Ivana Dimi1, Nataa Tomovi1, Jovan Blai2, Marko Rakin3, Branko Bugarski3
KONTROLNI PRORAUN VRSTOE HORIZONTALNE POSUDE POD PRITISKOM
STRENGTH DESIGN CALCULATION OF A HORIZONTAL PRESSURE VESSEL
Originalni nauni rad / Original scientific paper
UDK /UDC: 66-988
621.642.031-988
Rad primljen / Paper received: 29.04.2013.
Kljune rei
oprema pod pritiskom
rezervoar za vodu
standardi
evropska norma
Izvod
Standardi SRPS M.E2.250-262 za proraun posuda pod
pritiskom su zamenjeni standardom SRPS EN 13445-3. To
podrazumeva da prorauni nove opreme, kao i kontrolni
prorauni opreme u eksploataciji, podleu obaveznoj
primeni Pravilnika o tehnikim zahtevima za projektovanje,
izradu i ocenjivanje usaglaenosti jednostavnih posuda pod
pritiskom. U radu je uraen kontrolni proraun vrstoe
cilindrinog horizontalnog rezervoara za vodu prema seriji
standarda SRPS M.E2 i standardu SRPS EN 13445 i izvre-
na je uporedna analiza rezultata. Kontrolni proraun obuh-
vata cilindrini omota i dva plitka torisferina danca izlo-
ena dejstvu unutranjeg pritiska od 8 bar, kao i procenu
oslabljenja konstrukcije usled revizionog otvora DN400 na
kaloti jednog od danaca.
UVOD
Pravilnik o tehnikim zahtevima za projektovanje, izradu
i ocenjivanje usaglaenosti jednostavnih posuda pod pritis-
kom (u nastavku rada Pravilnik 87/2011) je dokument
kojim se propisuju tehniki zahtevi koji se odnose na
projektovanje, izradu i ocenjivanje usaglaenosti serijski
proizvedenih jednostavnih posuda pod pritiskom, /1/. Za
razliku od pravilnika, standard je prema definiciji dokument
koji definie karakteristike proizvoda i zahteve koje proiz-
vod treba da ispuni, kao i postupke proizvodnje ili metode
ispitivanja i ocenjivanja usaglaenosti proizvoda sa zahtevi-
ma. Standardi nastaju i razvijaju se kao rezultat dostignua
u nauci i tehnici, kao i na osnovu iskustva i dobre prakse u
svim oblastima. Serija standarda za proraun posude pod
pritiskom (SRPS M.E2.250-262) je nevaea u Srbiji i
zamenjena je standardom SRPS EN 13445-3. Veliki broj
posuda pod pritiskom koje su dimenzionisane prema seriji
standarda SRPS M.E2 i dalje se nalazi u eksploataciji, pa
postoji potreba da se uradi proraun prema SRPS EN stan-
dardu u cilju utvrivanja da li su zadovoljeni svi uslovi
postavljeni vaeim standardom i da li je posuda bezbedna
za dalju upotrebu. Veliki broj radova je posveen analizi
standarda EU i njihovim poreenjem sa nacionalnim stan-
INTEGRITET I VEK KONSTRUKCIJA
Vol. 13, br. 3 (2013), str. 157161
Adresa autora / Author's address:
1)
Univerzitet u Beogradu, Inovacioni centar Tehnoloko-
metalurkog fakulteta, Beograd, Srbija
2)
Ministarstvo prosvete, nauke i tehnolokog razvoja,
Beograd, Srbija
3)
Univerzitet u Beogradu, Tehnoloko-metalurki fakultet,
Beograd, Srbija
Keywords
pressure equipment
water tank
standards
European norm
Abstract
Standards SRPS M.E2.250-262 for calculation of pres-
sure vessels have been replaced by SRPS EN 13445-3. This
means that calculations of new equipment and check calcu-
lations of equipment in service are subjected to ordinance
on the technical requirements for the design, development
and conformity assessment of simple pressure vessels. The
paper presents a strength design calculation of a horizontal
cylindrical water tank according to a series of standards
SRPS M.E2 and SRPS EN 13445, including a comparative
analysis of results. The check calculation includes the
cylindrical shell and two shallow torispherical dished ends
under working pressure of 8 bar, and the assessment of
decreased load-carrying capacity due to inspection opening
DN400 at the spherical part of dished end.
dardima pojedinih zemalja, /2-4/. U skladu sa tim, mnogi
autori su se bavili analizom stanja u Srbiji i usaglaavanjem
standarda sa Evropskom Normom, /5/.
U radu je uraen kontrolni proraun vrstoe cilindri-
nog horizontalnog rezervoara za vodu, koji se sastoji od
cilindrinog omotaa i dva plitka torisferina danca. Rezer-
voar je sastavni deo sistema za protivpoarnu zatitu u
termoelektrani i radi pod pritiskom gasa CO2 (8 bar) samo u
sluaju poarnih situacija. Prema tome, rezervoar se pod
pritiskom nalazi vrlo kratko vreme (poarne situacije), dok
se ostali deo vremena nalazi samo pod stubom tenosti.
TEHNIKI OPIS POSUDE
Rezervoar, zapremine 7000 litara i spoljanjeg prenika
1500 mm, izraen je zavarivanjem kao cilindrina, horizon-
talna posuda sa prednjim i zadnjim plitkim torisferinim
dancem.
Na prednjem delu rezervoara (centralno u odnosu na osu
prednjeg danca) nalazi se otvor DN400. Otvor je izveden u
obliku prikljuka i spoj prikljuka je na odgovarajui nain
ojaan prstenastom ploom koja je zavarena za dance.
Poklopac prikljuka je takve konstrukcije da moe lako da
157 STRUCTURAL INTEGRITY AND LIFE
Vol. 13, No 3 (2013), pp. 157161
Kontrolni proraun vrstoe horizontalne posude pod pritiskom Strength design calculation of a horizontal pressure vessel

Slika 1. Rezultati radiografskog ispitivanja sa mernim mestima na rezervoaru

se skida u sluaju kontrole unutranjosti rezervoara i njego- ODREIVANJE KATEGORIJE POSUDE POD PRITIS-
vog ienja. KOM
Na zadnjem dancu, 160 mm ispod gornje ivice posude,
Prema Pravilniku 87/2011
nalazi se preliv za vodu prikljuak DN20. Prelivni
otvor je zatvoren preko ventila i otvara se samo u sluaju Pravilnik 87/2011 se primenjuje na projektovanje, proiz-
dolivanja vode u posudu. vodnju i ocenjivanje usaglaenosti opreme i postrojenja pod
Oslanjanje posude na pod izvreno je preko masivnih pritiskom (za pritisak vei od 0,5 bar) /1/. Prema Pravilniku
postolja (kolevki) od armiranog betona MB 250 na koje 87/2011 kategorija opreme se odreuje na osnovu odgova-
omota posude direktno nalee. Da bi se posuda zatitila od rajueg dijagrama, koji se primenjuje u zavisnosti od grupe
korozije usled prisustva vode, unutranja povrina posude radnog fluida (grupa 1 ili grupa 2), opreme (posuda ili
je premazana slojem epoksi smole. cevovod) i proizvoda najveeg dozvoljenog pritiska, PS, i
Namena rezervoara je da stalno bude napunjen vodom i zapremine, V (kod posuda), odnosno, najveeg dozvoljenog
u punoj pripravnosti za gaenje poara na izlaznom trans- pritiska i nominalnog prenika cevi, DN (kod cevovoda).
formatoru snage 360 MW. U sluaju pregrevanja ili poara Grupa 1 obuhvata eksplozivne, izuzetno zapaljive, veoma
na transformatoru, automatski se jedna za drugom otvaraju zapaljive, zapaljive (najvea dozvoljena temperatura iznad
boce sa ugljen-dioksidom (CO2), koje su smetene u blizini take paljenja), veoma otrovne, otrovne i oksidirajue
rezervoara. Najvei radni pritisak gasa u rezervoaru je 8 bar fluide, dok se u grupu 2 svrstavaju svi ostali fluidi. U zavis-
i on se zadrava za vreme pranjenja rezervoara, /6/. nosti od stepena opasnosti, razlikuju se etiri kategorije
posuda pod pritiskom, pri emu se kategorija I odnosi na
REZULTATI RADIOGRAFSKOG ISPITIVANJA najmanju, a kategorija IV na najveu opasnost po ivot
Debljine zida delova posude odreene su radiografskim ljudi i ivotnu sredinu. Oprema sa niskim nivoom rizika,
ispitivanjima i rezultati merenja sa mernim mestima na odnosno, oprema koja ne moe da se razvrsta ni u jednu od
rezervoaru prikazani su na sl. 1. kategorija, svrstava se u posebnu kategoriju i sa njom se
postupa po dobroj inenjerskoj praksi (SEP Sound
ODREIVANJE KLASE POSUDE POD PRITISKOM Engineering Practice), /9, 10/.
Prema SRPS M.E2.151
Pri odreivanju projektne klase posude razmatra se uticaj
optih (pritisak, zapremina, temperatura, radna materija i
akumulirana energija) i lokacijskih faktora. Na osnovu
broja bodova za opte faktore (tab. 1) i procene uticaja
lokacijskih faktora (ne ocenjuju se bodovima, ve se uzima-
ju u obzir moguim izborom vie klase posude od one koju
zahtevaju opti faktori) odreuje se klasa posude /7, 8/.
Tabela 1. Opti faktori za odreivanje projektne klase posude
prema SRPS M.E2.151
Opti faktori Vrednosti Bodovi
Pritisak p = 8,0 bar 1
Zapremina V = 7 m3 1
Temperatura t = 20C 0
Radna materija voda (komp.CO2) 0
Akumulirana energija pVg = 56 bar m3 2
Ukupno
bodova: 4
Slika 2. Odreivanje kategorije posude za gasove grupe 2 prema
Pravilniku 87/2011

INTEGRITET I VEK KONSTRUKCIJA 158 STRUCTURAL INTEGRITY AND LIFE

Vol. 13, br. 3 (2013), str. 157161 Vol. 13, No 3 (2013), pp. 157161
Kontrolni proraun vrstoe horizontalne posude pod pritiskom Strength design calculation of a horizontal pressure vessel

Na sl. 2, prikazan je dijagram koji se koristi za odrei- vane na teoriji ljuski. Razlika u formulama prema SRPS M.
vanje kategorije posude pod pritiskom razmatrane u radu, E2.253 i SRPS EN 13445 je zapravo u prikazivanju i ozna-
za pritisak 8 bar, zapreminu 7000 lit. i CO2 kao fluid grupe avanju maksimalne dozvoljene vrednosti proraunskog
2 prema Pravilniku 87/2011. napona. Osim toga postoji i razlika u nainu odreivanja
U radu su odreene klasa posude prema SRPS M.E2.151 koeficijenta valjanosti zavarenog spoja 1 , /13/.
i kategorija prema Pravilniku 87/2011 i rezultati su prika-
PRORAUN TORISFERINOG DANCA POSUDE
zani u tab. 2.
Tabela 2. Projektna klasa i kategorija posude pod pritiskom U radu je uraen uporedni proraun debljine zida plitkog
torisferinog danca prema SRPS M.E2.252 i SRPS EN
SRPS M.E2.151 Pravilnik 87/2011 13445-3.
Klasa/Kategorija posude
IV IV
SRPS M.E2.252 je standard za proraun vrstoe danaca
Prema SRPS M.E2.151 dobijena je klasa IV koja se kao delova posuda pod pritiskom, /14/. U tab. 4, dat je
odnosi na najmanji stepen opasnosti, dok je prema Pravil- uporedni prikaz matematikih formula koje se koriste za
niku 87/2011 dobijena kategorija IV koja se odnosi na izraunavanje potrebne debljine zida danca prema navede-
najveu opasnost po ivot ljudi i ivotnu sredinu. Na osno- nim standardima.
vu dobijenih rezultata moe se zakljuiti da je Pravilnik 87/ Prema standardu SRPS M.E2.252 izraunava se debljina
2011 rigorozniji u proceni stepena opasnosti. zida cilindrinog, torusnog i sfernog dela danca, dok se
prema SRPS EN 13445-3 izraunava debljina torusnog dela
PRORAUN CILINDRINOG OMOTAA POSUDE danca prema otpornosti na pojavu plastinih deformacija i
Podaci potrebni za proraun: pojavu ulubljenja, kao i debljina zida sfernog (sredinjeg)
materijal posude: 1208 dela danca. Slino standardu SRPS EN 13445, u SRPS M.
zapremina posude: 7000 l E2.252 postoji provera danca na elastina ulubljenja pod
spoljanji prenik posude: 1500 mm unutranjim pritiskom (pojava nabora na prelazu), prema
najvei radni pritisak: 8 bar kojoj je dance dovoljno dimenzionisano u odnosu na elas-
radna temperatura: 20C tina ulubljenja kada je pritisak ulubljenja pb vei ili jednak
Proraun cilindrinog omotaa posude je uraen prema 1,5p, gde je p najvei radni pritisak. Konana debljina je
standardima SRPS M.E2.253 i SRPS EN 13445-3. maksimalno dobijena vrednost debljine zida danca prema
SRPS M.E2.253 je standard za proraun vrstoe glatkih oba standarda.
cilindrinih i kuglastih omotaa izloenih dejstvu unutra- PRORAUN PRIKLJUKA DN400 NA DANCU
njeg pritiska i odnosi se na omotae kod kojih je odnos
spoljanjeg i unutranjeg prenika jednak ili manji od 1,2 Na prednjem plitkom torisferinom dancu posude,
/11/. Kod rezervoara za vodu, koji je predmet rada, ispunjen centralno u odnosu na osu danca, nalazi se cevni prikljuak
je navedeni uslov. Standard SRPS EN 13445-3 definie DN400, iji spoljanji prenik (d) i debljina zida (s) iznose
kompletan proraun posuda pod pritiskom koje nisu izloe- 406,4 mm i 10 mm, respektivno.
ne plamenu, /12/. SRPS M.E2.256 je standard kojim se utvruju uslovi i
U tab. 3 dat je uporedni prikaz matematikih formula nain prorauna vrstoe izreza (otvora) u cilindrinim,
koje se koriste za izraunavanje potrebne debljine zida cilin- konusnim i kuglastim omotaima posuda pod pritiskom,
drinog omotaa posude prema navedenim standardima. /15/. Prema ovom standardu, maksimalni prenik otvora
koji moe da se nae na dancu bez potrebe za ojaanjem
Tabela 3. Matematike formule za proraun potrebne debljine zida (dumax) se odreuje preko koeficijenta oslabljenja izrezom
cilindrinog omotaa
(A). Proraun pokazuje da je vrednost (dumax = 463 mm)
Klasa/Kategorija vea od prenika otvora za prikljuak DN400 (du =
SRPS M.E2.253 SRPS EN 13445-3
posude 420,8 mm), na osnovu ega se zakljuuje da je cevni prik-
Potrebna pDs ljuak dovoljno ojaanje otvora. Meutim, u uslovima
debljina zida s c1 c2 e PDe c
K e eksploatacije, prikljuak DN400 je ojaan prstenastom
cilindrinog 20 p 2 fz P ploom debljine 10 mm koja je zavarena za dance. Ojaanje
omotaa S
je dovoljno ako je ispunjen uslov vrstoe:
Prema SRPS M.E2.253 standardu za izraunavanje deb- K p K1 p K2 p p
ljine zida cilindrinog omotaa posude potrebne su vred- A 0 A1 A 2 Ap
S 20 S 20 S 20 10
nosti proraunske vrstoe za 1208 na radnoj temperaturi
od 20C (K = 210 MPa) i stepena sigurnosti (S = 1,5), dok Standard SRPS EN 13445, usled postojanja cevnog prik-
se prema SRPS EN 13445 standardu, maksimalni dozvolje- ljuka na dancu, nalae kao potrebno da odnos unutranjeg
ni proraunski napon (f) za elik 1208 odreuje prema prenika prikljuka (386,4 mm) i spoljanjeg prenika
formuli: posude (1500 mm) bude manji od 0,6. Kada je uslov ispu-
Rp 0,2/ t Rm /20 njen (kao u ovom sluaju), primenjuje se opta jednaina za
f min ; ojaanje:
1,5 2,4
Za proraun cilindrinog omotaa posude pod pritiskom 1
Prema SRPS EN 13445 naziv ovog koeficijenta je koeficijent
se prema oba standarda koriste matematike formule zasno-
zavarenog spoja

INTEGRITET I VEK KONSTRUKCIJA 159 STRUCTURAL INTEGRITY AND LIFE

Vol. 13, br. 3 (2013), str. 157161 Vol. 13, No 3 (2013), pp. 157161
Kontrolni proraun vrstoe horizontalne posude pod pritiskom Strength design calculation of a horizontal pressure vessel

( Afs Afw )( f s 0,5 P) Afp ( fop 0,5P ) Afb ( fob 0,5 P ) P( Aps Apb 0,5 Ap )

Tabela 4. Matematike formule za proraun potrebne debljine zida danca

SRPS M.E2.252 SRPS EN 13445-3
pDs
Potrebna debljina zida sc c1 c2
K
cilindrinog dela danca 20 p
S
Potrebna debljina zida torusnog dela danca prema otpornosti na pojavu
plastinih deformacija
P (0,75R 0,2 Di )
ey
pDs f
Potrebna debljina zida torusnog st c1 c2
K Potrebna debljina zida torusnog dela danca prema otpornosti na pojavu
dela danca 40 ulubljenja
S
1 1,5
P D 0,825
i
eb (0,75R 0,2 Di )
111 fb r
pDsk
Potrebna debljina zida sfernog ss c1 c2 pR
K es
dela danca 40 p 2 fz 0,5P
S
Konana debljina zida danca s max( sc , st , ss ) e max(e y , eb , es )

Dimenzije prikljuka DN400 i povrine koje se javljaju u UPOREDNI PRIKAZ I ANALIZA REZULTATA
jednaini za ojaanje otvora prema SRPS EN 13445-3,
U tab. 5 dat je uporedni prikaz oznaka, proraunskih
prikazane su na sl. 3.
koeficijenata koji se koriste kao podaci potrebni za prora-
un i dobijenih rezultata prema vaeem i nevaeem stan-
dardu.
Potrebne debljine zida cilindrinog omotaa posude pod
pritiskom (rezervoara za vodu) prema standardu SRPS M.
E2.253 i SRPS EN 13445-3 standardu su jednake i iznose
6,33 mm. Kolinik proraunske vrstoe i stepena sigurnos-
ti (K/S prema SRPS M.E2.253) i maksimalni dozvoljeni
proraunski napon (f prema SRPS EN 13445-3) imaju iste
vrednosti. Osim toga, koeficijenti valjanosti zavarenog
spoja, iako odreeni na razliit nain, imaju istu vrednost.
Dobijena vrednost debljine zida cilindrinog omotaa je
manja od izmerene vrednosti koja iznosi 10,2 mm, pa se
moe zakljuiti da posuda zadovoljava potrebne uslove u
pogledu cilindrinog omotaa.
Slika 3. Dance sa prikljukom DN400 i ploom za ojaanje
Tabela 5. Uporedni prikaz oznaka, proraunskih koeficijenata i rezultata
SRPS M.E2.253 SRPS EN 13445-3
Koeficijent zavarenog spoja v = 0,85 z = 0,85
Dodatak za dozvoljeno odstupanje dimenzija materijala c1 = 0,30 mm e = 0,30 mm
Dodatak za dozvoljeno smanjenje debljine lima c2 = 1,0 mm c = 1,0 mm
korozijom
Potrebna debljina zida cilindrinog omotaa s = 6,33 mm e = 6,33 mm
Izmerena debljina zida cilindrinog omotaa 10,2 mm
SRPS M.E2.252 SRPS EN 13445-3
Potrebna debljina zida cilindrinog dela danca sc = 5,57 mm
Potrebna debljina zida torusnog dela danca st = 7,94 mm ey = 7,71 mm
eb = 6,92 mm
Potrebna debljina zida sfernog dela danca sk = 5,61 mm es = 5,05 mm
Konana (potrebna) debljina zida danca s = 7,94 mm e = 7,71 mm
(e+e+c) = 9,01 mm
Izmerena debljina zida danca 10,3 mm
SRPS M.E2.256 SRPS EN 13445-3
Uslov za ojaanje prikljuka DN400 741918,16 288288,16 525663,8 238265,0

INTEGRITET I VEK KONSTRUKCIJA 160 STRUCTURAL INTEGRITY AND LIFE

Vol. 13, br. 3 (2013), str. 157161 Vol. 13, No 3 (2013), pp. 157161
Kontrolni proraun vrstoe horizontalne posude pod pritiskom
Potrebna debljina zida danca posude je 7,94 mm prema
standardu SRPS M.E2.252 i 7,71 mm prema standardu
SRPS EN 13445-3. Obe proraunom dobijene vrednosti
debljine zida danca, su manje od izmerene vrednosti, koja
iznosi 10,3 mm. Treba primetiti da se prema SRPS EN
13445-3 u izrazu za izraunavanje debljine zida danca ne
uzima u obzir dodatak za dozvoljeno odstupanje mera
materijala (0,3 mm) i dodatak zbog smanjenja debljine lima
korozijom (1,0 mm), kao to je sluaj kod SRPS M.E2.252.
Prema tome, uzimajui u obzir navedene dodatke dobija se
vrednost 9,01 mm (e + e + c), koja je takoe manja od
izmerene vrednosti.
Proraun prikljuka DN400 pokazuje da je ispunjen
uslov vrstoe prema nevaeem standardu, kao i opta
jednaina za ojaanje prema vaeem standardu, na osnovu
ega se zakljuuje da je ploa debljine 10 mm dovoljno
ojaanje.
ZAKLJUAK
Kada se analizira proraun posude pod pritiskom prema
nevaeoj seriji standarda SRPS M.E2. i vaeem standardu
SRPS EN 13445, moe se primetiti da u oba standarda
postoje slini uslovi koji moraju biti ispunjeni za njihovu
primenu. Takoe, za proraun delova posude pod pritiskom
koriste se matematike formule zasnovane na teoriji ljuski.
U radu je uraen uporedni kontrolni proraun posude
pod pritiskom (rezervoara za vodu) prema standardu SRPS
EN 13445 i sada ve nevaeoj seriji standarda SRPS M.
E2., jer je posuda dimenzionisana prema seriji standarda
SRPS M. E2., pa je bilo neophodno uraditi proraun prema
standardu SRPS EN 13445. Proraunom je utvreno da su
zadovoljeni svi uslovi postavljeni vaeim standardom i da
je posuda bezbedna za upotrebu.
ZAHVALNICA
Ovaj rad je finansiran od strane Ministarstva prosvete,
nauke i tehnolokog razvoja Republike Srbije u okviru
projekta ON174004.
INTEGRITET I VEK KONSTRUKCIJA
Vol. 13, br. 3 (2013), str. 157161
Strength design calculation of a horizontal pressure vessel
LITERATURA
1. Pravilnik o tehnikim zahtevima za projektovanje, izradu i
ocenjivanje usaglaenosti opreme pod pritiskom, Slubeni
glasnik Republike Srbije, br. 87/2011.
2. Fernando, L., Comparison between American and European
Pressure Vessel Rules, Convenor of WGC/CEN TC54 Sant
Ambrogio Servizi Industriali SRL Milano (2007).
3. Upitis, E., Gold, M.P.E., Comparison of ASME specifications
and European Standards for mechanical testing of steels for
pressure equipment, ASME (2005)
4. Hasegawa, K., Isomura, T., Kajimura, Y., Asada Y., Karasawa,
T., Recent development of codes and standards of boiler and
pressure vessel in Japan, ASME, Ch50 (2009), pp.257-308.
5. Petrovi, A., Banjac, M., Jovi, N., Tehnika regulativa u
oblasti posuda pod pritiskom paralela stanja u Srbiji
evropske norme, Festival kvaliteta 2005, 32. Nacionalna konfe-
rencija o kvalitetu, Kragujevac (2005), str.125.
6. Blai, ., Projekat TENT-A-R1, Grupa za procesnu tehniku,
Univerzitet u Beogradu, Mainski fakultet (1987).
7. SRPS M.E2.151:1982 Posude pod pritiskom odreivanje
klase posude
8. Puti, S., Milovi, Lj., Rakin, M., Zrili, M., Elementi opreme
u procesnoj industriji, prirunik za vebe, Univerzitet u Beo-
gradu, Tehnolokometalurki fakultet, Beograd (2005).
9. Pressure Equipment Directive PED 97/23/EC:1998
10. Brean, A., Kurai, J., Evropska direktiva za opremu pod pritis-
kom (PED) i integritet konstrukcija, Integritet i vek konstruk-
cija (Structural Integrity and Life) Vol.3, No.1 (2003) pp.31-
41.
11. SRPS M.E2.253:1991 Posude pod pritiskom Cilindrini i
kuglasti omotai izloeni unutranjem pritisku Proraun.
12. SRPS EN 13445-3:2010 Posude pod pritiskom koje nisu
izloene plamenu Deo 3: Projektovanje.
13. eri, A., Nikoli, J., Mitrovi, N., Bala, M., Petrovi, A.,
Uporedni prikaz prorauna i analiza rezultata za posude pod
pritiskom prema srpskim i evropskim standardima cilindrini
omotai, Integritet i vek konstrukcija (Structural Integrity and
Life) Vol.12, No.3 (2012), str.197-200.
14. SRPS M.E2.252:1991 Posude pod pritiskom Danca izloena
unutranjem ili spoljanjem pritisku Proraun.
15. SRPS M.E2.256:1991 Posude pod pritiskom Izrezi u cilin-
drima, konusima i kuglama izloenim unutranjem pritisku
Proraun.
161 STRUCTURAL INTEGRITY AND LIFE
Vol. 13, No 3 (2013), pp. 157161