2015

T.C. LER BAKANLII

G DARES GENEL MDRL YAYINLARI
Yayn No: 35
Nisan, 2016

G POLTKA VE PROJELER DARES BAKANLII

TARAFINDAN HAZIRLANMITIR.

letiim
ileri Bakanl
G daresi Genel Mdrl
Lalegl amlca Mahallesi 122. Sokak No:4 - 06370
Yenimahalle /ANKARA
Tel: 0312 422 05 00 Fax: 0312 422 09 00

E-posta: gocidaresi@goc.gov.tr Web: www.goc.gov.tr

2015
 nsanlkta mutluluk,
insanoullarnn
birbirine yaklamas,
insanlarn birbirini
sevmesi, hepsinin temiz
duygu ve dncelerini
birletirmesiyle
olacaktr.

Mustafa Kemal ATATRK

6 -7
SUNU
G tarihi asndan, getiimiz 2015 yl nemli zaman koruma salayan Trkiye, dnyada en ok mlteci nfus
dilimlerinden birisidir. Avrupada, kinci Dnya Sava sonras barndran birinci lke konumuna gelmitir.
en byk mlteci krizinin yaand bir yl geride braktk.
Tm bu hareketlilikleri gz nnde bulundurarak, gl
Ancak, yln bitmesi insan hareketliliinin bittii anlamna
bir g sistemi gelitirme hedefimiz devam etmektedir. Bu
gelmemektedir. G hareketleri her geen gn artarak
minvalde 11 Nisan 2013 tarihinde kurulan ve 18 Mays 2015
devam etmektedir.
tarihinde 81 ilde devraldmz tara tekilatmzla daha da
2015 yl G Ynetimi konusunda hem Trkiye, hem glenen kurumumuz almalarn srdrmektedir. Yllk
Avrupa, hem de Dnya asndan ok nemli bir yldr. Daha g raporlarn yaynlamak ve g dinamikleriyle ifade
iyi yaam koullarna erimek iin baka lkelere gitmek etmek en balca grevlerimiz arasndadr.
isteyen gmenlerin ve lkelerinde iddet ve atmalardan
Trkiye Cumhuriyeti tarihinde uluslararas ge ilikin
kaan mltecilerin hareketlilii, 2015 ylnda nceki yllara
nc ulusal g raporumuz 2015 Trkiye G Raporu
oranla byk art gstermitir. Trkiyede 2005-2014
sizlere sunulmaktadr.
yllar arasnda ortalama 50.000 civarnda olan dzensiz
gmen yakalamalar, 2015 ylnda kat artarak 150.000e Bu raporun hazrlanmasnda veri kayna olan ve hizmetleri
yaklamtr. bulunan tm ilgili kurum ve kurululara almalarndan
dolay teekkrlerimizi sunar, 2015 Yl Trkiye G
2011 ylndan bu yana izlemi olduu ak kap politikas
Raporunun faydal olmasn temenni ederiz.
ile birlikte, komu lke vatandalar Suriyelilere geici

Sayglarmla.

Atilla TOROS
G daresi Genel Mdr
 G DARES
GENEL MDRL
Trkiye G Raporu

2015
10 - 11
 T.C. LER BAKANLII
G Politikalar Kurulu

G DARESI GENEL MDRL

SREKL KURUL VE KOMSYONLAR

GENEL MDR G Danma Kurulu Uluslararas Koruma

Deerlendirme Komisyonu
Dzensiz Gle Mcadele
Koordinasyon Kurulu

G Politika ve Projeleri Bilgi Teknolojileri

Genel Mdr Yardmcs Dairesi Bakanl
Hukuk Mavirlii Eitim Dairesi Bakanl
Dairesi Bakanl

Yabanclar Strateji Gelitirme Uyum ve letiim Destek Hizmetleri

Genel Mdr Yardmcs Dairesi Bakanl Dairesi Bakanl Dairesi Bakanl Dairesi Bakanl

Uluslararas Koruma nsan Ticareti Madurlarn nsan Kaynaklar D likiler

Genel Mdr Yardmcs Dairesi Bakanl Koruma Dairesi Bakanl Dairesi Bakanl Dairesi Bakanl

KURULU
Geri Gnderme Kabul ve Barnma nsan Ticareti Madurlar
Merkezleri Merkezleri Snma Evi
G alanna ilikin politika ve stratejileri uygulamak, bu konularla ilgili
kurum ve kurulular arasnda koordinasyonu salamak, yabanclarn 81 l G daresi
Trkiyeye giri ve Trkiyede kallar, Trkiyeden klar ve snr TARA TEKLATI Mdrl
d edilmeleri, uluslararas koruma, geici koruma ve insan ticareti
madurlarnn korunmasyla ilgili i ve ilemleri yrtmek zere ileri le G daresi
Mdrl
Bakanlna bal G daresi Genel Mdrl kurulmutur.

YURTDII TEKLATI G Mavirlikleri G Ataelikleri

12 - 13
 MSYON VE VZYON
Misyon
Dzenli ve dzensiz gmenler ile
uluslararas koruma bavurusunda
bulunanlarla, insan ticareti madurlarnn
korunmasna ve yabanclarn lkemizde uyum
sreci ile ilikin tm i ve ilemleri, insan
haklar temelinde yaklamlar esas alarak ve
idarenin etkinliini salamak hedefiyle yerine
getirmek, gn etkilerinin olumlu ynde
artrlmas amacyla politikalar gelitirmek ve
uygulamak.
Vizyon
lkemizde etkin bir g ynetim sistemi
kurmak ve uygulamak, uluslararas alanda
g politikalarnn oluturulmasna ve
uygulanmasna katkda bulunmak.

Trkiye G Raporu

2015
14 - 15
NDEKLER
SUNU............................................................................................................................................ 9 3. Dzensiz G.............63
NDEKLER........................................................................................................................17 3.1. Dzensiz Gmenler......................................................64
TABLOLAR DZN.............................................................................................................18 3.2. Gmen Kaaklar......66
GRAFKLER DZN.........................................................................................................19 3.3. Geri Kabul Anlamas..68
KISALTMALAR....................................................................................................................23 4. Snr D Etme.............................70
TANIMLAR..............................................................................................................................24 4.1. Geri Gnderme Merkezleri..70
GR............................................................................................................................................27 II. BLM: ULUSLARARASI KORUMA
I.BLM: YABANCILAR 2.1. Uluslararas Koruma...........................................................................75
1.Trkiyeye Giri ve Trkiyeden k....................................................34 2.1.1. Yasal Mevzuat.............................................................................................75
1.1. Trkiyeye Giri.........................................................................................35 2.1.2. Prosedr........................................................................................................77
1.1.1. lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan Giriler.............36 2.1.3. Uluslararas Koruma Bavuru lemleri...............................78
1.1.2. Trkiyeye Giriine zin Verilmeyecek Yabanclar............37 2.1.4. Uluslararas Koruma Bavuru statistikleri.........................80
1.2. Trkiyeden k........................39
2.2. Geici Koruma............................................................................................84
1.2.1. lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan klar.41
III.BLM: NSAN TCARET MADURLARINI KORUMA
2. kamet zni.....................................................................................................................42
1. nsan Ticareti Maduru Olarak Tespit Edilenler....98
2.1. Ksa Dnem kamet zni...........................47
2. nsan Taciri Olarak Tespit Edilenler.100
2.2. Aile kamet zni..............................................................49
IV.BLM: YABANCILAR LETM MERKEZ
2.3. renci kamet zni................................50
1. Konularna Gre Gelen arlar...........................................108
2.4. alma zinleri...........................................54
2.5. Dier kamet zinleri..............................56 2. Dillerine Gre Gelen arlar.................109

2.6. E-ikamet Sistemi....................................60 KAYNAKA......................112

TABLOLAR DZN:
Tablo 1: 2015 Ylnda Trkiyeye Giriine zin Verilmeyen Yabanclarn Giriine zin Verilmeme Sebepleri..........................................................................................38
Tablo 2: 2015 Ylnda Trkiyede kamet zni le Bulunan Yabanclar ( lk 10 lke )...............................................................................................................................................44
Tablo 3: 2015 Ylnda kamet zni ile Bulunan Yabanclar (eitlerine Gre)..............................................................................................................................................................45
Tablo 4: 2015-2016 Eitim retim Yl lkemizde Eitim Gren Yabanc renci Says (MEB)................................................................................................................52
Tablo 5: Genlik Ve Spor Bakanlnn Yurtlarnda Kalan Yabanclar...............................................................................................................................................................................57
Tablo 6: 2015 Yl inde lkemizden kamet zni Alan Yabanc Sporcu ve Antrenrler (lk 10 lke)........................................................................................................58
Tablo 7: 2015 Yl inde lkemizden kamet zni Alan Yabanc Sporcu ve Antrenrler......................................................................................................................................59
Tablo 8: Trkiyenin Geri Kabul Anlamas mzalad lkeler..........................................................................................................................................................................................68
Tablo 9: Geri Gnderme Merkezleri....................................................................................................................................................................................................................................................70
Tablo 10: AB ve EFTA ye lkelerinde 2015 Ylnda Uluslararas Koruma Bavurusu Yapan Yabanclar.............................................................................................81
Tablo 11: AB ve EFTA ye lkelerinde 2015 Ylnda Snma Bavurusu Kabul Edilen Yabanclar.............................................................................................................82
Tablo 12: AB ve EFTA ye lkelerinde 2015 Ylnda Snma Bavurusu Reddedilen Yabanclar.............................................................................................................83
Tablo 13: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclarn Cinsiyetlerine Gre Dalm..............................................................................................................................86
Tablo 14: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclarn Yalara Gre Dalm............................................................................................................................................87
Tablo 15: Geici Barnma Merkezlerindeki Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclar........................................................................................................................88
Tablo 16: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclara Salanan Eitim Hizmetleri...............................................................................................................................90
Tablo 17: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclara Salanan Salk Hizmetleri................................................................................................................................90
Tablo 18: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclara Salanan Psikososyal Destek Hizmetleri.................................................................................................91
Tablo 19: Geici Barnma Merkezlerinde Gerekletirilen A, Bebek ve ocuk zlem Saylarnn Yllara Gre Dalm...........................................................93
Tablo 20: Geici Barnma Merkezlerinde Gerekletirilen Muayene Saylarnn Yllara Gre Dalm...................................................................................................93
Tablo 21: 2005-2015 Yllar Arasnda nsan Ticareti Maduru Olarak Tespit Edilenler (lk 10 l)...............................................................................................................100
Tablo 22: nsan Ticareti Suu le lgili Ceza Davalar.............................................................................................................................................................................................................102
Tablo 23: Gmen Kaakl Suu le lgili Ceza Davalar................................................................................................................................................................................................103
GRAFKLER DZN:
Grafik 1: Yllara Gre Trkiyeye Giri Yapan Yabanclar..........................................................................................................................................................................................................35
Grafik 2: 2015 Yl lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan Giriler (lk 10 lke)..................................................................................................................................................36
Grafik 3: 2015 Ylnda Trkiyeye Giriine zin Verilmeyen Yabanclarn Giriine zin Verilmeme Sebepleri.........................................................................................37
Grafik 4: Yllara Gre Trkiyeden k Yapan Yabanclar......................................................................................................................................................................................................39
Grafik 5: 2015 Ylnda lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan klar (lk 10 lke)..........................................................................................................................................41
Grafik 6: Yllara Gre Trkiyede kamet zni Verilen Yabanclar........................................................................................................................................................................................43
Grafik 7: 2015 Ylnda Ksa Dnem kamet zni le Bulunan Yabanclar ( lk 10 lke)..........................................................................................................................................47
Grafik 8:2015 Ylnda Aile kamet zni le Bulunan Yabanclar ( lk 10 lke) ..............................................................................................................................................................49
Grafik 9: 2015 Ylnda renci kamet zni le Bulunan Yabanclar ( lk 10 lke).....................................................................................................................................................50
Grafik 10: 2015-2016 Eitim retim Yl lkemizde Eitim Gren Yabanc renci Says (MEB)...........................................................................................................51
Grafik 11:2015-2016 Eitim retim Yl lkemizde Eitim Gren Yabanc renci Says (YK).............................................................................................................53
Grafik 12: 2015 Ylnda alma zni le Bulunan Yabanclar ( lk 10 lke)..................................................................................................................................................................55
Grafik 13: 2015 Ylnda Dier kamet zinleri le Bulunan Yabanclar ( lk 10 lke)................................................................................................................................................56
Grafik 14:Trkiyede Yllara Gre Yakalanan Dzensiz Gmenler.................................................................................................................................................................................64
Grafik 15: 2015 Ylnda Trkiyede Yakalanan Dzensiz Gmenler (lk 10 lke)..................................................................................................................................................65
Grafik 16:Trkiyede Yllara Gre Yakalanan Gmen Kaaklar...................................................................................................................................................................................67
Grafik 17: Yllara Gre Toplam Uluslararas Koruma Bavuru Says...........................................................................................................................................................................80
Grafik 18: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclara Ait Biyometrik Kaytlar.........................................................................................................................................85
Grafik 19: 2005-2015 Yllar Arasnda nsan Ticareti Maduru Olarak Tespit Edilenler.....................................................................................................................................99
Grafik 20: 2005-2015 Yllar Arasnda nsan Taciri Olarak Tespit Edilenler..................................................................................................................................................................101
Grafik 21: Konularna Gre Gelen arlar..................................................................................................................................................................................................................................108
Grafik 22: Dillerine Gre Gelen arlar..........................................................................................................................................................................................................................................109
2015
 KISALTMALAR
AB: Avrupa Birlii

AFAD: Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl

BM: Birlemi Milletler

BMMYK: Birlemi Milletler Mlteciler Yksek Komiserlii

SGB: alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl

EGM: Emniyet Genel Mdrl

IOM: Uluslararas G rgt

JGK: Jandarma Genel Komutanl

KKK: Kara Kuvvetleri Komutanl

MEB: Milli Eitim Bakanl

SGK: Sahil Gvenlik Komutanl

YK: Yksekretim Kurulu

YUKK: Yabanclar ve Uluslararas Koruma Kanunu

TBMM: Trkiye Byk Millet Meclisi

TCK: Trk Ceza Kanunu

YMER: Yabanclar letiim Merkezi

Trkiye G Raporu

2015
22 - 23
TANIMLAR
Bu raporda;
alma zni: Bir Devletin yetkili bir mercii tarafndan verilen,
gmen iilerin ev sahibi lkede almasna geerlilii sre-
since izin veren hukuki belgeyi,
Dzensiz G: Yabanclarn yasad yollarla bir lkeye giriini,
lkede kaln, lkeden kn veya yasal yollarla girip yasal
sresi ierisinde kmamasn,
Dzensiz Gmen: Yasad yollarla Trkiyeye giren, Trki-
yede kalan ve Trkiyeden kan veya yasal yollarla girip yasal
sresi ierisinde kmayan kiiyi,
Geici Barnma Merkezi: Geici koruma kapsamndaki ya-
banclarn toplu olarak barnma ve iaelerinin salanmas
amacyla kurulan merkezleri,
Geici Koruma: lkesinden ayrlmaya zorlanm, ayrld l-
keye geri dnemeyen, acil ve geici koruma bulmak amacyla
kitlesel olarak snrlarmza gelen veya snrlarmz geen ya-
banclara salanan korumay, (YUKK-Madde 91)
Geri Gnderme Merkezi: dari gzetime alnan yabanclarn
tutulduu merkezleri,
G: Yabanclarn, yasal yollarla Trkiyeye giriini, Trkiyede
kaln ve Trkiyeden kn ifade eden dzenli g ile yaban-
clarn yasad yollarla Trkiyeye giriini, Trkiyede kaln ve
Trkiyeden kn ve Trkiyede izinsiz almasn ifade eden
dzensiz g ve uluslararas korumay,
24 - 25
Gmen Kaaks: Dorudan doruya veya dolayl olarak nsan taciri: Zorla altrmak veya hizmet ettirmek, esarete Snr D Etme: Trkiyede kalma hakk bulunmayan ya-
madd menfaat elde etmek maksadyla, yasal olmayan yol- veya benzeri uygulamalara tbi klmak, vcut organlarnn ve- bancnn; mene lkesine, transit gidecei lkeye, Trkiyeye
lardan; bir yabancy lkeye sokan veya lkede kalmasna im- rilmesini salamak maksadyla tehdit, bask, cebir veya iddet gelmek zere transit getii lkeye ya da baka bir nc
kn salayan kiiyi, uygulamak, nfuzu ktye kullanmak, kandrmak veya kii- lkeye gnderilmek zere, lkeden karlmas ilemini,
ler zerindeki denetim olanaklarndan veya aresizliklerinden
dari Gzetim: Hakknda snr d etme karar alnan yabanc- yararlanarak rzalarn elde etmek suretiyle kiileri tedarik Snr Kaps: Bakanlar Kurulu kararyla Trkiyeye giri ve
larn Geri Gnderme Merkezinde tutulmasn, Trkiyeden k iin belirlenen snr gei noktasn,
eden, karan, bir yerden baka bir yere gtren, sevk eden
dari Gzetim Karar: Hakknda snr d etme karar alnan- veya barndran kiiyi, artl Mlteci: Avrupa lkeleri dnda meydana gelen olaylar
lardan; kama ve kaybolma riski bulunan, Trkiyeye giri sebebiyle; rk, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensu-
nsan ticareti: Zorla altrmak veya hizmet ettirmek, esa-
veya Trkiyeden k kurallarn ihlal eden, sahte ya da aslsz biyeti veya siyasi dncelerinden dolay zulme urayacan-
rete veya benzeri uygulamalara tbi klmak, vcut organlar-
belge kullanan, kabul edilebilir bir mazereti olmakszn Trki- dan hakl sebeplerle korktuu iin vatanda olduu lkenin
nn verilmesini salamak maksadyla tehdit, bask, cebir veya
yeden kmalar iin tannan srede kmayan, kamu dzeni, dnda bulunan ve bu lkenin korumasndan yararlanama-
iddet uygulamak, nfuzu ktye kullanmak, kandrmak
kamu gvenlii veya kamu sal asndan tehdit oluturan- yan, ya da sz konusu korku nedeniyle yararlanmak isteme-
veya kiiler zerindeki denetim olanaklarndan veya aresiz-
lar hakknda valilik tarafndan alnan karar, yen yabancya veya bu tr olaylar sonucu nceden yaad
liklerinden yararlanarak rzalarn elde etmek suretiyle kiileri
ikamet lkesinin dnda bulunan, oraya dnemeyen veya
kamet izni: Yabanclara Trkiyede kalmak zere verilen izin tedarik etmek, karmak, bir yerden baka bir yere gtrmek,
sz konusu korku nedeniyle dnmek istemeyen vatansz
belgesini, sevk etmek veya barndrmay, nsan ticareti maduru: nsan
kiiye stat belirleme ilemleri sonrasnda verilen staty,
ticareti maduru olan veya olabilecei ynnde kuvvetli p-
kincil Koruma: Mlteci veya artl mlteci olarak nitelendi- (YUKK-Madde 62)
he duyulan kiiyi,
rilemeyen, ancak mene lkesine veya ikamet lkesine geri Uluslararas Koruma: Mlteci, artl mlteci veya ikincil ko-
gnderildii takdirde; lm cezasna mahkm olacak veya Mlteci: Avrupa lkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle;
ruma staty,
lm cezas infaz edilecek, ikenceye, insanlk d ya da onur rk, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya
krc ceza veya muameleye maruz kalacak, uluslararas veya siyasi dncelerinden dolay zulme urayacandan hakl Vize: Trkiyede en fazla doksan gne kadar kalma hakk ta-
lke genelindeki silahl atma durumlarnda, ayrm gzet- sebeplerle korktuu iin vatanda olduu lkenin dnda bu- nyan ya da transit geiini salayan iznini,
meyen iddet hareketleri nedeniyle ahsna ynelik ciddi lunan ve bu lkenin korumasndan yararlanamayan ya da sz
tehditle karlaacak olmas nedeniyle mene lkesinin veya konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancya Vize muafiyeti: Vize alma gerekliliini kaldran dzenlemeyi,
ikamet lkesinin korumasndan yararlanamayan veya sz veya bu tr olaylar sonucu nceden yaad ikamet lkesinin Yabanc: Trkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandalk ba bu-
konusu tehdit nedeniyle yararlanmak istemeyen yabanc ya dnda bulunan, oraya dnemeyen veya sz konusu korku lunmayan kiiyi,
da vatansz kiiye, stat belirleme ilemleri sonrasnda verilen nedeniyle dnmek istemeyen vatansz kiiye stat belirleme
staty, (YUKK-Madde 63) ilemleri sonrasnda verilen staty, (YUKK-Madde 61) ifade eder.
Trkiye G Raporu
2015
 GR
G konusu sadece g alan devletlerde deil, kreselleme-
nin hissedildii veya youn olarak yaand tm corafyalar-
da gndemin ilk sralarnda yer almakta, herkesi ve her yapy
ilgilendirmektedir.
Dnya genelinde hemen hemen her lke gten etkilenmitir.
zellikle 20nci yzyln ikinci yars toplu nfus hareketlerine
ahitlik edilmi,gmen nfusu son yarm yzylda hzl bir
art gstermitir. Nitekim Birlemi Milletler verilerine gre
son 20 yldaki hzyla artmaya devam ederse, dnyadaki ulus-
lararas gmenlerin saysnn 2050de 405 milyona ulamas
beklenmektedir.
serbest gmen, mnferit gmen ve toplu gmen gibi e-
itli gmen trlerini tanmlam ise de soyda odakl dzen-
lemelerle snrl bir yap ngrlm olup 2006 ylnda yaplan
deiiklikle 5543 sayl Kanun halini almtr. skn Kanunu,
gmen, serbest gmen, mnferit gmen ve toplu gmen
gibi eitli gmen trlerini tanmlam ise de soyda odakl
dzenlemelerle snrl bir yap ngrmektedir. skn Kanunu
kapsam dnda kalan yabanclara ilikin i ve ilemler ise
1950 ylnda karlm olan 5682 sayl Pasaport Kanunu ve
5683 sayl Yabanclarn Trkiyede kamet ve Seyahatleri Hak-
knda Kanun ile yrtlmtr.

Trkiye, corafi konumu itibariyle gmenlere kaplarn aan,
ihtiya duyanlar koruma altna alan ve dnya kamuoyu ta-
rafndan da sayg duyulan bin yllk kkl bir g geleneine
sahiplik etmitir.
Bu anlamda; 1492 ylnda on binlerce Yahudinin spanyadan
gemilerle kurtarlarak Osmanl mparatorluu topraklarna
Trkiye, bulunduu getirilmesi,1709 ylnda sve Kralarln beraberindeki yakla-
k 2 bin kiilik grupla birlikte Osmanl mparatorluuna sn-
corafyas itibariyle mas, Macar zgrlk Savan kaybeden Prens LajosKossuth
gmenlere kaplarn aan, ve beraberindeki 3 bin Macarn 1849da Osmanl mparatorlu-
una gelmeleri, 1917 Bolevik htilalinin ardndan Vrangelin
ihtiya duyanlar yaklak 135 bin kiiyle birlikte Osmanl mparatorluundan
koruma altna alan ve koruma talep etmesi, Cumhuriyet dneminde 1922-1945 yl-
lar arasnda Yunanistan, Balkanlar ve Almanyadan yaklak
dnya kamuoyu tarafndan 1 milyon 185 bin kiinin Trkiyeye gelmesi, 1988-2000 yllar
da sayg duyulan bin yllk arasnda Irak, Bulgaristan, Bosna ve Kosovadan yaklak 900
bin kiinin gelmesi Trkiyenin mevcut g tarihinin en somut
kkl bir g geleneine rnekleri arasnda yer alm, zetle Trkiye milyonlarca kiiye
ev sahiplii yapmtr.
sahiplik etmitir.
Trkiyede 1934 tarihli ve 2510 sayl skan Kanunu, gmen,
lkemizde, zellikle snr d ve idari gzetim ilemleriyle
uluslararas koruma alanlarnda Avrupa nsan Haklar Mah-
kemesi tarafndan lkemiz aleyhine verilen ihlal kararlarn-
daki art ve Avrupa Birlii uyum srecindeki AB ile mza-
kerelerde Adalet, zgrlk ve Gvenlik balkl 24 nc
Faslda nemli yer tutan g ve uluslararas koruma konu-
lar, Trkiyenin kapsaml bir kanun almas yapmasn zo-
runlu hale getirmitir. Babakanlk tarafndan 25 Mart 2005
tarihinde onaylanarak yrrle giren ltica ve G Alann-
daki Avrupa Birlii Mktesebatnn stlenilmesine likin
Trkiye Ulusal Eylem Plan almalar erevesinde g
ve uluslararas koruma alannda gerekli hukuki ve kurum-
sal yapnn oluturulmasna ynelik almalar yrtmek
zere 15 Ekim 2008 tarihinde ileri Bakanlna bal ltica
ve G Mevzuat ve dari Kapasitesini Gelitirme ve Uygula-
ma Brosu kurulmutur. Bro bnyesinde mevzuat alma
gruplar oluturularak, ilgili bakanlklarn, kamu kurum ve
kurulularnn, sivil toplum kurulularnn, akademisyenlerin
grleri alnarak, Birlemi Milletler Mlteciler Yksek Ko-
miserlii ve Uluslararas G rgtnn de teknik destei
salanarak kanun tasla oluturulmutur.

Trkiye G Raporu

2015
26 - 27
 5 Kasm 2011 tarihinde Babakanla gnderilen Kanun Tasars
tasla, 4 Nisan 2013 tarihinde Trkiye Byk Millet Meclisi tara-
fndankabul edilmi, 11 Nisan 2013 tarihli Resm Gazetede 6458
sayl Yabanclar ve Uluslararas Koruma Kanunu (YUKK) olarak
yaymlanarak yrrle girmitir. Kanun ile insan haklar teme-
linde, zgrlk ve gvenlik arasndaki hassas dengenin korundu-
u, uluslararas insan haklar normlarna ve AB mktesebatna
uyumlu, g alannda ihtiya duyduumuz hukuki, idari ve fiziki
alt yapya uygun, etkin ve ynetilebilir bir g sistemi kurulmutur.
Kanunun amac, 1 inci maddesinde Yabanclarn Trkiyeye giri-
leri, Trkiyede kallar ve Trkiyeden klar ile Trkiyeden ko-
ruma talep eden yabanclara salanacak korumann kapsam ve
uygulanmasna ilikin usul ve esaslar ve ileri Bakanlna bal
G daresi Genel Mdrlnn kurulu, grev, yetki ve sorum-
luluklarn dzenlemektir. olarak ifade edilmektedir.
Bu sorumluluk ile Kanun kapsamnda yer alan balklar ereve-
sinde, 2015 yl yllk g raporu, Trkiyede gemi yllara ait ulus-
lararas gn nitelikleri incelenerek ve mevcut yap deerlendi-
rilerek hazrlanm olup yabanclarla ilgili lkeye giri ve klar,
ikamet izinleri, dzensiz gmenler, uluslararas koruma bavu-
rular ve insan ticareti balklar altnda istatistikler derlenmitir.
Raporun hazrlanmasnda 11 Nisan 2013 tarihinde yaynlanan
6458 sayl Yabanclar ve Uluslararas Koruma Kanununun yrr-
le girmeden nce yabanclarla ilgili i ve ilemleri yrtmek-
te olan Emniyet Genel Mdrl kaynaklarndaki verilerden de
yararlanlmtr. Kanun kapsamnda, Emniyet Genel Mdrl
tarafndan yrtlmekte olan ilgili i ve ilemler 11 Nisan 2014
tarihinde G daresi Genel Mdrl tarafndan devralnmtr.
almalarn byk bir hzla devam ettiren G daresi Genel M-
drl fiziki altyaps, donanm, G-NET yazlm sistemi ve do-
nanm, personel istihdam ve eitimleri, alt mevzuat almalarn
byk oranda tamamlayarak, 81 ilde e zamanl olarak tekilat-
lanm ve 18 Mays 2015te tara grevlerini devralmtr. l Em-
niyet Mdrl Yabanclar ube Mdrlkleri tarafndan yaplan
yabanclara ait btn ilemler, 18 Mays 2015ten itibaren l G
daresi Mdrlkleri tarafndan yrtlmeye balanmtr.

Trkiye G Raporu

2015
28 - 29
 1. BLM
YABANCILAR
Trkiye G Raporu

2015
30 - 31
 Trkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandalk ba bulunmayan kii olarak
ifade edilen, 6458 sayl YUKKda da bu ifade ile tanmlanan yabanclar,
snr kaplarndan geerli pasaport veya pasaport yerine geen belge-
lerle Trkiyeye giri ve Trkiyeden k yapabilmektedir.
11 Nisan 2014 tarihinden itibaren, yabanclarn vize ile ilgili ilemleri
11.04.2013 tarihli ve 6458 sayl Kanun erevesinde yrtlmektedir.
Trkiyede doksan gne kadar kalacak yabanclar iin dzenlenen vize-
lerin bavurusu, yabancnn vatanda olduu veya yasal olarak bulun-
duu lkedeki konsolosluklara yaplmaktadr. Ancak yabancnn vize al-
m olmas yabanc iin Trkiyeye girite mutlak hak salamamaktadr.
Trkiyede, vizenin veya vize muafiyetinin tand sreden ya da dok-
san gnden fazla kalacak yabanclarn ikamet izni almalar zorunludur.
Yabanclar, Trkiyede ksa dnem ikamet izni, aile ikamet izni, renci
ikamet izni, uzun dnem ikamet izni, insani ikamet izni ve insan ticareti
maduru ikamet izni alarak kalabilmektedir. kamet izinleri, kal ama-
cna uygun ve her yabanc iin ayr dzenlenmektedir. kamet izni iin
bavuracak yabanclarda, talep ettikleri ikamet izni sresinden altm
gn daha uzun sreli pasaport ya da pasaport yerine geen belgeye
sahip olmalar art aranmaktadr. kamet izni bavurusu, yabancnn
vatanda olduu veya yasal olarak bulunduu lkedeki konsolosluk-
lara yaplmaktadr. stisnai hallerde lke iinde valiliklere de yaplabil-
mektedir. Geerli ikamet izni ile snr kaplarndan vize almadan giri
Yabanclar, Trkiyede yaplabilmektedir. Yabanclar, vatanda olduu veya yasal olarak bu-
lunduu lkedeki konsolosluklardan alma izni alarak da Trkiyede
ksa dnem ikamet izni, kalabilmektedir. YUKK ile alma izni veya alma izni muafiyet bel-
aile ikamet izni, renci gesi ikamet izni sayldndan, yabanclarn ayrca ikamet izni almalarna
gerek bulunmamaktadr.
ikamet izni, uzun
Yasal dzenlemelere aykr olarak Trkiyeye giren, snr ihlalleri yapan,
dnem ikamet izni, ikamet veya alma izni olmakszn ya da geerli ikamet izinlerinin s-
insani ikamet izni ve resi bittii halde sresi uzatlmakszn Trkiyede ikamet eden veya al-
an yabanclar dzensiz gmen olarak deerlendirilmektedir.
insan ticareti maduru Trkiyede kalmak iin gerekli artlar artk tamayan veya sresinde
ikamet izni alarak Trkiyeden k yapmayan yabanclar snr d edilmektedir. Snr d
kalabilmektedir. edilme ilemleri kanun dzeyinde dzenlenmektedir. Bu durumdaki
yabanclarn, Trkiyeden k yapmak iin kendiliinden snr kapla-
rmza gelmeleri durumunda haklarnda snr d etme karar ve giri
yasa alnmayabilmektedir.

Trkiye G Raporu

2015
32 - 33
1.Trkiyeye Giri ve Trkiyeden k 1.1. Trkiyeye giri:
Yabanclar; snr kaplarndan, geerli pasaport veya pasaport Trkiyeye kara, hava, deniz ve demiryolu ile giri yapan ya- larn says 35.115.789 iken, 2015 ylnda %1lik bir azal ile
yerine geen bir belgeyle, belge kontrolnden getikten sonra banclarn gemi yllara ait saylarnda genel bir art mev- 34.633.391 olmutur.
Trkiyeye giri veya Trkiyeden k yapmaktadr. Trkiyeye cuttur. (Grafik 1) 2014 ylnda lkemize giri yapan yabanc-
vizeye tabi tutulan lkelerden gelecek yabanclarn, lkemize
gelmeden nce amacna uygun olarak vize almas gerekmek- Grafik 1: Yllara Gre Trkiyeye Giri Yapan Yabanclar
tedir. Vize almadan snr kaplarna gelen yabanclara, sresi
iinde Trkiyeden ayrlacaklarn belgelemeleri hlinde, snr
kaplarnda istisnai olarak vize verilebilmektedir. K
Vize, 6458 sayl Kanuna gre Trkiyede en fazla doksan gne 40.000.000
35.115.789 34.633.391
kadar kalma hakk tanyan ya da transit geii salayan izin
35.000.000 32.865.309
olarak tanmlanmaktadr. Bu Kanun erevesinde vize muafi-
29.704.394
yeti hkmleri sakl kalmak kaydyla Trkiyede doksan gne 29.093.834
30.000.000 26.623.911
kadar kalacak yabanclar, vatanda olduklar veya yasal olarak 25.529.375
25.002.493
bulunduklar lkedeki konsolosluklardan geli amalarn belir-
25.000.000 22.249.775
ten vize alarak gelmektedir. Fakat yabancnn vize alm olmas,
20.275.213
Kanunun Trkiyeye giriine izin verilmeyecek yabanclara ili- 18.916.904
20.000.000
kin 7 inci maddesi hkmlerinin uygulanmasn engellemeye-
ceinden, vizeler Trkiyeye girite mutlak hak salamamak- 15.000.000
tadr.
Yabanclar iin salanan vizeler; kal vizesi, transit vizesi, ha- 10.000.000
valiman transit vizesi ve snr kaplarnda verilen vize olarak
ayrlmtr. 5.000.000
D temsilcilik araclyla ulatrlan vize bavurular resen ve 0
istizana tabi olmak zere iki ekilde deerlendirilmektedir. Re- 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
sen deerlendirme ilemi konsolosluklarca yaplmakta olup
istizana tabi olan vize bavurular G daresi Genel Mdrl
tarafndan deerlendirilmektedir. Gerekli aratrmalar yaplarak
sonulandrlan vize bavurular bavuru sahiplerine iletilmek
zere konsolosluklara bildirilmektedir.
Vize bavurularnn deerlendirilmesine ilikin ilemler Kanuna
gre doksan gn iinde sonulandrlr.

Trkiye G Raporu

2015
34 - 35
1.1.1. lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan Giriler
2015 ylnda snr kaplarndan yaplan girilerde birinci sray
Almanya vatandalar almakta, bunu Rusya Federasyonu ve
Grafik 2: 2015 Yl lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan Giriler (lk 10 lke)
K kullanabilecekleri ve bu sreteki dier yasal hak ve ykm-
6.000.000
5.357.040
5.000.000
1.1.2. Trkiyeye Giriine zin Verilmeyecek Yabanclar
ngiltere vatandalar takip etmektedir. (Grafik 2) YUKKun7 nci maddesi kapsamnda olanlar Trkiyeye giri- 2015 ylnda 21.474 kiinin Trkiyeye giriine izin verilmemi-
lerine izin verilmeyecek yabanclar olarak deerlendirilmek- tir. Giriine izin verilmeyen yabanclarn %33n oluturan
tedir. Bu maddeyle ilgili olarak yaplan ilemler, giriine izin 7.143 kiinin giri yasa sebebi ile giriine izin verilmezken,
verilmeyip geri evrilen yabanclara tebli edilir. Tebligatta, %19unu oluturan 4.143 kiinin vizesiz seyahat etme sebebi
yabanclarn karara kar itiraz haklarn etkin ekilde nasl ile , %17sini oluturan 3.501 kiinin ise geersiz belge sebebi
ile giriine izin verilmemitir. (Grafik 3) (Tablo 1)
llklerine dahil bilgiler yer almaktadr.
TOPLAM Grafik 3: 2015 Ylnda Trkiyeye Giriine zin Verilmeyen Yabanclarn Giriine zin Verilmeme Sebepleri
34.633.391

4.000.000
3.633.219 Vizesiz Girii
Seyahat Yasa
3.000.000 4.143 7.143
2.269.380
2.000.000

1.000.000
1.906.540
1.816.538
1.701.100
1.203.108
1.094.089
844.277
19% 33%
792.276

0
Geersiz
Belge 17%
3.501
10% 12%
ALMANYA

RUSYA
FEDERASYONU

NGLTERE

GRCSTAN

BULGARSTAN

RAN

HOLLANDA

IRAK

SURYE

FRANSA
Vize hlali 9%
(180-90 Uygulamas)
2.173
Dier
2.539
Sahtecilik
1.975

Trkiye G Raporu

2015
36 - 37
Tablo 1: 2015 Ylnda Trkiyeye Giriine zin Verilmeyen Yabanclarn Giriine zin Verilmeme Sebepleri 1.2. Trkiyeden k
Trkiyeden kara, hava, deniz ve demiryolu ile k yapan ya- banclarn says 34.780.393 iken 2015 ylnda %1lik bir azal
banclarn gemi yllara ait saylarnda genel bir art bulun- ile 34.285.711 olmutur.
Geri evrilme Sebebi Toplam maktadr. (Grafik 4) 2014 ylnda lkemizden k yapan ya-

Grafik 4: Yllara Gre Trkiyeden k Yapan Yabanclar

Giri Yasa 7.143
K
Vizesiz Seyahat 4.143 40.000.000
34.780.393 34.285.711
32.639.760
Geersiz Belge 3.501 28.976.647
29.573.892
30.000.000 26.448.422
25.799.309
25.096.601
Vize hlali (180-90 Uygulamas) 2.173
21.926.034
20.000.000 19.672.616
18.373.100
Sahtecilik 1.975

10.000.000
Dier 2.539

TOPLAM 21.474 0
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Trkiye G Raporu

2015
38 - 39
 1.2.1.lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan klar
2015 ylnda snr kaplarndan yaplan klarda birinci sra- ngiltere vatandalar takip etmitir. (Grafik 5)
y Almanya vatandalar alm, bunu Rusya Federasyonu ve

Grafik 5: 2015 Ylnda lkelere Gre Snr Kaplarndan Yaplan klar (lk 10 lke)
K
6.000.000
5.368.014
5.000.000 TOPLAM
34.285.711
4.000.000 3.636.582

3.000.000

2.276.284
2.000.000
1.889.671
1.821.119
1.662.941
1.208.951
1.000.000 933.683 796.536
712.055

YUNANSTAN
ALMANYA

RUSYA
FEDERASYONU

NGLTERE

GRCSTAN

BULGARSTAN

RAN

HOLLANDA

IRAK

FRANSA
Trkiye G Raporu

2015
40 - 41
2. kamet zni
Hem yabanc kiinin sosyal dzeni hem de lkemizin hukuki
dzeni asndan gerekli olan ikamet izni; yabanclara lkemiz
iinde belirli bir sreliine ve belirli bir yerde yaama hakk sa-
layan belgedir.
Yetkili makamlar tarafndan dzenlenen bu izin, kiinin gerekli
artlar salamas ve talebi dorultusunda dzenlenmektedir.
Trkiyede, vizenin veya vize muafiyetinin tand sreden ya da
doksan gnden fazla kalacak yabanclarn ikamet izni almalar
zorunludur.
90 gn ierisinde sonulandrlmaktadr. Eer ikamet izni, alt ay Trkiyede eitli ikamet izinleri ile bulunan yabanclarn gemi lunanlarn saysnn 2014 ylna gre %11lik bir artla 422.895
iinde kullanlmaya balanmazsa geerliliini kaybetmektedir. yllara ait saylar incelendiinde, 2015 ylnda ikamet izni ile bu- olduu grlmektedir. (Grafik 6)
Kanunun 30 uncu maddesine gre, ksa dnem ikamet izni, aile
ikamet izni, renci ikamet izni, uzun dnem ikamet izni, insani Grafik 6: Yllara Gre Trkiyede kamet zni Verilen Yabanclar
ikamet izni ve insan ticareti maduru ikamet izni olmak zere
toplam alt eit ikamet izni ngrlmtr. K
450.000
422.895
400.000 379.804

nceki uygulamada, ikamet izni bavurular sadece yurt iin- 350.000 321.548
de valiliklere yaplmakta iken; yeni Kanun ile lkemizde ikamet
313.692
edecek yabanclarn bavurularnn vatanda olduu ya da ya-
300.000
sal olarak bulunduu lkedeki konsolosluklardan yaplmas
esastr.
250.000 234.268
225.208
Ancak, Kanunun yabanclar asndan bilinirliinin artrlmas 200.058
ve yurt d tekilatmzn oluturulmas srecinde ikamet izni 200.000
182.301
178.964 174.926
bavurular yurt ierisinden yaplmaktadr. kamet izni bavuru- 163.326
lar yabanc tarafndan bizzat yaplabilecei gibi yabancnn yasal
150.000
temsilcisi ya da avukat araclyla da yaplabilmektedir.
kamet izni talep eden yabanclarn, talep ettikleri sreden 60 100.000
gn daha uzun sreli pasaport ya da pasaport yerine geen bel-
geye sahip olmalar gerekmektedir. Yaplan bavurular en ge 50.000

0
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Trkiye G Raporu

2015
42 - 43
2015 ylnda Trkiyede ikamet izni ile bulunan yabanclarn ilk birinci, Suriye vatandalar 32.578 kii ile ikinci, Azerbaycan va- 2015 ylnda Trkiyedeki yabanclarn %48i ksa dnem ikamet %15i alma izni ile ve %4 dier ikamet izinleri ile lkede bu-
10 lke dalm incelendiinde; Irak vatandalar 33.202 kii ile tandalar 32.476 kii ile nc srada yer almaktadr. (Tablo 2) izni ile, %17si aile ikamet izni ile, %16s renci ikamet izni ile, lunmutur. ( Tablo 3)

Tablo 2: 2015 Ylnda Trkiyede kamet zni le Bulunan Yabanclar (lk 10 lke) Tablo 3: 2015 Ylnda kamet zni ile Bulunan Yabanclar (eitlerine Gre)

UYRUK TOPLAM ET Toplam

IRAK 33.202 Ksa Dnem 202.403

SURYE 32.578 Aile 73.705

AZERBAYCAN 32.476 renci 67.529

TRKMENSTAN 22.891 alma zni* 62.756

RUSYA FEDERASYONU 22.377 Dier 16.502

GRCSTAN 19.242 Genel Toplam 422.895

UKRAYNA 16.951 *Geerli alma izni ile 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayl Yabanclarn alma zinleri Hakknda Kanunun 10 uncu maddesine istinaden verilen al-
ma zni Muafiyet Teyit Belgesi, ikamet izni saylr. (YUKK-MADDE 27)
ZBEKSTAN 14.927

LBYA 14.421

RAN 14.276

DER 199.554

GENEL TOPLAM 422.895

Trkiye G Raporu

2015
44 - 45
 2.1. Ksa Dnem kamet zni
2015 ylnda Trkiyede ksa dnem ikamet izni ile bulunan da, Suriye vatandalar 20.280 kii ile ikinci, Libya vatandalar
202.403 yabancdan, Irak vatandalar 25.222 kii ile ilk sra- 12.453 kii ile nc srada yer almaktadr ( Grafik 7).

Grafik 7: 2015 Ylnda Ksa Dnem kamet zni le Bulunan Yabanclar (lk 10 lke)
K
30.000

25.222
25.000
TOPLAM
20.280 202.403
20.000

15.000

12.453
10.000 9.892 9.830 9.497
8.865 8.202
7.839 7.632
5000

AFGANSTAN
LBYA

AZERBEYCAN

RUSYA
FEDERASYONU

TRKMENSTAN

ZBEKSTAN

ALMANYA
IRAK

SURYE

NGLTERE
Trkiye G Raporu

2015
46 - 47
 2.2. Aile kamet zni
2015 ylnda Trkiyede aile ikamet izni ile bulunan 73.705 riye vatandalar 5.343 kii ile nc srada yer almaktadr.
yabancdan, Azerbaycan vatandalar 7.599 kii ile ilk sra- ( Grafik 8)
da, Rusya Federasyonu vatandalar 7.210 kii ile ikinci, Su-

Grafik 8: 2015 Ylnda Aile kamet zni le Bulunan Yabanclar (lk 10 lke)

K
8.000
7.599
7.210
7.000
TOPLAM
6.000 73.705
5.343
5.000
4.829
4.000 3.709

3.000 2.932
2.835 2.771 2.559 2.415
2.000

1.000

AMERKA BRLEK
DEVLETLER
RUSYA
FEDERASYONU

UKRAYNA

TRKMENSTAN

GRCSTAN

ZBEKSTAN
AZERBEYCAN

ALMANYA

BULGARSTAN
SURYE
Trkiye G Raporu

2015
48 - 49
2.3. renci kamet zni
2015 ylnda Trkiyede renci ikamet izni ile bulunan 67.529
yabancdan, Azerbaycan vatandalar 10.432 kii ile ilk sra-
da, Trkmenistan vatandalar 7.411 kii ile ikinci, Afganis-
tan vatandalar 4.061 kii ile nc srada yer almaktadr. Trkiyede renim gren yabanc uyruklu rencilere ilikin tandalar 22.348 kii ile ilk srada, Irak vatandalar 9.091 kii
(Grafik 9) Milli Eitim Bakanlnn verileri incelendiinde; 2015-2016 ile ikinci, Afganistan vatandalar ise 6.109 kii ile nc s-
eitim-retim ylnda toplam 53.878 yabanc renci lke- rada yer almaktadr. (Grafik 10)
mizde eitim grd grlmektedir. Bunlardan Suriye va-

Grafik 9: 2015 Ylnda renci kamet zni le Bulunan Yabanclar (lk 10 lke) Grafik 10: 2015-2016 Eitim retim Yl lkemizde Eitim Gren Yabanc renci Says (MEB)

12.000 K K
10.432 25.000 22.348

10.000 TOPLAM
20.000 53.878
TOPLAM
8.000 67.529
7.411 15.000

6.000 10.000 9.091

4.061 6.109
4.000 5.000
3.830
2.099 2.088 1.870 1.248 1.164 856 686
3.491 2.948 0
2.000 1.745 1.734 1.636 1.400

SURYE

IRAK

AFGANSTAN

AZERBEYCAN

RAN

KAZAKSTAN

KIRGIZSTAN
CUMHURYET
RUSYA
FEDERASYONU

ZBEKSTAN

UKRAYNA
0
KAZAKSTAN
AZERBEYCAN

TRKMENSTAN

AFGANSTAN

RAN

SURYE

YUNANSTAN

KIRGIZSTAN

PAKSTAN
IRAK

Trkiye G Raporu

2015
50 - 51
2015-2016eitim-retim ylnda eitim gren yabanc ren- kii ile ilk srada, Bursa ili 5.686 kii ile ikinci srada ve Antalya Trkiyede renim gren yabanc uyruklu rencilere ili- Azerbaycan vatandalar 12.969 kii ile ilk srada, Trkmenis-
cilerin eitim grdkleri iller incelendiinde; stanbul ili 13.274 ili 2.738 kii ile nc srada yer almaktadr. (Tablo 4) kin Yksekretim Kurulu Bakanl verileri incelendiin- tan vatandalar 10.371 kii ile ikinci, Suriye vatandalar ise
de; 2015-2016 eitim-retim ylnda toplam 90.537 yabanc 9.919 kii ile nc srada yer almaktadr. (Grafik 11)
renci lkemizde eitim grd grlmektedir. Bunlardan
Tablo 4: 2015-2016 Eitim retim Yl lkemizde Eitim Gren Yabanc renci Says (MEB)
Grafik 11: 2015-2016 Eitim retim Yl lkemizde Eitim Gren Yabanc renci Says (YK)
L TOPLAM K
14.000
12.969
STANBUL 13.274
12.000

BURSA 5.686 10.371

TOPLAM
10.000 9.919 90.537
ANTALYA 2.738
8.000
ZMR 2.608
6.000
5.782
ANKARA 2.536
4.000 4.509 4.500
KONYA 2.500 2.032
2.000 2.027 2.017
KAYSER 1.796 1.677
0
GAZANTEP 1.686

MERSN 1.460

KAZAKSTAN

KIRGIZSTAN
CUMHURYET
AZERBEYCAN

TRKMENSTAN

RAN

AFGANSTAN

YUNANSTAN

LBYA
IRAK
SURYE
SAMSUN 900

DER 18.694

TOPLAM 53.878

Trkiye G Raporu

2015
52 - 53
2.4. alma zinleri
Yabanclarn Trkiyede almalar ile ilgili esaslar 4817 Sayl
Yabanclarn alma zinleri Hakknda Kanun ve Uygulama
Ynetmelii ile dzenlemitir.
6458 sayl Yabanclar ve Uluslararas Koruma Kanununda ya-
plan deiiklikle alma zni Muafiyet Teyit Belgesi, ikamet
izni saylmaktadr.
Yabanclarn alma izni mracaatlar yurt d ve yurt iinden
alnabilmektedir. Yurt dndan yaplan alma izni bavuru-
lar, yabancnn uyruunda bulunduklar veya daimi ikamet
ettikleri lkedeki Trkiye Cumhuriyeti temsilciliklerinden aln-
maktadr. Yurtii bavurularnda ise renim amacyla verilen 2015 ylnda Trkiyede alma izni ile bulunan 62.756 ya- Ukrayna vatandalar 4.838 kii ile ikinci, Suriye vatandalar
ikamet izinleri haricinde, en az alt ay sreli ikamet izni olan bancdan, Grcistan vatandalar 9.398 kii ile ilk srada, 3.822 kii ile nc srada yer almaktadr. (Grafik 12)
yabanclarn bavurular alnmaktadr.
Trkiyede, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl dnda a-
lma izni veren Kltr ve Turizm Bakanl, YK Bakanl,
Grafik 12: 2015 Ylnda alma zni le Bulunan Yabanclar (lk 10 lke)
Ekonomi Bakanl Serbest Blgeler Genel Mdrlnde a-
12.000 K
lma izni dzenlenebilmesi amacyla Genel Mdrlmz-
ce 6458 sayl Yabanclar ve Uluslararas Koruma Kanunun 7
ve 15 inci maddeleri erevesinde gr bildirilmektedir.
10.000
9.398
TOPLAM
8.000 62.756

6.000
4.838

4.000
3.822
3.761
3.082 2.470 2.424 2.363 2.288
2.000 1.705

GRCSTAN

UKRAYNA

TRKMENSTAN

ZBEKSTAN

KIRGIZSTAN

MOLDOVA
CUMURYET

AZERBEYCAN
N HALK
CUMHURYET

RUSYA
FEDERASYONU
SURYE
Trkiye G Raporu

2015
54 - 55
2.5. Dier kamet zinleri
2015 ylnda Trkiyede ksa dnem, aile, renci ve alma yabancdan, Kazakistan vatandalar 3.166 kii ile ilk srada, Genlik ve Spor Bakanlnn yurtlarnda kalan yabanc ren- olarak kalan toplam renci says 8.159 iken kendi imknlar
ikamet izninin dnda kalan uzun dnem, insani ikamet ve Azerbaycan vatandalar 2.848 kii ile ikinci, Irak vatandalar ci istatistikleri incelendiinde; 146 lkeden Trkiye Burslusu ile gelen yabanc renciler 1.376dr. (Tablo 5)
insan ticareti maduru ikamet izni ile lkede bulunan 16.502 2.335 kii ile nc srada yer almaktadr. ( Grafik 13)

Grafik 13: 2015 Ylnda Dier kamet zinleri le Bulunan Yabanclar (lk 10 lke) Tablo 5: Genlik Ve Spor Bakanlnn Yurtlarnda Kalan Yabanclar

K 2015 YILI*
4.000 3.166
Kendi mkanlar le
TOPLAM Gelen Yabanclar
2.848 Trkiye Burslusu Afganistan Hkmeti
16.502 146 LKE renciler GENEL TOPLAM
3.000 renciler (K.K.T.C Uyruklu Burslusu renciler
renciler Dahil)

2.000 KIZ ERKEK TOPLAM KIZ ERKEK TOPLAM KIZ ERKEK TOPLAM KIZ ERKEK TOPLAM
2.335
2.089
GENEL TOPLAM
1.625
1.000 1.225 2.576 5.583 8.159 761 615 1.376 54 826 880 3.391 7.024 10.415
975
803 185
*Genlik ve Spor Bakanl

0
KAZAKSTAN

AZERBEYCAN

KIRGIZSTAN

ZBEKSTAN

N HALK
CUMHURYET

UKRAYNA
IRAK

RUSYA
FEDERASYONU

SURYE

Trkiye G Raporu

2015
56 - 57
Genlik ve Spor Bakanlndan elde edilen bilgiler ereve- ikamet izinlerinin %23ne Amerika Birleik Devletleri vatan- Genlik ve Spor Bakanlndan elde edilen bilgiler erevesin- gre inceleme yapldnda; basketbol alannda 251 yabanc-
sinde 2015 yl iinde lkemizden ikamet izni alan yabanc dalarnn sahip olduu grlmektedir. (Tablo 6) de 2015 yl iinde lkemizden ikamet izni alan yabanc spor- nn, voleybol alannda 132 yabancnn ve hentbol alannda 109
sporculara ve antrenrlere ilikin istatistikler incelendiinde, culara ve antrenrlere ilikin istatistiklerde federasyonlara yabanc bulunmaktadr. (Tablo 7)

Tablo 6: 2015 Yl inde lkemizden kamet zni Alan Yabanc Sporcu ve Antrenrler (lk 10 lke) Tablo 7: 2015 Yl inde lkemizden kamet zni Alan Yabanc Sporcu ve Antrenrler

FEDERASYON ADI SPORCU ANTRENR TOPLAM

MASA TENS
BASKETBOL

CMNASTK
VOLEYBOL

ATLETZM
HENTBOL

TOPLAM
GENEL
DER
LKE
BASKETBOL 235 16 251

VOLEYBOL 118 14 132

AMERKA BRLEK DEVLETLER 149 12 1 1 163
HENTBOL 105 4 109
SIRBSTAN 16 19 37 1 9 82
MASA TENS 0 33 33
UKRAYNA 4 7 25 9 15 13 73
BULGARSTAN 1 9 7 3 3 18 41 ATLETZM 16 11 27
RUSYA 2 9 1 10 2 5 6 35 CMNASTK 4 21 25
HIRVATSTAN 9 4 13 2 28
DER 66 61 127
KARADA 5 1 5 7 18
BOSNA HERSEK 4 4 8 0 16 GENEL TOPLAM 544 160 704
GRCSTAN 2 4 1 2 6 15
DER 59 67 16 14 12 65 233
GENEL TOPLAM 251 132 109 33 27 25 127 704

Trkiye G Raporu

2015
58 - 59
2.6. E-ikamet Sistemi
Yabanclarn ikamet izinlerinde ilk, gei ve uzatma bavurula- lamak amacyla gelitirilmitir. Bavurusunu tamamlayan
rnn elektronik ortamda yapabilmelerini salamak amacyla yabancya ikamet izni mracaat belgesi sistem tarafndan
e-ikamet sistemi gelitirilmitir. Sz konusu sistem ile ika- retilmektedir.
met izni bavurusu yapan yabanclar sistem zerinden ba-
vuru numarasn kullanarak ilemlerine kald yerden devam kamet izni mracaat belgesiyle yabanc, ikamet izni ilemle-
edebilmekte, bavuru formuna her zaman ulaabilmektedir. ri sonulanncaya kadar lkede yasal olarak kalma hakkna
sahiptir. Ancak bu belgeyle lkeye giri veya lkeden k ya-
Merkezi randevu sistemi ile ilk bavuru ve gei bavurula- pamayacaktr. lkeye giri ve lkeden k yapmak istenmesi
r iin ilk veri girii l G daresi Mdrlklerine gelinmeden halinde yabancnn l G daresi Mdrlne bizzat gelerek
yabanc tarafndan elektronik olarak yaplmakta, yabancya il ikamet izni mracaat belgesini onaylatmas gerekmektedir.
mdrlne gelmesi gereken tarihi seme imkn sunul-
makta ve bavurduu ikamet izni tr iin gereken belgeler kamet izni belgesi, PTT kargo ile hzl ve salkl bir ekilde
bavuru formunda bildirilmektedir. beyan edilen adreslere gnderilmekte ve takibinin salanabil-
mesi amacyla posta barkot numaralar SMS ile bildirilmek-
lk bavuru ve gei bavurusu sistemi ile ikamet izni bavu- tedir.
ru formunu doldurarak randevu alan yabanc, randevu gn ve
saatinde l G daresi Mdrlne giderek ilemlerini yapt- G daresi Genel Mdrl tarafndan 18 Mays 2015 tari-
rabilmektedir. Bavurusu kabul edilen yabancya l G daresi hinde hayata geirilen ve ksa sre ierisinde youn ilgi gren
Mdrlnce ikamet izni mracaat belgesi dzenlenmek- e-ikamet sistemi sayesinde, 2015 yl sonuna kadar toplam
tedir. 370.309 yabancya ikamet izni dzenlenmi ve belgeleri posta
yoluyla adreslerine gnderilmitir.
kamet izni uzatma bavurusu, hlihazrda ikamet izni bu-
lunan yabanclardan ikamet izinlerini uzatmak isteyenlerin
uzatma ilemlerini elektronik ortamda yapabilmelerini sa-

Trkiye G Raporu

2015
60 - 61
 3.Dzensiz G
Dzensiz g hedef, transit ve kaynak lkeler asndan ayr ayr
deerlendirilmesi gereken bir konudur.
Bu kavram, hedef lkeler iin lkelerine yasad yollardan
gelen veya yasal yollarla gelip yasal k sreleri ierisinde
kmayan kiileri kapsarken; kaynak lke iin lkesini terk
ederken gerekli prosedrlere uymayarak lke snrlarn geen
kiileri iermektedir. Transit lkeler iinse; kaynak lkelerden
hedef lkeye ulamak iin yasal ya da yasal olmayan yollarla
lkeye girip bu lkeyi bir gei lkesi olarak kullanp lkeyi terk
eden kiileri ifade etmektedir.
lkemiz, corafi konumu gerei ve evre lkelerdeki siyasi,
sosyal ve ekonomik skntlar nedeniyle hem hedef lke hem
de yabanc uyruklu ahslarn gelimi Avrupa lkelerine ula-
mnda bir kpr vazifesi grmesi sebebiyle transit lke konu-
munda bulunmaktadr.
Uzun kara ve deniz snrlarna sahip oluunun yannda ok sa-
yda da snr komusunun bulunduu bir konumda yer almas,
62 - 63
Trkiyenin g alannda potansiyelini kantlar niteliktedir. Sz
konusu durum, zellikle 1980li yllardan itibaren Suriye, Af-
ganistan, Pakistan, Filistin ve Myanmar gibi mene lkelerde
yaanan siyasi istikrarszlklar, baskc ynetim ekilleri, etnik
atmalar, i savalar ve insan ihlalleri gibi durumlarn artyla
ykselerek devam etmektedir.
lkemiz, dzensiz ge kar gerek ulusal dzeyde etkin ted-
birler alarak gerekse bu alanda uluslararas dzeyde sorunlarn
tespiti, bilgi al-verii, ortak mcadele ve ibirlii eklindeki a-
lmalarn ouna aktif olarak katlarak bu konudaki kesin tavr-
n ortaya koymakta, lkemiz zerinden dzensiz g nlemek
ve lkemizde yasa d bulunan yabanclar lkeden karmak
iin etkin ve kararl biimde almalarn yrtmektedir.
lkemizde dzensiz g konusuna ilikin faaliyetler; Kara Kuv-
vetleri Komutanl, Emniyet Genel Mdrl, Jandarma Ge-
nel Komutanl ve Sahil Gvenlik Komutanl ve ilgili kurum-
lar ile i birlii halinde yrtlmektedir.
Trkiye G Raporu
2015
3.1. Dzensiz Gmenler
2015 ylnda yakalanan dzensiz gmen says 2014 ylna gre nuna kadar yakalanan dzensiz gmen says ise 643.397dir. 2015 ylnda yakalanan dzensiz gmen says 146.485tir. tan vatandalar 35.921 kii ile ikinci srada, Irak vatandalar ise
% 150lik bir artla 146.485 olmutur. 2005 ylndan 2015 yl so- (Grafik 14) Bunlardan Suriye vatandalar 73.422 kii ile ilk srada, Afganis- 7.247 kii ile nc srada yer almaktadr. (Grafik 15)

Grafik 14: Trkiyede Yllara Gre Yakalanan Dzensiz Gmenler Grafik 15: 2015 Ylnda Trkiyede Yakalanan Dzensiz Gmenler (lk 10 lke)

K K
80.000
160.000 73.422
146.485 70.000
140.000 TOPLAM
60.000 146.485
120.000
50.000
100.000
40.000 35.921
80.000 65.737 30.000
64.290

58.647
60.000 57.428 20.000
51.983 47.510
44.415
10.000 7.247 5.464
40.000 3.792 2.857 1.978 1.445 1.393 1.241
34.345 39.890
32.667 0
20.000

BURMA
(MYANMAR)

ERTRE
AFGANSTAN

PAKSTAN

ZBEKSTAN

TRKMENSTAN
GRCSTAN
IRAK

RAN
SURYE
0
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Trkiye G Raporu

2015
64 - 65
3.2. Gmen Kaaklar
Gmen kaaklar, dorudan doruya veya dolayl olarak
madd menfaat elde etmek maksadyla, yasal olmayan yol-
lardan; bir yabancy lkeye sokan veya lkede kalmasna
imkn salayan kiilerdir. Gmen kaaklar, dzensiz g
kapsamnda deerlendirilmektedir.
2015 ylnda Trkiyede gmen kaaks olarak yakalanan kii
says 4.471 olarak tespit edilmitir. 2005 ylndan 2015 yl so-
nuna kadar yakalanan gmen kaaks says ise 17.292dir.
(Grafik 16)

Grafik 16: Trkiyede Yllara Gre Yakalanan Gmen Kaaklar

K
5.000

4.500

4.000 4.471

3.500

3.000

2.500
1.711
2.000

1.500 1.484 1.469 1.506

1.292

1.000

500

0
2010 2011 2012 2013 2014 2015

Trkiye G Raporu

2015
66 - 67
3.3. Geri Kabul Anlamas Tablo 8: Trkiyenin Geri Kabul Anlamas mzalad lkeler
Geri Kabul Anlamalar, lkeye dzensiz yollardan giri yapm; hedef lkelerle Geri Kabul Anlamas imzalamaya nem ver-
pasaport, gerekli ise vize ya da benzeri seyahat dokmanlar mektedir. Bu kapsamda yrtlen almalar neticesinde 2001
olmakszn ve genellikle yasa ile belirlenmi gmrk kaplar ile ylndan bu yana 13 lke ve AB ile Geri Kabul Anlamas imza- LKE MZA YER MZA TARH YRLK TARH
dier giri noktalarndan saylmayan yerlerden lkeye girmi ve lanmtr.
halen lkede bulunan kiiler ile giri srasnda bu artlar yerine SURYE AM 10 Eyll 2001 24 Haziran 2003
lkemiz, 16 Aralk 2013 tarihinde Avrupa Birlii (AB) ile Trkiye
getirmi olsa da, vize sresinin bitmesi veya bunun gibi neden-
Cumhuriyeti ile Avrupa Birlii Arasnda zinsiz kamet Eden Ki-
lerle artk bu artlar tamayan kiilerin vatanda olduklar l-
ilerin Geri Kabulne likin Anlamay imzalam, ayn tarihte
YUNANSTAN* ATNA 8 Kasm 2001 24 Nisan 2002
kelere gnderilmelerine ynelik anlamalardr.
vatandalarmzn ABye vizesiz seyahatine imkn tannmasn
Geri Kabul Anlamalar, lkeleri dzensiz ge kar nlem al- amalayan Vize Serbestisi Diyalou sreci de balatlmtr. KIRGIZSTAN ANKARA 6 Mays 2003 18 Ekim 2009
maya tevik eden, dzensiz gmenlerin insan onuruna yakr
Trkiye-AB Geri Kabul Anlamas mtekabiliyet temelinde,
ekilde lkelerine gnderilmelerini salayan etkin bir aratr. ROMANYA BKRE 19 Ocak 2004 21 Kasm 2009
Trkiyede veya ABye ye lkelerden birinde, son be yl iin-
Dzensiz gmenlerin snr d edilmelerinde yaanan sorun-
de lkeye giri, lkede bulunma veya ikamet etme koullarn
larn ortadan kaldrlmas ve caydrclk gcnn bulunmas ba- UKRAYNA ANKARA 7 Haziran 2005 4 Temmuz 2008
salamayan veya salayamaz duruma den kiilerin talepte
kmndan lkeler arasnda nemli bir ibirlii arac olarak kabul
bulunulan lkeye geri gnderilmesini amalamaktadr.
edilen bu anlamalar, lkede yakalanan dzensiz gmenlerin PAKSTAN ANKARA 7 Aralk 2010 -
anlama yaplm kaynak lkeye veya en son transit gei yap- 16 Nisan 2014 tarihli Resmi Gazetede 2014/6 sayl Babakan-
tklar lkeye geri gnderilmesini dzenlemektedir. lk Genelgesi ile Trkiye-AB Geri Kabul Anlamasnn uygulan-
masnda tm kamu kurum ve kurulularnn G daresi Genel RUSYA FEDERASYONU MOSKOVA 18 Ocak 2011 12 Mart 2011
lkemiz, yasa d gmenlerin lkelerine gvenli bir ekilde
Mdrlne her trl destei salamas hususuna nem at-
gnderilmelerini veya lkemize gvenli bir ekilde alnmasn NJERYA ANKARA 2 ubat 2011 -
teminen zellikle yasa d ge konu olan kaynak, transit ve fedilmitir.

BOSNA HERSEK ANKARA 16 ubat 2012 -

YEMEN SANA 20 Ekim 2012 -

MOLDOVA ANKARA 1 Kasm 2012 01 Haziran 2014

BELARUS MNSK 29 Mart 2013 01 Haziran 2014

KARADA STANBUL 18 Nisan 2013 -

AVRUPA BRL ANKARA 16 Aralk 2013 28 Haziran 2014

*Yunanistan ile Geri Kabul Protolol imzalanmtr.
Trkiye-AB Geri Kabul Anlamas tm AB lkelerini kapsamamaktadr. Danimarka ile Birleik Krallk (ngiltere) ve rlandann durumu farkllk arz etmektedir.

Trkiye G Raporu

2015
68 - 69
4. Snr D Etme 2015 ylnda Trkiyede hakknda idari gzetim karar alnan ya-
banclar, toplam kapasiteleri 2.943 olan ve 21 ilde bulunan geri
gnderme merkezlerinde barndrlmtr. (Tablo 9)

Dzensiz g kapsamnda deerlendirilen yabanclar hakknda

snr d karar alnmaktadr. Snr d etme kararyla, mene l- Tablo 9: Geri Gnderme Merkezleri
kesine veya transit gidecei lkeye ya da nc bir lkeye snr
d edilebilmektedir. Sz konusu yabanclardan 56 nc madde
kapsamna girenlere k zin Belgesi dzenlenmekte ve ya- S.N. L MEVCUT KAPASTE S.N. L MEVCUT KAPASTE
banclar terke davet edilmektedir. 57 inci madde kapsamna gi-
ren yabanclar hakknda idari gzetim karar alnmaktadr. 1 ADANA 120 12 GAZANTEP 50
Snr d edilecek yabanclarn seyahat masraflar kendilerince
karlanmaktadr. Bunun mmkn olmamas halinde, masraf- 2 ARI 50 13 HATAY 192
larn eksik kalan ksm veya tamam Genel Mdrlk btesin-
den karlanmaktadr. Snr d edilecek yabanclar kolluk birim- 4 ANKARA 90 14 STANBUL 300
lerince snr kaplarna gtrlmekte ve klar salanmaktadr.
5 ANTALYA 60 15 ZMR 260
4.1. Geri Gnderme Merkezleri
Hakknda snr d etme karar alnan yabanclardan; kama ve 3 AYDIN 200 16 KIRIKKALE 40
kaybolma riski bulunan, Trkiyeye giri veya k kurallarn ih-
lal eden, sahte ya da aslsz belge kullanan, kabul edilebilir bir 6 BATMAN 40 17 KIRKLAREL 50
mazereti olmakszn Trkiyeden kmalar iin tannan srede
kmayan, kamu dzeni, kamu gvenlii veya kamu sal a- 7 BURSA 32 18 KOCAEL 50
sndan tehdit oluturanlar hakknda valilik tarafndan idari gze-
tim karar alnr. Hakknda idari gzetim karar alnan yabanclar,
yakalamay yapan kolluk birimince geri gnderme merkezle- 8 ANAKKALE 84 19 MULA 50
rine krk sekiz saat iinde gtrlmekte ve seyahat belgeleri
yoksa temini salanmaktadr. 9 DYARBAKIR 42 20 TEKRDA 50
Geri gnderme merkezlerindeki idari gzetim sresi alt ay
gememektedir. Ancak bu sre, snr d etme ilemlerinin ya- 10 EDRNE 400 21 VAN 392
bancnn i birlii yapmamas veya lkesiyle ilgili doru bilgi ya
da belgeleri vermemesi nedeniyle tamamlanamamas hlinde, 11 ERZURUM 391 TOPLAM 2.943
en fazla alt ay daha uzatlabilmektedir.

Trkiye G Raporu

2015
70 - 71
 2. BLM
ULUSLARARASI
KORUMA
Trkiye G Raporu

2015
72 - 73
 2.1. Uluslararas Koruma
Uluslararas koruma, bir g olay olmakla birlikte, tad zel ne-
denlerden dolay dier g hareketlerinden ayr olarak ele alnan
bir insan hareketlilii olaydr. Sosyal ve siyasal olgularn etkisi ile
ortaya kan ve dini, ahlaki, sosyal, ekonomik ve insani boyutu olan
uluslararas koruma konsepti, gemi dnemlerde olduu gibi,
bugn de dnya ve insanlk iin nemini korumaktadr. Bu nemin
sonucu olarak uluslararas koruma alan temel uluslararas insan
haklar belgelerinde kendine yer edinmitir. nsan Haklar Evrensel
Bildirgesinin 14 nc maddesinde, Herkesin zulm karsnda ba-
ka lkelerde snma talebinde bulunma ve snma olanandan
yararlanma hakkna sahip olduu ifade edilmitir.
Devletlerin vatandalarn korumamalar ya da koruyamamalar
sonucu uluslararas koruma talepleri ve ihtiyac ortaya kmakta-
dr. Uluslararas koruma nitelii gerei, vatandaln getirdii bir
koruma yerine bunu ikame eden bir koruma biimi olarak mlteci
ve snmaclarn gvenlik altna alnmalarnn salanmas olarak
tanmlanabilir. Uluslararas koruma salanmasna ilikin temel
sorumluluk snma arayan bireyin snma talep ettii devletindir.
Bunun yan sra, uluslararas hukuk erevesinde btn devletlerin
snma arayan bireylere uluslararas koruma salama ykmll-
bulunmaktadr.
nsan Haklar Evrensel
2.1.1. Yasal Mevzuat
Bildirgesinin 14 nc
lkemizin de hazrlanmasnda yer ald 1951 tarihli Mltecilerin
maddesinde, Herkesin Hukuki Durumuna likin Cenevre Szlemesi (1951 Cenevre Sz-
zulm karsnda baka lemesi) uluslararas mlteci hukukunun temel belgesi olarak ka-
bul edilmektedir.
lkelerde snma
Trkiye 1951 Tarihli Mltecilerin Hukuki Statsne likin Cenevre
talebinde bulunma ve Szlemesini, (1951 Cenevre Szlemesi) 29 Austos 1961 tari-
hinde 359 sayl Kanunla Trkiye Byk Millet Meclisinde onayla-
snma olanandan yarak kabul etmi ve ierisinde bulunduu blgeyi gz nnde bu-
yararlanma hakkna sahip lundurarak, mlteciliin belirlenmesi ynnden ngrlen seme
hakkn kullanarak yalnzca Avrupadan Trkiyeye gelerek uluslara-
olduu ifade edilmitir. ras koruma talep eden yabanclar szleme kapsamnda mlteci
olarak kabul edeceini 359 sayl Kanunla yaynlad deklarasyonda
belirtmitir.

Trkiye G Raporu

2015
74 - 75
 2.1.2. Prosedr
Trkiye, 1967 tarihli Mltecilerin Hukuki Statsne Dair Ek 6458 sayl Yabanclar ve Uluslararas Koruma Kanununun verilmekte ve bylece bu kiiler (3 nc bir lkeye yerletirilin-
Protokolde (New York Protokol) ayn artla 1 Temmuz 1968 61, 62, 63 nc maddeleri gerei Genel Mdrlmzce lke- ceye kadar) uluslararas koruma altna alnmaktadr.
tarihinde onaylamtr. mizden uluslararas koruma talebinde bulunan yabanclarn ta-
leplerinin olumlu deerlendirilmesinin akabinde Mlteci, artl nsan Haklar hlaline Ya Da Zulme Urayaca Y-
te yandan lkemiz blgesinde mevcut olan scak gelimeleri Mlteci ve kincil Koruma Stats verilmektedir. nnde Kuvvetli phe Duyulan Bavuru Sahipleri:
ve bunun sonucunda oluan insan haklar ihlallerini gz nnde
Avrupa lkelerinden Gelen Bavuru Sahipleri: Trkiye, uluslararas koruma bavuru talebi ret edilen bir kii
bulundurarak 11 Nisan 2013 tarihinde 6458 sayl Yabanclar ve
hakknda hem ulusal mevzuat hem de 1951 Cenevre Szle-
Uluslararas Koruma Kanununu yasalatrmtr. 1951 Cenevre Szlemesi kapsamnda uluslararas koruma- mesinin 33 nc maddesi, Avrupa nsan Haklar Szlemesinin
Sz konusu Kanun ile lkemizden uluslararas koruma bavu- ya ihtiyac olduu iin Avrupa lkelerinden Trkiyeye gelen ve (AHS) 3 nc maddesi, kenceye ve Dier Zalimane, nsanlk
rusunda bulunan yabanclarn mracaatlarnn ardndan yaplan uluslararas koruma talep eden yabanclar, eer Cenevre Sz- D veya Onur Krc Muamele veya Cezaya Kar Birlemi
deerlendirme neticesinde Avrupadan gelenleri mlteci sta- lemesinin 1 inci maddesinde mlteci tanma giren kriterlere Milletler Szlemesinin 3 nc maddesi ve BM Siyasi ve Medeni
sahipse, lkemiz tarafndan bu kiilere mlteci stats tannr
tsnde kabul etmekte, Avrupa dndan gelen yabanclar ise Haklar Szlemesinin 7 nci maddesi ve ilgili AB Mktesebatn
ve bylece uluslararas koruma altna alnr.
nc lkeye yerletirilinceye kadar uluslararas korumaya dikkate almakta olup ilgili kiinin insan hakknn ihlal edilme-
alarak artl mlteci statsnde kabul etmektedir. Ancak byle Bu kiilerin uluslararas koruma ilemlerinin tamam 1951 mesi iin gereken zeni gstermektedir.
ikili tanmlama yaplmasna ramen tm bavuru sahiplerinin Cenevre Szlemesi ve 6458 sayl Kanun erevesinde Genel
Bu erevede, uluslararas koruma bavurusunun deerlendi-
talepleri uluslararas koruma usulleri asndan hibir ayrm Mdrlmzce yerine getirilmekte olup Trkiyede daimi
rilmesi sonucunda, bavuru sahibi 1951 Cenevre Szlemesin-
gzetilmeksizin, 1951 Cenevre Szlemesi, 1967 tarihli Proto- olarak ikametlerine izin verilmektedir.
de yer alan mlteci kriterlerini tamasa bile, kiinin durumu bu
kol ve 6458 sayl Yabanclar ve Uluslararas Koruma Kanunu Avrupa Dndaki lkelerden Gelen Bavuru Sahip- defa 6458 sayl Kanunun 63 nc maddesi erevesinde de-
erevesinde yrtlmektedir. Sz konusu Kanun lkemizin leri: erlendirilerek, Trkiyeden karlmadan nce, mene lkesine
1951 Cenevre Szlemesi ve 1967 Protokol altndaki ykm-
1951 Cenevre Szlemesi kapsamnda uluslararas korumaya geri gnderilmesi halinde insan haklar ihlaline ya da zulme u-
llkleri asndan nemli bir mihenk tan oluturmaktadr.
ihtiyac olduu iin Trkiyeye Avrupa dndaki lkelerden gelen rayp uramayaca aratrlmaktadr.
6458 sayl Kanununun 61, 62, 63 nc maddeleri gerei G ve baka bir lkeye iltica etmek zere Trkiyeden ikamet izni Bu kapsamda, bavuru sahibinin mene lkesine geri gnde-
daresi Genel Mdrlnce, Trkiyeden uluslararas koruma talep eden yabanclarn bavurular Genel Mdrlmzce in- rilmesi halinde, gnderilecei lkede lm cezas veya idam; ya
talebinde bulunan yabanclarn taleplerinin olumlu deerlen- celenirken, ayn zamanda Birlemi Milletler Mlteciler Yksek da ikence grmesi veya insanlk d veya aalayc muame-
dirilmesinin akabinde mlteci, artl mlteci ve ikincil koruma Komiserliine (BMMYKya) bildirilmekte ve sz konusu kiile- leye veya cezaya maruz kalmas, ya da uluslararas ve lke ii
stats verilmektedir. rin bu kurulua kaydolmalar ve grme yapmalar salan- silahl atma durumlarnda ayrm gzetmeyen iddet nede-
Suriyede yaanan i karklktan dolay lkemize koruma maktadr. niyle ahsna ynelik ciddi tehdit altnda kalabilecei bir durum
amal gelen Suriyeli yabanclar uluslararas koruma bavu- Deerlendirme sonucunda bavuru sahibi eer 1951 Ce- sz konusu ise byle durumlarda, bavuru sahibi sz konusu
rularnn bireysel olarak deerlendirme imkn olmadndan nevre Szlemesin 1 inci maddesinde mlteci tanma giren lkeye geri gnderilmemekte veya snr d edilmemekte ve l-
geici koruma kapsamna alnmtr. Bu sebeple uluslararas kriterlere sahipse, lkemiz tarafndan bu kiilere artl mlteci kemizde ikincil koruma statsnde kalmasna izin verilmek-
koruma bavuru istatistiklerinde bu durum yanstlmamtr. stats tannmakta, Trkiyede geici olarak ikametlerine izin tedir ve bylece bu kiiler uluslararas koruma altna alnr.

Trkiye G Raporu

2015
76 - 77
2.1.3. Uluslararas Koruma Bavuru lemleri
lkemize yasal veya yasa d yollardan giri yapan yaban-
clarn bulunduklar l G daresi Mdrlklerine makul olan en
ksa sre ierisinde mracaat etmeleri gerekmektedir.
lk mracaatlar (yazl dilekeleri) alnan yabanclarn kimlik
tespitleri yaplarak fotoraf ve parmak izleri alnr.
Mracaat ileme alnan yabancnn kayd yaplr. Bu sra- olan yabanc, Genel Mdrln uygun grecei bir ilde ser-
da, Uluslararas Koruma Bavuru Sahiplerine Tebli Edilecek
Hususlar yazl ve szl olarak mracaat sahibine tebli edilir.
Avrupa lkeleri dndan gelen bavuru sahipleri BMMYKya
kaydolmalar ynnde bilgilendirilir. Bulac hastalk riski ta-
*62 uydu il
78 - 79
yanlarn l Salk Mdrlkleri ile koordineli tetkikleri yaplr. Bu illere sevk edilen yabanclara prosedre dahil edile- plmaktadr. Durumlar mlteci kriterlerine uyan kiilere 1951
Sonunda kendisine bir Kiisel Grme Randevu Belgesi verilir. rek uluslararas koruma bavuru kayt formu dzenlenmekte Cenevre Szlemesi ve 6458 sayl Kanun kapsamnda ulusla-
ve mlakat alnarak mlakat raporunun dzenlenmesinin raras koruma salanmaktadr.
Verilen tarihte bir tercman aracl ile kiisel mlakat
yaplarak, mlakat raporu ile birlikte G-Nete girii yaplr. akabinde alt ay srelerle uluslararas koruma bavuru sahibi Bata da belirtildii gibi, stat verilen yabanc Avrupa lke-
kimlik belgesi dzenlenerek belirli periyotlarla imzaya arl- lerinden birinden gelmi ise Trkiyede daimi olarak ikametle-
Uluslararas koruma bavurusu inceleme aamasnda maktadrlar. rine izin verilmektedir. Avrupa dndan gelmi bir yabanc ise
BMMYK tarafndan 3 nc bir lkeye yerletirilinceye kadar
best ikamete tabi tutulur. Uydu ller olarak adlandrlan bu iller Ayrca Yozgat ilinde bir adet 50 kii kapasiteli Mlteci Barnma
lkemizde kalmasna izin verilerek uluslararas koruma sa-
emniyet ve asayi asndan sorun yaanmayan ve yabanclarn Merkezi bulunmakta olup, hassas gruplar olarak adlandrlabi- lanmaktadr.
kontrollerinin de zor olmad 62 ilimizi kapsamaktadr. lecek grup yeleri burada ikamete tabi tutulmaktadr.
Olumsuz karara kar itiraz ve yarg yolu ak olup, bu hak
Bavuran hakknda nihai bir karar verilebilmesi iin, Mene kullanlmad takdirde yabancnn verilen sre zarfnda lke-
lke Bilgileri erevesinde detayl inceleme ve aratrma ya- mizden k yapmas gerekmektedir.
Trkiye G Raporu
2015
2.1.4. Uluslararas Koruma Bavuru statistikleri

2015 ylnda uluslararas koruma bavuru says 2014 ylna 2015 yl sonuna kadar yaplan uluslararas koruma bavuru Avrupa Birlii lkelerine yaplan uluslararas koruma bavu- koruma bavuru says ile AB ve EFTA ye lkelerin yer ald
gre % 64lk bir art ile 64.232ye ykselmitir. 2005 ylndan says ise 216.351dir. (Grafik 17) ru saylar deerlendirildiinde; Trkiye 64.232 uluslararas lke sralamasnda 7 nci srada yer almtr. (Tablo 10)

Grafik 17: Yllara Gre Toplam Uluslararas Koruma Bavuru Says Tablo 10: AB ve EFTA ye lkelerinde 2015 Ylnda Uluslararas Koruma Bavurusu Yapan Yabanclar

K S.N. LKE/YIL 2015 S.N. LKE/YIL 2015

70.000 1 ALMANYA 476.510 18 POLONYA 12.190
64.232 2 MACARSTAN 177.135 19 RLANDA 3.275
60.000 3 SVE 162.450 20 LKSEMBURG 2.505
4 AVUSTURYA 88.160 21 KIBRIS 2.265
50.000 5 TALYA 84.085 22 MALTA 1.845
34.112
6 FRANSA 75.750 23 EK CUMHURYET 1.515
40.000 7 TRKYE* 64.232 24 ROMANYA 1.260
30.311
8 HOLLANDA 44.970 25 PORTEKZ 895
29.678
30.000 9 BELKA 44.660 26 ZLANDA 345
10 SVRE 39.445 27 SLOVAKYA 330
17.925
20.000 11 BRLEK KRALLIK 38.800 28 LETONYA 330
12.002 12 FNLANDYA 32.345 29 LTVANYA 315
8.932
10.000 6.792
3.550 5.882 13 NORVE 31.110 30 SLOVENYA 275
2.935
14 DANMARKA 20.935 31 ESTONYA 230
0 15 BULGARSTAN 20.365 32 HIRVATSTAN 210
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 16 SPANYA 14.780 33 LHTENTAYN 150
17 YUNANSTAN 13.205
Kaynak : http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=migr_asyappctza&lang=en(18.03.2016)
*Trkiye verileri Eurostat verileri arasnda bulunmamakta olup karlatrma amacyla tabloya dahil edilmitir.

Trkiye G Raporu

2015
80 - 81
Avrupa Birlii lkelerinde kabul edilen uluslararas koruma lerin yer ald lke sralamasnda 14 nc srada yer almtr. Avrupa Birlii lkelerinde reddedilen uluslararas ko- EFTA ye lkelerinin yer ald lke sralamasnda 18 inci
bavuru saylar deerlendirildiinde; Trkiye 3.364 kabul edilen (Tablo 11) ruma bavuru saylar deerlendirildiinde; Trkiye 751 srada yer almtr. (Tablo 12)
uluslararas koruma bavuru says ile AB ve EFTA ye lke- reddedilen uluslararas koruma bavuru says ile AB ve

Tablo 11: AB ve EFTA ye lkelerinde 2015 Ylnda Snma Bavurusu Kabul Edilen Yabanclar Tablo 12: AB ve EFTA ye lkelerinde 2015 Ylnda Snma Bavurusu Reddedilen Yabanclar
S.N. LKE/YIL 2015 S.N. LKE/YIL 2015 S.N. LKE/YIL 2015 S.N. LKE/YIL 2015
1 ALMANYA 140.910 18 SPANYA 1.020 1 ALMANYA 108.370 18 TRKYE* 751
2 SVE 32.215 19 POLONYA 640 2 FRANSA 57.280 19 RLANDA 665
3 TALYA 29.615 20 MACARSTAN 505 3 TALYA 41.730 20 LKSEMBURG 590
4 FRANSA 20.630 21 RLANDA 485 4 BRLEK KRALLIK 24.175 21 BULGARSTAN 580
5 HOLLANDA 16.450 22 ROMANYA 480 5 SVE 12.375 22 KIBRIS 480
6 AVUSTURYA 15.045 23 EK CUMHURYET 460 6 BELKA 8.945 23 MALTA 240
7 SVRE 14.000 24 PORTEKZ 195 7 SVRE 7.840 24 PORTEKZ 180
8 BRLEK KRALLIK 13.905 25 LKSEMBURG 185 8 YUNANSTAN 5.610 25 ZLANDA 180
9 BELKA 10.475 26 LTVANYA 85 9 HOLLANDA 4.015 26 HIRVATSTAN 145
10 DANMARKA 9.920 27 ESTONYA 80 10 NORVE 3.225 27 LETONYA 145
11 NORVE 6.250 28 SLOVAKYA 65 11 MACARSTAN 2.915 28 ESTONYA 100
12 BULGARSTAN 5.595 29 ZLANDA 50 12 POLONYA 2.870 29 LTVANYA 95
13 YUNANSTAN 4.030 30 SLOVENYA 45 13 DANMARKA 2.305 30 SLOVENYA 85
14 TRKYE* 3.364 31 HIRVATSTAN 40 14 SPANYA 2.220 31 SLOVAKYA 50
15 FNLANDYA 1.680 32 LETONYA 20 15 FNLANDYA 1.280 32 LHTENTAYN 25
16 KIBRIS 1.585 33 LHTENTAYN 5 16 EK CUMHURYET 875 33 AVUSTURYA -
17 MALTA 1.250 17 ROMANYA 840

Kaynak : http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=migr_asydcfsta&lang=en(18.03.2016) Kaynak : http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=migr_asydcfsta&lang=en(18.03.2016)

*Trkiye verileri Eurostat verileri arasnda bulunmamakta olup karlatrma amacyla tabloya dahil edilmitir. *Trkiye verileri Eurostat verileri arasnda bulunmamakta olup karlatrma amacyla tabloya dahil edilmitir.

Trkiye G Raporu

2015
82 - 83
2.2. Geici Koruma
Geici koruma; bireysel uluslararas koruma bavurusu Ynetmelik ile Geici Korumann kapsam, bu kapsam- Suriyede yaanan insani krizin bymesi sonucunda s- mektedir. 2015 yl ierisinde 984.263 Suriyeli yabancnn
mekanizmasnn etkin bir ekilde uygulanmasnn mm- da deerlendirilecek kiilerin hak ve ykmllkleri, ka- nr blgemizde meydana gelen toplu nfus hareketleri kaytlar alnm ve ylsonu itibariyle geici koruma alt-
kn olamayaca lde kitlesel g hareketinin olduu yt sreci, lkede kallarna ilikin belirleyici kriterler, ki- sonucunda lkemize girilerine izin verilmitir. Giri ya- na alnan Suriyeli vatandalarn biyometrik kayt saylar
durumlarda, Bakanlar Kurulu karar ile yrtlen acil ve ilerin haklarna getirilebilecek kstlamalar gibi konular pan Suriyeliler kayt altna alnm ve alnmaya devam et- 2.503.549 olmutur. (Grafik 18)
geici bir koruma tedbiridir. Uluslararas hukuk standart- dzenlenmektedir. Sz konusu ynetmelik zellikle Su-
larnda; din, mezhep ve etnik kken ayrm gzetmeksi- riyelilerin hak ve ykmllklerinin belirlenmesi asn- Grafik 18: Geici Koruma Altna Alnan Suriye Vatandalarna Ait Biyometrik Kaytlar
zin ak kap politikas, geri gndermeme ilkesi ve temel dan nem tamaktadr. Ynetmelik kapsamnda deer-
ihtiyalarn karlanmas ekilde temel kriteri bulun- K
lendirilen kiilere, bata salk hizmetleri olmak zere
maktadr. 3.000.000
eitim, i piyasasna eriim, sosyal yardm ve hizmetler
6458 sayl Kanunun 91. maddesi ile dzenlenen ve lke- ile tercmanlk ve benzeri hizmetler, ikamet ettikleri il- 2.503.409
sinden ayrlmaya zorlanm, ayrld lkeye geri dne- lerde imknlar dhilinde salanmaktadr.
meyen, acil ve geici koruma bulmak amacyla kitlesel 2.500.000
olarak snrlarmza gelen veya snrlarmz geen ya- Trkiye uluslararas hukuktan kaynaklanan sorumluluk-
banclara salanacak korumay dzenleyen Geici Ko- lar erevesinde Suriyelilere geici koruma stats ver-
rumaya ilikin ynetmelik 22 Ekim 2014 tarihinde y- mekte, onlarn temel hizmetlere eriimlerini salamakta 2.000.000
rrle girmitir. ve geri gnderilmekten korumaktadr.

1.500.000 1.519.286

1.000.000

500.000
224.655
0 14.237
0
2011 2012 2013 2014 2015

Trkiye G Raporu

2015
84 - 85
2015 yl sonu itibariyle kayt altna alnan Suriyeli ya- de; 2.503.549 Suriyeli yabancnn 1.174.190nn kadn, 2015 yl sonu itibariyle kayt altna alnan Suriyeli yaban- u, 149.717sinin 35-39 ya grubunda olduu 49.902sinin
banclarn cinsiyetlerine gre dalmlar incelendiin- 1.329.359unun erkek olduu grlmektedir. (Tablo 13) clarn yalara gre dalmlar incelendiinde; 2.503.549 65 ya stnde olduu grlmektedir. (Tablo 14)
Suriyeli yabancnn 310.230unun 0-4 ya grubunda oldu-
Tablo 13: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclarn Cinsiyetlerine Gre Dalm Tablo 14: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclarn Yalara Gre Dalm
CNSYET K SAYISI YZDES
YA GRUBU K SAYISI YZDES
TOPLAM 2.503.549 100%
TOPLAM 2.503.549 100%
KADIN 1.174.190 46,90%
ERKEK 1.329.359 53,10% 0-4 310.230 12,40%
5-9 357.387 14,30%
10-14 268.015 10,70%
15-19 284.688 11,40%
20-24 295.877 11,80%
25-29 241.016 9,60%
30-34 201.728 8,10%
35-39 149.717 6,00%
40-44 108.347 4,30%
45-49 86.365 3,40%
50-54 69.045 2,80%
55-59 47.640 1,90%
60-64 33.592 1,30%
65+ 49.902 2,00%

Trkiye G Raporu

2015
86 - 87
Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl ta- (Hatay, Gaziantep, anlurfa, Kilis, Mardin, Kahraman-
Altnz (1) 263 Blme 1.331
rafndan, Suriyeden lkemize gelenler iin geici barn- mara, Osmaniye, Adyaman, Adana, Malatya) kurulan
ma merkezleri kurulmutur. Suriyeden lkemize yne- geici barnma merkezlerinde 267.243 Suriyeli yabanc-
Altnz (2) 622 adr 2.935
lik nfus hareketleri hakknda 31 Aralk 2015 tarihinde nn olduu belirtilmektedir. (Tablo 15)
AFAD tarafndan yaynlanan bilgi notunda; 10 ehirde HATAY Yaylada (1) 236 adr, 310 Blme 2.715 15.280

Tablo 15: Geici Barnma Merkezlerindeki Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclar Yaylada (2) 510 adr 3.125

Apaydn 1.181 Konteyner 5.174

GEC BARINMA
L ADIR SAYISI MEVCUT SURYEL L MEVCUDU
MERKEZ
Derik 2.100 Blme 8.856
Ceylanpnar 4.771 adr 21.691
MARDN Midyat 1.300 adr 3.068 11.924
Akakale 5.000 adr 29.348
Nusaybin 3.270 Blme 0
ANLIURFA Harran 2.000 adr 14.043 108.622
KAHRAMANMARA Merkez 3.684 adr 18.102 18.102
Suru 7.000 adr 25.581
ADANA Saram 2.162 adr 10.746 10.746
Viranehir 4.100 adr 17.959
ADIYAMAN Merkez 2.260 adr 9.934 9.934
slahiye (1) 1.898 adr 8.447
OSMANYE Cevdetiye 2.012 adr 9.341 9.341
slahiye(2) 2.364 Blme 10.470
MALATYA Beyda 2.083 Konteyner 7.932 7.932
GAZANTEP Karkam 1.686 adr 7.253 41.591
47.406 adr ve Blme
Nizip (1) 1.858 adr 10.527
TOPLAM 11.857 Konteyner 267.243
Nizip(2) 938 Konteyner 4.894
Toplam: 59.263
ncpnar 2.063 Konteyner 10.379
KLS 33.771
Elbeyli Beiriye 3.592 Konteyner 23.392

Trkiye G Raporu

2015
88 - 89
Geici barnma merkezlerinde 31 Aralk 2015 itibariyle, gerekletirilmitir. Ayrca kamplarda 31 Aralk 2015 ta- Gerek barnma merkezlerinde gerekse illerde ikamet nulan hizmetlere ilikin olarak; toplamda 71.698 geici
yrtlen eitim hizmetleri kapsamnda 1.211 derslikte rihine kadar 151.746 doum gereklemi olup, toplam eden Suriyeli yabanclara Aile ve Sosyal Politikalar Ba- koruma statsnde bulunan Suriyeli yabancya psiko-
toplam 78.707 ocuk ve gence eitim verilmitir, salk gerekleen poliklinik hizmeti says 5 milyonu amakta- kanl tarafndan psikososyal destek hizmetleri sunul- sosyal destek hizmeti verilmitir. (Tablo 18)
hizmetleri kapsamnda gnlk 7.442 poliklinik hizmeti dr. (Tablo 16) (Tablo 17) maktadr. 2015 ylnda geici barnma merkezlerinde su-

Tablo 16: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclara Salanan Eitim Hizmetleri Tablo 18: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclara Salanan Psikososyal Destek Hizmetleri

Yetikin Kurslar L PSKOSOSYAL DESTEK HZMET SALANAN K SAYISI

renci Says retmen
Devam Eden Tamamlanan ANLIURFA 5.000
Derslik
Okul KLS 34.621
Says lkokul Ortaokul Lise Trk Arap Kurs Kursiyer Kurs Kursiyer
ncesi
GAZANTEP 13.148
1.211 6.857 42.491 20.051 9.308 315 2.532 298 13.936 2.036 61.749
KAHRAMANMARA 591

MARDN 3.221
Tablo 17: Geici Koruma Altna Alnan Suriyeli Yabanclara Salanan Salk Hizmetleri
OSMANYE 3.044
Geici Barnma Merkezleri Hastane Verileri
Doktor Says MALATYA 4.594
Poliklinik Hastaneye Sevk Poliklinik Hastanede Ameliyat ADIYAMAN 509
Trkiye
Geneli ADANA 6.790
Yerli Yabanc Gnlk Toplam Gnlk Toplam Gnlk Toplam Gnlk Toplam Doum Gnlk Toplam
DER 180

96 20 7.442 4.886.843 2.275 906.869 12.589 5.839.073 792 455.950 151.746 516 313.117 TOPLAM 71.698

Trkiye G Raporu

2015
90 - 91
lkemizde geici koruma kapsamnda bulunan Suriyeli Salk Bakanl tarafndan birinci basamak koruyucu, 2015 ylnda geici barnma merkezlerinde, salk hiz- says, 29.031ini ocuk izlem saysn oluturmaktadr.
yabanclara 29.04.2011 tarihinden itibaren sunulan salk tan ve tedavi edici salk hizmetleri kapsamnda; ayak- metleri kapsamnda toplam 175.882 alama yaplm- (Tablo 19)
hizmetleri, geici barnma merkezlerinin iinde ve dn- tan tan ve tedavi hizmetleri, baklama hizmetleri, bu- tr. Bu alama almalarnn 41.527sini bebek izlem
da Salk Bakanlnn kontrol ve sorumluluunda yr- lac hastalk ve salgn ile mcadele hizmetleri, tberk-
lozla mcadele hizmetleri, evre sal hizmetleri, kadn
tlmektedir. Hali hazrda bu hizmetler, Babakanlk Afet Tablo 19: Geici Barnma Merkezlerinde Gerekletirilen A, Bebek ve ocuk zlem Saylarnn Yllara Gre Dalm
ve reme sal hizmetleri, ocuk ve ergen sal hiz-
ve Acil Durum Ynetimi Bakanl (AFAD) tarafndan ya-
metleri verilmektedir. Bu hizmetlerin sunumu; geici ba-
ymlanan 2015/8 sayl Genelge ve Salk Bakanl tara- rnma merkezlerinde toplum sal merkezi personeli, Balangtan-2012
fndan yaymlanan 04.11.2015 tarihli ve 9648 sayl Geici geici barnma merkezleri dnda ise bavurduklar aile Yaplan Hizmet 2013 2014 2015
Yl Sonuna Kadar
Koruma Altna Alnanlara Verilecek Salk Hizmetlerine ya da toplum sal merkezi personeli tarafndan ger-
Dair Esaslar ynergesi erevesinde yrtlmektedir. ekletirilmektedir. A Says 45.351 182.254 163.471 175.882

Bebek zlem Says 4.573 32.528 33.266 41.527

ocuk zlem Says 3.831 42.522 22.526 29.031

Geici barnma merkezlerinde, salk hizmetleri kapsamnda 2015 ylnda toplam 869.213 muayene yaplmtr.
(Tablo 20)
Tablo 20: Geici Barnma Merkezlerinde Gerekletirilen Muayene Saylarnn Yllara Gre Dalm

Balangtan-2012
2013 2014 2015
Yl Sonuna Kadar
Genel Toplam 188.927 873.888 669.546 869.213

Aile Hekimi
17.639 95.024 86.862 139.529
Uzman

Pratisyen Hekim 171.288 778.864 582.684 729.684

Trkiye G Raporu

2015
92 - 93
 3. BLM
NSAN TCARET
MADURLARINI
KORUMA
Trkiye G Raporu

2015
94 - 95
 Klelik, dnyada resmen yasaklanmasna ramen, kleletir-
me ve kle muamelesi yapma, baka grnmlerde devam
etmitir. Gnmzde, insan ticareti suu bu grnmlerden
biri olup, Kadnlarn, ocuklarn ve erkeklerin smr ama-
cyla karlmas zorla alkonulmas ve zorla altrlmas ola-
rak ifade edilebilmektedir. nsan ticareti; yoksulluk ve daha
iyi yaam istei, toplumsal deerlerin yok edilmesi, politik ve
ekonomik alanda kaynak lkelerde ba gsteren sorunlar,
ucuz igc ve elence sektrnde mevcut talep, sutan elde
edilen menfaatin yksek olmas, gibi nedenlerle tm dnyada
yaygn olarak yaanmaktadr.
Trkiyede insan ticaretine ynelik tartmalarn gndeme gel-
mesi ve bu alanda politika gelitirilmesi pek ok AB ye lke-
sinde olduu gibi 2000li yllarn banda gereklemitir. 2000
ylnda Birlemi Milletler tarafndan Snraan rgtl Su-
larla Mcadele Szlemesine Ek nsan Ticaretinin, zellikle
Kadn ve ocuk Ticaretinin nlenmesine, Durdurulmasna ve
Cezalandrlmasna likin Protokol (Palermo Protokol) kabul
edilmitir. Taraf devletler tarafndan ceza kanunlarnda insan
ticaretinin su olarak dzenlemesi ve faillerinin cezalandrl-
Trkiyede insan ticaretine masn amalayan Palermo Protokolne gnmze kadar
Trkiyenin de aralarnda bulunduu 157 devlet taraf olmutur.
ynelik tartmalarn
nsan ticareti suu Trk Ceza Kanunun 80 inci maddesinde,
gndeme gelmesi zorla altrmak, hizmet ettirmek, fuhu yaptrmak veya
esarete tbi klmak ya da vcut organlarnn verilmesini sa-
ve bu alanda politika lamak maksadyla tehdit, bask, cebir veya iddet uygulamak,
gelitirilmesi pek ok AB nfuzu ktye kullanmak, kandrmak veya kiiler zerindeki
denetim olanaklarndan veya aresizliklerinden yararlana-
ye lkesinde olduu gibi rak rzalarn elde etmek suretiyle kiileri lkeye sokma, lke
dna karma, tedarik etme, karma, bir yerden baka bir
2000li yllarn banda yere gtrme veya sevk etme ya da barndrma olarak ifade
gereklemitir. edilmitir. Bu suu ileyenlere kimseye sekiz yldan on iki yla
kadar hapis ve on bin gne kadar adl para cezas verilecei
hkme balanmtr.

Trkiye G Raporu

2015
96 - 97
 1. nsan Ticareti Maduru Olarak Tespit Edilenler
nsan ticareti kavram ile gmen kaakl kavram birbi- iradesi dnda devam etmektedir. nsan ticaretinde kiilerin 2015 ylnda tespit edilen insan ticareti maduru says 2014 2015 yl sonuna kadar tespit edilen madur says ise 1.246dr.
rinden ayr tutulmas gereken kavramlardr. nsan ticaretinin istismar sz konusuyken, gmen kaaklnda istismar ylna gre % 116lk bir artla 108 olmutur. 2005 ylndan (Grafik 19)
gereklemesi iin madurlarn zorlanmas, kandrlmas sz amac yoktur. Gmen kaakl devlet aleyhine ilenen bir
konusuyken, gmen kaaklnda esas olarak gmen- su iken, insan ticareti kiiye kar ilenen ve ar insan hak- Grafik 19: 2005-2015 Yllar Arasnda nsan Ticareti Maduru Olarak Tespit Edilenler
lerin rzas sz konusudur. Gmen kaaklnda yasad lar ihlallerine neden olan bir sutur. Gmen kaakl her
gmen ile su rgt arasndaki iliki ou zaman snrn zaman snr aan nitelik gsterirken, insan ticaretinin her za-
yasad yollardan geilmesi ile sona ermekteyken, insan ti- man snr aan zellii yoktur. K
caretinde madur ile su rgt arasndaki iliki madurun
300
256

246
250

200

150 148
120 108
102
82
100
58 55
50
50 21

0
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Trkiye G Raporu

2015
98 - 99
 2. nsan Taciri Olarak Tespit Edilenler
2005-2015 yllar arasnda tespit edilen madurlarn tespit da, Antalya ili 249 kii ile ikinci srada ve Ankara ili 135 kii ile 2015 ylnda insan taciri olarak tespit edilenlerin says 2014 y- sonuna kadar tespit edilen tacir says ise 2.192tir. (Grafik 20)
edildiklerini iller incelendiinde; stanbul ili 337 kii ile ilk sra- nc srada yer almtr. (Tablo 21) lna gre % 7lik bir artla 87 olmutur. 2005 ylndan 2015 yl

Tablo 21: 2005-2015 Yllar Arasnda nsan Ticareti Maduru Olarak Tespit Edilenler (lk 10 l) Grafik 20: 2005-2015 Yllar Arasnda nsan Taciri Olarak Tespit Edilenler

L 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 TOPLAM K
450
STANBUL 55 28 44 42 48 13 31 14 1 12 49 337 422

400 379
ANTALYA 55 75 43 20 6 9 6 5 7 11 12 249
ANKARA 38 24 5 6 6 10 23 11 4 1 7 135 350
308 301
ZMR 14 29 14 7 4 5 1 11 85 300 253

TRABZON 7 24 5 12 9 2 3 1 2 65 250

MULA 2 11 12 1 1 3 2 3 5 5 45 200
AYDIN 13 3 4 2 12 1 1 1 37 150
108 107
ARTVN 9 3 3 3 2 4 8 1 33 86 87
100 81
60
MERSN 20 4 3 1 1 1 30
50
BURSA 4 2 1 1 2 2 8 1 21
0
DER 39 43 26 15 13 16 10 13 2 12 20 209 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

TOPLAM 256 246 148 120 102 58 82 55 21 50 108 1.246

Trkiye G Raporu

2015
100 - 101
nsan ticareti suu ile ilgili ceza davalarna ilikin olarak Adalet ceza davasnn insan ticaretine konu olduu grlmektedir. Gmen kaakl suu ile ilgili ceza davalarna ilikin olarak lam 1.774 ceza davasnn gmen kaaklna konu olduu
Bakanl istatistikleri incelendiinde; 2015 ylnda toplam 285 (Tablo 22) Adalet Bakanl istatistikleri incelendiinde; 2015 ylnda top- grlmektedir. (Tablo 23)

Tablo 22: nsan Ticareti Suu le lgili Ceza Davalar Tablo 23: Gmen Kaakl Suu le lgili Ceza Davalar

YIL DAVA SAYISI SANIK SAYISI MADUR SAYISI YIL DAVA SAYISI SANIK SAYISI MADUR SAYISI

2008 182 792 718 2008 2.231 5.814 14.327

2009 263 1.224 1.107 2009 2.342 7.005 12.087

2010 290 1.679 1.679 2010 2.500 7.350 10.012

2011 279 1.636 1.519 2011 2.167 7.083 9.160

2012 304 1.715 1.918 2012 1.959 6.739 8.922

2013 322 1.772 1.679 2013 1.835 6.266 9.999

2014 231 1.976 2.154 2014 1.692 6.203 11.367

2015 285 1.974 2.326 2015* 1.774 6.691 16.324

* 2015 yl verileri ilk dnemi (Ocak-Eyll) kapsamaktadr.

Trkiye G Raporu

2015
102 - 103
 4. BLM
YABANCILAR
LETM
MERKEZ
Trkiye G Raporu

2015
104 - 105
 G daresi Genel Mdrl bnyesinde, yabanclara et-
kin, kesintisiz ve hzl hizmet sunmak amacyla kurulan ve
20.08.2015 tarihi itibariyle faaliyete geen Yabanclar le-
tiim Merkezi (YMER ALO 157), 7 gn 24 saat kesintisiz
bir ekilde Trke, Arapa, ngilizce ve Rusa dillerinde
yabanclarn tm soru ve sorunlarna cevap vermektedir.
nsan ticareti madurlarna ynelik bir acil yardm ve ih-
bar hatt olan YMER, ayn zamanda yabanclarn vize, ika-
met, uluslararas koruma, geici koruma gibi konularda
sorduklar tm sorulara yant bulabilecekleri bir iletiim
merkezidir.
YMERde bulunan ve ar karlayan yabanc temsilcileri,
yabanclara bilgi vermek dnda, G daresi Genel M-
drlnn etki alanna giren tm konulara ilikin ik-
yetleri karlamakta, kayt altna almakta, Kurumun ilgili
birimlerine sz konusu ikyetleri iletmekte ve sonucunu
takip ederek ALO 157yi arayan yabanclara geri bildirimde
bulunmaktadr.
Bunun dnda YMER, acil yardma ihtiya duyan yaban-
clara ilgili kolluk kuvvetleriyle koordineli ekilde yardm
salamaktadr. Gereken durumlarda yabanclarn kolluk
birimleriyle temasa geebilmesi adna dolayl olarak ter-
cme hizmeti de sunmaktadr. Bu dorultuda 158 Sahil
Gvenlik, 155 Polis mdat, 156 Jandarma ve 112 Acil ar
hatlarna ynlendirilen arlarla birok operasyon ger-
ekletirilmi ve yaklak 2.500 kii kurtarlmtr.

Trkiye G Raporu

2015
106 - 107
 1. Konularna Gre Gelen arlar 2. Dillerine Gre Gelen arlar

YMERe gelen sorular konularna gre incelendiinde, %70ini ikamet konusu iermektedir. (Grafik 21) Yabanclarn tm soru ve sorunlarna cevap vermekte olan vermektedir. Bu dillerden en ok cevap verilirken kullanlan dil
YMER, Trke, Arapa, ngilizce ve Rusa dillerinde hizmet %69 oran ile Trkedir. (Grafik 22)

Grafik 21: Konularna Gre Gelen arlar Grafik 22: Dillerine Gre Gelen arlar

kamet Trke
70%

70%
69%

69%
Girii
Uygun
Geici Koruma
70%
14% ngilizce 11%
6% 7% 14%
rlmeyen 11%
6%
3%
Vize Rusa
6% 6%
Dier Arapa
70% 14%
alma zni
3%

Trkiye G Raporu

2015
108 - 109
 Trkiye G Raporu

2015
110 - 111
KAYNAKA
1. iekli, Blent (Editr) (2009) G Terimleri Szl. 12. Genlik ve Spor Bakanl Verileri
Cenevre: IOM.
13. Jandarma Genel Komutanl Verileri
2. Snma Bavurular, (18.03.2016)<http://ec.europa.
eu/eurostat/data/database>. 14. Milli Eitim Bakanl Verileri

3. Snma Bavurular Karar ve Yeniden Yerletir- 15. Salk Bakanl Verileri

me,(18.03.2016) <http://ec.europa.eu/eurostat/data/
database>. 16. Sahil Gvenlik Komutanl Verileri

4. Trkiye ve G, (02.02.2015) 09.03.2015 http://www. 17. Yksekretim Kurulu Bakanl Verileri

goc.gov.tr/.
18. Trkiye-AB Vize Muafiyeti Sreci Ve Geri Kabul Anla-
5. alma Ortam. ISBN 1302-3519. 97 (Mart-Nisan mas Hakknda Temel Sorular Ve Yantlar, TC. Avrupa
2008) <http://calismaortami.fisek.org.tr/wp-content/ Birlii Bakanl, http://www.ab.gov.tr/.
uploads/calisma_ortami97.pdf>.
19. Eki, Nuray (2014) Yabanclar ve Uluslararas Koruma
6. Yabanclarn alma zinleri, (24.12.2015) <http:// Hukuku. stanbul: Beta.
www.csgb.gov.tr/csgbPortal/ShowProperty/WLP%20
Repository/csgb/dosyalar/istatistikler/Yabanci-Izin-
leri-2014>.

7. Adalet Bakanl Verileri

8. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl Verileri

9. Babakanlk Afet ve Acil Durum Ynetimi Bakanl

Verileri

10. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Verileri

11. Emniyet Genel Mdrl Verileri