Page 1 of 5

"Slubeni list SRJ", br. 11/96

Na osnovu lana 80. Zakona o standardizaciji ("Slubeni list SFRJ", broj 37/88 i
23/91 i "Slubeni list SRJ", br. 24/94), direktor Saveznog zavoda za standardizaciju
propisuje

PRAVILNIK

O TEHNIKIM NORMATIVIMA ZA ZATITU OBJEKATA

OD ATMOSFERSKOG PRANJENJA

I. OSNOVNE ODREDBE

lan 1.

Ovim pravilnikom propisuju se tehniki normativi za projektovanje, izvoenje,

verifikaciju i odravanje gromobranskih instalacija za zatitu objekata od
atmosferskog pranjenja.

Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na specijalne objekte kao to su objekti vii od

60 m, atori, kamp-tereni, sportski tereni, privremeni objekti i drugi objekti
specijalne namene.

Odredbe ovog pravilnika ne primenjuju se na gromobranske instalacije eleznikih

postrojenja i instalacije izvan objekata, elektroenergetskih postrojenja i mree izvan
objekta, instalacije telekomunikacija izvan objekata, drumskih vozila, letelica,
brodova i platformi na moru.

lan 2.

Termini i definicije koji se koriste u ovom pravilniku utvreni su jugoslovenskim

standardima JUS IEC 1024-1 i JUS IEC 1024-1-1.

lan 3.

Zatitom objekata od atmosferskog pranjenja, u smislu ovog pravilnika, smatra se

zatita ljudi, ivotinja i imovine u objektima.

Gromobranska instalacija za zatitu objekata od atmosferskog pranjenja sastoji se,

po pravilu, od spoljanje i unutranje gromobranske instalacije. Spoljanja
gromobranska instalacija prihvata i odvodi u zemlju energiju atmosferskog
pranjenja. Unutranja gromobranska instalacija smanjuje opasna dejstva
atmosferskih pranjenja u unutranjosti tienog prostora zatienog objekta.

lan 4.

http://www.propisionline.com/IndOk/Legislation/6765 16. 09. 14

 Page 2 of 5

Spoljanja gromobranska instalacija sastoji se od prihvatanog sistema, sistema

spusnih provodnika i sistema uzemljenja. Sva tri sistema spoljanje gromobranske
instalacije moraju se projektovati i izvesti prema uslovima utvrenim u
jugoslovenskom standardu JUS IEC 1024-1.

lan 5.

Unutranja gromobranska instalacija obezbeuje izjednaenje potencijala radi

spreavanja opasnih indukovanih napona i prodor prenapona atmosferskog porekla,
postavljanjem odgovarajuih ureaja za zatitu u elektrine instalacije niskog
napona.

Unutranja gromobranska instalacija projektuje se i izvodi prema jugoslovenskom

standardu JUS IEC 1024-1 i propisu o tehnikim normativima za elektrine instalacije
niskog napona.

lan 6.

Klasa nivoa zatite kojom se izraava verovatnoa s kojom gromobranska instalacija

titi objekat od atmosferskog pranjenja data je u tabeli 1.

Tabela 1.

Efikasnost gromobranske instalacije prema

klasi nivoa zatite

Nivo zatite Efikasnost gromobranske instalacije (E)

I 0.98
II 0.95
III 0.90
IV 0.80

Klasa nivoa zatite odreuje se prema standardu JUS IEC 1024-1-1, osim klase nivoa
zatite I koja se odreuje bez prorauna za sledee objekte:

1) elektroenergetska postrojenja;

2) telekomunikaciona postrojenja;

3) proizvodna postrojenja i objekte sa zapaljivim i eksplozivnim supstancama;

4) objekte za proizvodnju, preradu, doradu, laboraciju, delaboraciju, ispitivanje,

unitavanje i uvanje eksploziva i baruta;

5) postrojenja i objekte s materijalima opasnim za okolinu (npr. radioaktivni,

otrovni, bakterioloki i drugi slini materijali);

6) objekte u kojima se uvaju materijalna i kulturna blaga, kao i druge objekte od

posebnog znaaja.

Spoljanja gromobranska instalacija objekata za proizvodnju, preradu, doradu,

laboraciju, delaboraciju, ispitivanje, unitavanje i uvanje eksploziva i baruta izvodi
se kao kombinovana izolovana instalacija prema taki 2.1.2 standarda JUS IEC
1024-1.

http://www.propisionline.com/IndOk/Legislation/6765 16. 09. 14

 Page 3 of 5

Pri odreivanju klase nivoa zatite, prema standardu JUS IEC 1024-1-1, proraun
moe pokazati da zatita od atmosferskog pranjenja za odreeni objekat nije
potrebna.

Projektnim zadatkom moe se zahtevati vei nivo zatite od nivoa koji je odreen
prema standardu JUS IEC 1024-1-1.

II. PROJEKTOVANJE I IZVOENJE GROMOBRANSKIH

INSTALACIJA

lan 7.

Za nove objekte ili pri rekonstrukciji postojeih objekata moraju se raditi projekti za
gromobranske instalacije.

Projekat mora da sadri osnovne podatke kao to su: lokacija objekta, mere, oblik,
materijali, specifina otpornost tla, nivo zatite, klimatski uslovi i drugi neophodni
podaci za projektovanje.

Projektom se mora odrediti tieni prostor, spoljanja gromobranska instalacija,

unutranja gromobranska instalacija, ako je potrebna, i ostali elementi prema
jugoslovenskom standardu JUS IEC 1024-1.

Projekat mora sadrati sve proraune neophodne za verifikaciju izabranog reenja i

zadovoljenje propisanih zahteva.

Projekat mora sadrati i sve razraene detalje elemenata gromobranske instalacije

navedene u st. 2. i 3. ovog lana za izvoenje gromobranske instalacije.

lan 8.

Projekat u svim fazama mora biti u saglasnosti s projektima drugih instalacija i

projektom graevinskog dela, kao i s delovima projekta za koje se usklaenost mora
ostvariti (korienje armatura i drugih metalnih delova objekta).

lan 9.

Projekat mora sadrati sve tehnike uslove propisane ovim pravilnikom kojih se
izvoa mora pridravati tokom izvoenja gromobranske instalacije.

lan 10.

Izvoenje gromobranskih instalacija mora biti obavljeno prema projektu i u skladu sa

zahtevima utvrenim ovim pravilnikom i jugoslovenskim standardima za
gromobranske instalacije.

Ako pri izvoenju gromobranske instalacije doe do opravdanih i neophodnih izmena,

one se moraju uneti u osnovni projekat, odnosno mora se izvriti revizija tog
projekta.

lan 11.

http://www.propisionline.com/IndOk/Legislation/6765 16. 09. 14

 Page 4 of 5

Za delove instalacije koji nee biti pristupani kada objekat bude zavren provera
gromobranske instalacije vri se u toku gradnje. Po zavrenim radovima mora se
proveriti da li je gromobranska instalacija izvedena prema projektu, ovom pravilniku i
jugoslovenskim standardima za gromobranske instalacije, o emu se sainjava
zapisnik.

lan 12.

Efikasnost izvedene gromobranske instalacije mora odgovarati propisanoj vrednosti

prema lanu 6. ovog pravilnika, a ako se ustanovi da ne odgovara, moraju se
preduzeti dodatne mere zatite prema standardu JUS IEC 1024-1-1.

lan 13.

Spoljanja gromobranska instalacija proverava se ispitivanjem neprekidnosti

prihvatnog sistema, spusnih provodnika i sistema uzemljenja i njihovih spojeva, kao i
ispitivanjem otpornosti uzemljivaa gromobranske instalacije. Ova ispitivanja se
izvode u skladu s propisom za elektrine instalacije niskog napona.

lan 14.

Unutranja gromobranska instalacija proverava se ispitivanjem sistema izjednaenja

potencijala u skladu s propisom i standardima za elektrine instalacije niskog napona,
merenjem bezbednog rastojanja otvorenih petlji u gromobranskoj instalaciji, ako
postoje, i proverom postojanja ureaja za prenaponsku zatitu prema projektu i
prema propisima i jugoslovenskim standardima za elektrine instalacije za niski
napon.

III. ODRAVANJE GROMOBRANSKIH INSTALACIJA

lan 15.

Tokom eksploatacije objekta gromobranska instalacija mora se na propisan nain

odravati radi ouvanja njene efikasnosti u pogledu nivoa zatite.

Odravanje gromobranske instalacije sastoji se od periodinih provera osnovnih

parametara prema jugoslovenskom standardu JUS IEC 1024-1 i od odgovarajuih
opravki prema postupku i uputstvu odreenom u projektu.

lan 16.

Svi podaci o odravanju, a naroito specifikacija opravki i dokazi o proveri osnovnih

parametara gromobranske instalacije, kao i projekat moraju se uvati i o njima voditi
evidencija.

IV. VERIFIKACIJA GROMOBRANSKIH INSTALACIJA

lan 17.

http://www.propisionline.com/IndOk/Legislation/6765 16. 09. 14

 Page 5 of 5

Verifikacija gromobranske instalacije vri se u skladu sa ovim pravilnikom i

jugoslovenskim standardom JUS IEC 1024-1.

V. PRELAZNE I ZAVRNE ODREDBE

lan 18.

Sve gromobranske instalacije ija je izgradnja zapoeta do dana stupanja na snagu

ovog pravilnika mogu se zavriti i primiti prema Pravilniku o tehnikim propisima o
gromobranima ("Slubeni list SFRJ", br. 13/68).

lan 19.

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da vai Pravilnik o tehnikim

propisima o gromobranima ("Slubeni list SFRJ", br. 13/68).

lan 20.

Ovaj pravilnik stupa na snagu po isteku est meseci od dana objavljivanja u

"Slubenom listu SRJ".

Br. 6/2-01-001/7
7.marta 1996. godine
Beograd 2/28/2001

Direktor
Saveznog zavoda za standardizaciju,
Bogi epanovi, s.r.

http://www.propisionline.com/IndOk/Legislation/6765 16. 09. 14