HI THIN VN HC TR VIT NAM

P N CUC THI
VIETNAM ASTRONOMY CONTEST 2017

Di y l p n cuc thi VAC2017 do Hi thin vn hc tr Vit Nam VACA t

chc ti 11 thng 03 nm 2017.

PHN TRC NGHIM

Anh/Ch hy la chn p n ng cho cc cu hi di y bng cch s dng chc
nng ca Microsoft Word i mu ch (hoc in m) p n m anh/ch la chn.
Mi cu hi ch c mt p n ng, mi p n ng c 2 im.

Cu 1: H Mt Tri c bao nhiu hnh tinh chnh thc c cng nhn tnh ti nay?
A. 7 hnh tinh B. 8 hnh tinh C. 9 hnh tinh D. 10 hnh tinh

Cu 2: Thin th no sau y khng phi mt hnh tinh ln?

A. Pluto B. Eris C. Triton D. Makemake

Cu 3: V sao Mt Trng lun hng cng mt pha v Tri t?

A. N khng c s t quay
B. Ch c mt phn nht nh ca n nhn c nh sng t Mt Tri
C. Kha thy triu vi Tri t
D. Lc ht tnh in vi Tri t

Cu 4: Tp hp cc thin th c qu o chuyn ng quanh Mt Tri nm gia qu

o ca Sao Ha v Sao Mc gi l:
A. Vnh ai tiu hnh tinh B. Vnh ai Kuiper
C. Cc trojan ca Sao Mc D. My Oort

1
 HI THIN VN HC TR VIT NAM

Cu 5: Nht thc thng xy ra vo thi im no?

A. Ngy Trng trn B. Ngy khng Trng
C. Ngy Trng bn nguyt D. Tt c u c th xy ra

Cu 6: Gi s trong H Mt Tri c mt hnh tinh nm cch Mt Tri 50 AU, vy chu

k qu o ca n s gn bng:
A. 164 nm B. 289 nm C. 354 nm D. 382 nm

Cu 7: Yu t no quan trng nht quyt nh s khc nhau ca hnh tinh v v tinh?

A. Quang ph B. Qu o C. Khi lng D. T trng

Cu 8: Sao Hm v Sao Mai l tn gi dn gian ca:

A. Sao Kim B. Sao Thy C. sao Sirius D. sao Bc Cc

Cu 9: Chm sao no sau y khng thuc Hong o?

A. Aquarius B. Scorpius C. Orion D. Ophiuchus

Cu 10: ni no bn c th thy tt c cc chm sao trn bu tri trong 1 nm?

A. Hai a cc B. Ch tuyn C. Xch o D. C A v C

Cu 11: Thin cc Bc, ni c sao Bc Cc, l:

A. Giao ca xch o tri vi hong o
B. Giao ca trc quay Tri t vi bn thin cu Bc
C. Giao ca trc quay Tri t vi bch o
D. Giao ca hnh chiu ch tuyn Bc vi hong o

2
 HI THIN VN HC TR VIT NAM

Cu 12: Nhn M l tn ting Vit chnh xc ca chm sao no?

A. Pegasus B. Centaurus C. Sagittarius D. Perseus

Cu 13: Theo cch hiu hin i, mt chm sao l:

A. Mt cm sao c v tr gn Tri t
B. Mt khu vc c xc nh ranh gii trn bu tri
C. Mt trong 12 cung Hong o
D. Mt tp hp sao c ni thnh hnh dng biu kin theo thn thoi Hy Lp

Cu 14: Ti quc gia no sau y bn khng th thy sao Bc Cc (Polaris)?

A. Trung Quc B. Luxembourg C. Australia D. Canada

Cu 15: Ngi sao sng nht bu tri m l:

A. Vega B. Polaris C. Sao Kim D. Sirius

Cu 16: Mt Tri thuc loi sao no?

A. sao khng l B. sao siu khng l C. sao ln D. sao neutron

Cu 17: Vo cui i, lp v ca Mt Tri phng to v tr thnh:

A. sao ln B. sao khng l C. sao neutron D. sao siu khng l

Cu 18: Nova l hin tng xy ra trn b mt ca

A. sao ln trng B. sao khng l C. pulsar D. l en siu nng

Cu 19: Mnh no sau y khng chnh xc

A. K d ca l en l ni tp trung hu ht khi lng ca n
B. Lc hp dn ca l en tc ng ln cc thin th khc l ln v hn

3
 HI THIN VN HC TR VIT NAM

C. Khng c bt c bc x no c th i ra t pha trong ca chn tri s kin

D. L en b cong khng-thi gian quanh n khin cc tia sng b i hng

Cu 20: Phn ng gy ra s pht sng ca mt ngi sao v chng li hp dn ca

chnh n l loi phn ng no?
A. Phn hch B. Nhit hch C. Oxy ha D. Chy

Cu 21: Trung tm ca mi thin h ln c cho rng u c mt

A. L en siu nng B. Supernova C. Sao ln en D. Tinh vn hnh tinh

Cu 22: Chng ta c 4 ma trong nm do l do chnh l:

A. Trc Tri t khng vung gc vi mt phng qu o
B. Qu o Tri t khng phi hnh trn
C. Hot ng ca Mt Tri bin thin theo tng thng
D. Tng tc hp dn ca Mt Trng

Cu 23: Thin h ca chng ta l loi thin h

A. Elip B. Thu knh C. Xon D. Khng nh hnh

Cu 24: Siu cm thin h ln nht c cha chng ta c bit cho ti nay c tn

l:
A. Virgo B. Local Group C. Andromeda D. Laniakea

Cu 25: Ngi ta thng ni Nhn vo cc ngi sao l nhn vo qu kh bi l do

chnh l:
A. l cu ni trong mt tc phm vn hc
B. nh sng cn thi gian truyn i
C. Khi lng ca cc ngi sao lm cong khng-thi gian
D. Vt cht to thnh chng ta c to thnh trong cc ngi sao

4
 HI THIN VN HC TR VIT NAM

Cu 26: Nguyn t no ph bin nht trong v tr?

A. Hydro B. Oxy C. Carbon D. St

Cu 27: Quang ph thu c ca mt thin h c s dch chuyn v pha , iu

c ngha l
A. N ang tin gn chng ta
B. N ang i ra xa khi chng ta
C. N ang hot ng to sao rt mnh
D. C mt v n bc x ln trong thin h

Cu 28: Th g gy ra s gin n ca v tr?

A. Vt cht ti B. Nng lng ti
C. Phn vt cht D. Nng lng ht nhn

Cu 29: Cc ht truyn tng tc nh graviton, photon, gluon, ... c gi chung l

nhm ht
A. Boson B. Hadron C. Quark D. Lepton

Cu 30: Tng lai no ang i v tr ca chng ta?

A. Gin n n mt thi im s chm dn nhng vn gin n vnh vin
B. Gin n n mt thi im th co li
C. Gin n vnh vin ngy cng nhanh
D. Gin n chm v s dng li n nh trong vi t nm ti

5
 HI THIN VN HC TR VIT NAM

PHN T LUN

Anh/Ch hy c cc cu hi di y v trc tip trnh by cu tr li bng cch g

xung di mi cu hi.
Lu :
Cu tr li cn c trnh by bng ting Vit c du v tun th qui tc chnh
t, ng php ting Vit.
Thut ng khoa hc chnh xc v trnh by ngn gn, mch lc l nhng tiu
ch nh gi im ca bi lm.
Phn ny c 3 cu, s im ca mi cu c ghi ch u mi cu.
Cu tr li c g ngay sau du hai chm ca ghi ch Tr li

Cu 1 (15 im)
Anh/ch hy m t tht ngn gn v y nht c th v tr ca Tri t trong v tr
(yu cu chnh xc, mch lc, logic, cng y thng tin cng tt, khng yu cu
phn tch v bnh lun)

Tr li:
Tri t ca chng ta l hnh tinh th ba tnh t trong ra ca mt h hnh tinh
gm t nht 8 hnh tinh chuyn ng quanh ngi sao trung tm l Mt Tri.
Ton b H Mt Tri l mt b phn ca thin h Milky Way mt thin h
xon c ng knh ti a khong hn 100.000 nm nh sng v cha khong 100 n
400 t sao, rt nhiu sao trong s cng c cc hnh tinh chuyn ng quanh nh
Mt Tri. H Mt Tri nm cch trung tm ca thin h ny khong 26.000 nm nh
sng, trong khu vc c gi l cnh tay Orion ca thin h.
Thin h Milky Way l mt trong hai thin h ln nht ca Cm a Phng
(Local Group) mt nhm thin h c hn 50 thin h. Nhm ny thuc mt kt cu
ln hn l siu cm thin h Virgo.

6
 HI THIN VN HC TR VIT NAM

Siu cm thin h Virgo c ng knh khong 110 triu nm nh sng, n l

mt phn ca siu cm thin h Laniakea. Laniakea c di trc ln l khong 520
triu nm nh sng v cha khong 100.000 thin h.
Trong phn v tr quan st c, c tnh c vi triu siu cm thin h nh
Virgo v Laniakea.

Cu 2 (15 im)
Hy trnh by v gii thch tht ngn gn:
A- Thy triu trn Tri t xy ra mnh nht vo nhng thi im no ca tun
Trng? Ti sao?
B- Ti sao thy triu khng ch xy ra phn Tri t hng v Mt Trng m
cn xy ra phn bn kia (phn xa Mt Trng nht)?

Tr li:
A- Thy triu trn Tri t xy ra mnh nht vo thi im Trng trn (full moon)
v thi im khng Trng (new moon). L do l thy triu gy ra bi tc ng
hp dn ca ng thi Mt Trng v Mt Tri ln Tri t. Vo hai thi im
va nu, hai thin th ny v Tri t gn thng hng, do tng hp lc hp
dn ca chng tc ng ln Tri t l ln nht.
B- Lc hp dn tc ng t l nghch vi bnh phng khong cch, do im
xa Mt Trng hn chu lc hp dn nh hn. iu khin phn Tri t
hng v pha Mt Trng chu lc hp dn mnh nht. ng thi, phn Tri
t pha bn kia chu lc hp dn nh nht. Nhng lc hp dn khng ch tc
ng ln lp nc m tc ng ln ton b hnh tinh, nn c s chnh lch lc
hp dn tc ng ln hai phn nu trn vi nhau v vi c cc phn nm gia
khong . Nu ly tm ca Tri t lm mc, th khi Mt Trng ko
phn hng v pha n mnh hn ko tm Tri t nhng li ko phn pha
bn kia yu hn. Do phn nc pha i din vi pha hng v Mt
Trng c xu hng b y ra khi tm Tri t. Vic ny gii thch thy triu
khu vc khng hng v pha Mt Trng.

7
 HI THIN VN HC TR VIT NAM

Cu 3 (10 im)
Mt nh thm him thc hin mt cuc hnh trnh trn b mt Tri t. T im xut
pht, anh ta i v pha Nam qung ng 1600 km. Khi i ht qung ng ny, anh
ta r sang hng Ty i thm 1000 km na, ri i ngc ln pha Bc 1600 km v t
i sang hng ng 1000 km. Ti y nh thm him thy mnh tr li v tr c.
Nh vy, b qua nhng hiu ng v sai s ph khng ng k, hy cho bit anh/ch
bit g v v tr ban u ca nh thm him? Hy gii thch.

Tr li:
Nh thm him i theo cc hng ln lt l Nam, Ty, Bc v ng trn b mt
Tri t. Do di ca cc kinh tuyn l bng nhau nn lt i v pha Nam v lt
i v pha Bc c di bng nhau s a nh thm him sau hai lt i ny tr v
cng v tr v c.
Tuy nhin, di cc v khng bng nhau (ln nht l xch o, tc v 0, v
nh dn khi i v hai cc). V vy c th thy rng hai lt i v pha Ty v pha
ng ca nh thm him tuy c di qung ng bng nhau nhng khng chc
a anh ta tr v v tr kinh c iu ny l do mt Tri t khng phi mt phng
m l mt cu.
sau bn lt i nh m t ca bi, nh thm him v v tr c th anh ta cn
c im xut pht nm cch xch o 800 km v pha Bc. Ti nhng im c c
im ny, sau khi i v pha Nam 1600 km, nh thm him s nm cch xch o 800
km v pha Nam. di on v tuyn ni hai kinh tuyn bt k hai v i nhau
l bng nhau, do sau khi di chuyn nh bi m t nh thm him c th tr v v
tr c.