Programación 4º

CEIP DE PAZOS DE REIS PROGRAMACIN DE 4 DE PRIMARIA
4 CURSO. curso 2015-16
NDICE
CONTEXTUALIZACIN 4 CURSO............................................................................3
a. REA DE.................................................................................................................4
2. Contidos da rea de CMNSC para o segundo ciclo de primaria............6
3. Criterios de avaliacin da rea de CMNSC con referencia s CCBB...12
4. Criterios de cualificacin......................................................................14
5. Contribucin da reas de Coecemento do Medio ao logro das CCBB
................................................................................................................. 14
b. REA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA......................................................16
1. Obxectivos da rea de Lingua Galega e Literatura para o 2 ciclo.......16
2. Contidos da rea de LGL para o segundo ciclo de primaria.................18
3. Criterios de avaliacin na rea de LGL no segundo ciclo de primaria. .22
5. Contribucin da rea de Lingua Galega e Literatura ao logro das CCBB
................................................................................................................. 24
c. REA DE LINGUA E LITERATURA CASTEL....................................................26
1. Obxectivos da rea de LLC para o segundo ciclo de primaria.............26
2. Contidos da rea de LLC para o segundo ciclo de primaria.................27
3. Criterios de avaliacin da rea de LLC no segundo ciclo de primaria. .31
5. Contribucin da rea de LLC ao logro de competencias bsicas.........34
d. REA DE LINGUA INGLESA................................................................................36
1. Contribucin desta rea consecucin das competencias bsicas....36
2. Obxectivos de Lingua Inglesa para o 4 nivel:......................................37
3. Contidos de Lingua Inglesa para o 4 nivel..........................................38
4. Materiais e Recursos Educativos na Lingua Inglesa do 4 nivel..........40
5. Avaliacin da Lingua Inglesa no 4 nivel..............................................41
6. Metodoloxa didctica..........................................................................48
e. REA DE MATEMTICAS....................................................................................52
1. Obxectivos da rea de Matemticas para o segundo ciclo de primaria52
2. Contidos da rea de Matemticas para o segundo ciclo de primaria.. .53
3. Criterios de avaliacin da rea de Matemticas para o 2ciclo............56
5. Contribucin da rea de Matemticas ao logro das CCBB..................57
f. REA DE EDUCACIN ARTSTICA......................................................................61

1. Obxectivos de Plstica para o 4 nivel de primaria...............................61
2. Contidos de Plstica para o 4 nivel de primaria..................................62
3. Criterios de avaliacin na rea de Plstica para o 4 nivel de primaria 65
5. Contribucin da rea de Educacin Artstica ao logro das CCBB........66
6. programacin Educacin Musical........................................................68
g. REA DE EDUCACIN FSICA............................................................................85
1. Contidos da rea de Educacin fsica para o 4 nivel de primaria........85
2. Criterios de avaliacin da rea de Educacin fsica para o 4 nivel.....87
3. Contribucin da rea de Educacin Fsica ao logro das CCBB...........88
h. REA DE EDUCACIN RELIXIOSA....................................................................90
i. ACTIVIDADES DE RECUPERACIN E REFORZOS..........................................125
j. MEDIDAS DE ATENCIN DIVERSIDADE........................................................126
k. ADAPTACINS CURRICULARES......................................................................128
l. PROGRAMACIN DA EDUCACIN EN VALORES............................................128
m.ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PLAN TIC..................................................130
n.ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PROXECTO LECTOR................................132
. ACCINS DE CONTRIBUCIN O PLAN DE CONVIVENCIA............................133
o. ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PROXECTO LINGSTICO.......................134
p. ACTIVIDADES COMPLEMENTAIAS E EXTRAESCOLARES............................134
q. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIN...............................135
CONTEXTUALIZACIN 4 CURSO
A programacin de aula realizarase, na medida do posible, de xeito globalizado.

A partir dos centros de inters ou proxectos propostos polo profesorado ou polo
alumnado, desenvolveranse os obxectivos, contidos e criterios de avaliacin, as como
as competencias relacionadas con estes.
Por esta razn ser:
-Flexible e aberta para adaptala marcha do proceso educativo e realizar os axustes
necesarios.
-Contextualizada porque parte do entorno e do grupo ou clase concreto.
-Integradora porque atende a todos os mbitos da persoa.
-Coherente xa que os seus elementos estn interrelacionados.
-Interdisciplinar porque engloba distintas reas ao estudar un aspecto da realidade.
-Formativa, o profesorado e alumnado reflexionan sobre o proceso para realizar os
axustes necesarios.
2.-CONTEXTUALIZACIN
A clase de 4 de primaria conta cun grupo de 12 alumnos/as que se coecen dende E.
Infantil ags un que se incorporou en 2 de Primaria como repetidor deste curso.
Revisados os resultados da Avaliacin de 3 e a observacins e resultados da avaliacin

realizada pola titora, conclese que, en xeral, un grupo cun bo nivel nas
Competencias Clave anda que hai que facer apoios e reforzos a un alumno con dficit
de atencin e na lxica- matemtica a das alumnas.
Como no curso anterior, realizarase a Avaliacin Inicial que se realizar durante o mes
de setembro, para obter datos sobre os contidos do curso anterior que quedaron
afianzados, recuperar os que estn esquecidos ou mal adquiridos. A partir desta
avaliacin, axustaremos os contidos da programacin do presente curso.
Propoeranse as medidas de atencin e apoios necesarios para que consigan os

contidos mnimos ao final de nivel, as como a colaboracin das familias.
METODOLOXA:
A Metodoloxa de traballo que se empregar coincide co curso anterior xa que

a titora do curso anterior a que impartir as clases este curso, desta maneira asegrase
que haxa unha continuidade no proceso de ensinanza-aprendizaxe e evtanse
retrocesos e inseguridades no alumnado.
-A programacin est baseada nas Areas de Ciencias Sociais e Ciencias da Natureza e

polo tanto os obxectivos e contidos das demais Areas estn interrelacionadas cos
proxectos e centros de interese.
Este curso partiremos dos libros de Xulio Verne como proposta da Biblioteca Esc.
En 4 leremos 20.000 leguas de viaxe submarino durante o primeiro trimestre.
Realizaremos proxectos sobre os submarinos, as mquinas e inventos. Tamn
aprenderemos vocabulario e medidas nuticas e exploraremos os ocanos. Ademis
estudaremos a biografa de Angeles Alvario, que se adica este ano o Da da
ciencia en galego.
No 2 Trimestre A volta ao mundo en 80 das levaranos a explorar todos os
continentes, os costumes de diferentes culturas, os medios de transportes,
convertiremos a UMD medidas de lonxitude e moedas doutros pases, clasificaremos
animais e plantas exticas,
O 3 Trimestre o adicaremos a investigar sobre os Xogos Olmpicos a travs da
historia. Realizaremos lias do tempo. Primeiro sinalando acontecementos importantes
na vida do propio alumno/a e s despois, realizaremos outras sinalando
acontecementos deportivos, datas de inventos, exploracins importantes,
acontecementos sociais destacados,etc. Aprendern a utilizar as distintas medidas de
tempo, etc.
-Na Metodoloxa por proxectos haber actividades para realizar en grupos de tres
(Aprendizaxe Cooperativa), gran grupo e individual.
-Para desenvolver a Competencia en Comunicacin Lingstica, a C. social e cvica ,
en Aprender a aprender:
Tcnicas de Linguaxe Creativo de Rodari e outros autores.
Habitualmente realizaranse actividades para desenvolver a expresin oral:

vivencias da fin de semana, vacacins, expresar hiptesis, argumentos,
opinins. Ademis unha vez ao trimestre realizarn unha exposicin oral en
equipo base sobre un proxecto realizado.
Escrita creativa libre: Utilizar unha msica clsica e escribir de forma

espontnea os pensamentos ou vivencias. (1 vez semana)
A arte na educacin plstica: traballar co alumnado diferentes tendencias
artsticas.
Teatro. Representacin teatral da obra O refugallo de Paula Carballeira.
Clculo mental e resolucin de problemas Quinzet.
Tcnicas creativas para la resolucin de problemas matemticos (Jos A.

Fernndez Bravo)
PROCEDEMENTOS DE AVALIACIN
Tboas de rexistros de:
Probas escritas.
Traballo Cooperativo.
Realizacin de tarefas.
Observacin da presentacin de traballos e cadernos: orde, limpeza,

creatividade.
Relacins cos compaeiros e profesorado.
RECURSOS DIDCTICOS
Libros de texto da Editorial Santillana.

Biblioteca escolar.
Calculo Quinzet.
Tcnicas de escritura escrita creativa.
Tcnicas creativas para la resolucin de problemas matemticos. Jos A. Fernndez
Bravo.
Buscadores de Internet
a. REA DE CIENCIAS DA NATUREZA
EIP DE PAZ
REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO
Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave
BLOQUE 1. INICIACIN ACTIVIDADE CIENTFICA
b B1.1. Realizacin de proxectos, pequenas B1.1. Realizar un proxecto para a CNB1.1.1. Busca, selecciona e organiza CAA
e investigacins e presentacin de obtencin dun produto como resultado a informacin importante, obtn CCL
resultados. dun problema formulado, elaborar con conclusins e comunica o resultado de
g CMCCT
B1.2. Interese por coidar a presentacin autonoma documentacin sobre o forma oral e escrita.
h proceso e presentala en diferentes CSIEE
dos traballos en soporte dixital ou papel.
i soportes.
B1.3. Uso das TIC de xeito cada vez mis CNB1.1.2. Presenta os traballos, en CCL
autnomo para a busca de informacin soporte dixital ou papel, de maneira CMCCT
e para a sa comunicacin, empregando ordenada, clara e limpa.
a nivel bsico o tratamento de textos CD
(titulacin, formato, arquivo e
recuperacin dun texto, cambios, CNB1.1.3. Manifesta autonoma na CAA
substitucins e impresin). planificacin e execucin de accins e CMCCT
tarefas e ten iniciativa na toma de
B1.4. Seguimento dunha secuencia dada CSIEE
decisins.
para atopar unha informacin en internet
e noutros soportes.
CNB1.1.4. Consulta e utiliza documentos CAA
escritos, imaxes e grficos. CMCCT
CD
CNB1.1.5. Reflexiona sobre o traballo CAA

realizado, saca conclusins sobre CMCCT
como traballa e aprende e elabora
estratexias para seguir aprendendo.
b B1.5. Iniciacin actividade cientfica. B1.2. Establecer conxecturas de sucesos CNB1.2.1. Establece conxecturas de CAA
e ou problemas que ocorren no seu sucesos ou problemas do seu CMCCT
contorno por medio da observacin e contorno, empregando medios propios
g CSIEE
obter unha informacin. da observacin para obter unha
h informacin.
CNB1.2.2. Emprega axeitadamente o CMCCT

vocabulario que corresponde a cada CCL
un dos bloques de contidos.
a B1.6. O traballo cooperativo. B1.3. Traballar de forma cooperativa CNB1.3.1. Utiliza estratexias para CAA
b B1.7. Tcnicas traballo. Recursos e apreciando o coidado pola seguridade traballar de forma individual e en CMCCT
tcnicas de traballo individual. propia e a dos seus compaeiros/as, equipo amosando habilidades para a
c CSC
coidando as ferramentas e facendo un resolucin pacfica de conflitos.
k B1.8. Hbitos de traballo, esforzo e CSIEE
uso axeitado dos materiais.
responsabilidade.
m
BLOQUE 2. O SER HUMANO E A SADE
e B2.1. O corpo humano e o seu B2.1. Coecer a morfoloxa externa do CNB2.1.1. Localiza os principais rganos CMCCT
h funcionamento. propio corpo e os rganos mis vitais e entende a sa importancia no
B2.2. As funcins vitais. Importancia dos importantes para o seu funcionamento. funcionamento do organismo.
k
sentidos en relacin co medio.
Descricin do seu papel e formas para o CNB2.1.2. Recoece a importancia dos CMCCT
seu coidado habitual. sentidos para a relacin co medio e as CCL
formas de coidalos.
B2.3. Recoecemento dos cambios fsicos
e persoais nas diferentes etapas da vida
das persoas.
a B2.4. Sade e enfermidade. B2.2 Identificar e explicar as CNB2.2.1. Identifica e adopta hbitos de CMCCT
consecuencias para a sade e o hixiene, de descanso e de

b B2.5. Hbitos saudables: alimentacin, desenvolvemento persoal de alimentacin sa e diferencia prcticas CSC
hixiene, exercicio fsico e descanso. determinados hbitos de alimentacin, e mensaxes que son
c
hixiene, exercicio fsico e descanso. contraproducentes para a sade.
d B2.6. Actitude crtica ante prcticas e
mensaxes que non favorecen o correcto
h CNB2.2.2 Identifica e valora as sas CSC
desenvolvemento da sade.
k habilidades persoais. CSIEE
B2.7. Factores que producen as
m enfermidades mis habituais: carie,
CNB2.2.3. Recoece algns factores que CMCCT
obesidade, gripe, catarros...
producen as enfermidades mis
B2.8. Coecemento de si mesmo/a e dos e habituais (carie, catarros, gripe,
das demais: emocins e sentimentos obesidade) e aplica actuacins para
propios e alleos. Valoracin das sas sa prevencin.
habilidades persoais.
B2.9. A relacin cos demais. Toma de CNB2.2.4. Planifica, de forma autnoma CAA
decisins. e creativa, actividades de ocio e tempo CSC
B2.10. A igualdade entre homes e libre, individuais e en grupo.
mulleres.
e B2.11. Clasificacin dos alimentos en B2.3. Desear un men equilibrado para CNB2.3.1. Clasifica e diferencia CMCCT
h funcin dos nutrientes principais. a sa idade. alimentos en funcin dos nutrientes
B2.12. Identificacin de sistemas de principais.
conservacin alimentaria.
CNB2.3.2. Identifica sistemas de CMCCT
B2.13. Pirmide alimentaria.
conservacin alimentaria.
B2.14. Anlise de dietas equilibradas.
CNB2.3.3. Analiza dietas e elabora un CMCCT
men equilibrado na escola.
BLOQUE 3. OS SERES VIVOS

b B3.1. Diferenza entre seres vivos e inertes. B3.1. Identificar e clasificar, con criterios CNB3.1.1. Observa, identifica e recoece CMCCT
h B3.2. Identificacin de animais e de plantas cientficos, animais, plantas e rochas as caractersticas bsicas e clasifica
como seres vivos. do seu contorno prximo, recoecendo animais vertebrados e invertebrados
e
as sas caractersticas principais, do seu contorno, con criterio cientfico.
l B3.3. Identificacin e clasificacin de
buscando informacin en fontes
rochas a partir de caractersticas
i variadas. CNB3.1.2. Observa, identifica e recoece CMCCT
observables.
o as caractersticas bsicas e clasifica
B3.4. Clasificacin de animais vertebrados plantas do seu contorno, con criterio
e invertebrados a partir de cientfico.
caractersticas observables.
B3.5 Clasificacin das plantas (herbas, CNB3.1.3. Utiliza claves e guas para a CMCCT
arbustos e rbores) a partir de clasificacin cientfica de animais e CAA
caractersticas observables. plantas.
B3.6 Utilizacin guiada de claves e de
guas de animais e plantas para a CNB3.1.4. Identifica hbitats de seres CMCCT
clasificacin e identificacin dalgunhas vivos e elabora un protocolo para CCL
especies existentes en Galicia. respectar a biodiversidade.
B3.7. Identificacin de cambios
observables que se producen nos seres
no contorno.
B3.8. Valoracin da biodiversidade e
interese pola sa conservacin.
a B3.9. Planificacin, observacin e B3.2. Planificar, observar e comparar, CNB3.2.1. Coece e explica as funcins CMCCT
b comparacin das diversas maneiras en empregando os instrumentos e o de relacin, reproducin e
que os seres vivos realizan as funcins material necesarios e rexistrar de alimentacin.
c vitais utilizando instrumentos apropiados forma cooperativa, algn proceso CNB3.2.2. Planifica, observa, compara, CMCCT
e e medios audiovisuais e tecnolxicos da asociado ao ciclo vital dun ser vivo rexistra e comunica, empregando CCL
maneira mis precisa e rigorosa posible. contrastando os rexistros propios e os soportes textuais variados, os
h CSIEE
Comunicacin dos resultados, dos compaeiros con informacin resultados da observacin do ciclo
i empregando distintos soportes textuais. doutras fontes. Comunicar de xeito vital previamente planificado. CD
j oral e escrito os resultados,
l empregando soportes textuais
variados.
m
o
BLOQUE 4. MATERIA E ENERXA
a B4.1. O sol e a auga como fontes de B4.1. Identificar, a partir de exemplos da CNB4.1.1. Identifica e coece a CMCCT
b enerxa. vida coti, usos dos recursos naturais intervencin da enerxa nos cambios CSC
B4.2. Caractersticas e propiedades do aire e consecuencias do seu uso da vida coti.
c
e actuacins necesarias para evitar a inadecuado facendo fincap no aforro
e enerxtico e no impacto CNB4.1.2. Explica algunhas CMCCT
sa contaminacin.
h medioambiental. caractersticas e propiedades do aire e CCL
B4.3 Valoracin da importancia da boa
as actuacins necesarias para evitar a
calidade da auga e do aire para a nosa CSC
sa contaminacin.
sade e o mantemento da vida.
B4.4. Intervencin da enerxa na vida coti. CNB4.1.3. Elabora protocolos para CMCCT
B4.5. Uso responsable dos recursos mellorar os problemas CSC
naturais do planeta. Aforro enerxtico. medioambientais da sa contorna.
B4.6. A producin de residuos, a
contaminacin e o impacto ambiental.
B4.7. Desenvolvemento de actitudes
individuais e colectivas fronte a
determinados problemas
mediombientais.
b B4.8. Realizacin de experiencias sinxelas B4.2. Realizar experiencias sinxelas e CNB4.2.1. Investiga e explica o CMCCT
e sobre o comportamento dos corpos pequenas investigacins para comportamento de certos corpos CCL
(lupas, espellos, auga e prismas) diante recoecer os cambios de certos diante da luz.
g
da luz. corpos diante da luz e os efectos de
h forzas coecidas no movemento dos CNB4.2.2. Identifica forzas coecidas que CMCCT
B4.9. Identificacin de forzas coecidas
que fan que os obxectos se movan ou corpos. fan que os obxectos se movan ou se
deformen. deformen a travs de experiencias ou
pequenas investigacins.
b B4.10. Realizacin de experiencias con B4.3. Realizar experiencias con mesturas CNB4.3.1. Compara densidades de CMCCT
e mesturas. sinxelas de substancias relacionadas diferentes substancias de uso cotin
B4.11. Identificacin de compoentes e coa vida domstica e do contorno e con respecto auga e presenta
g
preparacin dunha mestura. achegar conclusins sobre os conclusins en diferentes soportes.
h resultados.
B4.12. Procedementos de separacin.
CNB4.3.2. Identifica e prepara algunhas CMCCT
mesturas de uso domstico.
CNB4.3.3. Separa compoentes CMCCT

dalgunhas mesturas de uso cotin
presentando conclusins sobre os
resultados.
BLOQUE 5. A TECNOLOXA, OBXECTOS E MQUINAS
a B5.1. Identificacin da enerxa que fai B5.1. Manipular e observar o CNB5.1.1. Manipula e identifica algunhas CMCCT
b funcionar as mquinas de uso cotin e funcionamento de aparellos e mquinas e aparellos sinxelos e CSC
domstico e algns operadores mquinas sinxelas simples e das habituais na vida coti, analizando o
e CSIEE
mecnicos (eixe, roda, polea, plano complexas mis habituais e o seu uso seu funcionamento.
h inclinado, engrenaxe, freo, panca, na vida cotin. CNB5.1.2. Coece a enerxa que CMCCT
manivela etc.). empregan as mquinas de uso CCL
B5.2. Importancia da ciencia e da habitual e explica a importancia da
tecnoloxa para mellorar as condicins ciencia e a tecnoloxa na vida coti.
de vida e de traballo.
a B5.3. Planificacin e realizacin dalgn B5.2. Planificar e realizar a construcin CNB5.2.1. Identifica e describe oficios en CMCCT
b obxecto ou mquina de construcin de forma cooperativa dalgn obxecto funcin dos materiais, das ferramentas CCL
sinxela. ou mquina sinxela para a resolucin e das mquinas que empregan.
c CSC
B5.4. Manexo de ferramentas, aparellos e dun problema formulado e presentar
d os resultados en diferentes soportes.
mquinas de uso domstico, superando CNB5.2.2. Aplica os coecementos ao CMCCT
e estereotipos sexistas. deseo e construcin dalgn CAA
h B5.5 Prevencin de riscos no emprego de obxecto ou aparello sinxelo,
CCEC
j mquinas de uso cotin. empregando operacins matemticas
no clculo previo, as como as CD
m
tecnolxicas: unir, cortar, pegar... CSIEE
OS DE b. REA DE CIENCIAS SOCIAIS
REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO
BLOQUE 1. CONTIDOS COMNS
a B1.1.Iniciacin ao coecemento cientfico, B1.1.Realizar un traballo de CSB1.1.1.Busca informacin CAA

b toma de conciencia das sas fases e a investigacin que supoa a busca, (empregando as TIC e outras CD
sa aplicacin nas Ciencias seleccin e organizacin de fontes directas e indirectas),
d sociais.Proposta de traballo que xurda informacin sobre fenmenos selecciona a informacin CMCCT
e dun problema, acontecemento ou previamente delimitados, a realizacin relevante, a organiza, analiza, CCL
inquedanza e que supoa un proceso de dun produto, a documentacin do obtn conclusins sinxelas e as
h
investigacin e accin que garanta proceso e a comunicacin do comunica oralmente e/ou por
i participacin activa do alumnado e facilite resultados. escrito.
o proceso de autorregulacin de
aprendizaxes. CSB1.1.2.Manifesta autonoma na CSIEE
B1.2.Busca e seleccin de informacin planificacin e execucin de CAA
empregando as TIC e outras fontes accins e tarefas, ten iniciativa na
(directas e indirectas), organizacin, toma de decisins e asume
anlise, documentacin do proceso responsabilidades.
(mediante uso do cartafoles) e
comunicacin das conclusins. CSB1.1.3.Realiza as tarefas CAA
encomendadas e presenta os CCL
B1.3.Planificacin e xestin de proxectos co
traballos de maneira ordenada,
fin de acadar obxectivos. Iniciativa CMCCT
clara e limpa.
emprendedora.
a B1.4.Emprego de tcnicas de estudo B1.2.Empregar estratexias de traballo CSB1.2.1.Participa en actividades CSC

b individual e de estratexias de traballo cooperativo, adoitar un individuais e de grupo, e emprega CAA
cooperativo. Valoracin do esforzo e comportamento de respecto e estratexias de traballo cooperativo
c
coidado do material. tolerancia ante as diferentes ideas e valorando o esforzo e o coidado
d achegas alleas nos dilogos e do material.
B1.5.Participacin activa e construtiva na
vida social, uso das normas de debates, valorando o esforzo e
convivencia amosando actitudes de cooperacin, CSB1.2.2.Adoita un comportamento CSC
participacin e respecto cara aos responsable, construtivo e CAA
B1.6 A cooperacin e o dilogo como
demais. solidario respectando diferentes
valores democrticos e recursos bsicos
ideas e achegas nos debates,
na resolucin pacfica de conflitos.
recoecendo a cooperacin e o
dilogo como principios bsicos do
funcionamento democrtico.
b B1.7.Utilizacin da terminoloxa propia da B1.3.Coecer e utilizar as palabras CSB1 3.1.Emprega de maneira CCL
e rea. claves e conceptos necesarios para axeitada o vocabulario adquirido CAA
Elaboracin dun glosario da rea. ser capaz de ler, escribir e falar sobre para ser capaz de ler, escribir e
h CMCCT
Ciencias sociais, as como falar sobre Ciencias sociais.
i B1.8.Fomento de Tcnicas de animacin CSC
comprender diferentes linguaxes
lectura de textos de divulgacin das
o recollidos en textos de carcter social,
Ciencias sociais (de carcter social, CCB1.3.2.Expn oralmente de forma CCL
xeogrfico ou histrico.
xeogrfico e histrico). clara e ordenada, contidos CMCCT
A prensa escrita e dixital como fontes relacionados coa rea, que
CSC
de informacin. manifestan a comprensin de
textos orais e /ou escritos de CAA
B1.9.Utilizacin e lectura de diferentes
linguaxes textuais e grficos. carcter xeogrfico, social e
histrico.
CSB1.3.3.Analiza informacins CCL

relacionadas coa rea e manexa CD
imaxes, tboas, grficos,
CMCCT
esquemas, resumos e as
tecnoloxas da informacin e a CSC
comunicacin.
BLOQUE 2. O MUNDO QUE NOS RODEA
h B2.1.A litosfera: placas tectnicas. Os B2.1.Coecer a formacin da litosfera e CSB2.1..1 Coece e define a CMCCT
e volcns, os terremotos e as sas a dinmica de placas tectnicas e formacin da litosfera e a dinmica CAA
consecuencias. analizar as sas influencias e de placas tectnicas e as sas
o CCL
consecuencias no medio que o rodea. consecuencias.
h B2.2.Formas de representacin da Terra: B2.2.Explicar e comparar as distintas CSB2.2.1.Explica e compara as CMCCT

e planos, mapas, planisferios e globos formas de representar a superficie distintas formas de representacin CCL
terrqueos. terrestre identificando os polos, o eixe da Terra, planos, mapas,
g CAA
B2.3.Identificacin dos polos, o eixe e os e os hemisferios e analizar cal delas planisferios e globos terrqueos
i reflicte mellor a realidade que identificando polos, eixe e
hemisferios.
representa. hemisferios.
h B2.4.Os paralelos e meridianos. As B2.3. Identificar e manexar os conceptos CSB2.3.1. Localiza diferentes puntos CMCCT
g coordenadas xeogrficas: latitude e de paralelos, meridianos e da Terra empregando os paralelos CAA
lonxitude. coordenadas xeogrficas para e meridianos e as coordenadas
i
localizar determinados puntos da xeogrficas.
Terra.
h B2.5.Planos, mapas e planisferios. Mapas B2.4.Diferenciar correctamente entre CSB2.4.1.Identifica e clasifica CMCCT
g fsicos e polticos. planos, mapas, planisferios, mapas distintos tipos de mapas, define CAA
B2.6.Escalas e signos convencionais dun fsicos e polticos, analizar e describir que a escala nun mapa, o seu
e
mapa. as caractersticas mis relevantes de uso e emprega e interpreta os
i cada un e interpretar a sa escala e signos convencionais bsicos que
B2.7.Orientacin no espazo: Elaboracin
signos convencionais bsicos de cara poden aparecer nel.
dun itinerario coa axuda de ferramentas
a orientarse nun espazo determinado
dixitais.
e elaboracin dun itinerario
empregando as TIC.
h B2.8.O tempo atmosfrico. B2.5.Explicar que o tempo atmosfrico, CSB2.5.1.Define tempo atmosfrico, CMCCT
g B2.9.Medicin e predicin meteorolxica. coecer os instrumentos de medida, o identifica os distintos instrumentos CCL
Instrumentos de medida. Elaboracin e seu uso, realizar medicins e de medida que se utilizan para a
i CAA
comunicacin dun parte meteorolxico interpretacins de grficos a travs recollida de datos atmosfricos
e dos datos recollidos nunha estacin clasificndoos segundo a funcin e
empregando as TIC (programa de radio,
b boletn meteorolxico etc). meteorolxica de cara a facer unha informacin que proporcionan e fai
predicin do tempo atmosfrico para medicins, interpretacins de
B2.10.Grficos sinxelos de temperaturas e un perodo de tempo determinado e a datos e predicins do tempo

precipitacins: os climogramas. comunicacin deste empregando atmosfrico.
B2.11.Os mapas do tempo. Smbolos mapas do tempo.
convencionais. CSB2.5.2.Describe unha estacin CMCCT
meteorolxica, explica a sa CCL
funcin e confecciona e interpreta
CAA
grficos sinxelos de temperaturas
e precipitacins. CD
CSB2.5.3.Interpreta e elabora CMCCT

sinxelos mapas meteorolxicos
distinguindo os seus elementos
principais.
a B2.12.A hidrosfera. Distribucin das augas B2.6.Explicar a hidrosfera, identificar e CSB2.6.1.Define hidrosfera, e CMCCT
b no planeta. Masas e cursos de auga. nomear masas e cursos de auga, identifica e nomea as grandes CCL
B2.13.Vertentes hidrogrficas. diferenciando augas superficiais e masas e cursos de auga,
h CSC
augas subterrneas, cuncas e explicando como se forman as
e B2.14.Os tramos dun ro.
vertentes hidrogrficas e analizar as augas subterrneas, como afloran
o partes as partes dun ro do medio e como se accede a elas.
prximo.
CSB2.6.2.Diferencia cuncas e CMCCT
vertentes hidrogrficas. CCL
CSB2.6.3.Identifica e nomea os CMCCT

tramos dun ro e as caractersticas CCL
de cada un deles.
CAA
e B2.15.A litosfera: caractersticas e tipos de B2.7.Adquirir o concepto de litosfera, CSB2.7.1.Observa, identifica e CMCCT
h rochas. coecer algns tipos de rochas e a explica a composicin das rochas CCL
o B2.16.Rochas e minerais: propiedades, usos sa composicin identificando nomeando algns dos seus tipos.
e utilidades. distintos minerais e algunha das sas
propiedades e usos. Facer especial CSB2.7.2.Identifica e explica as CMCCT
fincap nos que son propios de diferenzas entre rochas e CCL
Galicia minerais, describe os seus usos e
utilidades clasificando algns
minerais segundo as sas
propiedades.
e B2.17.A diversidade xeogrfica das paisaxes B2.8.Describir as caractersticas do CSB2.8.1.Localiza nun mapa as CSC
h de Galicia: relevo e hidrografa. relevo de Galicia e a sa rede principais unidades de relevo en CAA
Utilizacin de sistemas de informacin hidrogrfica, localizndoos nun mapa. Galicia e as sas vertentes
i
xeogrfica. hidrogrficas.
o
CSB2. 8.2 Sita nun mapa os mares, CSC
ocanos e os grandes ros de CAA
Galicia.
a B2.18.A intervencin humana no medio. B2.9.Explicar a importancia da CSB2.9.1.Explica a importancia do CSC

b B2.19.A contaminacin e o cambio climtico. intervencin humana no medio e coidado do medio, as como as CCL
favorecer o desenvolvemento sostible consecuencias da accin humana
h B2.20.Desenvolvemento sostible e consumo
a travs da realizacin dunha neste.
responsable. Elaboracin dunha
campaa de concienciacin no centro
campaa de concienciacin no centro
educativo. CSB2.9.2. Propn algunhas medidas CSC
educativo.
para o desenvolvemento sostible e CCL
o consumo responsable.
BLOQUE 3. VIVIR EN SOCIEDADE

a B3.1.A Constitucin de 1978. B3.1.Analizar a importancia que teen os CSB3.1.1.Identifica, respecta e valora CSC
d B3.2.Dereitos e deberes dos cidadns e dereitos, deberes e liberdades os principios democrticos mis CCL
cidads. recollidos na Constitucin para o importantes establecidos na
h
exercicio dunha cidadana activa e Constitucin para o exercicio da
unha convivencia pacfica. cidadana activa e convivencia
pacfica.
a B3.3.Forma de goberno: a monarqua B3.2.Identificar as principais institucins CSB3.2.1.Identifica as principais CSC

d parlamentaria. polticas de Galicia e do Estado institucins de Galicia e do Estado CCL
B3.4.As principais institucins polticas e as espaol que se derivan da espaol e describe as sas
h
sas funcins. Elaboracin de Constitucin, as como as sas funcins.
o funcins.
organigramas sinxelos.
CSB3.2.2.Identifica a divisin de CCL
poderes do Estado e cales son as CSC
atribucins recollidas na
Constitucin para cada un deles.
a B3.5.A organizacin social, poltica e B3.3.Coecer a organizacin territorial CSB3 3.1 Explica a organizacin CCL
d territorial: o Estado espaol e as do Estado espaol e os seus rganos territorial de Espaa, nomea as CSC
Comunidades Autnomas. de goberno bsicos estruturas bsicas de goberno e
h
B3.6.Estruturas de goberno bsicas: o localiza en mapas polticos as
o distintas comunidades autnomas
concello.
que forman Espaa.
a B3.7. Manifestacins culturais e lingsticas B3.4.Valorar a diversidade cultural, CSB3.4.1.Recoece, partindo da CSC
d de Espaa. social, poltica e lingstica do Estado realidade do estado espaol, a CCL
espaol respectando as diferenzas. diversidade cultural, social, poltica
h
e lingstica nun mesmo territorio
como fonte de enriquecemento
cultural.
d B3.8.Demografa e poboacin. B3.5.Comprender e interpreta os CSB3.5.1.Define demografa e CCL

g B3.9.Conceptos demogrficos: bsicos e a principais conceptos demogrficos e comprende os principais CSC
sa representacin. Representacins calculalos a partires dos datos de conceptos demogrficos.
h
grficas dalgns datos demogrficos de poboacin.
i CSB3.5.2.Elabora grficos sinxelos a CMCCT
Galicia obtidos en fontes estatsticas:
o IGE. partires de datos demogrficos de CAA
obtidos en diversas fontes de
informacin.
a B3.10.Educacin viaria. Adquisicin de B3.6. Coecer e respectar as normas de CSB3 6.1.Explica normas bsicas de CSC
h coecementos que contriban a circulacin e fomentar a seguridade circulacin e as consecuencias CCL
consolidar condutas e hbitos viarios viaria en todos os seus aspectos. derivadas do descoecemento ou
n
correctos. incumprimento destas.
CSB3 6.2.Coece o significado CSC

dalgunhas sinais de trfico, CCL
recoece a importancia de
respectalas e as utiliza tanto como
pen ou peoa e como persoa
usuaria de medios de transporte
(abrocharse o cinto, non molestar
a persoa condutora...)
BLOQUE 4. AS PEGADAS DO TEMPO
b B4.1.O tempo histrico. A Prehistoria e a B4.1.Explicar as caractersticas de cada CSB4.1.1.Define o concepto de CSC
g Idade Antiga: duracin e datacin dos tempo histrico estudado e certos prehistoria e historia, asocindoa CMCCT
feitos histricos significativos que as acontecementos desas pocas que as distintas idades aos feitos que
h CCL
acoutan. Proxecto de traballo colaborativo determinaron cambios fundamentais marcan o seu inicio e final.
sobre as formas de vida que caracterizan no rumbo da historia. CSB4.1.2.Explica e valora a CSC
a Prehistoria. importancia da escritura, a CCEC
agricultura e a gandera, como
CCL
descubrimentos que cambiaron
profundamente as sociedades
humanas.
b B4.2.As fontes histricas: a importancia das B4.2.Coecer a importancia das fontes CSB4.2.1.Recoece a importancia CSC
h fontes arqueolxicas e materiais. A histricas para o estudo da historia. dos restos arqueolxicos e CMCCT
escritura. materiais que produce unha
i CAA
sociedade como fontes para
coecer o noso pasado, con
especial relevancia da escritura.
g B4.3.Tcnicas para localizar no tempo e no B4.3.Utiliza as nocins bsicas de CSB4.3.1.Recoece o sculo como CMCCT
h espazo feitos do pasado: os mapas sucesin, duracin e simultaneidade unidade de medida do tempo CSC
histricos e as lias do tempo. para ordenar temporalmente algns histrico e localiza feitos
i
feitos histricos e outros feitos situndoos como sucesivos a.C o
relevantes. d.C
CSB4.3.2.Usa diferentes tcnicas CSC

para localizar no tempo e no CMCCT
espazo feitos do pasado,
CAA
percibindo a duracin, a
simultaneidade e as relacins
entre os acontecementos.
b B4.4.A pennsula ibrica na Prehistoria. B4.4.Identificar e localizar no tempo os CSB4.4.1.Sita nunha lia do tempo CMCCT
d B4.5.A pennsula ibrica na Idade Antiga. procesos e acontecementos histricos os feitos fundamentais da CSC
e culturais mis relevantes da historia prehistoria e historia de Espaa e
h B4.6.A Prehistoria e Idade Antiga en Galicia. de Espaa para adquirir unha describe as principais CCEC
o Os principais xacementos arqueolxicos perspectiva global da sa evolucin e caractersticas de cada unha CCL
de Galicia. coecer os principais xacementos delas.
arqueolxicos de Galicia.
CSB4.4.2.Explica aspectos CCEC
relacionados coa forma de vida, CSC
organizacin social e cultura das
CCL
distintas pocas histricas
estudadas.
CSB4.4.3.Explica a diferenza dos CSC

dous perodos nos que se divide a CCEC
Prehistoria e describe as
CCL
caractersticas bsicas das formas
de vida nestas das pocas.
CSB4.4.4.Data a Idade Antiga e CMCCT

describe as caractersticas bsicas CSC
da vida naquel tempo, en especial
CCEC
as referidas romanizacin.
d B4.7.Noso patrimonio histrico e cultural. B4.5.Desenvolver a curiosidade por CSB4.5.1.Identifica, valora e respecta CSC
h coecer as formas da vida humana no o patrimonio natural, histrico, CCEC
pasado, valorando a importancia que cultural e artstico e asume as
o
teen os restos para o coecemento e responsabilidades que supn a
estudo da historia e como patrimonio sa conservacin e mellora.
cultural que hai que coidar e legar.
d B4.8.Museos, sitios e monumentos B4.6.Valorar a importancia dos museos, CSB4.6.1.Respecta e asume o CSC
h histricos como espazos de aprendizaxe sitios e monumentos histricos como comportamento que debe CCEC
e gozo. Planificacin conxunta e visita a espazos onde se ensina e aprende, cumprirse cando visita un museo
o
un museo prximo. amosando unha actitude de respecto ou un edificio antigo.
sa contorna e sa cultura,
apreciando a herdanza cultural.
c. REA DE LINGUA GALEGA E LITERATURA
REA LINGUA GALEGA E LITERATURA CURSO CUARTO
BLOQUE 1. COMUNICACIN ORAL: FALAR E ESCOITAR
a B1.1. Comprensin de textos orais procedentes da B1.1. Comprender o sentido global LGB1.1.1. Comprende as ideas CCL
e radio, da televisin ou da internet, con especial de textos orais informativos dos principais dun texto xornalstico oral CAA
incidencia na noticia, para obter informacin xeral medios de comunicacin informativo dos medios de
sobre feitos e acontecementos que resulten audiovisuais emitidos con comunicacin audiovisual, emitido
significativos e elaboracin dun resumo. claridade, de xeito directo e de xeito claro, directo e sinxelo.
estilo sinxelo.
LGB1.1.2. Elabora un breve resumo CCL
dun texto oral. CSC
b B1.2. Uso guiado de documentos audiovisuais para B1.2. Utilizar de xeito guiado LGB1.2.1. Accede de xeito guiado a CCL
d obter e relacionar informacins relevantes para documentos audiovisuais documentos, audiovisuais e dixitais CD
aprender. valorndoos como instrumento para obter a informacin necesaria
e CAA
de aprendizaxe. para realizar traballos ou completar
i informacin. CSC
o
a B1.3. Comprensin e producin de textos orais B1.3. Comprender e producir textos LGB1.3.1. Participa nunha conversa CCL
b breves para aprender e para informarse, tanto os orais propios do uso cotin ou do entre iguais, comprendendo o que di CAA
producidos con finalidade didctica como os de mbito acadmico. o interlocutor e intervindo coas
c CSC
uso cotin, de carcter informal (conversas entre propostas propias.
e iguais e no equipo de traballo) e dun maior grao de CSEIEE
o formalizacin (exposicins da clase ou debates). LGB1.3.2. Sigue unha exposicin da CCL

clase e extrae o sentido global. CAA
LGB1.3.3. Elabora e produce textos CCL

orais (explicacins sinxelas, CSIEE
exposicins, narracins...)
CAA
presentando coherentemente a
secuencia de ideas, feitos, vivencias
e as sas opinins e preferencias,
utilizando o dicionario se preciso.
LGB1.3.4. Participa no traballo en CCL

grupo, as como nos debates. CSIEE
CAA
CCL
a B1.4. Actitude de escoita adecuada e respecto das de B1.4. Manter unha actitude de LGB1.4.1. Atende as intervencins dos CCL
c quen fala sen interrupcins inadecuadas. escoita activa, deixando falar os e das demais en actos de fala orais, CSC
demais, sen anticiparse ao que sen interromper.
e
van dicir e respectando as sas
opinins. LGB1.4.2. Respecta as opinins da CCL
persoa que fala. CSC
a B1.5. Participacin e cooperacin nas situacins B1.5. Participar nas diversas LGB1.5.1. Respecta as quendas de CCL
c comunicativas habituais (informacins, conversas situacins de intercambio oral palabra nos intercambios orais. CSC
reguladoras da convivencia, debates, discusins que se producen na aula
d CAA
ou instrucins) con valoracin e respecto das amosando valoracin e respecto
e normas que rexen a interaccin oral (peticin e polas normas que rexen a
LGB1.5.2. Respecta as opinins das CCL
o quendas de palabra, mantemento do tema, interaccin oral. persoas participantes nos CSC
respecto s opinins das demais persoas, papeis intercambios orais e consciente da CCEC
diversos no intercambio comunicativo, ton de voz, posibilidade de empregar a lingua
posturas e xestos adecuados). galega en calquera intercambio oral
dentro da escola ou fra dela.
LGB1.5.3. Emprega unha postura e CCL

xestualidade adaptada ao discurso, CSC
para reforzalo e facilitar a sa
CCEC
comprensin.
LGB1.5.4. Exprsase cunha pronuncia CCL

e diccin correctas: articulacin e CSC
volume.
CCEC
LGB1.5.5. Participa na conversa CCL

formulando e contestando CSC
preguntas.
CCEC
CAA
a B1.6. Uso de estratexias elementais para comprender B1.6. Amosar interese por LGB1.6.1. Planifica e elabora un CCL
b e facer comprender as mensaxes orais: ton de voz, expresarse en pblico discurso oral coherente, na CAA
entoacin, xestualidade e uso de nexos bsicos. coherentemente, usando nexos secuencia de ideas ou feitos
e
bsicos adecuados e utilizando un vocabulario adecuado
o presentando estratexias sa idade.
elementais para facer LGB1.6.2. Elabora un discurso oral CCL

comprender a mensaxe. cohesivo, utilizando algns nexos
bsicos.
LGB1.6.3. Amosa un discurso oral CCL

claro, cunha pronuncia e entoacin CCEC
axeitada e propia da lingua galega.
b B1.7. Producin de textos orais propios dos medios B1.7. Elaborar textos sinxelos LGB1.7.1. Elabora textos sinxelos CCL
e de comunicacin social mediante simulacin para propios dos medios de propios dos medios de comunicacin CD
ofrecer e compartir informacin e opinin. comunicacin mediante mediante simulacin.
i CAA
simulacin.
o CSIEE
CSC
d B1.8. Utilizacin de estratexias para potenciar a B1.8. Reforzar a eficacia LGB1.8.1. Utiliza a expresividade CCL
e expresividade das mensaxes orais. comunicativa das sas corporal para reforzar o sentido das CCEC
mensaxes orais, coa utilizacin sas producins orais.
CSC
de elementos propios da
linguaxe xestual. CAA
b B1.9. Actitude de cooperacin e de respecto en B1.9. Amosar respecto e LGB1.9.1. Amosa respecto s ideas CCL
d situacins de aprendizaxe compartida. cooperacin nas situacins de dos e das demais e contribe ao CAA
aprendizaxe en grupo. traballo en grupo.
e CSIEE
o
e B1.10. Interese por expresarse oralmente coa B1.10. Interesarse por amosar unha LGB1.10.1. Intersase por expresarse CCL
pronuncia e coa entoacin adecuadas. pronuncia e entoacin oralmente coa pronuncia e entoacin CAA
adecuadas. adecuada a cada acto comunicativo.
CCEC
CSIEE
a B1.11. Uso, dunha forma xeral, dunha linguaxe non B1.11. Usar, dunha forma xeral, LGB1.11.1. Usa, dunha forma xeral, CCL
d discriminatoria e respectuosa coas diferenzas. unha linguaxe non unha linguaxe non sexista. CSC
discriminatoria e respectuosa
e
coas diferenzas. LGB1.11.2. Usa, de maneira xeral, CCL
o
unha linguaxe respectuosa coas CSC
diferenzas.
a B1.12. Recoecemento das variedades lingsticas B1.12. Identificar variedades LGB1.12.1. Identifica diferenzas CCL
d de carcter xeogrfico en textos orais, sinalando lingsticas de carcter fonticas e morfolxicas moi CCEC
as diferenzas fonticas e morfolxicas e lxicas xeogrfico en textos orais, evidentes en textos orais
e
mis evidentes. sinalando as diferenzas caracterizados pola sa orixe
o fonticas, morfolxicas e lxicas xeogrfica.
mis evidentes.
LGB1.12.2. Valora por igual as distintas CCL
variedades xeogrficas da lingua CSC
galega e o estndar como variante
CCEC
unificadora.
a B1.13. Identificacin da lingua galega con diversos B1.13. Identificar a lingua galega LGB1.13.1. Identifica o uso oral da CCL
d contextos de uso oral da lingua: en diferentes con diversos contextos de uso lingua galega con diversos contextos CCEC
mbitos profesionais e pblicos (sanidade, oral. profesionais: sanidade, educacin,
e
educacin, medios de comunicacin, comercios...) medios de comunicacin, todo tipo
o e en conversas con persoas coecidas ou de comercios.
descoecidas.
LGB1.13.2. Recoece a validez da CCL
lingua galega para conversas con CCEC
persoas coecidas ou descoecidas. CSC
BLOQUE 2. COMUNICACIN ESCRITA: LER
b B2.1. Comprensin da informacin relevante en B2.1. Comprender, localizar e LGB2.1.1. Comprende a informacin CCL
e textos das situacins cotis de relacin social: seleccionar informacin explcita relevante en textos propios de CD
correspondencia escolar, normas da clase, normas en textos escritos de soportes situacins cotis e dos medios de
I CSC
do comedor, normas do transporte e regras de variados (web infants, libros, comunicacin social nos que esta se
j xogos. carteis). amose de forma evidente.
o B2.2. Comprensin de informacin xeral en textos
procedentes dos medios de comunicacin social LGB2.1.2. Identifica as ideas principais CCL
(includas web infants) con especial incidencia na dun texto (narrativo, descritivo,
noticia e nas cartas direccin do xornal, expositivo) adecuado sa idade.
localizando informacins destacadas en portadas,
titulares, subttulos, entradas. LGB2.1.3. Busca, localiza e selecciona CCL
informacin concreta dun texto CAA
B2.3. Comprensin de informacin relevante en
sinxelo, adecuado sa idade.
textos para aprender e para informarse, tanto os CSIEE
producidos con finalidade didctica como os de
uso cotin (folletos descricins, instrucins e LGB2.1.4. Interpreta, personificacins, CCL
explicacins). hiprboles e ironas evidentes, en CAA
textos de dificultade adecuada sa
CSIEE
idade.
LGB2.1.5. Identifica a estrutura xeral CCL

dun texto e recoece algns
mecanismos de cohesin
(repeticins, sinnimos, anforas
pronominais sinxelas).
LGB2.1.6. Emprega o dicionario para CCL

resolver as dbidas de vocabulario

que atopa nos textos. CAA
CSIEE
LGB2.1.7. Fai unha lectura rpida, CCL

selectiva ou integral en funcin das CAA
necesidades de cada momento.
CSIEE
b B2.4. Interpretacin de esquemas, grficos e B2.2. Interpretar e comprender, de LGB2.2.1. Interpreta e comprende, de CCL
e ilustracins relacionadas co contido principal do maneira xeral, a informacin maneira xeral, a informacin de CAA
texto que acompaan. procedente de grficos, grficos, esquemas sinxelos e
CSC
esquemas sinxelos e ilustracins ilustracins, relacionando esta co
en textos. contido do texto que acompaan. CSIEE
CMCT
b B2.5. Subliado, esquematizacin e resumo da B2.3. Realizar o subliado das LGB2.3.1. Realiza o subliado das CCL
e informacin relevante dun texto sinxelo. ideas principais dun texto sinxelo ideas principais dun texto sinxelo. CAA
e esquematizar e resumir o seu
contido. LGB2.3.2. Esquematiza as ideas dun CCL
texto sinxelo, indicando as ideas CAA
principais.
LGB2.3.3. Realiza o resumo dun texto CCL

sinxelo. CAA
b B2.6. Introducin s estratexias de control do proceso B2.4. Utilizar, de maneira xeral, LGB2.4.1. Deduce, de maneira xeral, o CCL
e lector (anticipacin, formulacin de hipteses, estratexias para mellorar a posible contido dun texto antes de CAA
relectura...). lectura. lelo, axudndose do ttulo e as
CSIEE
ilustracins.
LGB2.4.2. Rel un texto e marca as CCL

palabras clave para acadar a CAA
comprensin, cando preciso.
CSIEE
b B2.7. Uso dirixido das tecnoloxas da informacin e B2.5. Utilizar as tecnoloxas da LGB2.5.1. Utiliza, de forma guiada, as CCL
e das bibliotecas para obter informacins relevantes informacin para obter tecnoloxas da informacin para CD
para realizar as sas tarefas. informacin necesaria para a obter informacin.
i CAA
realizacin das sas tarefas.
LGB2.5.2. Utiliza dicionarios dixitais CCL

para interpretar a informacin dun CAA
texto.
CD
CSIEE
a B2.8. Lectura persoal, silenciosa e en voz alta, de B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, LGB2.6.1. Descodifica sen dificultade CCL
b textos en galego adaptados aos seus intereses. textos en galego adaptados aos as palabras. CAA
B2.9. Dramatizacin e lectura dramatizada de textos seus intereses.
e
literarios e non literarios. LGB2.6.2. Le textos en voz alta, sen CCL
dificultade e coa velocidade
adecuada.
LGB2.6.3. Le textos, adaptados sa CCL

idade e aos seus intereses, en
silencio e sen dificultade.
LGB2.6.4. Fai lecturas dramatizadas de CCL

textos.
CSC
a B2.10. Coecemento do funcionamento da biblioteca B2.7. Coecer o funcionamento da LGB2.7.1. Usa a biblioteca de aula con CCL
b da aula e do centro, as como as virtuais e bibliotecas de aula, centro, as certa autonoma, para obter datos e CAA
participacin en actividades literarias. como as virtuais, colaborando no informacins, e colabora no seu
e CSC
seu coidado e mellora, e coidado e mellora.
i participar en actividades
literarias. LGB2.7.2. Identifica o funcionamento CCL
da biblioteca de aula, de centro, as CAA
como as virtuais e colabora no seu
CSC
coidado e mellora.
LGB2.7.3. Participa en actividades CCL

literarias do centro. CSC
CCEC
a B2.11. Mantemento adecuado e ampliacin da B2.8. Ter interese por ter unha LGB2.8.1. Amosa interese pola CCL
b biblioteca persoal. biblioteca propia. conservacin e organizacin dos CAA
seus libros.
e CSC
a B2.12. Interese polos textos escritos como fonte de B2.9. Amosar interese polos textos LGB2.9.1. Amosa interese pola lectura CCL
b aprendizaxe e como medio de comunicacin de escritos como fonte de como fonte de aprendizaxe e medio CAA
experiencias. aprendizaxe e medio de de comunicacin.
e CSC
comunicacin.
o CCEC
a B2.13. Desenvolvemento da autonoma lectora, da B2.10. Amosar certa autonoma LGB2.10.1. Amosa certa autonoma CCL
b capacidade de eleccin de temas e de textos e de lectora e capacidade de lectora e capacidade de seleccionar
expresin das preferencias persoais. seleccin de textos do seu textos do seu interese.
e interese, as como ser quen de LGB2.10.2. Expresa, de maneira CCL

m expresar preferencias. sinxela, opinins e valoracins sobre CSC
as lecturas feitas.
CAA
CSIEE
BLOQUE 3. COMUNICACIN ESCRITA: ESCRIBIR
a B3.1. Uso, de maneira xeral, das estratexias de B3.1. Usar, de maneira xeral, as LGB3.1.1. Planifica a elaboracin do CCL
b planificacin, de textualizacin e revisin como estratexias de planificacin, texto, antes de comezar a escribir, CSIEE
partes do proceso escritor. textualizacin e revisin do texto. xerando ideas, seleccionando e
e CAA
estruturando a informacin.

LGB3.1.2. Elabora o texto cunha CCL

estrutura definida, con coherencia CAA
xeral e de xeito creativo.
CSIEE
LGB3.1.3. Aplica, de forma xeral, os CCL

signos de puntuacin (punto, coma,
punto e coma, dous puntos, puntos
suspensivos, signos de exclamacin
e interrogacin).
LGB3.1.4. Aplica, de maneira xeral, a CCL

norma lingstica: ortografa, CSC
acentuacin, lxico, morfosintaxe.
CCEC
LGB3.1.5. Escribe textos propios CCL

seguindo o proceso de planificacin,
redaccin, revisin e elabora CAA

borradores. CSIEE
LGB3.1.6. Usa o dicionario durante a CCL

elaboracin de textos. CAA
CSIEE
a B3.2. Composicin de textos propios de situacins B3.2. Crear textos sinxelos de LGB3.2.1. Elabora, en diferentes CCL
b cotis de relacin social (correspondencia bsica, diferente tipoloxa que permitan soportes, textos propios da vida coti CAA
mensaxes curtas, normas de convivencia, avisos, narrar, describir e resumir e acadmica, imitando modelos:
e CD
solicitudes, instrucins) de acordo coas emocins e informacins cartas e correos electrnicos,
i caractersticas propias destes xneros. relacionadas con situacins mensaxes curtas, normas de
o B3.3. Composicin de textos de informacin e de cotis e aqueles que sexan convivencia,avisos, instrucins
opinin moi sinxelos, caractersticos dos medios de caractersticos dos medios de
comunicacin social, sobre acontecementos comunicacin. LGB3.2.2. Redacta textos sinxelos CCL
significativos, con especial incidencia na noticia e xornalsticos (noticias) e publicitarios CSC
nas cartas direccin do xornal, en situacins (anuncios e carteis).
CCEC
reais ou simuladas.
CAA
LGB3.2.3. Elabora diferentes tipos de CCL

textos (narrativos, expositivos, CAA
descritivos) seguindo un guin
establecido.
LGB3.2.4. Escribe textos coherentes CCL

empregando algns elementos de CSC
cohesin.
CCEC
LGB3.2.5. Resume o contido de textos CCL

sinxelos propios do mbito da vida CSC
persoal ou familiar ou dos medios de
CAA
comunicacin.
B3.4. Producin de textos relacionados co mbito B3.3. Elaborar textos do mbito LGB3.3.1. Elabora por escrito textos CCL
acadmico para obter, organizar e comunicar acadmico para obter, organizar moi sinxelos do mbito acadmico CAA
b informacin (cuestionarios, resumos, informes e comunicar informacin. (cuestionarios, resumos, informes
CSIEE
e sinxelos, descricins, explicacins). sinxelos, descricins, explicacins...)
para obter, organizar e comunicar
informacin.
a B3.5. Creacin de textos sinxelos utilizando a B3.4. Elaborar textos sinxelos que LGB3.4.1. Elabora textos sinxelos que CCL
b linguaxe verbal e non verbal: carteis publicitarios, combinen a linguaxe verbal e a combinan a linguaxe verbal e non CSC
anuncios, cmic. non verbal. verbal: carteis publicitarios,
e CCEC
anuncios, cmic.
j CAA
o CSIEE
b B3.6. Uso guiado de programas informticos de B3.5. Usar, de xeito guiado, LGB3.5.1. Usa, de xeito guiado, CCL
d procesamento de textos. programas informticos de programas informticos de CD
procesamento de texto. procesamento de texto.
e CAA
i CSIEE
j
b B3.7. Utilizacin de elementos grficos e B3.6. Utilizar recursos grficos e LGB3.6.1. Usa recursos sinxelos CCL
e paratextuais, con grao crecente de dificultade, para paratextuais que faciliten a grficos e paratextuais (ilustracins, CD
facilitar a comprensin (ilustracins,subliados, comprensin dos textos. subliados, grficos e tipografa)
i CSIEE
grficos, tipografa) e ilustrar o seu contido. para facilitar a comprensin dos
j textos e ilustrar o seu contido.
a B3.8. Interese polo coidado e a presentacin dos B3.7. Coidar a presentacin dos LGB3.7.1. Coida a presentacin dos CCL
b textos escritos e respecto pola norma ortogrfica. traballos escritos en calquera textos seguindo as normas bsicas CD
B3.9. Valoracin da escritura como instrumento de soporte e valorar a lingua escrita de presentacin establecidas:
e CAA
relacin social, de obtencin e de reelaboracin da como medio de comunicacin. marxes, disposicin no papel,
i limpeza, calidade caligrfica,
informacin e dos coecementos.
interliado en calquera soporte.
LGB3.7.2. Valora a lingua escrita como CCL

medio de comunicacin e como CSC
medio de obtencin e coecemento.
BLOQUE 4. COECEMENTO DA LINGUA
e B4.1. Uso e identificacin intuitiva da terminoloxa B4.1. Utilizar terminoloxa LGB4.1.1. Sinala a denominacin dos CCL
seguinte nas actividades de producin e lingstica e gramatical bsica, textos traballados e recoece nestes CAA
interpretacin: denominacin dos textos como apoio comprensin e enunciados, palabras e slabas.
traballados; enunciado, palabra e slaba, xnero e producin de textos, as como
nmero, determinantes, cuantificadores, tempos aplicar o seu coecemento no LGB4.1.2. Identifica o tempo verbal CCL
verbais (pasado, presente e futuro). uso da lingua. (presente, pasado e futuro) en CAA
formas verbais dadas.
LGB4.1.3. Diferencia as slabas que CCL

conforman cada palabra, CAA
diferenciando a slaba tnica das
tonas.
LGB4.1.4. Identifica nun texto CCL

substantivos, adxectivos CAA
determinantes e cuantificadores.
LGB4.1.5. Sinala o xnero e nmero de CCL

palabras dadas e cmbiao. CAA
b B4.2. Aplicacin xeral das normas ortogrficas, B4.2. Aplicar, de forma xeral, as LGB4.2.1. Aplica xeralmente as normas CCL
e apreciando o seu valor social. normas ortogrficas xerais e as de acentuacin. CSC
de acentuacin en particular,
CCEC
apreciando o seu valor social e a
necesidade de cinguirse a elas.
LGB4.2.2. Coece e utiliza as normas CCL
ortogrficas bsicas, aplicndoas CSC
nas sas producins escritas.
CCEC
LGB4.2.3. Valora a importancia do CCL

dominio da ortografa para asegurar CSC
unha correcta comunicacin escrita
CCEC
entre as persoas falantes dunha
mesma lingua e para garantir unha
adecuada interpretacin dos textos
escritos.
e B4.3. Comparacin e transformacin de enunciados, B4.3. Utilizar correctamente as LGB4.3.1. Emprega con correccins os CCL
mediante insercin, supresin, cambio de orde, regras de puntuacin, as como signos de puntuacin.
segmentacin e recomposicin, para xulgar sobre construr correctamente as
a gramaticalidade dos resultados e facilitar o oracins desde o punto de vista LGB4.3.2. Usa unha sintaxe elemental CCL
desenvolvemento dos conceptos lingsticos e da sintctico, nas producins orais e adecuada nas sas producins.
metalinguaxe. escritas.
B4.4. Comparacin de estruturas sintcticas LGB4.3.3. Respecta, de xeito xeral, as CCL
normas morfosintcticas de
elementais para observar a sa equivalencia colocacin do pronome tono. CSC

semntica ou posibles alteracins do significado. CCEC
B4.5. Insercin e coordinacin de oracins como
instrumento na mellora da composicin escrita.
e B4.6. Exploracin das posibilidades do uso de B4.4. Recoecer e empregar os LGB4.4.1. Usa diversos conectores CCL
diversos enlaces entre oracins (adicin, causa, conectores bsicos. bsicos entre oracins: adicin, CAA
oposicin, contradicin...), en relacin coa causa, oposicin, contradicin...
composicin de textos.
e B4.7. Identificacin intuitiva do verbo e os seus B4.5. Identificar intuitivamente o LGB4.5.1. Identifica intuitivamente, en CCL
complementos, especialmente o suxeito, as como suxeito e o predicado, as como oracins sinxelas, o papel semntico CAA
dalgns papeis semnticos do suxeito. o papel semntico do suxeito, do suxeito.
para mellorar a comprensin e a
producin de textos. LGB4.5.2. Sinala intuitivamente o verbo CCL
e os seus complementos, CAA
especialmente o suxeito, en
oracins.
b B4.8. Uso do dicionario, en papel ou dixital, con certa B4.6. Usar o dicionario en papel ou LGB4.6.1. Usa, con certa autonoma, o CCL
e autonoma. dixital, con certa autonoma. dicionario en papel ou dixital. CAA
i CD
o
B4.9. Identificacin de palabras compostas e B4.7. Identificar palabras LGB4.7.1. Recoece palabras CCL
derivadas, de sinnimos de antnimos e palabras compostas e derivadas, as derivadas e compostas, identificando CAA
polismicas de uso habitual, en relacin coa como sinnimos, antnimos e e formando familias de palabras.
compresin e coa producin de textos. palabras polismicas de uso
habitual, para comprender e LGB4.7.2. Recoece e usa sinnimos, CCL
producir textos. antnimos, palabras polismicas de CAA
uso habitual.
a B4.10. Valoracin da lingua galega dentro da B4.8. Valorar a lingua galega dentro LGB4.8.1. Identifica e valora a lingua CCL
d realidade plurilinge e pluricultural de Espaa e de da realidade plurilinge e galega dentro da realidade CSC
Europa. pluricultural de Espaa e de plurilinge e pluricultural de Espaa
e CCEC
Europa. e de Europa.
h
m
o
a B4.11. Comparacin entre aspectos das linguas que B4.9. Establecer relacins LGB4.9.1. Recoece, de forma xeral, e CCL
d coece e/ou est a aprender para mellorar os elementais entre as diversas evita as interferencias entre as CCEC
procesos comunicativos e recoecer as linguas que utiliza ou est a linguas que est a aprender.
e
interferencias. aprender o alumnado. para
m reflexionar sobre como mellorar LGB4.9.2. Identifica diferenzas, CCL
o os seus procesos comunicativos regularidades e semellanzas CCEC
na lingua galega. elementais sintcticas, ortogrficas,
CSC
morfolxicas e lxicas entre todas as
linguas que coece e/ou est a
aprender, como punto de apoio para
a sa aprendizaxe.
BLOQUE 5. EDUCACIN LITERARIA
b B5.1. Escoita, memorizacin e reproducin de textos B5.1. Escoitar, memorizar, LGB5.1.1. Escoita, memoriza e CCL
d procedentes da literatura popular oral galega reproducir e valorar textos reproduce textos procedentes da CAA
(adivias, lendas, contos, poemas, cancins, procedentes da literatura popular literatura popular oral galega
e CCEC
ditos), as como da literatura galega en xeral. galega, as como da literatura (adivias, lendas, contos, poemas,
o galega en xeral. cancins, ditos) e da literatura
B5.2. Valoracin e aprecio do texto literario galego
(oral ou non) como fonte de coecemento da nosa galega en xeral.
cultura e como recurso de gozo persoal. LGB5.1.2. Valora os textos da literatura CCL
galega (oral ou non) como fonte de CCEC
coecemento da nosa cultura e
como recurso de gozo persoal.
b B5.3. Lectura persoal, silenciosa e en voz alta de B5.2. Ler textos e obras en galego LGB5.2.1. Le en silencio obras e textos CCL
d obras en galego adecuadas idade e aos da literatura infantil, adaptacins en galego da literatura infantil, CCEC
intereses. breves de obras clsicas e adaptacins breves de obras
e CD
B5.4. Lectura guiada e expresiva de textos narrativos literatura actual, en diferentes clsicas e literatura actual, en
i soportes. diferentes soportes.
da literatura infantil, adaptacins breves de obras
literarias clsicas e literatura actual en diversos
soportes. LGB5.2.2. Le en voz alta obras e textos CCL
en galego da literatura infantil, CCEC
adaptacins breves de obras
CD
clsicas e literatura actual e en
diferentes soportes.
b B5.5. Lectura guiada de poemas, de relatos e de B5.3. Identificar o xnero literario ao LGB5.3.1. Identifica o xnero literario CCL
d obras teatrais sinxelas recoecendo as que pertence uns textos dados. ao que pertencen uns textos dados: CCEC
caractersticas dalgns modelos. narrativa, poesa e teatro.
e
o
b B5.6. Recreacin e composicin de poemas e relatos B5.4. Recrear e compoer poemas LGB5.4.1. Recrea e compn poemas e CCL
e para comunicar sentimentos, emocins, e relatos a partir de modelos relatos, a partir de modelos sinxelos, CCEC
preocupacins, desexos, estados de nimo ou sinxelos. para comunicar sentimentos,
CSC
lembranzas, recoecendo as caractersticas emocins, preocupacins, desexos,
dalgns modelos. estados de nimo ou lembranzas.
b B5.7. Dramatizacin e lectura dramatizada de B5.5. Participar activamente en LGB5.5.1. Participa activamente en CCL
d situacins de textos literarios adaptados sa dramatizacins de situacins e dramatizacins de situacins e de

e idade. de textos literarios adaptados textos literarios adaptados sa
sa idade. idade.
a B5.8. Valoracin da literatura en calquera lingua B5.6. Valorar a literatura en LGB5.6.1. Valora a literatura en CCL
d (maioritaria, minoritaria ou minorizada), como calquera lingua, como vehculo calquera lingua, como vehculo de CSC
vehculo de comunicacin, fonte de coecemento de comunicacin, fonte de comunicacin, fonte de
e CCEC
doutros mundos, tempos e culturas, e como coecemento doutros mundos, coecemento doutros mundos,
o recurso de gozo persoal. tempos e culturas, e como tempos e culturas, e como recurso
recurso de gozo persoal. de gozo persoal.
a B5.9. Interese por coecer os modelos narrativos e B5.7. Amosar interese, respecto e LGB5.7.1. Amosa curiosidade por CCL
d poticos que se utilizan noutras culturas. tolerancia ante as diferenzas coecer outros costumes e formas CCEC
B5.10. Comparacin de imaxes, smbolos e mitos persoais, sociais e culturais. de relacin social, respectando e
e
facilmente interpretables que noutras culturas valorando a diversidade cultural.
o
serven para entender o mundo e axudan a coecer
outras maneiras de relacins sociais.
d. REA DE LINGUA E LITERATURA CASTEL
REA LINGUA CASTEL E LITERATURA CURSO CUARTO
BLOQUE 1. COMUNICACIN ORAL. FALAR E ESCOITAR
a B1.1. Estratexias e normas para o B1.1. Participar en situacins de LCB1.1.1. Expresa ideas, CCL
c intercambio comunicativo: participacin; comunicacin, dirixidas ou pensamentos, opinins, CAA
exposicin clara; escoita; respecto espontneas, respectando as normas sentimentos con certa claridade.
e CSC
quenda de palabra; entoacin adecuada; da comunicacin: quenda de palabra,
respecto polos sentimentos, experiencias, escoitar.
LCB1.1.2. Aplica as normas CCL
ideas, opinins e coecementos dos e
sociocomunicativas: escoita CAA
das demais.
atenta, espera de quendas,
CSC
participacin respectuosa.
e B1.2. Comprensin e expresin de B1.2. Recoece a informacin verbal e LCB1.2.1. Integra recursos verbais e CCL
mensaxes verbais e non verbais. non verbal dos discursos orais e non verbais para comunicarse nas
integrala nas producins propias. interaccins orais, dndolle valor
complementario a estes.
LCB1.2.2. Exprsase cunha CCL

pronunciacin e unha diccin
correctas: articulacin, ritmo,
entoacin.
a B1.3. Participacin en situacin de B1.3. Expresarse con coherencia bsica LCB1.3.1. Participa activamente e CCL
b comunicacin, espontneas e dirixidas, de forma oral para satisfacer con coherencia na secuencia das CD
utilizando un discurso ordenado e necesidades de comunicacin en sas ideas en diversas situacin
e coherente. diferentes situacins. de comunicacin: CAA

- dilogos CSC
-exposicins orais segundo modelo e CSIEE
guiadas, con axuda, cando
cumpra, das tecnoloxas da
informacin e comunicacin.
LCB1.3.2. Participa activamente nas CCL

tarefas de aula, cooperando en CAA
situacin de aprendizaxe
CSC
compartida.
CSIEE
e B1.4. Deducin das palabras polo contexto. B1.4. Facer hipteses sobre o significado LCB1.4.1. Utiliza o vocabulario CCL
Interese pola ampliacin do vocabulario. de palabras sinxelas a partir do seu axeitado a sa idade para
Creacin de redes semnticas sinxelas. contexto de uso. expresarse con progresiva
precisin nos diferentes contextos
de comunicacin.
LCB1.4 2. Diferencia polo contexto o CCL

significado de correspondencias
fonema-grafa idnticas en textos
significativos.
b B1.5. Comprensin global e especfica de B1.5. Recoecer o tema e as ideas LCB1.5.1. Comprende de forma CCL
e textos orais de diversa tipoloxa principais dos textos orais sinxelos. global a informacin xeral de CAA
atendendo forma da mensaxe textos orais de uso habitual,do
(descritivos, narrativos, dialogados, mbito escolar e social, identifica o
expositivos) e a sa intencin tema e selecciona as ideas
comunicativa (informativos, literarios e principais.

prescritivos)
LCB1.5.2. Recoece a tipoloxa de CCL
textos orais sinxelos de diversa CAA
tipoloxa atendendo forma da
mensaxe (descritivos, narrativos,
dialogados, expositivos) e a sa
intencin comunicativa
(informativos, literarios e
prescritivos).
LCB1.5.3. Responde preguntas CCL

correspondentes comprensin
literal.
LCB1.5.4. Utiliza a informacin CCL

recollida para levar a cabo CAA
diversas actividades en situacin
CSC
de aprendizaxe individual ou
colectiva. CSIEE
b B1.6. Reproducin de textos adecuados ao B1.6. Reproducir textos axeitados sa LCB1.6.1. Reproduce de memoria CCL
e nivel que estimulen o seu interese. idade, os seus gustos e intereses, breves textos literarios ou non CAA
utilizando con creatividade as distintas literarios axeitados aos seus
CCEC
estratexias de comunicacin oral. gustos e intereses.
b B1.7. Producin de textos orais de diversa B1.7. Producir textos orais breves e LCB1.7.1. Elabora, imitando CCL
e tipoloxa segundo o seu formato e sinxelos dos xneros mis habituais modelos, textos orais breves e CAA
intencin comunicativa. imitando modelos e adecuados ao seu sinxelos atendendo forma da
CSIEE
mensaxe (descritivos, narrativos,
nivel dialogados, expositivos) e a sa

intencin comunicativa
prescritivos).
LCB1.7.2. Organiza o discurso CCL

axeitndose aos diferentes modos CAA
discursivos (narrar, expoer,
CSIEE
describir e dialogar)
a B1.8. Estratexias para utilizar a linguaxe oral B1.8. Utilizar de xeito efectivo a linguaxe LCB1.8.1. Emprega de xeito efectivo CCL
b como instrumento de comunicacin e oral: escoitar con atencin, recoller a linguaxe oral para comunicarse e CAA
aprendizaxe: escoitar, recoller datos, datos, preguntar e repreguntar. aprender: escoita, recollida de
e CSC
preguntar datos, pregunta e repregunta.
CSIEE
b B1.8. Estratexias para utilizar a linguaxe oral B1.9. Valorar os medios de comunicacin LCB1.9.1. Utiliza de xeito guiado os CCL
d como instrumento de comunicacin e social como instrumento de medios audiovisuais e dixitais para CD
aprendizaxe: escoitar, recoller datos e aprendizaxe e de acceso a recoller informacin.
e CAA
preguntar. informacins e experiencias de outras
persoas.
LCB1.9.2. Transforma en noticias CCL
feitos cotis prximos sa CSC
realidade, imitando modelos.
LCB1.9.3. Resume de forma global CCL

entrevistas, noticias e debates CD
infants procedentes dos medios
CAA
de comunicacin.
CSC
BLOQUE 2. COMUNICACIN ESCRITA. LER
e B2.1. Lectura, en silencio e en voz alta de B2.1. Ler en voz alta e en silencio, LCB2.1.1. Le en silencio e en voz CCL
distintos tipos de texto adecuados ao seu diferentes textos. alta, sen dificultade e con certa
nivel. expresividade, diferentes tipos de
textos apropiados sa idade
e B2.2. Comprensin global e especfica de B2.2. Comprender distintos tipos de LCB2.2. 1. Distingue, de forma xeral, CCL
distintos tipos de texto atendendo a textos adaptados idade e utilizando entre as diversas tipoloxas CAA
forma da mensaxe (descriptivos, a lectura como medio para ampliar o textuais en textos do mbito

narrativos, dialogados, expositivos) e a vocabulario e fixar a ortografa. escolar e social.
sa intencin comunicativa (informativos,
literarios e prescriptivos). LCB2.2.2. Resume textos lidos, de CCL
diferente tipoloxa, adecuados a CAA
sa idade e reflectindo a estrutura

e destacando as ideas principais.
e B2.3. Utilizacin de estratexias para a B2.3. Utilizar estratexias para a LCB2.3.1. Formula hipteses sobre o CCL
comprensin lectora de textos: comprensin de textos sinxelos de contido do texto a partir do ttulo e CAA
consideracin do ttulo e das ilustracins. diversa tipoloxa. das ilustracins redundantes.
Identificacin de palabras clave.
Relectura. Anticipacin de hipteses de LCB2.3.2. Identifica as palabras clave CCL
significado polo contexto. dun texto. CAA
Recoecemento bsico da tipoloxa
textual. Uso do dicionario. LCB2.3.3. Activa coecementos CCL
previos axudndose deles para CCA
comprender un texto.
LCB2.3.4. Relaciona de xeito global, CCL

a informacin contida nos grficos
e ilustracins coa informacin que CMCT

aparece no texto. CCA
LCB2.3.5. Interpreta mapas CCL

conceptuais sinxelos. CCA
LCB2.3.6. Inciase na utilizacin CCL

autnoma do dicionario en CAA
distintos soportes, no seu traballo
escolar.
b B2.4. Gusto pola lectura. B2.4. Ler por propia iniciativa diferentes LCB2.4.1. Dedica un tempo semanal CCL
e B2.5. Seleccin de libros segundo o gusto tipos de textos. para a lectura voluntaria de
persoal. diferentes textos.
B2.6. Lectura dos libros establecidos no

Plan lector.
b B2.6. Lectura dos libros establecidos no B2.5. Utilizar fontes e soportes existentes LCB2.5.1. Consulta biblioteca, de CCL
e Plan lector. na biblioteca para seleccionar e xeito guiado, de diferentes fontes CD
B2.7. Uso da biblioteca para a procura de recoller informacin, ampliar bibliogrficas e textos en soporte
i CAA
informacin e utilizacin da mesma como coecementos e aplicalos en traballos informtico para obter informacin
fonte de aprendizaxe e de lecer. persoais. para realizar traballos individuais
ou en grupo.
LCB2.5.2. Localiza na biblioteca de CCL

aula e centro lecturas axeitadas ao CD
seu gusto persoal e intereses,
CAA
aplicando as normas bsicas de
funcionamento da mesma.
LCB2.5.3. Identifica o argumento de CCL

lecturas realizadas dando conta CAA
dalgunhas referencias
bibliogrficas: autor ou autora e
xnero.
a B2.8. Iniciacin creacin da biblioteca B2.6. Mostra interese por manter unha LCB2.6.1. Coida, conserva e CCL
b persoal. biblioteca propia. organiza os seus libros. CSC
e
a B2.9. Identificacin e valoracin crtica das B2.7. Identifica a estrutura organizativa LCB2.7.1. Diferenza entre CCL
e mensaxes e valores transmitidos polo de diferentes textos lidos, centrndose informacin e publicidade. CAA
texto. na interpretacin do seu significado.
CSC
LCB2.7.2. Formula hiptese sobre a CCL

finalidade de textos de tipoloxa CAA
evidente a partir da sa estrutura e
CSC
dos elementos lingsticos e non
lingsticos.
e B2.10. Utilizacin guiada das Tecnoloxas da B2.8. Utilizar as Tecnoloxas da LCB2.10.1. Utiliza as Tecnoloxas da CCL
i Informacin e Comunicacin para a Informacin e Comunicacin para a Informacin e Comunicacin para CD
procura e tratamento guiado da procura e tratamento guiado da a procura e tratamento guiado da
CAA
informacin. informacin. informacin.
BLOQUE 3. COMUNICACIN ESCRITA. ESCRIBIR
b B3.1. Producin de textos para comunicar B3.1. Producir textos segundo un modelo LCB3.1.1. Escribe, en diferentes CCL
coecementos, experiencias e con diferentes intencins soportes, textos sinxelo do mbito CD
e necesidades. comunicativas, aplicando as regras escolar e social: atendendo CAA

B3.2. Cohesin do texto: mantemento do ortogrficas e coidando a caligrafa, forma da mensaxe (descritivos,
tempo verbal, puntuacin. orde e presentacin. narrativos, dialogados, expositivos)
e a sa intencin comunicativa
B3.3. Aplicacin das normas ortogrficas.
Acentuacin.
prescritivos) diarios, cartas,
correos electrnicos, noticias,
contos, folletos informativos,
narracins, textos cientficos,
anuncios publicitarios, receitas,
instrucins, normas.
LCB3.1.2. Escribe textos, CCL

organizando as ideas utilizando CAA
elementos de cohesin bsicos e
CSIEE
respectando as normas
gramaticais e ortogrficas bsicas.
LCB3.1.3. Elabora e presenta, de CCL

forma guiada, un informe sinxelo, CD
utilizando soporte papel e
CAA
informtico sobre tarefas ou
proxectos realizados. CSIEE
LCB3.1.4. Presenta os seus textos CCL

con caligrafa clara e limpeza: CAA
evitando riscos, inclinacin de lias
etc.
b B3.4. Valoracin da propia producin escrita, B3.2. Valorar a sa propia producin LCB3.2.1. Valora a sa propia CCL
e as como da producin escrita dos seus escrita, as como a producin escrita producin escrita, as como a CSC
compaeiros. dos seus compaeiros. producin escrita dos seus
compaeiros.
b B3.5. Valoracin da propia producin escrita, B3.3 Buscar unha mellora progresiva no LCB3.3.1. Pon interese e esfrzase CCL
e as como da producin escrita dos seus uso da lingua escrita. por escribir correctamente CAA
compaeiros.
B3.6. Realizacin de ditados. LCB3.3.2. Reproduce textos ditados. CCL
b B3.7. Normas e estratexias para a producin B3.4. Aplicar todas as fases do proceso LCB3.4.1. Emprega, de xeito guiado CCL
e de textos: planificacin (funcin, de escritura na producin de textos e segundo modelos, estratexias de CAA
destinatario, xeracin de ideas, escritos de distinta ndole: planificacin, textualizacin e
CSIEE
estrutura...) planificacin, textualizacin, revisin e revisin do texto.
B3.8. Textualizacin en frases con secuencia reescritura.
lineal. LCB3.4.2. Utiliza, para escribir textos CCL
sinxelos, borradores que amosan: CAA
B3.9. Revisin e mellora do texto.
a xeracin e seleccin de ideas, a
CSIEE
revisin ortogrfica e a secuencia
coherente do escrito.
b B3.10. Creacin de textos utilizando a B3.5. Elaborar proxectos individuais ou LCB3.5.1. Elabora grficas sinxelas a CCL
e linguaxe verbal e non verbal con intencin colectivos sobre diferentes temas do partir de datos obtidos de forma CAA
informativa: carteis publicitarios. seu interese. guiada.
i
Anuncios. Cmics.
LCB3.5.2. Elabora con creatividade CCL
textos breves do seu interese: CD
contos, anuncios, rimas, cancins,
CAA
cmics, carteis, ilustrndoos para
facilitar a sa compresin ou CSIEE
mellorar a sa presentacin.
a B3.11. Uso da linguaxe non discriminatoria e B3.6. Favorecer a travs da linguaxe a LCB3.6.1. Exprsase por escrito, CL
d respectuosa coas diferenzas. formacin dun pensamento crtico que utilizando de xeito habitual, unha CSC
impida discriminacins e prexuzos. linguaxe non sexista e respectuosa
e
coas diferenzas.
e B3.12. Utilizacin guiada das Tecnoloxas da B3.7. Utilizar as Tecnoloxas da LCB3.7.1. Usa con axuda Internet e CCL
i Informacin e da Comunicacin de modo Informacin e da Comunicacin de as Tecnoloxas da Informacin e CD
eficiente e responsable para presentar as modo eficiente e responsable para da Comunicacin para escribir,
CAA
sas producins. presentar as sas producins. presentar os textos e buscar
informacin, buscar imaxes, crear CSIEE
tboas e grficas etc.
e B3.13. Producin de textos segundo Plan de B3.8. Escribir os textos establecidos no LCB3.8.1. Produce os textos CCL
escritura do centro Plan de escritura. establecidos no plan de escritura CAA
axeitados sa idade e nivel.
CSIEE
BLOQUE 4. COECEMENTO DA LINGUA
b B4.1. A palabra. A slaba. Diptongos e hiatos. B4.1. Aplicar os coecementos bsicos LCB4.1.1. Coece e recoece as CCL
e B4.2. Recoecemento das distintas clases sobre a estrutura da lingua, a categoras gramaticais pola sa
de palabras e explicacin reflexiva do seu gramtica (categoras gramaticais), o funcin na lingua: presentar ao
uso en situacins concretas de vocabulario (formacin e significado nome, substitur ao nome,
comunicacin (nome, verbo, adxectivo, das palabras e campos semnticos), expresar caractersticas do nome,
preposicin, adverbio, pronomes e as como as regras de ortografa para expresar accins ou estados.
artigos). Caractersticas e uso de cada favorecer unha comunicacin mis
clase de palabra. eficaz. LCB4.1.2. Utiliza con correccin os CCL
tempos simples e compostos nas
B4.3 Conxugacin dos verbos regulares e
formas persoais e non persoais do
irregulares mis frecuentes. modo indicativo e subxuntivo dos

verbos ao producir textos orais e
escritos.
LCB4.1.3. Diferenza familias de CCL

palabras.
b B4.2. Recoecemento das distintas clases B4.2. Desenvolver as destrezas e LCB4.2.1. Coece, recoece e usa CCL
e de palabras e explicacin reflexiva do seu competencias lingsticas a travs do sinnimos, antnimos, polismicos
uso en situacins concretas de uso da lingua. ou frases feitas na expresin oral e
comunicacin (nome, verbo, adxectivo, escrita.
preposicin, adverbio, pronomes e
artigos). Caractersticas e uso de cada LCB4.2.2. Recoece prefixos e CCL
clase de palabra. sufixos e capaz de crear
B4.4. Vocabulario. Frases feitas. Formacin palabras derivadas.
de substantivos, adxectivos e verbos.
Recursos derivativos: prefixos e sufixos LCB4.2.3. Identifica e clasifica os CCL
na formacin de nomes, adxectivos e diferentes tipos de palabras nun
verbos. texto.
B4.5. Recoecemento e observacin
LCB4.2.4. Utiliza diversos conectores CCL
reflexiva dos constituntes oracionais: a
bsicos entre oracins ao producir
oracin simple, suxeito e predicado.
textos orais e escritos.
B4.6. Recoecemento e uso dalgns
conectores textuais bsicos. LCB4.2.5. Recoece a oracin CCL
simple, distingue suxeito e
predicado.
b B4.7. Uso eficaz do dicionario para B4.3. Sistematizar a adquisicin de LCB4.3.1. Inciase no coecemento CCL
ampliacin de vocabulario e como da estrutura do dicionario e no seu
e consulta ortogrfica e gramatical. vocabulario a travs dos textos. uso para buscar o significado de CAA
diferentes tipos palabras.
LCB4.3.2. Selecciona a acepcin CCL

correcta segundo o contexto de CAA
entre as varias que lle ofrece o
dicionario.
LCB4.3.3. Utiliza as normas CCL

ortogrficas bsicas nas sas
producins escritas.
b B4.8. Clases de nomes: comns, propios, B4.4. Desenvolver estratexias para LCB4.4.1. Utiliza as diferentes clases CCL
e individuais, colectivos, concretos e mellorar a comprensin oral e escrita de palabras para elaborar o CAA
abstractos. a travs do coecemento da lingua. discurso.
B4.9. Ortografa: utilizacin das regras
bsicas de ortografa. Regras de LCB4.4.2. Utiliza correctamente as CCL
acentuacin. Signos de puntuacin. normas de concordancia de
xnero e de nmero na expresin
B4.10. As relacins gramaticais
oral e escrita.
Recoecemento e explicacin reflexiva
das relacins que se establecen entre o
LCB4.4.3. Aplica as normas de CCL
substantivo e o resto dos compoentes
acentuacin e clasifica as palabras
do grupo nominal.
dun texto.
LCB4.4.4. Usa os signos de CCL

puntuacin ao producir textos
escritos.
LCB4.4.5. Aplica as normas de uso CCL

da til nos seus textos escritos.
LCB4.4.6. Utiliza unha sintaxe bsica CCL

nas producins escritas propias.
b B4.11. Utilizacin de material multimedia B4.5. Utilizar programas educativos LCB4.5.1. Utiliza distintos programas CCL
e educativo e outros recursos didcticos ao dixitais e outros recursos didcticos educativos dixitais e outros CD
seu alcance e propios da sa idade. ao seu alcance e propios da sa idade recursos didcticos ao seu alcance
i CAA
para realizar tarefas e avanzar na e propios da sa idade como apoio
aprendizaxe. e reforzo da aprendizaxe.
b B4.12. Valoracin da diversidade da lingua B4.6. Valorar a variedade lingstica de LCB4.6.1. Valora a variedade CCL
d na nosa comunidade autnoma. Espaa e do espaol como fonte de lingstica de Espaa. CSC
enriquecemento cultural.
e
o
b B4.13. Identificacin das similitudes e B4.7. Comparar aspectos bsicos das LCB4.7.1. Compara aspectos CCL
d diferenzas entre as linguas que coece linguas que coece para mellorar na (grficos, sintcticos e lxicos) das CSC
para mellorar na sa aprendizaxe e lograr sa aprendizaxe e lograr unha linguas que coece.
e
unha competencia comunicativa competencia integrada.
o integrada.
BLOQUE 5. EDUCACIN LITERARIA
e B5.1. Valoracin dos textos literarios como B5.1. Valorar os textos literarios e utilizar LCB 5.1.1. Valora de forma global, as CCL
vehculo de comunicacin e como fonte a lectura como fonte de lecer e caractersticas fundamentais de CCEC
de coecemento doutros mundos, tempos informacin. textos literarios narrativos,
e culturas e como gozo persoal. poticos e dramticos.
e B5.2. Lectura guiada de textos narrativos de B5.2. Integrar a lectura expresiva e a LCB 5.2.1. Realiza lecturas guiadas e CCL
tradicin oral, literatura infantil, comprensin e interpretacin de comentadas de textos narrativos CCEC
adaptacins de obras clsicas e literatura textos literarios narrativos, lricos e de tradicin oral, literatura infantil,
actual. dramticos na prctica escolar e adaptacins de obras clsicas e
B5.3. Lectura comentada de poemas, recoecer e interpretar algns literatura actual.
relatos e obras teatrais. recursos bsicos da linguaxe literaria
e diferenza das principais LCB 5.2.2. Interpreta, intuitivamente, CCL
B5.4. Identificacin de recursos literarios
convencins formais dos xneros. a linguaxe figurada en textos CAA
B5.5. Distincin entre conto e lenda. literarios.
Coecemento de lendas espaolas e
doutros pases.
e B5.4. Identificacin de recursos literarios. B5.3. Coecer e valorar os recursos LCB 5.3.1. Distingue algns recursos CCL
literarios da tradicin oral: poemas, retricos bsicos propios dos CCEC
cancins, contos, refrns e adivias. poemas
LCB 5.3.1. Utiliza, de xeito guiado, CCL

comparacins, aumentativos, CCEC
diminutivos e sinnimos en textos
literarios.
b B5.6. Creacin de textos literarios en prosa B5.4. Producir a partir de modelos LCB 5.4.1. Crea, con axuda, sinxelos CCL
e ou en verso, valorando o sentido esttico dados textos literarios en prosa ou en textos literarios (contos, poemas, CAA
e a creatividade: contos, poemas, verso, con sentido esttico e cancins e sinxelas obras teatrais)
CSIEE
adivias, cancins e teatro. creatividade: contos, poemas, a partir de pautas ou modelos
adivias, cancins e fragmentos dados. CCEC
teatrais.
a B5.7. Comprensin, memorizacin e B5.5. Reproducir textos literarios breves LCB 5.5.1. Memoriza e reproduce CCL
b recitado de poemas co ritmo, entoacin e e sinxelos e adaptados idade. sinxelos textos orais adecuados CAA
e diccin adecuados. sa idade: contos, poemas, CCEC

cancins.
e B5.8. Dramatizacin e lectura dramatizada B5.6. Participar con interese en LCB 5.6.1. Realiza dramatizacins CCL
j de textos literarios. dramatizacins de textos literarios individualmente e en grupo de CAA
adaptados idade. textos literarios axeitados sa
CCEC
idade.
d B5.9. Valoracin da literatura en calquera B5.7. Valorar a literatura en calquera LCB 5.7.1. Valora a literatura en CCL
e lingua (maioritaria, minoritaria ou lingua, especialmente en lingua calquera lingua, especialmente en CSC
minorizada) como vehculo de galega, como vehculo de lingua galega, como vehculo de
CCEC
comunicacin e como recurso de gozo comunicacin e como recurso de gozo comunicacin e como recurso de
persoal. persoal. gozo persoal.
d. REA DE LINGUA INGLESA
CEIP PAZOS DE REIS CURSO 2015-2016 , INGLS NIVEL: 4 DE PRIMARIA
1. INTRODUCIN e CONTEXTUALIZACIN
Para que o noso alumnado saque o mximo proveito das leccins de ingls necesario partir dalgunhas consideracins previas:
a. No 4 nivel de Primaria temos tres sesins semanais de 50 minutos de ingls, tal como se establece na normativa vixente.
b. No actual curso escolar hai 12 nenos e nenas na aula Teen un bo nivel de coecemento de vocabulario e comprensin e expresin oral e
todos-as superaron os obxectivos marcados para o 3 nivel.
c. O ingls non unha lingua que o alumnado use fra da aula motu proprio, e resulta necesario crear ou provocar as situacins para que ese uso
se faga real e o menos forzado posible. Por outro lado, fra do mbito escolar danse casos de presenza do ingls e oportunidades de uso do
mesmo mis na comprensin oral- pero non podemos esquecer que segue a ser un mnimo en comparacin coa exposicin lingua castel
que ten o alumnado no seu tempo de lecer.
d. Para que os nenos e nenas de Primaria, de toda a Primaria, podan comunicrense en ingls, queira en situacins reais queira en situacins
supostas, necesario que primeiramente os dotemos dunha boa bagaxe de vocabulario e expresins bsicas que lle permitan facelo. Para a
asimilacin deste vocabulario non basta, e a experiencia de longos anos de ensino das linguas na nosa Comunidade Autnoma as o
demostran, con facerlles aprender longos listados de vocbulos coa sa correspondente traducin, moi pola contra, para asimilar o vocabulario
preciso que o usen con frecuencia e en situacins e contextos diferentes.
e. Cos nenos e nenas de Primaria preciso tamn que o vocabulario e as situacins de comunicacin que utilicemos sexan da sa contorna e
relacionados co seu da a da; poelos en situacins que lles son alleas s vai contribur a engadir unha nova dificultade xa de por si difcil
tarefa de manexarse nunha lingua diferente da habitual. Por outro lado, o simple feito de vrense rodeados de obxectos e situacins que xa son
quen de nomear en ingls favorecer enormemente a sa adquisicin, pois mesmo sen intencin os nenos e nenas veranse sorprendidos ao
comprobaren como vocabulario e expresin lles veen mente sen case esforzo. E nisto no que consiste asimilar unha lingua nova.
f. Que os nenos e nenas atopen gusto na aprendizaxe e a utilizacin da lingua inglesa depende tamn de que se sintan cmodos, e isto refrese
tanto ao ambiente que lles creemos para a sa utilizacin coma seguridade que eles e elas tean de que entenden o que estn a dicir, ler, escoitar e
escribir. Neste sentido, non vale con que entendan unha frase ou expresin en si mesma, preciso que entendan por que se usa nese momento, cal a sa
equivalencia na lingua nai; por este motivo, moi importante non prescindir do apoio que nos d o coecemento por parte da mestra de ingls da lingua nai
do alumnado. Esta seguridade faise moito mis necesaria nos primeiros niveis, naturalmente.
g. Para favorecer a comprensin oral e o hbito de escoitar a lingua inglesa preciso contar na aula coa conexin a internet e facer uso de xogos, lecturas,
vdeos e cancins para nenos e nenas de primaria de pases anglofalantes, nenos e nenas co ingls coma primeria lingua; necesario habituar aos nenos e
nenas dende ben pequenos a escoitar o timbre, a entoacin, o ritmo, os socatos e o tempo co que un falante de lingua inglesa se expresa normalmente. Na
aprendizaxe dunha lingua non basta con que poamos ao aprendiz en contacto cunha lingua falada a modo, porque esa non a realidade coa que vai atopar,
e ns temos que preparalo para o mundo real. No CEIP de Pazos de Reis partimos da existencia de computadoras, de sobremesa e porttiles, con conexin
a internet por toda a escola o que nos favorece esta tarefa.
h. Dende hai xa tres cursos a nosa escola, o CEIP de Pazos de Reis, vn desenvolvendo proxectos de intercambio de materiais elaborado polo alumnado nas
aulas con das escolas do Reino Unido, as das de educacin infantil e primaria coma a nosa. Estes proxectos contriben a enriquecer tanto os contidos
que traballamos coma as experiencias que levarn ao noso alumnado ao coecemento mis profundo da cultura anglosaxona.
i. Todos os contidos que se recollen no currculo do decreto 105/2014 de 4 de setembro para a rea de lingua inglesa aparecen tratados ao longo do curso,
contemplados de maneira global e dentro dos diferentes temas de traballo tal como se recollen nas tboas de contidos trimestrais que se xuntan.
1. CONTRIBUCIN DA REA DE LINGUA INGLESA AO DESENVOLVEMENTO DAS COMPETENCIAS CLAVE
A Lingua inglesa contribe consecucin das 7 competencias clave que se recollen no currculo de setembro 2014, se ben aporta mis a unhas ca a outras:
1.Competencia en comunicacin lingstica (CCL): naturalmente, esta arredor da que xira a rea sendo, polo tanto que mis lle aporta.
2. Competencia matemtica e competencias bsicas en ciencia e tecnoloxas (CMCT): na seleccin de contidos: os nmeros, conceptos xeomtricos e de medida
bsicos, os cartos: coecemento e uso da pound e os pence.
3. Competencia dixital (CD): no uso dos ordenadores coma un recurso educativo, tanto con xogos interactivos en CDs coma co uso de recursos de pxinas web
para nenos co ingls coma primeira lingua, vdeos para nenos de sitios web e DVD tamn para nenos anglofalantes. Tamn na elaboracin de presentacins
dixitais, pequenas pelculas de vdeo e arquivos en audio ao longo do curso; tarefas de busca de informacin concreta relacionada cos temas de traballo.
4. Competencia para aprender a aprender (CAA): tanto a travs dos xogos que se desenvolven na aula, nos que aprende cada un ao seu ritmo, coma na curiosidade
que amosan preguntando sobre vocabulario e expresins novas que non se traballaron na aula. Tamn no intento de comunicrense en ingls usando os recursos
de que dispoen anda que non haxa correccin gramatical nin de vocabulario. Na resolucin de tarefas que lles supoen buscar significados nos dicionarios en
papel e dixitais-, solucins a preguntas na internet, e outras deste estilo.
5. Competencias sociais e cvicas (CSC): trabllase a travs das normas que regulan a actividade e organizacin no tempo de lingua inglesa na aula e tamn no
propio desenvolvemento das actividades: turnos , organizacin das actividades en pequenos grupos, interaccin en dilogos simples en ingls, e actividades
similares . As mesmo, a introducin no coecemento da cultura anglosaxona implica o respecto cara a comportamentos sociais e culturais diferentes dos
proprios. Ademais, na asignatura de lingua inglesa coidarase igualmente de que se sigan todas as normas de convivencia no centro e na aula, establecendo,
ademais, comparativas coas que regulan as escolas do Reino Unido coas que mantemos relacin.
6. Sentido de iniciativa e esprito emprendedor (CSIEE): os nenos e nenas de Primaria son iso, nenos e nenas, polo tanto ensinarmolos e animarmolos a tomaren
a iniciativa no desenvolvemento de actividades na aula: de organizacin e de traballo, tamn en faceren propostas de actividades en situacins e momentos
concretos e de solucins a situacins prantexadas.
7. Conciencia e expresins culturais (CCEC): unha competencia que se integra nesta programacin a travs do traballo coa msica, a literatura infantil e algunhas
tradicins culturais propias de pases de fala inglesa. Trtase de axudar aos nenos e nenas a coecer e valorar a cultura anglosaxona. Farmolo a travs de 2 vas
principais: o uso da internet para poelos en contacto con informacin e manifestacins culturais de diferentes cidades do mbito anglosaxn; e o intercambio
de informacin coas escolas inglesas xa mencionadas no apartado 1 desta programacin.
1. OBXECTIVOS
De acordo co que queda exposto no apartado 2, Contribucin ao desenvolvemento das competencias clave, e seguindo o establecido no Decreto 105/2014 de 4 de
setembro, as actividades a desenvolver nas aulas de lingua inglesa para este nivel contribuirn consecucin dos seguintes obxectivos xerais:
a) Coecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadana e respectar os
dereitos humanos, as como o pluralismo propio dunha sociedade democrtica.
b) Desenvolver hbitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, as como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido
crtico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e esprito emprendedor.
c) Adquirir habilidades para a prevencin e para a resolucin pacfica de conflitos que lles permitan desenvolverse con autonoma no mbito familiar e domstico,
as como nos grupos sociais cos que se relacionan.
d) Coecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non
discriminacin de persoas con discapacidade nin por outros motivos.
f) Adquirir a competencia comunicativa bsica en ingls que lles permita expresar e comprender mensaxes sinxelas e desenvolverse en situacins cotis.
i) Iniciarse na utilizacin, para a aprendizaxe, das tecnoloxas da informacin e da comunicacin, desenvolvendo un esprito crtico ante as mensaxes que reciben e
elaboran.
j) Utilizar diferentes representacins e expresins artsticas e iniciarse na construcin de propostas visuais e audiovisuais.
k) Valorar a hixiene e a sade, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar a educacin fsica e o deporte como medios para
favorecer o desenvolvemento persoal e social.
l) Coecer e valorar os animais mis prximos ao ser humano e adoptar modos de comportamento que favorezan o seu coidado.
m) Desenvolver as sas capacidades afectivas en todos os mbitos da personalidade e nas sas relacins coas demais persoas, as como unha actitude contraria
violencia, aos prexuzos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas e de discriminacin por cuestins de diversidade afectivo-sexual.
n) Fomentar a educacin viaria e actitudes de respecto que incidan na prevencin dos accidentes de trfico.
o) Coecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingsticas, fsicas e sociais de Galicia, poendo de relevancia as mulleres e homes que realizaron
achegas importantes cultura e sociedade galegas, a travs do seu estudo para contalo ao alumnado doutros pases.
Para que o alumnado consiga acadar todos ou a maiora destes obxectivos xerais, traballaranse os contidos tal como quedan expostos no seguinte apartado desta
programacin e as mesmo, seguirase a metodoloxa que queda explicada mis adiante.
1. SECUENCIA DE CONTIDOS- 4 NIVEL DE PRIMARIA
A secuencia de contidos que figura a continuacin ten en conta a proximidade ao alumnado, as celebracins da escola en cada trimestre, que tamn se inclen
coma contidos a traballar, e os ncleos temticos que quedaron mis frouxos do curso pasado, o que se tenta compensar no actual. As mesmo tense en conta o xa
traballado en niveis anteriores nos temas de tratamento cclico polo que pode parecer que se est indo por diante do establecido no Currculo oficial para este nivel
pero non as, pois as bases precisas xa estn postas nos niveis inferiores desta etapa educativa.
Hai que sinalar, ademais, que os contidos establecidos no currculo do Decreto do 4 de setembro de 2014, correspondentes aos bloques temticos e que
figuran a continuacin, vanse tratando ao longo de todo o curso, practicamente cada da e en cada sesin xa que son os que conforman o quefacer diario na aula.
P4, CEIP PAZOS DE
FIRST TERM: VO
1.- My school: pupil, door, window, table, chair, book, pencil, scho
Timetable: times, subjects, likes / dislikes.
Months: January, February, March, April, May, June, July, Augus
Days: Monday, Tuesday, Wednesday, Thursday, Friday, Saturday, S
Seasons: spring, summer, autumn (fall), winter.
Numbers: One twenty.
2.- Summer activities: going to the beach, reading, riding a horse

playing, sleeping a lot, playing football (tennis, basketball, cards,..
3.- Colours: red, yellow, blue, green, orange, brown, white, pink, b
4.- My town: traffic lights, zebra crossing, pub, hotel, market, chu
* Transport: bus, taxi, car, bike, plane, motorbike, ship, train, heli
* Shops: supermarket, toy shop, shoe shop, clothes shop, sweets sh

* Introducing money: pound and pence.- Shopping
5.- Seasons: spring, summer, autumn, winter
6.- FOOD: Vegetables: onions, potatoes, carrots, tomatoes, lettuc
* Fruit: apple, pear, orange, lemon, banana, grapes, cherries, pea
7.- Magosto: fire, bonfire, chestnuts, chestnut tree, prickly husk, le
8.- Christmas: Christmas tree, Christmas card, Merry Christmas,

Santa Claus, lights.- FOOD: turkey, nougat, codfish, cabbage, alm
P4, CEIP PAZOS DE REIS: 2015-2016 SECOND TERM: VOCABULARY
1.- My house: roof, chimney, balcony, garage, garden, window, door, path, wall, gate, kennel, aerial.- Bedroom, bathroom, living-room, dining-room, lamp, sofa, chair, table, bath.
Descriptions: new old; big small.
2.- My family: grandma, grandad, mum - mummy, dad daddy, brother, sister, baby, twins, son, daughter.
3.- Jobs: doctor, carpenter, mechanic, farmer, teacher, singer, actor, actress, painter, worker, nurse, policeman/policewoman, factory-worker, builder, housewife, student and their
parentsjobs
4.- Carnival: masks, dress up as, fancy dress, fancy dress party, parades.
5- My clothes: shoes, , boots, trainers, dress, trousers, shirt, track-suit, jumper, T-shirt, skirt, cap, scarf, gloves, coat, pyjamas.
6.- My body: foot feet, leg, hand, arm, head, hair, eyes, nose, shoulder, toes, knees, ears, mouth, back, bottom, stomach, tooth teeth, fingers.
DESCRIPTION.- long short (hair); tall- short; thin fat; dark hair - light hair.
7.- Numbers: Up to 100 (one hundred)
8- Time: oclock; half past

9- The ABC: names of letters, recognizing them, spelling known words.

P4, CEIP PAZOS DE REIS: 2015-2016 THIRD TERM: VOCABULARY
1.- Farm Animals: cat, dog, hen, cow, horse, duck, sheep, pig, bird, rabbit, goose, donkey, goat, chick, cock, turkey.
Wild animals: lion, tiger, giraffe, zebra, gorilla, monkey, crocodile, elephant, rhinoceros, hippopotamus, panther, camel, frog.
2.- Nature: mountain, tree, flower, river, sun, moon, stars, grass, rocks, valley, village, road, fields.
3.- Numbers: Up to 1000 (one thousand)
4.- Food and drinks: bread, meat, egg, sandwich, cake, ice-cream, fish; coke, water, milk, juice.
.
CEIP de PAZOS DE REIS- LINGUA
CONTIDOS CRITERIOS D
BLOQUE 1 COMPRE
B1.1.Estratexias de comprensin:
- Activacin de coecementos B1.1. Comprender o sentido

previos a partir de debuxos, xeral, e a informacin mis
mmica, preguntas...para formulacin de hipteses sobre o que se vai escoitar en funcin dos interlocutores que participan relevante en interaccins
na interaccin e do contexto, en
verbais, con estruturas simples
situacins de comunicacin
e lxico de uso coti (os
breves conectadas cos seus
deportes, os animais, as
intereses e adaptadas a sa
comidas preferidas),
idade.
conectados cos propios
- Interpretacin das ideas
intereses e coas propias
principais expresadas en textos
experiencias e articulados con
orais sinxelos a partir das sas
claridade e lentamente
experiencias e coecementos.
transmitidos de viva voz ou por
- Captacin da idea global e
medios tcnicos que non
identificacin de elementos
distorsionen a mensaxe e
mis relevantes en textos orais,
con axuda de elementos conten co apoio visual
lingsticos e non lingsticos correspondente.
do contexto.
- Identificacin e asociacin de B1.2. Coecer e aplicar as
significados apoindose no estratexias bsicas mis
contexto, ilustracins... adecuadas para a comprensin
- Asociacin de palabras e do sentido xeral, e a
expresins con elementos informacin mais relevante do
paraverbais (entoacin, pausas, texto.
nfases) e non verbais
(expresin facial, xestos...). B1.3. Discriminar patrns
- Seguimento verbal e non verbal sonoros, rtmicos e de
de instrucins sinxelas en entoacin bsicos nos
situacins comunicativas diferentes contextos
habituais. comunicativos de forma

- Repeticin, memorizacin significativa.
comprensiva e observacin de
modelos, para a adquisicin do
lxico e expresins cotis da
lingua estranxeira.
B1.2. Patrns sonoros, acentuais,
rtmicos e de entoacin:
familiarizacin cos sons, pautas
de ritmo e entoacin caractersticos da lingua estranxeira, a travs do modelo do mestre/a e de recursos
audiovisuais.
BLOQUE 2 PRODU
B2.1. Estratexias de producin:
- Planificacin: B2.1. Falar de si mesmo e das

- Concibir a mensaxe con claridade e practicalo varias veces. persoas da sa contorna
- Execucin: inmediata, de obxectos, as
- Expresar a mensaxe con como de expresar os seus
claridade axustndose aos gustos e intereses, usando
modelos. expresins e frases sinxelas e
- Apoiarse nos coecementos de uso moi frecuente,
previos. normalmente illadas ou
- Compensar as carencias enlazadas con conectores

lingsticas mediante bsicos (and/or).
procedementos
paralingsticos (xestos, B2.2. Participar de forma activa
expresins faciais, posturas, e comprensible en conversas
contacto visual ou corporal). que requiran un intercambio
- Participar en interaccins directo de informacin en reas
orais en situacins reais ou de necesidade inmediata ou
simuladas, prximas a sa sobre temas moi familiares,
idade, a travs de respostas anda que en ocasins a
verbais e non verbais. pronuncia non sexa tan clara e
- Producir textos orais coecidos previamente mediante a participacin activa en rutinas. poida provocar confusins
- Producir textos orais cotis lingsticas.
de ndole diversa tendo en
conta tanto elementos B2.3. Producir patrns sonoros,

lingsticos como acentuais, rtmicos e de
extralingsticos: utilizar entoacin bsicos e de uso
xestos ou recorrer a imaxes diario.
para axudar na comprensin
de producins orais.
- Participar activamente en
intercambios lingsticos
orais breves para expresar
as necesidades de
comunicacin mis
inmediatas, tendo en conta
as habituais frmulas de
cortesa.
B2.2. Patrns sonoros, acentuais,
rtmicos e de entoacin bsicos:

- Uso axeitado dos sons propios
da lingua estranxeira: pronuncia
de palabras e frases cotis de
forma comprensible.
- Iniciacin s normas que
regulan a interaccin oral
(quendas de palabra, volume
de voz e ritmo axeitado)..
- Uso e identificacin de
aspectos fonticos bsicos, de
ritmo e entoacin para a
producin de textos breves
orais.
CONTIDOS CRITERIOS
BLOQUE 3 COMPREN
B3.1. Estratexias de comprensin:
- Activacin dos coecementos B3.1. Identificar o tema e
previos en relacin tipoloxa e comprender o sentido xeral e as
tema do texto que se vai ideas principais en textos
traballar. escritos sinxelos de temas
- Facer anticipacins e previamente traballados de
hipteses, a partir dos forma oral e de interese para o
elementos icnicos e textuais, alumnado e conte con apoio
sobre o contido de textos visual en soporte papel ou
sinxelos non coecidos que dixital.

sexan da sa interese e
adaptados a sa idade. B3.2. Discriminar patrns
- Captacin da idea global e grficos e recoecer os
identificacin de elementos significados e intencins comunicativas bsicas que
mis relevantes en textos expresen pausas,
escritos, con axuda de exclamacins, interrogacins e
elementos lingsticos e non interrogacins.
lingsticos do contexto.
- Identificacin de palabras clave B3.3. Coecer as estratexias
do texto, relacionadas cos e bsicas mis adecuadas para a
coas personaxes e o contexto a comprensin do sentido xeral, e
travs da linguaxe non verbal as ideas principais en textos
ou co apoio de ilustracins. escritos sinxelos.
- Identificacin de textos
sinxelos: regras de xogos,

algunhas instrucins, carteis da
aula
- Iniciacin lectura guiada e
comprensin de diferentes
textos sinxelos, en soporte
papel e dixital, adaptados
competencia lingstica do
alumnado, para utilizar
informacin global e especfica
no desenvolvemento dunha
tarefa, proxecto ou para gozar
da lectura.
B3.2. Patrns grficos,
convencins ortogrficas e de
puntuacin moi elementais:
- Uso dos signos de puntuacin
mis bsicos.
- Asociacin de grafa, pronuncia
e significado a partir de
modelos escritos, expresins
orais coecidas e
establecemento de relacins
analticas grafa-son.
- Recoecemento de smbolos
de uso frecuente: , @.
BLOQUE 4- PRODUCI
B4.1. Estratexias de producin: B4.1. Escribir textos sinxelos
- Planificacin: seguindo un modelo dado,
- Seleccionar o tipo de texto compostos de frases simples
que se vai producir: contos, illadas, nun rexistro neutro,
notas, dramatizacins utilizando con razoable
- Execucin: correccin as convencins
- Producir a mensaxe escrita ortogrficas e os principais
con claridade, utilizando signos de puntuacin, para falar
expresins e frases de si mesmo/a, da sa contorna
coecidas. mis inmediata e de aspectos
- Compensar as carencias da sa vida coti, en situacins
lxicas mediante o uso do familiares e predicibles.
dicionario visual do
alumnado e de programas B4.2. Aplicar patrns grficos e
informticos. convencins ortogrficas
- Seleccionar e empregar o bsicas para escribir con
lxico adecuado ao tema e razoable correccin frases
usar algn recurso cohesivo curtas que utiliza normalmente
para non repetir palabras. ao falar, cunha ortografa
- Apoiarse nas palabras e aceptable.
frases coecidas
previamente en interaccins B4.3. Iniciarse no uso das

orais e de lectura. ferramentas informticas para
- Empregar programas completar actividades
informticos para reproducir predeseadas pola mestra.
mensaxes escritos sinxelos
- Reproducir progresivamente
a forma grfica de certas

palabras en situacins
comunicativas, sen modelos
dados, a travs de hipteses
ou tratando de recordar a
sa forma.
- Producir a partir de modelos,
de palabras e expresins,
coecidas previamente en
interaccins orais, para
transmitir informacin.
- Iniciar a reelaboracin de
informacins en ficheiros,
librios... breves textos
escritos afns aos intereses e
experiencias de alumnos e
alumnas, cunha intencin
comunicativa.
B4.2.Patrns grficos, covencins ortogrficas e de puntuacin moi elementais:
- Uso dos signos de puntuacin
mis bsicos.
- Uso de smbolos de uso
frecuente: .
- Asociacin de grafa, pronuncia
e significado a partir de
modelos escritos, expresins
orais coecidas e establecemento de relacins grafa-son.

BLOQUE 5- COECEMENTO DA LIN
B5.1. Identificar aspectos
Os contidos correspondentes a este bloque xa quedan reflexados nas tboas de concrecin de contidos ncleos temticos, socioculturais bsicos e
e tamn na explicacin dos proxectos que vimos desenvolvendo coas escolas britnicas.
significativos e aplicar
progresivamente os
coecementos adquiridos sobre
estes a unha comprensin
adecuada do texto.
B5.2. Amosar curiosidade pola
lingua e desexos de participar

en actividades individuais ou colectivas que soliciten o
B5.3. Iniciar e rematar as
interaccins adecuadamente.
B5.4. Obter e dar informacin
bsica persoal, a sa contorna
mis inmediata e na situacin
de comunicacin propia da aula.
B5.5. Expresar nocins bsicas
e relativas a tamao, cantidade,
posesin,nmero, calidades
fsicas, forma, cor, tempo
atmosfrico
B5.6. Expresar a localizacin
dos obxectos.
B5.7. Expresar e identificar os
seus desexos.
B5.8. Utilizar adecuadamente
as estruturas morfosintcticas
mis bsicas e frecuentes para
realizar as funcins comunicativas propias do seu
nivel.
B5.12. Comprender e utilizar o

lxico propio do nivel en
contextos comunicativos
sinxelos.
B5.13. Recoecer un repertorio
limitado de lxico oral de alta
frecuencia relativo a situacins
cotis e temas habituais e
concretos relacionados coas
sas experiencias.
B5.14. Distinguir a funcin ou
funcins comunicativas do texto
e os seus expoentes mis

habituais.
1. PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIN
Ao inicio de cada unidade temtica levarase a cabo unha avaliacin inicial destinada a averigua-lo nivel de coecemento do alumnado e poder
tomalo de referencia coma punto de partida. Esta avaliacin concretarase en actividades ldicas en forma oral
Ao longo de cada curso escolar levarase a cabo unha avaliacin continua a travs da observacin directa da mestra e a anotacin dos datos
destacados nos rexistros de aula e/ou do alumno/a. Esta avaliacin dar lugar a sesins de feedback diarias, xa que nunha lingua allea nosa a
repeticin frecuente a que nos vai garanti-la memorizacin e a consecucin dos obxectivos establecidos: estableceranse, pois entre 5 e 10 (cinco e
dez) minutos diarios de repaso de actividades e vocabulario xa traballados ao longo do curso e/ou en niveis anteriores; farnse a nivel individual, de
parella ou pequeno grupo facilitndolle deste xeito mestra a avaliacin de cada alumno/a en particular: a mestra moverase pola aula para ir obtendo
datos das dificultades e os avances do alumnado e poder as axudar aos que o precisen. Naturalmente, a referencia para avaliar sern os criterios e os
estndares de avaliacin establecidos no Decreto 105/2014 xa recollidos no apartado anterior desta programacin.
As mesmo, e coa periodicidade que se estime oportuno, levaranse a cabo actividades ldicas, a nivel de pequeno ou gran grupo (neste caso
dirixidas pola mestra), conducentes a repasa-lo vocabulario e expresins estudiadas con anterioridade. Nestas actividades procurarase que alumnado
con dificultades se integre nos grupos cos aventaxados, para que a travs do xogo e a motivacin que produce querer gaar no xogo atopen unha
motivacin para avanzar na pronunciacin e na memorizacin de vocabulario e expresins.
Tamn se establece que haber ocasins nas que o alumnado con dificultades conforme un grupo que traballar /xogar baixo a supervisin
directa da mestra.
6. METODOLOXA DIDCTICA
Incorporaranse temas de celebracins anuais tales coma o Magosto, o Nadal, Entroido, Da pola Paz e a Non-Violencia, etc. ao currculo xeral
establecido para este ciclo en lingua inglesa.
A relacin habitual da aula farase na medida do posible en ingls, usando o galego coma lingua de apoio.
Predominar un enfoque ldico da actividade na aula, buscando a participacin activa de todo o alumnado.
Combinaranse actividades a nivel de gran grupo ( xogos dirixidos pola mestra, actividades de preguntas e respostas, ou actividades TPR) con
outras de pequenos grupos nas que o propio alumnado ten que regular o funcionamento: quendas, normas aplicables, etc. (4-5 alumnos/as:
xogos de tarxetas ou de taboleiro).
Nas clases haber un predominio da lingua oral : escoitar e falar, anda que por norma xeral, haber un tempo para a escrita (lectura e
escritura) en todas as sesins.
Lectura de textos por parte da mestra e comentario co alumnado das ilustracins, de habelas, e o contido.
Conversas sobre os contidos de posters xigantes e libros.
Levaranse a cabo dramatizacins de historias breves e repetitivas usando como apoio monicreques, as figuras en cartn, ou os propios nenos e
nenas como actores e actrices.
Xogos e actividades no ordenador (v. Apdo.4: Materiais e recursos educativos)

Usaranse cancins propias do folclore infantil de pases de fala inglesa con CDs, vdeos da internet e cantados pola mestra, convidando a
nenos e nenas a memorizalas e cantalas.
Modelos de actividades para o desenvolvemento dos Bloques 1e 2:
1.Escoitar e repetir vocabulario e textos sinxelos de diferentes rexistros, rimas, cancins, poemas, dramatizacins, situacins reais de comunicacin.
2.Preguntarse uns aos outros sobre aspectos relacionados cos temas de traballo.
3. Adiviar nomes sobre unha ficha
4. Dicir palabras dun mural
5. Dicir palabras do vocabulario dos xogos.
6. Descricins de persoas, animais, cousas e lugares.
7. Traballo con cancins: escoitar, repetir, cantar, bailar
8. Rimas: escoitar, repetir, dicir, xogar.

9. Trabalinguas
10. Representar dilogos relacionados cos ncleos de vocabulario.
11. Adiviar algo mimado por un compaeiro/a.
12. Adiviar palabras agachadas.
13. Dicir palabras dun campo semntico mentres se moven ou fan algo (bater palmas, p.ex)
Modelos de actividades para o desenvolvemento dos Bloques 3 e 4:
a) Lectura: variedades: individual, en gran grupo baixo supervisin da mestra, en pequeno grupo en quendas. Nas primeiras veces, escoitarn mestra
coma modelo, logo xa lern ss.
1.Ler palabras das fichas de vocabulario
2. Ler preguntas de tarxetas para que contesten os compaeiros/as
3. Ler descricins, narracins sinxelas, para que os demais adivien.

4. Ler cancins.
5. Ler rimas
6. Ler trabalinguas
7. Ler libros adaptados.
8. Ler pequenos textos.
b) Escritura:
1.Escribir palabras do vocabulario estudado.
2. Resolver: encrucillados, sopas de letras, anagramas, rbores de palabras, etc sobre o vocabulario.
3. Escribir descricins, narracins sinxelas, dilogos, segunindo modelos dados, para logo lrllelos aos compaeiros.
4. Inventar poemas e rimas sinxelas seguindo modelos dados.
Outras actividades na aula que axudan adquisicin das competencias clave, tal como queda explicado no apdo2 desta programacin:
a) Xogos en parellas e/ou pequenos grupos:
1.Con tarxetas (imaxe- palabra e palabra-palabra):

e. REA DE MATEMTICAS
REA MATEMTICAS CURSO CUARTO
BLOQUE 1. PROCESOS, MTODOS E ACTITUDES EN MATEMTICAS
b B1.1. Planificacin do proceso de resolucin B1.1. Expresar verbalmente de forma MTB1.1.1. Comunica verbalmente de CMCT
g de problemas: anlise e comprensin do razoada o proceso seguido na forma razoada o proceso seguido CCL
enunciado. Estratexias e procedementos resolucin dun problema. na resolucin dun problema de
e
postos en prctica: facer un debuxo, unha matemticas ou en contextos da
tboa, un esquema da situacin, ensaio e realidade.
erro razoado, operacins matemticas
axeitadas etc. Resultados obtidos. B1.2. Utilizar procesos de razoamento e MTB1.2.1. Reflexiona sobre o CMCT
estratexias de resolucin de proceso de resolucin de CAA
problemas, realizando os clculos problemas:revisa as operacins
CSIEE
necesarios e comprobando as utilizadas, as unidades dos
solucins obtidas. resultados, comproba e interpreta
as solucins no contexto da
situacin, busca outras formas de
resolucin etc.
MTB1.2.2. Utiliza estratexias CMCT

heursticas e procesos de
CAA
razoamento na resolucin de
problemas. CSIEE
MTB1.2.3. Realiza estimacins e CMCT

elabora conxecturas sobre os CAA
resultados dos problemas a
CSIEE
resolver, contrastando a sa
validez e valorando a sa utilidade

e eficacia.
MTB1.2.4. Identifica e interpreta datos CMCT

e mensaxes de textos numricos
CCL
sinxelos da vida coti (facturas,
folletos publicitarios, rebaixas...). CAA
b B1.2. Proposta de pequenas investigacins B1.3. Profundar en problemas resoltos MTB1.3.1. Profunda en problemas CMCT
g en contextos numricos, xeomtricos e propoendo pequenas variacins nos unha vez resoltos, analizando a
CAA
funcionais. datos, outras preguntas etc. coherencia da solucin e buscando
outras formas de resolvelos. CSIEE
MTB1.3.2. Formula novos problemas, CMCT

a partir dun resolto: variando os CAA
datos, propoendo novas
CSIEE
preguntas, conectando coa
realidade, buscando outros
contextos etc.
g B1.3. Acercamento ao mtodo de traballo B1.4. Identificar e resolver problemas da MTB1.4.1. Practica o mtodo CMCT
cientfico mediante o estudo dalgunhas vida coti, axeitados ao seu nivel, cientfico sendo ordenado, CAA
das sas caractersticas e a sa prctica establecendo conexins entre a organizado e sistemtico.
en situacins sinxelas. realidade e as matemticas e
valorando a utilidade dos
coecementos matemticos axeitados
para a resolucin de problemas.
b B1.4. Confianza nas propias capacidades B1.5. Desenvolver e cultivar as actitudes MTB1.5.1. Desenvolve e amosa CMCT
para desenvolver actitudes apropiadas e persoais inherentes ao traballo actitudes axeitadas para o traballo
g afrontar as dificultades propias do traballo matemtico. en matemticas: esforzo, CSC

cientfico. perseveranza, flexibilidade e CSIEE
aceptacin da crtica razoada.
b B1.5. Utilizacin de medios tecnolxicos no B1.6. Utilizar os medios tecnolxicos de MTB1.6.1. Utiliza ferramentas CMCT
g proceso de aprendizaxe para obter modo habitual no proceso de tecnolxicas para a realizacin de CD
informacin, realizar clculos numricos, aprendizaxe, buscando, analizando e clculos numricos, para aprender
i CAA
resolver problemas e presentar seleccionando informacin relevante e resolver problemas.
resultados. en internet ou en outras fontes
B1.6. Integracin nas tecnoloxas da elaborando documentos propios,
informacin e a comunicacin no proceso facendo exposicins e
de aprendizaxe. argumentacins.
BLOQUE 2. NMEROS
b B2.1. Nmeros naturais, decimais e B2.1. Ler, escribir e ordenar utilizando MTB2.1.1. Identifica os nmeros CMCT
e fraccins. razoamentos apropiados, distintos romanos aplicando o coecemento CCEC
B2.2. A numeracin romana. tipos de nmeros (romanos, naturais, comprensin de datacins.
g CCL
fraccins e decimais ata as
h B2.3. Orde numrica. Utilizacin dos
centsimas).
nmeros ordinais. Comparacin de MTB2.1.2. Le, escribe e ordena en CMCT
nmeros. textos numricos e da vida coti, CAA
B2.4. Nome e grafa dos nmeros de mis nmeros (naturais, fraccins e
CCL
de seis cifras. decimais ata as centsimas),
utilizando razoamentos apropiados
B2.5. Equivalencias entre os elementos do
e interpretando o valor de posicin
sistema de numeracin decimal:
de cada unha das sas cifras.
unidades, decenas, centenas etc.
B2.6. O sistema de numeracin decimal:
valor posicional das cifras.
B2.7. O nmero decimal: dcimas e

centsimas.
B2.8. Fraccins. Representacin grfica.
B2.9. Os nmeros decimais: valor de
posicin.
b B2.10. Descomposicin e redondeo de B2.2. Interpretar diferentes tipos de MTB2.2.1. Descompn, compn e CMCT
g nmeros naturais e decimais nmeros segundo o seu valor. redondea nmeros naturais e CAA
decimais, interpretando o valor de
posicin de cada unha das sas
cifras.
b B2.11. Operacins con nmeros naturais: B2.3. Operar cos nmeros tendo en MTB2.3.1. Aplica as propiedades das CMCT
g suma, resta, multiplicacin e divisin. conta a xerarqua nas operacins, operacins e as relacins entre CAA
B2.12. Identificacin e uso dos termos aplicando as sas propiedades, as elas.
propios da divisin. estratexias persoais e os diferentes
procedementos que se utilizan MTB2.3.2. Realiza sumas e restas de CMCT
B2.13. Propiedades das operacins e
segundo a natureza do clculo que se fraccins co mesmo denominador CAA
relacins entre elas utilizando nmeros
realizar (algoritmos escritos, clculo na resolucin de problemas
naturais.
mental, tenteo, estimacin, contextualizados.
B2.14. Concepto de fraccin como relacin calculadora), usando o mis
entre as partes o todo. adecuado. MTB2.3.3. Realiza operacins con CMCT
B2.15. Operacins con fraccins. nmeros decimais na resolucin CAA
B2.16. Operacins con nmeros decimais. de problemas contextualizados.
B2.17. Utilizacin dos algoritmos estndar
de suma, resta, multiplicacin e divisin.
b B2.18. Estimacin de resultados. B2.4. Coecer, utilizar e automatizar MTB2.4.1. Emprega e automatiza CMCT
algoritmos estndar de suma, resta, algoritmos estndar de suma,
g B2.19. Utilizacin dos algoritmos estndar multiplicacin e divisin con distintos resta, multiplicacin e divisin (de CAA
i de suma, resta, multiplicacin e divisin. tipos de nmeros, en comprobacin ata das cifras) con distintos tipos
B2.20. Automatizacin de algoritmos. de resultados en contextos de de nmeros, en comprobacin de
resolucin de problemas e en resultados en contextos de
B2.21. Descomposicin de nmeros
situacins da vida coti. resolucin de problemas e en
naturais atendendo ao valor posicional
situacins cotis.
das sas cifras.
B2.22. Construcin de series ascendentes e MTB2.4.2. Constre series CMCT
descendentes. numricas, ascendentes e
B2.23. Descomposicin de nmeros descendentes, de cadencias 2, 10,
decimais atendendo ao valor posicional 100 a partir calquera nmero e de
das sas cifras. cadencias 5, 25 e 50 a partir de
B2.24. Elaboracin e uso de estratexias de mltiplos de 5, 25 e 50.
clculo mental.
MTB2.4.3. Elabora e emprega CMCT
B2.25. Utilizacin da calculadora.
estratexias de clculo mental. CAA
MTB2.4.4. Estima e redondea o CMCT

resultado dun clculo valorando a CAA
resposta.
MTB2.4.5. Emprega a calculadora CMCT

aplicando as regras dos eu CAA
funcionamento para investigar e
CD
resolver problemas.
b B2.26. Comprobacin de resultados B2.5. Identificar, resolver problemas da MTB2.5.1. Resolve problemas que CMCT
g mediante estratexias aritmticas. vida coti, adecuados ao seu nivel, impliquen o dominio dos contidos CAA
B2.27. Resolucin de problemas da vida establecendo conexins entre a traballados, empregando
realidade e as matemticas e estratexias heursticas, de
coti. valorando a utilidade dos razoamento (clasificacin,

coecementos matemticos recoecemento das relacins, uso
adecuados e reflexionando sobre o de exemplos contrarios), creando
proceso aplicado para a resolucin de conxecturas, construndo,
problemas. argumentando e tomando
decisins.
MTB2.5.2. Reflexiona sobre o CMCT

procedemento aplicado CAA
resolucin de problemas revisando
CSIEE
as operacins empregadas, as
unidades dos resultados,
comprobando e interpretando as
solucins no contexto e buscando
outras formas de resolvelo.
BLOQUE 3. MEDIDA
b B3.1. Eleccin da unidade mis axeitada B3.1. Escoller os instrumentos de MTB3.1.1. Estima lonxitudes, CMCT
e para a expresin dunha medida. medida mis pertinentes en cada capacidades e masas de obxectos CCL
B3.2. Realizacin de medicins. caso, estimando a medida de e espazos coecidos elixindo a
g CAA
magnitudes de lonxitude, capacidade, unidade e os instrumentos mis
B3.3. Estimacin de lonxitudes, capacidades
masa e tempo facendo previsins axeitados para medir e expresar
e masas de obxectos e espazos
razoables. unha medida, explicando de forma
coecidos; eleccin da unidade e dos
oral o proceso seguido e a
instrumentos mis axeitados para medir e
estratexia utilizada.
expresar unha medida.
MTB3.1.2. Mide con instrumentos, CMCT

utilizando estratexias e unidades CAA
convencionais e non
convencionais, elixindo a unidade

mis axeitada para a expresin
dunha medida.
g B3.4. Comparacin e ordenacin de B3.2. Operar con diferentes medidas. MTB3.2.1. Suma e resta medidas de CMCT
medidas dunha mesma magnitude. lonxitude, capacidade e masa en
B3.5. Desenvolvemento de estratexias para forma simple dando o resultado na
medir figuras de maneira exacta e unidade determinada de antemn.
aproximada.
MTB3.2.2. Expresa en forma simple a CMCT
B3.6. Sumar e restar medidas de lonxitude,
medicin da lonxitude, capacidade
capacidade e masa.
ou masa dada en forma complexa
e viceversa.
MTB3.2.3. Compara e ordena CMCT

medidas dunha mesma magnitude.
b B3.7. Unidades de medida do tempo e as B3.3. Coecer as unidades de medida MTB3.3.1. Resolve problemas da vida CMCT
g sas relacin. do tempo e as sas relacin, diaria utilizando as medidas CAA
B3.8. Equivalencias e transformacins entre utilizndoas para resolver problemas temporais e as sas relacins.
horas, minutos e segundos. da vida diaria.
B3.9. Lectura en reloxos analxicos e

dixitais.
B3.10. Clculos con medidas temporais.
b B3.11. O sistema monetario da Unin B3.4. Coecer o valor e as equivalencias MTB3.4.1. Coece a funcin, o valor CMCT
g Europea. Unidade principal: o euro. Valor entre as diferentes moedas e billetes e as equivalencias entre as CAA
das diferentes moedas e billetes. do sistema monetario da Unin diferentes moedas e billetes do
CSC
B3.12. Mltiplos e submltiplos do euros. Europea. sistema monetario da Unin
B3.13. Equivalencias entre moedas e Europea utilizndoas tanto para

billetes. resolver problemas en situacin
reais coma figuradas.
BLOQUE 4. XEOMETRA
b B4.1. Formas planas e espaciais: figuras B4.1. Coecer as figuras planas; MTB4.1.1. Clasifica tringulos CMCT
g planas: elementos, relacin e cadrado, rectngulo, romboide, atendendo aos seus lados e aos CAA
clasificacin. tringulo, trapecio e rombo. seus ngulos, identificando as
i
B4.2. Clasificacin de tringulos atendendo relacins entre os seus lados e
os seus lados e os seus ngulos. entre ngulos.
MTB4.1.2. Utiliza instrumentos de CMCT

debuxo e ferramentas tecnolxicas CD
para a construcin e exploracin
de formas xeomtricas.
b B4.3. Clasificacin de cuadrilteros B4.2. Utilizar as propiedades das figuras MTB4.2.1. Clasifica cuadrilteros CMCT
g atendendo o paralelismo dos seus lados. planas para resolver problemas. atendendo ao paralelismo dos CAA
Clasificacin dos paraleleppedos. seus lados.
B4.4. A circunferencia e o crculo. Elementos
bsicos: centro, raio e dimetro. MTB4.2.2. Identifica e diferencia os CMCT
elementos bsicos da CAA
circunferencia e crculo: centro,
raio e dimetro.
b B4.5. Identificacin e denominacin de B4.3. Coecer as caractersticas e MTB4.3.1. Identifica e nomea CMCT
g polgonos atendendo o nmero de lados. aplicalas para clasificar: poliedros, polgonos atendendo o nmero de CAA
B4.6. Corpos xeomtricos: elementos, prismas, pirmides, corpos redondos: lados.
relacin e clasificacin. cono, cilindro e esfera e os seus MTB4.3.2. Recoece e identifica CMCT
B4.7. Poliedros. Elementos bsicos: elementos bsicos. poliedros, prismas, pirmides e os CAA
vrtices, caras e arestas. Tipos de seus elementos bsicos: vrtices,
poliedros. caras e arestas.
B4.8. Corpos redondos: cono, cilindro e

MTB4.3.3. Recoece e identifica CMCT
esfera.
corpos redondos: cono, cilindro e CAA
B4.9. Regularidades e simetras: esfera e os seus elementos
recoecemento de regularidades. bsicos.
b B4.10. Interpretacin de representacins B4.4. Interpretar representacins MTB4.4.1. Representa a escola, o CMCT
g espaciais en situacins da vida coti. espaciais realizadas a partir de barrio ou a aldea mediante un CAA
sistemas de referencia e de obxectos plano ou esbozo.
h CSC
ou situacins familiares.
b B4.11. Resolucin de problemas de B4.5. Identificar, resolver problemas da MTB4.5.1. Resolve problemas
g xeometra relacionados coa vida coti. vida coti axeitados ao seu nivel, xeomtricos que impliquen
establecendo conexins entre a dominio dos contidos traballados,
realidade e as matemticas e utilizando estratexias heursticas CMCT
valorando a utilidade dos de razoamento (clasificacin,
CAA
coecementos matemticos axeitados recoecemento das relacins, uso
e reflexionando sobre o proceso de exemplos contrarios), creando CSIEE
aplicado para a resolucin de conxecturas, construndo,
problemas. argumentando e tomando
decisin.
MTB4.5.2. Reflexiona sobre o CMCT

proceso de resolucin de CAA
problemas: revisando as
operacins utilizadas, as unidades
dos resultados, comprobando e

interpretando as solucins no
contexto, propoendo outras
formas de resolvelo.
BLOQUE 5. ESTATSTICA E PROBABILIDADE
b B5.1. Recollida e clasificacin de datos B5.1. Recoller e rexistrar unha MTB5.1.1. Identifica datos cualitativos CMCT
g cualitativos e cuantitativos. informacin cuantificable, utilizando e cuantitativos en situacins CAA
algns recursos sinxelos de familiares.
representacin grfica: tboas de
datos, bloques de barras, diagramas
lineais comunicando a informacin.
b B5.2. Anlise crtica das informacins que se B5.2. Facer estimacins baseadas na MTB5.2.1. Realiza anlise crtica e CMCT
g presentan mediante grficas estatsticas. experiencia sobre o resultado argumentada sobre as CAA
(posible, imposible, seguro, mis ou informacins que se presentan
menos probable) de situacins mediante grficas estatsticas.
sinxelas nas que intervea o azar e
comprobar o dito resultado.
e. REA DE EDUCACIN ARTSTICA
REA EDUCACIN ARTSTICA (EDUCACIN PLSTICA) CURSO CUARTO
BLOQUE 1. EDUCACIN AUDIOVISUAL
e B1.1. Comunicacin das apreciacins B1.1. Aproximarse lectura, anlise e EPB1.1.1. Analiza, de maneira sinxela e CCEC
j obtidas por observacin. interpretacin da arte e as imaxes fixas utilizando a terminoloxa axeitada, CCL
B1.2. Elaboracin de carteis con diversa e en movemento nos seus contextos imaxes fixas atendendo ao tamao,
b CAA
informacin aplicando os culturais e histricos, comprendendo, de formato, elementos bsicos (puntos,
coecementos plsticos adquiridos. maneira crtica, o significado e funcin rectas, planos, cores, luz,
social, sendo capaz de elaborar imaxes funcin, ... ).
B1.3. Creacin de imaxes para textos
novas a partir dos coecementos
dados para secuenciar unha historia
adquiridos. EPB1.1.2. Elabora carteis con diversa CCL
( romance, cantiga, ).
informacin considerando os CAA
conceptos de tamao, equilibrio,
CCEC
proporcin e cor, e engadindo textos
utilizando a tipografa mis axeitada
sa funcin.
EPB1.1.3. Secuencia unha historia en CCEC

diferentes vietas nas que incorpora CCL
imaxes e textos seguindo o patrn do
CAA
cmic.
EPB1.1.4. Interpreta e comenta, de CCL

forma oral e escrita, o contido das CCEC
imaxes dunha obra artstica concreta.
CSC
j B1.4. Observacin de materiais B1.2. Recoecer e identificar as formas EPB1.2.1. Representa formas naturais e CCEC
b empregados nas obras plsticas. naturais e artificiais, as texturas, os artificiais presentes no contexto, CSIEE
B1.5. Valoracin do coecemento de cdigos e as tcnicas bsicas das obras utilizando instrumentos, tcnicas e
diferentes cdigos artsticos como plsticas, e expresar as sas materiais adecuados na sa obra
medios de expresin de sentimentos e diferenzas. persoal.
ideas.
EPB1.2.2. Clasifica texturas, formas e CCEC
B1.6. Clasificacin de texturas e
cores, atendendo a distintos criterios CCL
tonalidades, e apreciacin de formas
(similitude, diferenza, tacto, dureza
naturais e artificiais, exploradas desde
etc.)
diferentes ngulos e posicins.
EPB1.2.3. Identifica a influencia dos CCEC

fondos de cor.
EPB1.2.4. Recoece e interpreta de CCL

forma oral e escrita o contido das CCEC
imaxes nunha obra artstica.
CSC
EPB1.2.5. Identifica as formas de CCL

representar a figura humana nas CMCCT
obras.
j B1.7. Interese por procurar informacin B1.3. Identificar determinados/as artistas e EPB1.3.1. Describe profesins CCL
e sobre as producins artsticas e por amosar interese por coecer as formas relacionadas coas artes plsticas e CCEC
comentalas. de expresin das sas obras mis visuais.
i CSC
B1.8. Indagacin sobre as calidades de representativas.
diferentes materiais e uso que se fai EPB1.3.2. Procura informacin sobre CCL
deles en distintas representacins. artistas plsticos/as da propia cultura CCEC
B1.9. Uso dos recursos dixitais na procura ou alleos, en relacin coas
CSC
da informacin. caractersticas da sa obra.
CD
EPB1.3.3. Expresa as sensacins e as CCL

apreciacins persoais sobre as obras CCEC
plsticas dun autor ou dunha autora
CSIEE
cun criterio artstico.
CD
j B1.10. Valoracin do contido informativo

B1.4. Interpretar o contido das imaxes e EPB1.4.1. Interpreta e valora a CCL
e que as imaxes proporcionan. das representacins do espazo informacin obtida de imaxes no CAA
B1.11. Comunicacin das apreciacins presentes no contexto, identificando as contexto social, e elabora e comunica
b CCEC
obtidas dunha imaxe. posicins dos elementos plsticos no informacins bsicas.
espazo.
B1.12. Observacin de elementos para
EPB1.4.2. Identifica a posicin dos CCEC
estudo de escalas e proporcins.
elementos plsticos tendo en conta CSC
B1.13. Indagacin sobre as maneiras de tcnicas espaciais.
representar o espazo. CMCCT
BLOQUE 2. EXPRESIN ARTSTICA
j B2.1. Procura das posibilidades da cor en B2.1. Coecer e utilizar materiais, tcnicas EPB2.1.1. Representa formas naturais e CCEC
b contrastes, variacins e combinacins, e cdigos diversos que se utilizan nas artificiais con diferentes formas,
apreciando os resultados sobre producins artsticas. cores, texturas e materiais.
diferentes soportes.
B2.2. Uso de diferentes texturas para as EPB2.1.2. Consegue dar sensacin de CCEC
representacins (area, tecidos, papel profundidade e volume s sas CSIEE
etc.). creacins.
B2.3. Exploracin das calidades dos
EPB2.1.3. Utiliza as cores, as mesturas CCEC
materiais e o tratamento non
e a tonalidade con sentido esttico, CSIEE
convencional destes (pintura
de forma cada vez mis autnoma.
esparexida, por chorro etc.).
EPB2.1.4. Realiza unha obra con CSIEE

materiais txtiles de refugo. CCEC
EPB2.1.5. Experimenta con materiais e CAA

texturas para creacins orixinais, CCEC
integrndoos de diferentes maneiras.
EPB2.1.6. Utiliza ceras, rotuladores, CCEC

tintas, plumas etc. para os debuxos CSIEE
usando lias grosas, finas, sombras,
manchas etc.
EPB2.1.7. Representa obxectos coa CCEC

tcnica da esfumaxe.
EPB2.1.8. Utiliza e mestura tcnicas CCEC

(acuarela, tmperas etc.) con CSIEE
finalidade esttica.
EPB2.1.9. Identifica as formas en que CCEC

est representada a figura humana CSC
nas obras plsticas.
EPB2.1.10. Representa imaxes usando CCEC

diferentes caractersticas da cor.
EPB2.1.11. Utiliza diferentes materiais e CCEC

texturas (arxila, tecidos, papel etc.)
B2.4. Emprego de distintos soportes nas para as sas creacins plsticas. CSIEE
creacins.
B2.5. Curiosidade por coecer as EPB2.1.12. Recorta, encarta e pega con CCEC
posibilidades plsticas dos materiais. precisin, con distintos materiais e
texturas, creando formas
B2.6. Construcin de mbiles, estruturas e
tridimensionais.
volume.
B2.7. Construcin de estruturas sinxelas
para representacins teatrais.
j B2.8. Experimentacin das dimensins e B2.2. Realizar composicins plsticas con EPB2.2.1. Utiliza a cuadrcula como un CCEC
g das proporcins dunha mesma forma figuras xeomtricas, manexando elemento que estrutura o espazo CMCCT
en diferentes posicins. ferramentas bsicas de precisin e grfico.
b
B2.9. Experimentacin das posibilidades utilizando escalas e proporcins.
de representacin con lias grosas, EPB2.2.2. Traza formas xeomtricas CCEC
finas, continuas, descontinuas e con precisin, coa axuda das CMCCT
xeomtricas. ferramentas bsicas (regra, escuadro
e cartabn).
B2.10. Realizacin de fotografas: enfoque
e planos.
EPB2.2.3. Aplica nocins mtricas e de CCEC
B2.11. Aplicacin en producins propias perspectiva construcin de CSIEE
de aspectos observados en obras estruturas e transformacin do
artsticas. espazo.
B2.12. Utilizacin de recursos dixitais e
audiovisuais para a elaboracin de EPB2.2.4. Realiza trazados con CCEC
obras artsticas. precisin utilizando ferramentas CMCCT
bsicas.
EPB2.2.5. Manexa e utiliza escalas e CCEC

proporcins axeitadas para CMCCT
representar obxectos.
EPB2.2.6. Realiza composicins CCEC

plsticas con figuras xeomtricas, CSIEE
apreciando o valor expresivo da cor.
EPB2.2.7. Debuxa persoas e obxectos a CCEC

travs dun eixe de simetra. CMCCT
i B2.13. Compilacin impresa e dixital sobre B2.3. Utilizar e manexar as novas EPB2.3.1. Coece e utiliza recursos CCEC
j manifestacins artsticas. tecnoloxas da informacin e da tecnolxicos para obter informacin CD
B2.14. Interese pola procura da comunicacin como medio de sobre o contexto artstico e cultural
b
informacin artstica. informacin, investigacin e deseo. para as sas producins.
d
B2.15. Interpretacin da informacin.
EPB2.3.2. Coece e utiliza recursos CCEC
B2.16. Inicio no uso dos medios tecnolxicos bsicos para a CD
audiovisuais e dixitais para a creacin elaboracin das propias creacins.
de obras plsticas. CAA
EPB2.3.3. Procura imaxes en soporte CD

dixital para as organizar e as CAA
transformar nunha producin propia
(novela, historieta, cartel, mural,
esquematizacin dunha leccin da
clase etc.).
EPB2.3.4. Utiliza as tecnoloxas da CSC

informacin e da comunicacin para CCEC
coecer expresins artsticas e
CD
culturais dos pobos do mundo.
b B2.17. Establecemento de ordes e pautas B2.4. Utilizar recursos bibliogrficos, dos EPB2.4.1. Organiza e planifica o seu CSIEE
j para seguir. medios de comunicacin e da internet propio proceso creativo partindo da CAA
B2.18. Interese por axustar o proceso para obter informacin que lle sirva para idea, recollendo informacin
CSC
creativo s intencins previstas, planificar e organizar os procesos bibliogrfica, dos medios de
mediante bosquexos ou deseos. creativos, as como para coecer e comunicacin ou da internet,
intercambiar informacins con outro desenvolvndoa en esbozos e
alumnado. elixindo os que mellor se adecan
aos seus propsitos na obra final,
sen utilizar elementos estereotipados,
sendo capaz de compartir cos
compaeiros e compaeiras o
proceso e o produto final obtido.
EPB2.4.2. Elabora bosquexos e CSIEE

deseos para axustar o proceso de CAA
creacin individual ou en grupo, e
CCEC
presenta os traballos con orde e
limpeza.
a B2.19. Uso responsable de instrumentos, B2.5. Coidar e usar correctamente os EPB2.5.1. Desenvolve hbitos de orde e CSC
b materiais e espazos. materiais, os instrumentos e os limpeza, e usa de forma responsable CSIEE
B2.20. Seleccin axeitada de materiais e espazos, e axeitada os materiais, os
j
espazos. instrumentos e os espazos.
EPB2.5.2. Presenta as tarefas con orde CSC

e limpeza, respectando as normas e CSIEE
as indicacins establecidas, e crea
CCEC
hbitos de traballo.
CAA
EPB2.5.3. Selecciona e utiliza as CCEC

materias de forma apropiada e CSIEE
responsable, segundo as sas
posibilidades plsticas e os
resultados marcados.
Educacin Musical
PROGRAMACIN MSICA
1. Introduccin.
2. Contribucin da materia ao logro das competencias bsicas.
3. Obxectivos establecidos para cada ciclo.
4. Contidos establecidos para cada ciclo.
5. Criterios de avaliacin relacionados coas competencias bsicas.
6. Metodoloxa.
7. Materiais e recursos didcticos.

8. Procedementos de avaliacin.
9. Criterios de cualificacin.
10. Especificacin dos mnimos esixibles para obter unha avaliacin positiva.
11. Medidas de atencin diversidade.
12. Actividades complementarias e extraescolares.
13. Accins previstas de acordo co proxecto lector.
14. Accins previstas de acordo co plan de integracin das TICs.
15. Criterios para avaliar a propia programacin.
- INTRODUCCIN-
Esta programacin concibiuse coma un guin de traballo de sinxelo manexo que facilita o estudio e promove o gusto pola msica. Para elo, os
contidos desenvlvense nun entrabado coherente, globalizador, significativo e aberto a outras formas de aprendizaxe. Dende a msica, o alumnado
percibir o entorno sonoro como parte do seu medio, sern ontes e intrpretes e se convertern en realizadores expresivos e creativos que se
acercarn vida musical experimentndoa de forma activa, mediante o uso adecuado da voz, o odo musical o movemento asociado musica e as
habilidades instrumentais.
A partir dos dous eixes en que se articula a materia (percepcin e expresin) distribense os contidos en dous bloques. Esta maneira de estruturar o
conxunto de contidos da materia non indica en absoluto que se deban desenvolver independentemente o un do outro, o que queda de manifesto ao
comprobar a interrelacin que existe entre eles.
O bloque 1. Escoita, recolle os contidos relacionados co desenvolvemento de capacidades de discriminacin auditiva e de audicin comprensiva.
O bloque 2. Interpretacin e creacin musical, aborda o desenvolvemento de habilidades tcnicas e de capacidades vinculadas coa interpretacin e
coa improvisacin e a creacin de distintas producins musicais resultantes da exploracin, da seleccin e da combinacin de movementose de sons.
Os elementos da msica e os seus referentes culturais non se disocian dela; por isto, tanto os contidos da linguaxe musical coma os referidos msica
como expresin cultural estn explcitos ou implcitos nos dous bloques.
A escola asegurar a construcin de aprendizaxes significativas que partan deses esquemas previos de coecemento para modificalos, completalos ou
reconstrulos. A aprendizaxe sobre as linguaxes artsticas un proceso inacabado que se segue completando ao longo da vida, tentando sempre atopar
solucins para chegar a resultados que supoan un alto grao de elaboracin persoal e a interpretacins e percepcins cada vez mis completas e ricas.
A actividade do alumnado moi importante para que esa aprendizaxe se produza. Non se trata s dunha actividade externa, senn, e
fundamentalmente, dunha actividade mental que lle permita formular interrogantes e buscar estratexias para resolvelos, relacionar o que sabe co novo
que se lle presenta e abordar novas propostas en que a percepcin, expresin, reflexin e intercambio de ideas formarn parte esencial do proceso de
aprendizaxe. O traballo artstico deber partir da experiencia persoal, dos saberes que o alumnado pose social e colectivamente e da investigacin e
recoecemento das propias caractersticas e posibilidades. A progresin de cada nena e de cada neno require de estratexias personalizadas que lle
permitan avanzar e afianzar destrezas, coecementos e actitudes no mbito artstico. Neste contexto debe estar presente a loita contra os estereotipos e
os roles preestablecidos, polo que se deben proporcionar oportunidades, alternativas e recursos mltiples que faciliten a reflexin e o
desenvolvemento do xuzo crtico.
- CONTRIBUCIN DA MATERIA
AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BSICAS -
A consecucin dos obxectivos que esta programacin plantexa, as como o adecuado tratamento dos contidos, e a revisin de ambos, a travs dos
criterios de avaliacin, xogarn un papel fundamental cara a adquisicin das seguintes Competencias Bsicas:
COMPETENCIA NO COECEMENTO E A INTERACCIN CO MUNDO FSICO
Coecendo, valorarando e desfrutando do contorno natural, social e cultural, e as interaccins entre eles, a travs da aprendizaxe de cancins, danzas,
instrumentos e artistas da sa propia contorna e doutros lugares do mundo.
COMPETENCIA CULTURAL E ARTSTICA.
Utilizando diferentes representacins e expresins artsticas, desenvolvendo a sensibilidade esttica e a capacidade de desfrute das sas diferentes
manifestacins e inicindose na construcin de propostas persoais. Traballando cara a valoracin e o respecto das diferentes culturas e os seus
patrimonios, as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres e a non-discriminacin de persoas por
ningunha causa.
COMPETECIA EN COMUNICACIN LINGSTICA.
Traballando cara o coecemento e utilizacin apropiados da lingua galega e a lingua castel a travs de:
Lectura dos diferentes textos a musicar.- Diccin, entonacin, prosodia rtmica.Comentando audicins musicais, datos sobre H da Msica, debates
sobre a asistencia a espectculos artstico-musicais.
Traballo de psicomotricidade e lateralidade de cara preescritura.

COMPETENCIA EN MATEMTICAS
Se deselvolven moitas das competencias matemticas bsicas a travs da consolidacin dos conceptos espacio e tempo as como tamn da vivencia do
ritmo.
Traballando con operacins de clculo e estimacins, na busca de equivalencias das diferentes figuras rtmicas, figuras a colocar en cada comps,
COMPETENCIA DIXITAL E TRATAMENTO DA INFORMACIN.
No traballo dos proxectos que se plantexarn durante o curso o alumnado utilizar estratexias persoais e variadas para obter, seleccionar, organizar,
transformar, representar e comunicar a informacin.Moitos das actividades propostas para 4 aparecern plasmadas en forma de webquests.
Todos os alumnos/as, de primaria, participarn na elaboracin dalgn audiovisual relacionado co traballo da aula de msica.
COMPETENCIA PARA APRENDER A APRENDER.
Desenvolvendo hbitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, as como actitudes de confianza en si mesmo,
sentido crtico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe.
Utilizando estratexias persoais e variadas para obter, seleccionar, organizar, transformar, representar e comunicar a informacin.
AUTONOMA E INICIATIVA PERSOAL.

Valorar a hixiene e a sade, aceptar o propio corpo e o do resto das persoas,respectar as diferenzas e utilizar a educacin fsica e o deporte como
medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social.
Desenvolvendo hbitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, as como actitudes de confianza en si mesmos,
sentido crtico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe.
Fomentando a prctica e o respecto de normas cvicas e axudando aos nenos e nenenas a asumir portamentos que incidan na vida saudable e no
consumo responsable.
Axudando a desenvolver as capacidades afectivas en todos os mbitos da personalidade e nas relacins co resto das persoas, as como unha actitude
contraria violencia, aos prexuzos de calquera tipo e aos estereotipos sexistas.
COMPETENCIA SOCIAL E CIDAD.
Coecendo, comprendendo, valorando e respectando as diferentes culturas e os seus patrimonios, as diferenzas entre as persoas, a igualdade de
dereitos e de oportunidades de homes e mulleres e a non-discriminacin de persoas por ningunha causa.
- OBXECTIVOS XERAIS ED. MUSICAL -
Desenvolver mecanismos de sensibilidade esttica e a creacin artsticas para promover a percepcin e a expresin de ideas, emocins,
sentimentos e vivencias.
Formar progresivamente o sentido esttico persoal como recurso para apreciar e valorar elementos constitutivos das artes e obras
verdadeiramente artsticas; desenvolver o xuzo crtico e o posicionamento pluralista na aproximacin s obras artsticas e s autoras e autores.
Indagar nas posibilidades do son, a voz e do movemento como elementos de representacin e de comunicacin e utilizalas para expresar ideas
e sentimentos, contribundo con iso ao equilibrio afectivo e relacin coas demais persoas.
Explorar e coecer materiais e instrumentos diversos e adquirir cdigos e tcnicas especficas das diferentes linguaxes artsticas para utilizalos
con fins expresivos e comunicativos.
Aplicar os coecementos artsticos na observacin e na anlise de situacins e de obxectos da realidade coti e de diferentes manifestacins do
mundo da arte e da cultura para comprendelos mellor e formar un gusto propio.
Manter unha actitude de busca persoal e colectiva, articulando a percepcin, a imaxinacin, a indagacin e a sensibilidade e reflexionando
hora de realizar e desfrutar de diferentes producins artsticas.
Recoecer que as diversas manifestacins da arte e da cultura son fonte de coecemento, foron realizadas por homes e por mulleres e reflicten
a sa experiencia e percepcin da vida.
Coecer algunhas das posibilidades dos medios audiovisuais e das tecnoloxas da informacin e da comunicacin en que interveen a imaxe e
o son,e empregalas como recursos para a observacin, para a busca de informacin e para a elaboracin de producins propias, xa sexa de
forma autnoma ou en combinacin con outros medios e materiais.
Valorar e compartir manifestacins artsticas do patrimonio cultural galego apreciando a sa riqueza e diversidade e comprometndose na sa
defensa, conservacin e difusin.
Coecer e valorar diferentes manifestacins artsticas do patrimonio cultural doutros pobos, colaborando na conservacin e renovacin das
formas de expresin locais e nacionais e estimando o enriquecemento que supn o intercambio con persoas de diferentes culturas que
comparten un mesmo contorno.
Desenvolver unha relacin de autoconfianza coa producin artstica persoal, respectando as creacins propias e as das outras persoas, cunha
actitude de interese e de admiracin polo distinto e/ou novo, sabendo recibir e expresar crticas e opinins, e utilizndoas como recurso para a
mellora.
Participar activamente en producins artsticas de forma cooperativa, asumindo distintas funcins e colaborando na resolucin dos problemas
que se presenten para conseguir un produto final o mis satisfactorio posible.
Coecer algunhas das profesins dos mbitos artsticos, interesndose polas caractersticas do traballo das artistas e dos artistas e desfrutando
como pblico na observacin e recreacin das sas propias producins.
Valorar no contorno prximo as intervencins artsticas das que cumprira dispor co fin de crear espazos esteticamente agradables que
contriban a mellorar a calidade de vida.
- OBXECTIVOS -
Indagar sobre as caractersticas de elementos presentes no contorno e as sensacins que as obras artsticas provocan, sinalando algunhas das
estratexias musicais que usaron as creadoras e os creadores das obras.
Usar axeitadamente algns dos termos propios da linguaxe musical en contextos precisos, intercambios comunicativos, descricin de procesos
e argumentacins.
Coecer distintos recursos grficos durante a audicin dunha peza musical.
Memorizar e interpretar un repertorio bsico de cancins, de pezas instrumentais e de danzas relacionadas cos seus intereses individuais e
colectivos.
Explorar estruturas musicais e seleccionar e combinar ideas musicais dentro de estruturas sinxelas entre varias dadas.
Amosar respecto e responsabilidade no traballo individual e colectivo con actividades musicais.
Coecer e valorar manifestacins artsticas propias de Galicia.
Interpretar cancins e melodas ao unsono, prestando atencin ao carcter, a expresin, a diccin e a dinmica.
Representar en grupo diferentes roles e situacins da vida coti e do mundo da fantasa mediante o xogo colectivo, utilizando os recursos
expresivos do corpo.
Coecer algunhas das profesins dos mbitos artsticos, interesndose por as caractersticas do traballo dos artistas e gozando como pblico na
observacin das sas produccins.
CONTIDOS -
Bloque 1. Escoita.
Identificacin e comentario da variedade de sons, de msicas, de movementos do corpo e de tecnoloxas que se poden utilizar cando se fai
expresin musical, partindo da observacin no contorno e incorporando unha terminoloxa cada vez mis adecuada.
Audicin activa dunha seleccin de pezas instrumentais e vocais de distintos estilos e culturas adaptadas idade do alumnado e
recoecemento dalgns trazos caractersticos, utilizando diferentes recursos para o seu seguimento: corporais, plsticos, instrumentais,
musicogramas...
Utilizacin de obxectos e de instrumentos para percibir, diferenciar, explorar e identificar os parmetros do son (intensidade, duracin, altura e
timbre).
Recoecemento de calidades dos sons e dos instrumentos en pezas musicais.
Identificacin visual e auditiva dalgns instrumentos: da orquestra, da msica popular galega e dos utilizados por outras culturas, tentando
aproximarse a unha clasificacin por familias.
Interese polas cancins e polos bailes tradicionais de Galicia e das zonas de procedencia de compaeiras e de compaeiros.
Interese por coecer o traballo de artistas e de persoas que traballan na composicin e na interpretacin de msica e de danza tradicional
galega.
Interese por obter informacin sobre compositoras e compositores, intrpretes, festivais de msica e representacins musicais e de danza,
empregando diferentes fontes (biblioteca, a internet...).
Interese pola escoita de obras musicais de distintas caractersticas e procedencias.
Valoracin positiva da diversidade de opinins, de xuzos, de gustos e de argumentos relacionados coa msica.
Actitude atenta e silenciosa, respecto s normas de comportamento durante a audicin de msica e/ou na asistencia a diferentes
representacins.
Bloque 2. Interpretacin e creacin musical.
Exploracin das posibilidades sonoras e expresivas da voz, do corpo, dos obxectos e dos instrumentos.
Interpretacin, memorizacin e improvisacin guiada de cancins a unha ou varias voces.
Memorizacin e interpretacin de xogos motrices, de secuencias de movementos fixados ou inventados e de danzas, procurando unha
progresiva coordinacin tanto individual como colectiva.
Iniciacin interpretacin de danzas e de cancins tradicionais galegas e das zonas de orixe de compaeiras e compaeiros.
Identificacin dalgunhas cantigas galegas que acompaaban os momentos de traballo e celebracins (cantigas de arada, de seitura, de esfolla,
cantos de reis...) e relacin destas coa finalidade para a cal foron concibidas.
Inicio ao uso das grafas convencionais na lectura e na interpretacin de cancins e de pezas instrumentais sinxelas.
Interese e responsabilidade nas actividades de interpretacin e de creacin.
Improvisacin de esquemas rtmicos e meldicos sobre bases musicais dadas mediante instrumentos de percusin e percusin corporal.
Estratexia de repeticin e imitacin como recursos da improvisacin.
Creacin de acompaamentos sinxelos para cancins e pezas instrumentais.
Recreacin musical e sonorizacin dun texto oral ou escrito.
Creacin de pezas musicais sinxelas a partir de elementos dados.
Iniciacin creacin de coreografas sinxelas para cancins e pezas musicais breves a partir da combinacin de elementos dados e que tean
relacin con ideas, emocins e experiencias propias ou alleas.
Adquisicin progresiva de responsabilidade para favorecer a dinmica de traballo cooperativo na aula.

Desenvolvemento progresivo de hbitos de coidado da voz, do corpo, dos instrumentos e dos materiais de traballo.
- CRITERIOS DE AVALIACIN -
Identificar e describir as caractersticas de elementos presentes no contorno e as sensacins que as obras artsticas provocan, sinalando
algunhas das estratexias plsticas e musicais que usaron as creadoras e os creadores das obras. Qurese comprobar con este criterio se as nenas
e os nenos son capaces de amosar os coecementos adquiridos na observacin por medio de descricins e de informacins relevantes sobre
elementos da linguaxe visual e musical presentes nas manifestacins artsticas e no contorno. Observarase se saben expresar oralmente as sas
apreciacins persoais sobre o feito artstico e se son quen de descubrir semellanzas e diferenzas entre esas manifestacins artsticas e as
sensacins, impresins, sentimentos... que lles provocan.
Usar axeitadamente algns dos termos propios da linguaxe plstica e musical en contextos precisos, intercambios comunicativos, descricin
de procesos e argumentacins. Trtase de comprobar se o alumnado incorporou algns dos termos tcnicos propios das linguaxes artsticas nas
sas explicacins e descricins, se os emprega nas situacins apropiadas e se traslada eses coecementos a outros contextos nos cales lle
poden ser tiles. Comprobarase, pois, se identifica e verbaliza, cunha terminoloxa o mis adecuada posible, as posibilidades plsticas, sonoras
e corporais que usan as artistas e os artistas e os medios de comunicacin.
Utilizar distintos recursos grficos durante a audicin dunha peza musical. Este criterio permite avaliar se as rapazas e os rapaces son capaces
de establecer unha relacin entre o que oen e o representado en musicogramas ou partituras sinxelas con distintos tipos de grafas, as como se
son quen de representar graficamente (mediante debuxos ou empregando signos grficos que coecen ou inventan) os trazos caractersticos da
msica escoitada.
Memorizar e interpretar un repertorio bsico de cancins, de pezas instrumentais e de danzas relacionadas cos seus intereses individuais e
colectivos. A travs deste criterio pretndese valorar en que medida o alumnado ten memorizadaecapaz de recordar algunha das cancins,
pezas instrumentais e danzas aprendidas por imitacin no contexto da aula, interpretndoas con desinhibicin e amosando progresiva
responsabilidade para favorecer a dinmica de traballo cooperativo na aula.
Explorar estruturas musicais e seleccionar e combinar ideas musicais dentro de estruturas sinxelas entre varias dadas. Con este criterio tntase
valorar se son capaces de seguir un proceso (planificar, producir, revisar) o mis ordenado posible e se son quen de utilizar criterios axeitados
para crear unha peza musical sinxela a partir da seleccin, combinacin e organizacin dunha serie de elementos dados previamente,
coecidos e/ou manexados. Valorarase tamn a capacidade creativa do alumnado para dar solucins orixinais que se afasten o mis posible de
estereotipos.
Interpretar e compartir con compaeiras e compaeiros o contido de imaxes presentes no contorno. Comprobarase se o alumnado pode
explicar a informacin que conteen os sinais, os signos, os smbolos e as imaxes mis habituais no seu medio, e se quen de usar esas
interpretacins na producin de mensaxes propias que transmitan unha informacin bsica do contorno, compartindo coas compaeiras e cos
compaeiros os significados.
Amosar respecto e responsabilidade no traballo individual e colectivo con actividades plsticas e musicais. Avaliarase a capacidade do
alumnado para participar en diferentes tipos de traballo de aula e de centro relacionados coa educacin artstica. Interesa coecer, tamn, o seu
grao de compromiso nas actividades colectivas e de respecto ante as contribucins das demais persoas.
Identificar manifestacins artsticas propias de Galicia. Avaliarase se o alumnado quen de recoecer algunhas manifestacins tpicas do
patrimonio cultural e artstico galego.
METODOLOXA -
A proposta ofrecida nesta PD propn un itinerario que estimule unha evolucin dende o xogo cara formulacins mis reflexivas e operativas.
PRINCIPIOS METODOLXICOS. Actividade, prtese dun mtodo activo, establecendo que as cousas ensnanse facndoas, e dicir, coa prctica,
pondose, as, en funcionamento unhas variables de tipo corporal, intelectual, espiritual, afectivo, social ou interpretativo. Unidade de Teora e
Prctica Aprendizaxe por proxectos, mestranse mediante a actividade, facendo necesario un principio de intervencin educativa, baseada na
investigacin persoal por parte da docencia e do alumnado de forma grupal, sendo guiados en todo momento por o mestre-a. No proceso de
aprendizaxe, o alumnado deber expresar as sas propias ideas e valoracins, obrigando a unha sntese e debate sobre elas, con vistas
desenvolvemento do sentido crtico e da capacidade reflexiva e analtica. Darase unha Atencin Personalizada, tendo en conta, en todo momento, a
dimensin individual e afectiva de cada compoente do grupo, partindo das sas capacidades. A necesidade de crear un Clima ldico e de
naturalidade no proceso de ensinanza e aprendizaxe unha das prioridades desta PD, considerando imprescindible a estimulacin da imaxinacin, a
travs da exploracin e a improvisacin, pois unha adecuada utilizacin da imaxinacin axuda a concentrarse na resolucin de problemas e na
organizacin da intelixencia. Anda que a imitacin se utiliza reiteradamente coma recurso de aprendizaxe, dselle primaca en todo momento
Creatividade, desenvolvendo actividades que estimulen e favorezan o pensamento, pois non se trata tanto de imitar coma de evidenciar dalgn xeito
que nace de dentro, o xenuno tanto da docencia coma dos alumnos. As actividades desta proposta facilitan o principio de Socializacin, favorecendo
as relacins do grupo entre si, o traballo en equipo (prctica instrumental, vocal, danzas,), asistencia a espectculos artstico-musicais, e mesmo o
festival onde actuarn os nenos, considranse aspectos tan enriquecedores coma interesantes. Globalizadora, dende o punto de vista de que integra o
mximo de bloques de contido propios do rea no tratamento das diferentes actividades c fin de desenvolver harmonicamente os aspectos
conceptuais, psicomotores e afectivos que conformarn as bases dun modo de ser e un modo de estar no mundo. Do mesmo xeito ten un enfoque
Interdisciplinar, aproveitando os lazos de unin co currculo doutras materias:
Coecemento do Medio Social, Natural e Cultural, a travs do coecemento do seu propio entorno, do seu corpo, das estacins do ano, das
festas populares e do acercamento a outras culturas do mundo por medio de audicins, cancins e danzas.
Educacin Fsica, rea directamente relacionada coa educacin musical, pois obxecto tanto dunha, como doutra, o control corporal, a
relaxacin e a respiracin, as como tamn a orientacin espacial vivida a travs do movemento. A interaccin con esta rea constante nesta
proposta, mediante as actividades de ritmo e movemento, danzas, prctica instrumental, interpretacin e dramatizacin de cancins,
Lingua Castel, Galega, Ingls: reas en permanente contacto coa msica. Mediante a prctica vocal favorcese o aumento de vocabulario, a
mellora na diccin e pronunciacin, as como a entoacin no discurso verbal. As actividades de dramatizacin e movemento corporal dotarn
neno dunha expresividade necesaria na comunicacin oral como reforzo do aspecto verbal.
Matemticas: tdalas actividades relativas tempo e espacio estn directamente relacionadas con esta rea. O comps, o valor das diferentes
figuracins e a sa distribucin non son mis que relacins matemticas bsicas. O movemento e a situacin no espacio traballado mediante
danzas, dramatizacins, son un lazo mis de unin, como tamn o son a relacin das figuras xeomtricas dos instrumentos e a
representacin de musicogramas.
En canto Educacin en Valores:

Educacin para a paz: reflectida ao longo de toda esta proposta, xa que as coreografas, danzas, xogos, a prctica vocal, instrumental etc.,
implican un acatamento de normas, requisito fundamental no desenvolvemento social do individuo.
Educacin para a Interculturalidade: implica a valoracin do propio patrimonio as como tamn o acercamento a outras culturas coa
correspondente actitude de respecto e de valoracin a todas elas. Aparece reflectida a partir de audicins, cancins e danzas da propia
comunidade autnoma e doutros pases e culturas.
Educacin medioambiental: traballarase cos nenos-as o coidado pola produccin excesiva de sons por parte do propio alumnado e a atencin
silencio como marco imprescindible na educacin musical. Mis especificamente, espertarase o interese polo estudio da contaminacin
sonora, o nivel de rudos no entorno prximo... Outro aspecto importante a tratar nesta PD a da recuperacin e reutilizacin de material de
desfeita, que aproveitaremos para a construccin de instrumentos e obxectos sonoros
Educacin para a sade: o control postural, una bo ton muscular, as como o equilibrio persoal e anmico sern traballados en todas as
actividades relacionadas c movemento, a expresin corporal, a danza e a prctica instrumental. Os procesos respiratorios, unha correcta
osixenacin e hixiene vocal naquelas nas que se traballe a prctica vocal, a travs de cancins, recitados, prosodia rtmica, etc. O coidado dos
rganos da audicin nas que impliquen educacin audiperceptiva, as como tamn, concienciar s nenos-as para evitar a exposicin
prolongada a fortes rudos polos danos que poidan chegar a ocasionar.
Educacin para a igualdade de sexos: dicir, unha vez mis, que est reflectida en tdalas UDs, xa que toda actividade musical en grupo
(danzas, xogos, canto colectivo, etc.) parte do principio de integracin, de reparto de traballos e respecto mutuo s demais integrantes da clase,
independentemente do seu sexo. Calquer neno-a asumir, en cada momento, o seu papel como membro dun grupo o que os preparar no feito
dunha sociedade na que homes e mulleres teen papeis/roles, cada vez, menos diferenciados.
Educacin do consumidor: abrdase, desenvolvendo o interese dos nenos-as, por a audicin de obras non pertencentes seu entorno ou gusto,
pondoos en contacto con msica do seu patrimonio, doutros pases e culturas, as como do repertorio clsico, espertando a sa
consideracin cara estas.
Educacin para o tempo libre: tdalas actividades de tipo instrumental, vocal ou de movemento, poden espertar no alumnado o desexo de
ocupa-lo seu tempo libre con outros estudios de rxime xeral ou actividades ldico-musicais extraescolares.
MTODOLOXA, Aprendizaxe por Descubrimento: o traballo basase na observacin a partires do propio entorno dos nenos-as cara outras
culturas ou pocas, e no rexistro de informacin, de forma sistemtica, obtendo conclusins a partires delas. Trtase non de proporcionar directamente
os coecementos, senn de ensinarlles a manexar os que xa teen, chegando a descubrir novas cousas con axuda do mestre-a. En canto os distintos
bloques de contidos a traballar, tomaranse en conta pautas de distintas correntes pedagxicas. Deste xeito, en Expresin Rtmica e Movemento,
partirase das ideas de Dalcroze, realizando exercicios rtmicos a travs do movemento para desenvolver corporalmente os elementos da msica
(tempo, pulso, matices, figuras, ). Expresin Instrumental, utilizarase a pedagoxa Orff-Wuytack, a partir de percusins corporais, IPAI e lminas,
traballarase a imitacin ou recurso eco, ostinatos, esquemas de pregunta-resposta, pedais, bordns e incluso improvisacin en pentafona. Expresin
vocal e canto, partindo tamn dos principios Orff-Wuytack, exercitarase a prosodia rtmica; na organizacin de algunhas cancins a prctica
realizarase sobre obras en nmero progresivo de notas; en xeral irn acompaadas de xestos, movemento asociado canto, substitucins de palabras
por xestos Educacin audioperceptiva, seguindo a Willems, traballarase a observacin e posterior recoecemento auditivo de obxectos sonoros, a
comprensin do movemento sonoro e a exercitacin corporal e grfica da duracin e a intensidade.
ESTILO DE APRENDIZAXE, garntese unha Aprendizaxe Significativa, tendo en conta o que os alumnos son na sa etapa evolutiva actual, os
seus coecementos previos (s que se ter acceso a partir da avaliacin inicial), aproveitando as experiencias que xa teen do seu entorno mis
inmediato, e o que poden e saben facer. Dase, as, unha ensinanza eficaz, xa que se parte do nivel de desenvolvemento do alumnado, acomodndose
sa zona de desnvolvemento proximal e recordando os coecementos adquiridos previamente. O sentido que se lle da o de procurar un modo de
ensinar que orixine un modo de aprender capaz de entaboar unha relacin entre carencias e capacidades, para que sexan sempre aprendizaxes
funcionais. Resulta indispensable que sexa, este, un proceso activo e participativo, entendendo por isto, que dea como resultado unha aprendizaxe por
descubrimento: Aprender a aprender.
ORGANIZACIN DO TEMPO. Tendo en conta os grupos que nos ocupan, considrase idneo seguir unha certa rutina na consecucin das
actividades longo das sesins. Anda as, a diversidade temtica e a ampla variedade de actividades, conseguirn que estas rutinas non desemboquen
en sesins tediosas. As pois atoparemos no inicio de cada sesin, unha actividade relacionada coa educacin audioperceptiva, audicins que servirn
de apoio a exercicios de relaxacin, expresin corporal, movemento rtmico Continuaremos ben con actividades vocais e/ou instrumentais, e
despediremos a sesin cunha danza (en ocasins propiamente dita, noutras como acompaamento cancin ou interpretacin instrumental
traballada). Todas elas, en conxunto, debern levarnos consecucin dos obxectivos didcticos establecidos e, a travs de todas elas, se traballarn
todos os bloques de contidos.
A ORGANIZACIN DO ESPACIO do aula de msica. Tendo en conta a insuficiencia de aulas no noso centro, resulta necesario dispoer do
ximnasio para desenvolver as sesins de msica. Por este motivo non se dispn dalgn mobiliario indispensable, como mesas e cadeiras, para a
consolidacin de contidos de lecto-escritura musical, teora, H da Msica, etc.
O aula , neste caso, ampla e alargada con grandes fiestras e unha boa acstica. A amplitude do espazo permite desenvolver as diferentes actividades
de danza e movemento, expresin corporal, ... presentes nesta proposta didctica.
Os instrumentos de pequena percusin, e lminas estn ordenados en armarios e estantes, a excepcin dos baixos, situados directamente sobre o chan
e dispostos por familias (metal, madeira). Para as sesins de prctica instrumental os sopranos e contraltos colcanse sobre bancos suzos, cos
discentes detrs, procurando ter xa preparado con anterioridade todo o material necesario para evita-la perda de tempo.
MATERIAIS E RECURSOS DIDCTICOS -
Ordenador porttil, can, pantalla, encerado dixital, aparellos reproductores de audio.
Instrumental Orff: IPAI, lminas, frautas (doces, de mbolo, reclamos,...)
CDs e DVDs con audicins e videos relacionados cos contidos a tratar.
Cmara fotogrfica e de vdeo.
Repertorio de partituras e cancins adecuadas ao nivel.
Fichas elaboradas por a mestra para a consolidacin dalgns dos contidos.
- PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIN -

Entndese a avaliacin coma un elemento fundamental e inseparable da prctica educativa, que permite recoller, en cada momento, a informacin
necesaria para poder realizar os xuicios de valor oportunos que faciliten a toma de decisins respecto al proceso de enseanza-aprendizaje. Por tanto,
non se pode circunscribir a un solo aspecto ou momento, senn que se debe extender ao longo de todo o proceso educativo de forma global e
sistemtica; por unha parte, indicando que obxectivos se acadan e cales non, e, por outra, en qu grado de profundidade e donde, como, cando e por
que se producen os problemas ou erros.
centrarse esta PD, maioritariamente, na natureza procedimental dos contidos, sen deixar de lado as actitudes, tan importantes para o proceso de
ensinanza-aprendizaxe, e a partir destes chegar s conceptos, recurriuse a estratexias educativas que non buscasen unicamente avaliar de xeito
cuantitativo. De ah que a forma de avaliar sexa a seguinte:
A. Observacin sistemtica e diaria do alumnado, recollendo datos sobre o seu comportamento, inhibicins, forma de traballar e destrezas
adquiridas a partir das previas.
B. Realizacin de fichas que recollan a consolidacin de determinados contidos
C. Revisin do traballo realizado, da libreta ou a partir das fichas de traballo.
D. Observacin directa durante as sesins (prctica vocal, instrumental, de movemento, )
E. Participacin nun debate no que se responda a cuestins do tipo: que fixemos?, como o fixemos?, que aprendemos?
F. Observacin o da do festival (vivencia de subirse a un escenario e cantar, tocar, bailar), en audicins ou concertos (acatar as normas de
comportamento como pblico).
CRITERIOS DE CUALIFICACIN -
hora de desear os procedementos de avaliacin, citados anteriormente, tamn se tivo en conta a importancia de cada un destes e en que medida
incidirn na cualificacin trimestral. As, as porcentaxes sern as seguintes:
A : 35 % B: 10 % C: 10 % D: 35 % E: 5 % F: 5 %
- ESPECIFICACIN DOS MNIMOS ESIXIBLES PARA OBTER UNHA AVALIACIN POSITIVA -
Para acadar unha avaliacin positiva na materia que nos ocupa, ser necesario que os nenos acaden, canto menos, as porcentaxes que acontinuacin
aparecen en relacin aos procedementos de avaliacin:
A: 25 % B: 5 % C: 5 % D: 25 % E: 2 % F: 2 %
MEDIDAS DE ATENCIN DIVERSIDADE -
O tratamento educativo ter en conta as diferencias individuais, respecto o ritmo de traballo e asimilacin persoal de cada neno-a, as sas habilidades
e dificultades, sen poder prescindir dunha metodoloxa aplicable a todos os alumnos-as. Considrase a situacin particular de cada neno, como unha
aportacin que el/ela fai proceso de ensinanza-aprendizaxe, que se organizou tendo en conta esta diversidade. No deseo desta programacin
tivronse en conta os aspectos sensoriais como un vehculo riqusimo de aprendizaxes, que sern fomentados en todo o alumnado e en especial en
aqueles con algunha dificultade. A travs dun rendemento mis especializado das posibilidades sensoriais de cada un, que sern potenciadas,
supliranse ditas dificultades a fin de que a comunicacin, expresin e desenvolvemento no medio sexan eficaces. Igualmente se atender s discentes
con capacidades superiores, apoindoos para que estas sexan desenvolvidas plenamente. En calquera caso, todo o alumnado ser integrado no grupo e
a sa diferencia contribuir a enriquecer o traballo de todos-as. Esta PD aberta e flexible, permite un adecuado tratamento da diversidade, xa que
formula diversas actividades e estratexias para o desenvolvemento dun procedemento a adquirir. En cada momento, se tern en conta as diferencias
individuais e de grupo que se detecten na avaliacin inicial: os intereses dos nenos-as, o contacto que tiveron coas actividades musicais, as como as
destrezas adquiridas. As actividades que se levarn a cabo facilitarn que cada cal leve o seu propio ritmo, asegurndose que o alumnado estea
integrado en actividades do seu nivel. Sen esquecer que se aplicar a pedagoxa do xito, valorando os pequenos logros de cada un e considerando
o proceso de aprendizaxe. Dadas as peculiares relacins psicosociais que se dan no aula de msica, esta proposta favorece o traballo das actitudes,
fomentando, as, o respecto e a integracin de todos.
ANEAE
A msica unha facultade humana. Seguindo a Willems podemos afirmar que existe un paralelismo entre os compoentes da msica (ritmo, meloda
e harmona) e os tres niveis de complexidade humana (fisiolxico, afectivo e intelectual) polo cal comprensible que o alumnado suxeito a
programas de intervencin de apoios educativos especfico ou ACIs, poda responder plenamente a estmulos musicais. Sen embargo, a resposta non
ser igual en tdolos casos, xa que, dependendo do tipo de necesidade educativa, a atencin do alumnado orientarase en maior medida a cada un (ou
varios) dos compoentes da msica xa citados.
I. Alumnos con Necesidades Educativas Especiais:
evidente que a aptitude do neno-a non est en relacin coa discapacidade que sufra (son coecidos numerosos exemplos de compositores ou
intrpretes discapacitados) pero si habitual que se considere, erroneamente, que o suxeito non responder igual s estmulos musicais que o suxeito
plenamente capacitado. Nada mis lonxe da verdade, xa que, como facultade humana, a msica provoca na persoa unha resposta gratificante, debida
sensibilidade. Pero, ademais, no alumnado con algunha discapacidade, a msica pode ter outros importantes significados, xa que pode paliar algunhas
deficiencias, axudando no proceso de integracin, comunicacin, estimulacin, ou na maneira de asumi-lo problema. A pesares de que as respostas
ante o estmulo musical, nos nenos-as con discapacidades, poden ser case idnticas s que experimentan resto de individuos, non menos certo que
a discapacidade, en ocasins, leva unidos problemas de expresin e comunicacin, o que fai mis complexa a supervisin dos avances neste tipo de
alumnado. Pero tamn verdade que algns tipos de discapacidade imposibilitan total ou parcialmente a apreciacin da msica, referida sa
percepcin ou a elementos de natureza rtmica ou intelectual. Isto non quere dicir que o alumnado non goce a msica, senn que o fai noutras
condicins que o resto de persoas do grupo. Para o neno-a con discapacidade a Educacin Primaria supn o descubrimento da sa discapacidade e a
sa aceptacin, polo que pode desenvolver conductas desaxustadas ou baixa autoestima, ou atoparse permanentemente sometido a un estado de
tensin que o leve esgotamento. A msica pode axudarlle a asumir o seu problema, favorecendo a relaxacin e a capacidade de expresin. A msica
considrase habitualmente nas sas facetas cientfica e artstica. Evidentemente ningn destes enfoques completamente vlido hora de tratar con
nenos-as con n.e.e., xa que teremos que reformularnos os obxectivos xerais da etapa encamiados a desenvolver; isto , os relativos educacin
musical e aqueles xerais de etapa encamiados a desenvolver a personalidade do individuo. Todo isto sen esquecer o aspecto xeral de carcter auxiliar
das disciplinas reeducadoras, que a msica cumpre pola importancia do seu carcter afectivo, as como pola presencia de elementos de carcter
netamente fisiolxico. Dende este punto de vista, a msica pode acompaar os exercicios de reeducacin e terapia, as como as actividades de tipo
pedagxico habituais na Educacin Musical. Esta interaccin da lugar concepto de musicoterapia entendido como educacin, reeducacin,
tratamento e rehabilitacin tanto na nenez como na madurez de suxeitos que padecen trastornos de diversa ndole. A partires da avaliacin
diagnstica, realizarase unha programacin adecuada s posibilidades reais do alumnado con n.e.e.
II. ALTAS CAPACIDADES INTELECTUAIS
Cs nenos-as faise necesaria unha explicacin que poda parecer lxica e coherente para as actividades a realizar. A sa aficcin s cuestins de ndole
intelectualista orintaos facilmente cara lectura musical e audicin de obras. Referido prctica instrumental, atopan nela unha boa forma de
comunicarse consigo mesmos e cs demais, liberando as tensins e a irritabilidade que a sa situacin lles produce.
III. ALUMNADO CON INCORPORACIN TARDA SISTEMA EDUCATIVO ESPAOL
A chegada de poboacin de orixe estranxeiro nosa Comunidade Autnoma, as como o retorno de emigrantes galegos e as sas familias, est a
incidir de xeito notable na evolucin da diversidade na nosa poboacin escolar. Esta programacin incorpora os contidos e as accins que permiten a
educacin de todo o alumnado no coecemento e respecto da diversidade cultural existente no centro, pondose, a travs da educacin Musical,
especial nfase no tratamento das diversas culturas a partires da expresin vocal, instrumental e a danza.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS -
Ao longo do curso, os alumnos e alumnas asistirn a diversos espectculos musicais organizados por o Centro Cultural Cixanova (en Vigo), e na rea
Panormica (en Tui).
As mesmo, cabe salientar os espectculos artstico-musicais que se organizarn no centro, e nos que os nenos e nenas sern os protagonistas.
ACCINS PREVISTAS DE ACORDO
CO PROXECTO LECTOR -
A pesares de contar esta materia con somentes unha hora semanal por grupo, procrase na medida do posible o traballo directo da lectura, musicando
contos, poemas, ...
ACCINS PREVISTAS DE ACORDO
CO PLAN DE INTEGRACIN DAS TICS -
Concienciarase s nenos-as na crecente importancia das mesmas na sociedade actual. Presentes coa utilizacin de gravadores e reproductores audio,
audiovisuais e soporte informtico.
Edicin de partituras en soporte informtico.
No traballo dos proxectos que se plantexarn durante o curso o alumnado utilizar estratexias persoais e variadas para obter, seleccionar, organizar,
transformar, representar e comunicar a informacin a travs das TICs.
Moitos das actividades propostas para o 3 ciclo aparecern plasmadas en forma de webquests.
Todos os alumnos/as, de primaria, participarn na elaboracin dalgn audiovisual relacionado co traballo da aula de msica.
CRITERIOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIN -
Non slo se debe avaliar o proceso de aprendizaxe del alumno, senn tamn o proceso de ensinanza. Neste sentido aos datos aportados por a
avaliacin continua dos alumnos/as ser necesario angadir outros datos referentes validez da programacin, das actividades de ensinanza deseadas,
dos recursos materiais e personais utilizados, dos tempos e espazos previstos, da agrupacin de alumnos, dos criterios de avaliacin aplicados e da
propia actuacin docente.
Considero a avaliacin da propia prctica docente como unha das estratexias de formacin mis potentes para mellorar a calidade da ensinanza e
aprendizaxe.
A avaliacin da intervencin educativa ser, neste caso, continua, por tanto, se tomarn datos ao longo do proceso para facer os cambios adecuados
no momento oportuno.
Os instrumentos de avaliacin permitirn avaliar a transferencia das aprendizaxes a contextos distintos de aqueles nos que se adquiriron,
comprobando as a sa funcionalidade. Sern moi variados, de modo que permitan avaliar os distintos tipos de capacidades e de contidos curriculares
e sern aplicables en situacins estructuradas da actividade escolar.
A avaliacin das programacins docentes
Os seguintes indicadores se tern en conta a fin de establecer unha avaliacin plena de todo o proceso de ensinanza-aprendizaxe:
Desenvolvemento da programacin nas sesins de aula.
Relacin entre obxectivos e contidos e a sa contribucin ao desenvolvemento das competencias bsicas.
Adecuacin de obxectivos e contidos, medios e metodoloxa coas necesidades que puideran xurdir
g. REA DE EDUCACIN FSICA
h. REA DE EDUCACIN RELIXIOSA

i. ACTIVIDADES DE RECUPERACIN E REFORZOS
Dentro das actividades planeadas para o desenvolvemento do currculo de 4 de primaria

necesario programar tamn actividades de recuperacin e reforzo para aquel alumnado que
o necesite. Actividades para intentar dar resposta s dificultades de aprendizaxe, s
discapacidades sensoriais, fsicas, psquicas e sociais, aos grupos de risco, ao alumnado
superdotado, aos inmigrantes, ao alumnado con intereses especiais e a calquera outra
necesidade educativa diferenciada e especializada.
A nosa proposta trata de promover a escola comprensiva mediante as seguintes estratexias:
1. Adoptar organizacins flexibles dentro da aula, con respecto polos principios bsicos da
organizacin e do funcionamento dos grupos, practicando estratexias inter e intragrupais,
para potenciar o traballo con grupos heteroxneos de alumnos e alumnas.
2. Realizar adaptacins curriculares encamiadas a dar resposta aos distintos estilos de

aprendizaxe ou dificultades transitorias do alumnado (non significativas) e para aqueles
casos nos que as diferenzas e as dificultades de aprendizaxe son mis permanentes ou
graves (significativas).
3. Planificar e desenvolver un programa coherente de orientacin e accin titorial que

facilite a resposta educativa s sas necesidades especficas, permanentes ou transitorias.
O profesorado utilizar os seguintes recursos como medidas de reforzo e de atencin ao

alumnado con necesidade de apoio educativo:
1. Fichas de reforzo de cada unidade.
2. Fichas de comprensin lectora.
3. Fichas de ampliacin de cada unidade.
4. Actividades especficas para traballar aqueles aspectos mis necesarios da maneira o mis
individualizada posible.
Como no noso centro os grupos non son moi numerosos, trataremos de buscar tempos de
apoio (por parte do mesmo mestre ou doutro mestre ) para aqueles casos nos que sexa
necesario. Se as necesidades o requiren pdese tamn facer desdobramentos, sobre todo
nas reas instrumentais.
j. MEDIDAS DE ATENCIN DIVERSIDADE
A atencin a diversidade hai que entendela como unha tarefa individual dos mestres, dirixida
conxunto de alumnado, e co fin de que adquiran as capacidades indicadas nos obxectivos
de rea e de etapa. Esta resposta debe enfocarse desde diferentes niveis.
Faise, polo tanto, necesario distinguir entre medidas xerais, ordinarias e extraordinarias
(Centro- aula- individualizadas)
As actividades ou estratexias que se utilizan na aula para atender diversidade;
Repaso de contidos de cursos ou ciclos anteriores
Supresins dalgns contidos
Posibilidade de ampliacin dos contidos de xeito horizontal
Cambio na secuenciacin dalgns contidos.
Programacin de actividades e controis de recuperacin
Flexibilidade nos tempos
Organizacin da aula por grupos: facer grupos homoxneos de aprendizaxe por nivel e, polo
tanto, con actividades diferentes.
Traballo en grupos heteroxneos:, grupos cooperativos
Utilizacin de materiais diversos ( distintos libro de texto) en funcin do nivel do alumno

(outros libros, programas multimedia, xogos didcticos...)
Utilizacin de espazos distintos aula
Activades ldicas, de convivencia.
Comunicacin coas familias
Decisin de non promocin

Dentro das medidas de atencin diversidade, ademais do reforzo e adaptacins do
currculo que poda facer o titor dentro da aula como medidas ordinarias, contamos ca
axuda do Departamento de Orientacin.
Por un lado, a coordinacin dos titores co mestre de P.T. e A. L realizarmola no horario

individual, para levar a cabo accins como: elaboracin de materiais que faciliten a
aprendizaxe aos alumnos con dificultades, analizar e resolver problemas de aprendizaxe e
ou de convivencia.
Por outro lado, a coordinacin co Orientador levarse a cabo os martes, asistindo a Xefa de
Estudios en casos necesarios a travs da Comisin de Coordinacin Pedagxica.
Tamn, pode realizarse en horas a disposicin do centro do profesorado.
As peticins de valoracin dos alumnos sern solicitados polo titor orientador, naqueles
casos que cunha atencin ordinaria, por parte do titor, non sexa suficiente para a
consecucin dos obxectivos mnimos.
En 4 de E.P. a mestra de PT ofrecer apoio e reforzo a titora na rea de Lingua Galega,

Lingua Castel e Matemticas.
O mestre de A.L. levar a cabo sesins individualizadas con determinados alumnos e

alumnas de 4 para traballar aspectos da linguaxe necesarios para conseguir os obxectivos e
competencias do respectivo curso.
O horario de apoios de AL e PT programados para o alumnado de 4 neste curso o

seguinte:
k. ADAPTACINS CURRICULARES
No presente curso ningn alumno e alumna ten Adaptacin Curricular Individual

Significativa, pero si se realizan adaptacins do currculo non significativas como o que se
refire a metodoloxa, obxectivo mnimos e competencias bsicas.
l. PROGRAMACIN DA EDUCACIN EN VALORES
Un valor algo valioso para unha sociedade, algo ao que se lle atribe un enorme significado
e utilidade intrnsecos. Educacin para aprender a ser e comportarse como persoas.
Os valores son os principios normativos que presiden e regulan o comportamento das

persoas en calquera momento ou situacin. A accin titorial e orientadora do centro
enfcase de forma que a educacin en valores impregne o traballo das diferentes reas do
currculo.
A educacin en valores ten como obxectivo crear determinadas actitudes de conduta.
Unha actitude a tendencia a actuar sempre de modo parecido, dunha forma determinada
baixo circunstancias determinadas.
As actitudes, pois, reflicten os nosos valores.
A educacin en valores ensina como vivir debido estreita vinculacin entre o

desenvolvemento dos valores e a maduracin persoal.
Coa educacin en valores o noso centro educativo quere axudar ao alumno/a de 4 a:
a. O coecemento persoal e dos demais.
b. A madurar no proceso de valoracin.
c. toma de decisins.
d. aceptacin persoal e dos demais.
A Educacin en valores e actitudes ten como obxectivos que os alumnos/as acaden as

seguintes competencias:
a. Mostrar aceptacin e respecto cara un mesmo e autoreflexionar sobre os seus propios

comportamentos.
b. Ser persoas dialogantes, respectuosas, tolerantes ao tempo que crticas, interesadas polos
acontecementos e feitos cotins, especialmente por problemas e conflitos moi
significativos na sociedade actual referidos aos seguintes campos: ambiental, da violencia,
do subdesenvolvemento, do consumismo, da sade, vial e da desigualdade.
c. Aceptar as normas consensuadas sobre o funcionamento da clase e do centro e colaborar

no seu cumprimento e, as mesmo nos xogos e outras actividades.
d. Valorar o esprito de colaboracin por enriba do de competicin.
e. Responsabilizarse de manter a orde, limpeza e coidado dos materiais, instalacins e

lugares propios e colectivos dentro do centro.
f. Mostrar autonoma e decisin nas iniciativas propias, marxe de influencias procedentes

doutras persoas. Ser quen de rectificar e modificar, cando sexa necesario, as actitudes.
g. Apreciar a constancia e limpeza na realizacin e presentacin dos traballos. Recorrer e

diferentes fontes de consulta, interesarse na recollida de datos e na experimentacin.
h. Valorar positivamente a imaxinacin e a creatividade.
Existen unhas normas pedagxicas asumidas como axeitadas na educacin en valores:
A educacin en valores ha de ser intencional e sistematizada, polo que precisa de espazos

e tempos dedicados a ela
Debe estar baseada na realizacin de actividades concretas que involucren ao Alumnado

(nas programacins de aula inclense actividades concretas).
fomento dunha mentalidade crtica que poa en cuestin a realidade dada.
desenvolvemento das habilidades sociais baseadas na asertividade que teen como

consecuencia inmediata a adquisicin de destrezas que permiten defender os propios
dereitos e opinins sen caer na inhibicin nin na agresividade.
fomento da pedagoxa da decisin, consistente na estimulacin dos procesos mentais que

levan ao alumnado a escoller con liberdade as cousas que poden beneficialo en detrimento
das que o prexudicaran.
desenvolvemento das actividades no marco do traballo en grupo, sen descoidar a reflexin

persoal.(traballo cooperativo).
Creemos que a complexidade da nosa sociedade actual e os constantes cambios aos que esta
est sometida poen de manifesto a necesidade de dar un novo enfoque aos obxectivos da
educacin. E mis en particular, necesario introducir nos centros educativos unha cultura
da paz que facilite a convivencia e o tratamento eficaz dos conflitos escolares.
EIP DE PAZOS DE REIS PROGRAMACINS DE CICLO
m.ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PLAN TIC
As tecnoloxas da informacin e a comunicacin constiten unha ferramenta coti nas

actividades de ensino e aprendizaxe das diferentes reas, as como un instrumento de
traballo para explorar, analizar e intercambiar informacin.
A aplicacin das tecnoloxas da informacin e a comunicacin ao traballo da aula convrtese

nunha peza clave na educacin e a formacin das novas xeracins. A sa importancia
social e o lugar preferente que ocupan xa na vida dos nenos e as nenas fan que deban estar
presentes nos centros educativos, de modo que os estudantes adquiran os coecementos e
as habilidades necesarios para abordar con garanta de xito a sa utilizacin nos mbitos
de aprendizaxe, familiares e de ocio.
O obxectivo que se pretende alcanzar ao finalizar a escolarizacin obrigatoria a

consecucin por parte do alumnado de competencia dixital.
Ser competente na utilizacin das tecnoloxas, incle utilizalas na sa dobre funcin de

transmisoras e xeradoras de informacin e coecemento. Utilizarmolas na sa funcin
xeradora ao empregalas, por exemplo, como ferramenta no uso de modelos de procesos
matemticos, fsicos, sociais, econmicos ou artsticos. As mesmo, esta competencia
permite procesar e xestionar axeitadamente informacin abundante e complexa, resolver
problemas reais, tomar decisins, traballar en contornos de colaboracin ampliando os
mbitos de comunicacin para participar en comunidades de aprendizaxe formais e
informais, e xerar producins responsables e creativas.
En definitiva, a competencia dixital comporta facer uso habitual dos recursos tecnolxicos
dispoibles.
Para que isto se poida poer en prctica con garanta de xito e de coherencia, redactouse un
plan de introducin das tecnoloxas da informacin e a comunicacin a nivel de centro e de
aula coa participacin activa de todo o equipo docente. Este plan implica un cambio
metodolxico e unha adaptacin realidade para o mellor aproveitamento das
posibilidades que as TIC ofrecen.
As formas mis habituais de utilizacin das novas tecnoloxas nas aulas son as que se
detallan a continuacin:
1. Exposicin do profesor apoiada nas novas tecnoloxas
Mediante o uso do ordenador o profesor mellora a exposicin dos contidos ao ilustrar con
maior claridade algns conceptos e presentalos de forma mis atractiva. Ao mesmo tempo,
coa utilizacin das novas tecnoloxas pdese mellorar a motivacin cara aprendizaxe da
materia e cara ao uso de recursos informticos.
2. Iniciacin informtica
Pretndese transmitir os coecementos bsicos necesarios para poder utilizar as tecnoloxas.

Os contidos elementais que se deben desenvolver nas aulas son:
Utilizacin dos compoentes bsicos do contorno grfico do ordenador.
Apertura e peche de aplicacins.
Creacin dun documento novo.
Gravacin e recuperacin de documentos.
Acceso informacin contida nun CD.
Acceso a pxinas web.
Impresin de documentos.
Utilizacin do disco duro e uso de dispositivos externos.
Utilizacin dun navegador.
Utilizacin de bases de datos sinxelas.
Edicin de documentos mediante procesadores de texto.
Elaboracin de presentacins multimedia .
Utilizacin dun buscador.

3. Exercitacin mediante programas educativos
Esta modalidade permite unha serie achegas para a aprendizaxe do alumnado, dependendo
dos criterios didcticos e pedagxicos cos que se constituse o programa. Os programas
que permiten a interactividade e a creatividade por parte do alumnado, favorecen un uso
das novas tecnoloxas con mis posibilidades educativas.
4. Aprendizaxe por investigacin
Trtase de fomentar a aprendizaxe activa e o mis autnoma posible por parte do alumnado,
que se ve confrontado a tomar decisins en torno a como proceder na aprendizaxe, que
recursos utilizar, como seleccionar e elaborar a informacin atopada, como organizar e
repartir o traballo entre os membros do grupo, como presentar o produto resultante, etc.
Esta modalidade de traballo supn un modelo educativo valioso en si mesmo, que se

enriquece anda mis coa incorporacin das TIC.
n.ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PROXECTO LECTOR
A lectura un factor esencial do enriquecemento intelectual e constite unha actividade

clave na educacin por ser un dos principais instrumentos de aprendizaxe, cuxo dominio
abre as portas a novos coecementos. Unha deficiente aprendizaxe lectora e unha mala
comprensin do lido abocan aos alumnos ao fracaso escolar e persoal. Por iso, a
comprensin lectora, ademais de ser un instrumento de aprendizaxe, un requisito
indispensable para que o alumno sinta gusto pola lectura.
A lectura estar presente en todas as reas da Educacin Primaria. Por iso, o fomento da
lectura e o desenvolvemento da comprensin lectora sern impulsados, non s desde a rea
de Lingua Castel e Literatura, senn a travs das actividades especficas de todas as reas.
As sesins de lectura non deben orientarse, pois, como unha continuacin da clase de
Lingua Castel e Literatura, senn tamn como a posta en prctica das sas ensinanzas e
han de servir para avaliar o nivel de comprensin lectora do alumno.
Os nosos propsitos sobre a lectura son moi diversos e estn sempre ao servizo das
necesidades e intereses do lector. Lese para obter informacin, para aprender, para
comunicarse, para divertirse, para vivir outras realidades. Todas estas finalidades da lectura
tmolas en conta hora de traballar na aula
moi importante a eleccin dos textos cos que se vai traballar. Estes han de ser motivadores
e axeitados ao nivel dos lectores. Traballarase a identificacin da estrutura dos diferentes
textos, as ideas principais e secundarias, o sentido dos distintos pargrafos e as relacins
que entre eles se establecen.
O profesorado eliximos os textos en funcin dos seguintes criterios:
Grao de maduracin do proceso lector.
Eleccin de temas atractivos e interesantes para os alumnos.
Aumento da dificultade dos textos ao longo do curso.
Textos variados en canto a contidos e de diferentes xneros literarios.
Eleccin do tipo de letra axeitada aos distintos niveis.
Ilustracins atractivas e motivadoras.
Ao longo do curso trabllanse varias tipoloxas textuais( contos, novelas, poesa, teatro,
cmic), a partires da lectura de obras variadas( propostas seguindo os criterios anteriores) e
que moitas veces compran os propios alumnos, para as ir enriquecendo as sas bibliotecas
persoais.
Algunhas das actividades propostas para o desenvolvemento da competencia lectora, segundo

o PL de centro, son:
Ler diariamente, durante 20 min., na 4 sesin, tentando acadar progresivamente unha

lectura silenciosa sostida. Escoitar as lecturas narradas e dramatizadas polo mestre.
Tamn podern facerse lecturas colectivas. A lectura realizarase en cada unha das materias.
Seleccin dos libros de acordo coas unidades didcticas, de temticas variadas (consulta,
investigacin, ficcin, non-ficcin, poesa, .......).
Elaborar mapas conceptuais, esquemas, guins, e tratamento de diferentes tipos de textos

(narrativos, poticos, cientficos, expositivos......)
Utilizar o servizo de prstamos da biblioteca, empregando o carn de lector.

Exposicin na aula dos resumos e valoracins dos libros, confrontando as diversas opinins
dos lectores.
Traballar as dramatizacins nas lecturas teatrais analizando cada un dos personaxes que
compoen a obra e traballando ao autor.
Creacin de relatos, narracins, poesas, segundo os temas propostos polo equipo de

biblioteca, na PXA
Elaborar actividades de lecto-escritura, cazatesouros, e divulgacin relacionadas con certas

conmemoracins reflectidas na PXA, tales como o magosto, da da paz, semana do libro,
letras galegas,.
Asistir s animacins lectoras de escritores ou ilustradores, traballando previamente as

lecturas recomendadas e os autores.
Realizar unha formacin de usuarios, a travs de fichas e concursos.
Traballar as lecturas da mochila viaxeira e escribir no caderno viaxeiro, coa axuda das
familias, como sector fundamental no fomento da lectura.
. ACCINS DE CONTRIBUCIN O PLAN DE CONVIVENCIA
4 de Primaria participar en tdalas actividades organizadas polo Equipo de Dinamizacin

de Convivencia, recollido en dito plan, na Programacin Xeral de Aula; intentando
favorecer a convivencia non s a nivel de aula senn a nivel ciclo e a nivel centro. Esencial
para desenvolver e garantir a consecucin de obxectivos na Educacin de Valores tan
necesarios como o respecto, tolerancia, cooperacin tan necesaria para favorecer unha
ptima convivencia coa comunidade escolar extrapolndoa desta maneira sociedade na
que estn inmersos.
o. ACCINS DE CONTRIBUCIN AO PROXECTO LINGSTICO
O Alumnado de 4 de E. P contribuir, co seu traballo na aula, a levar a cabo as propostas

do ENDLG.
Celebracins:
- O Saman: os calacs, o seu uso tradicional para alimentacin do gando e a xente, e tamn
nas actividades ldicas.
O Magosto, centrado no estudio do castieiro.
O Nadal. Participacin nos Cantos de Nadal e Reis por distintos lugares da parroquia.
O Entroido.
Da Escolar pola Paz e a Non Violencia.
Os maios: informacin na aula centrada no seu significado e no estudo dos distintos tipos.
Ademais:
Seguirase a traballar a fraseoloxa coa confeccin de fichas modelo.
En colaboracin co equipo da Biblioteca contribuirase ao fomento da lectura do libro en

galego.
Colaboracin na elaboracin dun vdeo/ revista escolar.
Participarase nos Obradoiros trimestrais, a desenvolver nas aulas, propostos polo EDB.
Traballaranse distintos tipos de texto, e rematando cun traballo

p. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES.
As actividades extraescolares para este curso escolar son as propostas pola ANPA e que se
aprobaron na PXA.
Para o presente curso as sadas e visitas programadas para 4 de primaria son as seguintes:
Sadas pola contorna, no Concello de Tui: rea Panormica, tendas, locais comerciais,
biblioteca, parques, paseo martimo,casco histrico, monte Aloia... Ao longo do curso
escolar.
Cine submarino- Caixanova-Vigo
Naturnova- Caixanova- Vigo
Casa do mar- Vigo
Viveiro de Baldrans
Parque NaturalMonte Aloia
Meirande. Recreacin da batalla de Rande.
Carabela a Pinta. Petroglifos Prado. Gondomar.
Opcins fin de curso: Illa de Slvora, Campo Lameiro (Pontevedra). Arte rupestre.
q. PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROGRAMACIN.
- Valoraranse aspectos pedagxicos, actividades desenvolvidas, metodoloxas empregadas,

talleres, dinamizacins, apoio na aulas, etc.
ASPECTOS POSITIVOS - ASPECTOS NEGATIVOS

-
PROPOSTAS DE MELLORA

Programación 4º

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Programación 4º

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CEIP DE PAZOS DE REIS PROGRAMACIN DE 4 DE PRIMARIA

4 CURSO. curso 2015-16

f. REA DE EDUCACIN ARTSTICA......................................................................61

A programacin de aula realizarase, na medida do posible, de xeito globalizado.

Revisados os resultados da Avaliacin de 3 e a observacins e resultados da avaliacin

Propoeranse as medidas de atencin e apoios necesarios para que consigan os

A Metodoloxa de traballo que se empregar coincide co curso anterior xa que

-A programacin est baseada nas Areas de Ciencias Sociais e Ciencias da Natureza e

Tcnicas de Linguaxe Creativo de Rodari e outros autores.

Habitualmente realizaranse actividades para desenvolver a expresin oral:

Escrita creativa libre: Utilizar unha msica clsica e escribir de forma

Teatro. Representacin teatral da obra O refugallo de Paula Carballeira.

Clculo mental e resolucin de problemas Quinzet.

Tcnicas creativas para la resolucin de problemas matemticos (Jos A.

Tboas de rexistros de:

Observacin da presentacin de traballos e cadernos: orde, limpeza,

Relacins cos compaeiros e profesorado.

Libros de texto da Editorial Santillana.

a. REA DE CIENCIAS DA NATUREZA

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

BLOQUE 1. INICIACIN ACTIVIDADE CIENTFICA

CNB1.1.5. Reflexiona sobre o traballo CAA

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

CNB1.2.2. Emprega axeitadamente o CMCCT

BLOQUE 2. O SER HUMANO E A SADE

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

consecuencias para a sade e o hixiene, de descanso e de

BLOQUE 3. OS SERES VIVOS

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

BLOQUE 4. MATERIA E ENERXA

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

CNB4.3.3. Separa compoentes CMCCT

BLOQUE 5. A TECNOLOXA, OBXECTOS E MQUINAS

REA CIENCIAS DA NATUREZA CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

OS DE b. REA DE CIENCIAS SOCIAIS

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

BLOQUE 1. CONTIDOS COMNS

a B1.1.Iniciacin ao coecemento cientfico, B1.1.Realizar un traballo de CSB1.1.1.Busca informacin CAA

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

a B1.4.Emprego de tcnicas de estudo B1.2.Empregar estratexias de traballo CSB1.2.1.Participa en actividades CSC

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

CSB1.3.3.Analiza informacins CCL

BLOQUE 2. O MUNDO QUE NOS RODEA

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

h B2.2.Formas de representacin da Terra: B2.2.Explicar e comparar as distintas CSB2.2.1.Explica e compara as CMCCT

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO

Obxectivos Contidos Criterios de avaliacin Estndares de aprendizaxe Competencias clave

B2.10.Grficos sinxelos de temperaturas e un perodo de tempo determinado e a datos e predicins do tempo

CSB2.5.3.Interpreta e elabora CMCCT

CSB2.6.3.Identifica e nomea os CMCCT

REA CIENCIAS SOCIAIS CURSO CUARTO