LATIH TUBI SOALAN PEMBOLEHUBAH.

TAHUN 5
MENYIASAT ALAM KEHIDUPAN
MIKROORGANISMA
1. Sekumpulan murid telah menjalankan satu penyiasatan ke atas sekeping
roti. Roti dibiarkan di atas meja selama 7 hari dan keputusan
penyiasatan ditunjukkan dalam Rajah 1

Hari Pertama Hari ke-3 Hari ke-5 Hari ke- 7

Rajah 1

6. Jadual 1 menunjukkan bilangan pesakit yang menghidapi demam

campak yang direkodkan di sebuah klinik dalam masa seminggu.

Hari 1 2 3 4 5 6 7
Bilangan 2 3 5 8 12 17 23
pesakit
Jadual 1

1
7. Raja dan rakan-rakan menjalankan satu penyiasatan ke atas tiga adunan
tepung P, Q dan R. Setiap adunan mengandungi jumlah yis yang
berbeza. Ketinggian adunan selepas 10 minit diperhatikan. Jadual 2 di
bawah menunjukkan keputusan penyiasatan tersebut.

Adunan Ketinggian Adunan (cm)

Sebelum Selepas
penyiasatan penyiasatan
P 8 12
Q 8 16
R 8 20

Jadual 2

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

2
 KEMANDIRIAN SPESIES
8. Carta palang dalam Rajah 2 menunjukkan bilangan telur yang dihasilkan
oleh empat jenis haiwan P, Q, R dan S.

Bilangan telur yang dihasilkan

Haiwan

P Q R S
Rajah 2

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

3
9. Siti dan rakan-rakan mengkaji tentang jarak biji benih dipencarkan oleh
empat jenis tumbuhan yang berbeza. Jadual 3 menunjukkan hasil
pemerhatian mereka.

Jenis Jarak tumbuhan

tumbuhan dipencarkan (m)
Kelapa 2000
Keembung 1
Lalang 500
Rambutan 1500

Jadual 3

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________

4
 iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

RANTAI MAKANAN DAN SIRATAN MAKANAN

10. Carta palang di dalam Rajah 3 menunjukkan empat jenis hidupan dalam
satu habitat. Hubungan makanan antara hidupan diperhatikan.

Bilangan hidupan

Jenis hidupan

P Q R S
Rajah 3

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

5
 dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
11. Siti menjalankan satu penyiasatan di dalam Taman Sains Sekolah. Siti
memerhati bilangan ulat beluncas dan bilangan burung dalam tempoh 5
minggu. Jadual 4 di bawah merupakan catatan Siti sepanjang
penyiasatannya.

Minggu 1 2 3 4 5
penyiasatan
Bilangan ulat 40 34 29 14 5
beluncas
Bilangan burung 5 7 9 11 13
Jadual 4

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.

6
 ____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

12. Alya memerhati bilangan katak dan bilangan belalang dalam satu habitat
selama 5 bulan. Carta palang dalam Rajah 4 menunjukkan keputusan
pemerhatiannya.

Lalang belalang katak ular

Katak

Belalang
Bilangan

Bulan
Jan Feb Mac April Mei

Rajah 4

7
 i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang
dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

MENYIASAT ALAM FIZIKAL

TENAGA
13. Jadual 5 menunjukkan jumlah petroleum yang dihasilkan di Malaysia dari
tahun 2005 hingga 2009.

Tahun 2005 2006 2007 2008 2009

Jumlah 550 600 650 700 750
petroleum
Jadual 5

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________

8
 iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

14. Jenny mengkaji mengenai sumber tenaga elektrik seperti jadual di

bawah.

Sumber tenaga Jumlah tenaga elektrik yang

boleh dibekalkan (voltan)
1.5

150

240

9
 Jadual 6

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

ELEKTRIK
15. Azfar menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji kecerahan mentol
dalam satu litar selari dengan menggunakan bilangan sel kering yang
berbeza. Jadual 7 di bawah menunjukkan hasil pemerhatian Azfar.

Bilangan sel kering Kecerahan nyalaan

mentol
1 Malap
2 Cerah
3 Sangat cerah

Jadual 7

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________

10
 ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

16. Lili memerhati kecerahan mentol dalam litar P, Q dan R yang mempunyai
bilangan sel kering yang sama dan jumlah mentol yang berbeza. Litar P
mempunyai sebuah mentol, litar Q mempunyai dua buah mentol dan
litar R mempunyai tiga buah mentol. Litar P, Q dan R disambung secara
sesiri. Keputusan di catatkan di dalam Jadual 8 di bawah.

Litar Kecerahan nyalaan

mentol
P Sangat cerah
Q Cerah
R Malap

Jadual 8

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________

11
 iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

17.

Litar P Litar Q
Rajah 5

Sekumpulan murid mengkaji nyalaan mentol dalam dua buah litar yang
berbeza. Litar P disambungkan secara selari manakala litar Q
disambungkan secara sesiri seperti Rajah 5 di atas. Kedua-dua litar
mempunyai bilangan sel kering dan bilangan mentol yang serupa. Jadual
9 menunjukkan hasil penyiasatan tersebut.

Litar P Q
Kecerahan Sangat cerah Cerah
nyalaan mentol

12
 Jadual 9

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
v) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

CAHAYA
18. Lina dan kawan-kawan menjalankan satu penyiasatan untuk menguji
sifat bahan. 3 jenis bahan yang berbeza P, Q dan R dikenakan sinar
cahaya. Keputusan penyiasatan adalah seperti rajah 6 di bawah.

P Q R

Seluruh sinar cahaya

Sebahagian
dapat menembusi Tiada
sinar cahaya
bahan Psinar
dapat cahaya dapat
menembusi bahanmenembusi
Q bahan R

Rajah 6

13
 i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang
dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
___________________________________________________________
19. Sekumpulan murid menjalankan satu penyisatan untuk mengkaji
kedudukan objek dari sumber cahaya dengan pembentukan saiz bayang-
bayang seperti dalam Rajah 7.

Sumber cahaya Skrin

Jarak A Jarak B
Rajah 7

Jadual 10 di bawah menunjukkan hasil keputusan penyiasatan mereka.

Jarak A (cm) Jarak B (cm) Ketinggian bayang-

bayang yang terhasil (cm)
30 10 10
20 10 20
10 10 30

Jadual 10

14
 i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang
dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
v) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

20. Joshua mengkaji pembentukan bayang-bayang apabila objek berada

pada kedudukan berbeza seperti Rajah 8 di bawah.

Bayang-bayang

Sumber
cahaya P Q R

Objek

Rajah 8 Skrin

Jadual 11 di bawah menunjukkan hasil pemerhatian Joshua.

Kedudukan objek dari Saiz bayang-bayang (cm)

skrin
P 4

15
 Q 3

R 2

Jadual 11

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________

iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang

dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

HABA
21. Zaza dan Liza mengambil bacaan suhu air dalam sebuah bikar pada
waktu yang berbeza. Jadual 12 di bawah merupakan catatan yang dibuat
oleh mereka.

Masa 8.00 pagi 11.00 pagi 12.00 2.00

16
 tengah hari petang
Suhu air 18 24 30 26
(C)

Jadual 12

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
22. Tiga buah bekas yang berlainan jenis diisi dengan 250ml air yang
mempunyai suhu 100C. Suhu air selepas 5 minit diperhatikan. Jadual
13 di bawah menunjukkan bacaan suhu air selepas eksperimen.

Jenis bekas Suhu air selepas 5

minit (C)
Aluminium 60
Kaca 70
Plastik 80

Jadual 13

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.

17
 ____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

23. Graf dalam Rajah 9 menunjukkan perubahan suhu air dalam tempoh 12
minit.

Suhu air (C)

100
80
60
40
20

Masa (minit)
2 4 6 8 10 12

Rajah 9

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

18
 dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

24. Amir memerhati suhu air didih yang dibiarkan di atas meja selama 10
minit. Suhu air direkodkan setiap dua minit.

Masa 2 4 6 8 10
(minit)
Suhu air 90 80 70 60 50
(C)
Jadual 14
i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang
dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________

19
 iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

25. Izni membiarkan seketul ais di atas meja di dalam sebuah bikar. Suhu ais
di dalam bikar dicatat setiap 4 minit.
Masa Suhu (C)
(minit)
0 0
4 6
8 12
12 18
Jadual 15

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan

20
 di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

26. Jadual 16 di bawah menunjukkan suhu airdalam sebuah bikar kaca yang
diambil setiap dua minit dalam masa 10 minit.

Masa (minit) 0 2 4 6 8 10

Suhu air (C) 24 29 34 39 36 33

Jadual 16

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________

21
 v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

27.
termometer
gabus
bulu

air panas

Kelalang P Kelalang Q

Rajah 10

Satu penyiasatan dijalankan dengan menggunakan radas dan bahan yang seperti pada
Rajah 10. Kelalang P dan Qdiisi 250 ml air panas yang mempunyai suhu yang sama.
Keputusan yang diperoleh dicatat dalam Jadual 17.

Suhu air (C)

Bekas
0 minit 4 minit 8 minit 12 minit 16 minit
P 60 55 50 45 40
Q 60 60 60 58 58

22
 Jadual 17

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________

28. Jadual 18 menunjukkan hasil penyiasatan sekumpulan murid apabila air

dipanaskan dan disejukkan.
Aktiviti Pemanasan air Penyejukkan air
Masa (minit) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Suhu (C) 28 35 41 49 65 76 70 66 55 47 42

Jadual 18

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan

23
 di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

29.

Sebelum dipanaskan Selepas dipanaskan

Rajah 11

Murid Tahun 5 Elit menjalankan satu penyisatan dengan menggunakan

bebola besi dan gelung seperti Rajah 11 di atas.

Pemerhatian 1 : Bola besi dapat melalui gelung besi sebelum

dipanaskan.

24
 Pemerhatian 2 : Bola besi tidak dapat melalui gelung besi selepas
dipanaskan.

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

30. Satu penyiasatan dijalankan seperti rajah di bawah.

belon

botol

air sejuk air panas

Botol P Botol Q

25
 Rajah 12

Belon pada botol P tiada perubahan manakala belon pada Botol Q

mengembang.

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

31. Dua buah kelalang kon yang mengandungi 250 ml air telah diuji.
Kelalang kon P dipanaskan di atas api manakala Kelalang kon Q
disejukkan di dalam bekas berisi ais.
Aras air berwarna di dalam tiub diperhatikan selepas penyiasatan

26
 Kelalang kon P Kelalang
kon Q
Rajah 13

Pemerhatian : 1. Aras air bewarna dalam kelalang kon P meningkat

2. Aras air berwarna dalam kelalang kon Q menurun

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

MENYIASAT ALAM BAHAN

PERUBAHAN KEADAAN BAHAN
32. Rajah 13 di bawah menunjukkan satu penyiasatan mengenai perubahan
keadaan sejenis cecair X.

27
 Rajah 13

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

33. Nabila dan Wardina mengepam sebiji belon dengan menggunakan pam
udara. Jadual di bawah menunjukkan hasil penyiasatan mereka.

28
 Bilangan kali udara 1 2 3 4 5
dipam
Ukuran lilit belon 4 8 12 16 20
(cm)
Jadual 19

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

29
34. Rajah 14 menunjukkan satu penyiasatan bagi mengkaji kitar air. Isipadu
air yang terkumpul di dalam bekas dicatatkan seperti jadual di bawah.

Jubin

Air didih

Penunu bunsen
bekas

Rajah 14
Hasil penyiasatan:
Masa pemanasan (minit) 5 10 15 20
Isipadu air yang 2 8 14 20
terkumpul (ml)
Jadual 20
i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang
dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?

30
 ____________________________________________________________
____________________________________________________________

35. Dua buah bikar yang serupa P dan Q berisi 250 ml air dibiarkan selama
tiga jam. Bikar P diletakkan di dalam almari manakala bikar Q diletakkan
di bawah kipas di atas meja. Jadual 21 di bawah menunjukkan isipadu air
di dalam setiap bikar selepas tiga jam.

Bikar P Q
Isipadu air yang 130 100
tinggal (ml)
Jadual 21
i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang
dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

31
36.

Rajah 15

Empat buah bekas yang berbeza J, K, L dan M diletakkan di bawah

cahaya matahari selama 4 jam. Setiap bekas diisi dengan 100ml air.
Isipadu air yang tinggal adalah seperti jadual di bawah.

Bekas Isipadu air yang tinggal (ml)

J 20
K 60
L 35
M 10

Jadual 22

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

32
37. Farah menjemur tiga helai tuala P, Q dan R yang sama jenis dalam
keadaan yang berbeza seperti Rajah 16 di bawah.

P Q R

Rajah 16

Pemerhatian : Tuala P kering dahulu diikuti dengan Tuala Q dan R.

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

33
 SIFAT BAHAN
38. Jadual 23 menunjukkan tiga bahan yang berbeza P, Q dan R yang diuji
dengan menggunakan kertas litmus merah dan biru.

Bahan Pemerhatian
Kertas litmus biru Kertas litmus
merah
P Bertukar menjadi Tidak berubah warna
merah
Q Tidak berubah warna Tidak berubah warna
R Tidak berubah warna Bertukar menjadi
biru
Jadual 23

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
___________________________________________________________

34
39. Sekumpulan murid Tahun 5 Mawar menjalankan penyiasatan. Mereka
mengkaji empat bahan yang berbeza dengan menggunakan kertas
litmus lembap. Jadual 24 di bawah merupakan hasil pemerhatian
mereka.

Bahan Kesan ke atas kertas Kesan ke atas kertas

litmus biru litmus merah
P Tiada perubahan Bertukar menjadi biru
Q Bertukar menjadi Tiada perubahan
merah
R Tiada perubahan Tiada perubahan
S Bertukar menjadi Tiada perubahan
merah
T Tiada perubahan Tiada perubahan
U Tiada perubahan Bertukar menjadi biru
Jadual 24

i. Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang dimanipulasikan.

____________________________________________________________
ii. Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii. Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang dimalarkan.
____________________________________________________________
iv. Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan di
atas.
____________________________________________________________
v. Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan

35
 ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi. Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

MENYIASAT BUMI DAN ALAM SEMESTA

BUMI BULAN DAN MATAHARI
40. U

9.00 pagi 11.00 pagi 12.00 tengah hari 1.00 petang

3.00 petang

Rajah 17
Rajah menunjukkan bayang-bayang sebatang kayu yang dipacak di
tengah padang dari pukul 9.00 pagi hingga 3.00 petang.

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.

36
 ____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

41. Jadual di bawah merupakan satu penyiasatan yang dijalankan oleh Kasim di
sekolahnya.Kasim memerhatikan panjang bayang-bayang yang terhasil pada waktu yang
berbeza.

Masa 7.00 10.0 12.0 3.00 7.00

a.m. 0 0 tgh p.m. p.m.
a.m.
Panjang bayang- 160 80 0 80 160
bayang (cm)

Jadual 25

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________

37
 v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
_____________________________________________________

42. Rajah di bawah menunjukkan perubahan bentuk bulan dalam fasa-fasa

bulan.

Hari pertama Hari ke-3 Hari ke-7 Hari ke-10

Hari ke-15

Rajah 18

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan

38
 di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________

43. Masa matahari terbit dan terbenam di tiga buah Bandar diperhatikan dan
dicatatkan di dalam jadual di bawah.

Tempat Masa matahari Masa matahari

terbit terbenam
Kuala Lumpur 7.21 a.m. 7.18 p.m.
Ipoh 7.26 a.m. 7.22 p.m.
Johor Bharu 7.11 a.m. 7.12 a.m.

Jadual 26

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang

39
 dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

44. Jadual di bawah menunjukkan keputusan penyiasatan Alyaa dan rakan-

rakan. Panjang bayang-bayang objek diukur dan kedudukan bayang-
bayang juga diperhatikan pada masa yang berbeza dalam satu hari.

Masa Panjang (cm) Kedudukan

8.00 a.m. 30 Barat

11.00 a.m. 10 Barat

2.00 p.m. 10 Timur

6.00 p.m. 30 Timur

Jadual 27
i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang
dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang

40
 bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

MENYIASAT DUNIA TEKNOLOGI

KEKUATAN DAN KESTABILAN BINAAN
45. Rajah 19 di bawah menunjukkan empat buah kotak P, Q, R dan S dengan
ketinggian yang sama. Kesemua kotak diletakkan di atas meja dan
sebuah kipas dipasang dihadapan kotak tersebut. Kotak P jatuh dahulu
diikuti dengan kotak Q, R dan S.

P Q R S

Rajah 19

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

41
 dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________

46. Farah dan Aleeya menjalankan penyiasatan untuk menguji kestabilan

empat biji gelas seperti Rajah 20 di bawah:

P Q R S
Rajah 20
Pemerhatian:
1. Gelas Q paling stabil.
2. Gelas R paling tidak stabil

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang

42
 bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

47. Rina menjalankan satu penyiasatan untuk mengkaji hubungan di antara

luas tapak dengan kestabillannya. Jadual 25 di bawah menunjukkan
keputusan penyiasatannya.

Objek Luas tapak Masa diambil untuk

(cm) objek tumbang (saat)
P 2 3
Q 4 5
R 6 7

Jadual 28

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang

43
 bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

48. Empat kadbod yang berlainan bentuk diletakkan di atas meja. Keempat-
empat kadbod mempunyai ketinggian yang sama. Sebuah kipas
diletakkan di hadapan kadbod tersebut dan pemerhatian dicatatkan di
dalam jadual di bawah.

P Q R
S

44
 Rajah 21

Kadbod Kelajuan kipas bagi kadbod

tumbang
P 4
Q 1
R 3
S 2

Jadual 29

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
49.
Ketinggian

P Q R S Menara
Rajah 22
Graf di atas menunjukkan ketinggian menara P, Q, R, dan S yang
mempunyai bentuk binaan yang serupa. Kesemuanya mempunyai

45
 keluasan tapak yang sama. Menara S adalah yang paling stabil diikuti
dengan Menara Q, P dan R.

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________

50.

P Q R
Rajah 23
Tiga buah model yang berbeza diletakkan buku sebagai bebanan di

46
 atasnya. Bilangan buku yang boleh ditampung oleh setiap model
diperhatikan. Jadual di bawah merupakan hasil penyiasatan tersebut.
Model Bilangan buku yang boleh
ditampung.
P 4
Q 12
R 8
Jadual 30

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________

51. Ah Tan dan Veloo membina tiga buah model yang sama ketinggian.
Setiap model diperbuat daripada jenis bahan yang berbeza. Ketiga-tiga
model tersebut diuji kekuatannya. Jadual di bawah merupakan hasil
penyiasatan mereka.

Model Kertas Kayu Simen

Bilangan batu bata 0 2 4
yang dapat ditampung.
Jadual31

i) Nyatakan apa yang diubah /pembolehubah yang

47
 dimanipulasikan.
____________________________________________________________
ii) Nyatakan apa yang diukur/ diperhatikan / pembolehubah yang
bergerak balas.
____________________________________________________________
iii) Nyatakan apa yang ditetapkan / pembolehubah yang
dimalarkan.
____________________________________________________________
iv) Berikan satu maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan
di atas.
____________________________________________________________
v) Berikan dua maklumat yang perlu dikenalpasti dalam
penyiasatan ini.
____________________________________________________________
____________________________________________________________
vi) Apakah maklumat yang perlu dikenalpasti dalam penyiasatan
ini?
____________________________________________________________
____________________________________________________________

48