You are on page 1of 18

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.

Nin kha 2011-2013 Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

Chng 3

LM TH NO TNH GI TR HIN TI?

Trong Chng 2 chng ta hc cch lm th no tm gi tr mt ti sn to ra tin


vo ng mt nm sau. Tuy nhin chng ta khng gii thch lm th no nh gi ti sn
to ra tin vo 2 nm sau hoc trong nhiu nm sau. l iu u tin chng ta phi cp
trong chng ny. Sau chng ta s xem xt nhng phng php tt tnh ton gi tr hin ti
bng nhng cng thc gi tr hin ti chuyn bit. Chng ta s xem xt lm pht nh hng nh
th no n sc mua ca cc khon thanh ton tin trong tng lai.
Sau bn s xng ng c hng li ch ca vic bn u t tr tu vo chuyn hc
hi v gi tr hin ti. Do chng ta s th tm hiu khi nim v tri phiu. Trong Chng 4,
chng ta s cp cch tnh gi tr cc c phiu thng, v sau chng ta s tm cch gii quyt
nhng quyt nh u t vn ca doanh nghip mt cp chi tit thc t.

3.1 TNH GI TR CC TI SN C THI GIAN S DNG LU

Bn c cn nh cch tnh gi tr hin ti PV ca mt ti sn to ra ngn lu (C1) mt nm sau


khng?
C1
PV = DF1C1 =
1 r1
H s chit khu ca ngn lu nm 1 l DF1, v r1 l chi ph c hi ca vic u t tin ca bn
trong mt nm. Gi s bn s nhn c mt khon thu tin mt l $100 vo nm ti (C1 = 100)
v li sut ca tri phiu ngn hn M c thi hn 1 nm l 7% (r1 = 0,07). Th gi tr hin ti
bng:
C1 100
PV = = = $ 93,46
1 r1 1,07
Gi tr hin ti ca ngn lu 2 nm sau c th vit di cng mt cch tng t:
C2
PV = DF2C2 =
(1 r2 ) 2
C2 l ngn lu nm 2, DF2 l h s chit khu cho ngn lu nm 2, v r2 l li sut hng nm ca
tin u t trong 2 nm. Tip tc vi v d ca chng ta, gi s bn c mt ngn lu khc bng
$100 trong nm 2 (C2=100). Li sut ca cc tri phiu trung hn 2 nm l 7,7% mt nm
(r2=.077); iu ny c ngha l mt -la u t vo cc tri phiu trung hn ni trn s tng ln
1,0772 = $1,116 sau 2 nm. Gi tr hin ti ca ngn lu nm 2 bng:
C2 100
PV = = = $ 86,21
(1 r2 ) 2
(1,077) 2

Tnh gi tr ngn lu trong nhiu thi k

Mt vn th v v gi tr hin ti l chng u c th hin bng nhng ng -la


hin ti bn c th cng chng li. Ni cch khc, gi tr hin ti ca ngn lu A + B bng

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 1 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

vi gi tr hin ti ca ngn lu A cng vi gi tr hin ti ca ngn lu B. Kt qu tuyt vi ny


c nhng ngha quan trng cho nhng khon u t to ra ngn lu trong nhiu thi k.
trn chng ta cng gi tr ca mt ti sn to ra ngn lu C1 trong nm 1, v ta
tnh gi tr ca mt ti sn khc to ra ngn lu C2 trong nm 2. Theo quy tc cng dn, ta c th
vit gi tr ca mt ti sn to ra ngn lu trong mi nm. N bng:
C1 C2
PV = +
1 r1 (1 r2 ) 2
Tt nhin ta c th tip tc bng cch ny v tm c gi tr hin ti ca mt dng m rng ca
cc ngn lu:
C1 C2 C3
PV = + + +...
1 r1 (1 r2 ) 2
(1 r3 ) 3
y l cng thc ngn lu chit khu (Discounted Cash Flow DCF). Cch vit gn l:
Ct
PV =
(1 rt ) t
Trong l tng ca chui. tm gi tr hin ti rng, ta cng ngn lu ban u (thng l
s m), ging ht nh Chng 2:
Ct
NPV = Co + PV = Co +
(1 rt ) t

* Ti sao h s chit khu gim khi tng lai cng xa v s lc ca nhng chic my to
tin

Nu 1 -la ngy mai c gi tr nh hn mt -la ngy hm nay, mt ngi c th cho rng mt


-la ngy mt s cn c gi tr nh hn na. Ni cch khc h s chit khu DF2 phi nh hn
h s chit khu DF1. Nhng iu ny c nht thit nh vy khng khi li sut rt ca mi thi k
l khc nhau?
Gi s r1 l 20% v r2 l 7%, th:
1
DF1 = = 0,83
1,20
1
DF2 = = 0,87
(1,07) 2

Hin nhin -la nhn c ngy mt khng nht thit c gi tr thp hn -la nhn
c ngy mai.
Tuy nhin c iu g sai trong v d ny. Ai c th vay v cho vay vi cc mc li sut
ny c th ch qua mt m l tr thnh triu ph. Chng ta hy xem xt mt chic my to
tin lm vic nh th no. Gi s ngi u tin nhn ra c hi l Hermione Kraft. u tin, c
Kraft cho vay $1000 trong thi gian 1 nm vi li sut 20%. l mc li nhun hp dn, tuy
nhin c nhn thy rng c mt cch kim c li nhun tc th trn khon u t ca mnh
v sn sng chi tr ny mt ln na. C ta l lun nh sau: Trong nm ti c ta s c $1200 m
c th c ti u t mt nm na. Mc d c ta khng bit li sut s l bao nhiu vo lc ,
nhng c bit chc rng c ta c th lun lun gi tin vo mt ti khon sc v chc chn c
$1200 vo cui nm 2. Do vy bc k tip c ta s i n ngn hng vay mt khon tng
ng vi gi tr hin ti ca $1200 ny. Vi li sut 7%, gi tr hin ti ny bng:

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 2 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

1200
PV = = $ 1048
(1,07) 2
V th c Kraft u t $1000, vay tr li $1048, v c c $48 li nhun. Nu li nhun
c v khng nhiu, hy nh rng tr ny c th ngay lp tc chi li mt ln na, ln ny vi
s tin l $1048. Qu vy, c Kraft ch mt 147 ln chi tr thnh mt triu ph (cha tnh
thu).1

Tt nhin cu chuyn ny hon ton l tng tng. Mt c hi nh vy khng bao gi


tn ti lu trn cc th trng vn nh cc th trng ca chng ta. Ngn hng no cho php bn
cho vay trong 1 nm vi mc li sut 20% v vay 2 nm vi mc 7% s sm b hy dit bi mt
cuc tn cng t ca nhng nh u t nh hy vng tr thnh nhng triu ph v cuc tn cng
ca nhng triu ph vi hy vng tr thnh nhng t ph. Tuy nhin c 2 bi hc trong cu chuyn
ca chng ta. Th nht, mt -la ngy mai khng th c gi tr thp hn mt ng -la ngy
mt. Ni cch khc, gi tr ca mt -la nhn c vo cui nm 1 (DF1) phi ln hn gi tr
ca mt -la nhn c vo cui nm 2 (DF2). Vic cho vay trong 2 thi k phi c mc li
nhun ph tri2 so vi vic cho vay trong 1 thi k: (1 + r2)2 phi ln hn 1 + r1.

Bi hc th 2 ca chng ta l mt bi hc tng qut hn v c th gi gn trong cu


Hon ton khng c ci gi l chic my to tin.3 Trong cc th trng vn di hn hot ng
tt, bt c chic my to tin tim tng no cng s b nhng nh u t c gng li dng n loi
tr ngay lp tc. Do vy phi cn thn cc chuyn gia t phong ang cho mi bn mt c hi
tham gia vo mt v chc n.

Phn sau ca cun sch ny chng ti s vin dn n vic khng tn ti ca nhng chic
my to tin chng minh mt s tnh cht hu dng v cc mc gi chng khon. Tc l,
chng ti s a ra nhng pht biu i loi nh Gi ca cc chng khon X v Y phi c tng
quan nh sau nu khng s c mt chic my to tin v th trng vn di hn s khng v
tr cn bng.

Nhng bng gi tr hin ti gip ngi li bing nh th no

V nguyn tc c th c mt t l li sut khc nhau cho mi thi k tng lai. Quan h


ny gia li sut v thi gian o hn ca ngn lu c gi l c cu k hn ca li sut.
Chng ta s xem xt c cu k hn trong Chng 23, tuy nhin by gi chng ta s n trnh vn
ny bng cch gi s rng c cu k hn dn u ni cch khc, li sut s lun ging
nhau bt chp thi gian ca ngn lu. iu ny c ngha rng chng ta c th thay th chui li
sut r1, r2, , rt, bng mt li sut duy nht r v chng ta c th vit cng thc tnh gi tr hin ti
nh sau:
C C2
PV = 1 +
1 r (1 r ) 2
Cho n nay cc v d ca chng ta c th c tnh ton tng i d dng bng phng
php th cng. Cc vn thc t thng phc tp hn nhiu v cn phi s dng my tnh in
1
Tc l, 1000 (1.04813)147 = $1,002,000.
2
Mc li nhun ph tri khi cho vay trong 2 thi k thay v trong 1 thi k thng c gi l t l li nhun k hn (forward
rate of return). Quy tc ca chng ta cho bit rng t l k hn ny khng th m.
3
Thut ng chuyn mn ca chic my to tin l s mua bn chnh lch (arbitrage). Khng c c hi s mua bn chnh
lch tn ti trong cc th trng vn di hn hot ng tt.

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 3 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

t c lp trnh chuyn bit cho cc php tnh gi tr hin ti, mt chng trnh bng tnh trn
my vi tnh c nhn, hoc cc bng gi tr hin ti. Sau y l mt v d tng i phc tp minh
ha cc s dng nhng bng nh vy.

Bn nhn c tin xu v vic u t ta nh vn phng ( c m t trong phn u


ca Chng 2). Nh thu ni rng vic xy dng s ko di 2 nm thay v mt nm v yu cu
thanh ton theo lch nh sau:
1. Tr trc $100.000 ngay by gi. (Nh rng gi tr t l $50.000, cng cn phi tr ngay by
gi.)
2. Thanh ton tip $100.000 sau 1 nm.
3. Thanh ton ln cui $100.000 khi ta nh hon tt vo cui nm th 2.

C vn v bt ng sn ca bn cho rng mc d c s chm tr nhng ta nh s tr gi


$400.000 khi hon thnh.
Tt c chi tit ny to ra mt b d bo ngn lu:

Thi k t=0 t=1 t=2


t -50.000
Xy dng -100.000 -100.000 -100.000
Hon tri + 400.000
Tng C0 = -150.000 C1 = -100.000 C2 = + 300.000

Nu li sut l 7%, th NPV l:


C1 C2
PV = C0 +
1 r (1 r ) 2
100.000 300.000
= 150.000
1,07 (1,07) 2

Bng 3.1 cho thy cch lp cc php tnh v cch tnh NPV. Cc h s chit khu c th
tm thy trong Ph Lc 1 cui cun sch ny. Nhn vo 2 s u ca ct c mc 7%. S u
tin l.935 v s th hai l.873. Do vy bn khng phi tnh 1/1.07 hoc 1/(1.07)2 bn c th
ly s liu t bng gi tr hin ti. (Lu rng nhng con s khc trong ct 7% cho bit cc h s
chit khu ln ti 30 nm, v cc ct khc cho bit cc t l chit khu t 1 n 30%.)

Rt may, tin tc v vic u t xy dng vn phng ca bn khng n ni xu. Nh thu


bng lng chp nhn thanh ton tr; iu ny c ngha l gi tr hin ti ca ph tr cho nh thu
s nh hn trc . N b p mt phn cho s chm tr ca khon hon tri. Nh bng 3-1
cho thy, gi tr hin ti rng l $18.400 khng gim nhiu so vi $23.800 c tnh ton trong
Chng 2. Do gi tr hin ti rng dng, bn vn nn tip tc d n.

BNG 3.1
Bng tnh gi tr hin ti
Thi k H s chit khu Ngn lu Gi tr hin ti
0 0 -150.000 -150.000
1 1 -100.000 -93.500
= 0,935
1,07

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 4 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

2 1 + 300.000 + 261.900
= 0,873
(1,07) 2
Tng s = NPV = $18.400

3.2 TM KIM CC CNG THC TNH GN CHUI VNH HNG V CHUI


NIN KIM

i khi c nhng cng thc gn rt d dng tnh ton gi tr hin ti ca mt ti sn c


hon tri trong nhiu thi k khc nhau. Chng ta xem xt mt vi v d.
Trong s cc chng khon do chnh ph Anh pht hnh c cc chng khon c gi l
chng khon vnh hng (perpetuities). y l nhng tri phiu m Chnh ph khng chu trch
nhim hon tr nhng s tr mt khon thu nhp c nh hng nm cho n vnh vin. T l li
nhun trong mt chui vnh hng bng khon cam kt thanh ton hng nm chia cho gi tr hin
ti:4

ngan lu
Li nhuan
gia tr hien tai
C
r
PV

Hin nhin, chng ta c th i vng vo v tm c gi tr hin ti ca mt chui vnh


hng vi mt t l chit khu v khon thanh ton C cho trc. V d, gi s rng mt ngi ng
knh no mong mun ti tr mt hc bng ngnh ti chnh ti mt trng kinh doanh. Nu li
sut l 10% v mc ch l cung cp mt s tin bng $100.000/nm cho n vnh vin, th hm
nay phi dnh:

C 100.000
Gi tr hin ti ca chui vnh hng = = $ 1.000.000
r 0,10

Cch tnh gi tr chui vnh hng tng dn

By gi gi s rng nh Mnh Thng Qun ca chng ta t nhin nh li rng cha c


khon tr cp theo kp mc tng trng ca lng, m tnh trung bnh s vo khong 4% mt
nm. Do vy thay v i th $100.000 / nm cho n vnh vin, nh ti tr phi ti tr $100.000
trong nm 1; 1,04 $100.000 trong nm 2, v c nh vy. Nu chng ta gi t l tng lng l g,
th chng ta c th vit li gi tr hin ti ca dng cc ngn lu ny nh sau:

4
Bn c th kim tra iu ny bng cch vit li cng thc tnh gi tr hin ti:
C C C
PV = + + +. . . .
(1 + r ) (1 + r ) 2 (1 + r ) 3
By gi t C/(1 + r) = a v 1/(1 + r) = x. Vy, ta c: PV = a(1 + x + x2 + .) (1)
Nhn hai v vi x, ta c: PVx = a(x + x2 + .) (2)
Ly (1) tr cho (2) cho ta: PV(1 x) = a
1 C
Do vy, th a v x, ta c: PV(1 - ) =
1+ r 1+ r
C
Nhn hai v vi (1 + r) v rt gn li, ta c r =
PV

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 5 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

C1 C2 C3

PV =
1 r (1 r ) 2
(1 r )3
C1 C1 (1 g ) C1 (1 g ) 2
=
1 r (1 r ) 2 (1 r )3
Rt may, c mt cng thc tng n gin cho cp s nhn ny.5 Nu chng ta gi s rng
r ln hn g th cng thc nhn lng nhng ca chng ta rt gn thnh:
C1
Gi tr hin ti ca chui vnh hng tng dn =
rg
Do vy, nu nh ho tm ny mun ti tr mt cch vnh vin v lin tc mt s tin hng
nm theo kp t l tng lng, tng s phi dnh ngy hm nay l:
C1 100.000
PV = $1.666.667
r g 0,10 0,04

Cch tnh gi tr mt chui nin kim

Mt chui nin kim (annuity) l mt ti sn thu c mt s tin c nh hng nm trong


mt s nm c th. Cc khon thanh ton tng k bng nhau khi mua nh tr gp hoc mt tha
thun tn dng tr gp l nhng v d thng dng ca cc chui nin kim.
Hnh 3-1 minh ha mt mo n gin tnh gi tr chui nin kim. Hng u tin th
hin mt chui vnh hng to ra mt ngn lu C trong mi nm bt u vo nm 1. N c gi tr
hin ti bng:
C
PV =
r
Hng th nh th hin mt chui vnh hng th 2 to ra mt ngn lu C trong mi nm
bt u vo nm t + 1. N s c gi tr hin ti bng C/r vo nm t v do vy n c gi tr hin ti
ngy hm nay bng:
C
PV =
r (1 r ) t

5
Chng ta cn tnh tng ca mt cp s nhn v hn PV = a(1 + x + x 2 + ) trong a = C1/(1 + r) v x = (1 + g)/(1 + r).
Trong ch thch 4 chng ti chng minh rng tng ca mt chui nh vy l a/(1 - x). Thay th cho a v x trong cng thc
ny chng ta tm c:
C1
PV =
rg

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 6 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

Hnh 3.1 Mt chui nin kim to ra cc khon thanh ton trong mi nm t nm 1 n nm t l


hiu s hai chui vnh hng

Ti sn Nm thanh ton Gi tr hin ti


1 2 ......... t t + 1....

Chui vnh hng


(thanh ton u tin C
vo nm 1)
r

Chui vnh hng C 1


(thanh ton u tin
r (1 r )
t
vo nm t + 1)

Chui nin kim t nm C C 1


1 n nm t
r r (1 r ) t

C hai chui vnh hng u to ra mt ngn lu t nm t + 1 tr i. im khc bit duy


nht gia hai chui vnh hng ny l: chui u tin cng to ra mt ngn lu trong mi nm t
nm 1 cho n nm t. Ni cch khc, mc chnh lch gia hai chui vnh hng l mt chui nin
kim C trong t nm. Do vy, gi tr hin ti ca chui nin kim ny l hiu s ca gi tr ca hai
chui vnh hng:

1 1
Gi tr ca chui nin kim = C t
r r (1 r )

Biu thc trong ngoc l h s nin kim (annuity factor); chnh l gi tr hin ti t l
chit khu r ca mt chui nin kim $1 c thanh ton ti cui mi k trong t k.6
V d gi s rng nh ho tm ca chng ta bt u do d v t hi rng s tn bao nhin
khi ti tr cho mt hc bng $100.000/nm ch trong 20 nm. Cu tr li c tnh t cng thc
ca chng ta l:

6
Mt ln na chng ta tm cng thc ny t nhng nguyn tc u tin. Chng ta cn tnh tng ca cp s nhn hu hn:
PV = a(1 + x + x2 + .. + xt-1) (1)
trong a = C/(1 + r) v x = 1/(1 + r). Nhn hai v vi x, ta c:
PVx = a(x + x2 + + xt) (2)
Tr (1) cho (2), ta c: PV(1-x) = a(1 - xt)
1 1 1
Do vy, thay a v x: PV 1 = C t 1
1 r 1 r (1 r )
1 1
Nhn hai v vi (1 + r) v sp xp li, ta c: PV = C t
r r (1 r )

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 7 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

1 1
PV = 100.000 20
100.000 8,514 $851.400
0,10 0,10(1,10)

Mt cch khc, chng ta c th ch cn tm cu tr li trong bng nin kim trong Ph Lc


cui cun sch ny (Bng Ph Lc 3). Bng ny s cung cp gi tr hin ti ca mt -la nhn
c mi thi k trong t thi k. Trong v d ca chng ta t = 20 v li sut r = 0,10, v do vy
chng ta nhn vo s th 20 tnh t trn xung ct 10%. l 8,514. Nhn 8,514 vi
$100.000, v cu tr li ca chng ta l $851.400.

Bn nn tm nhng cch bn c th s dng nhng cng thc ny mt cch d chu


hn. V d, i khi chng ta cn tnh ton mt chui cc khon thanh ton hng nm sinh li
hng nm vi mt li sut c nh s tch ly thnh bao nhiu vo cui t thi k. Trong trng
hp ny cch d nht l tnh gi tr hin ti v sau nhn n vi (1 + r)t tm gi tr tng lai.7
Do vy, gi s rng nh ho tm ca chng ta mun bit s tin $100.000 s to ra bao nhiu ca
ci nu n c u t mi nm thay v ti tr cho nhng sinh vin chng ch li g. Cu tr li
s l:

Gi tr tng lai = PV 1,1020 = $851.400 6,727 = $5,73 triu

Lm sao ta bit c 1,1020 l 6,727? Rt d ta ch cn tra Bng Ph Lc 2 cui sch:


Gi tr tng lai ca $1 ti cui t thi k.

3.3 LI TCH HP V GI TR HIN TI

C mt im khc bit quan trng gia li tch hp (compound interest) v li n


(simple interest). Khi tin c u t vi mc li tch hp, mi khon thanh ton li c ti
u t hng thm li trong nhng thi k k tip. Ngc li, khng c c hi hng li trn
li nu ta u t tin vi mc li n.
Bng 3.2 so snh s tng trng ca $100 c u t vi li tch hp so vi u t vi
li n. Cn ch rng trong trng hp li n, li ch c thanh ton trn khon u t ban
u bng $100. Do vy ti sn ca bn ch tng $10 mi nm. Trong trng hp li tch hp, bn
kim c 10% trn khon u t ban u trong nm u tin, ngha l vo cui nm bn c
s d bng 1001,10 = $110. Sau , trong nm th hai, bn c th kim c 10% ca khon
tin $110 ny, ngha l vo cui nm th hai, bn c s d bng 1001,102 = $121.
Bng 3.2 cho thy rng mc chnh lch gia li n v li tch hp bng zero i vi
khon u t 1 thi k, khng ng k i vi khon u t 2 thi k, nhng rt ln i vi
khon u t 20 nm hoc nhiu hn. S tin $100 nu c u t trong thi k Cch Mng
M [1763-1775] vi li tch hp 10%/nm th by gi s tr gi $80 t. Bn c mun ng b t
tin ca mnh bit nhn xa trng rng hn hay khng?

7
V d, gi s bn nhn c mt ngn lu C trong nm 6. Nu bn u t ngn lu ny vi li sut r, n nm 10 bn s c
mt khon u t tr gi C(1 + r)4. Bn c th tm c cu tr li tng t bng cch tnh gi tr hin ti ca ngn lu PV =
C/(1 + r)6 v sau tnh c n nm 10 bn s c bao nhiu nu bn u t s tin ny hm nay:

C
Gi tr tng lai = PV(1 + r)10 = (1 + r)10 = C(1 + r)4
(1 r ) 6

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 8 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

Hai ng trn cng trong Hnh 3-2 so snh nhng kt qu ca vic u t $100 vi 10%
li n v 10% li tch hp. Dng nh l nu u t vi li n th t l tng trng khng thay
i, cn vi li tch hp th t l tng trng gia tng rt nhanh. Tuy nhin, iu ny ch l mt o
gic. Ta bit rng vi li tch hp, ti sn ca ta tng vi mt t l c nh bng 10%. Thc vy,
Hnh 3-3 trnh by r hn. y nhng con s c th hin theo t l bn logarit v t l tng
trng tch hp khng i tr thnh ng thng.

BNG 3.2
Gi tr ca $100 c u t vi li n 10% v li tch hp 10%
LI N LI TCH HP
Nm S d S d S d S d
+ +
u Li = cui u k Li = cui k
k k
1 100 + 10 = 110 100 + 10 = 110
2 110 + 10 = 120 110 + 11 = 121
3 120 + 10 = 130 121 + 12,1 = 133,1
4 130 + 10 = 140 133,1 + 13,3 = 146,4
10 190 + 10 = 200 236 + 24 = 259
20 290 + 10 = 300 612 + 61 = 673
50 590 + 10 = 600 10.672 + 1.067 = 11.739
100 1.090 + 10 = 1.100 1.252.783 + 125.278 = 1.378.061
200 2.090 + 10 = 2.100 17.264.116.042 + 1.726.411.604 = 18.990.527.646
215 2.240 + 10 = 2.250 72.116.497.132 + 7.211.649.713 = 79.328.146.845

Cc vn trong ti chnh thng lin quan n li tch hp hn l li n, v do vy


nhng ngi trong ngnh ti chnh lun gi s rng bn ang ni v li tch hp tr phi bn ni
r khc i. Chit khu l mt tin trnh ca li tch hp. Mt s ngi nhn thy rng s d hiu
hn nu thay th cu hi Gi tr hin ti ca $100 s nhn c vo 10 nm sau l bao nhiu,
nu chi ph c hi ca vn l 10%? bng cu hi By gi mnh phi u t bao nhiu nhn
c $100 sau 10 nm, vi mt li sut bng 10%? p s ca cho cu hi u tin l:
100
PV = = $38,55
(1,10)10
p s ca cu hi th 2 l:
u t (1,10)10 = $100
100
u t = = $38,55
(1,10)10

Cc ng di cng trong Hnh 3-2 v 3-3 th hin ng tng trng ca khon u t


ban u bng $38,55 vi gi tr cui cng bng $100. Cng c th ngh rng chit khu l i
ngc li theo ng di cng ny, t gi tr tng lai n gi tr hin ti.

Hnh 3.2 Li tch hp i chiu vi li n. Hai ng dc ln trn cng biu th s tng trng ca $100 c
u t vi li n v li tch hp. Tin u t cng lu, th li ch t li tch hp cng ln hn. ng di cng

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 9 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

cho thy cn phi u t $38,55 t c $100 sau 10 thi k. Ngc li, gi tr hin ti ca $100 s nhn c
sau 10 nm l $38,55.

Hnh 3.3 Tng t nh Hnh 3-2, ngoi tr tung dng logarit. T l tng trng tch hp khng i c ngha l
th l mt ng thng dc ln. th ny cho thy r rng t l tng trng ca vn u t vi li n thc s
gim theo thi gian.

* Ghi ch v nhng khong thi gian tch hp

Cho ti nay, chng ta ngm gi nh rng mi ngn lu pht sinh vo cui nm. iu ny
i khi l ng. V d ti Php v c a s cc cng ty thanh ton li tri phiu ca h hng
nm. Tuy nhin ti M v Anh, a s cng ty thanh ton li c na nm mt ln. Ti cc quc gia
ny, nh u t c th c th hng thm mt khon li 6 thng trn khon thanh ton u tin,
nh khon u t $100 vo tri phiu vi li 10%/nm nhng c tch hp theo thi gian
na nm s ln n $105 sau su thng u tin, v n cui nm n s ln ti 1,052100 =
$110,25. Ni cch khc, 10% tch hp mi na nm tng ng vi 10,25% tch hp hng

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 10 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

nm. Tng qut hn, khon u t $1 vi li sut r mi nm v c tch hp m ln mt nm th


n vo cui nm s t ti $[1 + (r/m)]m, v li sut tch hp hng nm tng ng l [1 +
(r/m)]m 1.

Nhng tnh cht hp dn ca nhng khon tr li thng xuyn hn i vi nh u t


khng thot khi s ch ca nhng cng ty tit kim v cho vay. Li sut tin gi thng c
nu l li sut tch hp hng nm. Chnh ph thng quy nh mt li sut ti a hng nm c th
c tr, nhng khng nhc n khong thi gian tch hp. Khi cc mc li trn bt u thu hp,
cc cng ty tit kim v cho vay lin tc i sang hnh thc tch hp na nm, ri sau i sang
tch hp hng thng. Do vy li sut tch hp hng nm tng ng trc ht tng ln n [1 +
(r/2)]2 1, ri sau tng ln n [1 + (r/12)]12 1.
Cui cng mt cng ty p dng li sut tch hp lin tc (continuously compounded
rate), cc khon tr li c dn tri u v lin tc sut nm. Theo cng thc ca chng ta,
iu ny c ngha l cho m tin n v tn.8 iu ny c v nh cc cng ty tit kim v cho
vay phi thc hin rt nhiu php tnh. Tuy nhin, may mn thay, c ngi nh li mn i s
trng trung hc v ch ra rng khi m tin n v cc th [1 + (r/m)]m tin n (2.718)r. S
2.718 c gi l e chnh l c s logarit t nhin.

S tin $1 u t vi li sut tch hp lin tc bng r do vy s tng n er = (2.718)r vo


cui nm u tin. n cui t nm, s tin ny s tng ln ti ert = (2.718)rt. Bng Ph Lc 4
cui cun sch l bng gi tr ca ert. Chng ta hy thc hnh s dng n.

V d 1: Gi s bn u t $1 vi mt li sut tch hp lin tc 10% (r = 0,10) trong 1 nm (t =


1). Gi tr cui nm l e0,10, m bn c th thy t hng th 2 ca Bng Ph Lc 4 l $1,105. Ni
cch khc, u t vi li sut 10%/nm v c tch hp lin tc ng bng u t vi li sut
10,5% / nm v c tch hp hng nm.

V d 2: By gi gi s bn u t $1 vi li sut tch hp lin tc l 11% (r = 0,11) trong 1 nm


(t = 1). Gi tr cui nm by gi l e0,11, m bn c th thy t hng 2 ca Bng Ph Lc 4 l
$1,116. Ni cch khc, u t vi li sut 11%/nm v c tch hp lin tc ng bng u t
vi li sut 11,6% / nm v c tch hp hng nm.

V d 3: Cui cng, gi s bn u t $1 vi li sut tch hp lin tc 11% (r = 0,11) trong 2 nm


(t = 2). Gi tr cui cng ca khon u t ny l ert = e0,22. Bn c th thy t hng th 3 ca
Bng Ph Lc 4 l e0,22 bng $1.246.

C mt gi tr c bit i vi vic tch hp lin tc trong vic hoch nh vn; vic


hoch nh vn s hp l hn nu gi s rng ngn lu c tri u trong nm thay v din ra
vo cui nm. Ta c th d dng hiu chnh nhng cng thc trc y ca chng ta x l
iu ny. V d, gi s rng chng ta mun tnh gi tr hin ti ca mt chui vnh hng bng C
-la mi nm. Chng ta bit rng nu khon thanh ton c thc hin vo cui nm, th
chng ta chia khon thanh ton cho li sut tch hp hng nm r:
8
Khi chng ta ni v nhng khon tr li lin tc, chng ta gi v xem nh tin c th c phn phi theo mt dng lin tc
nh nc chy ra t mt vi nc. Chng ai c th hon ton lm c iu ny. V d, thay v chi ra $10.000 mi nm, nh
ho tm ca chng ta c th chi ra $100 c 8 gi mt ln, hoc chi ra $1 c 5 pht mt ln, hoc chi ra 1 cent c 3 giy
mt ln, nhng khng th chi ra lin tc. Cc qun v ti chnh gi v xem nh cc khon tr li c tnh lin tc, thay v hng
gi, hng ngy, hng tun bi v (1) n n gin ha cc php tnh, v (2) n gip tnh xp x rt st vi NPV ca cc khon tr
li thng xuyn.

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 11 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

C
PV =
r
Nu cng khon tng thanh ton c chi ra thnh mt dng u n sut nm, ta s
dng cng cng thc nh trn, nhng thay th bng li sut tch hp lin tc.

i vi bt c khon thanh ton lin tc no khc, chng ta lun c th s dng cng


thc ca mnh ta tnh gi tr cc chui nin kim. V d, gi s rng mnh thng qun ca
chng ta ngh mt cch nghim tc hn v quyt nh thnh lp mt vin dng lo cho nhng
ngui gi, vi chi ph $100.000 mt nm, bt u ngay lp tc, v tri u sut 20 nm. Trc
y, ta s dng li sut tch hp hng nm bng 10%; v by gi chng ta phi s dng li
sut tch hp lin tc r = 9,53% (e0,0953=1,10). Khi , trang tri cho khon chi tiu ny, nh
mnh thng qun ca chng ta cn dnh s tin sau y:9
1 1 1
PV = C rt
r r e
1 1 1
= 100.000 = 100.000 8,932 = $893.200
0,0953 0,0953 6,727

Hoc c mt cch khc, ta c th rt gn nhng php tnh ny bng cc dng Bng Ph


Lc 5. iu ny cho thy rng, nu li tch hp hng nm l 10%, th $1 mi nm c tri u
trong 20 nm tr gi $8,932.
Nu bn xem li tho lun ca chng ta trc y v nhng chui nin kim, bn s thy
rng gi tr hin ti ca $100.000 thanh ton vo cui mi nm trong 20 nm l $851.406. Do
vy, nh mnh thng qun s tn thm $41.800 tc l 5% chi ra mt dng thanh ton
lin tc.
Thng trong ti chnh chng ta ch cn c lng phng chng v gi tr hin ti. Sai s
5% trong tnh ton gi tr hin ti c th hon ton chp nhn c. Trong nhng trng hp nh
vy, d chng ta gi nh rng cc ngn lu pht sinh vo cui nm hoc theo mt dng lin tc,
th cng chng thnh vn g. i khi s chnh xc c ngha quan trng, v chng ta thc s
cn phi ch tn s chnh xc ca cc ngn lu.

3.4 LI SUT DANH NGHA V LI SUT THC

9
Cn nh rng mt chui nin kim n gin l s khc nhau gia mt chui vnh hng nhn c t ngy hm nay v mt
chui vnh hng nhn c trong nm t. Mt dng lin tc C -la mt nm trong mt chui vnh hng tr gi C/r, vi r l li
sut tch hp lin tc. Do vy chui nin kim ca chng ta tr gi:
C C
PV = gi tr hin ti ca nhn c trong nm t
r r
V r l li sut tch hp lin tc, nn C/r nhn c trong nm t tr gi (C/r) (1/ert) ngy hm nay. Do vy cng thc chui
nin kim ca chng ta l:
C C 1
PV =
r r e rt
C
i khi c vit di dng: (1 e rt )
r

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 12 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

Nu bn u t $1000 vo ti khon tin gi ngn hng c li sut 10%, ngn hng ha


thanh ton cho bn $1100 vo cui nm. Nhng ngn hng hon ton khng ha v nhng mn
m s tin $1100 s mua c. iu ph thuc vo t l lm pht trong nm. Nu nh gi
ca hng ha v dch v tng hn 10%, bn b thit xt v s hng ha m bn c th mua.

Nhiu ch s c s dng theo di mc gi chung. Ph bin nht l Ch s Gi


Tiu dng, tc l CPI; ch s ny o lng s tin cn thanh ton cho cc mt hng m mt
gia nh tiu biu mua. Mc thay i v CPI t nm ny n nm ti th hin t l lm pht. Hnh
3-4 th hin t l lm pht ti M k t nm 1926. Trong thi k i suy thoi (Great
Depression) c s gim pht thc s; tnh trung bnh gi hng ha gim. Lm pht t n
nh im ngay sau Chin tranh Th gii th hai, lc lm pht mc 18%. Tuy nhin, con s
ny tr nn v ngha khi so snh vi lm pht ti Nam T vo nm 1993, ti nh im ca n l
gn 60% mt ngy.

20%

15%

10%
T le lam phat hang nam

5%

0%
1925 1930 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990
-5%

-10%

-15%

Hnh 3-4 T l lm pht hng nm ti M t nm 1926 n nm 1994 (Ngun: Ibbotson Associates, Inc., Stocks,
Bonds, Bills, and Inflation, 1995 Yearbook, Chicago, 1995.)

i khi nhng nh kinh t hc bn v nhng ng -la hin ti, hoc danh ngha, i
chiu vi nhng ng -la khng i, hoc thc. V d, ngn lu danh ngha t khon tin gi
ngn hng k hn mt nm ca bn l $1100. Nhng gi s gi ca hng ha tng 6% trong nm;
th vi mi -la, trong nm n bn s mua c s hng ha t hn 6% so vi s hng mua
hm nay. Nh vy vo cui nm, s tin $1100 s mua c s hng bng s lng hng ha ca
1100/1,06=$1037,74 ngy hm nay. Khon hon tri danh ngha ca khon tin gi ny l
$1100, nhng khon hon tri thc ch l $1037,74.
Cng thc chung i cc dng ngn lu danh ngha ti mt thi k tng lai thnh
nhng dng ngn lu thc l
ngan lu danh ngha
Ngn lu thc =
(1 t le lam phat) t
V d, nu bn u t $1000 trong 20 nm vi li sut 10%, hon tri danh ngha tng
lai s l 10001,120=$6727,50, nhng vi mt t l lm pht 6% mt nm, gi tr thc ca hon
tri s l 6727,50/1,0620 = $2097,67. Ni cch khc, bn s c s tin gp khong 6 ln s tin
bn c ngy hm nay, nhng bn ch c th mua c s hng ha gp 2 ln hin nay.

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 13 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

Khi ngn hng nu li sut 10% cho bn, ngn hng ang nu li sut danh ngha. Li
sut ny cho bn bit tin ca bn s gia tng trng vi tc no:

u t -la hin ti Nhn -la thi k 1 Kt qu


1.000 1.100 10% t l li nhun danh
ngha

Tuy nhin, vi t l lm pht 6%, vo cui nm bn ch hng li 3,774% cao hn so vi


u nm:

Gi tr thc k vng
u t -la hin ti ca s -la thi k 1 Kt qu
1.000 1.037,74 3,774% t l li
nhun thc k vng

Do vy, ta c th ni: Ti khon tin gi ngn hng c mt t l li nhun danh ngha


bng 10%, hoc n c t l li nhun thc k vng bng 3,774%. Lu rng li sut danh
ngha l chc chn, nhng li sut thc ch l k vng. Li sut thc thc t (actual real rate) ch
c th tnh c vo cui nm v khi mi bit c t l lm pht.
T l li nhun danh ngha 10%, vi t l lm pht 6%, c ngha l t l li nhun thc
bng 3,774%. Cng thc tnh t l li nhun thc l:
1 + rdanh ngha = (1 + rthc)(1 + t l lm pht)
= 1 + rthc + t l lm pht + (rthc)( t l lm pht)

Trong v d ca chng ta
1,10 = 1,03774 1,06

3.5 S DNG NHNG CNG THC GI TR HIN TI TNH GI TR TRI


PHIU

Khi cc chnh ph hoc cc cng ty vay tin, h thng pht hnh cc tri phiu. Mt tri
phiu chnh l mt khon n di hn. Nu bn s hu mt tri phiu, bn nhn c nhng
khon hon tri c nh bng tin mt: Mi nm tnh cho n khi tri phiu o hn, bn c tr
tin li; sau , vo lc tri phiu o hn, bn cng c nhn li mnh gi ca tri phiu.10
Nu bn mun mua hoc bn mt tri phiu, bn ch cn lin lc vi mt ngi bun bn
tri phiu, ngi s cho gi m mnh sn sng mua hoc bn. V d, gi s vo thng 9/1994
bn u t vo mt tri phiu Kho Bc M 6% o hn vo nm 1999. Tri phiu ny c li sut
bng 6% v mnh gi l $1000. iu ny c ngha l mi nm tnh cho n nm 1999 bn s
nhn c mt khon thanh ton li bng 0,061000 = $60. Tri phiu o hn vo thng 8 nm
1999: Ti thi im , B Ti chnh s thanh ton cho bn s tin li $60 cui cng, cng
$1000 mnh gi. Nh vy ngn lu t vic s hu tri phiu nh sau:

Ngn lu, -la


1995 1996 1997 1998 1999

10
Mnh gi ca mt tri phiu c gi l tin vn gc (principal). Do vy, khi tri phiu o hn, chnh ph thanh ton cho
bn tin vn gc v tin li.

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 14 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

60 60 60 60 1.060

Gi tr hin ti ca nhng khon hon tri ny l bao nhiu? xc nh iu ny, chng


ta cn xem xt li nhun c c t nhng chng khon tng t. Nhng tri phiu trung hn
khc ca Chnh ph M vo ma thu nm 1994 c t l li nhun khong 6,9%. l nhng g
m cc nh u t phi t b khi mua nhng tri phiu Kho Bc 6%. Do vy, tnh gi tr cc
tri phiu 6%, chng ta cn chit khu nhng ngn lu ny t l 6,9%:

60 60 60 60 1060
PV = = $963
1,069 (1,069) 2
(1,069) 3
(1,069) 4
(1,069) 5

Gi tri phiu thng c biu th theo t l phn trm ca mnh gi. Do vy chng ta
c th ni rng tri phiu Kho Bc 6% ca chng ta tr gi $963, tc l 96,3%.
Bn c th bit mt phng php ngn gn tnh gi tr tri phiu Kho Bc. Tri
phiu ny ging nh mt b gm hai khon u t: khon u t th nht bao gm 5 khon
thanh ton li tri phiu hng nm, mi khon bng $60; v khon u t th hai l khon thanh
ton $1000 mnh gi khi o hn. Do vy, bn c th s dng cng thc chui nin kim tnh
gi tr cc khon thanh ton li tri phiu v cng thm gi tr hin ti ca khon thanh ton cui
cng:

PV(tri phiu) = PV(cc khon thanh ton li) + PV(khon thanh ton cui cng)
= (li h s nin kim 5 nm) + (thanh ton cui cng h s chit khu)
1 1 1000
= 60 5

0,069 0,069(1,069) 1,069
5

= 246,67 + 716,33 = $963

Bt c tri phiu no u c th c nh gi nh l mt b ca chui nin kim (cc khon


thanh ton li coupon) v mt thanh ton n (khon thanh ton cui cng).
Thay v hi gi tr ca tri phiu, chng ta c th pht biu cu hi ca chng ta theo
ng vng: Nu gi ca tri phiu l $963, th li tc m nhng nh u t mong i l g?
Trong trng hp ny, cng ta cn tm gi tr ca r bng cch gii phng trnh sau:
60 60 60 60 1060
963 =
1 r (1 r ) 2
(1 r ) 3
(1 r ) 4
(1 r ) 5

T l r thng c gi l t sut li tc o hn ca tri phiu (yield to maturity) hoc t


s ni hon (internal rate of return). Trong trng hp ca chng ta, r l 6,9%. Nu chng ta
chit khu nhng dng ngn lu vi t l 6,9%, gi tr ca tri phiu bn t c l $963. Nh
chng ta s thy trong Chng 5, phng php chung duy nht tnh ton r l d dm (trial and
error). Tuy nhin cc my tnh in t c lp trnh chuyn mn c th c s dng tnh
ton r, hoc bn c th s dng sch cc bng tnh tri phiu c ch ra cc gi tr r i vi cc
khon thanh ton li (coupon) ln nh khc nhau v cc thi k o hn khc nhau.

Bn cn phi ch rng cng thc chng ta s dng tnh ton gi tr hin ti ca tri
phiu Kho Bc 6% hi khc vi cng thc tnh gi tr hin ti chung m chng ta thnh lp
Phn 3-1, trong chng ta t r1, t l li nhun ca th trng vn trn cc khon u t 1 nm,
khc vi r2, l t l li nhun ca cc khon u t 2 nm. Sau d dng chng ta gi s r1

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 15 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

bng vi r2. nh gi tri phiu Kho Bc, mt ln na chng ta gi s rng nhng nh u t


s dng cng mt t l chit khu cc ngn lu xy ra cc nm khc nhau. iu ny khng l
vn khi t l ngn hn xp x vi t l di hn. Tuy nhin thng khi chng ta nh gi cc tri
phiu, chng ta nn chit khu ngn lu tin mt cc t l khc nhau. iu ny s c cp
nhiu hn Chng 23.

iu g s xy ra khi li sut thay i?

Li sut lun thay i bt thng. Nm 1945 li sut do cc tri phiu ca chnh ph M


em li thp hn 2%. Nm 1981 li sut ny thp hn 15% mt cht. Gi ca chng khon Kho
Bc 5 nm b nh hng nh th no khi li sut thay i nh vy? Vi li sut 2% gi ca
chng khon Kho Bc s l:

60 60 60 60 1060
PV = = $1188,54
1,02 (1,02) 2
(1,02) 3
(1,02) 4
(1,02) 5
Nu li sut tng ln n 15%, th gi s gim cn:
60 60 60 60 1060
PV = = $698,31
1,15 (1,15) 2
(1,15) 3
(1,15) 4
(1,15) 5

Khng c g ng ngc nhin khi nh u t cng yu cu li sut cao th h s sn sng


tr t hn mua tri phiu.

Vi tri phiu thng b nh hng bi s thay i ca li sut nhiu hn l cc tri phiu


khc. Mt s thay i c th nh hng mnh ln gi tr tri phiu khi nhng ngn lu trn tri
phiu ko di nhiu nm. S thay i s nh hng t nu tri phiu o hn ngy mai.

* Khon thi gian tch hp v gi tri phiu

Trong tnh ton gi tr ca nhng tri phiu Kho Bc 6%, chng ta lm hai php tnh
gn ng. u tin chng ta gi nh rng cc khon thanh ton li xy ra hng nm. Trong
thc t, a s cc tri phiu M thanh ton li mi na nm, do vy, thay v nhn c $60 mi
nm, nh u t gi nhng tri phiu 6% s nhn c $30 mi na nm. Th hai, t l li nhun
trn cc tri phiu M thng c cho di dng t l li nhun tch hp. Do vy nu t l li
nhun tnh hp na nm l 6,9%, th t l li nhun trn 6 thng l 6,9/2=3,45%.
By gi chng ta c th tnh ton li gi tr ca cc tri phiu Kho Bc 6%, thy c
rng c 10 khon thanh ton li 6 thng $30 vi mt khon thanh ton cui $1000:
30 30 30 30
PV = = $962,48
1,0345 (1,0345) 2
(1,0345) 9
(1,0345)10

3-6 TM TT

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 16 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

Vn kh khn trong bt c tnh ton gi tr hin ti no l thit lp cc vn mt cch


chnh xc. Mt khi bn thit lp c vn , bn phi thc hin c cc tnh ton, v chng
khng kh. By gi bn hon thnh chng ny, bn cn thc tp mt cht.
Cng thc gi tr hin ti c bn cho mt ti sn hon tri nhiu thi k l s m rng
ca cng thc 1 thi k trc y:

C1 C2
PV =
1 r1 (1 r2 ) 2

Chng ta c th tnh ton bt c gi tr hin ti no s dng cng thc ny, tuy nhin khi li sut
ging nhau cho mi khi o hn, c nhng cch ngn gim s nhm chn. Chng ta nhn vo 3 trng
hp nh vy, u tin trng hp mt ti sn thanh ton C -la mt nm vnh vin. Gi tr hin ti n
gin l:

C
PV =
r

Th hai, trng hp ti sn c nhng khon thanh ton tng u vi mt t l g vnh vin.


Gi tr hin ti ca n l:
C1
PV =
rg

Th ba, trng hp mt chui nin kim thanh ton C -la mt nm trong t nm. tm
gi tr hin ti chng ta tnh khong chnh lch gia gi tr ca hai chui vnh hng:
1 1
PV = C t
r r (1 r )

Bc k tip ca chng ta l th hin s chit khu nh l mt tin trnh ca li tch hp.


N l tng s m chng ta phi u t vi mt li sut tch hp r to ra cc ngn lu C 1, C2,
v.v. Khi mt ai cho chng ta vay mt -la vi t l hng nm r, chng ta nn lun lun kim
tra li sut c tch hp thng xuyn nh th no. Nu khon thi gian tch hp l hng nm,
chng ta s phi thanh ton (1 + r)t -la; mt khc, nu tch hp lin tc, chng ta phi thanh
ton 2,718rt (hoc n thng c th hin l ert) -la. Thng th trong tnh ton ngn qu vn,
chng ta mun gi nh rng ngn lu xy ra vo cui mi nm, v do vy chng ta chit khu
chng vi li sut tch hp hng nm. Tuy nhin i khi, hp l hn khi gi s rng chng tri
u trong nm; trong trng hp ny chng ta phi s dng tch hp lin tc.

Nhng bng gi tr hin ti gip chng ta thc hin nhiu php tnh loi ny. By gi bn
c gii thiu nhng bng th hin:

1. Gi tr hin ti ca $1 nhn c cui nm t


2. Gi tr tng lai ca $1 cui nm t
3. Gi tr hin ti ca $1 nhn c cui mi nm cho ti nm t
4. Gi tr tng lai ca $1 u t vi mt li sut tch hp (tch hp) lin tc
5. Gi tr hin ti ca $1 nhn c lin tc trong t nm khi li sut tch hp hng nm bng r

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 17 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H
Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright Phn tch ti chnh Nguyn l ti chnh cng ty 6th ed.
Bi c Ch.3: Lm th no tnh gi tr hin ti

Phn bit gia ngn lu danh ngha (s -la thc s m bn s tr hoc nhn) v ngn
lu thc, c iu chnh bi lm pht, l rt quan trng. Tng t nh vy, mt khon u t
c th c vi mt li sut danh ngha cao, nhng, nu lm pht qu cao, li sut thc c th thp
hoc thm ch l m.

Chng ta kt lun chng ny bng p dng nhng k thun ngn lu chit khu vo cc
nh gi cc tri phiu Chnh ph M vi li tc hng nm c nh.

Chng ta gii thiu trong chng ny 2 tng quan trng m s gp li nhiu ln


na. u tin l bn c th cng cc gi tr hin ti: nu cng thc gi tr hin ti ca bn l A
+ B khng bng cng thc gi tr hin ti A cng gi tr hin ti B, th bn nhm ln. Th 2 l
khi nim khng tn ti mt chic my to tin no c: nu nh bn ngh bn c th tm thy mt
chic my, quay tr li v kim tra nhng tnh ton ca bn.

Richard A. Brealey, Steward C. Myers 18 Bin dch: Xun c, Kim Chi


Hiu nh: nh Khi, La H

You might also like