Professional Documents
Culture Documents
Anova PDF
Anova PDF
X1 X2 --- Xk
x11 x12 x1k
x21 x22 x2k
: : :
: : :
x n11 : x nk k
x n2 2
t:
k
Tng s quan st: n = nj
j =1
nj nj
1 Tj
Trung bnh mu nhm j ( j =1, .. , k ): x j = xij = vi T j = xij
nj i =1 nj i =1
k nj
1 k ni T k
Trung bnh mu chung: x = xij = v i T = xij = T j
n j =1 i =1 n j =1 i =1 j =1
n
1 j
Phng sai hiu chnh nhm j: S 2j =
n j - 1 i =1
( xij - x j ) 2
k nj
SST = ( xij - x ) 2 Tng bnh phng cc lch.
j =1 i =1
k
SSA = n j (x j - x )2 Tng bnh phng lch ring ca cc nhm so vi x
j =1
k nj
* Tng th hai ( xij - x j ) 2 c trng s khc nhau gia s liu trong ni b nhm.
j =1 i =1
k nj
T2 k T j2 T2
SST = xij2 - SSA = - SSE = SST - SSA
j =1 i =1 n j =1 nj n
SSA SSE
MSA = MSE =
k -1 n-k
MSA
Nu H0 ng th F = c phn phi Fisher bc t do k-1; n-k
MSE
Min Ba : F > Fk-1; n-k ; 1-a
Bng ANOVA
Ngun sai s Tng bnh phng Bc t do Bnh phng trung bnh Gi tr thng k
SS df MS F
Yu t SSA MSA
SSA k-1 MSA = F=
(Between Group) k -1 MSE
Sai s SSE
SSE = SST - SSA n-k MSE =
(Within Group) n-k
Tng cng SST n-1
V d:
Hm lng Alcaloid (mg) trong mt loi dc liu c thu hi t 3 vng khc nhau c s
liu sau:
Vng 1 : 7,5 6,8 7,1 7,5 6,8 6,6 7,8
Vng 2 : 5,8 5,6 6,1 6,0 5,7
Vng 3 : 6,1 6,3 6,5 6,4 6,5 6,3
Hi hm lng Alcaloid c khc nhau theo vng hay khng?
Gii:
Vng 1 Vng 2 Vng 3
7,5 5,8 6,1
6,8 5,6 6,3
7,1 6,1 6,5
7,5 6,0 6,4
6,8 5,7 6,5
6,6 6,3
7,8
nj 7 5 6 N=18
Tj 50,1 29,2 38,1 T=117,4
Dng Excel
1. Nu trong menu Tools cha c mc Data Analysis th tin hnh ci Analysis ToolPak nh
sau: Tools \ Add-Ins \ chn Analysis ToolPak\ OK
5. Chn cc mc nh hnh:
SUMMARY
Groups Count Sum Average Variance
Vng 1 7 50.1 7.157143 0.202857
Vng 2 5 29.2 5.84 0.043
Vng 3 6 38.1 6.35 0.023
ANOVA
Source of Variation SS df MS F P-value F crit
Between Groups 5.326968 2 2.663484 26.56148 1.17756E-05 3.682316674
Within Groups 1.504143 15 0.100276
Total 6.831111 17
Bi tp
2. Mt nghin cu c thc hin nhm xem xt nng sut la trung bnh ca 3 ging la.
Kt qu thu thp qua 4 nm nh sau:
Nm A B C
1 65 69 75
2 74 72 70
3 64 68 78
4 83 78 76
Hy cho bit nng sut la trung bnh ca 3 ging la c khc nhau hay khng? a=0,01
3. So snh hiu qu gim au ca 4 loi thuc A, B, C, D bng cch chia 20 bnh nhn thnh 4
nhm, mi nhm dng mt loi thuc gim au trn. Kt qu mc gim au l:
A: 82 89 77 72 92
B: 80 70 72 90 68
C: 77 69 67 65 57
D: 65 75 67 55 63
Hi hiu qu gim au ca 4 loi thuc c khc nhau khng?
Nu hiu qu gim au ca 4 loi thuc A, B, C, D khc nhau c ngha, hy so snh tng cp
thuc vi a = 0,05
: : : : :
: : : : :
an xn1 xn2 xnm Tn* xnj2
j
* Bng ANOVA
Ngun SS df MS F
Yu t A
Ti*2
T2 n-1 MS ( A =
SSA
FA =
SSA
SSA= i
- n - 1 SSE
m m.n
T*2j SSB SSB
Yu t B j T2 m-1 MSB = FB =
SSB= - m -1 SSE
n m.n
SSE
Sai s SSE=SST-SSA-SSB (n-1)(m-1) MSE =
(n - 1)(m - 1)
T2
Tng SST= xij2 - nm-1
i, j m.n
V d:
Chit sut cht X t 1 loi dc liu bng 3 phng php v 5 loi dung mi, ta c kt qu:
PP Chit sut (B)
b1 b2 b3
Dung mi (A)
a1 120 60 60
a2 120 70 50
a3 130 60 50
a4 150 70 60
a5 110 75 54
Hy xt nh hng ca phng php chit sut v dung mi n kt qu chit sut cht X
vi a=0,01
Gii: Gi thit H0 : * Trung bnh ca 3 phng php chit sut bng nhau
* Trung bnh ca 5 dung mi bng nhau
* Khng c s tng tc gia phng php chi sut v dung mi
Tnh ton:
B
A
b1 b2 b3 Ti* xij2
j
a1 120 60 60 240 21600
a2 120 70 50 240 21800
a3 130 60 50 240 23000
a4 150 70 60 280 31000
a5 110 75 54 239 20641
T*j 630 335 274 T=1239
xij2 80300 22625 15116 xij2 =118041
i i, j
T2 (1239) 2
SST = xij2 - =118041- = 155699,6
i, j m.n 5x3
Ti*2 T2 308321 (1239) 2
SSA = i
- = - = 432,2667
m m.n 3 15
T*2j
j T2 584201 (1239) 2
SSB = -
= - = 14498,8
n m.n 5 15
SSE = SST - SSA- SSB = 768,5333
Ngun SS df MS F
Yu t A SSA= 432,2667 4 MSA = 108,0667 FA = 1,1249
Yu t B SSB= 14498,8 2 MSB = 7249,4 FB = 75,4622
Sai s SSE= 768,5333 8 MSE = 96,0667
Tng SST = 155699,6 14
FA < F4 ; 8 ; 0,99 = 7,006 Dung mi khng nh hng n kt qu chit sut.
FB > F 2 ; 8 ; 0,99 = 8,649 Phng php nh hng n kt qu chit sut.
Chn cc mc nh hnh
Kt qu
Anova: Two-Factor
Without Replication
ANOVA
Source of Variation SS df MS F P-value F crit
Rows 432.2666667 4 108.0666667 1.124913255 0.409397603 7.006065061
Columns 14498.8 2 7249.4 75.46217904 6.42093E-06 8.64906724
Error 768.5333333 8 96.06666667
Total 15699.6 14
1) Nghin cu v hiu qu ca 3 loi thuc A, B, C dng iu tr chng suy nhc thn kinh. 12
ngi bnh c chia lm 4 nhm theo mc bnh 1 , 2 , 3 , 4 ; trong mi nhm chia ra
cng dng 1 trong 3 loi thuc trn. Sau 1 tun iu tr, kt qu nh gi bng thang im nh
sau:
Mc bnh
1 2 3 4
Thuc
A 25 40 25 30
B 30 25 25 25
C 25 20 20 25
Hy nh gi hiu qu ca cc loi thuc A, B, C c khc nhau hay khng ? vi a = 0,01
2) Mt nghin cu c thc hin nhm xem xt s lin h gia loi phn bn, ging la n nng
sut. Nng sut la c ghi nhn t cc thc nghim sau:
Ging la
A B C
Loi phn bn
1 65 69 75
2 74 72 70
3 64 68 78
4 83 78 76
Hy nh gi s nh hng ging la, loi phn bn trn nng sut la, a = 0,05.
B b1 b2 bm
A
x111 x121 x1m1
x112 x122 x1m2
a1 : : :
: : :
x11r x12r x1mr
x211 x221 x2m1
x212 x222 x2m2
a2 : : :
: : :
x21r x22r x2mr
: : : :
: : : :
xn11 xn21 xnm1
xn12 xn22 xnm2
an : : :
: : :
xn1r xn2r xnmr
Ti*2* T2
SSA = mr ( xi** - x ) 2 = i
-
i mr nmr
T*2j*
T2
SSB = nr ( x* j* - x ) =
j
2
-
j nr nmr
Tij2* T*2j* Ti*2*
T2
SSAB = r ( xij* - xi** - x* j* + x ) 2 = - - +
i, j j i
j ,i r nr mr nmr
xij2*
xijk2 -
i, j
SSE = SST SSA SSB SSAB =
i , j ,k r
* Bng ANOVA
Ngun SS df MS F
SSA MSA
Yu t A n-1 MSA = FA =
SSA n -1 MSE
SSB MSB
Yu t B SSB m-1 MSB = FB =
m -1 MSE
SSAB MSAB
Tng tc AB SSAB (n-1)(m-1) MSAB = FAB =
(n - 1)(m - 1) MSE
SSE
Sai s SSE nm(r-1) MSE =
nm(r - 1)
Tng SST nmr-1
* Kt lun
Nu FA > F n-1 ; nm(r-1) ; 1-a th bc b yu t A (h ng)
Nu FB > F m-1 ; nm(r-1) ; 1-a th bc b yu t B (ct)
Nu FAB > F (n-1)(m-1) ; nm(r-1) ; 1-a th c s tng tc gia A v B
T = 48,42 = 2342,56
2
T2 2342,56
SST = xijk 2
- = 134,64 - = 4,4978
i , j ,k nmr 18
Ti*2* T2 1172 2342,56
SSA = i
- = - = 0,08
mr nmr 9 18
T*2j*
j T2 826,94 2342,56
SSB = = - - = 4,3478
nr nmr 6 18
xij2*
403,74
SSE = xijk
i, j
2
- = 134,64 - = 0,06
i , j ,k r 3
SSAB= SST SSA SSB SSAB = 4,4978 - 0,08 - 0,06 - 4,3478 = 0,01
ng Thnh Danh - HNL 12
Bng ANOVA
Ngun SS df MS F
Yu t A (ma) 0,08 1 0,08 FA= 16
Yu t B (min) 4,3478 2 2,1739 FB= 434,78
Tng tc AB 0,01 2 0,005 FAB= 1
Sai s 0,06 12 0,005
Tng 4,4978 17
FA > F1; 12; 0,95 = 4,7472 : Hm lng saponin khc nhau theo ma.
FB > F2; 12 ; 0,95 = 3, 8853 : Hm lng saponin khc nhau theo min.
FAB < F2 ; 12 ; 0,95 = 3,8853 : chp nhn H0 ( khng tng tc)
Vy hm lng saponin trong dc liu khc nhau theo ma , theo min v khng c s tng tc gia
ma v min trn hm lng saponin.
Dng EXCEL
* Nhp d liu
* Chn Tools\Data Analysis\Anova: Two Factor With Replication
* Chn cc mc nh hnh
Count 3 3 3 9
Sum 7.3 6.5 9.8 23.6
Average 2.433333 2.166667 3.266667 2.622222222
Variance 0.003333 0.003333 0.013333 0.251944444
Count 3 3 3 9
Sum 7.6 6.8 10.4 24.8
Average 2.533333 2.266667 3.466667 2.755555556
Variance 0.003333 0.003333 0.003333 0.300277778
Total
Count 6 6 6
Sum 14.9 13.3 20.2
Average 2.483333 2.216667 3.366667
Variance 0.005667 0.005667 0.018667
ANOVA
Source of Variation SS df MS F P-value F crit
Sample 0.08 1 0.08 16 0.001761696 4.747221283
Columns 4.347778 2 2.173889 434.7777778 6.36194E-12 3.885290312
Interaction 0.01 2 0.005 1 0.396569457 3.885290312
Within 0.06 12 0.005
Total 4.497778 17
Bi tp
1) Mt nghin cu c thc hin nhm xem xt s lin h gia loi phn bn, ging la v nng
sut. Nng sut la c ghi nhn t cc thc nghim sau:
Ging la A B C
Loi phn bn
65 69 75
1 68 71 75
62 67 78
74 72 70
2 79 69 69
76 69 65
64 68 78
3 72 73 82
65 75 80
83 78 76
4 82 78 77
84 75 75
Hy cho bit s nh hng ca loi phn bn , ging la trn nng sut , a = 0,01
Loi t
1 2 3
Loi phn
5,5 4,5 3,5
A 5,5 4,5 4,0
6,0 4,0 3,0
5,6 5,0 4,0
B 7,0 5,5 5,0
7,0 5,0 4,5
Hi c s khc nhau ca mc tng trng chiu cao theo loi t v loi phn bn ? a=0,05
Mt trng Phn bn
b1 b2 b3 b4
16 19 19 20
a1 14 20 21 24
21 23 22 21
16 19 20 17
17 19 21 20
a2 15 18 21 20
17 18 22 22
19 20 23 19
18 20 22 25
a3 18 23 18 22
19 21 21 21
17 21 21 23
My lc 1 My lc 2 My lc 3 My lc 4
10 11 13 23
9 16 8 18
5 9 9 25
3) Ba mu thit k bao b ca mt loi sn phm c xem xt bng cch thu thp doanh s (triu
ng/tun) ca mi loi bao b trong mt mu ngu nhin cc ca hng. Kt qu c ghi nhn
trong bng sau:
My 1 My 2 My 3
25.40 23.40 20.00
26.31 21.80 22.20
24.10 23.50 19.75
23.74 22.75 20.60
25.10 21.60 20.40
5) so snh hiu nng ca 3 loi thuc dit mui A, B, C ngi ta thc hin mt thc nghim nh
sau: C 21 thng, mi thng nht vi trm con mui. Chia ngu nhin cc thng ny thnh 3
nhm, mi nhm 7 thng. Mui trong mi nhm thng c xt mt loi thuc khc nhau A, B
hoc C, t l % mui cht c ghi nhn nh sau:
Vi kim nh ANOVA mc ngha = 0,05, c th ni kh nng dit mui (th hin thng
qua t l mui cht trung bnh) ca 3 loi thuc l nh nhau c khng? (gi nh mui cht c
phn phi chun, phng sai bng nhau).
Yu cu: Vi mc ngha ty theo quyt nh ca Anh (ch), c th kt lun rng c s khc bit
v bn gia cc sn phm sn xut ra ca sng, ca chiu v ca m hay khng? Nu
c, s khc bit nh th no?
8) Mt hng sn xut t thc hin mt nghin cu o lng s khc bit mc nhin liu tiu
th trung bnh gia 3 loi xe: c nh (4 ch), trung bnh (8 ch), v xe c ln (12 ch). Chn
ngu nhin 27 xe, kt qu tnh ton cho trong bng sau:
Mc nhin liu Phng
Loi xe S xe tiu th TB (lit/100km) sai
Nh 12 8,133333 2,343333
Trung Bnh 9 9,583253 2,453333
Ln 6 10,04578 3,74853
Lp bng ANOVA. S liu trn c chng t rng mc nhin liu tiu th trung bnh ca cc loi
xe l khng khc nhau? Kt lun vi mc ngha 0,05.
9) Mt phn bng ANOVA v nh hng ca loi phn bn vi cc ging la khc nhau n nng
sut la c trnh by sau y:
Tng bnh Trung bnh cc lch
phng bnh phng (phng
Bin thin Bc t do cc sai lch sai) Gi tr F
Gia cc
nhm 5 605
Gia cc khi 2 245
Sai s 150
Tng
Yu cu: Hy xc nh:
Tng s quan st khi thc hin cuc nghin cu trn.
Hon tt bng ANOVA.
t gi thuyt Ho v H1.
Kim nh cc gi thuyt vi mc ngha = 5%.
11) Mt nghin cu c thc hin nhm xem xt s lin h gia loi phn bn, ging la n nng
sut. Nng sut la c ghi nhn t cc thc nghim sau:
Gi ng l a A B C
Lo i ph n b n
1 65 69 75
2 74 72 70
3 64 68 78
4 83 78 76
Mt nghin cu c thc hin nhm xem xt s lin h gia loi phn bn, ging la v nng
sut. Nng sut la c ghi nhn t cc thc nghim sau:
12) kho st nh hng ca 4 loi thuc tr su (1, 2, 3 v 4) v ba loi ging (B1, B2 v B3) n
sn lng ca cam, cc nh nghin cu tin hnh mt th nghim loi giai tha. Trong th
nghim ny, mi ging cam c 4 cy cam c chn mt cch ngu nhin, v 4 loi thuc tr
su p dng (cng ngu nhin) cho mi cy cam.
Kt qu nghin cu (sn lng cam) cho tng ging v thuc tr su nh sau:
Thuc tr su 1 2 3 4
Ging Cam
B1 29 50 43 53
B2 41 58 42 73
B3 66 85 63 85
Hy cho bit thuc tr su, ging cam c nh h ng n sn lng cam khng? a = 0,05
Chuyn gia
Cng ty A B C D
1 8 12 8,5 13
2 14 10 9 11
3 11 9 12 10
4 9 13 10 13
5 12 10 10 10
14) Mt cng ty vn chuyn thc hin mt ngin cu xem xt nh hng ca l trnh n thi
gian vn chuyn (pht) gia 2 a im. S liu thng k v thi gian vn chuyn ca 9 chuyn
trong mt tun c thc hin trn cc l trnh v thi gian khc nhau trong ngy cho trong bng
sau:
L trnh
Thi gian A B C
10 - 12 gi
sng 50 52 54
1 - 3 gi chiu 45 65 62
7 -10 gi ti 55 47 50
Yu cu: mc ngha 5%, hy kt lun xem:
C s khc bit v thi gian vn chuyn trung bnh gia 3 l trnh hay khng? Nu c,
cng ty nn chn l trnh no?
C s khc bit v thi gian vn chuyn trung bnh gia cc thi gian khc nhau trong
ngy hay khng? Nu c, cng ty nn thc hin vn chuyn vo thi gian no?