BOSANSKI NAMJESNICI ULAMA-BEG I FERHAT-PASA

U toku osmanskog osvajanja Slavonije, Ulama-beg, bosanski sandakbeg je pomagao Murat-

begu. Murat-beg je bio poeki sandakbeg od 1541. Godine 1543. Murat-beg u saradnji sa
Ulama-begom zauzima Voin, Dobru Kuu, Bijelu i Sira, te Valpovo nakon 40 dana opsade.
U junu 1544. Ulama-beg i hercegovaki sandakbeg Malko-beg osvojili su Kraljevu Veliku.
U drugoj polovici 1544. Ulama-beg i Murat beg su predvodili vojsku koja je zauzela utvrde
Meuri, aklavac, Pakrac, Kretelovac i Podborje i Rau. U maju 1545. Murat beg, Ulama
beg i Malkoc beg predvodili su uspjean upad u okolici Varadina i Hrvatskog Zagorja, te kraj
Konjinice porazili Nikolu Zrinjskog. Godine 1550. Ulama beg dolazi na poziciju poeskog
sandzakbega u toku osmansko habsburskog primirja. (1547-1552)

Prema osmanskom historiaru Ibrahimu Peenji, Ulama beg je bio sin osmanskog spahije iz
Anadolskog sandaka Teke. Isprva je bio u slubi perzijskog aha Ismaila koji je ratovao sa
osmanskim carstvom 1514.-1526. Iz Perzije je 1531. Ili 1532. Preao na osmansku stranu.
Isprva je obnaao dunost sandakbega Bitlisa. Prema pismu habrburkog diplomate u
Carigradu Jeronima Laskog iz septembra 1541. Ulama beg se ve nalazio na poziciji
bosanskog sandakbega. Istakao se borbama sa poekim snadakbegom i u borbama sa
habsburkim postrojbama pokraj Budima 1543.i pri opsadi Simontornye 1544.-1545. U toku
iste dunosti sudjelovao je u opsadi istonoanadolskog grada Vana.

Godine 1550. Postavljen je za poekog sandakbega. Kada je doao Porta mu je dodijelila

zijamet nepoznate vrijednosti. 9. Marta 1552. Porta mu je fermanom poslala naredbu preko
beglerbega Ali-pae da ne mie iz Poege i bude kao priuva. Kao mrtav se spominje 1554.
Vjerovatno je poginuo 1553. U okolici Lipova u Rumuniji. U Poegi je za ivota podigao
tekiju.

FERHAT-PAA SOKOLOVI

Bio je kliki sandakbeg od 1566.-1573., bosanski sandakbeg od 1573.-1580., a bosanski

beglerbeg od 1580.-1588. Takoer je bio i budimski beglerbeg od 1588-1590. Ostao je u
sjeanju kao gazija i kao graditelj, te utemeljitelj starog grada Banja Luke.
Roen je 1530. Godine kao sin Rustem bega Sokolovica, amidi velikog vezira Mehmed
pase Sokolovica. Prije nego je imenovan klikim sandakbegom bio je ulefibaa
dvevniar.

Godine 1566. Postao je kliki sandakbeg. Godine 1570. Osvojio je tvravu Vespoljac te joj
dao ime Sejdi Islam(bedem islama). Poduzeo je niz operacija u dalmatinskom zaleu u toku
Kiparskog rata i Lepantske bitke(1571-1573). Istakao se velikim osvajanjima prodorom do
Zadra. Zauzeo je Zemunik, Ozren, Brodin, zalee Trogira i opsjedao Novigrad. Sve je to
prikljuio klikom sandaku.

Godine 1573. Dolazi na poziciju bosanskog sandakbega i ulazi u Banja Luku sa oko hiljadu
ljudi. Iste godine poduzeo pohod na Biha. Tada je provalio u Hrvatsku, Kod grada Budakog
na rijeci Radonji 22.septembra 1575. Austrijski general Herbert Auersperg je doekao Ferhat-
pau. Tu se desila bitka i Herbet je porazen a njegov sin je pao u Ferhatove ruke. Njegova
majka je platila 30 000 dukata da ga spasi i od tog novca je sagraena dzamija Ferhadija.

Tokom 1576. Sz vreni stalni upadi u Hrvatsku. U Aprilu 1576. Je dosao pod Hrastovicu i tom
prilikom zauzeo Buim u junu, a u julu Cazin. Poetkom 1577. Je stupio na snagu mir koji je
s Portom sklopio David Ungad i time su prestali upadi u Hrvatsku. David je od Ferhata trazio
Buzim i Cazin, sto je Ferhat odbio i jos zauzeo Veliku Kladusu, Podzvizd i Zrin. Bosanskom
beglerbegom postaje 1580 sve do 1588. Dobio je nadimak gazije. 1588. Postaje budimski
beglerbeg. 1590. Ga je ubio njegov rob i tijelo mu je preneseno u Banja Luku u turbe kraj
Ferhadije.

Ferhat pasa je bio izuzetan graditelj i u Zemuniku sagradio dzamiju i time Zemunik postade
kasaba. U selu Hrvace je sagradio dzamiju a u Vranu mekteb.

Osnovao je kasabu Donji eher izmedju Crkvine i Vrbasa i moze se smatrati osnivaem Banja
Luke. Od 1576-1578 sagradio je 2016. Objekata, Najpoznatije je Ferhadija 1575., te mekteb,
turbe, adrvan, haman, vodovod, sahat-kula, zahod, karavan-saraj, duani, drveni most preko
Vrbasa i kameni most preko Crkvine.