Professional Documents
Culture Documents
MPP04 Tinh Gia Tri Hien Tai
MPP04 Tinh Gia Tri Hien Tai
Chng 3
* Ti sao h s chit khu gim khi tng lai cng xa v s lc ca nhng chic my to
tin
Hin nhin -la nhn c ngy mt khng nht thit c gi tr thp hn -la nhn
c ngy mai.
Tuy nhin c iu g sai trong v d ny. Ai c th vay v cho vay vi cc mc li sut
ny c th ch qua mt m l tr thnh triu ph. Chng ta hy xem xt mt chic my to
tin lm vic nh th no. Gi s ngi u tin nhn ra c hi l Hermione Kraft. u tin, c
Kraft cho vay $1000 trong thi gian 1 nm vi li sut 20%. l mc li nhun hp dn, tuy
nhin c nhn thy rng c mt cch kim c li nhun tc th trn khon u t ca mnh
v sn sng chi tr ny mt ln na. C ta l lun nh sau: Trong nm ti c ta s c $1200 m
c th c ti u t mt nm na. Mc d c ta khng bit li sut s l bao nhiu vo lc ,
nhng c bit chc rng c ta c th lun lun gi tin vo mt ti khon sc v chc chn c
$1200 vo cui nm 2. Do vy bc k tip c ta s i n ngn hng vay mt khon tng
ng vi gi tr hin ti ca $1200 ny. Vi li sut 7%, gi tr hin ti ny bng:
1200
PV = = $ 1048
(1,07) 2
V th c Kraft u t $1000, vay tr li $1048, v c c $48 li nhun. Nu li nhun
c v khng nhiu, hy nh rng tr ny c th ngay lp tc chi li mt ln na, ln ny vi
s tin l $1048. Qu vy, c Kraft ch mt 147 ln chi tr thnh mt triu ph (cha tnh
thu).1
Phn sau ca cun sch ny chng ti s vin dn n vic khng tn ti ca nhng chic
my to tin chng minh mt s tnh cht hu dng v cc mc gi chng khon. Tc l,
chng ti s a ra nhng pht biu i loi nh Gi ca cc chng khon X v Y phi c tng
quan nh sau nu khng s c mt chic my to tin v th trng vn di hn s khng v
tr cn bng.
t c lp trnh chuyn bit cho cc php tnh gi tr hin ti, mt chng trnh bng tnh trn
my vi tnh c nhn, hoc cc bng gi tr hin ti. Sau y l mt v d tng i phc tp minh
ha cc s dng nhng bng nh vy.
Bng 3.1 cho thy cch lp cc php tnh v cch tnh NPV. Cc h s chit khu c th
tm thy trong Ph Lc 1 cui cun sch ny. Nhn vo 2 s u ca ct c mc 7%. S u
tin l.935 v s th hai l.873. Do vy bn khng phi tnh 1/1.07 hoc 1/(1.07)2 bn c th
ly s liu t bng gi tr hin ti. (Lu rng nhng con s khc trong ct 7% cho bit cc h s
chit khu ln ti 30 nm, v cc ct khc cho bit cc t l chit khu t 1 n 30%.)
BNG 3.1
Bng tnh gi tr hin ti
Thi k H s chit khu Ngn lu Gi tr hin ti
0 0 -150.000 -150.000
1 1 -100.000 -93.500
= 0,935
1,07
2 1 + 300.000 + 261.900
= 0,873
(1,07) 2
Tng s = NPV = $18.400
ngan lu
Li nhuan
gia tr hien tai
C
r
PV
C 100.000
Gi tr hin ti ca chui vnh hng = = $ 1.000.000
r 0,10
4
Bn c th kim tra iu ny bng cch vit li cng thc tnh gi tr hin ti:
C C C
PV = + + +. . . .
(1 + r ) (1 + r ) 2 (1 + r ) 3
By gi t C/(1 + r) = a v 1/(1 + r) = x. Vy, ta c: PV = a(1 + x + x2 + .) (1)
Nhn hai v vi x, ta c: PVx = a(x + x2 + .) (2)
Ly (1) tr cho (2) cho ta: PV(1 x) = a
1 C
Do vy, th a v x, ta c: PV(1 - ) =
1+ r 1+ r
C
Nhn hai v vi (1 + r) v rt gn li, ta c r =
PV
C1 C2 C3
PV =
1 r (1 r ) 2
(1 r )3
C1 C1 (1 g ) C1 (1 g ) 2
=
1 r (1 r ) 2 (1 r )3
Rt may, c mt cng thc tng n gin cho cp s nhn ny.5 Nu chng ta gi s rng
r ln hn g th cng thc nhn lng nhng ca chng ta rt gn thnh:
C1
Gi tr hin ti ca chui vnh hng tng dn =
rg
Do vy, nu nh ho tm ny mun ti tr mt cch vnh vin v lin tc mt s tin hng
nm theo kp t l tng lng, tng s phi dnh ngy hm nay l:
C1 100.000
PV = $1.666.667
r g 0,10 0,04
5
Chng ta cn tnh tng ca mt cp s nhn v hn PV = a(1 + x + x 2 + ) trong a = C1/(1 + r) v x = (1 + g)/(1 + r).
Trong ch thch 4 chng ti chng minh rng tng ca mt chui nh vy l a/(1 - x). Thay th cho a v x trong cng thc
ny chng ta tm c:
C1
PV =
rg
1 1
Gi tr ca chui nin kim = C t
r r (1 r )
Biu thc trong ngoc l h s nin kim (annuity factor); chnh l gi tr hin ti t l
chit khu r ca mt chui nin kim $1 c thanh ton ti cui mi k trong t k.6
V d gi s rng nh ho tm ca chng ta bt u do d v t hi rng s tn bao nhin
khi ti tr cho mt hc bng $100.000/nm ch trong 20 nm. Cu tr li c tnh t cng thc
ca chng ta l:
6
Mt ln na chng ta tm cng thc ny t nhng nguyn tc u tin. Chng ta cn tnh tng ca cp s nhn hu hn:
PV = a(1 + x + x2 + .. + xt-1) (1)
trong a = C/(1 + r) v x = 1/(1 + r). Nhn hai v vi x, ta c:
PVx = a(x + x2 + + xt) (2)
Tr (1) cho (2), ta c: PV(1-x) = a(1 - xt)
1 1 1
Do vy, thay a v x: PV 1 = C t 1
1 r 1 r (1 r )
1 1
Nhn hai v vi (1 + r) v sp xp li, ta c: PV = C t
r r (1 r )
1 1
PV = 100.000 20
100.000 8,514 $851.400
0,10 0,10(1,10)
7
V d, gi s bn nhn c mt ngn lu C trong nm 6. Nu bn u t ngn lu ny vi li sut r, n nm 10 bn s c
mt khon u t tr gi C(1 + r)4. Bn c th tm c cu tr li tng t bng cch tnh gi tr hin ti ca ngn lu PV =
C/(1 + r)6 v sau tnh c n nm 10 bn s c bao nhiu nu bn u t s tin ny hm nay:
C
Gi tr tng lai = PV(1 + r)10 = (1 + r)10 = C(1 + r)4
(1 r ) 6
Hai ng trn cng trong Hnh 3-2 so snh nhng kt qu ca vic u t $100 vi 10%
li n v 10% li tch hp. Dng nh l nu u t vi li n th t l tng trng khng thay
i, cn vi li tch hp th t l tng trng gia tng rt nhanh. Tuy nhin, iu ny ch l mt o
gic. Ta bit rng vi li tch hp, ti sn ca ta tng vi mt t l c nh bng 10%. Thc vy,
Hnh 3-3 trnh by r hn. y nhng con s c th hin theo t l bn logarit v t l tng
trng tch hp khng i tr thnh ng thng.
BNG 3.2
Gi tr ca $100 c u t vi li n 10% v li tch hp 10%
LI N LI TCH HP
Nm S d S d S d S d
+ +
u Li = cui u k Li = cui k
k k
1 100 + 10 = 110 100 + 10 = 110
2 110 + 10 = 120 110 + 11 = 121
3 120 + 10 = 130 121 + 12,1 = 133,1
4 130 + 10 = 140 133,1 + 13,3 = 146,4
10 190 + 10 = 200 236 + 24 = 259
20 290 + 10 = 300 612 + 61 = 673
50 590 + 10 = 600 10.672 + 1.067 = 11.739
100 1.090 + 10 = 1.100 1.252.783 + 125.278 = 1.378.061
200 2.090 + 10 = 2.100 17.264.116.042 + 1.726.411.604 = 18.990.527.646
215 2.240 + 10 = 2.250 72.116.497.132 + 7.211.649.713 = 79.328.146.845
Hnh 3.2 Li tch hp i chiu vi li n. Hai ng dc ln trn cng biu th s tng trng ca $100 c
u t vi li n v li tch hp. Tin u t cng lu, th li ch t li tch hp cng ln hn. ng di cng
cho thy cn phi u t $38,55 t c $100 sau 10 thi k. Ngc li, gi tr hin ti ca $100 s nhn c
sau 10 nm l $38,55.
Hnh 3.3 Tng t nh Hnh 3-2, ngoi tr tung dng logarit. T l tng trng tch hp khng i c ngha l
th l mt ng thng dc ln. th ny cho thy r rng t l tng trng ca vn u t vi li n thc s
gim theo thi gian.
Cho ti nay, chng ta ngm gi nh rng mi ngn lu pht sinh vo cui nm. iu ny
i khi l ng. V d ti Php v c a s cc cng ty thanh ton li tri phiu ca h hng
nm. Tuy nhin ti M v Anh, a s cng ty thanh ton li c na nm mt ln. Ti cc quc gia
ny, nh u t c th c th hng thm mt khon li 6 thng trn khon thanh ton u tin,
nh khon u t $100 vo tri phiu vi li 10%/nm nhng c tch hp theo thi gian
na nm s ln n $105 sau su thng u tin, v n cui nm n s ln ti 1,052100 =
$110,25. Ni cch khc, 10% tch hp mi na nm tng ng vi 10,25% tch hp hng
C
PV =
r
Nu cng khon tng thanh ton c chi ra thnh mt dng u n sut nm, ta s
dng cng cng thc nh trn, nhng thay th bng li sut tch hp lin tc.
9
Cn nh rng mt chui nin kim n gin l s khc nhau gia mt chui vnh hng nhn c t ngy hm nay v mt
chui vnh hng nhn c trong nm t. Mt dng lin tc C -la mt nm trong mt chui vnh hng tr gi C/r, vi r l li
sut tch hp lin tc. Do vy chui nin kim ca chng ta tr gi:
C C
PV = gi tr hin ti ca nhn c trong nm t
r r
V r l li sut tch hp lin tc, nn C/r nhn c trong nm t tr gi (C/r) (1/ert) ngy hm nay. Do vy cng thc chui
nin kim ca chng ta l:
C C 1
PV =
r r e rt
C
i khi c vit di dng: (1 e rt )
r
20%
15%
10%
T le lam phat hang nam
5%
0%
1925 1930 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990
-5%
-10%
-15%
Hnh 3-4 T l lm pht hng nm ti M t nm 1926 n nm 1994 (Ngun: Ibbotson Associates, Inc., Stocks,
Bonds, Bills, and Inflation, 1995 Yearbook, Chicago, 1995.)
i khi nhng nh kinh t hc bn v nhng ng -la hin ti, hoc danh ngha, i
chiu vi nhng ng -la khng i, hoc thc. V d, ngn lu danh ngha t khon tin gi
ngn hng k hn mt nm ca bn l $1100. Nhng gi s gi ca hng ha tng 6% trong nm;
th vi mi -la, trong nm n bn s mua c s hng ha t hn 6% so vi s hng mua
hm nay. Nh vy vo cui nm, s tin $1100 s mua c s hng bng s lng hng ha ca
1100/1,06=$1037,74 ngy hm nay. Khon hon tri danh ngha ca khon tin gi ny l
$1100, nhng khon hon tri thc ch l $1037,74.
Cng thc chung i cc dng ngn lu danh ngha ti mt thi k tng lai thnh
nhng dng ngn lu thc l
ngan lu danh ngha
Ngn lu thc =
(1 t le lam phat) t
V d, nu bn u t $1000 trong 20 nm vi li sut 10%, hon tri danh ngha tng
lai s l 10001,120=$6727,50, nhng vi mt t l lm pht 6% mt nm, gi tr thc ca hon
tri s l 6727,50/1,0620 = $2097,67. Ni cch khc, bn s c s tin gp khong 6 ln s tin
bn c ngy hm nay, nhng bn ch c th mua c s hng ha gp 2 ln hin nay.
Khi ngn hng nu li sut 10% cho bn, ngn hng ang nu li sut danh ngha. Li
sut ny cho bn bit tin ca bn s gia tng trng vi tc no:
Gi tr thc k vng
u t -la hin ti ca s -la thi k 1 Kt qu
1.000 1.037,74 3,774% t l li
nhun thc k vng
Trong v d ca chng ta
1,10 = 1,03774 1,06
Khi cc chnh ph hoc cc cng ty vay tin, h thng pht hnh cc tri phiu. Mt tri
phiu chnh l mt khon n di hn. Nu bn s hu mt tri phiu, bn nhn c nhng
khon hon tri c nh bng tin mt: Mi nm tnh cho n khi tri phiu o hn, bn c tr
tin li; sau , vo lc tri phiu o hn, bn cng c nhn li mnh gi ca tri phiu.10
Nu bn mun mua hoc bn mt tri phiu, bn ch cn lin lc vi mt ngi bun bn
tri phiu, ngi s cho gi m mnh sn sng mua hoc bn. V d, gi s vo thng 9/1994
bn u t vo mt tri phiu Kho Bc M 6% o hn vo nm 1999. Tri phiu ny c li sut
bng 6% v mnh gi l $1000. iu ny c ngha l mi nm tnh cho n nm 1999 bn s
nhn c mt khon thanh ton li bng 0,061000 = $60. Tri phiu o hn vo thng 8 nm
1999: Ti thi im , B Ti chnh s thanh ton cho bn s tin li $60 cui cng, cng
$1000 mnh gi. Nh vy ngn lu t vic s hu tri phiu nh sau:
10
Mnh gi ca mt tri phiu c gi l tin vn gc (principal). Do vy, khi tri phiu o hn, chnh ph thanh ton cho
bn tin vn gc v tin li.
60 60 60 60 1.060
60 60 60 60 1060
PV = = $963
1,069 (1,069) 2
(1,069) 3
(1,069) 4
(1,069) 5
Gi tri phiu thng c biu th theo t l phn trm ca mnh gi. Do vy chng ta
c th ni rng tri phiu Kho Bc 6% ca chng ta tr gi $963, tc l 96,3%.
Bn c th bit mt phng php ngn gn tnh gi tr tri phiu Kho Bc. Tri
phiu ny ging nh mt b gm hai khon u t: khon u t th nht bao gm 5 khon
thanh ton li tri phiu hng nm, mi khon bng $60; v khon u t th hai l khon thanh
ton $1000 mnh gi khi o hn. Do vy, bn c th s dng cng thc chui nin kim tnh
gi tr cc khon thanh ton li tri phiu v cng thm gi tr hin ti ca khon thanh ton cui
cng:
PV(tri phiu) = PV(cc khon thanh ton li) + PV(khon thanh ton cui cng)
= (li h s nin kim 5 nm) + (thanh ton cui cng h s chit khu)
1 1 1000
= 60 5
0,069 0,069(1,069) 1,069
5
Bn cn phi ch rng cng thc chng ta s dng tnh ton gi tr hin ti ca tri
phiu Kho Bc 6% hi khc vi cng thc tnh gi tr hin ti chung m chng ta thnh lp
Phn 3-1, trong chng ta t r1, t l li nhun ca th trng vn trn cc khon u t 1 nm,
khc vi r2, l t l li nhun ca cc khon u t 2 nm. Sau d dng chng ta gi s r1
60 60 60 60 1060
PV = = $1188,54
1,02 (1,02) 2
(1,02) 3
(1,02) 4
(1,02) 5
Nu li sut tng ln n 15%, th gi s gim cn:
60 60 60 60 1060
PV = = $698,31
1,15 (1,15) 2
(1,15) 3
(1,15) 4
(1,15) 5
Trong tnh ton gi tr ca nhng tri phiu Kho Bc 6%, chng ta lm hai php tnh
gn ng. u tin chng ta gi nh rng cc khon thanh ton li xy ra hng nm. Trong
thc t, a s cc tri phiu M thanh ton li mi na nm, do vy, thay v nhn c $60 mi
nm, nh u t gi nhng tri phiu 6% s nhn c $30 mi na nm. Th hai, t l li nhun
trn cc tri phiu M thng c cho di dng t l li nhun tch hp. Do vy nu t l li
nhun tnh hp na nm l 6,9%, th t l li nhun trn 6 thng l 6,9/2=3,45%.
By gi chng ta c th tnh ton li gi tr ca cc tri phiu Kho Bc 6%, thy c
rng c 10 khon thanh ton li 6 thng $30 vi mt khon thanh ton cui $1000:
30 30 30 30
PV = = $962,48
1,0345 (1,0345) 2
(1,0345) 9
(1,0345)10
3-6 TM TT
C1 C2
PV =
1 r1 (1 r2 ) 2
Chng ta c th tnh ton bt c gi tr hin ti no s dng cng thc ny, tuy nhin khi li sut
ging nhau cho mi khi o hn, c nhng cch ngn gim s nhm chn. Chng ta nhn vo 3 trng
hp nh vy, u tin trng hp mt ti sn thanh ton C -la mt nm vnh vin. Gi tr hin ti n
gin l:
C
PV =
r
Th ba, trng hp mt chui nin kim thanh ton C -la mt nm trong t nm. tm
gi tr hin ti chng ta tnh khong chnh lch gia gi tr ca hai chui vnh hng:
1 1
PV = C t
r r (1 r )
Nhng bng gi tr hin ti gip chng ta thc hin nhiu php tnh loi ny. By gi bn
c gii thiu nhng bng th hin:
Phn bit gia ngn lu danh ngha (s -la thc s m bn s tr hoc nhn) v ngn
lu thc, c iu chnh bi lm pht, l rt quan trng. Tng t nh vy, mt khon u t
c th c vi mt li sut danh ngha cao, nhng, nu lm pht qu cao, li sut thc c th thp
hoc thm ch l m.
Chng ta kt lun chng ny bng p dng nhng k thun ngn lu chit khu vo cc
nh gi cc tri phiu Chnh ph M vi li tc hng nm c nh.