Padavine

Padavine podrazumevaju
z taloenje vode iz atmosfere na povrinu zemlje (kia, sneg, grad)
z kondenzacija vodene pare iz vazduha u dodiru sa hladnijim
povrinama na zemlji (magla, rosa, inje)

(Povoljni) Uslovi za formiranje padavina

z postojanje izvora vlage (dovoljno vodene pare u atmosferi)
z hlaenje vazduha sa vodenom parom do take kondenzacije
z kondenzovanje vodene pare u kapljice vode ili estice leda
z porast kapljica vode ili estica leda do dovoljne veliine za
padanje na zemlju

Padavine
Vrste padavina prema nainu hlaenja vazduha
z frontalne (podizanje toplog vazduha iznad hladnog preko
frontova), tipine za jesen/zimu
z orografske (podizanje vazdunih masa zbog savlaivanja
prepreka tj. planina)
z konvektivne (podizanje vazduha koji se zagrejao u kontaktu sa
tlom), tipine za prolee/leto

1
Padavine
Varijacije padavina
z uticaj geografske irine, godinjeg doba, reljefa...
z REIM PADAVINA = prosena unutargodinja raspodela
padavina za dui niz godina
morski reim vie padavina u periodu jesen-zima
kontinentalni reim vie padavina u periodu prolee-leto

90
80 Prosena godinja
70 visina padavina:
Visina padavina (mm)

60 Beograd
50 Vraar
1888-1991
40
30
20
10
0
Jan Feb Mar Apr Maj Jun Jul Avg Sep Okt Nov Dec

Merenje padavina
Instrument: KIOMER

2
Merenje padavina
Neregistrujui kiomer
z totalizator, kiomer
z meri ukupnu visinu pale kie u
nekom periodu
z najee meri dnevnu visinu kie
z na nepristupanim terenima za
merenje u duim periodima (moe
nekoliko meseci)

Merenje padavina
Registrujui kiomer
z pluviograf, ombrograf
z registruje promenu intenziteta
kie tokom vremena
z tipovi instrumenta: sa
plovkom, sa vagom, sa
klackalicom
z nain zapisivanja: papirnata
traka, digitalna memorija

Helmanov
pluviograf

3
Merenje padavina
Registrujui kiomer
z kiomer sa klackalicom

Merenje padavina
Mrea padavinskih stanica preporuke WMO za
gustinu stanica
z ravniarska podruja: 1 stanica na 600-900 km2
z planinska podruja: 1 stanica na 100-250 km2
z ostrva i planinska podruja sa gustom renom mreom: 1 stanica
na 25-100 km2

Meteoroloki radari i sateliti mogunost procene

padavina po prostoru

4
Obrada podataka o padavinama
Jedinice
z mm = lit/m2

Obrada podataka o padavinama

Podaci sa kiomera
z dnevne, mesene, godinje visine (sume) padavina
z tabelarni pregledi u meteorolokim godinjacima

Zapis sa registrujuih kiomera

z pluviografska traka
z digitalni zapis, najee kao sumarna linija kie ili prirataji kie
u vremenskim intervalima

5
 Obrada podataka o padavinama
Pluviografska traka
z sumarna linija kie = kumulativna visina kie od poetnog do
proizvoljnog vremenskog trenutka

10

9 Zeleno Brdo
24.05.1986.
8

6
P (mm)

0
07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 00 01 02 03 04 05 06 07

Obrada podataka o padavinama

Pluviografska traka naini oitavanja
z konstantni vremenski intervali

25

20

15
P (mm)

10

0
0 60 120 180
t (min)

6
Obrada podataka o padavinama
Pluviografska traka naini oitavanja
z konstantni prirataji kie

25

20

15
P (mm)

10

0
0 60 120 180
t (min)

Obrada podataka o padavinama

Pluviografska traka - naini oitavanja
z po prelomnim takama

25

20

15
P (mm)

10

0
0 60 120 180
t (min)

7
 Obrada podataka o padavinama
Sumarna linija kie Hijetogram

intenzitet kie i
visina kie P

P tk
dP P
t
i=
dt

t
P = idt it
0

vreme t vreme t
P = i t

P - ordinata sumarne linije kie (visina kie)

i intenzitet kie
P prirataj visine kie
t vremenski interval

Obrada podataka o padavinama

Vremenska analiza kia
z Formiranje nizova maksimalnih kia zadatog trajanja i njihova
statistika analiza
trajanja: 5, 10, 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240, 360, 540, 720,
1080, 1440 minuta
30

25
Visina kie (mm)

20

15

10 17.9 mm 20.6 mm 23.7 mm

5
30 min 60 min 120 min
0
0 30 60 90 120 150
Vreme (min)

8
Obrada podataka o padavinama
Prostorna analiza kia
z Zapremina pale vode Vp
Vp
z Prosena visina kie na slivu (podruju) P=
A
z Metode:
konstrukcija izohijeta
aritmetika sredina
Tisenovi poligoni
metode prostorne interpolacije