Kaynak Yntemlerinin ki Temel

KAYNAK YNTEMLER
Kategorisi
Ark Kayna Eritme kayna birletirme, birletirilecek iki
Diren Kayna parann, bazen balantya ilave metal ekleyerek
Oksi-Yanc Gaz Kayna eritilmesiyle gerekletirilir
rnekler: ark kayna, diren nokta kayna, oksi-
Dier Eritme Kaynak Yntemleri
yanc gaz kayna
Kat Hal Kayna
Kat hal kayna birletirmeyi oluturmak iin s
Kaynak Kalitesi ve/veya basn kullanlr; ancak esas metallerde
Kaynak Kabiliyeti erime olmaz ve ilave metal kullanlmaz
Kaynakl malatta Tasarm rnekler: dvme (demirci) kayna, difzyon
kayna, srtnme kayna

1 2

Elektrik Ark Nedir?

Ark Kayna (Arc Welding=AW) Elektrik ark = bir devredeki aralktan geen
elektrik akm dearj
Metallerin birletirilmesinin, bir elektrod ile para Akmn akt bir iyonize gaz demeti
arasndaki elektrik arknn ss ile oluturulduu bir (plazma) tarafndan srdrlr
eritme kaynak yntemi
Arkn rettii elektrik enerjisi, herhangi bir metali
eritmeye yeterli scaklklar oluturur ~ 5500 C
ou ark kaynak yntemlerinde kaynakl balantnn
hacmini ve dayanmn arttrmak iin dolgu (ilave)
metal eklenir
Baz temel yntemler, arkla kesmede de
kullanlmaktadr Ark kaynanda ark balatmak iin,
elektrod para ile temas haline getirilir ve
hemen ayrlarak ksa bir mesafede tutulur
3 4
 Ark Kayna
Elektrod ucunun yaknnda bir erimi metal banyosu Elle Ark Kayna ve Ark Sresi
oluturulur
Elektrod balant boyunca ilerlerken, erimi metal kendi
kanalnda katlar Elle kaynakta problemler:
Elektrod pensi Kaynak balant kalitesi
Elektrod Elektrod kablosu retkenlik
lave metal Kaynak Ark Sresi = (Ark sresi)nin (alma saati)ne oran
LERLEME YN (bazen) makinas

Katlam
Dier ad ark-on time
Ark
kaynak
banyosu
AC veya DC Tipik deerler:
Para akm reteci
Elle kaynak ark sresi = % 20
Erimi kaynak
banyosu
Para kskac Para kablosu Makinayla kaynakta arttrlm ark sresi ~ % 50

ekil 31.1 - Bir ark kaynak ynteminin temel konfigrasyonu

ve elektrik devresi 5 6

Eriyen Elektrodlar
Ark Kaynak Elektrodlarnn ki Temel Tr Eriyen elektrodlarn biimi
(rtl elektrod olarak da bilinen)
Eriyen kaynak srasnda tketilen Kaynak ubuklar, 22,5 mmden
45 mmye kadar uzunlukta ve 9,5
Ark kaynanda ilave metalin menba
mm veya daha kk apldr ve
Erimeyen kaynak ilemi srasnda tketilmeyen periyodik olarak deitirilmeleri
Herhangi bir ilave metalin ayrca eklenmesi gerekir gerekir
Kaynak telleri, sk sk
kesintilerden kanmak zere,
uzun tel boylarna sahip
makaralardan srekli olarak
beslenebilir
Hem tel hem de ubuk formundaki
elektrod, ark iinde tketilir ve ilave
metal olarak kaynaa eklenir
7 8
 Erimeyen Elektrodlar
Erimeye direnli Tungstenden yaplr
Kaynak srasnda yava yava tkenir (buharlama
temel mekanizmadr)
Ayrca tel eklindeki bir ilave metalin, kaynak
banyosuna srekli olarak beslenmesi gerekir
Dekapan
Kaynak srasnda oksitlerin ve dier kirliliklerin oluumunu
engelleyen veya bunlar zerek uzaklatran bir madde
Kaynak iin koruyucu atmosfer oluturur
Ark kararl hale getirir
Sramay azaltr
Arkn Korunmas
Ark kaynandaki yksek scaklklarda, metaller
havadaki oksijen, azot ve hidrojene kar kimyasal
olarak reaktifdir
Balantnn mekanik zellikleri, bu tr reaksiyonlar
sonucu ciddi ekilde bozulabilir
lemi korumak iin, tm ark kaynak yntemlerinde
arkn evresindeki havadan korunmas gerekir
Argon, Helyum ve CO2 gibi koruyucu gazlar
Dekapan
9 10
Deiik Dekapan Uygulama Yntemleri
Toz halindeki dekapann kaynak ilemine beslenmesi
Kaynak srasnda ilem blgesini rtmek zere eriyen
dekapan maddesiyle kaplanm ubuk elektrodlar
(rtl ubuk elektrodlar)
Dekapann z halinde iine doldurulduu ve elektrod
erirken aa kan tp eklindeki elektrodlar (zl
elektrodlar)
11 12
 Eriyen Elektrodlar Kullanan
Ark Kaynandaki Akm reteleri
Ark Kaynak Yntemleri
Doru akm (DC) veya Alternatif akm (AC) Elektrik ark kayna (SMAW)
AC makinalar satn alma ve iletme bakmndan Gazalt ark kayna (GMAW-GTAW)
daha ucuzdur ancak genellikle demir esasl zl telle ark kayna (FCAW)
metallerle snrldr
Elektrogaz kayna (EGW)
DC ekipman tm metallerde kullanlabilir ve genel
Tozalt ark kayna (SAW)
olarak ark kontrol iin daha avantajldr

Transformatr (AC) Redresr (DC) Jeneratr (DC) 13 14

Elektrik Ark Kayna

(Shielded Metal Arc Welding = SMAW)
Dekapan ve koruma salayan kimyasallarla kapl bir
ilave metal ubuktan oluan bir eriyen elektrod
kullanr
ekil 31.2 -
Bazen rtl elektrod kayna olarak da adlandrlr
Bir (insan) kaynak
G reteci, balant kablolar ve elektrod pensi tarafndan uygulanan
birka bin YTLye elde edilebilir rtl ubuk
elektrodla elektrik ark
kayna

15 16
 Elektrik Ark Kaynanda ubuk Elektrod

lave metalin bileimi genellikle esas metale yakndr

Eriyen elektrod
rt, bir silikat balaycyla bir arada tutulan, oksit,
LERLEME YN karbonat ve dier katklarla kartrlm toz halindeki
Elektrod rts
sellozdan oluur.
Elektrod Curuf Kaynak ubuu, akm retecine bal elektrod pensi
rtsnden
koruyucu gaz
tarafndan sktrlr
Katlam rtl ubuk elektrodla kaynan zayflklar:
kaynak metali
ubuklarn periyodik olarak deitirilmesi gerekir
Esas metal Erimi kaynak metali Yksek akm seviyeleri, rtnn erken erimesine
neden olabilir
ekil 31.3 - Elektrik ark kayna
(Shielded Metal Arc Welding=SMAW)
17 18

TS 563- EN 499a gre rtl Elektrodlar

rtl ubuk
Elektrod Seimi

19 20
 Kaynak
Parametrelerinin
Etkileri Elektrik Ark Kaynann Uygulamalar

elikler, paslanmaz elikler, dkme demirler ve baz

belirli demird alamlarda kullanlr
Alminyum ve alamlarnda, bakr alamlarnda ve
titanyumda hi veya nadiren kullanlr.

21 22

Eriyen Elektrodla Gazalt Ark Kayna

(MIG/MAG Kayna)
MIG/MAG Kaynak Donanm
(Gas Metal Arc Welding = GMAW)
Elektrod olarak plak bir eriyen metal tel kullanr ve
ark, d bir koruyucu gazla korunur
Tel, bir makaradan kaynak tabancasna (torch) Tel makaras
srekli ve otomatik olarak beslenir (elik tellerin d bakr kapldr)

Koruyucu gazlar, alminyum iin Argon ve Helyum Tel besleme motoru

Tor
Hortum paketi
gibi soy gazlardan (MIG), elik kayna iin CO2 gibi
Tel
aktif gazlardan (MAG) oluur Elektrod

Koruyucu gaz ve plak tel elektrod, kaynak banyosu Ark

zerindeki curuf rtsnn olumamasn salar

curufun elle talanmasna veya temizlenmesine
ihtiya duyulmaz Koruyucu gaz Akm reteci asi kablosu Para

23 24
 MIG/MAG Kaynann Elektrik Ark
Makaradan besleme
Kaynana Gre stnlkleri
Koruyucu gaz
Srekli tel elektrod sayesinde daha iyi ark sresi
Tel elektrod LERLEME YN
Elektrik ark kaynanda (EAK) ubuklarn
Nozul
periyodik olarak deitirilmesi gerekir
EAKna gre ilave tel elektrodun daha iyi kullanm
Koruyucu gaz
EAKnda ubuk elektrodun koan ksm
Katlam kaynak metali kullanlamaz
Yksek yma hzlar
Esas metal Erimi kaynak metali
Curuf uzaklatrma problemi ortadan kalkar
Kolayca otomatikletirilebilir
ekil 31.4 - Eriyen elektrodla gazalt ark kayna (MIG/MAG
kayna) (Gas Metal Arc Welding = GMAW))

25 26

zl Telle Ark Kayna

(Flux-Cored Arc Welding = FCAW)
ubuk elektrodun snrlamalarnn stesinden gelmek
iin rtl ubuk elektrodla ark kaynann
gelitirilmi hali
Elektrod, znde dekapan ve dier katk maddeleri
(rn. Deoksidanlar ve alam elementleri) ieren
srekli bir eriyen tptr
ki tr:
Kendinden gaz korumal FCAW z, koruyucu
gaz ieren bileenleri de barndrr
lave gaz korumal FCAW D bir koruyucu gaz
ekil 31.5 MIG/MAG kayna iin kaynak torcu uygulanr

27 28
 Makaradan besleme Elektrogaz Kayna
(Electrogas Welding = EGW)
zl tel elektrod Koruyucu gaz
Dekapan z
Nozul (opsiyonel) Ya zl tel elektrod ya da ilave koruyucu gazl plak tel
LERLEME YN
olabilen bir srekli eriyen elektrod ve erimi metali
Klavuz boru (kontak boru
Koruyucu gaz (opsiyonel)
Curuf
tutan kalplama pabularn kullanr
Ark
zl tel elektrod kullanld zaman ve dardan gaz
Katlam kaynak metali
beslenmedii zaman, zl tel elektrodla ark
Esas metal Erimi kaynak metali kaynann zel bir tr haline gelir
D bir menbadan koruyucu gazl plak tel elektrod
kullanldnda ise, MIG/MAG kaynann zel bir tr
ekil 31.6 - zl telle ark kayna. Dardan salanan koruyucu haline gelir.
gazn varl veya yokluu, iki tr oluturur: (1) koruyucu gaz
bileenleri salad kendinden gaz korumal, ve (2) d
koruyucu gazlarn kullanld ilave gaz korumal
29 30

zl tel elektrod Tozalt Ark Kayna

besleme
(Submerged Arc Welding = SAW)
Ark koruyan toz haldeki bir dekapan ile srekli, eriyen
Hareketli kaynak Hareketli pabu
kafas (yukar) (her iki tarafta) plak tel elektrod kullanr
Soutucu su Tel elektrod bir makaradan otomatik olarak beslenir
girii
Esas
para
Erimi curuf Bir huniden yerekimi etkisiyle arkn nne yavaa
Erimi kaynak metali
Katlam kaynak metali beslenen toz dekapan, sramalar, kvlcmlar ve
Su k
radyasyonu nleyecek ekilde ark tamamen rter

ekil 31.7 - zl tel elektrod kullanan elektrogaz kayna:

(a) grn basitletirmek iin kalplama pabucu izilmemi
nden grn, ve (b) Her iki tarafta kalplama pabular
gsterilen yan grn
31 32
 Tozalt Ark Kayna Uygulamalar
Eriyen
Huniden toz Toz dekapan geri kazanmak
elektrod
dekapan iin vakum sistemi
Yapsal elik profillerin imalat (rn. I-profiller)
Toz dekapan
LERLEME YN rts Byk apl borularn, depolama tanklarnn ve
Curuf (katlam toz)
basnl kaplarn dikileri
Esas metal Katlam kaynak Ar makine imalat iin kaynakl paralar
metali
Erimi toz dekapan Erimi kaynak metali ou elikler (Yksek C-elikleri hari)
Demird metallere uygun deildir
ekil 31.8 - Tozalt ark kayna (Submerged Arc Welding SAW)

33 34

Erimeyen Elektrod Kullanlan TIG Kayna

Ark Kaynak Yntemleri (Gas Tungsten Arc Welding = GTAW)
Erimeyen bir Tungsten elektrod ve arkn korunmas iin
Tungsten Inert Gaz (TIG) Kayna (Gas Tungsten bir soy (inert) gaz kullanr
Arc Welding = GTAW) Tungstenin erime scakl = 3410C
Plazma Ark Kayna (Plasma Arc Welding = PAW) Avrupada, "WIG kayna" olarak da adlandrlr
Karbon Ark Kayna (Carbon Arc Welding = CAW) Bir ilave metal de kullanlabilir
Saplama Kayna (Stud Welding = SW) Kullanldnda, ilave metal ubuk veya tel halinde
kaynak banyosuna ayrca beslenir
Uygulamalar: alminyum ve paslanmaz elik en
yaygndr

35 36
 TIG Kaynann Uygulanmas

Tungsten elektrod Koruyucu gaz

(erimeyen)

Gaz nozulu
LERLEME YN

Koruyucu gaz Elektrodun ucu

Katlam kaynak metali

Esas metal Erimi kaynak metali

ekil 31.9 - TIG kayna Elektrodun tutuluunun nden ve Kaynan yapl srasnda torcun
37 yandan grn tutuluu 38

TIG Kaynann Uygulamasna rnek TIG Kaynann stnlkleri ve

Eksiklikleri
stnlkleri:
Uygun uygulamalar iin yksek kaliteli kaynaklar
lave metal ark oluturmadndan srama
olumaz
Curuf olmadndan kaynaktan sonra temizleme
gerekmez veya ok az gerekir
Eksiklikleri:
Eriyen elektrod kullanan ark kaynaklarna gre
genellikle daha yava ve daha pahaldr
Uzay mekiinin kaynakla imal edilen d yakt tanklar. 2219 alminyum
alamndan oluturulan bu tanklarn imalinde hem TIG hem de plazma
ark kayna kullanlmaktadr. 39 40
 Plazma Ark Kayna
(Plasma Arc Welding = PAW) Tungsten elektrod Plazma gaz

Koruyucu gaz
Snrlanm bir plazma arknn kaynak blgesine LERLEME YN
ynlendirildii, TIG kaynann zel bir ekli
Koruyucu gaz
Tungsten elektrod, yksek hzl bir inert gaz (Argon) Plazma demeti
demetinin, youn scak bir ark demeti oluturmak Esas metal
Katlam kaynak metali

zere ark blgesine odakland bir nozul iinde

Erimi kaynak metali
kullanlr
PAW iindeki scaklklar, kk apl ve yksek enerji
younluuna sahip bir plazma jetinin oluturduu ekil 31.10 - Plazma ark kayna
snrlanm ark sayesinde 28,000Cye ular

41 42

PAW stnlkleri ve Eksiklikleri Dier Ark Kaynak ve lgili Yntemler

stnlkleri:
yi ark kararll Karbon ark kayna erimeyen bir karbon (grafit)
Ark kaynana gre daha iyi nfuziyet kontrolu elektrodun kullanld yntem
Yksek ilerleme (kaynak) hzlar Saplama kayna saplama veya benzer ubuklarn
Mkemmel diki kalitesi esas metale birletirildii yntem
Hemen tm metallerin kaynanda kullanlabilir
Eksiklikleri:
Yksek ekipman maliyeti
Dier ark kaynak yntemlerine gre daha byk
tor boyutu baz balant konfigrasyonlarna
ulamay zorlatrma eilimi tar

43 44
 Saplama Ark Kayna Diren Kayna
(Stud Welding = SW) (Resistance Welding = RW)
Birletirmeyi oluturmak iin s ve basnc birlikte
kullanan bir eritme kaynak yntem grubu
Saplama Is, kaynak yaplacak balantda elektrik akmnn
Seramik halka geiine gsterilen direnle retilir
Temel RW yntemi = diren nokta kayna (RSW)
Erimi kaynak metali Katlam kaynak metali

ekil 31.11 Saplama ark kayna (SW): (a) saplama yerletirilir; (b)
akm tabancadan akar ve saplama, ark ve erimi banyo
oluturmak zere ekilir; (c) saplama erimi banyo iine daldrlr,
ve (d) katlama tamamlandktan sonra seramik halka uzaklatrlr

45 46

Kuvvet Diren Nokta Kaynandaki Bileenler

Akm
Elektrod

Kaynak ekirdei
Kaynak yaplacak paralar (genellikle sa metal)
Sa metal paralar
Karlkl iki elektrod
Paralar elektrodlar arasnda sktrmak iin basn
uygulama aparatlar
Elektrod Belirli bir sre iin kontroll bir akm uygulayabilen
g reteci
Kuvvet

ekil 31.12 - Diren kayna grubunun en yaygn uygulamas olan

nokta kaynandaki bileenleri gsteren diren kayna

47 48
 Diren Kaynann stnlkleri ve Diren Nokta Kayna
Eksiklikleri (Resistance Spot Welding = RSW)
stnlkleri: Bir bindirme balantda temas eden yzeylerin eritildii
lave metal gerekmez diren kaynak yntemi, karlkl elektrodlarn
Yksek retim hzlarna eriilebilir yerletirilmesiyle salanr
Mekanizasyonu ve otomasyonu kolaydr Bir seri nokta kayna kullanarak sa metallerin
Operatr beceri seviyesi, ark kaynana oranla birletirilmesinde kullanlr
daha dktr Sa metalden imal edilen otomobil, ev aletleri ve dier
yi tekrarlanabilirlik ve gvenilirlik rnlerin seri imalatnda yaygn ekilde kullanlr
Eksiklikleri: Tipik bir ara gvdesinde ~ 5,000 nokta kayna vardr
Yksek ilk ekipman maliyeti Tm dnyada yllk otomobil retiminde on
ou diren kayna iin bindirme balantlarla milyonlarca nokta kayna yaplmaktadr
snrl
49 50

Elektrod

Akm
Erimi Kaynak st kol
metal ekirdei

Elektrodlar
Mafsal kolunu
harekete geirmek
iin pnmatik silindir
Kuvvet
Kuvvet, Akm

Alt kol
Akm

Operatr Atlyeden salanan

ayak pedal basnl hava
Nokta kaynak evrimi

ekil 31.13 - (a) Nokta kaynak evrimi, (b) Sktrma kuvveti ve evrimdeki
akmn grafii (1) elektrodlar arasna yerletirilen paralar, (2) ekil 31.14 -Mafsal kollu nokta kaynak makinas
elektrodlarn kapatlmas, kuvvetin uygulanmas, (3) akmn ak, (4)
akmn durdurulmas, (5) elektrodlarn almas, kaynakl parann
karlmas 51 52
 Diren Kaynanda Kaynak Hatalar Diren Diki Kayna
(Resistance Seam Welding = RSEW)
Bir bindirme balant boyunca bir seri stste binmi
nokta kaynaklar retmek zere dnen disk
elektrodlar kullanr
RSEW szdrmaz balantlar retebilir
Uygulamalar:
Yakt depolar
Egzoz susturucular
Dier deiik sa metal kaplar

a) nt (kaak) akm; b) Sa kalnlnn deimesi; c) Salarn aralk

kalmas; d) Elektrodlarn anmas; e) Sa kenarnda kaynak 53 54

Disk elektrod
Disk elektrod
stste
binmi kaynak
ekirdekleri
Sa metal paralar Disklerin
arasndan Sa metal
geen paralar paralar

Disk elektrod

ekil 31.15 - Diren diki kayna (RSEW) ekil 31.16 - Disk elektrod tarafndan retilen farkl diki trleri: (a)
stste binmi noktalardan oluan, geleneksel diren diki
kayna
55 56
 Tek tek kaynak Srekli kaynak
ekirdekleri dikii

ekil 31.16 - Disk elektrod tarafndan retilen farkl diki trleri: ekil 31.16 - Disk elektrod tarafndan retilen farkl diki trleri:
(b) disk elektrodla nokta kayna (c) srekli diren dikii

57 58

Diren Kabart (Projeksiyon) Kayna

Kuvvet

(Resistance Projection Welding = RPW)

Elektrod

Birlemenin, paralar zerindeki bir veya birka kk Sa-metal

temas noktasnda olutuu bir diren kaynak yntemi paralar
Kaynak ekirdei
Birletirilecek paralarn tasarmyla belirlenen temas Kabart (Projeksiyon)
noktalar, kabartlardan, kntlardan veya paralarn
yerel arakesitlerinden oluabilir

ekil 31.17 - Diren kabart kayna (RPW): (1) ilemin

balangcnda, paralar arasndaki temas kabartlardadr; ve
(2) akm uygulandnda, kabartlarda, nokta kaynandakine
benzer kaynak ekirdekleri oluur
59 60
 apraz-tel Kayna Yakma Aln Kayna (Flash Welding)
stten grn
Normal olarak aln balantlar iin kullanlan bir yntem.
Birletirilecek iki yzey, temas veya yakn hale getirilir ve
yzeyleri erime scaklna karacak sy retmek iin
elektrik akm uygulanr; daha sonra kayna oluturmak
zere yzeyler birbirine bastrlr.
Teller Kaynak Ark
ekirdei

A-A Kesiti

ekil 31.18 - (b) apraz-tel kayna

ekil 31.19 Yakma aln kayna: (a) elektrik direnciyle stma; ve

61 (b) yma paralarn birbirine bastrlmas. 62

Yksek Frekans Diren Kayna

(High Frequency Resistance Welding) Oksi-Yanc Gaz Kayna
(Oxy-Fuel Gas Welding = OFW)
Yksek frekansl bir alternatif akmn, stma iin kullanld
ve hemen ardndan birletirmeyi salamak iin bir yma Oksijenle kartrlm deiik yanc gazlar yakan
kuvvetinin uyguland bir diren kaynak yntemi eritme kaynak yntemleri
OFW, bu grubun yeleri arasnda temel fark
oluturan deiik gaz trlerini kullanr
Yksek frekans
Kontaklar
sarglar Oksi-yanc gaz, ayrca metal levhalar ve dier
paralar kesmek ve ayrmak iin alevle kesme
ileminde de kullanlr
Akm
Akm
Sktrma rulolar
En nemli OFW yntemi oksi-asetilen kaynadr
Sktrma
rulolar

Borunun ilerleyii

ekil 31.20 Dikili borularn kayna (a) yksek frekans diren

kayna; ve (b) yksek frekans indksiyon kayna 63 64
 Oksi-asetilen Kayna
Oksi-Asetilen Kaynak fleci
(Oxy-Acetylene Welding - OAW)
Asetilen ve oksijenin yanmasyla elde edilen yksek
scaklkta bir alevle yaplan eritme kayna
Alev bir fle ile ynlendirilir
Bazen ilave metal kullanlr
Bileimi esas metale benzemelidir
lave ubuk, yzeyleri temizlemek ve oksitlenmeyi
nlemek iin ounlukla dekapanla kapldr

65 66

C2H2+O2 karm Asetilen (C2H2)

LERLEME YN
OFW grubu iinde, dierlerine oranla en yksek
Kaynak flecinin ucu (bek) scaklklar oluturma kapasitesi nedeniyle en yaygn
lave ubuk yanc gaz - 3480Cye kadar
Alev
Katlam kaynak
Asetilen ve oksijenin iki kademeli kimyasal
Esas metal metali reaksiyonu:
Erimi kaynak metali Birinci kademe reaksiyonu (i alev konisi):
C2H2 + O2 --> 2CO + H2 + Is
ekil 31.21 - Tipik bir oksi-asetilen kaynak ilemi (OAW) kinci kademe reaksiyonu (d zarf):
2CO + H2 + 1.5O2 --> 2CO2 + H2O + Is

67 68
 Maksimum scakla, i koninin ucunda ulalr
Alevin Kimyasal Karakteri
D zarf para yzeyine yaylr ve kaynak blgesini,
evreleyen atmosferden korumak zere rter
Oksi-asetilen alevinde karm oranlarn deitirerek
D zarf, 1260C tr kimyasal karakter elde edilebilir
Oksitleyici (oksijeni fazla) alev

Asetilen ty, 2090C

koni, 3480C Ntr (normal) alev

ekil 31.22 - Ulalan scaklklar gsteren, bir oksi-asetilen

flecinden ntr alev
Redkleyici (asetileni fazla) alev

69 70

Oksi-Asetilen Kaynanda Kaynak Teknii OAWde Gvenlik Konular

Karm halindeyken asetilen ve oksijen yksek

derecede yancdr
C2H2 renksiz ve kokusuzdur
Bu nedenle karakteristik bir sarmsak kokusu
katlr

Sola kaynak teknii Saa kaynak teknii

nce salarn kayna Kaln salarn kayna

71 72
 OAWde Gvenlik Konular - devam
Oksi-Yanc Gaz Kayna iin
Alternatif Gazlar
C2H2,1 atmnin zerindeki basnlarda
fiziksel olarak kararszdr Metilasetilen-Propadien (MAPP)
Depolama tpleri, aseton Hidrojen
(CH3COCH3) emdirilmi (asbest gibi) Propilen
gzenekli maddeyle doludur Propan
Aseton, asetilenin kendi hacminin 25 Doal Gaz
katn zer
C2H2 ve O2 tpleri ve hortumlar
zerinde, hatal gaz balantlarndan
kanmak iin farkl ynlerde kapanan
diler bulunur

73 74

Gaz Basn Kayna Dier Eritme Kaynak Yntemleri

Gaz trne gre uygulama ekliyle ayrlan bir OFW yntemi Ark, diren veya oksi-yanc gaz kayna olarak
snflandrlamayan eritme kaynak yntemleri
Karm
fle geri ekilir Eritme iin sy retecek farkl teknolojiler kullanr
Yzeylerin alevle
fle
stlmas Uygulamalar da tipik olarak farkldr
ene Yntemler arasnda:
Yma Yma Elektron n kayna
kuvveti kuvveti
Lazer n kayna
(a) (b)
Elektrocuruf kayna
ekil 31.23 Gaz basn kaynann bir uygulamas: (a) iki parann
Termit kayna
stlmas; ve (b) kayna oluturmak zere basncn uygulanmas

75 76
 Elektron In Kayna (EBW) Elektron In Kaynak Donanm

Kaynak iin gerekli snn, para yzeyine yksek

hassasiyette odaklanm ve ynlenmi yksek
younlukta elektron demeti ile saland eritme Elektron n

kaynak yntemi Kontrol Gzlem

nitesi penceresi
Elektron n tabancalarnn iletimi: Yksek
Elektronlar ivmelendirmek iin yksek gerilim gerilim
nitesi
Vakum kamaras

(rn., tipik olarak 10 ila 150 kV tipik) Para

In akmlar dktr (miliamper olarak llr)

EBWde g deil g younluu fazladr
Vakum
pompas

77 78

EBW Vakum Kamaras EBWde Vakum Seviyesi

lk gelitirildiinde, EBW elektron nnn hava
molekllerince saptrlmasn en aza indirmek iin
vakum ortamnda oluturulmas gerekmekteydi
retimde ciddi uygunsuzluklar
Vakum ilemi 1 saate kadar srebilir
Yksek-vakum kayna (EBW-HV) kaynak, nn
retildii ayn vakum kamarasnda yaplr
En yksek kalitede kaynak, en yksek
derinlik/genilik oran
Orta-vakum kayna (EBW-MV) kaynak, ksmi
vakumlu ayr bir kamarada yaplr
Vakum ilem sresi ksaltlmtr
Vakumsuz kaynak (EBW-NV) Para elektron n
jeneratrne yakn konumlandrlarak, kaynak ilemi
atmosferik basnta veya yakn deerde yaplr
Paray n jeneratrnden ayrmak iin Vakum
Blcs gerekir

79 80
 EBW stnlkleri ve Eksiklikleri Lazer In Kayna (LBW)
stnlkleri:
Yksek kalitede dikiler, derin ve/veya dar profiller Birletirmenin, balant zerine odaklanm, yksak
Snrl ITAB, dk sl distorsiyon younlukta ve koheran k n ile saland eritme
kaynak yntemi
Yksek kaynak hzlar
Laser = "light amplification by stimulated emission of
Dekapan veya koruyucu gaz gerekmez
radiation"
Eksiklikleri:
LBW normal olarak, oksitlenmeyi nlemek iin
Yksek ekipman maliyeti koruyucu gaz altnda yaplr
Hassas az hazrl ve hizalama gerekir Genellikle ilave metal kullanlmaz
Vakum kamaras gerekir Kk alanda yksek g younluu sayesinde LBW
Gvenlik konusu: EBW x-nlar retir genellikle kk paralara uygulanr

81 82

Lazer In Kaynak Donanm Karlatrma: LBW ile EBW

Rezonatr Yanstc ayna LBW iin vakum kamaras gerekmez

LBWde x-nlar yaynmaz
Odak
Lazer nlar, optik mercek ve aynalarla odaklanabilir
layc
mer-
ve ynlendirilebilir
Koruyucu Lazer
cek LBW, EBWnin derin kaynaklarn ve yksek
gaz tp n derinlik/genilik oranlarn oluturamaz
Para Maksimum LBW derinlii = ~ 19 mm,
oysa EBW derinlii = 50 mm

83 84
 Elektrocuruf Kayna
Termit Kayna (TW)
Tel elektrod
besleme Birleme iin gerekli snn, termitin kimyasal
reaksiyonundan salanan ar sm erimi metalle
retildii eritme kaynak yntemi
Hareketli kaynak Hareketli pabu Termit = Tututurulduunda egzotermik bir reaksiyon
kafas (yukar) (her iki tarafta)
oluturan, Al ve ince Fe3O4 tozlarnn karm
Soutucu su
Esas
girii Yangn bombalarnda da kullanlmaktadr
Erimi curuf
para
Erimi kaynak metali lave metal, sv metalden elde edilir
Katlam kaynak metali
Su k Yntem birletirme iin kullanlr; ancak kaynaa gre
dkm ileminde daha yaygndr
ekil 31.24 Elektrocuruf kayna: (a) grn basitletirmek iin
kalplama pabucu izilmemi nden grn, ve (b) Her iki tarafta
kalplama pabular gsterilen yan grn
85 86

Termit Termit Kaynann (TW) Uygulamalar

reaksiyo-
nundan Curuf
ar scak Pota
elik Curuf
Tapa aparat Demiryolu raylarnn birletirilmesi
Kaynak
Kalp Byk elik dkm ve dvme paralardaki atlaklarn
tamiri
Diki yzeyi, sonradan ilemeyi gerektirmeyecek
derecede przszdr

ekil 31.25 - Termit kayna: (1) Termitin tututurulmas;

(2) potann dklmesi, ar snm metal kalba akar;
(3) metal, kaynakl balanty oluturmak zere katlar

87 88
 Kat Hal Kaynak Yntemlerinde
Kat Hal Kayna (Solid State Welding)
Baar Faktrleri
Para yzeylerinin birletirilmesi iin: Baarl bir kat hal kayna iin temel faktrler, iki
Sadece basn, veya yzeyin
Is ve basn ok temiz
Eer hem s hem de basn kullanlyorsa, tek Atomsal baa izin verecek derecede ok yakn
bana s para yzeylerini eritmeye yeterli fiziksel temas halinde
deildir
olmas gerekir
Baz SSW yntemleri iin, zaman da bir faktrdr
lave metal kullanlmaz
Her bir SSW yntemi, temas yzeylerinde ba
oluturmak iin kendi zgn yntemine sahiptir

89 90

Kat Hal Kaynak Yntemlerinin Eritme

Kat Hal Kaynak Yntemleri
Kaynak Yntemlerine gre stnlkleri
Eer erime olmazsa, ITAB da olumaz; bylece Dvme kayna
balant evresindeki metal balangtaki zelliklerini Souk kaynak
srdrr
Haddeleme kayna
ou kat hal kaynak yntemi, ayr noktalar veya
Scak basn kayna
dikiler eklinde deil, temas eden arayzeyin
tamamn birletiren kaynakl balantlar oluturur Difzyon kayna
Bazlar, izafi erime scaklklarn ve eritme Patlamal kaynak
kaynanda ortaya kan dier problemleri gz nne Srtnme kayna
almadan farkl metalleri birletirmek iin kullanlr Ultrasonik kaynak

91 92
 Dvme Kayna
(Forge Welding = FW)
Birletirilecek ksmlarnn scak dvme ilem
scaklna kadar stld ve daha sonra eki veya
benzer aletlerle birbirine dvld kaynak yntemi
malat teknolojisinin geliiminde tarihsel neme sahip
lemin gemii, demircilerin iki metal paray
kaynak yapmay rendii M.. 1000e kadar
dayanr
Gnmzde baz trleri hari ticari nemi yoktur
Souk Kaynak
(Cold Welding = CW)
Temiz temas yzeyleri arasna oda scaklnda yksek
basn uygulayarak yaplan kat hal kaynak yntemi
Temizleme, birletirmeden hemen nce genellikle
ya giderme veya fralama ile yaplr
Is uygulanmaz; ancak deformasyon, para
scakln ykseltir
Metallerin en azndan biri, tercihan da ikisi birden ok
snek olmaldr
Yumuak alminyum ve bakr, souk kaynaa
uygundur
Uygulamalar: elektriksel balantlarn yapm

93 94

Haddeleme Kayna
Haddeleme Kayna
(Roll Welding = ROW)
Birlemeye yeterli basncn, d s ile veya olmadan, Merdane

merdaneler araclyla uyguland kat hal kaynak

yntemi Diki
Kaynak yaplacak Kaynakl
Paralarn ilemden nce stlp stlmadna bal paralar paralar

olarak, dvme veya souk kaynan zel bir hali

Eer d s yoksa, souk haddeleme kayna
Eer s uygulanyorsa, scak haddeleme kayna
ekil 31.26 - Haddeleme Kayna (ROW)

95 96

Haddeleme Kaynann Uygulamalar
Korozyon direnci iin paslanmaz eliin alamsz
veya dk alaml elik zerine giydirilmesi
Scaklk lm iin Bimetallic eritler
U.S. Darphanesi iin"Sandvi" metal paralar
Difzyon Kayna
(Diffusion Welding = DFW)
Genellikle kontroll bir atmosferde, difzyon ve
birleimin olumasna yeterli sre s ve basn
kullanan kat hal kaynak yntemi
Scaklklar 0.5 Tm
Yzeylerdeki plastik deformasyon minimumdur
Birincil birleme mekanizmas kat hal difzyonudur
Snrlamalar: difzyon iin gereken sre, birka
saniyeden birka saate kadar uzayabilir

97 98

Patlamal Kaynak
Difzyon Kaynann Uygulamalar
(Explosive Welding = EXW)
Uzay ve nkleer endstrilerde yksek dayanml ve Yksek hzl patlamann iki metal yzeyi hzla
refrakter metallerin birletirilmesi birletirilmesini salad kat hal kaynak yntemi
Benzer ve farkl metallerin birletirilmesinde lave metal kullanlmaz
kullanlabilir D s uygulanmaz
Farkl metallerin birletirilmesi iin, esas metallere Difzyon olumaz zaman ok ksadr
difzyonu arttrmak iin, aralarna farkl bir metalden
Metaller arasndaki ba, dalgal bir arayzeyle
dolgu tabakas yerletirilebilir sonulanan mekanik kilitlenmeyle beraber
metalurjiktir

99 100
 Patlamal Kaynak Srtnme Kayna
ou kez iki farkl metalin birletirilmesinde, zellikle de (Friction Welding = FRW)
byk yzeyler halinde bir metalin dierinin zerine
kaplanmasnda kullanlr Birlemenin, basnla birlikte srtnme ssyla
oluturulduu kat hal kaynak yntemi
Uygun yapldnda, temas yzeylerinde erime
Patlama olumaz
Ateleyici
Patlayc Normal olarak ilave metal, dekapan veya koruyucu
Aralk
Tampon
Kaplanan tabaka
Kaplanan
tabaka gaz kullanlmaz
Altlk Alt
tabaka lem dar bir ITAB oluturur
rs Diki Yzey filmlerinin
fkrmas Farkl metallerin birletirilmesinde kullanlabilir
Ticari ilemlerde geni apta kullanlr; otomasyona
ve seri retime uygundur
ekil 31.27 - Patlamal kaynak (EXW): (1) paralel konfigrasyon
halinde yerletirme, ve (2) patlaycnn patlamas srasndaki
durum
101 102

Dnen Dnmeyen
kavrama kavrama
Eksenel
hareket Srtnme Srtnme Kaynann ki Tr
edebilir oluturmak
zere paralar
temas ettirilir 1. Srekli tahrikli srtnme kayna
Paralardan biri, sabit paraya doru, ara
yzeyde srtnme ss oluturmak zere sabit
dev/dakda dndrlr
Kuvvet
uygulanrken
Eksenel
kuvvet Uygun sl ilem scaklnda dnme durdurulur
dnme
durdurulur
uygulanr
ve paralar birbirine bastrlr
Oluan diki
2. Atalet srtnme kayna
Dnen para, nceden saptanm bir hzda
dnen bir volana baldr
ekil 31.28 - Srtnme kayna (FRW): (1) dnen para, temas yok; Volan tahrik sisteminden ayrlr ve paralar
(2) srtnme ss retmek zere paralar temas haline getirilir; (3)
dnme durdurulur ve eksenel basn uygulanr; ve (4) kaynak
birbirine bastrlr
oluturulur

103 104
 Srtnme Kaynann Uygulamalar ve Ultrasonik Kaynak
Snrlar (Ultrasonic Welding = USW)
Uygulamalar: ki parann birarada tutulduu ve birletirmek zere
aft ve borusal paralar arayzeye ultrasonik frekansta titreimsel kayma
Endstriler: otomotiv, uak, ziraat makinalar, gerilmeleri uyguland kat hal kaynak yntemi
petrol ve doal gaz Titreim hareketi, temas salamak zere yzeylerde
Snrlar: mevcut tabakalar krar ve metalurjik ba oluturur
Paralardan en az biri dnel olmaldr Yzeyler snmasna ramen scaklklar Tmnin ok
altndadr
Yma apa genellikle uzaklatrlr
lave metal, dekapan veya koruyucu gaz kullanlmaz
Yma, para boylarn ksaltr (tasarm
aamasnda dikkate alnmas gerekir) Genellikle alminyum ve bakr gibi yumuak
metallerin bindirme tipi balantsyla snrldr

105 106

Ktle Aaya doru

Ultrasonik Kaynan Uygulamalar
kuvvet

Ultrasonik Titreim
transdser
Sonotrod ucu
hareketi Elektrik ve elektronik endstrisi iin tel terminalleri ve
Sonotrod ucu balantlar (lehimlemeye ihtiyac ortadan kaldrr)
Kaynak yaplacak Alminyum sa metal panellerin birletirilmesi
paralar
rs rs
Gne panellerinde borularn salara kayna
Otomotiv endstrisinde kk paralarn
birletirilmesi

ekil 31.29 - Ultrasonik kaynak (USW):

(a) Bir bindirme balant iin genel ekipman; ve (b) kaynak
blgesinin yakndan grn

107 108
 Kaynak Kalitesi Artk Gerilmeler ve Distorsiyon
Yeterli dayanmda ve hata iermeyen, kabul edilebilir bir
kaynakl balant elde edilmesiyle ve balantnn Eritme kayna srasnda yerel blgelerde hzl stma
kalitesini ispat etmesi iin kullanlan muayene ve test ve souma, kaynakl parada artk gerilmelere neden
yntemleriyle ilgilidir olan sl genleme ve bzlmelere yol aar
Konu balklar: Bu gerilmeler srasyla distorsiyon ve arplmalara
neden olur
Artk gerilmeler ve distorsiyon
Kaynak srasndaki durum karmaktr zira:
Kaynak hatalar
Istma ok yereldir
Muayene ve test yntemleri
Bu blgelerde esas metallerde erime olur
Istma ve erimenin konumu hareket halindedir (en
azndan ark kaynanda)

109 110

Kaynak ubuu Kaynak dikii

Kaynaktan sonra
Kaynaktan nce
Distorsiyonu En Aza ndirme Teknikleri
Paralar kaynak srasnda fiziksel olarak snrlayan
Kaynak Fikstrleri
(a) (b) Distorsiyonu azaltmak zere sy hzl uzaklatran
Is Emiciler
Srekli diki kaynandan nce rijit bir yap
oluturmak zere balant boyunca pek ok noktadan
puntalama
Kaynak koullarnn, ondlasyonu azaltacak ekilde
Boylamasna
gerilme dalm
seilmesi (hz, kullanlan ilave metal, vs.)
Enine gerilme dalm Isl gerilmeleri azaltmak iin esas metallerin n
(c) (d) Tavlanmas
ekil 31.30 (a) Aln kaynakl iki levha; (b) kaynakl parada enine bzlme; Kaynakl parann Uygun Tasarm
(c) enine ve boyuna gerilme dalm; (d) kaynakl paradaki muhtemel
arplma 111 112
 Kaynak Hatalar Kaynak atlaklar

atlaklar Kaynak dikiinde veya kaynaa bitiik esas metalde,

Boluklar ayrlma tr sreksizlikler
Kat kalntlar Metalde dayanm nemli oranda dren bir
sreksizlik olduundan, ciddi hata
Dzgn olmayan ekil veya kabul edilemez d
grn Bzlme srasnda yksek snrlama ile birleik,
kaynan gevreklii veya dk sneklii nedeniyle
Yetersiz erime
oluur
Dier hatalar
Genel olarak bu hatann tamir edilmesi gerekir

113 114

Boluklar
Dkmdeki hatalara benzer iki hata tr:
Enine atlak
1. Gzenek kaynak metalinin katlamas
srasnda skan gazlarn oluturduu kk
boluklar
Dikialt atla
Boyuna atlak Atmosferik gazlar, kaynak metalindeki kkrt
Esas metal atla veya yzey kirlilikleri neden olur
2. Bzlme boluklar katlama srasndaki
bzlmenin oluturduu boluklar
ekil 31.31 - Kaynak atlaklarnn deiik ekilleri

115 116
 Yetersiz Erime
Erime azl olarak da bilinen, erimenin balantnn
Kat Kalntlar tm kesitinde olumad bir kaynak dikiidir
Kat kalntlar kaynak metalinde skm metal d
malzemeler
En yaygn tr, dekapan kullanlan ark kaynak
yntemlerinde oluan curuf kalntlardr
Katlama srasnda, kaynak metalinin yzeyinde
yzmek yerine dikiin iinde skrlar
Kalntlarn dier ekli, normal halde Al2O3 yzey
kaplamasna sahip alminyum gibi belirli metallerin Yetersiz erime
kaynanda oluan metal oksitlerdir ekil 31.32 - Yetersiz erimenin deiik ekilleri

117 118

Ark Kaynanda Kaynak Profili Ark Kaynandaki Kaynak Hatalar

Kaynakl balant, dayanm en yksek deere karmak Souk yapma
ve yetersiz erime veya nfuziyet azlndan kanmak Yanma oluu Eksik dolgu

iin istenen belirli bir profile sahip olmaldr

Dzgn profil

ekil 31.33 - Farkl kaynak hatalar ieren ayn balant: (b) esas
metalin bir ksmnn eriyerek uzaklat yanma oluu; (c)
dikiin seviyesinin, bitiiindeki esas metal yzeyinin altnda
olduu eksik dolgu; and (d) kaynak metalinin balantdan
esas metal yzeyine akt ancak erimenin olumad souk
yapma (tama)
ekil 31.33 - (a) Tek V-azl kaynak balants iin istenen diki
profili

119 120
 Muayene ve Test Yntemleri Gzle Muayene
En yaygn kullanlan kaynak muayene yntemi
Gzle Muayene nsan deneti, kaynakl balanty aadakiler
Tahribatsz Deerlendirme (Nondestructive Evaluation) asndan gzle muayene eder
Tahribatl Test Boyutsal zelliklere uygunluk
Ondlasyon
atlaklar, boluklar, yetersiz erime ve dier yzey
hatalar
Snrlamalar:
Sadece yzey hatalar tespit edilebilir
hatalar tespit edilemez
Kaynak denetisi, ilave testlere gerek olup
olmadn saptamaldr
121 122

Gzle Muayenede Tespitler

ke kayna

Diki boyut hatalar

D grn hatalar
Krma testi ile diki kesitindeki hatalar Syrma kuvveti
Orijinal durum
Nokta kayna
Krma
testi
Boyut kontrolu Nokta kaynak
ekirdei

Balang Sktrma
kuvveti
yeri

Yanma
ekil 31.34 Kaynakta kullanlan mekanik testler: (a) ark kaynakl
oluu Curuf parann ekme testi; ike krma testi; (c) nokta kaynakl
Ar kk kalnts parann ekme-makaslama testi; (d) nokta kayna iin syrma
sarkkl (tear-down) testi
123 124
 Tahribatsz Deneyler
Tahribatsz Deerlendirme Testleri (Non-Destructive Testing = NDT)
(Non-Destructive Evaluation = NDE) Sv
Ultrasonik test yksek frekansl ses dalgalar penetran
testi
numuneye ynlendirilir, bylece sreksizlikler
(atlaklar, kalntlar), ses iletimindeki kayplarla tespit Radyografik test Ultrasonik test
edilir
Radyografik test muhtemel i hatalarn fotografik Manyetik
filmini elde etmek iin x-nlar veya gama parack
radyasyonu testi

Sv penetran ve fluoresan penetran testleri yzeye

alan atlak veya boluk gibi kk hatalarn tespit
yntemleri
Manyetik parack testi (ferromanyetik malzemeler)
paradaki manyetik alann bozulmas sayesinde,
yzey alt hatalar ortaya karacak ekilde demir
tozunun kmelenmesi
125

Tahribatl Deneyler Tahribatl Deneyler - rnekler

Kaynan, ya deney srasnda ya da deney numunesi

hazrlarken tahrip edildii deneyler
Mekanik deneyler ama, ekme deneyi, kesme
deneyi vs. gibi geleneksel deneylerle ayndr
Fark, deney numunesinin kaynakl balant
iermesidir
Metalurjik deneyler, metalik yapnn, hatalarn,
ITABn geniliinin ve zelliklerinin ve benzer
noktalarn incelenmesi iin kaynan metalurjik
numunelerinin (rn. fotomikrografi) hazrlanmasn
ierir
ekme deney Eme deneyi entik vurma deneyi
127 128

Kaynak Kabiliyeti
Bir metal veya metaller kombinasyonunun, uygun
ekilde tasarlanm bir yap haline kaynak edilmesi
ve sonuta oluturulan kaynakl balant(lar)n,
planlanan serviste tatminkar ekilde hizmet etmesi
iin gerekli metalurjik zelliklere sahip olma
kapasitesi
yi kaynak kabiliyeti aadaki noktalarla karakterize
edilir:
Kaynak ynteminin uygulanma kolayl
Kaynak hatalarnn olmamas
Kaynakl balantda kabul edilebilir dayanm,
sneklik ve tokluk
Kaynak Kabiliyetini Etkileyen Faktrler
Esas Metalin zellikleri
Erime scakl, sl iletkenlik ve sl genleme
katsays
Baz metaller kolayca erir; rn., alminyum
Yksek sl iletkenlie sahip metaller, sy kaynak
dikiinden uzaa hzla ileterek problem oluturur
rn. bakr
Metaldeki yksek genleme ve bzlmeler,
kaynakl yapda distorsiyon problemlerine neden
olur
Farkl metaller, eer fiziksel ve mekanik zellikleri
ok farklysa problem karrlar
Kaynak Kabiliyeti Faktrleri Kaynak
Yntemi
Baz metaller veya metal kombinasyonlar, bir
yntemle kolayca kaynak edilebilirken dierleriyle
zor kaynak yaplr
rnek: paslanmaz elik, ou ark ve diren
kaynak yntemleriyle kolayca kaynak edilebilir
ancak oksi-asetilen kaynak yntemiyle kayna
zordur
129 130
Kaynak Kabiliyetini Etkileyen Dier
Faktrler
lave metal
Esas metal(ler)le uyumlu olmaldr
Genel olarak, sv halde bir kat zelti oluturan
elementler, katlama sonrasnda bir problem
oluturmazlar
Yzey koullar
Nem, erime blgesinde gzenee yol aar
Metal yzeyindeki oksitler ve dier kat filmler,
yeterli temas ve erimeyi engelleyebilir
131 132
 Kaynakta Tasarm Koullar
Kaynaa uygun tasarm - rn, balangcndan
itibaren, bir kaynakl yap olarak tasarlanmal ve
dkm, dvme veya dier ekillendirilmi form olarak
dnlmemelidir
Minimum para says - kaynakl yaplar, mmkn
olan en az sayda paradan oluturulmaldr
rnek: bir yapy basit eme ilemleriyle
oluturmak, dz levha ve salardan kaynakla
oluturmaya gre daha pahalya malolur
Ark Kaynak Pozisyonlar
Yatay kaynak en iyi pozisyondur
Tavan kayna en zor olandr
ekil 31.35 - Kaynak pozisyonlar (burada aln kayna iin
tanmlanmlardr): (a) yatay (PA), (b) korni (ufki) (PC), (c)
dikey (PF ve PG), ve (d) tavan (PE)
Ark Kayna Tasarm Klavuzlar
Paralarn birbirine iyi uyumu boyutsal kontrolu
salamak ve distorsiyonu en aza indirmek iin
Bazen tatminkar uyumu salamak iin talal
ileme gerekebilir
Yap, kaynak tabancasnn kaynak yaplacak blgeye
ulaabilecei ekilde tasarlanm olmaldr
Yapnn tasarm, en hzl ve enuygun kaynak
pozisyonu olduundan, mmkn olduu kadar yatay
kaynak yaplacak ekilde tasarlanmaldr
133 134
Diren Nokta Kayna
Tasarm Klavuzlar
3,2 mm kalnla kadar dk karbonlu sa, diren
nokta kaynana uygundur
Byk dz sa metallerde ilave dayanm ve rijitlik
elde etmek iin :
zerine takviye paralar eklemek, veya
zerinde flan ve kntlar oluturmak gerekir
Nokta kaynakl yaplar, elektrodun kaynak blgesine
ulamasn salamaldr
Diren nokta kaynanda elektrod ucunun uygun
temas iin sa metallerde yeterli bindirme boyu
oluturulmas gerekir.
135 136