Professional Documents
Culture Documents
MC LC:
BI 3: V S IN ..................................................................................... 56
1. M u .......................................................................................................56
1.1. Khi nim ............................................................................................... 56
1.2. V d v cc dng s ........................................................................ 57
2. V s mt bng, s v tr .................................................................58
2.1. Khi nim ............................................................................................... 58
2.2. V d v s mt bng v s v tr ................................................. 59
Trang 1
TRNG CAO NG NGH K LK
3. V s nguyn l v s ni dy........................................................ 60
3.1. Khi nim ............................................................................................... 60
3.2. V d v s nguyn l v s ni dy ............................................ 60
4. V s n tuyn .................................................................................. 90
4.1. Khi nim ............................................................................................... 90
4.2. Nguyn tc thc hin ............................................................................. 90
5. Nguyn tc chuyn i cc dng s .................................................... 91
5.1. Nguyn tc chung .................................................................................. 91
5.2. D tr vt t ........................................................................................... 92
5.3. Vch phng n thi cng ...................................................................... 93
5.4. V d tng hp ....................................................................................... 93
6. Gii thiu phn min my tnh h tr thit k mch in AutoCAD Electrical
114
7. Ti liu tham kho .................................................................................... 122
Trang 2
TRNG CAO NG NGH K LK
BI M U: KHI QUT V V IN
1. Khi qut chung v bn v in
Bn v in l mt trong nhng phn khng th thiu trong hot ng ngh
nghip ca ngnh in ni chung v ca ngi th in cng nghip ni ring.
thc hin c mt bn v th khng th b qua cc cng c cng nh nhng qui
c mang tnh qui phm ca ngnh ngh.
y l tin ti cn thit cho vic tip thu, thc hin cc bn v theo nhng
tiu chun hin hnh.
V in l mt trong nhng m un c s thuc nhm ngh in in t dn
dng v cng nghip. M un ny c ngha b tr cn thit cho cc m un/ mn
hc chuyn mn khc. Sau khi hc tp m un ny, hc vin c kin thc c s
c, phn tch v thc hin cc bn v, s in chuyn ngnh hc tp tip
cc m un/ mn hc chuyn mn nh-: My in, Cung cp in, K thut lp t
in, Trang b in 1, Trang b in 2...
M un ny phi -c hc ngay hc k u tin song song vi cc m un
in k thut, An ton lao ng...
Hc xong m un ny, hc vin c nng lc:
V v nhn dng -c cc k hiu in, cc k hiu mt bng xy dng trn
bn v in theo TCVN v Tiu chun Quc t (IEC).
Thc hin bn v in theo tiu chun Vit Nam v tiu chun Quc t.
V, c -c cc bn v in chiu sng; bn v lp t in; cung cp
in; s mch in t ...
Phn tch -c cc bn v in thi cng ng nh- thit k.
D tr -c khi l-ng vt t- cn thit phc v qu trnh thi cng.
ra ph-ng n thi cng ph hp, thi cng ng vi thit k k thut.
2.1. Vt liu dng c v
a. Giy v:
Trong v in thng s dng cc loi giy v sau y:
- Giy v tinh.
- Giy bng m.
- Giy k li.
b. Bt ch:
H: loi cng: t 1H, 2H, 3H ... n 9H. Loi ny thng dng v nhng
ng c yu cu sc nt cao.
HB: loi c cng trung bnh, loi ny thng s dng do cng va phi v
to c m cn thit cho nt v.
B: loi mm: t 1B, 2B, 3B ... n 9B. Loi ny thng dng v nhng ng
c yu cu m cao. Khi s dng lu trnh bi ch lm bn bn v.
Trang 3
TRNG CAO NG NGH K LK
c. Thc v:
Trong v in, s dng cc loi thc sau y:
Thc dp: Di (3050) cm, dng k nhng on thng (hnh 1.1a).
Thc ch T: Dng xc nh cc im thng hng, hay khong cch nht
nh no theo ng chun c trc (hnh 1.1b).
Thc rp trn: Dng v nhanh cc ng trn, cung trn khi khng quan tm
lm v kch thc ca ng trn, cung trn (hnh 1.1c).
Eke: Dng xc nh cc im vung gc, song song (hnh 1.1d).
a. Thc dp
b. Thc ch T
c. Thc rp trn
Trang 4
TRNG CAO NG NGH K LK
d. E ke
HNH 1.1: CC LOI THC DNG TRONG V IN
d. Cc cng c khc:
Compa, ty, khn lau, bng dnh
2.2. Kh giy
Tng t nh v k thut, v in cng thng s dng cc kh giy sau:
- Kh A0: c kch thc 841x1189.
- Kh A1: c kch thc 594x841.
- Kh A2: c kch thc 420x594.
- Kh A3: c kch thc 297x420.
- Kh A4: c kch thc 210x297.
T kh giy A0 c th chia ra cc kh giy A1, A2... nh hnh 1.2.
A A
1 2
841
A
3
A
4
1189
Trang 5
TRNG CAO NG NGH K LK
2.3. Khung tn
a. V tr khung tn trong bn v
Khung tn trong bn v c t gc phi, pha di ca bn v nh hnh 1.3.
5 5
25
KHUNG TN
5
Trang 6
TRNG CAO NG NGH K LK
10
10 LP: KHOA
IN
NGI V:
T L:
10
TN BN
NGY V:
V
10
S:
NGY K.TRA:
10
40 70 40
220
KHOA BI TP
IN TNG HP
T. HIN
10
H. DN DUYT
TN BN V
T L:
30
S:
25 25 25 30
Trang 7
TRNG CAO NG NGH K LK
5
+ Ch hoa v s = h;
7
6 2 8 4 1
+ Ngoi tr A, M = h; s 1 = h; w = h, J = h, I = h;
7 7 7 7 7
4
+ Ch thng = h;
7
3
+ Ngoi tr w,m = h; ch j, l, r = h;
7
1
+ B rng nt ch, s = h;
7
2.5. ng nt
Trong v in thng s dng cc dng ng nt sau (bng 1.1):
2.6. Cch ghi kch thc.
Thnh phn ghi kch thc:
- ng ging kch thc: v bng nt lin mnh v vung gc vi ng
bao.
- ng ghi kch thc: v bng nt lin mnh v song song vi ng bao,
cch ng bao t 710mm.
- Mi tn: nm trn ng ghi kch thc, u mi tn chm st vo ng
ging, mi tn phi nhn v thon.
Bng 1.1
TT Loi ng nt M t Tiu chun
Nt c bn (nt lin b = (0,2 0,5)mm
b
1 m)
b1
b
2 Nt lin mnh b1 =
3
b1
b
3 Nt t b1 =
2
b
4 Nt chm gch mnh b1 =
b1 b1
3
b1 = b
5 Nt chm gch m
b
b1
b1 =
6 Nt ln sng 3
Trang 8
TRNG CAO NG NGH K LK
Nu nt t v nt lin m thng hng th ch ni tip v h. Trng hp
khc nu cc nt v ct nhau th chm nhau.
Cch ghi kch thc:
- Trn bn v kch thc ch c ghi mt ln.
- i vi hnh v b, thiu ch ghi kch thc cho php ko di ng ghi
kch thc, con s kch thc ghi bn phi, mi tn c th v bn ngoi.
- Con s kch thc: Ghi dc theo ng knh hc v khong gia, con s
nm trn ng knh thc v cch mt on khong 1.5mm.
- i vi cc gc c th nm ngang.
- ghi kch thc mt gc hay mt cung, ng ghi kch thc l mt cung
trn.
- ng trn: Trc con s kch thc ghi thm du .
- Cung trn: trc con s kch thc ghi ch R.
Lu chung:
- S ghi ln khng ph thuc vo ln ca hnh v.
- n v chiu di: tnh bng mm, khng cn ghi thm n v trn hnh v (tr
trng hp s dng n v khc qui c th phi ghi thm).
- n v chiu gc: tnh bng (0).
2.7. T l bn v
- T l thu nh: 1/2, 1/3,.1/100,
- T l nguyn: 1/1
- T l phng to: 2/1, 3/1,. 100/1,..
2.8. Cch gp bn v
Cc bn v khi thc hin xong, cn phI gp li a vo tp h s lu tr
thun tin cho vic qun l v s dng.
Cc bn v ln hn A4, cn gp v kh giy ny thun tin lu tr, di chuyn
n cng trng... Khi gp phi a khung tn ra ngoi khi s dng khng b
lng tng v khng mt thi gian tm kim.
Trang 9
TRNG CAO NG NGH K LK
BI 1: CC TIU CHUN CA BN V IN
Hin nay c rt nhiu tiu chun v in khc nhau nh: tiu chun Quc t, tiu
chun Chu u, tiu chun Nht Bn, tiu chun Lin X (c), tiu chun Vit
Nam... Ngoi ra cn c cc tiu chun ring ca tng hng, tng nh sn xut,
phn phi sn phm.
Nhn chung cc tiu chun ny khng khc nhau nhiu, cc k hiu in c s
dng gn ging nhau, ch khc nhau phn ln k t i km (ting Anh, Php, Nga,
Vit...).
Trong ni dung ti liu ny s gii thiu trng tm l k hiu in theo tiu chun
Vit Nam v c i chiu, so snh vi tiu chun Quc t mt s dng mch.
1.1. Tiu chun Vit Nam (TCVN)
Cc k hiu in c p dng theo TCVN 1613 75 n 1639 75, cc k hiu
mt bng th hin theo TCVN 185 74. Theo TCVN bn v thng c th hin
dng s theo hng ngang v cc k t i km lun l cc k t vit tt t thut
ng ting Vit (hnh 1.6).
N
C
D
C
C K2
K1 1
K3 2
OC
Ch thch:
CD: Cu dao; CC: Cu ch; K: Cng tc;
: n; OC: cm in;
Trang 10
TRNG CAO NG NGH K LK
F
N
SW S1
5
S3
S2
L1 L2
CU HI CNG C BI HC
1. Nu cng dng v m t cch s dng cc loi dng c cn thit cho vic thc
hin bn v in.
2. Nu kch thc cc kh giy v A3 v A4?
3. Giy v kh A0 th c th chia ra c bao nhiu giy v c kh A1, A2, A3, A4?
4. Cho bit kch thc v ni dung ca khung tn c dng trong bn v kh A3, A4?
5. Cho bit kch thc v ni dung ca khung tn c dng trong bn v kh A0, A1?
6. Cho bit qui c v ch vit dng trong bn v in?
7. Trong bn v in c my loi ng nt? c im ca tng ng nt?
8. Cho bit cch ghi kch thc i vi on thng, ng cong trong bn v
in?
9. Cn phng c kch thc (4x12)m. Hy v v biu din cc cch ghi con s
kch thc cho cn phng trn.
10. Cho bit s khc nhau c bn ca TCVN v IEC? Mun chuyn i bn v
biu din theo TCVN sang IEC c khng? Nu c, cho bit trnh t thc hin?
Bi thc tp
Thc hin v li bn v sau y (hnh 1.8) trn kh giy A4 ng c
1. Khung tn.
2. Bng k thit b.
3. V v b tr s hp l.
Trang 11
TRNG CAO NG NGH K LK
4. Ghi ch thch trn bn v
Trang 12
TRNG CAO NG NGH K LK
BI 2: V CC K HIU QUI C DNG TRONG
BN V IN
Gii thiu
Trong bn v, tt c cc thit b, kh c in u c th hin di dng nhng
k hiu qui c (theo mt tiu chun no ). Vic nm bt, vn dng v khai thc
chnh xc cc k hiu hon thnh mt bn v l yu cu c bn, ti thiu mang
tnh tin quyt i vi ngi th cng nh cn b k thut cng tc trong ngnh
in - in t.
lm c iu th vic nhn dng, tm hiu, v chnh xc cc k hiu qui
c l mt yu cu trng tm. N l tin cho vic phn tch, tip thu v thc hin
cc s mch in, in t dn dng v cng nghip.
Mc tiu thc hin:
V cc k hiu nh: k hiu mt bng, k hiu in, k hiu in t... theo qui
c hc.
Phn bit cc dng k hiu khi c th hin trn nhng dng s khc nhau
nh: s nguyn l, s n tuyn...theo cc k hiu qui c hc.
Ni dung chnh:
V cc k hiu phng c v mt bng xy dng.
V cc k hiu chiu sng in, in cng nghip, cung cp in, in t trong
cc dng s khc nhau.
1. V cc k hiu phng c v mt bng xy dng
Cc chi tit ca mt cn phng, mt mt bng xy dng thng dng trong v
in c th hin trong bng 2.1.
BNG 2.1
STT Tn gi K hiu Ghi ch
5
1. Tng nh
2. Ca ra vo 1 cnh
3. Ca ra vo 2 cnh
4. Ca gp, ca ko
5. Ca la 1 cnh, 2 cnh
6. Ca s n khng m
Trang 13
TRNG CAO NG NGH K LK
7. Ca s kp khng m
Ca s n bn l bn
8.
tri m ra ngoi
Ca s n bn l bn
9.
phi m vo trong
10. Ca s n quay
- Cu thang
c th
hin bi
11. Cu thang 1 cnh hnh chiu
bng.
- Bao gm:
cnh, bc
thang v
ch ngh.
- Hng i
ln th hin
12. Cu thang 2 cnh bng ng
gy khc:
chm trn
bc u
tin, mi tn
bc cui
cng.
Bp un than ci:
- Khng ng khi
14.
- C ng khi
Trang 14
TRNG CAO NG NGH K LK
Bp hi:
- Hai ngn
15.
- Bn ngn
- Khng st tng
17. Bn tm
19. H nc
20. Sn nc
21. Chu ra mt
22. H x
Trang 15
TRNG CAO NG NGH K LK
3. Dng in AC sine AC;
4. Dy trung tnh N, O
5. Mng in 3 pha 4 dy 3 + N
Dng in xoay chiu c m, f, U
6. s pha m, tn s f v in
p U
A/L1; B/L2; C/L3 Thng dng mu:
Cc dy pha ca mng
7. A vng; B
in 3 pha xanh; C
Hai dy dn khng ni
8.
nhau v in
Hai dy dn ni nhau v
9.
in
10. Ni t
Dy ni hnh sao c dy
13.
trung tnh
Dy qun 3 pha ni hnh
sao kp
- Khng c trung tnh a
14.
ra ngoi
- C dy trung tnh a ra
ngoi
Dy qun 3 pha ni hnh
15.
tam gic
Dy qun 3 pha ni hnh
16.
tam gic kp
Dy qun 3 pha ni hnh
17.
tam gic h
Dy qun 2 pha 4 dy
19. - Khng c dy trung tnh
- C dy trung tnh
Trang 16
TRNG CAO NG NGH K LK
Bng 2.3
K hiu
STT Tn gi
Trn s nguyn l Trn s v tr
1. L in tr
2. L h quang
3. L cm ng
4. L in phn
5. My in phn bng t
6. Chung in
8. n si t (6 - 8)
(8 - 10)
(3 - 4)
9. n hunh quang
14. n chng nc v bi
Trang 17
TRNG CAO NG NGH K LK
18. n chiu nghing
n t st tng hoc st
19.
trn
20. n chiu sng cc b
n chiu sng cc b v c
21.
my gim p.
23. n tn hiu
1. Cu dao 1 pha
Cu dao 1 pha 2 ng
2.
(cu dao o 1 pha)
3. Cu dao 3 pha
Cu dao 3 pha 2 ng
4.
(cu dao o 3 pha)
5. Cng tc 2 cc:
6. Cng tc 3 cc:
cm in
8. - Kiu thng.
- Kiu kn
cm in c cc
9.
th 3 ni t
Trang 18
TRNG CAO NG NGH K LK
10. cm in 3 cc
Aptomat 1 pha
11.
13. Cu ch
Nt bm
14. - Thng m.
- Thng ng.
19. Hp ni dy
1. Am pe k A
2. Volt k V
3. Ohm k
Trang 19
TRNG CAO NG NGH K LK
4. Cos k cos
5. Pha k
6. Tn s k Hz
7. Watt k W
8. VAr k VAr
9. in k
kWh
2. My bin p t ngu
Trang 20
TRNG CAO NG NGH K LK
My bin p /Y 3 pha 1
6. v
Y Y
My bin p /Y 3 pha 1
7. v, th cp c dy trung
Y Y
tnh
My bin p /Y 3 pha t
9.
hp
Cun cm thay i c
14. thng s bng tip xc
trt
Cun cm c thng s
15.
bin thin lin tc
Trang 21
TRNG CAO NG NGH K LK
Dy qun stator
ng c khng ng b 3
16.
pha rotor lng sc
Roto
ng c khng ng b 3
17.
pha rotor dy qun
~
18. My in ng b
My in mt chiu kch
19.
t c lp
My in mt chiu kch
20.
t song song
My in mt chiu kch
21.
t ni tip
My in mt chiu kch
22.
t hn hp
23. ng c y
ng c 1 pha kiu in
24.
dung
Trang 22
TRNG CAO NG NGH K LK
ng c 1 pha khi ng
25.
bng ni tr
ng c 1 pha khi ng
26.
bng vng ngn mch
c. Cun dy rle qu
I>
dng. - Trn cng 1 s
1. ch s dng 1 dng k
hiu thng nht.
d. Cun dy rle p U
`
f. Cun dy rle c in
tr 200. 200
Cun dy rle in t c
ghi tr hon thi gian
cun dy:
a. C chm tr khi ht
3. vo.
b. C chm tr khi nh
ra.
Trang 23
TRNG CAO NG NGH K LK
c. Chm tr khi ht vo
v nh ra.
Phn t t nng ca r
4.
le nhit
Nt n khng t gi.
- Bung tay ra s tr
7. a. Thng m.
v trng thi ban u.
b. Thng kn.
Nt n t gi
a. Thng m.
8. - T gi trng thi tc
b. Thng kn. ng khi bung tay ra.
c. i ni
9. Nt bm lin ng
b. Thng ng.
10.
c. Lin ng.
Tip im ca rle in
a. Thng h:
- Dng cho cc loi
b. Thng kn:
11. rle, tr rle nhit v
rle thi gian.
c. i ni
Trang 24
TRNG CAO NG NGH K LK
Tip im c b phn dp
tia la(h quang):
13.
a. Thng h
b. Thng kn
Tip im thng h ca
r le thi gian:
14.
a. ng mun:
b. Ct mun
c. ng, ct mun
Tip im thng kn ca
r le thi gian:
15. a. ng mun:
b. Ct mun
c. ng, ct mun
Phanh hm in t
a. Mt pha.
18.
b. Ba pha.
Bn in t, nam chm
19.
in
20. B khng ch (tay gt c - Ti cc v tr c
Trang 25
TRNG CAO NG NGH K LK
kh). 5 4 0 1 2 chm t en th tip
B khng ch gm cc KC1 im tng ng ng
tip im v mt s v tr. kn.
Khi t v tr no s KC2 V d:
c nhng tip im c - S 0: KC1 kn.
KC3
ng li - S 1: KC2 kn.
- S 5: KC1 v KC3
kn.
21. in tr khi ng
23. My bin in p
- Chiu ng ct qui
Dao ct ph ti ba cc in
4. c l chiu kim ng
p cao
h.
- Cho php v my
5. My ct ba cc n cao p ct cao p bng mt
hnh vung v bn
Trang 26
TRNG CAO NG NGH K LK
cnh ghi hiu ca
loi my ct.
My ct c 1 cc thng
6.
m v 2 cc thng ng
My ct c nhiu cc (v d
7.
4 cc)
- C ba v tr - V tr th ba gia
Cu ch t ri (FCO)
11.
- Nu cn ch r i
lng ct th dng
My ct h p (ap t mat)
cc k hiu sau y
- Hai cc.
ngay cnh k hiu
ca my ct.
- Qu dng I >
12.
- Km dng I <
- Ba cc.
- Qua p U >
- Km p U <
I> - Dng ngc chiu I
- Ct dng cc i
Trang 27
TRNG CAO NG NGH K LK
15. T iu khin h th
17. Chng st ng
18. Chng st van
T b
19. - B ngang.
- B dc
Nh my in A A: Loi nh my
20. B B: Cng sut
My bin dng
- C 1 dy qun th cp.
- C 2 dy qun th cp
trn 1 li.
- C 2 dy qun th cp
trn 2 li ring.
21.
Khe h phng in
- Loi 2 cc.
22.
- Loi 3 cc.
Trang 28
TRNG CAO NG NGH K LK
Bng 2.9
K hiu
STT Tn gi Trn s v tr, s n
Ghi ch
tuyn
1. Thanh ci - V bng nt m hn
2. ng dy trn khng. Nu mch c nhiu hn 4
dy th phn ra tng nhm 3
- Mch c 1 dy.
dy.
Khong cch gia cc nhm
- Mch c 2 dy, 3 dy.
ln hn khong cch gia cc
dy.
-
n Nhm cui cng gom li mt
- Mch c 4 dy, n dy.
hoc hai dy.
3. ng dy ng lc AC
n 1000V
- Dy trn
- Dy cp, dy bc
4. ng dy ng lc AC
trn 1000V
- Dy trn
- Dy cp, dy bc
5. Phn nhnh t thanh ci - V thanh ci bng ng
nt m hn
6. Phn nhnh dy in n - Nu cn ch s nhnh th
nhm thit b cng loi ghi s nhnh bn cnh hnh
v
0
- Hai dy
8. Ch un ca dy in
10. Dy in mm
11. Dy ni trung gian: - u t en c ni c
- C 1 u tho ra c nh.
- C 2 u tho ra c
12. Ni t - Ni ng dy vi t
- Ni t t nhin.
- Cc bng ng thp trn.
- Cc bng thp hnh.
15. S phng in
- Gia dy v v
- Gia dy v t
17. Mt s k hiu v ng
dy chuyn dng
- ng dy ca li
in phn phi ng lc
mt chiu.
- ng dy ca li
in phn phi ng lc
xoay chiu c tn s khc
50Hz.
- Cp v dy mm di
ng dng cho ng lc,
chiu sng.
- ng dy chiu sng
s c.
i vi bn v ch c
chiu sng.
i vi bn v va
c ng lc v chiu
sng.
ng dy chiu
sng bo v.
- ng dy mng di
36V.
- ng dy ca li
kim tra, o lng, khng
ch, iu khin.
- ng dy ni t hoc
ng dy ni trung tnh.
- ng dy xuyn
tng, xuyn trn.
ng dy i ln, i
xung.
ng dy i xuyn
t trn xung, t di ln
Trang 30
TRNG CAO NG NGH K LK
18. Ct, tr in
- Tr b tng ly tm.
- Tr b tng vung, ch
nht. - S lng v v tr cn,
neo chng ph thuc vo
thc t.
- Tr in c neo chng.
- Tr in c s dng 2
cn
19. Crc 4 s h th - Crc 2 s, 3 s c biu
din tng ng.
21. Hp u dy vo
22. Hp ni dy hai ng
23.
Hp ni dy 3 ng
24.
Hp ni dy r nhnh
25.
Hp t my ct h p
26.
Hp t cu dao
27. Hp t cu chy
28. Hp t cu dao v cu
chy
29. Hp cu dao i ni
30. Hp khi ng thit b
cao p
5. V cc k hiu in trong s in t
5.1. Cc linh kin th ng
Linh kin th ng gm in tr, t in, cun cm v my bin th c qui
c theo TCVN 1616-75 v TCVN 1614-75; thng dng cc k hiu ph thng sau
(bng 2.10, 2.11 v 2.12):
a. in tr
Bng 2.10
STT Tn gi K hiu Ghi ch
1.
in tr khng iu chnh
2. in tr khng iu chnh c - Khi c nhiu u ra th
Trang 31
TRNG CAO NG NGH K LK
2 u rt ra. cho php tng thm chiu
di ca hnh v.
3. in tr cng sut
- in tr c cng sut danh
nh l 0.05W.
- C h mch
- Khng h mch
5. Bin tr tinh chnh
- K hiu chung.
- H mch.
- Kn mch.
6. in tr iu chnh c
(chit p)
- K hiu chung.
- Chit p c u a ra.
Sin
Sin
Cos
a. T in
Bng 2.11
STT Tn gi K hiu Ghi ch
T in khng iu chnh c
- K hiu chung.
- T ha.
+ C phn cc. +
- T in c bn cc ni t.
- T in c in tr u ni
tip. - dp tia h quang
T in c iu chnh
2. - Nu cn nhn mnh phn
quay th dng k hiu
3. B t in bin i 3 ngn
4. T in tinh chnh
T in bin i theo in p
5.
(varicon)
Trang 33
TRNG CAO NG NGH K LK
7. T in dch pha
b. Cun cm v bin th
Bng 2.12
STT Tn gi K hiu Ghi ch
9. My bin p t ngu
2. Diode c lp gc kp
Trang 34
TRNG CAO NG NGH K LK
3. Diode ng hm
- Mi tn ch chiu dng in
4. Diode o
ln nht
Dng c n p bn dn
- Dn in mt chiu
5. - Diode thc v diode zener.
- Dn in hai chiu
6. Diode nhit
Diode c iu khin
- K hiu chung
8. - C cc iu khin t lp - Cn gi l SCR, thyristor
n.
- C cc iu khin t lp
p.
Transistor n ni (UJT)
B1
- Cc gc (baz) loi n E
B2
12.
B1
E
- Cc gc (baz) loi p B2
Trang 35
TRNG CAO NG NGH K LK
Transistor lng ni (BJT) - Nn dng k hiu:
E,B,C ch cc pht, cc
- Loi p-n-p. gc v cc gp ca transistor.
C
13. B
- Loi n-p-n. E
S S
Knh n Knh p
14.
D D
G G
S S
- MOS-FET
Lin tc Gin on
T2
15. Dic
T1
T2
16. Tric
G T1
17. in tr turner
18. in tr quang
+VC
Khuch i thut ton (op P + C Ng ra - P: ng vo khng o.
21.
amp) - N: ng vo o.
N
VEE
Trang 36
TRNG CAO NG NGH K LK
5.3. Cc phn t logc
Cc phn t logc trong k thut in t c qui c trong TCVN 1633-75;
thng dng cc k hiu hp bin sau (bng 2.14):
Bng 2.14
A - Trng hp c nhiu
Y
1. Cng logc OR hn 2 ng vo th v
B thm cc ng vo C, D
A
Y
2. Cng logc AND
B
A Y
3. Cng logc NOT
A Y
4. Cng logc NOR B
A Y
5. Cng logc XOR
B
A Y
6. Cng logc XNOR
B
A
Y
7. Cng logc AND
B
J Y1
K FF Y2
- JK FF.
TH - TH: To hm;
Cc b to hm, to X Y - TX: To xung;
TX - D: Dao ng.
9. xung, dao ng D
- S dng ph hp cc k
t trn cho cc chc
nng tng ng.
Trang 37
TRNG CAO NG NGH K LK
+V 8 7 6 5 - Chn IC c b tr 2
hng theo qui lut nh
hnh v.
TN IC - Ti chm trn l chn s
1.
10. Mch kt (IC) - Chn cui cng l cp
ngun dng.
1 2 3 4 V - Ngun m hoc mass
c cp chn cui
cng bn phi cng
hng vi chn s 1.
Trang 38
TRNG CAO NG NGH K LK
11. Q Qut in.
12. MB My bm.
13. C ng c in ni chung.
14. CK Cun khng.
15. KB ng c khng ng b.
16. B ng c ng b.
My pht in mt chiu; my
17. F
pht in ni chung.
18. FKB My pht khng ng b.
19. FB My pht ng b.
20. M; ON Nt khi ng my.
21. D; OFF Nt dng my.
22. KC B khng ch, tay gt c kh.
23. RN Rle nhit.
24. RTh Rle thi gian (timer).
25. RU Rle in p.
26. RI Rle dng in.
27. RTr Rle trung gian.
28. RTT Rle bo v thiu t trng.
29. RT Rle tc .
30. KH Cng tc hnh trnh.
31. FH Phanh hm in t.
32. NC Nam chm in.
33. BT Bn in t.
34. V Van thy lc; van c kh.
35. MC My ct trung, cao th.
36. MCP My ct phn on ng dy.
37. DCL Dao cch ly.
38. DN Dao ni t.
39. FCO Cu ch t ri.
40. BA; BT My bin th.
41. CS Thit b chng st.
42. T Thanh ci cao p, h p Dng trong s cung cp in
43. T (transformer) My bin th. Dng trong s in t.
44. D; DZ Diode; Diode zener.
45. C T in.
46. R in tr.
47. RT in tr nhit
Trang 39
TRNG CAO NG NGH K LK
48. BJT; Q; T Transistor
49. Q; T BJT; SCR; tric; dic; UJT
50. CL Mch chnh lu
51. VCC Ngun cung cp
Ngun m hoc im chung trong
52. mass
s
53. Op amp Mch khuch i thut ton
54. FF Mch Flip Flop.
55. R (reset) Ng xa ci t. Dng trong s in t.
56. S (set) Ng ci t. Dng trong s in t.
57. IC Mch kt, mch t hp.
58. A (anod) Dng cc ca diode, SCR. Thng gi l cc A
59. K (katod) m cc ca diode, SCR. Thng gi l cc K
Cc nn, cc gc ca transistor,
60. B (base) Thng gi l cc B
UJT.
61. C (collector) Cc gp ca transistor. Thng gi l cc C
62. E (emiter) Cc pht ca transistor, UJT. Thng gi l cc E
Cc cng, cc kch, cc iu
63. G (gate) Thng gi l cc G
khin ca SCR, tric, dic, FET.
64. D (drain) Cc tho, cc xut ca FET. Thng gi l cc D
65. S (source) Cc ngun ca FET. Thng gi l cc S
CU HI CNG C BI HC
V cc k hiu mt bng sau v gii thch ngha ca chng (bng 2.16)
Bng 2.16
STT Tn gi K hiu ngha
Ca ra vo 1 cnh;
23.
2 cnh
24. Ca gp, ca ko
Ca s n khng
25.
m
Trang 40
TRNG CAO NG NGH K LK
Bp un than ci:
- Khng ng khi
27.
- C ng khi
Bp hi:
- Hai ngn
28.
- Bn ngn
29. Sn nc
30. Chu ra mt
3. Cc dy pha v dy
trung tnh ca mng
in 3 pha
4. Hai dy dn khng ni
nhau v in
5. Hai dy dn ni nhau
v in
6. Ni t
7. Ni v my, ni mass
8. Dy ni hnh sao c
dy trung tnh
Trang 41
TRNG CAO NG NGH K LK
V cc k hiu in sau v gii thch ngha ca chng (bng 2.18)
Bng 2.18
STT Tn gi K hiu ngha
1. L in tr
2. Chung in
4. n si t
5. n hunh quang
n thy ngn c p
6.
lc cao
7. n chiu sng cc b
n chm hunh
8.
quang
9. n tn hiu
1. Cu dao 1 pha
3. Cu dao 3 pha
5. Cng tc 2 cc:
Trang 42
TRNG CAO NG NGH K LK
6. Cng tc 3 cc:
7. cm in
8. Aptomat 1 pha
9. Aptomat 3 pha
10. Cu ch
Nt bm
11.
My bin p cch ly
1.
1 pha
My bin p t
2.
ngu
Trang 43
TRNG CAO NG NGH K LK
ng c khng
1. ng b 3 pha rotor
lng sc
ng c khng
2. ng b 3 pha rotor
dy qun
3. My in ng b
My in mt chiu
4.
kch t c lp
My in mt chiu
5.
kch t ni tip
ng c 1 pha kiu
6.
in dung
Trang 44
TRNG CAO NG NGH K LK
Nt n khng t gi.
- Thng m.
5.
- Thng kn.
Nt n t gi
- Thng m.
6.
- Thng kn.
- i ni
7. Phanh hm in t
1. Nt bm lin ng
2.
- Thng ng.
- Lin ng.
Tip im thng h ca
rle thi gian:
- ng mun:
3.
- Ct mun
- ng, ct mun
Tip im thng ng ca
rle thi gian:
- ng mun:
4.
- Ct mun
- ng, ct mun
Tip im ca rle khng
in:
5. - Kiu c kh
- Kiu kh nn
Trang 45
TRNG CAO NG NGH K LK
Bng 2.24
K hiu
STT Tn gi Trn s v tr, s n
ngha
tuyn
1. Dao cch ly
2. My ct ba cc in cao p
3. Cu ch t ri (FCO)
4. Trm bin p
6. Chng st ng
7. Chng st van
8. T b
1. Thanh ci
ng dy trn khng c 3
2.
dy, 4 dy.
ng dy ng lc AC n
3.
1000V (dy trn, dy bc)
Dy ni trung gian c 2 u
4.
tho ra c:
Trang 46
TRNG CAO NG NGH K LK
ng dy xuyn tng t
7.
di ln, t trn xung.
Tr b tng ly tm c neo
8. chng v 2 hng vung
gc 900
9. Crc 2 s h th
10. U 2 s h th
1. in tr khng iu chnh
in tr iu chnh (h
3. mch); bin tr tinh chnh
(kn mch)
6. T in tinh chnh
7. B t iu chnh 3 ngn
Diode bn dn
Trang 47
TRNG CAO NG NGH K LK
SCR
UJT
BJT
JFET knh n
MOSFET gin on
Tric
Dic
1. Op amp
2. Cng AND
3. Cng OR
4. Cng NOT
5. Cng NOR
6. Cng NAND
7. Cng XOR
8. Cng XNOR
9. IC 14 chn
Nhn dng cc k hiu sau v cho bit phm vi ng dng ca chng (bng 2.29)
Bng 2.29
Trang 48
TRNG CAO NG NGH K LK
STT K hiu Tn gi Phm vi ng dng
1. DC;
2. AC;
3. A, B, C; N
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Nhn dng cc k hiu sau v cho bit phm vi ng dng ca chng (bng 2.30)
Bng 2.30
STT K hiu Tn gi Phm vi ng
dng
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
A V
Trang 49
TRNG CAO NG NGH K LK
8. Hz cos
9.
VAr kWh
Nhn dng cc k hiu sau v cho bit phm vi ng dng ca chng (bng 2.31)
Bng 2.31
STT K hiu Tn gi Phm vi ng dng
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Trang 50
TRNG CAO NG NGH K LK
9.
10.
Nhn dng cc k hiu sau v cho bit phm vi ng dng ca chng (bng 2.32)
Bng 2.32
STT K hiu Tn gi Phm vi ng dng
1. K
2.
I>
3.
U<
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Trang 51
TRNG CAO NG NGH K LK
14.
Nhn dng cc k hiu sau v cho bit phm vi ng dng ca chng (bng 2.33)
Bng 2.33
STT K hiu Tn gi Phm vi ng dng
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
I>
12.
Nhn dng cc k hiu sau v cho bit phm vi ng dng ca chng (bng 2.34)
Bng 2.34
STT K hiu Tn gi Phm vi ng dng
1.
2.
Trang 52
TRNG CAO NG NGH K LK
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
1.
2.
3. Sin
4.
5.
6. +
7.
8.
9.
Trang 53
TRNG CAO NG NGH K LK
10.
11.
12.
Nhn dng k hiu cc linh kin tch cc sau v gii thch c im ca chng
(bng 2.36)
Bng 2.36
STT K hiu Tn gi c im
1.
2.
3.
4.
5.
6. D D
G G
S S
7. A
Y
B
8. J Y1
FF Y2
K
9. A Y
B
10. A Y
B
Trang 54
TRNG CAO NG NGH K LK
11. Y
A
12. A Y
B
Trang 55
TRNG CAO NG NGH K LK
BI 3: V S IN
1. M u
Trong ngnh in - in t, th hin mt mch in c th no c th dng
cc dng s khc nhau. Mi dng s s c mt s tnh nng, yu cu cng
nh cc qui c nht nh. Vic nm bt, vn dng v khai thc chnh xc cc dng
s th hin mt tiu ch no trn mt bn v l yu cu c bn mang tnh
bt buc i vi ngi th cng nh cn b k thut cng tc trong ngnh in -
in t.
lm c iu th vic phn tch, nhn dng, nm bt cc qui chun ca
cc dng s l mt yu cu trng tm. N l c s bao trm thc hin hon
chnh mt bn v. ng thi n cn l iu kin tin quyt cho vic thi cng, lp rp
hay d tr vt t, lp phng n thi cng cc cng trnh in, in t dn dng v
cng nghip.
Mc tiu thc hin:
- V cc bn v in c bn ng tiu chun Vit Nam (TCVN) v tiu chun
Quc t (IEC).
- V/phn tch cc bn v in chiu sng; bn v lp t in; cung cp in; s
mch in t... theo tiu chun Vit Nam v Quc t.
- Chuyn i qua li gia cc dng s theo cc k hiu qui c.
- D tr khi lng vt t cn thit phc v qu trnh thi cng theo tiu chun qui
nh.
- ra phng n thi cng ng vi thit k.
Ni dung chnh:
- V cc dng s : s nguyn l, v tr, s ni dy, s mt bng...
- Nguyn tc chuyn i qua li gia cc dng s .
- D tr vt t, lp phng n thi cng.
1.1. Khi nim
Trong ngnh in in t, s dng nhiu dng s khc nhau. Mi dng s
s th hin mt s tiu ch nht nh no ca ngi thit k.
Tht vy, nu ch cn th hin nguyn l lm vic ca mt mch in, hay mt
cng trnh no th khng quan tm n v tr lp t hay kch thc tht ca thit
b. Ngc li nu mun bit v tr lp t ca thit b c phng n thi cng th
phi c trn s v tr (s nguyn l khng th hin iu ny).
Trong bi hc ny s gii thiu cch thc hin cc dng s cng nh mi
lin h rng buc gia chng vi nhau. ng thi cng nu ln cc nguyn tc cn
nh khi thc hin mt bn v in.
Trang 56
TRNG CAO NG NGH K LK
1.2. V d v cc dng s
N
C
D C 1K 1
C
2K 2
O
C
HNH 3.2: V D V S NI DY
Trang 57
TRNG CAO NG NGH K LK
Do vy, th hin y mt cng trnh ngi ta s kt hp cc dng s
vi nhau mt cch hp l nht, cn thit c th s dng thm bng thuyt minh chi
tit bng li hoc bng hnh v minh ha.
12m
6m
HNH 3.3: V D V S V TR
2. V s mt bng, s v tr
2.1. Khi nim
a. S mt bng
L s biu din kch thc ca cng trnh (nh xng, phng c) theo
hng nhn t trn xung.
b. S v tr
Da vo s mt bng, ngi ta b tr v tr ca cc thit b c y kch
thc gi l s v tr. K hiu in dng trong s v tr l k hiu in dng
trong s mt bng.
1,
4m
2,4m
6m
4, 4, 3
5m 5m m
Trang 58
Hnh 3.4. S MT BNG CA MT CN H
TRNG CAO NG NGH K LK
2.2. V d v s mt bng v s v tr
Hnh 3.4 th hin mt bng ca mt cn h c 3 phng: phng khch, phng
ng v nh bp. Nhn vo s ny c th bit c cc kch thc ca tng
phng, ca ca ra vo, ca s cng nh kch thc tng th ca cn h...
12m
4 4
3
6m
Trang 59
TRNG CAO NG NGH K LK
Hnh 3.5b: S mt bng mt cn h
3. V s nguyn l v s ni dy
3.1. Khi nim
a. S nguyn l
S nguyn l l loi s trnh by nguyn l vn hnh ca mch in, mng
in. N gii thch, gip ngi th hiu bit s vn hnh ca mch in, mng in.
Ni cch khc, s nguyn l l dng cc k hiu in biu th cc mi lin
quan trong vic kt ni, vn hnh mt h thng in hay mt phn no ca h
thng in.1
S nguyn l c php b tr theo mt phng cch no c th d
dng v mch, d c, d phn tch nht. S nguyn l s c v u tin khi
tin hnh thit k mt mch in, mng in. T s ny s tip tc v thm cc
s khc (s ni dy, s n tuyn...) nu cn.
S nguyn l c th c biu din theo hng ngang hoc ct dc. Khi biu
din theo hng ngang th cc thnh phn lin tip ca mch s c v theo th t
t trn xung di. Cn nu biu din theo ct dc th theo th t t tri sang phi.
b. S ni dy
L loi s din t phng n i dy c th ca mch in, mng in c
suy ra t s nguyn l.
S ni dy c th v c lp hoc kt hp trn s v tr. Ngi thi cng s
c s ny lp rp ng vi tinh thn ca ngi thit k. Khi thit k s
ni dy cn ch nhng im sau y:
- Bng iu khin phi t ni kh ro, thong mt, thun tin thao tc, ph
hp qui trnh cng ngh (ch v tr ca s, ca ci, hng m ca ci, ca la,
hng gi thi).
- Dy dn phi c i tp trung thnh tng cm, cp theo tng hoc trn,
khng c ko ngang dc tu .
- Trn s cc im ni nhau v in phi c nh s ging nhau.
- Trn bng v cc ng dy phi c v bng nt c bn, ch v nhng
ng dy song song hoc vung gc nhau.
- Cu dao chnh v cng t tng nn t mt ni d nhn thy nht.
- Phi la chn phng n i dy sao cho chiu di dy dn l ngn nht.
3.2. V d v s nguyn l v s ni dy
a. V cc s iu khin mng in chiu sng
Trong mng chiu sng, s mch c th hin bng s nguyn l, s
ni dy. Khi th hin trn mt bng thng dng s n tuyn. Trong phn ny
s xt mt s mch c bn th hin bng s nguyn l v s ni dy. Cn s
n tuyn s xt phn sau.
V d 3.1: Mch gm 1 cu dao, 1 cu ch, 1 cm, 1 cng tc iu khin 1 n
si t.
Trang 60
TRNG CAO NG NGH K LK
S nguyn l nh hnh 3.6. Cn c vo s , chng ta s hiu c nguyn
tc kt ni cc thit b vi nhau mch vn hnh ng nguyn l. ng thi mch
cng cho bit cc thao tc vn hnh v cc chc nng bo v...
Cn s ni dy hnh 3.7, ngi c s bit c phng n i dy c th
ca mch in. Ngoi ra cng phn no xc nh c v tr lp t cc thit b,
ng thi cn c ci nhn tng th v khi lng vt t hay phng n thi cng.
K
CD CC
OC
N
Trang 61
TRNG CAO NG NGH K LK
1
2
1CC K
N
2CC OC
C
CC M
N
Trang 62
TRNG CAO NG NGH K LK
N
CC
1K 2K
1K 3K
Trang 63
TRNG CAO NG NGH K LK
1 2 3 4
CC
2K 3K 4K
1K
Trang 64
TRNG CAO NG NGH K LK
Trang 65
TRNG CAO NG NGH K LK
V d 3.7: Mch iu khin n hunh quang v qut trn. S nguyn l v s
ni dy nh hnh 3.18 v 3.19.
1
CC
1
K
2 Q
CC
HS
Trang 66
TRNG CAO NG NGH K LK
Lp: KHOA IN
Tn: N T l: 1:1
Ng.v: CU THANG
S:
KT:
Trang 67
TRNG CAO NG NGH K LK
Lp: KHOA IN
Tn: N T l:
1:1
Ng.v: NH KHO
S:
KT:
Trang 68
TRNG CAO NG NGH K LK
Lp: KHOA IN
Tn: CHUNG T l:
IN 1:1
Ng.v:
S:
KT:
Trang 69
TRNG CAO NG NGH K LK
Lp: KHOA IN
Tn: N HUNH QUANG T l: 1:1
V QUT TRN
Ng.v:
S:
KT:
Trang 70
TRNG CAO NG NGH K LK
0. DNG
1
1. QUAY THUN.
0
2. QUAY NGHCH.
2
K
B
HNH 3.20: S NGUYN L MCH O
CHIU
Trang 71
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
CD
KB
2CD LM VIC
DNG
Y KHI NG
A
B
C
Trang 72
TRNG CAO NG NGH K LK
N N
1CD
2CD
Trang 73
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
1CD
C
C
CK 2CD
A
B
C
C
K
KB
Trang 74
TRNG CAO NG NGH K LK
A
B
C
KB
Lp: KHOA IN
O CHIU QUAY
Tn: KB 3 PHA BNG T l: 1:1
Ng.v: CU DAO
S:
KT:
Trang 75
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
CD
2CC MT
D N
T
1 3
6
5 7 RN
1 4
1 T
CC
MN
T
N
9 1
3
1 2
T N N
2
R
RN N
KB Lp: KHOA IN
O CHIU QUAY
Tn: KB 3 PHA BNG T l: 1:1
Ng.v: KHI NG T
S:
KT:
Trang 76
TRNG CAO NG NGH K LK
A
B
C
KB
C
K
TRNG CAO NG NGH K LK
Lp: KHOA IN
M MY QUA QUA
Tn: CUN KHNG KB 3 T l: 1:1
PHA BNG CU DAO
Ng.v:
S:
KT:
Trang 77
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
D
2 M
CC D g
6
5
3
1C RT R
C g h N
g
RT K
h
7
1 4
K
C K 9
K
5 6
2
K
11
2 3 R
RN N
Trang 78
TRNG CAO NG NGH K LK
A
B
C
A B C
X Y Z
Lp: KHOA IN
M MY Y
Tn: KB 3 PHA BNG T l: 1:1
Ng.v: CU DAO
S:
KT:
Trang 79
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
CD
2CC M
D
g
5
1 3 RTh RN
1CC g 6
g RTh KY
K
7
9 4
RN K 1
5 11
RTh K
KY
13
K
6
KB 15 KY 2
17
3 RN
2
KY
Lp: KHOA IN
M MY Y
Tn: KB 3 PHA BNG T l: 1:1
Ng.v: KT
S:
KT:
Trang 80
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
CD
2CC D M
H K
5
3 7 RN
1CC 1 K 1
RT
H h 6
BT
4
K RT K H
11
H h
9
H 13 2
1
RN CL 3 R
2
N
KB
TRNG CAO NG NGH K LK
Lp: M MY V HM
KHOA
Tn: IN
NG NNG KB T l: 1:1
Ng.v: 3 PHA
S:
KT:
Trang 81
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C 2CC M
D
K
5
CD 3
5 RN
K 1
1
1RTh 6
1CC 1RTh
1G
7
2RTh
K
2RTh 1G
2G
RN 9 11
1G 2
13 4
5
KB 2G 3
15
4 RN
2
2G
RP2
1G
TRNG CAO NG NGH K LK
RP1
Lp: KHOA IN
M MY KB 3
Tn: T l: 1:1
PHA ROTOR
Ng.v: DY QUN
S:
KT:
Trang 82
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
2CC M
CD D
K
3
5 RN
1 K 1
5 RTr 6
1CC
RTr
K
1RI
1G
RN 7 9
1G 2RI
2G
11
9
KB 2G
4
1G
13
2G 3
2G
RP2 15
4 RN
2RI 2
1G
RP1
TRNG CAO NG NGH K LK
Trang 83
TRNG CAO NG NGH K LK
N +
1RU
2RU
3CC 3CC 1CC 2G 1G 1CC
M RN
D K K
K
5
RP2 RP1
RN
3 T 1
1
+
6
1RU 1G
7
2CC 2CC
1G 2RU
2G 4
9 11 CK RFK
1G 2
13
5
2G 3
15
Trang 84
TRNG CAO NG NGH K LK
b. V cc s mch in t.
S trong mch in t thng ch s dng dng s nguyn l l chnh
(s ni dy gn nh khng dng; lp rp c mch ngi ta s dng s
mch in). Trong phm vi ti liu ny s gii thiu mt s mch in t c bn
th hin bng s nguyn l.
V d 3.12: Mch chnh lu cu 1 pha c t lc. S nguyn l 3.28.
D1
+
D2 +
TI
D3
N
D4
HNH 3.28: MCH CHNH LU CU 1 PHA C T
LC
V d 3.13: Mch chnh lu sao 3 pha. S nguyn l 3.29.
A a 1
+
b 2
B
TI
3
C c
D4
D2
B
TI
D5
D3
C
Trang 85
TRNG CAO NG NGH K LK
V d 3.15: Mch chnh lu c khng ch sao 1 pha. S nguyn l 3.31.
1
G1
+
T1 RT
T2
D6
G2
2 R1 DZ
D1 UJT
R6
D2 R4
R7
R2 R3
C
R5
HNH 3.31: MCH CHNH LU C KHNG CH SAO 1 PHA V MCH KCH SCR DNG UJT
G6
T2
B
TI
G2
T5
G5
T3
C
G3
T6 _
G4
a. Cu 3 pha i xng
Trang 86
TRNG CAO NG NGH K LK
T1
A +
G1
D4
T2
B
TI
G2
D5
T3
C
G3
D6 _
D TI
R
2
E
SC
R
R
2
a. iu khin n bng
SCR
K
R1
220V AC
SCR
VR
D1
M D2
R2
Trang 87
TRNG CAO NG NGH K LK
HNH 3.33: MCH NG DNG SCR
0 2
1
220V AC
T D
R3 R1
+ _ Q2 URA
R4
MU
Q3 R2
DZ CHUN
R5
_
R1 R4
Q1
Q2
R
R6 L
R3 R5
1 2
100 1000 L
ed
Trang 88
TRNG CAO NG NGH K LK
V d 3.21: Mt vi ng dng khc ca BJT. S nguyn l 3.37.
R1 RC RL D
R1
R2
Q Q
C1
R2 R3 C
+ +
a. Mch khuch i dng BJT b. iu khin rle dng BJT v photo DIODE
R1 RF
U1
S
R2 Q
U2
Rn U0
Un
+ Q
R
+5V R1
UV +
8. R U0
2. 48
1
3. 73
9. R 4. 55 6
RA
2
5.
5 7.
2
5 RF
R2
6. 1 CO
C
Trang 89
TRNG CAO NG NGH K LK
4. V s n tuyn
4.1. Khi nim
mch in vn hnh ng nguyn l th phi u dy chnh xc theo s
nguyn l. Cn mun th hin phng n i dy c th th phi dng s u
dy kt hp trn s v tr.
Nh cc v d xt: s ni dy th hin chi tit phng n i dy, cch u
ni cng nh th hin r s dy dn trong tng tuyn... Nhng nhc im ln
nht ca dng s ny l qu rm r, s lng dy dn chim din tch ln
trong bn v (khng cn ch th hin y cc thit b) v s chi tit ny i
khi cng khng cn thit.
n gin ho s ni dy, ngi ta ch dng 1 dy dn biu din mng
in, mch in gi l s n tuyn.
u im ca s ny l s dy dn c gim thiu n mc ti a nhng
vn th hin c nguyn l cng nh phng n i dy ca h thng. Mt khc,
s n tuyn rt thun tin biu din trn s mt bng, s v tr...
Phn ln cc bn v thit k h thng in, mng in, mch in u c
th hin bng s n tuyn kt hp vi s gii thch, minh ha bng vn bn
hoc cc s nguyn l, s ni dy chi tit (nu cn).
4.2. Nguyn tc thc hin
thc hin hon chnh mt mng in, mch in bng s n tuyn, cn
tun th trnh t v cc nguyn tc sau y:
Bc 1: Cn c vo yu cu v cc tiu chun k thut v phc ha s
nguyn l.
Bc 2: Cn c vo mt bng, c im ca qui trnh sn xut xc nh v
tr lp t cc thit b v v s v tr.
Bc 3: Chn phng n i dy v v phc ha s ni dy chi tit. ng
thi xut phng n thi cng.
Bc 4: V s n tuyn theo cc nguyn tc sau:
- Ch dng mt dy dn th hin s .
- S dng cc k in dng trong s mt bng.
- S dy dn cho tng on c th hin bng cc gch xin song song (hoc
con s) t trn tuyn (hnh 3.49). iu ny s thc hin c bng cch kim
tra s dy dn tng on trn s ni dy.
- Lp bng thuyt minh: c th s dng ngn ng hoc cc s nguyn l,
hnh ct, mt ct minh ha nu cn.
5
2 3 5
dy dy dy
HNH 3.39: BIU DIN S DY DN CHO TNG ON
Trang 90
TRNG CAO NG NGH K LK
Hnh 3.40 l s n tuyn ca mch in n gin. S ny c th gii
thch nh sau
c c
b b
a a
HNH 3.40a HNH 3.40b
Hnh 3.40a:
- on ab c 2 dy ngun vo (pha v trung tnh).
- Bng in t st tng bn phi cnh ca ra vo, gm: 1 cu ch, 1 cng tc
v cm.
- on bc c 2 dy ra n (1 dy ra t cng tc v dy trung tnh).
Hnh 3.40b:
Tng t hnh 3.40a, nhng on bc c n 3 dy ra n. iu ny chng t
mch cn c ph ti pha sau nn pht tuyn phi c thm dy pha ngoi 2 dy
ging nh hnh 3.40a trn.
5. Nguyn tc chuyn i cc dng s
5.1. Nguyn tc chung
Qua kho st cc phn xt, d dng nhn thy:
- S nguyn l l c bn, quan trng nht, n quyt nh tnh ng sai ca
mch in, mng in.
- T s nguyn l kt hp vi mt bng, v tr thit b s c c s ni
dy chi tit.
- n gin ha s ni dy chi tit s l s n tuyn.
Cn c vo cc mi quan h trn, c th a ra nguyn tc chuyn i qua
li gia cc dng s .
Mi quan h ny c tnh thun ngc; p dng cho ngi thit k v ngi
thi cng c th hin qua hnh 3.41.
Trang 91
TRNG CAO NG NGH K LK
S MT BNG
S V TR
Chuyn i thun
THIT K
S S S
NGUYN L NI DY N TUYN
Chuyn i ngc
THI CNG
5.2. D tr vt t
Cng vic ny thng dnh cho ngi thit k. Sau khi tnh ton, so snh
kinh t k thut chn phng n kh thi ti u nht; Ngi thit k s cn c
vo s lp bng d tr vt t cn thit cho cng trnh.
Khi d tr vt t c th tng thm (5 10)% so vi s lng thc t i vi cc
thit b d hng hc hoc trng hp c tnh.
Lp bng k c dng nh sau:
Bng 3.1
Ghi ch:
mc ch danh thit b phi nu r rng cc c tnh k thut c bn, cn thit
c th nu c xut x, ngun gc ca thit b.
V d:
- Cu ch hp 7A (khng ghi l cu ch chung chung).
- Dy in n CADIVI 30/10 (khng ghi l dy in n chung chung)
- CB 1 pha 30A LG (khng ghi l CB 30A hoc CB 1 pha chung chung)
Trang 92
TRNG CAO NG NGH K LK
5.3. Vch phng n thi cng
y l cng vic ca ngi thi cng. l tt vic ny, i hi ngi th phi
tun th mt s qui nh sau:
- Nghin cu tht k bn v, kho st cn thn hin trng cng tc.
- Phng n kh thi, thun tin, hp l nht.
- Phng n phi m bo thi cng ng vi tinh thn ca ngi thit k.
- m bo an ton cho ngi v thit b.
- Nn tr tnh cc tnh hung pht sinh, trnh b ng trong qu trnh thc
hin.
5.4. V d tng hp
a. V cc s trong h thng cung cp in
Trong h thng cung cp in, hu ht cc s u c th hin bng s
n tuyn. Trong mt s trng hp cn thit th dng thm s nguyn l. S
ni dy chi tit v s v tr t c dng.
V d 3.23: Trm bin p 22/0,4kV. S n tuyn nh hnh 3.42
3 22kV
FCO
BU
BT
22/0,4kV
V
V V V kWh
kWh kWh
A A A
TI 1 TI 2 TI 3
Trang 93
TRNG CAO NG NGH K LK
3 110kV
1DCL 3DCL
1MC 2MC
5DCL 6DCL
1DN 2DN
1BT 2BT
110/22kV 110/22kV
7FCO
1FCO 2FCO 3FCO 4FCO 5FCO 6FCO
Trang 94
TRNG CAO NG NGH K LK
3 22kV
1DCL
KVAr kWh
1MC
Y 1BT
22/6kV
2MC
2BT
M1 M2 6/0,4kV Q
Trang 95
TRNG CAO NG NGH K LK
V d 3.26: Trm bin p phn phi 110/22/0,4kV. S n tuyn nh hnh
3.45
3 110kV
1CK
1DCL
KVAr kWh
1MC
Y 1BT
110/22kV
3 22kV
2CK 3CK
3 22kV
Q 4BT
2BT 2BT 22/0,4kV
22/0,4kV 22/0,4kV
3 0,4kV 3 0,4kV
1CB
M1 M2
Trang 96
TRNG CAO NG NGH K LK
V d 3.27: Trm bin p phn phi 22/0,4kV theo s mch vng. S n
tuyn nh hnh 3.46
3 22kV
5MC
1MC
5BT
22/0,4kV
1BT
22/0,4kV
3 380V
3 380V
4MC
4BT
22/0,4kV
2BT 3BT
22/0,4kV 22/0,4kV
3 380V 3 380V
HNH 3.46: TRM BIN P PHN PHI MCH VNG 22/0,4kV
Trang 97
TRNG CAO NG NGH K LK
V d 3.28: S cung cp in dng trong gii tch mng. S n tuyn
nh hnh 3.47
BUS1 BUS2
Z12A
1MC 14MC
Z12B
3MC 12MC
Z23
Z14
Z34
Trang 98
TRNG CAO NG NGH K LK
; N
; N
;
N
Trang 99
TRNG CAO NG NGH K LK
;
N
;
N
;
N
Trang 100
TRNG CAO NG NGH K LK
V d 3.30: Chuyn s n tuyn trong hnh 3.55 sang s ni dy chi tit.
1 3
2
Ch thch:
Bng B1: CB tng, 2CC, 1 cm, 2 cng tc iu khin n 1, 2
Bng B2: 1CC, 1 cm, 1 cng tc iu khin n 3.
B B
1 2
HNH 3.55: S N TUYN MNG IN SINH HOT
WC
HNH 3.56: S V TR CA MT CN H
Trang 101
TRNG CAO NG NGH K LK
Ca trc
Gio vin
Bn
Ca sau
3 +
N
Trang 102
TRNG CAO NG NGH K LK
Gii v d 3.30
1 2 3
B
2
TRNG CAO NG NGH K LK
B Lp: KHOA IN
1 MNG IN
Tn: SINH HOT T l: 1:1
Ng.v:
S:
KT:
102
TRNG CAO NG NGH K LK
Gii v d 3.31
S N TUYN
HNH 3..... MT BNG TRNG HC
2 B5
2 5 B3
2 4
C
3 B2 3 2
2 5
2 3
4 Q1 6
B6 Q3
2 2
4 Q2 WC
3
5
1
B1
2 3 B4 7
3 2
S NGUYN L
KWh
BNG 3.2
1. Dy in n 30/10 m 50
2. Dy in n 20/10 m 40
3. Dy in i 24 m 100
4. ng dp (10x20) ng 10
5. Bng nha (25x30) v (10x15) Ci 03 + 03
6. Vt 2cm Bc 03
7. Vt 1,5cm v 3,5cm Bc 01 + 01
8. Tc k nha 3mm Bc 10
9. Tc k nha 4mm Bc 03
10. Bng keo in Cun 05
11. n hunh quang 40W, 220V (1,2m) B 04
12. n hunh quang 20W, 220V (0,6m) B 02 5; 7
13. n ng 5W, 220V B 01 4
14. CB 220V, 30A Ci 01 CB tng
15. CB220V, 20A 02
16. Cu ch 250V, 7A Ci 08
17. Cng tc 250V, 7A Ci 07
18. cm nhiu l Ci 03
19. Chung in 220V Ci 01
20. Nt n chung Ci 01
21. Qut trn 220V, 120W + Hp s B 03
104
TRNG CAO NG NGH K LK
Gii v d 3.32
S N TUYN
Ca
trc
B4
Gio vin
9 8 7
Bn
3
6 5 3
8
Q4 Q3
4 5 6
1 2 3 Q2 Q1 4 5 6 10
7 8 9 Q4 Q3 7
4 3 2
10
B1 V B3 B2 B4 Q1 Q2
10
6 5 3
15
Thuyt minh: B3 B2 3 2 1
Trc chnh s dng dy n 30/10 (hoc cp M6); ly t B1 2 2
sau CB tng t ti B1. Dy ra n, qut s dng dy i 24
(hoc cp M1.5).
Ca sau
ng dy c i ni trong ng dp (20x30) v (10x20)
trn trn v tng cc v tr tng ng. ng c c nh
bng vt v tc k nha 2cm.
Cc n, qut lp vo trn nh v tr tng ng. TRNG CAO NG NGH K LK
Cc bng iu khin t cao (1,4 1,6)m tnh t nn
nh. Lp: KHOA IN
MNG IN
Vt t cn thit c d tr trong bng 3.3. Tn: T l: 1:1
PHNG HC
Ng.v:
S:
KT:
Bng 3.3
1. Dy in n 30/10 m 70
2. Dy in i 24 m 120
3. ng dp (10x20) ng 10 Nhnh vo cc dy n
4. ng dp (20x30) ng 08 ng ng chnh
5. Bng nha (25x30) v (10x15) Ci 02 + 02
6. Vt 2cm Bc 03
7. Vt 1,5cm v 3,5cm Bc 01 + 01
8. Tc k nha 3mm Bc 10
9. Tc k nha 4mm Bc 03
10. Bng keo in Cun 05
11. n hunh quang 40W, 220V (1,2m) B 18
12. CB 220V, 30A Ci 01 CB tng
13. Cu ch 250V, 7A Ci 14
14. Cng tc 250V, 7A Ci 10
15. cm nhiu l Ci 01 Dng cho thit b nghe nhn
16. Qut trn 220V, 120W + Hp s B 04
106
TRNG CAO NG NGH K LK
Gii v d 3.33
S N TUYN
Thuyt minh:
- Ton b h thng c ng ct qua CB 3 3 3
3
tng 3 pha c cng sut ph hp.
- Trc chnh s dng dy ng bc 4 li c tit 6
3
9 8
din ph hp. ng dy c lp ni trn s 3
.
- Nhnh r ra tng ng c c i ngm. S
dng cp ng bc 4 li (tit din ph hp) 5
lun trong ng cch in PVC. 3
7
- Cc ng c c iu khin bng khi
ng t (vi cng sut v s mch thch
hp) lp trong t iu khin, t ti v tr cng
tc.
- Ton b h thng c ni t thng qua h 2 3
thng tip a lin kt theo tiu chun. 4
1 3 3
3 +N 3 3 3
S NGUYN L
CB
1K 2K 3K 4K 5K 6K 7K 8K 9K
Lp: KHOA IN
1 2 3 4 5 6 7 8 9 MNG IN
Tn: PHN XNG T l: 1:1
Ng.v:
S:
KT:
1
C
1 1
CC M 2 N
C
2 3
M C
2 3
CC M 4
C
4
M
108
TRNG CAO NG NGH K LK
N N
1
CC
1
CC
1 2
K K
CC
2K 3K N
1K 4K
109
TRNG CAO NG NGH K LK
A B C
1 2
1CD
2
2CD
1
110
TRNG CAO NG NGH K LK
N
1CD
2CD
; N
111
TRNG CAO NG NGH K LK
;
N
;
N
112
TRNG CAO NG NGH K LK
K TC X G1 (4 TNG) K TC X G2 (4 TNG)
NH THI
XNG THC HNH
U TH THAO
F
(2 TNG)
(2 TNG)
XNG THC
HNH E
(2 TNG)
KHU
PHNG
HC
B
(4 TNG)
KHU
PHNG
HC
C
(4 TNG)
113
TRNG CAO NG NGH K LK
115
TRNG CAO NG NGH K LK
Menu Edit
Lin quan n cc chc nng chnh sa s liu b nh tm thi (Copy);
dn (Paste) s liu t b nh tm thi ra trang hnh hin ti....
Menu View
Lin quan n cc chc nng th hin mn hnh CAD. Khi phc mn
hnh (Redraw); thu phng hnh (Zoom); y hnh (Pan); To cc Viewport;
Th hin mn hnh dui dng khi (Shade hoc Render) v.v...
Menu Insert
S dng thc hin cc lnh chn. Cc dng s liu c chn vo c th l
cc khi (Block); cc file nh; cc i tng 3D Studio; cc file nh dng Metafile;
cc i tng OLE v.v...
Menu Format
S dng nh dng cho cc i tng v. Cc i tng nh dng c th l
cc lp (Layer); nh dng mu sc (Color); Kiu ng; mnh ca ng;
Kiu ch; Kiu ghi kch thc; Kiu th hin im v.v...
Menu Draw
L danh mc Menu cha hu ht cc lnh v c bn ca CAD. T cc lnh v
ng n cc lnh v mt, v khi; t cc lnh v ng thng, on thng n
cc lnh v phc tp; t cc lnh lm vic vi ng n cc lnh lm vic vi
vn bn (Text), n cc lnh t mu, in mu t, to khi v s dng khi v.v...
116
TRNG CAO NG NGH K LK
Menu Dimension
Bao gm cc lnh lin quan n vic ghi v nh dng ng ghi kch thc
trn bn v. Cc kch thc c th c ghi theo dng kch thc thng; kch
thc gc; ng knh, bn knh; ghi dung sai; ghi theo kiu ch gii v.v... Cc
dng ghi kch thc c th c chn la theo cc tiu chun khc nhau, c th
c hiu chnh ph hp vi tiu chun ca tng quc gia; tng b, ngnh...
Menu Modify
L danh mc Menu lin quan n cc lnh hiu chnh i tng v ca CAD.
C th s dng cc chc nng Menu tai y sao chp cc i tng v; xoay
i tng theo mt trc; to ra mt nhm i tng t mt i tng gc (Array);
ly i xng qua trc (Mirror); xn i tng (Trim) hoc ko di i tng
(Extend) theo ch nh ... y cng l danh mc Menu quan trng ca CAD, n
gip ngi s dng c th nhanh chng chnh sa cc i t-ng v, gip cho
cng tc hon thin bn v v nng cao cht lng bn v.
117
TRNG CAO NG NGH K LK
Menu components
Dng xut cc linh kin, thit b in c sn, m phng mch
1.4. V in
4.1.1. Tng quan
H thng in bao gm nh my in gm cc my pht v ng c in
lm nhim v pht ra in v t dng-phn phi cho nh my; trm bin p c vai
tr nng cao in p trc khi truyn ti gim tn tht in nng hoc c th
gim in p truyn ti xung mt gi tr no ph hp vi nhu cu s dng
in; ng dy lm nhim v truyn ti in, v cc thit b ng ct bo v h
thng in, cc thit b chiu sng v s dng in khc cng hp thnh h thng
in.
Chng ny s s dng Autocad Electrical vi cc lnh hc chng
trc, kt hp vi th vin thit b in c sn theo tiu chun quc t gip cho
k thut vin hon thnh bn v h thng in mt cch nhanh chng, v hiu qu
nht.
118
TRNG CAO NG NGH K LK
1.4.2. Mt s lnh v c bn
V kh c in (cng tc, rle,nt nhn).
T Component menu, chn cc linh kin in, in t
Khi CAD bung ra bng Alert, chn OK.
chn nt nhn
chn cng tc
chn cng tc
chn Rle, cng tc t
chn rle thi gian
chn im ni
chn PLC
chn n chiu sng
chn TB in t
chn tip im cng tc t
chn my bin p, cun dy
chn cm bin
chn ng c
119
TRNG CAO NG NGH K LK
120
TRNG CAO NG NGH K LK
Chn OK
122