You are on page 1of 83

-1-

ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;

ausmfNidrf;
ñTefMum;a&;rSL;
wuúokdvfrsm;orkdif;okawoeOD;pD;Xme

*syefacwf&ufpo JG rkid ;f
(8 rwf 1942- 3 ar 1945)-
-2-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
rwfv  Akv
d rf ;dk BudK; (Akv
d rf LS ;BuD; plZu l ;D ) 9 rwf 1942 *syef trSwf 15
8 rwf 1942 *syeftrSwf 215 u Akv d rf ;dk zl;Bu;D wku
d yf w JG iG f usq;Hk wyfrawmf\ ppfaoemywdcsKyf
ajcvsiw f yfrBuD;ESihf Armhvw G v
f yf &onfrmS zl;BuD;teD;&dS oajyuke;f 'kw,
d Akv
d cf sKyfBuD; *sK&d ½SD dk tD;'g;
a&;wyfrawmfwYdk eHeuf 10;00 em &GmrS NAdwo d Qwyfrsm;okYd owif; (Lieut-General Shojiro Iida)
ay;jcif;aMumif[ h k ,lqNyD; oajy &efukefNrdKUokdY a&muf&dSvmonf/
1 &DwiG f &efuek Nf rdKUukd 0ifa&muford ;f
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 9»
ykdufonf/ ukef;&Gm&dS a,musfm;tm;vkH;ukd
«1/ ocifxeG ;f tkyf uREkfyfpGefUpm;cef; wef;pDNyD; ypfowfaponf/
&efuek wf idk ;f jynfjyKyEHk ydS f 1943 pm 190 [Ba Maw Breakthrough in
10 rwf 1942 *syef trSwf 15
aemifu;dk um;vQio f cifxeG ;f tkyf uREyfk f Burma: Memoirs of Revolution wyfrawmf\ ppfaoemywd 'kwd
1939-1946 London, Yale , Akv d cf sKyBf uD; tD;'g;u trSwf
pGefYpm;cef; [kñTef;rnf/
9 2/ rpöwm tkw d wufqal eZkd *syefppf
Universitypress 1968 P 154: here-
after cited as Ba Maw Break- 15 wyfrawmf wpfcsuv f w T f
tkyfcsKyfa&;acwfjrefrmEkdifiH (tkdEkd; trdeYf 98 xkwjf yefum 'kw, d
through in Burma. ]
wkd;½k jrefrmbmomjyef) &efukefyk*H
OD;pD;csKyf Akv
d rf LS ;BuD;emql (Colo-
pmtkyfwkdufESifh ukrm&ykHESdyfwkduf1975
nel Nasu Yoshio) tm; ppfty kf
pm 9 aemifu;dk um;vQif *syefppftkyf
csKyfa&;acwf [kñTef;rnf/» csKyfa&;½k;H zGUJ pnf;&ef wm0efay;
4 tyfonf/
«*syefppftyk cf sKyfa&;acwf pm 87^ 342»

 &Jabmfo;Hk usyd 0f if Akv


d rf ;dk zl;BuD;
 *syef trSwf 55 wyfronf
wku
d yf w
JG iG f usqk;H onf/
yJc;l rS ajrmufbufcsD wuf&m jyif;
«jra'gif;ndK &JabmfokH;usdyf (owår
2 tMurd )f &efuek af Mu;rkH owif;pmwku d f xefpmG ckcw H u
dk cf u
dk rf EI iS hf &ifqidk &f
ESihf *g'D,ef;owif;pmwku d yf EHk ydS f 1992 onf/
pm 49 aemifu;dk um;vQif &JabmfokH; «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 11»
usdyf [kñeT ;f rnf»
*syeftrSwf 15 wyfrawmf
aoemywd *sKd&DS½kd tD;'g;
1 2
-3-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
11 rwf 1942 jrefrmhtvif;  tar&duef Akv
d cf sKyMf uD; pwD;
owif;pm jyefvnfxw
k af 0onf/ 0Jvf (General Joseph Warren
[Burma Intelligence Bureau, Stilwell 1883-1946 His sol-
Burma During the Japanese
diers called him ‘‘Vinegar
Occupation,Vol 1, Simla 1943
P 20, hereafter cited as Burma Joe’’)onf w½kwEf idk if H csKuH if;
During the Japanese Occupa- (Chung King) NrdKUrS vm;½I;d NrdKUokYd
tion,Vol 1] a&muf&dSvmonf/
[Joseph W.Stilwell The Stilwell
papers London, Macdonald 1949
.P76- hereafter cited as Stilwell
papers]

12 rwf 1942 NAdwo d QAv dk rf LS ;BuD;


0DvQpH vif; (Sir William Joseph
Slim 1891-1970) onf tdE, d´
Ekid if H uvuwåm;NrdKUrS rauG;NrdKU
okYd a&muf&v Sd monf/
[Field Marshal Sir William Jo-
seph Slim Defeat into Victory
London Cassell and Company Ltd
1956 PP 21-22 ;hereafter cited as
Slim Defeat into Victory]
AkdvfcsKyfBuD;pwD;0Jvf

AkdvfrSL;BuD; 0DvQHpvif;
3 4
-4-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
 AkdvfrSL;BuD;plZluD; (Akdvfrkd;BudK;) tpnf;ta0; usif;yjyD;aemuf 3/ ta&;MuD;o,HZmwrsm; vQif Yoshikawa Kobunkan 1967, PP
487-491)
Akv
d af wZ (Akv d af tmifqef;) wkYd Akv
d rf LS ;MuD;pvif;onf trSwf (1) jrefpGm xkwfvkyfokH;pGJ&efESifh (Burma: Japanese Military Ad-
onf Armhvw G vf yfa&; wyfr jrefrmwyfrBuD; (No.1 Burma 4/ tem*wfpepfwustyk cf sKyfa&; ministration, Selected documents,
awmfwyfzYJG tcsKdUukd OD;aqmifí Corps) \ wyfrLS ;tjzpf wm0ef twGuf vkt d yfaom jyifqifrjI yK 1941-1945(Edited by Frank N.
Trager) Philadelphia, University
&efukefNrdKUokdY a&muf&dSonf/ ,lonf/ vky&f eftwGuf jzpfonf/ of Pennsylvania press 1971.PP
«tdZlrd,wufpka&m uRefawmfyg0ifcJh [Slim Defeat into Victory P 24] xkjd yif jrefrmEkid if t H m; 45-52: here after cited as Japa-
aomrDemrDuDuef;&efuek /f wuúov dk f jAdwo d Q wHy;dk atmufrS vGwf nese Military Administration,
rsm;ykEH ydS w
f u
dk /f 1981 pm 160? aemif Documents, 1941-1945]
14 rwf 1942 arNrdKU (,ckjyifO;D ajrmufapjyD; *syeftifyg,mESifh «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 117»
uk;d um;vQif rDemrDuDuef; [kñTef;
rnf» vGi)f wGif tar&duefAf vdk cf sKyfBuD; ppfa&;pD;yGm;a&;ukd &if;&if;ESD;ESD;
pwD;0Jvf? AkdvfcsKyfBuD; arm&pf wnfaqmuf&ef/ aemifwiG f jrefrm  *syefwyfrawmf 'kw, d OD;pD;csKyf
(General Morris) ESihf Akv d cf sKyf Ekid if tH m; vGwv f yfa&; ay;jyD; Munf;wyfAkdvfrSL;MuD; emqlonf
BuD; tvufZ`E´m;wkYd tpnf;ta0; vGwv f yfaom tpk;d & zGUJ pnf;xl *Geaf qbk (Gunseibu) ac: *syef
usif;yonf/ axmifEidk af tmif aqmif&u G af y; ppftyk cf sKyfa&;½k;H zGUJ pnf;xlaxmif
[Stilwell Papers P 79] &efvkdtyfaomfvnf; avmavm í &efuek Nf rdKU&dS bk&ifct H rd af wmf
q,fwiG rf l r[mta&SUtm&S ppfyJG (,ckjynfolUvTwfawmf0if; t
15 rwf 1942 *syeftrSwf 15 atmifjrifr&I &djS yD;rS jrefrmhvw G f wGi;f wnf&cSd zhJ ;l onf) wGif ½k;H zGihf
wyfrawmf ppfaoemywd 'kw, d vyfa&; taumiftxnf ay: onf/ emqlonf ppftyk cf sKyaf &;
Akv
d cf sKyBf uD; tD;'g;u trSwf 15 vdrrhf nf[k arQmv f ifah e&onfh ½k;H Ouú| tjzpfaqmif&u G of nf/
wyfrawmf odrf;ykdufxm;aom twGuf jrefrmhvw G v f yfa&; jyó «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 68»
e,fajrtkyfcsKyfa&;vkyfief; vrf; emukd rxkwaf zmf&ef/ okYd&mwGif
ñTe}f } csrSwo f nf/ jrefrmwkdY\ vGwfvyfa&; arQmf 18 rwf 1942 vlxkjidrf;at;ap
xkdvrf;ñTefcsufwGif ppf vifhcsufrsm; raysmufysufap& a&;wyfzUJG wyfzUJG rSL; ukb
d m,m &DS
tkyfcsKyfa&;wnf&dSaponfh &nf atmif *½kjyK&rnf[k yg&do S nf/ (Kobayashi ) u ausnmcsuf
rSef;csufrSm wpf&yf xkwjf yefonf/
AkdvfcsKyfBuD;tvufZ`E´m; 1/ jynfoUl jidr;f csr;f a&;ESihf pnf; [General Plan for the Control of
the Occupied Areas under the
urf;ao0yfa&;ukd wnfaqmuf Hayashi Army Group (Hayashi ausnmcsufrSm
13 rwf 1942 jrefrmjynfppfwyf
&ef Shu dan Senryochi Tochi Yoko) (1) ppfab;'Pf cHc&hJ aom jynf
rsm;\ 'kw, d OD;pD;rSL; Akv
d cf sKyBf uD; issued by Iida Shojiro, The com-
2/ *syef wyfrawmf twGuf olvxl t
k m; oem;n§mwm pmem
tvufZ`E´m; (General Harold mander of the Hayashi Army
taxmuftyHhrsm; vkHavmufpGm& Group, March 15, 1942, Ota axmufxm;ygaMumif;/
Alexander 1891-1969 ) ESihf
&dS&ef Tsunezo, Biruma Ni Okeru Nihon
AkdvfrSL;MuD; pvif;wkdY jynfNrdKUü Gunseishi No Kenkyu Tokyo
-5-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
(2) ,cifu &efuek Nf rdKUay:wGif 21 rwf 1942 rauG;av,mOf  *syefppfA[kXd merS aMunmcsuf  *syefppfXmecsKyfrS aiGpuúLok;H pGJ
aexkdifcJhMuaom w½kwfESifh uGi;f &dS NAdwod Qavwyf (Royal wpf&yf xkwjf yef&mwGif NAdwo d Q a&;ESihf ywfoufí aMunmcsuf
tdE,
d´ vlrsK;d rsm;teuf olawmf Air-force) ukd *syefavwyfu wkYd \ taESmiftzGUJ ukd cHpm;ae& wpf&yfxw k jf yefonf/ xkad Munm
aumif;vufrSwf &,lvkdolrsm; wku
d cf u dk f zsufq;D onf/ aom jrefrmjynftm; uReb f 0rS csufwGif *syefppfzufXmeonf
onf oufqidk &f m½k;H okYd avQmuf [Slim Defeat into Victory P 41] vGwaf jrmuf&eftwGuf jrefrmjynf a':vm *Pef;jzifh ½ku d Ef ydS x
f m;
[Mourice Collis Last and First
xm;EkdifaMumif;/ in Burma 1941-48 , London, twGif;okdY *syefppfonfawmfrsm; aom ppfo;Hk aiGpuúLrsm;ukd jref
Faber & Faber Limited 1956 P csDwufvmonfhtcgü *syefwyf rmjynfwiG f w&m;enf;vrf;ouf
(3) jrefrmvlrsKd;rsm;ESihf olawmf 293: hereafter cited as Collis rawmfrsm;rSm xm;0,f? aumhu 0ifpmG tok;H jyKvrd rhf nfjzpfaMumif;?
Last and First in Burma, ]
aumif; vufrw S f &xm;aom &dw?f armfvNrdKi?f rkwrå ? bD;vif;? ta&SUtm&Swu dk f acwfopf xl
w½k w f ? td E ´ d , vl r sKd ; rsm;xJ r S ppfawmif;? yJc;l ? &efuek Ef iS w hf uG axmifonfh Ekid if rH sm;wGif ok;H pGJ
taetxkid f Muyfwnf;í tpm;  jrefrmEkid if b
H &k ifcH qma':ref ppfrsufESmt&yf&yffwGif ol&owåd onft h wkid ;f *syefppfbufqidk &f m
taomuf iwfrw G qf if;&JMuolwYdk prpfonf &Sr;f jynfwpfciG f vSnhf MuD;rm;pGm tqufrjywfatmifjrif u tok;H jyKaom a':vmaiGrsm;\
tm; qefEiS q
fh m;rsm;ukd wwftm; vnf&ef arNrdKU (jyifO;D vGi)f rS cJhMujyDjzpfaMumif;? jrefrmvlrsKd; wefb;dk wnfwchH idk Nf rJru I dk *syef
oa&GU axmufyhHulnDaeaMumif;/ oDaygokdY pwifc&D;xGufonf/ tajrmuftjrm;onf *syefwkdY\ tpkd;&u vkH;0wm0ef,laMumif;/
[Collis Last and First in Burma,
(4) tvkyv f ufrrhJ sm;tm; tvkyf P 132]
ppfa&;ppf&mukd yl;aygif;aqmif xkdYjyif *syefppfbufXmeonf
tukid f wpfpw Hk pfck &SmazGay;ae &Gurf rI mS ae&mwkid ;f wGif txl;MuD; usyf*Pef;jzifh ½ku d Ef ydS af om aiG
aMumif;/ us,af Mumif;? *syefwyfrawmfMuD; puúLrsm;udkvnf;xkwfa0aMumif;?
*syefwyfrawmf ESihf ,ckuo hJ Ydk yl;aygif;aqmif&u G f jrefrmaiGEiS hf *syefa':vm ESprf sKd;
vlxkjidrf;at;apa&;tzGJU/ aom jrefrmjynfudk MuD;rm;aom ESpfpm;onf wefzkd;nDrQaMumif;/
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 275» urÇmh ta&SUykid ;f ppfMuD;\ aiGpuúL tok;H jyK&mwGif vG,u f l
taumif;qk;H tykid ;f [k rSw, f rl nf ap&ef yJ? ykid pf epfudk y,fzsuí f
jzpfaMumif; ppfyrJG mS rjyD;jywfao; qifh 100 ukd tajccHxm;í tok;H
20 rwf 1942 AE¨KvOD;pdeo f nf aMumif;? txufjrefrmjynfwGif NyKrnfjzpfaMumif;/
[Hom0wDe,frS &efukefNrdKUokdY t*Fvyd ?f tdE, d´ ESihf w½kww f yfrsm; usyfESifha':vmnDrQykHrSm
a&muf&vSd mNyD; uefawmfBuD; yl;aygif;jyD; jrefrmjynfudk taESmif usyf a':vm
apmif;&dS a'gufwmbarmftrd w
f iG f tzGUJ xm;&ef &nf&, G af eaMumif;yg aiG 10 a':vm 10
wnf;ckdonf/ &dSonf/ aiG 5 a':vm 5
«AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&; yx
«jrefrmhtvif;owif;pm 21-3-42 aiG 1 a':vm 1
rwG?J &efuek f od&aD Z,sKyH EHk ydS ?f 1946 -
aemifu;dk um;vQif jrefrmhtvif; qifh usyf
pm 26 aemifu;dk um;vQif AE¨KvOD;pdef
[kñTef;rnf»
uREkfyfwkdYtwGif;a&; (y) [kñeT ;f rnf»
jrefrmEkdifiHbk&ifcH qma':refprpf
5 6
-6-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
10 aiG 1 usy\ f 10 ykw H pfyHk tion, Documents, 1941-1945: PP tMuL;tjrwfwif a&mif;jcif;? 24 rwf 1942 jrefrmEkid if b
H &k ifcH
58-63]
5 aiG 1 usy\ f 20 ykH wpfyH k uket f a&mif; t0,frsm;udk qma':refprpf awmifBuD;NrdKUrS
1 aiG 1 usy\ f 100 ykH wpfyHk zsufvkdzsufqD; jyKvkyfjcif;? rdw¬DvmjrdKUokdY a&mufonf/
 *syef Akv d cf sKyfMuD;u ppfbuf [Collis Last and First inBurma
txufyg aiGpuúLukd tok;H rjyK aiGtok;H tpGrJ sm;udk rvku
d ef m
qkid &f m aMunmcsuf wpf&yf xkwf P 137]
bJ jiif;qefou l dk &efot l jzpf jcif;/
jyef&mwGif *syefppfwyfu odr;f
oabmxm;í tjypfay;rnfjzpf 7/ *syef wyfrawmf\ vkNH cHKa&;
ykdufjyD;aome,frsm;&dS e,fole,f  *syefwyfwYdu k awmifi&l Sd w½kwf
aMumif;ESihf ,cifrv l vuf&Sd aiG ukd jcdrf;ajcmufjcif; paom
om;rsm;onf wyfwYdkudk wku d cf u
dk &f m w½kww
f yf
puúLrsm;ESihf yku
d qf aH Mu;aiGrsm;ukd rnfonfhtjyKtrIrsKd;rqkd jyK
1/ *syefwyfrawmfftm; ykefuef rsm; rcHEidk b
f J qkwcf mG &onf/
vnf; qufvuf ok;H pGEJ idk o f nf vkyfjcif;/ [Collis Last and First in Burma
&ef BuH&, G jf cif;/
[k yg&do
S nf/ 8/ *syefwyfrawmf AkdvfcsKyfMuD; P 139]
«jrefrmhtvif; 21-3-42»
2/ *syef wyfrawmf\ toGm;
\ aMunmcsut f m; vkud ef m
tvmukd olvQKt d jzpf axmuf
jcif;ukd wm;jrpfjcif;/ 25 rwf 1942 jrefrmEkid if b
H &k ifcH
23 rwf 1942 *syeftrSwf 15 vSrf;jcif;/
9/ txufyg tcsurf sm;ukd BuH qma':refprpf rdwv D¬ mrS rEÅav;
wyfrawmf\ ppfaoemywd 3/ c&D;toGm;tvm cufcaJ tmif
pnftm;ay;jyKvkyjf cif; wkUd ukd jrdKUukd jzwfoef;í arNrdKUokYd jyef
'kwd,AkdvfcsKyfBuD;tD;'g;u *syef oHMudK;? aMu;eef;? rD;&xm;
rjyKvyk &f ef wm;jrpfvu dk f vnfa&muf&dSonf/
ppftyk cf sKyfa&;½k;H (*Geaf qbk) trI tquftoG,fESifhvrf;rsm;ukd [Collis Last and First in Burma
aMumif;? wm;jrpfcsufrsm;udk
xrf;rsm;tm; zdwaf c:í r[m ydwfqkdUjcif;? wl;ajrmif;rsm;? P 137]
usL;vGefygu ppfOya't&
ta&SUtm&S ppfyBJG uD; qifEf aJG eqJ ppfbuf tokH;0ifaom a&
MuD;av;aom tjypf'Pf (okYd
umvü odr;f yku d x f m;aom e,f vrf;rsm;ukd jzwfawmufjcif;? Akv
d rf LS ;MuD; plZu
l ;D (Akv
d rf ;dk MudK;)
r[kw)f ao'Pfay;jcif; cH&
ajrrsm;ü wnfaqmufa&;vkyif ef; zsufqD;jcif;/ u AE¨KvOD;pdet f m; ac:,lawGUqkH
rnf jzpfaMumif; yg&do S nf/
rsm; aqmif&u G &f rnfh ppftyk cf sKyf 4/ *syefppfbuf t&m&d?S ppfom; «jrefrmhtvif; 30-3-42»
onf/
a&;½k;H wGif wm0efxrf;aqmifMu& rsm;ESifh jrdKUoljrdKUom;rsm;ukd «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;(y)
«*syefppftyk cf sKyfa&;acwf pm 256»
aESmifh,Sufjcif;? cJ,rf;rD; [Japanese Military Administra- pm 34-36»
onfrSm wm0efMuD;av;aMumif;
ausmufrsm;ukd ckd;,lzsufqD; tion, Documents, 1941-1945:
ESihf wefz;dk &daS Mumif; Mo0g'pum;
jcif;/ P64]  &efuek Nf rdKU bDatat uGi;f
ajymMum;onf/ xkYdaemuf ppftyk f (Burma Atheletic Association)
csKyfa&;½kH; Ouú| emqluvnf; 5/ *syefppfwyfrsm; ysufpD;&ef
 jrefrmEkid if b
H &k ifcH qma':ref wGif jrefrmhatmifypJG pfaeU tcrf;
ppftyk cf sKyfa&;½k;H trIxrf;rsm;tm; &nf&G,fí tqdyfrIefUtqdyf
prpf anmifa&TNrdKUokdY a&muf&dS tem; usi;f yonf/
aqmif&Guf&rnfh vkyfief;wm0ef ESihf ywfoufaomt&mrsm;ukd
onf/ «jrefrmhtvif; 26-3-42»
tao;pdyu f dk ñTeMf um;onf/f jyefUoGm;atmif jyKvkyfjcif;/ [Collis Last and First in Burma
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 88-89» 6/ *syeftyk cf sKyaf &; t&m&drS sm;\ P 134]
[Japanese Military Administra- 0g'ESihf qefUusiaf om tvGef
7 8
-7-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
26 rwf 1942 *syeftrSwf 55  *syef trSwf 56 wyfr awmifil rsm; ckcw H u
dk cf u
dk &f if; a&TawmifNrdKU &efuek Nf rdKUawmfcef;rwGif &efuek f
wyfronf awmifiNl rdKU teD;okYd NrdKUteD; csDwufa&muf&dSvmjyD; wGi;f okYd qkwcf mG & onf/ tkyfcsKyfa&;tzGJU zGifhyGJtcrf;tem;
a&muf&dSonf/ trSwf 55 wyfrukd ulnt D m;jznfh «jra'gif;ndK a&TawmifwkdufyGJ &efukef usif;y&m Akv d rf LS ;MuD; aw&m'g
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 11» onf/ pmayAdrmefyEHk ydS f 1991 pm 74^87-90 (Col Terada) trSL;jyKonfh *syef
«*syefppftkyfcsKyfa&;cwf pm 11» aemifukd;um;vQif jra'gif;ndK a&T ppfAkdvfrsm;ESifh ArmhvGwfvyfa&;
28 rwf 1942 &efuek Nf rdKU a&Tw*d Hk awmifwkdufyGJ [kñTGef;rnf» wyfrawmfrS ppfAv dk rf sm; wuf
apwDawmf taemufrck w f iG f eHeuf 29 rwf 1942 eHeufyidk ;f wGif a&T a&mufonf/ tcrf;tem;wGif &ef
9 em&Dü vGwv f yfa&;wku d yf w
JG iG f awmifNrdKUtwGif;okdY *syefwyfr 30 rwf 1942 eHeufapmapmwGif uketf yk cf sKyfa&;tzGUJ Ouú| Od;wif
awmfEiS hf Akv d &f efEidk f MuD;rSL;onfh NAdwdoQ oHcsyfum;wyfu a&T u rdefUcGef;ajymMum;onf/
usqkH;ol tmZmenfrsm;jzpfonfh
ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf a& awmifNrdKUukd pwifwu dk cf u
dk o
f nf/ «jrefrmhtvif; 31-3-42»
1/ t&SifOD;0dpm& a&TawmifNrdKUtwGif;&dS *syefwyf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 104-
2/ om,m0wDta&;awmfykHwGif aMumif;csD wyfzUJG rsm; 0ifa&muf 105»
rsm;onf NAdwo d QwYdk ,refaeUn
usqkH;aom q&mpHESifhwuG onf/ a&TawmifNrdKU ajrmufbuf
u a&TawmifNrdKU&dS tdrt f vGwrf sm;  *syef trSwf 55 wyfronf
tmZmenfyk*¾dKvfrsm; ajcmufrkdiftuGm ckepftdrfwef;&Gm ay:okdYwufa&muf wyfqifxm;
3/ a&eHajroydwf ta&;awmfykH wGif a&aMumif;f csDwyfzUJG 0ifrsm;ESihf eHeufwiG f awmifiNl rdKUukd odr;f yku
d f
onfh pufaoewfrsm;jzifh ypfcwf Ekdifonf/
wGif usq;Hk aom tmZmenf NAdwdoQwyfzGJUrsm; &ifqkdifwkdufyGJ wkdufckduf cH&jcif;aMumifh tus
jzpfymG ;onf/ jAdwo d QwYdku jynf «*syefppftkyfcsKyfa&;cwf pm 11»
yk*¾dKvfrsm; tqkH;rsm;jym;onf/ a&TawmifjrdKU
4/ ausmif;om; ta&;awmfykHü jrdKUokYd a&muf&aSd eonfh 2^13 e,f twGi;f &dS *syefwyfrsm;onf jAdwd
usqkH;aom Akdvfatmifausmf jcm;aoewfukdifwyfzGJUtm; xyfrH oQwyfzUJG rsm;\ NrdKUawmifbufEiS hf
ESifh tjcm;tmZmenfausmif; apvTwí f wku d cf udk &f m n 7 em&D ajrmufbufrS ESpfzufn§yfwkduf
om;rsm; wGif a&aMumif;csw D yfzUJG 0ifrsm; a&T cku
d jf cif;udk tjyif;txef cH&
5/ rEÅav;ta&;awmfyüHk usqk;H awmifjrdKUwGif; qkwfcGm&onf/ onft h wGuf eHeuf 10 em&DwiG f
aom tmZmenfrsm; *syefwyfwYdku a&aMumif;csw D yfzUJG &efukef&dS *syefavwyfxH tul
6/ jrefrmjynf vGwfvyfa&;ESifh 0ifrsm;ukd jrdKUjyifqw k cf mG ckid ;f jyD; a&T tnDawmif;cHonf/ eHeuf 11
ywfoufí e,ftoD;oD;ü awmifjrdKUwGi;f csw D ufvmonfh jAd em&DwiG f *syefav,mOf 23 pif;u
usqk;H aom tmZmenfrsm; wdoQ wyfrsm;udk tjyif;txef ckcH jAdwdoQwyfzGJUrsm;udk AkH;BuJwkduf
7/ ,ckwkdufyGJwGif usqkH;aom wk d u f c k d u f o nf / naeES i f h n ckud &f m NAdwod Qwyfrsm; jynfNrdKU
wyfom;rsm;ESifh wyfAkdvfrsm; ykid ;f wGif aygif;wnfbufrS NAdwd bufokdY qkwfcGmxGufajy;onf/
oQ oHcsyfumum;rsm;? pufao (jra'gif;ndK a&TawmifwkdufyGJ
ukd cs;D usL;yGEJ iS hf ¤if;wkYdudk &nfp;l pm 74-81^87-90^134-135)
í qGr;f oGwf trQa0yGJ jyKvyk f ewfwifarmfawmfum;rsm; a&Tawmif
onf/ bufoYdk csw D ufvm&m *syefwyf
AkdvfcsKyfBuD;a0bJvf
«jrefrmhtvif; 29-3-42»
9 10
-8-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
31 rwf 1942 Akv
d cf sKyMf u;D a0bJ ppftajctaet& xyfrHqkwfcGm 2/ rEÅav;NrdKUudk awmifilbufrS 1947.P-70: hereafter cited as
Grandfather Longlegs ]
vf (General Sir Achibald &ef vkt
d yfaMumif; qk;H jzwfonf/ aomfvnf;aumif;? {&m0wD
Percival Wavell 1883-1950) [Slim Defeat into Victory P 48- jrpfwavQmufrS aomfvnf;
49] 5 {jyD 1942 *syefwyfrsm;u a&
tdE, d´ Ekid if H rS arNrdKU (jyifO;D vGi)f aumif; csDwufí &efow l yf wm&SnNf rdKU&dS w½kww
f yf wkYdudk
okYd av,mOf jzifh a&muf&o Sd nf/  Armhvw
G v
f yfa&; wyfrawmfu rsm;ukd 0J-,meSpb
f ufrS n§yf
wku
d cf u
dk f um a&wm&SnNf rdKUukd
[Collis Last and First in Burma ]]&Jabmf wkdYArmtaygif;wkdY}} [l wku
d jf yD;vQif rEåav;NrdKU
P 141] odrf;ykdufonf/
onfh aMunmcsuf xkwjf yefonf/ taemufbuf&dS {&m0wDjrpf [Slim Defeat into Victory P 74]
«jrefrmhtvif; 1-4-42» urf;wGif tm;vk;H ukd jzdKzsuf
{jyD v
acsrIef;&rnf/  &efukefNrdKUawmfcrf;rü &efukef
1 {jyD 1942 *syefwyfrawmf ppf 3 {jyD 1942 *syefavwyfu 3/ xkYd aemuf vm;½I;d ? Aef;armfEiS hf NrdKUr&mZ0wfXme pwif zGiv hf pS f
aoemywd 'kw, d Akv
d cf sKyMf uD; tD; rEåav;jrdKUudk ('kw,
d tMudr)f uomNrdKUrsm;\ taemuf wnfaxmifaom tcrf;tem;
'g;u vGKd ifaumf? &rnf;oif;ESihf Ak;H BuJ wku
d cf u
dk o
f nf/ bufa'owGif &daS om &efol usif;yonf/
a&eHacsmif;wkYdrS ppfpwifqifErJT nf [Collis Last and First in Burma
P 143]
t<uif;tusefwYdk udk armif;ESif «jrefrmhtvif; 7-4-42»
[k qk;H jzwfonf/
í oHvGifjrpfnmbufokdYwkdif
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 11»
vkdufvHokwfoif&rnf/ 6 {jyD 1942 jrefrmEkid if H bk&ifcH
 *syef wyfrawmf ppfaoemywd
[kprD cH suf csrSwo
f nf/ a':refprpfEiS hf ZeD; rEÅav;jrdKUokYd
*syefwyfrawmfESifh ArmhvGwf 'kw,
d Akv
d cf sKyMf uD;tD;'g;u rEÅav;
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 11» oGm;a&mufonf/
vyfa&;wyfrawmfwkdY jynfNrdKUudk ppfqifa&; qifE&JT eftwGuf
[Collis Last and First in Burma
tcktcHr&dS odrf;ykdufonf/ 1/ vm;½I;d NrdKU teD;&dS &efoUl wyf P 144]
4 {jyD 1942 &JabmfokH;usdyf0if
«jra'gif;ndKa&TawmifwkdufyGJ pm 111» rsm; aemufqw k rf oGm;Ekid af tmif
Akv
d Ó
f P zm;yGew
f iG f csKcH w
dk u
dk cf u
dk f
tiftm;MuD;rm;aom wyfzGJU
 Akv
d cf sKyMf uD;a0bJvEf iS hf Akv
d cf sKyf cH&í usq;Hk onf/
apvTwí
f qkwv f rf;ukd ydwf
MuD; tvufZ`E´m;wkYdonf atmif [ Ian Morrison Grandfather Long-
qkUd jzwfawmuf&rnf/ legs, London, Faber and Faber ltd.
vH (ajrxJ) jrdKUokYd a&muf&v
Sd mjyD;
11 12
-9-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
 w½kwpf pfoMl u;D cseaf u&dw
S f (Generalissimo Chiang K’ai-Shek 1886- 5/ b@ma&;XmewGi?f *syefjynff csmcsDvrf; (,ck ukd,fhrif;ukd,fh
1975) ESihf ZeD; r'rfcseaf u&dwS f arNrKd U(jyifO;D vGi)f okYda&muf&o
Sd nf/ tar&d rS acs;,laom aiGraMurcsi;f csi;f vrf;) trSwf 8 (,ck yef;csD
uefAv
dk cf sKyfMuD; pwD;0Jv?f Akv d cf sKyfMuD; tvufZ`E´m;ESihf csefau&dw S w
f Ydk *syeftwkid yf ifcH t&m&dS wpf yef;ykausmif; -&efuek )f wGif zGihf
awGUqkHaqG;aEG;onf/ a,mufcefUxm;&ef/ vSpfonf/
[Stilwell Papers PP 96-97] [Burma During the Japanese
6/ ppfjyD;aomtcg vGwv f yf Occupation,Vol 1, PP 1- 3]
[Collis Last and First in Burma P 143]
aom jrefrmjynftwGuf (Ba Maw Breakthrough in
Burma. P 173)
pufrI vufrI toD;oD;udk vl «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 75»
i,f wpfaxmif ok;H pm;&ef [Japanese Military Administra-
tcrJh ynmoifay;&ef/ tion, Documents, 1941-1945: PP
124-127]
7/ *syefjynfü ppfAv dk uf dk jrefrm
rsm; cefYxm;&ef/ ppftwGuf  jrefrmEkid if b
H &k ifcH a':refprpfu
tif * sif e D , mvk d o avmuf cseaf u&dw
S Ef iS hf ZeD; r'rfcseaf u
oifMum;&ef/ &dw
S tf m; npmpm;yGjJ zifh {nfch H
8/ wpfyg;aom EkdifiHrsm;ESifh onf/
[Collis Last and First in Burma
qufo, G af omtcg *syefoH
P 144]
trwf tvkrd &du S pmcsKyf
zsufodrf;&rnf/  *syeftrSwf 33 wyfr atmifvH
9/ EkdifiHjcm;rSvmaom ukefrsm; (ajrxJ) jrdKUukd odr;f yku
d o
f nf/
ukd qdyu f rf;cGeMf uD;pGm,l&ef/f «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 12»
10/ *syefvlrsKd;rsm;ukd ajreif;c
r,l&ef/ 8 {jyD 1942 jAdwo d Qwyfrsm;
csefau&dSwf? r'rfcsefau&dSwfESifh AkdvfcsKyfBuD;pwD;0Jvf atmifvH (ajr xJ) NrdKUukd pGeUf cGm
11/ Ekid if jH cm;om;rsm; twGuf
7 {jyD 1942 jrefrmEkdifiHvkH;qkdif 3/ jrefrmjynfwiG f ppfyüJG usq;Hk ypön;f ykid f ajrykid rf xm;&efwYdk onf/
&m ppfAv dk cf sKyfBuD; Akv
d rf ;dk MudK;u aom (cJ,rf;rD;ausmuf wef [Slim Defeat into Victory P 50]
jzpfonf/
trdefUwpf&yf xkwfjyefonf/ bk;d ESiw
hf uG) *syefppfom;wpf «Akdvfrkd;MudK;trdefY 26-4-42»
trdefYrSm a,mufvQif 3000usyf us  jAdwo d Q wyfrMuD; XmecsKyf
rauG;jrdKUokdY ajymif;a&TUonf/
1/ *syefwyfrsm;tm; pm;eyf jrefrmjynfu avQmfaMu;ay;  jrefrmEkid if H A[kt
d pk;d & tkycf sKyf [Slim Defeat into Victory P 52]
&du©may;&ef/ &ef/ a&;t&m&dcS sKyf ocifxeG ;f tkyu f
2/ ukeu f saom cJ,rf; rD; 4/ *syefjynfu wifyUdk aom ukef trdeUf jyefwrf; trSwf 1 ukd xkwf
ausmuf tbk;d ay;&ef/ ypön;f rsm;tay:wGif 15 ESpf jyefaMunmonf/ jrefrmEkid if H A[kd
twGi;f qdyu f rf;c r,l&ef/ tpk;d & tkycf sKyaf &;½k;H ukd &efuek jf rdKU
13 14
-10-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
*syefavwyfu rEÅav;NrdKUudk 13 {jyD 1942 a'gufwmbarmf trSwf 38 w½kww f yfrrS trSwf axmiftwGi;f &dS ocifE?k ocifp;dk
wwd,tBudrf Ak;H BuJ wku
d cf u
dk f rkd;ukwfaxmifrS xGufajy;vGwf 113 wyfr[m ausmufyef; ESihf ocifA[de;f wkYdtm; 0ifa&muf
onf/ ajrmufonf/ awmif;NrdKUokdY&dSvmonf/ awGUqkHonf/
«ocifEk ig;ESpf&moDArmjynf? &efukef [Ba Maw Breakthrough in [Slim Defeat into Victory P-63]
«ode;f azjrifh ppfwGif;c&D;onf pwkwå
jrefrmhtvif;owif;pmykEH ydS ?f 1946 pm Burma. PP 239-240] tMudrf? &efukef/ yk*HpmtkyfwkdufESifh
16 ? aemifu;dk um;vQif ocifEk ig; ukrm&ykEH ydS w
f u
dk ?f 1968/ pm 18/ aemif
18 {jyD 1942 w½kww f yfr vdKG if ukd;um;vQif odef;azjrifh ppftwGif;
ESpf&moD [kñTef;rnf» 15 {jyD 1942 NAdwo d Qppfwyfu aumfNrdKUukd pGefUcGmonf/ c&D;onf [kñTef;rnf»
a&eHacsmif;NrdKU&dS a&eHcsupf uf½EHk iS hf [Slim Defeat into Victory P-74]
 Akv
d cf sKyaf tmifqef; MuD;rSL;aom a&eHwGif;rsm;udk azmufcGJzsufqD;
Armhvw G v f yfa&; wyfrawmf 20 {jyD 1942 *syef trSwf 56
onf/ 18-19 {jyD 1942 NAdwo d Qwyf wyfrf &Sr;f jynfe,fudk jzwfí csD
ajrmufykdif;ppfqifa&; wyfrESpfck [Slim Defeat into Victory PP
onf txufjrefrmjynf csw D uf rsm;ESihf *syefwyfrsm; yif;acsmif; wufNyD; vGKd ifaumfNrdKUokYd a&muf&Sd
61-62]
teD; wku d yf JG jzpfymG ;onf/ onf/
wkdufckdufa&;twGuf ppfxGuf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 12-13»
[Collis Last and First in Burma
tcrf;tem; usi;f yjyD; jynfvrf;  *syef trSwf 55 wyfr om0w¬d P-149]
twdik ;f ajrmufbufoYdk csDwuf jrdKUukd odrf;ykdufonf/  w½kww
f yfrsm; ysO;f rem;rS qkwf
onf/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 12» 19 {jyD 1942 AkdvfcsKyfMuD; cGmonf/
«rDemrDuu
D ef; pm 177-178» [Slim Defeat into Victory P-79]
tvufZ`E´m? Akv d cf sKyMf uD; pwD;
16 {jyD 1942 NAdwo d QwyfrMuD; 0JvEf iS hf Akv
d rf LS ;MuD;pvif;wkYd ppf
11 {jyD 1942 1920 ausmif;om; XmecsKyfukd yif;acsmif;rS a*G;csKdoYdk *syefwyfrsm; awmifMuD;NrdKUukd
a&;tajctaersm; ok;H oyfí a&SU odrf;ykdufonf/
oydwf acgif;aqmifwpfOD;jzpfol qkwfcGmajymif;a&GUonf/ vkyfief;pOfrsm; aqG;aEG;onf/
trsK;d om; ynm0ef OD;zk;d usm; [Slim Defeat into Victory P-62] [Slim Defeat into Victory P-77]
[Slim Defeat into Victory P-74]
(touf 52 ESp)f tif;pdecf ½kid f
xef;wyifNrdKUwGif uG,v
f eG o
f nf/ 21 {jyD 1942 *syefwyfrsm;
17 {jyD 1942 eHeuf 7 em&DwiG f [kyd ek ;f a&muf&o
Sd nf/
«wkdufpkd; *E¦ 0 ifp mqkdy nm&dSa v;OD;  *syefwyfu ysO;f rem;&dS trSwf
wyf&if;rSL; Akv
d rf LS ;MuD; qmulrm
&efuek ?f a&mifpOfatmhzq f uf? 2003/ (Colonel Takanobu Sakuma)
15 w½kwfwyfrukd wkdufckduf [Slim Defeat into Victory P-76]
pm 233-235» OD;pD;onfh *syef trSwf 214 onf/
[Slim Defeat into Victory PP 22 {jyD 1942 *sife&,fyDtufpf
ajcvsifwyf&if;MuD;u a&eHxGuf 78-79] 0rf;u ocifE?k ocifp;dk ESihf ocif
 rauG;w0kduf&dS NAdwdoQwyfrsm; a'orsm;ukd xk;d ppfqifEíJT atmif
ESi*hf syefwyfrsm; awGUqkw
H u
dk yf jJG zpf ausmfped w
f Ydk tm; w½kwEf idk if H ac:
jrifpmG odr;f yku
d o
f nf/ 19-20 {jyD 1942 w½kwfppfol aqmifomG ;&ef rEÅav; axmifrS
yGm;onf/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 12» xkwí f arNrdKUokYd um;jzifh ac:
[Slim Defeat into Victory P 55]
MuD; csefau&dSwf ukd,fpm;vS,f
*sief &,f yDtufpf 0rf; u rEÅav; aqmifonf/
«ode;f azjrifh ppfwGif;c&D;onf pm 18»
15 16
-11-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
 ocifEw k Ydktm; arNrdKUokYd &mZ  jrefrmEkid if t
H pk;d &tzGUJ eef;&if;0ef  noef;acgif,t H csed w
f iG f NAdwd dependence (1944-48) Vol .I Ed-
qmay:xGe;f ESihf b@ma&;0efMuD; ited by Huge Tinker, London, Her
0wf0ef paumhu ac:aqmifomG ; oQwyfu jrpfi,fwHwm;tm; Majesty Stationery Office,
OD;xGe;f atmifausmfwYdk jrpfMuD;em; azmufcGJzsufqD;onf/ 1983.P XIV: hereafter Cited as
&m arNrdKUa&mufaomtcg oDayg NrdKUrS tdE,d́ Ekid if o
H Ydk av,mOfjzifh Burma Struggle Vol.1]
«aenGeYfAaqG? jynfolUta&;awmfykHyg
NrdKUukd *syefwyfu odrf;ykdufjyD; xGufcGmonf/ wD (1939-46) / r[m0dZmÆ bGUJ ,lusr;f
aMumif;? a&SUc&D;xGuí f rjzpfEidk f [Collis Last and First in Burma 1984? orkid ;f Xme? &efuek w
f uúov
dk f
P 153]
 w½kwjf refrm vrf;rMuD;twGuf
ojzifh &mZ0wf0efpf aumhu ocif pm 124» ta&;ygonfh vm;½I;d NrdKUukd *syef
EkwYdktm; rEÅav; jyefac:cJjh yD; 25 {jyD 1942 aysmb f ,
G &f Sd trSwf 28 {jyD 1942 jrefrmEkid if H bk&ifcH wyfrsm; odr;f yku
d o
f nf/
rEÅav;axmifxJwGif jyefxm; 22 w½kww f yfrtm; *syefwYdk u [Slim Defeat into Victory P
a':refprpf jrpfMuD;em;NrdKUokYd 78]
onf/ ab;bufrS 0ifwu dk íf qkwcf mG & a&muf&dSonf/
onf/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 13»
«ode;f azjrifh ppfwGif;c&D;onf pm 19» [Collis Last and First in Burma
[Slim Defeat into Victory P-79]
P 153]
30 {jyD 1942 *syeftrSwf 18
23 {jyD 1942 jrefrmEkid if rH S qkwf  trSwf 200 w½kww f yfru [kd wyfr jrpfi,fjrpf awmifbufoYdk
cGmvsuf&dSaom NAdwdoQppffwyfu yke;f &dS *syefwYdkudk wku d x
f w
k í
f  Akv
d rf LS ;MuD; pvif;onf Akv d cf sKyf
MuD; tvufZ`E´m;xHrS jrefrf mjynf a&muf&dSonf/
rEÅav;wkdif; awmifomNrdKUe,f vGdKifvifNrdKUukd odrf;ykdufonf/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 13»
[Slim Defeat into Victory P-77] rS tdE, d´ okYd qkwcf mG &ef ñTeMf um;
oajyyifaus;&Gm&dS tjypfrJh&Gmol csufrsm; vufc&H &do S nf/
&Gmom; 27 OD;tm; tpkvu dk t
f NyHK  jrefrmEkid if b
H &k ifcH a':refprpf
 Akv
d cf sKyfMuD;tvufZ`E´m? Akv d rf LS ; [Slim Defeat into Victory PP 82
ESihf ZeD;wkYdonf arcESihf rvdcjrpf
vkud f ypfcwfowfjzwfonf/ MuD; pvif;? Akv d cf sKyMf uD; pwD;0Jvf -83]
«vkyfom;jynfolUaeUpOf 25-4-90» wkYd ausmufqnfjrdKUwGif awGUqkH ESpo f ,G qf &Hk m wefz&J mG okYd aysmfyJG
«aemifu;dk um;vQif vkyfom; [kñTef; aqG;aEG;onf/ 29 {jyD 1942 ocifE?k ocifp;dk ? pm; c&D;xGuo f nf/
[Slim Defeat into Victory P-79] ocifausmfpdefESifh ocifjroGifwkdY [Collis Last and First in Burma
rnff» P 159]
rEÅav;axmifrS vGwfajrmufvm
27 {jyD 1942 jrefrmEkid if bH &k ifcH jyD; rif;uGe;f bufu;l onf/ xkrd S
 Akv
d cf sKyfMuD;pwD;0Jvf OD;aqmif a':refprpf arNrdKU (jyifO;D vGi)f rS  txufjrefrmjynf vQKdU0Sufajr
aom w½kww f yfrsm; awmifMuD; rEÅav;jyefvmum uykdif&GmokdY atmufXmecsKyf&&Sd m rEÅav;jrdKU
xGufcGmonf/ oGm;a&mufonf/ uykid w f iG f OD;
jrdKUukd wku d cf u
dk o
f nf/ [Collis Last and First in Burma ajrmufbuf uykdif&Gmtjyifbuf
P 153] odef;azjrifh OD;ausmfjidrf; wkdYESifh
[Slim Defeat into Victory P-77]
awGUqkHonf/ &dS a&wGi;f wpfwiG ;f wGif ocifE?k
[Stilwell papers PP 104-105] ocifp;dk ? OD;ausmfjidr;f ? OD;ode;f az
 Akv
d rf LS ;MuD; pvif; ppfuidk ;f &dS «ocifEk ig;ESpf&moD pm 47-59»
wyfrMuD;XmecsKyfokdY jyefvnf «ode;f azjrifh ppfwiG ;f c&D;onf pm 16- jrif?h ocifjroGiEf iS hf ocifausmf
24 {jyD 1942 Akv
d cf sKyMf u;D pwD; a&muf&dSonf/ 20» pdefwkdY tpnf;ta0;usif;yonf/
0Jv\
f wyfrsm; awmifMuD;NrdKUukd [Slim Defeat into Victory P - 86] «ocifEf k ig;eSpf&moD pm 60»
odrf;ykdufonf/  NAdwo
d Qwyfrsm; rEÅav;NrdKUukd «ode;f azjrifh ppftwGif;c&D;onf pm
[Slim Defeat into Victory P-77]
pGefUcGmonf/ 16-20»
[Burma : The Struggle for in-

17 18
-12-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
tif;0wHwm; (ppfuidk ;f wHwm;) ukd NAdwo
d Qwyfrsm;u azmufcJG zsuq
f ;D 31 {jyD 1942 rk&H mG NrdKUay: Ak;H cspOf qkdif&m aiGpuúLrsm;onf usyf?
onff/ rk H & G m axmif r S ocif a v;armif ? a':vm okYdwnf;r[kwf qifh
[Slim Defeat into Victory P 86] ocif oef;xGef;? ocifApdefESifh tpdwftykdif;rsm; jzpfap&rnf/
tjcm;ocifrsm; vGwfajrmufvm wpfa':vmonf wpfusyfESifhwef
onf/ zkd; nDwlnDrQjzpfap&rnf/ wpf
«jrefrmhtvif; 17-5-42» qifhonf wpfusyf\ wpf&mykH
«0efMuD;ocifApdef ocif w k d Y \vG w f wpfyEHk iS hf wlnaD p&rnf/ wpfusyf
vyfa&;BudK;yrf;rI &efuek ?f wkid ;f jynfjyK atmuf tEkwfrsm;ESifhywfoufí
ykEH ydS ?f 1943 pm 101/ aemifu;dk um;
vQiAf pdef vGwfvyfa&;BudK;yrf;rI [k ajcmufqifu h kd wpfyt
J jzpf ok;H pGJ
ñTGef;rnf» &rnf} [lívnf;aumif; jy|mef;
onf/
arv «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm216»
1 ar 1942 Akv d rf LS ;MuD; pvif;
OD;pD;onfh jrefrmjynfwyffrMuD;\  *syeftrSwf 18 wyfr[monf
aemufwef;XmecsKyfEiS hf trSwf 17 jrpfi,fjrpfukd jzwful;í 18;20
wyfrXmecsKyf a&OD;jrdKUokYd a&muf em&DwiG f rEÅav;NrdKUukd odr;f yku
d f
&dSonf/ onf/
[Slim Defeat into Victory P 95] «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 13»
«ocifxeG ;f tkyf uREkfyfpGefUpm;cef; pm
 *syeftrSwf 15 wyfrawmf ao 203»
emywd tD;'g;u aMu;aiGESifhpyf
vsOf;í aMunmcsufwpf&yfxkwf  *syeftrSwf 15 wyfrawmf ppf
jyefonf/ xkdaMunmcsufwGif aoemywdcsKyf 'kwd,AkdvfcsKyfMuD;
]jrefrmjynfwiG f vJv,
S of ;Hk pG&J rnfh tD;'g; rEÅav;NrdKUokYd a&muf&v
Sd m
w&m;0ifaiGaMu;rsm;rSm 1941 ck jyD; trSwf 56 wyfrukd oHviG jf rpf
ESpf 'DZifbm 8 &ufaeYü vSnhf txufykdif;a'oESifh jrpfMuD;em;
vnf ok;H pGaJ eaom aiGpuúLrsm; ESihf bufoYdk apvGwí f &eforl sm;udk
*syeftpkd;& ppfzufqkdif&m aiG wkdufckdufaponf/
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 13»
puúLrsm;om jzpf&rnf} [lí
vnf;aumif;? ]*syeftpk;d & ppfzuf
tif;0wHwm;(ppfukdif;wHwm;) azmufcGJzsufqD;jyD;aemufawGUjrif&ykH
19 20
-13-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
2 ar 1942 jrefrmEkid if q H idk &f m  *syefwyfr 56 vufatmuf&Sd  w½kwpf pfAv
dk cf sKyf qGev f *D sif  NAdwo d Qaemuf&efwyfrsm; u
*syefppftyk cf sKyfa&;½k;H onff Munf; wyf&if;tcsKdUu Aef;armfNrdKUukd (General Sun Li Jen) \trSwf av;0NrdKUrS xGucf mG onf/
wyf axmufvrS ;f a&; Akv d rf LS ; em* odrf;ykdufonf/ 38 w½kww f yfr a&Tbrdk S qkwcf mG [Slim Defeat into Victory P 109]
qmuD (Major Nagasaki) tm; «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 13» &mwGif ode;f azjrif?h ocifausmpf ed f
XmecGJrSL; cefUtyfí rEÅav;jrdKU ESihf ocifjroGiw f Ydk vkud yf goGm;cJh  Akv
d cf sKyfBuD;pwD;0Jvf [krv
® if;
wGif *syefppftyk cf sKyfa&;½k;H XmecGGJ 4 ar 1942 jrefrmEkid if H bk&ifcH onf/ (aemufyidk ;f wGif w½kww f yf NrdKUokYd a&muf&o Sd nf/
a':refprpfonf jrpfMuD;em;NrdKUrS ESihf qufvuf rvku d yf gvkad wmh [Collis Last and First in Burma
zGifhvSpfonf/ P 172]
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 89» tdE,
d´ Ekid if o
H Ydk av,mOfjzifh xGuf ojzifh rJZmteD;ü w½kwfwyfrS [Stilwell papers P.112]
cGmonf/ xGufajy;Muonf/)
[Collis Last and First in Burma «ode;f azjrifh ppfwGif;c&D;onf pm 34-  a'gufwmbarmfEiS hf rdom;pk
 NAdwod Qppfwyfu rk&H mG NrdKUe,ft;dk 41»
P 166] rEÅav;NrdKUokdY a&muf&dS aexkdif
bkad wmifaus;&Gmtkypf k awmifuef
&Gmukd ajrvSerf ;D ½IUd zsufq;D jyD; &Gm 6 ar 1942 Akvd cf sKyBf u;D pwD;0Jvf onf/
5 ar 1942 *syefwyfu jrpf «vlxOk ;D vS owif;pmrsm;u ajymjywJh
ol&mG om; 50 ausmt f m; &ufpuf MuD;em;NrdKUukd odrf;ykdufonf/ refpD&Gma&muf&Sdonf/ ppfwGif;Armjynf yxrwG/J rEÅav;
pGm owfjzwfonf/ [Stilwell papers P.110]
[Slim Defeat into Victory P-78] Mu;D yGm;a&;yHEk ydS /f 1968 /pm 131/ aemif
«vkyfom; 8^9-11-90» ukd;um;vQifvlxkOD;vS ppfwGif;Arm
8 ar 1942 *syeftrSwf 56 wyf jynf (y) [k ñTe;f rnf»
 tar&duefAkdvfcsKyfMuD;pwD;0Jvf  Akv
d cf sKyfMuD;pwD;0Jvf tif;awmf r atmuf&Sd wyf&if;tcsKUd u jrpf
a&Tbrdk S jrpfMuD;em;NrdKUokYd *spu
f m; a&muf&o Sd nf/ jrpfMuD;em;NrdKU *s MuD;em;NrdKUukd odrf;ykduf&&dSonf/ 13 ar 1942 rk&H mG axmifrS vGwf
jzifh xGucf mG onf/ yefvufatmuf usa&mufonfudk «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 13» ajrmufvmonfh ocifav;armif?
[Collis Last and First in Burma Mum;od&í csif;wGif;jrpffukdjzwf ocifoef;xGef;ESifh ocifApdefwkdY
P 171] um tdE, d´ Ekid if o
H Ydk oGm;a&muf&ef 9 ar 1942 *syefppfbufqidk &f m &efukefNrdKUa&muf&dSonf/
qkH;jzwfonf/ tkyfcsKyfa&;XmerS aiGaMu;okH;pGJrI «jrefrmhtvif; 17-5-42»
ppfawGtusOf;axmifwGif uscH [Collis Last and First inBurma ESihf pyfvsO;f onfh aMunmcsuf
aecJ&h aom 0efMuD;csKyfa[mif; OD; P 172] xkwfjyefonf/ 15 ar 1942 Akv d cf sKyBf uD; pwD;
«jrefrmhtvif; 9-5-42» 0Jv\f XmecsKyf tmoHoYdk a&muf
bOD; (rEÅav;) &efu f ek Nf rdKUokYd
a&muf&dSonf/  *syefwyfu w½kwjf refrmvrf;r &dSonf/
MuD;ay:&dS w½kwfjrefrm ESpfEkdifiH 12 ar 1942 rEÅav;NrdKUwGif [Slim Defeat into Victory P-108]
«jrefrmhtvif; 3-5 -42» wkid ;f cspf owif;pm pwifxw
k af 0
e,fpyfwiG f aqmufvyk xf m;onfh onf/
3 ar 1942 Akv
d cf sKyMfu;D wHwm;MuD;ukd azmufcGJ zsufqD; «wkdif;cspfowif;pm 12-5-42 aemif
pwD;0Jvf 0ef;okNd rdKUokYd eHeuf 9; onf/ uk;d um;vQif wkdif;cspf [kñTef;rnf»
30 wGif a&muf&o Sd nf/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm13»
[Stilwell papers P-109]
-14-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
16 ar 1942 NAw
d o
d Q trSwf 1 wyfr[m wrl;NrKd UokYd a&muf&o
Sd nf/ 20 ar 1942 NAdwo d Qppfwyfrsm;  *syef uifaywkid (f Kempeitai)
[Slim Defeat into Victory P 98] jrefrmEkid if rH S atmifjrifpmG qkwcf mG uwkid ;f cspf ocifoed ;f aztm; zrf;
rI jyD;qk;H onf/ qD;onf/
[Collis Last and First in Burma. «ocifOD;odef;az ukd,fawGUrSwfwrf;
P 294] &efuek /f wkid ;f cspfyEHk ydS /f ykEH ydS cf Ek pS rf od/
[Burma Struggle Vol .I . P XIV]
pm 71/ aemifu;dk um;vQio f cifoed ;f az
 jrefrmEkid if rH S NAdwod Qwyfrsm; ukd,fawGUrSwfwrf; [kñTef;rnff»
uD v k d r D w m 1440(rk d i f 900)
qkwcf mG ppfwiG f NAdwo d Qppfonf 21 ar 1942 *syeftrSwf 15
13463 OD; tqk;H t½I;H &djS yD;? NAdwd wyfrawmfppfaoemywd 'kwd,
oQwkdYukd vkdufvHwkdufckdufonfh Akv
d cf sKyfMuD; tD;'g;u ]]Armjynf
*syefwyfrsm;bufrS 4597 OD;us tkycf sKyfa&; pDpOfrt I zGUJ xlaxmif
qkH;cJhonf/ jcif;f udp}ö } trdeUf xkwjf yef aMunm
[ World War II Day by Day, onf/
London, Dorling Kindersley Ltd. «*syefppftkyfcsKyfa&;acwff pm 90»
2001 PP 299-300] [Japanese Military Administra-
tion, Documents, 1941-1945:
 Akv
d cf sKyBf uD; pwD;0Jvf tifzm P109-110]
NrdKUokYd a&muf&o Sd nf/
[Stilwell papers. P114-115]  rEÅav;NrdKU oHwJ ausmif;wku d f
[Collis Last and First in Burma
wGif NrdKUvk;H uRwf tpnf;ta0;
P 173]
usif;yonf/ *syef ppfAkdvfMuD;
jrefrmEkdifiHrSqkwfcGmcJhonfh jref qmul½idk ;f (Sakurai Hyogoro)
rmwyfrBuD;rS wyfrsm;tm;vkH;ukd u tm&Swu dk o
f m;rsm; pnf;vk;H
trSwf 4 wyfrBuD;okYd vTaJ jymif;f a&;ESihf acwfopf xlaxmifa&;
vku
d uf m jrefrmwyfrMu;D ukd zsuf taMumif; a[majymonf/
odrf;ypfonf/ tpnf;ta0;wGif
[Slim Defeat into Victory P 114] 1/ jrefrmjynfrS rdpmä 'd|d t*Fvyd f
rsm;ukd *syefwyfrawmfu
armif;ESiyf pfvudk o
f nft
h wGuf
jrefrmEkdifiHrS NAdwdoQwkdY rkdifwpfaxmifeD;yg; atmifjrifpGm *syef{u&mZftm; þtpnf;
qkwfcGm&m vrf;aMumif; ajrykH/ ta0;u aus;Zl;wifaMumif;/
21 22
-15-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
2/ ppfab;aMumifh vlrsm; tk;d rJh rIjzifh tzrf;cH&onfh ocifoed ;f bmvJ}} [lonfah Munmcsux
f w
k f txl;MuD;av;aom tjypf'Pfay;
tdrrf hJ jzpfaeMuojzifh opf wef ac: cspw f ;D (ppfuidk ;f ) tm; jyefonf/ rnf/ ppfyJG qk;H cef;wkid af tmifjrif
0g;rsm;ukd qkid &f mwkYdu tcrJh *syefppfwyfu ppfuidk ;f wHwm;ay: «wkdif;cspf 1-6-42» a&;twGuf vkt d yfonf[k ,lq
ay;&ef/ wGif "m;jzifhckwfowfonf/ aom vkyif ef;rsK;d ukrd l rnforl nf
3/ &yfxJ&GmxJü vrf;yrf;tp&dS «Akv d rf LS ;MuD;a[mif; ode;f wkw?f (armf  &efuek Nf rdKUwGif *syeftrSwf 15 0gaESmuf,u S f wm;qD;apumrl r
onfwYdk ysupf ;D ae&m jrdKU&Gm uGe;f 0ifyxrtqif?h tjidr;f pm; oHt wyfrawmf 0g'jzefYcsda&;XmerSL; ysufruGuf vkyfukdifaqmif&Guf
jyKjyif&ef vsijf refpmG &Si;f rwfBu;D ) \ ukd,fa&;rSwfwrf; vuf Akv
d rf LS ;MuD; ukb
d m,m&dS MuD;rSL;í oGm;rnfjzpfaMumif;? t*FvdyfrSm
vif;ypf&ef/ ESyd pf ufr/l pm 3» *syefbmomoifausmif;pwifzGifh t"du &efoEl idk if H jzpfonfh
4/ *syef ppfonfawmfrsm; vSpfonf/ tavsmuf t*Fvyd t f iftm;ESihf
twGuf oufomacsmifcsd&ef 26 ar 1942 jrefrmEkid if 0H efMuD; «*syefacwfppftkyfcsKyfa&; pm 239» t*FvdyftusKd;pD;yGm;wkdYukd tjrpf
NrdKUolNrdKUom;rsm;onf aps; a[mif; apmazom rdom;pk uG,f uyg rusef okwo f if&iS ;f vif;
qkid rf sm;ukd jrefEidk o
f rQ jrefpmG vGefonf/ 3 ZGef 1942 arNrdKU (jyifO;D vGi)f &dS oGm;&rnfjzpfaMumif;? jrefrmjynf
zGifhay;&ef/ «OD;oefY jynfawmfomc&D; ('kw, d ykid ;f ) jrefrmjynf *syefppfwyfrsm;\ ppf olwYdk\ "avhx;Hk pHrsm;ukd ½kad o
&efuek pf mayAdrmef ykEH ydS f 1961 pm 78» aoemywd 'kw, d Akv
d cf sKyMf uD; tD;
5/ NrdKUolNrdKUom;rsm; oGm;vmae [Ba Maw Breakthrough in av;pm;rnfjzpfaMumif;? jrefrm
xkid Mf upOf *syefrsm;u Burma. P190]
'g;xHokdY jrefrmjynfA[kdtkyfcsKyf rsm;vufoYdk tyfEiS ;f Ekid af om tm
taESmuft&Suf ray;&atmif [Cady A History of Modern a&; pDpOfrt I zGUJ wGif yg0ifrnfh PmtcGit hf a&; [lorQudk tyfEiS ;f
Burma (Second Printing) yk*K¾ v
d rf sm; jzpfaom a'gufwm
qkid &f mwkYdu apmifah &Smufay; NewYork, Ithaca 1960.P 443] í vuf&t Sd ajctaeESihf tH0ifciG f
&ef ponft h csurf sm;ukd tm; [Grandfather Longlegs, PP barmf? OD;bab? a'gufwmodr;f usjzpfaom tkyfcsKyfa&;vkyfief;
vk;H oabmwl qk;H jzwfMu 188-189] armif? ocifjr? AEK̈vOD;pde?f ocif ukd aqmif&u G of mG ;rnfjzpfaMumif;
onf/ xGe;f tky?f ocifE?k "m;rOD;bode;f ? xkud oJh Ydk aqmif&u G o f mG ;&mü vl
27 ar 1942 rEÅav;NrdKU rpk;d &drf
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-y pm OD;vSazESihf ocifApdew f Ydk u oGm; MuD;rif;rsm;xHrS vkdtyfaomtul
ausmif;wkdufwGif jrefrmppfAkdvf
136» a&mufawGUqkHonf/ xkdawGUqkHyGJ tnDrsm;ukd &Ekid v f rd rhf nf[k arQmf
rsm;ESihf *syefppfAv
dk rf sm;tm;MudKqkd
wGif ocifu, dk af wmfridI ;f ? Akv
d af w vifhvsuf&dSygaMumif;/
yGJ pwifusif;yonf/
24 ar 1942 w½kwpf pfAv dk cf sKyf «wkdif;cspf 2-6-42»
ZESihf a':cifrr (a'gufwmbarmf jrefrmhjynfvGwfvyfa&;
qGev
f *D si\
f trSwf 38 w½kwf \ZeD;) wkYdvnf; txl;{nfo h nf jyóemESihf ywfoufí *syefeef;
wyfr tifzm;okYd a&muf&o
Sd nf/ ZGefv awmftjzpf wufa&mufonf/ xkd &if;0ef *sief &,fw*dk sK\ d xkwjf yef
[Slim Defeat into Victory P 109] 1 ZGef 1942 tr&yl&&dS Armhvw G f awGUqkyH w JG iG f tD;'g;u ppftyk cf sKyf csuw f iG f yg&do S nfh tcsut f vuf
vyfa&; wyfrawmfrS Akv d Af wif a&;aqmif&GufaecsdefwGif &efol ukd axmuf½v I u dk ef musio hf ;Hk &rnf
25 ar 1942 zufqpf*syef qefY (twGif;a&;rSL;-A[kdppf½kH;) ]]Armh tm; tusKd;jzpfxGef;aprnfhvkyf jzpfaMumif;? jrefrmjynfu vGwf
usiaf &; pm&Gupf mwrf;rsm; jzefYcsd vGwv f yfa&; wyfrawmf qkw d m ief;ESihf *syeftm; qefYusiaf om vyfaomEkdifiHtjzpf tusKd;cHpm;
tjyKtrI[lorQukd usL;vGefygu
23 24
-16-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
cGihf &&dv S mrnfah eY jrefjrefa&muf 4 ZGef 1942 jrefrmjynf&Sd *syefppf vGrJ aoG ysupf ;D &awmhrnfh t&dyf uREyfk o f nf ppfMuD;atmiff
vmap&efu f dk uREyfk v
f nf; arQmv f ifh wyfrsm;\ ppfaoemywd 'kw, d edrdwfwkdYrSm wpfaeYxufwpfaeY jrifpmG jyD;jidr;f a&;twGuf jyKvkyf
wrf;wvsuf &dyS gaMumif; okYdaomf Akv d cf sKyfMuD; tD;'g;u ]]ppfbuf aocsmxif&Sm;vmacsjyD/ zG,jf zpfaom rnfonfu h pd u ö dk rqkd
vnf; ,ckavmavmq,fwGif qkid &f mtkycf sKyf rIEiS hf ArmEkid if AH [kd tm&SwkdufMuD\ a&SUa&; vkyfukdifaqmif&Guf&ef aESmifhaES;
tm;oGefcGefpkduf MudK;pm;aqmif tkycf sKyaf &; pD pOfrt I zGUJ zGUJ pnf; onf qDr;D wefaqmif awmuf vdrrhf nf r[kwaf Mumif;?
&Guf&rnfrSm ppfatmifEkdifa&;yif jcif;}} ESihf ywfoufonhf aMunm ajymifawmhrnf jzpfaMumif;? okYd þppfyGJMuD;wpfavQmuf
jzpfí jrefrmwkYd u ,ckppfyw JG iG f csufwpf&yf xkwfjyefonf/ xkd aomfvnf; þppfMuD;rSm Mum&Snf uREkfyfwkdYtay:ü oifwkdYxm;tyf
*syefEidk if H atmify&JG ,lEidk &f ef ESv;Hk aMunmcsufwGif *syef ppfwyf rnfqu dk Mum&SnOf ;D rnfh taMumif; aom pd w f a umif ; apwemES i f h
&nf vuf½;Hk &nfjzifh 0kid ;f 0ef;ulnD rawmfMuD;onf t*Fvyd Ef iS hf csKH ukvd nf; owd&Mu&rnf/ uREyfk f uwdopöm cdidk Nf rJaMumif; jyocJyh Hk
aqmif&u G Mf u&ef arQmv f ifrh yd g uif;wyfaygif;pkwYdktm; vk;H 0okwf wkYd \aemufq;Hk atmifjrifrI yef; rsm;ukd uREyfk u f , dk w f idk f od&ySd g
aMumif;/ oifvu dk jf cif;rSm urÇm&mZ0ifwiG f wkdifokdYa&muf&ef c&D;rSmvnf; ojzifh toifwYdkvrl sK;d tm; arwåm
,ck csucf si;f ajz&Si;f & rBuHKpzl; tHhxl;avmufaom teD;i,fusef&dSao;aMumif;/ ykad rmufcyhJ gaMumif;?jrefrmjynfvw G f
rnfh jyóemrSm A[kt d yk cf sKyfa&; atmifjrifjcif;ukd pHwifí jyvku d f ta&SUtm&Swu dk f ppfyMJG uD; vyfa&;ESihf ywfoufí *syefeef;
puf,EÅ&m; jyefvnfjyKjyif xl ayaMumif;? *syef ppfwyfrawmf tqk;H wkid f atmifjrifa&; twGuf &if;0efMuD; wk*d sKd\ rdeYf Mum;csuf
axmifa&; jzpfaMumif; tkyfcsKyf MuD;onf a[mifaumif? rav; *syefppfwyfrawmfMuD;onf jref rSm olUwpfO;D wnf; oabm
a&;puf,EÅ&m; jyefvnfxal xmif uRef;qG,?f zdvpfyidk u f Ref;pk? bked D rmjynfwiG f odr;f yku d jf yD;aom e,f r[kwb f J *syef trsK;d om;tm;vk;H
a&;twGuf vlMuD;rif;rsm;onf ,du k Re;f ? *sm;Am;uRe;f ESihf pkrMwm; y,ftm;vkH;wGif ppftkyfcsKyfa&; \oabmqE´ukdygazmfjyaMumif;?
ppfbufXmersm;ESihf yl;aygif; ulnD uRef;wkYd tygt0ifjzpfaom ta&SU aMunm&rnfjzpfaMumif;/ þyef;wkid o f Ydk jrefrmjynfa&muf&Sd
aqmif&GufMu&ef EId;aqmfwkduf tm&Swu dk Mf uD;rS &eforl sm;ukd ppftkyfcsKyfa&;t& qkd awmhrnfaeYrmS ra0;awmhaMumif;
wGef;vkdaMumif; ajymMum;onf/ armif;ESifvkdufjyD;jyD jzpfaMumif;? vQif wyfrawmfMuD;tm; epfem uku d REyfk o
f nf oifwYdkEiS t hf wlpw d f
«wkdif;cspf 8-6-42» ,ckvnf; *syefpf pfwyfrawmfMuD; ysupf ;D apaom tjyKtrlrsm;? *syef a&m ukd,fygarQmfvifhygaMumif;?
«jrefrmhtvif; 9-6-42» onf Mopaw;vsEiS hf tdE, d´ jynf qefYusifa&; tjyKtrlrsm;ESihf ppf okYdaomf ,ck ppfjzpfae
«vlxOk ;D vS ppftwGif;Armjynf-y pm rsm;okdY ppfrsufESmjzefYcsdaejyDjzpf trdefYudk azmufzsufusL;ausmfrI onft h wGi;f jrefrmjynfonf vGwf
159- 160»
«ocifEk ig;ESpf&moD pm 82-84» aMumif;? ,ckppfMuD;twGi;f okYd *s rsm;ukd vspfvsL½I xm;vdrfhrnf vyfa&; &nfrf eS ;f csuf xajrmuf
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf yefjynfu 0ifa&mufwu dk cf udk v
f m r[kwaf Mumif;? txufygjyKrcI suf atmif j rif E k d i f & ef xd x d a &muf
pm352-3» onfrmS ajcmufvrQ &daS o;aomf rsm;ESifh trdeYfrsm;ukd usL;vGef a&mufraqmif&u G Ef idk af o;aMumif;
[Japanese Military Administra- vnf; ta&SUzufwpfvmT ;wGif azmufzsuforl sm;tm; ppftmPm ukd uREyfk , f MHk unfaMumif;? þppf
tion, Documents, 1941-1945:
P111-112]
t*FvdyfESifhtar&duefwkdY\ vTrf; ykdifrsm;u axmufxm;n§mwm MuD;wGif uREkyf w f Ydk v;Hk 0 ratmif
rk;d rIrmS vk;H 0aysmufu, G o f mG ;jyDjzpf jcif;? qkid ;f iHjh cif; rjyKbJ MuD;av; jrifcyhJ grl tm&Swu dk Mf uD; jyefvnf
aMumif;? NAdwo d Qtifyg,mMuD; r pGm ESdyfuGyfrnfjzpfaMumif;? xlaxmifa&;onf vnf;aumif;?

25 26
-17-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
jrefrmjynf\ vGwv f yfa&; onf xlaxmifEkdifrnfjzpfí tm&Swkduf oifwkdYonf *syeffwyfr u jrefrf mjynf tkycf sKyfa&;pDpOfrI
vnf;aumif;? r&dES idk af Mumif; ,ck om;rsm;\ MuD;yGm;a&; vkyif ef; awmfMuD; taMumif;ukd aumif;pGm aumfrwD (Provisional Admin-
tcsdefwGif ta&SUbuftm&Swkduf wGiv f nf; uREkyf w f Ydk eiS thf wl &if em;vnf od&jSd yD; jzpfonht f wkid ;f istrative Committee) tzGJU0if
ppfyMJG uD; qk;H cef;wkid af tmif jrif abmifwef;aqmif&u G f vmEkid rf nf *syefwyfrawmfESifh wu,fwef; rsm;jzpfMuonfh a'gufwmbarmf?
atmif yxrqk;H vkyaf qmif&rnf jzpfaMumif;/ yl;aygif;aqmif&u G af &; jzpfajrmuf a'gufwm odrf;armif? ocifjr?
jzpfaMumif;? uREfkyfwkdYonf ppf þ &nf&, G cf suf x &ef ZGoJ efoefEiS hf yl;aygif;aqmif AE¨KvOD;pde?f ocifxeG ;f tky?f ocif
atmifjrifrI wpfcw k nf;uko d mtm; ajrmuf &eftwGuf uREkfyfonf &GuMf uvdrrhf nf[k uREyfk f pdwt f m; Ek? "m;r OD;bode;f ? OD;vSazESihf
oGef pl;pku d Mf u&rnf jzpf aMumif;? A[kdtkyfcsKyfa&;tzGJU tjrefqkH;zGJU xufoefpGm arQmfvifh ,kHMunf ocifApdew f Ydktm; &mxl;cefUtyf
ppfbufqidk &f m tkycf sKyfrI wnf pnf;&ef arQmv f ifyh gaMumif;? ,aeY aMumif;/ vTm ay;tyfonf/
axmifzGJUpnf;&mü tjcm;&nf&G,f rStpjyKí zGUJ pnf;vku d o f nfh A[kd tqkyd g aumfrwD tzGUJ 0if tkyfcsKyfa&;pDpOfrI aumf
csuf r&db S ?J txufyg &nf&, G f tkyfcsKyfa&;twGuf pDrHa&;aumfr vlMuDrsm;rSm atmufygtwkid ;f jzpf rwDu aqmif&u G &f rnfh vkyif ef;
csufMuD;wpfckom&dSaMumif;/ wD\ tzGUJ 0if vlMuD;rsm;tjzpf aMumif;? rsm;rSm
jrefrmvlrsK;d wkid ;f onf þ atmufyg yk*K¾ v d rf sm;udk cefYxm; a'gufwmbarmf (Ouú|)? 1/ ppftyk cf sKyfa&;½k;H ESihf yl;aygif;
oabmukd em;vnfMujyD;vQif vkud &f ojzifh 0rf;ajrmufyg a'gufwmodrf;armif? ocifjr? í A[kdtkyfcsKyfa&;puf,EÅ&m;xl
uREyfk wf Ydk\ MudK;yrf;rIwiG f 0if aMumif;/ AE¨KvOD;pde?f ocifxeG ;f tky?f ocif axmif&ef pDpOfjcif;/
a&muf ½kdif;yif;Muvdrfhrnf[k ,aeYrStpjyKí þtzGJU Ek? OD;boded ;f ("m;rwyfAv dk )f ? OD; 2/ *syefjynf ppfatmifEidk af &;
uREkfyfarQmfvifhaMumif;? uREkfyf onf zGUJ pnf;rnfjzpfaom A[kt d yk f vSaz? ocifApde/f twGuf jrefrmjynfov l x
l rk sm;u
onf ppfjyD;jidr;f a&; wpfcw k nf; csKyfa&;tzGUJ xajrmufa&;twGuf 1942 ZGev f 4 &uf tzufzufrS 0kdif;0ef;ulnDMu&ef
twGuo f m tm½kpH u dk rf nfqadk omf tpDtpOfrsm;ukd jyKvyk &f ef wm0ef yk H EId;aqmfwkdufwGef;jcif;/
vnf; jrefrmvlrsK;d taygif;\ pnf ,l&rnfjzpfaMumif;/ *sKd&DS½kdtD;'g; 3/ A[kt d yk cf sKyfa&; puf,EÅ&m;
yif0ajymrIudk xdcu dk af prnfh rvkd þtzGUJ onf jrefrmjynf ppfaoemywd rzGUJ pnf;rD tawmtwGi;f wGif ppf
aom aESmuf&u S rf rI sm; zdEydS rf v
I yk f ol jynfom;\ touftkd;tdrf *syefppfwyfrawmf tkycf sKyfa&; vkyif ef; [lorQEiS hf
ief;rsm;ukd vkyrf nf[k rqkv d dk pnf;pdrfwkd;wufckdifNrJa&;/ wkdif; jref rmjynf ywfoufí trSwf 15 wyfr
aMumif;/ jynfjidrf;csrf;om,ma&; paom «jrefrmhtvif; 9-6-42» awmf aoemywdMuD;tm; xku d f
uREyfk o
f nf jrefrmjynfo?l ta&;wMu;D vkyaf qmif&rnfh vkyf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 90^ 94 oifah om tBuHÓPfrsm; ay;jcif;
jynfom;rsm;\ oabmukd ½kad o ief;rsm; pDraH qmif&u G &f mwGif ao -97^252» ESihf tyfEiS ;f jcif; cH&aom tkycf sKyf
av;pm;í tkyfcsKyfrIXmersm;ukd emywdMuD;tm; uln&D efEiS hf wkid ;f a&;vkyfief; wpfpdwfwpfykdif;ukd
wwfEidk o f rQ jrefrmrsm;vufuv dk JT oljynfom;rsm;tm; oufom  arNrdKU(,ckjyifO;D vGi)f ü jrefrm aqmif&Guf&jcif;wkdYjzpfonf/
tyfay;rnfjzpfaMumif;? þokdYvTJ acsmifcsdap&ef wm0efcH,l&rnf jynf&Sd *syefppfwyfrsm;\ ppfao «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm-354»
tyfay;jcif;jzifh jrefrmjynfopfudk jzpfaMumif;/ emywd 'kw, d Akv
d cf sKyfMuD; tD;'g; «wkdif;cspf 8-6-42»

27 28
-18-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
«jrefrmhtvif; 9-6-42» 164» AkdvfaZ,sxH bDtkdifatwyfrsm;
[Ba Maw Breakthrough in [Japanese Military Administra-  anmif&rf; q&mawmfBuD;u rEÅav;NrdKU jyefqif;&ef *syefppf
Burma. P 256] tion, Documents, 1941-1945: P- aMunmcsuf wpf&yfxw k jf yef&m
130] aoemywdu jrefrmjynftkyfcsKyf
wGif jrefrmEkid if &H Sd wpfusdyEf pS yf g; a&; pDpOfraI umfrwD0ifrsm; cefYjyD;
 *syefwyfrawmf ppfOD;pD;csKyf *kPd ;f ? omoemykid *f P dk ;f ? a&Tusif
6 ZGef 1942 odyaHÜ rmif0 ( I.C.S aMumif; wyfrawmfom;rsm; tkyf
½kH;u ocifxGef;tkyf OD;pD;onfh *kP
d ;f ? bk&m;MuD;*kP d ;f rS q&mawmf
OD;pdew
f if) a&Tbcdk ½kid ?f uefUAvljrdKU csKyfa&;udprö sm; tvsOf;a&SmifMuOf
jrefrmEkid if H A[kt
d pk;d &tzGUJ ukd zsuf rsm;aqG;aEG;í Ak'¨omoemjyK
teD; *g;'g;qnfMuD;&GmwGif "m;jy &ef pma&;om; ñTeMf um;onf/
odrf;onf/ tzGUJMuD; trnfjzifh omoem
vlq;dk wkYd \ vufcsujf zifh uG,f «ppforkdif;jywkdufESifh wyfrawmf armf
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 76» awmfukd apmifha&Smuf&eftzGJUMuD;
vGefonf/ uGef;wkdufrSL;½kH;? wyfrawmforkdif;
«jrifBh udKif -trsK;d om;pmMunfwh u
dk ?f t zGUJ pnf;jyD; jzpfaMumif; yg&do S nf/ yxrwG?J 1824-1945? &efuek /f o
 trSwf 15 wyfrawmf aoem «wkdif;cspf 11-6-42»
rS w f w &od y Ü H a rmif 0 ? &efukef/ oH wif;ESiphf me,fZif;ykEH ydS ?f 1994 pm 185»
ywdt;D 'g;u &Sr;f jynfe,ftwGuf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 247»
vGiOf ;D ykEH ydS ?f 1999 pm21»
aMunmcsufwpf&yf xkwfjyefum
7 ZGef 1942 &efuek Nf rdKUay: ysH
&Sr;f jynfe,fudk trSwf 15 wyfr  jrefrmEkid if bH &k ifcH a':refprpf 15 ZGef 1942 Akv
d rf ;dk MudK;u jidr;f
oef;vmonfh NAdwdoQav,mOf
awmf aoemywd vufatmufcH u NAdwo d Qtpk;d &0efMuD;tzGUJ xH csr;f a&; aMunmpmwrf;ukd xkwf
ESppf if;tm; *syefaf v,mOfysrH sm;u
e,ftjzpf owfrw S í
f ppftyk cf sKyf jrefrmEkid if u
H dk jyefvnford ;f yku
d jf yD; jyefonf/
ypfcsonf/
a&;jzifh tkycf sKyfrnf[k aMunm «jrefrmhtvif; 12-8-42» aemuf aqmif&u G &f rnfh vkyif ef; «jra'gif;ndK &JabmfokH;usdyf pm 115»
onf/ tpDtpOfwYdkudk a&;qGcJ iG hf jyK&ef
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm-303» 10 ZGef 1942 rDemrDuu D ef; wifjyonf/  &efuek Nf rdKUwGif jrefrmjynfwu dk yf JG
5 ZGef 1942 Armhvw G vf yfa&; (Minami Kikan) tzGUJ ukd zsuf [Great Britain House of Com- ü usq;Hk Muaom *syef ppfAv dk rf sm;
odrf;onf/ mons Parliamentary Debates
wyfrawmf txufjrefrmjynf csD (Hansard). 9 July 1942 PP 933- ESihf ppfom;rsm;ukd &nfp;l í t½kd
wufwu dk cf udk af &;wyfrawmf Akv d f «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 76» 934] taojyKyGJ usif;yonf/
rSL;csKyf Akv d af wZu wyfrawmf «jrefrmhtvif; 16-6-42»
11 ZGef 1942 *syefppfyv k yd w
f Ydku
om;rsm; ygwDEidk if aH &;ESihf tkycf sKyf 12 ZGef 1942 jrefrmjynf tkycf sKyf «wkdif;cspf 18-6-42»
w½kwf 69 OD;tm; olvQKrd jI zifh zrf;
a&;udprö sm; yg0ifpu G zf ufjcif; a&; pDpOfrI aumfrwD Ouú|
qD;onf/ ¤if;wkYdteuf w½kwf 5 17 ZGef 1942 OD;odef;azjrifh?
rjyK&ef trdeUf xkwo f nf/ a'gufwmbarmfEiS hf ocifEw k Ydk &ef
a,mufudk owfypfonf/ 16 ocifpkd;ESifh ocifwifa&TwkdYonf
«okawoe&Jabmf &JabmfokH;usdyfESifh ukeNf rdKUokYd jyefvnfa&muf&oSd nf/
a,mufudk w½kwEf idk if o
H Ydk e,fEiS f «jrefrmhtvif; 14-6-42» tdE,
d́ Ekid if o
H Ydk oGm;a&muf&ef bD;
ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmf ppf
aMumif;rsm; &efukef/ &Jtkef;ausmfykHESdyf onf/ w½kwf 7 a,muftm; vif;NrdKUrS xGucf mG onf/
1975 pm 327» axmifcsjyD; usew
f ½kwrf sm;ukd 13 ZGef 1942 Aef;armfNrdKU a&muf «ode;f azjrifh ppftwGif;c&D;onf pm
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-y pm owday;um vTwyf pfonf/ &dSaeonfh AkdvfcsKyfatmifqef;u 76-80»
«jrefrmhtvif; 19-7-42»
29 30
-19-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
18 ZGef 1942 NAdwo d Q tpd;k &u ta0;usif;yonf/ tpnf;ta0; 2/ pnfyifom,ma&; qyfaumf onf/ trIaqmif tzGUJ 0ifrsm;rSm
Akv d cf sKyfBuD; a0bJvt f m; tdE, d´ wGif a'gufwmbarmfu rdrt d ae rwD/ Ouú| OD;b*sr;f ? 'kw, d Ouú| OD;
EkdifiHbk&ifcHcsKyfjzpf vnf;aumif; jzifh jrefrmjynftyk cf sKyfa&; pDpOf 3/ a'oEÅ& tkyfcsKyfa&; qyf ausmjf rif?h taxGaxGtwGi;f a&;rSL;
AkdvfcsKyfatmfcsifvuf (General rIaumfrwDtzGUJ Ouú| tjzpf aumfrwDESifh OD;nDav; wkYd jzpfonf/
Sir C. Auchinleck) tm; tdE, d´ aqmif&u G &f mü &nf&, G cf suf ok;H 4/ b@ma&; qyfaumfrwD wnfaxmif&onfh &nf&G,fcsuf
Ekid if H ppfaoemywdtjzpf vnf; &yf&aSd Mumif; xk&d nf&, G cf suf ok;H zGUJ pnf;xm;aMumif; &Si;f vif;ajym rSm
aumif; cefYtyfonf/ &yfrmS t*Fvyd Ef iS hf tar&duefwYdk Mum;jyD; ,ckzUJG pnf;xm;aom tkyf u/ vGwv f yfaom jrefrmEkid if H
[Collis Last and First in Burma jrefrmjynfokdY jyefrvmEkdifatmif csKyfa&;pDpOfraI umfrwD\ vkyif ef; opf\ wk;d wufa&;? ta&SU
P 202] umuG,&f ef jzpfonft h wkid ;f ,ck rsm;udk wkid ;f jynfu od&aSd tmif? tm&Swu dk &f Sd Ekid if rH sm; vlrsKd;
ppfyw JG iG f r[mrdw*f syefwYdk atmif xkad umfrwDoYdk tBuHay;Ekid af tmif rsm;\xGe;f um;a&;ukd w&m;
20 ZGef 1942 jrefrmjynf tkycf sKyf Ekid &f ef jrefrmwkYdu uln&D ef ,ck owif;pmq&mrsm; tpnf;ta0; ESihf avsmn f pD mG wpfu, dk f
a&; pDpOfrIaumfrwD tpnf; ppfyaJG tmifEidk Nf yD;aemuf ta&SU ukd tywfpOf usi;f yjyKvkyo f mG ; aumif;BuHaom pdwfrsm;ukd
ta0;ukd &efuek Nf rdKU atmufvwG f tm&Sacwfopf xlaxmifa&;wGif rnfjzpfaMumif; ajymMum;onf/ vk;H 0 y,f&mS ;í aqmif&u G f
awmf tpnf;ta0; crf;rü pwif tjcm; vGwv f yfaom Ekid if rH sm;ESihf «jrefrmhtvif; 27-6-1942» &ef/
usif;yonf/ wef;wl jrefrmEkid if u H vnf; vGwf «wkdif;cspf 7 -7- 1942» c/ ta&SUtm&Swkduf EkdifiHtoD;
«jrefrmhtvif; 24-6-42» vyfaom Ekid if t H jzpf nDwn l rD Q oD;&dS vli,ftcsi;f csi;f cspf
tusK;d cHpm;cGi&hf &daS &;twGuf MudK; 25 ZGef 1942 rEÅav;NrdKU rpk;d &drf uRr;f 0ifum &if;ES;D MujyD;vQif
 *syefb&k ifwyfrawmf ppfXme pm;aqmif&Guf&efESifh jrefrmjynf ausmif;wku d w
f iG f jrefrmjynf om yl;aygif; aqmif&u G vf adk om
csKyfu tm&Sawmifyidk ;f ppfrsuEf mS vGwv f yfa&; r&ao;rD wkid ;f jynf oemhtpnf;t½k;H wnfaxmifa&; pdw"f mwfrsm; &ifo h efUap&ef/
wyfrawmftm; xkdif;-jrefrmrD;& jidr0f yfyjd ym;a&; pnfyifom,ma&; twGuf tm;BudK;rmefwufaqmif */ ta&SUtm&Swu dk &f Sd Ekid if H t
xm;vrf; azmufvyk &f ef ñTeMf um; jyefvnfxal xmifa&; udprö sm; &Guvsuf &do S nfh Armhvw G vf yf aygif; vlrsK;d taygif;wkYd \
onf/ avmavmq,ff aqmif&Guf&efwkdY a&; wyfrawmf Akv d cf sKyfMuD; Akv
d f jidrf;csrf;a&; csrf;oma&;wkdY
[Japanese Military Administra- rk;d MudK;tm; *kPjf yK cs;D usL;yGJ usi;f
tion, Documents, 1941-1945: PP jzpfaMumif;? ,ck zGUJ pnf;xm;aom ukd tpOfojzifh wnfNrJap&ef
231-232] aumfrwDrSm tpdk;&tzGJUr[kwfbJ yonf/ wkdYjzpfonf/
tkyfcsKyfa&;twGuf jyifqifa&; «wkdif;cspf 30-6-42» «jrefrmhtvif; 17^18-12-43»
25 ZGef 1942 jrefrmjynf tkycf sKyf aumfrwDrQom jzpfí avmavm
q,f ta&;MuD;aom udprö sm;ukd 28 ZGef 1942 jrefrmvli,facgif;  &efukefNrdKUawmfcrf;rü jrefrm
a&; pDpOfraI umfrwDtzGUJ a'guf
vwfwavm aqmif&GufEkdif&ef aqmifwpfpku *syefvli,ftcsKdU jynfv;Hk qkid &f m qif;&Jom;0HomEk
wmbarmfu &efuek Nf rdKU atmuf
1/ jidrf0yfydjym;a&; qyfaumf ESihf wkid yf ifum ta&SUtm&Swu
dk f tzGJU0ifrsm;u tzGJUacgif;aqmif
vTwaf wmf cef;rwGif owif;pm
rwD vli,ftpnf;t½k;H ukd wnfaxmif a'gufwmbarmftm; {nhfcH
q&mrsm;tm; zdwMf um;í tpnf;
31 32
-20-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
csD;usL;yGJ usif;yonf/ twGif;0efrsm;½kH;wGif a'gufwm 'kw, d Akv d cf sKyfMuD;tD;'g;u w&m; 23 Zlvkdif 1942 jrefrmEkid if &H Sd *s
«jrefrmhtvif; 30-6-42» barmf MuD;rSL;aom jrefrmjynf ½k;H csKyrf sm; wnfaxmifonfh ppf yefppfwyfrsm;\ aoemywd 'kwd
tkyfcsKyfa&;pDpOfrI aumfrwDu bufqidk &f m wpfcsuv f w
T f trdeYf ,AkdvfcsKyfMuD;tD;'g;u ]]tkyfcsKyf
Zl v k d i f v *syefEkdifiHokdY ajymif;a&GU wm0ef rsm; xkwjf yefonf/ a&;puf,EÅ&m; pnf;rsOf;Oya'}}
5 Zlvkdif 1942 Armhvw G vf yfa&; xrf;aqmifrnfh Akdvfrkd;MudK;tm; «jrefrmhtvif; 15-7-42» ukd qk;H jzwfcsrSwo
f nf/
wyfrawmf Akv d cf sKyBf uD; Akv
d rf ;dk MudK; eHeufpmjzifh {nfch aH uR;arG;í EIwf «wkdif;cspf 26-7-42» «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm97»
u ¤if;\ tvkyw f m0efrsm;ukd quf cs;D MuL;yGJ usi;f yonf/
vufzwifeif *sief &,f ('kw, d  &efuek Nf rdKUr½k;H awmfrsm; zGiv
hf pS f 25 Zlvkdif 1942 ta&SUawmifyidk ;f
aeYvnfykdif;wGif &efukefNrdKUawmf yGJudk &efukefNrdKU urf;em;vrf;&dS
Akv
d cf sKyfMuD;) atmifqef;tm; vTJ pnf;rsOf;Oya'ukd jyKjyifajymif;vJ
crf;rwGif Akv d rf ;dk MudK;tm; EIwf &efuek f ykvyd ½f ;Hk MuD;wGif usi;f y
tyfonf/ vkud &f m *syef ppft f yk cf sKyfa&;½k;H
«jrefrmhtvif; 26-7-42»
quf cs;D usK;yGJ usi;f yonf/ jyKvkyfonf/ (*Geaf qbk)ukd *syefppftyk cf sKyfa&;
naeykid ;f wGif &efuek Nf rdKU 9 rkid &f Sd «jrefrmhtvif; 17-7-42»
at0rf;NcHü at0rf;½kyf&SifukrÜPD OD;pD;Xme(*Gefaquefbk^Gunsei-
9 Zlvkdif 1942 &efuek Nf rdKU bDat kanbu) [k ajymif;vJac:a0:í ½k;H
atuGif;ü ArmhvGwfvyfa&;wyf ODnyD w
k Ydku EIwq f uf cs;D usL;yGJ 16 Zlvkdif 1942 OD;odef;azjrifh
usif;yonf/ tzGJUukdvnf; wkd;csJUzGJUpnf;onf/
rawmf AkdvfcsKyfMuD; Akdvfrkd;MudK; ESihf ocifwifa&TwYdk ausmufawmf
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-y pm jrefrmjynf ppftyk cf sKyaf &;Xme
tm; EIwq f uf {nfch yH JG usi;f y rS tdE,d´ Ekid if o
H Ydk c&D;qufonf/
204-205» OD;pD;XmerSL;csKyfrmS *syeftrSwf
onf/ «odef;azjrifh ppf w G i f ; c&D ; onf pm
116»
15 wyfrawmf ppfO;D pD;csKyf Munf;
«jrefrmhtvif; 10-7-42»  OD;odef;azjrifhESifh ocifwifa&T wyf Akv d cf sKyu
f av; tDqm,mrm
«wkdif;cspf 15-7-42» wkYd rif;jym;NrKd UrS tdE,
d´ Ekid if o
H Ydk c&D;
19 Zlvkdif 1942 &Sr;f ESiyhf a'gif (Major General . Isayama Har-
qufonf/ uki ) jzpfjyD; taxGaxG pDrc H efUcGJ
11 Zlvkdif 1942 rif;jym;NrdKU «odef;azjrifh ppf w G i f ; c&D ; onf pm vlrsKd;rsm;tMum; ta&;tcif;jzpf
a&muf&aSd eonfh ocifp;dk ESihf ocif yGm;&m vlav;OD; aoqk;H onf/ a&;XmerSL;csKyfrmS Akvd rf LS ;MuD; em
110» ql jzpfonf/
wifjr oHwo JG Ydk armfawmfjzifx
h u
G f «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 311»
20 Zlvkdif 1942 ode;f azjrifEh iS hf «*syefppftyk cf sKyfa&;acwf pm 90^ 252»
cGmonf/ 14 Zlvkdif 1942 Akv d rf ;dk MudK; &ef
«ode;f azjrifh ppfwiG ;f c&D;onf pm 110» ukeNf rdKUrS *syefEidk if o
H Ydk av,mOf ocifwifa&TwkdY qifh*ljrpftwkdif; 27 Zlvkdif 1942 Armhvw G vf yf
«ocifwifjr bkHb0rSmjzifh? 'kw, d jzifh xGucf mG onf/ 0g;azmifjzifh c&D;qufvm&m
tBudr?f &efuek ?f 1974? wpfoufwm
a&;wyfrawmfukd ArmhumuG,f
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-y pm tdE,d´ Ekid if b
H ufurf;&dS uif; a&;wyfrawmf Burma Defence
pmay? pm 419/ aemifukd;um;vQif 205» axmufpcef;okdY a&muf&dSonf/
ocifwifjr bkHb0rSmjzifh [k nTe;f Army [k ajymif;vJzUJG pnf;jyD; Akv
d f
«ode;f azjrifh ppfwiG ;f c&D;onf pm 130-
rnf» 15 Zlvkdif 1942 jrefrmEkid if &H Sd 138» rsm;ukd cefUtyfonft
h rdeUf xkwf
*syefppfwyfrsm;\ ppfaoemywd jyefonf/
12 Zlvkdif 1942 &efuek Nf rKd U
35 36
-21-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
ArmhumuG,fa&;wyf atmifMuD;? armif&edS ?f armifMunf? &eftwGuf 0efMuD;csKy?f twGi;f 0ef rawmf wyfzGJUrsm; zGJUpnf;a&;?
ppfAkdvfrsm; cefUtyfjcif; Aode;f (pm&if;Xme) vufzwif rsm;\ trnfrsm;ukd axmufcH jznfhwif;a&;? xdef;odrf;MuD;yGm;
ArmhvGwfvyfa&;wyf trnfukd eif/ wifjy&ef trdeUf ay;onf/ a&;wkUd ESihf pyfvsO;f aom udpt
ö 00
ArmhumuG,fa&;wyf[lí ajymif; armifausmf (wd&pämefXme) «jrefrmhtvif; 31-7-42» ukd aqmif&u G &f onf/
vTcJ jhJ yD;aemuf xkw d yfopfudk *syef vufzwifeif/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 350-
ppfAkdvfcsKyfMuD; vufatmufwGif AESpf (pm&if;Xme) 'kwd,vufz  jrefrmjynf *syef ppfwyfA[kXd me 351»
xm;&daS pjyD jzpf&m ArmumuG,f wifeif/ ü bD'aD twyf ume,f atmif
a&;wyf ü atmuf y gtwk d i f ; tk;H oGif (pufrXI me) 'kwd,vuf qef;tm; jrefrmjynf ppfwyfrsm;
Akv
d rf sm;udk xyfrH cefUxm;vku d f zwifeif/ \aoemywd tjzpf cefUtyfonfh Mo*k w f
jzpfaMumif;/ ppfAkdvfcsKyf? tcrf;tem; usi;f yonf/ xkd 1 Mo*kwf 1942 jrefrmjynf *syef
jrefrmjynf&dS edyGefppfwyf/ tcrf;tem;wGif jrefrmjynf&Sd *s
atmifqef; ume,f/ ppfwyf rsm;\ aoemywdcsKyf
Zlvidk f 27 &ufaeU/ yefwyfrsm;\ aoemywd 'kw, d
atmifoef; vufzwifeif um «jrefrmhtvif; 31-7-42» 'kw,
d Akv d cf sKyMf uD; tD;'g;u ppf
e,f/ Akv
d cf sKyMf uD; tD;'g;u Mo0g' p
½Iarmif? &efEidk ?f vSarmif ar*sm/ um; ajymMum;onf/ bufqidk &f m trdeUf ukd xkwjf yef
ArmhumuG,af &;wyfrawmf um
armifneG Uf ? b*srf;f ? armifausmf? e,fatmifqef;tm; Armjynfppf «jrefrmhtvif; 1-8-42» onf/
AvS? armifuav;? apmaemif? wyf Akv
d cf sKyftjzpf ceYt
f yfonf/ 31 Zlvkdif 1942 bD½rk m*Gepf 'D ;dk ppfbufqkdif&mtrdefU
ausmaf Zm? armifatmif? rif;acgif? «jrefrmhtvif; 31-7-42» bk;d (Biruma Gunsei Dobo) Armh trSwf 12
rif;&? pHjr? Awl? jratmif? &ef
atmif? &Jxw G ?f Zifa,mf? cifarmif wyfrawmfenf;ay;vrf;jy½k;H (0g) 1942 ck? Mo*kwfv 1 &ufaeU/
 NAdwo
d Q ppfav,mOf ESppf if; twkdifyifcHt&m&dSMuD;½kH;ac: bD'D
OD;? azouf? bke;f jrif?h cifarmif rEÅav;NrdKUay: Ak;H ESpv
f ;Hk BuJcs
uav;? wifxeG ;f ? xGe;f a&T? armif at tBuHay;tzGUJ ½k;H ukd ysO;f rem;
onf/ jrdKUwGif zGifhvSpfonf/ tyk'd f 1/ jrefrmjynf&Sd edyeG pf pfao
armif? armif0if;? xGe;f cif (pm&if; «vlxOk ;D vS ppftwGif;Armjynf-y pm
Xme) uyÜwdef/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 349» emywdMu;D vufatmufwiG f
210-211»
armifarmif? wifatmif? armifviG f aqmif&u G &f rnfh jrefrmjynftpk;d &
(aq;Xme) uyÜwdef/  a[bDausmu h k (Heibi kyoku )
29 Zlvkdif 1942 jrefrf mjynf&Sd ac: ArmhumuG,fa&;wyfrawmf tzGUJ opfonf yl;wGyJ g tpk;d &zGUJ
bk;d uGe;f ? wif[ef (Oya'Xme) *syefppfwyfrsm;\ aoemywd ppfrI jyifqifa&;½k;H ukd zGiv hf pS f pnf;a&; udpaö c: trdeUf pmwGif yg
uyÜwdef/ 'kw,
d Akv d cf sKyMf uD; tD;'g;u Arm
at;uG,?f vSarmif? wifa&T vuf onf/ a[bDausmhukXmerSL;rSm &do
S nft h wkid ;f zGUJ pnf;jyD; tmPm
jynf tkycf sKyfa&;pDpOfrI aumfrwD 'kw,d Akvd rf LS ;MuD; zlut
l D (Fukui
zwifeif/ Ouú| a'gufwmbarmftm; *syef vTJtyfjcif; cH&vdrfhrnf/
rsK;d tk;H ? pef;armif? tk;H ckid ?f wl&if Yoshisuke) jzpfonf/ a[bD
ppftyk cf sKyfa&; tdraf wmfoYdk zdwf ausmuh rk mS Armh umuG,af &;wyf tyk'd f 2/ tpk;d &opfonf ,aeUrS
(pufrI Xme) vufzwifeif/ ac:í Armjynftpk;d &opf zGUJ pnf; tpjyKí pwif pDrt H yk cf sKyf&rnf
37 38
-22-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
jzpfí ,cktcsderf pS í pDrt H yk cf sKyf rIrsm;udk y,fazsmufjyD;vQif ta&; yaysmufatmif aqmif&Guf&rnf/ trsm;jynfow l Ydk\ use;f rma&;ukd
&mwGif atmufwGifazmfjyxm; MuD;onfh udprö sm;udo k m tm½kpH ;l ta&SUbuftm&Swu dk f nDwn l rD Q umuG,f&rnf/
onfh pnf;urf;csurf sm; twkid ;f pku d í f aqmif&u G &f rnf/ tusK;d cHpm;cGihf acwfopfxal xmif (n) vrf;yef;taqmuftOD udpö
vkdufemaqmif&Guf&rnf/ (i) NrdKUjy jidr0f yfyjd ym;a&;twGuf a&;0g'ukdvnf; em;vnfatmif rsm;ukd ppfbufokdY yxrOD;pGm
(u) tkycf sKyaf &; t&yf&yfudk tjrefq;Hk at;csr;f atmif jyKvyk &f oifMum;ay;&rnf/ xkYd jyif edyeG f tcGit hf a&;ay;&rnf/ ppfbuf\
aqmif&Guf&mü ta&SUtm&Swkduf rnf/ bmompum;ukd trsm;qk;H tok;H vktd ifqE´rsm;udk OD;pGm cGijhf yK&
ppfMuD; tvk;H pkH atmifjrif&ef t"d (p) rdrdwkdif;jynfukd rdrdtm;ukd; jyK&ef aqmif&u G &f rnf/ t*Fvyd f rnf/
u xm;&rnf/ Ekid &f rnf[al om ta&SUtm&Swu dk f pum; tokH;tEIef;ukd yaysmuf (#) vlrsK;d tcsi;f csi;f y#dyu©rjzpf
(c) jrefrmjynfonf ta&SUtm&S acwfopfxlaxmifa&;0g' t& atmifjyKvky&f rnf/ txl;pOf;pm; atmif tpk;d &u wwfEidk af om
wkud f MuD;yGm;a&;wGif tygt0if pufrv I ufrI ynmvkyif ef;ESihf ul; &efrSm ausmif;om;uav;oli,f enf;tm;jzifh a&SmifMuOfjyD;vQif
jzpfonft h wkid ;f tqkyd g ta&SUtm oef;a&mif;0,fa&;vkyfief;rsm;ukd rsm;tm; use;f rmoefprG ;f atmif 0D jrefrmjynf&dS tdE´d,vlrsKd;rsm;ESifh
&Swu dk f acwfopfxal xmifa&; jzpf xlaxmif&rnf/ txl;ojzifh &d,aumif;atmif pdwf"mwf&ifh tjcm;vlenf;pkrsm;ukd taMumif;rJh
ajrmuf&ef tm;ukeMf udK;pm;&rnf/ aus;vufawm&Gm jyKjyifa&;udpö oefatmifEiS hf pufrv I ufrI ynm oufouf ESyd pf ufnOf;yef;jcif; r
(*)NAdwo d Q\ tarGtESprf sm;tm; ukd txl;ta&;,ljyD; pOf;pm; t&yf&yfrsm;udk pdwf0ifpm;atmif jyK&/
vkH;jrefrmjynfwGif r<uif;usef& aqmif&Guf&rnf/ jyKvkyfay;&rnf/ tk y f c sKyf a &;ud p ö r sm;ud k
atmif okwfoif&Sif;vif; ypf& (q)tkycf sKyfa&;udprö sm;wGif wwf (ps) wkid ;f oljynfom;rsm;\ use;f aqmif &Gu&f mü tpd;k &tzGUJ onf
rnf/ tm&Swkduf\ jrefrmjynf Ekid o
f rQ acRwmjy;D vQif b@ma&; rma&; aumif;rGev f matmif tpk;d & ppfzuf qkid &f m tkycf sKyaf &;XmeESihf
tjzpfoYdk a&mufatmif jyKjyif tajctae wnfw&hH ef yxr u wwfEkdiforQ MudK;pm;&rnfh tpOfojzifh &if;ESD;pGm yl;aygif;
ajymif;vJa&;twGuf acwfa[mif; ta&;tMuD;qk;H aom &nf&, G cf suf tjyif ul;pufwwfaom a&m*g aqmif &Guo f mG ;&rnf/
ukd ajymif;ypf&rnf/ rvkv d m;tyf ukd vufuidk jf yKí tcGeaf wmfEiS hf rsm; umuG,&f efEiS hf yaysmuf&ef &SKd *sD ½kd tD;'g;
onfh a&S;a[mif; xk;H wrf;rsm;ukd tok;H p&dwf rQwvsuf b@ma&; udprö sm;ukd ppfzufqidk &f mESihf yl; jrefrmjynf tifyD&D&J,f edyGef
azsmufzsufypf&rnf/ ckdifNrJpGm &dSap&rnf/ aygif;aqmif&u G &f rnf/ yltu dk f ppfaoemywdMuD;
(C) tkycf sKyfa&;udpt ö 00wGif t (Z) ynma&;wGif t*Fvyd Ef iS hf t aom Ekid if rH sm;wGif ul;pufwwf «ol&d, 2-8-42»
a&;MuD;qk;H [laom udpu ö dk yxr ar&duefwYdktay: txifMuD;rIrsm; aom a&m*grsm;jym;onfhtwGuf «jrefrmhtvif; 4-8-42»
aqmif&u G íf taMumif;rJh ½Iyaf xG;
39 40
-23-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
[Japanese Military Administra- OD;xGe;f atmif w&m;Xme0efMuD;? tem;tjyD; 0efMuD;csKyf a'gufwm tpk;d &opfonf ,cifu bk&ifcH
tion, Documents, 1941-1945:
AEK̈v OD;pdef vrf;yef;taqmuf barmfvufoYdk tkycf sKyaf &;rlrsm;yg wku d ½f u
dk tf yk cf sKyfc&hJ onfh e,frsm;
P117-119]
ttkHqkdif&m0efMuD;? &daS om ppftrdeUf udk ay;tyfonf/ rSví JG ,cift*Fvyd w f Ydk tkycf sKyf
 jrefrmEkid if &H *Sd syefwyfrawmf ppf ocifjrXmevufukdifr&Sd0efMuD;/ xkdYaemuf tkyfcsKyfa&;tmPmrsm; cJah om jrefrmjynftwGi;f &dS e,f
aoemywd 'kwd,AkdvfcsKyfMuD;tD; &SKd *sD ½kd tD'g; ESifh tpkd;&opfzGJUpnf;a&;twGuf y,frsm;ukd tkycf sKyfa&;tmPmrsm;
'g;u *syefppfbufqidk &f m trdeUf ppfAkdvfcsKyfMuD; aMunmcsuf wpf&yfxkwfjyef&m t& pDrt H yk cf sKyf&rnf/ tpk;d &\
t& jrefrmjynftpk;d &ukd cefUtyf jrefrmjynf&SdedyGefppfwyfrawmf/ wGif tkyfcsKyfa&;tpDtpOfrSm
«wkdif;cspf 6-8-42» (1) tkyfcsKyfa&;tpDtpOf
zGJUpnf;onf/
«jrefrmhtvif; 4-8-42»
tpd;k &tzGUJ 0ifrsm; rSm [Japanese Military Administra-
a'gufwmbarmf 0efMuD;csKyfESifh tion, Documents, 1941-1945: *syefwyfrawmfppfAkdvfcsKyfMuD;
jynfxJa&;0efMuD;? P122]

a'gufwmodrf;armif b@ma&; 0efMuD;csKyf


eHeuf8 em&DwiG f ppfbufqidk &f m
0efMuD; ?
A[kdXmejzpfaom tpdk;&tdrfawmf Oya'tBuHay; 0efMuD;csKyf½kH; wkduf½kduftkyfcsKyfonfh
ocifoef;xGef; pkdufysKd;a&;
ü a'gufwmbarmftm; eef;&if; t&m&dSaumfrwDrsm; XmecGJrsm;
0efMuD; ?
0ef (0efMuD;csKyf) tjzpf cefUtyf 1/ jynfxaJ &;
ocifxeG ;f tkyf opfawma&;
onf/ xkYd aemuf use0f efMuD;rsm; 2/ b@ma&;
0efMuD; ?
tm; &mxl;cefUtyfonfh tcrf; 3/ v,f,mpku d yf sKd;a&;
OD;vSaz ul;oef;a&;ESifh pufrI 4/ opfawma&;
tem;ukd usif;yonf/
vufrIqkdif&m 0efMuD;? 5/ ul;oef;a&;ESihf
«jrefrmhtvif; 4-8-42»
ocifApdef c&D ; vrf ; tquf pufrIvufrIvkyfief;
toG,fESifh qnfajrmif;buf 6/ vrf;c&D;ESifhqnfajrmif;rsm;
 jrefrmEkid if &H *Sd syefwyfrawmf ppf 7/ ynma&;ESifhusef;rma&;
qkdif&m0efMuD;? 8/ w&m;Xme
aoemywd 'kwd,AkdvfcsKyffMuD;
OD;b0if; ynma&;ESifh usef;rm 9/ vrf;yef;ESifhtaqmuftOD
tD;'g;onf jrefrmEkid if H 0efMuD;csKyf
a&; 0efMuD;?
ESihf 0efMuD;rsm;cefUtyfonfh tcrf;
41 42
-24-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
wkdYjzpfonf/ pD&ifpke,fy,frsm;&dS okYd wm0ef&aSd p&rnf/ tD;'g;u tpk;d &tzGUJ opf pnf;rsO;f ppfaoemywdMuD;onf ,cktpk;d &
tkyfcsKyfa&;ESifh w&m;Xmeqkdif&m 0efMuD;csKyf½;Hk &dS t&m&dcS sKyfonf rsm;ESihf pyfvsO;f í ppfbufqidk &f m opfzGJUpnf;cefYtyfaom þrGef
tzGJUrsm;ESifh ¤if;\vufatmufcH 0efMuD;csKyf\ taxGaxGtkyfcsKyf trdeUf ukd a'gufwmbarmf vuf jrwfonfh tcsdeftcgor,wGif
tzGUrJ sm;onf ,cifpepfEiS w hf El idk f a&;ESihf ywfoufonfh twGi;f 0ef okYd ay;tyfjyD; rdeUf cGe;f pum; ajym tpk;d &t&m&dMS uD;rsm;tm; cs;D usL;í
orQwlatmif zGJUpnf; cefYtyf& ½k;H vkyif ef;rsm;ukd ñTeMf um; jyo Mum;onf/ tD;'g;u A[kt d yk cf sKyf pum; tenf;i,frQ ajymqkdvkd
rnf/ tjcm;tzGJUtpnf;rsm;ukdrl &rnf/ ¤if;onf *syefwyfrawmf a&;tzGUJ MuD;wnfaxmif&eftwGuf aMumif;/ vlMuD;rif;rsm; od&o Sd nf
*syefppfAv dk cf sKyfMuD;\ oabmwl \ ppfbufqkdif&m tkyfcsKyfa&; tkycf sKyfa&; pDpOfraI umfrwDudk zGUJ twkid ;f ,aeYþurÇmay:wGif 0if
nDcsuf r&bJ zGUJ pnf;jcif;rjyK&/ &nf&, G cf sufrsm; atmifjrifatmif pnf;í a'gufwmbarmf tm; ½k;d wef;vkv d m;olrsm;ESihf rvkv d m;
,cifu &dcS ahJ om vTwf 0efMuD;csKyftm; ulnD&rnf/ Ouú|? tjcm;yk*¾dKvfMuD;rsm;tm; olrsm;[lí ESpzf UJG uGv J su&f aSd Mumif;
awmfudk jyefvnfzUJG pnf;jcif; jyK twkid yf ifcH t&m&drS sm;onf Xme toD;oD; aumfrwDtzGJU0iftjzpf xkt d zGUJ MuD;ESpcf o k nf rdrw d Ykdatmif
vdrrhf nf r[kw/f toD;oD;&dS 0efMuD;rsm;tm; ulnD cefYtyfco hJ nfrmS ESpv f eD;eD;Mum&dS jrifrt I wGuf wkid ;f jynfwidk ;f \ aiG
(2) vkyfieff;ESifhtmPmrsm; vsuf ta&;MuD;aom udprö sm;wGif avjyD/ xkyd *k Kd¾ vMf uD;rsm;onf ¤if; tm; vltm; tp&do S nfwYdkjzifh
*syefwyfrawmf Akv d cf sKyfMuD;onf yg0ifaqmif&Guf&rnf/ tcsed u f pí MudK;yef;wukwf pdwf tm;oGeí f vlwYdk\ &mZ0ifwiG f
tkyfcsKyfa&;\rlukd pDrHcefUcGJvdrfh ,cifu &dcS ahJ om tpk;d & tm; xufoefpmG rdrw d Ydk tvkyf rMuHKbl;aom aMumufrufzf , G f
rnf/ ppfAv dk cf sKyfMuD;onf tpk;d & tzGJUudk zsufodrf;&rnf/ 0wå&m;rsm;ukd rGejf rwfpmG aqmif wku d yf MJG uD;udk qifEv JT su&f aSd v
ukd t&m&mwGif ñTeMf um;vdrrhf nf ,ck tpk;d &tzGUJ wGif 0ef &Gucf MhJ uojzifh ,aeY þtpk;d & onf/ okYdyifjzpfvifu h pm; uREyfk f
jzpfí w&m;rQwrI ppfaq;Munf½h I MuD;csKyf? 0efMuD;csKyf½kH;&dS t&m&dS tzGJUukd zGJUpnf;wnfaxmifEkdifjyD; wkYd 0if½;dk wef;Ekid if rH sm;rSmrl tcsdef
rIrsm;ukd ppfAv dk cf sKyMf uD;\ ñTef csKyfESifh0efMuD;rsm; yg0ifap&rnf vQif uREyfk w f Ydktm; ppfbuftyk f ESit hf rQ wk;d wuf atmifyef;qif
Mum;csuftwkid ;f jzpfap&rnf/ jzpfí 0efMuD;csKyfu Ouú|tjzpf csKyfa&;wGif a&SUwufí wpfvrS ;f vsu&f aSd vonf/ ta&SUbuf w
Oya' jyKvyk af &;udpu ö dk vnf; ppf aqmif&u G jf yD; qk;H jzwf&rnf/ wk;d wuf aqmif&u G Ef idk af paMumif; vTm;rSmqkv d Qifvnf; awmifyidk ;f csD
Akv
d cf sKyMf uD; vufwiG f xm;&dv S rd hf *syeft&m&dSrsm;\ &mxl;cefUtyf jrefrmjynfESifhwuG ta&SUtm&S wufwu dk cf u
dk af &;wGif edyeG w f Ydk \
rnf/ a&; pnf;rsO;f rsm;? vpmaiGrsm;udk wkud Mf u;D twGuf þtcgonf pif atmifjrifjcif;rSm vQijf refí tHMh o
ppfAv dk cf sKyfMuD;\ vufatmuf tjcm;enf;jzifh pDrHqkH;jzwfrnf/ ppfaysm&f iT t f m;&zG,jf zpfí tkycf sKyf zG,f wk;d wufvsuf &dpS Of csKu H if;
wGi&f aSd om 0efMuD;csKyfonf Xme «jrefrmhtvif; 5-8-42» a&; pDpOfraI umfrwD tzGUJ 0ifrsm; tpkd;&ysufus'ku©a&mufzkdY ta&;
rsm;tm;vkH;ESifh rdrdvufatmuf&dS [Japanese Military Administra- ESihf Ouú|MuD;tm; ¤if;wkYd\ rem; rSm wpfaeYwpfjcm; wk;d vsu&f Sd
rdrdwkduf½kduftkyfcsKyfrnfh Xmersm; tion, Documents, 1941-1945: PP rae yifyef;cH MudK;pm;csufrsm; aMumif;? uREyfk w f Ydk odr;f yku d f &&dS
ukd pDrcH efUcG&J rnf/ 119-121] twGuf uREkyf w f Ydk u aus;Zl;Oy xm;aom yoQL;uRe;f qG,?f zdvpf
0efMuD;rsm;onf rdrdwdkYXmetoD; um& wif&ySd gaMumif;/ ykid u f Re;f pk? *smAm;? pkrMwm;? bked D
oD;&dS tkycf sKyfa&;udprö sm;ukd pDrH jrefrmEkid if &H Sd *syefwyfrawmf\ jrefrmjynf ppftyk cf sKyaf &; ,d?k e,l;*Ded tp&do S nfeh ,fajrrsm;
aqmif&u G &f rnft h jyif 0efMuD;csKyf ppfaoemywd 'kwd,AkdvfcsKyfMuD; tzGUJ \ tMuD;tuJjzpfaom uREyfk f wGif ppfbuftyk cf sKyaf &;rSm txif
43 44
-25-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
xufyí dk atmifjrifvsu&f o Sd nfh i,frQ oHo,r&dcS ahJ y/ ppfyMJG uD; atmifjrifa&;twGuf rdrd odrf;vkdufjyD;vQif wpf0g'wpfyg
tjyif ta&SUtm&Swu dk Mf uD;\ nD þxif&mS ; yGiv hf if;aom wkYd prG ;f tm;&do S rQ tm;oGeu f nl íD wDtjzpf wnfaxmifcJhavonf/
wlnDrQ tusKd;cHpm;cGifhrItzGJUttkH taMumif;tjzpftysurf sm; twGi;f atmifyef;ukd qGwfcl;Murnfjzpf xkt d wl jrefrmjynfu
vkyfief;rSm rnfokdYrQ rysufrpD; wnfaxmif&aom tpk;d &tzGUJ jzpf aMumif;/ ppfatmifEidk af om tm&S vnf; vku d ef mjyKvkyzf Ydk aocsmpGm
Ekid af om tajccHtw k jf rpf yEéuf ojzifv h Ml uD;rif;wkYdonf ½Iwaf xG; wku d Mf uD; jzpfvmzkYd udpo ö nf pOf;pm;oifhavonf/ ygwDcsif;
½ku d rf vd suf &daS vjyD/ vSaom urÇmMuD;0,f jrefrmjynf uREyfk w f pfO;D wnf;\ pdw"f mwf jydKifqidk rf ?I roifjh rwfr?I t½Iwt f
taemufbuf ppfrsuf vnf; tusK;H 0ifvsuf &daS Mumif; wnfNrJjcif;om r[kw/f vlMuD; axG;ay:aygufrIrsm;onf EkdifiH
ESmrSm qkv d Qiv f nf; *smrefEiS hf tD ukd rSeu f efpmG owdcsyí f rdrw d Ydk rif;tm;vk;H wkYdüvnf; xkpd w d "f mwf wpfckvkH;\ tusKd;pD;yGm;aumif;
wmvQH ESpOf ;D aygif;aom ppfwyf vkyu f idk zf , G f 0wå&m;rsm;tay: xkd &d&S rnfjzpfaMumif;/ vlMuD;rif;wkYd pm;a&;ukd rjyKvkyfEkdifay/
&JrufwYdkonf aEGOwk wku d pf pfyJG owdukd tajccHpOf;pm;jyKvkyf onf jrefrmvlrsKd;wkdY\acgif; jrefrmjynfMuD; vGwv f yf
ukd qifEv JT suf &doS jzifh ¤if;wkYd\ aqmif & G u f o if h y gaMumif ; /t aqmifMuD;rsm; jzpfMuonfhavsmf a&;&&daS tmif aESmifah ES;apzkYd
&efolrsm;tm; jyefvnfckcHjcif;iSm ajrmufoH Ak;H oHrsm;ukd vlMu;D rif; nDpmG a&SUqk;H uaeí xkNd rJNrHaom taMumif;rsm;onf xkdtaMumif;
rpGrf;aqmifEkdifapbJ armfpukdNrdKU wkYd rMum;&aomfvnf; urÇmMuD;ü pdwf"mwfjzifh vlMuD;rif;wkdYtm; rsm;omvQif r[kw/f Ekid if t H wGi;f
wl½o l Ydk csDwuf wku d cf u dk v f suf&Sd ESpf ckuv JG su&f aSd om tzGUJ Mu;D ESpcf k ay;tyfvu dk af om tpk;d &\ wm 0,f wpfO;D ESiw hf pfO;D roifjh rwfrI
aMumif;/ ta&SUwvTm;wGif edyeG f onf wpfO;D ESihf wpfO;D &rdorQ 0ef0wå&m;rsm;ukd aqmif&Gufyg t½IwftaxG;rsm;aMumifh EkdifiH\
wkdYu tMuD;tus,f atmifEkdif vufeuftiftm; tp&do S nfwYdk av/ tu,fí wpfO;D wpfa,muf cGetf m; ,kwaf vsmh ysujf ym;jcif;
vkdufjcif;aMumifh ajrmufykdif;tmz jzifh ppfyMJG uD;ukd wku d cf u dk v f suf&Sd onf xkw d m0ef 0wå&m;rsm;ukd onftxl;ta&;Mu;D aom taMumif;
&du ppfyrJG mS vnf; t*Fvyd Ef iS hf t aeao;ygaMumif; tu,fíom xrf;aqmif&mü rpGr;f aqmifraus tcsujf zpfavonf/ tdE, d´ jynf
ar&duefwYdkonf ae&mwkid ;f üt½I;H þ ta&SUtm&SppfMuD; atmifjrif yGeyf gvQif ¤if;tm; tpk;d &tzGUJ \ rSvnf; xkt d wl jzpfay:vsu&f Sd
MuD;½I;H um ¤if;wkYd\toa&ukd jyef jcif;okYd ra&mufygu tm&Swu dk f &mxl;ESihf rxku d w
f ef[k ,lq&yg aMumif; ? xko d Ydk jzpf&jcif;onf
vnfq,fEidk zf Ydk vrf;rjrifay/ þ jyefvnfxlaxmifa&;ESifh jrefrm vdrfhrnf/ t*Fvyd w f Ydk\ usiahf qmifjyKvkyf
urÇmavmuMuD;\ rSeu f efaom jynfvGwfvyfa&;&zkdY udprö sm;rSm xkYdjyifvnf; þta&;MuD; csuaf Mumifh jzpfavonf/ A[kEd idk f
w&m;ESihf vltaygif;wkYd\ tusK;d tdyfrufozG,f ysufjym;ukefrnf aom tcsdeftcg umvtwGif; iHa&;tzGJUcsKyfMuD;ü t½IwftaxG;
aus;Zl; yGm;rsm;&jcif;ukd taMumif; jzpfavonf/ 0,f wkid ;f jynfwidk ;f wkYd \ vkt d yf ay:aygufcyhJ gvQif eD;&m 'dpMwdwf
jyKí ¤if;wkY\ d a&SUtcgu pí arG; ,aeY þtpk;d &opf aomtcsufonf vltaygif;wkdY e,fy,frsm;okYd jyefYEUHS oGm;jyD;vQif
jrLcJah om pdw, f wk pf w d rf u dk tf usihf wnfaxmifaom rGejf rwfonfh \ a&SUaqmif wpfvkH;wpfpnf; vltaygif;wkdY\ pdwf"mwft,l
tMuHrsm;u 'Pfjyefjcif;ukd uREyfk f tcsed o f r,wGif uREyfk f xyf wnf; pnf;vk;H rIjzpfaMumif;? edyeG f tqukd ysujf ym;apavonf/ vl
wkYd tm;vk;H csD;rTr;f aus;Zl;wif&ay avmif; ajymqkv d o
dk nfrmS jrefrm jynfrmS yif a&S;tcgu pí &mZ0if MuD;rif;wkdYonf EkdifiHtwGif;0,f
aMumif;/ uREyfk w f Ydkonf þppfyJG vlrsKd;wkYd EiS w hf uG tm&Swu dk &f Sd vl wGicf ahJ om Ekid if aH &;ygwD tzGUJ rdrwd Ydk wm0ef0wå&m;rsm;udk xrf;
MuD; vk;H 0 atmifEidk af &;ukd tenf; taygif;wkYd onf ,ck tm&Swu dk f tpnf;rsm;udk rESpfupí zsuf aqmif&mü pHerlem wifxu dk f
45 46
-26-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
atmif tao;tzGJ roifjh rwfrI wuG wkid ;f jynftiftm;udk jznfh aMumif;/ jrefrmvlrsK;d wkYdEiS hf uREyfk f xm;ygaMumif;? xko d Ydk cefYxm;&
pdw"f mwfwYdkudk y,fazsmufum pTr;f ygav/ tm;vk;H aom jrefrm onf yl;aygif;í þaqmif&u G f jcif; yxrtaMumif;t&if;rSmrl ed
wpfO;D ESiw hf pfO;D oifjh rwfnn D wG f vlrsKd;taygif;wkdYonf aovQif jcif;rsm; atmifjrifap&ef pdwt f m; yGev f rl sK;d ESihf jrefrmvlrsK;d wkYd wpfO;D
pGm wpfv;Hk wpfpnf; wpfo f abm ajrMuD; &Sivf Qiaf &Tx;D qkad om jref xufoefpmG arQmv f ifvh su&f ySd g taMumif; wpfO;D em;vnfpnf;vk;H
wnf;jzifh trsKd;om;tiftm;MuD; rmwkYd\a0g[m&pum;twkid ;f &J0hH aMumif;? xkdjyif jrefrmvlrsKd;wkdY rd&efEiS hf edyeG t f &m&SEd iS hf jrefrmt&m
ukd xlaxmiftm;jznfyh gav/ okYd pGm jrefrmjynfMu;D \ tusK;d onf a&SUwufaqmif&Gufvsuf&dS &drS sm; ab;csi;f ,SOí f vkyu f idk Mf u
rSomvQif aemifvmrnfh vGwv f yf twGuf taocHí aqmif&u G &f ef aom MuD;av;onfh vkyif ef;udpö &rSm jzpfEidk af Mumif;/ odYkro S mvQif
a&;twGuf tajccHtkwfjrpfcsEkdif toif&h aSd p&rnf/ edyeG jf ynf\ vl t00wkYdukd pdwaf &muk, d yf g jyKvyk f tm&Swu dk f ppfyMJG uD; atmifEidk af &;
ayrnf/ OD;a&rSm oef;aygif;wpf&m&dSav Ekid Mf uygap [k uREykf x f ufoefpmG twGuf cRw, f iG ;f csurf sm; r&dES idk f
vlMuD;rif;wkYdonf xdyf onf/ xkrd Q rsm;jym;aom vlO;D a& arQmfvifhawmifhwí jreffrmvlrsKd; ay/ 'kw, d tcsurf mS jzifh edyeG jf ynf
qk;H uaeí wkid ;f oljynfom;ESihf &dv
S ifuh pm; edyeG v f rl sK;d wkYo
d nf eH wkYd vsijf refpmG tiftm;jznfjh zdK;a&; onf jrefrmjynfEiS hf ,SOrf nfqdk
jrdKUe,ft&m&drS sm;ukd a&SUaqmifjyD; eufrS nOfw h idk af tmif tvkyw f m twGuf arQmfukd;apmifhMunfhvsuf vQif pufrv I ufrEI iS hf tjcm;vkyf
vQif rSeu f efpmG rdrw d Ydktvkywf m 0efrsm;udk MudK;pm;vkyfukdifMuav &dSygaMumif;/ ief;t&yf&yfwiG f tqift h wef;jrifh
0efudk xrf;aqmifvrd rhf nf[k onf/ xkYdtwl ausmif;om;u vlMuD;rif;wkYdonf tpk;d & onft h avQmuf jrefrf mvlrsK;d wkYdEiS hf
uREkfyfarQmfvifhygaMumif;/ jrefrm av;oli,frsm;onf rdrdwkdYwkdif; tzGUJ 0ifrsm;jzpfonft h avQmuf vl wuG jrefrmjynfMuD; wk;d wuf
jynfonf ppf\'PfaMumifh rsm; jynf\ trIawmfudk xrf;aqmif taygif;wkYd\ a&SUaqmifozG,f pH aumif;pm;rIudk &nfp;l í arwåm
pGmysupf ;D 'kua© wGUvsu&f aSd vonf/ Ekdif&eftwGuf oifcef;pmrsm;ukd erlemjyjyD;vQif tajymESifhr[kwf oabmjziffh edyeG w f Ydku jrefrmvl
ppfrjzpfru D tajctaersm; jyef nOfeh ufoef;acgifwidk af tmif oif tvkyjf zifh vltaygif;wkYdudk acgif; rsKd;wkdYukd enf;ay;vrf;jy ulnD
vnf&&dSzkdY udprö sm;onf þppf tHah vhusuMf uavonf/ þenf; aqmifygav/ txufyg vkyu f idk f jcif;jzpfygaMumif;/
aMumifh ysufpD;,kd,Gif;aeaom tm;jzifhomvQif uREkfyfwkdYonf &rnfh udprö sm;udk ajzmifrh wfwnf edyGefvlrsKd;wkdYtm; jrefrm
tajctaersm;rS xlaxmif&ef t cGet f m; tMuD;qk;H aom wkid ;f jynf Munf pnf;urf;ao0yfpmG jzifh vl vlrsKd;wkdYonf cspfMunfvkdvm;í
vGeftrif; MudK;pm;aqmif&GufrS rsm;wGif xdyq f ;Hk aom wkid ;f jynf MuD;rif;wkYd jyKvkyjf yoygrS trsm; pdwaf &muk, d yf g ¤if;wkYd EiS hf twl
jzpfEkdifayrnf/ vGwfvyfa&;\ jzpfEkdifayrnf/ jrefrmvlrsKd;wkYd aom wkdif;oljynfom;rsm;onf wuG yl;aygif;um jrefrmjynf\
tusKd;t&omukd cHpm;vkdygvQif onf vGwv f yfa&;\ tusK;d cHpm; tpk;d &\ a&SUaqmifaom vrf;ukd wkd;wufMuD;yGm;a&;twGuf wuf
vlMuD;rif;wkYd EiS w hf uG jrefrmvlrsK;d rIukd tvk&d ySd gvQif awmf½o Hk if½h Hk vkdufMujyD;vQif wpfnDwpfnGwf vSrf;aqmif&GufMuvdrfh[k uREkfyf
wdYk onf þtcsed t f wGi;f 0,f rdrd pdw"f mwfrsKd;jzifh r&Ekid af Mumif; wnf; cGet f m; wefc;dk wk;d wufEidk f pdwt f m; xufoefpmG vkv d m;yg
wkYd pdw"f mwftp&do S nfwYdkukd t owdcsyo f ifah vonf/ vGwv f yf Muayrnf/ aMumif;? t&m&drS sm;jzpfMuaom vl
opfjyKjyif ajymif;vGí J vkyzf , G f a&;&&dS&eftwGuf jrefrmvlrsKd;wkdY aemufq;Hk ajymqkv d odk nf MuD;rif;wkYdonf txl;ojzifu h REyfk f
aqmifwmrsm;ukd MudK;yef;wukwf arQmfvifh vkyfukdifaqmif&Gufjcif; rSm uREyfk of nf tpk;d &opfwiG f ed \&nf&, G cf suo f abmukd aocsm
tm;xkwfum jrefrmvlrsKd;wkdYESifh rsm;ukd uREyfk f em;vnfowdrrl yd g yGeft&m&dStcsKdUudk xnfhoGif;cefY pGm em;vnfí tpk;d &wm0ef

47 48
-27-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
0wå&m;rsm; xrf;aqmif&mü pHerl  tpk;d &opfziG yhf w JG iG f jrefrmEkid if H (3) *syefEiS jhf refrmvlrsK;d rsm; t"GeYf xjyD; *syefwyfrawmftm; 0kid ;f 0ef;
emwifavmufatmif jyKvdrfhrnf 0efMuD;csKyf a'gufwmbarmfu &SnfpGm wpfaoG;wpfom;wnf; ulnDcJhMuaMumif;? ,ckvnf;
[kuREyfk rf sm;pGm ,kMH unfygaMumif; rdeYfceG ;f ajymMum;&mwGif *syefwyfr aygif;oif;qufqHa&; yl;aygif; ,cifu ulncD MhJ uouJo h YdkyifvQif
þtwkid ;f om jrefrmvlrsK;d wkYd a&SU awmf ppfAv dk cf sKyfMuD;\ vuf aqmif&Gufa&;twGuf tm;xkwf jrefrmjynfolwkdYonf aoG;ESifh
ukd jyKvkyaf qmif&u G o f mG ;ygu ed atmufwGif zGJUpnf;vkdufaom &ef/ rsu&f nfudk t&if;jyKí acwfopf
yGefjynfESifhwuG edyGefvlrsKd;wkdY acwfopfjrefrmjynf tpkd;&ukd (4) NAdwo d QEiS hf w½kwpf pfwyfrsm; tpkd;&tm; 0kdif;0ef;ulnDaqmif
onf jrefrmjynf\ rdwaf qGppf uREkfyfwkdY ,aeYawGUjrifMu&jyD zsufq;D oGm;ojzifh ysufp;D ,k, d iG ;f &GuMf u&rnfjzpfaMumif;? acwf
rsm;tjzpf tpOfwnf&o Sd mG ;rnfh jzpfaMumif;? þ acwfopftpk;d & aeaom jrefrmjynfMuD;ukd topf opftpk;d &\ 0g'pnf; rsO;f atmif
tjyif jrefrmjynftusKd;twGuf onf jrefrmjynfwiG f acwfopfxl wpfzefjyefvnfxal xmif&ef ponf jrifatmif 0kdif;0ef;ulnD aqmif
tultnDay;&ef uREkfyfonfrnf axmifvrd rhf nf jzpfaMumif;? þ wkdYjzpfaMumif;/ &Gufjcif;jzifh jrefrmvlrsKd;wkdY\
onfenf;ESifhrQ vufaES;aernf acwfopf tpd;k &\ vkyif ef;tpD ,ckzGJUpnf;vkdufaom acwfopf pGrf;&nfowådjy&rnf jzpfaMumif;?
r[kwfaMumif;/ tpOfjzpfaom 0g'pnf;rsO;f rsm;rSm tpk;d &onf txufyg &nf&, G f uREyfk w
f Ydkonf Ekid if aH &; pdw0f rf;uGJ
þta&;MuD;aom tcsdef (1) ta&SUbuf wpfvmT ;wGif csurf sm; tm;vk;H atmifjrifatmif jym;rIrsm;ESihf ygwDtzGUJ tpnf; wpf
ESifh jyKzG,faqmifwmrsm;vSaom t*Fvyd Ef iS hf tar&duefw f Ydktm; acs aqmif&u G o f mG ;rnf jzpfí xku d hJ pkw
H pf&m r&daS wmhjyD jzpfaMumif;?
tcgtwGi;f tpk;d &\wm0ef0wå&m; rIe;f ypf&eftwGuf wku d cf u dk v f suf okYd aqmif&u G &f mü toufEiS hf ,cktcg wpfaoG;wpfoHwpfrdefU
rsm;ukd xrf;aqmif&jcif;ESifh Ekd; &daS om ta&SUbuftm&Swu dk f ppf pnf;pdru f ydk g pGeUf vTwo f ifuh pGeUf om &daS wmhaMumif;? okYd jzpf&um?
Mum;aom acwfopfjrefrmjynf yGMJ uD; atmifjrifpmG jyD;jywfomG ; vTwí f vkyu f idk f aqmif&u G o f mG ; jrefrmvlrsKd;rsm;onf wpfaoG;
tjzpfa&muf&ef udprö sm;ukd aqmif atmif tpGr;f ukef MudK;pm;aqmif rnfjzpfaMumif;/ wpfoH wpfred Yfwnf; [laom
&Gu&f jcif;u wpfzuf? ppfMuD; &Guf&ef/ acwfopftpk;d &onf jref acwfopf0g'ukd ,kH Munfav;pm;
tjyD; atmifEidk af &;\ vkt d yfaom (2) ta&SUbuftm&Swu dk f nDwl rmjynfvw G v f yfa&; &&d&S ef vrf; &rnf jzpfaMumif;?
tcsurf sm;ukd &&d&S efu f wpfzuf nDrQ tusK;d cHpm;cGihf acwfopfxl c&D;tm;vk;H ukd tm;pku d rf mefyg cif; jrefrm vlrsKd;rsm;onf
jzifh vlMuD;rif;wkYd tay:wGif MuD; axmifa&;wGif tjcm;ta&SUbuf usi;f jyifqifrnfjzpfaMumif;? *syef tm&Swu dk o f m;tygt0if vlrsK;d
av;aom wm0efMuD;rsm; us tm&Swkduf&dSEkdifiHrsm;ESifh xyfwl tpk;d &uvnf; jrefrmjynftm; tjzpf tjrifus,fpGm MunfhjyD;
a&mufvsuf &daS vjyD/ xkYd aMumifh xyfrQ MuD;yGm;wk;d wufru I kd &&daS p vGwv f yfa&;ay;&ef urÇmokYd aMu ta&SUtm&Swkduf acwfopfxl
vlMuD;rif;wkYd onf rdrw d Ydk ,ckjyK &ef twGuf xkt d a&SUbuf tm&S nmjyD;jzpfaMumif;? þuwdjyKcsuf axmifa&;ukd acgif;aqmif aqmif
vkyaf qmif&u G &f awmhrnfh wm0ef wku d f acwfopfxal xmifa&;wGif ukd uREyfk w f Ydkonf pdwcf s,MHk unf &Guv f su&f o Sd nfh tm&S wku d o
f m;
0wå&m;rsm;ukd ausyeG pf mG rdru d ,
dk f jrefrmjynfonf vGwv f yfí jrifh &rnfjzpfaMumif;? jrefrmEkid if aH wmf *syefvlrsKd;wkdYtm; aoG;csif;om;
rdrd ,kMH unftm;xm;í aqmif&u G f jrwfaom wkid ;f Ekid if w H pfck tjzpf rSm &eforl sm;tm; armif;ESix f w k f csif;rsm;uJhokdY oabmxm;&rnf
vdrrhf nf[k uREyfk , f MHk unfpw d cf syg yg0ifaqmif&u G Ef idk af tmif MudK; cJ&h mwGif jrefrmvlrsK;d rsm;onf ppf jzpfaMumif;? uREyfk w f Ydk\ aoG;csi;f
aMumif; ajymMum;onf/ pm;aqmif&Guf&ef/ wyfMuD;wpfco k zG,f wpfNydKifeuf om;csif; jzpfMuaom wkdif;&if;
«jrefrmhtvif; 5-8-42»
49 50
-28-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
om;taygif;wkYdonfvnf; uREyfk f txl;vIdufvIdufvSJvSJ 0rf;ajrmuf arQmfvifah Mumif;? ¤if;jyif tpk;d & &nf&G,faom tifyD&D&,fedyGef\
wkdYa&SUaqmif&mokdY vkdufygMu&ef jcif;jzpf&aMumif;? jrefrmjynfopf tzGUJ opfwnfaxmifjcif;onfvnf; pdwx f m;ukd od&eSd m;vnf&ef vkd
owday;EId;aqmfygaMumif; ajym MuD;yGm;wk;d wufrw I iG f jrefrmvl vGwv f yfa&;twGuf yxr ajc tyfaMumif;? uREyfk w f Ydk edyeG pf pf
Mum;onf/ rsKd;taygif;wkdYu tpkd;&opfESifh vSr;f vnf;jzpf&m tem*gwf wyfrsm;onf uREkyf w f Ydk cspfcifjyD;
«jrefrmhtvif; 5-8-42» twl uln½D idk ;f yif;vsuf ¤if;wkYd twGuf tiftm;jznfw h if;jcif;yif jzpfaom jrefrmomvQif r[kw?f
\ apmifah &Smufjcif;jzifh aqmif jzpfaMumif;? vlwidk ;f vlwidk ;f rSm tdE, d´ jynfudk vnf; vGwv f yfa&;
 jrefrmjynf *syefwyfrsm;\ ppf &Guv f rd rhf nf[k uREyfk f ,kMH unf vnf; ,ckvuf&Sd tajctae &ygap[k qkawmif;aMumif;/
aoemywd 'kw, d Akv
d cf sKyMf uD; aMumif;? tpd;k &tzGUJ rSm uREkyf \ f taMumif;ukd owdrjl yD;vQif ta&SU NAdwdoQppfwyfrsm;onf
tD;'g; onf owif;pmq&mrsm; trdeUf t& tkycf sKyfrnfjzpf&m jref tm&Swu dk f MuD;yGm;wk;d wufrI &nf jrefrmjynf ppfajrjyifrS xGucf mG
ESihf awGUqkí H rdeYf ceG ;f ajymMum;&m rmvlrsKd;rsm;uomvQif jyKvkyf& &G,fcsufukd odem;vnf&rnf/ oGm;& aomfvnf; tdE, d´ avwyf
wGif ppftyk cf sKyfa&; vufatmuf vdrrhf nf[k uREyfk f em;vnfxm; A[kt d pk;d &ukd taMumif;jyKí t&m pcef;wGif a&Smifwrd ;f aejyD; &efuek f
wGif tpk;d &opf zGUJ pnf; jyD;onfh aMumif;? xkt d wkid ;f 'DpMwdwef ,f &dSrsm;ESifh wkdif;oljynfom;rsm; NrdKUESihf tjcm;e,fy,frsm;&dS tjypf
twGuf uREyfk rf sm;pGm 0rf;ajrmuf y,frsm;wGif tkyfcsKyfrItpkd;&opf pnf;vk;H nDnw G pf mG ESihf edyeG f tifyD r&daS om tdE, d́ ESihf jrefrmvlrsKd;
rdygaMumif; vGecf o hJ nfh ZGev f u ukv d nf; txufygtwkid ;f jzpf &D&,fppfzufEiS hf yl;aygif; aqmif rsm;tm; avaMumif;jzifh vm
a'gufwmbarmfOuú| tjzpf ajrmufvrd rhf nf[k arQmv f ifah Mumif;? &Gufí aemufqkH;atmifyef;ukd a&mufwu dk cf u
dk f 'kua© y;vsuf &dS
aqmif&u G af eaom tkycf sKyfa&; 'DpMwdwcf ½kid 0f efrsm;ukd cefUtyfjyD; qGwcf ;l &rnf/ qkcd jhJ yD;aom aMumif;? edyGef ppfwyfrsm;tm;
pDpOfraI umfrwDudk zGUJ pnf;jyD;vQif jzpf&f m xkyd *k Kd¾ vfrsm;vnf; ¤if;wkYd t&nftcsi;f rsm; jynfph o Hk nft h cg tdE, d´ jynfudk taMumif;rJh wku d f
ta&;MuD;aom vuf&Sd jyóem oufqkdif&me,fy,frsm;wGif tkyf *kPo f wif;ESihf taMumif;t&mu ckdufjcif;rS a&SmifMuOf&ef trdefU
rsm;ukd aqmif&GufcJhavonf/ csKyfa&; jyefvnfwnfw&hH ef MudK; oufaocHvmvdrfhrnf/ ay;xm;aMumif;? tdE, d́ jynfwiG ;f
xktd csed rf pS í a'gufwm barmf pm; aqmif&Gufvsuf&dSaMumif;? wpfck owday;vko d nfrmS okYd edyeG pf pfwyf csDwufwu dk cf u dk f
ES i f h aumf r wD 0 if r sm;onf jrefrmvlrsKd;wdkY awmifhwaeaom jrefrmjynfwiG f vltrsK;d rsK;d aexkid f odr;f yku d af &;rSm vG,u f al omfvnf;
wpfaeYrjywf yifyef;pGm vkyu f idk f vGwv f yfa&;taMumif;ESihf ywf vsu&f &Sd m xkv d rl sK;d rsm; taMumif; tdE´d,jynfvkH; jyKwfjyKwfjyKef;
aqmif&u G cf MhJ uavonf/ ,ck oufí uREyfk o f abmudk ajym& wpfckckaMumifh tcsif;jzpfyGm;cJh ysufpD;xdckdufrnfh ab;tEÅ&m,f
tcg pDpOfaf &;udprö sm; jyD;pD;jyDjzpf rnfqv dk Qif *sief &,f wk*d sKEd iS hf vQif ta&SUtm&Swu dk f acwfopf MuD;qku d af &mufrnfudk pk;d &dro f jzifh
í aumfrwDtzGUJ udk zsuo f rd ;f jyD; uREyfk \ f aMunmcsurf sm;wGif &Si;f xlaxmif a&;vkyif ef;ukd xdcu dk af p ,ck acwårQ qkid ;f xm;&jcif;jzpf
vQif tpk;d &opf zGUJ pnf;vku d jf yDjzpf vif;ajymqkjd yD;jzpfí edyeG u f vnf; vdrfhrnfjzpfaMumif;? xkdYaMumifh aMumif;/ ,cktcgrSmtdE, d́ vlrsKd;
aMumif;? uREyfk o f nf pDpOfrI aumf jrefrmjynfvGwfvyfa&; twGuf tm&Swu dk w f iG f aexkid Mf uaom vl rsm;omvQif tm&Svrl sK;d rsm;\
rwDtm; ygwD? *kP d ;f CP vku d f vkt d yfonft h wkid ;f aqmif&u G af y; taygif;wkYd onf wpfO;D ESiw hf pfO;D tusKd;twGuf NAdwdoQvlrsKd;rsm;
pm;jcif; r&db S J jyD;ajrmufatmif vdrrhf nfjzpfí vGwv f yfa&;atmif cifrif&if; ES;D MujyD;vQif ta&SU ukd tdE, d´ jynfrS ESix f w k &f ef ,ck
yifyef;pGm aqmif&u G cf ohJ nft h wGuf yef;ukd tjrefq;Hk &&dv S rd rhf nf [k tm&Swu dk f MuD;yGm; wk;d wufrI tcgaumif; tcGiahf umif;MuD; jzpf
51 52
-29-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
aMumif;? ,ckuo hJ Ydk aeUxl;aeUjrwf pdewf YdkrS MuD;rSL;aom wkYdArm ocifoef;xGef;? rSeo
f rQonf (wpfzUJG ? wpfaoG;
MuD;wGif tpkd;&opfzGJUpnf;&onfh tpnf;t½kH;wkdYonf (wpfzGJUxJ? ocifoef;xGef;tm; tmPm&Sif wpfo?H wpfred Uf ) oabmxm;jyD;
twGuf a&SUtzkYd MuD;yGm;wk;d wuf wpfaoG;xJ? wpfox H ?J wpfred Uf twkdifyifcHtzGJU\ twGif;a&;rSL; tm;vk;H nDnn D w G n
f w
G f aygif;
jyD;vQif jrefrmvlrsK;d taygif;wkYd xJ) tjzpfjzifh aygif;pyfzUJG pnf; tjzpfjzifh tmPm&Siu f cefUvkud f oif; aqmif&u G Mf u&rnf/
tm;vnf; ulnaD qmif&u G vf rd hf vkdufjyD/ onf/ (ykH)
rnf[k arQmfvifhygaMumif;/ wpfzUJG wnf; tjzpf tmPm&Sipf epftwkid ;f tpnf; ocifukd,fawmfrIdif;? ocifjr
«jrefrmhtvif; 4-8-42» aygif;pyf vku d af om jrefrmwpf t½k;H \ wm0efct H jzpfjzifh ocifEk ocifoef;xGef;? ocifApdef
jynfv;Hk wpfrsK;d vk;H \ þtpnf; tm; cefUvku d of nf/ ocifukd,f ocifxGef;tkyf? a'gufwmbarmf
t½k;H MuD;onf tmPm&Sif pepfjzifh awmfrIdif; tm; tpnf;t½k;H \ OD;b0if;? AE¨Kv OD;pde/f
 jrefrmEkid if t
H pk;d & 0efMuD;csKyf½;Hk tvkyv f yk rf nf/ a'gufwmbarmf (*kPx f ;l aqmifq&mMuD;) tjzpf «jrefrmhtvif; 9-8-42»
twGi;f 0efcsKyf &mxl;ukd *syef tm; tmPm&Sit f jzpf wpfnw D pf wifajr§mufvkdufonf/ «Armhopfpmapmif twG1J trSw1f 1943
Munf;wyf tkycf sKyaf &; t&m&dS nGwfwnf; wifajr§mufvkdufjyD/ tpnf;t½k;H wnf&m Mo*kwf pm 24»
rpöwm wmumEkd (Takano Gensh- xkYdaMumifh jrefrmjynfwiG f (wpfzUJG ? Xmeukv d nf; &efuek Nf rdKU tvHjy Ä 1 Mo*kwf 1944 wGif r[mArm
in) u vufcH aqmif&u G o
f nf/ wpfaoG;? wpfo?H wpfred Uf ) xm;&dS bk&m;vrf; 37ukd todtrSwf tpnf;t½k;H [k trnfajymif;onf/ þ
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 98^ &rnf/ wpfzUJG um; (wkYdArmqif;&J jyKvkud jf yD/ tzGUJ a[mif;rsm;ukd yl; tzGJUcsKyftm;0if½;dk wyf (Axis Army)
355» om;tpnf;t½k;H ) wpfaf oG;um; ( aygif;í tzGUJ opfrsm;ukd tmPm [k &nfneTG ;f onf/
wkYd jrefrmvlrsK;d ) wpfou H m; (wkYd &Sif pepfjzifh xlaxmifrnf/
2 Mo*kwf 1942 jrefrmEkid if H Armqif;&Jom;\0g') wpfred Yf wkYAd rm oDcsi;f rS oHNyKdif 14 Mo*kwf 1942 ArmhumuG,f
tpk;d &opf zGiyhf JG atmifjrifonfh um; (wkYd ArmtmPm&Si\ f trdeUf ) tyk'd u f dk trsKd;om;oDcsif; tjzpf a&;wyfrawmf (bD'Dat) wnf
txdr;f trSwtf jzpf &efuek Nf rdKUwGif wkdYArmacwfopf0g'MuD;udk qefU jzifh tmPm&Sifpepft& tod axmifa&;ESihf pyfvsO;f í vrf;ñTef
atmifyGJobifrsm; usif;yonf/ usiaf omolwYdkonf wkYd Armrsm; trSwfjyKvkdufjyD/ trsKd;om;tvH csurf sm; csrw S o f nf/ xkv
d rf;ñTef
«jrefrmhtvif; 5-8-42» \&efo[ l k rSw&f rnf/ ESihf tjcm;tzGUJ udpö rsm;ukd rMumrD csuw f iG f bD'aD tonf jrefrme,ff
tmPm&Sipf epft& tmPm&Si\ f trdefUxkwfrnf/ ajr&dS *syefppfaoemywd vuf
9 Mo*kwf 1942 jrefrmtzGJUcsKyf twkdifyifcHtzGJU &Sd&rnf/ xkd aemufxyf trdeUf rxkwrf D atmufwiG f &d&S rnf/ t"duwm
Bu;D (ÄwkYAd rmqif;&Jom;tpnf;t½k;H ) tzGJU0ifrsm;tjzpfjzifh atmufyg twGi;f ocifemrnfudk vnf; 0efrmS e,fpyfa'o umuG,af pmifh
wpfzUGJ ? wpfaoG;? wpfo?H wpfred Uf yk*K¾ dvfrsm;ukd tmPm&Sifu cefU aumif;? rdrw d Ydk qidk &f m tzGUJ tvH a&Smufa&;jzpfjyD; aemifwiG f wku d f
pepft& zGUJ pnf;vku d f jyD/ xm;vku d jf yD jzpfonf/ rsm;ESifh "m;r OD;xkyfukdvnf; cku
d af &;wm0efay;&ef pOf;pm;rnf/
jrefrmjynfwiG f jrefrmacwfxl aumif;? vGwv f yfpmG tok;H jyKEkid f wyftiftm;ukd 3000 jzifh pwif
axmif&ef a'gufwmbarmf ocifNr? OD;b0if;? AE¨KvOD;pdef? cGihf &doS nf/ jy;D aemifwiG f 10000 xd wk;d csUJ zGUJ
MuD;rSL;aom qif;&Jom;0HomEk ocifxGef;tkyf? ocifApdefESifh tzGUJ 3 zGUJ wGif yg0ifol rnfjzpfaMumif; yg&dSonf/
tzGUJ BuD;? ocifxeG ;f tky?f ocifA
53 54
-30-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
[Japanese Military Administra- rsm;ESihf NAdwod QwkYd \ t&dyt f aiGU pnf;jyD;jzpfaMumif;? ppfrIquf acwfopftpdk;&onf jrefrmEkdifiH
tion, Documents, 1941-1945: PP
ukd okwo f if&iS ;f vif;jcif;tvkUd iSm vuf xrf;vko d w
l Ydk udk trIxrf; wGif acwfopfxal xmifrnf/
105-108]
jrefrmjynfwiG f &daS om tpk;d &½k;H cGifhjyKjyD;? trIrxrf;vkdolwkdYukd jrefrmtpkd;&\ vkyfief;0g'MuD;
awmfrf sm;wGif t*Fvyd b f momtpm; vnf; xGucf iG jhf yKjyD;aMumif;? okYd um;
 aiGpuúLtpkwf ta[mif; ok;H pGJ
jrefrmbmomukd wwfEidk o f a&GU aomf useaf eao;aom wyfom; (u) tm&Swu dk rf S t*Fvyd Ef iS hf
a&;udpEö iS hf pyf vsO;f í edyeG t
f pk;d
tok;H jyK&rnf jzpfaMumif; qk;H jzwf rsm; &daS eao;aMumif; od&&Sd í ppf tar&duefwYdk\ wefc;dk tmPm
& tdraf wmftrdeUf xkwjf yefonf/
csuf csrw S o
f nf/ rIqufvufxrf;vkdygu ,aeYrS pufudk NzdKzsu&f ef tvk;H t&if;ESihf
«ol&d,owif;pm 29-8-42 aemifu;dk pí wpfvtwGi;f ysOf;rem;NrdKU&dS edyGefEkdifiHMuD; a&SUaqmifwkdufckduf
edyGeftpkd;& tdrfawmftrdefU um;vQif ol&d, [kñTef;rnf/» ArmhumuG,fa&; wyfrawmfokdY vsu&f aSd om tm&Swu dk f ppfyMJG uD;
edyeG t
f pk;d &xkwf jrefrmjynfo;Hk aiG «jrefrmhtvif; 25-8-42» oGm;a&mufaq;ppfí atmifjrifu ukd tjywftowftEkid &f &daS p&ef/
puúLrsm;udk trsK;d tpm; cGjJ cm;jcif;
trIxrf;cGifh jyKrnfjzpfaMumif;/ (c) jrefrmjynfonf vk;H 0vGwf
rjyKEkdifatmif npfaya[mif;EGrf; jrefrmjynftoHviT ½hf zHk iG yhf u
JG kd aeU trIrxrf;vkyd gu rdrw d Ydkvufeuf vyfaom jynftjzpfjzifh tm&S
jcif;r&daS o;ygu pkwjf ywfaeaomf vnf 13; 30 em&DwiG f usi;f yjy;D rsm;ukd teD;qk;H edyeG yf vk yd t
f zGUJ okYd wkduf acwfopfxlaxmifa&;wGif
vnf; vufco H ;Hk pGjJ cif; jyK&rnf/ toHviT ½hf rHk S pwiftoHviT o hf nf/ csucf si;f oGm;a&muftyfE&HS rnfjzpf twlwuG MuD;yGm;csr;f om wk;d
jrefrmjynfo;Hk t*Fvyd f aiGpuúL «jrefrmhtvif; 18-8-42»
aMumif; yg&do S nf/ wufrItwGuf nDtpfukdEkdifiHrsm;
rsm;ukrd l trsKd;tpm; rcGrJ jcm;Ekid f
«jrefrmhtvif; 20-8-42» ESihf wef;wlyg0if&ef/
avmufatmif a[mif;EGrf;npfay 18 Mo*kwf 1942 *syefwyfu
(*) ,ck ppfyt JG wGi;f wGif vnf;
aecJhaomfvnf;aumif;? pkwfjywf zrf;rdxm;onfh NAdwdoQwyfrSjref 21 Mo*kwf 1942 jrefrm acwf aumif;? aemiftem*wfwiG v f nf;
aeaomfvnf;aumif;? vufcHcGifh rmppfom; 73 OD;tm; okyH ef;rsm; opftpk;d & 0efMuD;csKyf a'gufwm aumif;? edyGefESihfjrefrmwkdYonf
r&dSacs/ xm;aomaxmifrS vTwaf y;onf/ barmfESifh 0efMuD;rsm;u tpkd;& t"GeUf &Snpf mG cifrif&if;ED;S pGm quf
vk;H vk;H jywfaf eaom aiGpuúLrsm;ukd «jrefrmhtvif; 20-8-42»
vkyfief;0g'ukd xkwfjyefaMunm qHMu&ef/
rl &efuek Nf rdKU ,kud [ dk m;rm; bPf
onf/ (C) &efot l *Fvyd Ef iS hf w½kww f Ydk
wkdufü vJvS,fEkdifaMumif;/ 20 Mo*kwf 1942 ArmhumuG,f
edyGefaoemywdBuD; zsufq;D rD;½IUd oGm;ojzifh ysufp;D
«wkdif;cspf 14-8-42» a&;wyfrawmf ppf½kH;csKyf yxr
trSL;xm;aom jymusvsu&f aSd om jrefrmEkid if w H iG f
OD;pD;Akdvf AkdvfpMufmu Armhum
15 Mo*kwf 1942 *syefacwf jrefrmacwfopftpkd;&\ jrefrmjynfopf xlaxmif&ef/
uG,fa&;wyfrawmf aMunmcsuf
jrefrmtpk;d &tzGUJ 0efMuD;rsm; aMunmcsuf jrefrmacwfopftpd;k &onf txuf
ukd xkwjf yefonf/ xkad Munmcsuf
yxrtMudrf tpnf;ta0; usi;f ,aeU jrefrmacwfopf tpd;k &ukd yg vkyif ef;0g'MuD; atmifjrifa&;
wGif ,cktcg Armhvw G vf yfa&;
yonf/ tpnf;ta0;wGif jrefrm edyeG w
f yfrawmf\ aoemywdBuD; twGut f oufEiS phf nf;pdru f dk y"me
wyfrawmfukd ArmhumuG,fa&;
Ekid if w
H iG f rvkv
d m;aom vlrsK;d jcm; qkd *sKd a'gh tD;'g;tm; tMu;D trSL; rxm;bJ aqmif&u G af wmhrnf/ ,
wyfrawmf[k topfjyefv f nf zGUJ
xm;í wnfaxmifvu dk jf yD/ jrefrm ck jrefrmacwfopftpd;k &onf ed
55 56
-31-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
yGef ppfaoemywdMuD;udt k rSL;xm; aom wm0efudk (wpfaoG;-wpfoH ocifoef;xGef;? wGif usi;f y&m tmPm&SiMf u;D
jyD; vk;H 0vGwv f yfaom jrefrmEkid if H -wpfred Uf ) jzpfaom jrefrmacwf «wkdif;cspf 21-8-42» a'gufwmbarmf? 0efMuD; ocif
xlaxmifa&;ukd vrf;cif;aeaom opf0g'ESihf nDpmG vku d ef maqmif Apde?f ocifu, dk af wmfridI ;f wkYdu
tpk;d & jzpfonf/ edyeG t f pk;d &u &GufMu&rnf/ 22 Mo*kwf 1942 jrefrmjynfol toD;oD; ajymqkd rdeUf Mum;Mu
vnf; jrefrmjynfudk vGwv f yfa&; jrefrmvlrsK;d pdwo f abmom arG; jynfom;rsm;\ a<u;aMumfoHukd aMumif;? ¤if;zGiyhf o JG Ydk t&m&dMS uD;
ay;rnf[k wdwv d if;vif; urÇm jrLMu&efr[kw?f tm&Svrl sK;d rsm;\ xkwfjyefonf/ i,fEiS hf wkYdArmqif;&Jom; tzGUJ 0if
okYd uwday;jyD;jyD/ þuwdopöm pdwo f abmukv d nf; arG;jrLjyD;tm&S jrefrmjynfol jynfom;rsm; rsm; <ua&mufMuaMumif;? ¤if;
ukd uREyfk w f Ydk ,k&H rnf/ wkud \ f acgif;aqmifjzpfaomedyeG f a<u;aMumf o H tpnf;t½k;H zGiyhf w JG iG f atmufygoD
jrefrmajrjyifrS edyGefjrefrmrsm;\ vlrsKd;wkYd EiS hf wpfaoG;xJ wpfo (1) urÇmopf-tcgopf -jrefrm csif;ukd qkMd uaMumif;/
&efol [lorQ ESix f wk af &;wGif abmwnf; xm;Mu&rnf/ opf
jrefrmwpfrsKd;om;vkH;onf wyffr uREyfk w f Yd\
k txufyg vkyif ef; (2) wpfaoG;-wpfoH-wpfrdefU Armhacwfopf (oDcsif;)
awmfMuD; wpfwyftaejzifh edyeG f 0g'MuD; tqk;H wkid f atmifjrif&ef (3) jrefrmjynfMuD; vGwv f yfawmh ArmjynfMuD;aumif;aom pepfeJU
wyfrawmfMuD;ukd vkH;0pGefUpm;ul ,cifuvnf; toufEiS phf nf;pdrf rnf edyeG u f wd &jyD &jyD tcgopf ay:vmjyD/ urÇmt h a&SU
nDcMhJ u\/ xked nf;f twl vkyif ef; riJuh u G b f J vloed wfMum; rsK;d aph (4) tm&Sacwfopf 0ifr,f 0if ykid ;f 0kid ;f 0ef;MupkYd igwkYdArmppf
0g'MuD; atmifjrifa&;twGufukd cscjhJ yD/ ,ckvnf; xkrd sK;d aphudk r,f onf? &eforl sm; aoG;cGcJ w hJ hJ 0g'
vnf; jrefrmwpfrsKd;om;vk;H onf atmifjrifatmif tqkH;wkdifatmif (5) edyeG jf refrm aoG;pnf;Muyg? awG y,frnf/ ArmjynfbmG ; wkid ;f
jrefrmacwfopftpkd;& trdefUukd aqmif&Gufrnf[k vlodewfMum; edyeG jf refrm aoG;pnf;Muyg &if;om;wkYd pdwx f m;wlMujyD/ edyeG f
em,lum aoG;ESiafh cR;ESihf 0kid ;f 0ef; opömjyKvkdufonf/ wkdif;oljynf (6) jrefrf medyeG -f befZidk ;f -befZidk ;f Arm cspfygonf/ aoG;eJUacR;eJU
ulnDaqmif&GufMu&rnf/ om; jrefrmrsm;uvnf;þtwkid ;f (7) tar&duef t*Fvef acsvu dk f t&if;pku d w
f nf/ rsK;d omuD wkYdArm
jrefrmwkid ;f jrefrmwkid ;f uvnf; opömjyKí uREyfk w f YdkEiS thf wlvu dk cf hJ rIef;vkduf jynf (acwfaumif;a&mufvmjyD)2
txufwGif ñTefMum;xm;aom Muukefavmh/ (8) tm&SppfMuD; ulr,f 0kid ;f r,f urÇmwnfatmifyif pnf;vkH;nD
jreffrmacwfopfvkyfief; 0g'MuD; edyGefppfaoemywd (9) aoG;pkw0f g' ysujf yD aysmufjyD nGwfrnf/
atmifjrifatmifvkyfjcif; tm;jzifh trSL;xm;aom (10) omuDrsK;d a[h wkYdjrefrm wkYd oHjydKif/ / wpfaoG;wpfow H pfred Uf
jrefrmhprG ;f &nfowdu å dk jyMu&rnf/ jrefrmacwfopftpdk;& jrefrm xJudk pdwx f J pG&J rnf/ wkYdArm ig
uREyfk w
f Ydok nf ,cktcg *kP d ;f 0efMuD;csKyf a'gufwmbarmf «wkdif;cspf 22-8-42» wkYdArm wpfzUJG wnf; pnf;½k;H jyD)2/
trsK;d rsK;d uGjJ ym;jcif; tvsO;f r&dS 0efMuD;rsm; csed cf grDS qef;opfwhJ "mwfaumvD
awmhbJ wpfaoG;wnf; wpfoH ocifjr? a'gufwmodef;armif? at;csr;f rJh tcga&mufjyD/ vlwidk ;f
wnf; wpfred Uf wnf; jzpfíaeav OD;xGef;atmif? OD;b0if;? 26 Mo*kwf 1942 wkYd Armqif;&J yif acsmifvnfrnf/ (wkYd Arm)2
jyD/ xkYdaMumifh jynfojl ynfom;rsm; AE¨KvOD;pdef? ocifxGef;tkyf? om; tpnf;t½k;H zGiyhf u
JG dk &efuek f wkid ;f jynf urÇmopfeUJ tcgopf
uvnf; trdeYf ay; ñGeT Mf um;xm; OD;vSaz? ocifApdef NrdKU tvHjybk&m;vrf; trSwf 37 Armacwfopf wnfaxmif atmif
57 58
-32-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
jrifonf/ «wkdif;cspf 11-9-42» aMunmcsuf xkwjf yefonf/ onf/
t*Fvyd u f kd taoESrH nf/ tar&d «jrefrmhtvif; 16-9-42» «jrefrmhtvif; 15-9-42» 1/ (1) ,ck wpfcsuv f w T f trdeUf
uefyg ajrvSerf nf/ tm&SppfyEJG JT awmfudk 1942 ckEpS f jrefrmjynf
zkYd&ef? wkYdu0l idk ;f jyD; wku
d rf nf cku
d f 9 pufwifbm 1942 &efuek Nf rdKU  jrefrmjynf aMu;aiGEiS fh qkid f aiGaMu; pDpOfrI wpfcsuv f w
T f
rnf/ pnf;vk;H nDnm Armjynf/ &efEidk af ps; (,ck Akv
d cf sKyfatmif aom pDpOfrIqkdif&m trdefUxkwf trdeUf [k ac:wGit f yfonf/
wkYd trsK;d om;om urÇmwnf w qef;aps;) usef;rma&;jycef;wGif jyefonf/ (2) ,ck wpfcsuv f w T f trdeUf
u,f vGwfvyfa&;ay;awmhrnf/ pma&;q&mrsm; tpnf;ta0; edyGeftpkd;& ppfbufqkdif&m rSm wpfjynfv;Hk ESihf oufqidk af p
edyeG f uwdudk &jyD &jyD/ (tm&S usi;f yum jrefrmjynfpma&;q&m aiGpuúLrsm;\wefbkd;azmfjycsuf &rnf/
wk d u f r S m acwf o pf x l a xmif toif;zGJUpnf;&ef qkH;jzwfonf/ jref rmjynf (3) ,ck wpfcsuv f w T tf rdeUf
onf/ wkYdun l D wkYdaoG;pnf;um tpnf;ta0;wGif trIaqmifrsm; aMu;aiGESifhqkdifaom xkwjf yefaMunmonfah eUu tp
rqkid ;f jyD)2/ a[h befZidk ;f befZidk ;f a&G;aumufwifajr§mufonf/ pDpOfrIqkdif&m jyKonfh wpfvtukew f iG f twnf
wkYd Armpdwx f rJ mS BuHwidk ;f jzpf& «jrefrmhtvif; 18^20-9-42» wpfcsufvTwftrdefUawmf jzpfap&rnf/ aiGaMu;pepfopfukd
rnf/ jrefrmjynfwiG f vJv, S f ok;H pGaJ e Oya't& wnfaxmifonft h csdef
oHNydKif (wpfaoG; wpfoH wpfred Uf 12 pufwifbm 1942 eHeuf 9 aom *syeftpk;d & ppfbufqidk &f m txd twnfjzpfap&rnf/
atmifjrifonf) em&Dtcsdewf iG f NAdwo
d Qav,mOfysH aiGpuúLrsm;udk w&m;0if tod 2/ yJ? ykid u
f dk zsuo f rd ;f &rnf/ qifh
«wkdif;cspf 6-9-42» 6 pif; rEÅav;NrdKUay:okYd ajrmuf trSwjf yK&efEiS hf wefb;dk ukd rQw udk jrefrmjynfo;Hk tjzpfjzifh
rSawmifoYdk jzwfoef;um Ak;H BuJcs nDnw G af p&ef xkwjf yefaom wpf twnfjzpfap&rnf/ wpfqifh
pufwifbm onf/ Ak;H 'PfaMumifh 'Pf&m&ol csufvGTwftrdefU/ onf aiG'*Fg; wpfusy\ f wpf&m
6 pufwifbm 1942 &efuek f 20? aool 10 OD;cefU&do S nf/ 1942 ckEpS f 'DZifbmv 8 &ufaeU ykH wpfyEHk iS hf nDrQrnf/
«jrefrmhtvif; 20-9-42»
aq;½kBH uD;wGif Akv
d cf sKyfatmifqef; wGif vJv, S o f ;Hk pGaJ eaom aiGpuúL (u) &Spyf J okYdr[kwf owåKig;rl;
ESihf a':cifMunf vufxyfonf/ rsm;ESihf *syeftpk;d &bufqidk &f m aiG aph qifh ig;q,f/
«a'gufwmjrifah qG *syefacwf aq;½kH 13 pufwifbm 1942 jrefrm
puúLrsm;udk jrefrmjynfwiG f Oya' (c) av;yJ okYdr[kwf owåKrwf
BuD;0,f? &efuek ?f [Hom0wDyEHk ydS ?f 19 jynfpma&;q&mrsm;toif; pnf;
t& todtrSwfjyK&ef tvkdYiSm aph qifh ESpq f ,fih g;/
67? pm 84/ aemifu;dk um;vQif a'guf rsO;f Oya'udk twnfjyKonf/
«pma&;q&mpmapmif? trSwf 1?
tpd;k &u csucf si;f ta&;,lvt dk yf (*) ESpyf J okYdr[kwf owåKrl;aph
wmjrifah qG *syefacwfaq;½kHMuD;0,f
[knTef;rnf/» 8-12-42? pm 81» onfh taMumif;tcsurf sm; &daS e qifh wpfq,f/
ojzifh jrefrmEkid if aH wmf twGi;f &dS (C) wpfyJ okYdr[kwf owåKyaJ ph
7 pufwifbm 1942 A[kpd nf 15 pufwifbm 1942 &efuek f *syefwyfrawmf\ ppfaoemywd ig;qifh/
OD;bOD; (0efMuD;a[mif;) rEÅav; &JAv
dk cf sKyf OD;b&Du NrdKUolNrdKUom; MuD;\ oabmwlncD sut f & 0ef (i) ykud qf H aMu;jym; wpfjym; wpf
NrKd U ajrmufbuf uykid &f mG wGif iSuf rsm; od&eSd m;vnfvu dk ef m&ef t MuD;csKyfu atmufygwpfcsuf qifh/
zsm;a&m*gjzifh uG,v
f eG o f mG ;onf/ wGuf avaMumif; umuG,af &; vTwt f rdeUf awmfudk xkwjf yefvu dk f (p) yku d q f H wpf0uf aMu;jym;

59 60
-33-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
wpfjym; qifw h pf0uf/ r[kwf ta&mif;t0,f jyKvkyf aom tcsut f vufrsm;ukd a&;qGJ
(q) wpfykdif aMu;jym;wpfjym; onf/ aiG '*Fg; vky&f efEiS hf aiG 18 pufwifbm 1942 rEÅav; í tm&Sawmifyidk ;f wyfrawmf Xme
qifhwpf0uf/ puúLvky&f ef twGuf qk;d aq;okYdr NrdKUü txl;ausnmcsuf xkwjf yef csKyfEiS hf A[kpd pfO;D pD;½k;H csKyfoYdk wif
3/ jrefrmEkid if aH wmf&Sd *syefwyfr [kwf u&d,mukd 0,fonf? vuf &mwGif rEÅav;jrdKUoljrdKUom;rsm; oGif;onf/
awmf ppfaoemywdMuD;u 1942 cHonf a&mif;onf? ok;H pGo J nfjzpf &efolYav,mOfysHrsm; vma&muf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 358»
ckEpS f arv 1 &ufaeUwGif xkwf ap? okYdr[kwf (C) jrefrmjynf Ak;H BuJonfukd wkev f yI af jcmufjcm;
&ef rvkad Mumif;? &efoal v,mOfysH  *syefMunf;wyfrawmf XmecsKyf
jyefaMunmonft h wkid ;f *syeftpk;d wGif;okdY aiGpuúLukdwifoGif;jcif;
vmvQif NrdKUolNrdKUom;rsm; MudKwif onf *syefEidk if &H Sd ,krd t
D &k D (Yom-
& ppfbufqidk &f m aiGpuúLrsm; jyKvyk cf v
hJ Qif MuD;av;pGm tjypfay;
iuri)owif;pmwku d tf m; ppfbuf
onf usy?f a':vmokYdr[kwf qifh cH&vdrfhrnf/ od&&Sd ef owday;OMorIw&f ef pDpOf
aeonf[kyg&dSonf/ qkid &f m tmPmykid \ f MuD;Muyfru I kd
tpdwt f ykid ;f rsm; jzpfap&rnf/ barmf? 0efMuD;csKyf
«wkdif;cspf 24-9-42» cH,u l m jrefrmEkid if üH owif;pm
¤if;tjyif þaiGpuúLrsm;onf yk'f &efukefNrdKU/
xkwaf 0 jzefYcscd iG u hf kd tyfEiS ;f
r 3 wGif azmfjyxm;aom aiGrsm; 1942 ck? pufwifbm? 15&uf/
«jrefrmhtvif; 16-9-42» 20 pufwifbm 1942 jrefrm onf/
ESihf wpfcsed w f nf; vSv J , S of ;Hk pGaJ e «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 245»
&rnf/ a':vmonf usyEf iS w hf ef «wkdif;cspf 20-9-42» Ekid if t
H pk;d &tzGUJ 0efMuD;csKyf a'guf
bk;d nDwrl Qwl jzpfaf p&rnf/ wm barmfu jrpD m; - jr&D iS rf sm;
17 pufwifbm 1942 ocif ESihf txl; oufqidk af om wpfcsuf 23 pufwifbm 1942 wkYdArm
4/ rnforl qkd (u) ,ck wpfcsuf qif;&Jom;tpnf;t½kH; XmecsKyffrS
vTwf trdeUf yg tcsurf sm;ukd usL; ausmfpdef aoewfypfcH&onf/ vTwf trdeYf xw k jf yefonf/
«a'gufwmjrifhaqG *syefacwfaq;½kH «jrefrmhtvif; 23^24 -9-42» ausnmcsuf trSwf 1 ukx d w
k jf yef
vGeo f nfjzpfap? vku d ef m&ef vpf aMunmonf/ aMunmcsufrmS -
BuD;0,f pm 146»
[if;onfjzpfap? vkdufemjcif;udk «jrefrmhtvif; 22-9-42» ,cktcg Armh tzGUJ csKyf
ydwfyifwm;qD;onfjzpfap? okdYr  *syeftrSwf 15 wyfrawmf
onf jrefrmjynfow l Yk\
d ,kMH unf MuD;jzpfaom (wkdYArmqif;&Jom;
[kwf (c) aiG'*Fg; twkjyKvyk f *syef ppftyk cf sKyaf &; OD;pD;Xme tpnf;f t½k;H MuD;) zGUJ pnf;jyD;jzpf&m
onf jzpfaf p? aiGpuúLukd twkyHk rI ykrd &dk &d&S efEiS hf tdE, d´ rl0g' a&;
ukd bk&ifctH rd af wmfa[mif;rS &ef qGJvkyfukdif aqmif&GufoGm;&ef a&SUokdY aqmif&Guf&efvkyfief;rsm;
ESyd jf cif;jyKvkyo f nf jzpfap? okYd r ukefNrdKUq&mjzpfoif odyÜHausmif; rSm atmufygtpDtpOftwkid ;f jzpf
[kwf (*) aiG'*Fg;ukd twkjyKvyk f tvkYdimS jrefrmEkid if t H m; vGwv f yff
taqmuftODoYdk ajymif;a&TUonf/ a&; ay;oifrh ay;oifu h dk tbuf ygonf/
onfh enf;wpfcck \ k tpdwt f ykid ;f «*syefacwfppftkyfcsKyfa&; pm 91» 1/ rMumrDtwGi;f wkYdArmtmPm
ukd jyKvyk o f nfjzpfap? odYkr[kwf bufrS avhvmokH;oyfjyD;aemuf
vGwfvyfaom jrefrmEkdifiHtpkd;& &Siu f c½kid af cgif;aqmif? NrdKUe,f
jyifonfh enf;wpfcck \ k tpdwf  jrefrmacwfopftpk;d & b@m acgif;aqmif? jrdKUraus;&Gmacgif;
tykid ;f ukjd yKvkyo f nf aqmif&u G f wnfaxmifa&;tpDtpOfESifh jref
a&;Xmeu xD twkdifyifcHtzGJU rmEkdifiHtm; vGwfvyfa&;ay;oifh aqmifrsm; cefYrnf/
onf okYrd [kwf 0,fonf vufcH zGJUpnf;onf/ 2/ c½kid af cgif;f aqmifrsm;u rdrw d Ykd
onf? a&mif;onf/ ok;H pGo J nf okYd aMumif; qk;H jzwfcsuEf iS hf ywfouf
«jrefrmhtvif; 5-11-43» c½kid t
f wGi;f &dS pkaygif;zGUJ pnf;rnfh
61 62
-34-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
tzGUJ rsm;tm; pka0;apjyD;vQif c½kid f awmif) OD;atmifZaH 0 ? (weoFm&D ay:okYd jzwfoef;oGm;&if; Ak;H BuJ wm barmf½;Hk cef;okYd Armhvw G f
wkYdArm qif;&Jom;tpnf;t½k;H zGUJ wkid ;f ) ocifcifatmif? XmecsKy\f csoGm;onf/ vyfa&;wyfrawmfwGif ,kd;',m;
pnf;&rnf/ jrdKUe,f? jrdKUraus;&Gm twGi;f a&;rSL; OD;ode;f wkYdtm; cefY «wkdif;cspf 30-9-42» rS tpjyKvku d yf g wku d cf u
dk cf o
hJ nfh
rsm;üvnf; xkdenf;wljyKvkyf & tyfwm0efay;onf/ «jrefrmhtvif; 2-10-42» jrefrmvlrsK;d ppfAv dk Ef iS hf ppfom; 32
rnf/ «jrefrmhtvif; 25-9-42» OD;u pm;0wfaea&; tultnDay;
3/ tpnf;t½k;H zGUJ pnf;jyD;rS A[kd  &efukefNrdKU*sifrcgem (Gym- &ef wifjy&m a'gufwmbarmfu
 wkYdArmqif;&Jom; tpnf;t½k;H Khana)uvyfwi G f ArmhumuG,f
uay;aom ykpH jH zwfyidk ;f rsm;jzifo
h m ulnrD nf[k ajymMum;onf/
0g'jzefYcsad &;rSL; ocifwifu aMu a&;wyfrawmf ppfXmecsKyrf S jrefrm «vlxkOD;vS owif;pmrsm;ajymjywJh
toif;om;rsm;ukd vufcí H ESpf
nmcsuf wpf&yffxkwfjyef&mwGif Akv
d Mf uD; tm;vk;H ESihf *syefppfAv
dk f ppfwGif;Armjynf ‘«'kwd,wGJ» rEÅav;
pOfaMu;aiGrsm; aumufcH&rnf/
wkYdArm tpnf;t½k;H 0if MuD; tm;vk;H awGUqkH rdwq f uf MuD;yGm;a&;ykEH ydS ?f 1968/ pm-47-48
,cktawmtwGif; ESpfpOfaMu;
tm;vkH;wkdYonf wpfaoG;wpfoH xrif;pm;yGJMuD; usif;yonf/ aemifu;dk um;vQif vlxOk ;D vS ppfwGif;
o'¨gaMu;rsm; vkH;0aumufcHjcif; Armjynf ('k) [kñTef;rnf/»
wpfred Yf 0g'udk tm;vk;H vku
d ef mMu «jrefrmhtvif; 3-10-42»
rjyK&/
&rnfjzpfonfhtwkdif; XmecsKyfrS
ocifE?k XmecsKyfrLS ; 7 atmufwkdbm 1942 NAdwo d Q
«jrefrmhtvif; 23-9-42»
cGijhf yKxm;aom pmwrf;pm&Guf atmufwkdbmv
rsm; ykHESdyfa0iSjcif;? XmecsKyfrS 1 atmufwb dk m 1942 ,k;d ',m; av,mOfrsm; rEÅav;NrdKUay: Ak;H
todtrSwf tcGifhjyKxm;aom jrefrm rD;&xm;vrf; azmufvyk f rsm; BuJonf/
pnf;rsOf;twkid ;f a[majymjcif;wkYd «vlxkOD;vS owif;pmrsm;ajymjywJh
25 pufwifbm 1942 wkYdArm a&;twGuf pwifpDpOfaqmif&Guf ppfwGif;Armjynf ‘«pwkwåwGJ» rEÅav;
tmPm&SiMf uD; a'gufwm barmf rSwpfyg;? tjcm;enf; pm&Gupf m onf/ MuD;yGm;a&;ykEH ydS ?f 1968/ pm238 aemif
u wkYdArmtpnf;t½k;H wm0efcH wrf;rsm; a0iSjcif; a[majymjcif; [The war Dead of the Common
uk;d um;vQif vlxOk ;D vS ppfwGif;Arm
wealth - 1939-45, Thanbyu-zayat
rsm;tjzpf XmecsKyrf LS ; ocifE?k wkYdudk rjyKvyk Mf u&ef Muyfwnf;pGm war cemetery Part 1, London war jynf (p) [kñTef;rnf/»
'kw, d XmecsKyrf LS ; ocifcsp?f wm;jrpfvkdufonf [kyg&dSonf/ graves Commission 1961.P IV ]
'kw, d XmecsKyrf LS ; ocifn?D «jrefrmhtvif; 25-9-42» 8 atmufwkdbm 1942 &Gmpm;
0g'jyefYyGm;a&;rSL; ocifwif? 26 pufwifbm 1942 jrefrm 4 atmufwkdbm 1942 rEÅav; BuD; pdeaf A'g &efuek Nf rdKU a&Tawmif
pD;yGm;a&;rSL; ocifoif? b@m ynm&dw
S pfO;D jzpfaom ta0; NrdKUwGif ta&SUtm&Swu
dk v
f il ,frsm; wef;wGif uG,v f eG o
f nf/
a&;rSL; OD;oefYZif? wkYdArmh wuf tpnf;t½k;H wnfaxmifonf/ «a'gufwmjrifah qG *syefacwf aq;½kH
a&mufrif; OD;atmifBuD; a&TbNdk rdKUü BuD;0,f pm 126»
vlrLS ; ocifwifxeG ;f ? pnf;½k;H uG,vf eG f onf/ «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-y pm
281» «jrefrmhtvif; 11-10-42»
a&;rS L ; (atmuf j ref r mjynf ) «jrefrmhtvif; 20-10-42»
ocif0wif? (txufjrefrmjynf)
10 atmufwkdbm 1942 jrefrm
OD;uku d Mdk uD;? (&ckid w
f idk ;f ESihf csi;f 29 pufwifbm 1942 NAw d o
d Q
&efuek Nf rdKUtwGi;f 0efrsm;½k;H (,ck jynf tpk;d &0efBuD;csKyf a'gufwm
av,mOf 13 pif;cefY rEÅav;NrdKU
0efMuD;rsm;½kH;)&dS0efMuD;csKyf a'guf barmfonf jrefrmjynftoHvTifh
63 64
-35-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
½krH S rdeYfceG ;f ajymMum;onf/ rdeUf cGe;f ppfykvdyfodkY csufcsif;wkdifMum;& jynf acwfopftpk;d & zGiyhf t
JG crf; Ekd0ifbmv
wGif ygonfh txl;taMumif; ok;H rnf[k yg&do S nf/ tem; usi;f yonf/ 2 Ek0d ifbm 1942 jrefrmjynftpd;k
csufrSm «jrefrmhtvif; 18-10-42» «jrefrmhtvif; 29-10-42» & ukepf nfMuD;Muyfa&;Xmeu MuD;
(1) ta&SUtm&Swu dk pf pf rSL;í ukepf nfMuD;Muyfa&; tpnf;
(2) Armhvw G vf yfa&; 21 atmufwkdbm 1942 wkYdArm  jrefrmjynfacwfopftpkd;&onf ta0; usi;f yonf/
(3) tkycf sKyfa&;tzGUJ \ vkyif ef; tpnf;t½k;H 0g'jzefYa&;rSL; ocif u&if-ArmcspMf unfa&; rdwq f uf «jrefrmhtvif; 4-11-42»
tpDtpOfwkdYjzpfonf/ wifu aMunmwpf&yf xkwjf yef tzGUJ ukd zGUJ pnf;í tzGUJ 0ify*k Kd¾ vf
«jrefrmhtvif; 14-10-42» &mwGif tpnf;t½k;H ukd wkYdArm MuD;rsm;u ajrmif;jr? rtlyif? 3 Ekd0ifbm 1942 jrefrmjynf
tpnf;t½k;H rsm;ESihf qif;&Jom; ykord cf ½kid rf sm;okYd vSnv
hf nfum edyeG t
f oif;MuD;zGihf yGu
J si;f yonf/
13 atmufwkdbm 1942 Armhum tpnf;t½k;H wkYd udk aygif;pyfí zGUJ u&if - Arm cspMf unfa&;udpw ö Ydk «jrefrmhtvif; 6-11-42»
uG,af &; ppfwyfAvdk rf LS ;MuD;atmif pnf;jcif; r[kwb f J ocifu, dk f ukd aqmif&u G o
f nf/
qef; ysO;f rem; ppfausmif;ukd ppf awmfridI ;f MuD;rSL;cJah om wkYdArm «Armhacwf 6-12-42» 4 Ekd0ifbm 1942 jrefrmjynf
aq;Munfh½Ionf/ tpnf;t½k;H ? ocifxeG ;f tkyMf uD;rSL; ½kyf&Siftoif;MuD;ukd wnfaxmif
«jrefrmhtvif; 18-10-42» aom wkYd Armtpnf;t½k;H ? a'guf 23 atmufwkdbm 1942 jrefrm onf/
wmbarmf BuD;rSL;cJah om qif;&J jynf 0g'jzefYjzL;a&;XmerS awmif «jrefrmhtvif; 5-11-42»
15 atmufwkdbm 1942 rEÅav; om; 0HomEk tpnf;t½k;H rsm;udk olv,form;wkYdtm; n§mwm
NrdKUwGif *syefbmomoifausmif; vk;H 0zsuford ;f apí t*Fv f yd w
f Ydk \ axmufxm;í 1941-42 b@m 8 Ekd0ifbm 1942 &efuek Nf rKd U
pwifzGifhvSpfonf/ aoG;cGpJ epfudk tjrpf rS EIwyf ,fjyD; awmfEpS tf wGuf v,fceG af wmfrsm; usKduúpHjrif;uGif;MuD; twGif;ü
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-y pm vQif acwfopfEidk if u H dk xlaxmif pnf;Muyf aumufcHjcif;rS vkH;0 jrif;uGi;f jyefvnf wnfaqmuf
280» &ef ocifu, dk af wmfridI ;f ? a'guf vGwjf idr;f csrf;omcGiahf y;&ef qk;H &ef tpnf;ta0;jyK vkyfonf/
wmbarmf? ocifxeG ;f tky?f ocif jzwfvu dk jf yD jzpfaMumif; aMunm &efuek f wyfuvyf(Yangon Turf
18 atmufwb dk m 1942 *syefppf jr? ocifApde?f OD;b0if;? ocif onf/ Club)trnfudk &efue k f jrif;jydKif
bufjyefMum;a&;XmerS ]]olvQKEd rdS f oef;xGe;f ESihf AE¨KvOD;pdef wkYd u «jrefrmhtvif; 23-10-42» toif;tjzpf zGUJ pnf;aMumif; qk;H
eif;a&;}} aMunmcsuf xkwjf yef OD;aqmifí wkdYArmqif;&Jom; jzwfonf/
onf/ tpnf;t½k;H ukd topfwnf axmif atmufwkdbm 1942 ,krd t D &l D «jrefrmhtvif; 11-11-42»
1/ ppfonftiftm;? ae&m? vIyf jcif;jzpfí jzpfaMumif;yg&dSonf/ owif;pmwkdufu &efukefNrdKU
&Sm;rIpaom *syefppfwyf\ «jrefrmhtvif; 23-10-42» pywfvrf; (,ckAkdvfatmifausmf 10 Ekd0ifbm 1942 tmPm&Sif
taMumif;rsm;ukd rnfoUl rQ rajym vrf;)wGif bd½rk m&Sib
f eG ;f ac: *kdPf;? qif;&Jom;0HomEktzGJU?
&/ 22 atmufwkdbm 1942 rEåav; jrefrmowif;pmwku
d f wnfaxmif ocifukd,fawmfrIdif; MuD;rSL;aom
2/ wpfpw Hk pfa,muf vmar;ygu NrdKUwGif txufjrefrmEkid if H jrefrm onf/ wkdYArmtpnf;t½kH;wkdYu ¤if;wkdY
¤if;onf olvQKdjzpfonf/ *syef «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 245» toif;rsm;udk zsuof rd ;f jyD; toif;
65 66
-36-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
om;rsm;tm; topfwnfaxmifjyD;  *syef ppftyk cf sKyfa&;½k;H u wpf  *syef trSwf 18 wyfru &Sr;f - 20 Ekd0ifbm 1942 NAw d o d Q
jzpfaom wkYdArmqif;&Jom;tpnf; csuv
f wT f trdeYfxw k jf yefí &Sr;f ya'gifta&;tcif;ukd Mum;0ifajz av,mOfrsm; rEÅav;NrdKUay: Ak;H BuJ
t½k;H okYd yg0ifMu&rnf[k aMunm jynfe,f tkycf sKyfa&;½k;H wnf &Si;f ay;jyD; cspMf unfa&;pmcsKyf csKyf csonf/
onff/ axmif&ef ñTeMf um;onf/ qkdaponf/ «vlxkOD;vS ppfwGif;Armjynf-'k pm
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-'k pm «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 252^ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 311» 139»
91» 305»
[Japanese Military Administra-  n 9 em&Dtcsed w f iG f &efuek Nf rdKU
tion, Documents, 1941-1945: PP 24 Ekd0ifbm 1942 ArmhumuG,f
&ckdifwkdif;vHk;qkdif&m wkdif;&if; ajrmufbufwiG f NAdwo d Qav,mOf a&;wyfrawmf aoemywd Akv d rf LS ;
203-205]
om; tpnf;t½k;H MuD;ESihf wkid ;f &if; av;pD;u Ak;H rsm;BuJcs&m *syefwYdk MuD;atmifqef;u wyfrawmfokdY
om; u&iftrsKd;om;toif;u u av,mOfypftajrmufrsm;jzifh 0ifa&muf ppfrx I rf;&efupd Eö iS hf pyf
15 Ekd0ifbm 1942 jrefrmjynf
¤if;wkYd toif;rsm; zsuford ;f jyD; ypfcwfwkdufckdufonf/ vsOf;í rdefYcGef;ajymMum;onf/
acwfopft f pk;d & yxrtMudrf xD
wkYdArm qif;&Jom; tpnf;t½k;H okYd «jrefrmhtvif; 19-11-42» «ol&d, 2-12-42»
zGiyhf JG usif;yonf/
0if a&muf&ef aMunmonf/ «jrefrmhtvif; 20-11-42»
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-'k pm 19 Ekd0ifbm 1942 Ak'b ¨ mom
92» omoemtpnf;t½k;H A[kXd me
16 Ekd0ifbm 1942 jrefrmEkid if H
taxGaxG wm0efaqmifrSL;csKyf 25 Ekd0ifbm 1942 &efuek Nf rdKU?
 ppfawGNrdKUay: yso
H ef;vmaom tpk;d &0efMuD;csKyf a'gufwmbarmff
OD;wdavmuÓPu Ak'¨bmom jynfvrf; pdeAf if;qifah usmif; Armh
NAdwdoQppfav,mOfrsm;ukd *syef u ArmhumuG,af &; wyfrawmf
omoem tpnf;t½k;H \ t"du umuG,fa&;wyfrawmf ppfXme
wkud af v,mOfrsm;u wku d cf u
dk f Akv
d of ifwef;ausmif;okYd oGm;a&muf
&nf&, G cf surf mS om oema&;ESihf csKyf½;Hk MuD;ü aeYvnf 13;00 em&D
um NAdwo d Qav,mOfrsm;ukd ypfcs ppfaq;jyD; rdeYf ceG ;f ajymMum;onf/
«jrefrmhtvif; 19-11-42»
bmoma&;jzpfí rdpmä t*Fvyd w f Ydk wGif ArmhumuG,af &; wyfrawmf
onf/ vufxuf uuJo h Ydk Ekid if aH &;ESihf ppfrljyifqifa&;½kH;XmerSL; 'kwd,
«jrefrmhtvif; 17-11-42» vk;H 0 rywfoufonfh tjyif Akv
d rf LS ;MuD; zlut
l u
D *syefEiS hf jref
Armhacwfowif;pm pwifxw k f
a0&m pkpak ygif; apmifa& 800 om tpnf; t½k;H &nf&, G cf suf (C) rmowif;pmq&mrsm;tm; awGU
14 Ekd0ifbm 1942 *syefEidk if rH S t& jrefrmjynfEiS hf wuG tm&S qkjH yD; ArmhumuG,af &; wyfr
jrefrmEkid if v
H ma&mufonfh ppfao xkwfa0EkdifcJhonf/
«jrefrmhtvif; 17-11-42» wkdufMuD;\ aumif;pm;a&;ukdrl awmfMu;D twGuf {jyD 1 &ufrpS í
emywdcsKyfMuD; tku d mab (OKa- um; bk&m;w&m;awmfEiS hf rqefU ppf o m;opf r sm; pk a qmif ; rnf h
be)u a&Tw* d aHk pwDawmfMu;D twGuf usiaf om tcsu[ f o l rQ aqmif taMumif;ESifh ArmumuG,fa&;
17 Ekd0ifbm 1942 *syeftpd;k &
aiGusyf 50000 vSL'gef;onf/ &GufoGm;rnfjzpfaMumif; aMunm wyfrawmf taMumif;ukd jrefrm
«jrefrmhtvif; 27-11-42»
ESihf ,k;d ',m;tpk;d &wkYd ,k;d ',m;-
jrefrm rD;&xm;vrf; azmufvyk f onf/ bmomjzifh pDpOfxm;jyD; rsuEf mS zk;H
a&;pmcsKyff csKyfqkdonf/ «jrefrmhtvif; 19-11-42» wGif vufeufuidk f jrefrmhppfom;
«jrefrmhtvif; 19-11-42»
67 68
-37-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
wpfO;D a'gif;tvHMuD;teD;wGif &yf ArmhumuG,af &; wyfrawmf 4 'DZifbm 1942 &efuek af ejynf &efukefaejynfawmf cef;rMuD;ü
aeyku
H dk azmfjyxm;onfh pmtkyuf dk taMumif;a[majymonf/ awmfwiG af tmifajrysKd;&ef twGuf tm&Swudk f ppfyJG ESpyf wfvnf
a0iSonf/ «jrefrmhtvif; 2-12-42» a&TbkdNrdKUawmif- rl;wl;ajrmif;\ txdrf;trSwftjzpff vlxktpnf;
«jrefrmhtvif; 27-11-42» awmifbuf? a&Tbkd-rEÅav;um; ta0;yGMJ uD; usif;yonf/
29 Ekd0ifbm 1942 ArmhumuG,f vrf; taemufbuf&Sd ,muav; «jrefrmhtvif; 10-12-42»
&Srf;jynfe,f tkyfcsKyfa&;½kH;ukd a&;wyfrawmfeiS hf tm&Svil ,frsm; rS atmifajr(Soil of Victory) ukd
awmifMuD;NrdKUwGif xlaxmifonf/ rdwq
f ufyJG usif;yonf/f  pma&;q&mpmapmif trSwf 1
eHeuf 9 em&DwiG f c½kid 0f ef OD;
[Japanese Military Administra- «jrefrmhtvif; 6-12-42» ukd pwifxwk af 0onf/
tion, Documents, 1941-1945: PP atmif pk;d u a&Tw&l iG ;f aiGw;l &Gi;f «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf ('k) pm
206-216] rsm;jzifw
h ;l í a&TMuKwfwiG f xnfh 281»
'D Z if b mv um a&Tcsuo f adk pwDoYdk ,laqmif «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 244»
 n 12; 30 em&DwiG f &efuek Nf rdKU 1 'DZifbm 1942 trSwf 15 onf/
ajrmufykdif;okdY NAdwdoQav,mOffysH wyfrawmf ppftyk cf sKyfa&; trdeYf «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf 'k pm
ukd jy|mef;í Oya'jyKenf;ESihf 223-224»
10 'DZifbm 1942 ArmEkid if v H ;Hk
tcsKdUcsOf;uyfvmum Ak;H BuJonf/ qkid &f m A[krd sK;d cspt
f zGUJ csKyf Ouú|
*syefav,mOfypf tajrmufwyfu xkwjf yefaMunmenf;wkUd ukd owf
rSwfonf/ 5 'DZifbm 1942 a&TbNdkrKd UrS OD;jru jrefrmEkdifiHwpf0Srf;vkH;&dS
ypfcwf wku d cf u
dk o
f nft
h wGuf rsKd;cspftoif;rsm;ukd zsufodrf;
NAdwo
d Q av,mOfysH wpfpif; rD; «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 253» atmifajrukd &efukefaejynfawmf
okYd um;jzifh pwifo,faqmif aMumif; aMunmonf/
avmifysuffusonf/ «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf ('k) pm
«jrefrmhtvif; 27-11-42» 2 'DZifbmv 1942 &efuek Nf rdKU onf/ 263»
aejynfawmf pnfyifa&; crf;rü «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf 'k pm «jrefrmhtvif; 12-12-42»
26 Ekd0ifbm 1942 ArmhumuG,f ArmhumuG,fa&; wyfrawmfu 225»
a&; wyfrawmf ppfrjI yifqifa&;½k;H MuD;rSL;í 22 Mudraf jrmuf trsK;d
8 'DZifbm 1942 jrefrmEkid if H 13 'DZifbm 1942 *syeftrSwf
XmerSL; 'kw, d Akvd rf LS ;MuD; zlut
l D om;atmifyGJaeY usif;yonf/
«jrefrmhtvif; 4-12-42» tpd;k & 0efMf uD;csKyf a'gufwmb 15 wyfrawmfu ppfbufqidk &f m
u ArmjynftoHviT ½hf rHk S Armhum wpfcsufvTwftrdefYukd xkwfjyef
uG,fa&;wyfrawmfukd zGJUpnf;&m armfu &efuek Nf rdKU uefawmfMuD;
 a'gufwmbarmfu wkYdArmqif;&J tv,fuRef;t0if0 ukef;&dyfom aMunmonf/ xkwfjyef&onfh
wGif vku d ef mcJo
h nfh pnf;urf; &nf&, G cf surf mS rdrEd idk if t
H m; uk,
d f
tcsufrsm;ukd a[majymonf/ om;tpnf;t½k;H e,facgif;aqmif Armhacwfopfausmufwidk f pku d x f l
rsm; cefYtyfyw
JG iG f rdeYfceG ;f ajymMum; rnfah e&mwGif atmifajrysK;d í xlu, dk x f pepfjzifh umuG,af pmifh
«jrefrmhtvif; 1-12-42»
onf/ tkwjf rpfcs tcrf;tem; jyKvyk f a&Smufvadk om pdw"f mwfudk jrefrm
«AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;(y) onf/ jynfov l xl t
k m; EI;d aqmf arG;xkwf
27 Ekd0ifbm 1942 ArmhumuG,f
pm 69» «jrefrmhtvif; 10-12-42» vkad om tcsuaf Mumifh jzpfonf/
a&;wyfrawmf AkdvfrSL;MuD;atmif
xktd rdeUf t& jynfoUl umuG,af &;
qef;u jrefrmjynftoHviT ½hf rHk S
69 70
-38-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
vkyftm;ay;tzGJU (Armh0efxrf; NAdwo d Qwyfrsm;ESit
hf Ed ,
d´ wyfrsm; tm&SppfyMJG uD;wGif *syef atmifjrif onf jyKvyk o f \l *kPu f o
dk mru
tzGUJ csKyfMuD;) zGUJ pnf;&efjzpfonf/ &ckid jf ynfe,f&Sd armif;awmESihf bl; rItwGuf txl;ta&; Mu;D aom jrefrmwpfrsKd;om;vkH;\ *kPfukd
«*syefppftkyfa&;acwf pm 113-4» oD;awmifNrdKUrsm;ukd odrf;ykduf vufeuf? cJ,rf; rD;ausmufrsm; xdckdufapEkdifojzifh tpkd;&twGif;
«vlxOk ;D vS owif;pmrsm;u ajymwJh onf/ ukd tjrefq;Hk enf;jzifh o,f,yl Ydk 0efrsm;? XmetoD;oD;rS ñTeMf um;
ppf t wG i f ; Armjynf (wwd , wG J ) [Burma Struggle Vol .I PXLV] aqmifay;&ef/ a&;0efrsm;ESihf c½kid ef ,f w&m;Xme
rEÅav;? MuD;yGm;a&;ykEH ydS ?f 1968? pm
121/ aemifu;dk um;vQif vlxOk ;D vS ppf 2/ jrefrmEkid if H xGuu f ek f 0ifuek f tMuD;tuJrsm;onf xkdtjyKtrl
twGif;Armjynf-w [kneT ;f rnf»f 18 'DZifbm 1942 jrefrmEkid if H rsm;ukd tjrefq;Hk o,f,yl Ydkaqmif rsm;jyKvyk jf cif;ukd cGirhf jyK&ef trdeYf
acwfopftpd;k & jyefMum;a&;0ef a&mif;0,fEkdif&ef/ xkwfonf/
15 'DZifbm 1942 &Sr;f apmfbmG ; ½k;H rS ,k;d ',m; - jrefrm rD;&xm; 3/ jrefrmEkid if EH iS hf tjcm;Ekid if rH sm; «jrefrmhtvif; 19-12-42»
rsm; uGezf &ifu
h sif;y&m *syefpf pf vrf; azmufvyk &f ef acR;ESi&hf if;& vG,u f pl mG r[mrdwcf spfMunfa&;  jrefrmacwfopftpkd;&jyefMum;
aoemywd AkdvfcsKyfBuD; tD;'g; onfh tvkyo f rm;wyfMuD; wnf jyKvkyfEkdif&ef/ a&;0efu jrefrmacwfopftpkd;&
wufa&mufí &Sr;f apmfbmG ;rsm; rdrd axmifrnf[k aMunmonf/ 4/ ppf'PfaMumifh jrefrmvlrsK;d onf jynfojl ynfom;wkYd\tusK;d
e,frrd d jyefítkycf sKyf&ef cefYtyf tvkyo f rm; 20000 vkt d yfrnfh rsm;qif;&JMuyfwnf;ae&m rD;& ukd txl;Munfh½Ivkyfukdifvsuf&dS
vTmay;tyfonf/ taMumif;? tvkyform;rsm;&&dS xm;vrf;azmufvyk jf yD;vQif jrefrm jyD; tpk;d &onf tvkyo f rm;rsm;
«jrefrmhtvif; 31-12-42» rnfh vpm? aetdr?f aq;0g;ponfh jynfcsrf;om<u,f0vmap&efwkdY twif;tMuyf pkaqmif;aejcif;ukd
«jrefrmhtvif; 1-1-1943» tcGit hf a&;rsm; azmfjyjyD; tvkyf jzpfonf/ csucf si;f &yfqidk ;f vku
d af Mumif;? OD;
orm;wyfoYdk 0ifa&muf&ef EI;d aqmf «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf ('k) pm
282-285» bwiftm; &du©maxmufyefYa&;
16 'DZifbm 1942 &efuek Nf rdKU onf/
«jrefrmhtvif; 18-12-42» «pma&;q&mpmapmiftrSwf4 1943? t&m&dt S jzpf cefYtyfjyD; oHjzLZ&yf
ql;avbk&m;vrf;&dS *ifZmyG½J wHk iG f
pm 54» &dS tvkyo f rm; 6000 ukd apmifh
*syeffpma&;q&mrsm;ESifh jrefrmpm
 OD;bapm (0efMuD;csKy\ f twGi;f «jrefrmhtvif; 18-12-42» a&Smuf&ef apvTwv f udk af Mumif;
a&;q&mrsm; rdwqf uf vufzuf
0ef) Ouú|tjzpf yg0ifaom aMunmonf/
&nfyJG usif;yonf/ 19 'DZifbm 1942 jrefrmacwf «jrefrmhtvif; 19-12-42»
«jrefrmhtvif; 18-12-42» ,k;d ',m; - jrefrm rD;&xm;vrf;
azmufvkyfa&;twGuf tvkyf opftpk;d & 0g'jzefYcsad &;XmerS
orm; pkaqmif; apmifah &Smufa&; ausnmcsuf wpf&yfxkwfjyef&m 20 'DZifbm 1942 jrefrmacwf
17 'DZifbm 1942 jrefrmEkid if H wGif tpk;d &½k;H udprö sm;ESihf ywfouf
tzGUJ Mud;D zGUJ pnf;onf/ ,k;d ',m;- opftpdk;& 0g'jzefYcsda&;ñTefMum;
acwfopftpk;d & wGzJ uf 0efMuD; í tpk;d &t&m&drS sm;ESihf qufq&H m
jrefrm rD;&xm;vrf; azmufvyk &f a&;0ef½kH;rS wkdif;oljynfom;wkdY
ocifjrtm; jynfxaJ &;0efMuD; wGif vufatmufi,fom;rsm;ESifh
jcif;\ t"du&nf&G,fcsufav; tm; &efow l Yk\
d toHviT hf a[m
tjzpf cefYtyfonf/ jynforl sm;u t&Sib f &k m;? ocif
«jrefrmhtvif; 23-12-42» &yfrmS - ajymcsuf r sm;uk d tvsif ; em;
1/ ,ckwu kd v
f suf&aSd om r[m MuD; ponfjziho f ;Hk EIe;f um bdeyf raxmif&ef wm;jrpf ydwyf ifvu dk f
cRwf? ykqpf'l;wkyfxkdifjcif;rsm; onf/ ppft&m&drS sm;\ axmufcH
71 72
-39-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
cGijhf yKcsuf r&aom a&'D,ydk idk &f iS f 27 'DZifbm 1942 &Jabmfo;Hk Zef e 0g&D v
rsm;? tok;H jyKolrsm;tm; MuD;av; usdyf0if AkdvfvusfmESifh rcifvS 1 Zefe0g&D 1943 atmifajrwnf
aom tjypf'Pfc&H rnf[k aMu vufxyfonf/ &m Xmejzpfaom uefawmfBuD;
nmonf/ «jrefrmhtvif; 1-1-43» apmif;wGif atmifajreif;yGJBuD;
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-'k pm usif;yonf/
309-310»
«jrefrmhtvif; 29-12-42»
31 'DZifbm 1942 Armh0efxrf; 1 «jrefrmhtvif; 5-1-43»
tzGUJ csKyf tpnf;ta0;udk twGi;f
0efrsm;½k;H (,ck0efMuD;rsm;½k;H ) ü  bD½rk m&Sib
f eG ;f aeYpOf owif;
 &efukefNrdKUay:okdY NAdwdoQav usif;yonf/ tpnf;ta0;wGif pmukd *syefbmomjzifh xkwfa0
,mOfysrH sm; tjrifrh S yso
H ef;vmjyD; Armh0efxrf; tzGUJ csKyf tzGUJ cGiJ ,f onf/
&efuek Nf rdKU ajrmufbufoYdk Ak;H rsm; rsm;rS aqmif&u G cf surf sm;ukd toD; «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 245»
BuJcsonf/
«jrefrmhtvif; 22-12-42»
oD; tpD&ifcw H ifjyonf/ 0efMuD;
csKyfa'gufwmbarmfu Armh0ef
9 2 Zefe0g&D 1943 0efMu;D csKyf
xrf;tzGJUcsKyfMuD;onf ArmhEkdifiH a'gufwmbarmf tdrw f iG f trsK;d
26 'DZifbm 1942 jrefrmjynf
w0Sr;f vk;H ESihf oufqidk af pí ppf orD; Armh0efxrf; tzGUJ csKyfudk
tpk;d &tzGUJ \0efMuD;csKyf a'gufwm
0wå&m;rsm;ukd oGeo f ifvrf;jya&; wnfaxmifonf/ a':cifrrarmf
barmftrd af wmfwiG f vlMuD; 23OD;
ESihf ppfab;'kuo © nfrsm;? olc;dk ? u Ouú|? a':cifjru twGi;f a&;
pnf;a0;um Armh0efxrf;tzGUJ csKyf
"m;jyESihf tjcm;t"r®v, k ufrrI sm; 4 rSL; tjzpf aqmif&u
G of nf/
MuD;^0 wyf «The Circle Army» «Armhopfpmapmif twGJ 1? trSwf 1?
ukd umuG,f apmifah &Smufa&;
zGUJ pnf;&ef qk;H jzwfonf/ tzGUJ 1943 Mo*kwf pm 27»
twGuf wm0efcH zGUJ pnf;jcif;jzpf
csKyfwGif 0efMuD;csKyfa'gufwm
aMumif;? Armh0efxrf;pdw"f mwfrsm;
barmfu Ouú|jzpfjyD; ta&SUtm&S
ukd jrefrmwkdif;tm; tpGrf;ukef
wku d v f il ,frsm; tpnf;t½k;H (Arm 14 Zefe0g&D 1943 wku d sKNd rdKUwGif
oGwfoGif;ay;&rnf jzpfaMumif;
Ekid if )H Ouú| OD;A*sr;f u twGi;f A[kdppfOD;pD;XmecsKyfESifh tpdk;&Xm
ajymMum;onf/ 3
a&;rSL;tjzpf aqmif&Gufonf/ «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-'k pm ersm; qufo, G af &; tpnf;ta0;
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm wpf&yfusi;f yonf/ tpnf;ta0;
307-309»
167» wGif ]]r[mta&SUtm&Swu dk f ppfyJG
«jrefrmhtvif; 27-12-42»
«Armopfpmapmif twGJ 1 trSwf 1
MuD;xajrmufatmifjrifa&; twGuf
1943? pm 26» jrefrmjynftm;vGwv f yfaom Ekid f
iHtjzpf tqift h wef; wk;d jrifah y;
rnfhtpDtpOf}}rlMurf;ukd aqG;aEG;
73 74
-40-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
onf/ xkrd Ml urf;wGif jrefrmjynf MuD;yGm;a&;e,fajr\ taemuf &GuEf idk pf rG ;f tjynft h 0 &do S nf[k tpnf;ta0; wGif jrefrmEkid if t
H m;
onf ta&SUtm&S omwlnrD Q twl buf&Sd yifrcHwyfMuD;ukd ckid Nf rJpmG rqkEd idk af pumrl *syefEidk if \ H tm; ,ckEpS t
f wGi;f vGwv
f yfa&;ay;
MuD;yGm;wkd;wufa&; e,fajrwpf xdrf;odrf;Ekdifvdrfhrnf/ wpfcsdef ay;ulnDrIjzifh ukd,fhrif;ukd,fhcsif; rnf[k aMujimonf/
0Sr;f vk;H \ taemufbuf cHwyf wnf;ü *syefEidk if \ H &Si;f vif;jywf vkyu f idk af qmif&u G Ef idk rf nf jzpf «Armhacwf 30-1-43»
MuD;wpfck jzpfonfEiS t hf nD *syef om;aom aqmif&GufcsufaMumifh aMumif; ,kMH unfonf[k yg&dS [Japanese Military Administra-
tion, Documents, 1941-1945:
Ekid if \H MoZmatmufwiG f quf w&m;rQwí MunfjzLaom *syef onf/ tpnf;ta0;rS jrefrmjynf P133]
vufí xm;&daS p&rnf/ &efow l Ydk wkdY\pdwf"mwfukd vufawGUjyo tm; vGwv f yfaomEkid if t H jzpf t
jyefvnf wkdufckdufvmzG,f&m Ekid vf rd rhf nf/ xkjd yif tdE, d´ jynfol qift h wef; wk;d jr§iahf y;rnfh tpD
taMumif;&dSaom ,ckuJhokdYaom vlx\ k vGwv f yfa&;vIy&f mS ;rIudk tpOfudk twnfjyKonf/
tcsdefrsKd;ü jrefrmjynfolrsm;\ vnf; EI;d qGí tm;ay;&ma&muf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 359-
pdww f iG f *syefudk rvkv d m;aom vdrrhf nf/ þonfwYdkudk axmuf 361»
qE´ ay:vmygu &efow l Ydk tm; aomf *syefEidk if o H nf jrefrmEkid if H
tusK;d jzpfxeG ;f vmrnfrmS rkcsrvGJ tm; vGwfvyfa&;ay;a&; tpD 24 Zefe0g&D 1943 &efuek Nf rdKUukd
yif/ a'gufwmbarmfacgif;aqmif tpOftwGuf vkt d yfaom tcsed f NAdwo
d Qav,mOfrsm; wkud cf u
dk &f m
aom jrefrmjynfov l x
l k taygif; ukd pOf;pm;í wwfEidk o f í jrefjref *syefav,mOfysHrsm;u vkdufvH
wkYd rmS ppfyMJG uD;pwifjzpfymG ;csdeu f vGwv f yfa&; ay;&rnf/ vGwv f yf wkdufckdufouJhokdY av,mOfypf
wnf;u *syefbk&ifwyfrawmf a&;ay;rnfhaeYtjzpf jrefrmjynf tajrmufrsm;jzifhvnf; wkdufckduf
tm; tzufzufrS 0kid ;f 0ef;ulnMD u tkyfcsKyfa&;½kH; (jrefrmtpkd;&tzGJU) onf/
onf/ e,fcsJUt*Fvyd t f m; qefY zGJUpnf;wnfaxmifonfh wpfESpf «Armh a cwf o wif ; pm 27-1-43/
aemifu;dk um;vQif Armhacwf [kñTef;
usií f vGwv f yfa&;ukd pdwx f rJ S ywfvnf txdr;f trSwaf eY jzpf rnf/»
vkv d m; awmifw h vsuf &dMS uonf/ aom Mo*kwfv 1 &ufaeYukd *syef eef;&if;0ef
xkduJhokdYaom pdwfaepdwfxm;udk aemufq;Hk xm;í pDpOfaqmif&u G &f 26 Zefe0g&D 1943 &efuek Nf rdKUukd [da';uDwkd*sKd
MunfndKav;pm;í jrefrmjynf rnf/ þokYd jrefrmjynftm; vGwf r[mrdwf av,mOfysrH sm; vm
tm; wwfEkdiforQ jrefjrefvGwf vyfaom Ekid if t H jzpf jr§iw hf ifay; a&muf AkH;BuJwkdufckdufonf/  14; 30em&DwiG f &efuek Nf rKd U *syef
vyfa&;ay;ygu jrefrmjynfol jcif;jzifh &eforl sm; jyefvnf wku d f «ol&d, 28-1-43» ppf½;Hk csKyfü *syeftpk;d & uk, d pf m;
trsm;wkYd onf *syefEidk if t H m; ykí d cku d rf vmrD tcsed üf jrefrmjynfudk jrefrmEkid if H 'kw,
d ppfaoemywd
cspfcif &if;ES;D tm;uk;d MujyD; tul ykíd ckid cf NH rJNrHpmG xde;f odr;f csKyfuidk f 28 Zefe0g&D 1943 *syefEidk if H Akv
d cf sKyf emum (Lt-Gen Naka
tnDyí dk ay;Muvdrrhf nf/ þokYd Ekdifatmif MudK;pm; aqmif&Guf& eef;&if;0ef [da';uDw*dk sKd (Hideki Eitaro ) u jrefrmEki d if H 0efMu;D csKyf
tultnD&jcif;jzifh r[mta&SU rnf/ jrefrmEkid if o H nf vGwv f yf Tojo 1885-1948) u 81 Mur df a'gufwmbarmftm; *syeftpkd;&
tm&S omwlnrD Q twlw;dk wuf aom Ekid if t H jzpf usio hf ;Hk aqmif ajrmuf *syeftxufvTwfawmf onf jrefrmEkid if t H m; ,ckEpS f
75 76
-41-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
twGif; vGwfvyfa&;ay;rnf[k rmEkdifiHawmf 0efBuD;csKyftrSL;&dS [Burma Intelligence Bureau,  *syeftrSwf 15 wyfrawmfu
Burma During the Japanese Oc-
aMunmaMumif; ajymMum;onf/ aom 0efMuD;rsm;\ tpnf;ta0; cupation Vol II. Simla Goverment wpfcsufvTwf trdefYxkwfjyef
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-'k pm u aMunmpmwrf; xkwjf yef of India press. 1944.P 110 here- onf/ xkYdtrdeYft& ppfbuf? tkyf
after cited as Burma During the
334» onf/ japanese Occupation Vol II] csKyaf &;bufEiS hf jynfowl Ydky;l aygif;
«jrefrmhtvif; 10-2-43» «jrefrmhtvif; 5-2-43» jyD; &efuek Nf rdKU avaMumif; wku d f
24 azaz:0g&D 1943 0efMuD;csKyf cku
d rf I ab;tEÅ&m,f umuG,af &;
 OD;ode;f azjrifEh iS hf ocifwifa&TwYdk 15 azaz:0g&D 1943 tdE, d´ Ekid if H a'gufwmbarmfu jrefrmEkdifiHü aumfrwD zGUJ pnf;onf/
tdE, d́ Ekid if eH ,l;a'vDjrdKUrS w½kwf ppfaoemywdcsKyf AkdvfcsKyfMuD;a0 NAdwod Qtyk cf sKyaf &; ysuo f nfh «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 115^
Ekid if H csKu
H if; (Chung King ) NrKd UokYd bJvfu tdE´d,EkdifiHppfXmecsKyf tcsdeu f pí acwfopftyk cf sKyfa&; 287»
av,mOfjzifh oGm;a&mufonf/ vufatmufwiG f jrefrmEkid if jH rdKUjy wnfaxmifonfu h mvtwGi;f jyK
«ode;f azjrifh ppftwGif;c&D;onf pm tkycf sKyfa&;tzGUJ uufpbD (Civil vkyaf qmif&u G cf ahJ om udprö sm;ESihf
187-191» Affairs Service, Burma)(CASB) ywfoufí tcsKUd yk*Kd¾ vw
f Ydktm; rwf v
ukd zGUJ pnf;wnfaxmifonf/ tjypf'PfrS vGwfjidrf;csrf;omcGifh 1 rwf 1943 ,k;d ',m; jrefrm
azaz:0g&Dv [Burma Struggle Vol .I . P. XLV] ay;&ef wpfcsuv f wT t f rdeYf xkwf rD;&xm;vrf;azmufvkyfa&; wyf
1 azaz:0g&D 1943 NAdwo d Q jyefonf/ zGUJ 0ifrsm;? ppftyk cf sKyfa&;OD;pD;Xme
av,mOf 7 pif; &efuek Nf rdKUay: 18 azaz:0g&D 1943 tdE, d´ «jrefrmhtvif; 5-3-43? 18-5-43» ESihf tkycf sKyaf &;½k;H wkYrd S oufqidk f
vma&muf Ak;H BuJ&m ql;avapwD EkdifiH a'vD&dS NAdwdoQtaxGaxG &mt&m&dS rsm;ukd trSwf 15 wyf
awmfay:okdY wkduf½kdufAkH;usoGm; XmecsKyfonf ¤if;wkYd wyfrsm; jref  NAdwo
d Qppfav,mOfysHonf &Sr;f rawmf XmecsKyfoYdk ac:aqmifí
ojzifh rkcfwpfckysufpD;oGm;onf/ rmEkdifiHrS qkwfcGmpOfu u&if jynfawmifykdif;e,fESifh taemuf
ajrmufawmifay: ysHoef;vmjyD; vkyftm;ay;tzGJU (acR;wyf) zGJU
«jrefrmhtvif; 4-2-43» awmifwef;a'owGif ae&pfcahJ om pnf;a&;ukd aqG;aEG;onf/
4 azaz:0g&D 1943 *&dww f m; NAdwo d QAv
dk rf LS ; qD;*&if;rf (Ma- avxD;orm; 6 a,mufukd av
xD;jzifh cs&m t&yfom;rsm; 0kid ;f «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 278»
at;&Sm; (The Greater Asia)ac: jorHugh Seagrim)\owif; od&
tm&Swu dk Mf uD;owif;pmukd t*Fvyd f &ef Akv d b f ausmfEiS hf u&iftrsKd; zrf;ojzifh 3 OD;aoum usef 3
OD;tm; *syefppfbufoYdk tyfEHS 2 rwf 1943 *syef trSwf 15
bmomjzifh wpf&ufjcm; pwif om; ok;H OD;tm; awmifit l eD; av onf/ wyfrawmf wpfcsuv f wT t f rdeYfjzifh
xkwfa0onf/ xD;jzifh qif;oufaponf/ «jrefrmhtvif; 6-3-43» ]],kd;',m;-jrefrm qufoG,fa&;
« jrefrmhtvif; 7-2-43» [Grandfather Longlegs pp 101- rD;&xm;vrf;azmufvyk af &;twGuf
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 245» 104]
26 azaz:0g&D 1943 oHjzLZ&yf vkdtyfaom vkyftm;ay;tzGJUrsm;
2 rkdifcGJtuGm ,kd;',m;-jrefrm zGUJ pnf;a&;ESihf apvTwyf Ydkaqmifa&;
5 azaz:0g&D 1943 jrefrmEkid if H 23 azaz:0g&D 1943 NAw d o
d Qav tpDtpOfudk csrSwo f nf/
ukd aemuftusq;Hk ,ckEpS tf wGi;f rD;&xm;vrf; pwif&m uke;f jrifüh
,mOfwkdYu a&Twd*kHapwDawmf\ vGrf;apwD (,cif&efajyvGrf;ap «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 278»
vGwv f yfa&;ay;&ef *syeftpd;k &u wpfpdwfwpfa'ojzpfaom ae&m [Japanese Military Administra-
ay;aom uwdEiS hf ywfoufí jref ukd Ak;H BuJomG ;onf/ wD) ukd wnfjyD;pD;onf/
tion, Documents, 1941-1945: PP
«jrefrmhtvif; 27-2-43» «oifhb0r*¾Zif; 1974 'DZifbm»
232-236]
77 78
-42-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
3 rwf 1943 *syefw f yfrsm; &ckid f tion, Documents, 1941-1945: PP 18 rwf 1943 a'guf wmbarmf?  jrefrmukd,fpm;vS,ftzGJUESifh *s
a'owGif jyefveS f xk;d ppfpwif 145-150] jynfxaJ &;0efMuD; ocifjr? b@m yeftpkd;&wkdY aqG;aEG;MujyD;
onf/ a&;0efMuD; a'gufwmodrf;armif? (1) *syefEiS jhf refrmwkYd twlwuG
[Burma Struggle Vol .I . PXLV] 11 rwf 1943 jrefrmEkid if &H Sd *syef ArmhumuG,af &; wyfrawmf ao yl;aygif;um acwfopfxlaxmif
wyfrsm;\ ppfaoemywd 'kw, d emywd Akv d cf sKyfatmifqef;wkYd wkd &ef/
9 rwf 1943 jrefrmtpk;d &onf AkdvfcsKyfMuD; tD;'g;u Armhum usKNd rdKU a&muf&Sd onf/ (2) jrefrmEkid if H e,ferd w d t f wGi;f
*syefppftyk cf sKyfa&;Xme\ oabm uG,af &;wyfrawmf Akv d rf LS ;MuD; «jrefrmhtvif; 24-3-43» &Srf;jynfESifh u&ifeDawmifwef;
wlnDcsuft& ,kd;',m;jrefrmrD; atmifqef;tm; AkdvfcsKyf&mxl;okdY [Japanese Military Administra- e,f(u,m;) rsm;rS ty tm;vk;H
&xm;vrf; azmufvyk af &;twGuf wkd;Nr§ifhcefYtyfonf/ tion, Documents, 1941-1945: yg0if/
jrefrmtvkyo f rm; ok;H aomif; «jrefrmhtvif; 12-3-43» P133] (3) jrefrmEkdifiHtwGif;&dS vlrsm;
ausmf pwifpak qmif;onf/ Armh «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm tm;vk;H pnf;vk;H nDnw G Mf uap&ef/
umuG,af &;wyfrawmfonf aoG; 18»  a&TusiNf rdKUwGif &Jabmfo;Hk usyd 0f if (4) jrefrmEkid if \H Ekid if aH &;? tkyf
wyf (Blood Army) MuD;jzpfojzifh Akv
d af pmatmif ausmufwidk f yEéuf csKyfa&;ukd jrefrmvlrsKd;rsm; uk, d f
rD;&xm;vrf; tvkyform;wyf  *syeftpkd;&\ zdwfac:csuft& csyEJG iS hf ESpyf wfvnf cs;D usL;yGu
J si;f wkid f qk;H jzwf&ef/
Mu;D ukd acR;wyf (Sweat Army) [k jrefrmjynf 0efMuD;csKyf a'gufwm yonf/ (5) ta&SUtm&Swkduf pD;yGm;a&;
ac:cJMh uonf/ (rD;&xm;vrf;vkyf barmf? jynfxaJ &;0efMuD; ocifjr? «jrefrmhtvif; 31-4-43» wGif tquftoG,jf zpf&ef wkYd udk
ief;rSm vrf;a[mif;jyif vrf;opf b@ma&;0efMuD; a'gufwmodrf; oabmwl twnfjf yKMuonf/
xGifaomvkyfief;jzpfojzifh rD;& armifEiS hf ArmhumuG,af &; wyfr 22 rwf 1943 *syef{u&mZf [D½dk «Armhopfpmapmif twGJ 1?trSwf 1?
xm;vrf; tvkyo f rm;wyfMuD;udk awmf ppfaoemywd Akv d cf sKyf [Dwd k (Emperor Hirohito 1901- 1943 Mo*kw?f pm 36»
owif;pmrsm;u jyKjyifa&; wyf atmifqef;wkdYonf *syefppftkyf 1989) u a'gufwmbarmftm;
om;rsm;[kvnf; ac:cJMh uonf/ csKyaf &; OD;pD;Xme taxGaxGprD cH efY wufae yxrwef;bGJUwHqdyfESifh *syefEidk if H tpk;d & 0efBuD;csKyf [d
acR;wyfom;wpfOD;vQif wpfv cGaJ &;XmerSL; Munf;wyf Akv d cf sKyf pvG,fBuD;? jynfxJa&;0efMuD; a';ud wk*d sKd u a'gufwmbarmf
vpmaiG ok;H q,fusyf &&dS onf/ tDqrdk &l m (Major-General . Isomu ocif j rES i f h b@ma&;0ef M uD ; xH jrefrmEkid if tH m; vGwv f yfa&;
«jrefrmhtvif; 12-3-43» -ra Takenori) vku d yf gí &efuek jf rKd U a'gufwmodrf;armiftm; rGefjrwf ay;&ef trdeYf pmcRefawmfudk xdyf
«pma&;q&m pmapmif t rS w f 4? rS *syefEidk if o
H Ydk av,mOfjzifh xGuf aomb@m'kw, d wef; bGUJ wHqyd f wef;vQKdU0Sut f jzpf ay;tyfonf/
1943/ pm 54-55» cGmonf/ ESihf Armhum uG,af &;wyfrawmf «armifarmifat; *syefacwf jrefrmEkdif
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 368» aoemywd AkdvfcsKyfatmifqef; iHtkyfcsKyfa&; (1942-1945) aemuf
10 rwf 1943 *syef tmPmykid f tm; wufae wwd,wef; bGUJ wH qufw1JG r[m0dZmÆ bGUJ ,lusr;f ? orkid ;f
wkYdu jrefrmEkid if H vGwv
f yfa&;ESihf 14 rwf 1943 jrefrmtpk;d &u qdyfESifhpvG,fvwf csD;jr§ifhonf/ Xme? &efuek wf uúov
dk ?f 1971? pm 176
ywfoufí vrf;pOfrl0g'csrSwf ArmhwHcGeftoif;ukd zGJUpnf;wnf «jrefrmhtvif; 25-3-43» -180? aemifu;dk um;vQif armifarmif
onf/ axmifonf/ at; *syefacwftkyfcsKyfa&; [kñTef;
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 362» «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 291» rnf»
[Japanese Military Administra-
79 80
-43-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
23 rwf 1943 *syef{u&mZf [d½[ dk w
d \
dk a&SUarSmufoYdk jrefrmjynf 0efBuD; 24 rwf 1943 ,k;d ',m;-jrefrm aMumif;? jrefrmEkid if aH &;ukd jrefrm
csKyf a'gufwmbarmf? jynfxaJ &;0efMuD; ocifjr? b@ma&;0efMuD; a'guf rD;&xm;vrf; azmufvyk &f ef wkYdbmom qk;H jzwfí uk, d yf idk t
f yk f
wmodr;f armifEiS hf ArmhumuG,af &;wyfrawmf aoemywd Akv d cf sKyfatmif rEÅav;c½kid rf S acR;wyfom; 600 csKyfa&;jzifh vQifjrefpmG wk;d wuf
qeff;wkdY 0iffa&mufawGUqkHonf/ tvk&d aSd Mumif; aMunmonf/ acR; MuD;yGm; wk;d wufatmif MudK;yrf;
«jrefrmhtvif; 25-3-43»
wyfom;rsm;\ *kPo f nf aoG; aqmif&GufMu&rnf jzpfaMumif;?
[Ba Maw Breakthrough in Burma. P 312-313]
wyfjzpfaom ArmhumuG,af &;wyf ajymMum;onf/
rawmfom;rsm;\ *kPx f uftxl; «rEÅav;ol&d,owif;pm 27-3-43»
r,kwfaMumif; azmfjyxm;onf/ «aemifu;dk um;vQif rEÅav;ol&d, [k
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm ñTef;rnf»
16»
 *syefeef;&if;0ef *sife&,fwkd*sKd
25 rwf 1943 *syefEidk if H tify;D \npmpm;yGw J iG f jrefrmEkid if H 0ef
&D;,,f'idk ;f ,uf (Imperial Diet) MuD;csKyf a'gufwmbarmfu *syef
vTwfawmftpnf;ta0;wGif eef; acgif;aqmifaom acwfopf urÇm
&if;0ef wk*d sKu
d *syefEidk if \ H qE´ MuD;onfaumif;jrwfvaS om usihf
rSm jrefrmEkid if tH m; ta&SUtm&S 0wfw&m;ay:wGif tajcwnf
wku d f omwlnrD Q tusK;d cHpm;cGihf vsu&f aSd Mumif;? acwfopf tm&S
e,fMuD; twGi;f &dS Ekid if w H pfEidk if H onf pdw"f mwfnn D wG jf cif;?acgif;
tjzpf urÇmopfxlaxmif&mwGif aqmifaumif;jcif;? MuD;yGm;pnfyif
yg0ifaqmif&u G &f efyif jzpfaMumif; jcif;wnf;[laom tiftm;rsm;&dS
,ckppfMuD;wGif jrefrmEkid if u H rdrd aMumifh tjcm;olwYdk rjydKiEf idk f
wm0efudk ausyeG af tmif aqmif aMumif;? jrefrmvlrsKd;wdkYonf
&Gufvdrfhrnf[k arQmfvifhaMumif;? t*FvdyfwkdYukd wGef;vSefypf&mwGif
jrefrmEkdifiHopf xlaxmif&mwGif apwemtavsmuf *syefvlrsKd;wkdY
&Sr;f e,f u&ifeeD ,frsm;rS tyjzpf ESihf yl;aygif;cJah Mumif;? *syefü ,kH
aom jrefrmEkid if t H wGi;f wGif wpf Munf tm;xm;jcif;ukd tajccH
rsK;d om;vk;H wpfpw d w
f pf0rf;wnf; t"duxm;vsuf jrefrmvlrsKd;wkdY
ESihf nDnn D wG n f w G f &d&S rnf jzpf onf qxufwyH ;dk wk;d í MudK;pm;
*syefEkdifiHoGm; jrefrmukd,fpm;vS,ftzGJU
81 82
-44-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
aqmif&GufrnfjzpfaMumif;? *sife wkYd rmS ysupf ;D 'kua© &mufMu&bG,f yGu
J dk ajreDuek ;f "r®m½kw
H iG f usi;f y om;tpnf;t½k;H okYd Ekid if aH wmfwiG f
&,f wk*d sK\ d zdwaf c:csut
f & om&dyS gaMumif;? okYd jzpfí jrefrm onff/ xifay:ausmfMum;aom q&m
*syefEidk if u
H dk vma&mufí rdr\ d Ekid if rH mS a&SUqk;H wef;ppfaMumif; jzpff «jrefrmhtvif; 31-3-43» awmfMuD;rsm; zdwí
f nDnw G pf nf;
tvkdqE´jynfh0oGm;ojzifh txl; aeí pGr;f tm;&do S rQ MudK;pm;tm; vk;H aom r[moHC tzGUJ tpnf;
yif 0rf;ajrmufaMumif;? *syefEidk if H xkwv f suf &dyS gaMumif;? pD;yGm;a&;  yJcl;c½kdiftwGif;rS acR;wyfom; MuD; wnfaxmif&ef trIaqmif
okYd jrefrmuk, d pf m;vS,rf sm; vm xlaxmifa&;twGuv f nf; jrefrm rsm;wpfwyfjyD;wpfwyf yJc;l NrdKUokYd q&mawmfq,fyg;ukd a&G;cs,fcefY
a&mufjcif;rSm yxrqk;H tMudrjf zpf ekid if &H Sd *syefwyfrsm;ESihf yl;aygif; csw
D ufvmjyD; pcef;csae&m acR; tyfonf/
jyD; jrefrmhorkdif;wGif wpfacwf aqmif&u G vf suf &daS Mumif;? *syef wyfom;aygif; 1500 ausmf &daS e «jrefrmhtvif; 10-4-43»
ajymif;vJapavmufaom tjcif; Ekid if 0H efMuD;csKyf *sief &,f wk*d sKu d jyDjzpfonf/
t&mjzpfí av;av;eufeuf rSwf vGw T af wmfwiG f jrefrmEkid if H vGwf «jrefrmhtvif; 3-4-43» 5-7 {jyD 1943 *kdPf;aygif;pkH
wrf;wif&rnf jzpfaMumif; ajym vyfa&;ESihf ywfoufí aMunm yg0ifonfh nDnw G f pnf;vk;H aom
Mum;onf/ csuu f dk Mum;od&aomtcg rnf rwf 1943 jrefrmEkid if &H Sd trSwf r[moHCtzGUJ csKyfMuD;wnfaxmif
«rEÅav;ol&d, 27-3-43» rQ 0rf;ajrmufaus;Zl;wifonfukd 15 *syefwyf rawmfudk wk;d csUJ í &ef tpnf;ta0; usi;f yjyD; r[m
ajymrjyEkid yf gaMumif;? *syef\tif jrefrm e,fajr wyfrawmftjzpf oHCtzGUJ csKyMf uD;ukd atmifjrifpmG
26 rwf 1943 *syefEidk if H wku d sKd tm;MuD;rm;aom wefc;dk tmPmwkYd jyKjyif wk;d csUJ zGUJ pnf;onf/ zGJUpnf;wnfaxmifonf/
NrdKU ta&SUtm&S{nfch cH ef;rMuD;wGif «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 21-22»
onf vGwfvyfaomwkdif;jynf\ «jrefrmhtvif; 21-4-43»
jrefrmEkid if H 0efBuD;csKyf a'gufwm {NyD v
MuD;av;aom wm0ef0wå&m;wdYkudk
barmfu jrefrmESi*hf syef yl;aygif; 1 {jyD 1943 jrefrmEkid if H ppfbuf
aqmif&u G &f mwGif ulnED idk rf nfjzpf 7 {jyD 1943 aersK;d r[mAE¨K&mZm
jcif;onf&mZ0ifwiG af vmufaMumif; qkdif&mtpkd;& emumtDwm½kdu
ygaMumif;? jrefrmEkid if o H nf ta&SU t&Sif pk;d ode;f or®w Ouú|0HomEk
,cktcg jrefrmEkid if o H nf tm&Sppf a&'D,dk toHzrf;pufrsm; wyfqif
tm&Swkduf omwlnDrQtusKd;cHpm; oydwaf rSmuf *spD b D aD tu *syef
yJMG uD; atmifjrifa&;twGuf MudK; tok;H jyKjcif;qkid &f m pnf;rsO;f rsm;
cGihf pepfMuD;wGif pnf;rsO;f 0g' tpk;d &eef;f &if;0ef wk*d sKd\aMunm
pm;tm;xkwv f suf &daS Mumif;? xkd udk jyXmef;owfrw S o
f nf/
twkid ;f qufqrH nfjzpfygaMumif; csut f & jrefrmEkid if u
H dk vGwv f yf
«jrefrmhtvif; 7-4-43»
uJo h Ydk aqmif&u G jf cif;rSm w½kwf ajymMum;onf/ a&;ay;awmhrnfjzpfí rdrdwkdYtzGJU
jynf jyóemukd ajz&Sif;&mwGif «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm \ &nfreS ;f csuf &jyjD zpfí tzGUJ csKyf
*syefwkdYESifh yl;aygif;jcif;wpf&yf 24» 5 {jyD 1943 vrf;yrf;taqmuf
MuD;ukd &yfwefUvku d jf yDjzpfaMumif;
rnfygaMumif;? NAdwdoQwkdYonf tODESifh jyefvnfxlaxmifa&;
aMunmonf/
rkcsta&;edr&hf rnfjzpfaMumif;?tu,f 28 rwf 1943 &Jabmfo;Hk usyd 0f if 0efMuD; AE¨KvOD;pdeu f &efuek af e «jrefrmhtvif; 7^8-4-43»
í ¤if;wkYd ta&;redrchf v hJ Qif uREyfk f Akv
d rf ;dk ac: ocifat;armif cs;D usL; jynfawmfXf mecsKyf&Sd wkYd Armqif;&J
-45-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
8 {jyD 1943 jrefrmEkdifiHqkdif&m zk;d wDv;Hk ? rpöwm qpf'eDvel w
D Ydk  NAdwo
d QygvDrefwiG f jrefrmEkid if H  jrefrmEkid if aH jrmufyidk ;f ebm;
*syefwyfrsm;\ ppfaoemywd u acwfopf jrefrmjynfxal xmif qkdif&m0efMuD;u bk&ifhtpkd;&\ c½kid tf eD;ü ArmhumuG,af &; wyf
'kw,d Akv
d cf sKyfMuD; tD;'g;\ae&m &mwGif Arm-u&if pdw0f rf;ruGJ 0g'oabmxm;rSm tajctae rawmfEiS hf NAdwo d QwyfzUJG rsm; awGU
wGif 'kw,d Akv d cf sKyMf uD; ½IZd dk um0g rjym;bJpnf;vk;H nDnwG pf mG aqmif t&yf&yfu cGijhf yKonfEiS w hf pfjydKif qkwH u dk f yGjJ zpfymG ;&m NAdwo d QoyHk ef;
bD (Lieut -General Shozo Kawa- &Guf&efESifh jrefrmowif;pmq&m euf jrefrmEkid if t
H m; NAdwo d Q"e rsm; zrf;rdojzifh *syef tapmifh
be)ukd cefYtyfonf/ rsm;uvnf; tultnDay;&efajym o[m,twGi;f vk;H 0uk, d yf idk t
f yk f wyfokdYtyfonf/
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm Mum;onf/ csKyfa&; tjrefq;Hk &&dcS pH m;Ekid af p «jrefrmhtvif; 6-5-43»
35» «jrefrmhtvif; 11-4-43» &ef ulnrD nf[k ajymMum;onf/
[Great Britain , House of Com- 26 {jyD 1943 a[[d;k (Heiho)
14 {NyD 1943 *syefEidk if o
H mG ; jref mons parliamentary Debates wyfzGJUpnf;rnf[k aMunmonf/
(Hansard) Vol .388 .1943. P
rmukd,fpm;vS,ftzGJU jyefvnf zGUJ pnf;& jcif; t"dutaMumif;rSm
1806-1807]
a&muf&dSonf/ 1/ a[;[k;d wyfom;onf *syefppf
«jrefrmhtvif; 21-4-43» om;rsm;ESifh wef;wltcGifhta&;&
24 {jyD 1943 jrefrmEkid if H 0efMuD;
í rdpmä t*Fvyd Ef iS hf tar&duefwyf
20 {jyD 1943 jrefrmEkid if H *syef csKyfa'gufwmbarmfu jrefrm
rsm;udk vk;H 0jzdKzsuf&mü *syefppf
wyfrawmfXmecsKyfrS a[;[k;d wyf owif;pmq&mrsm;ESifh awGUqkH&m
om;rsm;ESifh yl;aygif;yg0ifaqmif
(Heiho)ac: rsKd;cspfwufvlrsm; wGif *syefeef;&if;0ef Akv d cf sKyfMuD;
&GufcGifh&&ef/
tzGUJ 0ifa&muf&ef xkwjf yefaMu wkd*sKdu ArmhvGwfvyfa&;pDpOfrI
2/ jrefrmtrsKd;om; vli,frsm;
nmonf/ tzGUJ zGUJ um vkyif ef;rsm;aqmif&u G f
tm; *syefppftwwfynmukd avh
«jrefrmhtvif; 22-4-43» jyD;pD;ygu jrefrmhvGwfvyfa&;ukd
vmoifMum;apjcif;jzifh acwfopf
todtrSwjf yK&ef tqifoif&h o Sd nf
jrefrmjynfMuD; jyefvnfxal xmif
22 {jyD 1943 jrefrmjynf&Sd *syef [kajymvku d af Mumif;? þtaMumif;
a&;ü rdrdwdkYwm0ef0wå&m;rsm;ukd
'kwd,AkdvfcsKyfMuD; ½IdZkdum0gbD wyfrsm;\ ppfaoemywd 'kw, d ukd owif;pmq&mrsm; wkid ;f jynf
aumif;pGmaqmif &GuEf idk af p&ef wkYd
AkdvfcsKyfMuD; um0gbDu jrefrmh ukd aMunmEkid af Mumif; rsm;rMum
jzpfonf/
vGwv f yfa&; pDpOfraI umfrwD zGUJ rD Armhvw G vf yfa&; pDpOfrtI zGUJ zGUJ «jrefrmhtvif; 30-4-43^2-5-43»
&efukefNrdKUMunfhjrifwkdif OD;vleD pnf; wnfaxmifa&;ESihf pyfvsO;f um jrefrmEkid if H vGwv f yfa&;ESihf
vrf;wGif A[ku d &iftrsK;d om;tzGUJ aom jrefrme,fajrwyfrawmf\ ywfoufaom udprö sm;ukd aqmif  a[;[k;d wyfoYdk touf 18 ESpf
vlMuD;rsm;ESifh jrefrmowif;pm wpfcsufvTwftrdefUukd xkwfjyef &Guo f mG ;rnfjzpfaMumif; ajymMum; rS 30 ESpt
f wGi;f jrefrmtrsK;d om;
q&mrsm; awGUqkaH qG;aEG;Muonf/ onf/ onf/ vli,frsm; 0ifa&mufEkdifonf/
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwfpm 369» «jrefrmhtvif; 30-4-43»
u&iftrsK;d om;tzGUJ Ouú| a'guf touf 40 txd trIxrf;Ekid f
wmpHpzD ;dk ? ref;bcif? a'gufwm onf/ a[;[k;d wyf0if0ifjcif; 'kwd
83 84
-46-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
,wef; a[;[k;d tqifh (vc 30 dence Preparatry Commission) 10/ OD;quf
usy)f &&djS yD;? xkt d qifrh S yxr  *syefppfbufqkdif&mu &efukef ukd zGJYpnf;onf/ ¤if;tzGJUonf 11/ OD;at;armif (jrefrmukeo f nf
wef; [efcsKt d qifh (vc 80usy)f aejynfawmf &yfuGuftoD;oD; jrefrm Ekid if H tkycf sKyfa&;pnf;rsOf; MuD;rsm; toif;)
txd jzpfEidk o f nf/ a[[k;d wyfoYdk wGif NrdKU&Gm umuG,af &;twGuf Oya'ukd a&;qG&J ef jzpfonf/ tzGUJ 12/ OD;cspv
f idI f wkYdjzpfonf/
0ifa&mufvQif rlvtajccH ppf jrdKUolNrdKUom;rsm; yg0ifaom um Ouú| a'gufwm barmfu eHeuf «jrefrmhtvif; 11-5-43»
ynmukd oifMum;&onf/ a[[k;d uG,af &;tzGUJ MuD;rsm;ukd aubkd 9 em&DwiG f tcrf; tem;ukd zGiv hf pS f «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 369-
ppfom;wkdY\ vkyfief;rSm vuf xkid f (Kaibotai) trnfjzifh zGUJ ay;jyD; tzGUJ 0if cefUtyfvmT rsm; 370»
[Ba Maw Breakthrough in
eufukdifaqmif wkdufckduf&aom pnf;jyD; &efukefaejynfawmfwGif ay;tyfonf/ tzGYJ\ twGi;f a&; Burma. P 318]
wm0efEiS hf wku d ½f u
dk rf oufqidk b
f J aubkx d idk f tzGUJ MuD;rsm; zGiv hf pS f rSL;rSm twGif;0ef OD;ausmfjidrf; [Japanese Military Administra-
ppfajrjyifEiS hf reD;ra0; a'owkYd ü aom tcrf;tem;rsm; usif;y jzpfonf/ tzGUJ wGif yg0ifrnfh tion, Documents, 1941-1945:
ppf t ok H ; taqmif ypö n f ; rsm; onf/ aubkx d idk \
f t"dymÜ ,frmS yk*K¾ v
d rf sm;ukd *syefppf Akv
d cf sKyfMuD; P133-134]
o,f,lykdYaqmif&onfh vkyfief; toufEiS hf pnf;pdru f dk riJb
h J wkid ;f \ oabmwlncD sut f & 0efMuD;
rsm; aqmif&Guf&rnfjzpfonf/ ol jynfom; tusK;d ukx d x
d ad &muf csKyf a'gufwm barmf u a&G;cs,f  *syefwyfrsm; n 19;00 em&D
«jrefrmhtvif; 30-4-43» a&muf aqmif&GufonfhtzGJU[k onf/ tzGUJ 0ifrsm;rSm 0efMuD;csKyf? wGif bl;oD;awmif&Sd NAdwo
d Qwyf
«jrefrmhtvif; 2-5-43» t"dyÜm,f&onf/ 0efMu;D 9 OD;ESihf tjcm;yk*K¾ vd f 12OD; rsm;udk 0ifa&mufpD;eif;wkdufckduf
«jrefrmhtvif; 8-5-43» t"dutm;jzifh &efo\ l avaMumif; í tcsuf tcsmusaom ae&mrsm;
AkH;BuJwkdufckdufrI ab;tEÅ&m,fukd 1/ OD;odr;f armif ukd odr;f yku
d o
f nf/
umuG,f&efjzpfonf/ (MA.LLB.) «rEÅav;ol&d, 12-5-43»
28 {NyD 1943 jrefrmacwfopf «jrefrmhtvif; 4^6-5-43» 2/ OD;jrbl;
tpk;d & 'kw, d tBudrf xDziG yhf u
JG kd 9 -14 ar 1943 NAdwod Qwyfrsm;
(vTwaf wmfw&m;0efBuD;)
&efuek Nf rdKU uefawmfrw d o
f bif bl;oD;awmif armif;awmrS qkwf
3/ OD;at;
XmewGif zGiv hf pS o
f nf/ 6 ar 1943 aubkx d idk f XmcsKyEf iS hf cGm&onf/
(jynfxaJ &;0efMuD;a[mif;)
«jrefrmhtvif; 30-4-43» XmecGrJ sm;ukd r@dKifjyKí wyfzUJG 0if [Burma Struggle Vol .I . P XLV]
4/ OD;jr ([oFmw)
7332 OD;yg0ifaom aubkdxkdif (rsK;d cspt
f zGUJ acgif;aqmif)
arv tzGUJ ukd atmifjrifpmG wnfaxmif 5/ ocifu, dk af wmfridI ;f
1 ar 1943 rEÅav;NrdKUukd *syef onf/ 12 ar 1943 tvkyo f rm;
6/ ocifEk
wyfrsm; 0ifa&mufodrf;ykdufonfh «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 115- pkaqmif;apmifha&Smufa&;tzGJU udk
7/ ocifatmifqef;
ESpyf wfvnfaeY tcrf;tem;usif; 116^287-288» zsuof rd ;f jyD; qnfajrmif;ESit
hf vkyf
8/ OD;xGe;f az (,k'oef)
yonf/ orm;0efMuD; ocifApdeMf uD;rSL;
9/ rpöwm pHpzD ;dk (u&ifacgif;
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm 8 ar 1943 jrefrmEkid if H vGwv
f yf aom *syefEiS jhf refrmt&m&dS uk, d f
40-42» aqmif)
a&; pDpOfrt
I zGUJ (Burma Indepen- pm;vS,f ig;OD;pDyg0ifonfh A[kd
85 86
-47-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
tvkyof rm; tzGUJ MuD; xlaxmif pnf;½k;H a&;wm0efcu H oHCm*kPd ;f pm 41» usKid ;f wkEH iS hf rkid ;f yefe,frsm;ukd ,k;d
onf/ aygif;pkH yg0ifaom r[moHCtzGUJ ',m;e,fajrxJ xnfhoGif;vkduf
«pma&;q&mpmapmif trSwf 4? 1943? csKyfMuD; zGUJ pnf;a&; tpDtpOfrsm; 12 ZGef 1943 NAdwo d Qav,mOf aMumif;yg&dSonf/
pm 54» udk aMunmonf/ rsm;u ,k;d ',m;-jrefrm rD;&xm; «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm
«jrefrmhtvif; 19-5-43» vrf;azmufvkyfa&;ü tajcpkduf 92^157»
[Burma During the Japanese Oc- pcef;jzpfaom oHjzLZ&yfudk Ak;H BuJ «OD;oefY jynf a wmf o mc&D ; yxrwG J ?
 jrefrmEkid if t
H pk;d &u cupation Vol II.P 141] &efukef? pmayAdrmefykHEdSyf? 1961? pm
wkdufckdufonf/
1/ acR;wyfom;rsm;ukd (tvkyf «EG,fEG,fat;oHjzLZ&yfNrdKUe,forkdif;
58 aemifu;dk um;vQif OD;oefY jynf
orm;Xmetm;jzifh) jrefrmhpdwf 19 ar 1943 ta&SUtm&Swu dk pf pf awmfomc&D; (y) [kñTef;rnf/»
(1874-1974) r[m0dZÆmbGJU,lusrf;?
MudKuftkyfcsKyfEkdif&ef/ [Burma During the Japanese Oc-
Mu;D atmifjrif&ef *syefwUdk tm;tvQif orkid ;f Xme? armfvNrdKifwuúov
dk ?f 19 cupation Vol I.P 27-28]
2/ acR;wyfpak qmif;onft h cg rdrd tjrefEiS hf rsm;jym;pGmuln&D eftpGr;f 97?pm 142/ aemifu;dk um;vQif EG,Ef ,
G f
wkdYoabmtavsmuf yg0ifapjyD; ukef MudK;pm;aqmif&Guf&efESifh at; oHjzLZ&yfNrdKUe,forkdif; [kñTef;
rnf» 12 Zlvkdif 1943 0efMuD;ocif
twif;tMuyf rqG&J [k jrefrm xkod Ydkun
l rD o
S m jrefrmwkYd ESp&f nS f Apdef MuD;rSL;aom A[kt d vkyf
tpk;d &u trdeYf xw k &f ef/ vrsm; arQmfvifhawmifhwvsuf&dS orm;tzGJUcsKyfBuD;u acR;wyf[l
3/ acR;wyfom;rsm;\ aea&;? onfh vGwv f yfa&; &&drS nfjzpfí Zl v k d i f v
2 Zlvkdif 1943 jrefrmEkdifiH&dS aom a0g[m&tpm; rD;&xm;
xkid af &;? pm;a&;? use;f rma&;? vc 'kw, d ywf jyKjyifa&;wyfom;rsm; vrf;tvkyform;wyfrsm;ukd Armh
rQwa&;paom tcsuftm;vkH; (okdYr[kwf) acR;wyfom;rsm;ukd r[m oHCmtzGUJ csKyMf uD; ESihf
vuf½;Hk wyfrawmf[k trnfajymif;
aumif;rGefatmif jyKjyifay;&ef/ pkaqmif;aeaMumif; aMunm rEÅav;jrdKU anmif&rf;q&mawmf jyD; vuf½;Hk wyfom; ESpaf omif;
4/ acR;wyfom;rsm;tm; umuG,f onf/ MuD;rSL;aom Ak'o¨ moem MuD; ausmu f dk wwd,tBudraf jrmuf
apmifah &Smuf&ef? tvkyo f rm;Xme «jrefrmhtvif; 19-5-43» yGm;a&; tpnf;t½k;H wkYd aygif; xyfrH pkaqmif;&ef trdeYfxw k f
cGJ 'kwd,ñTefMum;a&;0efESifh ½kH; pnf;um r[moHCmtzGJUcsKyf onf/ vuf½;Hk wyfrawmfom;rsm;
om;wpfpk oHjzLZ&yfwiG f acR;wyf tjzpf zGUJ pnf;onf/ onf p-"-A-0 &efycHk iG ;f prav;
XmecsKyftjzpf xm;&d&S ef ponfh ZG e f v «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 248- vk;H yg&daS om vufywfrsm; qif
tcGifhta&;rsm;ukd awmif;qkdcJh 3 ZGef 1943 jrefrmEkid if H 0efMuD; 249» jref;&onf/ vuf½;Hk wyfom; wpf
onf/ csKyfa'gufwmbarmfu Ekid if aH wmf OD;vQif vpmaiG 35d^- &onf/
«AE¨KvOD;pdef uREkfyfwdkYtwGif;a&;-'k xlaxmifa&;twGuf pufrv I ufrI 4 Zlvkdif 1943 xkid ;f Ekid if H «pma&;q&mpmapmif? trSwf4 1943?
wd,wGJ? &efuek /f oD&ad Z,sKyH EHk ydS ?f ESihf tusK;d jzpfxeG ;f atmif ynm befaumufNrdKU a&muf&dSaeonfh pm 54-55»
1946? pm 91-92 aemifu;dk um;vQif oifMum;&ef jrefrmynmawmfoif
AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&; 'k [k
*syefeef;&if;0ef Akv d cf sKyfMuD; wk*d sKd
ñTef;rnf/» 15 OD;ukd *syefEidk if o H Ydk apvTwf urdeYf ceG ;f wpf&yf ajymMum;&mwGif 20 Zlvkdif 1943 *syeftpk;d &u
18 ar 1943 jrefrmEkid if &H Sd txl; onf/ jrefrmEkdifiH &Srf;jynfe,ftwGif;&dS jrefrmEkdifiHqkdif&m *syefoHtrwf
«AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k
oHCtrIaqmiftzGUJ ? *kP
d ;f aygif;pkH
87 88
-48-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
MuD; tjzpf &ifZq
dk m0g'g (Renzo zGUJ pnf;ykH jyifqifcsufwYdk udk vku d f  jrefrmEkdifiHa&muf tdE´d,vGwf wGif jrefrmEkdifiHawmfonf þ
Sawada) tm; cefUtyfonf/ avsmí ppftyk cf sKyaf &;qkid &f m tzGUJ vyfa&; toif;MuD;\ Ouú|jzpf tcsdefþumvrSpí vGwfvyf
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm tpnf;rsm;ukd zsuo f rd ;f jyD; tkyf ol qlbwfcf se'f &mbkYdpf (Subhas aom jrefrmEkid if aH wmfMuD; jzpfjyD
124» csKyaf &;qkid &f m puf,EÅ,m;topf Chandra Bose)u jrefrmwkYd vGwf jzpfí a&SUokYd qufvufí rdrw d Ydk
(Burma During the Japanese
Occupation.Vol.I.PP 9-10) ukd pDpOfxal xmif&efEiS hf tkycf sKyf vyf a &;&jcif ; onf uREk f y f w k d Y tm&Swu dk f MuD;yGm;&m MuD;yGm;
[Japanese Military Administra- a&;pepf jyKjyifajymif;vJjcif;ukd (tdE,d´ trsK;d om;) \ wku d yf w
JG iG f aMumif; qufvufMuKd ;pm; Muap
tion, Documents, 1941-1945: taMumif;jyKí ppftyk cf sKyfa&;OD;pD; rsm;pG m tul t nD & rnf j zpf vkad Mumif; ajymMum;onf/
P134-135]
Xmeukd ½kwo f rd ;f &ef trdeYf csrSwf aMumif;? jrefrmEkid if H vGwvf yfjcif;
onf/ ukd jyEkid o
f nfwh pfcPwGif *syeff
25 Zlvkdif 1943 *syefppfbuf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 370- &efuek Nf rdKU tpk;d &tdraf wmfwiG f eH
tay: pGypf cJG suf rrSejf cif;ukd jy 
tpk;d &u &efow l Ydk ½ku
d u
f ;l aom 371» euf 8;30 em&Dü jrefrmhvw G vf yf
vkdufjcif;jzpfaMumif; ajymMum;
½ky&f iS u
f m;rsm; jyojcif;ukw d m;jrpf a&;aeY obiftcrf;tem;usif;y
30 Zlvkdif 1943 jrefrmppfynm onf/
csuEf iS hf pyfvsO;f í aMunmcsuf «jrefrmhtvif; 11-8-43» onf/ eHeuf9em&DwiG jf refrmEkid if H
xkwfjyefonf/ oif &Jabmfo;Hk q,f *syefEidk if H
awmf tkyfcsKyfa&;pDrHrI tzGJU0if
«jrefrmhtvif; 11-8-43» wkdusKdNrdKUokdY a&muf&dSonf/
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm
Mo*k w f v AE¨KvOD;pdeu f a&Ty&k yku d u
f dk zGihf
26 Zlvkdif 1943 jrefrmEkid if q H idk f 173» 1 Mo*kwf 1943 *syefA[kpd pfXme vSpíf jrefrmEkid if H vGwv f yfa&;
&m *syefot H rwf &ifZq dk m0g'g csKyfwiG f jrefrmEkid if q H idk &f m *syef aMunmpmwrf;ukd zwfMum;onf/
jrefrmEkdifiHokdY a&muff&dSonf/ 31Zlvkdif 1943 jrefrmEkid if q
H idk f ppfwyf\ ppfaoemywd 'kw, d
[Burma During the Japanese &m *syefwyfrsm;\ aoemywd Akv
d cf sKyBf uD; um0gbDu ,ckvuf  AE¨KvOD;pdeu
f jrefrmEkid if t
H yk f
Occupation.Vol.I ,PP 9-10] um0gbDu jrefrmEkid if H vGwf &dS ppftyk cf sKyaf &;udk zsuo f rd ;f vku d f csKyfa&; pnf;rsOf;Oya' jyKjyD;
[Japanese Military Administra- aMumif;? xkYd aemuf vuf&t Sd pk;d & aMumif; aMunmonf/
tion, Documents, 1941-1945: vyfa&; pDpOfrt I zGUJ Ouú|
P134-135] a'gufwmbarmfxH *syeftpk;d & tzGUJ udv k nf; ½kwo f rd ;f vku d af Mumif;?
u jrefrmEkid if u H dk 1-8-43 wGif xkYd jyif jrefrmEkid if &H Sd a[bDausmh a'gufwmbarmftm; Ekid if aH wmf
29 Zlvkdif 1943 jrefrme,fajr ukac: ArmhumuG,af &;wyfrawmf t"dywdtjzpf wifajr§mufonf/
vGwfvyfa&;ay;&ef ñTefMum;
wyfrawmf ppfaoemywd 'kw, d ppfrIjyifqifa&;½kH;ESifh Armhwyfr
AkdvfcsKyfBuD; um0gbDu jrefrm csu&f &djS yDjzpfaMumif; taMumif;
awmf enf;ay;vrf;jy½k;H bD½rk m  ocifukd,fawmfrIdif;u EkdifiH
e,fajrwyfrawmf ppfqifa&; Mum;onf/
*Gepf 'D b
dk ;dk ukvd nf; ½kyo f rd ;f vkud f awmf t"dywda'gufwmbarmf
trdeYftrSwf 79 ukd xkwjf yefí «armifarmifat; *syefacwftyk cf sKyf a&;?
aemuf qufwGJ 2? pm 181»
aMumif; ppftrdefYrsm;ukdxkwfjyef tm; opömqkad wmfr&l ef yefMum;&m
jrefrmEkid if tH m; vGwvf yfaom onf/ xkYdaemuf jrefrmEkid if v H wG f Ekid if aH wmf t"dywd a'gufwmb
Ekid if t
H jzpf jr§iw
hf ifay;jcif;ESihf vyfa&; aeY rdeYf ceG ;f ajymMum;&m armfu opömqko d nf/
jrefrme,fajrwyfrawmf ppf½;Hk csKyf
89 90
-49-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
 eHeuf 11;00 em&DwiG f Ekid if aH wmf ocifav;armiff 17/ OD;pde0f if; (yJc;l )  *syef - jrefrm r[mrdwpf mcsKyf
t"dywd\ cGijhf yKcsut f & 0efMuD; vrf;yef;qufoG,fa&;ESifh qnf 18/ OD;boD (rEÅav;) vufrSwfrxkd;rD jrefrmEkdifiHawmf
rsm;\ trnfudk aMunmonf/ ajrmif;Xme 19/ ocifom'if (yJc;l ) vGwfvyfa&;pDpOfrItzGJUu 1;45
0efMuD;tzGJU0ifrsm;rSm ocifEk 20/ OD;rSD em&DwiG f NAdwod QEiS hf tar&duef
EkdifiHjcm;a&;Xme wkYdjzpfonf/ xkYdaemuf twkid yf ifcH wkYd tm; ppfaMunmonf/
ocifNr AkdvfcsKyfatmifqef; vTwfawmftrwfrsm; wpfOD;pD
'kwd,0efMuD;csKyf umuG,fa&;Xme usrf;opömqkdMuonf/ 14;00 em&DwiG f jrefrm - *syef
a'gufwmodef;armif wkYdjzpfjyD; 0efMuD;rsm; wpfO;D pD r[mrdwfpmcsKyf csKyfqkdonf/
b@ma&;Xme usrf;opömqkdMuonf/  jrefrmEkid if H vGwv
f yfa&;aeY
OD;xGef;atmif obif tcrf;tem;ukd ½kyfodrf;  jrefrmEkid if H t"dywd a'gufwm
yl;aygif;aqmif&Gufa&;Xme  jrefrmEkid if aH wmf twkid yf ifcH onf/ barmfu jrefrmEkid if aH wmfopf0g'
OD;b0if; vTwaf wmf (Privy Council) trwf ukd aMunm&mwGijf refrmEkid if o H nf
jynfxJa&;Xme rsm;\trnfukd aMunmonf/  13; 00 em&DwiG f Ekid if aH wmf0g' ppfut dk aMumif;jyKí vGwv f yfa&;
AE¨KvOD;pdef twkid yf ifcH trwfrsm;rSm jzefYcsda&;XmecGJ ñTefMum;a&;0ef &vmonft h wGuf vGwv f yfa&;ukd
MuD;yGm;a&;ESifh 0g'jzefYcsda&; 1/ ocifu, dk af wmfridI ;f OD;vSazu jrefrmhvw
G v f yfa&; umuG,&f ef? ta&SUtm&Swu dk of m;
Xme 2/ a'gufwmpHpzD ;dk aMunmpmwrf;udk toHvTifhaMu tjzpf wm0ef0wå&m; ausyeG f
OD;vSaz 3/ OD;oGif nmonf/ atmif aqmif&u G &f ef? ta&SUtm&S
opfawmESifh owåKwGif;Xme 4/ OD;cspv f idI f pnf;vk;H nDnw G rf tI ay:wGif jrefrm
 jrefrme,fajrwyfrawmf ppf
ocifoef;xGef; 5/ OD;xGe;f az Ekid if \
H vkNH cHKrEI iS hf jynfprHk t
I ajcjyK
aoemywdBuD; um0gbDu rGe;f vTJ
ajrESifhv,f,mpkdufysKd;a&;Xme 6/ a'gufwmquf ap&efESifh EkdifiHawmfopf\0g'
1;30 em&DwiG f Akv d cf sKyaf tmifqef;
OD;odef;armif 7/ OD;jr ([oFmw) onf ppfrsufESmwyfOD;0g'jzpfjyD;
ukd ppf½;Hk csKyo
f Ydk zdwaf c:í ]]jrefrm
w&m;Xme 8/ OD;ausmf xk0d g'ukd vufuikd jf yK&ef jrefrm
e,fajr wyfrawmf ppftrdefY
OD;jr (aysmfb,G )f 9/ OD;{armif jynfolwkdY jrefrmhvGwfvyfa&;udk
trSwf 7}} ukad y;tyfonf/ xkd
ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh puf 10/ OD;armifarmifAsm; ppfoabmtwkid ;f yif pOf;pm;awG;
trdeYf wiG f jrefrmumuG,af &;wyf
rIvufrIXme 11/ OD;MuD;jrifh ac: qifjcifzG,f&dSaMumif; ajym
rawmf ppfwuúov dk f (Akv
d of if
OD;vSrif; 12/ OD;bkpd H Mum;onf/
wef;) ESihf (rlvwef;)ppfynmoif
usef;rma&;ESifh pnfyifom,m 13/ OD;bvIid f
wef; ukd jrefrmtpk;d & tkycf sKyaf &; jrefrmEkdifiHawmfESifh &Srf;e,f?
a&;Xme 14/ OD;cifarmifyk 
atmufajymif;vJxnfhoGif;xm;&dS u&ifeeD ,f (u,m;) rsm; qufqH
OD;{ 15/ 'D;'kwOf ;D bcsKd
aMumif; yg&do S nf/ a&; pnf;rsO;f rsm;ESihf oufqidk f
tcGefawmfXme 16/ OD;wif (jrefrmhtvif;)
91 92
-50-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
aom rSwfpmvTmukd xkwfjyef &Dü owif;pm&Si;f vif;yGJ usi;f y awGUqkyH üJG bD.'D.atESihf ywfouf Ekid if vH w
G v
f yfa&;&&do S nfh twGuf
onf/ onf/ í owif;pmq&mrsm; ar;jref; rdrt d aeESihf 0rf; ajrmufygaMumif;
«Armh o pf p mapmif t wG J 1 ?trS w f 1 ? onfh tcsut f vufrsm;ukd ajz jrefrmEkdifiH t"dywd a'gufwm
 *syefEkdifiHESifhjrefrmEkdifiHwkdY ppf 1943? Mo*kwv f ? pm 6-7^16^21^34» Mum;onf/ barmftm; wpfqifh taMumif;
a&; oabmwlncD suf vQKUd 0Supf m «ol&d,vGwv f yfa&;aeY txl; owif; «jrefrmhtvif; 10-8-43» Mum;yg&ef aMu;eef;jzifh ñTeMf um;
pm 3-8-43» onf/
csKyf csKyfqo dk nf/ «AE¨KvOD;pdefuREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k? pm ocifveG ;f abmfonf jrefrmEkid if H «wku
d sKNd rdKU 'kad rowif;XmeaMu;eef; 9-
89» 8-1943»
 jrefrmEkdifiHESifh*syefEkdifiHwkdY csKyf «armifarmifat;*syefacwftkyfcsKyfa&;
vrf;yef;taqmufttkEH iS hf jyef
qkMd uonfh vQKUd 0Suaf omppfy#dÓOf aemufqufwJG 3^4^5^6? pm 182- vnfxlaxmifa&; 0efMuD;tjzpf
188» usrf;opömusdefqkdonf/ 11 Mo*kwf 1943 ocifApdeEf iS hf
pmcsKyfudk tajccHjyKaom tao; ocifxGef;tkyfwkdYtm; tus,f
«*syefwyfrawmf\ jrefrmjynfodrf; «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-w pm
pdwo f abmwlncD surf sm;ukd jrefrm csKyfjzifh puFmyloYdk ykYd onf/
ppfqifa&;? armifarmifbkef; <u,f 199-200»
Ekid if aH wmf t"dywd a'gufwmb jrefrmjyef? &efuek ?f py,fO;D ykEH ydS ?f 1962? «wuúov dk pf ed w
f if jrefrmhvGwfvyfa&;
armf? jrefrmEkid if üH wyfcsvsuf&Sd pm 203 -204» 9 Mo*kwf 1943 jrefrmEkid if aH wmf wkdufyGJESifh ocifApdef ('kwd,tBudrf)?
aom *syefwyfrawmf ppfaoem «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm -394» tpk;d & twkid yf ifcH vTwaf wmf &efuek /f nGeUf nGeUf atmhzpf uf? 2000/
ywd um0gbD? jrefrmEkdifiHawmf [Japanese Military Administra- wwd,tMudrf tpnf;ta0;usi;f pm 251-256/»
tygt0ifjzpfonfh awmifykdif;a' tion, Documents, 1941-1945:
P135-138/ 152-155/ 158-170]
yonf/ tpnf;ta0;wGif twkid f
orsm;ü&daS om *syefa&wyfrawmf yifcH vTwaf wmfOuú|tjzpf OD;oGif 18 Mo*kwf 1943 jrefrmEkid if H
«vlxkOD;vSppfwGif;Armjynf-w pm
\ ppfaoemywd (uk, d pf m;) csL'kd ESihf 'kw,d Ouú|tjzpf OD;bvIid f t"dywd a'gufwmbarmfujrefrm
60-85^115^136-138»
cef;f ac; (Chudo Kankei)wkdYvuf wkYd a&G;aumuf wifajr§mufc&H Ekid if H tpk;d &tzGUJ b@ma&;0efMuD;
rSwfa&;xkd;onf/ onf/ xkYdaemuf twkid yf ifcH vTwf a'gufwm odr;f armiftm; *syef
4 Mo*kwf 1943 jrefrmEkid if t H pk;d Ekid if qH idk &f m jrefrmoHtrwfMuD;
& Ekid if jH cm;a&;0efMuD; ocifEu k awmfpnf;rsO;f Oya'rsm; a&;qG&J ef
 ,k;d ',m;-jrefrm rD;&xm;vrf; tzGJUzGJUpnf;onf/ tjzpf cefUtyfapvTw&f ef a&G;cs,f
*syefEiS hf jrefrmowif;pmq&mrsm; onf/
azmufvyk af &;twGuf tvkyo f rm; «Armopfpmapmif twGJ 1 trSwf 1
ESifhawGUqkHyGJü EkdifiHjcm;a&;0g'ukd 1943 Mo*kw/f pm 11» «ocifviG f *syefacwfArmjynf? &ef
pkaqmif;a&;ukd yl;aygif;aqmif zwfMum;jyoonf/ uke/f oD[ykEH ydS ?f 1969 pm 197/ aemif
&Guaf &;ESihf tvkyo f rm;0efMuD; «jrefrmhtvif; 7-8-43» uk;d um;vQif ocifviG f *syefacwfjref
Xme 0efMuD;OD;xGe;f atmifu wm  *syef{u&mZf[½D [ dk w D \ dk tvkd
qE´t& *syefEkdifiHjcm;a&;0efMuD; rmjynf [kñTef;rnf»
0efcH&onf/ 6 Mo*kwf 1943 &efuek Nf rdKUjynf rrk;d ½k &D*S rJ pfZ(k Mamoru Shigemit-
vrf; bD.'D.at ppfA[kXd mecsKyfü su ) u &efuek Nf rKd U&dS jrefrmEkid if H 20 Mo*kwf 1943 yoQL;uRe;f
EkdifiHawmft"dywd a'gufwmb bD.'D.at Akv
d cf sKyo
f pf Akv
d rf LS ;MuD; qkid &f m *syefot H rwfMuD; &ifZq dk m qG,&f Sd xkid ;f Ekid if H e,fajrrsm;ESihf
armf tdraf wmfwiG f nae 6;30 em ae0if;u owif;pmq&mrsm;ESifh 0g'gxH *syef{u&mZfu jrefrm &Srf;jynfe,fajrrsm;ESifh pyfvsOf;
93 94
-51-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
aom *syefEiS hf xkid ;f Ekid if H oabm aqG;aEG;í ESpOf ;D oabmwlncD suf 26 Mo*kwf 1943 armifb h ufwef 29 Mo*kwf 1943 Ekid if aH wmf
wl pmcsKyfcsKyfqo dk nf/ pmcsKyfyg jzifh qH;k jzwfap&rnf/ u tar&duefEidk if H 0g&Siw f efNrdKU t"dywd a'gufwmbarmf tdrf
tcsufrsm;rSm (6) þpmcsKyfonf vufrSwf &dS tar&duef ppfO;D pD;csKyfrsm;xH awmfwiG f Akv
d ½f o
I bifcyH JG usi;f y
(1)yoQL;uRef;qG,f uD;vefwef a&;xdk;onfhaeYwGif twnfjzpf wm0efxrf;aqmifaMumif; tpD&if onf/
(Kelantan)? x&ifuEk(Trengganu)? onf/ «vlxkOD;vSppftwGif;Armjynf-w pm
cHonf/
au;'g;( Kedah )? ygvpf ( pf ) «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 307» [Mountbatten, Earl,Report to the
209-213»
(Perlis)ESifh ¤if;e,fy,frsm;wGif «uarÇmZowif;pm twG1J ? trSwf 15? Combined Chiefs of Staff by the
yg0ifaom uRe;f rsm;yg rusef 31-8-1943» Supreme Allied Commander 30 Mo*kwf 1943 Ekid if aH wmf
South East Asia 1943-45, t"d y wd o nf b@ma&;Xme
e,ftm;vHk;udk ,dk;',m;jynfESifh [Japanese Military Administra- NewYork Philosophical Library
aygif;pyf&ef *syefEkdifiHu tod tion, Documents, 1941-1945: PP 0efBuD; OD;odef;armiftm; eDyGef
1951 P3: hereafter Cited as
trSwfjyKonf/ 227-229]
{u&mZfEidk if aH wmftwGuf tmPm
Mountbatten’s Report ]
(2) &Srf;jynfe,f&Sd usKdif;wHkESifh ukef txl;vTJtyfjcif;cH&aom
rdkif;yefe,frsm;udk ,dk;',m;jynf jrefrmoHtrwfBuD;tjzpf cefYtyf
25 Mo*kwf 1943 armifb h ufwef 27 Mo*kwf 1943 *syefwyfrsm; onf/ ¤if;onf &mxl;usr;f opöm
ESifh aygif;pyf&ef *syefEdkifiHu (Admiral Lord Louis Mount bat- u odr;f ykud xf m;aom e,fpyfa'
oabmwlonf/ ESiv
hf QKd U0Su&f ef opömawmfqo
kd nf/
ten 1900-1979) tm&Sta&SU orsm;\tkycf sKyfa&;ESihf ywfouf «jrefrmEdkifiHawmftpdk;& trdefYjyefwrf;
(3) ,ckpmcsKyo f nfh aeY&ufrS &uf awmifyidk ;f r[mrdwf ppfaoem í wpfO;D ESiw hf pfO;D od&eSd m;vnf trSwf 52? 11 pufwifbm 1943 pm
(60)twGi;f ,ck*syefu tkycf sKyf ywdcsKyf &mxl;cefYtyfcH&onf/ csurf sm;ukd jrefrmEkid if aH wmf0efMuD; 614»
vsu&f adS om txufyg eHygwf(1)
[Burma Struggle Vol .I . P XLVI] csKyf a'gufwmbarmfEiS hf jrefrm
ESihf eHygwf(2)wGif yg&Sad om jynf Mo*kwf 1943 OD;ode;f azjrifEh iS hf
e,frsm;tm;vHk;rS *syeftkyfcsKyf EkdifiHawmfwGif wyfcsvsuf&dSaom
*syefwyfrawmfMuD;\ ppfaoem ocifwifa&TwkdY w½kwfEkdifiH csKH
a&;udk &yfpv J rd rhf nf/ uif;NrdKUrS tdE,
d´ Ekid if H uvuwåm;
(4) txufyg eHygwf(1)ESiehf yH gwf ywd um0gbDwYdk vufrw S af &;xk;d
okYd jyefvnf a&muf&o Sd nf/
(2)wGif yg0ifaomjynfe,frsm; onf/ «odef;azjrifh ppfwGif;c&D;onf pm
\ e,ferdwt f m;vH;k wdYkrmS pmcsKyf «armifarmifat;*syefacwftkyfcsKyfa&;
240-247»
vufrSwfa&;xkd;onfh aeY&uf aemufqufwJG 7? pm 189»
txd wnf&adS eonfh twdik ;f puf w if b mv
wnf&Sdaevdrfhrnf/ 28 Mo*kwf 1943 &Sr;f jynfe,f
2 pufwifbm 1943 jrefrmEkid if H
(5) ,ckpmcsKyfwGif yg&Sdaom twGi;f rS usKdi;f wkEH iS hf rkid ;f yefe,f &dS *syefppfbuf twkdiftyifcH
tcsuftvufwdkYESifh ywfoufí ESpef ,fudk arwåmvufaqmif t&m&drS sm;ESihf ywfoufaom rSwf
tao;pdyf aqmif&u G &f rnfh tjzpf ,k;d ',m;Ekid if o H Ydk vTaJ jymif; wrf;ukd jrefrmEkid if aH wmf t"dywd
tcsut f vufwYkdukd ESpEf ikd if wH Ykd\ ay;aMumif; aMunmonf/ a'gufwmbarmfESifh jrefrmEkdifiH
oufqidk &f m tmPmydik rf sm; ndE§ iId ;f avmh'farmifhbufwef «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 307» wGif wyfcsvsu&f aSd om *syef
95 96
-52-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
Munf;wyfrawmf\ ppfaoem  jrefrmEkdifiHvGwfvyfa&;ukd *s «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm308^ 28 pufwifbm 1943 q&m
ywd um0gbDu jrefrmEkdifiH yef? *smreD? xkid ;f ? refcsL;uk;d ? eef 417» awmf OD;0dpm& aMu;½kyzf iG v hf pS af &;
awmftygt0if awmifyidk ;f e,frsm; uif;? c½kdat;&Sm;? pvkdAufuD; [Japanese Military Administra- twGuf tpnf;ta0;usif;y&m
ü wyfcsxm;aom *syefa&wyf ,m;ESihf blva*;&D;,m;Ekid if w H Ydku tion, Documents, 1941-1945: P- omoema&;? MuD;yGm;a&;ESihf 0g'
rawmf\ acwå aoemywd csL'kd todtrSwfjyKonf/ 230] jzefYcsad &;0efMuD; AE¨KvOD;pdef Ouú|
cef;ac;wkYd vufrw
S af &;xk;d onf/ [Japanese Military Administra- tjzpf aqmif&u G o
f nf/
«armifarmifat; *syefacwftkyfcsKyf tion, Documents, 1941-1945: P-
 a&eHajroydwf acgif;aqmif «jrefrmhtvif; 30-9-43»
a&; aemufqufwJG 8? pm 192» 138]
ocifb;dk vSMuD; 0rf;wGi;f ouf
wefYa&m*g jzifh &efukefjynfolU
 *syefA[kd OD;pD;csKy½f ;Hk onf tif 22 pufwifbm 1943 ZD;uke;f jrdKU aq;½kHMuD;wGif uG,fvGefonf/ atmufwkdbmv
«Armhacwf 1-10-43»
zmokYd xk;d ppfqifE&JT ef ñTeMf um; e,f? aus;&Gmrsm;rS Armhvuf½;Hk 1 atmufwkdbm 1943 Ekid if H
«a'gufwmjrifhaqG *syefacwfaq;½kH
csuwf pf&yf xkwjf yefonf/ wyfom;rsm;ukd pwkwtå Budrf awmf t"dywd a'gufwmbarmf
BuD;0,f pm 197»
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 25» tjzpf wyftyk f armifat;csKd u u *syefEidk if q
H idk &f m txl;
Muyfrwfí ykdYaqmifay;onf/ 26 pufwifbm 1943 jrefrm tmPmukef vTt J yfjcif;cH&aom
5 pufwifbm 1943 jrefrmjynf «jrefrmhtvif; 2-10-43» Ekid if t
H pk;d &tzGUJ 'kw, d 0efMuD; jrefrmoHtrwf a'gufwmodrf;
pma&;q&mrsm;toif;\ yxr csKyf ocifjr? 0efMuD; ocifoef; armif\ b@ma&;0efMuD; &mxl;rS
ESpyf wfvnf tpnf;ta0;ukd ae 23 pufwifbm 1943 tdE, d´ xGe;f ? ArmYumuG,af &;wyfrawmf EkwfxGufpmukd vufcHonf/
jynfawmf uefawmfrdwfobif trsKd;om;acgif;aqmif qlbwf ppfaoem ywd Akv d cf sKyfae0if;wkYd b@ma&;0efMuD;\ tvkyw f m0ef
wGif usi;f yonf/ tpnf;ta0; csE´&mbkpd f &efuek Nf rdKUokYd a&muf&Sd MuD;rSL;í ocifz;dk vSMuD;tavmif; ukd 0efMuD;csKyfu yl;wGaJ qmif&u G f
wGif toif;pnf;rsO;f Oya' jyif onf/ ukd nae 15;00 em&DwiG f BuaH wm onf/
qifjcif;ukd twnfjyKonf/ pnf; «jrefrmhtvif; 2-10-43» ok ó mef o k d Y yk d Y a qmif o N*d K [f «jrefrmhtvif; 5-10-43»
rsOf;opft& jrefrmjynfpma&;q onf/ *syefEidk if q
H idk &f m jrefrmoHtrwf
&mrsm;toif;ukd jrefrmEkid if pH ma&; 25 pufwifbm 1943 jrefrm «Armhacwf 1-10-43» cefYtyfcH&onfh a'gufwmodrf;
q&mtoif;[k ajymif;vJac:a0: Ekid if H t"dywd a'gufwmbarmfEiS hf armifu *syefEiS hf jrefrmowif;pm
onf/ *syef oHtrwf &ifZq dk m0g'g wkYd 27 pufwifbm 1943 ppf0efMuD; q&mrsm;udk awGUqkí H *syefEidk if H
«pma&;q&mpmapmif trSwf 9? 1944 onf usKid ;f wk?H rkid ;f yef e,fEpS f AkdvfcsKyfatmifqef; MuD;rSL;aom okYd rMumrDomG ;a&mufrnfu h pd rö sm;
pm 11» e,frw S pf yg; &Sr;f jynfe,f? u&if tmZmenfAdrmefwnfaqmufa&; ukd ajymMum;onf/
eD(u,m;) awmifwef;e,fEiS hf 0 tzGUJ u a&Tw*d aHk pwD ajrmufbuf «jrefrmhtvif; 2-10-43»
16 pufwifbm 1943 Armhum vlrsKd;wkdY\ e,fy,fa'orsm;udk &dS uke;f ajrjrifah y:wGif tmZmenf
uG,fa&;wyfrawmfukd ArmhtrsKd; jrefrmEkid if H tkycf sKyfa&; e,ferdwf Adrmefwnfaqmuf&ef tcrf;tem;  tdE,
d´ trsK;d om;acgif;aqmif ql
om;wyfrawmf ( Burma Na- twGi;f okYd oGwo f iG ;f aom pmcsKyf usi;f y&m t"dywd a'gufwmb bwfcsE´&mbkdpfu a&Twd*kHapwD
tional Army) [k trnfajymif; ukd vufrw S af &;xk;d onf/ armfu tkwjf rpfcsonf/ awmf awmifbufrck t f eD; Zzm&f
onf/ «jrefrmhtvif; 30-9-43» «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif; a&; 'k? &Sm;vrf; trSwf 6 &dS r*ktd ifyg,m
[Burma Struggle Vol .I .PXLVI] «OD;oefYjynfawmfomc&D;-ypm58» pm 57» \ aemufqkH;bk&if A[m'l;&Sm;
97 98
-53-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
Zzm&f ( Bahadur Shah Zafar ) qkdonf/
ocsKiØ ;f awmfü usi;f yonfh yGaJ wmf «jrefrmhtvif; 8-10-43»
okYd wufa&mufonf/
«jrefrmhtvif; 2-10-43» 12 atmufwkdbm 1943 NAw d od Q
Akv
d rf LS ; eifrdk (Major Nimmo)
2 atmufwkdbm 1943 tmZm (1912 -1944) awmifilteD;
enf OD;0dpm&aMu;½kyf zGiyhf t JG crf; u&ifawmifwef;wGif avxD;jzifh
tem;okYd Ekid if aH wmft"dywd a'guf qif;oufonf/ ¤if;onf Akv d rf LS ;
wmbarmfESifhppf0efMuD; AkdvfcsKyf qD;*&if;rf? Akv
d b f ausmw f YdkEiS hf awGY
atmifqef;wkdY wufa&mufonf/ bm? 43 wGif tdE, d´ Ekid if EH iS hf quf
,if;tcrf;tem;wGif ppf0efMuD; oG,f&ef 0g,mvufpcef;wnf
Akv
d cf sKyfatmifqef;u toufpeG Uf axmifonf/
vSLaom tmZmenfOD;0dpm&\ [Grandfather Longlegs P-108]
tmZmenfpw d "f mwfudk cs;D usL;um
tmZmenftjrKawpdwf"mwfrsm; 17 atmufwkdbm 1943 ,kd;'
,aeYupí arG;&ef ajymMum; ,m;Ekid if H befaygif (Ban Pong)
onf/ ESihf jrefrmEkid if H oHjzLZ&yfrS azmuf
«jrefrmhtvif; 2^6^10-10-43» vmaom rD;&xm;vrf;rsm; bk&m;
ok;H qlrS 31 uDvrdk w D m (19.3 rkid )f
6 atmufwkdbm 1943 Ekid if H tuGm ukeu f w dG m (konkuita) wGif
awmf t"dywd a'gufwmbarmf qkpH nf; qufo, G rf u
d m uDvrdk D
onf Ekid if aH wmfMuD;yGm;a&;ESihf 0g' wmaygif; 414.9 (257.8 rkid )f
jzefYcsad &; 0efMuD; AE¨KvOD;pde\ f &Snv f sm;aom ,d;k ',m;- jrefrm
wifjycsuft& 0g'jzefYcsda&; rD;&xm;oHvrf; azmufvyk f jyD;pD;
twkid yf ifctH zGUJ zGUJ pnf;&ef tzGUJ 0if onf/
13 OD;a&G;cs,cf efUtyf&ef oabm [Mountbatten’s Report P 94]
wlonf/ «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 263»
«jrefrmhtvif; 6-10-43» «vif;,keof pfviG f xkdif;-jrefrm rD;&
xm;vrf ; uk d , f a wG U acR;wyf r S w f
7 atmufwkdbm 1943 b@m wrf; (wwd,ykdif;) &efuek ?f rdwf
a&;0efMuD;tjzpf cefYtyfjcif;cH& aumif; ykEH ydS ?f 1992? pm 149»
onfh aejynfawmf OD;qufonf [Geoffrey Pharaoh Adams The xkdif;EkdifiH befaygifrS jrefrmEkdifiH oHjzLZ&yf
EkdifiHawmf t"dywd a'gufwm Thailand to Burma Railway P- txd azmufvkyfxm;aom rD;&xm;vrf;
barmf a&SUarSmufwiG f usr;f opöm 7]
99 100
-54-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
20 atmufwkdbm 1943 NAw d od Q 28 atmufwkdbm 1943 Ekid if H
ppfAv
dk cf sKyMf uD; a0bJvf tdE,d´ awmft"dywdESifhtzGJU pD;vmaom
bk&ifccH sKyf&mxl;wGif wm0efxrf; av,mOfysH tif'f cdk sKdi;f em;yifv,f
aqmifonf/ urf;ajc&dS wl&efjrdKUrStwufwGif
[Burma Struggle Vol .I . P XLVI] ysuu f sonf/ okYdaomf av,mOf
wGif vkdufygolrsm; wpfOD;wpf
25 atmufwkdbm 1943 xkid ;f - a,mufrS taotaysmuf r&dcS hJ
jrefrm rD;&xm;vrf; azmufvyk jf yD; acs/
pD;onfh txdr;f trSwyf JG usi;f y «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k
onf/ pm 102-103»
[Geoffrey Pharaoh Adams The
Thailand to Burma Railway P-  jrefrmjynfajrmufykdif; xkd;ppf
7]
qifE&JT eftwGuf tar&duef Akv d f
csKyfMuD;pwD;0Jvf\trSwf 38
27 atmufwkdbm 1943 *syef w½kww f yfr vD'rdk S pwifcsw
D uf
EkdifiH wkdusKdNrdKUwGif usif;yrnfh onf/
r[mta&SUtm&S Ekid if rH sm; nDvmcH [Slim Defeat into Victory P 252]
wufa&muf&ef Ekid if aH wmft"dywd
a'gufwmbarmf? yl;aygif;aqmif Ekd0ifbmv
&Guaf &;0efMuD; OD;xGe;f atmif? ekid f
1 Ekd0ifbm 1943 jrefrmEkid if H
iHjcm;a&;0efMuD;Xme twGif;0ef
awmf t"dywd\ twkid yf ifcH vTwf
OD;a&Tabmf? EkdifiHawmft"dywd\
awmf tpnf;ta0;udk usi;f y
uk, d &f aH wmfEiS hf ppfbuftwGi;f 0ef
onf/
'kwd,AkdvfrSL;MuD; Akdvf&efEkdifESifh «jrefrmhtvif; 2-11-43»
t"dywd\ rif;crf;rif;em; twGi;f
0ef OD;nGeUf [efwYdk &efuek rf S xGuf 2 Ekd0ifbm 1943 &efuek Nf rdKUay:
cGmonf/ a&muf&v Sd maom NAdwo
d Q uif;
«jrefrmhtvif; 27-11-43»
[Ba Maw Breakthrough in
axmuf (Mosquito) jcifaumif
Burma.P 336 ]
av,mOfysHwpfpif;ukd *syefwkduf
av,mOfu ypfcsonf/
«jrefrmhtvif; 5-11-43»
-55-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
]]tar&duefESifh jAdwdefwkdY um pdwcf svufcs? tajcokYda&muf jyKaprnf/
3 Ekd0ifbm 1943 jrefrmEkid if H onf olwYdkMuD;yGm;rIukd &atmif,l aprnf/ «jrefrmhtvif; 27-11-43»
awmft"dywd OD;aqmifonfjh refrm jyD; tjcm;wkid ;f jynfrsm;ESihf vlrsKd; (2) r[mta&SUtm&SEidk if rH sm;onf (Ba Maw Breakthrough in
Burma.P 336/347)
uk,
d pf m;vS,t f zGUJ *syefEidk if H wkd rsm;ukd zdEydS af Mumif; txl;tm;jzifh wpfO;D \tcsKyftcsm tmPmykid rf I
usKdNrdKUokdY a&muf&dSonf/ ta&SUtm&SwGif rcHr&yfEkdifatmif ESifh vGwfvyfa&;ukd wpfOD;u
«jrefrmhtvif; 27-11-43» Ekd0ifbm(vqef;) 1943 ,k;d '
&efrjl yD; a'owpfcv k ;Hk ukd ¤if;wkYd tjyeftvSefav;pm;jcif;? wpffOD;
,m;-jrefrm rD;&xm;vrf; azmuf
tmomajyaysmufonftxd uRef ukd wpfO;D tjyeftvSeu f n l jD cif;?
5 Ekd0ifbm 1943 tpkd;&xD vkyf qufo, G rf jd yD;aemuf oHjzL
vkyaf Mumif; aemufq f ;Hk wGif ta&SU 0kdif;0ef;jcif;jzifh EkdifiHtcsif;csif;
twkid yf ifcH tzGUJ a[mif;udk zsuf Z&yf ESihf bk&m;ok;H qlMum; aeYpOf
tm&SrwnfwHhEkdifatmif jyif;jyif; cspfMunfa&;ukd ckdifNrJaprnf/
odr;f jyD; tcGeXf me twGi;f 0efO;D vS tpket f qef rD;&xm; ESppf if; ajy;
xefxef vkyfvmaMumif; xkdY (3) r[mta&SUtm&SEidk if rH sm;onf
tusKd;aqmiftjzpf aqmif&u G f qGJonf/
aMumifh þppfMuD; jzpfymG ;&jcif; wpfEidk if \
H tpOftvmrsm;ukd wpf «EG,fEG,fat;oHjzLZ&yfNrdKUe,forkdif;
onfh jrefrmEkid if aH wmftpk;d & xD jzpfaMumif;}} Ekid if uH av;pm;jcif;? vlrsKd;wkid ;f pm 140»
twkid yf ifcH tzGUJ opf jyefvnfzUJG ]]urÇmh jidr;f csr;f a&;ukd \ wDxiG rf t I pGr;f ukd wk;d wufMuD;
pnf;onf/ tusKd;jyKzkdY r[mta&SUtm&SEkdifiH xGm;apjcif;jzifh r[mta&SUtm&S 7 Edk0ifbm 1943 jrefrmEkid if H
«jrefrmhtvif; 5-11-43» rsm;onf tm&SppfyMJG uD; tjyD;wkid f Ekid if \
H tEkynmESihf ,Ofaus;rI tpk;d & pwkwt ¬ Mudraf jrmuf ode;f
atmifEidk o f nfth xd wku d cf u dk af &; rsm;ukd a&SUokYd wk;d wufaprnf/ xD zGiv hf pS o
f nf/
5 - 6 Ekd0ifbm 1943 *syefEidk if H twGuf yl;wGMJ udK;pm;&ef wm0ef (4) r[mta&SUtm&S EkdifiHrsm; «jrefrmhtvif; 13^21-11-43»
wkdusKdNrdKUwGifusif;yaom r[m ,laMumif;? jAdwdoQ-tar&duef onf &if;ES;D pGmyl;aygif;aqmif&u G f
ta&SUtm&S uGeu f &ufoYdk jrefrm wkYd vTr;f rk;d onfh xrf;yk;d atmufrS um twkHUtjyefulnDMujcif;jzifh 8 Ekd0ifbm 1943 NAdwo d Qav
Ekid if t
H "dywda'gufwmbarmf wuf vTwfajrmufMujyD; EkdifiHwnfwHh pD;yGm;a&; wk;d wufaprnf? rdrw d Ydk ,mOfrS uscJ sonfh Ak;H 'PfaMumifh
a&mufonf/ ta&SUtm&SuGefu ckdifNrJa&;? rdrdEkdifiHrdrdumuG,fEkdif a'owGif tbufbufrS MuD;yGm; AkdvfwaxmifapwD jydKusysufpD;
&uf r S aMunmcsuf w pf & yf u d k a&;? r[mta&SUtm&SEkdifiH xl wkd;wufaprnf/ onf/
vufcH twnfjyKonf/ xkad Mu axmifa&;rsm;udk atmufygrl0g' (5) r[mta&SUtm&SEidk if rH sm;onf «OD;odrf;armif &efukef&mZ0iforkdif;
nmcsufrSm ]]urÇmhEkdifiHwkdif;onf twkid ;f aqmif&u G of mG ;Murnfjzpf urÇmhEkdifiHtm;vkH;ESifh rdwfaqGjzpf ('kwd,tBudrf) &efukef? ZGJpmykHESdyf
¤if;\xkdufoifhaomae&mwGif &dS aMumif; zkdYMudK;pm;rnf/ vlrsKd;cGJjcm;rI y wkud ?f 1966? pm 221»
&rnf/ tjyeftvSef ulnaD xmuf (1) r[mta&SUtm&SEidk if rH sm;onf aysmufatmif vk;H yrf;rnf/ ,Of
yHrh rI sm;jzifh trsm;enf;wl MuD;yGm; w&m;rQwrItay: tajccHjyD; t aus;rIzvS,fa&; wkd;wufatmif 16 Ekd0ifbm 1943 tdE, d´ Ekid if H
wkd;wuf&rnfqkdonfrSm urÇm csi;f csi;f ulnyD ;l aygif; aqmif&u G f vkyrf nf/ ypön;f tiftm;rsm; urÇm a'vDNrdKUrS ta&SUtm&Sawmifykdif;
jidrf;csrf;a&; wnfaqmufrI t Mujcif;jzifh wnfwHhckdifNrJatmif? t&yf&yfoYdk vrf;yGijhf yD; vlom;rsm; r[mrdwf ppfXmecsKyfukd armifh
wGuf tajccHrljzpfaMumif;}} twlMuD;yGm;pnfyifatmif? vk;H yef; wk;d wufMuD;yGm;a&;twGuf tusK;d bufwef uGyu f oJ nf/
[ Mountbatten’s Report P5]
-56-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
17 Ekd0ifbm 1943 &Sr;f jynfef ,f 237» rSL;í tavmif;rif;w&m;\ t½k;d «jrefrmhtvif; 17^18-12-43»
awmifMuD;NrdKU tvif;a&mif pm tkd;jyom'fawmftm; tav;jyKyGJ
jrefrmEkdifiHawmf twkdifyifcH usif;yonf/ 18 'DZifbm 1943 jrefrmEkdifiH
Munfw h u dk of Ydk awmifMuD;NrdKUrS rsK;d tpk;d &onf jrefrmEkid if o
H m;ESihf Ekid f
vTwaf wmf yxrtpnf;ta0;wGif «jrefrmhtvif; 26-12-43»
cspf yk*Kd¾ vfMuD;rsm;ukd zdwaf c:í iHom;tjzpf &&dES idk af om Oya'(Oy
tpnf;ta0;usi;f yonf/ &Sr;f uR?J EGm;owfjzwfjcif; uefYowff
14 'DZifbm 1943 jrefrmekid if H a'trSwf 13) ukd xkwjf yeftwnf
jynfe,fvli,facgif;aqmif ukd &ef Oya'jyKvyk of nf/ jyKonf/
«AE¨KvOD;pddefuREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k awmf 0efMuD;csKyf a'gufwmbarmf
wifat; (r[m0dZmÆ )u jrefrm ESijhf refrmEkid if aH wmfwiG f wyfcsvsuf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 407-
pm 97» 409»
jynfESifh yl;aygif;vkdufjyD;aemuf &daS om *syefwyfrsm;\ ppfaoem
&Sr;f jynfe,f tcGit hf a&;rsm; wk;d ywd 'kw, d Akv d cf sKyfMuD; um0gbD 19 'DZifbm 1943 jrefrmEkid if H
 NAdwdoQtrSwf 15wyfrMuD;rSL; wkYd &Sr;f e,fEiS hf tjcm;a'orsm;udk qkid &f m *syefot H rwfMuD; &ifZq dk m
wufvmyku H dk &Si;f vif;wifjyonf/
«jrefrmhtvif; 25-11-43»
'kwd,AkdvfcsKyfMuD; c&pfwDqif jrefrmEkid if aH wmftwGi;f oGwo f iG ;f 0g'g *syefEikd if H wku
d sKNd rdKUokYd jyef
(Lieut General Sir Philip Christ- &mwGif qkdufa&mufaom *syef vnfa&muf&dSonf/
ison)u &ckido
f Ydk xk;d ppf pwif qif wyfrsm;u odr;f ykud x
f m;onfh «jrefrmhtvif; 23-12-43»
21 Ekd0ifbm 1943 tdE, d´ Ekid if H
a&muf OD;ode;f azjrifEh iS hf NAdwo d Q ETJonf/ e,fpyfa'orsm; tkyfcsKyfa&;ESifh 22 'DZifbm 1943 *syefEidk if H wkd
[Slim Defeat into Victory P ywfoufaom vQKdU0SufwpfOD;ESifh
wyfzUJG 136 (Force 136) rS t&m&dS usKdNrdKUwGif usif;ycJhaom r[m
227] wpfO;D od&Sd em;vnfcsurf sm;ukd
wpfO;D qufo,G rf jd yD;aemuf ta&SUtm&S owif;pmq&mrsm;
vufrSwfa&;xkd;onf/ tpnf;ta0; wufa&mufcJhonfh
jrefrmEkid if H tajctae pkpH rf;&ef «armifarmifat; *syefacwftkyfcsKyf
ocifwifa&Ttm; jrefrmEkid if w H iG ;f a&;? aemufqufwJG 9? pm 193»
jrefrmEkdifiHrS owif;pmukd,fpm;
'DZifbmv vS,frsm;jzpfonfh wkd;wufa&;
apvTwfonfhtwGuf ocif wif 9 'DZifbm 1943 NAdwdoQAkdvf owif;pm t,f'DwmcsKyfa[mif;
a&T a'vDNrdKUrS xGucf mG onf/ Mu;D rufc&if',fvf (Eric Macrin 15 'DZifbm 1943 ta&SUtm&S
vli,frsm;tpnf;t½k;H A[kt d vkyf OD;xGef;oef;ESifh Armhacwft,f'D
«ode;f azjrifh ppfwGif;c&D;onfpm 254» -dle)(1912-44) ESihf u&iftrsK;d wm OD;xGe;f azwkYd &efuek Nf rdKUokYd
[Mountbatten’s Report P143] om;av;OD; awmifilteD;wGifav trIaqmiftzGUJ ESihf c½kid pf nf;½k;H a&;
wm0ef c H r sm;\ yxrtMud r f jyefvnfa&muf&dSonf/
xD;jzifh qif;oufonf/ «jrefrmhtvif; 23-12-43»
30 Ekd0ifbm 1943 jrefrmEkid if H [Grandfather Longlegs P-116] ajrmuf aqG;aEG;yGJusif;yonf/ 23 'DZifbm 1943 ta&SUtm&S
twkid yf ifcv
H w
T af wmf yxrtpnf; ArmEkid if t
H &yf&yfwiG f ta&SUtm&S vli,ftpnf;t½k;H trIaqmifopf
12 'DZifbm 1943 jrefrmEkid if H vli,f tpnf;t½k;H cGaJ ygif; 270 wifajrm§ ufonf/ A[kt d vkyt
f rI
ta0;usi;f y&m t"dywda'gufwm &dSjyD; tpnf;t½kH;0ifaygif;
barmf wufa&muf rdeYf ceG ;f ajym tpkd;& vrf;yef;qufoG,fa&;ESifh aqmiftzGUJ opfonf 1-1-44 rS
qnfajrmif; 0efMuD;\ ñTeMf um; a,mufsm; (omref) 20979 pí tvkyw f m0efrsm;ukd vufcH
Mum;onf/ csuft& a&Tbcdk ½kid ?f wkYd Armqif; rdef;r (omref) 5427
«*&dwfwm;at;&Sm;owif;pm 4-12- aqmif&u G &f rnf jzpfonf/ A[kd
&Jom;tpnf;t½kH;ESifh ta&SUtm&S a,mufsm; (txl;) 3460 tvkyftrIaqmif tzGJU0ifrsm;rSm
43» rdef;r (txl;) 296
«vlxkOD;vSppfwGif;Armjynf-w pm
vli,frsm;tpnf;t½kH;wkdUu MuD; Ouú| OD;A*srf;
pkpkaygif; 30162 &do S nf/
-57-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
'kwd,Ouú| OD;ausmfjrifh tcsed u
f pí *syefwYdktyk cf sKyfjcif; Zef e 0g&D v
aiGxed ;f OD;usKHbGef; rS &yfpo
J nf/ 1 Zefe0g&D 1944 tm&Sta&SU
taxGaxGtwGi;f a&;rSL; OD;nDav; «jrefrmhtvif; 21-1-44» awmifyidk ;f r[mrdwf ppfaoem
ppfatmifEidk af &;wm0efcH ukx
d ed 0f if; ywdcsKyfarmifb
h ufwef\ ppfXme
EkdifiHjcm;qufoG,fa&;wm0efcH 26 'DZifbm 1943 jynfxaJ &;
uk d v S a rmif 0efMuD; OD;b0if;tm; uarÇmZwkid ;f csKyf vufatmufoYdk odr;f yku
d jf yD;
jyefMum;a&;wm0efcH ukdcifapm ESihf u&ifeD (u,m;) e,frsm;\ aom jrefrmjynfa'orsm; tkycf sKyf
vkvifuif;axmufwm0efcH r[mrif;MuD; &mxl;ukd yl;wGx
J rf; 1 a&;udprö sm; a&muf&dSvmonf/
uk d a tmif o l aqmifaponf/ [Chief Civil Affairs Officer An-
«jrefrmhtvif; 28-12-43» nual Report on the British Mili-
ÓPAvwm0efcH ukdxGef;jrifh tary Administration of Burma,
um,Avwm0efcH ukdaZmf0dwf Calcultta, Government of India
ukefpnfjzefUcsda&;wm0efcH 27 'DZifbm 1943 vD'v dk rf; Press 1945,P 1]
ukdat;ausmf wkYd jzpfonf/ (pwD;0Jvv f rf;) azmufvyk &f m vD [Burma Struggle Vol .I . P XLVI]
'krd S 103 rkid u
f mG &Siaf bG,ef (Shi-
«jrefrmhtvif; 30-12-43»
ng Bwiyang )okYd a&muf&o Sd nf/ 9 [Mountbatten’s Report P3]

 &Srf;jynfe,fwpfcsufvTwftrdefY [Slim Defeat into Victory P 253]


 awmifMu;D NrKd U tvif;a&mif pm
trSwf 17 ukd xkwjf yefaMunmí Munft h oif;rS ocifEt k m; zdwf
&Sr;f jynfe,fwpfciG f ppftyk cf sKyfa&; 28 'DZifbm 1943 jrefrmEkid if H
½kyfodrf;vkdufaMumif; aMunm awmf tpk;d &\ twkid yf ifct
H &m&dS Mum;um a[majymckid ;f jyD; awmif
onf/ csKyf a'gufwm *kw
d m½kd tku d m0g MuD;NrdKUwGif tm&Svil ,f tpnf;
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 309- (Gotaro Okawa) jrefrmjynfodkY 4 t½kH;ukd pwifwnfaxmifonf/
310» a&muf&dSonf/ «OD;tkef;az yifvkHppfwrf;? &efukef?
«jrefrmhtvif; 30-12-43» py,fO;D ykEH ydS ?f 1984? pm 251/ aemif
24 'DZifbm 1943 *syefppftyk f uk;d um;vQif OD;tke;f az yifvkHppfwrf;
csKyaf &;Xmeu &Sr;f ? u&ifeD (u [kñTef;rnf»
,m;)e,frsm;tkycf sKyfa&;udk jrefrm
EkdifiHtpkd;&tm; tcrf;tem;jzifh 2 Zefe0g&D 1944 *syef-jrefrm
jyefvnfvTJtyfonf/
«jrefrmhtvif; 9-7-44»
4 ,Ofaus;rI toif;zGifhvSpfyGJusif;
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 417» yonf/ toif;trIaqmifrsm;rSm
Ouú| OD;vSrif; (ynma&;ESiphf nf
 jrefrmEkdifiHtpkd;&tm;uarÇmZ yifom,m? usef;rma&;0efMuD;)?
wkid ;f tkycf sKyfa&; tjyD;wkid f vTt
J yf 'kw, d Ouú| OD;ñGefY(edyGefbm;rm;
vku
d o f jzifh 24-12-43 ck nae ½ky&f iS )f ? aiGxed ;f OD;bxGef; (0wf
-58-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
vkaH wmf&)? twGi;f a&;rSL; OD;at; jyefonf/ ½kid f (Lt-General Sakurai Shozo) Zefe0g&D wwd,ywf 1944
az? taxGaxGXmerSL;rpö w m «jrefrmhtvif; 9-1-44» OD;pD;onfh trSwf 28 wyfrawmf ArmjynfuGefjrLepfygwD EkdifiHvkH;
[k r ® m ;? pmayXmerSL; OD ; xG e f ; udk xyfrH zGUJ pnf;onf/ qkid &f m yxruGeu f &ufudk zsmykH
oef;? ynma&;Xme OD;xGef;armif 7 Zefe0g&D 1944 *syefb&k ifh ppf «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm30» c½kid f usKu d v f wfNrdKUe,f? anmif
(e,l;bm;rm;ykEH ydS w
f udk )f wkYdjzpfonf/ XmecsKyfu tifzmppfqifa&;ukd acsmif;&GmwGif vQKdU0Supf mG usif;y
toif;\ &nf&, G cf sufrmS - cGifhjyKonf/  ppfawGNrdKUay:avaMumif; wku d f onf/ uGefu&ufokdY ocifpkd;?
1/ *syef,Ofaus;rIEiS hf tdref ;D csi;f «tDZrk ,
d wufpak ,m rDemrDuDuef; pm yGw
J iG f *syef wku d af v,mOf 40 uko d iG ?f ukad usmf0if;f ? ukx d eG ;f pde?f
Ekid if rH sm;\ ,Ofaus;rIrsm;ukd avh 193» tm; NAdwo d Q pypfzidk ;f ,m; (Spit- ukpd n H eG Yf EiS hf ocifwifjrwkYd wuf
vmí ulnt D m;ay;&ef? fires) av,mOfysw H yf&if;u tEkid f a&mufonf/
2/ toif;ESihf tjcm;ta&SUtm&S  vGwv f yfaom tdE, d´ tpk;d &tzGUJ &onff/ uGefu&ufwGif ocifpkd;
wkdufEkdifiHrsm;&dS toif;rsm;\ tBuD;tuJ qlbwfcsE&´ mbkpd f [Mountbatten’s Report . P19] wifoiG ;f aom Ekid if aH &; tpDt&if
vkyif ef;rsm; yl;aygif; aqmif&u G f jrefrmEkdifiH a&muf&dSonf/ cHpmukd aqG;aEG;twnfjyKonf/
«jrefrmhtvif; 9-1-44» 21 Zefe0g&D 1944 jrefrmEkid if H
&efwYdk jzpfonf/ xkYd aemuf A[kad umfrwD0ifrsm;
«jrefrmhtvif; 7-1-44» tpk;d &tzGUJ 0efMuD;rsm; tpnf; tjzpf ocifp;dk wifjyaom pm&if;
 jrefrmEkdifiHü vGwfvyfaom ta0;wGif jrefrmEkdifiH iwfrGwf ukd twnfjyKonf/ A[kad umfrwD
3 Zefe0g&D 1944 uarÇmZwkid ;f tdE, d´ Ekid if t
H pd;k & A[kw
d nf&mXme acgif;yg;jcif; ab;qk;d rqku d &f 0ifrsm;rSm ocifp;dk taxGaxG
rif;MuD; ed&rSd &l xulrm (Nishi zGifhvSpfyGJ usif;yonf/ atmif MudKwifumuG,o f nft h ae
«jrefrmhtvif; 9-1-44» twGif;a&;rSL;? tzGJU0ifrsm;tjzpf?
mura Takuma) awmifMuD;NrdKU rS jzifh *syefppfbufEiS hf ukeo f nf uko d iG ?f ukad usmf0if;f ? ukx d eG ;f pde?f
xGufcGmonf/ bufwYdku jrefrmjynfrS qefpyg; ukpd n H eG Yf EiS hf ocifwifjr wkYd jzpf
«jrefrmhtvif; 22-1-44»
9 Zefe0g&D 1944 NAw d od Q trSwf
ukd rnfonfEh idk if jH cm;wkid ;f jynfudk onf/
5 wyfr wyfrrSL; Akvd cf sKyb
f &pf*f
rSo,f,x l w
k af qmifjcif; rjyKap& «jrefrmhtvif; 20-7-45»
4 Zefe0g&D 1944 umuG,af &; (Lieut-General Harold Briggs )u
[k qk;H jzwfonf/ «ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 545-
0efMuD; AkdvfcsKyf atmifqef;u armif;awmNrdKUukd odr;f yku
d &f &dS «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k 6»
]ArmjynfumuG,fa&;} acgif;pOf onf/ pm 44»
[Slim Defeat into Victory P 229]
jzifh toHviT hf rdeUf cGe;f ajymMum; 29 Zefe0g&D 1944 jrefrf mEkid if H
[Mountbatten’s Report P32]
onf/ 23Zefe0g& D1944 &efuek af ejynf tpkd;& omoemMuD;yGm;a&;ESifh
«tm&SwkdufMuD;owif;pm 13-1-44» awmf uefawmfrw d o
f bif ½kaH wmf 0g'jzefYjzL;a&; 0efMuD; AE¨KvOD;pdef
15 Zefe0g&D 1944 jrefrme,fajr
MuD;ü jrefrmjynfow l Ydku tdE,d´ \ ½k;H cef;ü 0efMuD;rsm;ESihf owif;
wyfrawmfonf b*Fvm;urf;½kd;
,m,Dtpk;d &tzGUJ tm; MudKqk{d nfch H pmq&mrsm; awGUqkHaqG;aEG;yGJ
6 Zefe0g&D 1944 ukeaf ps;EIe;f wef; umuG,af &;twGuf ppfao
yGJ tcrf;tem; usi;f yonf/ usif;yonf/ tpnf;ta0;wGif
rsm; uefYowfonhf trdeYfudk xkwf emywd 'kw,d Akv
d cf sKyfMuD; qmul «jrefrmhtvif; 25-1-44»
-59-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
ynma&;0efMuD; OD;vSrif;u *syef 7 wyfrXmecsKytf m; *syefwyfrsm; *syef Akv d Mf u;D tqmtd (Asai 24 azaz:0g&D 1944 NAdwo d Q
jrefrm ,Ofaus;rItoif;\ &nf 0ifa&muf pD;eif;wkdufckdufonf/ Tokuichi ) «aemifygarmu©? yx0D trSwf 5 tdE, ´d wyfru ig;usnf
&G,cf surf sm;udk &Si;f vif;ajymMum; [Slim Defeat into Victory P 238- Xme? wmrm*g0g( Tamagawa) awmuf awmifMum;tm; wku d cf udk f
239]
onf/ 0efMu;D AEK̈v OD;pdeu
f wuúov dk »f ? wkrd ;dk 'g; (Tomoda)? zGiv
hf pS &f m *syefwyfrsm; t0kikd ;f cH
[Mountbatten’s Report P 41]
uarÇmZwdik ;f tkycf sKyfa&;pnf;rsO;f ukad usmjf rifh (B.A.B.L) « 21 OD;? ae&aom NAdwo d Qwyfrsm; vrf;yGihf
ukd &Sif;vif;ajymMum;onf/ ig;yGiqhf idk ?f NrdKUawmf0efa[mif; OD; oGm;onf/
«jrefrmhtvif; 30-1-44» oif;armif\om;? ta&SUtm&Svl [Slim Defeat into Victory P 243]
8 azaz:0g&D 1944 *syefwyf
i,frsm; tpnf;t½k;H 'kw, d Ouú|»
Zefe0g&Dvukef 1944 ocifwif rsm;u NAw d o
d Q trSwf 7 wyfr
ESihf armifarmifwYdk av;OD;u vkyf 26 azaz:0g&D 1944 tifzm;xk;d
a&TEiS hf ukn
d Kd xGe;f wkYd tdE,
d́ Ekid if H tkycf sKyfrpI cef;tm; 0kid ;f xm;onf/
BuH&ef MudK;yrf;onf/ ppftwGuf csw D ufvmonfh *syef
[Slim Defeat into Victory P 239]
oGm;a&muf&ef &efuek Nf rdKUrS &cdik f [Ba Maw Breakthrough in 33 wyfrrS Akv d cf sKyuf av; ,m
okYd xGucf mG onf/ Burma. P 361]
rmrkw d dk (Yamamoto Tsunoru)
«ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 554» «AE¨KvOD;pdefuREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k
 0if;*dwpf \
f csi;f 'pf ppfqifa&; pm 116» OD;pD;aom wyfzUJG rsm;onf uabmf
(Chindit Operation) rS Akvd rf LS ;csKyf csKid 0fh rS ;f twkid ;f ajrmufbufoYdkcsD
azaz:0g&Dv (Brigadier Bernard Fergusson ) 19 azaz:0g&D 1944 jrefrf mEkid if H wufí rk;d a&;ESihf wrl;&dS NAw d d
4 azaz:0g&D 1944 *syeftrSwf zm*lqef\ trSwf 16 NAdwo d Q tpk d ; &u owif ; pmq&mrsm; oQwyfrsm; uko d wk o f ifonf/
28 wyfrawmfonf wyfr 55 wyfr[m jrefrmEkdifiHwGif;okdY tpnf;ta0;wGif Armh0efxrf; «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 32»
tiftm;jzifh ppfawG ppfqifa&; Munf;aMumiff;csDwufonf/ tzGUJ csKyfMuD;ukd zGUJ pnf;um vkyf
('kw,
d qif)h ukd qifEo
JT nf/ [Slim Defeat into Victory P 258] ief;rsm; atmifjrifpmG aqmif&u G f  tdE, d´ Ekid if &H Sd OD;ode;f azjrifh u
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 31» Ä Chindit =jcaoFh jrefrmEkid if H tajctae pkpH rf;&ef
ykHrsm;ukd jyefwrf;xkwfjyefonf/
«jrefrmhtvif; 22-2-44» jrefrmEkdifiHtwGif;apvTwf vkduf
 Akv
d rf LS ;Mu;D wmem[m&DS (Col. 14 - 15 azaz:0g&D 1944 *syef onfh ocifwifa&T (emrnf0u S f zk;d
Tanahashi ) OD;aqmifonfh *syef uifaywkid Af v dk f tDEOdk &D (Motoichi 22 azaz:0g&D 1944 jrefrmEkid if H ,ke)f onf &ckid t f rsK;d om; ukn d Kd
wyfrsm;u awmifbZm;NrdKUukd Inoiue)vufcsufjzifh NAdwdoQppf tpk;d &0efMuD;tzGUJ tpnf;ta0;wGif xGe;f ESihf twl tdE, d´ Ekid if o
H Ydk jyef
odrf;ykdufonf/ Akv
d f eifrEdk iS hf c&if',fvf wkYdusq;Hk vufeufOya't& tkycf sKyf pDrH vnfa&muf&dSvmonf/
[Mountbatten’s Reports P 41 ] onf/ cefUcGjJ cif;udp&ö yfEiS hf vmbfpm;jcif; [Burma Struggle Vol .I . P 107]
[Grandfather Longlegs P 130-
ukd ESyd uf yG jf cif; Oya'Murf;udp&ö yf «ode;f azjrifh ppfwGif;c&D;onf pm 269
135]
6 azaz:0g&D 1944 NAw d o
d Q rsm; qk;H jzwfonf/ -273»
Akv
d cf sKyf rufqmAD (Major Gen- «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k
eral Messervy ) \ jAwd o
d QtrSwf 15 azaz:0g&D 1944 Ekid if aH wmf pm 35^76-77»
t"dywd a'gufwmbarmftm;
-60-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
rwf v jzpfaom acsmif&if*D(Chowring- 16 rwf 1944 um;vbwf\
5 rwf 1944 0if;*dwf csi;f 'pf hee)ESihf ba&mha0; pcef;rsm;ukd Ak;H trSwf 77 wyfrf [mu armfv;l
ppfqifa&;rS pufrJhav,mOfrsm; BuJwkdufckdufonf/ teD;&dS *syeftapmifwh yfzUJG rsm;tm;
ba&mh'af 0; (Broadway) av [Mountbatten’s Report P50] wku
d cf udk u
f m *syefwyfom; 100
,mOfuiG ;f tqif;wGif ysuu
f s&m ausmu f dk okwof ifowfjzwfonf/
23 OD;aoonf/ 11 rwf 1944 NAw
d o
d QtrSwf 15 [Slim Defeat into Victory P 261]
[Slim Defeat into Victory P 258- wyfrMuD;\ trSw7f tdE, d´ wyf [Mountbatten’s Report P50]
265] r[m bl;oD;awmifNrdKUukd odr;f
ykduf&&dSonf/ 18 rwf 1944 Armhvuf½;Hk wyf
5-10 rwf 1944 csi;f 'pf ppf [Slim Defeat into Victory P 244] om;rsm; oufomacsmifcsda&;ESifh
qifa&;rS wyfzUJG 0if 12000 cefY [Mountbatten’s Report P43] tcGit
hf a&;rsm; ykrd adk y;a&; twGuf
*syefwyf tlaMumif; ay:wGif ae tpnf;ta0; usif;yonf/f
&m ,lxm;Ekid cf o
hJ nf/  csi;f 'pfppfqifa&;rS Akv d rf LS ;csKyf jAdwo
d Q Akv
d rf LS ; qD;*&if;rf «jrefrmhtvif; 30-3-44»
[Slim Defeat into Victory P 265] um;vbwf (Calvert)\ 77 wyf
r[mwpfcv k ;Hk ESihf Akv
d cf sKyf vif 19 rwf 1944 NAdwo d Q zkYd[wf
8 rwf 1944 trSwf 33 *syef wde;f (Major General W.D. A 14 rwf 1944 NAdwo d QAkv
d rf LS ; (Fort Hertz)wyfzUJG u qGryf &mbGef
wyfronf wD;wdeaf 'o&dS rPDy&l Lentaigne)\ 111 wyfr[mrS
qD;*&if;rfu *syefuifaywkid Af v
dk f uko
d rd ;f yku
d jf yD; awmifbuftwkid ;f
jrpf\ taemufbufurf;rS ppf wyfwpf0uf ba&mh'af 0;pcef;okYd tDEOdk &DxH oGm;a&muf tzrf;cH *syefwyfrsm;ukd vku d vf wH u
dk cf u
dk f
aMumif; wpfaMumif;? ajrmufbuf a&muf&dSonf/ onf/ onf/
[Grandfather Longlegs P138-
wrl;a'o&dS uabmf jrpf0rS ;f [Slim Defeat into Victory P 265] [Mountbatten’s Report P51]
139]
twkid ;f ppfaMumif; wpfaMumif;
aygif;ppf aMumif; ESpaf Mumif;jzifh 12 rwf 1944 NAdwod Q trSw5f 20 rwf 1944 jrefrmEkid if aH wmf
tifzm a'o xk;d ppfpwifonf/ wyfr[m &mZbD (Razabil) a'o 15 rwf 1944 *syef trSwf 15 twkid yf ifcH vTwaf wmf wwd,
[Mountbatten’s Report P45] wpfavQmufvkH;ukd odrf;ykduf&&dS ESihf 33 wyfrrsm; wrl;jrdKUajrmuf tMudraf jrmuf tpnf;ta0; usi;f
«tDZrl ,
D wufqak &m rDemrDuDuef; pm onf/ buf ESpaf e&mrS csif;wGi;f jrpfudk yonf/
193» [Mountbatten’s Report P43]
jzwful;onf/ «tm&SwkdufMuD;owif;pm 25-3-44»
[Mountbatten’s Report P 43]
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 32»
10 rwf 1944 *syefavwyfu
csif;'pfppfqifa&;\ pcef;rsm;
-61-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
24 rwf 1944 csif;'pfwyfzUJG rSL; 27 rwf 1944 *syefvw T af wmf {jyD v 6 {jyD 1944 *syefwyfrsm; ud[
k ;D
Akv
d rf LS ;csKyf 0if;*dwf (Brigadier trwf qmul½idk f *syefEidk if w H iG f {jyD 1944 *syeftrSwf 15 ESihf rm;NrdKUukd odrf;ykdufonf/
Charles Orde Wingate )onf tif wnfrnfah pwDawmftwGuf jrefrm 33 wyfrrsm; tifzmvGifjyifukd «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 32»
zmNrdKUrS ¤if;\XmecsKyf topf Ekid if rH S yifah qmifrnfh "mwfawmf xkd;ppfqifETJonf/
wnf&&Sd m vmv*wfNrKd U (LaLagh- rsm; aemufq;Hk ylaZmfyu JG si;f yonf/ [Mountbatten’s Report P48] 7- 8 {jyD 1944 *syef 31 wyfr
at) okYd rpfcs,f (Mitchells) Ak;H BuJ (jrefrmhtvif; 29-3-44) [muk[d rD m;NrdKUtwGi;f 0ifa&muf
av,mOfjzifh tjyef av,mOfysH 4 {jyD 1944 uk[ d ;D rm;NrKd Uukd *syef onf/ NAdwo d Q NrdKUapmifw
h yf ukd
ysufusí uG,v f eG o
f nf/ 29 rwf 1944 *syefwyfrawmf wyf&if;MuD; ESpw
f yfjzifh 0ifa&muf [D;rm;NrdKUtwGif; ydwfrdonf/
ESihf jrefrmEkid if t H pk;d &wkYd aqG;aEG; [Slim Defeat into Victory P 316]
[Slim Defeat into Victory P 269] wkdufckdufonf/ [Mountbatten’s Report P 48]
[Michael Colvert, Chindits ndE§ idI ;f jyD;pD;jyD jzpfojzifh &efoyl idk f [Mountbatten’s Report P48]
Ballantine, 1973,P 85] ESihf ykid &f iS rf yhJ pön;f rsm;ukd jrefrm
15 {jyD 1944 ta&SUawmiftm&S
EkdifiHawmftpkd;&okdY vTJajymif;ay;  Ekid if aH wmft"dywd a'gufwmbarmf r[mrdwf ppfXmecsKyfukd oD[kd
tyfonf/ uarÇmZwkid ;f ESihf u&ifeeD ,f (u
«jrefrmhtvif; 9-4-44»
(oD&v
d uFm) Ekid if o
H Ydk ajymif;a&GUzGihf
,m;) rsm; qkid &f mw&m;Oya'ukd vSpfonf/
jyXmef;onf/ [Mountbatten’s Report P 6]
 *syef trSwf 31 wyfr\ wku d f «rEÅav;ol&d, 7-7-44»
cku
d rf aI Mumifh tl;c&m; (Ukhrul)rS 16 {jyD 1944 Ekid if aH wmf t"dywd
NAdwo d Q trSwf 50 tdE, d´ avxD; twGif;0efcsKyf½kH;rS 0efMuD;rsm;ukd
5 {jyD 1944 omoemawmfa&;? ajymif;vJcefUtyf&m
wyfr[m tifzm;okYd qkwcf mG & Ekid if aH wmfMuD;yGm;a&;ESihf 0g'jzefUcsd
onf/ ocifoef;xGef;
a&;0efMuD; AE¨KvOD;pdeu f owif; ukepf nfEiS o
hf ,f,yl Ydkaqmifa&;Xme
[Mountbatten’s Report P46] pm q&mrsm;tm; awGUqkjH yD; Ekid if H OD;vSaz
awmf acwfopf ynma&; pDrcH suf opfawmESiv hf rf;yrf;taqmuftOD
*syef trSwf 31 wyfru tif rsm;ukd &Si;f vif;ajymMum;onf/
zm; uk[d ;D rm;vrf;rukd ydwq
f Ykd Xme
AkdvfrSL;csKyf 0if;*dwf «jrefrmhtvif; 6-4-44»
onf/ ocifvGef;abmf
[ He is wearing his famous
East African Sun-helmet ] [Mountbatten’s Report P46] ajrESifhv,f,mpkdufysKd;a&;Xme
vGwv f yfaom tdE, d´ trsK;d om;
wkdYjzpfvmonf/
tpk;d &\ bPfziG yhf JG usi;f yonf/ «jrefrmhtvif; 19-4-44»
 csif;'pftrSwf 111 wyfr[m «jrefrmhtvif; 6-4-44»
Akv
d rf LS ;csKyf vifwed ;f u 0if;*dwf
ae&mudk qufcH wm0ef,o l nf/ 20 {jyD 1944 NAw
d o
d Q trSwf 2
[Mountbatten’s Report P50]
wyfrrS trSwf 6 wyfr[mu 'kid f
-62-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
rmyl uk[ d ;D rm;vrf;twkid ;f csw D uf a,mfEiS hf rwifOwkYd vufxyfyJG 17 ar 1944 r&D;vf\ wyfzUJG ZG e f v
vmum uk[ d ;D rm;NrdKU taemuf usif;yonf/ onf *syefwYdk\ ckcw H u
dk cf u
dk rf u
I dk 6 ZGef 1944 qif;rvm;tpk;d &
zufab;wGif *syefwyfrsm;ukd «jrefrmhtvif; 28-4-44» wGe;f vSef z,f&mS ;jyD; jrpfMuD;em; axmufveS ;f a&;AsL½krd S 'kw,
d ñTef
wkdufckdufum ydwfqkdYxm;onfh av,mOfuGif;ukd odrf;ykdufonf/ Mum;a&;rSL; rpöwm*syf (Mr,S.D
vrf;ukd jzwfu;l jyD; *syefwyfrsm; 28 {jyD 1944 NAdwo d QwyfrS r&D; [Slim Defeat into Victory P 274] Jupp) arvtwGi;f u rpöwmvef
t0kid ;f cHae&aom uk[ d ;D rm;NrdKU (F.D Merril)\wyfzUJG u jrpfMuD; q,favmh (Mr. Lancelot )«ocif
apmifhwyfukd vGwfajrmufatmif em;NrdKUokYd xk;d azmuf ppfqifa&; 19 ar 1944 topfa&muf&v Sd m wifa&T\ trnf0u S »f ESiahf wGUqkH
aqmif&Gufay;onf/ pwif qifEo JT nf/ onfh w½kww f yfr[mrsm;u jrpf um jrefrmEkdifiH tajctaersm;
[Slim Defeat into Victory P 273] MuD;em;NrdKUukd wkdufckdufonf/
[Mountbatten’s Report P 49] ar;jref; pkpH rf;csuf tpD&ifcpH mukd
[Slim Defeat into Victory P 274] jrefrmppfajy;bk&ifcH qma':refp
23 {jyD 1944 jrefrmEkdifiHvkH;qkdif arv rpfu rGe;f pwm; (Earl of Mon-
&m ol&aJ umif;cs;D usL;a&; tzGUJ 10 ar 1944 w½kww f yf trSwf ster) xHay;ykYd onf/
csKyf\ ESpyf wfvnf nDvmcHudk 20 wyfzUJG u oHviG jf rpfudk jrpf 20 ar 1944 *syefEidk if q H idk &f m [Burma Struggle Vol .I . P 63-
&efukef aejynfawmf uefawmf tnmrS jzwfu;l í xk;d ppfqifEJT wGJzuf jrefrmppfoHtrwf Akdvf 68]
rdwo f bifwiG f usi;f yonf/ nD onf/ pBumf ESihf vufaxmuf ppfoH
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 37-38» 7 ZGef 1944 jrefrmEkid if H t"dywd
vmcHwGif trwf Akv d af t;aiG ('*kejf rwfav; a'gufwmbarmff a&;qGx J m;onfh
1/ tmZmenfaeYjyKvky&f ef EG,f)wkdY wkdusKdNrdKUokdY a&muf&dS av;rsufEmS pDru H ed ;f
12 ar 1944 Ekid if aH wmf t"dywd
2/ tmZmenfpm&if;aumuf&ef onf/ 1/ EkdifiHa&;ppfrsuffESm
a'gufwmbarmfu txl;okaw «Armhacwf 27-5-44»
3/ tmZmenfArd meftwGuf vkt d yf 2/ pD;yGm;a&; ppfrsuEf mS
oetzGUJ zGUJ pnf;onf/ tzGUJ 0ifrsm;
aom tultnDay;&ef 3/ pdw"f mwfa&; ppfrsuEf mS
tjzpf a'gufwmb[ef? OD;pk;d nGeYf 30 ar 1944 *syefEidk if H qkid &f m
4/ wyfrawmftwGuf vkt d yfaom 4/ twlwuGMuD;yGm;a&;e,fy,f
ESihf OD;bjidr;f wkYdtm; cefYtyfonf/ jrefrmoHtrwf a'gufwm odr;f
tultnDay;&ef [Burma During the Japanese Oc- ppfrsufEmS wkYd udk xkwjf yefaMunm
5/ tmZmenfArd mefteD;wGif tzGUJ armifu *syeftmPmykdifrsm;xH
cupation Vol II. P 25] onf/
csKyf XmezGi&hf ef ponfwYdkudk qk;H jrefrmEkid if rH S yifah qmifcahJ om Ak'¨ «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k
jzwfonf/ 14 ar 1944 a'gufwmb[ef \ "mwfawmfrsm;ay;tyfyJG tcrf; pm 122»
«jrefrmhtvif; 25-4-44» acgif;aqmifonfh txl;okawo tem;usif;yonf/
etzGJU *syefEkdifiH wkdusKdNrdKUokdY [Burma During the Japanese Oc- jrefrmEkid if aH wmftpk;d &\ wHqyd f
25 {jyD 1944 ppf0efMuD; trdeUf cupation Vol II. P 113] awmfESifh jrefrmEkdifiHtvHawmfukd
a&muf&dSonf/
t& ppf0efMuD;½k;H awmf ppfOya' [Burma During the Japanese Oc- owfrSwfjyXmef;onf/
XmewGif &Jabmfo;Hk usyd 0f if Akv
d Zf if cupation Vol II. P 25] «jrefrmEkdifiHawmftpkd;&jyefwrf;trSwf
13? 17 ZGef 1944? pm 275-276»
-63-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
9 ZGef 1944 jrefrmEkid if rH S yifh 16 ZGef 1944 tar&duefAv dk cf sKyf Zl v k d i f v
aqmifco hJ nfh Ak'\
¨ "mwfawmfrsm; Mu;D pwD;0Jv\
f trSwf 22 w½kwf Zlvkdif 1944 tifzm;? uk[ d ;D rm; 26 Zlvkdif 1944 jrefrmEkid if t H pk;d
ukd *syef-jrefrm cspMf unfa&; wyfr[mu umrkid ;f NrdKUukd odr;f ppfrsuEf mS rS *syeftrSwf 15 ESihf & 0efMuD;rsm; txl;tpnf;ta0;
txdr;f trSwt f jzifh uk&d mpH (Koya ykdufonf/ 31 wyfrrsm;rS <uif;useaf om usif;yonf/
-san )&dS 0gu½k*sD (Wakayuji) *l [Slim Defeat into Victory P 278] wyfrsm; csif;wGi;f jrpfoYdk tajy; (1) ausmif;ESiw hf uúov dk rf sm;wGiG f
bk&m;wGif ylaZmfXmyemonf/ [Mountbatten’s Report P62] tvTm;qkwfcGmMu&m NAdwdoQwyf *syefpum; ukd roifrae& bm
[Burma During the Japanese Oc- rsm;u vkdufvHwkdufckdufonf/ om&yf t jzpf jyXmef ; ay;&ef
cupation Vol II. P 113] 23 ZGef 1944 &Jabmfo;Hk usdy0f if [Slim Defeat into Victory P *syefwyfrawmfu awmif;qko d nfh
Akv
d &f efEidk Ef iS hf wifZmarmfwYdk vuf 349] tqku d dk vufrcH&ef/
10 ZGef 1944 uk[d ;D rm; ppfrsuf xyfonf/ « *syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 35 » 2/ *syefpum;oif ausmif;rsm;
ESmrS *syefwyfr[m 31 qkwcf mG «jrefrmhtvif; 24-6-44» wGif jrefrmtpk;d &u a&;qGx J m;
onf/ 18 Zlvidk f 1944 *syefeef;&if;0ef onfh b@mawmfenf;Oya'rsm;
[Slim Defeat into Victory P 342] 25 ZGef 1944 *syefppfaoemywd wk*d sKd tpk;d &tzGUJ EIwx
f u
G í
f ukd ukd vkud ef maqmif&uG jf cif;rS uif;
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 34» rl w m*l c sD ( Mudakuchi Renya ) tdapm ( General Kuniaki
«vlxkOD;vSppfwGif;Armjynf-w pm vGwfcGifhjyK&ef awmif;qkdjcif;ukd
onf tifzmppfqifa&; &yfqidk ;f Koiso) eef;&if;0ef jzpfvmonf/ vnf;vufrcH&ef/
301» [C.L. Sulzberger World War II
vkud af Mumif; txuf tmPmykid f 3/ *syefbmompum; tygt0if
Newyork, American heritage,
 jrefrme,fajrppfOD;pD;csKyf½kH;u rsm;xH tpD&ifco H nf/ tjcm;aom bmompum;rsm;ESifh
1985 ,P329]
xkwjf yefaom aoe*FAsL[m «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 34» ywfoufí tpk;d &csrw S x f m;onfh
trSwf (8) &yfpaJ &;trdeYf *syef 26 ZGef 1944 um;vfbwf\ ynma&; acwfopfpDrHudef;wGif
trSwf 77 wyfr[mrS wyfzUJG rsm; 19 Zlvkdif 1944 rEÅav;NrdKU tm
trSwf 15 wyfrawmf aoemywd V0Dvrf;(pDvrf;) rEÅav; ol&, d yg&dSonfh jy|mef;csufrsm;twkdif;
xH a&muf&v Sd monf/ rkd;aumif;NrdKUukd odrf;ykdufonf/ qufvufaqmif&GufoGm;&ef wkdY
[Mountbatten’s Report P62]
owif;pmwku d w
f iG f txufjrefrm
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 34-35» Ekid if v
H ;Hk qkid &f m pm a&;q&mrsm;\ ukd qk;H jzwfonf/
tpnf;ta0; wpf&yfusi;f yonf/ «AE¨KvOD;pdefuREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k
15 ZGef 1944 jrefrmEkid if cH ½kid f  &efuek Nf rdKU? uk,
d rhf if;uk,d chf sif; pm 72-73»
vrf;&dS ta&SUtm&S vli,frsm; tpnf;ta0;wGif txufjrefrm
toD;oD;wkYdwiG f cefYxm;&ef jrefrm EkdifiHvkH;qkdif&m pma&;q&m
0efxrf; trsKd;orD; c½kid 0f efxrf; tpnf;t½k;H XmecsKyw f iG f jrefrm 27 Zlvkdif 1944 Ekid if aH wmft"d
u urÇmukd oda&;? urÇmu jrefrm toif; zGUJ pnf;um em,ursm;
rSL;rsm; oifwef;ukd &efuek Nf rdKUwGif ywd a'gufwmbarmfu jrefrmEkid f
ukdoda&;twGuf jrefrmEkdifiHawmf ESifh trIaqmiftzGJU0ifrsm; a&G;
zGifhvSpfonf/ iHtyk cf sKyaf &; pnf;rsO;f Oya' yk'rf
Ekid if jH cm;a&;&m toif;MuD;zGUJ pnf; aumufwifajr§mufonf/
«Armhacwf 16-9-44» «rEÅav;ol&d, 22-7-44» 11 t& tkycf sKyfa&;pDrrH t I zGUJ wpf
xlaxmif&ef qk;H jzwfonf/ «jrefrmhtvif; 6-8-44» ck qifah c:oihf rac:oif[ h al om
«rEÅav;ol&d, 2-7-44»
-64-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
jyóemESiphf yfvsO;f í usi;f yvwåH «jrefrmhtvif; 1^4-8-44» «jrefrmhtvif; 1-8-44» rS jyefvnfa&muf&o
Sd nf/
aom twkid yf ifcv H w T af wmfobif «jrefrmhtvif; 5-8-44»
wGif aqG;aEG;wkid yf ifapí xkv d w
T f  r[mArmtpnf;t½kH;ukd Armh  r[mArmtpnf;t½kH;MuD;ukd zGJU
awmfrS tMuHÓPfay;&ef trdeUf cs vGwfvyfa&;wpfESpfjynfhaomaeY pnf;wnfaxmif&onfh &nf&G,f 3 Mo*kwf 1944 NAdwdoQESifh
rSwfonf/ (1-8-44)wGif zGJUpnf; wnf csurf mS wkYdArmqif;&Jom; tpnf; w½kww f yfzUJG rsm; jrpfMuD;em;NrdKUukd
«rEÅav;ol&d, 12-9-44» axmifonf/ r[mArmtpnf; t½kH;wGif wkdYArmocifrsm;ESifh odrf;ykdufonf/
t½kH;tm; jrefrmjynftwGif;&dS qif;&Jom;"m;r rsm; ygwDp?JG 0g'pGJ [Slim Defeat into Victory P 281]
[Mountbatten’s Report P74]
Zlvkdif 1944 rpöwm qrf;rm; tpnf;t½k;H toif;tzGUJ trsK;d rsK;d &dSaejcif;aMumifh vnf;aumif;? «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 37»
quf-'Dcs,J m (Mr. Sumerset de u uln&D ef aMunmonf/ xkYd wkdif;&if;om;tm;vkH; aoG;pnf;
Chair)obmywdtjzpf aqmif jyif r[mArm tpnf;t½k;H MuD;\ nDnGwfap&ef wpfaMumif;wkdY 4 Mo*kwf 1944 NAw d o
d Q trSwf
&Guaf om uGeq
f m aA;wpf tifyg zGJUpnf;ykHpepfESifh pnf;rsOf;wkdYukd aMumifv h nf;aumif;? ygwD0g' 2 wyfr rS trSwf 5 wyfr[mu
,ma&;&m aumfrwD (The Con- xkwjf yef aMunmonf/ xkYd jyif rsm; ab;csw d x
f m;jyD; Armhv;Hk 0 wrl;jrdKUukd odrf;ykdufonf/
servative Imperial Affairs r[mArmOD;pD;tzGJU0ifrsm;rSm vGwv f yfa&; 0g'wpfcw k nf; t"d [Slim Defeat into Victory P 351]
Committee)\tzG J U cG J r S jref r m 1/ a'gufwmbarmf uxm;í aqmif&u G &f ef jzpfonf/ [Mountbatten’s Report P 74]
Ekid if t
H wGuf pDru
H ed ;f (Blue Print 2/ ocifjr «jrefrmhtvif; 1-8-44»
for Burma)ukd xkwjf yefonf/ 3/ OD;xGe;f atmif «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k 4 -7 Mo*kwf 1944 yJc;l NrdKU
[Burma Struggle Vol .I . P 70- 12-113»
71] 4/ OD;odr;f armif Armhwyfrawmf pHjy wyf&if;wGif
5/ OD;b0if; AkdvfcsKyfatmifqef;ESifh Armjynf
6/ OD;at; uGeNf rLepfygwD uk, d pf m;vS,rf sm;
 *syefEidk if H wku d sKdNrdKU&dS jrefrmoH
Mo*k w f 7/ AE¨KvOD;pdef jzpfonfh ocifpkd;? ocifoef;
trwf a'gufwmodrf;armiftm;
1 Mo*kwf 1944 Armhvw G v
f yf 8/ OD;oGif xGe;f ? ukAd [de;f aqG;aEG;jyD; zuf
*syefEidk if t
H pk;d & 'kw, d Ekid if jH cm;
a&; yxr ESpyf wfvnfaeY txdr;f 9/ OD;jr ([oFmw) qpfwkdufzsufa&;tzGJU zGJUpnf;&ef
a&;0efMuD;u wufaepvG,af wmf
trSwyf JG usif;yonf/ 10/ apmbarmif o abmwl qk;H jzwfonf/
«jrefrmhtvif; 1^2-8-44»
csD;Nr§ifhonf/ «Akv
d cf sKyfatmifqef; bm;rm;csJU vifhcsf
11/ ocifEk «Armhacwf 2^3-9-44»
12/ ocifoef;xGe;f (wwd,tMudr)f &efuek ?f EG,ef yD EHk ydS ?f
 jrefrmEkid if aH wmf tpk;d &u 0ef 13/ ocifnD 1974? pm 52/»
2 Mo*kwf 1944 jrefrmEkid if aH wmf «ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 594-
xrf;rsm;tm; ArmhvGwfvyfa&; 14/ OD;b*sr;f txl;okawoe tzGUJ acgif;aqmif 5»
vufaqmiftjzpf ay;&ef &nf&, G f 15/ a':cifrrarmf a'gufwmb[efESifh tzGJU0ifrsm;
í &Sm;yg;p&dwrf sm;ukd Mo*kwf 1 16/ awmifyidk ;f apmfbmG ; cGeyf ef;pdef *syefEkdifiHESifh r[mta&SU tm&S 6 Mo*kwf 1944 r[mAE¨Kvppf
&ufaeYrS pwifay;rnf[k aMunm wkdYjzpfaMumif; aMunmonf/ ekid if rH sm;okYd vSnv
hf nf avhvm&m olBuD; csw
D uf&mwGif tok;H jyK
onf/
-65-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
aom atmifarmif;awmfMuD;ukd OD; wGif Akvd cf sKyfatmifqef;u ¤if; ocifEt k m; Ekid if jH cm;a&;Xme wm «jrefrmhtvif; 13-8-44»
bcifxrH S 0efBuD;AE¨KvOD;pdev f uf a&;vmaom ]]zufqpf"m;jyrsm; 0ef0wå&m;rsm; aqmif&Gufjcif;rS
cH&&dSonf/ (,if; atmifarmif; udk ckcw
H udk cf u
dk Mf uavmh}} [laom &yfpv
J u
dk jf yD; Xmevufuidk rf &dS 0ef  r[mArmtpnf;t½k;H \ wwd
awmfMuD;rSm r[mAE¨KvppfolMuD; pmwrf;ukd zwfjy&m tm;vk;H o MuD;tjzpf cefYtyfonf/ ,tMudraf jrmuf OD;pD;tzGUJ tpnf;
OD;aqmifonfh jrefrmhwyfrawmf abmwlaxmufcHMuonf/ «Armhacwf 13-8-44» ta0;ukd Ekid if aH wmft"dywd tdrf
rPDy&l -tmoHaMumif; csw D ufpOf «ocifEk ig;ESpf&moD pm 267» wGif usi;f yonf/ tpnf;ta0;
u vnf;aumif;? tdE, d́ -&mrl; «ode;f azjrifh ausmfjidrf;? pwkwt
¬ Mudr/f  Ekid if aH wmf t"dywd a'gufwmb wGif OD;pD;tzGJU\ tvkyfwm0ef
aMumif; cswD ufpOfuvnf;aumif; &efuek /f pmayavmuykEH ySd /f 1999? armfu 'kw, d 0efMuD;csKyf ocifjr rsm;ESihf tpnf;ta0;ESiyhf wfouf
pm 67-68» tm; ¤if;\XmeESiw hf zJG ufí Ekid if H aom pnf;rsO;f rsm;ukd a&;qGw J if
tokH;jyKcJhonf/ xkdatmifarmif;
ukd r[mAE¨KvppfolMuD;\ajr; jcm;a&;Xme wm0efrsm;ukd xrf; jy&ef? Ekid if t
H ajctae ta&;MuD;
9 Mo*k w f 1944 r[mArm aqmif aponf/ vmí t&nftcsi;f ESihf jynfph o Hk l
o&ufawmwkdufrS awmifbD;vl;
tpnf;t½kH; OD;pD;acgif;aqmif «Armhacwf 13-8-44» aygif; wpfaomif;ukd XmecsKyfrLS ;
q&mawmfb&k m;MuD;u parmfaumf
tzGUJ \ 'kw, d tMudrt f pnf;ta0; u pm&if;jyKpkí OD;pD;tzGUJ okYd wif
(Small Cause) w&m;olMu;D
udk Ekid if aH wmf t"dywd a'gufwm 12 Mo*kwf 1944 r[mArm jy&ef? *kPd ;f *PygwDra&G; trsKd;
OD;bcifoYdk cs;D Nr§ichf hJ onf/
«jrefrmhtvif; 6-8-44»
barmf\ pHtrd af wmfwiG f usi;f y tpnf;t½kH;MuD; wnfaxmifa&; bmomra&G; jynfojl ynfom;tm;
onf/ tpnf;ta0;wGif a'guf udpEö iS hf ywfoufí r[mArm vk;H r[mArmtzGUJ MuD;ukd tm;ay;
 NAdwo
d QtrSwf 36 wyfr\ wmbarmfu¤if;tm; acgif;f aqmif tpnf;t½kH;wnf&m XmecsKyfwGif ulnDEkdif&eftwGuf r[mArm
a&SUajy;csDwyfrsm;u qm;arSmfNrdKU tjzpfvnf;aumif;? ocifjrtm; Xmevufuidk rf &d0S efMuD;? r[mArm tpnf;t½kH;\0g'ukd aMunm
ukd wkdufckdufodrf;ykdufonf/ 'kwd,acgif;aqmiftjzpf vnf; tpnf;t½k;H MuD;\ XmecsKyfrLS ; csuw f pfck xkwaf 0&ef qk;H jzwf
(Mountbatten’s Report P79) aumif;? ocifEt k m; XmecsKyfrLS ; ocifEu k Armhacwf? ol&, d ESihf onf/
tjzpf vnf;aumif;? OD;pD;acgif; jrefrmtvif; owif;pmwku d rf sm; «jrefrmhtvif; 17-8-44»
Mo*kwf 1944 &efuek Nf rdKU? aqmiftzGJUu wifajr§mufjcif;ukd rS owif;pmq&mrsm;ESihf awGUqkH
ukuKdú i;f vrf; tif;,m; uefapmif; aus;Zl;wifaMumif; ajymMum; aqG;aEG;yGJ usi;f yonf/ xkad wGUqkH 14 Mo*kwf 1944 &efuek Nf rdKU ae
&dS ocifEak etdrwf iG f zufqpfwu dk f onf/ xkt d pnf;ta0;wGif puf yGw
J iG f XmecsKyfrLS ; 0efMuD;ocifEk jynfawmf uefawmfrw d ½f XHk mewGif
zsufa&; jynfolUvGwfvyfa&; olaX; OD;oGit f m; 'kw,d acgif; u r[mArmtpnf;t½k;H MuD;onf OD;Owår cs;D usL;yGJ usi;f yonf/
wyfaygif;pk xlaxmif&ef yxr aqmiftjzpf xyfrH wifajr§muf wkdYArmqif;&Jom;tpnf;t½kH;MuD; «Armhacwf 16-8-44»
qk;H tpnf;ta0; usi;f y&m Akv d f onf/ \ rluydk if tajccHxm;í wk;d wuf «jrefrmhtvif; 15-8-44»
csKyfatmifqef;? ocifp;dk ? ocif «Armhacwff 16 - 8-44» csUJ xGivf suaf &SUokYd vkyu
f idk af qmif
oef;xGe;f ? ocifjr? ocifcsp?f OD;A &Guo f mG ;rnfjzpfaMumif; ajymMum; 15 Mo*kwf 1944 jrefrmEkid if H
aqG? OD;ausmfjidr;f tp&do S w l Ydk 11 Mo*kwf 1944 Ekid if aH wmft"d onf/ tpdk;&tzGJU 0efMuD;rsm; tpnf;
wufa&mufonf/ tpnf;ta0; ywd a'gufwmbarmfu 0efMuD; «Armhacwf 16-8-44»
-66-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
ta0;rS pyg;0,f,al &;ESihf ywf rial Order of The Rising Sun with tzGUJ OuúXESihf A[kpd pfaumifpD o rIjzifh Munfjh rifwidk f ocsKiØ ;f twGi;f
oufí pnf;urf;owfrw S cf suf the Poulownia Flower) bGUJ wHqy df bmywdtjzpf wifajr§mufonf/ ao ewfjzifh ypfowf uGyrf suf
rsm; csrw
S o
f nf/ ukd EkdifiHawmft"dywd a'gufwm «wyfrawmfaeYpmapmif? 1960? pm 3- onf/
«AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k barmftm; tyfEiS ;f í *syef{u 4» [Louis Allen Burma:The Long-
pm 45» &mZf rif;jrwf\ o0PfvmT ukd «ocifvGif *syefacwfArmjynf pm est War 1941-45,London, Phoe-
qufoonf/ 282» nix,2000, P 578]
20 Mo*kwf 1944 Ekid if aH wmft"d «Armhacwf 25-8-44» [Grandfather Longlegs PP 153-5]
ywd a'gufwmbarmfu owif; puf w if b m
pmq&mrsm;ESihf awGUqkyH üJG r[m  &efuek Nf rdKU? uefawmfMuD;ywf 1 pufwifbm 1944 *syefppf 6 pufwifbm 1944 b&mZD;Ekid f
ta&SUtm&SppfMuD;\ vuf&t Sd ajc vrf;(Park Road)(,ckewfarmuf tm Pmykdifrsm;u jrefrmEkdifiH&dS iHqidk &f m *syefot H rwfa[mif; tD
taeESihf avsmn f aD tmif r[mArmh vrf;)ESihf Akv
d jf rwfxeG ;f vrf; *syefppfaoemywd 'kw, d Akvd cf sKyf wm½kdtd&dS(Eitaro Ishii)tm; jrefrm
Ekid if aH wmfol Ekid if aH wmfom; tm; axmif&h Sd Akv d cf sKyfatmif qef;ae MuD;um0gbDtm; ajymif;a&GUí ¤if; Ekid if q
H idk &f m *syefotH rwfcefYtyf
tdrfü Armhwyfrawmf? jynfolU ae&mwGif 'kw,d Akv
d cf sKyMf uD; uDrl í jrefrmEkdifiHqkdif&m *syefoHt
vkH;\ tpnf;t½kH;MuD;tjzpfjzifh rwfMuD; &ifZq dk m0g'gESihf yl;wGí
J
r[mArmtpnf;t½kH;MuD;ukd zGJU ta&;awmfyyHk gwD? uGejf rLepfygwD &m(Lt. General Heitaro Kimura)
ukd cefYxm;onf/ wm0efxrf;aqmifaponf/
pnf; wnfaxmifjyD;aMumif; t acgif;aqmifrsm;onf zufqpf «jrefrmhtvif; 9-9-44»
wkdufzsufa&; jynfolUtzGJUcsKyf) (The Growth of the Burma
pnf;t½k;H wnfaxmifyEHk iS hf vkyif ef;
Army P 229)
aqmifwm t&yf&yfukd today; (Anti-Fascist Organization AFO) 7 pufwifbm 1944 *spD b D aD t
ajymMum;onf/ zGUJ pnf;a&; tpnf;ta0; usi;f y Ouú| OD;pk;d odr;f uG,v
f eG o
f nf/
«Armhacwf 26-8-44» onf/ tpnf;ta0;okYd Armhwyfr «jrefrmhtvif; 8-9-44»
awmfrS Akv d cf sKyf atmifqef;? Akv d f  jrefrmEkid if aH wmft"dywd a'guf
23 Mo*kwf 1944 &efuek Nf rdKUpH rSL;MuD;ae0if;? Akv d rf LS ;MuD;vusfm? wm barmfu *syefb&k ifcsD;Nr§ihf 8 pufwifbm 1944 jrefrmEkid if H
tdraf wmf{nhcf rf;rwGif eHeuf 9 AkdvfrSL;MuD;aZ,s? AkdvfrSL;ausmf aom ay:vked , D myef;? wufaewH tpk;d &onf Ekid if jH cm;trnfh rSnhf
em&D tcsed f acwåjrefrmEkid if q
H idk &f m aZm? AkdvfrSL;&efatmif? AkdvfrSL; qdyfESifhpvG,fawmftwGuf *syef ac:xm;onfh NrdKUrsm;ESihf vrf;rsm;
*syefot H rwf rpöwm uDwmZm0g atmif? Akv d rf LS ;Axl;? Akv d af tmif bk&ifxH aus;Zl;wifvTm ay;ykdY ukd jrefrmtrnf ajymif;vJonf/
(Kitazawa Naokichi)ESifh oH0ef MuD;? Akvd af rmifarmif? Akv d cf ifarmif onf/ «tpkd;&trdefYjyefwrf; 23-9-44»
«vlxkOD;vS ppf w G i f ; Armjynf - w
rpöwm &Srd wfZ(k Mr.Shimizu) wkYd av;? Akv d af pmMum'k;d ? Akv d zf ;dk uGe;f pm307-308»
u *syef{u&mZf bk&ifrif;jrwf jynfoUl ta&; awmfyyHk gwDrS ocif 9 pufwifbm 1944 *syefppf
uk,d pf m; *syef{u&mZf bk&ifrif; csp?f OD;ausmjf idr;f ? uGejf rLepfygwDrS buf tmPmykid rf sm;u olvQKEd ydS f
jrwfu Ekid if aH wmft"dywd a'guf ocifp;dk ? ocifoef;xGe;f wkYd wuf uGyfa&;ESifh pyfvsOf;í aMunm
2 pufwifbm 1944 *syefppf csufwpf&yf xkwjf yefonf/
wmbarmftm; ESif;tyfcJhaom a&mufMuonf/ tpnf;ta0;wGif wyfu NAdwo d QAv dk rf LS ; qD;*&if;rf; «Armhacwf 12-9-44»
(The Grand Cordon of the Impe- AkdvfcsKyfatmifqef;tm; A[kdOD;pD; ESihf u&iftrsK;d om; 7 OD;ukd olvQKd «jrefrmhtvif; 14-9-44»
-67-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
10 pufwifbm 1944 jrefrmEkid f 13 pufwifbm 1944 r[mArm awmfum;ukd yJE,G u
f ek ;f tvGef ESpf
iHawmf ukeof nfMuD;rsm; toif; OD;pD;tzGUJ 0if vlMuD;rsm;ESihf Xme 16 pufwifbm 1944 jrefrm zmvkHü NAdwdoQwkdufav,mOfu
ESpyf wfvnf tpnf;ta0; usi;f csKyf r[mArmtpnf;t½k;H 0if ½k;H Ekid if aH wmf tpk;d &u twGi;f &efol pufaoewfjzifh ypfcwfwkdufckduf
yonf/ trIxrf;rsm; &efuek Nf rdKU r[mArmh rsm;ukd jrefrmEkid if aH wmf umuG,f í ysupf ;D onf/
«Armhacwf 14-9-44» XmecsKyf½kH;wGif aqG;aEG;yGJusif;y a&; Oya't& wpfcsufvw T f (atmifxGef; odef;azpcef;rS oef;
onf/ trdeYfjzifh jyif;xefpmG ta&;,l xGef;pcef; pm 7-8)
11 pufwifbm 1944 jrefrm «Armhacwf 16-9-44» rnfjzpfaMumif; aMunmcsuf wpf (jra'gif;ndK ]]wkdif;jynfu rarhtyf
Ekid if &H Sd *syefwyfrsm;\ ppfaoem &yf xkwjf yefonf/ aom vli,fyk*¾dKvfxl;rsm;}} jrefrmh
ywd 'kw, d Akv
d cf sKyfMuD; uDr&l m «rEÅav;ol&d, 16-9-44» tvif;? 21-9-45)
pufwifbm ('kwd,ywf)1944
jrefrmEkdifiHokYd a&muf&dSonf/ AkdvfcsKyfatmifqef;\ qE´t&
21 pufwifbm 1944 *syef
(Mountbatten’s Report P101) wyfrawmfacgif;aqmifrsm; jzpf 18 pufwifbm 1944 zwyv bk&ifu jrefrmEkid if t
H wGutf opf
«vlxkOD;vS owif;pmrsm;ajymjywJh aom Akv d rf LS ;Mu;D ae0if;? Akv
d rf LS ;
ppfwGif;Armjynf-pwkw¬wG?J rEÅav;
tzGUJ csKyu
f tdE, d´ Ekid if oH Ydk ppfynm cefUtyfvkdufonfh *syefoHtrwf
&JxG#f? jynfolUta&;awmfykHygwD oifMum;&ef apvTwo f nfh ocif tDwm½kt
d &d t
Sd m; nDvmcHoYdk 0if
MuD;yGm;a&;ykEH ydS ?f 1968? pm89? aemif acgif;aqmifrsm;jzpfaom OD;AaqG?
uk;d um;vQif vlxOk ;D vS ppfwGif;Arm Akv
d f (uvuwåm;av,mOf uGi;f a&muf zl;arQmfcGifhjyKonf/
jynf p [kneG ;f rnf/» OD;ausmfjidrf;wkdYonf a';'&J&dS rStwufav,mOfysuu f sí uG,f «vlxkOD;vS ppfwGif;Armjynf-p pm
ocifp;dk xH vQKUd 0Supf mG oGm;a&muf vGe)f ? uk0d if;armif (aemifjrefrm 23»
í zGJUpnf;jyD;jzpfaom zufqpf Ekid if o
H r®w)? ukad usmf&if (aemif
wkdufzsufa&; jynfolUtzGJUcsKyfukd rEÅav;wuúov dk f ygarmu© csKy)f 23 pufwifbm 1944 zdvpfyidk f
wkd;csJUzGJUpnf;a&;? wyfrawmf ociftek ;f armif (zsmyk)H ? uko d ef;? or®w *sKpd aD vmf&,f(Jose Laurel)
twGif;&dS vuf0Jtiftm;pkrsm;? atmifxGef;(AkdvfrSL;cspfaumif;) u tar&duefESifh jAdwdefEkdifiH
jynfoUl ta&;awmfyyHk gwDEiS hf uGef wkYd &efuek rf S rEÅav;okYd armfawmf wkYd udk ppfaMunmonf/
jrLepfygwDwkdYukd wpfygwDwnf; um;jzifh xGucf mG onf/ jrefrmEkid if aH wmf t"dywd a'guf
tjzpf yl;aygif;zGUJ pnf;a&;ESihf zuf (atmifxGef; odef;azpcef;rS oef; wmbarmfu tar&duefEiS hf NAw d ed f
qpf*syefawmfveS af &; twGuf jyif xGef;pcef;okdY &efuek ?f jrefrmhtvif; Ekid if w
H Ydkudk zdvpfyidk Ef idk if u
H ppf
qifpnf;½kH;rIvkyfief;rsm;ukd aqG; ykEH ydS ?f 1945? pm 7 / aemifu;dk um;vQif aMunmjcif;ESihf ywfoufí 0rf;
atmifxGef; od e f ; azpcef ; rS oef ; ajrmufaMumif; aMunmcsufxw k f
aEG;onf/ xGef;pcef; [k nGe;f rnf/) jyefonf/
«ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&;Xm
(ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 616- «Armhacwf 26-9-44»
ecsKyfESifhwkdif;q,fwkdif;? wwd,t
Mudr?f &efuek ?f vkyt
f m;ykEH ydS w
f u
dk ?f 1976? 7) «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-p pm
pm 28/ aemifu;dk um;vQif ocifwifjr? 26-27»
jrefrmEkdifiH&dS *syefwyfrsm;\
zufqpfawmfvSefa&; [kñTef;rnf»  ocifAv
dk w
f Ydk p;D vmaom armf
ppfaoemywd uDrl&m
-68-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
28 pufwifbm 1944 jrefrm pufwifbm 1944 tm&Sawmif EkdifiHa&;tpDtpOfrsm;ukd 'kwd, «OD;AaqG ]]awmfvSefa&;\jr§KyfuGuf
Ekid if &H Sd *syefwyfrsm;\ ppfaoem ykid ;f *syefwyfrawmf ppfaoemy vkyif ef; tjzpf owfrw S v
f u
dk f ½IyfuGufrsm;}} a&Tw*l sme,f? twGJ (1)
ywdcsKyf 'kw, d Akv d cf sKyMf uD; [D wdcsKyf aw&mOcsd (Field Marshal onf/ trSwf (5)? 15-4-71? pm 4-5»
wm½kduDrl&mu aMunmcsufwpf Hisaichi Terauchi)onf jrefrm «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 39 -
&yf xkwjf yefonf/ xkad Munm e,f ajrwyfrawmftaeESihf OD;pm; 40» 3 atmufwkdbm 1944 jynfoUl
csufwiG f jrefrmEkid if &H Sd *syefwyf ay; aqmif&u G &f rnfh ta&;tMuD; ta&;awmfyyHk gwDEiS hf ArmjynfueG f
rsm;\aoemywdcsKyjf zpfonfh ¤if; qk;H wm0efwpf&yf[k ,cifu atmufwkdbmv jrLepfygwD ESp&f yfy;l aygif;í wpf
onff ArmhwyfrawmfEiS hf Armhvl ñTefMum; xm;onfh tdEd́,- 2 atmufwkdbm 1944 NAdwo d Q pnf;wpfv;Hk wnf; twlwuG
rsKd;taygif;wkYd \ ulnD yl;aygif; w½kwv f rf;rMuD; jzwfawmufa&; trSwf 136 wyfzUJG wyfrLS ; aum aqmif&u G &f ef awmfveS af &;wyfO;D
jcif;jzihf &efow l Ydk tm; tjyD;owf vkyif ef;ukd ½kyo f rd ;f jyD; jrefrm vif;ruúiZf D (Colin Hercules Ma- zGJUpnf;onf/
ckenzie)u odef;azjrifha&;om; «1944 ckESpf *syefukdckcH&ef pkdif;jyif;
acsrIef;&ef t"d|mefjyKjyD;aMumif; Ekid if H ajrmufyidk ;f ESihf tv,fyidk ;f MupOfu uGejf rLepfygwD\ xkwjf yef
yg&dSonf/ a'orsm;ukdvnf; pGefUvTwfEkdif onfh (Towards Better mutual csu?f &efuek /f zqyv ykEH ydS ?f 1946?
«Armhacwf 28-9-44» understanding and greater Coop-
aMumif;cGifhjyKvkdufonf/ rav; pm 1-10»
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-p pm eration ) pmwrf;ukd jrefrmEki
d if H
&Sm; uRe;f qG,f (,cifyoQL;uRe;f
32-33» bk&ifcH qma':refprpfxH ay;ykYd 7 atmufwkdbm 1944 &efuek f
qG,f)ESifh ,kd;',m;EkdifiHwkdYukd
onf/ NrdKU aejynfawmf ppfwuúov dk wf iG f
umuG,&f ef tvkYdimS jrefrm (Burma Struggle Vol .I . P 857)
awmifykdif;a'oukd xdef;odrf;csKyf ppfMuyft&m&dSoifwef; rlvwef;
ukdifrIonfom jrefrm e,fajr atmufwkdbm 1944 Armhwyfr ESihf avaMumif;f twwf oifwef;
wyfrawmf\ yxr aqmif&u G &f awmfu, dk pf m;vS,rf sm;ESihf jynfoUl rsm; zGiv hf pS &f m jrefrmEkid if t H pk;d &
rnfhwm0ef tjzpfajymif;vJowf ta&;awmfyyHk gwDacgif;aqmifrsm; tzGUJ 0if ppf0efMuD; Akv d cf sKyfatmif
rSwo f nf/ jrefrmjynf awmifyidk ;f jzpfaom Akv d af tmifMuD;? Akvd af rmif qef; wufa&mufí rdeYf ceG ;f ajym
a'oumuG,af &;twGuf ta&; armif? ocifcspfEiS hf ukAd aqGav; Mum;onf/
tMuD;qk;H rSm yifv,furf;ajc um «Armhacwf 8-10-44»
wkYd a';'&JNrdKUe,f&Sd ocifp;dk xH
uG,af &;yif jzpfonf/ xkYdaMumifh vQKdU0SufpGm oGm;a&mufjyD; jynf
ajrmufbufppfrsuEf mS ü wwfEidk f 11 atmufwkdbm 1944 jrefrm
olUta&;awmfyyHk gwDEiS hf Armhjynf
orQ Mum&SnfpGm ckcHEkdifatmif Ekid if q
H idk &f m *syefotH rwf rpöwm
uGejf rLepfygwDwYdk wpfygwDwnf;
vnf; ñTeMf um;onf/ tDwm½kt d &d u
Sd jrefrmEkid if t
H "dywd
yl;aygif;aqmif&Guf&ef aqG;aEG;
xkdjyif jrefrmEkdifiHtpkd;& a'gufwmbarmfokdY oHtrwfcefY
tm&Sawmifykdif; onf/
ukd axmufyt hH m;ay;a&;ESihf tdE, d´ «ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm tyfvmT ay;tyfonf/
*syefwyfrawmfppfaoemywdcsKyf «Armhacwf 12-10-44»
jynfwiG ;f olyek x f a&; tp&daS om 28»
aw&mOcsd «jrefrmhtvif; 14-10-44»
-69-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
15 atmufwkdbm 1944 &efuek f 18 -19 atmufwkdbm 1944 NAd w½kwpf pfrsuEf mS &dS tar&duefwyf a&;XmeokYd vnf;aumif;
NrdKU uefawmfMuD; &efuek ½f yk &f iS ½f Hk wdoQwyfzUJG rsm; zvrf; ESihf [m; rsm;ukd OD;pD;&efEiS hf csefaf u&dwS \
f 2/ ocifEt k m; owif;ESi0hf g'jzefYf
wGif ArmhwyfrawmfEiS hf tpk;d &0ef cg;jrdKUrsm;ukd odrf;ykdufonf/ OD;pD;csKyftjzpf aqmif&u G &f ef wm csad &;XmeokYd vnf;aumif; ajymif;
MuD;rsm;? vTwaf wmftrwfrsm;? NrdKU (Slim Defeat into Victory P364) 0efay;onf/ vJcefUtyfonf/
rdNrdKUzrsm;? toif;tzGUJ ud, k pf m; (Stilwell papers P 317) «rEÅav;ol&d, 18-11-44»
(Mountbatten’s Report P 85/
vS,frsm;\ NrdKUvkH;uRwftpnf;
ta0;usif;yonf/ tpnf;ta0; 20 atmufwkdbm 1944 Armh 258) 4 Ekd0ifbm 1944 jrefrmEkid if H
okYd *syefppfaoemywd uDr&l mESihf wyfrawmf axmufyahH &; tzGUJ MuD; tpk;d &0efMuD;rsm;tzGUJ txl;tpnf;
 vGwv f yfaom tdE, d´ tpk;d &tzGUJ
ppf0efMuD; AkdvfcsKyfatmifqef;wkdY \ yxrtMudrf tpnf;ta0; ta0;wGif
ukd 21-10-43 u ½Ied ef (puFmyl)
wufa&mufonf/ tpnff;ta0; udk twkdifyifcH vTwfawmfwGif 1/ jrefrmAk'b ¨ mom w&m;Oya'
wGif zGUJ pnf;cJ&h m vGwvf yfaom
wGif wyfrawmftm; ulnaD xmuf usif;yonf/ tpnf;ta0;wGif Murf;
tdE,d́ tpk;d & ESpyf wfvnfaeUwGif
yH&hH ef a[majymonf/ b@ma&;? ypön;f pkaqmif;a&;ESihf 2/ jrefrmEkid if aH wmf ukrP
Ü OD ya'
jrefrmEkdifiHt"dywd a'gufwmb
«jrefrmhtvif; 17-10-44» Armhwyfrawmf oufomcsrf;om Murf;
armfu cs;D usL;vTm ay;ykUd onf/
a&; tzGUJ i,frsm; xyfrH zGUJ pnf; «Armhacwf 24-10-44» 3/ ypön;f vTaJ jymif;jcif; Oya'
16 atmufwkdbm 1944 jrefrm onf/ Murf; ok;H ckwYdktm; wifoiG ;f
EkdifiHbk&ifcH qma':refprpfonf «jrefrmhtvif; 24-10-44» 26 atmufwdkbm 1944 oD&d qkH;jzwfonf/
vuFmEkdifiH uE´DNrdKU tm&Sta&SU «AE¨KvOD;pdef uREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k
jAdwdoQtpkd;& jrefrmEkdifiHqkdif&m pm 123-126»
0efMu;D atr&DxH tem*wf jrefrm 21 atmufwkdbm 1944 tar&d awmifykdif; r[mrdwfppfXmecsKyf
EkdifiHqkdif&m rl0g' (okdYr[kwf) uefAv dk cf sKyfMuD; pwD;0Jvt f m; t wGif armifbh ufwefEiS hf jrefrmEkid if H 6 Ekd0ifbm 1944 r[mta&SU
qif;rvm; pDru H ed ;f rsm;udk wifjy ar&duefoYdk jyefac:,lojzifh tm&S bk&ifcH qma':refprpfwYdk tem tm&S nDvmcH wpfEpS af jrmufaeY
tBuHjyK onf/ ta&SUawmifyidk ;f r[mrdwpf pfXme *wf jrefrmEkid if q
H idk &f m rl0g'rsm; wGif Ekid if aH wmf t"dywd a'gufwm
(Burma Struggle Vol .I . PP 89- csKyf 'kw, d OD;pD;csKyf&mxl;ukd pGeUf aqG;aEG;onf/ barmfu aMunmcsuf wpf&yf
90) vTwo f nf/ pwD;0Jv\ f ae&mwGif (Burma Struggle Vol .I . P 100-
103)
xkwfjyefonf/
'kw, d Akv d cf sKyMf uD; 0D;S vm; (Lt. «vlxkOD;vSp pf w G i f ; Armjynf - p pm
18 atmufwkdbm 1944 NAw d o d Q General Wheeler)tm; r[mrdwf 42-43»
wyfzUJG rsm; wD;wdeNf rdKUukd wku
d cf udk f Munf;wyfqkdif&m 'kwd,ppfao Ekd0ifbmv
odrf;ykdufonf/ emywd tjzpf cefYtyfonf/ 1 Ekd0ifbm 1944 Ekid if t H "dywd 8 Ekd0ifbm 1944 NAdwo d Qwyf
(Slim Defeat into Victory P362) Akv
d cf sKyf a0'ar,m (Major Gen- a'gufwmbarmfu 0efMuD;ESpfOD; I f(Fort-white) okdYa&muf
rsm; zkYd¼0du
(Mountbatten’s Report P82) jzpfonfh
eral A.C Wedemeyer) tm;'kw, d &dSonf/
Akv
d cf sKyMf uD;tqifh &mxl;wk;d Nr§ijhf yD; 1/ AE¨KvOD;pdet f m; omoema&;? (Slim Defeat into Victory P 362)
Ekid if aH wmf pnf;½k;H a&;ESihf MuD;yGm;
-70-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
oGm;a&mufawGUqkHonf/ &Jabmfrsm; tdE,
d´ Ekid if o
H Ydk xGucf mG XmecsKyfudk tifzm;rS wrl;NrdKUokYd
10 Ekd0ifbm 1944 NAdwo d Q «vlxkOD;vSppfwGif;Armjynf-p pm onf/ ajymif;a&GUonf/
trSwf 11 ta&SUtmz&duwyfr 60» «ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 649- (Mountbatten’s Report P 100)
armfvkdufNrdKUukd odrf;ykdufonf/ 50»
(Slim Defeat into Victory P 356) 25 Ekd0ifbm 1944 aejynfawmf 10 'DZifbm 1944 NAdwo d Q
A[kt d vkyo f rm;tzGUJ u wm0ef 'DZifbmv trSwf 36 wyfru tif;awmfNrdKU
12 Ek0d ifbm 1944 ArmhEidk if v H ;Hk aus vuf½;Hk wyfom;ESihf ruse;f rm ukd odr;f yku
d o
f nf/
2-8 'DZifbm 1944 NAdwdoQ (Mountbatten’s Report P105)
qkid &f m ol&aJ umif; cs;D usL;a&; í ae&yfjyefciG &hf vuf½;Hk wyfom; trSwf 11 ta&SUtmz&du wyfr
tzGUJ csKyf tvkyt f rIaqmiftpnf; rsm;tm; wpfO;D vQif 150d^-ay; uav;0NrdKUukd odr;f yku
d o
f nf/ 11 'DZifbm 1944 NAw
d o d Q
ta0;usif;yjyD; awmifolv,f &ef pDpOfxm;aMumif; pm&if;ukd (Slim Defeat into Victory P 365-
orm; ta&;awmfykHacgif;aqmif c½kdif0efxH awmif;xm;aMumif;? 366)
trSwf 36 wyfru uomNrdKUukd
q&mpH\ ykw H al &;qG&J ef qk;H jzwf ulncD xH u
dk of nfh vuf½;Hk wyfo
f m; odrf;ykdufonf/
(Mountbatten’s Report P105)
onf/ rsm;uvnf; qkid &f mrS wpfqifh 3 'DZifbm 1944 NAw d o
d Q trSwf
«vlxkOD;vSppfwGif;Armjynf-p pm62» avQmufxm;EkdifaMumif; aMunm 14 wyfrawmf\ jrefrmjynford ;f
12 'DZifbm 1944 NAw d o
d Q Akvd f
onf/ ppfqifa&; pwifonf/ NAdwo d Q
13 Ekd0ifbm 1944 NAdwo d Q csKyf c&pfwq
D ef (Lieut Gerneral
«rEÅav;ol&d, 25-11-44» trSwf 33 wyfrMu;D \ trSwf 20
trSwf 5 tdE, d´ wyfrESihf trSwf Sir Philip Christison)\ trSwf
29 Ekd0ifbm 1944 NAdwo d Qwyf wyfrrS wyfr[mwpfck uav;0
11 ta&SUtmz&duwyfr uav; 15 wyfrMu;D \ trSwf 25 tdE, d´
rsm; rk;d armuf (Momauk) NrdKUukd NrdKU ajrmufbuf rkid f 30 uGmrS
NrdKUukd odrf;ykdufonf/ wyfrMuD;u ar,kuRef;qG,fudk
odrf;ykduf&&dSonf/ csi;f wGi;f jrpfudk jzwfu;l onf/
(Slim Defeat into Victory P 363) (Slim Defeat into Victory P 384)
pwifwkdufckdufjcif;jzifh &ckdifjynf
15 Ekd0ifbm 1944 jrefrmEkdifiH (Mountbatten’s Report P105) (Mountbatten’s Report P99) xkd;ppfpwifonf/
awmf t"dywd a'gufwm barmf (Slim Defeat into Victory P 459)
30 Ekd0ifbm 1944 ArmEkid if H (Mountbatten’s Report P109)
*syefEidk if H wku
d sKdNrdKUokYd a&muf&Sd 'DZifbm (vqef;) 1944 &ckid f
onf/ awmf ppfwuúokdvf t&m&dSoif rsKd;cspfajymufusm;wyfrsm; zuf 13 'DZifbm 1944 NAdwo d Qwyf
«AE¨KvOD;pdefuREkfyfwkdYtwGif;a&;-'k wef; atmifvufrwS f cs;D Nr§iahf om qpf*syefwYdkukd awmfveS w
f u
dk cf u
dk f rsm; a&TusiNf rdKUukd odr;f yku
d of nf/
pm 135» tcrf;tem;usif;yonf/ onf/ (Slim Defeat into Victory P 366)
«vlxkOD;vSppfwGif;Armjynf-p pm «jrefrmhtvif; 3-12-44» (ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 663)
60»
14 'DZifbm 1944 &efuek Nf rdKUukd
Ek0d ifbm 1944 tdE,
´d jynfoYdk ppf 8 'DZifbm 1944 Akv d cf sKyfMuD; NAdwo
d Q bD 29 av,mOfysrH sm;
16 Ekd0ifbm 1944 jrefrmEkid if H rufqmAD (General Messervy)
awmft"dywd a'gufwm barmf ynmoifMum;&ef ocifjroGif vma&mufA;Hk BuJ&m *syefav,mOf
acgif;aqmifonfh 'kwd,tokwf OD;pD;onfh trSwf 4 wyfrMu;D ypf tajrmufwyfu av,mOfysH
*syef0efMuD;csKyf ukt
d ad pm tdro
f Ydk
-71-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
5 pif;ukd ypfcsonf/ acgif;aqmifonfh wwd,tokwf vrf;rawmf zk;d wkwf uG,v
f eG f pm&Si;f vif;yGJ usi;f yonf/owif;
«vlxkOD;vSp pf w G i f ; Armjynf - p pm &Jabmfrsm; &efukefrS xGufcGm onf/ pm&Si;f vif;yGw J iG f a'gufwmbarmf
74-75» onf/ «ajrmif;jrarmifudk vrf;rawmfzkd;wkwf? u *syefjrefrm ESpEf idk if H em;vnf
«ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 655» &efuek /f pmayAdrmef/ ykEH ydS f ckepfrod/ rI tjynft h 0 &cJah Mumif;? *syefrS
15 'DZifbm 1944 NAdwo d Q pm 61» tjyefc&D;wGif xkid ;f Ekid if 0H ifa&muf
trSwf 82 taemuftmz&du 21 'DZifbm 1944 ta&SUtm&S í ESpEf idk if cH spMf unfpmG qufqaH &;
wyfru bl;oD;awmifNrdKU&dS *syef vli,frsm; tpnf;t½kH; (Arm 29 'DZifbm 1944 jrefrmEkdifiH
rsm; jzpfxGef;atmif MudK;yrf;cJh
wyfrsm;ukd wku
d cf u
dk í
f NrKd Uukd odr;f EkdifiH)\ A[kdtrIaqmifrsm;ESifh t"dywd a'gufwmbarmf *syef?
aMumif; ta&SUtm&S pnf;vkH;rI
ykdufonf/ c½kdif pnf;½kH;a&; wm0efcHrsm; tif'kdcsKdif;em;ESifh ,kd;',m;EkdifiH
onf ta&SUtm&S vGwv f yfa&;?
(Slim Defeat into Victory P 459)
\'kwd,tMudrfajrmuf nDvmcH rsm;okYd c&D;vSnv hf nf&mrS jrefrm
MuD;xGm;a&;ESifh wkd;wufa&;ukd
(Mountbatten’s Report P109)
obif usi;f yonf/ EkdifiHjyefvnfa&muf&dSonf/
«tm&SwkdufMuD;owif;pm 1-1-45» xdef;odrf;onfh wpfckwnff;aom
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-p pm t&mjzpfaMumif; ajymMum;onf/
NAw
d o
d Q trSwf 38 w½kww f yfr 76» «tm&SwkdufBuD;owif;pm 1-1-45»
u Aef;armfNrdKUukd odr;f yku
d o
f nf/  ppf0efMuD; ½k;H awmfrS Armhwyf
(Mountbatten’s Report P105)
 pDyD cifarmif uG,v
f eG o
f nf/ rawmfESifh ywfoufí owif; 'DZifbm 1944 ocifp;dk u Arm
«jrefrmtvif; 23-12-44» trsK;d rsK;d jzpfay:aeonfh twGuf jynfuGefjrLepfygwDESifh jynfolU
16 'DZifbm 1944 Akv d cf sKyf&;D pf «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-p pm aMunmcsuf xkwjf yefo f nf/ xkd ta&;awmfyyHk gwD wpfygwDwnf;
( Major General T.W Rees)\ 76» aMunmcsuw f iG f wyfrawmfonf tjzpf yl;aygif;zGJUpnf;cJhjcif;ukd
NAw
d o
d Q trSwf 19 wyfr XmecsKyf jynforl sm;rS aygufzmG ;vmí
26 'DZifbm 1944 jrefrmEkid if &H Sd wpfzufowf zsuford ;f onf/
yifv,fbl;ESifh Aef;armufNrdKUrsm; jynforl sm;\ vGwv f yfa&;ESihf
zufqpfwkdufzsufa&;tzGJUrS ap «ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 656-
ukd odr;f yku
d o
f nf/ jynfolUtusKd;ukd umuG,frnfh 7»
(Slim Defeat into Victory P 390) vTwfvkdufonfh awmfvSefa&;&J jynfolUwyfrawmf jzpfaMumif;
(Mountbatten’s Report P100) abmfrsm;jzpfonfh ocifAv dk ?f ref; wyfrawmfom;rsm; vkdufem&ef
0if;armif? ukt d ek ;f armif? ukad pm pnf;urf;csufrsm; xkwfjyefxm;
19 'DZifbm 1944 NAdwo d Q [ef? ukdaomif;? ukdbaomif;?
trSwf 19 tdE, d´ wyfr 0ef;okNd rdKU aMumif; yg&do S nf/
ukad tmifxeG ;f wkYd tdE, d´ Ekid if H uv «ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm
ukd odr;f yku
d o
f nf/ uwåm;NrdKUwGif ppfa&;? pnf;½kH; 37-40»
(Mountbatten’s Report P100-
101)
a&;? vufeufi,frsm; ukid w f , G f
ypfcwfa&;ESihf azmufczJG suq f ;D a&; 30 'DZifbm 1944 Ekid if aH wmf
20 'DZifbm 1944 tdE,
d´ jynfoYdk oifwef;wuf a&mufonf/ t"dywd a'gufwmbarmfu Ekid if H
«atmifxGef;? odef;azpcef;rS oef; jcm; c&D;pOfEiS hf pyfvsO;f í owif;
ppfynmoifMum;&ef ocifvu S eG ;f xGef;pcef;? pm 24-25»
-72-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
Zefe0g&D 2 Zefe0g&D 1945 NAdwo d QwyfzUJG zGUJ rsm; ajrykNH rdKUukd 0ifa&mufonf/
1 Zefe0g&D 1945 jrefrmEkid if H rsm; ppfawGNrdKUudk odr;f yku
d o
f nf/ (Mountbatten’s Report P 111)
t"dywda'gufwmbarmfu jrefrm (Slim Defeat into Victory P 459)
jynfol jynfom;rsm;okYd ESpo
f pf (Mountbatten’s Report P 110-  tdE,
d´ Ekid if H uvuwåm;NrdKUwGif
o0PfvTmay;ykdYonf/ 111) ppfynmoifwef;rsm; wufa&muf
1 «tm&SwkdufMuD;owif;pm 1-1-45» 10 Zefe0g&D 1945 NAdwo d Q aeonfh jrefrmEkid if rH S &Jabmfrsm;
trSwf 19 wyfru a&TbNdk rdKUudk ausmif;qif;onf/
 r[mArmtpnf;t½k;H u a&Tw*d Hk odrf;ykdufonf/ «atmifxGef;odef;azpcef;rS oef;xGef;
apwDawmf &ifjyifay:wGif ppfyJG (Slim Defeat into Victory P 403) pcef; pm 26»
atmifEkdifa&; qkawmif;yGJwpf&yf (Mountbatten’s Report P 114)

9 usif;yonf/ xkdqkawmif;yGJwGif  NAw


d o
d Q trSwf 20 wyfru 14 Zefe0g&D 1945 ocifAkdvf?
0efMuD; AE¨KvOD;pdeuf jynfv;Hk csr;f bkw vifNrdKUudk odr;f yku
d o
f nf/ uk0d if;armif? ocift;Hk armif? ukd
om opömt"d|mef pmwrf;ukd zwf (Mountbatten’s Report P 115) oef;ESihf ukad tmifxeG ;f wkYd vuf
Mum;&m wufa&mufvmonfh vl eufi,frsm; ukid w f ,
G yf pfcwfenf;
xky&dowfu vku d qf Mdk uonf/ azmufcJG zsuq f ;D a&;ESihf tcsujf y
«tm&SwkdufMuD;owif;pm 6-1-45» 11 - 15 Zefe0g&D 1945 jAw d d qufoG,fa&; ynmrsm;oif&ef
4 «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-p pm oQ Akv
d cf sKyf &D;pf\ trSwf 19 tdEd́,EkdifiHrS oD[kdokdYoGm;a&muf
97-98» wyfrXmecsKyf oydwfusif;ESifh onf/
ausmufajrmif;rS {&m0wDjrpfukd «atmifxGef;odef;azpcef;rS oef;xGef;
 NAdwod QtrSwf 14 wyfrawmf jzwful;onf/ pcef; pm 26»
XmecsKyEf iS hf trSwf 221 avwyf (Slim Defeat into Victory P 414)
r[mXmecsKyfwYdk tdE, d´ Ekid if H tif  NAw
d o
d Q trSwf 19 tdE,
d´ wyfr
5 zmrS jrefrmEkid if H uav;0NrdKUokYd 12 Zefe0g&D 1945 NAw d od Q uGef rS wyfr[mESpcf u k oydwu f si;f
ajymif;a&GUum XmecsKyw f pfcw k nf; ref'wdk yfr[m *efa*gNrdKUukd odr;f NrdKUukd odrf;ykdufonf/
tjzpf yl;aygif;onf/ ykdufonf/ (Mountbatten’s Report P 115)
(Mountbatten’s Report P126) (Slim Defeat into Victory P 460)
(Mountbatten’s Report P 116)

13 Zefe0g&D 1945 NAdwo


d Qwyf
-73-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;

15 Zefe0g&D 1945 trSwf 38  NAdwod Q wyfzUJG rsm; xD;vif;


w½kww f yfru erfch rf;NrdKUukd odr;f NrdKUukd odrf;ykdufonf/
ykdufonf/ (Mountbatten’s Report P 116)
(Mountbatten’s Report P 121)
 NAw
d od Q trSwf 20 tdE,
d´ wyfr
20 Zefe0g&D 1945 trSwf 11 rS NAdwdoQwyfzGJUu jrif;rlNrdKUukd
w½kwfwyfrawmfpkonf 0rfwdef odrf;ykdufonf/
ukd odr;f yku
d o
f nf/ (Mountbatten’s Report P 115)
(Mountbatten’s Report P 121)
25 Zefe0g&D 1945 NAdwo d Qwyf
21 Zefe0g&D 1945 NAdwo d Q zGJUrsm; NrdKUa[mif;ukd odrf;ykduf
trSwf 26 tdE, d́ wyfrrS wyf onf/
r[mwpfcku ausmufjzLNrdKUudk (Slim Defeat into Victory P 459)
xk;d ppfqif wku
d cf u
dk f odr;f yku
d f
onf/ 26 Zefe0g&D 1945 NAdwo d Qwyf
(Mountbatten’s Report P 111) zGUJ rsm; rmefatmifuRe;f ay: wuf
a&mufonf/
22 Zefe0g&D 1945 Akv d cf sKyf*a& (Mountbatten’s Report P 112)
pD (Major General Douglas Gra-
cey ) OD;pD;onfh trSwf 20 wyfr 27 Zefe0g&D 1945 vD'v dk rf;r
u rk&H mG NrdKUukd wku d cf u
dk &f m trSwf (pwD;0Jvvf rf;) zGiv hf pS o f nf/
3 *syefwyfr vufatmufcH NrdKU w½kwpf pfol MuD; cseaf u&dw S u
f
apmifw
h yfu taocH ckcw H u
dk cf u
dk f pwD;0Jvf vrf;r [k trnfay;
ojzifh tusq;Hk rsm;pGmjzifh rk&H mG NrdKU onf/
[Mountbatten’s Report P 121]
ukd odr;f yku d &f &do
S nf/
(Slim Defeat into Victory P 417)

vD'kdvrf;r (pwD;0Jvfvrf;)
-74-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
«vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-'k pm 305» ESihf trSwf 221 avwyftyk pf k Xme
csKyf rk&H mG okYd ajymif;a&GUonf/ 16 azaz:0g&D 1945 NAw d o d Q 19 azaz:0g&D 1945 ppf0efMuD;
30 Zefe0g&D 1945 NAdwo d Qwyf (Slim Defeat into Victory P 417) wyfrsm; anmifO;D NrdKUukd odr;f yku
d f Akv
d cf sKyfatmifqef;u u&iftrsK;d
rsm; *efYa*:NrdKUukd odr;f yku
d of nf/ onf/ om; nD v mcH uG e f z &if h o k d Y
(Mountbatten’s Report P 113) 12 - 13 azaz: 0g&D 1945 (Slim Defeat into Victory P 430) o0PfvmT ay;ykYd onf/ o0Pf
NAw
d od Q trSwf 20 tdE, d´ wyfr\ vTmwGif uGezf &ifh atmifjrifap&ef
azaz:0g&Dv vufatmufcH trSwf 100 wyf 17 azaz:0g&D 1945 NAw d o
d Q qkreG af wmif;aMumif;ESihf vlrsK;d a&;
3 azaz:0g&D 1945 OD;odef;az r[mESifh trSwf 32 wyfr[m wyfrsm; {&m0wDjrpfjzwfu;l onfh ESihf ywfoufí oabmxm;rsm;
jrifu
h uvuwåm; toHviT ½hf rHk S jrif;rl tmvuyÜrS {&m0wDjrpfukd ae&mrsm;ukd *syefavwyfu wku d f azmfjyxm;onf/
aeí &ckdifjynfawmfvSefa&; &J jzwfu;l &m *syef wyfu tjyif; ckdufonf/ «ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm
abmfrsm;u zufqpf*syefwkdYtm; txef ckcw H udk cf u
dk f onf/ *syef (Slim Defeat into Victory P 431) 42-45»
awmfvSefwkdufckdufykHrsm;udk toH wyfom; 953 OD; usq;Hk onf/
vTifhajymMum;onf/ (Slim Defeat into Victory P 420- 18 azaz:0g&D 1945 tm&Sta&SU 22 azaz:0g&D 1945 NAdwo d Q
«ode;f azjrifh ppftwGif;c&D;onf pm 421) awmifyidk ;f r[mrdwpf pfaoemywd wyfrsm; &rf;NAJuRef;ukd odr;f yku
d f
342-343» csKyf armihb f ufweftm; trSwf onf/
136 wyfzGJUwyfrSL;ruúifZD u (Mountbatten’s Report P 111)
7 azaz:0g&D 1945 Armh 13 -14 azaz:0g &D 1945 NAw d d 'kwd,AkdvfcsKyfMuD;vdpf (Lt. Gen-
wyfrawmfppfOD;pD;XmecsKyfrS ppf oQ trSwf 4 wyfr Mu;D rS trSwf eral Leese ) xkwjf yef xm;aom 23 azaz:0g&D 1945 jrefrme,f
0efMuD;ESihf ppfaoemywd Akv
d cf sKyf 89 wyfr[m yk*H teD;rS {&m trdeUf (Akv d cf sKyfMuD; vdpo f nf ajr*syefwyfrawmfonf rdrv d uf
atmifqef;u tkyfcsKyfrI trdefY 0wDjrpfudk jzwfu;l pOf *syefwyf jrefrmjynf jynfola&;&mt&m atmuf&Sd trSwf 15? trSwf 28
trSwf (8) xkwjf yefum trsK;d wkdY\ wkdufckdufrIaMumifh ½IH;edrfh &dScsKyf pDtufzfbDyD;,m; C.F.B ESit
hf rSwf 33 wyfrwkYd\ ppfao
orD;Xmeukd 1 azaz:0g&D 1945 ysufpD;onf/ Pearce u z.w.y.v MudK;ukdif emywdrsm;ESifh ppfOD;pD;csKyfrsm;ukd
rS pwiftwnfjyKjyD; ¤if;ukd trsK;d (Slim Defeat into Victory P 426- rdwv D¬ m&dS ppfXmecsKyf½;Hk okYd qifh
xm;aombD.'D.atukd aemufxyf
orD;wyf[k ac:wGirf nf jzpf 428) ac:um {&m 0wDjrpfudk jzwfu;l
vufeufrsm; xkwfay;jcif;tm;
aMumif; trdefYxkwfjyefonf/ jzifh jrefrmjynf\vkNH cHKa&; xdcu dk f í wpfzufurf; &efoel ,faf jrukd
«ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm 14 azaz:0g&D 1945 trSwf 36 xkd;ppfqifETJ&ef ñTefMum;onf/
rnf[k owday;onfh twGuf
46» NAdwo
d Qwyf arc rvdc jrpfqrHk S «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 47»
bD.'D.atukd vufeuf xkwaf y;
aeí a&TvjD rpfukd jzwfausmo
f nf/
8 azaz:0g&D 1945 Akvd rf LS ;MuD; (Mountbatten’s Report P jcif; rjyK&ef trdeYfxw k cf o
hJ nf) ukd
pH vif; OD;pD;onfh NAw d od Q 133) jyefvnfpdppf&ef wifjyonf/
(Mountbatten’s Report P 142-
trSwf 14 wyfrawmf yifrXmecsKyf 143)
-75-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
23 - 25 azaz:0g&D 1945 uko
d m yk*Kd¾ vftvku
d f xkwaf y;& rxdckdufapvkdí ompnfteD;wGif okdY ArmhwyfrawmfrS AkdvfcsKyf
NAdwdoQ 'kwd,AkdvfcsKyfMuD; p rnf[k ñTeMf um;onf/ r[mrdwfwkdYESifh wkdufyGJjzpfyGm;&m atmifqef;? Akv d rf LS ;MuD; ae0if;f ?
awmhzYdk (Lt.General Montagu Stop (Mountbatten’s Report P 143) trSwf 5 ajcvsiw f yf&if; wyfv;Hk AkdvfrSL;MuD;vufsm? AkdvfrSL;MuD;
-ford) OD;pD;onhf trSw2f NAdwo d Q jyKwfusq;Hk aMumif; owif;vTijhf yD; aZ,s? AkdvfrSL;MuD; apmMum'kd;?
wyfr ief;ZGefrS {&m0wDjrpfukd 27 azaz:0g&D 1945 NAdwo d Q &Jabmfrsm;ukd t&yf0wf ajymif; AkdvfrSL;ausmfaZm? AkdvfrSL;Axl;?
jzwful;onf/ wyfrsm; rvIid Nf rdKUudk odr;f yku
d f vJí *syefwYdktm; qufvufawmf AkdvfrSL;&efatmif? AkdvfrSL;&JxGwf?
(Slim Defeat into Victory P 433) onf/ vSefwkdufckdufonf/ AkdvfrSL;bkd;uGef;? AkdvfatmifMuD;?
(Slim Defeat into Victory P 441)
«wdrfjrKyfaeaom awmfvSefa&; Akv
d af rmifarmif? Akv d cf ifarmifav;?
(Mountbatten’s Report P 131) tykdif;MuD;wpfck pm 1-5/ DR - 209»
24 azaz:0g&D 1945 NAw d o
d Q Akvd pf ed rf eS /f uGeNf rLepfygwDrS
wyfrsm; awmifomNrdKUudk odr;f yku d f «wyfrawmfaeYpmapmif /1960/ pm 82 ocifp;dk ? ocifoef;xGe;f ? ocif
 a';'&JrS ocifp;dk onf oGm; -92»
&&d&S m *syefwYdk \&dum© ESihf vuf wifjr/ jynfoUl ta&;awmfyyHk gwD
a&mufac:,laom Akdvf&JxG#fESifh
euf cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuf NAdwdoQ avwyfu &efukef rS OD;AaqG? OD;ausmjf idr;f ? OD;vS
twl &efukefNrdKUokdYa&muf&dSonf/
tjrm;odrf;ykduf&&dSonf/ «ocifwifjr bkHb0rSmjzifh pm 78-
r*Fvm'kHav,mOfuGif;ukd AkH;BuJ armif? ocifcf spw f Ykd wufa&muf
(Mountbatten’s Report P 130) wkdufckdufonf/ onf/ ,if;tpnf;ta0;wGif zuf
(Slim Defeat into Victory P 9»
(Mountbatten’s Reports P 178) qpfwu dk zf suaf &; jynfoUl tzGUJ csKyf
441)
28 azaz:0g&D 1945 NAdwo d Q ukd zufqpfwkdufzsufa&; jynf
wyfrsm; rdwv D¬ mNrdKUudk t&yfav; olUvGwfvyfa&;tzGJUcsKyf(z-w-
 tm&Sta&SUawmifyidk ;f r[mrdwf rwf v
rsufeSmrS 0kdif;&Hwkdufckdufonf/ y-v)[k jyifqifonf/ xkYdaemuf
ppfaoemywdcsKyf avmh'af rmifh 1 rwf 1945 NAdwo
d Q Akv
d rf LS ;MuD;
(Mountbatten’s Report P 131)
tdEd́,EkdifiH r[mrdwfppfXmecsKyf
bufwefu 'kw, d Akv d cf sKyfMuD; pvif; rdw¬DvmwkdufyGJukd oGm; u ay;pmESihf OD;ode;f azjrifx h rH S
vdp\ f zufqpfwu dk zf suaf &;tzGUJ a&mufMunfh½Ionf/
 Akv
d rf LS ; aomif;Munf OD;pD;aom ay;pmwkYdtay: rlwnfí aqG;aEG;
MuKd ;ukid x
f m;aom (ArmhumuG,f (Slim Defeat into Victory P 446-
trSwf 5 ajcvsiw f yf&if; (rdwD¬ um zufqpf*syefawmfveS af &;ESihf
a&;wyfrawmf) okYd vufeufxw k f 450)
vm)u 0g;&Gu&f mG vQKMd uD;twGi;f ywfoufaom qk;H jzwfcsurf sm;ukd
ray;&eftrdefUukd jyefvnfpDppf
ü pcef;csaeckduf *syefppfbuf tm;vk;H oabmwl csrw S o
f nf/
um trSwf 136 wyfzUJG tm; vuf
tBuHay;t&m&dS Akdvfwkd;&DESifh zufqpfawmfveS af &; qifE&JT ef ppf
eufxkwfay;EkdifaMumif; okdYaomf 1 - 3 rwf 1945 &efuek Nf rdKU
wyfMuyfMuD;3 OD;wkYdudk okwo f ifí wkid ;f MuD;rsm;cGjJ cif;? ppfe,fajrrsm;
vufeufrsm; xkwaf y;&mü zw ywfvrf; (,ckewfarmuf vrf;)
awmfveS af &; pwifonf/ xko d Ydk owfrw S jf cif;ESihf ppfa&;ESihf Ekid if H
yv tzGUJ taejzifh xkwrf ay;&/ AkdvfcsKyfatmifqef;aetdrfwGif
pwif&mwGif AkdvfcsKyfatmifqef; a&; acgif;aqmifrsm; a&G;cs,jf cif;
NAdwdoQppfbufXmeESifh axmuf zufqpfwu dk zf sufa&;ESihf jynfoUl
trSL;jyKaom Armhwyfrawmfukd wkdYukd aqG;aEG;qkH;jzwfonf/
vSef;a&;Xmeu oabmwlolrsm; tzGUJ csKyf acgif;aqmifrsm; tpnf; «ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm
ta0;usif;yonf/ tpnf;ta0; 64-74»
-76-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
3 rwf 1945 NAw d od Qwyfrsm; n wku
d yf JG qifEo
JT nf/ 9 rwf 1945 NAdwo d Qwyfu «a&Twl ]]awmfvSefa&;orkdif;ukd ,kH
aeykdif;wGif rdw¬DvmNrdKUukd odrf; «*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 49» rEÅav;jrdKUudk wkdufckdufonf/ wrf;ajym&awmhrnfavm}} a&Twl*sm
ykduf&&dSonf/ (Slim Defeat into Victory P 468) e,f? twGJ (1)? trSwf (17)? 15-10-
(Slim Defeat into Victory P 451) rwf 1945 trSwf 19 tdE, d´ (Mountbatten’s Report P 139) 71? pm 39? aemifu;dk um;vQif a&Twl
10 rwf 1945 NAw d od Q trSwf awmfvSefa&;ukd ,kHwrf;ajym&awmh
(Mountbatten’s Report P 131) wyfru acsmif;rMuD; awmifbuf rnfavm [k nTe;f rnf/»
&dS *syefwYdk cHppf tckid t
f vkH jyKvyk f 36 wyfr rk;d rdwo
f Ydk csw
D ufonf/
5 rwf 1945 r[mrdww f yfrsm; xm;aom rwå&mNrdKUukd odr;f yku d f (Mountbatten’s Report P134)
12 rwf 1945 NAw d o
d Q trSwf
rdwv D¬ mvrf;rMuD;ukd jzwfawmuf onf/ 62 wyfr[mu arjrKd Uukd odr;f ykud f
aeonfomru rwå&mteD;okYdyif (Mountbatten’s Report P 139) 11 rwf 1945 NAdwo d Qwyfrsm;
onf/
pwif 0 if a &muf w k d u f c k d u f a ejyD rEÅav;awmifukd odrf;ykdufonf/
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 49»
jzpfojzifh txufjrefrmjynf ppf 7 rwf 1945 w½kww f yfrawmf (Slim Defeat into Victory P468)
[Slim Defeat into Victory P 470-
wkid ;f rSL; Akv
d rf LS ;Axl;onf zuf u vm;½I;d NrdKUudk odr;f yku
d o
f nf/ 471]
qpf*syefwkdYtm; awmfvSef&ef (Slim Defeat into Victory P 465)  AkdvfcsKyf atmifqef; tdrfwGif
&ufuefU owfí jrefrmEkid if t H pk;d (Mountbatten’s Report P 134) AkdvfcsKyfatmifqef;? ocifoef;  NAw
d o
d Q trSwf 20 tdE, ´d wyfr
&ESifh AkdvfcsKyfatmifqef;wkdYtm; xGe;f ? OD;AaqG? Akv d rf LS ;MuD;ae0if;? u rEÅav;NrdKUESihf jrif;NcHr;D &xm;
qefUusifaom aMunmpmwrf; 8 rwf 1945 tm&Sta&SUawmif Akv
d rf LS ;MuD;aZ,s? ocifcspEf iS hf t vrf;ESihf um;vrf;qk&H m jrdKUomNrdKU
rsm; ½kdufESdyfonf/ wyfrsm;ukd ykdif; r[mrdwfppfaoemywdcsKyf jcm; wyfrLS ; 3-4 OD;? aqG;aEG;Mu udk odr;f yku
d o
f nf/
vnf; owd0&d , D ESiahf e&ef trdeYf avm'fah rmifb h ufwef w½kwEf idk if H onf/ aqG;aEG;yGJwGif AkdvfcsKyf [Mountbatten’s Report P 139]
ay;xm;onf/ csKHuif;NrdKUokYd a&muf&v
Sd mjyD; atmifqef;uzufqpf awmfvSef
«txufjrefrmjynfwyfaygif; ppfrSwf w½kwpf pfoMl uD; csefau&dw S Ef iS hf a&;twGuf jyifqifrrI sm;rSm rwf 16 rwf 1945 w½kww f yfrawmf
wrf;? DR - 4777» awGUqkH aqG;aEG;onf/ 23-24 &ufavmufwiG f jyD;rnf[k u oDaygNrdKUudk odr;f yku
d o
f nf/
(Mountbatten’s Report P 132) cefYrSef;&aMumif;/ Armhwyfrawmf [Mountbatten’s Report P 134]
wyfzUJG rsm; owfrw S &f m ppfwidk ;f
 trSwf 19 tdE, d´ wyfronf  txufjrefrmjynf ppfwidk ;f rSL; rsm;okYd oGm;vma&; tajctaeukd 17 rwf 1945 rEÅav;wku d yf JG
rEÅav;teD;&dS acsmif;rMuD;t&yf AkdvfrSL;Axl;onf rEÅav;ajrmuf wGuq f jy;D 25 rwf 1945 n 7 twGi;f rEÅav; eef;awmfMuD; rD;
wGif jrpfu;l ajcukypf cef;wpfck buf uykid o f Ydk r[mrdww
f yfrsm; em&D 30 (19;30) em&Dww d w
d iG f avmifysufpD;onf/
wnfaqmufonf/ xkd;azmuf 0ifa&mufaeaMumif; zufqpf*syefwkdYukd wpfjydKifeuf «vlxOk ;D vS ppfwGif;Armjynf-p pm
owif;&í nwGi;f csi;f yif rdrw
d yf 35»
(Mountbatten’s Report P 139) wnf; awmfvSefwkdufckdufMu& «a&Tukdif;om;tESpfwpf&mjynfhrEÅav;
rsm;ukd azmufxGufapum zuf rnf[k owfrw S o f nf/ rEÅav;? MuD;yGm;a&;ykEH ydS ?f 1959? pm
6 rwf 1945 *syefwyfrsm; rdwD¬ qpfawmfveS af &; pwifonf/ «ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm 315»
vmNrdKUudk jyefvnfodrf;ykduf&ef «txuf jrefrmjynf wyfaygif; ppf 74»
wrf;? DR 4777»
-77-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
&efuek Nf rdKU jynfvrf; a*ghzu
f pm; «a&Twl awmfvSefa&;ukd ,kHwrf;ajym 0ifa&muf odr;f yku
d o
f nf/ (Mountbatten’s Report P 135)
uGif; (,ckawmfvSefa&;yef;NcH) &awmhrnfavm pm 39» [Mountbatten’s Report P 139]
wGif Armhwyfrawmf ppfa&;jyyGJ 23 rwf 1945 eHeuf 6;30
AkdvfrSL;MuD;pvif;u rkd;rusrD  trSwf 36 NAw d o
d Qwyfr rk;d
tcrf;tem; usif;yonf/ ukwfNrdKUokdY csDwufonf/ em&DwGif AkdvfcsKyfatmifqef;ESihf
&efuek u
f dk odr;f yku
d &f rnf[k trdeYf
«Akv
d rf if;acgif «a&Tw»l &Jabmfou Hk syd 0f if xkwfjyefonf/ (Mountbatten’s Report P 134) tzGUJ BudKUyifaumufNf rdKU ta&SUzuf
AkdvfcsKyfatmifqef;ESihf&JabmfokH;usdyf (Slim Defeat into Victory P 485) ESpfrkdifcefYa0;onfh &Srf;pk&GmokdY
&efuek /f csKad w;oHpmykEH ydS /f 1968/ pm  NAdwdoQwyfrsm; tr&yl&ukd a&muf&jSd yD; acwåem;onf/ nae
267-273/ aemifu;dk um;vQif Akv d rf if;  jAdwdoQwyfrsm; rEÅav;eef;NrdKU wkdufckduf odrf;ykdufonf/ 6;30 em&DwiG f MudKUyifaumufNrdKU
acgif &JabmfokH;usdyf [kñeT ;f rnf» ½k;d twGi;f okYd ok;H Mudr0f ifa&muf&ef (Slim Defeat into Victory P 475) rS jyefvnfxu G cf mG onf/
MudK;yrf;aomfvnf; ratmifjrifcJh «a&Twl]]awmfvSefa&;ukd,kHwrf; ajym&
 trSwf 2 NAw d o d Qwyfr[m ay/ 21 rwf 1945 rEÅav;jrdKUwGif awmhrnfavm}} pm 37»
tif;0 cHwyfukd odr;f yku
d o
f nf/ (Mountbatten’s Report P 139) *syeffwyfrsm; &Sif;vif;oGm;jyD[k
(Mountbatten’s Report P 140) aMunmonf/  naewGif yJc;l NrdKU&dS wkid ;f (4)
(Mountbatten’s Report P 139)
 jrif;NcHatmifxeG ;f (Akv d rf LS ;cspf wyfrSL; AkdvfrSL; ausmfaZmu
 zufqpf*syef awmfveS &f ef o aumif;) ocif oef;xGe;f &d&S m? wyfMuyfMuD;wifO;D (rauG;) udk
cifoef;xGe;f (emrnf0u
S f aMumif awmifila'owpfae&mwGif av  trSwf 20 tdE,
d´ wyfr 0rf;wGi;f
NrdKUudk tvpftiku
d f odr;f yku
d &f &dS ac:í yJc;l &dSd Armhwyfrawmf\vIyf
vufo)J &efuek rf S uk,d af zsmuf xD;jzifh qif;oufonf/ &Sm;rIudk *syefwYdku oHo,&do S
xGufcGmonf/ «ode;f azjrifh ppftwGif;c&D;onf pm onf/
(Slim Defeat into Victory P 472) jzifh ¤if;wkYd ywf0ef;usiw f iG f *syef
«jrefrmhtvif; 20-7-45» 367» (Mountbatten’s Report P 140) wyfrsm;csxm;aMumif;? xkYd aMumifh
zufqpf*syefawmfveS af &;ukd rlv
18 rwf 1945 Akv d cf sKyfatmif 19 rwf 1945 NAdwo d Qwyfrsm; 22 rwf 1945 zufqpf*syefawmf
rEÅav;eef;NrdKU½kd; tjyifbuf&dS owfrw S x f m;onfh {jyD 2 tpm;
qef;aetdrfü tpnf;ta0;usif; vSefa&;twGuf AkdvfcsKyfatmif
yí awmfveS f a&;aeYudk {jyD 2 usKH;ukd jzwfausmf&ef MudK;pm;&m rwf 27 aeY jyKvkycf iG jhf yKyg&ef
a&arSmfyifrsm;aMumifh ratmifjrif qef;? uk, d &f aH wmf Akvd rf LS ; rif; trdeYf awmif;cHaMumif; yefMum;pm
&uf[kajymif;vJ owfrSwfonf/
AkdvfcsKyfatmifqef;u ppfwkdif; acs/ acgifEiS hf Akv
d rf LS ; xGe;f tkw
H Ydk &ef ukd Akv d cf sKyfatmifqef;xH ay;ykYd
trSwf 6 ppfa&; acgif;aqmif (Mountbatten’s Report P139) ukerf S jynfNrdKUokYd xGucf mG onf/ ckid ;f onf/ nOD;ykid ;f wGif wyfMuyf
Akdvf&JxG#fxH zufqpfawmfvSef «Akv
d rf if;acgif &JabmfokH;usdyf pm 279» wifO;D ESihf ppf&w J yfom; aiGoed ;f
a&; ukd 2 {jyD 1945 okYd ajymif;vJ 20 rwf 1945 NAdwo d Q rpfcs,f wkYd atmfpwifum;jzifh yJc;l NrdKUrS
vkdufaMumif; pma&;om; ay;ykdY Ak;H BuJav,mOfysrH sm;u ajrmufeef; rk&H mG NrdKU&drS [mrdwMf unf;wyfrsm; xGufcGmonf/
onf/ NrdKU½k;d ukd Ak;H BuJ&m 15 ayus,f \ xkd;ppfXmecsKyfwGif avmh'f «Akvd w f ifO;D ]]awmfvSefa&;&uf a&TUpOf
«zufqpfawmfvSefa&; aiG&wkobif 0ifayguf jzpfay:vmjyD; NAdwo d Q armifhbufwefu OD;aqmifí u uRefawmfqufom;}} ½IUaxmifh*sm
pmapmif /&efukef/ oD&dr*FvmykHESdyf/ wyfrsm; rEÅav;eef;NrdKUtwGif; tpnf;ta0; usif;yonf/
1970/ pm 2» e,f? trSwf 64? 15-11-71? pm 56/
-78-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
aemifu;dk um;vQif Akv
d w
f ifO;D uRefawmf  NAdwo d Q trSwf 7 tdE, d´ wyfr atmifqef;xH yefMum;&ef qk;H jzwf xm;aMumif;? xkYd aMumifh zufqpf
qufom; [kñTef;rnf» jrif;NcHukd odrf;ykdufonf/ onf/ *syefawmfvSefa&;ukd rlvowf
(Mountbatten’s Report P 141) «Akv
d rf LS ;MuD; cifnKd (tjidr;f pm;)? ]]ckdifvkH rSwx f m;onfh {jyDv 2 &ufaeY
aom taxmuftxm;rsm;ukd orkdif; tpm; rwfv 27 &ufaeY jyKvyk f
 nae 6 em&DwiG f &efuek Nf rdKU&dS  trSwf 20 tdE, d´ wyfr 0rf;wGi;f okawoDwkdY qkH;jzwfMuyg}} tkd;a0*sm cGifhjyKyg&ef AkdvfrSL;ausmfaZmu
Akv d cf ifnKd u tvkyo f ifAv dk u
f e,f? trSwf 81? 15-12-71? pm 15
NrdKUukd odr;f yku
d jf yD;aemuf ajrmuf trdeYf awmif;cHaMumif; yg&do S nf/
-16»
av; Akdvfba&Tacgif;aqmifonfh bufoYdk csw D ufum ulrNJ rdKU&dS xkpd mukd zwf½jI yD;aemuf Akv
d cf sKyf
txl;qufom;tzGJUukd zufqpf *syefwyfrsm;ukd acsreI ;f í rEÅav; atmifqef;onf tajctaersm;
*syefawmfveS rf nfh owif;rsm; 24 rwf 1945 eHeuf 4 em&DwiG f
rS *syefwYdk qkwcf mG &mvrf;aMumif; ukd ok;H oyfum zufqpf *syefawmf
aygufMum;aeí zufqpf*syef Akv
d cf sKyfatmifqef;ESit hf zGUJ o&uf
ukd ydwq f Ydkonf/ vSefa&;udk rwfv 27 &ufaeY
awmfveS rf nfh &ufudk {jyD 2 &uf c½kid ?f jyvkYd (wkid ;f trSwf 7 Xme
(Mountbatten’s Report P 140) ajymif;vJvkdufjyD jzpfaMumif;
tpm; rwfv 25 &ufxuf csKy)f a&mufonf/ n 7 em&D wGif
wkdif;toD;oD;okdY qufom;rsm;
aemufrusbJ a&TUajymif;owfrw S f jyvkYd rS jyefvnfxu G cf mG cJ&h m n
23 - 24 rwf 1945 nwGifyJcl; vTwu f m taMumif;Mum;onf/
Ekid &f eff yJc;l jrdKU wkid ;f 4 &d?S Akv d rf LS ; 11 em&DwGif a&TawmifNrdKUokdY «Akv
d rf if;acgif &JabmfokH;usdyf pm 284
NrdKU wkid ;f 4 ü? Akv d rf LS ;ausmaf Zm
ausmaf ZmxH oGm;a&muftaMumif; a&muf&dSonf/ -285»
ocifAwif? ocifcspw f Ydk tpnf; «a&TwlawmfvSefa&;udk ,kHwrf;ajym
Mum;ckdif;onf/ txl;qufom; ta0;usif;yonf/ tpnf;ta0; «a&TwlawmfvSefa&;udk ,kHwrf;ajym&
&awmhrnfavm? pm 37» awmhrnfavm? pm 23»
tzGUJ onf 23-3-45 nwGiyf if yJ wGif Akv d rf LS ;ausmaf Zmu awmfveS f
cl;NrdKU [oFmuke;f &dS Akv d rf LS ;ausmf a&;aeYukd &ufa&TU ajymif;&ef  Akv
d cf sKyfatmifqef; a&Tawmif 25 rwf 1945 'kw, d Akv
d cf sKyMf uD;
aZmwyfoYdk a&muf&jSd yD; Akv d cf ifnKd taMumif;ay:vmaMumiff; wifjy NrdKUwGif tdyaf ysmaf epOf zufqpf vdpuf armifb h ufweftm; Armh
\ pmukd Akv d rf LS ;ausmaf ZmxH ay; onf/ (tpnf;ta0; rusi;f yrD *syefawmfvSefa&; ppfwkdif;trSwf umuG,fa&;wyfrawmf\ zuf
tyfonf/ uyif Akv d rf LS ;ausmaf Zmonf awmf
«Akv
d rf LS ;MuD;cifnKd (tjidr;f pm;)? ]]zuf
4 wkid ;f rSL; Akv d rf LS ; ausmaf Zm vTwf qpfawmfvSefa&; pwifawmhrnf
vSeaf &;aeY &ufa&TUrnfh taMumif; vku d of nfq h ufom; wyfMuyfMuD;
qpfawmfvSefcsdefu &efukefppfajr jzpfaMumif; taMumif;Mum;onf/
ukd Akvd cf sKyaf tmifqef;xH yefMum; wifO;D (rauG;) a&muf&v Sd monf/ [Mountbatten’s Report P 144]
ukd,fawGU}} tk;d a0*sm e,f? trSwf 73?
&ef qufom; apvTwjf y;D jzpf Akv
d cf sKyfatmifqef; tdy&f mrS Ek;d
15-8-71? pm 9-10»
onf) Akv d rf LS ;ausmaf Zmwifjycsuf vmvsif wyfMuyfMuD;wifOD;u 25-26 rwf 1945 Akv d cf sKyf
ESihf pyfvsO;f í pOf;pm;aqG;aEG;Mu Akv
d rf LS ;ausmfaZm\ yefMum;pmukd atmifqef;ESifhtzGJU a&TawmifNrdKU
 n 12 em&DwiG f Akv
d cf sKyaf tmif
jyD; 24-3-45 eHeuf 6 em&DcefY ay;tyfonf/ xkdpmwGif yJcl;&dS wGif &yfem;onf/ 26-3-45 rGef;
qef;ESihf tzGUJ a&TawmifNrdKUokYd
wGif awmfveS af &;aeYudk {jyD 2 &uff Armhwyfrawmf\ vIy&f mS ;rIukd vTJ 2 em&DwiG f Akv
d cf sKyaf tmifqef;
a&muf&dSonf/
«a&TwlawmfvSefa&;udk ,kHwrf;ajym& tpm; rwfv 27 &ufajymif;&ef *syefwYdku oHo,&do S jzifh ¤if;wkYd ESifhtzGJU a&TawmifNrdKUrS xGufcGm
awmhrnfavm? pm 37» ESihf xko d Ydk ajymif;aMumif; Akv d cf sKyf 0ef;usifwGif *syefwyfrsm; cs vmjyD; a&TewfawmifwiG f acwå
-79-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
edrí
hf qkwcf mG onf/ 48-49» 16 {jyD 1945 NAdwo d QwyfzUJG rsm;
em;onf/ n 7 em&DwiG f a&Tewf «ode;f azjrifh ppftwGif;c&D;onf pm
awmifrS jyvkYd oYdk xGucf mG onf/
[Mountbatten’s Report P 142]
370»
&rnf;oif;c½kid &f Sd a&TNrdKUukd odr;f
«a&TwlawmfvSefa&;udk ,kHwrf;ajym& «jrefrmhtvif; 2-8-45^21-9-45» ykdufonf/
awmhrnfavm? pm 37»
 *syefppfXmecsKyfu jrefrmEkid if H (Mountbatten’s Report P 153)
t"dywd a'gufwmbarmfEiS hf 0ef 10 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm;
MuD;rsm;tm;vkH;\tdrfwGif pkd;&drf aysmfbG,fNrdKUukd odrf;ykdufonf/ 17 {jyD 1945 tm&Sta&SUawmif
27 rwf 1945 eHeuf 9 em&DwiG f (Slim Defeat into Victory P 495)
AkdvfcsKyfatmifqef;ESifhtzGJU jyvkdY zG,f tajctaersm;aMumifh *syef ykid ;f ppfaoemywdcsKyf avm'fah rmifh
rS {&m0wDjrpfudk jzwfu;l í ppfwyfrsm; vma&muf csxm; bufwefu &efuek Nf rdKUudk a&wpf
aMumif; taMumif;Mum;onf/ 12 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm;
taemufbufurf; jy&D&mG rS wpf ausmufyef;awmif;NrdKUukd odr;f yku
d f ykid ;f -uke;f wpfyidk ;f rk;d yspH pfqifa&;
«AE¨KvOD;pdef t*Fvyd af jy;rif; &efukef/ qifE&JT ef Munf;?a&?av ppfaoem
nvk;H vSn;f jzifh c&D;qufcjhJ yD; oD&ad Z,sKyH EHk ydS w
f u
dk /f 1946/ pm 44 onf/
oyGw&f mG udk jzwfí ykPmÖ ;&GmokYd (Slim Defeat into Victory P 489) ywdrsm;tm; ñTeMf um;onf/
aemifu;dk um;vQif AE¨KvOD;pdef t*Fvyd f
(Mountbatten’s Report P 151) (Mountbatten’s Report P 146)
a&muf&dSonf/ ajy;rif; [k ñTe;f rnf»
«a&TwlawmfvSefa&;udk ,kHwrf;ajym&
13 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm; 18 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm;
awmhrnfavm? pm 38» 30 rwf 1945 NAdwo d Qwyfrsm; awmifwGif;BuD;NrdKUukd odrf;ykduf
ausmufqnfNrdKUukd odr;f yku
d f acsmufNrdKUudk odrf;ykdufonf/
onf/ (Slim Defeat into Victory P 489)
 n 7em&DwiG f o&ufc½kid f onf/ (Mountbatten’s Report P 152)
ykPmÖ ;uRef;wGif zGiv
hf pS x
f m;aom (Slim Defeat into Victory P 473)
jynfolUvGwfvyfa&; wyfrawmf (Mountbatten’s Report P 140)  e*g;eD OD;xGe;f a&Tonf tdE, d´
14 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm; Ekid if H b*Fvm;e,f 'kid ef myl (Dinaj-
XmecsKyrf S zufqpf*syefudk awmf & rnf;oif;NrdKUudk odr;f yku
d o
f nf/
{NyD v pur)NrdKU &ckdifppfajy;'ku©onfrsm;
vSeaf Mumif; aMunmonf/ zw 1 {jyD 1945 ocifAv dk ?f ukb
d (Slim Defeat into Victory P 497)
yvrS OD;aqmifí jrefrmEkid if H wpf pcef;&dS aq;½kw H iG f uG,vf eG o
f nf/
odef;(tm&Svli,ftpnf;t½kH; - «jrefrmhtvif; 21-9-45»
0Se;f vk;H zufqpfawmfveS af &; qif [oFmw)? ukdapmOD; (om,m  jynfoUl vGwv f yfa&; wyfrawmf
ETJonf/ 0wD) wkYd tdE, d´ Ekid if &H Sd r[mrdwf XmecsKyf rauG;wkid ;f o&ufc½kid f  *syefppftmPmykid rf sm;u Armh
«Akv
d rf if;acgif &JabmfokH;usdyf pm 334» ppfXmecsKyfwiG f ppfynmESihf vQKd o&ufacsmif;aus;&Gm a&muf&v Sd m wyfrawmf ppfom;rsm;ESihf ppfAv dk f
«a&TwlawmfvSefa&;udk ,kHwrf;ajym& 0Suzf suq f ;D a&; ynmrsm; oif,l jyD; zufqpf*syefawmfveS af &; um rsm; awmfveS af &;ukd pGeYfcmG í vm
awmhrnfavm? pm 38» cJjh yD;aemuf jrefrmEkid if o H Ydk avxD; vwpfavQmuf tNrJwrf;XmecsKyf Muap&ef qGaJ qmiford ;f oGi;f aom
jzifh qif;&eftvm uvuwåm; tjzpf zGiv fh pS of nf/ aMunmcsufrsm; xkwfjyefonf/
28 rwf 1945 rdwv D¬ mNrdKUudk jyef av,mOfysu H iG ;f rStwuf 7 rdepf «Akv
d rf if;acgif &JabmfokH;usdyf pm 334» «ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm
vnfwkdufckdufodrf;ykduf&ef MudK; twGi;f av,mOfysH ysuu f sí 103-105»
pm;aeonfh *syefwyfrsm; ta&; uG,fvGefonf/
«ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm
-80-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
nae 18; 00 em&DwiG f usi;f y (Slim Defeat into Victory P 500)
 Ekid if aH wmft"dywd a'gufwm b 22 {jyD 1945 jrefrmjynf *syef onf/ tpnf;ta0;wGif Ekid if H
armfu trdeUf aMunmcsuf xkwf wyfrsm;\ ppfaoemywdcsKyf uD awmf t"dywd a'gufwmbarmfu  *syefacwf jrefrmtpkd;&tzGJU0if
jyefonf/ xkad Munmcsuw f iG f ¤if; rl&m u ¤if;\ppfO;D pD; 'kw,
d Akv d f jrefrmEkid if H tpk;d &tzGUJ 0if 0efMuD; 0efMuD;rsm; eHeuf 8 em&DwiG f yJc;l
onf ppf0efMuD;ESihf ppfaoemywd csKyfMuD; wmemum(Tanaka Shin- rsm;tm; 23-4-45 nwGif *syef NrdKU ppf½;Hk okYd a&muf&o
Sd nf/
&mxl;ukd vufcH odr;f yku d jf yD; nichi)\ &efue k rf S rqkwcf mG & (AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 72)
wyfrsm;ESifhtwl armfvNrdKifokdY
aMumif;? Armhwyfrawmf\ tcsKUd trdeYf ukd y,fzsuíf twif;qkwf
wyfcrJG sm;u awmfveS af omif; cGmckdif;&onf/ vkdufyg&eftwGuf &efukefNrdKUrS yJc;l NrdKUokYd qkwcf mG a&muf&v Sd m
use;f Mujcif;aMumifh rsm;pGm trI «ocifEk ig;ESpf&moD pm 299» xGucf mG &ef ajymMum;onf/ onfh *syefwyfrsm;ukd NAdwo d Qav
½Iyaf xG;aMumif;? aomif;use;f rIudk «AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 62- wyfu eHeuf 11;30 em&DrS n
ulno D rl sm;tm; tjypfay;rnfjzpf  aeYvnf 12;00 em&DwiG f *syef 63» ae 17;00 em&Dxd Ak;H BuJum puf
aMumif; yg&do S nf/ ppf A[kXd mecsKyf rS jrefrmtpk;d &0ef aoewfrsm;jzifh ypfcwf wku d cf udk f
«ocifwifjr zufqpfawmfvSefa&; pm Mu;D rsm;tm; 23 {jyD 1945 nae 23 {jyD 1945 *syefwyfrawmf? onf/ *syefwYdkuvnf; av,mOf
105-106» 18;00 em&DwGif armfvNrdKifokdY *syefacwf jrefrmtpkd;&tzGJU0if ypf tajrmufrsm;jzifh jyefveS yf pf
vku
d yf g&ef taMumif;Mum;onf/ 0efMuD;rsm;ESihf rdom;pkrsm; (a'guf cwfwkdufckdufonf/
19 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm; «AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 62» wmbarmf ? a'guf w mb[ef ? (AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 73-
jrifueG ;f ESihf rauG;jrdKUrsm;udk odr;f NAdwod Qwyfrsm; a&eHacsmif;udk ocifjr? OD;xGe;f atmif? ocifE?k 75)
ykdufonf/ wkdufckdufodrf;ykdufonf/ ocifveG ;f abmf? OD;vSaz? AE¨Kv
(Slim Defeat into Victory P 491)
(Slim Defeat into Victory P 492)
 *syefacwf jrefrmtpkd;&tzGJU0if
(Mountbatten’s Report P 152) OD;pde)f n 9;30 cefYwiG f &efuek f 0efMuD;rsm;ESihf rdom;pkrsm; yJc;l jrdKU
(Mountbatten’s Report P 152)
NrdKUrS xGucf mG onf/ jrefrmtpk;d & rS n 7 em&Dausmw f iG f qufvuf
20 {jyD 1945 NAw d o
d Q trSwf tzGUJ uk, d &f aH wmftjzpf Akvd &f efEidk f xGufcGmonf/
NAdwo
d Q trSwf 5 tdE, d´ wyf
268 tdE´d,ajcvsifwyfr[mESifh ESihf Akv
d vf a&mifwYdk vkud yf gonf/ «AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 77-
NAw
d o
d Q trSwf 2 wyfrrS wyfr r[m awmifilNrdKUokdY 0ifa&muf «AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 67- 78»
[mwkYd ykygÜ ;NrdKUudk odr;f yku
d o
f nf/ onf/ 68»
(Slim Defeat into Victory P 500) 25 {jyD 1945 *syefacwff tpk;d &
(Mountbatten’s Report P 151) «ocifEk ig;ESpf&moD pm 286»
(Mountbatten’s Report P 153)
21 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm; «jrefrmhtvif; 7-9-45» tzGUJ 0if 0efMuD;rsm; eHeufvif;tm;
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 52-53» (Ba Maw Breakthrough in MuD; 4;30 em&DcefYwiG f a0gjrdKUokYd
ysOf;rem;NrdKUukd odrf;ydkufonf/
(Slim Defeat into Victory P 489) jrefrmtpkd;&tzGJU0if 0efMuD;rsm; Burma. P 396) a&mufonf/
(Mountbatten’s Report P 153) \ aemufqkH; tpnf;ta0;udk 24 {jyD 1945 NAdwo d Qwyfrsm; «AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 77-
yJEG,fukef;ukd odrf;ykdufonf/ 78»
-81-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
84» 27 {jyD 1945 jrefrf m tpk;d &tzGUJ  NAdwod Q trSwf 17 tdE, d´ wyfr
*syefacwf jrefrmtpk;d & tzGUJ 0if 0ifrsm;onf r&rf;acsmif;rS quf yJc;l odYk a&muf&jSd yD; *syefwyfrsm;
0efMuD;rsm; eHeuf 5 em&D cefYwiG f 26 {jyD 1945 NAdwdoQwyfrsm; vufxGufcGmonf/ ESihf tjyif;txef wku d yf jJG zpfymG ;
um;rsm;ukd azmifESifhul;&aom 'kdufOD;okdY a&muf&dSonf/ «AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 91»
(Slim Defeat into Victory P 502)
onf/
tAsm;wHwm;okdY a&muf&dSonf/ (Slim Defeat into Victory P 502-
«AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm78» (Mountbatten’s Report P 155) 28 ar 1945 NAdwo d Qwyfrsm;
503)
awmifuw
k Nf rdKUukd odr;f yku
d o
f nf/
 NAdwo
d Qavwyfu tAsm;&dS *syef  AE¨KvOD;pdef eHeuf 6 em&DwiG f (Mountbatten’s Report P 147)
anmifcg;&SnfodkY a&muf&dSvmjyD; 30 {jyD 1945 jrefrm tpk;d &tzGUJ
ppfwyfrsm;ESihf ppfavmf&uD m;
tpif; 1000 ausmw f Ydktm; Ak;H BuJ t"dywd a'gufwmbarmf? ocif  NAdwo d Qwyfrsm;atmifv(H ajrxJ) 0ifrsm;onf ntcsed wf iG f usKu
d f
um pufaoewfjzifh ypfcwfwu dk f jrwkdYESifh awGUqkHonf/ NrdKUudk odrf;ykdufonf/ xkdjrdKUrS c&D;qufvufxGuf cGm
ckdufonf/ «AE¨KvOD;pdeft*Fvdyfajy;rif; pm 84- (Slim Defeat into Victory P 492) onf/
86» (Mountbatten’s Report P 152) (AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 97)
«AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 80-
81»
 jrefrmEkdifiH *syefwyfrawmf\  jrefrmtpkd;&tzGJU0ifrsm;onf
 anmifcg;&SnfwGif pcef;csae ppfaoemywdcsKyf uDr&l mu Xme eHeuf 4;00 em&DwiG f usKud x f o
dk Ydk arv
aom a'gufwmbarmfonf n csKyfukd &efukefrS armfvNrdKifodkY a&muf&Sd onf/ usKud xf w
dk iG f {jyD 1 ar 1945 ArmhawmfvSefa&;
tcsed w
f iG f *syefot H rwf tDwm½kd ajymif;a&GUonf/ 28 rS 30 &uftxd &yfem;onf/
«*syefppftkyfcsKyfa&;acwf pm 52» wyfrawmfrS Akv d pf ed w
f if? OD;ausmf
td&Sd ESihf jrefrmtpk;d &tzGUJ twGuf «AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 93-
96» jird ;f R.E.T wkdYOD;aqmifí rsKd;cspf
tpp wm0ef,&l aom Akv d rf LS ;MuD; wyfrawmfom;rsm;ESifh ajymuf
[D & mtk d u m( Colonel Hiraoka  anmifcg;&Snf&dS*syefwyfrsm;udk
NAdwo
d Qavwyfu Ak;H BuJum puf 29 {jyD 1945 &efuek Nf rdKUwGif Mum; tiftm; 150 cefYwYdk &efuek f
Junzo) wkYt d m; ¤if;onf jref
rmtpkd;&tzGJU0efMuD;rsm;? ¤if;\ aoewfjzifh ypfcwf wkdufckduf aemufqkH; usef&dSaeonfh *syef NrdKUudk 0ifa&mufodrf;ykdufonf/
rdom;pkrsm;ESihf wpfuJG wpfjym;pD onf/ wyftiftm; 400cefY qkwcf mG oGm; «ocifbarmif ]]uRefawmf odjrifzl;
«AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 87- aom &efukefodrf; yGJ}} ½IUa'gif*h sme,f?
jzpfaeaMumif; ¤if;wkdYukd awGU 88» onf/
trSwf 65? 1-12-71? pm 6^38»
atmif &Smí rdrx d yH Ydak y;&efEiS hf wm «&Jabmfwpfpk zufqpfawmfvSefa&;
0efrcHEkdifygu *syefwyfrawmf jrefrmtpkd;&tzGJU0ifrsm;onf ESifh ArmhvGwfvyfa&;wkdufyGJ0if pm
jrefrmh awmfveS af &; wyfrawmf
qkwcf mG &modYk qufvuf vku d yf g wrf;rsm; &efuek f ? pdeMf unfpmykEH ydS ?f
ntcsdef anmifcg;&SnfrS ppf A[kpd pfO;D pD;tzGUJ trdeYf trSwf 1
awmhrnf r[kwaf Mumif; ajym pm 34»
awmif;jrpfukd jzwful;í r&rf; «OD;ausmfjidr;f ajratmufolykefqkdif&m ukd xkwjf yef aMunm onf/
Mum;onf/ acsmif;wGif ntdyo
f nf/ 1307 ck uqkev f qkwf 6 &uf
«AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 83- rSwfpk pm 38»
«AE¨KvOD;pdef t*Fvdyfajy;rif; pm 89»
-82-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
(1-5-45) aeY eHeuf 6 em&DrS &uf(3-5-45)&ufaeYxufaemuf txufygqifq h cdk suwf Ydkukd rvku
d f
pí &efuek af ejynfawmfudk Armh rusapbJ wyfrawmf vufeuf embJ ysuu f u G o f w
l Ydktm; ppfOy  NAw
d o d Q trSwf 14 wyfrawmf
awmfvSefa&;wyfrawmfu odrf; XmewGijf zpfap? teD;qk;H &JXme wGif a't& MuD;av;aom tjypfay; &efuek Nf rdKUudk odr;f yku
d &f ef yJc;l NrdKU
yku
d v f u dk jf yD jzpfaMumif;? aejynf jzpfap? ay;tyf&rnfjzpfaMumif;/ jcif; cH&rnfjzpfaMumif;/ rS cswD ufonf/
awmfwiG f tkycf sKyfa&;? jidr;f csrf; Armh a wmf v S e f a &;wyf r awmf ppfOD;pD;tzGJU (Mountbatten’s Report P 155)
a&;? jynfow l Ydk\ touf&iS af &; owif;axmufvSef;a&;Xme u ArmhawmfvSefa&;wyfrawmf
tkd;tdrfwnfwHha&; ponfwkdYukd vufeufppftok;H taqmifponf «ArmhawmfvSefa&;wyfrawmf trdefU  rGe;f vGyJ idk ;f wGif NAdwd oQ trSwf
ArmhawmfvSefa&; wyfrawmfu wkYd vufcx H m;&doS w l Ydk\ pm&if; trSwf 1 vufurf;aMumfjimrl&if;» 221 avwyfzUJG rS 'kw, d Akvd rf LS ;
wm0ef,í l umuG,af pmifah &Smuf ukd pkv H ifpmG jyKvkyx f m;jyD;jzpf&m «jrefrmhtvif; 3-5-45» MuD; aqmif;'g; (Lt. Col Sound-
rnfjzpfaMumif;/ tqkdyg aeY&ufrS ausmfvGefjyD; ers) u ]]armfpuGw d ;dk }} (Mosquito)
&efukefNrdKUudk ukef;wpfykdif;a&
ArmhawmfvSefa&; wyf aemuf ArmhawmfvSefa&; wyfr Ak;H BuJ av,mOfjzifh &efuek Nf rdKUay:
wpfykdif; ppfqifa&; qifETJ&ef
rawmfonf jynfolUwyfrawmf awmfrS cGijhf yKcsurf &db S J vufeuf tedryhf sH yso H ef;í tajctaetuJ
trSwf 50 tdE, d´ avxD; wyfr
jzpfonfhESifhtnD jynfolwkdY\ ukdifaqmifol? odrf;qnf;xm;ol cyf&m *syefwYdk \ t&dyt f a&mif
[mu tJv;D zifyh KdG it
hf il (Elephant
vGwv f yfrt I wGuf wyfO;D rS jynf wkYd tm; &efot l jzpf ,lqjyD;vQif rawGUí r*Fvm'kH av,mOfuiG ;f
Point) ukdodrf;ykdufonf/
olUukd,fpm;vS,ftjzpf wkdufckduf tMuD;av;qk;H aom tjypfay;jcif; wGif qif;oufonf/ aqmif;'g;
(Mountbatten’s Report P 156)
aejcif;jzpfí jynfolUtaygif;wkdY cH&rnfjzpfaMumif;/ onf r*Fvm'kaH v,mOfuiG ;f rS &ef
urdrw d Ydk\wyfrawmfMuD;ukd t&m xkYdjyif Armh awmfveS af &; ukeaf xmifMuD;okYd ajcvsiaf vQmuf
 Armhwyfrawmf txufjrefrm
&mwGif tpGr;f ukef ulní D yl; wyfrawmfu wm0ef,í l odr;f oGm;jyD; ppfoyHk ef;rsm;ESihf awGUqkH
jynf ppfwidk ;f rSL; Akv
d rf LS ; Axl;tm;
aygif; aqmif&u G Mf uapvkad Mumif; ykdufxm;onhftwGif; atmufyg ar;jref;onf/ *syefwyfrsm; qkwf
Akv
d rf LS ;MuD; tqif&h mxl; wk;d jr§ihf
ArmhawmfvSefa&; wyfrawmfu tcsuftvufrsm;ukd waoG cGmoGm;aMumif; od&&Sd í naeykid ;f
onft h rdeYf xkwjf yefonf/
vnf; jynfoUl uk, d pf m;vS,f wyf rwdrf; vkdufemMu&ef av;euf wGif aqmif;'g;onf jrpftwkid ;f
«DR 7826]
OD;yDyD Armhvw G v f yfa&;? jynfoUl Muyfwnf;pGmqifq h v dk u dk af Mumif;/ oAÁmefESifhpkHqif;í oefvsufpGef;
vGwfvyfa&;twGuf toufukd 1/ vlrsK;d a&; t"du½kP;f rsm; r&dS &dS NAdwdoQwyfrsm;xH owif;ykdY
1 - 2 ar 1945 NAdwo d Q
riJuh u G b f J &Gy&f yG cf Recf Ref wku
d cf u
dk f ap&/ onf/ xkYd tcsed rf pS í NAdwo d Qav
avwyfu &efuek Nf rdKUukd Ak;H BuJ
rnfjzpfaMumif;/ 2/ owfjzwfr?I ck;d rI? vk,ufr?I wyfu &efuek Nf rdKUwGi;f Ak;H BuJjcif;
wkdufckdufonf/
xkdYaMumifh wyfrawmfrS wkdufckdufrI? ponfh&mZ0wfrIrsm; ukd &yfqidk ;f onf/
(Mountbatten’s Report P 156)
txl; cGijhf yKcsuf r&db S J odr;f qnf; r&dSap&/ (Louis Allen The Longest War
1941-48 P 480)
xm;onfh vufeuf? cJ ,rf;? 3/ &efou l dk wku
d ½f udk jf zpfap? oG,f (Slim Defeat into Victory P507)
2 ar 1945 NAw d o
d Qwyfrsm; jynf
rD;ausmufwkdYrSpí ppfESifh ywf 0ku
d í f jzpfap? rnfonft h aMumif; (Mountbatten’s Report P 156)
NrdKUudk odrf;ykdufonf/
oufonfh ypönf;tm;vkH;wkdYukd aMumifrh qkd tm;ay;onfrh nfonf
(Mountbatten’s Report P 152)
1307 ck ? uqk e f v qk w f 8 vkyfief;ukdrQ rjyKvkyf&/
-83-
ausmfNidrf; *syefacwf&ufpGJorkdif;
3 ar 1945 NAw d o
d Q trSwf 26
tdE,
d´ wyfrrS wyfr[monf n
tcsed w
f iG f vIid jf rpfudk jzwfum
&efukefoabFmqdyfokdY 0ifa&muf
onf/
(Slim Defeat into Victory P507)
(Mountbatten’s Report P 145/
157)

You might also like