Sejarah NotaexpressT4B8
BAB 8: PENGARUH ISLAM DI
MALAYSIA
Kesan Islam Terhdp Politik
1. sebelum kedtgan Islam -
pemerintahan beraja
2. Institusi raja dipengaruhi
konsep dewa-raja.
3. Islam ubah corak institusi raja
4. Raja mula guna konsep Islam.
5. istilah bagi sultan - Zillullah fil-
alam dan Zillullah fil-ardh -
bermakna bayangan Allah di
muka bumi
6. Islam sahkan kewibawaan raja
7. Gelaran Khalifatul Mukminin -
bermakna pemimpin
mukmin
8. gelaran ini digunakan oleh Sul
Mahmud Shah di Melaka dan
Sul Abdul Ghaffur Muhyidin
9. Hindu-Buddha - pemerintah
galurkan nasab keturunan drp
penitisan dewa
10. Tokoh Islam seperti Iskandar
Zulkarnain dirujuk sebagai asas
nasab keturunan sultan.
11. Institusi sultan kekal sebagai
institusi pewarisan
12. Sultan kuasa tertinggi
13. Kesultanan di Perlis, Kelantan,
Terengganu, Kedah & Selangor
14. Neg. Sembilan - Adat Perpatih.
15. Sultan dibantu oleh pembesar
16. Pusat diketuai oleh sultan
17. Daerah oleh pembesar daerah
18. Kampung oleh penghulu
19. Pemerintah dapatkan nasihat
ulama
20. Contoh ulama - Makhdum
Sayid Abdul Aziz
21. Di Kelantan dan Terengganu-
ulama terbilang - Tok Pulau
Manis, Tok Pulau Condong
22. Kekukuhan institusi kesultanan
berasaskan pegangan orang
Melayu terhadap konsep daulat.
23. raja - kuasa tertentu
24. sesiapa melanggar arahannya
menerima akibat (tulah)
25. Tidak wujud secara bertulis
26. Rakyat hormat kesultanan
27. Adat istiadat kukuhkan daulat
28. Adat istiadat babitkan cara
berpakaian, jenis pakaian,
bahasa,pengucapan,tingkahlaku
29. Adat kedaulatan sultan ialah
adat istiadat pertabalan
Kesan Islam terhdp Perundangan
1. Perundangan menjamin
keharmonian hidup
2. Masy mempunyai peraturan
3. Undang-undang terbahagi
www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo
Undang bertulis.
Undang tidak bertulis
(dikenali adat)
4. Adat Perpatih
Diguna oleh orang Melayu
Minangkabau
di Neg.Sembilan dan Naning
Musyawarah asas pentadbiran
& penyelesaian masalah
Musyawarah dihadiri
perwakilan semua suku
Setiap suku sebagai keluarga
Tidak dibenarkan
berkahwin suku sama.
Setiap suku ada ketua adat
org (dikenali Lembaga)
Ketua di pelbagai peringkat
dilantik oleh kumpulan
ketua drp peringkat bawah.
U ndang m em ilih
Y am tuan atau Y ang
diPertuan B esar
Lem baga m em ilih U ndang
B uapak m em ilik Lem baga
A nak buah m em ilik buapak
Oleh Datuk Perpatih Nan
Sebatang
berasal dari Pagar Ruyung,
Sumatera
Bersifat matrilineal - Kedah
utamakan keturunan ibu
Anak perempuan hak
warisi harta
6. Adat Temenggung
sistem parilineal-
pentingkan keturunan bapa
Pembahagian harta pusaka,
anak lelaki diutamakan
Perkahwinan - individu
bebas dirikan rumah tangga
dgn pasangan pilihannya
(termasuk sepupunya)
Diasaskan oleh Datuk
Ketemenggungan
Berasal dari Palembang,
Sumatera.
Pada mulanya, pengaruhi
oleh ajaran Hindu.
Kemudian adat disesuaikan
dengan ajaran Islam oleh
mazhab Shafie
1. Undang bertulis - peraturan
dalam sesebuah masyarakat.
2. Hukum Kanun Melaka 44
fasal
3. Undang-undang Laut 24 fasal
4. Sebelum kedtg Islam
perundangan tradisi Hindu-
Buddha disesuaikan dengan
adat resam tempatan
5. perundangan Hindu berpegang
pada Hukum Kanun Manu -
jenis hukuman berdasarkan
kelas seseorang
6. Dgn Islam, hukum Islam asas
undang
7. Undang-undang Pahang -
digubal semasa Sultan Abdul
Ghaffur Muhyuddin
8. Undang Kedah 4 bhg
i. Undang-undang pelabuhan
ii. Undang-undang tentera
iii. Hukum Kanun DatoStar
iv. Undang-undang 1784
9. Undang-undang Perak
i. Dikenali Undang-undang 99
10. Undang-undang Johor -
Didasarkan pada Undang Laut
dan Hukum Kanun Melaka
11. Hukum Kanun Melaka
tanggungjawab raja
tanggungjawab pembesar
pantang larang
hukuman kesalahan jenayah
undang-undang keluarga
permasalahan ibadah,
jenis hukuman
12. Peraturan khas maritim dalam
Undang Laut Melaka dan
Undang Pelabuhan di negeri
13. Undang-undang Laut Melaka
nakhoda (kapten) kapal
diertikan sebagai imam
anak buah kapal sebagai
makmum
Pengaruh Islam Terhd Pendidikan
1. Pendidikan tidak formal
Pendidikan awal
asuhan dlm keluarga.
pengajaran nilai-nilai moral
Pembelajaran melalui
pendengaran, penglihatan
dan pemerhatian.
Kanak pelajari kemahiran
menerusi pemerhatian &
latihan spt pertanian
Ibu bapa ajar hal agama,
kelakuan dan adat resam
Nilaibudaya diserapkan
melalui cerita lisan, seperti
cerita binatang.
Cerita berbentuk teladan
dan pengajaran
Cerita Anjing dengan
Bayang - pengajaran agar
seseorang tidak tamak.
- Cerita Sang Kancil
tekankan kepandaian dapat
bantu selesaikan masalah.
Page 1

Kanak pelajari pantang
larang dan adat istiadat
melalui pergaulan sosial
Pendidikan tidak formal
menerusi pantun,
peribahasa dan teka-teki.
3. Pendidikan formal
Zmn dulu, pendidikan
didominasi oleh gol istana
dan atasan.
4. Kesan kedatangan Islam ke atas
pendidikan formal
tidak lagi terhad kpd
golongan atasan
tekankan keagamaan
dilaksanakan di istana,
masjid, rumah, surau,
madrasah serta pondok.
5 . Pendidikan di rumah
pengajaran al-Quran.
di rumah guru (Tok Guru)
terdiri kanak-kanak yang
berumur 7 hg 15 tahun.
5. Istana pusat pendidikan
istana Melaka sebagai
pusat pengajian agama
Sultan Mansur Shah terima
pengajaran Islam daripada
Maulana Abu Bakar
Sultan Mahmud Shah dan
Raja Ahmad berguru dgn
Maulana Sadar Jahan
tempat simpan buku
hikayat seperti Hikayat
Amir Hamzah dan Hikayat
Muhamad Ali Hanafiah.
6. Pendidikan Islam di Melaka
dipengaruhi oleh kewujudan
ramai ulama dan pendakwah
asing yang menetap di Melaka.
Ulama pelbagai bangsa
seperti Benggali, Arab,
7. Minat pemerintah terhadap
ilmu pengetahuan
Kitab al-Dur al-Manzum -
kitab tawasuf karangan
Maulana Abu Bakar diarak
ke balairung istana Melaka.
Sul Mansur Shah berminat
dlm pengajian tawasuf
Istana Johor pusat pengajian
sewaktu Sul Alaudin Riayat
8. Pendidikan formal di masjid
dan surau
Masjid dan surau - pusat
pertemuan dan perkumpulan
Kanak diajar ilmu lebih
formal seperti bacaan dalam
sembahyang
www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo
Sejarah NotaexpressT4B8
Sebelah malam - masjid dan
surau pusat pengajian kpd
org dewasa
Kandungan pengajian -
aspek keagamaan
9. Sistem pendidikan pondok.
Tekankan ilmu keagamaan
Berasal perkataan Arab, al-
Funduq - bermakna rumah
tumpangan
Sediakan pelajar untuk
bertugas sebg guru agama
Meluas di Kedah,
Kelantan, Terengganu,
Perlis & Patani
Bermula di Patani.
Pondok di Kelantan -
Pondok Pulau Condong
DiTerengganu, pengajian
pondok - di Pondok Pulau
Manis
Di Kedah - Pondok Titi
Gajah
Tidak ada batasan waktu
Pelajar ambil masa
panjang - 10 tahun sebelum
menamatkan pengajian
10. Sistem Madrasah
diperkenalkan zaman
khalifah Bani Saljuk
Berdasarkan sukatan
pelajaran
Dilaksanakan secara kelas.
Mengikut tahap - tahap
permulaan dan pertengahan
serta pengkhususan.
Diawasi mudir(guru besar)
Perjalanan madrasah
diselia oleh lembaga,
jawatankuasa kewangan
Pengaruh Islam Ke Atas Bahasa
Dan Kesusasteraan
1. Pengenalan tulisan jawi
2. Sebelum tulisan jawi, tulisan
Pallava, Kawi (Jawa kuno),
Sunda kuno, Batak dan
Rencong digunakan
3. Pengenalan huruf Arab
4. Tulisan jawi untuk pembacaan
dan penulisan
5. Perbendaharaan kata Bahasa
Melayu bertambah dengan
istilah baru daripada bahasa
Arab. Contohnya, perkataan
adat
6. Tersebar istilah seperti fikah,
tauhid dan tafsir
7. Pada tahap awal, kesusasteraan
rakyat disebarkan secara lisan
8. cerita lisan menggunakan
haiwan sebg watak utamanya.
Contohnya Sang Kancil.
9. Cerita jenaka perkenalkan nama
untuk tunjukkan sifat dan watak
10. Pak Kaduk dan Lebai Malang -
menunjukkan kebodohan
11. Pak Pandir - watak lurus
12. Pak Belalang dan Si Luncai-
kecerdikan dan kepintaran.
13. Cerita dongeng memberikan
pengajaran, misalnya, Batu
Belah Batu Bertangkup dan
Bawang Putih Bawang Merah.
14. Kesusasteraan lisan dalam
bentuk puisi spt pantun, teka-
teki, gurindam dan seloka.
15. Cerita Nabi Muhammad -
Hikayat Nur Muhammad dan
Hikayat Bulan Berbelah.
16. Cerita tentang nabi lain-
Hikayat Nabi Yusuf dan
Hikayat Nabi Musa
17. Cerita tentang para sahabat
seperti Hikayat Abu Bakar dan
Hikayat Hasan dan Husin.
18. Hikayat Amir Hamzah dan
Hikayat Muhammad Ali
Hanafiah disimpan di istana
Melaka.
19. Terdapat karya berbentuk puisi,
contohnya, Syair Dahulu Kala
20. Terhasilnya hikayat saduran
bercorak Arab-Parsi seperti
Hikayat Abu Nawas dan
Hikayat Hasan Damsyik.
Pengaruh Islam Terhdp Kesenian
1. Kesenian - sesuatu yang indah
dan menyenangkan kepada
penciptanya atau penatapnya
2. Aktiviti seni dikenali seniman.
3. sebelum kedatangan Islam -
pengaruh Hindu-Buddha dalam
kesenian
4. Candi Borobudur dan Angkor
Wat - tradisi Hindu-Buddha.
5. Avalokitesvara di Lembah
Bujang - pengaruh India.
6. Hasil seni selepas kedatangan
Islam - elemen keagamaan
7. masjid ada ciri khas seperti
mihrab, mimbar, telaga atau
pancur air dan bumbung
8. Masjid tertua - Masjid
Kampung Laut di Kelantan,
Masjid Peringgit, Masjid
Tengkera di Melaka
9. Istana raja dilengkapi
balairung, tmpt persemayaman
diraja, balai istiadat
10. Binaan dilengkapi dengan
hiasan dalaman.
11. Sebelum kedatangan Islam,
motif ukiran berdasarkan
binatang seperti burung
Page 2

12. Setelah kedatangan Islam motif
ukiran ialah tumbuhan, bunga-
bungaan dan geometri.
13. Kemahiran tukang kayu
Melayu
14. Prihatin pada kesenian epigrafi
seperti batu bersurat dan batu
nisan.
15. Seni tulisan dlm Islam dikenali
sebagai khat atau kaligrafi
16. Tulisan khat sebg hiasan di
masjid atau madrasah, pada
batu nisan
17. Tulisan khat di masjid,
madrasah & surau - petikan drp
ayat al-Quran
18. Tarian dabus
Terkenal di Perak
paparkan pengaruh Arab
unsur keagamaan dikaitkan dgn
kepahlawanan Saidina Ali
Ditarikan oleh 22 orang penari
mengikut pukulan rebana besar,
rebana kecil serta gong
19. Tarian mak inang
ditarikan di istana Melaka
20. Nazam atau naban.
Terkenal di Terengganu, Pahang
dan Melaka
Berbentuk syair
kisahkan riwayat Nabi
Muhamad, para nabi Allah dan
para sahabat.
Di Terengganu - dilakukan oleh
wanita dan dinyanyikan pada
majlis perkahwinan, berkhatan,
upacara keagamaan.
21. Seni Dikir
Dinyanyikan
iringan pukulan rebana
kompang
Seni kata lagu bercampur
baur antara bahasa Melayu
dengan bahasa Arab
22. Kesenian ghazal
puisi Arab - memuji
kebesaran Islam
dikembangkan di Johor.
Pengaruh Islam TerhadapGaya
Hidup
1. Perubahan akhlak
2. Di kal. pemerintah, amalan
protokol (hijabah) - gambarkan
pengaruh Bani Umaiyah
3. Perubahan pelantikan raja
4. sebelum kedtgan Islam,
pembacaan ciri (kata hikmat
dalam sanskrit)
5. Islam datang - kandungan ciri
dimansuhkan
6. Diganti dgn lafaz ikrar oleh
sultan dan pembesar.
www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo
Sejarah NotaexpressT4B8
7. Serupa dgn proses baiah yang
diajar dalam Islam
8. Apabila sultan mangkat,
pengganti baginda dilantik
sebelum istiadat pemakaman
9. Ibu bapa & org tua dihormati
10. Jiran sebagai anggota keluarga
11. Panggilan tertentu untuk orang
lebih tua dalam keluarga seperti
pak long dan mak long.
12. Teman lebih muda bercakap
dengan suara rendah
13. Tetamu dilayan dengan
14. dihidangkan minuman dan
makanan
15. Orang berziarah berikan salam
16. tuan rumah wajib
menjawabnya
17. tetamu dan tuan rumah
bersalam-salaman.
18. kanak-kanak mencium tangan
orang yang lebih tua
19. Ungkapan bismillah dibaca
semasa makan dan minum
20. Majlis perkahwinan, majlis
berkhatan, majlis khatam al-
Quran dijalankan secara Islam
21. semangat gotong-royong
22. Nilai perpaduan ditekankan.
Pengaruh Islam Terhdp
Perdagangan
1. Nabi Muhammad terbabit
dalam aktiviti perdagangan
2. Perdagangan memesatkan
pengislaman di Alam Melayu.
3. Melaka jadi pusat perdagangan
4. Melaka tidak mengeluarkan
barang seperti rempah ratus
5. Kedudukan Melaka strategik
6. Laksamana jaga kelautan
7. Syahbandar ketua pelabuhan.
8. Undang Laut Melaka digubal.
9. Kepesatan perdagangan Melaka
dibuktikan dengan 84 bahasa
10. Timbang & sukat
diperkenalkan - tanggungjawab
syahbandar
11. Melaka guna sistem tahil dan
kati
12. barangan yg ditimbang - emas
13. Untuk menimbang rempah
ratus - sistem bahara
14. Timbangan guna dachim
(dacing)
15. Dalam urusan perdagangan, dua
kaedah di Melaka - kaedah
pertukaran barang & kaedah
jual beli
16. kerajaan Johor sebagai pusat
kekuasaan Melayu.
17. Negeri Kedah, Kelantan dan
Terengganu pusat perdagangan
yang penting
Pengaruh Terhadap Mata Wang
1. mata wang alternatif kpd sistem
barter
2. Neg. Melayu guna wang timah.
3. Wang timah berbentuk bulat
4. Nama sultan memerintah serta
tarikh Islam pada mata wang.
5. Mata wang dari Pasai, Hormuz
dan Cambay di Melaka
6. Mata wang di Johor.
Diperbuat daripada timah.
Dikenali wang katun
berbentuk bulat/seni enam
tidak mempunyai tarikh
mempunyai tulisan jawi
atau Arab seperti Malik
atau Sultan al-Adil.
7. Mata wang di negeri Kedah .
mata wang timah
berbentuk seekor ayam
jantan hinggap di atas
cincin.
8. wang emas di Kedah dan Johor
9. Mata wang emas Johor pada
zaman Alaudin Riayat Syah.
10. Mata wang emas Kelantan
dikenali kijang - gambar kijang
pada muka wang emas.
11. Mata wang emas di Johor
digelar kupang.
12. Tiap mata wang emas tertera
dengan nama dan pangkat
sultan yang memerintah dan
mengeluarkan mata wang
13. Di belakang mata wang, tertulis
gelaran Islam sultan berkenaan
seperti Khalifatul Muslimin
14. Pedagang Eropah guna wang
perak.
15. Pedagang India, China dan
Arab guna emas/ wang emas
Pengaruh Islam Terhadap
Percukaian
1. aktiviti perdagangan di negeri
Melayu kembangkan bidang
percukaian.
2. Di Melaka, pedagang bayar
cukai terhdp barang dagangan
3. Di Melaka, cukai tetap (cukai
import) dikenakan. Jumlahnya
ditetapkan oleh pemerintah.
4. Pedagang India, Ceylon, Tanah
Arab, Siam dan Pegu dikenakan
cukai enam peratus
5. Pedagang dari Jepun dan China
- bayar cukai lima peratus.
6. barang tidak dikenakan cukai
seperti beras dan makanan.
7. Orang asing yang menetap di
Melaka dikenakan cukai.
Page 3
 Sejarah NotaexpressT4B8
Orang asing dari Kepulauan
Melayu dikenakan cukai diraja
sebanyak tiga peratus.
Orang asing lain - cukai diraja
sebyk enam peratus.
8. Amalan riba tidak dibenarkan
9. Larangan amalan riba dlm
Hukum Kanun Melaka&
Hukum Kanun Pahang
10. Gol. ceti dibenarkan
11. Gol kaya bayar zakat harta
12. Kutipan zakat disimpan oleh
baitulmal - menyelenggarakan
harta kerajaan

www.arenasejarah.com Disediakan Oleh Cikgu Khoo Page 4