Professional Documents
Culture Documents
L GIA THNH
Li gii thiu
Li ta
M u
1. Mi ng ng u dn n Hng Kng
2. Li ha
3. ng vua hoa nha
4. Hng Kng Thin ng ca ng hong bt ng sn
5. Cng ty thng mi ca ngi L
6. Quan im chnh tr v li nhun
7. Khch l cc con
8. Star TV v ni m nh ca Rupert Murdoch
9. Tr v ci ngun
10. S kin nm 1997 v{ nhng nm sau
Ph lc
ANTHONY B.CHAN
L GIA THNH
Chia s ebook : http://downloadsachfree.com/
Follow us on Facebook : https://www.facebook.com/taiebookfree
Li gii thiu
L Gia Thnh, t ph Hng Kng, l mt trong nhng ngi giu nht th gii v ni ting
l nhy bn trong kinh doanh. ng c |nh gi| l{ nh{ u t c tm nh hng ln nht
chu . Nm 2007, tn ng ng v tr th chn trong danh sch nhng ngi giu nht th
gii do tp ch Forbes bu chn, vi gi tr ti sn khong 23 t -la.
Trong khu vc chu v thm ch trn ton th gii, ch c rt t thng gia th{nh cng t
bao gian kh v thch thc. L Gia Thnh l mt trong s nhng ngi him hoi s hu
nng lc tuyt vi v tm nhn xa rng.
Ln u tin, ton b cuc i ca L Gia Th{nh c gii thiu chi tit vi c gi Vit
Nam qua cun sch ca Anthony B. Chan, Li Ka-shing, Hong Kongs Elusive Billionaire (L
Gia Th{nh, ng ch ca nhng ng ch trong gii kinh doanh Hng Kng). Trong mi
trang s|ch u hin hin n lc phi thng, vt qua mi sng gi, gian tru}n vn ti
thnh cng ca ng. Chng ti mong rng, qua cun s|ch, c gi Vit Nam s thu c
nhiu bi hc t cuc i L Gia Th{nh thnh cng trong cuc sng, d hon cnh hin
ti c kh khn v{ nhiu tr ngi n }u.
Chng ti xin ch}n th{nh c|m n ng Anthony B. Chan - v ~ cho php Alpha Books xut
bn cun sch ny Vit Nam - v n lc dch thut ca nhm BKD, trng i hc Bch
khoa H Ni.
Trong qu trnh bin dch, mt s a danh hoc tn ring Trung Quc (phin m ting
Anh) chng ti vn gi nguyn vn v khng m bo chnh xc tuyt i.
L Gia Thnh, nhn vt c mnh danh l siu nhn kim tin ca mnh t giao thoa
ng T}y ang ch i mn vinh danh ca ngi ng u ng Cng sn. L Gia Thnh
con trai mt nh gio ngho, gi l mt trong mi ngi giu nht th gii; mt ngi
con ca qu hng Triu Chu thnh ph nm cch Hng Kng khong 300 km v pha
ng bc v l ng ch giu c bc nht trn mnh t thuc a Anh. ng l{ ngi Trung
Quc u tin ph v vng kim ta gt gao ln cc tp o{n thng mi Hng Kng ca
thc d}n Anh, ng thi cng l{ ngi gi v tr quan trng trong ng{nh thng mi vn ti
ng bin. Bn b, ng nghip gi ng l Gia Thnh. Bo ch gi ng l{ Mr. Money (tm
dch l{ ng lm tin), Siu nh}n. i khi gp L trn mt con ng no nhit Hng
Kng, ngi ta cn ci u cho theo kiu hnh l dnh cho bc vng quyn: Ch{o ng{i,
L i gia. Hng Kng, nhng gia nh tham vng nht cng ch cu mong con em mnh
tip bc theo con ng vinh quang ca L Gia Thnh.
Trong nhiu cuc ua tranh trn t Hng Kng, dng nh khng chng ngi no c
th ngn tr L Gia Th{nh. ng ~ vt qua ngho i v{ iu khin ng tr thnh bc
thy phi thng cho nhng thng nh}n ri v{o cnh bn cng trn con ng kim tm
ngn uc soi s|ng n vng quc giu sang. H m c c tr thnh thnh vin trong
nhng cuc hp cp cao t chc ti tng trn cng ca Cao c Trung Hoa vi mi p g,
hng ro l nhn vin bo v v h thng ca trt t ng nh L Gia Thnh. H bit rt
nhiu chuyn v ng: n lc vt qua i ngho, vn may u tin trong ngnh sn xut
nha, s vn ln tr th{nh ng trm a c, chuyn v tp o{n thng mi hay chuyn
v mi quan h ca ng vi trm t bn Rupert Murdoch. l{ cn cha k n vic kinh
doanh ca ng phng T}y. Mi cu chuyn li gp phn tn thm ho kh quyn nng v
hn ca ng. H phn tch tng ng thi, nghe ngng tng du hiu v mt hp ng sp
k bi h tin rng hp ng y khng ch em li li nhun cho chnh tp o{n ca ng m
cn cho c nhng doanh nghip nh v nhng ngi chi c phiu sng da vo ngoi vi
thng trng Hng Kng.
Ngay c gii bo ch (Trung Quc v{ nc ngo{i) cng d{nh thin cm cho ng, ngi ca
ng l{ con ngi thn trng v gin d, nh ng ch thu ca mi gim c di quyn 650
-la Hng Kng l ph mt nm trong khi nhng trm t bn khc lun tm cch bn rt
ca nhn vin; ng t thanh to|n 90% chi ph i li v gii tr ca mnh; ng thch mt cuc
sng gin d, khng n {o. ng c miu t vi nhiu dng v kh|c nhau: mt qu ng
lch l~m trong b vt ti mu vi c-vt thanh nh trn nn |o s mi trng, ging mt
bc th may hn mt nh ti phit, ging mt nhn vin ngn hng ha nh, thng minh
hn mt thng gia sc so hoc ging mt thy hiu trng nhn t vi nh nhn c v
d dt nhng khng xa c|ch n sau cp knh dy, gng ti m{u. Ch v thanh m ca con
ngi y thi cng cho ngi ta k mi nhng cu chuyn v ng. C ln, ng mi
kh|ch n mt ba tra n gin ti nh hng, h gi mt chai ru t tin. ng lin ri
ngay khi nh{ h{ng sau khi thanh to|n ha n 3.500 -la M. V trong khi nhiu doanh
nh}n gi{u c ph trng bng chic ng h Rolex nm kim cng th L Gia Th{nh chuyn
sang dng ng h ca hng Citizen. ng cng khng bao gi ngi ni v tnh tit kim ca
mnh. Trong cuc phng vn vi phng vin tp ch Fortune, ng ~ m u bng ch v
ng h: ng h ca anh tht sang trng, ci ca ti phi r hn ca anh n 50 -la.
}y l{ chic ng h ca cng vic ch khng phi ti khng th mua mt chic t tin
hn.
i vi nhng thng nh}n lun mun tip cn ng, L Gia Th{nh l{ i tng h xu
nnh. Cn i vi Giang Trch Dn v chnh ph, L Gia Thnh khng ch l mt biu tng,
m cn l nhn vt trung gian khng th thiu trong vic tng cng s ng h ca nhng
thng nh}n h{ng u Hng Kng khi h mun ly li mnh t thuc a v{o nm 1997.
Bi v nu L tin rng nn kinh t Hng Kng s n nh sau cuc trao tr, nhng ngi
khc nht nh cng tin nh vy. Bn thn Giang Trch D}n ~ cam oan vi cc quan st
vin ti bui l i hc Bc Kinh hm : Chnh s|ch mt t nc vi hai ch s l
chnh s|ch l}u d{i.
L khng ch l{ phong v biu cho nhng ai cn ang xem xt nn i hay li Hng Kng
m cn l tiu chun |nh gi| vin cnh nn kinh t Trung Quc cho 55 triu nh{ u t
Hoa kiu trn th gii. Nm 1979, ba nm sau ng{y mt ca Ch tch Mao Trch ng, cuc
ci cch kinh t y to bo do ng Tiu Bnh ph|t ng trong , to iu kin cho cc
doanh nghip t nh}n ph|t trin, c bit l{ trong lnh vc cng nghip ~ g}y chn ng
vi khu hiu L{m gi{u l{ vinh quang. S kin n{y ~ c t|c dng ly lng nhng Hoa kiu
giu c. Ch tnh ring trong giai on 1979 1991, Hoa kiu ~ ng gp gn 75% trong
tng u t nc ngoi vo Trung Quc. Lng ngoi t vo quc gia n{y tng nhanh
chng, t 2,9 t -la M nm 1984 ln 81,4 t -la M nm 1994, trong , ring u t
t Hng Kng v Ma Cao chim 60%.
iu |ng ngc nhin l mc cho nhng chnh sch mi gi ca chnh ph, nhiu Hoa kiu
vn phn i u t hay thng thng vi t nc. H bt chp cu ngn ng: }u c
c hi kim tin, c Hoa kiu. H l nhng ngi tha hng ~ mt ngi thn trong
v tra tn v khai tr thng nh}n t do hu 1949 di thi Mao Trch ng. Gi }y,
Chnh ph ng Tiu Bnh li sn s{ng gip , to iu kin cho Hoa kiu, nh b~i min
cho h mt s iu lut. Chnh ph ~ min cho mt s cng ty nhp khu vi vn u t
ca Hoa kiu ti Thng Hi khng cn giy php nhp khu trang thit b sn xut v nh
xng. Ngay c trong lnh vc a c, Chnh ph Trung Quc cng c nhiu nhng b
khng ch i vi Hoa kiu m c ngi thn ca h trong nc v giy chng nhn ng
k nh th mt vic tng chng nh khng th xy ra.
Mc d t tng ca Hoa kiu Hng Kng v nhiu ni kh|c ~ thay i tch cc sau
nm 1984 vi li ha hn ca Bc Kinh s Hng Kng c quyn t ch khi c trao
tr cho Trung Quc 13 nm sau , nhng nhng s kin xy ra trong nm 1989 ~ khin
h kh c th tin vo chnh ph. Tuy vy, cng khng th ph nhn nhng n lc duy tr ci
cch kinh t ca ng Tiu Bnh v qung b| cho c|c nh{ u t v Chng trnh t bn
tin dn ch ~ gip kinh t Trung Quc tng trng r rt. Song, t nc ny vn cn
s ng h bn vng ca qun chng. V vy, mi chuyn s tt p hn nu mt ngi tm
c nh L Gia Th{nh ng tnh vi chnh ph ang gp nhiu kh khn thng qua vic nhn
tm bng tin s danh d v by t quan im ng h.
L Gia Th{nh c l do chnh |ng cho lng trung th{nh ca mnh. Ngay t nm 1977, Bc
Kinh ~ chnh thc gy thin cm vi ng bng li mi tham d bui l k nim ngy Quc
khnh t chc ti th . Nhng sau , ng Tiu Bnh mi bit L Gia Thnh l mt v
khch mi kit xut trong gii kinh doanh Hng Kng v{ cng l{ nh}n vt c nh hng i
vi nn chnh tr ca mnh t thuc a. Vic L nm a s c phn trong Tp o{n Ha K
Hong Ph ca phng T}y hai nm sau ~ khin cho c|c nh{ l~nh o Bc Kinh hi
lng, iu chng minh rng trc gic ca h ng. Vi s ng h ca L Gia Thnh,
Trung Quc t nht ~ nm trong tay mt phn chin thng. Trn thc t, c|c nh{ l~nh o
Bc Kinh vui mng n ni quyt nh b nhim L cng vi hai doanh nhn tm c khc
ca Hng Kng l Fok Ying-tung v Wang Foon-shing v{o C quan u t Tn dng Quc t
v Cng ty Trung Hoa (CITIC), mt c quan chnh ph mi thnh lp vi chc nng chnh l{
khuyn khch u t nc ngoi vo Trung Quc. i vi L, vic tr th{nh i t|c u t
h{ng u ca Bc Kinh l mt nim vinh d: Bt c lc no cc v l~nh o mun nghe
kin ca ti khi h t Bc Kinh n thm u lin lc vi ti. V{ ti lun ni r quan im
ca mnh. Ti hnh phc vi cng v gi|m c ca CITIC. L cng khuyn pha Bc Kinh
nn mua nhng c phiu then cht ca mt vi hng ln ti Hng Kng, nh v mua 12,5%
c phn hng Hng khng Cathay Pacific vi gi 1,94 t -la Hng Kng v{o nm 1987 v{
mua 0,1% c phn Tp o{n Telecom vi gi 68,5 triu -la Hng Kng v{o nm 1988. Sau
ny, chnh s lin kt gia L vi CITIC ~ to ng lc cho ng chuyn hng u t v{o
ngnh cng nghip truyn thng v s pht trin ca hng truyn hnh Star TV.
L Gia Thnh lun ph nhn kin cho rng ng tham gia v{o ban gi|m c ca CITIC vi
t c|ch l{ ngi i din cho ng Cng sn Trung Quc; ng ch n gin nhn ra s u
vit ca Trung Quc i vi cuc sng ca mnh v Hng Kng. L mt ngi thc t, L
bit rng mi kt giao tt p ca mnh vi nhng nh mi gii y quyn lc ca Trung
Quc l nguyn nhn m Ngn hng Hng Kng bn cho ng c phn ca h trong tp o{n
Ha K Hong Ph. Vi nh hng thng mi rng ln Hng Kng v mi quan h chnh
tr bn chc vi c|c nh{ l~nh o Bc Kinh, quyn lc ca ng lun gia tng.
Bn cnh nhng l do v kinh t, vic L Gia Thnh ng h Chnh ph Trung Quc cn xut
pht t tm lng yu nc ca ng. Mi khi c dp, ng li dnh tin bc hoc thi gian lm
t thin. Nm 1989, ng ~ gip x}y dng 278 cn nh{ mi cho nhng ngi d}n v gia c
ti Triu Dng, pha bc Trung Quc. ng cng th hin tnh cm gn b c bit ca mnh
vi ni chn rau ct rn bng vic thnh lp mt qu t thin vi s tin ban u l 10 triu
-la Hng Kng. T chc n{y ~ tip tc quyn gp c thm 50 triu -la Hng Kng
t nhng ngi dn Triu Ch}u v{ S|n u pht trin ngnh cng nghip nng lng a
phng. Mt ch qun l khch sn ti S|n u ni: Mi ngi }y u qu trng ng L
v{ lun coi ng nh v l~nh o ca c vng. Chng ti lun tri thm cho mng mi
ln ng v thm th trn.
Nhiu ngi khng khi thc mc ti sao L qu| i h{o phng n vy. ng tr li: Ti
tin rng mi ngi cn s gip khng phi ch tn ti m cn v l do tinh thn. V
nhng ai c c tin Cha Tri s thy cuc sng ngha hn khi v gi. Nu ai tin rng
cuc sng kip sau s tt p hn th php m{u s n vi h. Tony Phng con trai mt
ngi bn thn ca L Gia Thnh ~ ni v tnh ho hip ca ng: Bn thc mc ti sao
mt ngi li l{m nh vy ? n gin thi, l{ c|ch ngi ni cm n vi Cha
nu anh ta c c tin; cn nu khng, l{ c|ch cm n x~ hi.
V by gi, Chnh ph Trung Quc ang d{nh thin cm c bit cho ngi {n ng n{y.
Mt ln na h li chn ng v lng trung thnh v hn ca ng i vi t quc. Cn i vi
L Gia Th{nh, ng cng khng c nh h tht vng. Vi nhng khn gi quan t}m n
mnh trong bui l ti i hc Bc Kinh, ng ~ ni v mt iu hin nhin: Trung Quc v
Hng Kng. L ~ khng b l c hi ni tht lng mnh. ng tin rng Trung Quc s
phi tip tc con ng ci cch bn cnh vic duy tr chnh sch m ca. l{ con ng
duy nht gip nhn dn Trung Quc c c m no, hnh phc. L cng ph|t biu ngn gn
iu m cc v l~nh o ca Bc Kinh ~ mong i t l}u: Ti tin tng tuyt i vo Hng
Kng v{ t m Trung Quc. i vi chnh ph th l{ nhng li ng h, cn i vi bn
th}n L th iu ny khng ch c ngha l{ li chng thc ca mt ng trm t bn. l{
cch ng th hin quyt tm gi trn li ha vi ngi cha trc lc lm chung gn na th
k trc d c l{m g, ng cng s khng bao gi qun gc r. V nm 1992 l{ thi im
m{ ng hng v ngun ci hn bao gi ht.
1. Mi ng ng u dn n Hng Kng
Triu Chu c mt truyn thuyt k v mt ngi {n ng Triu Ch}u u tin n lp
nghip t Hng Kng. Chuyn k rng, u th k XIX, ti mt ngi lng nh vng ngoi
Triu Chu, mt gia nh hc gi ngho nhng hc rng tn l Trn ~ n mt cu b cho
i. Trn khng c tin lm mt ba cm thnh son n mng nn h h{ng, l{ng xm ~
ngh mi ngi s gp cht t. khi mt mt, Trn quyt nh vay tin t chc bui
tic.
Ng{y vui ~ n. Nhng tht khng may, thc n c by ln chic b{n ngoi sn v
trong khi mi ngi khng con ln nh hng xm xng chung ~ hc hng ro, lao
thng vo bn thc n, to nn mt ng hn n v ph hng ba tic.
Sau , Trn m mt trng tiu hc pha ty bc o. Trong thi gian , c|c du kh|ch
Triu Chu du thuyn t Thin Tn ti vng bin pha Nam u giao cho Trn lo chuyn n
. V ng l dn Triu Chu bn x nn h rt tin tng. Sau , do lng du khch Triu
Chu ngy mt tng, nhu cu lng thc v nh tr cng tng theo nn Trn tn dng c
hi ny xy mt khch sn nho nh. V sau, Trn n v v{ c|c con n cng.
L Gia Thnh l con trai ca thy gi|o L V}n Kinh. ng sinh ra v{o gi xu, theo nh lch
ca ngi Trung Quc xa, l{ ng{y 29 th|ng 7 (tc ng{y 23 th|ng 6 Dng lch) nm
1928, trong mt ngi nh nm trn ng Cng Bc, ng M Si ti Triu Chu. Ch vi tun
trc y, tc vo ngy mng 4 thng 6, lnh Nht ~ b mt |nh bom chic xe ch cu
Nguyn so|i Trung Quc, ng Trng T|c L}m. S kin n{y ~ |nh du vic Nht Bn
chnh thc x}m lc t nc Trung Hoa.
T tin ca L nhiu th k trc cng buc phi trn chy khi cnh p bc, bc lt nh
vy. Xut pht t c|c ng bng khu trung t}m, sau h ti tnh Ph Giang v thnh ph
ca Ph in. Cui i Minh, nm 1644, t tin ca L li mt ln na trn chy khi cuc
chin m mu gia qu}n i triu nh vi dn tc Mn Chu pha bc Trung Quc.
Trong khi s honh hnh, no lon ca Chin tranh Thuc phin v s bt lc ca triu
Thanh buc nhiu nng dn, cng nhn Trung Quc phi i mu sinh khp ni th s ra i
ca nc Cng ha nh}n d}n Trung Hoa nm 1912 ~ m ra mt thi i mi. Mt nn
cng ha bo hiu s ra i ca lut php mi, ngh vin mi khng theo khuynh hng
dn ch phng T}y. Bt c ngi no c chng ch gio dc c do triu Thanh cp s
khng t c|ch tr thnh mt quan chc hin i m{ h thng qun l hin gi ang
cn. Cc hc gi Nho gio ca triu nh c tr nn tha thi, v dng v{ l{ t}m im ca
c|c tr a.
Trong mt tc phm chm bim ni ting v cc hc gi ca triu nh c, L Tn, nh{ vn
hin i u tin ca Trung Quc ~ vit v mt hc gi tn Khng nh th ny:
Khng l v khch duy nht mc quan phc n qun ung ru. l{ mt ngi {n ng
to ln, xanh xao n l vi nhng vt so xen gia cc np nhn trn khun mt. ng ta c
c mt b ru b x, rm rp im vi si trng ng ta a s dng c vn trong giao tip
nn kh m hiu c phn na nhng g ng ta ni Bt c khi n{o ng ta n ca hng,
mi ngi u quan st rt chm ch v{ ci khc khch. V{ ai s gi tng ln: i ng
Khng! C my vt so mi trn mt ng y! ng chc chn li va i n trm v! Ti sao
li kt lun mt ngi tt v cn c nh vy?, Khng s hi nh vy, mt m to Ly mt
quyn sch khng th coi l{ n trm c Ly mt quyn sch, vic mt hc gi lm
khng th coi l{ n trm! ng ta s ni, theo nh trch dn trong bn vit c th Giy rch
phi gi ly l v{ gii thch rc ri c xa, l{ vic mnh mnh l{m, ai ci mc ai.
Thi k |ng bun n{y l{ giai on L Gia Thnh ln ln Trung Quc. D tui th
tng i phng lng th chin tranh vn in mt vt hn trong tm tr ng. C l cng khng
c g |ng ngc nhin khi L rt hn ch quan h vi ngi Nht trong sut s nghip kinh
doanh ca mnh. T nhng nm th|ng sng di ch thng tr Nht, L vn cn lu li k
c sng ng v ni gian kh ca cha. Trong sut qung thi gian trng thnh Trung
Quc, L Gia Th{nh c cha l{ L V}n Kinh nui dng lng cm th s}u sc i vi qun
Nht cp nc. Cha cng l{ ngi nh hnh cho ng nhng suy ngh v ngh thut kch v
th. }y l{ mt b{i th h h{o nh}n d}n kh|ng chin chng Nht ca L Vn Kinh:
Nht l k th ln
L mt ngi i quc vi tnh yu nc nng n{n, L V}n Kinh cng phi i mt vi thc
t m nhng th h i trc mnh tng gp phi, l{ t do thot khi p bc v hon cnh
kinh t ch cho mt con ng duy nht sng v tn ti. Qun Nht vi lc lng hng
mnh ~ |nh chp nhong vo nhng a im nh nhng khng km phn quan trng,
nhng thnh ph bin nh Triu Chu. S tn ph khng khip ca cuc chin tranh ~
buc trng hc ca L Vn Kinh phi ng ca v ng tr thnh tht nghip. Nm 1939,
ng a gia nh v vng nng thn sng vi my ngi d v chng bao l}u sau ~ gp
phi cn b cc ca cuc i. Khi m sp lm chung, L Vn Kinh ngi bn ging ni: Con
va mi mt vic v{ cha bit phi l{m g kim k sinh nhai. Nu gia nh au m, con
cng khng c tin thuc thang. Con l mt k t nn trong ngi nh ca h hng. Cuc i
tht bun.
Sau n , Hng Kng l mn trang sc qu gi th hai trn vng min lp lnh sao ca
quc Anh. D cha phi l thuc a chnh thc ca Anh cho ti ng{y 26 th|ng 6 nm
1843, nhng Hng Kng ~ thuc quyn kim sot ca quc Anh v nhng mc ch thc
tin. Ch quyn ca Anh c xc lp ti Hng Kng v{o ng{y 26 th|ng 1 nm 1941 chnh
l kt qu ca hip c chung gia Charles Eliot, Tng Gim st Ngoi thng Anh v{ K
Sn, To{n quyn Qung ng.
Tuy nhin, i vi Ngoi trng Anh, B| tc Palmerston, vic chim c Hng Kng m
khng thu c vng lnh th no ca Trung Quc chng khc no s hu mt hoang
o. Palmerston cn mun hn th na. V vy, bng vic b nhim Henry Pottinger thay
th v tr ca Eliot, Palmerstion ~ tm c ngi sn sng s dng sc mnh qu}n i
nhm p buc Trung Quc chp nhn quyn bo h ca Anh quc. Cui cng phn thuc a
ny s khng ch dng li mt hn o rng 83 km2. Ti nm 1860, Hng Kng nhp
thm 9 km2 gm b|n o Cn Lu}n v{ o Ngang Thuyn Chu (Stonecutters Island). V
ti nm 1898, triu nh nh{ Thanh ~ cho nc Anh thu 919 km2 pha bc o Hng
Kng vi tn gi Tn Gii, trong thi hn 99 nm. Tuy nhin, nm 1842, Palmerston mun
hon ton chc chn rng Hng Kng thuc v nc Anh m khng vp phi bt c rng
buc hay tr ngi no. Cui cng, c th chc chn v s u hng ca triu nh nh{ Thanh
khi iu 3 ca Hip c Nam Kinh ghi: o Hng Kng vnh vin thuc quyn s hu ca
n ho{ng Anh Victoria cng nh nhng ngi k v, v phi tun th cc nguyn tc do h
t ra.
i vi nc Anh, Hng Kng khng ch l mt vng nc ng yn trong h thng
thuc a, v li nhun khng phi l th duy nht m nhng nh cm quyn Anh quc
quan tm. Vi ngi Anh, Hng Kng khng ch l mt nh{ nc n thun, bi chnh h l
nhng ngi u tin coi Hng Kng nh l{ mt t chc sng c mng tng, to ra v
pht trin trong t tng quc ca nc thng ng phng T}y, cng vi s tn bo
v{ suy i ca Trung Quc. Ngi Anh tin rng h c th khai s|ng vn minh cho t nc
Trung Quc h ng. Thc vy, h l lun rng Hng Kng c th tr thnh mt kiu phng
th nghim v con ngi ca th gii, di s qun l ca nhng ngi Anh theo thuyt
|cuyn v s sng cn ca k mnh nht, theo nim v kinh doanh t do, s khai sng
ca phng T}y, ch ngha t do, dn ch, l phi, t duy thc dng v kho st khoa hc.
S thnh cng ca Hng Kng vi vai tr thuc a trong h thng thuc a ca quc
Anh ~ hp php ha s tn ti ca ch cai tr thc d}n. tng rt n gin: to mt
thuc a phn vinh khng ch em li li nhun ln cho cc cng ty m cn cung cp vic
lm cho lc lng lao ng tht nghip ca Anh. Thuc a c cai tr tt s chia phn li
nhun cho nc Trung Quc lc a, nh vy h c th cng chia s s huy ho{ng ca
cuc sng thuc a. iu ~ to nh hng rng ln ti vic truyn b| vn minh v{o
Trung Quc.
Vi tng cai tr thuc a kiu ny, Hng Kng c nhng cch hnh x ring. Nhng
ngi Anh c quyn lc cai tr v nhng ngi Trung Quc di quyn buc phi chap
hnh mnh lnh. Nu tt c u bit v tr ca mnh v{ c x ng mc, h u c th
hng li t khi cng sinh con ngi rng ln n{y. Tuy nhin, ngi Trung Quc thuc
a lun l nhng k thuc tng lp th hai trong k hoch thc dn ca Anh.
i vi nhng ngi Anh thng tr, tng lp th hai cng c ngha l{ t u tin hn, c
bit sau khi ngi Nht chim c H Mn, Phc Ch}u v{ S|n u nm 1938 v{ bt u
thm thung nhm ng v{o con ng pha Nam, con ng trng yu cui cng ca Trung
Quc dn ra bin. Cui cng, v{o nm 1939, khi hm i th 14 ca Nht bt u tun tra
khng ngng vng bin Hng Kng, vi xm chim, chnh quyn thuc a ~ l r s
u tin bng vic a tt c ph n v tr em ngi Anh ri khi thuc a. Nhng thng
nhn c nh hng ca Trung Quc ~ ln ting phn i s thin v v phn bit chng tc
n{y, nhng v ch. Hng Kng ~ l{ thuc a ca Anh, v{ theo nh Hip c Nam Kinh,
ngi Anh c ton quyn quyt nh i vi Hng Kng, bao gm c vic bo v ti sn ca
h. Cng v th, v{o th|ng 6 nm 1940, 3.474 ph n v tr em ngi Anh ~ ri thuc a
ti vng an ton ti Australia.
L Gia Thnh li phi thch ng mt ln na khi ngi Nht tip qun Hng Kng. Bn
cnh mc tiu xm chim Hng Kng trc mt, Nht cn mun |p t vn ha Nht ln
nhng thn dn mi. Nc Nht mun sm gieo ht, v gio dc chnh l{ phng thc tin
li t c mc tiu ny.
Khng ch mun bin nhng c d}n mi thnh khun mu do mnh sp t, nc Nht
cn mun mnh t Hng Kng na. Ban u, Hng Kng ch l mt qun o vi mt bn
cng rt quy m. Nhng Hng Kng ~ tn ti vi vai tr l{ ni sn xut mui t ngi bit
ti, v cho ti thi nh{ ng (618-907), vic nh c pha nam sng Trng Giang vn b
coi l ngoi bang v{ cng l{ vng t ca ch. Di triu Tng (960-1279), vic sn xut
mui quan trng ti mc c s sn xut mui chnh thc Qung Xng ~ c c mt n
v n tr canh gc pha b bin ty bc ca Cn Lun. Tuy nhin, vo nhng nm u cai
tr ca ho{ng Khang Hy (1661-1722), c|c c s sn xut mui ~ b gii th, do , cng
vic bun bn ca c|c lao ng a phng cng b ct t.
Ti th k XX, Hng Kng nhanh chng tr thnh mt trung tm bun bn, vi cng nc
su v ngnh cng nghip l}u i nht ca Hng Kng l{ ng v{ sa cha t{u. Nm 1939,
16 nghn lao ng Trung Quc ~ l{m vic cho c|c xng ng t{u di s cai qun ca
280 ngi ch}u u. Xng ng t{u ni ting nht l{ xng Thi C vnh Mc Ng, m
ca nm 1908 bi Butterfield & Swire. V{o nm , xng n{y ~ ng c hai con tu
vi trng ti xp x 10 nghn tn. Gn lin vi Hng Kng v Cng ty Whampoa Dock sng
lp nm 1863, tnh n nm 1941, xng Thi C ~ ng c tng cng 1.400 chic tu.
Ngnh dt cng ng vai tr thit yu trong s pht trin nn kinh t Hng Kng; nm
1939, s ngi lm ngh quay si v dt vi nhiu hn bt c cc ngnh ngh n{o. ng
thi, cc nh my khc sn xut sn phm u n{nh, ng tinh luyn, hng dt kim cng
nghip v m}y tre an. Nhiu nh my t tung ra cc sn phm nh gi{y cao su, n
pin, pin, d}y c|p, xi mng, nc hoa, x{ phng v{ ph|o t.
Bit r Hng Kng l mt trong nhng mc tiu ca Nht v sm mun g qun Nht cng
s |nh chim, chnh quyn thuc a ~ b{y ra chin lc qun s nhm ngn cn bc
tin ca qun Nht. u nm 1938, Thiu t Makato Matsutani ca qu}n i quc Nht
n Hng Kng vi mc ch l{ thay mt qu}n i Nht ti pha nam Trung Quc by t
lng tn knh ti ngi Thng c Hng Kng cng cc ngi tng ch huy lc lng qu}n i
v hi qun hong gia, cc quan chc vng thuc a ~ d cm mt him ha sp xy ra.
Cuc thm ving nh nhn ca Matsutani, ch nm ng{y sau khi Qung Chu tht th l
mt im g b|o trc tng lai.
Vo 8 gi s|ng ng{y 8 th|ng 12 nm 1941, S o{n 338 ca Nht ~ tr{n v{o sn bay Khi
c. Hi qun Nht ~ |nh chm hai chin hm ca hi qun Anh l Repulse v Prince of
Wales. Hng phng th Hng Kng ~ chin u anh dng song cng ch cm c c ti
ng{y Gi|ng sinh nm , v{ Nht rt cuc cng c c trong tay mn trang sc Trung
Quc ca nc Anh. n ng{y 22 th|ng 2 nm 1942, Trung tng lsogai Rensuke ti nhm
chc Thng c Hng Kng v{ l{ ngi ch}u u tin gi chc v n{y. Mark Young, ngi
c b nhim thay th v tr ca Geoffrey Northcote l thng c ngi Anh cui cng
trong thi chin v{o ng{y 10 th|ng 9 nm 1941, ~ b bt l{m t binh. Hn 7 nghn ngi
khc b cm t ti tri lnh Shumshuipo. Mn trang sc ca Anh trn b bin Trung
Quc gi c gi l{ Vng t Hng Kng b chinh phc.
Hng Kng khng cn l thnh tr an ton m nhiu ngi t nn vn tm n khi chy trn
khi ch cai tr ca Nht trn i lc Trung Quc. Hng Kng cng khng cn l{ ni l
tng xy dng mt cuc sng gia nh n nh na. D nhin, cha ca L Gia Thnh
cha bao gi coi Hng Kng l{ mnh t l{nh cho ngi v v{ ba a con nh. Gia nh
gm nm th{nh vin ca L V}n Kinh cng tr thnh mt gnh nng i vi ngi cu b
con, ngi ~ lun bao bc h Hng Kng; iu n{y c{ng l{m cho c mun c sng
bn nhau ca h vng thuc a tr nn kh thc hin. Bi vy, L V}n Kinh ~ quyt
nh a v, con gi v con trai, hai em ca L Gia Thnh, tr li Trung Quc. ng ch L
Gia Thnh li cng mnh ti Hng Kng.
Khng lu sau khi nm quyn kim sot thuc a v nhn thc r vic p buc ngi dn
Hng Kng t b nhng np sng phng T}y c th gy ra nhiu rc ri, Nht ~ bt tay
vo mt chng trnh ng ha v truyn gio k lng. Nhm bo m cho ch thc
dn ca mnh v{ khai th|c c mt lp s quan thuc a ti gii v trung thnh, Nht
i hi nhng cu b Trung Quc phi c dy d bng ting Nht. n lt mnh, nhng
vin chc Trung Quc ~ c Nht ha s phc v tn ty quc Nht hong. Tuy
nhin, trc c khi Isogai Rensuke chim quyn t Mark Young, c|c trng hc Hng
Kng ~ yu cu tt c hc sinh tiu hc v trung hc, trong c L Gia Th{nh, hc ting
Nht t nht bn gi mt tun. Cng vi vic tuyn b ting Anh ~ l{ mt ngn ng cht,
chnh quyn thuc a mi ~ x}y dng 39 ngi trng chuyn v ting Nht. Ti mt s
ngi trng ny, hc sinh cn phi hc quyn cng dn, tinh thn phng ng ch}n chnh
v{ o l Nht Bn.
Ngo{i ra, c|c thng nh}n Trung Quc cng c khuyn khch hc v s dng ting Nht
trong cc hot ng bun b|n thng ngy. V d, nhng thng l|i c quan h vi
Singapore khng th gi mt bc th ti Singapore. Thay v{o , h phi ghi l{ Shonan,
tn ting Nht chnh thc d{nh cho nc Singapore m Nht vn dng lc by gi. Hn
na, bt c ngi Trung Quc no lm vic cho chnh quyn thuc a ca Nht th t nht
l phi hc qua trung hc v thng tho ting Nht c bit l nhng vin chc ca cc
thu phi thng tho ting Nht c th qun l cc vn lin quan.
Mc d chnh quyn thuc a mi lun n lc nhm to dng mt b my hnh chnh
trung thnh vi ho{ng Hirohito th vn c nhiu gia nh Trung Quc khng mun hp
tc vi h. Mt s gia nh t chi vic a con c|i ti trng hc ca Nht; mt v d in
hnh ti huyn SuzyWong thuc qun Loan T l{ nm 1942, ch cn mt trng hc hot
ng, trong khi con s trc khi Nht xm chim l{ ba mi trng hc. Trong khi ti
Tokyo c nhng hc bng dnh cho hc sinh Trung Quc nh c Hng Kng v hc ting
Nht th vn c rt t ngi chp thun gii thng .
Sau khi a v v ba con tr li Trung Quc nm 1941, khi Nht xm chim Hng Kng, L
Vn Kinh li cng vi L Gia Thnh, l hai trong s nhng ngi ngho kh quay tr li
mnh t thuc a ny. Vi lng yu nc nng n{n, L V}n Kinh lun au n trc s
xm chim ca Nht v c gng tm gii ph|p n{o cho tnh trng hn n ny. Khi ng
ngh n vic trn chy khi Hng Kng th chin tranh xy ra khin ngi dn khng th i
}u ngoi tr tr li chin trng hn lon hoc ti vng chim ng qu}n s Trung
Quc. Khi cn Trung Quc, gia nh h L ~ chng kin l{n sng x}m lc tn c ca
Nht, v{ khi vt ti Hng Kng, h tng ~ tho|t khi thm ha qun Nht. Nhng qu}n
Nht nh mt cn gi lnh but khng ai mong mun c bm rit theo sau v{ ngn cn bt
c s chuyn di no ti nhng vng t c coi l{ an to{n. Thc t, Hng Kng l mnh
t t nn duy nht. C mt nghch l l{ nm 1937, nm ca s kin L C}u Kiu v v
cng hip Nam Kinh, ch c hn mt triu ngi sng Hng Kng, trong c 984 nghn
ngi Trung Quc th ti nm 1941, theo bc tin qun tn c ca Nht v pha Nam, dn
s Hng Kng ~ tng ln 1.822 nghn ngi, vi s ngi phng T}y ch chim 1/17
trong tng s.
Sng Hng Kng di s cai tr ca Nht cng ng ngha vi vic khng ngng chu s
{n |p thng mi. Vi s ku gi ca mt nhm nhng ngi cng tc Trung Quc c nh
hng v hy vng vic chuyn giao quyn lc ca Nht s khng ph v nhng hot ng
thng nht, Nht cng bit c|ch cho Hng Kng t pht trin. L{ ni t hp ca nhng
tay trm thuc phin v{ thng nh}n t do, Hng Kng ~ n s}u v{o trong tim thc ca
nhng ngi lm hot ng kinh doanh. D c chin tranh hay khng, Hng Kng vn n,
ng v th cng vi nhng hot ng bun bn v nhu cu tng li nhun. Bun bn l
ngun sng ca mnh t thuc a ny. Giao dch bun b|n c hp php ha, v hot
ng trao i ti chnh lin tc em li uy tn cho Hng Kng. Trong khi mt s thnh ph
cn ti nhng vn hng, nhng knh {o, nhng cy cu khng l, nhng ngn ni th
mng hay nhng ta th|p nghing khng nh thng hiu th Hng Kng ch c
nhng doanh nh}n. V{ c mun duy nht ca h l duy tr v pht trin hot ng kinh
doanh sinh li.
Trc khi b Nht chim ng, Hng Kng ~ |p ng c nhu cu khng l ca chu u
v m bo him, mt n chng c, bi ng ng nc, in thoi v tuyn v cc thit b
in bo. Khi thot khi cuc chin nm 1941, Hng Kng l mt trong s t cc thnh ph
cng v khu sn xut cn tng i nguyn vn, bi vy nhiu th trng lun sn tm sn
phm ca Hng Kng. Trn thc t, th trng Hng Kng cn gm c Nht vi nhu cu m
rng ngun ti nguyn thin nhin, c th l ch, st, vnfram, cao lanh, ct, si v{ | x}y
dng.
Tuy nhin, ngoi vic quan t}m n s pht trin kinh t ca Trung Quc, Nht cn cn
duy tr n lc qun s tip tc iu hnh Hng Kng. Tht vy, sau s kin Trn Chu
Cng, cuc chin ~ m rng bao gm c M, ng vin tr ca Nht t Trung Quc v
hu ht c|c nc ng Nam ang tr nn qu ti. V trong khi cn m bo dn thuc a
c ngun ga, in v{ nc n nh, Nht cng phi m bo vn lng thc. Trn thc
t, do c qu nhiu dn t nn v tng y ming n, chnh quyn ca Isogai ~ tin hnh trc
xut dn Trung Quc mt cch c h thng. Li tuyn b u tin ca Isogai vo ngy 20
th|ng 2 nm 1942 ~ khng nh quyt t}m : Ta ~ nhn trch nhim ln lao lm thng
c ca vng thuc a Hng Kng v{ hm nay, ch th}n ta ~ ti }y. Vi nhng k vt
qu quyn hn v khng bit gi ng v tr ca mnh, ta s trng tr bng qun lut, khng
dung th.
Khng lu sau ngy Isogai nhm chc, cha ca L Gia Thnh mc bnh lao. L Vn Kinh
cui cng ~ gia nhp phong tro khng chin Hng Kng, nhng hot ng ngm vi
nhng cng thng v{ lo toan km theo iu kin sng ht sc kh khn, ~ khin ng lm
bnh v phi nm vin. Cn bnh truyn nhim ny l mt tai ha vi ngi dn Hng Kng
ang thiu thc n, nc ung, iu kin v sinh v{ chm sc y t. Ch trong nm 1939, c
ti 4 nghn ngi ~ cht v bnh lao. Khng mt xu dnh ti, thiu n v{ b nhi nht vo
nhng khu nh ngt ngt, ngi ngho l nhng ngi kh c th vt qua c cn
bnh truyn nhim ny nht.
V{o nm 1943, sau mt nm l}m bnh, L Vn Kinh bit mnh kh c th qua khi. Trong
mt l| th gi ngi em trai Trung Quc, ng vit: Anh ang trn ging bnh. Bnh ca
anh cha lu ri m khng khi. Anh khng c tin i b|c s v{ mua thuc. Khng c cch
n{o cha lao. Anh bit iu l{ v vng. Sau khi anh cht, trong iu kin c th, mong
em hy bao bc v con anh.
Nhng git nc mt chy trn xung hai m, L Gia Thnh cm tay cha v{ |p: Cha, cha
ng lo. Con s hc c|ch l{m n v{ kim tht nhiu tin. Khng l}u sau, L V}n Kinh qua
i ci cht ca mt thn phn ngho tng.
Hng Kng li chun b n nhn mt s hi sinh mi. Nguyn nh}n trc tin l{ c|c nc
phng T}y ang phc hi sau chin tranh bt u cng cuc tm kim nhng ngun
nguyn liu th v cc thnh phm m Hng Kng sn xut. Mt l do khc l cuc ni chin
m mu ko di sp xy ra Trung Quc v{ c|c nh{ t bn cng nghip Trung Quc, c
bit l{ c|c nh{ t bn t Thng Hi by gi ang th|o chy v di chuyn nh my, phn
xng sang Hng Kng, mang theo mt lng t bn khng l cng cc cng ngh, phng
thc qun l v cng nhn lnh ngh. Nhng d vi l do n{o th cng l{ iu kin thun
li i vi nn kinh t Hng Kng, c hi vic lm bng nhin li rng m vi c cng nhn
lnh ngh ln cng nhn mi Hng Kng. Nh c s iu chnh hp l ca chnh quyn
Hng Kng m mc lng cng bt u tng ln ng u. Trn thc t, trong khi mt cng
nhn lnh ngh trc kia di ch lao ng ca chnh quyn Nht Bn ch c th kim
c 19 -la Hng Kng mt thng v vi cng nhn mi l{ 10,4 -la Hng Kng, th tnh
n trc nm 1946, mt cng nhn lnh ngh lm vic tm ting mt ngy v 26 ngy
trong mt thng c th kim c 130 -la Hng Kng, cn mt cng nhn mi l{ 83,2 -
la Hng Kng. Ring i vi nhng ngi lm ngh l|i xe in hay xe but, mc lng ln
n 140 -la Hng Kng mt thng so vi mc 20,3 -la Hng Kng ca my nm trc.
Tuy nhin, iu kin dnh cho nhng lao ng tui thanh thiu nin li khng c
thun li nh vy. Mc d v{o nm 1946, y ban Lao ng ca Chnh ph Hng Kng ghi
nhn ch c 300 lao ng tui t 14-18 thuc c hai gii nhng thc ra c hng nghn
tr em ang tham gia lao ng v con s n{y ~ khng c ghi li. Hu ht nhng lao ng
v thnh nin ny lm vic ti c|c nh{ m|y hay ph}n xng khng ng k kinh doanh vi
chnh ph. Lm vic ti cc x nghip c s nh}n cng t hn 25 ngi cng ng ngha vi
vic khng c bt k phc li y t n{o, khng c nh{ n tra hay phng v sinh. Tuy nhin,
i vi chng trai L Gia Thnh giu ngh lc, tnh hnh by gi li l mt c hi kinh doanh
tt, c bit l{ trong lnh vc sn xut nha, mt ngnh cng nghip khng ch bin
Hng Kng t mt trung tm xut nhp khu thnh mt trung tm sn xut quan trng m
cn bin L Gia Thnh t mt chng trai vi tm nhn xa trng rng thnh mt ng vua
trong tng lai.
Nm 1947, ng{nh cng nghip nha bc vo thi k pht trin bng n. Vi cht lng
sn phm khng ngng c nng cao v chi ph sn xut ngy cng gim, nhu cu ca
ngi d}n tng ln nhanh chng. Bi v ngi lao ng Trung Quc ch c mc thu nhp
khong 84-101 -la Hng Kng mt thng nn cc sn phm nha c chi ph thp c
cc doanh nghip c bit ch trng.
Nhn thy ngnh cng nghip nha ang ph|t trin nhanh chng, L Gia Th{nh cng
mun th sc. ng ~ c sn xut ph|t im l cng vic bn cc sn phm vt dng trong
gia nh, tht lng nha v{ quai eo ng h. Kinh nghim hc c i vi L Gia Thnh l
nhng ti sn v gi. Mi ngy, vic kinh doanh sn phm nha li gip L Gia Thnh bit
thm nhng nguyn tc c bn trong kinh doanh rng gi tr thc ca hng ha khng ch
tnh da trn chi ph ca nhng nghin cu v{ u t ban u m cn da trn chi ph ca
vic mua nguyn vt liu, vic sn xut cng nh nhng t tng gi| hp l. K nng th{nh
thc trong {m ph|n giao dch vi kh|ch h{ng c ng kt hp mt cch hon ho vi kh
nng ph}n tch xu hng th trng. Tng l{ ngi bn hng, L Gia Thnh hc c cch
nm bt t}m l kh|ch h{ng cng nh ph}n bit c tm l do d hay sn sng mua hng
ca kh|ch. ng cng nhn ra rng, tng doanh s bn hng mt cch hiu qu, mt ngi
bn hng thnh cng cn phi bit nghe ngng, nm bt thng tin th trng v nhng nhu
cu khng ngng thay i ca ngi tiu dng.
Tuy nhin, iu m L Gia Thnh nhn thc su sc nht l c rt nhiu doanh nhn thnh
t u khi s t mt nh}n vin b|n h{ng trc khi t mnh ng ra lm kinh doanh.
Lun ch ti vic t mnh khi nghip kinh doanh, ng ~ to dng mi quan h thn tnh
rng khp vi nhiu nh cung cp v khch hng, nhng ngi ~ gip ng rt nhiu
trong s nghip sau ny. V cng vic h{ng ng{y (thng bt u t lc sng sm n tn
ti mun), L Gia Thnh ni: Mi ngi thng lm vic tm ting mt ng{y. Nhng vi
ti, ngy lm vic ko d{i mi su ting cho d mc lng khng c g thay i. Cng vic
rt bn v hu nh khng ngng ngh. H{ng ng{y, ti n vn phng iu hnh vic kinh
doanh v bn hng. Sau gi l{m vn phng, ti li n nh{ m|y xem c|c n t hng c
c chun b chu |o hoc thi gian giao h{ng c c m bo hay khng. Nh m{
khch hng rt h{i lng v{ tin tng giao cho chng ti ngy cng nhiu n t h{ng hn.
l qung thi gian L Gia Thnh lm vic rt chm ch v cn mn. ng lm vic ngay c
khi b thng. C ln v tnh b t ngn tay trong khi ang ct mt chic ai nha, mu
chy rt nhiu nhng khng h do d ng ly mt ming bng nh che qua vt thng v
li tip tc cng vic. Theo hai tc gi ngi Trung Quc vit tiu s v L Gia Thnh, Fang
Shiguang v Li Xuedian, chi tit n{y ~ g}y n tng mnh m i vi cng nhn ca L v
danh ting v s chm ch, thng minh ca ng ng{y c{ng c nhiu ngi bit n. L Gia
Thnh gii thch: Em trai v{ em g|i ti c c c hi hc i hc nh s chm ch ca ti.
Khi 18 tui, ti ~ c th kim c nhiu hn nhng g m{ gia nh cn.
Mt iu |ng ngc nhin l L Gia Thnh vn c th l{m c nhiu vic khc ch khng
ch l lm vic mi su ting mt ng{y. c bit, ng cn tip tc vic hc hnh. ng quan
nim: Hc tp l nn tng to dng mt nhn cch, mt t m v mt tng lai x|n ln.
L con ca mt thy gi|o, L Gia Th{nh trng thnh vi thc su sc v con ng hc
vn: Ti rt ngng m cha, ngi lun mun ti tr thnh mt gio vin hay mt hc gi.
cng l{ c m ca ti. Tuy nhin, vic L Gia Thnh khng th theo ui c m
khng h lm ng nn ch trong vic tip tc con ng hc vn. Thm ch, t khi cn l
mt cu b bn tht lng v{ d}y eo ng h rong trn ph th L vn hc vo bui ti bi
cng vic ban ngy chim qu nhiu thi gian ca ng. Hai bui mt tun, vo lc 22 gi 30
pht ti, L Gia Thnh theo hc mt thy gi|o t ti nh mnh. Nhng n lc ca L Gia
Th{nh c n |p bng vic ng nhn c tm bng ph thng. ng ni: Ti rt mt
mi bi lc n{o cng phi c gng v nh sm hn mt pht trc khi thy gi|o bc vo
cn h nh b ca ti vo lc 22 gi 30. V sau, ti tr nn qu bn rn. Ti phi lm vic
n by ngy mt tun v ch c hai ngy ngh t i vo dp u nm mi. Thm ch, ti hu
nh khng c thi gian i xem mt b phim.
Tuy nhin, vic hc tp ca L Gia Thnh sau gi lm khng phi tt c u chnh thc. C
mt qung thi gian, bng c|ch c v ghi nh c|c on vn trong c|c cun s|ch mn
c t mt th vin a phng, ng ~ t khm ph nhng gi tr, nt thm m trong
nn vn hc Trung Quc. By gi cn l mt ngi bn hng bn rn v ngho tng, L Gia
Thnh khng c nhiu thi gian cng nh tin bc i chn v{ mua s|ch. Ngi con trai
c ca L Gia Thnh nh li: Cha ti khng c th vin sch no, m ng c c mt kho kin
thc trong u. Khi ti cn ang hc mn vn hc Trung Quc ti trng i hc, mt ti
ng n kim tra xem ti ghi nh c nhng g trng. l{ nhng tc phm m{ ng ~
hc t 30 nm trc. Nhiu nm sau , L Gia Th{nh ~ h quyt tm t hc c, vit v
ni ting Anh bi ng bit rng nu mun tip tc kinh doanh trn mnh t Hng Kng
ca ngi Anh, ng buc phi hc ngn ng ny. V vn ting Anh ~ gip ch cho L rt
nhiu, c bit v{o nm 1979, khi Ng}n h{ng Hng Kng ging by la mt doanh nghip
Trung Quc mua li Tp o{n Ha K Hong Ph.
L Gia Th{nh l{ ngi xut sc nht trong s by nhn vin kinh doanh ca cng ty. Sau
, ng c bt ln l{m gi|m c, ri n tng gi|m c ca cng ty. T{i nng L Gia
Thnh pht l khi cha y 20 tui. ng thy st sng, ho hc mun t mnh khai thc v
nm bt ly th trng si ng khi .
Vi danh ting ca mt trung tm xut nhp khu ln, Hng Kng by gi ang tri qua
mt thi k thng mi pht trin rc r ko di sut t cui Chin tranh Th gii th hai,
c bit l vi c|c nc nh Trung Quc, M, Anh v thm ch c Nht Bn. Vi gi tr 2 t
la Hng Kng, kim ngch nhp khu ca Hng Kng v{o nm 1948 c bc tng trng
mnh m so vi con s 1,5 t -la Hng Kng nm 1947. Tng t, kim ngch xut khu
cng tng 25%, t gi tr khong 1,5 t -la Hng Kng. Tuy vy, thi k pht trin bng
n ny li chu nh hng ca nhng bin ng chnh tr t pha Trung Quc i lc, l{
s chun b ra i ca nh{ nc Cng ha nh}n d}n Trung Hoa nm 1949 v{ cuc chin
tranh Nam Bc Triu Tin ngay sau .
Ging nh c|c doanh nh}n kh|c cng thi, L Gia Th{nh cng sm nhn ra nhng bin
ng kinh t to ln sp din ra Hng Kng. Ngnh cng nghip sn xut by gi ang ph|t
trin mnh m, c bit l{ trong lnh vc sn xut nha. L Gia Th{nh cng mun th
sc mnh vi lnh vc ny. ng nhn thy tim nng ca cc sn phm bng nha trong mt
lnh vc m vt liu g v kim loi lun chim v tr ch o. Tnh n nm 1949, hn na
t ngi dn Trung Quc c nhu cu v cc vt dng thit yu. L Gia Thnh tnh rng khi
cuc ni chin kt thc, nhu cu v nhng loi mt hng r nhng cht lng v bn ca
ngi dn Trung Quc s tng ln. chc chn khng phi l nhng loi mt hng ph
phim nh chi bng nha, m l{ c|c vt dng thit yu h{ng ng{y nh lc, hp
ng x phng v cc vt dng gia nh kh|c. Thm ch ngay Hng Kng, nhu cu v sn
phm nha cng gia tng nhanh chng bi by gi h{ng nghn ngi t nn t Trung Quc
i lc tm n. Nhn thy tim nng ca th trng sn xut nha, v{o nm 1950, L Gia
Th{nh ~ sn sng nhp cuc khi cha y 22 tui.
Nm 1950, phong tr{o yu nc ca nhn dn Nam Triu Tin (Hn Quc ngy nay) c
nhng t|c ng tch cc i vi nn kinh t Hng Kng. Vi vic iu qu}n i n Bc
Triu Tin, Chnh ph Trung Quc phi trang b cho binh lnh qun phc, gi{y dp, chn
mn, dng c n ung v cc vt dng chin tranh khc. Cuc hnh qun vo Nam Triu
Tin ca qu}n i Trung Quc ~ to ra mt khon thng d thng mi khng l cho nn
kinh t Hng Kng nh thu v 225 triu -la Hng Kng t vic xut khu hng ha sang
Trung Quc i lc trong s 406 triu -la Hng Kng tng gi tr hng ha vn chuyn
gia hai khu vc. C hi him c t Trung Quc gip cng c thm mc tng trng
thng mi bn vng m Hng Kng c c k t nm 1947. Nn kinh t Hng Kng
dng nh ang ng trc ngng ca ca s thnh vng v n nh lu di.
Lnh cm n{y cng khin ngnh cng nghip nha ca Hng Kng bt u lm vo khng
hong. Mc d vn h{nh n mi su ting mt ng{y nhng cng ty ca L Gia Thnh vn
phi ng u vi mt thi k ht sc kh khn. Cng ty ca ng ri v{o tnh trng thiu
vn v phi sn xut vi nhng my mc, trang thit b lc hu, do sn lng rt thp.
Tuy nhin, vn ln nht m L Gia Th{nh cng nh c|c i th cnh tranh gp phi
chnh l lm th n{o c ngun cung bt c n nh, nh cht xenlul axetat v
polystyren. Lnh cm vn thng mi nm 1951 gia Hng Kng v Triu Tin cng quy
nh vic khng c php nhp cc mt hng loi ny t M v Canada. Lc by gi ch c
Anh l nh cung cp duy nht ca Hng Kng. Tuy nhin, Anh li ch cung cp c xenlul
axetat, mt nguyn liu c hu ht cc cng ty sn xut nha s dng lm ra cc sn
phm c bn cao v chu c s c x|t nh b{n chi |nh rng v{ tay cm n pin, cn
polystyren li khng c cung cp trong khi }y l{ nguyn liu quan trng to ra
nhng sn phm c do v mng. Do , vi tim lc khim tn, nhng cng ty gia nh
nh Hng Kng chuyn sn xut cc vt dng gia nh gi| r bng ngun polystyren cht
lng km khng th tn ti c. Trc khi cuc chin tranh Triu Tin din ra, c 28
cng ty nha ang hot ng vi tng s lao ng khong 196 ngi v sn xut cc mt
h{ng nh mc treo qun o, v bao thuc l, in, lc, hp ng x phng, bn chi |nh
rng, chi. Nhng gi }y, di t|c ng ca cuc chin, ch cn 10 doanh nghip tr
vng c, trong s c cng ty Trng Giang ca L Gia Thnh.
Vo cui nhng nm 50, thng qua vic nghin cu th trng M v Canada, L Gia
Thnh nhn thy ngi dn hai quc gia ny c nhu cu ln v nh{ t, i sng khu
vc Bc M li rt cao, do vy ngi dn c th d dng tha mn nhng nhu cu thit yu.
ng thi, quan nim v cht lng cuc sng phi c u tin h{ng u dn n s}u v{o
tim thc ca nhng ngi dn sng c thnh ph cng nh ngoi ca khu vc Bc M.
Th l bng nhin my git, my sy, my trn tay tr thnh nhng vt dng khng th
thiu. L{m cuc sng tr nn d d{ng hn tr thnh mt phng ch}m sng ca cc gia
nh Bc M. V trong s d d{ng c s gp mt ca nha.
Nm 1958, lnh vc kinh doanh hoa nha ca Hng Kng thnh cng rc r nn L Gia
Thnh nhn thy cn phi m rng quy m sn xut c th |p ng c nhu cu tng
nhanh ca ngi tiu dng. Hn na vi gi tr ti sn by gi ln ti hn 1 triu -la
Hng Kng, ng khng nhng c th dng vic cho thu nh{ xng m cn c th mua
thm ti sn cho cng ty. L Gia Th{nh ~ mua mt nh{ xng qun Cc Bc, Hng Kng
m{ sau ng ph|t trin thnh mt nh my rng 8.048 m vi 12 nh kho cng mt khu
vn phng cho thu. Mc d phi i vay mn v rt cn tin m rng kinh doanh nhng
L Gia Thnh lun sng phng khi chi tr. i vi ng, vic mn tin cng ging nh vic
xin ai mt n hu. ng tng ni: Nu bn nh v ai , iu cng ging nh vic nut
mt con dao hai li.
Thng v n{y ~ gip cng ty ca L Gia Th{nh c bc pht trin ngon mc. ng thi
ng cng c bit n vi danh hiu ng vua hoa nha ca Hng Kng. Tuy nhin, mc
d li nhun t vic kinh doanh hoa nha l rt ln nhng t trc nm 1964 ng ~ nhn
thc c rng th trng tim nng ca hoa nha vn c gii hn v chu s t|c ng t
nhng xu hng bt thng ca th trng th gii. Hoa nha s khng th no thay th
c nhng bng hoa tht mc d n c th ln p cc mt hng lm t giy v vi. ng
cng d tnh rng ngi M, c bit l nhng ngi thch chy theo mt hay mua hng
theo phong tro ri cng s c lc ght b hoa nha quay tr li vi thi quen dng hoa
tht.
Ngoi ra, L Gia Thnh cn cho rng hoa nha d sao cng ch l mt mt hng xa x, mt
th t im cho s xa hoa ca c|c nc phng T}y, chng khng phi l mt hng thit
yu nh a nha hay cc vt dng gia nh kh|c. iu m ng tht s mun lm l c th
kinh doanh nhng mt hng thit yu cho cuc sng hng ngy ca ngi dn. Theo L Gia
Thnh, tin bc i vi mt s ngi cng ch va chi tr cho cc loi ha n ca h.
Do , ng x|c nh rng vic sn xut hoa nha ch l mt bc m cho vic m rng,
pht trin kinh doanh v cho mt tng lai tt p ang n ch pha trc.
4. Hng Kng Thin ng ca ng
hong bt ng sn
Ngi ta thng truyn tng rng L Gia Th{nh l{ ngi khi ti mt khu t, c th tnh
ton ngay chi ph xy dng, s vn cn b ra cng nh li nhun s thu v. Nu nh tnh
cn trng ca L Gia Th{nh ~ em li th{nh cng trong lnh vc kinh doanh nha trc
}y, th nay, trong lnh vc bt ng sn, s liu lnh li gip ng tr thnh t ph. Nm
1992, tng gi tr bt ng sn trn th gii ca L Gia Th{nh ~ ln ti 22 triu -la Hng
Kng (tng ng vi 2,83 triu -la M), chim 15% tng gi tr th trng c phiu
Hng Kng.
Trc gic ca L Gia Th{nh ~ ng. Ch hai nm sau khi ng mua khu t xy dng
cng ty mi qun Cc Bc, gi| t thng mi Hng Kng ~ tng ln gp i. V{ n
thi im ng hon thin vic xy dng mt nh my 12 tng v mt khu lin hp cn h
cho thu, li nhun ng thu v ~ tng gp i. Sau n{y, L Gia Th{nh chia s: Ti tht s
bit n ngi cho thu t ca cng ty c, chnh ng y ~ a ti bc vo th trng bt
ng sn.
Nm 1963, L Gia Thnh m rng hot ng ca cng ty Trng Giang bng vic xy dng
thm nh my th hai ti Ty Cng, Hng Kng. ng th|i n{y ~ l{m tng tng din tch
t cng nghip s hu ca ng ln hn 10.800 m2. R r{ng, L Gia Th{nh ~ hiu c bt
ng sn c th mang li cho ng rt nhiu th. Nh ~ ni chng trc, L ~ d cm
c thi k sp chng li ca vic kinh doanh hoa nha. ng cn tm ra nhng lnh vc
u t sinh li khc. V nu gi bt ng sn Hng Kng tip tc leo thang th ch li
nhun thun ty cng l{ l do gia nhp nghim tc vo cuc chi n{y.
Cui cng, s v vng trong cnh sng ca nhng ngi nhp c ~ buc nhiu gia nh
chuyn ti sng bt hp php ti vng ven thnh ph. Cnh c h{n tip tc gia tng. Nm
1956, trong tng s gn 2 triu ngi sng ti th Hng Kng c 265 nghn ngi sng
ti vng ven . Ti nm 1968, khi d}n s thnh th l{ hn 3 triu ngi th s d}n ven
cng tng ln 443 nghn ngi.
Vo thp nin 1960, nhn thc c rng c trong h{ng nghn ngi li c hng chc
ngi sn sng chuyn i nu c ni mi tt hn, L Gia Th{nh ~ tp trung pht trin
kinh doanh bt ng sn. Tt nhin, chnh quyn thuc a ang l{m ht sc gii quyt
tnh trng thiu nh , thm ch cn ln k hoch xy dng thm nh , cng trnh v dch
v cng cng. Tuy nhin, vi tc di dn t vo Hng Kng, ti h{ng nghn ngi mi
tun, th ch nhng nh{ u t nh L mi c th tnh c vic xy dng ch m chnh
quyn khng th l{m c. L Gia Th{nh ng vi quan im truyn thng: Bt ng sn
l{ phng thc u t c th gip vt qua tnh trng lm pht, nht l Hng Kng, ni
m mi mt vung t |ng gi| mt ounce vng.
L ~ quyt nh ng khi b|n i nhng bt ng sn mnh ~ mua. V khi Trung Quc rao
gi cho thu New Territories th chnh quyn thuc a ca Hng Kng cng l{m nh vy
i vi mnh t ny. Tng ming t c b|n i mi ni ri cui cng cng s tr v
tay chnh quyn. H{nh ng b|n t hay cho thu t kh c th em li quyn s hu c
nhn hay mt danh ngha r r{ng v t Hng Kng rt khan him v v chnh quyn thuc
a ~ tuyn b rng ch c h mi c quyn s hu t ngoi tr Th|nh ng Thnh
John v nhng khu qun s ring c th s hu t vnh vin cn nhng g ngi mua bt
ng sn tht s c c ch l hp ng thu t trong 75 nm, 99 nm hay 999 nm. Khi
hp ng ht hn, bt ng sn li tr v tay chnh quyn. Thm v{o , c|ch duy nht
chuyn nhng t s hu th{nh t cho thu l{ thng qua u gi cng cng, mt chnh
sch m theo chnh quyn thuc a, c th m bo ngi bn cui cng ca mnh t l
ngi c li nht.
Nhng cuc u gi| t khng h lm cho L Gia Thnh nao nng. Thc t, c|c i th
cnh tranh u phi n trng ng. ng tng ni: V{o thi im th trng gi gi cao nht,
ti tnh ton rt k v ngn sch trc khi tham d c|c phin u gi| t. Tuy nhin, mt s
ngi li khng h cn nhc ngn sch m ch bit t ht gi| n{y n gi| kh|c. Chin lc
ca L trong u t bt ng sn kh| n gin. Thay v ng bng tt c vn c nh, ng
lun tm kim v u t nhng khu t p, c v tr chin lc. ng c c|ch ngh m
khng ngi bn no c th t chi. Trn khu t mua c, ng s xy nh cho cng
nhn v tng lp h trung lu, x}y vn phng cho c|c doanh nghip nh. Kt qu l ng
bn mi th ht sc chng vnh.
L Gia Thnh khng phi l{ ngi liu lnh trong cuc chi u t bt ng sn. ng
thng l{m n vi mt i t|c, ngi ch t, chia s kinh ph v li nhun. Bng cch
n{y, ngi ch t c th nhn c nhiu hn s tin b|n t ban u. Trong cc d n
chung, L khng bao gi t tin trc nhm gim thiu ri ro. Trong kinh doanh bt ng
sn, nhng mi quan h l{m n v{ quan h bn b c L coi trng ngang nhau. Cui thp
nin 1980, trong thng v mua t khu Expo 86 ti Vancouver, mt trong nhng tha
thun bt ng sn ln nht, L Gia Th{nh ~ ph|t biu: Ti thch nhng tha thun thn
thin. Ti thch nhng ngi gp ti v mc ch l{m n. l{ trit l ca ti. V{ ti thng
dy hai cu con trai khng bao gi c li dng mt ai. Ngay c khi hot ng kinh doanh
cn cha ph|t trin, ti vn coi danh ting l ca ci quan trng nht. Nu anh c danh
ting, chm ch, t t vi mi ngi, lun gi li ha, vic kinh doanh ca anh s tr nn d
dng. V vy, nhiu c hi ~ n vi ti. Ti phi gy dng danh ting mi ngi c th
tin tng mnh Bt c iu g ti ni, ti s lm. Ti khng ch ngh n li nhun ca c
nh}n mnh m{ cn ngh n c phn ca i t|c. Thc t, bng n lc mua c khu t
Vancouver vi gi hi v{ gi{nh c s chp thun cho thay i din mo ca khu cng
thnh ph, ng chc chn s nhm ti nhng hp ng bo b vi c|c i t|c l}u nm y
tin tng l Trnh D ng ca New World Development, L Triu C ca Henderson Land
v Ngn hng CIBC.
Cui thp nin 60, L Gia Th{nh ~ th hin r kh nng gi{nh c cc tha thun bt
ng sn trong thi k i Cch mng Vn ha, mt phong tro kt thc bng vic chia ct
Trung Quc thnh cc lc lng th ch v m ra cuc cch mng kinh t t bn-x hi
ca ng Tiu Bnh vo cui thp nin 70. Tuy cha bao gi cng nhn ~ tham gia v{o
chnh trng Hng Kng hay Trung Quc nhng L ~ chng t mnh l mt quan st vin
thi cuc sc so. Vi ng, chnh tr ch l mt tr ngi tim n i vi cng vic kinh doanh,
khng hn khng km. V{ nh ~ khng nh trong trit l dn ng trong s nghip kinh
doanh, i vi L Gia Th{nh, c|ch vt qua tr ngi mi ni ln mt doanh nhn ti ba.
L Gia Thnh c mt b quyt n gin cho nhng thnh cng v mt ti chnh. ng ni:
Mt ngi cn nhiu phm cht quan trng th{nh cng, nh kh nng l{m vic chm
ch, lng trung th{nh i vi nhng ngi lm vic cng mnh v vi cng vic ang l{m,
kh nng ph|n o|n tt v c mt cht may mn na. Tt c nhng phm cht ny phi kt
hp vi iu quan trng nht l{ lng kin nh, bi nu bn khng c lng kin nh, bn s
c th ht i sang pha ng theo li khuyn ca ngi ny, ri li sang pha ty v li
khuyn ca ngi khc. V nu nh bn nghe theo c hai, th dt khot l bn gp rc ri
ri y. ng cng chia s: Theo c|ch ni ca ngi Trung Quc, ti phi cng nhn mnh
may mn. Tuy nhin, trc khi a ra quyt nh cui cng, bao gi ti cng nghin cu
mi vic rt k t ngun cung, cu cho n tnh hnh chnh tr. Mt khi ~ quyt nh, ti
s tin hnh rt nhanh thu tm th trng v{o ng thi im. Cc bn thy y, ti
lun eo ng h bm gi. Cho d mt c hi trng c v tuyt vi n }u th ti vn lun
chun b sn sng cho nhng ri ro c th gp phi.
Hn ht thy, L Gia Thnh l mt thng gia trung thc v thng thn. Trc khi k kt
bt k vn bn hp php no, nu ti ~ ni ng vi ai th c ngha l{ ~ c s rng
buc. i lc ti ng qu vi v v hp ng chng mang li li ch g, nhng ti vn
gi li ha. iu mang li cho ti s tin tng mi ngi. Li ni l{ v{ng. V d, vo
thp nin 70, ngay khi L bt tay ng bn ngi nh Elizabeth ti khu Uyn T cho Tp
o{n Inchcape Group th ng nhn c mt li ngh khc c li hn nhiu. Tuy nhin
L vn gi ch tn. Danh d ~ khin ng t chi li ngh th hai v vn tip tc cuc
giao dch mang li t li nhun hn vi Tp o{n Inchcape. Khi ni chuyn ny vi cc ng
ch Tp o{n Inchcape, L khng nh: Mt khi ti ~ ni ng , ti s khng bao gi vin
c t chi v sau. Quyt nh tn trng cuc giao dch cui cng ~ n |p L Gia
Thnh. Sau ny, Tp o{n Inchcape ~ ngh ng gip pht trin khu t xy dng ta nh
Cng ty in lc Hng Kng s sp xp m v sau ~ dn ti vic L Gia Thnh mua li
cng ty ny.
Tuy nhin, nim hng khi trc s ln mnh ca Tp o{n Trng Giang v{o u thp
nin 70 ~ b cuc khng hong trong ngnh cng nghip du la chn li. Cc quc gia
thuc T chc C|c nc xut khu du la (OPEC) ct gim ngun cung cp v nng gi
xng du. Gi nng lng v nha tng vt ~ y cc nh sn xut trong nc n bc
ph sn. Vi lng tin lu thng d d, L Gia Th{nh lc n{o cng c th mua ngun
nguyn nhin liu trc tip t cc nh phn phi nc ngo{i, nhng ng vn phi i mt
vi mt vn l phi thanh l s nha ang c vi mc gi ch bng 50% gi cc nh sn
xut cho bn trn th trng. L do khng ch bi L khng cn thy hng th vi vic
kinh doanh nha, m cn do mt nguyn nhn khc, ng cho rng cng ngh sn xut
nha ngy cng d bt chc. Trn thc t, t sau khi Cch mng Vn ha kt thc, ng
ng{y c{ng u t t thi gian v sc lc vo vic kinh doanh mt hng nha, thay v{o
ng tp trung vo cc giao dch bt ng sn. Mt ng nghip kinh doanh thit b vn
phng nh li mt ln ti thm L v{o mt ng{y c bit, khi li nhun t vic kinh doanh
nha ca ng ng{y c{ng t i. ng ch c th tm thy L trong mt phng ng nh ti
nh my, cm ci bn nhng ci cn bng ng thau, ong m tng cnh hoa nha lm
thnh mt cnh hoa gi, vi hy vng ti a ha li nhun bng vic gim thiu chi ph sn
xut v vn chuyn. Trong khi vn mit mi tm ra t l hon ho nht, ng lc u v nhn
xt mt c|ch l ~ng: Hoa nha khng cn l{ lnh vc bo b kinh doanh na. ~ n
lc phi chuyn sang bt ng sn ri. Rt l}u sau , thng gia n{y cay ng ni: Mt
thp nin sau, ti vn tip tc kinh doanh thit b vn phng vi ch vi xu tin li, cn ng
y th ~ tr thnh mt i t ph.
Mc d ngay t cui thp nin 60, L ~ khng cn ngh n vic kinh doanh nha
nhng m~i n nm 1973, ng mi chnh thc tch ring vic kinh doanh nha bng
vic thu Edwin Leissner, mt thng gia ngi M, trng nom hot ng hng ngy ca
nh{ m|y. Thm v{o , ng ~ nhng li min ph hn ngch sn xut nha cho nh sn
xut no mun c. Ti Hng Kng, hn ngch l{ iu kin cn thit cho bt c ai mun lm
kinh doanh. Mt cng ty mua c cng nhiu hn ngch t chnh ph th c{ng c kinh
doanh nhiu lnh vc. Bng h{nh ng n{y, L Gia Th{nh ~ chnh thc tuyn b rng
nhng ng{y th|ng l{m ng vua hoa nha ca ng ~ kt thc. ng ~ tm c mt lnh
vc khc mang li nhiu li nhun hn u t.
Tp trung vo cng vic kinh doanh nh{ t trong sut thi gian din ra khng hong du
la nm 1973, L Gia Th{nh ~ m rng hng pht trin v{o nh{ kho, nh{ m|y, vn phng
v nh . ng cng sn sng cho quan h hp tc lu di v ha hn s mang li nhiu li
nhun vi Ng}n h{ng Thng mi Hong gia Canada (CIBC), ni ng s ch mua li di
10% c phn. L v CIBC mun thnh lp mt cng ty lin doanh u t mo him mang
tn Canadian Eastern Finance Limited. Cng ty ny s cung cp cc ngun hp tc ti chnh,
ngun vn u t mo him v dch v qun l vn u t. Th m{ L t c khi hp tc
vi tp o{n t{i chnh n{y l{ quyn s hu mt phn mt ngn hng c v th v cng quan
trng. Cn vi CIBC, ng}n h{ng n{y ~ chn c ng doanh nghip ch}u th{nh t
nht.
Nm 1975, hai i t|c ~ tin hnh th nghim vic hp tc trong mt thng v giao dch
bt ng sn mua li khu t dc cng Hng Kng ti qun Cc Bc vi gi 85 triu la
Hng Kng. Trong s 77.760 m2 din tch, 4.770 m2 c s dng xy dng 10 khu nh
sang trng, mi khu cao 24 tng. Phn din tch cn li dnh cho cc khu gii tr, b bi v{
cc khu th thao. n nm 1978, tt c c|c khu u c bn ht. i vi Ngn hng CIBC,
vic u t v{o th trng bt ng sn c tnh ri ro cao ngay di tm nh hng ca
cuc khng hong du la l mt bc i mo him. Tuy nhin, iu n{y cng chng minh
c kh nng d o|n th trng khu vc v chu ca L Gia Thnh l rt |ng tin cy.
Vo thi gian L v Ngn hng CIBC hp tc vi nhau nm 1975, vic kinh doanh ca ng
~ i vo gung tri chy. Cho d li nhun ca Tp o{n Trng Giang b gim xung mc
6% doanh thu, tng ng 45,6 triu -la Hng Kng th L Gia Thnh vn ang ng
gia mt th trng c nhu cu mua sm rt cao, iu ny s gip nng gi tr th trng
ca Tp o{n Trng Giang t 120 triu ln 530 triu -la Hng Kng. Mt iu chc chn
rng, nu nh cui nm 1975 Tp o{n Trng Giang mi ch s hu xp x 459.000 m2
bt ng sn t nh}n v{ thng mi, th n cui nm tip theo, con s n{y ~ ln ti
571.500 m2, trong 9,4 nghn m2 l{ nh{ , phn cn li l{ t thng mi v cng nghip.
Li nhun nm 1976 cng tng hn so vi nm trc, ln mc 58,8 triu -la Hng Kng,
tng ng 29% doanh thu. n cui nm 1977, li nhun ca Tp o{n Trng Giang li
tip tc tng ln mc 85,55 triu -la Hng Kng, tng 45% so vi nm 1976.
Tnh n nm 1977, L Gia Th{nh ~ thu c khon li nhun khng l t vic kinh
doanh bt ng sn. Hin ti ng s hu rt nhiu bt ng sn quan trng nh 388.000
m2 khu vn Tiger Balm ni ting v Tp o{n Wynncor Ltd. mt tp o{n kh|ch sn s
hu khch sn Hilton Hng Kng, mt dy ph mua sm v phn ln c phn ca khch sn
Bali Hyatt gm 400 phng. L vn ang tip tc cng c danh ting ng ho{ng bt ng
sn, doanh nh}n c b{n tay v{ng.
Nhng L Gia Th{nh khng cn phi lo lng v cng vic kinh doanh ca mnh. Thc t,
nm 1979 ~ chng minh cho c th gii bit rng ng c th vt ln c|i ngho bc
ch}n v{o thin ng ca nhng i gia siu giu c. Hin ti, L ang t mnh thnh lp
mt lin minh thng mi ln v chun b thc hin iu m{ cha mt thng gia Trung
Quc no tng l{m c. ng sp sa s hu mt cng ty thng mi.
5. Cng ty thng mi ca ngi L
iu thc y cc doanh nghip pht trin l nhng thng v. Ni c|ch kh|c, l{ vic
to ra li nhun, khng ch cho bn th}n thng gia m{ cn cho c cng ty ca h l{
li nhn xt ca ng ch ng}n h{ng u t ngi Anh, Philip Tose, mt i tc thn cn ca
L Gia Thnh. Lun dn ht tm tr vo cng vic, L Gia Thnh bc bch: Th thc, ti
khng c nhiu nim am m iu hp dn nht i vi ti l lm vic chm ch v kim
tht nhiu tin.
Cng ty Jardine Matheson hin nhin chim v tr s mt trong s c|c cng ty thng mi
thi by gi. Nhng ngi u tin gy dng nn cng ty ny l William Jardine, mt b|c s
trn tu ca Cng ty ng n v James Matheson, con trai mt tng nam tc Scotland,
tng l lnh s an Mch Trung Quc. Jardine, Matheson dn hu ht s vn ban u
bun lu thuc phin t Calcutta vo cc thnh ph pha ng nam Trung Quc. Khi Hng
Kng c chuyn giao cho ngi Anh theo Hip c Nam Kinh nm 1842, Jardine
Matheson tr th{nh cng ty nc ngo{i u tin mua t trn thuc a ny ri chuyn hn
tr s t mt khu t nh gn Qung Chu v }y. Ch trong vng mt nm, Jardine
Matheson ~ ni ln l{ cng ty thng mi ln nht, x}y dng c h tng c s |ng k
Vin ng bao gm nhiu cu cng, nh kho, nhng cng trnh xy dng bng | s,
mt vn phng, nhiu nh , mt nh{ n nh, mt ng h thy cho tu thuyn cng
nhiu nh{ xng v chung nga.
Vo thi gian n{y, Jardine Matheson cng m nhiu chi nhnh ti Thng Hi, Phc Chu,
Thin T}n cng nh {i Loan v{ Nht Bn. Hng Kng, cng ty n{y ~ nm c v tr
ch o v kinh t. Mi hot ng giao dch quan trng trong thuc a u phi thng qua
n. Da vo kh nng nh hng ca mnh i vi ban gi|m c c|c cng ty nh Cng ty
u t nh{ t Hng Kng, Cng ty Cu cng v Nh kho Hng Kng-Cu Long, Cng ty Ph
hnh khch Star Ferry-Hng Kng v{ Cng ty Xe in Hng Kng, Jardine Matheson ~ kim
so|t c t ai v{ giao thng lin lc. Cng ty n{y ~ mua v{ th{nh lp nhiu x nghip
bia, nh my sn xut bng; bun bn ch v la; xy dng cu tu, nh kho; qun l kho
ng lnh v{ nh{ m|y ng gi. vn chuyn hng ha vo Trung Quc, Jardine Matheson
~ th{nh lp Cng ty Hng hi Hi nc ng Dng; v{o nm 1876, vi s hp tc ca
Tp o{n Ng}n h{ng Hng Kng-Thng Hi, cng ty ~ x}y dng tuyn ng st u tin
Trung Quc ni lin Thng Hi vi cc bn tu V Tng. Jardine Matheson kim sot
phn ln mu dch Trung Quc, thm ch c giao thng vn ti, c bit l{ ng thy
trng yu dc sng Trng Giang. Khi ~ nm gn nn kinh t Trung Quc trong lng bn
tay, hn nhin hai nh sng lp ngi Scotland ca cng ty ny khng bao gi hnh dung ti
mt ng{y n{o s c mt thng nh}n Trung Quc vt mt vi mt cng ty thng mi
ca chnh mnh.
Con ngi bit nhn xa trng rng ny rt tin tng rng Cng ty Quc t Ha K Hong
Ph c th ng mt v tr quan trng khng ch ti Hng Kng m cn trn ton th gii.
Tuy nhin, vo thp nin 1970, Clague ~ l{m pht lng nh cho vay vn quan trng nht,
l Tp o{n Ng}n h{ng Hng Kng-Thng Hi. Ngn hng ny cho rng k hoch m
rng ca Clague rt tiu cc v{ c hi. Thc t l trong khi Ha K Hong Ph thu v c
nhng khon li nhun t nhiu chi nh|nh kh|c nhau nh Cng ty Cu cng Hng Kng
Whampoa, Cng ty ng hm xuyn cng hay hai chi nhnh Ha K Hong Ph ti
Australia v{ Anh trong nm 1973 th n nm 1975, b|o c|o cho thy cng ty n{y ~ l{m
cho cc c ng |ng thng phi chu mt khon thua l ln ti 130 triu -la Hng Kng
(25 triu -la M). Tc gi ca Bn bo co kinh t Vin ng, Phillip Bowering, ~ thng
k thit hi: S thua l c chng 130 triu -la Hng Kng bao gm: nhng khon l phi
thc t v ngoi hi t mt khon cho vay bng ng phrng Thy S; s gim st gi tr
ca cc khon u t c l l c phn m bo ca Anh; nhng thm ht thng mi m
in hnh l Hachiya Electronics, mt bc i tai hi ca cng ty ny khi c thm nhp vo
th trng g rn Kentucky, hay Tp o{n Len Hilwin thua l ti 40 triu la Hng Kng
m{ trong , Ha K Ho{ng Ph phi chu ti 13 triu -la Hng Kng. Thm v{o , chc
hn cn nhiu s liu v u t v{o c|c chi nh|nh v{ c|c cng ty i tc nm di gi tr ti
sn thc t.
Trong vng hai nm, Cng ty Quc t Ha K Hong Ph ~ s|p nhp vi cng ty con l
Cng ty Cu cng Hng Kng Whampoa thnh Cng ty Ha K Hong Ph. Vi tnh hnh
Clague buc phi t chc v vn lu thng tin t khng cn |ng lo ngi, Ngn hng
Hng Kng ~ c th an tm gim s s hu ca mnh Ha K Hong Ph xung cn 22%
chnh l s c phn m sau ny L Gia Thnh nm c.
Khng c g l bt ng khi Ngn hng Hng Kng chn L Gia Thnh ch khng phi mt
ai kh|c m nhn mt trong nhng con n ln nht ca mnh. Thc t, cho d sau L
Gia Th{nh ~ ph|t biu mt c|ch khim nhng rng, gi s ng khng nm c Ha K
Hong Ph, ng s c gng c c Cng ty c phn Cu cng mt cng ty thng mi
m{ ng ~ nm c lng ln c phn v ng vn kh nng {m ph|n vi Ngn hng
Hng Kng. Cn c vo nhng thnh cng ln ca L Gia Th{nh trong lnh vc bt ng sn
nhng nm 1970, Ng}n h{ng ~ tm n ng cng tc. tui 42, L Gia Thnh tht s ~
tr thnh mt i th |ng gm i vi Bao Ngc Cng trong cuc chy ua ti danh hiu
ngi giu c nht Hng Kng; ng thi ng cng to c danh ting vi mt s nhn vt
quan trng. Mt hm, William Purves k to|n trng ca Ngn hng Hng Kng lc by
gi khi n bn bc vic l{m n vi L Gia Th{nh ~ tm thy ng trong x nghip ti tm
ca mnh, cm ci trong mt cn phng nh lp knh y nhng chic cc khng, giy t
vt lung tung v mt ci ng nh. Purves, sau tr thnh Ch tch Ng}n h{ng v{o nm
1986, nh li: Chng ti t c tha thun bi ch th}n ng L ~ tin chng ti ra tn
xe. Vi s hp tc mi ny, L Gia Thnh gi }y ~ tip cn c mt trong nhng t
chc ngn hng hng mnh nht th gii. V phn mnh, ng}n h{ng cng c li t s
giu c ca mt trong nhng thng nh}n h{ng u chu .
Tuy vy, vic chuyn giao Ha K Hong Ph cho L Gia Thnh cn phi ht sc kho lo
bi vic nm gi cng ty n{y khng n gin i vi mt ngi Trung Quc, d ngi
rt giu c. Xt cho cng, Ngn hng Hng Kng hon ton mang bn cht, nh hng v
phong c|ch iu hnh ca phng T}y. c thnh lp nm 1865 vi mc ch gip
thng nh}n Hng Kng i ph vi mi e da t ngn hng Trung Quc, Ngn hng Hng
Kng chnh l thnh tr biu tng cho ch thng tr ca thc d}n Anh khi vng t ny tr
thnh thuc a. Trc khi ngi Nht chim c Hng Kng, ban gi|m c ngn hng
bao gm nhng i gia trong nhm c|c cng ty thng mi do ngi Anh iu h{nh, nh
Jardine Matheson, Butterfield v Swire, Gilman, Du m chu, David Sassoon, Reiss,
Bradley, Dodwell, John D. Ha K Hong Ph, Shewan, Tomes v Gibb, Livingstone.
D ngn hng vn tip tc gi vai tr quan trng trong nn kinh t Hng Kng ngay c khi
chin tranh Trung Quc-Nht Bn din ra, song sau Chin tranh Th gii th hai, mt s
cng ty thng mi ~ b loi khi cuc chi hoc ang ng trn b vc khng hong ti
chnh. Ln lt, ch cn Jardine, Butterfield, Gilman, Sassoon v Gibb li ban gim c
ngn hng; mt thnh vin mi duy nht gia nhp l Cng ty Ha cht Imperial. Tuy vy, r
rng Ngn hng Hng Kng vn l t chc t{i chnh h{ng u ca thuc a ny khi m trn
80% giy bc lu h{nh trong thuc a mang con du ca n.
V{ }y chnh l thi im L Gia Thnh chnh thc c ng v{o h{ng ng nhng ngi
quyn lc nht Hng Kng. Cho d L Gia Thnh tha kh nng {m ph|n vi Ngn hng
Hng Kng c c Ha K Hong Ph th ng cng khng th ph nhn s tr gip t
mt ngi cn c th lc hn mnh l{ Bao Ngc Cng, mt thng nh}n h{ng u
Hng Kng, ng ch Cng ty Vn ti bin Ton cu v l mt trong nhng nh{ l~nh o lng
danh trong ng{nh ng thy ca thuc a. Nm 1972, Bao Ngc Cng ~ t khi Ngn
hng Hng Kng cn tm mt nhn vt tm c nh ng tham gia v{o ban gi|m c. Bao
Ngc Cng lun n tng vi mu ngi nh Tng Gi|m c Ngn hng Hng Kng thi
l{ John Saunders, ngi ~ t|c ng ban gi|m c ngn hng chp nhn Bao Ngc
Cng. S tht l{ ban u, ng}n h{ng ~ t chi nhng yu cu ca Bao Ngc Cng v cc
khon n hay cc khon u t c gi| tr c phn, song Saunders ~ xem xt li nhng
xut v{ lt li quyt nh ca cp di.
Mt iu th v l khi Bao Ngc Cng tr th{nh ngi Trung Quc u tin trong ban
gi|m c Ngn hng Hng Kng th gi }y, chnh ng li gip cho L Gia Thnh tr thnh
ngi Trung Quc u tin nm c mt cng ty thng mi ln ca Anh. Trong khi }y
l hai s kin quan trng, |nh du mc lch s trong mi quan h Trung-Anh ti thuc a
Hng Kng th i vi ring L Gia Thnh, n to tin vng chc cho nhng giao dch v
t duy kinh doanh ca ng trong tng lai.
Tuy nhin, mi cho ti th|ng 4 nm 1978, khi Michael Sandberg tr thnh Ch tch Hi
ng qun tr Ngn hng Hng Kng, L Gia Thnh mi c c cng ty thng mi . Bt
k th{nh cng thng mi no ca mt c| nh}n cng ph thuc nhiu vo s h tr ca bn
b v{ i tc, L Gia Thnh vi thng v chuyn nhng Ha K Hong Ph cng khng
nm ngoi quy lut . Trong thng v n{y, ngi m L Gia Thnh phi cm n chnh l{
Sandberg.
Trung Quc chuyn sang nn kinh t th trng cng c ngha l{ ngi Trung Quc s
ng vai tr ng{y c{ng quan trng trong cc hot ng kinh doanh ti Hng Kng. S pht
trin ny khng my nh hng n Michael Sandberg. Vi vic sp xp L Gia Thnh
mua li Ha K Hong Ph, ng mun tuyn b vi c th gii rng Ngn hng Hng Kng
~ sn sng vi vin cnh ngi Trung Quc dn dn lm ch tp o{n n{y. Khi a L Gia
Thnh ln v tr l~nh o, ng}n h{ng ~ nhanh chng gip cho ng c c danh ting v
nhng mi quan h trn th gii. Mt nh{ ph}n tch ng}n h{ng ~ nhn xt: Sandberg ~
gip L Gia Th{nh bc trn con ng ln bi mi ngi ~ dn bit n ng.
Cui cng, ng{y 25 th|ng 9 nm 1979, ngay trc na m, L Gia Thnh cng b ~ mua
c 90 triu c phiu ca Ha K Hong Ph ch vi 639 triu -la Hng Kng, gi mi c
phiu l{ 7,1 -la Hng Kng v thi hn tr l{ hai nm. ng nhn c 22% c phn Ngn
hng Hng Kng, l{ ngi nm gi c phn ln nht trong s cc c ng. V c bn, ng
ang c c iu mnh mun, l{ quyn lc: Sau khi nm quyn, ti ~ ni ngay vi hi
ng qun tr rng ti khng quan t}m n ci gh ch tch, iu m ti mun l{ l~nh o
hi ng v{ l{ ngi a ra quyt nh cui cng cho tt c cc cng ty ca Ha K Hong
Ph. Ti khng quan t}m ngi ngoi ni g. Ti mun tht s nm quyn.
c bit, vi vic nm gi quyn lc chnh Ha K Hong Ph, L Gia Thnh cng Cng
ty Trng Giang gi }y ~ c nhng khon li nhun ln t cc hot ng giao dch
thng mi. Ha K Hong Ph iu hnh mt phn |ng k cc cng cng-te-n ti thuc
a. N cng s hu mng li siu th ca Tp o{n ParkN Shop, i th thng xuyn
cnh tranh vi mng li Wellcome ca Jardine Matheson. Th lc ca L Gia Thnh cn
b{nh trng ti Tp o{n Dc phm Watson. Nh vy, ngo{i u t v{o bt ng sn,
Trng Giang gi }y cn hot ng trong c|c lnh vc bun b|n, khai th|c |, nh{ xng,
vn chuyn h{ng ha v{ cng ten n, c kh, b|n l v sn xut ung. Nhn vo nhng kt
qu ~ t c, ngi ta bit rng mt ng{y n{o Cng ty Ha K Ho{ng Ph ca L Gia
Thnh s tim ngi v tr cng ty thng mi h{ng u ti thuc a ca Jardine Matheson.
Nhng k knh ch trong tng lai ca L Gia Thnh th li ci khy. V Ngn hng Hng
Kng ~ quyt nh khng a Ha K Hong Ph ln s{n u gi, nhng nh{ u gi tim
nng phi rt lui. D cho nhng cng ty nh Jardine Matheson, Swire Pacific hay thng
nh}n ngi Anh James Goldsmith nhn vo Ha K Hong Ph mt cch thm thung th
cng khng ai c c hi gi{nh c n. Thnh cng ln nht ca L Gia Th{nh l{ ~ kho
lo |nh bi c tt c c|c i th, c bit l Goldsmith k thm mun Ha K Hong
Ph nht. Hn na, i vi nhng i th ca ng, tht l nc ci khi mt thng nh}n v
danh ca Trung Quc li tr th{nh nh{ u gi duy nht. |p li nhng li ch trch, nht l
s buc ti ~ b|n Ha K Ho{ng Ph vi ci gi qu r, Ngn hng Hng Kng gii thch
rng h ch ch tm kim mt c ng l}u d{i v{ c tinh thn xy dng.
K gieo li gim pha nhiu nht l Bill Wyllie. Sau khi John Douglas Clague b th ch vo
cui nhng nm 1970, thi im ngun ti chnh ca ngn hng b gim st khi ng l
ngi l~nh o ca Cng ty Quc t Ha K Hong Ph, chnh Bill Wyllie ngi c bit
n vi ging li cay c khi m ch Clague l{ mt con ngi ~ qu| mi mt l{ ngi
c ngn hng mi v lm xoay chuyn tnh hnh cng ty. V{ ng ~ l{m rt tt cng
vic ca mnh. V{ ng ~ l{m rt tt cng vic ca mnh. Tng l mt tay ua t ng thi
l nhn vin bn hng cho hng Ford, ni ting vi tnh to bo, khng bit s v{ c gii
kinh doanh Anh coi l mt trong nhng nh kinh doanh tr sng gi nht, Wyllie rt c
hoan nghnh khi ci t China Engineers, mt chi nhnh Hng Kng ca Tp o{n Sime
Darby. Vi vic loi b nhng chi nh|nh l{m n khng c li nhun ca China Engineers,
ng ta ~ tin h{nh c cu li b my cng ty cho gn nh ng thi tht cht s lng.
Wyllie cng c nhng nh hng trong qu trnh t chc li hot ng kinh doanh ca hng
Ford Hng Kng, gip n t mc li nhun cao. Vy nn chng c g phi nghi ng khi
trong thi gian , rt nhiu cng ty thng mi h{ng u coi ng ta l mt v b|c s cng
ty m|t tay.
Wyllie v{ phng T}y c quyn ch trch v chuyn nhng theo cch ca h. Vic L Gia
Thnh tr gi| di mc kim to|n dng nh khng lm Ngn hng Hng Kng bn tm:
ban u mua Ha K Hong Ph vi ci gi bo bt, ng}n h{ng ~ b|n li n thu v 517,6
triu -la Hng Kng.
i vi ngi {n ng Triu Ch}u n{y, iu duy nht c tha hng t ngi cha l s
thng minh v lng ham hc hi. Chnh iu ~ gip ng nm c Ha K Hong Ph
im khi u cho s nghip ca L Gia Th{nh. N ~ to cho ng mt v th ln trong con
mt ca c|c ng nghip. Trong bi cnh nn thng mi ang b cc doanh nhn Anh v
Thng Hi thng tr, L Gia Thnh khng cn l mt ngi mi pht ln cha c cng
nhn; gi }y ng tht s tr thnh mt nhn vt quan trng v uy tn. K t }y, bt k li
ni v{ h{nh ng no ca ng cng s c nhng ngi quan t}m n nn kinh t Hng
Kng ch . Cng k t }y, mi ng thi c ch t pha ng cng c th bo hiu rng ng
chun b thc hin thng v ln. ng tht s ~ tr th{nh thc o quan trng cho nhng
bc thng trm ca nn kinh t thuc a ny.
6. Quan im chnh tr v li nhun
Bc vo nhng nm 80, vi v th sn c l mt trong nhng thng nh}n xut sc nht
Hng Kng, a v ca L Gia Th{nh c{ng c nng cao nh s hu Tp o{n Ha K
Hong Ph. V cui nm 1979, L Gia Th{nh ~ tng thm 30% vn u t v{o cng ty n{y
so vi ngun vn ban u l 22,4%.
Thp nin 80 l{ giai on b chi phi bi nhng trng phi duy tin t, chnh s|ch t hu
ha, giai on tri khon bp bnh, tip qun cng ty v nhng chnh sch t do cnh tranh
kinh doanh c|c nc phng T}y di thi Margaret Thatcher v Ronald Reagan. Vic
Hng Kng l mt thnh ph t tr theo ch ngha t bn thun ty k t khi thnh lp vo
nm 1842 dng nh l{ mt ch i vi nhng chnh sch ti chnh ca ch ngha bo
th. Bc i nhm m rng ch kinh t ton cu cn non tr ca L Gia Th{nh dng
nh cng ph hp vi nhng xu hng tin t ang thnh hnh l chuyn ngun tin vo
London v{ Washington. tng v mt nn kinh t ton cu ca ng trng khp vi nhng
quan im ca Th tng Anh v Tng thng M. c im ni bt ca thi k ny l mt
h thng cc doanh nghip c php t do kinh doanh, do , }y l{ giai on y ha
hn cho mi doanh nhn c th quay vng li nhun. Vo khong nm 1979, ngay c Bc
Kinh di ch ci cch ca ng Tiu Bnh cng hng qun chng nhn dn ti mt
tng lai ti s|ng v{ tt p hn thng qua ch ngha t bn nhng di hnh thc ca
ch ngha x~ hi.
Tuy nhin, theo nh L Gia Th{nh lp lun th nhng ngun li nhun ny tt yu s gim
xung do li sut Hng Kng tng v{ do s kim sot ca chnh ph v li tc cho thu
tip tc km hm doanh thu bt ng sn ca cng ty. Mc d vy, trong bi pht biu
thng nin ca ng trc cc c ng ca cng ty, L Gia Thnh vn gi vng mt quan
im tch cc: Th trng bt ng sn s gim st nhng khng |ng k, thi k ny s i
qua vi s gim li sut v s tng ln v thng mi. Do vy, ti vn lc quan v tng lai
ca th trng bt ng sn Hng Kng.
Cui cng th trng ny vn c mt s gim st. D lc quan hay khng th L Gia Thnh,
vi ti sn tp trung ch yu vo cc lnh vc kinh doanh c lin quan n th trng pht
trin bt ng sn mang tnh cht quay vng, vn s phi i mt vi s suy thoi kinh t
ton cu v{o nm 1982. Ch trong mt thi gian ngn, li nhun t cc v u t ca L Gia
Th{nh trong nm 1982 ~ gim rt nhanh so vi nm trc 62% tng ng vi 525,6
triu -la Hng Kng. Mt phn nguyn nhn gy ra tnh trng ny xut pht t 98 triu
-la Hng Kng bt ng sn b tt gi. Cng vi s suy thoi kinh t ton cu th s thiu
ht ngun tin u t v{o th trng, li tc cho thu thp, nhng ta nh{ vn phng
khng ai thu v s pht trin chm chp ca ngnh xy dng cng tht cht thm p lc
ln L Gia Th{nh. c bit, i vi Cng ty Xi mng Green Island ca ng th giai on suy
thoi ca ngnh xy dng ng ngha vi s mt n nh ca ngun li nhun khng l. Do
thi tit khng n nh v{ do xi mng Nht Bn trn ngp vo th trng Hng Kng, li
nhun ca cng ty n{y ~ tt xung rt nhanh, ch cn 65%.
R rng s suy thoi kinh t nm 1982 l{ qu~ng thi gian kh khn i vi nhiu thng
gia Hng Kng. Tuy nhin, vic li nhun khi ln rt cao v khi xung v cng thp khng
phi l{ iu g mi m i vi nhng thng nh}n vn ~ quen vi nn kinh t t bn
thuc a y bin ng, lun thay i bt thng. V{ nh mt tt yu, iu ~ t|c ng
rt ln ti nc Cng ha nhn dn Trung Hoa. Qu thc, bt k mt thng gia n{o u
bit r rng mnh s phi vt qua tnh trng suy thoi kinh t nhng quan trng hn, h
cn phi i mt vi ngh quyt chnh tr quyt nh n tng lai ca Hng Kng trong
lnh th Trung Quc. Vic L Gia Thnh tip tc u t v{ l{m n ph|t t trong mt th
trng bt n nh s chng minh nim tin vng chc ca ng vo Trung Quc. ng thi,
vic ng u t nhiu vn vo Trung Quc s chng minh v tr c quyn ca mnh trong
cc vng trn quyn lc ca Hng Kng v mu quc. Qu thc, cho ti thi im v Thin
An Mn v{o th|ng 7 nm 1989 th thp nin 80 vn v{ cng ging nh bt k thp nin no,
u thun li i vi L Gia Thnh.
Tuy nhin, c nhiu kin khc nhau xung quanh vn n{y, trong c c kin ca L
Gia Thnh. L mt ng minh cao gi| v{ l{ c|nh tay u t nc ngoi ca cc ng ch
Bc Kinh, L Gia Thnh gi mt v tr quyn lc c bit trong s cc doanh nhn Hng
Kng. Li ni ca ng c th gy nh hng ln ti xu th ng h hay phn i nhng chnh
sch ca Trung Quc. V v vy, v{o ng{y 23 th|ng 5 nm 1982, L Gia Th{nh cng mt
doanh nhn c th lc kh|c l{ Henry Fok ~ c mt bui gp mt vi b i ng Tiu
Bnh v Th tng Trung Quc Triu T Dng, hai ngi nm quyn l~nh o Trung Quc
trn thc t, tho lun v tng lai ca thuc a ny.
Mc d Nh{ m|y Xi mng Trung Quc thua l ngay trong nm hot ng u tin (1983)
nhng Tp o{n u t Kiu Yip vn mun nh my ny s tr th{nh phng tin dn ti
cc v l{m n trong tng lai vi cc ng trm ln Hng Kng v{ c|c nc phng T}y.
S tin thua l trong sut nhng nm u l thu t kho bc ca nhn dn. V mc d d n
ny kh tn km nhng n s chng minh nhng gi tr kinh nghim thu c t vic kinh
doanh vi nhng doanh nhn ch cht.
Trong khi , L Gia Th{nh vn khng li bc trc nhng th thch ca vic kinh
doanh trong mi trng mi, vn tip tc tin hnh ht giao dch n{y n giao dch khc
vi Trung Quc. V{o nm 1979, ng hp tc vi Cng ty u t Kiu Kwong ca Trung Quc
thnh lp Cng ty Trch nhim hu hn Bt ng sn Nghi Phan. Mc ch ca cng ty
ny l xy dng cc ta nh 30 tng Hng Kng, mi cng trnh tr gi khong 60 triu -
la M. Nm sau, Tp o{n Trng Giang ca L Gia Thnh tham gia cngxoocxiom vi cc
i t|c c bn ca Hng Kng nh Cng ty Hopewell Holdings, Cng ty New World
Development, Cng ty Sung Hung Kai Properities, Cng ty Sun Hung Kai Securities v Wing
Tai Development, nhm gia tng s vn 60 triu -la M ni trn xy dng mt khch
sn 1.200 phng ti thnh ph Qung Chu. V ngay khi cc ng ch Bc Kinh hy vng vo
nm 1979, khi m{ h xc du th|nh cho L bin ng tr thnh mt ngi giao lin tin
cy vi th gii t bn th L cn mang theo mnh c mt h thng ngn hng. Nhng ngn
hng c lin quan ti thng v xy dng khch sn Qung Chu ny bao gm Ngn hng
thng mi c quyn Canada, Ngn hng -M, Paribas Asian, Banque de Paris & d Pays-
Bas, CCIC Finance, v{ ng}n h{ng thng mi cui cng tham gia vo d n ny thuc s hu
mt phn bi China Resources (i l bun bn xut nhp khu h{ng u ca Trung Quc
ti Hng Kng), Ngn hng Trung Quc, Ngn hng Quc gia Chicago v Ngn hng Cng
nghip Nht Bn.
Tuy lc ny L Gia Th{nh ang tin hnh mt d n lin doanh khc vi Cng ty California
v mt giao dch vn ti vi hng my bay qun s Lockheed nhng L v{ c|c i tc vn
hon thnh vic xy dng mt khu bo dng c|c phng tin hng khng Thng Hi
sa cha v tn trang cc loi my bay hng ca Trung Quc, sau l{ to{n b chu .
D |n n{y ~ th hin quan im lc quan ca L v tim lc kinh t ca Trung Quc. ng
cho rng mt t l kh ln ngi dn Trung Quc, c bit l tng lp trung lu, nhng
ngi c nhiu kh nng s dng c|c phng tin hng khng, nhng phng tin m s c
lc cn sa cha v bo dng.
S lc quan ca L, nu khng da trn nhng |nh gi| c| nh}n ca ngi trong cuc v
k hoch ca ng Tiu Bnh th cng da trn nim tin tht s rng sm hay mun th
nhng ci cch ca ng Tiu Bnh cng s tr thnh hin thc.
Chnh ph Lin hip Vng quc Anh v Bc Ailen v Chnh ph nc Cng ha nhn dn
Trung Hoa ~ xem xt vi s toi nguyn mi quan h hu ngh ~ tn ti gia chnh ph
v{ nh}n d}n hai nc trong nhng nm gn }y v{ ~ thng nht rng gii php ph hp
~ c thng lng cho cu hi v Hng Kng, mt cu hi ~ b lng qun t qu kh,
rt c li cho vic duy tr s n nh v thnh vng cho Hng Kng cng nh tng cng
v pht trin hn na mi quan h gia hai quc gia da trn nn tng mi. Cui cng, sau
nhiu cuc hi {m gia c|c ph|i o{n ca hai chnh ph, hai bn ~ thng nht tuyn b
nh sau:
Chnh ph nc Cng ha nhn dn Trung Hoa tuyn b vic thu hi khu vc Hng Kng
(bao gm o Hng Kng, Cu Long v Tn Gii) l nguyn vng chung ca ton th nhn
dn Trung Hoa v vic thu hi ch quyn ca Trung Quc i vi Hng Kng s c hiu lc
t ng{y 1 th|ng 7 nm 1997.
Chnh ph Vng quc Anh tuyn b s hon tr Hng Kng li cho Cng ha nhn dn
Trung Hoa v{o ng{y 1 th|ng 7 nm 1997.
Tht s, trong tt c cc giao dch m L tin hnh vi Cng ha nhn dn Trung Hoa th
c mt v ni ln nh l{ mt vt nh m{ L khng th xa. V b bi ny c s tham gia ca
Vng Quang Anh, em v ca Lu Thiu K qu c, ngi ~ tng gi cc v tr quyn lc
quan trng Bc Kinh v{ cng chnh l{ ngi ~ vit cun How to be a Good Communist
(Lm th n{o tr thnh mt ngi Cng sn tt). V{o th|ng 1 nm 1984, Vng ~ t
vn vi L v mt v giao dch bt ng sn. ng mun mua 8 dy nh vi tng cng
1.100 cn h cha x}y dng xong City Gardens, khu t m mt trong cc cng ty ca L
ang s hu, Cng ty International City Holdings. L ~ ng bn vi s tin l 940 triu
-la Hng Kng, nhng ng cng lo ngi s mo him ny s tr th{nh iu bt li cho
Vng v{ do cho c Trung Quc. Hn na, L khng mun mi ngi suy o|n rng ng
ang li dng mt k mi bc ch}n v{o lnh vc bt ng sn t mt t nc vn quen
vi cc cuc ci c|ch vn ha hn l{ c|c v giao dch vi t bn. V vy, khuyn khch
Vng, L ~ quyt nh a ra cho Cng ty Cng nghip Ever Bright ca Vng mt iu
khon gii tho|t trong vng s|u th|ng. iu khon ny l th m{ Vng ~ cu khn gn
hai ng{y v{ chnh n ~ m ra li thot d d{ng cho tn T bn Cng sn n{y ln trn khi
tha thun m khng tn mt ng n{o. Theo quan im nhn nhn ca Vng th v lm
n vi ng vua bt ng sn lng ly s gip ng bc vo th gii ca cc ngun u t
khng l v nng cao v th trong gii cc ng ch Bc Kinh.
Ba th|ng sau, ta |n a ra quyt nh: Ban gi|m c ca Tp o{n Trng Giang bao
gm L Gia Thnh, George Magnus, Albert Chow, Chow Chin-wo v George Zang ~ tht
s c lin quan ti v giao dch phi ph|p n{y. Mc d Chow Chin-wo n phng chu
trch nhim trong vic bn c phiu nhng nhng ngi cn li cng phi cng gnh trch
nhim. D Vng Quang Anh ~ b ph bnh do bp mo s tht v thng v n{y nhng L
Gia Thnh vn ht sc lo lng v quyt nh ca ta. Danh ting, iu m{ ng thng xt
nht, ~ b hy hoi mt cch ba b~i. Ni c|ch kh|c, ng lo ngi rng nhng ngi iu
hnh ph Wall v{ c|c cng ty nc ngoi s trnh l{m n vi ng.
Gii php ca L cho s khinh thng n{y l{ thu ba v lut s ngi Anh n kh|ng
|n ln Ta Thng thm Hng Kng. Nhng ng{y 20 th|ng 10 nm 1986, sau s|u ng{y x
n, thm phn Ta n Ti cao Hng Kng vn xc nhn cc kt lun ca ta n. C l an
i L, v thm ph|n cn lu thm rng ti n{y khng tng ng vi ti khng trung
thc hay ti la o. Tuy nhin, vi quyt nh ny, L chnh thc tr th{nh ngi u tin
b kt ti trong ba nm tn ti ca Ta n Giao dch tay trong.
L khng ch nhn thy rng ngi dn vi thu nhp kh dng tng, h mun l{m p cho
ngi nh ca mnh bng cc loi hoa nha m ng cn bn rn vi vic |nh gi| nhng nhu
cu ca ph n Trung Quc thi hin i n{y. c bit, nh L Gia Th{nh l gii: ng quan
tm ti vic nu ph n mun gn gi v p th cn phi s dng cc loi m phm v nu
l{ sn phm ca phng T}y hay sn phm du nhp t c|c nc phng T}y th s tt
hn.
Tuy vy, b qua s pht trin k l ca th trng v vic ngy cng c nhiu ngi mo
him u t vn vo Trung Quc, v{o th|ng 6 nm 1989, vic mo him kinh doanh Hng
Kng v Trung Quc li mt ln na t nhin tr nn ln xn trn chnh trng Bc Kinh.
Tuy nhin, n nm 1992, nim tin ca L i vi Trung Quc li hi sinh, ng ni: Mt t
nc nh Trung Quc khng sm th mun cng phi tm ra mt con ng ng n.
Trung Quc vn i sau c|c nc kh|c trong lnh vc cng nghip v cng ngh. Mc sng
ca ngi d}n cng cha cao. Ti lun hy vng Trung Quc s i trn con ng ng n.
Ti ~ tng gp ngi Giang Trch Dn, Tng B th ng Cng sn Trung Quc vo cui
th|ng 12 nm 1991. ng ~ khng nh r vi ti rng cc cuc ci cch v cc chnh sch
m ca s c duy tr. Ti lun tin tng vo li ni v kh nng ca ng. Ti khng h
nghi ng chnh sch ca c|c nh{ l~nh o Trung Hoa bi v h ang u tranh cho s n
nh v kinh t, chnh tr cng nh vic ci thin i sng ca nhn dn. Khng ai c th
o|n trc tng lai ca Trung Quc s nh th no. V mt chnh tr, cc nguyn tc ch
ngha x~ hi s vn c duy tr. V mt kinh t, t nc ang thc hin chnh sch m
ca. Ti khng ngh h s i ngc li chin lc n{y.
Tuy nhin, trc khi L pht biu nhng li ny, ng phi i cho ti khi khng kh m
m Bc Kinh i qua. Nm 1989, khi s kin Thin An Mn vn cha phai m trong tm
tr mi ngi, L tip tc tp trung u t c|c ni kh|c nh Canada, M, Anh. Cui cng,
vic n{y cng xy n nh l{ mt thi k quan trng trong s pht trin ca ch L Gia
Thnh. Tht s, gi }y ng ang chun b cho hai con trai cng iu h{nh ch ny. V
ng ~ quyt nh nc ngo{i l{ mi trng l tng nht {o to hai ngi con ny.
7. Khch l cc con
Geroge Magnus, Gi|m c Hi ng qun tr ca Tp o{n Trng Giang Thc Nghip, khi
m t ch ca L Gia Th{nh ~ nhn xt: l{ ch c s hu bi mt ngi c
kh nng iu hnh v kim so|t n. ch nh nhng hot ng rt hiu qu v chng
ti bit mnh nn i ng no v khng mun ph phm thi gian. Tt c ch c vy.
Thm ch, ngay c trong nhng thng v ln, L Gia Thnh lun c nhng nc c nhanh
chng v quyt o|n. Mt minh chng in hnh cho s sng sut ca L Gia Thnh chnh l
vic ng mua c phn ca Tp o{n in lc Hng Kng t Hong Kong Land, mt thng
v tr gi 2,9 triu -la Hng Kng. Di s ch o ca doanh nhn Jardine Matheson,
Hong Kong Land ~ mua li c phn ca Tp o{n in lc Hng Kng ngay trc khi cng
ty ny hon ton ph sn vo th|ng 5 nm 1982. Tuy nhin, n nm 1985, mt khon n
khng l ~ buc Hong Kong Land phi thanh l cng ty tr n. Trong khi , t lu L
Gia Th{nh ~ p nh s hu tp o{n n{y: Tp o{n in lc Hng Kng lun au |u
trong tim ti. Ti ~ thu thp y thng tin cn thit. iu cn li ch l ch c hi n.
C hi cui cng ~ n khi Hong Kong Land bn r s c phn ny. Ngay lp tc L Gia
Thnh c mt dp tt ha hon. L ch mt khong mi by gi ng h mua li
Tp o{n in lc Hng Kng, thm ch sau ng cn lu thm: Nu khng tnh tm
ting ng h cho vic ng th c l ti ch cn chn ting ng h l{ . Dng nh cha
my hi lng vi tc ca vic giao dch, ngay sau khi c|c bn ~ k hp ng L Gia
Thnh ch mt hn mt pht thu xp mt khon vay tr gi 192 triu -la Hng Kng t
Ngn hng Hng Kng tr cho thng v mi ny.
L Gia Thnh nhanh chng trao quyn iu hnh v gim st Ha K Hong Ph cho
nhng ngi Trung Quc. Nu s khc bit v vn ha ng vai tr trong vic phn chia cp
bc ca tp o{n th n cui nhng nm 1980 L Gia Th{nh chc chn ~ cm thy an tm
hn khi c|c con trai ng l{ Victor v{ Richard dn t c thnh cng trong cng vic kinh
doanh. Mt ng{y n{o , nu ai c tim lc m nhn vic cho l|i ch ca L Gia
Thnh th khng ai khc ngoi nhng a con ca ng.
n cui nhng nm 1980, L Gia Th{nh ~ sn sng th th|ch lng trung th{nh cng nh
o lm con ca cu con trai c Victor sinh nm 1963 vi tn khai sinh l L Trch C. Tt
nghip i hc Standford vi tm bng K s X}y dng v Thc s ng{nh Cu ng, Victor
tr v Hng Kng v{o nm 1985 v{ hc vic ti mt cng ty kin trc, ni anh c th hc
hi nhiu vn v qun l v pht trin kinh doanh bt ng sn. Tuy nhin, i vi Victor
th cha anh lun l ngun tri thc v tn v mi lnh vc ca cuc sng. Bn thn L Gia
Th{nh cng cho bit: Nu cc con trai ti c th hc hi t ti th chng cng s hu nhiu
c|i qu gi|. im tnh, khim tn v{ khng ph trng, l{ hnh nh ca mt L Gia
Thnh tr tui, Victor c bit |nh gi| cao phng ph|p cng bng trong vic gio dc cc
con ca cha: ng tht s l mt nh{ kinh doanh t{i ba nhng rt him khi ng ln lp
chng ti. Nu ng cm thy t h{o v ~ l{m c mt vic g , ng s cho chng ti bit:
H~y nhn }y, cha rt t ho v vic n{y.
t nht, c th ni rng cuc giao dch quan trng u tin lin kt cha con L Gia Thnh
trong trn chin thng mi v cng gay go v quyt lit khng phi do bn cht ca cuc
giao dch m do cm by v mt d lun. V Victor hiu rng mnh chnh l trung tm ca
cuc tranh lun ny.
D vy, Expo '86 vn gi vai tr l hi ch trin lm quc t trong mt thi gian trc khi
mnh t c s dng cho mc ch l}u d{i. C mt thi im, chnh quyn ca ng X
hi Tn nhim ha s {m ph|n vi c d}n Vancouver v kh nng x}y dng nh gi r ti
khu vc n{y. Nhng i vi mt chnh quyn bo th, tng v d n khng sinh li trn
mt mnh t t gi nhanh chng b bc b v{ sau ri v{o l~ng qun cho n khi Tp
o{n Kinh doanh British Columbia c thnh lp.
L mt k s, Stanley Kwok tng l Ch tch ca B.C. Place. V Stanley Kwok tham gia vo
vic pht trin khu ng sn ny, thm ch trc c khi khu t Expo 86 b rao bn, ng
bit rt r v nhng vn v tim nng ca khu vc n{y. ng cng bit nhng c| nh}n
quan trng trong chnh quyn thnh ph. Stanley Kwok l nhn t h{ng u c th a ra
k sch uyn chuyn cuc u thu thnh cng. B buc ti l c nhng hiu bit qu chi
tit v Expo '86, Kwok ~ gii thch rng ng nh t chc v{o nm 1986 khi bit c
nhng nh ca Grace McCarthy i vi mnh t. Kwok ri b B.C. Place vo thng 8
nm 1987 v{ mt trong nhng thnh vin Hi ng qun tr ca B.C. Place ln thay th ng.
V{o th|ng 10 nm 1987 ng tr thnh Ph Ch tch ca Concord Pacific. Cn Craig Aspinall
l{ ngi bit r s h ca c|c nh{ l~nh o ng X hi Tn nhim. ng bit cn i u hay
phi trnh chm trn vi nhng ai trong qu| trnh iu h{nh ng n{y. Hn ht, ng l
ngi ~ to nn hnh nh cho ng X hi Tn nhim trong cc chin dch tranh c thnh
cng ti a phng v{o c|c nm 1983 v{ 1986. Lc n{y Aspinall ng vai tr l{ ngi lm
cng tc quan h cng chng cho L Gia Thnh.
Ngoi lp ng bao ph pha ngoi, tt nhin L Gia Thnh cn c con trai c Victor,
ngi hin l Ch tch ca Concord Pacific Developments. Lc ny Victor mi ch tui
20. Rt nhiu bn ca L ngh rng Victor l{ ngi tha k ngai vng ca ch do L lp
ra. Mt thnh vin Hi ng qun tr ca Trng Giang Thc Nghip nhn xt: Victor ng{y
cng tr th{nh c|nh tay c lc ca L Gia Th{nh. Victor cng a ra nhng nhn xt v
mnh nh sau: Ti bit rng mnh l mt trong nhng gi|m c bo th nht trong nhm.
Ging nh cha mnh, Victor khng bao gi vung tay qu| tr|n v{ dng nh c chung rt
nhiu quan im vi L Gia Thnh v s giu c v cuc sng: Ti khng qu| xa x, khng
phi v ti khng c tin m do mi th ti hng th u min ph nh thu mt cng vin
vng ngoi . Bn cn cn g ngoi mt chai ru vang v mt ci bnh sandwich? Trong
cc ba ti ca ngi Trung Quc nu ch ba mn l{ th ti s khng yu cu n mn
th t. Vi khong thi gian m mi ngi c c th n chng l qu tha. Chia s v
cho i c ngha nhiu hn th.
Ngoi vic iu hnh Concord Pacific Developments, Victor cn qun l mt cng ty pht
trin k thut, xy dng v bt ng sn ca ring mnh tn l{ Grand Apex tip cn th
trng Vancouver, mt nc c hon ho i vi cu con trai y tham vng ca ng trm
bt ng sn. Victor ~ l{m h chiu i Canada vi l do thng thc nhng gi pht
tuyt vi m{ khng tit l bt k iu g v k hoch ca mnh. C Victor v L Gia
Th{nh u khng bit l{ thi im quan trng trong cuc chy ua gi{nh quyn s hu
mnh t ca hi ch trin lm. Chuyn i ngo{i l ny s t nhng n lc t trc n
nay trn b vc thm.
Tuy nhin, ngay trong qu trnh chun b cho cuc u thu, L Gia Thnh cn c nhng
vn khc phi lo. chnh l{ vic gom tin. Theo nh l thng, L cn c|c i tc. L
Gia Thnh nhanh chng tho lun vn ny vi Ng}n h{ng Thng mi Canadian Imperial
(CIBC). Nh tha thun ban u th Trng Giang Thc Nghip s tr th{nh i tc ca
CIBC v{o nm 1974 v{ sau hai cng ty n{y cng th{nh lp mt cng ty lin doanh ti
chnh mang tn Canadian Eastern Finance Limited (CEF), vi nhim v chnh l cung cp
ngun vn tp th, vn u t cho c|c d n v qun l u t. y qu l mt v dn xp
hon ho cho CIBC. Thng qua CEF ngn hng ny c th tin thng vo trung tm ca gii
kinh doanh Hng Kng. V{o nm 1986, ng}n h{ng n{y c th nhm vo phn th trng cn
li ca chu thng qua vic thnh lp CEF New Asia Partners Limited mt ngn hng
thng mi chuyn cung ng tin cho cc d n chu . Cui cng, chuyn du ngon ca
CIBC cng cho thy nhng nc i mo him, thm ch c mt iu ~ c tin o|n trc
nm 1979 rng L Gia Thnh khng ch mua li Ha K Hong Ph m cn tham gia vo Hi
ng qun tr ca Ngn hng Hng Kng, v l cu ni CIBC vi mt trong nhng ngn hng
h{ng u ch}u . Nhng quan trng hn l{ nc Cng ha dn ch nhn dn Trung Hoa s
m ca i vi gii kinh doanh Hng Kng. Ph Ch tch k cu ca CIBC l Domingo
Chiappe nhn xt: Ch}u l{ mt nn vn ha tp th . Nu chng ta t mnh lm tt c th
chng ta s mc rt nhiu sai lm. Hip hi do L Gia Thnh lp ra khng ch v li ch ca
gii kinh doanh m n cn khin gii kinh doanh tr|nh xa chng ta.
Mi quan h khng kht gia L Gia Thnh v CIBC s rt hu ch trong sut thi gian din
ra v mua bn mnh t ca hi ch trin l~m. Trc ht, da vo s hin din ca Fraser
Elliott trong Hi ng qun tr ca CIBC, vic la chn mt cng ty lut tp trung cho v
mua b|n dng nh l{ mt quyt nh mang tnh cht tin liu. Cng ty lut khng ai
khc ngoi Elliott Stikeman thuc S Elliott, s la chn n{y ~ c quyt nh khi cng ty
n{y i din cho L trong v tranh chp Husky Oil. Chnh mi quan h cht ch gia kinh
doanh v tnh bn l cht gn kt h li vi nhau. iu gip L Gia Th{nh b nhim hai
i tc kinh doanh t cng ty lut vo Hi ng qun tr ca Husky Oil v Concord Pacific.
Bn thn Cng ty Elliott Stikeman cui cng cng m c vn phng ti Hng Kng trn
tng 18 ca Cao c Trung Hoa, cao hn tr s chnh ca L Gia Thnh hai tng.
Mt quyt nh na cng mang tnh cht tin liu trong h thng quyn lc ti Canada ca
L Gia Thnh chnh l vic CIBC d nh h tr Cng ty Thu Concord Pacific. Bn thn L
Gia Thnh chim 51% s tin t cc ca Concord Pacific, CIBC s hu 9%. S cn li th L
Gia Thnh ch vic ku gi mt v{i i tc. L mt ngi thc hin cc tha thun bt ng
sn t{i ba, ~ th{nh cng trong sut ba thp nin vi c|c thng v kinh doanh bt ng
sn yu cu tin t cc cao, L Gia Thnh khng phi tm }u xa c|c i t|c kinh danh c
nh Trnh D ng ca New World Development v L Triu C ca Henderson Land, mi
ngi c th ng gp 20% s tin t cc cn li. iu qu thc nh L Gia Th{nh ~
ch ra: Danh ting ca ti l mt trong nhng l do chnh khin ti thnh cng. N gip ti
c c nhng i tc lin doanh khi cn. Nu ngi ta tin bn th vic thu ht i tc tr
nn d d{ng hn rt nhiu v cng vic s tr nn sun s. V{ n cng ng nh li nhn
xt ca Victor: iu quan trng nht m ti hc c t cha mnh l{ bit tn trng v
c x ng n vi c|c i tc. Trong cng ty ca chng ti, chng ti nhn nhn c|c i tc
theo quan nim truyn thng. i tc l nhng ngi hp tc vi nhau lm vic, l
nhng ngi bn tt v cng nhau to nn doanh thu cho cng ty. iu mang li cm
gic gn gi gia cc thnh vin trong cng ty. Cha ti hin ang l{ c ng trong d |n u
t ti Vancouver. Chng ti tin tng vo vic chia s v kt bn. Ti Hng Kng, khng mt
cng ty no cho rng chng ti iu khin mi hot ng khu vc ny. Cng vic kinh
doanh s tr nn nh nhng v hiu qu hn khi bn c ng minh. Chng ti cho rng cc
cng ty n{y u c nhiu tim nng nhng chng ti cng quan t}m ti nhng con ngi
lm vic trong . Do chng ti ni H~y hp tc v xem chng ta c th cng nhau to
nn iu g!
Craig Aspinall, ngi ph trch v quan h cng chng ca Concord Pacific ~ nhanh
chng th hin s li cun ca d |n, sau n{y c gi l d n Pacific Place. Cc bi vit
ngn c tiu cha ng nhng t ng y cm xc nh ngon mc, |ng kinh ngc
c ng ti trn cc t b|o a phng. L bit rng vic ca ngi mt thnh ph m hu
ht c d}n u cm thy khng my d chu i vi vic ngi ngo{i ang nn gn h l rt
cn thit. ng cho bit: Vancouver s tr thnh mt thnh ph nng ng, c bit l v
lnh vc kinh t. S thnh cng ca thng v Pacific Place l thnh tu |ng t ho. Chng
ti ~ c i x mt c|ch bnh ng ngay t ban u, iu to nn nim tin cho nh
u t v{ danh ting cho British Columbia. Tt nhin, hu ht ngi Trung Quc u bit
rng Vancouver l thnh ph tt hn c|c th{nh ph khc ti British Columbia. Nhng ng
thi h cng s bit nhiu hn v British Columbia, n khng ch c Vancouver. Rt nhiu
doanh nhn ln quan t}m n ngun t{i nguyn thin nhin nh g x, gas, giy v h s
u t v{o British Columbia bn cnh vic u t v{o Vancouver. Tham gia v{o cuc tn
dng n{y l{ George Magnus Ph Ch tch Hi ng qun tr ca Trng Giang Thc
Nghip, mt trong nhng ph t| c lc ca L Gia Th{nh v{ l{ ngi ng vai tr then cht
trong tha thun cui cng ca v giao dch: Vi v tr c bit trn bn cc mi gi th
gii, Vancouver c th lm vic vi cc th trng tin t trn th gii xung quanh mt chic
ng h. l{ li th tuyt vi m khng mt thnh ph no trn th gii c c ngoi
tr Los Angeles v{ San Francisco.
Tuy nhin, nhng t|n dng ko d{i khng l}u. Ngay sau nhiu ngi bt u lm
phin. Trong s , mt v{i ngi hoi nghi rng l do duy nht m Concord Pacific thng
trong v u thu l quan h ca L Gia Thnh vi c quan tin t chnh ti Hng Kng l
Ngn hng Hng Kng, vi t c|ch l{ th{nh vin hi ng qun tr v c ng. V{o nm
1986, Ngn hng Hng Kng mua c phn v lin kt ti chnh vi Ngn hng British
Columbia. Ti chnh thi im . Theo nh Robert Scragg thuc Cng ty Bt ng sn Wall
& Redekop t ti Vancouver, cho ban iu hnh ca ng X hi Tn nhim nm quyn
kim sot v qua mt Concord Pacific, tht s l{ Hng Kng phi hi l cho Ngn hng
British Columbia. Ti cho rng c iu g cha c cp n }y.
L mt ngi bn chi golf th}n thit ca Th tng Bill Vander Zalm, Toigo ni ting vi
v mua bn chui c|c nh{ h{ng a phng ~ ph| sn White Spot vi tr gi 38 triu nhn
dn t v v mua li quyn kinh doanh ca British Columbia i vi ca hng g rn
Kentucky v{o nm 1983. Lun gp may trong cc v l{m n v nh hng, bt ng sn,
khch sn v ca hng thc n cho sinh vt cnh, ln ny Toigo a con ca h Powell ni
ting li mun mua Expo 86 tin hnh xy dng mt sng bc theo m hnh ti Las
Vegas.
Nhn thy bu khng kh phn i ngi Trung Quc c v nh ang lan rng ngy cng
mnh m ti British Columbia, mt vi nhn vt quan trng ti a phng gi rng c l
Vancouver vn cn c ci nhn thin cn. Gordon Campbell, Th trng thnh ph
Vancouver, mt ngi c gng a ra mt ci nhn tch cc hn cho vn ny cho rng:
iu kh khn nht m ti cn phi vt qua vi t c|ch th trng thnh ph l to ra
mt cm gi|c tin tng cho c d}n thnh ph v kim sot ton b hot ng ang din ra
trong thnh ph. Trn thc t, bn phi lm cho h nh rng chng ta c th pht trin
thnh ph thng qua vic xem xt mt vi s pht trin khu vc b bin pha bc ca
False Creek v{ chng ta ang mang li li ch cho cng ng. Michael Goldberg, mt nh
quan st k cu ngi Hng Kng v{ l{ gi|o s i hc ti British Columbia nu r quan
im ca mnh trong nhng li nhn xt: Chng ta tht s va chuyn t mt a im nh
ti mt khu vc ln. V s thay i din ra nhanh chng ch trong vng hai nm. Mi
ngi c ci nhn qu hn ch v{ iu ny cn phi thay i. S phn bit chng tc ngm
ngm m chng ta chng kin trong thi gian qua l triu chng ca n. Chng ta ~ tr
thnh mt tnh l mang tm quc t hn bt k thi im n{o. L Gia Th{nh c c|ch x tr
thn trng hn vi nhng k t iu. Thay v pht biu thnh kin v phn bit chng tc,
L Gia Thnh ch ni mt c|ch n gin: 100% vn ca chng ti s khng phi t Canada.
iu c ngha l{ s c nhng khon u t mi thay v chu chuyn nhng ng -la u
t ~ c. Vic u t mi ny s to ra nhiu c hi kinh doanh hn cho c d}n th{nh ph.
Thm v{o , mt i ng chuyn nghip gm cc kin trc s, k s, nh{ qun l v nh
thu s l nhng ngi sinh ra British Columbia. Thc ra L Gia Th{nh ~ l{m du cuc
tranh c~i i rt nhiu v tp trung a ra c|ch nhn kh quan hn. ng ni: Ti cm thy
rt mng trc phn ng ca d lun. 99% c d}n }y cm thy vui mng v{ ch{o n
chng ti ti vi d n ny. Nu nhng ch trch mang tnh tch cc th iu rt c li cho
chng ti v gip chng ti hon thin hn.
Tuy vy, vic bn th}n L ~ phi phng b khin ng rt ngc nhin. Rt cuc trong ngh
ca ngi Trung Quc, Canada l mt quc gia y lng trc n khi ngi dn c ci nhn
ng h i vi nhng ngi nc ngoi tm kim ni nng ta. Tt c cc ngn hng,
doanh nghip v chnh quyn ti Canada c cp tnh v cp lin bang u coi trng cc
nh{ u t nc ngoi. V trong mt mi trng kinh doanh t do ca British Columbia v
Alberta, nu bt k ai hi t cc phm cht ca ngi thch kim tin th chc chn l{
L Gia Thnh.
Cng mt lc, L Gia Thnh khng ch b vng trong v mua bn mnh t hi ch trin
lm m cn phi gip xoay chuyn tnh th mt cng ty ang rt cn vn, Cng ty Husky
Oil ti Alberta. Cng ty n{y ang phi ngng hot ng v thiu ht gas v du ha. V{o nm
1987, sau khi kho st ton cu v nhng c hi u t hp l v c th sinh li, c bit l
chu u v M, L Gia Thnh thiu vn trm trng. Mt trong nhng mi quan t}m c
bit ca L Gia Th{nh l{ u t v{o c|c t{i nguyn thin nhin. Vic u t v{o lnh vc ny
ph hp vi xu hng kinh doanh nng lng ca L Gia Th{nh, ng thi b sung vo
danh mc u t ca L ti Trung Quc v Hng Kng. ng chia s: Mt v{i ngi thch
u t v{o nh{ h{ng v{ a c. Ti thch u t v{o nng lng v n l nhu cu thit yu
ca cuc sng h{ng ng{y. C v nh L Gia Thnh rt u |i Canada. ng khng bao gi
tut c hi ca ngi t nc n{y: Ti c cm tnh c bit vi Canada. l{ mt quc gia
giu ti nguyn thin nhin v cng ngh tin tin. Canada l mt quc gia rng ln vi dn
s t, v vy c rt nhiu c hi l{m n ti }y. Nhng i vi ti, ti sn ln nht ca t
nc n{y chnh l{ con ngi Canada. Ti thy h sng rt cng bng.
Cui cng, trong qu trnh tm kim cc d |n nng lng nc ngo{i, L Gia Th{nh ~
chn v Ch tch ngi Scotland ca Cng ty Husky l Bob Blair v ngng cuc tm kim.
Theo L nhn xt: ng y l mt i tc ph hp vi ti. Ti t nim tin Blair v s nghe
theo cc ch dn ca ng y. Blair c ba mi s|u nm kinh nghim kinh doanh nng lng.
V vy ti c th tin tng cc quyt nh ca ng y. Trong khi , Blair cng khng tic
li ca ngi L Gia Th{nh: ng L ni ting l nhn vt ti chnh mnh nht v cng bng
nht Hng Kng.
i vi Husky, cui cng v tha thun cng ch l vic chuyn 1,1 triu nhn dn t vo
ti khon ca cng ty trong lc tng thiu. N thm ch cn mang li li ch cho ngi mi
gii v tha thun Bill Richards, nguyn Ch tch Tp o{n Du kh Dome i th cnh
tranh ca Husky. Nhiu hn 1 triu nhn dn t, l{ s tin th lao tr cho Richards khi
ng ny gp phn gip L Gia Thnh v Blair hp tc vi nhau. Richards ~ b{y t s
ngng m i vi L Gia Th{nh: ng L c mt hng di nhng ngi ngng m. ng y
c mi ngi n trng. iu c ngha l{ nu ng y ngh Canada |ng c| cc th
nhng ngi kh|c cng s ngh nh vy.
Tht s h s c nhiu l do gii thch cho h{nh ng ca mnh. V{o ng{y 9 th|ng 9 nm
1988, mi mt d n pht trin thuc quyn qun l chung ca Terry v{ Victor u c
bn ht nhn, thm ch c|c cn h tr thnh nhu cu nng trn th trng bt ng sn.
Craig Aspinall, ngi i din ca Concord, ~ tng bc thc hin vic a ra c|c gi|m
st mang tnh cht mo him. Thc ra Victor v{ Terry nh a ra li mi cho c|c cn nh{
ti Hng Kng v Vancouver trong cng mt ngy m v u thu din ra. Aspinall cho rng
tht khng may khi khng mt ai ch n s chnh lch mi gi gia hai thnh ph, Hng
Kng hn Vancouver ti gn mt ng{y. C|c cn nh{ ~ b|n ht ti Hng Kng ngay trc
khi n kp vt qua Th|i Bnh Dng.
D c gii thch th no th Victor cng phi tha nhn sai lm ng ngn ca mnh, c bit
l{ khi thng v Expo 86 vn cn l mt vn nhy cm. Trc sc nng ca d lun,
Victor ~ th nhn: Ti cha tht nhy cm vi cm gic ca ngi d}n a phng v{ ti
~ sai lm khi |nh gi phn ng ca th trng cng nh nhu cu rt ln i vi d |n.
Cui cng, Vander Zalm cng khng tip tc ngng chn d n na, v mua bn mnh t
hi ch trin lm s tin h{nh nh d nh. Tt c nhng vic cn li cn lm l hi ng
thnh ph Vancouver s ra quyt nh ng cho d n xy dng cng vin, khu d}n c,
c|c ta nh{ thng mi, hai trng hc, tm nh tr, mt trung tm dnh cho cng ng,
cc nh ht v hai khch sn ca Concord Pacific. Richard Hubert, k s trng v l mt
ngi gc California di c n t}y Vancouver nm 1974, khng h my may c mt giy
pht n{o ngh ti s tht bi ca d n. Richard Hubert cho bit: Mt trong nhng yu t
then cht trong thit k ca Pacific Place l chng ti thit k c|c cng vin u tin v sau
l{ c|c ta nh{ tn dng nhng khng gian m n{y. Thng thng cc nh quy hoch
t mt m nh cao tng v ci cn tha li th h gi l cng vin. V d tuyt vi minh
chng cho iu ny l cng vin Trung tm ti New York. Bn c tt c cc cu trc v i
to nn mt thnh ph v tt c nhng c|i li to nn mt khng gian th trng l.
iu lm cho Vancouver tr nn c nht v nh chnh l kh nng tr thnh mt thnh ph
ln nhng vn ch n vn mi trng. D n ca Concord khc cc d n khc bi n
bo v c mi trng cng nh kh nng tip cn |nh s|ng v{ nc. H thng khng
gian m, c|c con ng i b v cng vin lin kt nhau. Bn ch c th l{m c iu
vi mt d n ln.
Sau hai thng v chnh vi Husky Oil v{ khu t dnh cho hi ch trin lm ti
Vancouver L Gia Th{nh ~ sn sng hp tc vi M. Khng nh mt nc Canada nh tr
v mc kt trong suy thoi kinh t vi nhng lo lng v hp tc v chnh tr khi ch o kinh
t, nc M c coi l mt nh kho ca cng ty sn xut ko. N s vy cho bt c ngi
no mun chinh phc ng{nh thng mi v{ kh nng to nn thng hiu trn t
M. Mt khc, M cng l mt tp hp |ng kinh ngc nhng gia nh v{ c| nh}n xut sc
trong vic bin tng thnh s giu c v thnh vng. M c v s t ph nh gia nh
Walton cng b s hu n 25,3 t -la M v{o nm 1995, nhiu gp 4 ln s ti sn ca
L Gia Thnh; gia nh Mars s hu 9,2 t -la M v{ gia nh duPonts cng s hu n
8,6 t -la M. l{ cn cha k n triu i ca anh em nh Bass, cc dng h
Rockefellers, Dorrances, Mellons, Cargill MacMillans, Heart, Haas v Kochs.
Trc tin L Gia Thnh th thch Richard L Trch Khi (sinh nm 1966), d ngi con
th hai n{y cha bao gi l{ c|nh tay c lc cho bt k ai. D ha ng v trc tnh hn
Victor, Richard vn nh nhng ng{y mnh bc chn vo th gii kinh doanh l{ vic
tham d cc cuc hp hi ng qun tr ca cha. Richard cho bit: Qu thc ti khng ch
tham gia cc cuc hp ca hi ng qun tr m trong cc ba n chng ti khng ni g
nhiu ngoi vic bn lun chuyn kinh doanh.
Sau khi tt nghip i hc Stanford vi tm bng k s cng ngh thng tin v kinh t hc,
ri va theo ui vic hc trng i hc Harvard v{ trng Kinh doanh London,
Richard chuyn n Toronto v lm vic vi t c|ch ch ng}n h{ng u t vi Tp o{n
u t Gordon. Richard l{m vic ba nm v{ ~ tr thnh v ch tch hi ng qun tr
tr nht, i tc tr nht ca bt k ng}n h{ng u t n{o ti Toronto.
Sau , L Gia Th{nh gi Richard v nc. ng mun Richard tr li Hng Kng lm vic
cho mnh. Richard nh li s vic ny din ra v{o th|ng 1 nm 1990: Cha ti ko ti t
Toronto v v ni rng ti nn kim mt th|ng lng cao cui cng ti Toronto v chnh
sch tin lng ca ng ch tr cho ti 10% s tin lng m{ ti nhn c thng cui
cng. L Gia Th{nh cng mun Richard tm kim mt thng v ti M. Mt i tc sn c
chnh l cng ty ca Richard Tp o{n u t Gordon. D Richard ~ tr li Hng Kng
vi t c|ch gi|m c iu hnh y ban Qun l qu hp tc ca Ha K Hong Ph, qu
nm gi 2,3 triu -la Hng Kng ca cc v u t trong ch s ca L Gia Thnh
th Richard vn c nhng mi lin h khng kht vi Tp o{n u t Gordon. Bn thn L
Gia Th{nh cng vy. Cng ty Ha K Hong Ph ca ng chim 5% s c phn trong ngi
nh{ u t trong khi ng}n h{ng CIBC chim 26% s c phn. Nh vy, vi kinh nghim v
thng minh |ng tin cy ca Richard v Tp o{n u t Gordon ti c|c vn phng ca
tp o{n n{y Toronto v{ New York th gia nh h L v cn bn c th tin h{nh u t
vo M.
Richard L c bit say m v kinh doanh y mo him n{y: Chng ti thy rng vic
u t ln ny m ra cnh ca u t v{o M cng nh tip cn nhiu hn vi c|c c hi
u t. Simon Murray cng ng tnh vi cch nhn nhn ca Richard: Yu t ln nht
trong v tha thun ln ny l n s cho chng ti kim ch nam trong vic u t v{o M.
Chng ti mun c ch ng ti M nhng cn c nhng lut khc trong cuc chi .
Nhng chng ti l{ nhng ngi i sau. Mt v{i ngi ni rng c mt anh chng tn l L
Gia Thnh Hng Kng. Anh ta s mua bt k th g. Chng ti lun tm cch thc hin cc
v mua bn, tha thun v mong rng trong v giao dch ln ny chng ti s l{m c iu
.
Tt nhin b i L Gia Th{nh Gordon khng phi l nhng ngi duy nht ang tm
kim cc c phiu ca Columbia. Trn thc t, mt v{i nh{ u t kh|c nh c|c t-rt ngn
hng, Broad Incorporated (mt cng ty chuyn cung cp cc dch v ti chnh c tr s
Los Angeles), nh{ t{i chnh Carl C. Icahn, gia nh t ph ngi Chicago Pritzker, Tp o{n
Loews, Lancer Group (mt cng ty u t mi ni New York), cng nh c|c i gia ca
Citicorp, Salomon Brothers v{ Odyssey Partners ang gi{nh git tng c phiu. Tuy nhin,
Columbia vn ch n c|c iu khon m L Gia Thnh Gordon a ra trong tha thun,
rng 90% s vn s u t v{o mt ngun khng cu vin m bo cho i tc c th tn ti
trong trng hp thit hi qu 10% s tin mt phi tr. iu ny buc Columbia phi thu
hi cc c phiu. i vi L Gia Thnh th vn cng quan trng hn bi vic k kt hp
ng ny l mt bng chng chng t ng c th ng u vi nhng tay chi |ng n
M. Rng ng, mt ngi khng my ni ting ti M bt ng thu ht s ch ca gii
thng nh}n khi ~ c gng m bo s tn nhim ca Columbia. Lin hip M gi ang ch
n mt cu thng nh}n bun hoa nha.
V{ ng l{ ~ c rt nhiu s kin xy ra trong 30 ngy tip theo . C|c quan chc lin
bang v cng lo ngi v nhng iu khon cho vay m{ L Gia Th{nh ~ c th khai thc
trong v mua bn vi Columbia. H c bit quan tm khi bit Columbia ang b l mt
tha thun tt nht, v Columbia ~ chp nhn cung cp ti chnh cho vic bun bn trong
vng mi nm, c|c nh{ chc trch ng rng Columbia c th ang e da lut cu tr ti
chnh mt cch tn tin nm 1989 yu cu cc cng ty ti chnh tit kim v{ cho vay n
nm 1994 phi t t b cc c phiu. Trong trng hp , thng v ny s khng th
thc hin c. V{o ng{y 10 th|ng 9 nm 1990, Timothy Ryan, Gi|m c ca Vn phng
Gim st tit kim ti Washingon, ~ a ra li phn quyt, trong ng ph quyt v mua
bn ca L Gia Thnh Gordon vi Cng ty Tit kim v{ Cho vay Columbia. Hn na, ng
cn a ra mt tuyn b t vn phng ca mnh: Tt c cc gi thu tin mt khng b ni
p chnh ph khng c li nu tri phiu c th phc hi gi tr.
Thm ch, trc khi cc nh chc trch vo cuc th John Mulcahy, lm vic cho Tp o{n
Peregrine Brokerage ~ nhn nh rng v mua bn c th tht bi. Tt nhin, thng tin v
vic Washington s ng ra can thip ~ c hi ng ca L Gia Thnh bit r trc
ngy 10 thng 9. Mulcahy cho rng, nu v mua bn din ra mt cch chm r~i hn th c|c
cng ty ca L Gia Thnh s gim c thit hi. Mulcahy c bit nhn mnh: Ti ho{n
ton thng thn khi c tm kim mt s khuy kha. C nhiu con ng hc tp M hn
l theo cch ny. C nhiu mo him gn vi v u t n{y v{ c phiu khng phi l mt
c|i g m{ ai cng c th u t mt khi lin kt Hng Kng.
Khi L Gia Thnh nhn thy kh nng Olympia & York ph| sn ngy cng r rng, ng cm
thy b s nhc. Khi thc hin giao dch ny, L Gia Thnh tin rng Olympia & York c nhiu
kh nng thanh to|n khon n. Quan trng hn, L Gia Th{nh ang lo ngi cho con trai ca
mnh. Vi v l{m n n{y, giao dch quan trng u tin m Victor thc hin ang ng
trc nguy c sp hon ton, Victor s mt mt trc cng chng. Vn cng tr nn
trm trng hn khi mt chi nhnh ca Olympia & York khng c kh nng tr li hng thng
cho cc khon n. L Gia Thnh quyt nh can thip.
gii thch cho kh nng thanh to|n ng{y c{ng kh khn ca chi nh|nh t ti New York
ca Olympia & York, John Zuccotti ngi ng u chi nhnh ~ bay ti Hng Kng vi
mt cng s tn l Meyer Frucher. H c gng gii thch cho Mr. Money l do ti sao
Olympia & York li chm tr trong vic tr li hng thng. Ti cuc gp, Frucher cho bit:
Chng ti ang c gng a ra tha hip vi ngi L v chng ti lun hy vng c th t
c cc tha hip .
V{i th|ng sau , hai bn ~ c mt vi tha hip. Cng ty C phn Dragon ca L Gia
Thnh s mua 51% ta th|p vn phng Manhattan vi gi 20 triu -la M. Olympia &
York chp nhn c|c vn t cm c ca ta nh tr gi 50 triu -la M gi ch cn tr gi
ng 20 triu -la M. S tin 30 triu -la M cn li Cng ty C phn Dragon s gi li
nh mt phn tin bo him trong trng hp anh em nh Reichmann ph sn. Hn na,
Cng ty C phn Dragon s ng ra chi tr cho cc khon thu ca thnh ph, c tnh
khong 2,8 triu -la M. L gii cho v giao dch ny, Frank Sixt, i din Cng ty C phn
Dragon, cho bit: Vic tip qun ton b ta nh{ Manhattan l{ bo v ti sn ca chng
ti di hnh thc bt ng sn, c bit l khi vic ph sn c th nh hng n vn
phng ti New York ca Olympia & York.
i vi L Gia Thnh, d nn lng trc tnh trng suy thoi kinh t u nhng nm 90
ca th k XX, ng vn rt lc quan v trin vng u t v{o M. L Gia Thnh cho bit:
Chng ti mong mun u t nhiu hn v{o M. M l{ ni mang n nhng c hi ti
chnh ln nht trn th gii. Tuy nhin, cho n khi lung gi c hi n{y n th v mua
b|n ta nh{ vn phng Manhattan s l s thm nhp cui cng ca L Gia Thnh vo thnh
ph New York.
Nm 1989, di s iu hnh ca L Gia Th{nh, cng ty ~ sn xut tng trung bnh hng
ngy l 53 nghn thng cht lng, tng 5 nghn thng so vi nm trc v{ tng 11 nghn
thng so vi nm 1987. Trong khi gi| trung bnh mt thng kh thin nhin v{o nm 1989
thp hn 3% so vi nm trc th gi trung bnh ca mt thng du nng gi mc 20,25
nhn dn t cao hn so vi gi| trung bnh nm 1988 l{ 38%. i vi vic sn xut kh
thin nhin, nm 1989 mi ngy Husky Oil sn xut c khong 6.626 triu m3, tng gn
gp i mc sn xut ca nm trc , mc tng biu th v mua bn ca Husky Oil ti
Canterra hi th|ng 9 nm 1988. Tm li, vi tng doanh thu nm 1989 l{ 801 triu nhn
dn t, Husky ang l{m n sinh li v gp vo qu ca cng ty m Tp o{n Nova mt
khon tr gi 25 triu nhn dn t. Tin li m Husky Oil kim c trong nm 1989 l{ 24
triu nhn dn t.
Tuy nhin, trong giai on 1989-1991, Husky Oil cng phi tri qua giai on li nhun
thp. Trong khi Husky Oil ~ c nhng ng gp quan trng cho Trng Giang Thc Nghip
th i vi L Gia Thnh, n vn cn mt vi tim nng c th thu ngun li nhun khng l
trong lnh vc kinh doanh nng lng. Trn thc t, L Gia Thnh khng ch chi 300 triu
nhn dn t nhm tng s c phn ca mnh ln 1,3 t nhn dn t trong cc cng ty sn
xut du nng uy tn cc d |n u t v{o kh thin nhin ti Lloydminster, Saskatchewan
v Caroline thuc khu vc pha bc Alberta m ng cn sn sng mua li 43% s c phn
cn li ca Tp o{n Nova vi gi 325 triu nhn dn t.
Ch cn mt tr ngi cui cng. Theo lut php Canada, mt nh{ u t nc ngoi khng
c php s hu mt lng c phn ln trong mt cng ty nng lng ti t nc ny.
Nhng }y khng phi l mt xut mua b|n thng thng. V c bn, L Gia Th{nh ang
ng ra bo lnh cho Tp o{n Nova. Theo Ottawa, ch nh mt kiu giao dch, gi l
ngoi l hay mt kiu lch lut. Trong trng hp ny L Gia Thnh c th s hu Husky
Oil. i vi L, quyt nh ca Ottawa biu hin mt nc c quan trng trong vic cho
n ng mt ngi nc ngoi tr thnh mt trong nhng doanh nhn quyn lc nht
trong gii doanh nhn Canada. Nim hn hoan ca L Gia Th{nh nh l{ mt c ch chp
nhn cng ging tm trng c|ch }y hai nm trng i hc Calgary trao tng ng danh
hiu tin s lut hc danh d. Sau ny, khi gii thch v lng yu mn dnh cho Canada, L
Gia Thnh c ni rng Canada khng ch ch{o n nhng ngi gi{u c, m{ t nc ny
cn ch{o n c|c gi|o s, thm ch c c|c y t| v{ th k. t nht l trong v mua bn Husky
Oil, Canada ~ ch{o n mt nh{ u t gi{u c.
Cui cng Husky cng a ra b|o c|o t{i chnh trong s|u th|ng ca nm 1992 vi mt
khon l 12 triu nhn dn t. Bo co ny cho thy gi tr ti sn k khai trong mt hp
ng mua bn ha cht tr gi 435 triu nhn dn t ca Husky vi Tp o{n Nng lng v
Ha cht Polysar nm 1989. Thm mt khon 65 triu nhn dn t u t v{o Cng ty
Polypropylene M ca Nova v vo mt chi nhnh kh gas v du m hot ng ngoi
Calgary l Cng ty Lin doanh Ti nguyn Nocalta, Husky d nh pht hnh mt lot c
phiu mi tr gi 673 triu nhn dn t.
Nm 1992, L Gia Th{nh thng b|o vi Th tng Alberta l Ralph Klein rng Husky Oil
c th thu nhiu li nhun hn vi nhng bn hp ng mi k ny. Thc t, Ralph Klein
|nh gi| cao L Gia Th{nh n mc ng mong mun mnh c th a ra li mi i vi
nhng nh{ u t Hng Kng h c ci nhn gn gi hn i vi thnh ph ca mnh. Ch
trch Ontario v vic ng ca vn phng ti Hng Kng, Klein pht biu ti mt cuc hp
bo: Alberta khng c d nh l{m nh danh ting ca mnh ti chu bng vic ng ca
c|c vn phng. Ti thi im Canada cn tng c|c thng v quc t ti tin rng bn khng
th tng doanh thu nu ct gim sc bn. R rng l cc cng ty ti Alberta s c u ~i.
Chng ti s tr v Canada v cng b iu mt cch mnh m.
Mc d vy, giao dch ln nht ca L Gia Thnh b i T}y Dng vn l Pacific Place.
n nm 2003 d n ln ny s khai trng vi s vn ln n 3 t nhn dn t, gm 66
gi|m c qun l d n v gim st qu trnh xy dng vi s tin chi tr 300 triu nhn
dn t mi nm. Tham gia d n c ti 500 cng nh}n ngi Canada, gn mt na trong s
thuc cng o{n v{ 40% trong s h l{ c d}n khng thuc British Columbia ang l{m
vic ti khu vc n{y. Theo |nh gi| ca Concord Pacific, n nm 2003 d n cn n 28
nghn ngi trong nhng nm thc hin d n. Khng nghi ng g na, }y l{ d n ln
nht t trc n nay Canada.
8. Star TV v ni m nh ca Rupert
Murdoch
Trit l chung nht c c kt tp o{n thng mi ca L Gia Th{nh l{: Ch ngha
c hi kt hp vi ham mun kh|m ph|. T Far East Economic Review ~ vit v L Gia
Th{nh nh sau: ch ca ng ln mnh ln ging nh mt con trng bin hnh, nut tri
tt c nhng g xung quanh n. Hng pht trin duy nht c th d b|o cho ch ny l
pht trin ra xa bn ngo{i.
Sau khi c thnh lp, tp o{n HKT t ra quan t}m c bit n truyn hnh cp, mt
lnh vc kinh doanh c coi l v cng c tim nng lc . Vi hai giy php kinh doanh
~ c t hai cng ty thnh vin, mi giy php c gi tr ti 15 nm, ng thi vi mt mng
li d}y in thoi sn c, HTK hon ton c th c c hi th{nh cng trong lnh vc mi
n{y. Lng dy dn khng l ca HTK nu c s dng truyn tn hiu truyn hnh th
c th gip tp o{n n{y ph sng ti 1,5 triu h gia nh Hng Kng. Vi l do , th|ng
7 nm 1986, tp o{n n{y th{nh lp knh Hng Kng Telecom, mt hnh thc kinh doanh
thng mi t bn. HTK nm 38% vn ca knh truyn hnh mi n{y, 20% kh|c c chia
u cho ba thnh vin l Swire Pacific, studio phim truyn hnh Golden Harvest Group v
Cng ty Phim v Truyn thng Edko Group.
Chnh s ra i ca Hng Kng Telecom ~ l{m cho L Gia Th{nh c tng kinh doanh
v{o lnh vc n{y. ng ~ th{nh lp mt hng truyn hnh cp mang tn Hutchison
CableVision (HCV), n l s kt hp c British Telecom, CITIC, Ngn hng Hng Kng v
Run Run Shaw, mt ca h{ng thng mi trc thuc TVB. Tuy vy, vn u t ch yu ca
HCV vn l t Cng ty Vin thng Ha K, mt cng ty ca Ha K Hong Ph. Phi ni rng,
hng th ca L Gia Th{nh i vi truyn hnh ti gi pht ny rt mnh m. V{o nm
1985, ng ~ th{nh lp Cng ty Vin thng Ha K sau khi gp g Richard Siemens. Chnh
Siemens l{ ngi ~ gii thiu cho L Gia Thnh v in thoi di ng, ng thi cng l{
ngi sau n{y ~ hp tc rt thnh cng vi ng v tr gi|m c iu hnh cng ty ny.
Siemens rt n tng vi phong cch lm vic v tham vng thnh cng ca ngi Trung
Quc nn hn lc n{o ht ng mun th liu lnh mt ln. }y khng ch n gin l chuyn
ti sng Cn Lun xa xi, mt vng t ni ting vi nh th, nhng k nghin ngp,
nhng ngi i sn bch tuc hay nhng tim qun o bn ton qun jeans xanh, o gil la
v{ ng h vng. Siemens c tham vng mun hp tc c vi Motorola v Ha K Hong
Ph v cho rng mi tp o{n u c mt c|ch kh|c nhau thm nhp v{o lnh vc my
nhn tin hon ton mi m ny. Chnh tnh ton ny khin Siemens cng b hp dn bi vic
kinh doanh mt hng ny. Trit l ca Siemens rt n gin: C hi khng bao gi n vi
nhng ngi khng mt ln liu lnh. Mt ngi chng th thnh cng nu khng bit tch
ly, v{ c|ch tch ly duy nht l sng khng da v{o c|i g.
Tuy nhin, L Gia Thnh li c nhng d nh ln hn cho s pht trin ca Cng ty Vin
thng Ha K hn l{ vic n thun kinh doanh in thoi di ng. D nh ca L Gia
Thnh l mun u t 3 triu -la Hng Kng v{o lnh vc truyn hnh cp v 1 triu -la
v{o c|c chng trnh ting Qung ng trn truyn hnh. c tnh trong vng by nm,
chc chn khon u t n{y s sinh li.
Chnh vic Tp o{n Vin thng Hng Kng b xo trn trong chin dch cnh tranh ca
mnh nn Ha K Hong Ph ca L Gia Thnh c v tr th{nh ngi i u, tuy nhin iu
khng c ngha l{ Ha K chc chn s gi{nh c quyn kinh doanh chnh thc ti th
trng ny mt cch v vang. Chc chn Chnh ph Hng Kng mun m ca th trng v
v vy h s c gng kim sot li th c quyn ca cng ty m L Gia Thnh s hu. Mt
trong nhng cch m chnh quyn ~ c lm l mi gi c|c cng ty nc ngoi tham gia vo
cuc ua tranh gi{nh quyn kinh doanh trong lnh vc bo b n{y. ng Peter T{o, th k
Ban Qun l v Thng tin cho bit: Trong qu| trnh c}n nhc cc kin trnh, chng ti
c th s a thm mt s rng buc i vi c|c cng ty nc ngoi mun u t v{o lnh
vc ny ti Hng Kng. Tuy nhin, chng ti s khng p dng nhng quy nh ngay t
u, bi nu vy s khng c nhiu nh{ u t nc ngoi quan tm. Khng cho php Hng
Kng Telecom kinh doanh m rng trn mng li in thoi ~ c sn, chng ti mun
chc chn mnh khng ch c mt nh thu duy nht. Cn phi c mt cuc cnh tranh tht
s, d l cung cp mng li h thng cp hay cung cp c|c chng trnh truyn hnh. Nu
nh mt cng ty c c quyn kinh doanh ti Hng Kng vi 100% vn nc ngoi th
chng ti c th s phi ng cho cng ty n{y 100% di quyn qun l ca ch doanh
nghip nc ngo{i m bo cht lng dch v cng ty cung cp l tt nht. Chng ti
~ chun b cho iu ny, tuy nhin ti gi chng ti vn khng nh trc chc chn liu
cng ty thng mi ny s l{ cng ty trong nc hay cng ty nc ngo{i.
Bng vic m rng cnh tranh, chnh quyn ~ t ra nhiu thch thc hn cho vic kinh
doanh ca L Gia Thnh. Mt trong nhng thch thc lc n{y i vi ng l phi i mt
vi Tp o{n Bell South ca M, mt tp o{n sn s{ng u t t 2-3 t -la Hng Kng
vo bt k cng ty no, min l thuc lnh vc truyn hnh cp. Tnh ti thi im thng 7
nm 1988, Bell South l{ nh{ cung cp dch v vin thng ti chn bang min Nam Hoa K, s
hu 300 km ng dy cp quang ngm v c tng s vn ln ti khong 210,6 t -la
Hng Kng. R r{ng ng trc Bell South vi tim nng ln nh vy th Tp o{n Vin
thng Hng Kng chng |ng k v{o }u. C|c nh{ u t nc ngo{i nh Bell South khi vo
Hng Kng to ra hng lot kh khn ln cho Ha K Hong Ph. C|c kh khn li cng
chng cht khi c cng nhiu cc tp o{n ln khc mun tham gia cng Bell South trong
d n kinh doanh mo him n{y nh AT&T ca M, Kokusai Denshin Denwa (KDD) ca
Nht Bn, thm ch c China Resources v Jardine Matheson. Mt v{i nh{ u t khi nh
Tomoyuki Kumada ca KDD cn c tng mun lm vic cng vi Tp o{n Vin thng
Hng Kng thnh lp mt cngxoocxiom mi.
Tuy ang gi v tr tin phong trong cuc ua tranh quyt lit n{y, nhng L Gia Th{nh t
ra khng hi lng vi cch x l khng dt khot ca chnh ph, s km ci ca nhng
ngi qun l hay s thay i trong chnh sch p dng, v nht l vic chnh ph quyt
nh mi c|c nh{ u t nc ngoi tham gia vo cuc tranh ua n{y. i vi L Gia Thnh,
mi phn ng phi tht mau l. Richard Siemens ~ ph|t biu v cc quyt nh ca chnh
quyn Hng Kng: Ti khng hiu ti sao Hng Kng li cho php c|c cng ty nc ngoi
c th sc trong lnh vc truyn hnh cp trong khi li khng cho php h l{m nh vy
vi truyn hnh v tuyn thng thng. Mc ch ca c|c cng ty nc ngoi khng phi l
em li li nhun cao nht cho Hng Kng m l kim c nhiu tin nht mc c th
trc khi rt khi Hng Kng. Tuy nhin, Craig Ehrlich ca Ha K li cho rng }y l{ mt
iu th v, ng ~ tr li phng vn vi mt quan im r r{ng: Ha K lun tn trng tt
c c|c i th, v Bell South tht s l mt i th mnh, nhng h bit g v lnh vc
truyn hnh cp? Phi khng nh rng bt k mt ai mun cnh tranh cng Ha K cng
phi l nhng tp o{n tht s mnh. Ti vn thy yn tm vi v tr cng ty chng ti ang
c. Chng ti vn l mt cng ty a ng{nh. V{ mc d chnh ph s ch cp mt giy php
kinh doanh cho mng li truyn thng, mt giy php cho truyn hnh c|p, nh vy thc
cht l m mt cuc cnh tranh gia hai hnh thc nhng li ni rng chnh quyn mong
mun s ch c mt cng ty t c c hai giy php kinh doanh chnh thc. Mi chuyn s
khng c g c bit nu chnh ph khng coi truyn hnh cp l th g kh|c vi truyn
hnh v tuyn thng thng. Truyn hnh cp thc cht ch nn c xem nh mt phng
thc mi truyn pht tn hiu truyn hnh, tuy nhin, n li cho ra mt hnh thc kinh
doanh mi m, duy nht, sng to v{ hi mo him.
Cuc ua tranh gi{nh quyn kinh doanh ang din ra gay gt th ti th|ng 7 nm 1989,
tm thng sau khi chnh thc cn li hai i th, L Gia Thnh tuyn b t b cnh tranh.
}y tht s l mt iu rt bt ng, c v nh c L Gia Thnh c tnh thc hin vi mt
mc ch n{o . L Gia Th{nh cho bit l do rt khi cuc cnh tranh ny l do cch hnh
x kh o|n bit v nhng yu cu v cn c ca chnh ph. Vi c|ch a ra c|c chnh s|ch
vin thng khng r rng ca Chnh ph Hng Kng lc by gi, cc nh thu tht s khng
th bit c h ang mong i iu g. i vi L Gia Th{nh, iu quan trng hn chnh l{
s lng thu m chnh ph cho rng cn thit i vi mt h thng truyn hnh cp. C hai
tp o{n HCV ca Ha K v HKCC ca Wharf u c tnh dnh khong 4 t -la Hng
Kng cho d n ny trong khi chnh ph nht quyt mun phi c ti 5,5 t, cng thm vi
10% tin doanh thu, m theo L Gia Thnh ch c th thu v c 8% t ngun thu ny l
ph hp. Chnh iu n{y ~ khin quyn kinh doanh chnh thc thuc v HKCC.
D chnh quyn Hng Kng ~ b mt mun cho Ha K ca L Gia Thnh rt khi cuc
cnh tranh, nhng cng khng phi v th m h c th chc chn v vic Ha K s t b
kinh doanh trong lnh vc truyn hnh cp bo b nhng cho HKCC. Tuy nhin, cuc
cnh tranh ngn ngi ny cho thy rng cc nh cm quyn dng nh khng mong mun
ch ca L Gia Thnh tip tc thng tr trn lnh vc truyn hnh c|p nh i vi nhng
lnh vc kinh doanh khc. Tht vy, r rng vi vic t ra cc khon thu ph, gi nhng li
mi bt ng ti c|c cng ty nc ngoi, yu cu cam kt thu ti 5,5 t -la Hng Kng
hay khon phn trm doanh thu cao ngt ngng c d tnh thu li t ngun doanh thu,
chnh ph ~ th{nh cng trong vic ngn cn L Gia Thnh tin ti ngnh kinh doanh
truyn hnh cp.
Ngoi ra, quyt nh rt khi v u thu ca L Gia Thnh cn c nguyn nhn bt ngun
t cc s kin xy ra Bc Kinh ngy 4 thng 6 nm 1989. L Gia Th{nh dng nh ang
vo thi im thch hp m rng u t ra nc ngo{i. H{nh ng ca cc nh cm
quyn Trung Quc lc by gi khin cho c|c thng gia Hng Kng rt lo lng v hng t
-la u t i lc. Ngi dn Trung Quc cng lo s cho cuc sng ca mnh. Cc ngn
h{ng ng nhin nhn thy s u m gn k trong mt th trng chu nh hng ca bin
ng chnh tr. Ngun tin b hao ht dn bi ngi d}n ua nhau chy khi cc vng thuc
a.
Cch phn ng tiu cc ca Trung Quc v{o th|ng 7 nm ~ khin rt nhiu ngi lo
s, L Gia Th{nh cng khng l{ ngoi l. Cng ging nh nhng ng ch ngn hng New
York, ng bt u |nh gi| li cc khon u t ln ca mnh ti Trung Quc. Tuy nhin,
thua cuc, hay ni ng hn l{ b cuc trong n lc mun gi{nh c quyn kinh doanh
chnh thc v truyn hnh cp ti mt th trng nh nh Hng Kng khng th t du
chm ht cho tham vng mun xy dng mt knh truyn hnh ln ca L Gia Thnh. Thc
cht, khi ang trong thi gian cnh tranh, ng{y 18 th|ng 7 nm 1989, L Gia Th{nh ~ c
mt d nh khc ln hn: truyn hnh qua v tinh. Trong lc chnh quyn Hng Kng c
gng xy dng mt chnh sch hp l dnh cho cc hot ng vin thng, Ha K ca L Gia
Thnh bt u c mt k hoch kinh doanh khc sinh li nhiu hn v{ t b qun ch cht
ch nh truyn hnh cp. K hoch n{y hng ti mc tiu kinh doanh ln v th v hn vi
mt th trng tim nng m rng khng ch ti Hng Kng m l ton chu .
Cui cng, v tinh n{y c mt nh sn xut phim v{ chng trnh truyn hnh ngi M
tn l Michael Johnson v nh son nhc Barry Mason v mun phng n ln t bin
Th|i Bnh Dng. H cng k mt cam kt thng qua Cng ty Nevada ca Johnson Geneva,
ng mua li v tinh ny vi gi 1 triu -la M trong 90 ngy. Chnh bi th nn h phi
lm vic tht nhanh chng. Tuy nhin, sau khi c gng a Westar VI ln s{n giao dch
Vancouver v sn giao dch Spokane, Washington, Johnson v{ Mason u khng nhn c
s hi m no t th trng. Khng mt nh{ u t n{o c nh nghim tc vi sn phm
n{y. Sau , Johnson lin h vi mt ngi bn c, Greg Brown, hin ti ang cng tc vi
Adnan Khashopggi. Sau ny Johnson nh li: Lc u, Khasopggi khng c nh u t
v{o lnh vc v tinh, nhng sau ng ta quyt nh u t v nhn ra li nhun c th c nu
s hu mt phn ca mt v tinh.
D tht bi, nhng Johnson ~ gip kt ni gia L Gia Thnh v Lloyds, tp o{n bo
him vn cn ang phi thc hin trch nhim cui cng l giao bn Westar VI. Ngay c vic
mua li v phng v tinh cng khng phi l{ iu d dng thc hin. C|c i tc ca L Gia
Thnh rt phc tp, hin ng li ang ng gia Cng ty Vin thng cp v truyn dn
khng dy ca Anh v CITIC, Cc u t ca Qu}n i Trung Hoa. Lc ny Trung Quc l
mt nc theo ch ngha x~ hi, cn thit b v tinh Westar VI li l mt sn phm ca M.
mua c v tinh ny, L Gia Thnh cn phi c giy cho php xut khu t y ban Hp
tc Hoa K v vn chuyn giao k thut vi c|c nc ch ngha x~ hi. Ch khi t c
iu th v tinh Westar VI mi c th c phng ln v tr cng tn la Long March III
ca Trung Quc. Tr ngi u tin cn phi vt qua l cc ngh s thng vin Hoa K v
cc quan chc nh{ nc, nhng ngi t ra lo lng khi cho rng vic cp giy php xut
khu lc n{y l{ ~ mt cng ngh quan trng ca M ri v{o tay nhng ngi khng
theo ch ngha t bn.
Sau mt vi cuc {m ph|n, L Gia Th{nh ~ c mt v tinh ca mnh, v tinh Westar VI,
sau c i tn thnh v tinh Chu SAT I. Ha K thu 12 trong s 24 b tip sng ti
SAT I. Cc b tip sng ny hot ng ti bng tn C, tn s t 4 6 GHz. SAT I c kh nng
truyn dn cc tn hiu truyn hnh v vin thng n tt c cc nh cao tng ti Hng Kng
vi ng-ten cho bt sng. Nhng gia nh Hng Kng c th theo di c c|c chng
trnh ca Star TV. Ti Trung Quc ~ c khong 80 triu ti vi vi hng triu ngi xem, s
lng ti vi tng ln |ng k bi c mt th|ng trong nm 1988 c xp x mt triu ti vi c
bn ti }y. Trong khi , c|c chnh s|ch ca Trung Quc v truyn hnh, nht l v cc
chng trnh ca nc ngo{i lc n{y ang b tc bi cc hot ng ca CITIC khng mang
li nhiu kt qu. L Gia Th{nh ~ x}y dng mt cch qun l ti chnh hp l trong cc
chin dch tin vo th trng tiu dng. Trn thc t, trong khi Trung Quc l th trng
chnh ca v tinh Chu SAT I th k hoch ca L Gia Thnh cn m rng vic pht sng
ti cc lnh th pha t}y v{ a c|c chng trnh truyn hnh Trung Quc ti nhiu vng
kh|c nhau nh Vnh Ba T, bc Trung Quc, n , Pakistan, Thi Lan, Malaysia, Hn Quc,
{i Loan, Nht Bn v Ty Indonesia. Vi mc tiu hng ti 2,7 t khn gi, th trng m
d |n n{y hng ti l v cng ln. i vi Star TV, phc v cho mt th trng ln nh
th chc chn hng s cn n cc nh qung c|o qung b cho cc dch v ca mnh.
L Gia Thnh hy vng c th phng v tinh SAT I ca mnh vi mt chi ph thp. Tuy nhin,
iu n{y ~ khng xy ra khi ng phi chu mt ci gi ct c ln ti 30 triu -la M cho
vic phng v tinh SAT I v tn la Long March III, 43 triu -la M cho vic mua v ci to
v tinh Westar VI, 25-30 triu -la M cho ph bo him cng rt nhiu khon ph khc cho
cc thit b d tm v pht sng t xa. Cc khon ph ny cn dng n khng phi ch tr
s chnh ti Hng Kng ca Star TV m{ cn trang tri ti c|c im chuyn pht tn hiu
Thi Lan trong nhng trng hp c s c bt ng. Tng vn u t cho d n ny ln ti
120 triu -la M. Th|ng 9 nm 1989, tn la Long March III mang theo v tinh Chu
SAT I ln qu o, tr thnh v tinh a tnh quay quanh vng xch o gn ng Nam . T
v tinh ny gi cc tn hiu hnh nh v tinh qua mt trung tm truyn dn pht sng ti
Cn Lu}n. C|c chuyn gia trong lnh vc truyn thng t ra kh| quan t}m n d n kinh
doanh truyn hnh mi m ny ca L Gia Thnh. Barclays de Zoete Wedd, mt nh kinh
doanh c phiu ni ting ti Hng Kng, ~ a ra mt vi l do gii thch cho s quan tm
ny, c th l bi nhng mi lin quan gia tp o{n ca L Gia Thnh, CITIC ca Qu}n i
Trung Hoa, cc x nghip cp v truyn dn khng dy ca Anh ~ l{m cho d n kinh
doanh n{y vt ra khi gii hn ban u ca n ti Hng Kng tr thnh mt trong
nhng giao dch thng mi ln, chim ti 64% lng tng lng giao dch nm 1988 v{
46% ca nm 1985. Vai tr ca L Gia Thnh v quan h vi CITIC ~ gip trn p phn no
v Thin An Mn, v{ theo ng th nc Cng ha nh}n d}n Trung Hoa cha bao gi l mt
s u t khng thch |ng.
Tuy nhin, d nhn c bao nhiu s quan t}m i na th vic lm sao cho mt mng
li truyn hnh v tinh hot ng hiu qu lun d d{ng hn vic phng v tinh ln qu
o. Tr ngi u tin i vi cc hot ng ny l t pha chnh quyn thuc a ti Hng
Kng. Ngay t u, chnh quyn ~ khng mun L Gia Thnh ngy cng khuch trng sc
mnh ti th trng Hng Kng. }y chnh l{ mt trong nhng l do khin L Gia Thnh
phi t rt khi cuc cnh tranh quyn kinh doanh dch v truyn hnh cp chnh thc ti
Hng Kng trc }y. Nu nh mng li truyn hnh v tinh ca L Gia Th{nh i v{o hot
ng th cc t chc truyn hnh c chnh quyn bo tr s khng th cnh tranh c
vi hnh thc mi ny.
C|c kh khn ng{y c{ng nhiu, nht l t u thp nin 90. Lc ny, L Gia Thnh quyt
nh a thm c|c dch v kinh doanh ca con trai mnh, Richard, v tp o{n ti Hng
Kng. Khi Richard va hon thnh cng vic ti Tp o{n Gorrdon Capital, Toronto v
tr v Hng Kng theo yu cu ca cha. L Gia Thnh mun Richard s dng nhng hiu
bit ca mnh vo vic qun l cc hot ng kinh t ca Tp o{n Ha K. Thi gian th
vic ca Richard cng ty khng d{i v{ ngay sau , Richard c b nhim lm Ph Ch
tch HutchVision ca Ha K, ph trch Star TV. Lc by gi, Richard mi 23 tui, anh ni:
Lc ti tht s khng c nhiu s la chn. Ti c gi v ph trch nhng k
hoch thng mi ca cng ty v x l nhng xung t vi nh cm quyn v cc vn
lin quan ti giy php. Ti cng c giao phn vic qun l chung nhng vn khng
lin quan ti tp o{n vin thng.
Richard thc hin trch nhim ti tp o{n ca cha, nhng anh cng bt u mun nhen
nhm tng thnh lp nhng d n ring ca mnh. Richard thuyt phc cha rng Star TV
c th hot ng vi kinh ph ban u xp x 110 triu -la M, trong gm c nhn L
Gia Thnh v Ha K Hong Ph nn kinh ph c chia hai phn tng ng nhau. L Gia
Th{nh gii thch: }y tht s l mt d n kinh doanh kh liu lnh. Ti ~ ni vi cc
gi|m c trong ban qun tr rng ti s chi 50% trong tng s vn u t cho d |n. C|c
gi|m c t ra rt vui v. iu ny khin cc c ng thm t tin bi chnh L Gia Th{nh ~
d|m u t ti 50% vn ban u vo d n ny.
Vic xut hin trn b|o ch ~ mang li cho L nhng thnh cng nht nh. Chnh quyn
Hng Kng ~ phi ng nhng b v sm tuyn b mt chnh sch mi cho truyn
thng v tinh. Ti th|ng 12 nm 1990, Ha K nhn c giy cp php kinh doanh truyn
hnh v tinh vi chng trnh Star TV trong vng 12 nm v{ c php t tr s chnh ti
Hng Kng. Tuy vy, iu g cng c gi| ca n. Nu mng cp truyn thng Hng Kng ca
Wharf Holding khng cn c u |i trong cnh tranh nh trc }y th L Gia Th{nh phi
cam kt gim thi lng ph|t sng c|c chng trnh ting Qung ng t th|ng 10 nm
2003. Thm na, Ha K khng c c ngun thu no t khch hng m phi hon ton
ph thuc vo cc chi ph ca qung co.
C|ch l{m n{y ~ tng ngun thu ca Star TV ln 65 triu -la M. Tuy nhin b phn
qung co ca Star TV phn ng li vi iu ny kh rt r. Kingsley Smith, Gi|m c Cng
ty McCann-Erickson gii thch: Ngay lc n{y khng ai c th bit chc mnh s mua ci g.
Nu Star TV thnh cng, c l phng c|ch qung co ti chu s c nhiu s thay i.
Vy chnh xc th nhng chng trnh n{o c th ph hp vi vic qung co? Vn kh
khn lc n{y l{ tm kim nhng chng trnh ph hp cho qung c|o i km v{ phi tha
mn yu cu ca khch hng mun bn sn phm. Phng nghin cu khch hng ca Star
TV ~ tm kim mt lot danh s|ch c|c chng trnh hay, hp dn v ph hp i km qung
c|o. Chnh iu n{y ~ khin cho c|c chng trnh ca Star TV c c mt phong cch
ring, mt phong cch ch c th tm thy nhng sn phm ca L Gia Thnh. Khng cn
tn qu nhiu tin vo vic mua bn quyn, Star TV ~ dn dn cung cp knh World
Service ca {i BBC, Anh; knh Prime Sport Network (PSN) ca Denver, Colorado; knh
Mandarin ca ATV, Trung Quc v nht l MTV chu t mng li MTV Network ca
Viacon International, mt trong nhng nh cung cp cc knh truyn hnh m nhc hng
u th gii. Qung c|o c a km vi c|c chng trnh mt cch ph hp. Vy l
khng cn tn chi ph cho vic sn xut c|c chng trnh truyn hnh, Star TV vn pht sng
c c|c chng trnh tin tc, th thao, m nhc v{ c|c chng trnh ting Qung ng
trn khp ch}u v{ Trung ng, li nhun thu v h{ng nm ln ti gn 80 triu -la M.
Trong khi chng trnh ca BBC WorldNews, PSN v knh pht sng bng ting ph thng
l nhng chng trnh bao qu|t i tng khn gi thuc mi la tui, gii tnh v li sng
th c mt chng trnh c bit ~ l{m o ln nn tng quan nim truyn thng bo th
v vai tr gii tnh. l{ chng trnh MTV ch}u , a con tinh thn ca Albert Trnh, cu
k s m|y bay ca hng Hng khng quc t Canada trong sut 15 nm. Nm 1983, Trnh
~ ri Canada v ph trch c mt cng ty xut bn ln gm bn ting Trung ca tp ch
Forbes (vi tn gi Capital) v Playboy cng mt lot cc tp ch kh|c nh t Security
Journal (tp ch chnh thc ca th trng chng khon Hng Kng), Modern (tp ch dnh
cho tng lp trung lu Trung Quc), Car Plus (t nguyt san v t) v Sunday Chronicle
(tp ch thng tin). Vi s c phn ln trong lnh vc bo mng v bo in, Trnh ~ thu ht
c s ch ca L Gia Thnh v cui cng ~ nhng cho ng mt s c phn trong Tp
o{n Paramount Publishing Group ca mnh. Sau , Trnh ~ b|n li 75% c phn MTV
chu cho Hutch Vision (V sau, khi Rupert Murdoch xut hin v mun mua li mt s c
phn trong Star TV, v i gia truyn thng ngi Australia n{y ~ thng lng vi Albert
Trnh mua li s c phn ca ng ti MTV chu ).
MTV ch}u ~ ph|t sng c|c b{i h|t phng T}y vi hnh nh nhng ca s ca cc quc
gia, mi mu da, nhng c gi tr n mc thiu vi hoc vi chic vy siu ngn, nhng
nhc s tc d{i i vi mt b phn gii tr th MTV chu l mt chng trnh truyn
hnh thi thng v hp mt. Nhng nghim trng hn, quan im ca chng trnh n{y
li chng i uy quyn ca cc bc ph huynh v{ i ngc li nhng gi tr truyn thng
cao qu ca ngi chu . Mt s bc ph huynh n ~ ln ting phn i. Mt b m
ca hai c con g|i ni: Khi chng 18 tui th ~ mun qu mt ri. Khng phi ti cc
oan, nhng ti khng mun con mnh xem nhng hnh nh khu gi th|i qu| nh th. Ni
chung c rt nhiu quan im khc nhau. Mt nhn vin thu ngn khch sn 21 tui ti {i
Bc cho rng tr em cha tui khng nn xem nhng chng trnh n{y. Anh ni: Tuy
nhin, vic ct b hn nhng chng trnh th ny l khng nn, bi ngi ta thng thy
hng th hn vi nhng th b cm xem. Trong khi , mt ph n khc Bombay li
pht biu: Chng trnh MTV khng phi ch mang li nh hng xu. N ni v tnh dc
an ton v chuyn ti nhng thng ip phng chng ma ty. l{ mt chng trnh i
trc thi i.
Cng v{o nm n{y, ng-ten cho ~ xut hin trn khp Trung Quc t Bc Kinh, Thng
Hi n Qung Chu. Nhu cu ca ngi dn rt cao. Gim c ca mt ca h{ng in t
~ ni: C rt nhiu khch hng ca ti mua c 100 c|i ng-ten cho ri bn li ni kh|c.
Vi ng knh khong 1,5 m, ng-ten cho c bn vi gi xp x 500 la M mt chic
gm c u thu. Thm ch, ngay c B in t Trung Quc cng v{o cuc vi cc nh my
sn xut t 60 nghn-70 nghn chic ng-ten cho mi nm. n th|ng 4 nm 1993 ~ c ti
5 triu h gia nh Trung Quc thu c nm knh ca Star TV bng ng-ten cho. Nu tnh
c nhng trng hp thu sng lu khng c Chnh ph Trung Quc cho php th con s
ny s cn cao hn nhiu. Ti mt ngi lng ho lnh n , ni Star TV ~ ti c vi
hn 3,3 triu h gia nh, nhng ngi nng dn Trung Quc ~ treo d}y c|p t cy n sang
c}y kia thu nhng tin tc mi nht v nn vn ha nhc pop ca phng T}y. Thng
thng mt u thu tn hiu v tinh c th phc v c mt vng hoc mt l{ng, nhng vi
nhng ngi c tin, hn 15 nghn u cp ring lun sn sng phc v h.
Ngi phng T}y khng th hiu ni ti sao Trung Quc li ban hnh lut cm ng-ten
cho trong khi vn ang gp rt xy dng h thng th trng mu dch t do theo kiu
mu Hng Kng, v bn cht cng ch nhm sn xut ng-ten cho bn. Tuy nhin, s
mu thun n{y ~ cho thy kh nng thch ng ca Trung Quc vi s chuyn mnh ca nn
kinh t ti }u. C hi tip cn vi cc phim truyn hnh di tp ca M nh Santa Barbara
hay cc video nhc pop mi nht ca Madona ~ gip kh|n gi Trung Quc hiu hn v mt
th gii bn ngo{i t nc n{y. V{ iu ~ a h n vi t chc Bo v quyn li
ngi tiu dng quc t. Th|ng 4 nm 1993, cha y mt nm sau khi dch v fax bn
danh mc chng trnh min ph hng tun ti nhng khn gi quan tm xut hin, cc
chng trnh ca Hutch Vision ~ tr nn ph bin n mc c ti 365 nghn n t hng
t khp mi ni nh H{n Quc, Vit Nam v{ Yemen, trong c c cc quc gia xa nay
vn c t tng v cng bo th nh n , Israel, Indonesia v Iran. Ch tnh ring Trung
Quc ~ c ti 116 nghn khn gi gi in yu cu c gi tng bn chng trnh h{ng
tun.
Trong khi , c|c gi|m c iu hnh ca Star TV d o|n Star TV s cn pht trin hn
na trong tng lai. n th k XXI, truyn hnh v tinh s b vo 16,8 triu h gia nh
ti th trng mc tiu ca Star TV. Cho d con s ny ch tng ng vi 5,3% trong tng
s 315 triu h gia nh khu vc ch}u Th|i Bnh Dng, nhng chng cng l{ mt
th trng ln thu ht cc nh qung co. Bn cnh cc nh qung co ngay t u ~
quan tm v hp tc vi L Gia Th{nh nh Ng}n h{ng o Honh, Cng ty Hopewell
Holdings v Cng ty Xy dng Nishimatsu Nht Bn th v{o th|ng 4 nm 1993, nm knh
truyn hnh ca Star TV, c bit l{ chng trnh MTV ch}u , ~ thu ht c mt s
lng khn gi ln ti mc rt nhiu cng ty tiu dng h{ng u ~ nhn thy vic qung
co trn cc knh ca Star TV l mt quyt nh khn ngoan. V th, khn gi truyn hnh
c cp nht nhng sn phm mi nht ca Levi Strauss, Coca-Cola, Nike v{ McDonalds
thay v sn phm ca c|c cng ty thng mi, xy dng hay ng}n h{ng nh trc kia. Thc
n truyn hnh c v b nh hng qu nhiu bi vn ha M, nhng kh|n gi khng phi
ngi M. |ng ngc nhin hn, ti 37 quc gia Star TV ph sng, c ti 63 ngn ng v
ting a phng c s dng. }y tht s l cuc thm nhp th trng c mt khng hai
trn th gii. Arnold Tucker, Ph Tng gi|m c Star TV gii thch: }y l{ mt th trng
vi nhng c trng kinh t, vn ha, gi|o dc, tn gio v s phn b giu ngho rt khc
bit so vi cc th trng kh|c.
iu |ng ni l{ Nht Bn li l quc gia than phin v Star TV nhiu nht. Nhng khng
phi tt c ngi Nht u phn nn v s thng tr ca c|c chng trnh Star TV. V sau,
Cng ty in t Mitsubishi ~ qung co trn Star TV cn Tp o{n Masatakas Ward li chi
mt khon tin kh ln h tr c|c gia nh Nht lp t thit b thu sng nm chng
trnh ca Star TV. Tuy nhin, ngay khi Star TV ph sng n Nht Bn, Wakabayashi
Shigeyoshi thuc B Bu chnh vin thng ~ bt u gy chin: }y hn s l vn gy
tranh ci gia chnh quyn Hng Kng v Nht Bn. Star TV ~ ph sng ti Nht Bn
nhng chng ti vn cha bit r chng trnh ca h nh th no, v vn cn rt nhiu
nhng iu nghi vn v h. H l cng ty ca Hng Kng v li nhun h l{m ra cng c
gi Hng Kng v th chng ti tht s rt lo lng.
Trong khi , ti Singapore ni t Asian Wall Street Journal (Tp ch ph Wall chu )
tng phi hng chu s ni gin ca chnh ph nc ny bng mt lnh trc xut lp tc t
Ta th chnh cc quan chc chnh ph li lo ngi trc vin cnh v cc knh truyn hnh
khng c kim sot, c bit l knh BBC. George Yeo, B trng B Vn ha Thng tin
Singapore ni: Ng{y c{ng kh c|ch ly th trng ni a khi cc knh truyn thng nc
ngo{i. Khi ng-ten cho tr nn thng dng v cc v tinh bc cao hn vi b x l tn hiu
thng minh xut hin th khng g c th ngn chn c vic nhn tn hiu sng truyn
hnh. Tuy nhin, nc n{y cng ~ c th ngn chn bng cch thng qua mt o lut
cm s hu ng-ten cho ti nh{. Nhng n lc ny cui cng cng tht bi, c|c chng
trnh nc ngoi vn tn ti Singapore. Sau , ging nh c|c quc gia khc c tnh trng
tng t, Chnh ph Singapore kt lun rng, cch tt nht bo v ngnh truyn thng l
tuyn chin vi Star TV. Th|ng 6 nm 1992, Singapore ~ ra n phn cng vi s ra i
ca Truyn hnh cp Singapore vi c|c knh nh Home Box Office (HBO), CNN1 v{ mt
knh ph|t c|c chng trnh bng ting Trung Quc ph thng. Cui cng, nh ca
Singapore dng chng trnh ni a thay th chng trnh ca c|c knh nc ngo{i ~
khng thnh hin thc. Thm ch, k hoch thm nhp th trng Thi Lan v Philippin m
Singapore vn rt nhy bn v cc vn vn ha t ra cho cng ty truyn hnh c|p cng
tht bi.
i vi Star TV, nhng n tr a n{y ng ngha vi vic cnh tranh gay gt hn. Trn
thc t, trong khi Star TV c mt h thng c|c knh chng trnh hay an xen nhau th c|c
{i kh|c cng ng{y c{ng thu ht c nhiu khn gi hn. V d, v{o u thp nin 90, hn
6 triu h gia nh Nht thu chng trnh Cable News Network (CNN) qua Cng ty Kokusai
Denshin Denwa Limited (KDD). Ti Indonesia, s ra i ca {i quc gia Palapa B2P vo
th|ng 11 nm 1991 ~ gip c|c thu bao hu khp khu vc ng Nam c th thu c
knh ESPN, CNN News v Business News Network (BNN). Cc knh ny do Hng Kng sn
xut, c cc nh ti tr ngi {i Loan h tr ti chnh v do Edward Milward Oliver,
mt thng gia ngi Anh ng u. Ti th|ng 4 nm 1993, {i Palapa thm ch cn thuyt
phc c c Tp o{n Truyn thng Australia (ABC) mang ti thm s la chn cho cc
thu bao ca mnh vi c|c chng trnh ca {i Truyn hnh quc t Australia (ATVI), phn
ln l{ c|c chng trnh tin tc, cc vn thi s v gii tr ch yu do Australia t thc
hin.
Cho d Mounter c a hay khng th chnh ng cng l{ ngi t ra lut cho cuc cnh
tranh. Vi tc pht trin chng mt ca Star TV trong lnh vc truyn thng v tinh u
t ti hng t -la n{y, c|c i th thch thc Star TV cn phi hiu mnh ang i ph vi
ai v ci g.
Nh Mounter, Star TV ~ c t tin tin hnh nhng ci cch ln. Pht trin thm cc
knh mi v{ {m ph|n vi cc i th cnh tranh c c ln mi l nhng u tin h{ng u
ca Star TV. Tuy nhin, ngy cng c nhiu cng ty tham gia v{o lnh vc kinh doanh v tinh
truyn thng trc tip v{ L Gia Th{nh cng bt u c ngh b|n li mt phn Star TV.
Ngoi ra, tin cng l mt vn . Nm 1989, Hutch Vision ~ x|c nh chu l mt khon
200 triu -la M cho ti nm 1995 khi tnh hnh thay i v{ n nm 2000, cng ty c th
thu v khon li nhun h{ng nm l{ 500 triu -la M. Tuy nhin v{o nm 1993, khi khon
l ln ti mt triu -la M mi tun, L Gia Th{nh i mt vi nguy c phi rt thm tin
vo ngn qu cng ty. Hutch Vision s phi i theo l trnh thu ph thu sng. c v l cch
duy nht gip ha vn. Theo cc c vn cng ty, vic thu ph xem nm knh ca Hutch
Vision s gip cng ty thu li c khon u t 500 triu -la M v{o nm 1994. Vn
l ch ring cuc chuyn i ny (m v sau s to nn t 80-100 knh) s mang v cho
cng ty 700 triu -la M. L sp ht thi gian. ng cn vn bin v u t v{o truyn
hnh ny t mt cn |c mng tr thnh mt thng v c li.
Th|ng 5 nm 1993, Frank Barlow Tng Gi|m c tp o{n truyn thng khng l
Pearson Group ca Anh ~ |nh ting rng tp o{n ca ng rt mun s hu mt phn
nh c phn ca Star TV. Ch mi mt th|ng trc , Pearson ~ mua li knh truyn hnh
Thames Television vi gi 99 triu bng Anh, thm vo danh sch cc thnh tch ni bt ca
tp o{n mnh nh t The Financial Times (Thi bo Ti chnh), Chateau Latour, Royal
Doulton, Nh xut bn Longman, Ng}n h{ng u t Ph|t trin Lazard ti London, Paris,
New York v c mt danh mc u t v{o c|c h~ng truyn hnh. Gi }y, tp o{n n{y
mun thm nhp th trng chu v sn sng b ra 100 triu -la M c th s hu
mt phn Star TV. Thm v{o , Pearson cng hy vng knh truyn hnh gii tr ang trong
giai on thai nghn ca mnh l{ Thames/BBC, knh UK Gold cng nh knh gi|o dc
qung co cho Nh xut bn Longman c th tr thnh mt phn cc sn phm truyn hnh
ca Star TV. Chc chn rng khi tip cn Star TV ln u tin, Pearson ~ bit vic Richard
Dunn gi v tr tng gi|m c ca {i Truyn hnh Thames c th s khin cuc thng
lng tht bi. Trc }y, Dunn v{ Mounter tng lm vic cng nhau khi Mounter cn lm
vic {i Truyn hnh Thames.
Murdoch vn mun thm nhp vo th trng ch}u cho d ~ c c|c chng trnh
truyn hnh rt c yu thch ti ch}u u v{ Australia. V{ {i truyn hnh hp dn ng ta
nht chnh l{ Television Broadcast Limited (TVB). i vi Murdoch, c mt th vin 25
nm tui vi c|c chng trnh truyn hnh Trung Quc ko di ti 35 ting ng h ca {i
TVB cn hp dn hn nhiu cc cu chuyn m phng nhm chn ca TVB v{ c|c chng
trnh truyn hnh Star TV mua li t Asia Television Limited (ATV) i th cnh tranh ca
TVB. Hn th, TVB cn l mt phn thng m bt c ai cng thm mun c s hu n.
TVB c cc chi nhnh quc t ti San Francisco v Los Angeles. N s hu 20% c phn
Torontos Chinavision v{ Vancouvers Cathay TV, nm ton b th phn khn gi Trung
Quc ti Canada. Thm ch, n cn c c mt cng c c gi tr mi nm vi Chnh ph
Indonesia nhm m rng mng li truyn hnh ti th Jakarta. TVB c quy m to{n cu
hn Star TV v{ l{ in hnh ca mt hng truyn thng ni ting, ni m{ truyn hnh chnh
l giy php in tin. K t khi n vi khn gi Hng Kng, Tp o{n Run Run Shaw ~ thu
c rt nhiu tin. Nm 1991, vi th phn khn gi chim ti 80% th trng Hng Kng,
TVB ~ thu v mc li 365,6 triu -la Hng Kng. Ti nm 1994, theo Cng ty Mi gii
Mees Pierson Securities, con s n{y ~ tng ln th{nh 544,4 triu -la Hng Kng. Trn
thc t, {i TVB ca Tp o{n Run Run Shaw ~ tr th{nh t}m im ch ca Rupert
Murdoch, v ng ta mun c 22% c phn ca {i n{y.
Tuy nhin, vn cn mt tr ngi i vi vic Murdoch mua li c phn ca TVB. Php lnh
truyn hnh ca chnh ph lc a quy nh nhng ngi khng phi l cng dn lc a
khng c s hu qu 10% c phn ca mt {i truyn hnh ti Hng Kng. Ngoi ra, h
c th s hu cc cng ty truyn thng khc na vi 15% c phn. Cch duy nht thot
khi php lnh ny l thuyt phc Hi ng Hnh php bi tr vic thi hnh php lnh.
Nhng trc khi vic n{y c thc hin, Hi ng Hnh php mun Murdoch m bo
rng vic ng ta tr thnh thnh vin ca {i truyn thng s mt lc a s khng ch c li
cho Tp o{n News Corp m{ cn cho c Hng Kng na. Th v hn, ngh rng Murdoch
s c th ln s}n sang c th trng hng khng Trung Quc ~ khin Bc Kinh t r s
phn i. Nhng lc n{y, do ngh rng Hi ng Hnh php c th s t c mt s li ch
n{o nu mnh s hu {i TVB, ng ta quyt nh khng mua TVB na. n gin l
Murdoch khng ngh mnh c th chin thng a s thnh vin Hi ng Hnh php. V
thc t l mi ngi s cn nh ti TVB nh mt tr a gin ca Murdoch.
Tht bi trong vic hp tc gia TVB v{ News Corp ~ khin Star TV th pho nh nhm.
Trc c khi Murdoch tip cn TVB th {i n{y ~ l{ i th duy nht ca Star TV. Nu tp
o{n tin tc v gii tr hng mnh News Corp c c TVB {i truyn hnh vi b dy lch
s khin c|c chng trnh ca n c sc nh hng ln hn hn tm nh hng ca Star
TV, th tp o{n n{y s tr thnh mt i th |ng gm hn gp nhiu ln. S hp tc gia
TVB v Tp o{n News Corp vi s hiu bit cn k v th trng chu cng nhng kinh
nghim dy dn v truyn hnh v tinh v truyn hnh cp s l mt lin minh mnh
ht Star TV ra khi v tr s mt.
Trong khi , Murdoch vn tip tc cuc thng lng vi Star TV. V phn mnh, Star TV
ang xem xt li ngh t c|c i tc. Tp o{n Pearson cha t b cuc chin, by gi li
c thm Time Warner v mt tp o{n t{i chnh quc t vi Cng ty Turner Broadcasting
System Incorporated Atlanta, Georgia cng theo ui cng ty ca L Gia Th{nh. Nhng
Murdoch c v vn l{ i tc tim nng nht. ng ~ tr 425 triu -la M cho c phn ca
Star TV.
Mt cuc thng lng ~ c tin hnh v Richard ngi i din ca L Gia Thnh
~ ng ra {m ph|n. Nhng a im din ra cuc thng lng bng nhin b thay i.
Ng{y 23 th|ng 7 nm 1993, sau khi bay ti Corsica, Richard ~ ln du thuyn Morning
Glory ca Rupert Murdoch gia nhp ph|i o{n {m ph|n ca chnh Murdoch, gm Sam
Chisolm ng ch dch v truyn hnh v tinh trc thuc Tp o{n News Corp, Chase Carey
Tng Gi|m c Tp o{n Fox Incorporated v{ tt nhin l c ng ho{ng Murdoch na.
Murdoch cho rng vic giao dch thnh cng ti vng lnh th trn mt nc ca mnh ch
khng phi ti ngi nh{ trn t lin ca i tc chc chn s nng quyn lc ca ng trong
cuc giao dch ln rt nhiu. V sau, Murdoch ni ting trong lnh vc truyn thng vi vic
mua li cc ti sn ang gp trc trc. u tin ch vi cc t bo, sau ng ph|t trin
chng thnh cc doanh nghip sinh li. Murdoch ~ l{m sng li cc t b|o nh Times of
London, Sunday Times, New York Post v Boston Herald. Tt c u l cc t bo cc
thnh ph ln v{ chnh chng ~ cng c lng ham thch ch ngha th gii v quc t ca
Murdoch.
i vi Richard, vi tinh thn lm vic chm ch, th|i nhit thnh v c|c s|ch lc sng
sut, anh ~ x}y dng Star TV ti thi im c th b|n i. Anh ~ thc hin d n Star TV
trong sut ba nm, x}y dng n t tng, chm sc v{ sau cng b|n li cho ngi mun
mua, nhng gi chc gi cho ti tn pht cui cng. Tt nhin thnh cng ca Richard trong
cuc mua bn Star TV khng phi ch do mnh anh to nn. Chnh c s h tng do L Gia
Thnh xy dng ~ a Richard ln nc thang th{nh cng. V{ cng chnh nhng li khuyn
ca cc thnh vin trong tp o{n, nhng i tc giu c cng s ng h, ng vin ca cha
v Tp o{n Ha K Ho{ng Ph ~ thc y v to c hi cho anh pht trin Star TV thnh
mt mn hng v cng hp dn trn th trng th gii. So snh vi bt c nh doanh
nghip no th cng vic kinh doanh ca Richard cng tt p, thm ch cn tt hn c cng
vic kinh doanh ca cng ty anh trai mnh. iu n{y ~ khin cha anh t ho v anh, cn
ngi anh trai th cm thy v cng ghen t.
Cui cng, khi nhng vn n{y c gii quyt th li c rt nhiu quan im cho rng
trc khi thc hin cuc mua bn, s cn c hay n gin ch l kh nng nghin cu lc
hu ca Murdoch cng khng hu ch l my. Herbert Granath, nhn vt c nh hng ln
trong gii truyn hnh, Ch tch Tp o{n Cable and International Broadcast Group (ABCs)
cho rng: C v Murdoch khng chu lm bi tp v nh. Lm kinh doanh chu rt khc
bit. , hnh thc quan trng hn c. Nhng li bnh lun t c|c vn phng t ti New
York ca cc hng truyn thng, c bit l t Tp o{n ABCs, cho rng c th Murdoch s
lm tt hn nu ng ta ch nm s c phn nh v{ yn cho gia nh h L tip tc pht
trin Star TV vo Trung Quc.
Hn nhin, cui cng Murdoch cng thu c li t cuc mua bn, t nht l tha mn
c khuynh hng quc ca mnh. Vi mc gi m Murdoch tr th cu hi ai c ai
mt trong cuc mua bn ny vn cn c t ra trong sut hai nm sau. Th|ng 5 nm
1995, Murdoch hon tt vic mua tip 36,4% c phn cn li t Tp o{n Ha K Ho{ng
Ph ca L Gia Thnh v Genza Investmanets SA ca Richard L vi gi 345 triu -la M,
tng ng vi 9.478.022 -la M mi mt phn trm c phn, cao hn con s 8.254.717
-la M mt phn trm c phn Murdoch mua hai nm trc }y. Nh vy, v{o nm 1993,
Tp o{n News Corp ~ mua c mt mn hi hay phi mua vi gi| t hn thc t? i
vi Rupert Murdoch th s khc bit n{y cng ch lm hao tn cht tin l trong ti, bi v
ng ~ tnh rng Star TV phi tr gi ti 3 t -la M.
L do duy nht khin L Gia Thnh tp trung u t v{o Hng Kng v Trung Quc vo
u nhng nm 90 chnh l{ tnh yu ng d{nh cho mnh t qu hng. Ngo{i ra, cn hai l
do r rng na L Gia Thnh tip tc m rng ch ca mnh. L do th nht, khng
phi mi th m ng chm v{o u lp tc bin thnh vng. C th l{ v{o nm 1992, iu
li nh hng xu ti Tp o{n Ha K Ho{ng Ph ca L Gia Thnh. Ch trong su thng
u nm tp o{n ~ thua l 78 triu -la Hng Kng. }y l{ s thua l u tin vo gia
nm k t khi L Gia Th{nh l~nh o n nm 1979. Sau s thua l ca Cng ty Du Husky
Oil Canada th mt v kinh doanh khc Anh, thng qua Tp o{n Vin thng Ha K
Telecom cng ty con thuc Tp o{n Ha K Ho{ng Ph li tip tc b thua l. S tht l
thnh cng ca L Gia Thnh mt thuc a ca Anh khng m bo c s thnh cng
ca ng chnh nc Anh. S c mt ca L Gia Thnh trong cng ng doanh nghip c
a v x hi cao Hng Kng cng khng d dng m ng cho ng gia nhp vo nhm
nhng doanh nh}n th{nh t ca Anh.
Tuy nhin, quay ngc thi gian v{o th|ng 9 nm 1986, L Gia Th{nh ~ rt thnh cng
trong vic m rng uy th ca mnh Anh. Bc i quan trng u tin l{ L ~ mua 4,99%
c phn ca Pearson Group, tp o{n vin thng khng l ca Anh. Vic n{y ~ t mc tiu
cho k hoch lu di ca Tp o{n Ha K Ho{ng Ph ti Anh. l{ ph|t trin bn vng
xy dng mi quan h thng mi gia hai tp o{n. Ging nh vic L Gia Thnh thm
nhp vo th trng M thng qua Tp o{n Tit kim v Cho vay Columbia, s vn u t
ban u Pearson cng cho thy nh |nh cc s c phn nh vi s c phn ln hn.
}y l{ s c phn v cng nghip, ngn hng v xut bn.
L Gia Thnh rt ho hng vi mong mun gia nhp vo nhm nhng doanh nhn thnh
t ca Anh. ng ~ chun b tt c nhng vic cn thit nng cao uy th ca mnh cu
lc b. Mt trong nhng vic l{ Tp o{n Ha K Hong Ph cng vi Tp o{n Tn dng
Anh t chc nhng ba tic mang phong cch Trung Hoa ti Osterley Park, Middlesex thng
7 nm 1987. Tng cng c bn ba tic theo phong c|ch nh vy vi s lng khch ln
n hn 3 nghn ngi.
Mt mi quan h kh|c tuy em li nhiu li nhun nhng cng khin L Gia Thnh e ngi
l mi quan h vi Tp o{n Vin thng Anh Cable & Wireless. Th|ng 9 nm 1987, Trng
Giang Thc Nghip, Ha K Hong Ph v{ Cng ty International Holdings ~ mua 4,9% c
phn ca Tp o{n Vin thng Anh Cable & Wireless, vi gi| cha n 3 t -la Hng
Kng. Thc t, cc cng ty ca L Gia Th{nh ~ bt u mua c phn ca Tp o{n Vin
thng Anh Cable & Wireless t h{ng th|ng trc. L Gia Thnh pht biu: Hoan nghnh s
u t. Tun trc, chng ti ~ y mnh sc mua. Vo thi im n{y, }y l{ s u t
lin tc, nhng chng ti vn mun tng thm c phn Cable & Wireless. Chng ti tin
rng }y l{ mt s u t rt tt v{ }y l{ thch hp u t. Nhng nh phn tch ca
London phng o|n rng mc ch ca L Gia Thnh l mun dng s c phn n{y nh
n by cho cng ty con, Cng ty in thoi Hng Kng. Cng lc , Gi|m c ti chnh
ca Cable & Wireless, Rod Olsen, tuyn b rng h{nh ng ca L Gia Th{nh th hin s t
tin trong cng ty .
Tuy nhin, thc cht Cable & Wireless ch l{ ngi gi tin cho L Gia Thnh. Thm mt
iu na l, mc d L Gia Thnh c hng th mua thm c phn ca Cable & Wireless
nhng lut php Anh khng cho php ng mua qu 15%. Quan trng hn, Cable & Wireless
~ nhn thc c s mt mt ny. Tht s, ging nh Pearson Group, Cable & Wireless
cha bao gi thy lo ngi v k hoch m rng u t l}u d{i ca L Gia Th{nh, nh cng ty
lin doanh chng hn. Ch ring iu n{y cng buc mt L Gia Th{nh y kiu hnh bn
i s c phn ca mnh. Nhng cui cng, li nhun li gii quyt tt c cc vn . Nm
1990, khi ng bng Anh tng cao v{ gi| c phiu Cable & Wireless cng tng, L Gia Th{nh
~ khn ngoan khi quyt nh bn ht c phiu. }y l{ mt quyt nh tht sng sut. Vy
L thu c bao nhiu t vic ny? Cu tr li l 484 triu -la Hng Kng mt mn li
nhun khng l. Nm 1989, L Gia Th{nh quyt nh dng u t v{o Cable & Wireless v{
CITIC ca Trung Quc u t v{o truyn hnh v tinh.
Nm 1991, khng ging vi cc dch v danh b s dng ging ni ghi m sn giao tip
vi kh|ch h{ng, Ha K thu 2 nghn nh}n vin v{ {o to tng ngi nhn cuc gi ca bt
k ai trong s 300 nghn khch hng ch trong vng mt giy khi chung bt u ku. iu
hnh nhng nhn vin ny l mt nhm s|u ngi, hu ht c {o to M. Nhiu ngi
n Ha K Telecom vi kin thc kinh doanh v thm d du m, my tnh v vin thng.
Mt nh qun l h{ng u cn tng l cu th bng | Australia.
Ni mt c|ch kh|ch quan, nm 1979, khi L Gia Th{nh iu hnh Tp o{n Ha K Ho{ng
Ph, mi ch l mt cng ty vin thng. Nm 1828, khi nghip l mt cng ty thng
mi, sau khi c L Gia Thnh mua li, Tp o{n Ha K Ho{ng Ph ~ ph|t trin mnh,
m rng quy m kinh doanh v bn l. Hng Kng, hu ht mi ngi u mua cc sn
phm ca Ha K Hong Ph ti ca hng tp ha 135 ParkN Shop, c|c ca hng dc
phm 86 Watson hay c|c cng ty in dn dng ca Fortress. Khi nhng doanh nghip
khng l nh Tp o{n Dairy Farm Group tng sc cnh tranh th L Gia Thnh ch n
gin l m rng quy m. Nm 1990, kh|ch h{ng Macao, Singapore v{ {i Loan c th in
vo phiu mua hng v mua Walkman t 37 ca hng ca ParkN Shop, Watson v{ Fortress.
Trn nh ca ch L Gia Thnh l Cng ty C phn Trng Giang Thc Nghip, l tri
tim v linh hn ca tp o{n. T mt nh my sn xut nha v{ sau chuyn sang kinh
doanh bt ng sn, Trng Giang Thc Nghip ~ c L Gia Thnh s dng n lm nn
tng mua Tp o{n Ha K Ho{ng Ph. Trng Giang Thc Nghip nm 39,6% c phn
ca Ha K Hong Ph, tng ln so vi s c phn ban u l 22,4%. Cc v u t u bt
u t Trng Giang Thc Nghip. Cng ty ny l hin thn ca L Gia Thnh, l tm gng
phn chiu hnh nh ng ch ca n: vng chc, c t chc, bo th v d dt.
Thm ch, ng}n h{ng cng l mt lnh vc thuc phm vi u t ca Trng Giang Thc
Nghip. Th|ng 8 nm 1990, L Gia Th{nh ~ u t vi CEF New Asia, i t|c trc vi
CIBC. CEF New Asia s thc hin cc giao dch nghip v ng}n h{ng thng mi chu
Th|i Bnh Dng, bao gm phn ln ch}u , Australia, c|c o thuc Th|i Bnh Dng,
Canada, M v{ c|c nc b Ty Trung v Nam M. i tc l nhng bn h{ng quen nh
CIBC, Cng ty Vn GE Capital, Mitsubishi v Cng ty Chng khon Nikko Securities. S vn
ban u ca Trng Giang Thc Nghip ch l 25 triu -la M.
Vo nhng nm 90, New World Development, Henderson Land v{ Trng Giang Thc
Nghip l nhng tp o{n thnh cng nht trong nhm nhng doanh nghip ln v nhiu
quyn lc nht Hng Kng. Nm 1994, ring s vn tch ly t vic bn bt ng sn ca
Trng Giang Thc Nghip ~ t 20 t -la Hng Kng. B quyt sinh li ca Trng
Giang Thc Nghip nm ch tp o{n n{y ~ b|n bt ng sn trc khi xy dng xong,
nh trng hp ca Laguna City, Sceneway Garden, ti pht trin Ap Lei Chau v m rng
d n Mighty City.
Khng cn nghi ng g, L Gia Th{nh ~ tht s quen thuc vi th trng Hng Kng v
trong tim thc ca mnh, ng lun ngh n nhng khon li lu di. ng lun t mnh a
ra nhng quyt nh kinh doanh nhng khu vc ph hp nht. n u nhng nm 90,
khu vc kinh doanh ca L Gia Th{nh ~ m rng nhanh chng, bao gm c Trung Quc. L
Gia Th{nh cha bao gi mt lng tin vo vic Trung Quc s chn c hng i ng n.
Trung Quc l ngun li ln cho s pht trin ca L Gia Thnh. Trung Quc khng ch l
qu hng ca ng m{ t nc y cn c tim lc pht trin bt kp vi th gii. l{
qun t ch bi. Nu khng c Trung Quc, L Gia Thnh ch s hu nhng ta nh, ca
hng, gian hng thit b in nh b. Trung Quc em n cho th gii 1,2 t ngi tiu
dng. Vi mt doanh nh}n nh L Gia Th{nh, ng c{ng khng th b qua th trng Trung
Quc, thm ch l sau s kin Thin An Mn nm 1989. Ngi dn Trung Quc lun mong
mun c mt cuc sng tt p hn. Sau nhiu nm c|ch mng ngho kh, h ao c iu
kin sng c ci thin v{ c c hi hon thin bn thn. Nhng ci cch ca ng Tiu
Bnh chc chn em li cho nhn dn Trung Quc c hi sng tt hn. Tt c nhng g h
cn l mt ngi c th cung cp nhng sn phm h mun.
Sau th|ng 6 nm 1989, L Gia Th{nh quyt nh chinh phc ton b Trung Quc. ng lm
vic cn c vi c|c l~nh o Trung Quc. Lc n{y, L Gia Th{nh ~ l{ mt thnh vin quan
trng ca CITIC. Vi t c|ch l{ mt nh{ t vn, ng em n cho Trung Quc nhng li
khuyn b ch v s pht trin ca chu . L mt thnh vin ca cng ty, ng ng gp tin
ca, kinh nghim, s khn ngoan v{ i ng nh}n vin t{i nng. D phi tri qua nhiu v
kinh doanh khng th{nh cng nhng mi quan h gia L Gia Thnh vi Trung Quc v
CITIC vn bn cht, n cha ng nhng tht bi cng nh th{nh cng tht l k.
Nm 1991, hai nm sau s kin Thin An Mn, L Gia Th{nh ~ sn sng thm nhp th
trng Trung Quc v hp tc vi CITIC Pacific cng ty u t ca CITIC. u tin l vic
mua Cng ty u t Hang Chong cng vi CITIC Pacific, Tp o{n Chow Tai-fok, Cng ty
Mi gii Peregrine v{ Cng ty thng mi Robert Kuoks Kerry. Cng ty u t Hang Chong
l cng ty kh mua nht. Vic u t v{o bt ng sn v th trng t Hng Kng ~ em
li 1 t -la Hng Kng li nhun v{o nm 1990. Nhng hin ti, vi hp ng kinh doanh
tr gi 6,94 t la Hng Kng, L Gia Th{nh ~ sn s{ng gip Trung Quc gia nhp th
trng thng mi Hng Kng bng cch hu thun, cho php CITIC Pacific tham gia vi t
cch chnh v nm 21 triu c phiu ca Hang Chong, tng ng vi 36% c phn. Bng
cch ny, nhng doanh nghip Trung Quc gi ~ c lc i u khng ch vi
Jardine Matheson m cn vi c Ha K Hong Ph. L Gia Thnh mun tuyn b vi c th
gii rng ng ng lng vi Trung Quc.
Trn tp ch Thn Bc Kinh, Hng Kng, Ta Kung Pao ~ vit: Nm 1992, Trng Giang
Thc Nghip ~ chuyn nhng nm cng ty lin doanh th{nh vin cho Robert Kuok, mt
doanh nhn Malaysia ni ting vi chui khch sn ton cu Shangri-la. iu m tp o{n
ny mong mun l bt ng sn Trung Quc, c bit l quyn pht trin hn 5,78 hecta
t Thng Hi trong vng 50 nm na. Vic pht trin ny bao gm khu nh t nh}n,
vn phng, cng vin v{ c|c trung t}m mua sm khng xa nh ga trung tm ca thnh ph.
Cui cng, Trung Quc ~ bt n xanh bng vic Ph Th trng Thng Hi, Triu T
Chinh ng k hp ng. Vic L Gia Thnh cam kt pht trin bt ng sn tr gi gn
10% ca 131 triu -la Hng Kng cho thy chin lc u t n{y kh| mo him. V |nh
cc n{y ~ em li thnh cng rc r cho L Gia Th{nh trong u trng hi t nhng i
th gh gm. Nhng doanh nghip giu c sn sng hp tc vi L Gia Thnh cng chng t
mt iu r rng l danh ting c th c c nh cho i v{i ng -la hay vi tm th tn
dng.
Nm 1993, vic u t ca L Gia Thnh Trung Quc pht trin vt bc. Th|ng 6 nm
1992, Trng Giang Thc Nghip vn hp tc vi CITIC Pacific, u t 8,58 t -la Hng
Kng (1,1 t -la M), trong c v mua li Khch sn Miramar Cu Long nhm m
ng cho cc cng trnh xy dng nh v{ trung t}m thng mi.
Bn cnh khuynh hng chnh tr sai lm, Murray cn khng th trung thnh vi nhng
ch dn ca ng ch L v vic u t c|c nc phng T}y. L mun kim ch Ha K
Hong Ph v chm dt nhng tiu cc bt ngun t cc khon u t nc ngo{i nh v
du Husky Canada v d |n in thoi di ng Vng quc Anh. Vi vic rt lui khi th
trng phng T}y, ch ca ng c th tp trung vo Trung Quc. V im ny, Murray
t|n ng vic Trung Quc nn l trng im chnh. Tuy vy, ng ny vn cho rng khng th
b qua th trng phng T}y. L Gia Th{nh ~ suy ngh theo mt hng khc v quyt
nh cho Murray thi vic. Kt qu l{ v{o ng{y 1 th|ng 9 nm 1993, L ~ chp nhn vic t
chc khng mong mun ca Murray. Mt nh{ ph}n tch nhn xt v Murray: C l anh
ta ~ sinh nhm thi.
Tuy nhin, trong s c|c im u t thuc khu vc chu th ngoi Hng Kng v Trung
Quc, Singapore c v hp dn ng hn c. Thc t, hu ht nhng hot ng kinh doanh
m ng thu nhiu li nhun nht u din ra }y. V d nh v{o nm1985, Trng Giang
Thc Nghip ~ thu c khon li nhun 30,2 triu -la nh vic bn 40% c phn ca
Cng ty Bt ng sn Li Hng cho Cng ty C phn Trch nhim hu hn Parkway ca
Singapore. Trong khi , mt trong nhng d n khng l u tin ca L Gia Thnh trong
nm 1988 l{ d n xy dng thnh ph Suntec. L ~ gi{nh c 16% li nhun trong d
n ny. Cng hp tc vi nhng gng mt |ng ch nh Run Run Shaw, Frank Tsao, L
Triu C v{ Trnh D ng, ng ~ m rng cng ty c phn ti Singapore, xy dng thm
trung tm hi ngh v khng gian thng mi. |p li, Chnh ph Singapore ~ trao tng
L Gia Th{nh cng v cng s vnh vin. L ni: Ti tht s rt ngng m v knh trng
t nc Singapore, mt t nc sn sng m ca cho nhng ngi khng giu c, khng
c hc h{nh y . Cho d anh l th thp, cng nh}n hay nh}n vin vn phng, h vn
cho anh quyn thng tr. l{ mt s m bo cho ngi dn Hng Kng. Khi h cn, h
bit rng cnh ca lun rng m.
Chc chn rng t ng{y Simon Murray ra i, L Gia Th{nh ng{y c{ng tp trung tm kim
nhng c hi thch hp nht. Mt trong s ny l v u t v{o Chu Hi, Thm Quyn.
Th|ng 10 nm 1993, Trng Giang Thc Nghip k hp ng chung vn 25 t -la Hng
Kng vi Cng ty Bright World ca Stephen Poon Kwok-lim xy dng mt nh{ m|y in
mi Nh{ m|y in Giang T.
Mt a im kh|c m{ L cng rt quan t}m l{ tnh Qung Ty pha nam Trung Quc.
}y l{ mt tnh t c th gii bit n, gip Qung ng v{ Vit Nam. Vo nhng nm u
thp nin 90, Qung Ty bt u thc hin chnh sch m. Nm 1992, u t nc ngoi
vo Qung Ty l 237 triu -la. T|m th|ng u nm 1993, con s n{y ~ tng vt ln ti
726 triu la. n th|ng 7 nm 1993, tng s 4 nghn d |n ~ cp vn, tr gi ln ti 4,6
t -la. Tuy nhin, Qung Ty cn mun nhiu hn th. Dng Hi Linh, Gi|m c y ban
Thng mi v{ i ngoi Kinh t ca Qung T}y ~ ni v tm quan trng ca ngoi t:
u t nc ngoi s h tr cng cuc pht trin ca Qung Ty, tp trung v{o c s h
tng v{ thng mi. C s vt cht, khu vc vn chu s km hm v khng ch ca nn
kinh t v m, vn cn tng i km pht trin so vi mt vi tnh kh|c. Con s d n
Qung Ty ln ti 1.078 d |n v{ c tip th ti mt hi ch quc t trong khu vc vo
ma thu nm 1993. Trong s nhng d n ny, 300 d |n |ng ch nht c gi tr ln ti
36,1 t -la. Cc d n ny bao gm u t v{o giao thng vn ti, nng lng, dt may v
nng nghip.
Nhn thc c tm quan trng ng{y c{ng tng ca Qung Ty, L Gia Thnh ngay lp tc
gp c phn v{o hai thng v hp tc gia Tp o{n Qung Ty v Tp o{n Ch}u Cng
Trung Quc. Mt trong hai v u t n{y l{ vic xy dng mt bn tu 35 nghn tn th x
Thanh Chu vi chi ph 200 triu -la. V th hai L Gia Th{nh ~ u t 4 triu -la vo
vic m rng nh my st thp ni vi thnh ph Liu Chu, nh tng sn lng hng
nm ca nh my ny t 500 nghn tn ln 1,5 triu tn.
Vic Thu Cng t do u t v{o nc ngo{i ~ sinh ra 24 chi nh|nh v{ c quan 15 quc
gia, bao gm c M. Thng v |ng ch nht ca n l v mua m qung st Peru. V
n{y ~ ngn ca Bc Kinh 120 triu -la v{o nm 1992. Tt nhin, tt c cc qung ny sau
c vn chuyn v Trung Quc lm nhin liu cho nhng l t khng l trong cc
nh my thp. S ln mnh ca Tp o{n Thu Cng c khng nh l nh c s ng h
ca ng Tiu Bnh. Tht ra, ng Cht Phng, con trai ca ng Tiu Bnh cng tham gia
trong hi ng ca Concord Grand Thu Cng, mt chi nhnh khc ca tp o{n n{y ti Hng
Kng. Vi s h tr ng sau ca ng ng, Tp o{n Thu Cng khng nhng c php
m ng}n h{ng ring m{ cn c b qua B Cng nghip Luyn kim, bo co trc tip vi
Hi ng T vn quc gia. Quan h hp tc gia L Gia Thnh v mt tp o{n ln Qung
T}y ~ tip tc th hin mi quan tm ca L i vi Trung Quc. N cng b|o hiu cho
cng ng doanh nghip rng cc mi quan tm ca L ti Trung Quc khng ch gii hn
thnh ph qu hng Qung ng ca ng. Hin nhin l tt c cng chng u ghi nhn
iu khi v{o ng{y 5 th|ng 10 nm 1993, c quan ngn lun chnh ca Trung Quc hi
ngoi, t T}n Hoa ~ cho ra mt cng b bt ng rng L Gia Th{nh ~ ng h 100 triu -
la Hng Kng cho Qu Phc li Trung Quc d{nh cho ngi tn tt. S tin ny thc ra ~
c chuyn vo qu hai nm trc . Trong sut khong thi gian n{y, c|c b|c s ~ cha
tr cho cc tr em b bi lit bm sinh hay c d tt v thnh gic v thn kinh. Cui cng, khi
tin tc n{y lan ra, ng Ph|c Phng, Ch tch ca qu ny ni rng L ~ khng mun tit
l lng tt ca mnh v mun trnh cng lun.
Trong khi , trn thng trng, L Gia Th{nh cng ang kh|m ph| mt lnh vc mi.
Thc t, ng ang tp trung vo mt ngnh cng nghip ha hn s n r cng s ln mnh
ca nn kinh t Trung Quc. Vi vic mua Tp o{n Ha K Ho{ng Ph nm 1979 th bn
th}n ng cng ~ c mt lng ln c phn trong ng{nh n{y, l{ lnh vc kinh doanh bn
cng. L mt hi cng khng l vi bn cng su v ln nht nm gia Thng Hi v
Singapore, Hng Kng ~ ln mnh khi ngun t thng mi quc t. Ngay c khi Hng
Kng ~ bt u pht trin cc ngnh cng nghip dch v ln mnh nh ng}n h{ng hay
vin thng th cc bn cng t thi thc dn ny vn l nhn t quan trng trong qu trnh
Hng Kng tm kim con ng kinh doanh. Bn th}n n ~ to nn nn tng cho nn kinh
t ca thuc a ny. Nhn thy iu , L Gia Th{nh mun cc cng ty ca ng tham gia
nhiu hn v{o c|c hot ng hng ngy ca cc trm phc v hot ng xut nhp khu
hng ha Hng Kng v{ nc ngoi.
Khi L Gia Thnh mua Ha K Hong Ph, nm nm sau khi n c thnh lp t vic hp
nht Cng ty ng t{u Hng Kng-Hong Ph v cng ty m l Cng ty Quc t Ha K, ng
~ c trong tay tt c cc yu t cn thit cho vic xy dng mt mng li thng tin rng
ln v hi cng v pht trin trm cng-te-n. V{o lc , xc tin u t, ng ~ th{nh
lp Sn bay Quc t Hng Kng (HIT) nh l{ mt chi nhnh ca Ha K Hong Ph, m bo
cho ng mt v tr thun li trong ngnh kinh doanh cng-te-n thuc a ny.
HIT sau n{y iu h{nh c|c c s ti Trm 4, 6 v{ 7 nhng n cng tng s hu c Trm 2
khi Tp o{n Oyama tuyn b ph sn. Sau , vi vic HIT ra gi 4,39 t -la Hng Kng
(con s ny ln ti 7,5 t -la Hng Kng khi n ho{n th{nh v{o nm 1991, bao gm ph ti
chnh, xy dng v trang thit b) cho quyn iu hnh Trm 7 cui pha nam t Qu
Dng th Ha K Ho{ng Ph ~ nhng li Trm 2 cho Modern Terminals. V chuyn giao
ny l mt phn trong tha thun vi chnh ph, cho php Modern Terminals iu khin
hot ng ca cc trm cng te n pha bc Qu Dng trong khi HIT cng c nh hng
ca mnh pha nam.
Vi vic qun l Trm 4, 5 v{ 7 HIT ~ kim sot ti 63% lu lng hng ha qua Qu
Dng. Tuy vy, nh mt c im trong phong c|ch u t ca mnh, L ~ ph}n t|n ri ro
bng vic mi thm cc cng s: Ngn hng Hng Kng c 5% c phn, China Resources
10%, Mitsui O.S.K 5%, Mitsui & Company 1%, Qu SAR Land Fund 6% v{ Ng}n h{ng {o
Hng 5%. Tng cng HIT c 60,5%. Con s n{y cn tng ln 77,5% vi vic mua li Orient
Oversea International v mt vi cng ty nh khc.
Trong nhiu nm, L cng c v tr quan trng trong lnh vc dch v tu thy. Nm 1988,
Hng Kng tr thnh trung tm vn ti chnh ca khu vc min nam Trung Quc vi hng
ha nhp t cc cng thuc b ty M, ng v{ ng Nam . V c|c dch v hng hi ca
Hng Kng hot ng trong phm vi tng i ngn nn n c th vn ti cc cng
thng mi ca ch}u nh Cao Hng, Kobe-Osaka, C Long, Pusan, Singapore v{ Tokyo-
Yokohama. ng sau tt c cc hot ng hng hi t phng T}y sang ch}u n{y khng ai
khc chnh l Ha K Hong Ph ca L Gia Thnh.
Tuy nhin, s dn xp vn ti ng bin ny khng tn ti vnh vin. Trn thc t, n qu
hp dn khin cho Trung Quc hng mnh kh c th b qua. Nm 1990, trong tng s 120
triu tn hng vn chuyn qua ng bng sng Chu Giang, Hng Kng ng gp 62 triu
tn; trong khi Qung Ch}u ng cch xa v tr th hai vi 36 triu tn. Cc cng khc dc
theo ng bng n{y ng gp 22 triu tn cn li. Trong khi , so vi con s 3,1 triu TEU
(n v o tng ng 6 m theo chun p dng cho cng-te-n 20x8x8) ca Hng Kng th
con s tng ng ca Trung Quc c v qu nh b. Trong s 70 hi cng hin c hoc ~
c quy hoch, tnh c c|c n cng nc su ti S Vn, Sa Gi|o v{ Ho{ng Ph Newport,
tng trng ti hng ha ch l 350 nghn TEU. Trung Quc, Thng Hi l cng duy nht
vt qua c con s .
ng trc thc t , gii chc Trung Quc dn tnh t|o hn. H quyt nh nng cp c
s vt cht ti cc cng ny. Mt khi Trung Quc c c mt mng li hi cng tinh vi ca
ring mnh th ngnh kinh doanh vn ti ca Hng Kng s l tha thi.
Trong khi Dim in lun sn sng s dng ngun vn nc ngoi cho vic pht trin
ln m rng gn }y nht ca Dim in l da vo ngun vn vay t Nht bn th mi
n nm 1990 Bc Kinh mi chnh thc ph chun cho chnh quyn thnh ph Thm Quyn
tch cc tm kim ngun vn nc ngoi. V ngay lp tc, c|c l~nh o ca Thm Quyn ~
tip cn vi Tp o{n Ha K Ho{ng Ph. L mt doanh nhn lo luyn, L Gia Thnh lun
|nh gi| chnh x|c nhng nguy c tim n mt khi Trung Quc chim c v tr dn u
trong ngnh cng nghip thng cng ti Hng Kng, v hin ti Dim in dng nh ~
tr thnh mt trong nhng i th cnh tranh . Tuy nhin khi Th}m Quyn ku gi, chnh
Simon Murray Gi|m c iu h{nh ngi Scotland ca L Gia Th{nh l{ ngi ln ting.
Theo Murray, n gin l{ do ng L khng quan t}m n iu . Sau mt thi gian, cc
quan chc ca Thm Quyn ~ chuyn hng sang tp o{n Wharf Holdings ca Bao Ngc
Cng. Tp o{n n{y ang eo ui tng Hong Kong Plus v{ tm kim ngun u t
hp dn t Trung Quc. Dim in dng nh l{ mt c hi tt Wharf thm nhp vo
lnh vc kinh doanh cng-te-n ca Trung Quc. Th tng Trung Quc L Bng cho bit
Trung Quc ng cho Wharf mt c hi cnh tranh v tham gia. Vn ht sc r rng l
L Gia Thnh s khng bao gi cho php Wharf, mt lin minh thng mi Hng Kng, d
d{ng c c d n ny. Tuy nhin, trong thi gian ch i, L s phi hng s ch ca
mnh sang mt lnh vc kinh doanh khc gip m rng hot ng ti tt c mi ni, k c
Anh.
L Gia Th{nh ~ lao v{o c|c c hi u t, v{ v{o ng{y 13 th|ng 6 nm 1991 ng cng b
Tp o{n Hong Kong International Terminals s tng cng mng li cng cng-te-n vi
vic chi ra 152 triu la Hng Kng mua li 75% c phn Felixstowe t Cng ty
Trch nhim hu hn Peninsular & Oriental Containers Limited (P&O), cng ty m ca P&O
Containers Limited. Trong khi , Cng ty Tr|ch nhim hu hn Quc t Orient Overseas
Limited cng ty ang s hu Orient Overseas Container Line s l ch nhn ca 25% c
phn cn li.
Lin kt vi Orient Overseas l mt chin lc r rng. Trong khi lin minh Felixstowe c
phn ha Cng ty Walton Container Terminal, trc thuc v Orient Overseas, th L Gia
Thnh li ang tch cc cng c quan h vi khng ch mt cng ty cng-te-n m{ vi cc
lin minh thng mi ton cu. c bit, trong khon li nhun m L Gia Th{nh c c
t vic lin kt vi Orient Overseas phi tnh n ba mi t{u cng-te-n ang hot ng
trn tt c cc tuyn chnh trn ton cu. Orient Overseas cng s hu v{ iu hnh cc loi
tu ha hai ng khi ti M v Canada, ngoi ra cn c cc sn bay ti Canada, California,
New Jersey, Nam Carolina, Italia v{ {i Loan. Tt c c|c bn u rt ho hng vi tha
thun quc t n{y, c bit l{ P&O, cng ty n{y ang rt quan t}m n vic vc dy cc cng
quan trng ti Southampton v{ Tilbury. Cng ging nh trng hp ca Orient Overseas,
Gi|m c marketing Stanley Shen gii thch, s kt hp ca Felixstowe v{ Walton s bin
hot ng cng cng-te-n tr thnh mt ngnh kinh doanh c tm vc nht Anh. Qu
trnh t|i c cu ~ to ra mt c hi tt t chc li hot ng kinh doanh ca tp o{n ti
Felixstowe bng cch chuyn i ton b Cng ty Walton hng s quan tm vo hot
ng lin kt rng ln hn nhiu.
Tuy nhin, mi quan t}m h{ng u ca L Gia Thnh l s pht trin ca cng Dim in
Trung Quc. Thc ra, khi bit Th tng L Bng coi Wharf Holdings l mt nh{ u t
nng ng ti Dim in, L Gia Th{nh ~ yu cu |nh gi| li ton b d n. ng s cht
vn tht r r{ng quan im ca Murray mt v d cho thy mi nghi ng ngy c{ng tng
ca L Gia Th{nh i vi nh}n vin, v{ chnh iu ny s gp phn khin Murray phi ra i.
i vi L, d n pht trin cng Dim in khng n thun ch l mt thng v, nu
|nh mt Dim in v{o tay Wharf Holdings, s l mt mi e da ln i vi danh d
v ting tm ca ng. Chnh x|c hn, vi t c|ch l{ c vn quan trng cho CITIC, L Gia
Thnh lo s mt khi Wharf gi{nh c hp ng ny, con r ca Bao Ngc Cng, Peter
Woo Kwong-ching s thay th L tr thnh c vn chnh cho cc nh{ l~nh o ca Bc
Kinh.
Tt nhin, L hiu r rng Trung Quc mun ng c c d n ny. Thc ra khi Peter
trnh h s thu, gii chc Thm Quyn ~ khuyn ng ta hp tc vi L di hnh thc
mt d |n chung. Peter ~ chp nhn s sp xp nhng L Gia Thnh th khng, cui
cng ng a ra mt h s thu ring. Mc b thu hp dn n mc cc nh chc trch
Trung Quc khng th b qua. Hn 1,2 t -la Hng Kng trong s tin ~ ng k s c
u t bi mt hip hi c|c cng ty, ng u l L Gia Thnh. Trong s cc d |n c ti
tr bi ngun vn nc ngo{i, }y l{ d n ln nht m{ c khu kinh t Thm Quyn ~
tng thng qua.
Mt nh i quc ch}n chnh l{ nhng li Ch tch Trung Quc Giang Trch Dn dnh cho
L hm mng 7 th|ng 10 nm 1993 trong bui l k kt hp ng ti nh khch quc gia
Diaoyutai Bc Kinh. Ti bui l, Th tng L Bng ~ ph|t biu: Trung Quc ang phi
i mt vi nhu cu vn ti ng{y c{ng tng do s pht trin mnh m ca nn kinh t. Cc
c|nh ca ng{y c{ng m rng hn, c|c hot ng thng mi v kinh t quc t ~ tr nn
nng ng hn. Vic s dng ngun vn nc ngo{i ang c thc y nhm pht trin
cc dch v c bn nh hi cng, ng st, cng hng khng v trm ph|t in. Cng Dim
in, gn vi thnh ph hin i Thm Quyn, c c rt nhiu iu kin thun li cng
nh nhng trin vng v cng ln nh cc cng trnh xy dng. D n cng Dim in ~
c mt s khi u tt p v hy vng n s tr thnh mt trung tm hin i ni ting th
gii.
Ch tch Giang Trch D}n ~ ca ngi s dng cm ca L trong vic u t v{o Dim in
cng bn hp ng c thi hn nm mi nm. Tuy nhin, cho d }y c v l thi k li
nhun gim st nhng L Gia Th{nh vn hu nh khng quan t}m. V ng ~ c nhng mi
quan t}m kh|c trong u: vi 70% d |n, Dim in s ng vai tr nh mt tm bnh
phong mt khi Tp o{n HIT phi hng chu bt k tn tht no trong nhng thp nin tip
theo.
Vi L, trong vai tr l{ nh{ l~nh o, d n cng Dim in ang c thc hin cng mt
k hoch xy dng nm cng cng te n trng ti 50 nghn tn s gp phn l{m tng trng
ti ca cng n{y ln n 1,7 triu TEU. Nh h thng ng st v{ ng b Dim in
~ i v{o s dng, nn giao thng kt ni vi Hng Kng s tr nn tng i d dng. Hot
ng ging nh mt trung tm vn chuyn, Dim in s l mt bn l tng cho cc
loi hng ha v dch v. John Meredith, Gi|m c iu hnh ca Tp o{n Hong Kong
International Terminals, nu r: Tp o{n s khng tin liu c nhng bin ng trong
tng lai, nhng s c nhng ng th|i trc nhng nhu cu hin c. Khi chng ti kho
s|t Dim in nm nm v trc, ngi ta ch mun s dng Hng Kng. By gi nhu cu
~ c. Thc t, nm 1992, Hng Kng s tr thnh mt cng cng-te-n si ng nht th
gii vi lng hng ha vo cng tng 29% so vi nm trc , tng trng d kin hng
nm ca cng trong nhng nm tip theo s gim xung mc 8%, mt kt qu tt yu ca
s cnh tranh gia cc cng.
Ngo{i Dim in, Trung Quc cn c ba d n cng nc s}u kh|c ang ch u t, l{
vnh i C pha bc i Lin, Bc Ln nam Ninh Ba v vnh M Chu Ph Chu. Tuy
nhin, khng cng no trong ba cng ny nh hng n vic u t ca L Gia Thnh
Hng Kng. Hai cng duy nht e da n vic kinh doanh ca L l Chu Hi v{ Thng Hi,
tuy vy mi e da cng ch khin L t cc 50% kinh ph m rng mi cng. Vi
tng s vn u t khong 8-9 t -la Hng Kng Dim in, Chu Hi v{ Thng Hi,
hin ti L Gia Th{nh l{ nh{ iu hnh dch v bn cng ln nht vng bin pha nam Trung
Quc. Peter Churchhouse thuc Cng ty Trch nhim hu hn Morgan Stanley Asia Limited
khng nh: Nu Ha K Hong Ph c th thm nhp vo ngnh cng nghip bn cng
lc a, iu ng ngha vi vic h va kha cht mt nn kinh t ang ph|t trin mnh
nht th gii.
Nm 1993, Trung Quc l th trng hng khng pht trin nhanh nht th gii. Lng
hng ha vn chuyn bng ng h{ng khng h{ng nm ~ tng ln mc 18% trong khi
lng v h{nh kh|ch b|n ra tng nhy vt ti 31,7%. Ngi ng u ca BAA, John Egan,
mt cu l~nh o ca Jaguar, ~ ni: Trung Quc l{ mt th trng y trin vng cho hot
ng kinh doanh ca chng ti, t nc n{y khng t c nhiu thnh tu vi gii
php kt ni vn ti, v khi Trung Quc pht trin, vn ti hng khng s ct cnh. Khng
mt cng ty no khc (ngoi tr BAA) ~ x}y dng v m rng cc cng hng khng, bo tr
ng bng v{ iu hnh mt cch an ton cc sn bay quc t ch cht m{ khng i hi
ngi ng thu mt xu n{o. K hoch m BAA d nh l{ n nm 2000 s xy dng v
nng cp mt trm s}n bay.
Bt chp quy m v kinh nghim trong lnh vc bn l v cung cp thc phm, cha k
n cc k hoch tm c khc, BAA bit rng tht khng n gin c mt Bc Kinh v
ginh ly cc hp ng. H cn mt chic cu dn n Trung Quc v L Gia Thnh chnh
l chic cu . Vi kinh nghim trong lnh vc vn ti h{ng ha ng hng khng m Ha
K Hong Ph c c nh 15% c phn trong Cng ty Trch nhim hu hn Cng hng
ha Hng Kng v trong ngnh cng nghip bo dng my bay thng qua vic u t v{o
Cng ty Bo dng my bay Qung Chu, L Gia Thnh tht s rt quan t}m n vic s
dng mt cch ti u nhng kinh nghim n{y thu c ngun li nhun ln hn. Theo
c|ch , lin minh va mi thnh lp gia Ha K Hong Ph v{ BAA dng nh l{ mt s
kt hp tuyt vi nht m L c th tm thy.
Vi nhng ngi Anh phi ri i, ton b tin trnh ny ging nh mt minh chng cho
quan im ca Bc Kinh i vi ch dn ch phng T}y. Nhng khi Anh quc cui cng
~ x|c nhn nn dn ch ca Hng Kng sau 150 nm thuc a, ci gi l{ s ng cm m{
quc gia n{y d{nh cho c|c c dn Hng Kng ch l mt tm h chiu cho php i li khng
cn visa thay v gia hn quyn c tr l}u d{i ti Anh. Trong khi , v c quan lp php va
c bu chn ang phi i mt vi nguy c gii th, y ban Tr b chng khc g b nhn
ln ting nhn danh v ngi dn. Vn quan trng hn l{ Bc Kinh vn gi vai tr quyt
nh v vic la chn mt th tng lm thi, bt chp ch th ca y ban v vic thnh lp
mt b my mi gm 400 th{nh vin ngi Hng Kng thc hin la chn y (Mc d
ring L Gia Thnh c th khng by t kin v t chc hnh php. Song vi nh hng
|ng k ca mnh, ng c th sp t cho ng Kin Hoa).
n gia nm 1996, L dng nh ho{n to{n tin v{o li ha ca Bc Kinh: Hng Kng
t do trong cch thc kim tin. ng ~ nhc ti iu ny trong phn m u bn bo co
thng nin ca Ha K Hong Ph v{o nm 1997. Vi nhng mi quan h v chnh tr v
kinh t c cng c, khi quyn ti cao i vi Hng Kng tr li Trung Quc, tp o{n ca
L vn trung thnh vi chnh sch m rng v pht trin cc ngnh kinh doanh ch yu
Hng Kng v Trung Quc.
Mu cht cho nhng quan h trn l vic m rng c s h tng giao thng vn ti gia
Hng Kng vi i lc, |ng ch l{ ng quc l c m th|ng 7 nm 1994 ni lin
Hng Kng vi Qung Chu v s sm n s}u v{o ni a Trung Quc. n trc nm 1997,
mt h thng ng ray cho giao thng cng cng di 34 km s ni Hng Kng vi mt sn
bay mi Xch Lp Gic tr gi 20 t la. S}n bay n{y n nm 2000 s n 87 triu du
khch mi nm. Hng Kng s dn tr thnh cu ni cho hng ha, dch v gia Trung Quc
v th gii. ng thi n cng l{ ngun cung cp nhng thng tin kinh t quan trng cho
i lc. Mt hc gi ~ ni, Hng Kng theo mt ngha n{o , s tr th{nh vn phng ca
pha nam Trung Quc.
Th v l{, khi nm 1997 n gn, quan im ph bin Hng Kng cho rng thuc a ny
cng s ch l mt bn cng na ca ngi Trung Quc ti khu vc Bin Nam Trung Hoa.
Tt nhin, n vn s lun l thnh ph vi mc tinh vi, ty ha v cch tn vo bc nht,
song vn gi nn mng Trung Hoa, thm ch vt xa Thng Hi. Tuy nhin, c l Hng
Kng s khng cn c ch nhiu nh trong qu~ng thi gian hn 150 nm di s cai
tr ca ngi Anh. Thm Quyn v{ Thng Hi ang ph|t trin vi tc chng mt. V{
mi l cc thnh ph ch thc ca Trung Quc. Hng Kng, ngc li, t l}u ~ chu ng
tnh trng ca mt k m ci di s bo h ca ngi Anh. V by gi khi sp v li vi
cha m hp php, nhng nm th|ng thnh vng di quyn kim so|t T}y phng cng
chng th mua c cho n s chnh thng ca mnh. Tht vy, khi m ngy cng c nhiu
mi kinh doanh ri v{o tay nhng nh{ u t ti t Trung Quc cng s gia tng ca dng
ngi nhp c Trung Quc t i lc vo Hng Kng, ngay c ngn ng cng bin i thuc
a ny, vi s thay th ting Qung ng bng ting Quan Thoi, cng nh chnh nhng
ngi ni ting Qung ng mun by t lng yu nc i vi T quc v s m trch
nhim v kh khn l{ hc th ng phng Bc. R rng rng, ngi ta khng nn dnh qu
nhiu nim tin vo gii chc l~nh o Bc Kinh, nhng ngi lun khng nh rng s
chng c chuyn g xy n vi Hng Kng trong t nht l{ nm mi nm sau nm 1997.
Lc y, s ti lt cc con trai ca L Gia Thnh, Victor v Richard, ngh hu v{ suy ngm v
tng lai ca mt ch c l s khc rt xa th m{ ngi cha ~ li cho h. Vic hai
ngi c th nm trong tay nhng ti sn c gi tr hn hay khng ph thuc rt ln vo
kh nng ca h, chc chn l{ nh vy, nhng iu cng cn ph thuc vo xu th kinh
doanh ti Trung Quc v{ ng Nam .
3. Bn nn tin rng, trn th gii n{y ai cng c s khn ngoan nhng iu quan trng l
bn phi l{m sao ngi khc tin phc v tht s mun kt giao vi bn.
5. i vi nhng ngi khng ni ting nhng ~ c cng hin cho nhn loi, trong thm
t}m ti lun ngng m v th ti thch c sch vit v nhng nhn vt . Bt lun l v
lnh vc y t, chnh tr, gio dc hay phc li, ch cn ngi c ng gp cho nhn loi,
ti u rt khm phc.
8. L{m ngi, iu quan trng l phi khin cho ngi khc tht s khm phc, ngng
m ch khng phi ca ci ca mnh hay v b ngoi phc tng mnh.
9. Quyt nh bt c vic g u tin phi nghin cu, tnh ton r rng, cn thn, sau khi
~ quyt nh th phi l{m cho c.
10. Trong hon cnh cnh tranh gay go, quyt lit, b thm mt cht vn l c thm mt
phn kh nng chin thng. Cng ging nh tham gia v{o th vn hi Olympic, bn nhn
thy ngi th nht, ngi th hai, ngi th ba, ngi chy u tin thng ch nhanh
hn mt cht so vi hai ngi kia.
11. Trong cuc sng ai cng phi tri qua nhng sng gi, bn thn mi ngi nn hc
cch tri qua nhng au thng, ch vy, bn mi thu hiu c ci g l thnh cng, ci g
l hnh phc chn chnh.
12. Tri qua cuc sng gian kh l cch rn luyn tt nht trong cuc sng, c bit l khi
lm mt nh}n vin b|n h{ng, n ~ gip ti hc c nhiu th, hiu ra c nhiu l l.
13. Trn con ng s nghip, mu cu thnh cng chng c cng thc tuyt i no c.
Nhng nu c th da theo mt s nguyn tc n{o th kh nng th{nh cng s tng ln
rt nhiu.
14. Mi ngi t|n dng ti nh mt siu nh}n, nhng tht ra khng phi mi sinh ra ti
~ l{ mt doanh nh}n u t. n nay, ti ch dm ni cng vic kinh doanh cng tm c,
sau khi tri qua nhiu kh khn, trc tr mi lnh hi c mt s b quyt kinh doanh.