1.

VISKOZNOST
Kada posmatramo realne fluide onda ne moemo zanemariti trenje koje se javlja u njima
pri njihovom kretanju, to je posebno izraeno kod nekih tenosti.
Newton je dao zakon po kome se trenje u tenostima tretira analogno trenju vrstih tijela
u mehanici. Ako dvije vrste ploe pomjeramo jednu preko druge javlja se sila trenja. Na
slian nain moemo posmatrati trenje meu slojevima tenosti. Posmatrajmo tenost
izmeu dvije paralelne ploe od kojih je donja ploa fiksirana a gornja se kree brzinom
v0 . Kretanjem gornje ploe nastae i kretanje slojeva tenosti , pri emu e gornji sloj
imati najveu brzinu, a donji e biti nepokretan. Na taj nain se izmeu slojeva javlja
relativno kretanje jednog sloja u odnosu na drugi to rezultira pojavom sile trenja na
njihovoj dodirnoj povrini.

Slika 1. Viskoznost unutar fluida i na zidovima

Smatramo da nema prelaska estica tenosti iz jednog sloja u drugi i takvo kretanje se
naziva laminarno kretanje i ono se deava pri malim brzinama
Eksperimentalno je utvreno da je sila trenja proporcionalna dodirnoj povrini
Slojeva i gradijentu brzine,pa Newtonov zakon trenja u tenosti glasi:

F = Sdv/dy

Faktor proporcionalnosti zove se koeficijent viskoznosti i zavisi od vrste tenosti.

Ukoliko je tenost lake pokretljiva, njena viskoznost je manja. Voda, na primjer ima znatno
manji koeficijent viskoznosti od glicerina ili meda. Viskoznost zavisi od temperature i kod
tenosti opada sa temperaturom a kod gasova raste.

Nekad se koeficijent viskoznosti naziva dinamika viskoznost i izraava se u

2
Ns/m = Pa s. Ranije se koristila deset puta manja jedinica poaz 1P= 0,1 Pa s

Odnos viskoznosti i gustine fluida naziva se kinematika viskoznost (/).