mnh ng thi, trong c c
chnh ng khng? chnh ng m cn khc cho ngi
* Hot ng 4: Tng kt bi hc
- HS tng kt li ni dung v ngh
thut ca bi th sau khi hc xong
? GV: Theo em, gi tr nhn o ca
tc phm c phi ch biu hin
nim thng cm cho s phn bt
hnh ca Tiu Thanh v nhng
Tiu Thanh.
+ Cch hiu 2: Nguyn Du lo lng,
bn khon ko bit ai l ngi trong
mai hu thu hiu, thng cm ng
nh ng ng cm, khc thng
nng Tiu Thanh.
C hai cch hiu u cho thy:
Khao kht tri m
Cm hng t thng nt mi
mang tinh thn nhn bn ca
VHTVN giai on th k XVIII-
na u th k XIX- thi i con
ngi ko ch thc v nhn phm,
v ti nng c nhn m cn thc tnh
v ni au ca chnh mnh du
hiu ca ci ti c nhn.
Tm lng nhn o ln lao, con
mt trng thu su ci v tm lng
ngh sut nghn i ca Nguyn
Du. Bi ng ko nhng khc thng
cho Tiu Thanh, cho nhng kip
hng nhan bc phn thu trc,
khc thng cho nhng kip ti hoa
i sau phi khc mnh (kip ti hoa
bc mnh vn cn trong tng lai).
l ni bn khon hp vi lgc
vn ng cm xc ca nhn vt tr
tnh, hp l, chnh ng.
III. Tng kt
1. Ni dung
- Mch vn ng ca cm xc (t
th): xt xa, thng tic cho nng
Tiu Thanh ti sc m bc mnh,
suy ngh, tri m vi s phn nhng
ngi ti hoa, ti t, t thng cho
ngi nh nng ko? V sao?
? GV: Nhng nt c sc ngh thut ha tinh thn.
tiu biu ca bi th?
s phn tng lai ca mnh, khao
kht tri m.
- Gi tr nhn o su sc:
+ Nguyn Du xt xa, thng cm
cho Tiu Thanh- mt hng nhan bc
mnh, mt ti nng thi ca on
mnh, cho nhng kip hng nhan a
trun, ti t a cng ni chung.
+ Vi cm hng t thng v s tri
m su sc, ng t vn :
quyn sng ca ngi ngh s, s
cn thit phi tn vinh, trn trng
nhng ngi lm nn cc gi tr vn
2. Ngh thut
- Ngn ng: hm sc, tinh t.
- S ph cch khun mu ca th
ng lut: cu cui tht nim
(khng cng thanh vi cu 1).

4. Cng c, dn d
- GV nhc li mt s trng tm ca bi hc
- Dn d:
+ Hc thuc lng phn phin m v dch th
+ Chun b bi Ti lu Hong Hc tin Mnh Ho Nhin i Qung Lng cho tit sau

D. RT KINH NGHIM